O poder de reforma constitucional : conceito, o controle de emenda e o papel do STF na jurisdição constitucional

(1)

(2)

!" # $ % " % " & " % '

!"#$% %&' ' (# ) "#*

( )

(3)

!" # $ % " % " & " % '

# *- *++,.

/ " 0

12 . . 3 4 5 2

*2 6. 6 )

(4)

(5)

" % : ; < !" < ; !% <

% < % " % " ; & <

& ; ! " " "

% " % " %.

!"

# $ % " % $ < " % . .

3 4 < " %< ' "

3 # " ; " ' = ! " % # ! ; .

" % > ?'% " 4 %< & < %>

% @ ' %; < " % 3 < & #

" " ; A B % ' C%; %# < ) 7

> < 9 % " % % $ 8 % %# .

" % " ?'% "

%< " ; % ' " " = . D

' '% "E $ < " % : ' : ( "; F <

# " ; % " @ .

" % !" # $ % "

%< " % % 0 $ # % E

G ' % .

$ %; > ?'% " 4 %< " ' !

" # % 3 ' %; <

" " ! .

# " ?'% "

%< & < < = " " 3 =

" %< " % H% /% %< & " E % 3

/ " < & "

(6)

J : & "%E % > KLM< % '

& % < $ 1,NN< "

" # < < < # " <

= < . '

> " %# K...M.

(7)

" '= # " % 0

E " " " % " %

= " % " " % < 0 " % ( ' % 4 %.

C " % < % " " % " " %<

>" % @ & E '

3 3 " ! . " ! < ' %

; % ( ' % 4 % " $ <

" @ $ & < " %

" " < "% < # P " $ 1,NN<

" " % " " . & >

% !# %< ' % < " " " % E

$ < & " % = " % " " % <

" < Q Q< ' :

"! " E " . < # " %

# & @ ; = ( ' % 4 %< "

" >" " % "E# " % " " %

" " . 9 " < 3 % ;

Q% % # Q< # " & ( ' % 4 % <

" < & %; " ' <

?'% " < # % %! " ?'% " .

< 0 ' % % " "%

" " % " " % < " ' >" "

# " "% " " % #

" " %< " % 3 % % % &

" E & E " = ! " "

" " " : " " % . <

" : $ < " " E " " % % <

& " " < " ! % % #

& % " < # " & % "

" " % . < 3 " % & "

< # # . R+< S TU< CV<

$ < & " % " < # < #

"%E % > W " & " "

" " % % # # < E "

" .

% # "; # A " " %. " " %. $ %

(8)

N +

(; I F 7 " %%7 0 ; I

% ; '7 ; ( ' % 4 %. <

" " % % ; I % < %% I '7

%7 7 ; % I; "; '= "

" I . C & " < ; % '7 ; ( ' % 4 %

% " < '7 ; $ % ; < ;

" " < ; # % ; " % 7 " %

; $ 1,NN. C ; % '%

" % % ; $ ; / 3 %

" 7 7 < ; < " < " %7 ' # X

Y< % ' ; I ; " "

" % . 0 < ; " %7 '7 ;

( ' % 4 % # < " ; "; & %

% " '% ; . C ; < ; ;

;7 ; ; X # % % Y < ; ;% ; ;

; ( ' % 4 % ; " %7 % #

; % '% " % " I; ; ; I 7 % .

(; " < ; ' % 7 = ; " ; % " % 7

" % 7 0 < I %%< ; % "; &

I; "; " "% ; %% " %< ' ' ' %

" %< '7 % ; % % ; " 7

& ; " % = " % ; ' " " #

" % 7. # < ; % I ; " % " I ; ;

$ < " & " ; " % 7 ; <

; " % < & % % % # " < '

; # 7 & % " % 7.

4 %%7< " % X & Y I ; ; "

; I < "% '7 ; . R+< S TU< CV ; $ <

I; "; # % ; %7 I; %

"% ; " % " ; 7 I % ; "" ; ;

< I; "; % " ; 7 .

H 7 I A $ % ) I. $ % . " % # I.

(9)

, +

(4 ( ' % 4 %

C C " " %

$ "% $ " %

$( @ $ " (

4 " " 4 %

(10)

1+

C " $ % '% " 5 $C 2

/ '% "E E# % A ' < $ / 1+ZRO*

,N- <

" " % K " M A

" " < " % % (4

= " " % Z > . *++,.

1*R .

5 2 !" #

$ % " %<

< *++,.

X A . . 3 4 Y.

1. " " %. *. $ %

" " % . -. " " %. C. (! % .

(11)

11 /

''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''00

0 '''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''0.

1.1 $ 9$ C( 4 $ 9 (C( $C 9 ) ...1O

1.* $C 4 $ 9 (C( $C 9 ) ...1N

0' '0 1 *2% 3%!*" "(3 %!#4 '''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''' 0' ' 5 !$# 3%!*" "(3 %!#4 '''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''' .

1.- )C C( 4 $ 9 (C( $C 9 ) ...*O

0'-'0 5 " * &% 5# * ''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''' 6 0'-' 5 " * 5#" # * 78 **%* 934:(*(4#* 8;" #*< ''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''-0 0'-'- 5 " * 584=3 "%* '''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''-> 1.T $ 9$) [ $C C ...TN

?

''''''''''''''''''''''''''''>

*.1 (4 V ) \] $ 9( ) $ 9 (C( $C 9 )C 9

/ C) ...O1

*.* (4 $ 9( ) $ 9 (C( $C 9 )C 9

$ 9 (C( $C 9 ) C C9^ C ...OO

*.- (4 $ 9( ) $ 9 (C( $C 9 )C 9

$ 9 (C( $C 9 C ...O,

*.T $ 9( ) $ 9 (C( $C 9 )C 9 $ 9 (C( $C 9 )

) (4 9 VC _9$C $ 9 (C( C\] 1,NN ...R1

'.'0 %!" %4 @($ 3 #4 8 ;1 % $ 3%!*" "(3 %!#4 $#$ $ 5 !$#

3%!*" "(3 %!#4A''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''B

'.' #*%* $ 3%!" %4 @($ 3 #4 8%*" % $ 3%!*" "(3 %!#4 $#$ $ 5 !$#

3%!*" "(3 %!#4 ''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''6B *.O. $ 9$) [ $C C ...`N

- C

'''''''''''''''''''''''''''D

-.1 4C C( (4 $ ) C ) 9 (CV ...N1

-.* ) \] 4 C( $C ] J $)

C9$ 9 (C( $C 9 )C $ 9 (C( $C 9 )C ...NN

-.- ) C C9 $ 9 (C( $C 9 ) ...,T

-.T C9( ( \] $ 94 D $ 9 (C( C\] 9\]

J )C4C$ $ 9 (C( $C 9 )C 9 $ 9 (C( $C 9 ) ..,R

-.O 9 $ 9 (C( $C 9 C C C( J C C ...1+*

-.R $ ( V ) \] C _9$C

$ 9 (C( $C 9 ) 9 ( 9C C$ VC ]

(12)

1*

$ ?'% " 4 # / % 1,NN

( ' % 4 %< = !3 ' % " " %

" " % % ?'% " & %& = !3

' %< "! $ 5 . 1+* ,< " ' %; <

= " " %< ?% % # . " " < %

% < " & = " % % # & % " <

< & - < = " % .

' % " " " % #

$ " % ( ' % 4 %< =E

" % 1,*R< " : $ 1N,1. <

' " ; # ?# " " " ' % = " %

= ! " ' % <

" " " < & < " " ;

0" @ < # ' & " % " " %

% & <

0 .

< # P " $ 1,NN< # "

" P " a & . < % & %

$ < " # % < =E " # < >

% *++N< " O` " " % < ? &

"; # R- "% "a # <

1,,- " . -U $(. " P " < "

" " " " " % ( ' %

4 %< & " % " " <

" # .

9 < " % " < " = ";

# " ' < " '

" % = " % " " % P : " " "

& " " b " < & % =

$ < & % " %; % @ 0 %!"

(13)

1-' %; # %# < < " " '= # A

2 " " " " % >" < % #

" $ 1,NNW

'2 & # < ' % < : % 3 " " <

=E 0 W

"2 & ;E % " " % %< &

' % % $ W

2 & ;E % < & "

: "%E % > & . R+< S TU< $ < '>

"! # % " '= # ?'% " 5 . *U2.

2 & > !# % % 3 % # # <

E " & " " %.

' %; E # P . 9 $ ! % 1 <

" % < % ' " " " " % "

>" @ < # .

' " ' % " " % " ; "

% % = P " < 3 % & .

?% < & # 0 %!" <

" E 3 ' "! " <

< & > !# % "%E %

> < "% # ' % % < " " ; " "

.

9 $ ! % * ' " " % ( ' %

4 % > " % " " % " " %<

" " % & " ' %

E < " % "! " < " P

! : # $ 1,NN. ) ' #

%; ' " % " " % 4 < 3 E " =

" >" " % # # " " % % (4<

% # W " 3

" @ $ & < 1,NN< "% " " %

" " .

< $ ! % -< % 3 % (4

(14)

1T

" " % " " % < % " " %

" < ' '% E " &

" " " . 4 % 3 "

' " < = % 1,OT % $ " <

(15)

1O

9 < > " E 3 " "% @ &

% 0 " < 3E %

"% " .

1. " " " " %< % '

$ ! % CA - /

) . .

0 .

*. # " " < " " %

" W & b ?%

' % " > = '= " % " " % & %<

" & %& < " ' .

-. " # & " #

# # . " " %< < >

" ; " " ? " # % # % $ " "

% 3 % . # =E 0 <

" < # " # % " 1,,-<

& % % " " < "

E % # . O, $ .

T. % & E = " " %

3 % & %< & % #

0 0 $ . < " "! # % &

" " %< # % %

; < "! % ?'% " 4 # / % 5 . 1U< CCC<

$ 2. 9 " 0 < "; % #

" %; < ' '# <

" ! " < # :

$ .

O. " P " ( ' % 4 % " %

" " % : " " E . 9

" " ! < > " E "

(16)

1R

" & & ' .

R. " % " " % " " %

% ( ' % 4 %<

' $ 9 " %< 0 % %

" E < " # " % % #

# % 5 . *U $ 2 "! " E " .

# # < < '

"% # : $ & #

" % % " . < %

< " & % & # ' P " < !

" ' E # = " % ' % " % # $

# % .

`. . 1 ) . ; P " &

" ; " " " % % < % " :

" " . ( < > < % % # & % " <

" " " % @ " %! < #

& " "

" " % .

N. % " : " " "! % 3

" % " " % % " " < & 3

%" " " @ & < & "% #

% & ) U ,.NRN< 1,,, <

& % # . *` ) U ,.NRN # " %

# " " % % $ < &

% " " & & > " .

< > !# % > "% &

" " % > < &

< & < " " < E " " %.

,. % % # < & # " = P "

( ' % 4 %< # < "

" P " " @ " $ < & <

" < # # " " %

?'% " < % %! "

(17)

1`

1+. & < < % = ! " "

= % < . OU< " cccVC< $ < " # %<

" ' @

" " %< 0 # " . R+< S TU< CV< $ .

11. " " "

% % 0 $ . " ; P " 0

E 0 "!" = " " % E "

" < # < # #

& % " 0 & ;E

" "E" .

% ' %; < #E & @ "

' < "% & "! " . % < 0 % " # < % "

.

1. # % ; % ( ' % 4 % " %

" " % < ' % % # < "

< < # % # ( ' %< &

: & # ' %

@ " " ?'% " .

*. % " = " " %

" %; " < " & # ;E

>" % A %< & " ' . *` ) U ,.NRN<

1,,, & % " : " " " % & :

" " % < < # # % % " < " =

" " % "% # E " .

-. " " % % # # < " :

% $ < "% # %# E

"! " < " % ; % (4 =