Cibele Chalita Martins
*, Armando Tadeo Rodriguez da Camara, Carla Gomes Machado
e João Nakagawa
Departamento de Produção Vegetal, Faculdade de Ciências Agronômicas, Campus de Botucatu, Universidade Estadual Paulista, Rua José Barbosa de Barros, 1780, Cx. Postal 237, Fazenda Experimental Lageado, 18610-307, Botucatu, São Paulo, Brasil. *Autor para correspondência. E-mail: cibele@fca.unesp.br
!" # #$ !%
! ! &' # ! #
! # ! # # # " # ! #$ ! # # # $ # ! #
#$ &' !% ( # !$ # &' ! ) * + ,! - .
/$ * ! $ 0 1- ! $ # # &' /$2! !
. 3*4 5- 3 6 0 4 ! $ # /$ " ! * 1 5 78
9# ! #' ! $ ! : ; 1 : ; 0 1- /$ " ! *3 1 3 5
78 6 9# ! #' ! $ ! : ; 1 : ; 1- /$ " ! *3 1
3 5 78 6 9# ! #' ! $ ! : ; 1 : ; 1- 1 $ # /$
# ! # # ! #! % ! # # " # # # ! !
# $ # ! # #$ &' !% < ! # # # " #
# &' # # ! # ! . 3*3 ! $ #- $ + #' !" # /$ ! #
$ = # ! ! + ! % #$ &' !% ! &'
! &'
! &' # ! # $ #
! " : !
# # > # ? ! # @ ! ? ! !
# # # # # > #$ !
> ! # @ ! ?( A ! #
*# $! -A > * ! $ 0B1- ! $ #A
! # > . 3*4 5- 3 6 0 4 ! $ #A !
# @ * B1 5 8. ! $ # > : ; B1
: ; 0B1-A ! # @ *3 B1 3 5 8. 6 ! $ #
> : ; B1 : ; B1-A ! # @ *3 B1 3 5 8. 6
! $ # > : ; B1 : ; B1- C $ # # # !
$# $ ! # # #> ? # ! ! # @
! ? 1 ! # > . 3*3 ! $ #- ! #
> # ! # ! ? > ? @ ! ?
! ! # #
# " $ ! # #
# # " # *
-1
# ! $ !'
! !2 # ! #
! $ = # !
$ D #$ &' #
$ &' # # ! # # # " #
#' # # # # # #
# # # E# # ' < $ F #
G H ## $ H ## #
H # # !
# ! !
! = ! # $ # ! $ !
! #! " $ # ! # $
*I =
-# #' # # # " # !
# ! # /$ # ! !% $! # "
# % /$ ! D # " #$
&J # ! # # # # !
# 2 # # /$ #' !$ # # #
" $ &' # #' #
# ! # !' *G
444-E # 2# # $! !
# # # # $# #
%&'
!$ #
K !2 $# !%
! # !$! " ! !
$! $ = $! " $2
! # " $ # ! & /$ # !
# # ## # # + ! $!
! # * # G - K
+ # ! # ! # /$ ! # $# #
! %+ #$ ## !% #
! ( # &' ! ) #' *8 ! #
L 4 6A M 44 A K$ J 44 A I !$#
G 440A # A N $
-A # &' /$2! ! . 3*E
44 A K$ J 44 A # A M
44 - ! &' ! $ /$ *E 44 A
K$ J 44 - + # &' # ! $ #
# ! *8 ! # L 4 6- < "!
! &' % # ! #
#$ &' !% ! # "
*M # ?
-$ -$ $! ! # !" #
# &' "! $! !
D $ # # ! $!
# # D $= D ! $ $ #
! #! # # ! # # /O !
# !% *1 K @ >
-# !
!" # #$ !%
! ! &' # ! # !'
# # " #
G $ #
! # ! #
! # ! + ! ! 4
# !' # " # # ! # !
+ 2 # # # #$ ! # $! ! =
# ! # # ! ! #
# < ! = &' /$
# # ! # $ = #
# " $ ! # ! #
#$ # # ! # ! # /$ ! !
# ! # #$ &' !%
# # ! # # $ #(
# !$ # ! # # ! ! A
# &' ! ) &' ! $
# ! # ! ' ! +
,! A
$ /$ ! $ # ! #'
# # ! # ! $ ! #
$ ! $ 0 1 #
0 1 ! $ # 1
! $ # # $ # ! D # ! A
# &' 3 6 0 4
! $ # ! #' # # ! # !
#$ , 6 K 4 5 ! #
# $ ! ! $
# ! D # ! A
/$ " ! ! $ &' # # ! #
! )! B1 5 78 # $
! #' ! $ /$ ! $ #
$ ! $ 1
0 1 # $ # ! D # ! A
/$ " ! ! $ &' # # ! #
3 B1 3 5 78 6 # ! # $
! $ &' & # $
! #' ! $ B1 ! $ # $
! $ 1 1
# $ # ! D # ! A
/$ " ! ! $ &' # # ! #
3 B1 3 5 78 6 # ! # $
! $ &' & # $
! #' ! $ B1 /$ # !
# ! $ $ # ! $ #
! # $ # ! D # !
# # ! # ! # #
! &' ! /$ #$ ! # # # ! #
B1 $= ! # ) $ # =
# ! ! #" ! 3 B 9#
# ! $ /$ ! $ # #
# ) $ # ! # ! #
# ! # ! # ! # G ! "!
! ! = # # # 9#
# ! $ = # ,! ) $ #
! # /$ ! &'
$! 2
< $! # # " # + !
# ! ! # 2# !
#$ = ! /$ &J # # !" # #
2# # # ! ! # #
:$@ ? * P - ! # # # ! #
! *+ Q R -R
7! /$ ! #
## $ &' 0
# ! # ! ! $ = # /$ 9# ! =
! 00 # ! # # $!
/$ ! #
## $ &' 4 # ! # !
! $ = # /$ 9# ! = !
# ! # # # #
# ! ! ! ! #' ! # $ #
# ## # /$ # /$ +
! $&' # ! # /$ !
-( !) ! !* %&%
E! ## , ! # " # !
$&' # ! # /$ ! ! #
# # ! # ! /$ + ! ! 6 5
# # ! # $= # ! ! # # # " #
# ! 2# # 2#
# ! # $ # # ! # # #
# ! #$ ! # # ! # #$ &'
!%
F ! # # # # #
: # # #
! # . 3 # 2 # 3 4
! $ # 3 ! $ # # !
# ! ! % #$ &'
!% # # ! # /$ ! # #
! # # #$ ! ! ! !
! &' # # ) $ #
! # ! ! E# # #$ # '
! # # ! ! + /$
! # $! !" # #
/$ # $! # # ! # " $ =
! % ! # #$ &'
!% # ! # ! $!
! ! * # A #
3-+ < ! ) $ # ! # ! #
# ! # ! # ! # #
! &' # ! # 9#
! # #$ &' !% N $ $ 7 #
0*
-< ) $ # *5- ! #
*5-: ! #
#$ &' !%
K ! # ! # F ! # # 1< ! !
: # !$ 6 4 3 3
I +
. /$ !
. /$ ! 6 3
. 3 ! 0 4 6
. 3 3 ! 4 4 00
. 3 6 ! 4 4 4
. 3 0 ! 4 4
. 3 4 ! 0 0
. 3 !
1 /$ " ! 03
1 /$ " ! 3 4
1 /$ " ! 4
1M5 0 33 33 3 4 3 4 6
F 34
< 2# !" # # $ # ! #! $ '
! # # ! # # :$@ ? * P - !
# 2# = ! # # # ! # ! *+ Q R -R # !" # # # #' # # #
M # $ # ! ! # #$ # #
# # !
! #$ , ! $! # ! # ! ## #
#$ &' !% # ! # #
# " # *E 44 A : # # 443A
8 # 446A S < = 444- #$
% # # ! #
*K$ J 44 A 1 < #
446-*E 44
-*8 $ #
44 - *N # # 44
-*M 44
-* # 44
-*< # < 44
-*: # # 443- *8 #
446- ! " * , K
440-# *N 44
-*I # 44
-*N K @ > 44 - $ # # " #
' < ! ) $ # ! # ! #
# ! # ! # ! # #
! &' # ! # 9#
! # #$ &' !% N $ $ 7 # 0*
-< ) $ # *5- ! #
*5-: ! #
#$ &' !%
K ! # ! # F ! # #
< !
1 !
: # !$ 0
I + 0 4 0
. /$ ! 4 6 3 6
. /$ ! 36 0 6
. 3 ! 6 0 3 6
. 3 3 ! 00 06
. 3 6 ! 0 6 0
. 3 0 ! 0 0
. 3 4 ! 63 63
. 3 ! 6 6
1 /$ " ! 6 3 3
1 /$ " ! 4 6
1 /$ " ! 4 4
1M5 3 36 3 4
F 3 3
* -< 2# !" # # $ # ! #! $ '
! # # ! # # :$@ ? * P - !
# 2# = ! # # # ! # ! *+ Q R -R # !" # # # #' # # #
# % # ! # !
#$ , #$ $ = &' # $! #
# # # ! /$ ! $ #
" $ /$ + $ # &'
D #$ &' # D &'
! $ # # /$ ! !
$ $ # $ = &' $! #
! # # ! # $#
$ /$ # &' $ < ## !
# ! #' ! $ /$ " $! !"
#$ &' !% ! # ! $#
! + $# /$
# # ! '
# ! # $ # $!
# # " # # *: #
-< ! ! #' !
. /$ ! # # 2 # ! "!
! ! $! # ) $ # ! #
! &' !
! # ! &' $#
#$ &' # !% # # ! #
*: - K ! #$ # #
# # ! + ! . 3 !
# ! # # 2 # ! #' 3 4
%&,
# $ #$ # ! # #
! &' #$ &' !%
! &' ! !
# ! &' /$ # # ! + !
. 3
E## # #$ # ! ! # #
# ! # * "! T/$
44 - *E 44
-*K$ J 44 - # /$ #
! ! $ /$ $ !
#$ &' !% ! &' ! &'
# # ! # /$ ! # # ! #
! #$ ,
< *: - !
) $ # ! # ' $! #
! # # # *:
-# ! ! ! + $! $
# ! ## )!
M # : /$
# ! # ! /$ # " ! # '
! # #$ &' !% '
! # ! # ! #
! # ) $ # ! # # !
! ! &' # #$ #
# ! # # # !$ ! /$ D
! ) $ # ! # /$
" ! # $ #$ # ! ## #
"! ## ! # # # #
! # ! #
# # ! # # !
# # # # # #
! # /$ " ! # # :
! /$ /$ " !
* B1 # $ ! #' ! $ /$
! $ #- # $ #$ # # ! # #
# ! ! #' ! $ /$
! $ # # ! $ $! # ) $ #
! # #$ &' # !%
# # ! # ' # # #
! # )! # # ! #$ #
! # ! ## # /$ # # ! + !
. 3 /$ D ! &' #$ &'
!% ! ! ! &' <
## # " # /$ # " ! # ' !
# # !$ /$ D !
) $ # ! # ! # ! !
! &' A $= !
# ! ! # ! #
! #
! # !' # # " #
# ! ! # $ # ! #
#$ &' !%
# &' # # ! # ! . 3 3
! $ # $ ! + # $ = !
% #$ &' !% ! &'
! &' ! # # # " # !'
U G$ &' ! D < #/$ # E#
' < $ *G # - ##' #
# $ ! : 8 $ = 1 !
IME 1 $ &' !% !
# ! # $ N $$
I 1 # % $ N #2
4 33
8 7S KE: S 1 " &' &' ( ) *! " + 440 F ## &' * # ! ! - 7 # E# $ < $ # S
440
N : H V 8 &' /$ !%
! # ! # * * > F1
-% $ N #2 3 0 44
NE8: I : S A K W H C S $ &'
!% ! # ! # *
-N ! W 6 % $ N #2
4 3 44
NX K1.E::X E# &'
#$ &' !% # ! # $
* # N - % $ N #2
44
N87K 8 I : ! # #$
!% # ! # # % $
N #2 6 3
1 8M I. K A K W H C S ( %
$&' 3 S ( G$
1 M I1 K:E N A <E8EL 1 S H E # # &' $= . ! &' # ! # *I ! - C % M & #
3 3 0 446
EX8 : $ &' !% # ! #
*M
-% $ N #2
00 44
GEIGXIX S E# $ 9
* - 1
G = T $ I ! F # G N # % $
$ ' < $ 4 444
SEIIE8 . A <E8EL 1 S H E# $ #$ &'
!% ! $ ! # ! # ,
% $ N #2 3
444
IE 7 GXI. S < H ! &' # ! #
$ N #2 3
( !) ! !*
%&-I <E S 1 H ! &' # ! # # " #
# # + :$
N I 9#
! #$ !% % $
N #2 6 44
I 8EKLX . - ( ! $ &'
$ # 9 # # N # K ## (
X # $ < $!
I 8EKLX . - ( ! $ &'
$ # 9 # # N # K ## (
X # $ < $!
81 GXI. S .
< ( E# /
8:XK 1 1 V$ !% # ! #
# * N - % $
N #2 3 44
K7Y 8 M / / (
* * + 012+
44 : # *F $ ! G -ZE# $
$ $ [I$ = V$ =\ 7 # '
< $ < 44
<E8EL 1 S H A <8 F 1 . N E #
# ! # " ! # &'
$!2 ## ! # ! #
F # % $ N #2
44
8 A L K K F !% ! # ! #
# " # # # # 1 3 X < X N8 XIEX8
N8E :E1K I HX FE E EK:E
GI 8E : X 4 3 N . = N
. = ( ## &' N # :
! # 4 6 3 6
8XN I I G $ &' !% # ! #
*F1 - W$ = *! - %
$ N #2 4 446
8 F8XH7E E . V$ !%
# ! # %# # " # % % $
N #2 0 44
K: 8] E 8 A TV7XI E X $%
!" # #$ &' !% ! = !
! &' # ! #
*1 - X > N ? * - % $
N #2 0 4 44
K: : E# &' ! ) ! # ! #
* I - % - M & #
6 3
: 88E N A K: N $ &'
!% ! # ! # *I - C
# I % $ N #2 6
3 0 443
M 8EI M < : ! # " ! #
# ! # " # # # ! =^ ( XM G
!$=% *C - .
% $ N #2 0
4 44
ME E_ E M !%
# ! # # " #
< 0 44 3
% 4 56 5778