GVS Barbosa 2017 PMGCA/CECA/UFAL/RIDESA
Desenvolvimento de cultivares de cana-de-açúcar
e adoção pelo produtor
Prof. Dr. Geraldo Veríssimo de Souza BarbosaCECA/UFAL/RIDESA Campinas – 30/03/2017
GVS Barbosa 2017 PMGCA/CECA/UFAL/RIDESA
P A RC ERIA P Ú BLIC O -PRIV ADA C U L T IVARES R B
314 empresas parceiras da RIDESA em 2017
GVS Barbosa 2017 PMGCA/CECA/UFAL/RIDESA
BA S ES D E P E S QU IS A D A R ID E SA GVS Barbosa 2017 PMGCA/CECA/UFAL/RIDESA 79 bases de pesquisa em 2016
B A SES DE P E SQ UISA DA U F A L
1 - CECA 5 - CAETÉ 9 - AGROVALE - BA
2 - SERRA DO OURO 6 - CORURIPE 10 - AGRO SERRA - MA 3 - QUARENTENA 7 - SERRA GRANDE
GVS Barbosa 2017 PMGCA/CECA/UFAL/RIDESA SE R RA DO O U R O
Estação de Floração e Cruzamento Serra do Ouro Murici - Alagoas (CECA/UFAL)
Espécies / Híbridos Acessos Saccharum officinarum 45 Saccharum sinense 7 Saccharum robustum 9 Saccharum spontaneum 40 Saccharum barberi 6 Saccharum edule 1 Erianthus arundinaceus 6 Miscanthus 2 Híbridos: B67, BJ15, CL18, CR14, CP152, Co57, CB151, CTC23, DB11, F35, H133, IAC69, IANE15, L13, LAICA22, MEX23, N12, NA20, POJ11, PR23, Q78, R26, RB1.588, ROC11, SP135, TUC57, TCP14, US17, outros164
2.974 Total 3.090 B A NCO DE G E R MO PLA SM A GVS Barbosa 2017 PMGCA/CECA/UFAL/RIDESA
SE R RA DO O U R O
94 cultivares RB (origem Serra do Ouro) 19 PLANALSUCAR 35 PLANALSUCAR/RIDESA 40 UNIVERSIDADES RIDESA T ECNOL O G IA S PROPRIEDA DE INTEL ECTUA L 24 CULTIVARES RB DA UFAL 10 DOMÍNIO PÚBLICO 14 PROTEGIDAS SNPC
5% 25% 40% 50% 58% 68% 1 9 9 0 1 9 9 5 2 0 0 0 2 0 0 5 2 0 1 0 2 0 1 5 Ano
% da área colhida com variedades RB no Brasil GVS Barbosa 2017 PMGCA/CECA/UFAL/RIDESA
“V
A
L
E
Q
UA
N
T
O
P
L
A
N
TA”
INÍC IO D A RIDE SAGanhos atribuídos ao Melhoramento
aumento anual de 155,7 kg de ATR/ha nas últimas quatro décadas (ganho de 4% ao ano)
metade do ganho se deve ao melhoramento genético acréscimo de 700,65 milhões de toneladas de ATR
no Brasil na safra 2014/2015 devido à substituição contínua de variedades (ganho de R$ 350 milhões)
GVS Barbosa 2017 PMGCA/CECA/UFAL/RIDESA
Melhorame
nto
genéti
co
da
cana
-de
-açúca
r
As
20 +de Alagoas - Safra 2015/2016
“V
A
L
E
Q
UA
N
T
O
P
L
A
N
TA”
VARIEDADE Área (ha) % VARIEDADE Área (ha) %
RB92579 74.228 34,5 SP78-4764 1.939 0,9 SP79-1011 25.446 11,8 RB99395 1.866 0,9 RB867515 22.934 10,7 RB98710 1.553 0,7 RB951541 14.858 6,9 RB931003 1.393 0,6 VAT90-212 14.805 6,9 RB991536 1.297 0,6 SP81-3250 14.316 6,7 UPR02-176 899 0,4 RB93509 10.908 5,1 RB943047 732 0,3 CTC2 4.244 2,0 UPR04-148 693 0,3 RBB863129 4.150 1,9 CTC21 599 0,3 RB962962 2.017 0,9 OUTRAS 6.891 3,2 RB931011 2.007 0,9 Total 215.094 100,0
GVS Barbosa 2017 PMGCA/CECA/UFAL/RIDESA
“V
A
L
E
Q
UA
N
T
O
P
L
A
N
TA”
Evolução do cultivo de variedades de cana-de-açúcar por sigla em Alagoas, no período de 1970 a 2015
0,0 10,0 20,0 30,0 40,0 50,0 60,0 70,0 80,0 90,0 100,0 1970 1975 1980 1985 1990 1995 2000 2005 2010 2015 % da ár ea cultiv ada Co331 CB45-3 RB70194 Co997 SP71-1406 RB72454 SP70-1143 SP71-6949 RB83102 SP79-1011 SP81-3250 VAT90-212 RB867515 RB92579 RB93509 RB951541
1º
2º
3º
GVS Barbosa 2017 PMGCA/CECA/UFAL/RIDESAGVS Barbosa 2017 PMGCA/CECA/UFAL/RIDESA P O T ENC IA L D E R E N D IME NTO
RB92579
60ha → 260 t/ha
Usina Agrovale
(BA)
RB961003
4,5ha → 263 t/ha
GVS Barbosa 2017 PMGCA/CECA/UFAL/RIDESA
“V
A
L
E
Q
UA
N
T
O
P
L
A
N
TA
”
Usina Coruripe Iturama – MG
Maior produtividade
do Brasil na safra 2015/2016, média de 114 TCH
85,54% de Variedades RB
As 3+
GVS Barbosa 2017 PMGCA/CECA/UFAL/RIDESA
Uma boa variedade só atinge seu máximo grau de adoção pela empresa 5 a 10 após a sua liberação (20 a 25 de desenvolvimento)
É lento o ritmo de adoção de variedades. É necessário acelerar esse ritmo (clones entre 8 e 10 anos de desenvolvimento)
Empresas com maior ritmo obtêm maiores rendimentos
“A
D
O
ÇÃO
D
E
V
A
R
IE
DAD
E
S”
GVS Barbosa 2017 PMGCA/CECA/UFAL/RIDESA
É preciso a multiplicação acelerada de
clones
RB
promissores,
com
planejamento e condução de viveiros
de mudas sadias na empresa
A adoção de clones RB promissores
antecipa ganhos da empresa
“A
D
O
ÇÃO
D
E
V
A
R
IE
DAD
E
S”
GVS Barbosa 2017 PMGCA/CECA/UFAL/RIDESA
M
UL
T
IP
L
ICA
ÇÃO/
ADOÇ
ÃO
RB943047 RB0442 RB961003 RB0449 RB971739 RB0451 RB01495 RB0459 RB01640 RB0480 RB011518 RB04803 RB011549 RB04808 RB011941 RB05651 RB03611 RB05872 RB0416 RB05876 CLONES RB PROMISSORESGVS Barbosa 2017 PMGCA/CECA/UFAL/RIDESA “M E LHORAMENT O X DO E N ÇA S”
Em todas as regiões produtoras de
cana-de-açúcar do mundo, doenças
têm eliminado variedades.
No
entanto,
o
principal
meio
de
controle dessas doenças é plantar
variedades resistentes ou tolerantes
GVS Barbosa 2017 PMGCA/CECA/UFAL/RIDESA Deve-se multiplicar variedade novas e tolerantes à doenças “M E LHORAMENT O X DO E N ÇA S”
A
ca
na
-energi
cana-de-açúcar participa com 18,1% da matriz energética do país (etanol carburante e bioeletricidade)
variedades RB representam 68% dos canaviais brasileiros
Universidades Federais da RIDESA contribuem em 12,3% da matriz energética do Brasil
RIDESA e a matriz energética do Brasil
GVS Barbosa 2017 PMGCA/CECA/UFAL/RIDESA
Manter a exitosa parceria público-privada no
desenvolvimento de variedades RB
Adotar efetivamente as tecnologias disponíveis
e validadas pelo produtor no cultivo dessas
variedades, para evitar estresses causados por
deficiências hídricas/nutricionais e eliminar as
ervas e pragas
O
QU
E
É
N
EC
ES
SÁR
IO
?
GVS Barbosa 2017 PMGCA/CECA/UFAL/RIDESAE
q
u
ip
e
té
cn
ic
a
P
M
G
CA/
UFA
L
Nome Função Lotação
Geraldo Veríssimo S. Barbosa Professor CECA-UFAL
Marcelo Menezes Cruz Professor CECA-UFAL
Antônio J. Rosário Sousa Eng. Agrº CECA-UFAL
João Messias Santos Professor CECA-UFAL
Carlos A. G. Ribeiro Eng. Agrº CECA-UFAL
Antônio J. A. Viveiros Eng. Agrº CECA-UFAL
Iêdo Teodoro Professor CECA-UFAL
Lailton Soares Professor CECA-UFAL
Francisco Sampaio Filho Eng. Agrº FUNDEPES
Carlos Assis Diniz Eng. Agrº FUNDEPES
Antônio Maria C. Rocha Eng. Agrº FUNDEPES
Vera Lucia D. Tôrres Professora CECA-UFAL
Bruno F. C. Nascimento Eng. Agrº FUNARBE
Adeilson M. O. Silva Téc. Agr. FUNDEPES
José Venício C. Silva Téc. Agr. FUNDEPES
Antônio C. A. Amorim Téc. Agr. CECA-UFAL
Edimundo Leobino da Silva Téc. Agr. CECA-UFAL
José Roberto Pedrosa Santiago Téc. Agr. CECA-UFAL
Edinaldo Martins da Silva Téc. Agr. CECA-UFAL
Gilmar Odilon da Silva Téc. Agr. CECA-UFAL
José Cícero Pereira Téc. Agr. FUNDEPES
GVS Barbosa 2017 PMGCA/CECA/UFAL/RIDESA
C
o
la
b
ora
dores
P
M
G
CA/
UFA
L
Administrativos - Fundepes Eduardo J. G. Almeida Eliene Lima dos SantosPetrônio W. Barros Professores CECA/UFAL
Cícero C. Almeida Laurício Endres José Leonaldo de Souza
José Vieira da Silva Vilma M. Ferreira
Auxiliares de campo - Fundepes
Adeilton T. Ferreira José Alves Lira
Célio Tobias Brito José C. Silva Filho
Cícero Leite Silva José Carlos Gomes
Edileuza C. Silva José Cícero Gomes
Edmilson F. Lima José E. Silva
Ednaldo H. Silva José E. Santos
Henrique N. Silva José Ramos Silva
James G. Oliveira José W. H. Ferreira
Jorge Z. Santos Luciano C. Oliveira
Maura C. Silva Estagiários PMGCA Joan J. A. Amorim Robson S. Teles Thais P. Magalhães - 18 alunos de Graduação - 8 alunos de Pós Graduação GVS Barbosa 2017 PMGCA/CECA/UFAL/RIDES A
Reunião parceiros – Clones RB promissores 26/julho/2016
Liberação de variedades RB – 01/junho/2016 PMGCA/UFAL/RIDESA
GVS Barbosa 2017 PMGCA/CECA/UFAL/RIDES