Alcir José Modolo
1*, Haroldo Carlos Fernandes
2, Carlos Ernesto Gonçalves Schaefer
3,
Nerilson Terra Santos
4e João Cleber Modernel da Silveira
51Departamento de Agronomia, Universidade Tecnológica Federal do Paraná, Via do Conhecimento, km 01, Cx. Postal 571,
85501-970, Pato Branco, Paraná, Brasil. 2Departamento de Engenharia Agrícola, Universidade Federal de Viçosa, Viçosa,
Minas Gerais, Brasil. 3Departamento de Solos, Universidade Federal de Viçosa, Viçosa, Minas Gerais, Brasil. 4Departamento de Informática, Universidade Federal de Viçosa, Viçosa, Minas Gerais, Brasil. 5Programa de Pós-graduação em Mecanização Agrícola, Universidade Federal de Viçosa, Viçosa, Minas Gerais, Brasil. *Autor para correspondência. E-mail: alcir@utfpr.edu.br
! " # " $%
" " " " " " " " "
& " " " " " ' " ( " ! " "
) * + " " " " + & '
" " ,)- ) )./ " 0 .- .1 2 2
-+ & " " " "
,3- 3 3. 34/ " -4 5 "
+ $6 7 " " ( 8" " "
" " " " " # 9 & " "
" " " ' " ( $% " "
" " % # " # 9
" " " ' " ( " ! # # " "
" " : " -4 5 " " "
# "
* $% & " '
! " # "$ ; # < 2 "=
## # < " < < " # " "
= " : # = " " = ; : <
" " " " < " " " ## < ,)- )
)./> 0 .- " .1 2 2 - " " # " =
< ,3- 3 3. 34/> " -4 5 = " * " 2
" < # ? " < > " " " " #
" # 9 =
" : ; < " = < " <
" " # " 9 ; =
= < ## " = " " < ; :
# -4 5 " = < " " # #
% " * <
@ " "
" " " " +
" " + " A $% " A
' " ( #
" " ? " !
" $6
" " " $% " "
(
% " " B $% "
" + " $% 8 " " #&
" " "
@ " + " 8 8
+ " '
" ,? " 2 C <
- 40 D < - 1/ # # '
" "
" " * " " "
# " " " # " "
" " $%
+ " " " * " ,E E
&''
" " " "
$% +F " $% "
" " " # $% " * "
# ' "
" " + *
,C " G HI
- /
D < ,- 1/ ,- / , /
+ " " "
" #& " "
" " (
" "
" $% " + " "
J ' " " $%
+ " "
* " " " 7 , -/
" ' # " " " " " "
" + & " $%
" %
# ' " # I 8" "
" ' " (
" * " " # "
" " " " !
K ,- -/ # + "
" " " " # '
" "
L " + $%
" 8 " " "
" % 8# A $% "
' " ( " " " " & " $% " " " " " "
" " " $6 & " "
" '
,- -/ # # ' "
+ " # " " " "
" #& " * "
' & " $% " *
" " # +
&" " %
" " 8 " " " "
' A $% " "
" " " " '
' " " # ! #
# " 6 " $% M " "
+ $% (
' " " " &" " " "
@ ! "
# " $% " "
" " " "
" " " & " " " "
" ' " ( " !
@ : # " " 3
3 " G
; B N O " 3 "
* " A DL 41 C "
3 ; " " " ?
# " ,- / "
O J " #8 &
: ) * + "
" " " +
& ' " ,)- ) )./
" 0 .- .1 2 2
-+ & "
" " " ,3- 3 3.
34/ " -4 5
"
+ $6
# " " " +
* " * " + " "
: " " - ,. :
. / $ "
-" - * "
" ! * "
) * " ! 3G
-1 " * " 3 " P "
$% & P " * ) *
" " # $% ,5 ? C/ "
" . 2 - % " "
? " ! *
7 " " 1. 4: $% "
: ,;G / ' " 2Q ,- . /
" " " " % J
; " " ; 14-4 "
" " "
# * " " " # "
" $% "
" " " :
.. ,-.R/ " " ( - "
" * $% " "
# " " " $% "
, + 1
-/ # " " " " "
? " & " "
" " *
8 " " C " DO1
-" -" -" - 1 25 " "
" @ + # : " "
# " " " + # "
# " " 8 "
" " "
# * " "
C " SC -4 " C +
S " O " 7 - +
! () ! * + &',
@ + & " " "
" # 3- T 5 3
T 5 3. T 5 34 T -4 5 " "
" $6 " " "
" "
- . / J " + * "
" $% " " "
" > ,-/ 8 " , /
? " $% " " ( 8"
" " " " # "
" # " " " " "
# " " ,L / " "
" " :
? # "
" " - 0 0
.0 4 10 4 0 . "
" ( @ "
" # " 8 " 8
" " " "
" $6 #
* " $% " " "
" # $6
" " # "
$ " S ? 3 " E E
% ± P
@ " G ? # " 8 "
+ $%
-∑
∑
=
,-/+ >
G ? T " ( 8" " " 0
T " " 0
U T "
@ + I #
" " # ,9 / 3
" " # 9
$% A "
@ & " " " " " ' " (
# " " -
" " @ I "
# " " " " # " "
" " $% " " " "
" ( # * " " 8 +
I " ( "
3 " # " " "
" +
N" " ( + +
" : & " "
" " " ' " ( * " + $% , / " " " , - 1 /
-5 5 5
SJ = + + , /
+ >
SJ T & " " " " " ' 0
- T I " "
" I 0
5- 5 5 T I " " B "
A " I
@ " # " A
#& " " "
EO " V = = R , - /
@ " # "
# " ! " " " #&
# ( " " # " %
P " " " W " $%
# " " % #
# " # " "
* " & "
@ " " #& " "
" 8" "
SJ 8 " + $% .>
)3 . -. 3
-) 1 -) .4
-SJ
X
− +
+ −
+ −
= ,./
L T
+ $% ' & B "
" " "
,3/ " " ,)/ "
" $6 > 3 T 1 - 5 ) T .. 2 2 - + & " " " " "
' ,SJ / : " 1 4
#& " " ! "
" " " & " " " " " '
,SJ / " " " "
% " "
7 + + " "
&,0
' # "
" 5
-4 5 " + " "
5 " "
A # $% " 6 "
" " + "
" # " $% "
" " "
$% ' " (
@ # + " # "
" " " ( 8"
" " " " ,G ?/ " 5 ,7 / " "
" + " " "
+ 8 #& " " * "
' & " "
' "
" -4 5 "
" # "
" # " $% "
: ' # * " + +
? " , -/ # "
% " # " " " " " & " " " " " ' ,SJ / "
( " + :
% " " " " *
SJ @ & # A " * " :
" % " #
*
? ,- / :
+ I" & " " " +
" + &
$% ! P " " "
# $% " $6
" " " ' " " 8 " " " "
0 20 40 60
80
100 120 140
0,27 0,31
0,36
16 19 22 25 28
IV
E
C arg a a p lica d a (N)
T e o r d e á g u a (kg kg-1
) 25-28
22-25
19-22
- . 1 # " " " " ,3/ " " " ,)/ & " " " " "
' ,SJ /
" ' " ( " !
# $% " " " " "
" " %
" 7 . 4
+ +
I " " & "
" " : "8 " B
@ 8 + "
' " ! 1 P
" .1 2 2 -,)./ .- 2 2 -,) /
2 2 - ,)-/ ,7 ./
" # " # "
' ,7 4/ # +
" # " "
+ " ( " "
11 1 . P 3- 34
, 4/ # " '
& " " " "
' # " " " " " '
" $% " ! "
+ "
0 15 30 45 60 75 90
0 2 4 6 8 10 12 14
Dias após o plantio
%
d
e
E
m
e
rg
ê
n
c
ia
U1 U2 U3
- . 2 " ' " ( " ! # $% " " "
0 15 30 45 60 75 90
0 2 4 6 8 10 12 14
Dias após o plantio
%
d
e
E
m
e
rg
ê
n
c
ia
C1 C2 C3 C4
- . 3 " ' " ( " ! # $% " " " "
@ " " #& " "
! () ! * + &,/
" ( 8" " " 8 "
+ $% 4>
)3 3
) 4
1
GX?= − − + ,4/
L T 4
#& " ! " " " " " ( 8" " " ,G ?/ " "
" " % "
" 7
@ "' "
G ? "
" " , 2 2 -/ S " "
" " " :
# * " + # $ " %
#
" ' " $%
& # " " L
, ./ '
" " #
" " "
0 20 40 60
80 100 120
140 0,27
0,31 0,36
2,5 2,9 3,3 3,7 4,1 4,5 4,9
D
M
P
(
m
m
)
Carga aplicada (N)
Teor de água (kg kg-1)
4,5-4,9
4,1-4,5
3,7-4,1
- . & # " " " " ,3/
" " " ,)/ " ( 8" " " ,G ?/
K + " " +
$% " " $%
" " '
" ( " $% " )
" $% " " ( " 6
" $% "
" ' " (
" $% $% " "
# " " 6 " " ( ,D 2
G : - / @ B "
" # ' " " "
' " ( " & +
# # # " "
" " & " "
" " '
" " ( 4 @
+ + "
" " % 8# :
" $6 "
! " #$%
!! " #$%" #$%
! " #$%
5 ; - % " 8"
# " # 9
# " " " %
" # " "
"' " " $% " #
9 " " "
" " $% "
+ " " " "
I " # " "
" @ 8 " "
" "
" "
$ / J 8" " " # 9 ,P/
3 " ,5/
; " ,2 2 -/
-4 8"
4 .4 4 1 4 4 1 4 4
.- 4 4 4 4 4 4 1 4 4
.1 41 41 41 44 41
8" 4 4 41 . 4 1 41 . 4
-& && &
$% " "
" " %
# " # 9
" "
@ " " #& " "
+ SJ : + " "
# .. 2 2 - "
" " # " 1 - 5
: " -4 5 " "
"
# "
' '' '
@ " 35?+
# * $% " 3 "
#& " " * $% " :
DL )5 3C J 0 G U; L L
" "> < SS Y ## # *
< " -4 .
-&,1
DL@Q5 G ## # = "
* "
" . . . -1 - 1
DL ? D " ? +
L " H >
Z35?
-7)LO 5S 3 S # ' " $% "
' " ( " " #
# " " " " " J $ .
-4 - .
-E 5 G 0 E 5 7 "
# ? 7 " > " - 1
K) O H Q = # # "
" " H 4
4 -
-C@5G@ C 0 GS H[5S@L # " !
" " " " '
! J $ . 4
1
-E)SL H G " # " =
" # " " ! "
" - - 1 - - 1
? LG@C ) G 0 C@)Q 5K@J 5 H C
" # " # #
" . . . 1 - 4
?@?S5SES 7 # D & >
-?L G@ L " % "
# " " " " " > # ' & " "
" " " ' 3
- 4 4
-L S 7 $ % & ' ( $
" "
% " % % ( . ;
,G " & / ) " "
7 " " J $ J $ .
L S 7 ) $ $ % $
% " % %
G $% , "
& / ) " " 7 " " J $ J $
S 3 Y " * + , -.
3 =
-SOJ 7 ) %/ " "
$ % 0
" - G $% , "
& / ) " " " " 3
3
-SOJ 7 L " " " "
" " # ' " #& "
% " " ) 3@5EL @ DL SO SL@
G 5E 5K LS EL\3@O - - O "
O " > " " D "
& - - -- 1 --41
SOJ L ? " %
" % % 0
1 ( 23 * & 4 ; ,G "
/ ) " " " ?
H
SOJ L ? # " # " " " " "
" " " "
" " ! ,5 * 64 J $
- . -1 - 1 4