καθημερινη ιωαννησ σκυλιτσης

28 OKTΩBPIOY 2001

Eικνες απ το Bυζάντιο

το Xρονικ του Iωάννη Σκυλίτζη

Â

_{H M E P E Σ}

πτα

O χρονογρφος

Tου

A. M

∞ƒ∫Ÿ¶√À§√À Kαθηγητ της Bυζαντιν ς Φιλολογας στο Πανεπιστ μιο Aθηνν

A

N KAI TO KEIMENOÔ˘ Ì·˜ ÎÏË-ÚÔ‰fiÙËÛÂ Ô Iˆ¿ÓÓ˘ ™Î˘Ï›Ù˙˘, ÁÓˆÛÙfi Ì ÙËÓ ÂˆÓ˘Ì›· ™‡ÓÔ-„Ș ÈÛÙÔÚÈÒÓ, Û˘ÁηٷϤÁÂÙ·È ·Ó¿ÌÂ-Û· ÛÙ· ϤÔÓ ÂӉȷʤÚÔÓÙ· ÈÛÙÔÚÈÔ-ÁÚ·ÊÈο ¤ÚÁ· Ù˘ B˘˙·ÓÙÈÓ‹˜ ÁÚ·ÌÌ·-Ù›·˜, ÁÈ· ÙÔÓ ›‰ÈÔ ÙÔÓ Û˘ÁÁڷʤ·, ·Ú’ fiϘ ÙȘ ÚÔÛ¿ıÂȘ ÙˆÓ ÂÚ¢-ÓËÙÒÓ, Ï›Á· Ú¿ÁÌ·Ù· Â›Ó·È Ò˜ Û‹ÌÂÚ· ÁÓˆ-ÛÙ¿. Oˆ˜ Û˘Ó¿ÁÂÙ·È, ¿ÓÙˆ˜, ·fi ÙÔ ÚÔÔ›-ÌÈÔ Ù˘ ¯ÚÔÓÔÁÚ·Ê›·˜, ÁÈ· ÙÔ ÔÔ›Ô ı· Á›ÓÂÈ ÂȉÈÎfi˜ ÏfiÁÔ˜ ÛÙË Û˘Ó¤¯ÂÈ·, ‹Ù·Ó Û‡Á-¯ÚÔÓÔ˜ ·ÏÏ’ ÔˆÛ‰‹ÔÙ ÓÂfiÙÂÚÔ˜, ÙÔ˘ ‡·ÙÔ˘ ÙˆÓ ÊÈÏÔÛfiÊˆÓ Mȯ·‹Ï æÂÏÏÔ‡, Ë ÚÔÛˆÈÎfiÙËÙ· ÙÔ˘ ÔÔ›Ô˘ ‰ÂÛfi˙ÂÈ Î·Ù¿ ÙÔÓ 11Ô ·È.Ø Ë Á¤ÓÓËÛ‹ ÙÔ˘ ÌÔÚ› ¿ÓÙˆ˜ Ó· ÙÔÔıÂÙËı› Ì ۯÂÙÈ΋ ·ÛÊ¿ÏÂÈ· Ï›ÁÔ ÌÂÙ¿ ÙÔ 1040. O ™Î˘Ï›Ù˙˘ ÛÙ·‰ÈÔ‰ÚfiÌËÛ ÛÙ· ·Ó¿ÎÙÔÚ· Ù˘ KˆÓÛÙ·ÓÙÈÓÔ‡ÔÏ˘, fiÔ˘ η٤Ϸ‚ ‰È·‰Ô¯Èο Ù· ·ÍÈÒÌ·-Ù· ÙÔ˘ ÚˆÙÔ‚¤ÛÙË, Ì¿ÁÈÛÙÚÔ˘, ÚfiÂ-‰ÚÔ˘ (Ù˘ Û˘ÁÎÏ‹ÙÔ˘) Î·È ¤·Ú¯Ô˘ (Ù˘ fiÏ˘), ÂÓÒ ·fi ÙÔÓ Ù›ÙÏÔ ÙÔ˘ ¤ÚÁÔ˘ ÙÔ˘ (™‡ÓԄȘ ÈÛÙÔÚÈÒÓ ·Ú¯Ô̤ÓË ·fi Ù˘ ·Ó·ÈÚ¤Ûˆ˜ NÈÎËÊfiÚÔ˘ ‚·ÛÈϤ-ˆ˜ ÙÔ˘ ·fi ÁÂÓÈÎÒÓ Î·È Ì¤¯ÚÈ Ù˘ ‚·ÛÈ-Ï›·˜ IÛ··Î›Ô˘ ÙÔ˘ KÔÌÓËÓÔ‡ Û˘ÁÁÚ·-Ê›۷ ·Ú¿ Iˆ¿ÓÓÔ˘ ÎÔ˘ÚÔ·Ï¿ÙÔ˘ Î·È ÁÂÁÔÓfiÙÔ˜ ÌÂÁ¿ÏÔ˘ ‰ÚÔ˘ÁÁ·Ú›Ô˘ Ù˘ ‚›-ÁÏ·˜ ÙÔ˘ ™Î˘Ï›Ù˙Ë) Û˘Ó¿ÁÂÙ·È fiÙÈ ÛÙÔÓ ÎÔÏÔÊÒÓ· Ù˘ ÛÙ·‰ÈÔ‰ÚÔÌ›·˜ ÙÔ˘ ÔÓÔÌ¿ÛÙËΠÎÔ˘ÚÔ·Ï¿Ù˘ (= ·fi ÙÔ˘˜ ÎÔÚ˘Ê·›Ô˘˜ ÛÙËÓ ÈÂÚ·Ú¯›· ·ÍȈ-Ì·ÙÔ‡¯Ô˘˜ ÙÔ˘ ·Ï·Ù›Ô˘) Î·È Ì¤Á·˜ ‰ÚÔ˘ÁÁ¿ÚÈÔ˜ Ù˘ ‚›ÁÏ·˜(= ÚÔ‰Ú‡ÂÈ ÙÔ˘ ·˘ÙÔÎÚ·ÙÔÚÈÎÔ‡ ‰ÈηÛÙËÚ›Ô˘). T· ÛÙÔȯ›· ·˘Ù¿ Ì·˜ Ô‰ËÁÔ‡Ó ÛÙËÓ Ù·‡ÙÈÛ‹ ÙÔ˘ Ì ÙÔÓ ÁÓˆÛÙfi ÓÔÌÔÌ·-ı‹ Iˆ¿ÓÓË £Ú·Î‹ÛÈÔ (·fi ÙÔ ÔÌÒÓ˘-ÌÔ ÌÈÎÚ·ÛÈ·ÙÈÎfi ı¤Ì·), Ô˘ ηÙ›¯Â Ù· ›‰È· ·ÍÈÒÌ·Ù· fiÙ·Ó ·Ú¤‰ˆÛ ÙÔ 1092 ˘fiÌÓËÛÈÓ ÁÈ· ÙÔ ‰›-ηÈÔ ÙÔ˘ Á¿ÌÔ˘ ÛÙÔÓ ·˘ÙÔÎÚ¿ÙÔÚ· AϤÍÈÔ Aã KÔÌÓËÓfi (1081-1118). H Ù·‡ÙÈÛË ÂÓÈÛ¯‡ÂÙ·È Î·È ·fi ÙË Ì·ÚÙ˘Ú›· ÂÓfi˜ Ï›ÁÔ ÌÂÙ·ÁÂÓ¤ÛÙÂ-ÚÔ˘ ¯ÚÔÓÔÁÚ¿ÊÔ˘, Ô ÔÔ›Ô˜ ÁÓÒÚÈ˙ ÙÔ Î›ÌÂÓÔ ÙÔ˘ ™Î˘Ï›Ù˙Ë ÙfiÛÔ Î·Ï¿ ÒÛÙ ӷ ÙÔ ·ÓÙÈÁÚ¿„ÂÈ Û¯Â‰fiÓ Î·Ù¿ ϤÍË, ÙÔ˘ °ÂÒÚÁÈÔ˘ K‰ÚËÓÔ‡, Ô˘ ÙÔÓ ·ÔηÏ› Iˆ¿ÓÓË £Ú·Î‹ÛÈÔ. TÔ ¤ÙÔ˜ ı·Ó¿ÙÔ˘ ÙÔ˘ Â›Ó·È ·ÓÙÂÏÒ˜ ¿ÁÓˆÛÙÔ, ·ÏÏ¿ ı· Ú¤ÂÈ Ó· ÂÁη٤-ÏÂÈ„Â Ù· ÂÁÎfiÛÌÈ· ηٿ ÙËÓ ÚÒÙË ‰ÂηÂÙ›· ÙÔ˘ 12Ô˘ ·È., ÔˆÛ‰‹ÔÙ fï˜ ÚÈÓ ·fi ÙÔ 1143, ÔfiÙÂ Â›Ó·È ÁÚ·Ì̤ÓÔ ÙÔ ·Ï·ÈfiÙÂÚÔ ¯ÂÈÚfiÁÚ·ÊÔ Ô˘ Ì·˜ ·Ú·‰›‰ÂÈ ÔÏfiÎÏËÚË ÙË ¯ÚÔ-ÓÔÁÚ·Ê›· ÙÔ˘, Ô ÎÒ‰Èη˜ Vindobonensis hist. gr. 35.

H

O Nικηφρος

Φω-κς καταλαμβνει το

Xαλπι (Bροια της

Συρας) τον

Δεκμ-βριο του τους 962.

Eπιμλεια αφιερματος:

E§EY£EPIA TPA´OY

E

ΙΚΟΝΕΣ

ΑΠΟ ΤΟ

B

ΥΖΑΝΤΙΟ

ΤΟ

X

ΡΟΝΙΚΟ

ΤΟΥ

I

ΩΑΝΝΗ

Σ

ΚΥΛΙΤΖΗ

O χρονογρφος

Iωννης Σκυλτζης

Tου A. M·ÚÎfiÔ˘ÏÔ˘

Tο Bυζντιο στα χρ%νια

του Σκυλτζη

Tου P. Magdalino

Σνοψις Iστοριν

-O κ&δικας της Mαδρτης

Tου AÁ·Ì¤ÌÓÔÓ· TÛÂϛη

Oι μικρογραφες του Σκυλτζη

της Mαδρτης

Tης B·ÛÈÏÈ΋˜ T۷̷Ή¿

Πηγ μελτης

του βυζαντινο πολιτισμο

Tου T·ÍÈ¿Ú¯Ë °. KfiÏÈ·

H αναστ)λωση των εικ%νων

Tου B·Û›ÏË K·ÙÛ·ÚÔ‡

Bυζντιο και σλαβικ%ς κ%σμος

Tης °È·Ư̂ӷ˜ Mˆ˘Û›‰Ô˘

Iωννης Σκυλτζης και

Mιχα)λ Ψελλ%ς

Tης XÚÈÛÙ›Ó·˜ °. AÁÁÂÏ›‰Ë

H Θεοδ&ρα )ταν Θε%φιλος;

Tων T›ÙÔ˘ ¶··Ì·ÛÙÔÚ¿ÎË HÏ›· AÓ·ÁÓˆÛÙ¿ÎË EÍÒÊ˘ÏÏÔ MÂÙ¿ ÙÔÓ ı¿Ó·ÙÔ ÙÔ˘ PˆÌ·ÓÔ‡ Bã, Ô ÛÙÚ·Ùfi˜ ·Ó·Î‹Ú˘Í ÛÙËÓ K·ÈÛ¿ÚÂÈ· Ù˘ K··‰ÔΛ·˜ ·˘-ÙÔÎÚ¿ÙÔÚ· ÙÔÓ ÓÈÎËÙ‹ ÙˆÓ AÚ¿-‚ˆÓ ÛÙÚ·ÙËÁfi NÈÎËÊfiÚÔ Bã ºˆ-ο (963–969). ™ÙËÓ ÂÈÎfiÓ· : ¿-Óˆ, ÌÈÎÚÔÁÚ·Ê›· ÙÔ˘ Iˆ¿ÓÓË ™Î˘-Ï›Ù˙Ë fiÔ˘ ÂÈÎÔÓ›˙ÂÙ·È Ë ·ÔÛÙÔ-Ï‹ ÏÔ›ˆÓ ·fi ÙÔÓ ¿ÏÏÔÙ ·Ú·-ÎÔÈÌÒÌÂÓÔ ÙÔ˘ KˆÓÛÙ·ÓÙ›ÓÔ˘ Z’, B·Û›ÏÂÈÔ, ÛÙËÓ ·ÛÈ·ÙÈ΋ ·ÎÙ‹ ÙÔ˘ BÔÛfiÚÔ˘ (XÚ˘ÛÔ‡ÔÏË) ÁÈ· Ó· ‰È·ÂÚ·ÈÒÛÔ˘Ó ÙÔÓ NÈÎËÊfiÚÔ Î·È ÙÔÓ ÛÙÚ·Ùfi ÙÔ˘ ÛÙËÓ KˆÓÛÙ·ÓÙÈ-ÓÔ‡ÔÏË. K¿Ùˆ, Ë ıÚÈ·Ì‚Â˘ÙÈ΋ ›ÛÔ‰Ô˜ ÙÔ˘ NÈÎËÊfiÚÔ˘ ÛÙËÓ B·-ÛÈÏÂ‡Ô˘Û·, Ï›ÁÔ ÚÈÓ ·fi ÙË ÛÙ¤-„Ë ÙÔ˘ Û ·˘ÙÔÎÚ¿ÙÔÚ·Ø ÙÔÓ ˘Ô-‰¤¯ÔÓÙ·È ÌÔ˘ÛÈÎÔ›.

H KA£HMEPINH

E

E¶

¶T

TA

A H

HM

ME

EP

PE

E™

™

KYPIAKH 28 OKTøBPIOY 2001

2-32

A º I E P ø M A

Yπεθυνη «Eπτ Hμερν» E § E Y £ E P I A T P A ´ O Y

ωννης Σκυλτζης

H

O αυτοκρτορας Λων ΣT´ ο Σοφς

(886–912) ανακαλπτει στον να της Aγας

Σοφας να υβριστικ εναντον του γρμμα

που εχε γρψει ο πατρκιος Σαμωνς.

™ ™ËËÌÌ››ˆˆÛÛËË ««EEÙÙ¿¿ HHÌÌÂÂÚÚÒÒÓÓ»»:: H ÂÈÎÔÓÔÁÚ¿ÊËÛË ÙÔ˘ ·ÊÈÂ-ÚÒÌ·ÙÔ˜ ÚÔ¤Ú¯ÂÙ·È ·fi ÙËÓ ·ÓÔÌÔÈfiÙ˘Ë ¤Î‰ÔÛË Ù˘ «™˘Ófi„ˆ˜ IÛÙÔÚÈÒÓ» ÙÔ˘ Iˆ¿ÓÓË ™Î˘Ï›Ù˙Ë (EıÓÈ΋ BÈ-‚ÏÈÔı‹ÎË Ù˘ M·‰Ú›Ù˘) ·fi ÙÔÓ ÂΉÔÙÈÎfi Ô›ÎÔ ««M M››ÏÏËË--ÙÙÔÔ˜˜»», ÙÔ˘˜ ˘¢ı‡ÓÔ˘˜ ÙÔ˘ ÔÔ›Ô˘ ¢¯·ÚÈÛÙÔ‡ÌÂ. E˘¯·ÚÈ-Ûٛ˜ ÔÊ›ÏÔ˘Ì Â›Û˘ ÛÙÔÓ Î. AAÁÁ··Ì̤¤ÌÌÓÓÔÔÓÓ·· TTÛÛÂÂÏÏ››Îη· ÁÈ· ÙË Û˘Ì‚ÔÏ‹ ÙÔ˘ ÛÙËÓ ÔÚÁ¿ÓˆÛË ÙÔ˘ ·ÊÈÂÚÒÌ·ÙÔ˜.

P

H θριαμβευτικ επιστροφ του

αυτο-κρτορα Iωννη Tζιμισκ (969–976)

στην Kωνσταντινοπολη, μετ τη νκη

εναντον των Pως (971).

811-1057

H ™‡ÓԄȘ ÈÛÙÔÚÈÒÓ, Ë Û‡ÓıÂÛË Ù˘ ÔÔ›·˜ ÙÔÔıÂÙÂ›Ù·È Ì¿ÏÏÔÓ ÌÂÙ¿ ÙÔ 1070, ηχÙÂÈ Ì›· ÂÎÙÂٷ̤ÓË ¯ÚÔÓÈ-΋ ÂÚ›Ô‰Ô Ô˘ ·Ú¯›˙ÂÈ ÙÔ ¤ÙÔ˜ 811 Î·È Ï‹ÁÂÈ ÙÔ 1057. A˜ ÛËÌÂȈı› ÂÍ ˘·Ú-¯‹˜ fiÙÈ Ë ¤ÎÙ·ÛË Ô˘ ηٷϷ̂¿ÓÂÈ ÙÔ ¤ÚÁÔ ‰ËÌÈÔ˘ÚÁ› ÓˆÙÂÚÈÛÌfi ‹È·˜, ¿ÓÙˆ˜, ÌÔÚÊ‹˜, ·Ó ·Ó·ÏÔÁÈÛÙԇ̠fiÙÈ ÔÈ ¯ÚÔÓÔÁÚ¿ÊÔÈ ·Ú¯›˙Ô˘Ó, ηٿ η-ÓfiÓ·, ÙËÓ ·Ê‹ÁËÛ‹ ÙÔ˘˜ ·fi ÙË ¢ËÌÈ-Ô˘ÚÁ›· ÙÔ˘ ÎfiÛÌÔ˘ ‹ ÙÔÓ A‰¿Ì ÁÈ· Ó· ÊÙ¿ÛÔ˘Ó ‰È·‰Ô¯Èο Ò˜ ÙËÓ ÂÔ¯‹ ÙÔ˘˜. O ™Î˘Ï›Ù˙˘ ÚÔÙ›ÌËÛ ӷ ·ÎÔ-ÏÔ˘ı‹ÛÂÈ Ì›· ‰È·ÊÔÚÂÙÈ΋, ·fi ÙËÓ Â·ÙË̤ÓË, Ô‰fi ÂÈϤÁÔÓÙ·˜ ÙÔ ¤ÙÔ˜ 811 ˆ˜ ·Ú¯‹ ÙÔ˘ ÎÂÈ̤ÓÔ˘ ÙÔ˘ ÁÈ· ¤Ó· Ôχ Û˘ÁÎÂÎÚÈ̤ÓÔ ÏfiÁÔØ ÙÔ ¤ÙÔ˜ ·˘Ùfi ‰È·ÎfiÙÂÙ·È Ë ¯ÚÔ-ÓÔÁÚ·Ê›· ÙÔ˘ £ÂÔ-Ê¿ÓË († 818), ÙÔ˘ ÛËÌ·ÓÙÈÎfiÙÂÚÔ˘, ›Ûˆ˜, ¯ÚÔÓÔÁÚ¿ÊÔ˘ Ô˘ ·Ó¤‰ÂÈÍ ÙÔ B˘-˙¿ÓÙÈÔ. O ™Î˘Ï›Ù˙˘ ¤ÙÚÂÊ ÌÂÁ¿ÏÔ ÛÂ-‚·ÛÌfi fiÛÔ Î·È ÂÎÙ›-ÌËÛË ÁÈ· ÙËÓ ÈÛÙÔÚÈ-΋ Û‡ÓıÂÛË ÙÔ˘ £Â-ÔÊ¿ÓË Î·È ·ÔÊ¿ÛÈ-Û ӷ ÙË Û˘Ó¯›·ÔÊ¿ÛÈ-ÛÂÈ ·Ú¿ Ó· ÁÚ¿„ÂÈ ÌÈ· ·ÎfiÌË Ù˘È΋ ¯ÚÔÓÔÁÚ·Ê›· ·Ó¿ÌÂÛ· ÛÙȘ ÙfiÛ˜ ¿Ï-Ϙ Ô˘ ΢ÎÏÔÊÔÚÔ‡Û·Ó Î·Ù¿ ÙÔÓ 11Ô-12Ô ·È. ™ÙÔ ÚÔÔ›ÌÈÔ Ù˘ ™‡ÓԄ˘, ÙÔ ÔÔ›Ô Î·Ù¤¯ÂÈ È‰È·›ÙÂÚË ı¤ÛË ·Ó¿ÌÂÛ· ÛÙ· ÚÔÔ›ÌÈ· ÙˆÓ ‚˘˙·ÓÙÈÓÒÓ ÈÛÙÔÚÈÎÒÓ, ÚÔ‚·›ÓÂÈ Û ·ÍÈÔÏÔÁÈ΋ ηٿٷÍË ÚÔÁÂÓ¤ÛÙÂÚˆÓ fiˆ˜ Î·È Û˘Á¯ÚfiÓˆÓ ÙÔ˘ ÈÛÙÔÚÈÎÒÓ. ™ÙËÓ ÎÔÚ˘Ê‹ ÙˆÓ ÚÔ-ÙÈÌ‹ÛÂˆÓ ÙÔ˘ ™Î˘Ï›Ù˙Ë ‚Ú›ÛÎÂÙ·È, ÂÎÙfi˜ ·fi ÙÔÓ £ÂÔÊ¿ÓË, Ô Ì¤ÓÙÔÚ·˜ ÙÔ˘ ÙÂÏÂ˘Ù·›Ô˘, Â›Û˘ ¯ÚÔÓÔÁÚ¿ÊÔ˜, °ÂÒÚÁÈÔ˜ ™‡ÁÎÂÏÏÔ˜ († 810/811)Ø Î·È ÛÙÔ˘˜ ‰‡Ô Âȉ·„ÈχÂÈ ÌfiÓÔÓ Â·›-ÓÔ˘˜. AÓÙ›ıÂÙ·, Â›Ó·È Î·˘ÛÙÈÎfi˜ ÁÈ· ÙÔÓ æÂÏÏfi, ÛÙÔÓ ÔÔ›ÔÓ Î·Ù·ÏÔÁ›˙ÂÈ fiÙÈ ÛÙÂÚÂ›Ù·È ·ÎÚȂ›·˜, fiÙÈ ·Ú·Ï›-ÂÈ ÔÏÏ¿ Î·È fiÙÈ ÙÔ ¤ÚÁÔ ÙÔ˘ ‰ÂÓ ·Ô-ÙÂÏ› ·Ú¿ ··Ú›ıÌËÛË ÙˆÓ ÂοÛÙÔÙ ‚·ÛÈϤˆÓ ¯ˆÚ›˜ η̛· ¿ÏÏË ÚÔÔÙÈ-΋. ™ÙË Û˘Ó¤¯ÂÈ· ÌÓËÌÔÓ‡ÂÈ ‰¤Î· ·ÎfiÌË ÈÛÙÔÚÈÎÔ‡˜ ÙÔ˘ B˘˙·ÓÙ›Ô˘, ·Ó¿-ÌÂÛ· ÛÙÔ˘˜ ÔÔ›Ô˘˜ Û˘ÁηٷϤÁÔÓÙ·È Ô £Âfi‰ˆÚÔ˜ ¢·ÊÓÔ¿Ù˘, Ô IˆÛ‹Ê °Â-Ó¤ÛÈÔ˜, Ô NÈ΋ٷ˜ ¶·ÊÏ·ÁÒÓ Î·È Ô AÛÈ·Ófi˜ §¤ˆÓ, ÔÈ ÔÔ›ÔÈ, ηٿ ÙËÓ ÎÚ›-ÛË ÙÔ˘ ¿ÓÙÔÙÂ, ‹Û·Ó ¢Â›ÊÔÚÔÈ Û ÂÈÚÚÔ¤˜ Î·È ‰ÂÓ Î·Ù¿ÊÂÚ·Ó, ηٿ Û˘-Ó¤ÂÈ·, Ó· Û˘Óı¤ÛÔ˘Ó Î›ÌÂÓ· ¿ÍÈ· ÏfiÁÔ˘. ™ÙÔ Ù¤ÏÔ˜ ÙÔ˘ ÚÔÏfiÁÔ˘ Ô ™Î˘-Ï›Ù˙˘ ÙÔÓ›˙ÂÈ fiÙÈ ÚÔÙ›ıÂÙ·È Ó· ÁÚ¿-„ÂÈ ¤Ó· Ì¿ÏÏÔÓ Â˘Û‡ÓÔÙÔ Î·È Û¯Â‰fiÓ ·Ó¿Ï·ÊÚÔ Î›ÌÂÓÔ, ·ÍÈÔÔÈÒÓÙ·˜ ÚÔ-ÊÔÚÈο ÛÙÔȯ›·, ·Ï·ÈfiÙÂÚ· ÈÛÙÔÚÈο ¤ÚÁ· Î·È ·ÔʇÁÔÓÙ·˜ ˘ÔÎÂÈÌÂÓÈΤ˜ ÎÚ›ÛÂȘ.

A‰˘Ó·Ì›Â˜ - ·ÚÂÙ¤˜

O ·Ó·ÁÓÒÛÙ˘ ÙÔ˘ ™Î˘Ï›Ù˙Ë ı· ·Ó¤ÌÂ-ÓÂ, ›Ûˆ˜, ÌÂÙ¿ ÙËÓ ·˘ÛÙËÚfiÙËÙ· fiÛÔ Î·È ÙȘ ÂÍ·ÁÁÂϛ˜ Ô˘ ÂÚȤ¯ÔÓÙ·È ÛÙÔ ÚÔÔ›ÌÈÔ, fiÙÈ Ë ¯ÚÔÓÔÁÚ·Ê›· ÙÔ˘ ı· ‹Ù·Ó, ÛÙÔ Ì¤ÙÚÔ ÙÔ˘ ‰˘Ó·ÙÔ‡, ··Ï-Ï·Á̤ÓË ·fi ·‰˘Ó·Ì›Â˜ Î·È ı· ‰È·ÎÚÈ-ÓfiÙ·Ó ÁÈ· ÙÔ ˘„ËÏfi ÙÔ˘ ‡ÊÔ˘˜ Ù˘, ÙËÓ ·ÊËÁËÌ·ÙÈÎfiÙËÙ¿ Ù˘ fiÛÔ Î·È ÙË ÌÂÁ¿ÏË ·ÎÚ›‚ÂÈ· ÛÙËÓ ÂÍÈÛÙfiÚËÛË ÙˆÓ ÂÈ̤ÚÔ˘˜ ÁÂÁÔÓfiÙˆÓ. OÈ È‰ÈfiÙË-Ù˜ ·˘Ù¤˜ ‰ÂÓ ÚÔÛȉȿ˙Ô˘Ó ÛÙË ™‡ÓÔ-„Ë ÈÛÙÔÚÈÒÓ. O Û˘ÁÁڷʤ·˜, Ô˘ ·ÊË-ÁÂ›Ù·È Ù· Û˘Ì‚¿ÓÙ· ηٿ ‚·ÛÈÏ›˜ ·Ï-Ï¿ ¯ˆÚ›˜ ÙË ‚ÈÔÁÚ·ÊÈ΋ «ÚÔÔÙÈ΋» Ô˘ ‹Ù·Ó ȉȷ›ÙÂÚ· ‰È·‰Â‰Ô̤ÓË ÙfiÙÂ, Â›Ó·È ‰¤ÛÌÈÔ˜ ÙˆÓ ËÁÒÓ ÙÔ˘, ÙȘ ÔÔ›-˜ Û˘¯Ó¿ ·Ó··Ú¿ÁÂÈ ¯ˆÚ›˜ ÙÔÓ ‰¤Ô-ÓÙ· ÎÚÈÙÈÎfi ÚÔ‚ÏËÌ·ÙÈÛÌfi, Ì ·ÔÙ¤-ÏÂÛÌ· Ó· ÂÌÊ·Ó›˙ÔÓÙ·È ·ÏÏËÏÔÛ˘-ÁÎÚÔ˘fiÌÂÓ· Û˘ÌÂÚ¿ÛÌ·Ù·, fiˆ˜ Ï.¯. ·Ú·ÙËÚÂ›Ù·È Ì ÙÔÓ ·˘ÙÔÎÚ¿ÙÔÚ· NÈ-ÎËÊfiÚÔ ºˆÎ¿ (963-969), ÁÈ· ÙË ‚·ÛÈ-Ï›· ÙÔ˘ ÔÔ›Ô˘ Ô ™Î˘Ï›Ù˙˘ ¯ÚËÛÈÌÔ-Ô›ËÛ ¿ÎÚÈÙ· ÙfiÛÔ ÙÔÓ §¤ÔÓÙ· ÙÔÓ ¢È¿ÎÔÓÔ fiÛÔ Î·È Î¿ÔÈÔ ¿ÁÓˆÛÙfi Ì·˜ ΛÌÂÓÔ, ÁÚ·Ì̤ÓÔ Ì ¯ıÚÈ΋ ÚÔ˜ ÙÔÓ ÂÓ ÏfiÁˆ ·˘ÙÔÎÚ¿ÙÔÚ· ‰È¿ıÂÛË. H ÂÍ¿ÚÙËÛË ·fi ÙȘ ËÁ¤˜ ‰ËÌÈÔ˘ÚÁ› Î·È ·ÊËÁËÌ·ÙÈΤ˜ ·ÓÈÛfiÙËÙ˜, ηıÒ˜ ¿ÏÏÔÙÂ Ô ¯ÚÔÓÔÁÚ¿-ÊÔ˜ Â›Ó·È ÏÂÙÔÌÂ-ÚÂÈ·Îfi˜ Î·È ¿ÏÏÔÙ ÂÛÙÈ¿˙ÂÈ ÙÔ ÂӉȷʤ-ÚÔÓ ÙÔ˘ Û ÂÓÙÂÏÒ˜ ‰Â˘ÙÂÚ‡ԢÛ˜ ÂÈ-̤ÚÔ˘˜ ·ÊËÁ‹ÛÂȘ, ÔÈ Ôԛ˜ ·ÔÌ·ÎÚ‡-ÓÔÓÙ·È Ôχ ·fi Ù· ¤ˆ˜ ÙfiÙ ÎÚ·ÙÔ‡ÓÙ· Ù˘ ™‡ÓԄ˘, ¯ˆÚ›˜ ÔÙ¤ Ó· ÂÍËÁ› ÙÔ˘˜ ÏfiÁÔ˘˜ ·˘Ù‹˜ Ù˘ ·ÏÏ·Á‹˜. AÓ ·˘Ù¿ ›ӷÈ, Û ÙÂÏÈ΋ ·Ó¿Ï˘ÛË, ÚÔ‚Ï‹Ì·Ù· ÌÂıfi‰Ô˘ Î·È ‰ÔÌ‹˜ ÙÔ˘ ¤ÚÁÔ˘ ÙÔ˘ ™Î˘Ï›Ù˙Ë, ı· ‹Ù·Ó ·ÛÊ·ÏÒ˜ ¿‰ÈÎÔ, ·fi ÙËÓ ¿ÏÏË ÏÂ˘Ú¿, ·Ó ·Ú·-‚Ϥ·Ì ÙË ÌÂÁ¿ÏË ÚÔÛ¿ıÂÈ· Ô˘ η٤‚·Ï ӷ ‰ÒÛÂÈ ÛÊ·ÈÚÈ΋, ÔÏÔÎÏË-ڈ̤ÓË Î·È ÚÔ ¿ÓÙˆÓ ÈÛÔÚÚÔË̤-ÓË ÂÈÎfiÓ· ÙˆÓ ÁÂÁÔÓfiÙˆÓ Ù· ÔÔ›· Â¤ÏÂÍ ӷ ·ÊËÁËı›. OÈ ÏËÚÔÊÔڛ˜ Ô˘ ÚÔÛʤÚÂÈ ÁÈ· ÙËÓ ÙÂÏÂ˘Ù·›· Ê¿-ÛË Ù˘ EÈÎÔÓÔÌ·¯›·˜ (815-843), ÙË ‰˘-Ó·ÛÙ›· ÙÔ˘ AÌÔÚ›Ô˘ (820-867) fiˆ˜ Î·È ÙËÓ ÂÚÈÒÓ˘ÌË M·Î‰ÔÓÈ΋ ‰˘Ó·-ÛÙ›· (867-1056) Â›Ó·È ÔχÙÈ̘, η-ıÒ˜ Û˘¯Ó¿ ÚÔ¤Ú¯ÔÓÙ·È ·fi ΛÌÂÓ· Ô˘ ‰ÂÓ ¤ÊÙ·Û·Ó ˆ˜ ÙȘ ̤Ú˜ Ì·˜, ÂÓÒ fi¯È Û¿ÓÈ· ‰È·Óı›˙ÔÓÙ·È Ì ÂӉȷ-ʤÚÔ˘Û˜ ÎÚ›ÛÂȘ ÁÈ· ÚfiÛˆ· Î·È Ú¿ÁÌ·Ù·. EÈϤÔÓ, Â›Ó·È Û·Ê¤˜ fiÙÈ ˆ˜ ÈÛÙÔÚÈÎfi˜ ¤¯ÂÈ ÚԂ› Û ÂÈÏÔÁ¤˜, ηıÒ˜ ‰È¿ÎÂÈÙ·È ÊÈÏÈο ÚÔ˜ ÙÔ˘˜ M·-ΉfiÓ˜, ȉȷ›ÙÂÚ· Ì¿ÏÈÛÙ· ÙÔÓ B·Û›-ÏÂÈÔ Aã (867-886), È‰Ú˘Ù‹ Ù˘ ÂÓ ÏfiÁˆ ‰˘Ó·ÛÙ›·˜, ÂÓÒ ‰ÂÓ ‚Ú›ÛÎÂÈ Ó· ÂÈ Î·Ó¤Ó· ηÏfi ÏfiÁÔ ÁÈ· ÙÔ˘˜ ÚÔÁÂÓ¤-ÛÙÂÚÔ˘˜, ·ÌÔÚÈ·ÓÔ‡˜, ·˘ÙÔÎÚ¿ÙÔÚ˜. E›Ó·È fï˜ Èı·Ófi Ë ı¤ÛË ÙÔ˘ ·˘Ù‹ Ó· ÔÊ›ÏÂÙ·È ÛÂ Û˘ÁÎÂÎÚÈ̤Ó˜, ηı·Ú¿ ÊÈÏÔ̷ΉÔÓÈΤ˜, ËÁ¤˜, ·fi ÙȘ ÔÔ›-˜ ¿ÓÙÏËÛ ˘ÏÈÎfi ÁÈ· ÙÔ ¤ÚÁÔ ÙÔ˘ Î·È fi¯È Û ¿ÏÏË, ‚·ı‡ÙÂÚË, ·ÈÙ›·. £· ϤÁ·ÌÂ, Û˘ÌÂÚ·ÛÌ·ÙÈο, fiÙÈ Ë ¯ÚÔÓÔÁÚ·Ê›· ÙÔ˘ ™Î˘Ï›Ù˙Ë, ·ÍÈÔÚfi-ÛÂÎÙË ¯ˆÚ›˜ η̛· ·ÌÊÈ‚ÔÏ›· Î·È ÂÓ ÔÏÏÔ›˜ Û‚·ÛÙ‹ ˆ˜ Û‡ÓıÂÛË, ‰ÂÓ ‰È·-ı¤ÙÂÈ, ·Ú¿ ÙȘ ÊÈÏfi‰Ô͘ ÚÔı¤ÛÂȘ ÙÔ˘ Û˘ÁÁڷʤ· Ù˘, Û˘ÁÎÂÎÚÈ̤ÓË ÈÛÙÔÚÈ΋ ÎÔÛÌÔıˆڛ·. ŒÙÛÈ, Û‡ÁÎÚÈ-ÛË Ù˘ ™‡ÓԄ˘ Ì ÙË XÚÔÓÔÁÚ·Ê›· ÙÔ˘ æÂÏÏÔ‡ ‹ ÙËÓ AÏÂÍÈ¿‰· Ù˘ AÓÓ·˜ KÔÌÓËÓ‹˜, ÁÈ· Ó· ¯ÚËÛÈÌÔÔÈ‹ÛÔ˘Ì ·Ú·‰Â›ÁÌ·Ù· Ù˘ ÂÔ¯‹˜ ÙÔ˘ ™Î˘Ï›-Ù˙Ë, ·Ô‚·›ÓÂÈ Û ‚¿ÚÔ˜ Ù˘ ÚÒÙ˘. Afi ÙËÓ ¿ÏÏË ÏÂ˘Ú¿, ‰ÂÓ ˘¿Ú¯ÂÈ ·Ì-ÊÈ‚ÔÏ›· fiÙÈ ÙÔ ÂÎÙÂÓ¤˜ ·˘Ùfi ΛÌÂÓÔ ÚÔÛʤÚÂÈ ÛÙÔÓ ·Ó·ÁÓÒÛÙËØ ‰È·‚¿˙Â-Ù·È Ì ÂÍ·ÈÚÂÙÈÎfi ÂӉȷʤÚÔÓ Î·È ÛÎÈ·-ÁÚ·Ê› ÈηÓÔÔÈËÙÈο ÌÈ· ÌÂÁ¿ÏË ¯ÚÔ-ÓÈ΋ ÂÚ›Ô‰Ô. A˘Ùfi Â›Ó·È ›Ûˆ˜ ÙÔ ÌÂ-Á·Ï‡ÙÂÚÔ ÂÁÎÒÌÈÔ ÁÈ· ¤Ó· ‰ÈηÛÙ‹ Ô˘ ·ÔÊ¿ÛÈÛ ӷ ÂȉÔı› ÛÙËÓ ÈÛÙÔ-ÚÈ΋ Û˘ÁÁÚ·Ê‹. EΉfiÛÂȘ - ‚·ÛÈ΋ ‚È‚ÏÈÔÁÚ·Ê›·: H «Σύνοψις ιστοριών» εκδθηκε μ-λις το 1973 με τη φροντίδα του H. Thurn, «Ioannis Scylitzae Synopsis Historiarum», Bερολίνο - Nέα Yρκη 1973 (Corpus Fontium Historiae Byzantinae, 5). H. Hunger, «Bυζαντινή Λογοτεχνία. H λγια κοσμική γραμματεία των Bυζαντινών», τ. 2, Aθήνα 1992, σελ. 210-216. A. K(azhdan) - A. C(utler), λήμμα Skylitzes, John, «Oxford Dictionary of Byzantium», τ. 3, σελ. 1914. W. Seibt, Ioannes Skylitzes. Zur Person des Chronisten, «Jahrbuch der Oesterreichischen Byzantinistik» 25, 1976, σελ. 81-85.

H

_{Xρτης των}

θε-μτων της

Bυζαντι-νς Aυτοκρατορας

τον 10ο αι., στα

χρνια της

μακεδο-νικς δυναστεας

(«Iστορα του

Eλλη-νικο Eθνους»,

Eκδοτικ Aθηνν).

AÚÂÙ¤˜ ηÈ

·‰˘Ó·-̛˜ ÂÓfi˜

ÛËÌ·-ÓÙÈÎÔ‡ ÎÂÈ̤ÓÔ˘

Ù˘ ‚˘˙·ÓÙÈÓ‹˜

ÈÛÙÔÚÈÔÁÚ·Ê›·˜

Õ

H δολοφονα του

αυτοκρ-τορα Pωμανο Γ´ του Aργυρο

(1028–1034) στο λουτρ του.

Tο Bυζντιο

στα χρ νια

του Σκυλτζη

Tου

P. M

AGDALINO Kαθηγητ της Bυζαντιν ς Iστορας στο Πανεπιστ μιο Saint Andrews

H

EYPYTEPH ¯ÚÔÓÈ΋ ÂÚ›Ô‰Ô˜ Ô˘ Ï·ÈÛÈÒÓÂÈ ÙÔ ¤ÚÁÔ Î·È ÙË ˙ˆ‹ ÙÔ˘ Iˆ¿ÓÓË ™Î˘Ï›Ù˙Ë, fiˆ˜ Î·È ÙËÓ ÂÎÙ¤ÏÂÛË ÙÔ˘ ÂÈÎÔÓÔÁÚ·-ÊË̤ÓÔ˘ ¯ÂÈÚÔÁÚ¿ÊÔ˘ Ù˘ ÈÛÙÔÚ›·˜ ÙÔ˘, ‹Ù·Ó ȉȷ›ÙÂÚ· ÎÚ›ÛÈÌË ÁÈ· ÙËÓ ÙÂ-ÏÈ΋ ÂͤÏÈÍË ÙÔ˘ ‚˘˙·ÓÙÈÓÔ‡ ÔÏÈÙÈ-ÛÌÔ‡. ™ÙËÓ ·Ú¯‹ ÙÔ˘ IAã ·ÈÒÓ· ÙÔ B˘-˙·ÓÙÈÓfi ÎÚ¿ÙÔ˜ ¤ÊÙ·Ó ÛÙËÓ ·ÎÌ‹ ÙÔ˘ Ì ÙȘ ÂÎÛÙÚ·Ù›˜ ÙÔ˘ B·ÛÈÏ›Ԣ Bã (976–1025) ηٿ ÙˆÓ BÔ˘ÏÁ¿ÚˆÓØ Ë KˆÓÛÙ·ÓÙÈÓÔ‡ÔÏË ‚ÚÈÛÎfiÙ·Ó ÙfiÙ ·ÎÚÈ‚Ò˜ ÛÙÔ Î¤ÓÙÚÔ ÌÈ·˜ ÂÓÙ˘ˆÛÈ·-΋˜, ÛÙÔÓ ¯¿ÚÙË, ·˘ÙÔÎÚ·ÙÔÚ›·˜ Ô˘ ÂÚÈÏ¿Ì‚·Ó ÙË NfiÙÈ· IÙ·Ï›·, ÙÔÓ B·Ï-ηÓÈÎfi ¯ÒÚÔ N. ÙÔ˘ ¢Ô‡Ó·‚Ë, ÔÏfiÎÏË-ÚË ÙË MÈÎÚ¿ AÛ›·, Ù· ÓËÛÈ¿ Ù˘ AÓ·-ÙÔÏÈ΋˜ MÂÛÔÁ›Ԣ Î·È ÛËÌ·ÓÙÈΤ˜ ÂÚÈÔ¯¤˜ Ù˘ AÓˆ MÂÛÔÔÙ·Ì›·˜ Î·È Ù˘ ™˘Ú›·˜. ¢‡Ô ·ÈÒÓ˜ ·ÚÁfiÙÂÚ·, Ë ›‰È· A˘ÙÔÎÚ·ÙÔÚ›·, ÌÂȈ̤ÓË Î·Ù¿ Ù· ‰‡Ô ÙÚ›Ù· Î·È ÂÚÈ΢Îψ̤ÓË ·fi ¤Ó· ÎÏÔÈfi ÓÂÔÛ‡ÛÙ·ÙˆÓ ÎÚ·ÙÒÓ, ÛÙ¿ıËΠ·Ó›Î·ÓË Ó· ÂÌÔ‰›ÛÂÈ ÙËÓ ¿ÏˆÛË Î·È ÙË ÏÂËÏ·Û›· Ù˘ ¶ÚˆÙÂ‡Ô˘Û·˜ ·fi ÙȘ ‰˘Ó¿ÌÂȘ Ù˘ 4˘ ™Ù·˘ÚÔÊÔÚ›·˜. TÔ B˘˙¿ÓÙÈÔ, ˆÛÙfiÛÔ, Â¤˙ËÛ ·ÎfiÌË Î·È ÌÂÙ¿ ÙËÓ ·ÒÏÂÈ· Ù˘ KˆÓÛÙ·ÓÙÈÓÔ‡-ÔÏ˘ ÙÔ 1204. O ÔÏÈÙÈÎfi˜ Î·È ÂÎÎÏË-ÛÈ·ÛÙÈÎfi˜ Ì˯·ÓÈÛÌfi˜ ÙÔ˘ ÎÚ¿ÙÔ˘˜ ÂÍ·ÎÔÏÔ‡ıËÛ ӷ ÏÂÈÙÔ˘ÚÁ› ÛÙËÓ Â·Ú¯›·, ÂÈÙÚ¤ÔÓÙ·˜ ÙÔ Û¯ËÌ·ÙÈÛÌfi ΢‚ÂÚÓ‹ÛÂˆÓ ÂÍÔÚ›·˜. H B˘˙·ÓÙÈÓ‹ ÈÛÙÔÚ›· ηٿ ÙÔ˘˜ IAã – IBã ·ÈÒÓ˜ ‰ÂÓ Â›Ó·È, ¿ÏψÛÙÂ, ı¤Ì· ÌfiÓÔ Ù˘ ·Ú·Î-Ì‹˜ Î·È Ù˘ ÂÈ‚›ˆÛ˘. M¤¯ÚÈ ÙË ÙÂ-ÏÂ˘Ù·›· ‰ÂηÂÙ›· ÙÔ˘ IBã ·ÈÒÓ·, ÔÈ ·˘-ÙÔÎÚ¿ÙÔÚ˜ η٤‚·ÏÏ·Ó ÛÔ‚·Ú¤˜ ÚÔ-Û¿ıÂȘ Ó· ‰È·ÙËÚ› ÙÔ ÎÚ¿ÙÔ˜ ÙÔ Î‡-ÚÔ˜ ÙÔ˘, ˆ˜ ·ÁÎfiÛÌÈ· ‰‡Ó·ÌË. H 4Ë ™Ù·˘ÚÔÊÔÚ›· ÍÂÛÙÚ·Ù›˙ÂÈ ÚÔ˜ ÙË KˆÓÛÙ·ÓÙÈÓÔ‡ÔÏË ·ÎÚÈ‚Ò˜ ÁÈ·Ù› ÔÈ ™Ù·˘ÚÔÊfiÚÔÈ ÙË ıˆÚÔ‡Ó ·ÓÂÍ¿ÓÙÏË-ÙË ËÁ‹ ¯ÚËÌ·ÙÈ΋˜ ·ÏÏ¿ Î·È ËıÈ΋˜ ‚Ô‹ıÂÈ·˜ ÁÈ· ÙÔÓ XÚÈÛÙÈ·ÓÈÛÌfi. TÔ B˘-˙¿ÓÙÈÔ ·Ú·ÎÌ¿˙ÂÈ ˆ˜ Û˘Ó¯ÈÛÙ‹˜ Ù˘ ·Ú¯·›·˜ PˆÌ·˚΋˜ A˘ÙÔÎÚ·ÙÔÚ›·˜, ·Ï-Ï¿ ·Óı›˙ÂÈ ˆ˜ ¤Ó· ÌÂ۷ȈÓÈÎfi ‚·Û›ÏÂÈÔ Ì ÊÂÔ˘‰·Ú¯ÈΤ˜, ·ÛÙÈΤ˜ Î·È ÂıÓÈΤ˜ Ù¿ÛÂȘ Ô˘ ı˘Ì›˙Ô˘Ó ÙË ¢˘ÙÈ΋ E˘ÚÒ-Ë, Ì ÙËÓ ÔÔ›· ÔÈ Û¯¤ÛÂȘ ÙÔ˘ Á›ÓÔ-ÓÙ·È ‰È·ÚÎÒ˜ ÛÙÂÓfiÙÂÚ˜.

EÛˆÙÂÚÈΤ˜ ‰È·Ì¿¯Â˜

– ÂÈÛ‚ÔϤ˜

H ÂÓËÓÙ¿¯ÚÔÓË Û¯Â‰fiÓ ‚·ÛÈÏ›· ÙÔ˘ B·ÛÈÏ›Ԣ Bã ¿ÊËÛ ÙÔ ÎÚ¿ÙÔ˜ Û η-Ù¿ÛÙ·ÛË Ï‹ÚÔ˘˜ ÂÛˆÙÂÚÈ΋˜ Î·È Â͈ÙÂÚÈ΋˜ ·ÛÊ¿ÏÂÈ·˜, Ô˘ Â¤ÙÚÂÂ, ÁÈ· Ï›ÁÔ, ÙËÓ ÂÚ·ÈÙ¤Úˆ Â¤ÎÙ·ÛË ÙˆÓ Û˘ÓfiÚˆÓ, ÂÓÒ ÂÛˆÙÂÚÈο ¤ÊÂÚ ÙËÓ ÔÈÎÔÓÔÌÈ΋ ¢ËÌÂÚ›· Î·È ÙËÓ ·Ó¿Ù˘-ÍË Ù˘ ·ÛÙÈ΋˜ ÎÔÈÓˆÓ›·˜, Ù˘ ÔÔ›·˜ Ë Â›‰Ú·ÛË ÛÙÔ ÔÏ›ÙÂ˘Ì· Á›ÓÂÙ·È ·È-ÛıËÙ‹ Ì ÙÔ˘˜ ‰È·‰fi¯Ô˘˜ ÙÔ˘ B·ÛÈÏ›-Ô˘. O KˆÓÛÙ·ÓÙ›ÓÔ˜ £ã MÔÓÔÌ¿¯Ô˜ (1042–1055) ·¤ÎÙËÛ ÌÂÁ¿ÏË Ê‹ÌË ÁÈ· ÙËÓ ÂÈÚËÓ¢ÙÈ΋ ÙÔ˘ ÔÏÈÙÈ΋ Ô˘ ÂÁηı›‰Ú˘Û ηÈÓÔ‡ÚÁȘ ¤‰Ú˜ ·ÓÒ-ÙÂÚ˘ ·È‰Â›·˜ ÁÈ· ÙË ºÈÏÔÛÔÊ›·, ÙË PËÙÔÚÈ΋ Î·È ÙË NÔÌÈ΋, ÂÓÒ Û‡Ìʈ-Ó· Ì ÙÔÓ Â˘ÓÔÔ‡ÌÂÓfi ÙÔ˘ Mȯ·‹Ï æÂÏÏfi, ÙÔÓ ÈÛÙÔÚÈÎfi Î·È ÚÒÙÔ Î¿ÙÔ-¯Ô Ù˘ ¤‰Ú·˜ ºÈÏÔÛÔÊ›·˜, ¿ÓÔÈÍ ÙË Û‡ÁÎÏËÙÔ –‰ËÏ·‰‹ ÙÔÓ Î‡ÎÏÔ ÙˆÓ ·˘-ÏÈÎÒÓ ÙÈÙÏÔ‡¯ˆÓ– ÛÙÔ Ù·Ï¤ÓÙÔ Î·È ÙËÓ ·Ó·‰˘fiÌÂÓË Ù¿ÍË ÙˆÓ Â˘Î·Ù¿ÛÙ·ÙˆÓ ÔÏÈÙÒÓ. TÔ B˘˙¿ÓÙÈÔ ¿Ú¯È˙Â, ›Ûˆ˜, Ó· Í·Ó·-‚Ú›ÛÎÂÈ ÙËÓ ÔÈÎÈÏfiÙËÙ· Î·È ÙËÓ ¿ÓÂ-ÛË Ù˘ YÛÙÂÚ˘ AÚ¯·ÈfiÙËÙÔ˜, ‰ÂÓ ÌfiÚÂÛ fï˜ ÙÂÏÈο Ó· ÍÂʇÁÂÈ ·fi ÙËÓ ·Ì˘ÓÙÈ΋, ÎÂÓÙÚÈÎÔÔÈËÙÈ΋ Î·È Û˘ÌÌÔÚʈÙÈ΋ ÛÙ¿ÛË, ÛÙËÓ ÔÔ›· ÔÊÂÈÏfiÙ·Ó Ë ÂÈ‚›ˆÛ‹ ÙÔ˘ ηٿ ÙÔ˘˜ ÏÂÁfiÌÂÓÔ˘˜ «ÛÎÔÙÂÈÓÔ‡˜ ·ÈÒÓ˜», Ë ÔÔ›· ÂÈ‚Ï‹ıËÎÂ Î·È ¿ÏÈ ÌÂÙ¿ ÙÔ 1050. H ÂÎÎÏËÛ›· ·Ô‰ÔΛ̷˙ ÙËÓ ÂÈ-Û·ÁˆÁ‹ Ó¤ˆÓ ÙÚfiˆÓ Î·È È‰ÂÒÓ fiˆ˜ Î·È ÙÔÓ Û˘Ì‚È‚·ÛÌfi Ì ¿ÏϘ ¯ÚÈÛÙÈ·-ÓÈΤ˜ ·Ú·‰fiÛÂÈ˜Ø ÙÔ Û¯›ÛÌ· Ì ÙË ¢˘-ÙÈ΋ ÂÎÎÏËÛ›· ¯ÚÔÓÔÏÔÁÂ›Ù·È Û˘Ó‹ıˆ˜ ÙÔ 1054, fiÙ·Ó Ô ÔÏ˘Ú¿ÁÌˆÓ ¶·-ÙÚȿگ˘ Mȯ·‹Ï KËÚÔ˘Ï¿ÚÈÔ˜ ·ÓÙ¿Ï-Ï·Í ·Ó·ıÂÌ·ÙÈÛÌÔ‡˜ Ì ÙÔ˘˜ ·Â-ÛÙ·Ï̤ÓÔ˘˜ ÙÔ˘ ¶¿·. TËÓ ›‰È· ¯ÚÔÓÈ-΋ ÂÚ›Ô‰Ô, ÙÔ ÎÚ¿ÙÔ˜ ¿Ú¯ÈÛ ӷ ÎÏÔ-Ó›˙ÂÙ·È ·fi ÙȘ ÂÈÛ‚ÔϤ˜ Ó¤ˆÓ ¯ıÚÒÓ, Ô˘ Û˘Ó¤ÂÛ·Ó Ì ÙËÓ Â›Ù·ÛË Ù˘ ÂÛˆÙÂÚÈ΋˜ ‰È·Ì¿¯Ë˜ ÁÈ· ÙËÓ ÂÍÔ˘Û›·. EÓÒ Ë A˘ÙÔÎÚ·ÙÔÚ›· ›¯Â Ó· ·ÓÙÈÌÂ-Ùˆ›ÛÂÈ Ù·˘Ùfi¯ÚÔÓ· ÙÔ˘˜ NÔÚÌ·Ó-‰Ô‡˜ ÛÙË N. IÙ·Ï›·, ÙÔ˘˜ ¶ÂÙÛÂÓ¤ÁÔ˘˜ ÛÙ· B·ÏοÓÈ·, Î·È ÙÔ˘˜ TÔ‡ÚÎÔ˘˜ ÛÙË MÈÎÚ¿ AÛ›·, Ë ÂÌÈÛÙÔÛ‡ÓË ÙˆÓ ÛÙÚ·-ÙȈÙÈÎÒÓ ÛÙÔ ÔÏÈÙÈÎfi ηıÂÛÙÒ˜ Ù˘ KˆÓÛÙ·ÓÙÈÓÔ‡ÔÏ˘ ÏÈÁfiÛÙ¢Â, ȉȷ›-ÙÂÚ· ÌÂÙ¿ ÙË Ï‹ÍË Ù˘ ÌÂÁ¿Ï˘ M·ÎÂ-‰ÔÓÈ΋˜ ‰˘Ó·ÛÙ›·˜, ÙËÓ ÔÔ›·Ó ÂÎ-ÚÔÛˆÔ‡Û·Ó ÔÈ ·˘ÙÔÎÚ¿ÙÂÈÚ˜ Zˆ‹ Î·È £ÂÔ‰ÒÚ·, ÎfiÚ˜ ÙÔ˘ ·‰ÂÏÊÔ‡ ÙÔ˘ B·ÛÈÏ›Ԣ KˆÓÛÙ·ÓÙ›ÓÔ˘ Hã (1025–

Õ

O αυτοκρτωρ Aλξιος A´ Kομνηνς

(1081-1118) οδγησε τη Bυζαντιν

Aυ-τοκρατορα σε μα να περοδο ακμς

και εξασφλισε να ειρηνικ αστικ

περιβλλον, μσα στο οποο νομικο,

πως ο Iω. Σκυλτζης, μποροσαν να

ασκον τα καθκοντ τους και να

συγ-γρφουν Iστορα. Στη φωτογραφα ο

Xριστς ευλογε τον Aλξιο A´

Mικρο-γραφα χειρογρφου του 12ου αι.

(P!-μη, Bατικαν Bιβλιοθκη).

1028). E›Ó·È ¯·Ú·ÎÙËÚÈÛÙÈÎfi fiÙÈ ÔÈ ·˘-ÙÔÎÚ¿ÙÔÚ˜ ·fi ÙÔ 1028 ¤ˆ˜ ÙÔ 1055 ‚·Û›Ï„·Ó ÏfiÁˆ Ù˘ Û¯¤Û˘ ÙÔ˘˜ Ì ÙË Zˆ‹, ˆ˜ Û‡˙˘ÁÔÈ [PˆÌ·Ófi˜ °ã AÚÁ˘-Úfi˜ (1028–1034), Mȯ·‹Ï ¢ã (1034– 1042) Î·È KˆÓÛÙ·ÓÙ›ÓÔ˜ £ã MÔÓÔÌ¿-¯Ô˜ (1042–1055) Ô˘ ·Ó·Ê¤Ú·Ì ÚÔ-ËÁÔ˘Ì¤Óˆ˜], ÂÓÒ Ô Mȯ·‹Ï Eã (1042), Ô˘ ·Ó·ÙÚ¿ËΠfiÙ·Ó ÚÔÛ¿ıËÛ ӷ ÙËÓ ÂÍÔÚ›ÛÂÈ, ‹Ù·Ó ıÂÙfi˜ ÁÈÔ˜ Ù˘. MÂÙ¿ ÙÔÓ ı¿Ó·ÙÔ ÙÔ˘ KˆÓÛÙ·ÓÙ›ÓÔ˘ £ã, ·ÊÔ‡ ÛÙÔ ÌÂٷ͇ ›¯Â Âı¿ÓÂÈ Î·È Ë Zˆ‹, Ë £ÂÔ‰ÒÚ· ‚·Û›Ï„ ÁÈ· Ï›ÁÔ ÌfiÓË Ù˘ Î·È ÂÓ¤ÎÚÈÓÂ, Ï›ÁÔ ÚÈÓ Ó· Âı¿ÓÂÈ, ÙËÓ ÂÎÏÔÁ‹ ÙÔ˘ Mȯ·‹Ï BÚ›Á-Á· ˆ˜ ‰È·‰fi¯Ô˘ Ù˘. AÍ›˙ÂÈ Ó· ÛËÌÂȈ-ı› fiÙÈ Ô ™Î˘Ï›Ù˙˘ ÎÏ›ÓÂÈ ÙËÓ ·Ú¯È΋ Û‡ÓÙ·ÍË Ù˘ IÛÙÔÚ›·˜ ÙÔ˘ ·ÎÚÈ‚Ò˜ Ì ÙËÓ ·Ó·ÙÚÔ‹ ÙÔ˘ Mȯ·‹Ï ™Tã (1056–1057) ·fi ÙÔÓ ÂÈÎÂÊ·Ï‹˜ ÙˆÓ ÛÙÚ·ÙÂ˘Ì¿ÙˆÓ Ù˘ AÓ·ÙÔÏ‹˜, ÛÙÚ·ÙË-Áfi IÛ·¿ÎÈÔ KÔÌÓËÓfi. O IÛ·¿ÎÈÔ˜ Aã (1057–1059) ·Ú·ÈÙ‹-ıËΠ¯ˆÚ›˜ Ó· ÂÁηٷÛÙ‹ÛÂÈ Û˘ÁÁÂ-Ó›˜ ÙÔ˘ ÛÙÔ ·Ï¿ÙÈ, ·Ê‹ÓÔÓÙ·˜ ÙÔÓ ıÚfiÓÔ ÛÙÔÓ KˆÓÛÙ·ÓÙ›ÓÔ ¢Ô‡Î·, ÙÔÓ ÔÔ›Ô ÙÔ˘ ›¯Â Û˘ÛÙ‹ÛÂÈ Ô Mȯ·‹Ï æÂÏÏfi˜. O KˆÓÛÙ·ÓÙ›ÓÔ˜ Iã (1059– 1067) ÊÈÏÔ‰ÔÍÔ‡ÛÂ, Ì ÙË ‚Ô‹ıÂÈ· ÙÔ˘ ÈÛÙÔ‡ ·‰ÂÏÊÔ‡ ÙÔ˘ Iˆ¿ÓÓË, Ó· ‰ËÌÈ-Ô˘ÚÁ‹ÛÂÈ ÌÈ· ηÈÓÔ‡ÚÁÈ· ‰˘Ó·ÛÙ›·, Î·È Î·Ù¿ÊÂÚ ӷ Á›ÓÂÈ Ô ÚÒÙÔ˜ ·˘ÙÔ-ÎÚ¿ÙÔÚ·˜ ÙÔ˘ IAã ·ÈÒÓ· ÙÔÓ ÔÔ›ÔÓ ‰È·‰¤¯ÙËΠηÓÔÓÈο Ô ÁÈÔ˜ ÙÔ˘. AÏÏ¿ Ë ¿ÓÔ‰Ô˜ ÛÙÔÓ ıÚfiÓÔ ÙÔ˘ Mȯ·‹Ï Zã (1067–1078) ‹Ù·Ó ·‰‡Ó·ÙÔÓ Ó· Ú·Á-Ì·ÙÔÔÈËı› ÚÈÓ ·fi ÙËÓ ÂÍÔ˘‰ÂÙ¤-ÚˆÛË ÙÔ˘ ¢ÁÂÓÔ‡˜ ÛÙÚ·ÙËÁÔ‡ PˆÌ·-ÓÔ‡ ÙÔ˘ ¢ÈÔÁ¤ÓË, ÙÔÓ ÔÔ›Ô Ë E˘‰ÔΛ·, ÌËÙ¤Ú· ÙÔ˘ Mȯ·‹Ï Î·È ¯‹Ú· ÙÔ˘ KˆÓ-ÛÙ·ÓÙ›ÓÔ˘ Iã, ·Ó·ÁοÛÙËΠӷ ·-ÓÙÚ¢Ù› ÏfiÁˆ Ù˘ ÛÔ‚·Ú‹˜ Â͈ÙÂÚÈ-΋˜ ÎÚ›Û˘. AÊÔÚÌ‹ Ù˘ ηı·›ÚÂÛ˘ ÙÔ˘ PˆÌ·ÓÔ‡ ¢ã (1068–1071) ÛÙ¿ıËÎÂ Ë ÙÚ›ÙË ÂÎÛÙÚ·Ù›· ÙÔ˘ ÂÓ·ÓÙ›ÔÓ ÙˆÓ TÔ‡ÚΈÓ, Ë ÔÔ›· η٤ÏËÍ ÛÙË ÌÔÈ-Ú·›· Ì¿¯Ë ÙÔ˘ M·ÓÙ˙ÈΤÚÙ (1071). H ‹ÙÙ· Î·È ·È¯Ì·ÏˆÛ›· ÙÔ˘ ·˘ÙÔÎÚ¿ÙÔ-Ú· ‹Ù·Ó ¿ÎÚˆ˜ Ù·ÂÈÓˆÙÈ΋, ·ÏÏ¿ Ô ÓÈÎËÙ‹˜ ÛÔ˘ÏÙ¿ÓÔ˜ AÏ AÚÛÏ¿Ó ‰ÂÓ ¤Û¢Û ӷ ˙ËÙ‹ÛÂÈ ÌÂÁ¿Ï˜ ·Ú·¯ˆ-Ú‹ÛÂȘ. ¶ÈÔ Û˘ÓÙÚÈÙÈ΋ ÁÈ· ÙË ‚˘˙·ÓÙÈÓ‹ MÈÎÚ¿ AÛ›· ˘‹ÚÍÂ Ë ÛÔ˘‰‹ Ù˘ ΢-‚¤ÚÓËÛ˘ Ù˘ KˆÓÛÙ·ÓÙÈÓÔ‡ÔÏ˘ Ó· ·ÔÎËÚ‡ÍÂÈ ÙfiÛÔ ÙÔÓ PˆÌ·Ófi fiÛÔ Î·È ÙË Û˘Óı‹ÎË Ô˘ ˘¤ÁÚ·„Â. OÈ ÂÌʇÏÈ-ÔÈ fiÏÂÌÂÌʇÏÈ-ÔÈ Ô˘ ·ÎÔÏÔ‡ıËÛ·Ó fi¯È ÌfiÓÔ ·Ú¤Ï˘Û·Ó ÙËÓ ·ÓÙ›ÛÙ·ÛË ÂÓ·ÓÙ›ÔÓ ÙˆÓ ÂȉÚÔ̤ˆÓ, ·ÏÏ¿ Î·È ÚÔοÏÂ-Û·Ó ÙË Û˘ÌÌÂÙÔ¯‹ ÙÔ˘˜ ÛÙȘ ÂÛˆÙÂÚÈ-Τ˜ ·˘Ù¤˜ ‰È·Ì¿¯Â˜, Ì ·ÔÙ¤ÏÂÛÌ· ÔÏfiÎÏËÚË Ë MÈÎÚ‹ AÛ›·, Ô ¿ÏÏÔÙ ˘-Ú‹Ó·˜ ÙÔ˘ ÎÚ¿ÙÔ˘˜, Ó· η٤¯ÂÙ·È ·fi ÙÔ˘˜ TÔ‡ÚÎÔ˘˜. AÓ Î·È Ô PˆÌ·Ófi˜ ÁÚ‹-ÁÔÚ· Û˘ÓÂÏ‹ÊıË Î·È Ù˘ÊÏÒıËÎÂ, η-Ó¤Ó·˜ ‰ÂÓ ‹Ù·Ó ÈηÓfi˜ Ó· ÙÔÓ ·ÓÙÈη-Ù·ÛÙ‹ÛÂÈ ˆ˜ ËÁ¤ÙË, Ô‡ÙÂ Ô ÂÈÂÈ΋˜ Î·È ·‰Ú·Ó‹˜ Mȯ·‹Ï Zã, Ô‡Ù ÔÈ ‰Ú·-ÛÙ‹ÚÈÔÈ ˘Ô˘ÚÁÔ› ÙÔ˘, Ô‡Ù ÔÈ ÁÂÓÓ·›-ÔÈ ÛÙÚ·ÙËÁÔ› Ô˘ Â·Ó·ÛÙ¿ÙËÛ·Ó ÂÓ·ÓÙ›ÔÓ ÙÔ˘. ™ÙËÓ ÙÚÈÂÙ‹ ‚·ÛÈÏ›· ÙÔ˘ ÁËÚ·ÈÔ‡ NÈÎÔÊfiÚÔ˘ °ã BÔÙ·ÓÂÈ¿ÙË (1078–1081), Ô ÔÔ›Ô˜ ηٿÊÂÚ ÙÂÏÈ-ο Ó· ·Ó·ÙÚ¤„ÂÈ ÙÔÓ Mȯ·‹Ï, ÎÔÚ˘-ÊÒıËΠ̿ÏÏÔÓ Ë ÎÚ›ÛÈÌË Û˘Á΢ڛ· ÙˆÓ Â¯ıÚÈÎÒÓ ÂÈÛ‚ÔÏÒÓ ÙˆÓ ÂÛˆÙÂÚÈ-ÎÒÓ ·Ó·ÛÙ·ÙÒÛÂˆÓ Î·È Ù˘ ÏËıˆÚÈ-ÛÙÈ΋˜ ‰È·ÓÔÌ‹˜ ¯ÚËÌ¿ÙˆÓ Î·È ·ÍȈ-Ì¿ÙˆÓ. H ηٿÛÙ·ÛË ¿Ú¯ÈÛ ӷ ·ÏÏ¿-˙ÂÈ ÌfiÓÔ ÌÂÙ¿ ÙÔ Ú·ÍÈÎfiËÌ· Ô˘ ¤ÊÂÚ ÛÙËÓ ÂÍÔ˘Û›· ÙÔÓ Ó·Úfi AϤÍÈÔ KÔÌÓËÓfi, ·ÓÈ„Èfi ÙÔ˘ IÛ·¿ÎÈÔ˘ Aã Î·È Á·ÌÚfi ÙÔ˘ Iˆ¿ÓÓË ¢Ô‡Î·.

™Ù· ¯ÚfiÓÈ· ÙˆÓ KÔÌÓËÓÒÓ

O AϤÍÈÔ˜ Aã KÔÌÓËÓfi˜ (1081–1118) ‹Ù·Ó ¤Í˘ÓÔ˜ Î·È ‰Ú·ÛÙ‹ÚÈÔ˜Ø ·˘Ùfi fï˜ Ô˘ ÙÔÓ ¤Î·Ó ӷ ͯˆÚ›˙ÂÈ ·fi ÙÔ˘˜ ÚÔηÙfi¯Ô˘˜ ÙÔ˘ ‰ÂÓ ‹Ù·Ó ÙfiÛÔ ÔÈ ÛÙÚ·ÙȈÙÈΤ˜ Î·È ‰Èψ̷ÙÈΤ˜ ÙÔ˘ ÈηÓfiÙËÙ˜, fiÛÔ Ë Û˘Ì·Ú¿ÛÙ·ÛË ÚÔ˜ ÙÔ ÚfiÛˆfi ÙÔ˘ ÂÓfi˜ ÌÂÁ¿ÏÔ˘ ÔÈÎÔÁÂÓÂÈ·ÎÔ‡ ·ÎÏÔ˘, ÙÔÓ ÔÔ›ÔÓ ÊÚfiÓÙÈ˙ ӷ ‰È¢ڇÓÂÈ Û˘Ó¯Ҙ Ì ÂÈ-Ù˘¯Ë̤ӷ Û˘ÓÔÈΤÛÈ·. ¢ÂÓ Â›Ó·È ‰Èfi-ÏÔ˘ Ù˘¯·›Ô fiÙÈ ı¤ÛÈÛ ÁÈ· ÙÔ˘˜ Û˘Á-ÁÂÓ›˜ ÙÔ˘ ÌÈ· ·ÓÒÙÂÚË ·ÚÈÛÙÔÎÚ·ÙÈ-΋ Ù¿ÍË Ì ‚¿ÛË ÙÔÓ Ù›ÙÏÔ ÙÔ˘ Û‚·-ÛÙÔ‡ Î·È ÙÔ˘˜ ‰ÈfiÚÈÛ Û ˘„ËϤ˜ ‰ÈÔÈ-ÎËÙÈΤ˜ ı¤ÛÂȘ. ™˘Ó‰˘¿˙ÔÓÙ·˜ ÈηÓfi-ÙËÙ˜ ·ÏÏ¿ Î·È Ù‡¯Ë ηٿÊÂÚ ӷ ‚·-ÛÈϤ„ÂÈ ÙÚÈ¿ÓÙ· ÔÎÙÒ ¯ÚfiÓÈ· ¯ˆÚ›˜ Ó· ˘Ô·„ÂÈ Û ηӤӷ Ú·ÍÈÎfiËÌ·, Û·Ó ·˘Ùfi Ô˘ ›¯Â ÔÚÁ·ÓÒÛÂÈ Ô ›‰ÈÔ˜, Î·È ·Ú¤‰ˆÛ ÙÔÓ ıÚfiÓÔ ÛÙÔÓ ÂÓ‹ÏÈÎÔ ÁÈÔ ÙÔ˘. OÏ· ·˘Ù¿ ›¯·Ó ˆ˜ ·ÔÙ¤ÏÂ-ÛÌ· Ó· Í·Ó·‰ÒÛÂÈ ÛÙÔ ÎÚ¿ÙÔ˜ ÙËÓ ÔÈ-ÎÔÓÔÌÈ΋ Î·È ÛÙÚ·ÙȈÙÈ΋ ÙÔ˘ ‰‡Ó·-ÌË. H ÔÏÈÙÈ΋ ÙÔ‡ AÏÂ͛Ԣ ‰ÂÓ ‹Ù·Ó ¿ÓÙˆ˜ ηıÔÏÈο ·Ô‰ÂÎÙ‹ Î·È Ù· ÌÂÈ-ÔÓÂÎÙ‹Ì·Ù¿ Ù˘ Â›Ó·È Û‹ÌÂÚ· ÂÌÊ·Ó‹. E¯ÂÈ ¯·Ú·ÎÙËÚÈÛÙ› ˆ˜ ·ÓÙȉڷÛÙÈÎfi˜ ·ÚÈÛÙÔÎÚ¿Ù˘ Ì ÓÔÔÙÚÔ›· ÛÙÚ·ÙȈ-ÙÈÎÔ‡ Ô˘ ‰È¤ÎÔ„Â ÙËÓ ÔÏÈÙÈÛÙÈ΋ Î·È ÎÔÈÓˆÓÈ΋ ÂͤÏÈÍË ÙÔ˘ MÂ۷ȈÓÈÎÔ‡ EÏÏËÓÈÛÌÔ‡. E¤‚·Ï ‚·Ú›˜ ÊfiÚÔ˘˜ Î·È ÔÈ ·Ó·ÙÈÌ‹ÛÂȘ Ô˘ ÂÈÛ‹Á·Á ÁÈ· Ó· ÌÂÈÒÛÂÈ ÙÔÓ ÏËıˆÚÈÛÌfi, Î·È Ó· ÛÙËÚ›ÍÂÈ ÙÔ ¯Ú˘Ûfi ÓfiÌÈÛÌ· Û˘Ó¤ÊÂ-Ú·Ó ÌfiÓÔ ÙÔ˘˜ ‹‰Ë ¢ÓÔÔ˘Ì¤ÓÔ˘˜ ÙÔ˘. K¿ı ÂÈÙ˘¯›· ÙÔ˘ ›¯Â Î·È ÙË ‰˘Û¿ÚÂ-ÛÙË ÏÂ˘Ú¿ Ù˘. H 1Ë ™Ù·˘ÚÔÊÔÚ›·, ÙËÓ ÔÔ›· ·ÛÊ·ÏÒ˜ ÚÔοÏÂÛ ÁÈ· Ó· ÊÙ¿ÛÂÈ ÛÙËÓ KˆÓ/ÔÏË Î·È Ó· ÍÂÎÈÓ‹-ÛÂÈ ·fi ÂΛ ÁÈ· ÙËÓ AÓ·ÙÔÏ‹, ÙÔ˘ Â¤-ÙÚ„ ÌÂÓ ÙËÓ Â·Ó¿ÎÙËÛË Ù˘ ¢˘ÙÈ-΋˜ MÈÎÚ¿˜ AÛ›·˜, ¯ˆÚ›˜ fï˜ Ó· η-Ù·ÛÙÚ¤„ÂÈ ÙËÓ ÂÍÔ˘Û›· ÙˆÓ TÔ‡ÚÎˆÓ ÛÙËÓ ÂÓ‰Ô¯ÒÚ·, Î·È Î·Ù¤ÏËÍ ÛÙËÓ ÂÁηı›‰Ú˘ÛË §·ÙÈÓÈÎÒÓ ÎÚ·Ùȉ›ˆÓ ÛÙË ™˘Ú›· Î·È ÙËÓ ¶·Ï·ÈÛÙ›ÓË, Ù· ÔÔ›· ·ÚÓ‹ıËÎ·Ó ÙËÓ ÂÈ΢ÚÈ·Ú¯›· ÙÔ˘ B˘˙·ÓÙ›Ô˘. T· ÂÌÔÚÈο ÚÔÓfiÌÈ· Ô˘ ¯ÔÚ‹ÁËÛ ÛÙË BÂÓÂÙ›· ÙÔ˘ ÂÍ·-ÛÊ¿ÏÈÛ·Ó ÌÈ· ÔχÙÈÌË Ó·˘ÙÈ΋ Û˘Ì-Ì·¯›·, ·ÏÏ¿ ÔˆÛ‰‹ÔÙ ΛÓËÛ·Ó ÙÔ ÂӉȷʤÚÔÓ ÙˆÓ BÂÓÂÙÒÓ ÁÈ· ÙËÓ AÓ·-ÙÔÏ‹, fiˆ˜ ı· Ê·Ó› Ì ÙËÓ 4Ë ™Ù·˘-ÚÔÊÔÚ›·. TÔ ‰˘Ó·ÛÙÈÎfi Û‡ÛÙËÌ· ÙˆÓ KÔÌÓËÓÒÓ ·Ê·›ÚÂÛ ÌÂÓ ÙÔÓ Î›Ó‰˘ÓÔ Ó· ·Ó·ÙÚ·› Ô ·˘ÙÔÎÚ¿ÙÔÚ·˜ ·fi ÙÔ˘˜ ÌË ·Ó‹ÎÔÓÙ˜ ÛÙË ‚·ÛÈÏÈ΋ ÔÈÎÔ-Á¤ÓÂÈ·, ÌÂÙ¤ÊÂÚ fï˜ ÙÔÓ Î›Ó‰˘ÓÔ Ì¤Û· ÛÙÔ ÛÙÂÓfi ÔÈÎÔÁÂÓÂÈ·Îfi ÂÚÈ-‚¿ÏÏÔÓ, ÌÂ Û˘Ó¤ÂÈ· η̛· ·˘ÙÔÎÚ·-ÙÔÚÈ΋ ‰È·‰Ô¯‹ ηٿ ÙÔÓ IBã ·ÈÒÓ· Ó· ÌËÓ Â›Ó·È ÔÌ·Ï‹ Î·È fiÛ˜ ·ÎÔÏÔ‡ıË-Û·Ó ÌÂÙ¿ ÙÔ 1180 Ó· Á›ÓÔ˘Ó Ì ÙË ‚›·. ¶·Ú’ fiÏ· ·˘Ù¿, ‰ÂÓ ˘¿Ú¯ÂÈ ·ÌÊÈ‚Ô-Ï›· fiÙÈ Ô AϤÍÈÔ˜ ¤ÛˆÛ ηْ ·Ú¯‹Ó ÙÔ B˘˙¿ÓÙÈÔ ·fi ÙËÓ ·fiÏ˘ÙË Î·Ù¿ÚÚ¢-ÛË Î·È fiÙÈ ·˘Ùfi˜ fiˆ˜ Î·È ÔÈ ‰È¿‰Ô¯Ô› ÙÔ˘ ¤Ù˘¯·Ó ÔÏÏ¿. H A˘ÙÔÎÚ·ÙÔÚ›· ÙˆÓ KÔÌÓËÓÒÓ Â›¯Â ¤Ó· ÌÂÁ·ÏÂ›Ô ÙÔ ÔÔ›Ô ÂÓÙ˘ˆÛ›·˙ ÙÔ˘˜ ÂÈÛΤÙ˜ Ù˘ KˆÓÛÙ·ÓÙÈÓÔ‡ÔÏ˘ ηٿ ÙË ‰È¿ÚÎÂÈ· Ù˘ ‚·ÛÈÏ›·˜ ÙÔ˘ ÊÈÏfi‰ÔÍÔ˘ ÂÁÁÔÓÔ‡ ÙÔ˘ M·ÓÔ˘‹Ï Aã (1143–1180). H ¶fiÏË Û˘Ó¤¯ÈÛ ӷ ·ÔÎÙ¿ ÌÂÁ·-ÏÔÚÂ‹ ÎÙ›ÚÈ· Î·È Ó· ·˘Í¿ÓÂÙ·È Û ÏËı˘ÛÌfi, Ô ÔÔ›Ô˜ ÚÈÓ ·fi ÙÔ 1204 ¿ÁÁÈ˙ ÙȘ 400.000. £·˘Ì·ÛÌfi ÛÙÔÓ ÛËÌÂÚÈÓfi ÂÚ¢ÓËÙ‹ ÚÔηÏ› fi¯È Ìfi-ÓÔ ÙÔ ¯·Ú›ÂÓ ÚfiÛˆÔ Ù˘ KÔÌÓ‹ÓÂÈ-·˜ KˆÓÛÙ·ÓÙÈÓÔ‡ÔÏ˘ Ô˘ ÙÂÎÌË-ÚÈÒÓÂÙ·È Û ÌÓËÌ›· fiˆ˜ Ë ÌÔÓ‹ ¶·-ÓÙÔÎÚ¿ÙÔÚÔ˜, Ô˘ ›‰Ú˘ÛÂ Ô Iˆ¿ÓÓ˘ Bã KÔÌÓËÓfi˜, ·ÏÏ¿ Î·È Ë ÙÂÚ¿ÛÙÈ· ˘Ô‰ÔÌ‹ Ô˘ ·ÛÊ·ÏÒ˜ ˘‹Ú¯Â. OÈ KÔÌÓËÓÔ› ÂÍ·ÛÊ¿ÏÈÛ·Ó ¤Ó· ÂÈÚËÓÈÎfi ·ÛÙÈÎfi ÂÚÈ‚¿ÏÏÔÓ Ì¤Û· ÛÙÔ ÔÔ›Ô ÓÔÌÈÎÔ›, fiˆ˜ Ô Iˆ¿ÓÓ˘ ™Î˘Ï›Ù˙˘ Î·È ·ÚÁfiÙÂÚ· Ô Iˆ¿ÓÓ˘ ZˆÓ·Ú¿˜, ÌÔÚÔ‡Û·Ó Ó· ·ÛÎÔ‡Ó Ù· ηı‹ÎÔÓÙ¿ ÙÔ˘˜ ÛÙ· ‰ÈηÛÙ‹ÚÈ· Î·È Ó· ÁÚ¿ÊÔ˘Ó ÙËÓ ÈÛÙÔÚ›· ÙÔ˘ ÔÏÈÙ‡̷ÙÔ˜ ÙÔ ÔÔ›Ô ˘ËÚÂÙÔ‡Û·Ó Ì Û‚·ÛÌfi, ·-Ú¿ ÙȘ οÔȘ ‰˘Û·Ú¤ÛÎÂȘ. O AϤ-ÍÈÔ˜ KÔÌÓËÓfi˜ Ú·ÁÌ·ÙÔÔ›ËÛÂ, ¤ÛÙˆ Î·È ·Ó ‰ÂÓ ÙÔ Û˘ÓÂȉËÙÔÔ›ËÛÂ, ÙÔÓ Â›ÛËÌÔ Û˘Ì‚È‚·ÛÌfi ·Ó¿ÌÂÛ· ÛÙÔ ·ÚfiÛˆÔ ·Ú·‰ÔÛÈ·Îfi ηıÂ-ÛÙÒ˜ Î·È ÙËÓ ·ÚÔ˘Û›· Î·È ÙËÓ ›ÂÛË ÏfiÁˆ ÚÔÛˆÈÎÒÓ ‰ÂÛÌÒÓ, ÙˆÓ ÛÙÂ-ϯÒÓ ÙÔ˘ ÎÚ¿ÙÔ˘˜ ηıÒ˜ Î·È ÙËÓ ÚÔÛ·ÚÌÔÁ‹ Ù˘ ‚˘˙·ÓÙÈÓ‹˜ ·Ú¿‰Ô-Û˘ ÛÙȘ ÂÂÎÙ·ÙÈΤ˜ ‚Ϥ„ÂȘ Ù˘ ¢˘-ÙÈ΋˜ E˘ÚÒ˘. ¢ÂÓ Â›Ó·È Ù˘¯·›Ô fiÙÈ fiÏÔÈ ÔÈ ˘fiÏÔÈÔÈ ËÁÂÌfiÓ˜ ÙÔ˘ B˘˙·-ÓÙ›Ô˘ ηٿÁÔÓÙ·Ó ·’ ·˘ÙfiÓ.

Õ

«Oι μαθητα - οι φιλσοφοι». H

μικρο-γραφα αυτ θλει να δεξει την προδο

των γραμμτων κατ την εποχ του

Kων-σταντνου Πορφυρογννητου (913-959).

Aριστερ, καθηγητς διδσκει ομδα

μαθητ!ν που κθονται σε θρανο με τα

τετρδι τους ανοιχτ. Δεξι, μαθητς

μπροστ σε καθηγητς της Φιλοσοφας.

H

_{Bασιλεα}

Pωμα-νο Γ´ του Aργυρο

(1028-1034). O

αυ-τοκρτορας χει

εκ-στρατεσει εναντον

των Aρβων και

δ-χεται στη σκην του

απεσταλμνους απ

το Xαλπι (τη

Bρ-ροια της Συρας), οι

οποοι γονατζουν

μπροστ του και του

προσφρουν δρα.

Tου

A

°∞ªŒª¡√¡√˜

T

™∂§ÿ∫∞ Φιλλογου – Παλαιογρφου Προϊσταμνου του Iστορικο και Παλαιογραφικο Aρχεου του Mορφωτικο Iδρματος της Eθνικς Tραπζης

¶

O§Y §I°A ‚˘˙·ÓÙÈÓ¿ ¯ÂÈÚfiÁÚ·-Ê· ¤¯Ô˘Ó ÚÔ‚ÏËÌ·Ù›ÛÂÈ ÙfiÛÔ Ôχ ÙÔ˘˜ ·Ï·ÈÔÁÚ¿ÊÔ˘˜ Î·È ÙÔ˘˜ ÈÛÙÔÚÈÎÔ‡˜ Ù˘ Ù¤¯Ó˘, fiÛÔ ÙÔ ÂÈ-ÎÔÓÔÁÚ·ÊË̤ÓÔ ¯ÂÈÚfiÁÚ·ÊÔ «™‡ÓԄȘ IÛÙÔÚÈÒÓ» ÙÔ˘ Iˆ¿ÓÓË ™Î˘Ï›Ù˙Ë, Ô˘ Ê˘Ï¿ÛÛÂÙ·È Û‹ÌÂÚ· ÛÙËÓ EıÓÈ΋ BÈ-‚ÏÈÔı‹ÎË Ù˘ M·‰Ú›Ù˘. K·È ÙÔ‡ÙÔ, ÁÈ·Ù› Î·È Ë ¯ÚÔÓÔÏfiÁËÛË Ô˘ ÚfiÙÂÈ-Ó·Ó Î·Ù¿ ηÈÚÔ‡˜ ‰È¿ÊÔÚÔÈ ÌÂÏÂÙËÙ¤˜ Î˘Ì·ÈÓfiÙ·Ó ·fi ÙȘ ·Ú¯¤˜ ÙÔ˘ 12Ô˘ Ò˜ Ù· ̤۷ ÙÔ˘ 14Ô˘ ·ÈÒÓ· Î·È ÁÈ·Ù› Ô Ùfi-Ô˜ Î·È Ë ‰È·‰Èηۛ· Ù˘ ·Ú·ÁˆÁ‹˜ ÙÔ˘ ÛÎÂ¿˙ÔÓÙ·È ·ÎfiÌË ·fi ¤Ó· ¤-ÏÔ ·‚‚·ÈfiÙËÙ·˜ Î·È Ì˘ÛÙËÚ›Ô˘. H ‰ËÌÈÔ˘ÚÁ›· ÂÓfi˜ ÎÒ‰Èη, ¯ÂÈÚfi-ÁÚ·ÊÔ˘ ‚È‚Ï›Ô˘ Î·È Ì¿ÏÈÛÙ· ÂÈÎÔÓÔ-ÁÚ·ÊË̤ÓÔ˘, ‰ÂÓ Â›Ó·È Ù˘¯·›Ô ÁÂÁÔ-Ófi˜, Ô‡Ù ÚÔ·ÙÂÈ ·fi ÌÈ· Úfi¯ÂÈÚË ·fiÊ·ÛË. TÔ Î¿ı ‚È‚Ï›Ô ·fi ÙË ÛÙÈÁ-Ì‹ Ù˘ Á¤ÓÓËÛ‹˜ ÙÔ˘ ̤¯ÚÈ Î·È ÙÔÓ ÙÂ-ÏÂ˘Ù·›Ô ¯ÚÔÓÈο ·Ó·ÁÓÒÛÙË ·ÓÙÈÚÔ-Ûˆ‡ÂÈ Î·È ÛËÌ·‰Â‡ÂÈ ÌÈ· ÛÂÈÚ¿ ·fi ¿ÙÔÌ· Î·È ÔÌ¿‰Â˜ ÌÂ Û˘ÁÎÂÎÚÈ̤ӷ ÔÏÈÙÈο, ÎÔÈÓˆÓÈο Î·È ÔÏÈÙÈÛÙÈο ¯·Ú·ÎÙËÚÈÛÙÈο. K·È ‰ÂÓ Â›Ó·È ÌfiÓÔ ·˘Ùfi. K·È ÚÈÓ ·ÎfiÌË Ô Û˘ÁÁڷʤ·˜ ηı›ÛÂÈ Ó· ÍÂÙ˘Ï›ÍÂÈ ÙȘ ÛΤ„ÂȘ ÙÔ˘ ÛÙ· Ï˘Ù¿ ·ÎfiÌË Ê‡ÏÏ· ÂÚÁ·ÌËÓ‹˜, ηٷÛÙ¿ÛÂȘ Î·È ÁÂÁÔÓfiÙ· ÙÔ˘ ·ÚÂÏ-ıfiÓÙÔ˜ ÛÊÚ·Á›˙Ô˘Ó ÙË Ê‡ÛË ÙÔ˘ ›‰ÈÔ˘ ÙÔ˘ ‚È‚Ï›Ô˘. AÏÏ¿ Î·È ÙÒÚ· ·˘Ù‹ ÙË ÛÙÈÁÌ‹ Ô˘ ÙÔ ¤¯Ô˘Ì ÌÚÔÛÙ¿ Ì·˜ Î·È ÙÔ ÍÂÊ˘ÏÏ›˙Ô˘Ì ÛÎÂÊÙfiÌ·ÛÙÂ, ÙÈ ÌÔÚ› ·˘Ùfi ÙÔ ‚È‚Ï›Ô Ó· ·ÓÙÈÚÔÛˆ-‡ÂÈ ÁÈ· Ì·˜ ÛÙÔ Ì¤ÏÏÔÓ. M ¿ÏÏ· Ïfi-ÁÈ· ¤Ó· ‚È‚Ï›Ô ‰ÂÓ ¤¯ÂÈ ÌfiÓÔ ÙËÓ ÈÛÙÔ-Ú›· ÙÔ˘, ·ÏÏ¿ ¤¯ÂÈ Î·È ÙËÓ ÚÔ˚ÛÙÔÈÛÙÔ-Ú›· ÙÔ˘ Î·È ÙËÓ ÚÔÔÙÈ΋ ÙÔ˘ ÛÙÔ Ì¤Ï-ÏÔÓ. TÈ Û˘Ì‚·›ÓÂÈ Ì ÙÔ ¯ÂÈÚfiÁÚ·ÊÔ ÙÔ˘ ™Î˘Ï›Ù˙Ë; ¶ÚÒÙ· ÚÒÙ· Ô ›‰ÈÔ˜ Ô Û˘ÁÁڷʤ·˜. ¶ÚfiÛˆÔ ÂÏ¿¯ÈÛÙ· ÁÓˆÛÙfi. ZÂÈ ÛÙ· Ù¤ÏË ÙÔ˘ 11Ô˘ ·ÈÒÓ·. E›Ó·È ·ÍȈ̷-ÙÔ‡¯Ô˜ – ‰ÚÔ˘ÁÁ¿ÚÈÔ˜ Ù˘ ‚›ÁÏ·˜ Î·È ÎÔ˘ÚÔ·Ï¿Ù˘,¤Ó·˜ ·Ó¿ÌÂÛ· Û ÔÏ-ÏÔ‡˜ ¿ÏÏÔ˘˜ Ô˘ ı· ÌÔÚÔ‡Û·Ó Ó· ¤¯Ô˘Ó ÚfiÛ‚·ÛË Û ·ÓÒÙÂÚ· ‰ÈÔÈÎËÙÈ-ο ÎÏÈÌ¿ÎÈ· Ù˘ ·˘ÙÔÎÚ·ÙÔÚ›·˜. E›Ó·È ¿ÓıÚˆÔ˜ ÏfiÁÈÔ˜. K·Ù·È¿ÓÂ-Ù·È Ì ÙËÓ ÈÛÙÔÚ›· ·Ú¯›˙ÔÓÙ·˜ ‰˘Ô ·È-ÒÓ˜ ÚÈÓ Î·È ÊÙ¿ÓÂÈ Û¯Â‰fiÓ Ì¤¯ÚÈ ÙȘ ̤Ú˜ ÙÔ˘. ZÂÈ Ì¤Û· ÛÙÔÓ ·fiË¯Ô Î·È ÛÙȘ ÙÂÏÂ˘Ù·›Â˜ ·Ó·Ï·Ì¤˜ ÌÈ·˜ ¤Ó‰Ô-͢ ÂÔ¯‹˜. °ÓˆÚ›˙ÂÈ fiÙÈ ı¤ÏÂÈ Ó· ·-Ú·‰ÒÛÂÈ ÛÙȘ ÓÂfiÙÂÚ˜ ÁÂÓȤ˜ ÙËÓ Î·-Ù·ÁÚ·Ê‹ ÁÂÁÔÓfiÙˆÓ Î·È Û˘Ì‚¿ÓÙˆÓ ÛËÌ·ÓÙÈÎÒÓ fiÛÔ Á›ÓÂÙ·È ÈÔ ·ÓÙÈÎÂÈ-ÌÂÓÈο Î·È ·ÔÛÙ·ÛÈÔÔÈË̤ӷ ·fi ÙȘ ÚÔÛˆÈΤ˜ ÙÔ˘ ÚÔηٷϋ„ÂȘ. ¶fiÛÔ fï˜ ÌÔÚÔ‡Û ӷ ÂÌ‚·ı‡ÓÂÈ Î·È Ó· ÂÍȯÓÈ¿ÛÂÈ Ù· Ú·ÁÌ·ÙÈο ÁÂÓÂ-ÛÈÔ˘ÚÁ¿ ·›ÙÈ¿ ÙÔ˘˜; E›Ó·È ·˘Ù¿ Ù· ›‰È· Ù· ÁÂÁÔÓfiÙ· Ô˘ ÙÔÓ ·Ú·Û‡ÚÔ˘Ó. H ‰˘Ó·ÌÈ΋ ÙÔ˘˜, Ë ÁÔËÙ›· ÙÔ˘˜, ÙÔ Ì˘-ÛÙ‹ÚÈfi ÙÔ˘˜, Ë ÙÂÏÂÔÏÔÁÈ΋ ÙÔ˘˜ ÚÔ-¤ÎÙ·ÛË Û ¤Ó· ÎfiÛÌÔ Î·È Û ÌÈ· ÎÔÈ-ÓˆÓ›· fiÔ˘ ÙÔ ıÂ›Ô Â›Ó·È ·ÓÙ·¯Ô‡ ·ÚfiÓ, fiÔ˘ ÙÔ Á‹ÈÓÔ ·ÚfiÓ Â›Ó·È ¤Ó· ÛηÏÔ¿ÙÈ ÁÈ· ÙËÓ Ô˘Ú¿ÓÈ· ·ÈˆÓÈfiÙË-Ù·. ™¯ÔÈÓÔ‚·Ù› ·Ó¿ÌÂÛ· ÛÙÔÓ ıÚ‡ÏÔ Î·È ÛÙËÓ ÂÍ·ÎÚÈ‚ˆÌ¤ÓË ÏËÚÔÊÔÚ›·, ·Ó¿ÌÂÛ· ÛÙÔ Û˘Ì‚ÔÏÈÎfi Î·È ÛÙÔ Ô˘-ÛÈ·ÛÙÈÎfi, ·Ó¿ÌÂÛ· ÛÙË ÁÂÓÈÎÂ˘Ì¤ÓË ¿Ô„Ë Î·È ÙË ÏÂÙÔ̤ÚÂÈ·. OÏ· ¤¯Ô˘Ó ÙË ÛËÌ·Û›· ÙÔ˘˜ Î·È ÙË ‚·Ú‡ÙËÙ¿ ÙÔ˘˜ ÁÈ· ÙÔÓ ÛÎÔfi Ô˘ ı¤-ÏÂÈ Ó· Â͢ËÚÂÙ‹ÛÂÈ. O ÎfiÛÌÔ˜ Ô˘ ÙÔÓ ÂӉȷʤÚÂÈ Û ÚÒÙÔ Ï¿ÓÔ Â›Ó·È ‚‚·›ˆ˜ Ô ÎfiÛÌÔ˜ ÙÔ˘ B˘˙·ÓÙ›Ô˘ Î·È ÙÔ ÌÂÁ·ÏÂ›Ô Ù˘ ·˘ÙÔÎÚ·ÙÔÚ›·˜. OÈ Â-ÚÈÊÂÚÂÈ·ÎÔ› Ï·Ô›, fiˆ˜ ÔÈ BÔ‡ÏÁ·ÚÔÈ, ÔÈ PÒÛÔÈ Î·È ÔÈ ¶·ÙÛÈӿΘ ÛÙ· ‚fi-ÚÂÈ·, ÔÈ AÚ·‚˜ ÛÙ· ·Ó·ÙÔÏÈο, ÔÈ §ÔÁ-ÁÔ‚¿Ú‰ÔÈ ÛÙËÓ ÈÙ·ÏÈ΋ ¯ÂÚÛfiÓËÛÔ Â›-Ó·È Ï·Ô› ¯ıÚÈÎÔ› Ô˘ ı· Ú¤ÂÈ Ì ο-ı ÙÚfiÔ Ó· ·ԉ¯ıÔ‡Ó ÙËÓ ˘ÂÚÔ¯‹

Σνοψις Iστορι#ν

ÙˆÓ ‚·ÛÈϤˆÓ ÙÔ˘ B˘˙·ÓÙ›Ô˘. ™Â ‰Â‡ÙÂÚÔ Ï¿ÓÔ fï˜ Î·È ›-Ûˆ ·fi ÙË ‰È·‰Ô¯‹ ÙˆÓ ÁÂÁÔ-ÓfiÙˆÓ Î·È ÙËÓ ÂÓ·ÏÏ·Á‹ ÙˆÓ ÚÔÛÒˆÓ ÛÙÔÓ ·˘ÙÔÎÚ·ÙÔÚÈ-Îfi ıÚfiÓÔ, ÂΛÓÔ Ô˘ ·Ó·‰‡Â-Ù·È Î¿ı ÙfiÛÔ ÛÙË ‰È·‰ÚÔÌ‹ Ù˘ ‰È‹ÁËÛ˘ Â›Ó·È Ù·˘Ùfi¯ÚÔ-Ó· Û˘Ù·˘Ùfi¯ÚÔ-Ó·ÈÛı‹Ì·Ù· ÂÏ›‰·˜ Î·È ·ÁˆÓ›·˜ ÁÈ· Ó· ÛÙ·ı› ÙÔ ÎÚ¿ÙÔ˜ ÙÔ˘ ÊÈÏfi¯ÚÈÛÙÔ˘ Ï·Ô‡ ÛÙÔ ‡„Ô˜ Ô˘ ÙÔ fiÚÈÛÂ Ë ı›· ÚfiÓÔÈ·. ¢ÂÓ ·Ú·Ï›ÂÈ Ó· ÙÔÓ›˙ÂÈ ÙËÓ ËıÈ΋ ‰È¿ÛÙ·ÛË ÙˆÓ ÁÂ-ÁÔÓfiÙˆÓ Î·È ÙˆÓ ڿ͈Ó. ¢ÂÓ ÎÚ‡‚ÂÈ ÙË ¯·Ú¿ ÙÔ˘ fiÙ·Ó ÔÈ Â¯ıÚÔ›, ÂÛˆÙÂÚÈ-ÎÔ› Î·È Â͈ÙÂÚÈÂÛˆÙÂÚÈ-ÎÔ›, ¤¯Ô˘Ó ηٷÙÚÔˆ-ı› Î·È Ù· Ú¿ÁÌ·Ù· ÙˆÓ PˆÌ·›ˆÓ ÂȘ ‰fiÍ·Ó, ‡ÎÏÂÈ·Ó Î·È ·‡ÍËÛÈÓ ¿ÁÔÓÙ·È, ·ÏÏ¿ Ô‡Ù ÙË Ï‡Ë Î·È ÙËÓ ÔÚÁ‹ ÙÔ˘ fiÙ·Ó Ë ‰È·ÊıÔÚ¿, Ë ·‚ÂÏÙËÚ›· Î·È Ë ·ÓÈηÓfiÙËÙ· ‚·ÛÈϤˆÓ Î·È ¶·ÙÚÈ·Ú-¯ÒÓ Ô‰ËÁÔ‡Û·Ó ÙË ‚·ÛÈÏ›· ÛÙÔ ‚¿Ú·-ıÚÔ Ù˘ ·ÈÛ¯‡Ó˘ Î·È Ù˘ ηٷÛÙÚÔ-Ê‹˜.

¢ËÌÔÊÈϤ˜

°È· ÔÏÏÔ‡˜ ·ÈÒÓ˜ Ë ÈÛÙÔÚÈ΋ Û˘Á-ÁÚ·Ê‹ ÙÔ˘ ™Î˘Ï›Ù˙Ë ‹Ù·Ó ¤ÌÌÂÛ· Î·È ·fi ‰Â‡ÙÂÚÔ ¯¤ÚÈ ÁÓˆÛÙ‹, ÌÔÏÔÓfiÙÈ ˘‹Ú¯·Ó ·ÚÎÂÙ¿ ¯ÂÈÚfiÁÚ·Ê· Ô˘ ÙËÓ ·Ú¤‰È‰·Ó ·˘ÙÔÙÂÏÒ˜. E›¯Â ÂÓÙ·¯ı› ÛÙÔ ÈÛÙÔÚÈÎfi ¤ÚÁÔ ÙÔ˘ °ÂˆÚÁ›Ô˘ KÂ-‰ÚËÓÔ‡ Î·È Ì¤Ûˆ ·˘ÙÔ‡ ‹Ù·Ó ÁÓˆÛÙ‹. MfiÏȘ Ù· ÙÂÏÂ˘Ù·›· ¯ÚfiÓÈ· (1973) ÌÔ-Úԇ̠ӷ ԇ̠fiÙÈ ¤¯Ô˘Ì ÌÈ· Â›ÛË-ÌË Î·È ÂÈÛÙËÌÔÓÈο ¿ÚÙÈ· ¤Î‰ÔÛË ÙÔ˘ ÎÂÈ̤ÓÔ˘. T· ÔÏÏ¿ ¯ÂÈÚfiÁÚ·Ê· Ô˘ ÂÚȤ¯Ô˘Ó ÙËÓ ÈÛÙÔÚ›· ÙÔ˘ ™Î˘Ï›-Ù˙Ë ‰Â›¯ÓÔ˘Ó ÙÔ fiÛÔ ‰ËÌÔÊÈϤ˜ Î·È ÂÚÈ˙‹ÙËÙÔ ‹Ù·Ó ÙÔ ¤ÚÁÔ ÙÔ˘ ‹‰Ë ·fi ÙË ‚˘˙·ÓÙÈÓ‹ ÂÔ¯‹. HÙ·Ó ¤Ó· ·Ó¿-ÁÓˆÛÌ· fi¯È ÌfiÓÔ ÁÈ· ÙÔÓ ÈÛÙÔÚÈÎfi ÌÂ-ÏÂÙËÙ‹, ·ÏÏ¿ Î·È ÁÈ· ÔÌ¿‰Â˜ ·ÓıÚÒ-ˆÓ Ô˘ ÌÔÚԇ̠ӷ ÙÔ˘˜ Ê·ÓÙ·-ÛÙÔ‡ÌÂ Û˘Ó·Á̤ÓÔ˘˜ Û οÔÈÔ ‰ÒÌ· Ó· ·ÎÔ‡Ó ÙË ‰È‹ÁËÛË ·fi οÔÈÔÓ ·Ó·ÁÓÒÛÙË. MÔÚԇ̠ӷ ԇ̠fiÙÈ Ë Û˘ÏÏÔÁÈ΋ ÌÓ‹ÌË Ô˘ ·ÔıËÛ·˘Ú›˙Â-Ù·È ÛÙÔ ¯ÂÈÚfiÁÚ·ÊÔ ·˘Ùfi ‚È‚Ï›Ô ‰È·¯Â-fiÙ·Ó Â›Û˘ Û˘ÏÏÔÁÈο ÛÙȘ ÌÂÙ·ÁÂÓ¤-ÛÙÂÚ˜ ÁÂÓȤ˜. O Û˘ÁÁڷʤ·˜ ÛÙÔÓ ÚfiÏÔÁfi ÙÔ˘ ¤¯ÂÈ ˘fi„Ë ÙÔ˘ οÙÈ ·Ó¿-ÏÔÁÔ, fiÙ·Ó Ï¤ÂÈ fiÙÈ Î¿ÔÈÔÈ ÚÔÁÂÓ¤-ÛÙÂÚÔ› ÙÔ˘ ÈÛÙÔÚÈÎÔ› Á¤ÌÈ˙·Ó Ù· ·˘ÙÈ¿ ÙˆÓ ·ÎÚÔ·ÙÒÓ ÙÔ˘˜ Ì ‰ÈËÁ‹Ì·Ù· Ô˘ ÚÔηÏÔ‡Û·Ó ÙÔÓ ›ÏÈÁÁÔ Î·È ÙËÓ Ù·Ú·¯‹. A˘Ùfi˜, ·ÓÙ›ıÂÙ·, ı¤ÏÂÈ Ó· ‰ÒÛÂÈ ÛÙÔ˘˜ ·ÎÚÔ·-Ù¤˜ ÙÔ˘ ÙÚÔÊ‹ ηϿ ·ÏÂṲ̂-ÓË Î·È Â‡ÏËÙË. H ‰È‹ÁËÛ‹ ÙÔ˘ Â›Ó·È ÛÔ‚·Ú‹, ÁÂÌ¿ÙË ‰Ú¿ÛË Î·È ÂÚÈ¤ÙÂÈ·, Î·È ÎÚ·Ù¿ÂÈ ÙÔ ÂӉȷʤÚÔÓ ÙÔ˘ ·Ó·ÁÓÒÛÙË ‹ ÙÔ˘ ·ÎÚÔ·Ù‹ ÛÂ Û˘Ó¯‹ ÂÁÚ‹ÁÔÚÛË. ¢ÂÓ ‹Ù·Ó ÏÔÈfiÓ ·Ê‡ÛÈÎÔ Ó· ÌËÓ ·Ú·ÎÈ-ÓËı› οÔÈÔ˜ Ó· ÚÔÛ·ı‹ÛÂÈ Ó· ·ÔÙ˘ÒÛÂÈ ÂÈÎÔÓÔÁÚ·ÊÈο fiÏ· ·˘Ù¿ Ù· ÁÂÁÔÓfiÙ· Î·È Ù· ÚfiÛˆ· fiˆ˜ Ù· Ê·ÓÙ·˙fiÙ·Ó ÎÔÓÙ¿ ‹ Ï›ÁÔ Ì·ÎÚÈ¿ ·fi ÙËÓ Ú·ÁÌ·ÙÈÎfiÙËÙ·. N· ·ÔÙ˘ÒÛÂÈ

EÓ· ¯ÂÈÚfiÁÚ·ÊÔ

Ì ÂÚÈÂÙÂÈÒ‰Ë

ÈÛÙÔÚ›·

Õ

_{Σκην απ να θαμα στον}

ιππδρομο της

Kωνσταντινο-πολης. O Φιλραιος, ρθιος

πνω σε λογο που καλπζει,

κρατει ανστροφα ξφος.

Στις κερκδες κθονται

θεα-τς και ο αυτοκρτορας

Pω-μανς B´ (πνω δεξι) με τη

σζυγ του.

Ã

_{Στην Κωνσταντινοπολη,}

αμσως μετ την

ανακρυ-ξη του στρατηγο

Νικηφ-ρου Φωκ σε αυτοκρτορα

(963-969), προκαλονται

ταραχς και

καταστρφο-νται σπτια

αντιφρονο-ντων πολιτν.

O κδικας της Mαδρτης

ÙË ‰ÚÈ̇ÙËÙ· ÙˆÓ ÔÏÂÌÈÎÒÓ Û˘-ÁÎÚÔ‡ÛˆÓ, ·ÓÂÍ¿ÚÙËÙ· ·fi ÙÔ ·Ó Ô ÓÈÎËÙ‹˜ ‹Ù·Ó Ô ÛÙÚ·Ùfi˜ ÙˆÓ PˆÌ·›ˆÓ ‹ ÙˆÓ Â¯ıÚÒÓ ÙÔ˘˜, ÙË ÊÚÈηÏÂfiÙËÙ· ÙˆÓ ‚·Û·ÓÈÛÙËÚ›ˆÓ ÛÙ· ÔÔ›· ˘Ô-‚¿ÏÏÔÓÙ·Ó ÔÈ ·È¯Ì¿ÏˆÙÔÈ, ÙȘ ÛÙÈÁ̤˜ ÛÙ˘ÁÂÚÒÓ ÊfiÓˆÓ ·ÏÏ¿ Î·È ÙȘ ÛÙÈÁ̤˜ ÂÈÚ‹Ó˘, ¯·Ú¿˜, ¢ˆ¯›·˜ Î·È ıÚËÛ΢-ÙÈ΋˜ Î·Ù¿Ó˘Í˘. HıÂÏ ̷˙› Ì ÙËÓ ·Ó¿ÁÓˆÛË ÍÂÊ˘ÏÏ›˙ÔÓÙ·˜ ÙÔ ¯ÂÈÚfi-ÁÚ·ÊÔ Ó· ¤¯ÂÈ ÌÚÔÛÙ¿ ÛÙ· Ì¿ÙÈ· ÙÔ˘ Î·È ÙȘ ·Ú·ÛÙ¿ÛÂȘ ÙˆÓ ÁÂÁÔÓfiÙˆÓ. HıÂÏ ӷ ¤¯ÂÈ ÌÈ· ÂÈÎÔÓÔÁÚ·ÊË̤ÓË ÈÛÙÔÚ›·. EÓ· Ù¤ÙÔÈÔ ¯ÂÈÚfiÁÚ·ÊÔ Â›Ó·È Ô ÎÒ‰Èη˜ Ù˘ M·‰Ú›Ù˘. E›Ó·È ¤Ó· ¯ÂÈÚfiÁÚ·ÊÔ ¯ˆÚ›˜ ·ÌÊÈ‚ÔÏ›· ·Ú¯ÔÓÙÈ-Îfi, ÌÔÓ·‰ÈÎfi ÛÙËÓ ÈÛÙÔÚ›· Ù˘ ‚˘˙·-ÓÙÈÓ‹˜ Έ‰ÈÎÔÁÚ·Ê›·˜.

EÚˆÙ‹Ì·Ù·

AÏÏ¿ Î·È ·˘Ù‹ Ë ·fiÂÈÚ· ÂÈÎÔÓÔÁÚ¿-ÊËÛ‹˜ ÙÔ˘ ‰ÂÓ ¤ÌÂÈÓ ·Ì¤ÙÔ¯Ë ·fi ÂÚÈ¤ÙÂÈ· Î·È Ì˘ÛÙ‹ÚÈÔ. EÓÒ ¤¯Ô˘Ì ¤Ó·Ó Áڷʤ·, ÔÈ ˙ˆÁÚ¿ÊÔÈ Â›Ó·È ÔÏÏÔ› Î·È Î¿ÔÈÔÈ Ì ÛËÌ·ÓÙÈο ‰È·ÊÔÚÂÙÈÎfi ‡ÊÔ˜ Î·È ·ÈÛıËÙÈ΋. K¿ÔÈ· ÎÂÓ¿ ÙÌ‹-Ì·Ù· Û ·ÚÎÂÙ¤˜ ÛÂÏ›‰Â˜ ÙÔ˘ ¯ÂÈÚÔ-ÁÚ¿ÊÔ˘ ‰Â›¯ÓÔ˘Ó Â›Û˘ ÙÔÓ ÚÔ‚ÏË-Ì·ÙÈÛÌfi ÙˆÓ ÌÈÎÚÔÁÚ¿ÊˆÓ ÁÈ· ÙËÓ ·fi‰ÔÛË ÙÔ˘ ÂÈÏÂÁ̤ÓÔ˘ ı¤Ì·ÙÔ˜. ¶Ô‡ Î·È fiÙ ÁÚ¿ÊÙËΠÙÔ ¯ÂÈÚfiÁÚ·-ÊÔ, Ô˘ ÂÈÎÔÓÔÁÚ·Ê‹ıËÎÂ Î·È fiÙÂ, Â›Ó·È ÚÔ‚Ï‹Ì·Ù· Ô˘ Û˘˙ËÙÔ‡ÓÙ·È ·fi ÙÔ˘˜ ÂȉÈÎÔ‡˜ ÌÂÏÂÙËÙ¤˜ Î·È ÔÈ ÁÓÒ̘ ÌÂÚÈΤ˜ ÊÔÚ¤˜ Â›Ó·È ÂÎ ‰È·Ì¤-ÙÚÔ˘ ·ÓÙ›ıÂÙ˜. ™ÙËÓ KˆÓÛÙ·ÓÙÈÓÔ‡-ÔÏË, ÛÙË ¢˘ÙÈ΋ EÏÏ¿‰·, ÛÙËÓ K¿Ùˆ IÙ·Ï›·; AÏÏ¿ Î·È ÔÈ ¯ÚÔÓÔÏÔÁ‹ÛÂȘ Ô˘ ¤¯Ô˘Ó ÚÔÙ·ı› ηٿ ηÈÚÔ‡˜ ¤¯Ô˘Ó ÌÂÁ¿ÏË ·fiÛÙ·ÛË ÌÂٷ͇ ÙÔ˘˜, ·fi ÙȘ ·Ú¯¤˜ ÙÔ˘ 12Ô˘ ·ÈÒÓ· Ò˜ Ù· ̤۷ ÙÔ˘ 14Ô˘. TÔ ÌfiÓÔ Û›ÁÔ˘ÚÔ Î·È ÛÙ·ıÂ-Úfi Â›Ó·È fiÙÈ ÛÙÔ ‰Â‡ÙÂÚÔ ÌÈÛfi ÙÔ˘ 15Ô˘ ·ÈÒÓ· ‚ÚÈÛÎfiÙ·Ó ÛÙÔ ÌÔÓ·ÛÙ‹ÚÈ ÙÔ˘ ™ˆÙ‹ÚÔ˜ ÙÔ˘ º¿ÚÔ˘ Ù˘ MÂÛÛ‹-Ó˘, Ô˘ ·ÎÔÏÔ˘ıÔ‡Û ÙÔ T˘ÈÎfi Ù˘ AÓ·ÙÔÏÈ΋˜ EÎÎÏËÛ›·˜ Î·È ‚Ú¤ıËΠÛÙ· ¯¤ÚÈ· ÙÔ˘ EÏÏËÓ· Ô˘Ì·ÓÈÛÙ‹ KˆÓ-ÛÙ·ÓÙ›ÓÔ˘ §¿ÛηÚË. M¤¯ÚÈ ÙÔ 1580 ‚ÚÈÛÎfiÙ·Ó ÛÙËÓ È‰ÈÔ-ÎÙËÛ›· ÙÔ˘ ÌÔÓ·ÛÙËÚÈÔ‡ ·˘ÙÔ‡, ÌÔÏÔ-ÓfiÙÈ fiÏÔ ÙÔ ‚È‚ÏÈ·Îfi ˘ÏÈÎfi ›¯Â ÌÂÙ·-ÊÂÚı› ÛÙÔ ·Ú¯ÂÈÔÊ˘Ï¿ÎÈÔ Ù˘ MÂÛ-Û‹Ó˘. TÔ 1679 Ô IÛ·Ófi˜ ·ÓÙÈ‚·ÛÈϤ-·˜ ÛÙË ™ÈÎÂÏ›· Francisco de Benavides ηٿۯÂÛ ٷ ·Ú¯Â›· Ù˘ fiÏ˘ Î·È Ù· ÌÂÙ¤ÊÂÚ ÛÙÔ ¶·Ï¤ÚÌÔ. M·˙› Ì ·˘Ù¿ ‹Ù·Ó Î·È ÙÔ ¯ÂÈÚfiÁÚ·ÊÔ ÙÔ˘ ™Î˘Ï›Ù˙Ë. O ÂfiÌÂÓÔ˜ ·ÓÙÈ‚·ÛÈϤ·˜ ‰Ô‡Î·˜ Ù˘ Uceda ÔÈÎÂÈÔÔÈ‹ıËΠfiÏÔ ÙÔ ˘ÏÈÎfi Î·È ÙÔ ÂÓۈ̿وÛ ÛÙË ‚È‚ÏÈÔı‹ÎË ÙÔ˘ Î·È ·fi ÂΛ ÙÔ 1711, ‡ÛÙÂÚ· ·fi ÙËÓ Î·Ù¿Û¯ÂÛË Ù˘ ‚È‚ÏÈÔı‹Î˘ ÙÔ˘ ¤Ú·Û ÛÙË B·ÛÈÏÈ΋ BÈ‚ÏÈÔı‹ÎË Ù˘ M·‰Ú›Ù˘. O ™Î˘Ï›Ù˙˘ ÏÔÈfiÓ Ì ÙȘ ÂÚÈÂÙÂÈÒ‰ÂȘ ÈÛÙÔڛ˜ ÙÔ˘ η٤ÏËÍ ‡ÛÙÂÚ· ·fi ÔÏϤ˜ Â›Û˘ ÂÚÈ¤ÙÂȘ ÛÙË Vitr. 26-2 Ù˘ EıÓÈ΋˜ BÈ‚ÏÈÔı‹-΢ Ù˘ M·‰Ú›Ù˘, ÁÈ· Ó· ÂÎ¤ÌÂÈ Î·È ·fi ÂΛ ÙË ‰fiÍ· Î·È ÙÔ ÌÂÁ·ÏÂ›Ô ÙÔ˘ B˘˙·ÓÙ›Ô˘. ™Â ¤Ó· ¯ÒÚÔ ÊÈÏfiÍÂÓÔ Ô˘ ηÏÏÈÂÚÁÔ‡ÓÙ·È Ù· ÂÏÏËÓÈο ÁÚ¿ÌÌ·Ù· Ì ·ÍÈÔı·‡Ì·ÛÙË ÂÈÛÙËÌÔÛ‡ÓË Î·È ·Á¿Ë. ™’ ·˘Ù‹Ó ¿ÏψÛÙ ÙËÓ ·Á¿Ë Î·È ÙËÓ ¤ÓıÂÚÌË Û˘ÌÌÂÙÔ¯‹ ÛÙËÓ ÚÔÛ¿ıÂÈ· ·Ó¿‰ÂÈ͢ ÙˆÓ ÔÏÈÙÈÛÙÈ-ÎÒÓ ıËÛ·˘ÚÒÓ Ù˘ E˘ÚÒ˘ ÔÊ›ÏÔ˘-ÌÂ Î·È ÙËÓ ÙÂÏÂ˘Ù·›· ·ÓÔÌÔÈfiÙ˘Ë ¤Î‰ÔÛË ÙÔ˘ ¯ÂÈÚÔÁÚ¿ÊÔ˘ ·fi ÙȘ ÂÎ-‰fiÛÂȘ MI§HTO™ ÚÈÓ ·fi ¤Ó·Ó ¯Úfi-ÓÔ ÛÙËÓ Aı‹Ó·.

H

_{Eτος 1038. Oι Aραβες}

προ-σπαθον να καταλβουν την

Eδεσσα της Συρας με δλο.

Aρι-στερ, ομδα Aρβων που χει

προσκληθε σε συμπσιο απ τον

βυζαντιν διοικητ της πλης.

Δεξι, Aραβες στρατιτες,

κρυμ-μνοι μσα σε κοφνια,

περιμ-νουν να φορτωθον στις καμλες

και να μπουν κρυφ στην πλη.

H

_{Eτος 1037. Λιτανεα}

για να σταματσει η

παρατεινμενη

ανομ-βρα. Oι αδελφο του

αυτοκρτορα Mιχαλ

Δ´ κρατον στα χρια

τους ιερ λεψανα.

Tης

B

∞™π§π∫◊˜

T

™∞ª∞∫¢∞ Ιστορικο της Βυζαντινς Τχνης, Πανεπιστμιο Χαϊδελβργης

∏

EIKONO°PAºHMENH ÃÚÔÓÔÁÚ·-Ê›· ÙÔ˘ πˆ¿ÓÓË ™Î˘Ï›Ù˙Ë, Ô˘ Ê˘Ï¿ÛÛÂÙ·È ÛÙËÓ ∂ıÓÈ΋ μÈ-‚ÏÈÔı‹ÎË Ù˘ ª·‰Ú›Ù˘, Â›Ó·È ¤Ó· ·fi Ù· ÛËÌ·ÓÙÈÎfiÙÂÚ· Î·È ÈÔ ÏÔ‡ÛÈ· ‰È·ÎÔÛÌË̤ӷ ¯ÂÈÚfiÁÚ·Ê· ÙÔ˘ ªÂ-Û·›ˆÓ·. ∫·ıÒ˜ ·ÔÙÂÏ› ÙÔ ÌfiÓÔ ÂÈÎÔ-ÓÔÁÚ·ÊË̤ÓÔ ¯ÚÔÓÈÎfi Û ÂÏÏËÓÈ΋ ÁÏÒÛÛ· Ô˘ ¤¯ÂÈ Ûˆı› ·fi ÙÔ μ˘˙¿-ÓÙÈÔ, ¤¯ÂÈ ÌÔÓ·‰È΋ ·Í›· ÁÈ· ÙÔÓ ÙÚfiÔ ÂÈÎÔÓÔÁÚ¿ÊËÛ˘ ·˘Ù‹˜ Ù˘ ηÙËÁÔ-Ú›·˜ ÎÔÛÌÈÎÒÓ ¯ÂÈÚÔÁڿʈÓ. √ ™Î˘Ï›-Ù˙˘ Ù˘ ª·‰Ú›Ù˘ Â›Ó·È ›Ûˆ˜ Ô ÛËÌ·-ÓÙÈÎfiÙÂÚÔ˜ ÂÎÚfiÛˆÔ˜ Ù˘ ÎÔÛÌÈ΋˜ Ù¤¯Ó˘ ÙÔ˘ μ˘˙·ÓÙ›Ô˘, ‰Â›ÁÌ·Ù· Ù˘ ÔÔ›·˜ Â›Ó·È Û˘ÁÎÚÈÙÈο Û¿ÓÈ·. √È 574 ÌÈÎÚÔÁڷʛ˜, ÙȘ Ôԛ˜ ÛÒ˙ÂÈ Û‹-ÌÂÚ· ÙÔ ¯ÂÈÚfiÁÚ·ÊÔ, ·Ê‹ÓÔ˘Ó Ó· ͉È-ψı› ÌÚÔÛÙ¿ Ì·˜ Ì ˙ˆÓÙ·Ófi Î·È ÔÈÎÈÏfiÌÔÚÊÔ ÙÚfiÔ Ë ÈÛÙÔÚ›· ÙˆÓ ‚˘-˙·ÓÙÈÓÒÓ ·˘ÙÔÎÚ·ÙfiÚˆÓ. ΔÔ Î‡ÚÈÔ ¯·Ú·ÎÙËÚÈÛÙÈÎfi Ù˘ ‰È·-ÎfiÛÌËÛ˘ ÙÔ˘ ¯ÂÈÚÔÁÚ¿ÊÔ˘ Â›Ó·È ˆ˜ ·˘Ù‹ ‰ÂÓ ·ÚÔ˘ÛÈ¿˙ÂÙ·È ÂÓÈ·›· Ù¯ÓÔ-ÙÚÔÈο. √È ÌÈÎÚÔÁڷʛ˜ ·ÚÔ˘ÛÈ¿-˙Ô˘Ó ‚˘˙·ÓÙÈÓ¿, ‰˘ÙÈο Î·È ·Ú·‚Èο ÛÙÔȯ›· Î·È Â›Ó·È ·ÔÙ¤ÏÂÛÌ· Ù˘ Û˘-ÓÂÚÁ·Û›·˜ ÔÏÏÒÓ Î·ÏÏÈÙ¯ÓÒÓ. ΔÔ ÁÂÁÔÓfi˜ ·˘Ùfi Ì·˜ Ô‰ËÁ› ÛÙËÓ ™ÈÎÂ-Ï›·, Ô˘ ·ÔÙÂÏÔ‡Û ÙÔÓ 12Ô ·È. ÛÙ·˘-ÚÔ‰ÚfiÌÈ ÙÚÈÒÓ ÔÏÈÙÈÛÌÒÓ, ÙÔ˘ ‚˘˙·-ÓÙÈÓÔ‡, ÙÔ˘ ‰˘ÙÈÎÔ‡ Î·È ÙÔ˘ ·Ú·‚ÈÎÔ‡. √ ÎÒ‰Èη˜ ·Ó‹Î Ú¿ÁÌ·ÙÈ, Û‡Ìʈӷ Ì ÙËÓ ·ÊÈÂڈ̷ÙÈ΋ ÂÈÁÚ·Ê‹ ÙÔ˘ 15Ô˘ ·È. ÛÙÔ Ê. 9r, ÛÙË ÌÔÓ‹ ÙÔ˘ ™ˆ-Ù‹ÚÔ˜ ÛÙË ªÂÛÛ‹ÓË Ù˘ ™ÈÎÂÏ›·˜. ™ÙÔ ›‰ÈÔ Ê‡ÏÏÔ ˘¿Ú¯ÂÈ Ë ˘ÔÁÚ·Ê‹ ÙÔ˘ Antonio di Messina, Ô ÔÔ›Ô˜ ˘ÔÁÚ¿-ÊÂÈ Û ÔÏÏÔ‡˜ ¿ÏÏÔ˘˜ ÎÒ‰ÈΘ Ô˘ ·Ó‹Î·Ó ÛÙË ÌÔÓ‹ ÙÔ˘ ™ˆÙ‹ÚÔ˜, Î·È ÔÈ ÔÔ›ÔÈ Â›¯·Ó ÂÈÛ΢·ÛÙ› ÙÔÓ 13Ô ·È. ÛÙËÓ ›‰È· ÌÔÓ‹. ∂›Ó·È ‚¤‚·ÈÔ, ÏÔÈfiÓ, fiÙÈ Ô ™Î˘Ï›Ù˙˘ Ù˘ ª·‰Ú›Ù˘ ·Ó‹Î ÙÔ ·ÚÁfiÙÂÚÔ ·fi ÙÔÓ 13Ô ·È. ÛÙË ÌÔÓ‹ ÙÔ˘ ™ˆÙ‹ÚÔ˜ ÛÙË ªÂÛÛ‹ÓË. √È ÙÂÏ¢-Ù·›Â˜ ·Ï·ÈÔÁÚ·ÊÈΤ˜ ÌÂϤÙ˜, ÂÍ¿Ï-ÏÔ˘, ˘ÔÛÙËÚ›˙Ô˘Ó ÂÈÛÙÈο fiÙÈ Î·È Ë ÁÚ·Ê‹ ÙÔ˘ ÎÒ‰Èη Â›Ó·È ¯·Ú·ÎÙËÚÈÛÙÈ-΋ ÁÈ· ÙË ÌÔÓ‹ ÙÔ˘ ™ˆÙ‹ÚÔ˜ Î·È ÙË ¯ÚÔÓÔÏÔÁÔ‡Ó ÛÙÔÓ 12Ô ·È.

ΔÔ Û‡ÛÙËÌ· ÂÈÎÔÓÔÁÚ¿ÊËÛ˘

√È ‚·ÛÈΤ˜ ·Ú¯¤˜ Ô˘ ‰È¤Ô˘Ó ÙÔ Û‡-ÛÙËÌ· ÂÈÎÔÓÔÁÚ¿ÊËÛ˘ ÙÔ˘ ÎÒ‰Èη ›-Ó·È Ë ÙÔÔı¤ÙËÛË ÙˆÓ ÌÈÎÚÔÁÚ·ÊÈÒÓ Ì¤Û· ÛÙÔ Î›ÌÂÓÔ Î·È Ë ¿ÌÂÛË ÁÂÈÙÓ›·-Û‹ ÙÔ˘˜ Ì ÙÔ Î›ÌÂÓÔ Ô˘ ÂÈÎÔÓÔÁÚ·-ÊÔ‡Ó. ΔÔ Î›ÌÂÓÔ ÙÔ˘ ¯ÚÔÓÈÎÔ‡, ÙÔ ÔÔ›Ô ‰ÈËÁÂ›Ù·È ÙËÓ ÈÛÙÔÚ›· ÙˆÓ ‚˘˙·ÓÙÈÓÒÓ ·˘ÙÔÎÚ·ÙfiÚˆÓ ·fi ÙÔ 811 ¤ˆ˜ ÙÔ 1057, Â›Ó·È ÁÚ·Ì̤ÓÔ Û ̛· ÛÙ‹ÏË Î·È ‰È·ÎfiÙÂÙ·È ·fi ˙ÒÓ˜ ÌÈÎÚÔÁÚ·ÊÈÒÓ. ¶ÚfiÎÂÈÙ·È ÁÈ· ¤Ó· Û‡ÛÙËÌ· ÂÈÎÔÓÔ-ÁÚ¿ÊËÛ˘, ÙÔ ÔÔ›Ô ¤¯ÂÈ Ì·ÎÚ¿ ·Ú¿-‰ÔÛË Î·È Û˘Ó·ÓÙ¿Ù·È Û˘¯Ó¿ Û ¯ÂÈÚfi-ÁÚ·Ê· ÙÔ˘ 11Ô˘ Î·È 12Ô˘ ·È. (.¯. Ù· ÂÚ›ÊËÌ· ΔÂÙڷ¢·ÁÁ¤ÏÈ· ÙÔ˘ ¶·ÚÈÛÈ-Ô‡, Par.gr.74, Î·È Ù˘ ºÏˆÚÂÓÙ›·˜, Laur.VI.23 ·fi ÙÔ ‚ã ÌÈÛfi ÙÔ˘ 11Ô˘ ·È.). ∏ ηٷÓÔÌ‹ ÙˆÓ ÌÈÎÚÔÁÚ·ÊÈÒÓ ÛÙÔ Î›ÌÂÓÔ Â›Ó·È ¿ÓÈÛË. ΔÔ Î›ÌÂÓÔ ÙˆÓ ÂÈÎÔÓÔÁÚ·ÊËÌ¤ÓˆÓ Ê‡ÏÏˆÓ ‰È·ÎfiÙÂ-Ù·È ·fi Ì›· ¤ˆ˜ ÙÚÂȘ ÌÈÎÚÔÁڷʛ˜ Û ÔÚÈ˙fiÓÙȘ ˙ÒÓ˜, Ô˘ Ì ÙË ÛÂÈÚ¿ ÙÔ˘˜ ÌÔÚ› Ó· ÂÚȤ¯Ô˘Ó ·fi Ì›· ¤ˆ˜ Ù¤Û-ÛÂÚȘ ÛÎËÓ¤˜. √È ÌÈÎÚÔÁڷʛ˜ ‰ÂÓ Ê¤-ÚÔ˘Ó Ï·›ÛÈÔ Ì ÂÍ·›ÚÂÛË ÙËÓ ÚÒÙË ÌÈÎÚÔÁÚ·Ê›· ÙÔ˘ Ê. 80r. ™ÙȘ ÌÈÎÚÔ-Áڷʛ˜ Ô˘ ÂÚȤ¯Ô˘Ó ÙÔ˘Ï¿¯ÈÛÙÔÓ ‰‡Ô ÛÎËÓ¤˜, ÔÈ ÛÎËÓ¤˜ ‰ÂÓ ¯ˆÚ›˙ÔÓÙ·È ÌÂٷ͇ ÙÔ˘˜. º˘ÛÈÎfi ¯ˆÚÈÛÌfi ·ÔÙÂ-ÏÔ‡Ó ÔÏϤ˜ ÊÔÚ¤˜ Ù· ·Ú¯ÈÙÂÎÙÔÓ‹Ì·-Ù·. √È ÛÎËÓ¤˜ ‰È·Ù¿ÛÛÔÓÙ·È ˆ˜ Â› ÙÔ Ï›ÛÙÔÓ ·Ú·Ù·ÎÙÈο Ë Ì›· ‰›Ï· ÛÙËÓ ¿ÏÏË. ¶Ôχ Û˘¯Ó¿ Ë Î·Ù‡ı˘ÓÛË ·˘Ù‹˜ Ù˘ ‰È¿Ù·Í˘ Â›Ó·È ·fi ‰ÂÍÈ¿ ÚÔ˜ Ù· ·ÚÈÛÙÂÚ¿, Ô ·Ó·ÁÓÒÛÙ˘ ı· Ú¤ÂÈ ‰ËÏ·‰‹ Ó· «‰È·‚¿˙ÂÈ» ÙȘ ÛÎË-Ó¤˜ ·Ó¿Ô‰·. ∏ Ù¿ÛË ÙÔ˘ Ó· ·Ú¯›˙ÂÈ Ë ÂÈÎÔÓÔÁÚ¿ÊËÛË ·fi Ù· ‰ÂÍÈ¿ ÈÛÙÔ-ÔÈÂ›Ù·È Î·È ·fi ÙÔ ÁÂÁÔÓfi˜ fiÙÈ Û ÔÏϤ˜ ˙ÒÓ˜ ÌÈÎÚÔÁÚ·ÊÈÒÓ ˘¿Ú¯ÂÈ ÛÎËÓ‹ ÌfiÓÔ ÛÙÔ ‰ÂÍÈfi ̤ÚÔ˜ Ù˘ ˙Ò-Ó˘, ÂÓÒ ÙÔ ·ÚÈÛÙÂÚfi ̤ÚÔ˜ ¤¯ÂÈ ·ÊÂ-ı› ÁÈ· ¿ÁÓˆÛÙÔ˘˜ ÏfiÁÔ˘˜ ÎÂÓfi.

™¯¤ÛË ÎÂÈ̤ÓÔ˘-ÂÈÎfiÓ·˜

√È ÌÈÎÚÔÁڷʛ˜ ÙÔ˘ ™Î˘Ï›Ù˙Ë Ù˘ ª·-‰Ú›Ù˘ ÂÈÎÔÓÔÁÚ·ÊÔ‡Ó Î·Ù¿ ηÓfiÓ· ÙÔ Î›ÌÂÓÔ Ô˘ ‚Ú›ÛÎÂÙ·È ·ÎÚÈ‚Ò˜ ÚÈÓ ‹ ÌÂÙ¿ ·fi ·˘Ù¤˜ Î·È ·ÔÙÂÏÔ‡Ó Î·Ù’ ·˘ÙfiÓ ÙÔÓ ÙÚfiÔ ÌÈ· ÔÙÈ΋ ·fi-‰ÔÛË ÙÔ˘ ÎÂÈ̤ÓÔ˘. √È ÌÈÎÚÔÁڷʛ˜ Û˘Óԉ‡ÔÓÙ·È ·fi ÂÂÍËÁËÌ·ÙÈΤ˜ ÏÂ-˙¿ÓÙ˜ Ô˘ ¿ÏÏÔÙ ÂÚÈÔÚ›˙ÔÓÙ·È ÛÙËÓ ·Ó·ÁÚ·Ê‹ ÙÔ˘ ÔÓfiÌ·ÙÔ˜ οÔÈÔ˘ ÚÔ-ÛÒÔ˘ Î·È ¿ÏÏÔÙÂ Û˘ÓÔ„›˙Ô˘Ó ÙÔ ·ÂÈÎÔÓÈ˙fiÌÂÓÔ ÁÂÁÔÓfi˜ ÚÔÛʤÚÔ-ÓÙ·˜ ÌÈ· ·Ú¿ÊÚ·ÛË ÙÔ˘ ÎÂÈ̤ÓÔ˘. ∏ ÏÂÈÔ„ËÊ›· ÙˆÓ ÌÈÎÚÔÁÚ·ÊÈÒÓ ·ÚÔ˘ÛÈ¿˙ÂÈ ÛÙÂÓ‹ Û¯¤ÛË Ì ÙÔ Î›ÌÂ-ÓÔ ÙÔ˘ ¯ÚÔÓÈÎÔ‡ ·fi ¿Ô„Ë ÂÚȯÔ-̤ÓÔ˘. ∫·Ù¿ ÙËÓ «ÌÂÙ¿ÊÚ·ÛË» Ù˘

Ã

Aνψωση σε ασπδα και

στ-ψη αυτοκρτορα απ

αυτοκρ-τορα. Iσως πρκειται για τη

στ-ψη του Λοντος Aρμενου απ

τον Mιχαλ A´ ως

συναυτοκρ-τορα.

Oι μικρογραφ ες

του Σκυλ τζη

της Mαδρ της

H

_{Eτος 1040. Πνω, ο βασιλις των}

Bουλγ-ρων Δελεανς με τον πατρκιο Aλουσιαν

(αρι-στερ) και τον στρατ του (δεξι), πολιορκον

τη Θεσσαλονκη. Kτω, οι Θεσσαλονικες, με

γενναα ξοδ τους υπ τους χους σαλπγγων

και με τη βοθεια του Aγου Δημητρου,

τρ-πουν τους Bουλγρους σε τακτη φυγ.