A
A V
Veenezuela
nezuela que
que se i
se inventa
nventa
Gilberto Maringoni
Gilberto Maringoni
Editora Fundação P
Editora Fundação Perseu Abramoerseu Abramo 2004
2004
Apresentação Apresentação
SOB DIVERSOS PONTOS DE VISTA
SOB DIVERSOS PONTOS DE VISTA, o , o processo político ene!"elano #asprocesso político ene!"elano #as
$lti%as #&ca#as & "% caso sing"lar na A%&rica 'atina( S"a )ase %ais
$lti%as #&ca#as & "% caso sing"lar na A%&rica 'atina( S"a )ase %ais recente,recente,
sob o goerno #o e*+tenente+coronel #o e*&rcito, "go -./e! 0rias, s"scita sob o goerno #o e*+tenente+coronel #o e*&rcito, "go -./e! 0rias, s"scita encarnia#as pol2%icas, %es%o entre setores inc"la#os ao 3"e se
encarnia#as pol2%icas, %es%o entre setores inc"la#os ao 3"e se conenciono" c.a%ar #e
conenciono" c.a%ar #e pensamento progressista( Para %"itos, a Vene!"ela 4( Para %"itos, a Vene!"ela 4 sob a bat"ta #e "%
sob a bat"ta #e "% .o%e% a 3"e% )altaria% atrib"tos %íni%os para .o%e% a 3"e% )altaria% atrib"tos %íni%os para o coníioo coníio #e%ocr/tico e ciili!a#o n"%a socie#a#e %o#erna 4 seria "% para#ig%a #e #e%ocr/tico e ciili!a#o n"%a socie#a#e %o#erna 4 seria "% para#ig%a #e caos, intransig2ncia e #esor#e% a#%inistratia a ser eita#o a to#o c"sto(
caos, intransig2ncia e #esor#e% a#%inistratia a ser eita#o a to#o c"sto( OsOs
ata3"es ao presi#ente ene!"elano ora o pinta% co%o "% %ilitar
ata3"es ao presi#ente ene!"elano ora o pinta% co%o "% %ilitar golpista típicogolpista típico
#e nosso continente, ora tenta% )olclori!/+lo nas tintas #e "%a personali#a#e #e nosso continente, ora tenta% )olclori!/+lo nas tintas #e "%a personali#a#e e*5tica( M"itos #e se"s apoia#ores ta%b&% n6o contrib"e% para 3"e se
e*5tica( M"itos #e se"s apoia#ores ta%b&% n6o contrib"e% para 3"e se )aa)aa
"%a aalia6o ob7eti
"%a aalia6o ob7etia a #e s"a con#"ta, t#e s"a con#"ta, tratan#o+o co%o "%a esp&cie #ratan#o+o co%o "%a esp&cie #e .er5ie .er5i #os #esali#os e re#entor #e "% continente e% crise,
#os #esali#os e re#entor #e "% continente e% crise, se% %/c"las o" erros(se% %/c"las o" erros( Nen."%a #as #"as is8e
Nen."%a #as #"as is8es a7"#a %"ito na co%preens6s a7"#a %"ito na co%preens6o #o 3"e & o goernoo #o 3"e & o goerno -./e! e #o
-./e! e #o 3"e representa a .ist5ria 3"e representa a .ist5ria recente #a Verecente #a Vene!"ela e s"a ne!"ela e s"a cr9nicacr9nica #epen#2ncia #a econo%ia petroleira( Ao longo #o s&c"lo ::, o
#epen#2ncia #a econo%ia petroleira( Ao longo #o s&c"lo ::, o País cariben.oPaís cariben.o
alcano" o 3"e se erbali!o" co%o o a"ge
alcano" o 3"e se erbali!o" co%o o a"ge #e "%a socie#a#e abasta#a,#e "%a socie#a#e abasta#a, #e%ocr/tica e organi!a#a, at& #escer, a partir #os anos 1;<=, aos abis%os #a #e%ocr/tica e organi!a#a, at& #escer, a partir #os anos 1;<=, aos abis%os #a #erroca#a econ9%ica, política e instit"cional #e
#erroca#a econ9%ica, política e instit"cional #e "% %o#elo #e #esenoli%ento"% %o#elo #e #esenoli%ento
assenta#o sobre 4 i"+se #epois 4 p&s
assenta#o sobre 4 i"+se #epois 4 p&s #e barro( >%a econo%ia rentista 3"e #e"#e barro( >%a econo%ia rentista 3"e #e" l"gar ? intoler@ncia e ao #esalento(
l"gar ? intoler@ncia e ao #esalento( Proc"rar co%preen#er o 3"e seria o
Proc"rar co%preen#er o 3"e seria o fenômeno -./e!, nesse conte*to, n6o & -./e!, nesse conte*to, n6o & tare)a )/cil( Ain#a %ais se lear%os e% conta 3"e se" goerno, al&% #e
tare)a )/cil( Ain#a %ais se lear%os e% conta 3"e se" goerno, al&% #e so)rerso)rer
in$%eros tipos #e ata3"es por parte #os
in$%eros tipos #e ata3"es por parte #os setores .istorica%ente priilegia#os #asetores .istorica%ente priilegia#os #a socie#a#e, e% %"#an#o s"as características ao longo #os anos( /
socie#a#e, e% %"#an#o s"as características ao longo #os anos( / altera8esaltera8es
not/eis entre o progra%a econ9%ico #o ent6o can#i#ato "go -./e!, e% not/eis entre o progra%a econ9%ico #o ent6o can#i#ato "go -./e!, e%
1;;<, e o r"%o 3"e s"a
1;;<, e o r"%o 3"e s"a a#%inistra6o to%o" no c"rso re)regas 3"e en)rento"(a#%inistra6o to%o" no c"rso re)regas 3"e en)rento"( -aso raro, na A%&rica 'atina, #e "%a a#%inistra6o p$blica, e% %eio a -aso raro, na A%&rica 'atina, #e "%a a#%inistra6o p$blica, e% %eio a inter%in/eis tentatias #e iniabili!a6o, 3"e ca%in.a #o centro para a inter%in/eis tentatias #e iniabili!a6o, 3"e ca%in.a #o centro para a es3"er#a( De "%a
es3"er#a( De "%a #in@%ica #i)"sa para "%a #in@%ica #i)"sa para "%a %aior niti#e! #e con#"ta( Ten%aior niti#e! #e con#"ta( Tentartar #eci)rar alg"ns #esses sinais &
#eci)rar alg"ns #esses sinais & o prop5sito #as p/ginas 3"e se seg"e%(o prop5sito #as p/ginas 3"e se seg"e%(
Este liro &
Este liro & )r"to #e 3"atro )r"to #e 3"atro iagens 3"e )i! ? iagens 3"e )i! ? VVeene!"ela entre == e ne!"ela entre == e ==, #e==, #e cerca #e tr2s #e!enas #e
cerca #e tr2s #e!enas #e entreistas reali!a#as co% %e%bros #o goerno, #aentreistas reali!a#as co% %e%bros #o goerno, #a oposi6o, #irigentes #e enti#a#es e%presariais, sin#icais, intelect"ais, li#eranas oposi6o, #irigentes #e enti#a#es e%presariais, sin#icais, intelect"ais, li#eranas pop"lares etc(, #a lei
pop"lares etc(, #a leit"ra alg"%as o"tras tantas #e!et"ra alg"%as o"tras tantas #e!enas #e liros, artigos,nas #e liros, artigos, #isc"rsos e #oc"%entos, #e b"scas e% ar3"ios
#isc"rsos e #oc"%entos, #e b"scas e% ar3"ios #e 7ornais e reistas, sítios #a#e 7ornais e reistas, sítios #a internet e #e incont/eis noites %al #or%i#as( Mas aci%a
internet e #e incont/eis noites %al #or%i#as( Mas aci%a #e t"#o, estas p/ginas#e t"#o, estas p/ginas
e*iste% graas ?s orienta8es, ? paci2ncia e ?
e*iste% graas ?s orienta8es, ? paci2ncia e ? boa onta#e #e alg"ns a%igos 3"eboa onta#e #e alg"ns a%igos 3"e esclarecera% #$i#as, at"rara% ignor@ncias, )alta
esclarecera% #$i#as, at"rara% ignor@ncias, )alta #e percep6o, incongr"2ncias#e percep6o, incongr"2ncias
e ins")ici2ncias /rias #e %in.a parte( S6o
e ins")ici2ncias /rias #e %in.a parte( S6o eles -arla 0erreira e Mat.ias eles -arla 0erreira e Mat.ias '"ce,'"ce, 3"e na Ve
3"e na Vene!"ela e no ne!"ela e no Brasil a7"#ara% a Brasil a7"#ara% a rastrear as características rastrear as características #a3"ela#a3"ela socie#a#e, a partir #e "% ponto #e
socie#a#e, a partir #e "% ponto #e ista brasileiro, al&% #e orientar leit"ras eista brasileiro, al&% #e orientar leit"ras e interpreta8esC Ma*i%ilien A
interpreta8esC Ma*i%ilien Arelai!, "%a rara relai!, "%a rara co%bina6o entre intelect"al eco%bina6o entre intelect"al e %ilitante, 3"e entre
%ilitante, 3"e entre arepas e conersas sobre cine%a, %$sica e conersas sobre cine%a, %$sica e 3"a#rin.os,e 3"a#rin.os, 7ogo" l"! e, lite
7ogo" l"! e, literal%ente, %e abri" /rias portas #o ral%ente, %e abri" /rias portas #o Pal/cio #e Mira)loresC ePal/cio #e Mira)loresC e Ra)ael V
Ra)ael Vaargas, 3"e, no %eio rgas, 3"e, no %eio #a resol"6o #e #a resol"6o #e in)in#/eis proble%as políticos ein)in#/eis proble%as políticos e a#%inistratios, tee a%abili#a#e e #isposi6o para #iri%ir #$i#as e a"*iliar no a#%inistratios, tee a%abili#a#e e #isposi6o para #iri%ir #$i#as e a"*iliar no agen#a%ento #e #iersas entreistas( >% agra#eci%ento especial ta%b&% #ee agen#a%ento #e #iersas entreistas( >% agra#eci%ento especial ta%b&% #ee ser )eito a E%ir
ser )eito a E%ir Sa#er, pela orienta6o, in#icaSa#er, pela orienta6o, in#ica6o e e%pr&sti%o #e in$%eros6o e e%pr&sti%o #e in$%eros liros )"n#a%entais #e se" inesgot/el ba$ #e in)or%a8es #a r
liros )"n#a%entais #e se" inesgot/el ba$ #e in)or%a8es #a reali#a#e latino+eali#a#e latino+
a%ericana, be% co%o por a"*iliar co% aliosos contatos( No %es%o
a%ericana, be% co%o por a"*iliar co% aliosos contatos( No %es%o plano est6oplano est6o
os 3"atro %os3"eteiros cara3"en.os Gilberto
os 3"atro %os3"eteiros cara3"en.os Gilberto i%&ne!, Ali%&ne!, Ale*an#er Main ele*an#er Main el
GringoF, Mois&s D"ran e T.ierr Deronne 3"e, al&% #e )ornecere%
GringoF, Mois&s D"ran e T.ierr Deronne 3"e, al&% #e )ornecere% i%portantesi%portantes
in)or%a8es, tornara% o %e" trabal.o %ais
in)or%a8es, tornara% o %e" trabal.o %ais #ierti#o( E, claro, n6o & possíel#ierti#o( E, claro, n6o & possíel es3"ecer #e Rai%"n#o Ro#rig"es Pereira, "%a esp&cie #e sí%bolo
es3"ecer #e Rai%"n#o Ro#rig"es Pereira, "%a esp&cie #e sí%bolo #a i%prensa#a i%prensa
pop"lar no Brasil, c"7o
pop"lar no Brasil, c"7o conite para a elabora6conite para a elabora6o #e "%a %at&ria para s"a reistao #e "%a %at&ria para s"a reista Reportagem, po"co #epois #o golpe #e abril #e , po"co #epois #o golpe #e abril #e ==, co%eo" a %e )a%iliari!ar ==, co%eo" a %e )a%iliari!ar
co% essa rota cariben.a( Os
co% essa rota cariben.a( Os capít"los 3"e se seg"e% ta%b&% n6o e*istiria% secapít"los 3"e se seg"e% ta%b&% n6o e*istiria% se n6o )osse pela a%abili#a#e #e to#os a3"eles 3"e se
n6o )osse pela a%abili#a#e #e to#os a3"eles 3"e se #isp"sera% a conce#er+%e#isp"sera% a conce#er+%e
entreistas, c"7os no%es encontra%+se no )inal #este ol"%e( Por
entreistas, c"7os no%es encontra%+se no )inal #este ol"%e( Por )i%, a Pe#ro)i%, a Pe#ro
R"i!, Georges Bartoli e G"stao Marcano, 3"e ce#era% as )otos, %e"
R"i!, Georges Bartoli e G"stao Marcano, 3"e ce#era% as )otos, %e" %"ito%"ito
obriga#o( obriga#o(
V/rios o"tros a%igos lera% os srcinais ao
V/rios o"tros a%igos lera% os srcinais ao longo #a pro#"6o #o liro e )i!era%longo #a pro#"6o #o liro e )i!era% aliosas críticas e obsera8es
aliosas críticas e obsera8es ao te*to, ? %e#i#a ao te*to, ? %e#i#a 3"e a re#a6o 3"e a re#a6o aanaa( A aanaa( A eleseles %in.a pro)"n#a grati#6o e a certe!a #e
%in.a pro)"n#a grati#6o e a certe!a #e 3"e os /rios #e)eitos #este trabal.o3"e os /rios #e)eitos #este trabal.o corre% por %in.a conta(
corre% por %in.a conta(
>%a ressala #ee ser )eita
>%a ressala #ee ser )eita 3"anto a "% pa#r6o e% especial a#ota#oH se%pre3"anto a "% pa#r6o e% especial a#ota#oH se%pre 3"e se cita a i#a#e #e
3"e se cita a i#a#e #e #eter%ina#a personali#a#e, est/ se re)erin#o aos anos 3"e#eter%ina#a personali#a#e, est/ se re)erin#o aos anos 3"e ela te% no instante #a a6o narra#a(
ela te% no instante #a a6o narra#a(
Este liro proc"ra ser ob7etio e in)or%atio, %as
Este liro proc"ra ser ob7etio e in)or%atio, %as e% nen."% %o%ento tentae% nen."% %o%ento tenta
passar+se co%o i%parcial(
passar+se co%o i%parcial( At& por3"At& por3"e #escon)io #a3"eles 3"e #escon)io #a3"eles 3"e se #i!e%e se #i!e% teste%"n.as e3i#istantes e isentas #e aconteci%entos 3"e se%pre enole% teste%"n.as e3i#istantes e isentas #e aconteci%entos 3"e se%pre enole% pai*8es, conic8es e o
pai*8es, conic8es e op8es #e %$ltiplos e #ip8es #e %$ltiplos e #iersos atores( Sobret"#o naersos atores( Sobret"#o na A%&rica 'atina, on#e a .ist5ria n"nca )oi )eita
A%&rica 'atina, on#e a .ist5ria n"nca )oi )eita a )rio(a )rio(
Gilberto Maringoni Gilberto Maringoni De!e%bro #e == De!e%bro #e == JJ
! " onze ! " onze
N6o .o"e so%( Ne% esta%
N6o .o"e so%( Ne% esta%pi#o, ne% na#a( O rapa!, #pi#o, ne% na#a( O rapa!, #e ca%iseta e co% "%ae ca%iseta e co% "%a )ai*a er%el.a e% olta #a cabea, estaa
)ai*a er%el.a e% olta #a cabea, estaa an#an#o no b"rb"rin.o e, #e repente,an#an#o no b"rb"rin.o e, #e repente, cai", a %enos #e "%
cai", a %enos #e "% %etro #e #ist@ncia( Ale%etro #e #ist@ncia( Ale* ain#a i" o s"7eito se * ain#a i" o s"7eito se #ebater no#ebater no as)alto 3"ente, a se"s p&s( O
as)alto 3"ente, a se"s p&s( O pescoo %ostraa+se arrebenta#o e "%a poa #epescoo %ostraa+se arrebenta#o e "%a poa #e sang"e in"n#aa a cabea( Instintia%ente Ale*an#er Main ol.o" para o
sang"e in"n#aa a cabea( Instintia%ente Ale*an#er Main ol.o" para o la#ola#o
oposto ao corpo para er se
oposto ao corpo para er se i#enti)icaa o l"gar #e on#e iera o tiro( i#enti)icaa o l"gar #e on#e iera o tiro( Disparo #eDisparo #e )"!il, para )a!er "%
)"!il, para )a!er "% estrago #esses, penso"( / /rios pr&#ios altos nasestrago #esses, penso"( / /rios pr&#ios altos nas re#on#e!as( O pro7&til s5 po#eria ter in#o #e ci%a, #e
re#on#e!as( O pro7&til s5 po#eria ter in#o #e ci%a, #e longe, )eito por alg"&%longe, )eito por alg"&% co% "%a ar%a #e
co% "%a ar%a #e alta precis6o, a "%a #ist@ncia s")iciente para 3"e r"í#o alta precis6o, a "%a #ist@ncia s")iciente para 3"e r"í#o alg"%alg"% )osse o"i#o #o c.6o(
)osse o"i#o #o c.6o( O 3"e se esc"taa era
O 3"e se esc"taa era s5 o !"%+!"% #es)oca#o #e %"ita s5 o !"%+!"% #es)oca#o #e %"ita gente )alan#o aogente )alan#o ao %es%o te%po( Apes
%es%o te%po( Apesar #o #ia ter ar #o #ia ter a%an.eci#o c."oso, .aia "% %or%aoa%an.eci#o c."oso, .aia "% %or%ao s")ocante( N6o .o"e esta%pi#o ta%b&% 3"an#o o seg"n#o rapa! cai", s")ocante( N6o .o"e esta%pi#o ta%b&% 3"an#o o seg"n#o rapa! cai",
cin3enta %etros abai*o( Neste, a bala )ora %ais
cin3enta %etros abai*o( Neste, a bala )ora %ais certeiraH a cabea tin.acerteiraH a cabea tin.a
literal%ente e*plo#i#o( >% terceiro, logo ao la#o, tee a %es%a sorte( literal%ente e*plo#i#o( >% terceiro, logo ao la#o, tee a %es%a sorte( +0ranco atira#oresL, grito" "%a
+0ranco atira#oresL, grito" "%a %"l.er(%"l.er( Ale* Main, n6o se le%bra #e ter
Ale* Main, n6o se le%bra #e ter senti#o e*ata%ente %e#o( -orage% ta%b&%senti#o e*ata%ente %e#o( -orage% ta%b&% n6o era a sensa6o #o%inante( Estaa ass"sta#o, co%o to#o %"n#oH tiros n6o era a sensa6o #o%inante( Estaa ass"sta#o, co%o to#o %"n#oH tiros in.a% #o alto #e e#i)ícios pr5*i%os, se% 3"e
in.a% #o alto #e e#i)ícios pr5*i%os, se% 3"e p"#&sse%os i#enti)icar s"asp"#&sse%os i#enti)icar s"as srcens(
srcens(
De repente, "% consi#er/el gr"po #e .o%ens s"bi" pela la#eira, coal.a#a #e De repente, "% consi#er/el gr"po #e .o%ens s"bi" pela la#eira, coal.a#a #e gente, gritan#o saia% #a )rente, carregan#o "% corpo 3"e
gente, gritan#o saia% #a )rente, carregan#o "% corpo 3"e se contorcia(se contorcia(
D"as e %eia
D"as e %eia #a tar#e, 11 #e abril #e #a tar#e, 11 #e abril #e ==( A ==( A estreita la#eira on#e se estreita la#eira on#e se sit"a asit"a a lateral #ireita #o Pal/cio #e Mira)lores, 7/ est/
lateral #ireita #o Pal/cio #e Mira)lores, 7/ est/ apin.a#a #e gente( 'ogo aci%a,apin.a#a #e gente( 'ogo aci%a,
na aeni#a >r#aneta, #iante #os port8es principais #a se#e #o goerno na aeni#a >r#aneta, #iante #os port8es principais #a se#e #o goerno ene!"elano, a G"ar#a Nacional )a!ia o possíel para %anter a
ene!"elano, a G"ar#a Nacional )a!ia o possíel para %anter a ia #esi%pe#i#a(ia #esi%pe#i#a(
O Pal/cio, "%a i%ponente e#i)ica6o neocl/ssica, pinta#a #e ocre claro, erigi#a O Pal/cio, "%a i%ponente e#i)ica6o neocl/ssica, pinta#a #e ocre claro, erigi#a e% )ins #o s&c"lo :I:,
e% )ins #o s&c"lo :I:, to%a "% i%enso 3"arteir6o a7ar#ina#o no centro #eto%a "% i%enso 3"arteir6o a7ar#ina#o no centro #e -aracas( Atraessa
-aracas( Atraessan#o a aeni#a n#o a aeni#a >r#aneta, be% e% )r>r#aneta, be% e% )rente, est/ o ente, est/ o i%ponentei%ponente Pal/cio Branco, e#i)ício %aior 3"e Mira)lores, oc"pa#o pelo -onsel.o #e De)esa Pal/cio Branco, e#i)ício %aior 3"e Mira)lores, oc"pa#o pelo -onsel.o #e De)esa Nacional e o batal
Nacional e o batal.6o #a G"ar#a #e onra #.6o #a G"ar#a #e onra #a presi#2ncia( O gr"po #a presi#2ncia( O gr"po #e .o%ense .o%ens 3"e acaba #e abrir ca%in.o entre a
3"e acaba #e abrir ca%in.o entre a %"lti#6o corre na3"ela #ire6o( >%a ten#a%"lti#6o corre na3"ela #ire6o( >%a ten#a abriga "% centro %&#ico i%proisa#o, para on#e conerge% #e!enas #e )eri#os( abriga "% centro %&#ico i%proisa#o, para on#e conerge% #e!enas #e )eri#os( A sit"a6o pioraa a ol.os istos( Agora .aia %ortos, ta%b&%( Nen."%a A sit"a6o pioraa a ol.os istos( Agora .aia %ortos, ta%b&%( Nen."%a a%b"l@ncia( Est6o co%ean#o a nos %atar e %"ita
a%b"l@ncia( Est6o co%ean#o a nos %atar e %"ita gente n6o ai escapar co%gente n6o ai escapar co%
i#a #a3"i, penso" A
i#a #a3"i, penso" Ale*( Esta%pi#os parecia% ir #e to#os os la#os, le*( Esta%pi#os parecia% ir #e to#os os la#os, e% %eio ae% %eio a n"ens #e g/s lacri%og2neo(
n"ens #e g/s lacri%og2neo( Nas $lti%as .oras, cerca #e t
Nas $lti%as .oras, cerca #e tr2s o" 3"atro %il apoia#or2s o" 3"atro %il apoia#ores #e -./e! acorrera%res #e -./e! acorrera% at& as cercanias #e Mira)lores,
at& as cercanias #e Mira)lores, n"%a tentatia #esespera#a #e #eter "%a %arc.an"%a tentatia #esespera#a #e #eter "%a %arc.a
oposicionista c"7o ta%an.o ain#a & ob7eto #e contro&rsiasH os c/lc"los aponta% oposicionista c"7o ta%an.o ain#a & ob7eto #e contro&rsiasH os c/lc"los aponta% entre ==
entre == e K== e K== %il pessoas %il pessoas in#o in#o para sacar el zambo11 del poder ((
-aos geral( Os atingi#os 4 "%
-aos geral( Os atingi#os 4 "% total #e #e!enoe 4 engrossaa% tanto as )ileirastotal #e #e!enoe 4 engrossaa% tanto as )ileiras #o c.ais%o, 3"anto as #a oposi6o( Gritos, corre+corre( Nas
#o c.ais%o, 3"anto as #a oposi6o( Gritos, corre+corre( Nas es3"inas,es3"inas,
#estaca%entos pe3"enos #a G"ar#a Nacional proc"raa% i%pe#ir "%a #estaca%entos pe3"enos #a G"ar#a Nacional proc"raa% i%pe#ir "%a
apro*i%a6o %aior entre os gr"pos opostos, b"scan#o %anter blo3"ear o acesso apro*i%a6o %aior entre os gr"pos opostos, b"scan#o %anter blo3"ear o acesso aos port8es(
aos port8es( "e% era% os
"e% era% os )ranco+atira#oresQ A )ranco+atira#oresQ A i%prensa, se% apresentar i%prensa, se% apresentar proas, ac"saa osproas, ac"saa os parti#/rios #e -./e!( -o
parti#/rios #e -./e!( -o%o ei#2ncia, repetia ce%o ei#2ncia, repetia cenas )lagra#as a #"as 3"a#rasnas )lagra#as a #"as 3"a#ras #o pal/cio, sobre a ponte 'lag"no, trec.o #a aeni#a >r#aneta 3"e )or%a
#o pal/cio, sobre a ponte 'lag"no, trec.o #a aeni#a >r#aneta 3"e )or%a "%"%
cr"!a%ento #e níel co% a aeni#a Baralt( Elas
cr"!a%ento #e níel co% a aeni#a Baralt( Elas %ostraa% #ois ciis #isparan#o%ostraa% #ois ciis #isparan#o
s"as pistolas pessoais
s"as pistolas pessoais contra "% alo n6o contra "% alo n6o i#enti)ica#o, na ia in)erior( A i#enti)ica#o, na ia in)erior( A cena )oicena )oi repeti#a ? e*a"st6o, por
repeti#a ? e*a"st6o, por #ias e %eses, #ias e %eses, na Vna Veene!"ela e no ne!"ela e no e*terior, para atestare*terior, para atestar 3"e a iol2ncia partira #os apoia#ores #o goerno( Assassino e goerno co% 3"e a iol2ncia partira #os apoia#ores #o goerno( Assassino e goerno co% as %6os s"7as #e sang"e passara% a ser os 3"ali)icatios %ais bran#os
as %6os s"7as #e sang"e passara% a ser os 3"ali)icatios %ais bran#os repeti#os pelos %eios #e co%"nica6o a partir #essa
repeti#os pelos %eios #e co%"nica6o a partir #essa #ata(#ata(
Ale*an#er Main, 1 anos, "
Ale*an#er Main, 1 anos, "% norte+a%ericano #e P.oeni*, Ari!ona, ra#ica#o e%% norte+a%ericano #e P.oeni*, Ari!ona, ra#ica#o e% Paris, c.egara .aia #ois #ias a -aracas, se% ter claro 3"e #ese%barcara no Paris, c.egara .aia #ois #ias a -aracas, se% ter claro 3"e #ese%barcara no %eio #e "% )"rac6o( T"ris%o político era o 3"e preten#ia )a!er, para se lirar %eio #e "% )"rac6o( T"ris%o político era o 3"e preten#ia )a!er, para se lirar "% po"co #a %on5tona i#a #e pro)essor #e
"% po"co #a %on5tona i#a #e pro)essor #e ingl2s( N6o era %ilitante #e na#a,ingl2s( N6o era %ilitante #e na#a, apenas "% interessa#o nos roca%bolescos aconteci%entos #esse país
apenas "% interessa#o nos roca%bolescos aconteci%entos #esse país
cariben.o 3"e elegera "% pop"lista para a Presi#2ncia #a Rep$blica, con)or%e cariben.o 3"e elegera "% pop"lista para a Presi#2ncia #a Rep$blica, con)or%e a classi)ica6o 3"ase "n@ni%e #a i%prensa norte+a%ericana(
a classi)ica6o 3"ase "n@ni%e #a i%prensa norte+a%ericana(
11
Mestio #e ín#io e branco, n"%a clara al"s6o a -./e! Mestio #e ín#io e branco, n"%a clara al"s6o a -./e!
Ale* c.egara a Mira)lores, #epois #e ca%in.ar ao
Ale* c.egara a Mira)lores, #epois #e ca%in.ar ao largo #a %ani)esta6olargo #a %ani)esta6o
oposicionista, 3"e co%eara nas pri%eiras .oras #a %an.6 no
oposicionista, 3"e co%eara nas pri%eiras .oras #a %an.6 no Par3"e #o 'este,Par3"e #o 'este,
e*"berante /rea er#e sit"a#a n"% #os %ais
e*"berante /rea er#e sit"a#a n"% #os %ais abasta#os bairros #a capital(abasta#os bairros #a capital( -onoca#a intensa%ente nos #ias anteriores por r/#io, teleis6o e 7ornais, a -onoca#a intensa%ente nos #ias anteriores por r/#io, teleis6o e 7ornais, a concentra6o tin.a ares #e batal.a )inal para a r
concentra6o tin.a ares #e batal.a )inal para a retira#a #o tenente+coroneletira#a #o tenente+coronel
"go Ra)ael -./e! 0rías #e s"a
"go Ra)ael -./e! 0rías #e s"a ca#eira no pal/cio presi#encial( O Presi#enteca#eira no pal/cio presi#encial( O Presi#ente re)ere+se aos a#ers/rios co%o
re)ere+se aos a#ers/rios co%o los escuálidos, analogia %al#osa sobre se", analogia %al#osa sobre se"
ta%an.o e i%port@ncia( A
ta%an.o e i%port@ncia( A partir #as ;H== partir #as ;H== #a %an.6, a #a %an.6, a %"lti#6o #eci#i" #eslocar+%"lti#6o #eci#i" #eslocar+ se at& o bairro #e -."ao, na !ona leste, e concentrar+se e% )rente a "% #os %ais se at& o bairro #e -."ao, na !ona leste, e concentrar+se e% )rente a "% #os %ais istosos sí%bolos nacionaisH o %a7estoso e#i)ício #e concreto e i#ro )"%2
istosos sí%bolos nacionaisH o %a7estoso e#i)ício #e concreto e i#ro )"%2 3"e3"e
abriga a Petr5leos
abriga a Petr5leos #e V#e Veene!"ela S( A(, a po#erosa P#sa, ne!"ela S( A(, a po#erosa P#sa, respons/el por cercarespons/el por cerca #e <= #a pa"ta #e e*porta8es e
#e <= #a pa"ta #e e*porta8es e %otor #a econo%ia nacional( A%otor #a econo%ia nacional( Ao longo #oo longo #o s&c"lo :: pratica%ente to#os os e%bates políticos #e energa#"ra neste país #e s&c"lo :: pratica%ente to#os os e%bates políticos #e energa#"ra neste país #e J %il.8es #e .abitantes se #era% e%
J %il.8es #e .abitantes se #era% e% torno #o petr5leo( Neste início #o s&c"lotorno #o petr5leo( Neste início #o s&c"lo ::I, a conten#a n6o & #i)erente(
::I, a conten#a n6o & #i)erente(
"e% n6o estaa e% -."ao po#e aco%pan.ar o
"e% n6o estaa e% -."ao po#e aco%pan.ar o protesto ao io, atra&s #e "%aprotesto ao io, atra&s #e "%a ca#eia teleisia in)or%al, )or%a#a pelos 3"atro principais canais pria#os, ca#eia teleisia in)or%al, )or%a#a pelos 3"atro principais canais pria#os, Veneisi5n, Ra#io -aracas, Globoisi5n e Teleen(( A conocat5ria )eita nos Veneisi5n, Ra#io -aracas, Globoisi5n e Teleen(( A conocat5ria )eita nos #ias anteriores )ora )
#ias anteriores )ora )ren&tica( De #e! ren&tica( De #e! e% #e! %in"toe% #e! %in"tos, as c.a%a#as para s, as c.a%a#as para osos protestos aparecia% na telin.
protestos aparecia% na telin.a( Ne% "% passo atr/s era o boa( Ne% "% passo atr/s era o bor#6or#6o oposicionista(
oposicionista(
A -entral #e Trabal.a#ores #a Vene!"ela -TVF, .istorica%ente nas %6os #e "% A -entral #e Trabal.a#ores #a Vene!"ela -TVF, .istorica%ente nas %6os #e "% #os parti#os políticos 3"e r
#os parti#os políticos 3"e reino" absol"to por J= anos, eino" absol"to por J= anos, a A6o De%ocr/ticaa A6o De%ocr/tica ADF, e a 0e#era6o #e
ADF, e a 0e#era6o #e -@%aras e Associa8es #e -o%&rcio e Pro#"6o #a-@%aras e Associa8es #e -o%&rcio e Pro#"6o #a V
Veene!"ela 0e#eca%arasF, a ne!"ela 0e#eca%arasF, a %ais )orte enti#a#e e%presarial %ais )orte enti#a#e e%presarial #o País resolera%#o País resolera% 3"ei%ar os naios neste #ia, con)or%e asseg"ro" o
3"ei%ar os naios neste #ia, con)or%e asseg"ro" o 7ornal7ornal El Universal ( Ap5s( Ap5s
J< .oras #e "%a paralisa6o geral, r
J< .oras #e "%a paralisa6o geral, resole% #ar "% passo a#iante e conocaresole% #ar "% passo a#iante e conocar "%a gree nacional por te%po in#e)ini#o
"%a gree nacional por te%po in#e)ini#o( ( No an$No an$ncio #a ncio #a %e#i#a, e%e#i#a, estaa%staa%
la#o a la#o #"as )ig"ras centrais #a
la#o a la#o #"as )ig"ras centrais #a oposi6oH Pe#ro -ar%ona Estanga,oposi6oH Pe#ro -ar%ona Estanga, presi#ente #a enti#a#
presi#ente #a enti#a#e patronal, e -arlos Ortega, e patronal, e -arlos Ortega, presi#ente #a -TVpresi#ente #a -TV( ( Este $lti%oEste $lti%o a)ir%o" ter %anti#o conersa8es co% %e%bros #o
a)ir%o" ter %anti#o conersa8es co% %e%bros #o alto escal6o #as )orasalto escal6o #as )oras
ar%a#as, e% b"sca #e apoio( E
ar%a#as, e% b"sca #e apoio( E o representante #o parti#o Pri%eiro "stia,o representante #o parti#o Pri%eiro "stia, 'eopol#o Martine! a%eao"H Esta se%ana te% sabor #e
'eopol#o Martine! a%eao"H Esta se%ana te% sabor #e gl5ria, n5s n6ogl5ria, n5s n6o
#ei*are%os 3"e a
#ei*are%os 3"e a #e%ocracia se acabe( Va#e%ocracia se acabe( Va%os at& %os at& o )inal, at& o )inal, at& 3"e ele caiaL3"e ele caiaL El Universal & o %ais & o %ais tra#icional 7ornal ene!"elano e #es#e o início #o goernotra#icional 7ornal ene!"elano e #es#e o início #o goerno
coloco"+se co%o "% #os %ais )erren.os
coloco"+se co%o "% #os %ais )erren.os opositores #a a#%inistra6o )e#eral(opositores #a a#%inistra6o )e#eral( Se" ent"sias%o co% os protestos n6o #e%onstraa nen."%a s"tile!aH Esta
Se" ent"sias%o co% os protestos n6o #e%onstraa nen."%a s"tile!aH Esta a6oa6o
& consi#era#a a %/*i%a e*press6o, e%
& consi#era#a a %/*i%a e*press6o, e% nossa .ist5ria, #e rec.ao a "% nossa .ist5ria, #e rec.ao a "% goernogoerno e% e*ercício( A
e% e*ercício( A iol2ncia e% #iersas ci#a#es iol2ncia e% #iersas ci#a#es #o País, a #o País, a s"blea6o #e #oiss"blea6o #e #ois generais #a G"ar#a Nacional, o r"%or #a #eclara6o #e
generais #a G"ar#a Nacional, o r"%or #a #eclara6o #e esta#o #e e*ce6o, oesta#o #e e*ce6o, o
en#"reci%ento #o E*ec"tio e a inti%i#a6o #os trabal.a#ores #e petr5leo e #a en#"reci%ento #o E*ec"tio e a inti%i#a6o #os trabal.a#ores #e petr5leo e #a in#$stria #e al"%ínio, )ora% alg"ns #os ele%entos 3"e inci#ira% para
in#$stria #e al"%ínio, )ora% alg"ns #os ele%entos 3"e inci#ira% para aiar aaiar a
crise nacional( crise nacional( No entanto, para o"t
No entanto, para o"tros, a gree nacional teros, a gree nacional tee %"ito %ais apar2ncia #ee %"ito %ais apar2ncia #e loca"te
loca"te #o 3"e #e paralisa6o #e #o 3"e #e paralisa6o #e trabal.a#ores( No #ia anterior ?strabal.a#ores( No #ia anterior ?s
%ani)esta8es, %"ita gente 3"e n6o tin.a s"as e%presas )ec.a#as
%ani)esta8es, %"ita gente 3"e n6o tin.a s"as e%presas )ec.a#as por or#e% #opor or#e% #o
patronato, olto"
patronato, olto" ao trabal.o( ao trabal.o( As reparti8es pAs reparti8es p$blicas e bancos 4 c"7o$blicas e bancos 4 c"7os .or/rioss .or/rios s6o reg"la#os pelo goerno + seg"ira% trabal.an#o, be% co%o o
s6o reg"la#os pelo goerno + seg"ira% trabal.an#o, be% co%o o pe3"enope3"eno
co%&rcio e a econo%ia in)or%al( Parecia "%
co%&rcio e a econo%ia in)or%al( Parecia "% s/ba#o, co% parte #o co%&rcios/ba#o, co% parte #o co%&rcio aberto e parte n6o
aberto e parte n6oJJ, relata o soci5logo Mois&s D"r/n, K anos, %ora#or , relata o soci5logo Mois&s D"r/n, K anos, %ora#or nono
bairro pop"lar #e an
bairro pop"lar #e aneiro(eiro(
El Universal , 11 #e abril #e ==, 11 #e abril #e ==
ilpert, Gregor org(F, ilpert, Gregor org(F,Coup against Chávez in Venezuela, 0"n#aci5n Vene!olana para la "sticia Global e, 0"n#aci5n Vene!olana para la "sticia Global e
0"n#aci5n por "n
0"n#aci5n por "n %"n#o %"ltipolar, -aracas, ==, p/g(1%"n#o %"ltipolar, -aracas, ==, p/g(1
JJ
Entreista e% 1 #e 7"l.o #e == Entreista e% 1 #e 7"l.o #e ==
Os @ni%os parecia% ser a7"#a#os pelo e*tre%o
Os @ni%os parecia% ser a7"#a#os pelo e*tre%o calor #a3"ele #ia( E% -."ao,calor #a3"ele #ia( E% -."ao, antes #a passeata ter início, /rios ora#ores se
antes #a passeata ter início, /rios ora#ores se ree!ara% no %icro)one #e "%ree!ara% no %icro)one #e "%
gran#e palan3"e, entre #e! e on!e #a %an.6, e*igin#o a r
gran#e palan3"e, entre #e! e on!e #a %an.6, e*igin#o a ren$ncia i%e#iata #oen$ncia i%e#iata #o
Presi#ente( Pa#ro -ar%ona, -arlos Ortega, G"aicaip"ro 'a%e#a, e*+presi#ente Presi#ente( Pa#ro -ar%ona, -arlos Ortega, G"aicaip"ro 'a%e#a, e*+presi#ente #a P#sa #estit"í#o por -./e! e% )eereiro, al&%
#a P#sa #estit"í#o por -./e! e% )eereiro, al&% #e e*+#iretores #a e%presa#e e*+#iretores #a e%presa
a7"#aa% a )ortalecer o coro se aaaa, se aaaaL a7"#aa% a )ortalecer o coro se aaaa, se aaaaL Os altos %an#at/rios #a P#sa tin.a% "%a
Os altos %an#at/rios #a P#sa tin.a% "%a ra!6o partic"lar para e*ternar se"sra!6o partic"lar para e*ternar se"s ressenti%entos pessoais co% o goerno( Na %an.6 #o
ressenti%entos pessoais co% o goerno( Na %an.6 #o #o%ingo anterior, #e#o%ingo anterior, #e
abril, -./e! protagoni!ara se" 7/ tra#icional progra%a
abril, -./e! protagoni!ara se" 7/ tra#icional progra%a Alô PresidenteKK, %isto, %isto
#e
#e show, progra%a #e arie#a#es e palan3"e eletr9nico trans%iti#o ao io por, progra%a #e arie#a#es e palan3"e eletr9nico trans%iti#o ao io por %ais #e 3"atro .oras, se%anal%ente, pela TV estatal, canal <( Po"co antes #o %ais #e 3"atro .oras, se%anal%ente, pela TV estatal, canal <( Po"co antes #o início #o progra%a, 3"e teria co%o cen/rio os
início #o progra%a, 3"e teria co%o cen/rio os 7ar#ins #e Mira)lores, -./e!, #e7ar#ins #e Mira)lores, -./e!, #e
7a3"eta er%el.a, pe#i"
7a3"eta er%el.a, pe#i" "% ob7eto in"sita#"% ob7eto in"sita#oHoH + >% apitoL
+ >% apitoL
>% apitoQ, pensara% os presentes, para
>% apitoQ, pensara% os presentes, para 3"e o Presi#ente necessitaria #e "%3"e o Presi#ente necessitaria #e "% apitoQ
apitoQ
+ >% apito, r/pi#o, repeti" -./e!( + >% apito, r/pi#o, repeti" -./e!(
-orre+corre geral no Pal/cio( Gaetas )ora%
-orre+corre geral no Pal/cio( Gaetas )ora% reira#as, ar%/rios escancara#os,reira#as, ar%/rios escancara#os,
escrianin.as asc"l.a#as( On#e encontrar "% apito na se#e #o goernoQ escrianin.as asc"l.a#as( On#e encontrar "% apito na se#e #o goernoQ Depois #e %"ita proc"ra, o ob7eto c.ega ?s %6os
Depois #e %"ita proc"ra, o ob7eto c.ega ?s %6os #e -./e!, 3"e logo inicia o#e -./e!, 3"e logo inicia o progra%a( Depois #as sa"#a
progra%a( Depois #as sa"#a8es iniciais, apito na %8es iniciais, apito na %6o e #e s"rpresa, o6o e #e s"rpresa, o Presi#ente co%ea a ler "%a
Presi#ente co%ea a ler "%a lista #e no%esHlista #e no%esH
KK -o% "%a %&#ia s"perior a -o% "%a %&#ia s"perior a 3"atro .oras #e trans%iss6o ininterr"pta, o progra%a se #ii#e nor%al%ente e% 1F3"atro .oras #e trans%iss6o ininterr"pta, o progra%a se #ii#e nor%al%ente e% 1F
presta6o #e cont
presta6o #e contas #a agen#a presas #a agen#a presi#encial #a se%ai#encial #a se%ana anteriorC na anteriorC F an$ncio #e noas F an$ncio #e noas %e#i#asC F pr%e#i#asC F propagan#a eopagan#a e in)or%a6o #etal.a#a #as iniciatias #o goerno, geral%ente co% a participa6o #e %inistros e 3"a#ros t&cnicos in)or%a6o #etal.a#a #as iniciatias #o goerno, geral%ente co% a participa6o #e %inistros e 3"a#ros t&cnicos e co% a
e co% a in#ica6o #e co%o a pop"la6o acess/+lasC JF contatos tele)9nicos #iretos co% a pop"la6o in#ica6o #e co%o a pop"la6o acess/+lasC JF contatos tele)9nicos #iretos co% a pop"la6o e KFe KF arie#a#es co%o s"gest8es #e liros para leit"ra, #i"lga6o #e iniciatias #e #iersos tipos #e
arie#a#es co%o s"gest8es #e liros para leit"ra, #i"lga6o #e iniciatias #e #iersos tipos #e enti#a#es eenti#a#es e %oi%entos sociais, #isc"ss6o #e te%as pol2%icos #e interesse nacional e internacional( O progra%a & %oi%entos sociais, #isc"ss6o #e te%as pol2%icos #e interesse nacional e internacional( O progra%a & trans%iti#o se%pre #e #i)erentes locais #o país, #es#e "%a escola sit"a#a e% "%a
trans%iti#o se%pre #e #i)erentes locais #o país, #es#e "%a escola sit"a#a e% "%a pe3"ena locali#a#e, a "%pe3"ena locali#a#e, a "% %"se" %ilitar o" #e "%a gran#e )aela #e
%"se" %ilitar o" #e "%a gran#e )aela #e -aracas(-aracas(
1= 1=
+ Sen.or E##ie
+ Sen.or E##ie Ra%ire!, #iretor+gerente #e Pal%aen((( PrrrrrriiiiiiiiiiiiiiiiiiiiLRa%ire!, #iretor+gerente #e Pal%aen((( PrrrrrriiiiiiiiiiiiiiiiiiiiL oooff!sideL Est/ #e%iti#o L Est/ #e%iti#o #e se" cargo na #e se" cargo na Petr5leos #e VePetr5leos #e Vene!"elaL Sen.or "anne!"elaL Sen.or "an 0ern/n#e!, gerente )"ncional #e P
0ern/n#e!, gerente )"ncional #e Plani)ica6o e -ontrole((( PrrriiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiLlani)ica6o e -ontrole((( PrrriiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiL oooff!sideL O sen.or est/ #e%iti#o #e L O sen.or est/ #e%iti#o #e se" cargo na P#saL >% a se" cargo na P#saL >% a "%, sete altos"%, sete altos gerentes #a e%presa, 3"e #e)en#era% a
gerentes #a e%presa, 3"e #e)en#era% a a#es6o ao loca"te )ora% #ispensa#osa#es6o ao loca"te )ora% #ispensa#os s"%aria%ente e ao io para to#o o
s"%aria%ente e ao io para to#o o País( Monoglota, -./e! #eci#ira "sar "%aPaís( Monoglota, -./e! #eci#ira "sar "%a e*press6o e% ingl2s, típica #o beisebol, esporte #os %ais
e*press6o e% ingl2s, típica #o beisebol, esporte #os %ais pop"lares no País(pop"lares no País(
Dirigia+se co% ironia a "%a parcela #a
Dirigia+se co% ironia a "%a parcela #a elite 3"e, seg"n#o apoia#ores #oelite 3"e, seg"n#o apoia#ores #o goerno, te% nos Esta#os >ni#os s"a %aior r
goerno, te% nos Esta#os >ni#os s"a %aior re)er2ncia c"lt"ral e #e cost"%es(e)er2ncia c"lt"ral e #e cost"%es( + Dei instr"8es claras ao pr
+ Dei instr"8es claras ao presi#ente #a P#sa para 3"e 3"e% saia esi#ente #a P#sa para 3"e 3"e% saia #e)en#en#o a#e)en#en#o a paralisa6o se7a #espe#i#
paralisa6o se7a #espe#i#o i%e#iata%ente, se% #i/logoo i%e#iata%ente, se% #i/logo, bra#o" -./e!( a, bra#o" -./e!( aiaia #ias 3"e o Presi#ente se %ostraa
#ias 3"e o Presi#ente se %ostraa inco%o#a#o co% o )ato #e os cargos #einco%o#a#o co% o )ato #e os cargos #e con)iana #a estatal estare% aberta%ente conocan#o a paralisa6o contra o con)iana #a estatal estare% aberta%ente conocan#o a paralisa6o contra o goerno(A
goerno(A P#sa #ei*ar/ #e ser "%a P#sa #ei*ar/ #e ser "%a cai*a+preta, "% Esta#o #entro #o Esta#o,cai*a+preta, "% Esta#o #entro #o Esta#o, #isse(
#isse(
Delibera#a%ente, -./e! atingi" #e )or%a ."%il.ante "% #os neros sensíeis Delibera#a%ente, -./e! atingi" #e )or%a ."%il.ante "% #os neros sensíeis #as classes #o%inantes ene!"elanasH a %aneira co%o se organi!a a
#as classes #o%inantes ene!"elanasH a %aneira co%o se organi!a a gente del petroleo, "% setor #i)erencia#o #entro #a socie#a#e e , "% setor #i)erencia#o #entro #a socie#a#e e #a econo%ia #o país( Os#a econo%ia #o país( Os
@ni%os se e*asperara% para al&%
@ni%os se e*asperara% para al&% #e 3"al3"er li%ite i%agina#o e a i%prensa#e 3"al3"er li%ite i%agina#o e a i%prensa intensi)ico" se"s ata3"es( Meses #epois, o Presi#ente recon.ece", rin#o, 3"e intensi)ico" se"s ata3"es( Meses #epois, o Presi#ente recon.ece", rin#o, 3"e este )oi "% #os %aiores erros 3"e co%eti, )oi "% ab"so #e %in.a parte
este )oi "% #os %aiores erros 3"e co%eti, )oi "% ab"so #e %in.a parte( O( O
epis5#io, na er#a#e, apenas e*plicitaa "%a 3"e#a+#e+brao %"ito %ais epis5#io, na er#a#e, apenas e*plicitaa "%a 3"e#a+#e+brao %"ito %ais pro)"n#a, 3"e ocorria #es#e 1
pro)"n#a, 3"e ocorria #es#e 1;;< entre a #iretoria #a ;;< entre a #iretoria #a P#sa e o goerno( -./P#sa e o goerno( -./e!e! in#icara "%a parte #a c$p"la #a corpora6o .aia #ois
in#icara "%a parte #a c$p"la #a corpora6o .aia #ois %eses, proocan#o%eses, proocan#o
con)litos na #ire6o( E na %an.6 #essa
con)litos na #ire6o( E na %an.6 #essa 3"inta+)eira, e% )rente ao e#i)ício #a3"inta+)eira, e% )rente ao e#i)ício #a e%presa, se"s #iretores e*ibia% "%a inco%"% onta#e #e ir
e%presa, se"s #iretores e*ibia% "%a inco%"% onta#e #e ir ? )orra(? )orra(
Entreista a
Entreista a Marta arnecUer, inMarta arnecUer, in "ugo Chávez #rias$ um hombre$ um pueblo, p/g( 1;, -aracas, ==, p/g( 1;, -aracas, ==
11 11
Pe#ro -ar%ona, "% econo%ista e e%pres/rio )r
Pe#ro -ar%ona, "% econo%ista e e%pres/rio )ran!ino, = anos, #o alto #oan!ino, = anos, #o alto #o
palan3"e, a7eita na c
palan3"e, a7eita na cabea o bon& branco 3"abea o bon& branco 3"e "saa #es#e o início e "saa #es#e o início #a %an.6 e#a %an.6 e passa as %6os nos ralos )ios #e cab
passa as %6os nos ralos )ios #e cabelo, ten#o ao la#o -elo, ten#o ao la#o -arlos Ortega( Aarlos Ortega( A %ani)esta6o a"%entaa #e ta%an.o( As esta8es #e teleis6o garantia%
%ani)esta6o a"%entaa #e ta%an.o( As esta8es #e teleis6o garantia% 3"e3"e
%ais #e K== %il pessoas
%ais #e K== %il pessoas estaa% nas r"as protestan#o contra o goerno,estaa% nas r"as protestan#o contra o goerno, gritan#o consignas co%o Ren$ncia 7/L, N6o te%os %e#oL, Nen."% passo gritan#o consignas co%o Ren$ncia 7/L, N6o te%os %e#oL, Nen."% passo atr/sL, -./e! ban#i#o, 0i#el & se" %ari#oL e
atr/sL, -./e! ban#i#o, 0i#el & se" %ari#oL e -ara #e %acaco, %eta "% -ara #e %acaco, %eta "% tirotiro na cabeaL( Os #ois #irigentes conersa% co% alg"%as
na cabeaL( Os #ois #irigentes conersa% co% alg"%as #as pessoas 3"e#as pessoas 3"e
#ii#ia% o palco e #eci#e% an"nciar "% lance e*tre%a%ente o"sa#o( -ar%ona #ii#ia% o palco e #eci#e% an"nciar "% lance e*tre%a%ente o"sa#o( -ar%ona to%a o %icro)one e l2
to%a o %icro)one e l2 "% pe3"eno pe#ao #e papelH to#os #eeria% seg"ir e%"% pe3"eno pe#ao #e papelH to#os #eeria% seg"ir e% passeata at& Mira)lores( I%e#iata
passeata at& Mira)lores( I%e#iata%ente, a con.eci#a 7ornalist%ente, a con.eci#a 7ornalista Patricia Poleoa Patricia Poleo entra ao io na teleis6o e conoca a %"#ana
entra ao io na teleis6o e conoca a %"#ana #e r"%o #a %arc.a( "ase ao#e r"%o #a %arc.a( "ase ao %es%o te%po, o -anal <, estatal, %ostra
%es%o te%po, o -anal <, estatal, %ostra a i%age% rec.onc."#a #o #ep"ta#oa i%age% rec.onc."#a #o #ep"ta#o "an Barreto, #o Moi%ento V Rep$blica MVRF, o parti#o #e -./e!, 3"e est/ "an Barreto, #o Moi%ento V Rep$blica MVRF, o parti#o #e -./e!, 3"e est/ e% %eio a "%a
e% %eio a "%a %"lti#6o, #o o"tro la#o #a ci#a#e( Ora#or in)la%a#o, Barreto )a!%"lti#6o, #o o"tro la#o #a ci#a#e( Ora#or in)la%a#o, Barreto )a! "% apelo elo3ente, c.a%an#o o poo a congregar+se a3"i, e% )rente ao
"% apelo elo3ente, c.a%an#o o poo a congregar+se a3"i, e% )rente ao Pal/cio, para #e)en#er a
Pal/cio, para #e)en#er a revolu%&o((
A %"lti#6o #e -."ao agita ban#eiras #a Vene!"ela e #os Esta#os >ni#os e A %"lti#6o #e -."ao agita ban#eiras #a Vene!"ela e #os Esta#os >ni#os e #irige+se ? Praa
#irige+se ? Praa VVeene!"ela, a cinco 3"il9%etros ne!"ela, a cinco 3"il9%etros #e Mira)lores( Dali, atraessa #e Mira)lores( Dali, atraessa oo Passeo 'os -aobos e gan.a a
Passeo 'os -aobos e gan.a a aeni#a Bolíar( aeni#a Bolíar( Os canais #e teleis6o an"ncia%Os canais #e teleis6o an"ncia% 3"e a %assa ."%ana 7/
3"e a %assa ."%ana 7/ atinge tr2s 3"il9%etros #e e*tens6o( In)or%a8esatinge tr2s 3"il9%etros #e e*tens6o( In)or%a8es circ"la% #e boca e% boca e
circ"la% #e boca e% boca e pelo r/#io e #6o conta #e 3"e -./e! teriapelo r/#io e #6o conta #e 3"e -./e! teria ren"ncia#o e aban#ona#o Mira)lores( Era "%a esp&cie #e sen.aH se
ren"ncia#o e aban#ona#o Mira)lores( Era "%a esp&cie #e sen.aH se n6on6o
.aia %ais 3"e% #irigisse o País,
.aia %ais 3"e% #irigisse o País, cabia ? socie#a#e ciil to%ar a se#e #ocabia ? socie#a#e ciil to%ar a se#e #o goerno(
goerno(
1 1
"an#o a %arc.a est/ a po"cas
"an#o a %arc.a est/ a po"cas 3"a#ras #e Mira)lores, co%ea% os #isparos #os3"a#ras #e Mira)lores, co%ea% os #isparos #os )ranco+atira#ores( -erca #e <== .o%ens #a G"ar#a Nacional tenta% )or%ar
)ranco+atira#ores( -erca #e <== .o%ens #a G"ar#a Nacional tenta% )or%ar "%a"%a
barreira ."%ana, a )i% #e i%pe#
barreira ."%ana, a )i% #e i%pe#ir o c.o3"e entre os po"coir o c.o3"e entre os po"cos %ani)estantes pr5+s %ani)estantes pr5+ goerno, aglo%era#os e% olta #o
goerno, aglo%era#os e% olta #o Pal/cio, e a Pal/cio, e a %arc.a #a oposi6o( A Políc%arc.a #a oposi6o( A Políciaia Metropolitana, #a Alcal#ia Maor, goerna#a por Al)re#o Pea, "% e*+alia#o
Metropolitana, #a Alcal#ia Maor, goerna#a por Al)re#o Pea, "% e*+alia#o #e#e
-./e! entra na conten#a( O 3"e se 2
-./e! entra na conten#a( O 3"e se 2 a partir #aí & )ara partir #aí & )arta #istrib"i6o #e g/sta #istrib"i6o #e g/s lacri%og2neo, pa"s, pe#ras e balas in#as #o alto( Apesar #e %acia, a %arc.a lacri%og2neo, pa"s, pe#ras e balas in#as #o alto( Apesar #e %acia, a %arc.a oposicionista co%ea a se #ispersar, se% se3"er alcanar a Ponte 'lag"no, on#e, oposicionista co%ea a se #ispersar, se% se3"er alcanar a Ponte 'lag"no, on#e, seg"n#o a %í#ia, os piores en)renta%entos teria% ocorri#o(
seg"n#o a %í#ia, os piores en)renta%entos teria% ocorri#o( O 3"e n6o sabía%os & 3"e
O 3"e n6o sabía%os & 3"e os canais pria#os #e teleis6o estaa% crian#o "%aos canais pria#os #e teleis6o estaa% crian#o "%a reali#a#e total%ente #i)erente #o 3"e
reali#a#e total%ente #i)erente #o 3"e acontecia nas r"as, relata Ale* Main(acontecia nas r"as, relata Ale* Main( "e% assistia os aconteci%entos e% casa, era
"e% assistia os aconteci%entos e% casa, era in)or%a#o 3"e para%ilitares #ein)or%a#o 3"e para%ilitares #e con)iana #e -./e!, %e%bros #os
con)iana #e -./e!, %e%bros #osC'rculos (olivarianos, estaria% e*ec"tan#o, estaria% e*ec"tan#o
participantes #e %ani
participantes #e %ani)esta8es pací)icas( Os)esta8es pací)icas( Os C'rculos s6o e%bri8es #e s6o e%bri8es #e organi!a8es co%"nit/
organi!a8es co%"nit/rias, esti%"la#as pelo goerno e% to#o o rias, esti%"la#as pelo goerno e% to#o o País, paraPaís, para reali!ar trabal.os co%o cl"bes #e %6es, cooperatias #e artes6os,
reali!ar trabal.os co%o cl"bes #e %6es, cooperatias #e artes6os, crec.es e,crec.es e,
ei#ente%ente, #ebater política( N6o conta% co% "%a estr"t"ra $nica e ei#ente%ente, #ebater política( N6o conta% co% "%a estr"t"ra $nica e centrali!a#a e baseia%+se na iniciatia #e ca#a local(
centrali!a#a e baseia%+se na iniciatia #e ca#a local( Mas na#a #isso gera %anc.ete( I%portaa propagar 3"e
Mas na#a #isso gera %anc.ete( I%portaa propagar 3"e "% )ot5gra)o acaba #e"% )ot5gra)o acaba #e
ser #elibera#a%ente assassina#o por
ser #elibera#a%ente assassina#o por "% Wselage%W c.aista, #i! Ale*("% Wselage%W c.aista, #i! Ale*( -o%o proa #e 3"e "% %assacre
-o%o proa #e 3"e "% %assacre estaria e% c"rso, as TVs %ostraa% estaria e% c"rso, as TVs %ostraa% i%agensi%agens nas 3"ais "% boliariano #escarregaa s"a pistola #e ci%a #a
nas 3"ais "% boliariano #escarregaa s"a pistola #e ci%a #a ponte 'lag"noponte 'lag"no
para alg"% alo abai*o,
para alg"% alo abai*o, na aeni#a Baralt( na aeni#a Baralt( A A cena )ocaa apenas o atira#cena )ocaa apenas o atira#or, se%or, se% %ostrar para on#e
%ostrar para on#e este apontaa o cano este apontaa o cano #e s"a ar%a( A concl"s6o #o#e s"a ar%a( A concl"s6o #o co%entarista era a #e 3"e pelo %enos
co%entarista era a #e 3"e pelo %enos cinco %ani)estantes #a socie#a#e ciilcinco %ani)estantes #a socie#a#e ciil )ora% assassina#os por a3"ele .o%e%( N6o .aia,
)ora% assassina#os por a3"ele .o%e%( N6o .aia, no entanto, "%a e*plica6ono entanto, "%a e*plica6o
1 1
para o resto #a cena #este
para o resto #a cena #este í#eoH n6o e*istia %arc.í#eoH n6o e*istia %arc.a alg"%a a %enos #e "%a alg"%a a %enos #e "% 3"il9%etro e %eio #a ponte, na aeni#a Baralt(
3"il9%etro e %eio #a ponte, na aeni#a Baralt( O rep5rter 0&li* -ar%ona #escree" para
O rep5rter 0&li* -ar%ona #escree" para oo El Universal , s"as i%press8es, s"as i%press8es
#a3"ela tar#e( P"#e%os obserar "% espet/c"lo #eplor/el ? %e#i#a 3"e nos #a3"ela tar#e( P"#e%os obserar "% espet/c"lo #eplor/el ? %e#i#a 3"e nos #irigía%os para Mira)loresH cerca #e tr2s
#irigía%os para Mira)loresH cerca #e tr2s %il pessoas, e% s"a %aioria %il pessoas, e% s"a %aioria b2ba#as,b2ba#as, e*pressaa% s"a agressii#a#e atra&s #e grosserias, )este7aa% e%
e*pressaa% s"a agressii#a#e atra&s #e grosserias, )este7aa% e% o! alta oso! alta os
%ortos pro#"!i#os pelos
%ortos pro#"!i#os pelos C'rculos (olivarianos na Aeni#a Baralt, íti%as #os na Aeni#a Baralt, íti%as #os
#isparos e)et"a#os #a Ponte 'lag"no( #isparos e)et"a#os #a Ponte 'lag"no( O 7ornal
O 7ornal El )acional #o #ia seg"inte esta%po" e% %anc.ete #e pr #o #ia seg"inte esta%po" e% %anc.ete #e pri%eira p/ginai%eira p/gina 3"e Os
3"e OsC'rculos (olivarianos ca"sara% 1= %ortos e 3"ase 1== )eri#os( O ca"sara% 1= %ortos e 3"ase 1== )eri#os( O 7ornalista Roberto Gi"
7ornalista Roberto Gi"sti, nosti, no El Universal , por s"a e!, asseg"raa 3"e a %arc.a, por s"a e!, asseg"raa 3"e a %arc.a oposicionista n6o p9#e c.egar a Mira)lores por3"e )oi i%pe#i#a por )r
oposicionista n6o p9#e c.egar a Mira)lores por3"e )oi i%pe#i#a por )ranco+anco+
atira#ores treina#os e% -"ba( Gi"sti ai al&% e
atira#ores treina#os e% -"ba( Gi"sti ai al&% e #estaca 3"e aci%a estaa% as#estaca 3"e aci%a estaa% as .or#as c.aistas ar%a#as, &brias #e sang"e, protegi#as por "%
.or#as c.aistas ar%a#as, &brias #e sang"e, protegi#as por "% cor#6o #a G"ar#acor#6o #a G"ar#a
Nacional e o"tro #a
Nacional e o"tro #a -asa Militar asa Militar ##((
>% pe3"eno #etal.e %erece ser registra#oH as
>% pe3"eno #etal.e %erece ser registra#oH as %ortes ocorri#as, e% s"a %aioria,%ortes ocorri#as, e% s"a %aioria, )ora% pro#"to #e balas #e grosso
)ora% pro#"to #e balas #e grosso calibre e n6o #e arsenais #estina#os ? calibre e n6o #e arsenais #estina#os ? #e)esa#e)esa pessoal( De 3"al3"er %o
pessoal( De 3"al3"er %o#o, o sal#o #os c.o3"e#o, o sal#o #os c.o3"es entre polícia, oposicis entre polícia, oposicionista,onista, g"ar#a nacional, goernistas e, sobret"#o, a a6o #os )ranco+atira#ores res"lta g"ar#a nacional, goernistas e, sobret"#o, a a6o #os )ranco+atira#ores res"lta n"% sal#o, ao )inal #o #ia, #e
n"% sal#o, ao )inal #o #ia, #e 1; %ortos e 3"ase == )er1; %ortos e 3"ase == )eri#os(i#os( aia "%a opera6o #estina#a ? #e)esa #o Pal/cio, o
aia "%a opera6o #estina#a ? #e)esa #o Pal/cio, o Plano *vila, 3"e 7a%ais, 3"e 7a%ais
c.ego" a ser #e)lagra#a a
c.ego" a ser #e)lagra#a a contento( V/rias or#ens #esencontra#as 4 )r"to #e "%acontento( V/rias or#ens #esencontra#as 4 )r"to #e "%a clara #iis6o no alto co%an#o + )i!era%
clara #iis6o no alto co%an#o + )i!era% co% 3"e nen."%a %oi%enta6o %aiorco% 3"e nen."%a %oi%enta6o %aior )osse coloca#a e% pr/tica(
)osse coloca#a e% pr/tica(
El )acional , 1 #e abril #e ==, 1 #e abril #e ==
1J 1J
O ent6o co%an#ante #a Terceira Diis6o #e In)antaria #o
O ent6o co%an#ante #a Terceira Diis6o #e In)antaria #o E*&rcito e at"alE*&rcito e at"al
-o%an#ante+e%+-.e)e #as 0oras Ar%a#as, General orge '"ís Garcia -o%an#ante+e%+-.e)e #as 0oras Ar%a#as, General orge '"ís Garcia -arneiro, estaa no p/tio
-arneiro, estaa no p/tio #o Batal.6o Bolíar, e% -aracas( Aco%pan.an#o Batal.6o Bolíar, e% -aracas( Aco%pan.an#o os#o os aconteci%entos, resole #ei*ar os tan3"es prepara#os, esperan#o or#ens aconteci%entos, resole #ei*ar os tan3"es prepara#os, esperan#o or#ens s"periores para acionar o
s"periores para acionar o Plano *vila
<<
( ( Vi Vi 3"e .aia in#ecis6o por 3"e .aia in#ecis6o por parte #oparte #o co%an#ante #o -o%an#o >ni)ica#o #a
co%an#ante #o -o%an#o >ni)ica#o #a 0ora Ar%a#0ora Ar%a#a Nacional, general Man"ela Nacional, general Man"el Antonio Rosen#o( Bai*in.o, gor#o e s"an#o se%pre, Rosen#o encai*a+se ? Antonio Rosen#o( Bai*in.o, gor#o e s"an#o se%pre, Rosen#o encai*a+se ? per)ei6o no papel #e ta
per)ei6o no papel #e tart")o #e opereta( Art")o #e opereta( At& ent6o era .o%e% #e abst& ent6o era .o%e% #e absol"taol"ta con)iana #e -./e! e participaa atia%ente #o progra%a
con)iana #e -./e! e participaa atia%ente #o progra%a Alo$ Presidente,, se%pre e*ibin#o #a#os e n$%eros sobre os
se%pre e*ibin#o #a#os e n$%eros sobre os )eitos goerna%entais( O presi#ente)eitos goerna%entais( O presi#ente
insistente%ente o c.a%a pelo r/#io, se% s"cesso( Garcia -arneiro
insistente%ente o c.a%a pelo r/#io, se% s"cesso( Garcia -arneiro c.ega a )alarc.ega a )alar
co% o pri%eiro+%an#at/rio, 3"e l.e pe#e apoio co% "%a
co% o pri%eiro+%an#at/rio, 3"e l.e pe#e apoio co% "%a "ni#a#e #e tan3"es("ni#a#e #e tan3"es(
Mas o c.e)e #o Esta#o
Mas o c.e)e #o Esta#o Maior c.ega e o #e%oe #e 3"al3"er a6o( Maior c.ega e o #e%oe #e 3"al3"er a6o( Or#ena+l.eOr#ena+l.e para 3"e 7"ntos siga% at&
para 3"e 7"ntos siga% at& Mira)lores, on#e #eeria estar toMira)lores, on#e #eeria estar to#o o alto co%an#o#o o alto co%an#o co% o ob7etio #e
co% o ob7etio #e )a!er "% )a!er "% pron"ncia%ento( Apron"ncia%ento( As #eter%ina8es .aia% si#os #eter%ina8es .aia% si#o #a#as pelo inspetor geral
#a#as pelo inspetor geral #as 0oras Ar%a#as, general '"cas Rinc5n(#as 0oras Ar%a#as, general '"cas Rinc5n( Garcia -arneiro per%anece por po"cos instantes e% Mira)lores e,
Garcia -arneiro per%anece por po"cos instantes e% Mira)lores e, no início #ano início #a
noite, seg"e r"%o ao 0orte Ti$na, na parte leste #e -aracas( '/
noite, seg"e r"%o ao 0orte Ti$na, na parte leste #e -aracas( '/ encontra oencontra o
presi#ente #a 0e#ec@%aras, Pe#ro -a
presi#ente #a 0e#ec@%aras, Pe#ro -ar%ona, 7/ senta#o no escrit5r%ona, 7/ senta#o no escrit5rio #orio #o
co%an#ante, celebran#o co% os generais( Di!ia%, seg"n#o Garcia -arneiro, co%an#ante, celebran#o co% os generais( Di!ia%, seg"n#o Garcia -arneiro, 3"e eles .aia% plane7a#o este ato ./ %"ito te%po, ./
3"e eles .aia% plane7a#o este ato ./ %"ito te%po, ./ anos( aia "% gran#eanos( aia "% gran#e
)esti%, rega#o a
)esti%, rega#o a bebi#as, co% reparti6o #e bebi#as, co% reparti6o #e cargos, le%bra o general al)ri#cargos, le%bra o general al)ri#oo Sila
Sila;;((
<< I#e%, p/gs( a K1 I#e%, p/gs( a K1
;; Depoi%ento a Marta arnecUer, in Depoi%ento a Marta arnecUer, in +ilitares ,unto al pueblo, Va#ell er%anos E#itores, -aracas, ==, p/gs(, Va#ell er%anos E#itores, -aracas, ==, p/gs(
K a <J K a <J
1K 1K
Os %eios eletr9nicos #i"lga% )renetica%ente to#o e 3"al3"er boato 3"e Os %eios eletr9nicos #i"lga% )renetica%ente to#o e 3"al3"er boato 3"e c.ega% aos se"s
c.ega% aos se"s %icro)ones( Ta%icro)ones( Tal o" 3"al l o" 3"al general teria aban#ona#o o general teria aban#ona#o o o)icialis%o,o)icialis%o, -./e! se encontraria a
-./e! se encontraria a ca%in.o #e -"ba, os& ca%in.o #e -"ba, os& ViVicente Rangel, ent6o Ministrocente Rangel, ent6o Ministro #a De)esa, estaria na e%bai*a#a #o -.ile etc(
#a De)esa, estaria na e%bai*a#a #o -.ile etc( etc(etc(
E" o"ia isso co% "% %isto
E" o"ia isso co% "% %isto #e espanto e ironia, recor#a+se o cientista político#e espanto e ironia, recor#a+se o cientista político )ranco+ene!"elano Ma*i%ilien A
)ranco+ene!"elano Ma*i%ilien Arelai!, = anos, assessor relai!, = anos, assessor especial naespecial na Secretaria #e Despac.o #a Presi#2ncia #a Rep$blica( -./e! estaa e% s"a Secretaria #e Despac.o #a Presi#2ncia #a Rep$blica( -./e! estaa e% s"a sala, ao la#o #a %in.a, e
sala, ao la#o #a %in.a, e os& Vios& Vicente Rangel encontraa+se e% %in.a )rente(cente Rangel encontraa+se e% %in.a )rente( 0or%a#o pela >niersi#a#e #e Paris II
0or%a#o pela >niersi#a#e #e Paris II e p5s+gra#"a#o pela >niersi#a#e #ee p5s+gra#"a#o pela >niersi#a#e #e 'on#res, Ma*i%ilien #ei*ara para tr/s "%a pro%issora e
'on#res, Ma*i%ilien #ei*ara para tr/s "%a pro%issora e tran3ila carreiratran3ila carreira
aca#2%ica e% )aor #a e)eresc2ncia #o
aca#2%ica e% )aor #a e)eresc2ncia #o cal#eir6o social ene!"elano(cal#eir6o social ene!"elano(
Apesar #as atii#a#es coti#ianas no interior #o Pal/cio n6o tere% si#o
Apesar #as atii#a#es coti#ianas no interior #o Pal/cio n6o tere% si#o a)eta#as,a)eta#as,
o cli%a era #e tens6o
o cli%a era #e tens6o crescente( E*ata%ente ?s 1KHJK, -./e! #/ início a "%crescente( E*ata%ente ?s 1KHJK, -./e! #/ início a "% #isc"rso por %eio #e "%a r
#isc"rso por %eio #e "%a re#e nacional #e r/#io e teleis6o( Trans%iti#a a partir e#e nacional #e r/#io e teleis6o( Trans%iti#a a partir #o sal6o A
#o sal6o Aaac"c.o, local para recep8es c"c.o, local para recep8es )or%ais, n"% s"bterr@neo ane*o )or%ais, n"% s"bterr@neo ane*o aoao Pal/cio, o presi#ente te%
Pal/cio, o presi#ente te% ? s"a ? s"a #ireita a ban#eira #a #ireita a ban#eira #a VVeene!"ela e ao ne!"ela e ao )"n#o "%)"n#o "% retrato #e Si%on Bolíar( -o%ea #i!en#o 3"e t"#o est/ nor%al e pe#e para retrato #e Si%on Bolíar( -o%ea #i!en#o 3"e t"#o est/ nor%al e pe#e para 3"e a iol2ncia se7a eita#a( Den"ncia "%a s"posta %anip"la6o #os
3"e a iol2ncia se7a eita#a( Den"ncia "%a s"posta %anip"la6o #os aconteci%entos por parte #as e%issoras #e teleis6o( Neste %o%ento, as aconteci%entos por parte #as e%issoras #e teleis6o( Neste %o%ento, as e%issoras pria#as )a!e%
e%issoras pria#as )a!e% algo in"sita#o( A algo in"sita#o( A tela & #ii#i#a e% tela & #ii#i#a e% #ois( De "% #ois( De "% la#o,la#o, aparece -./e! )alan#o e #e o"tro, i%agens #a
aparece -./e! )alan#o e #e o"tro, i%agens #a %arc.a e #os c.o3"es nas r"as(%arc.a e #os c.o3"es nas r"as( No ro#ap&, s"rg
No ro#ap&, s"rge "% te*toH -onsi#era%e "% te*toH -onsi#era%os 3"e a trans%iss6o e% ca#eia i%postos 3"e a trans%iss6o e% ca#eia i%postaa pelo po#er e*ec"tio
pelo po#er e*ec"tio nacional & e*press6o #e "% anacional & e*press6o #e "% ab"so #e po#er e #e "%b"so #e po#er e #e "%aa e*orbit@ncia #e )"n8
e*orbit@ncia #e )"n8es( De repente, o so% es( De repente, o so% #a )ala presi#encial & #esl#a )ala presi#encial & #esliga#o e oiga#o e o /"#io passa para as cenas
/"#io passa para as cenas e*ternas(e*ternas(
1 1
Irrita#o co% o 3"e consi#era "%a
Irrita#o co% o 3"e consi#era "%a a)ronta, o Presi#ente, "%a .ora #epois #ea)ronta, o Presi#ente, "%a .ora #epois #e iniciar a trans%iss6o, an"ncia 3"e os sinas #as
iniciar a trans%iss6o, an"ncia 3"e os sinas #as e%issoras R/#io -aracas,e%issoras R/#io -aracas,
V
Veeneisi5n e Globoisi5n est6o neisi5n e Globoisi5n est6o )ora #o )ora #o ar, pois pertence% ao ar, pois pertence% ao Esta#o( So%enteEsta#o( So%ente por olta #as noe #a
por olta #as noe #a noite a sit"a6o se nor%noite a sit"a6o se nor%ali!aria(ali!aria( Os aconteci%entos se acelera%
Os aconteci%entos se acelera%
1= 1=
( A
( A %í#ia passa a %í#ia passa a apontar Pe#ro -ar%ona co%oapontar Pe#ro -ar%ona co%o o respons/el pela transi6o( O general -a%ac.o Xair"!, #a G"ar#a Nacional o respons/el pela transi6o( O general -a%ac.o Xair"!, #a G"ar#a Nacional pe#e a ren$ncia #e -.
pe#e a ren$ncia #e -./e!( E, no início #a n/e!( E, no início #a noite, eio literal%oite, eio literal%ente "% petar#oH oente "% petar#oH o e*+presi#ente #a Asse%bl&ia Nacional -onstit"inte AN-F e
e*+presi#ente #a Asse%bl&ia Nacional -onstit"inte AN-F e principalprincipal
negocia#or #e -.ae! na Asse%bl&ia Nacional, o eterano e*+#ep"ta#o e
negocia#or #e -.ae! na Asse%bl&ia Nacional, o eterano e*+#ep"ta#o e e*+e*+
%inistro #o Interior '"ís Mi3"ilena #eclara 3"e O presi#ente &
%inistro #o Interior '"ís Mi3"ilena #eclara 3"e O presi#ente & o principalo principal
respons/el pelo 3"e ocorre" na tar#e #e .o7e
respons/el pelo 3"e ocorre" na tar#e #e .o7e e ning"&% l.e tirar/ estae ning"&% l.e tirar/ esta responsabili#a#e( E%bora o #istancia%ento #o .ist5rico #irigente, 7/ responsabili#a#e( E%bora o #istancia%ento #o .ist5rico #irigente, 7/ octogen/rio, iesse acontecen#o pa"latina%ente #es#e o )inal
octogen/rio, iesse acontecen#o pa"latina%ente #es#e o )inal #o ano anterior,#o ano anterior,
-./e! interpreto" o gesto co%o "%a trai6o( 'ogo ap5s, 1=
-./e! interpreto" o gesto co%o "%a trai6o( 'ogo ap5s, 1= generais #a G"ar#agenerais #a G"ar#a
Nacional an"ncia% n6o
Nacional an"ncia% n6o %ais recon.ecer o Presi#ente e pe%ais recon.ecer o Presi#ente e pe#e% s"a ren$ncia(#e% s"a ren$ncia( O ent6o Ministro #a
O ent6o Ministro #a De)esa, os& ViceDe)esa, os& Vicente Rangel & nte Rangel & nor%al%ente "% .o%e%nor%al%ente "% .o%e% sereno e #e )ala pa"sa#a( Aos anos nessa &poca, ele 7/
sereno e #e )ala pa"sa#a( Aos anos nessa &poca, ele 7/ .aia passa#o por.aia passa#o por
#e!enas #e e%bates na política ene!"elana, #es#e 3"e #espontara co%o "%a #e!enas #e e%bates na política ene!"elana, #es#e 3"e #espontara co%o "%a li#erana #e es3"er#a no início #os anos K=, e%
li#erana #e es3"er#a no início #os anos K=, e% plena #ita#"ra #o generalplena #ita#"ra #o general
Marcos P&re! i%ene!( -an#i#ato ? presi#2ncia #a Rep$blica por tr2s
Marcos P&re! i%ene!( -an#i#ato ? presi#2ncia #a Rep$blica por tr2s e!es,e!es,
pelo MAS 4 Moi%en
pelo MAS 4 Moi%ento Ato Al Socialis%o, "%a #issi#l Socialis%o, "%a #issi#2ncia #o Parti#o -o%"nis2ncia #o Parti#o -o%"nistata nos anos = 4 Rangel asse%el.a+se a
nos anos = 4 Rangel asse%el.a+se a "% co%iss/rio #e polícia #e )il%es "% co%iss/rio #e polícia #e )il%es #e#e S.erlocU ol%es( A
S.erlocU ol%es( Alto, cabelos brancos e #ono #e "% lto, cabelos brancos e #ono #e "% be% apara#o bigo#e, elebe% apara#o bigo#e, ele
1=
1= As in)or%a8es #este trec.o s6o #o #i/rio El Universal , #e 1 e 1 As in)or%a8es #este trec.o s6o #o #i/rio , #e 1 e 1 #e abril #e ==, #e entreistas co%#e abril #e ==, #e entreistas co%
Ma*i%ilien Ar
Ma*i%ilien Arelai! e Mois&s elai! e Mois&s D"ran e D"ran e #os liros#os liros Pdvsa - el golpe /rios a"toresF, E#itorial 0"entes, /rios a"toresF, E#itorial 0"entes, -aracas,-aracas, ==,
==, Coup against Chávez in Venezuela, 0"n#aci5n Ve, 0"n#aci5n Vene!olana para la ne!olana para la "sticia Global e "sticia Global e 0"n#aci5n por "n0"n#aci5n por "n M"n#o M"ltipolar, -aracas, == e
M"n#o M"ltipolar, -aracas, == e b,etivo. +iraflores$ retratos de un pa's herido, -a#ena , -a#ena -arriles, cracas,-arriles, cracas, ==
==
1 1
te% a3"ilo 3"e os ingleses #e)ine% co%o
te% a3"ilo 3"e os ingleses #e)ine% co%o )le"%a( Pois nessa noite #e 11 #e)le"%a( Pois nessa noite #e 11 #e abril, na Secretaria #a Presi#2ncia, esse
abril, na Secretaria #a Presi#2ncia, esse 7ornalista e a#oga#o #e prestígio n6o7ornalista e a#oga#o #e prestígio n6o aparentaa na#a #isso( N6o posso respon#er %ais pelas 0oras Ar%a#as, aparentaa na#a #isso( N6o posso respon#er %ais pelas 0oras Ar%a#as, #esolo"+se(
#esolo"+se(
"ase co%o n"% )il%e, alg"&% entra esba)ori#o na
"ase co%o n"% )il%e, alg"&% entra esba)ori#o na sala #o Ministro #asala #o Ministro #a
Secretaria #a Presi#2ncia
Secretaria #a Presi#2ncia -asa -iilF, Ra)ael Va-asa -iilF, Ra)ael Vargas, a essa rgas, a essa alt"ra to%a#a poralt"ra to%a#a por %inistros, parla%entares e assessores( O canal < sai" #o arL Era% #e! #a noite %inistros, parla%entares e assessores( O canal < sai" #o arL Era% #e! #a noite e os est$#ios .aia% si#o oc"pa#os pela polícia #o goerna#or Enri3"e
e os est$#ios .aia% si#o oc"pa#os pela polícia #o goerna#or Enri3"e Men#o!a, #a oposi6o(
Men#o!a, #a oposi6o( A conc
A concl"s6o l5gica entre as /rias pessoas l"s6o l5gica entre as /rias pessoas 3"e se aglo%eraa% na sala )oi3"e se aglo%eraa% na sala )oi Vi
Vie%os "% golpe #e Esta#oL >% e%os "% golpe #e Esta#oL >% golpe no 3"al n6o ./ a to%a#a #o golpe no 3"al n6o ./ a to%a#a #o Pal/cio,Pal/cio, a conse3ente oc"pa6o %ilitar e a #eposi6o )ísica #o Pr
a conse3ente oc"pa6o %ilitar e a #eposi6o )ísica #o Presi#ente( Tresi#ente( Trata+se #eata+se #e
"%a s"blea6o #e noo tipo, "% golpe irt"al, "%
"%a s"blea6o #e noo tipo, "% golpe irt"al, "% pronunciamiento %i#i/tico( %i#i/tico(
Mas ./ "%a a%eaa r
Mas ./ "%a a%eaa realH o general Rosen#o a%eaa bo%bar#ear o Pal/cio, casoealH o general Rosen#o a%eaa bo%bar#ear o Pal/cio, caso -./e! n6o se entreg"e( V/rios alia#os acorre% para Mira)lores( 0re#
-./e! n6o se entreg"e( V/rios alia#os acorre% para Mira)lores( 0re# Bernal,Bernal,
pre)eito #o %"nicípio #
pre)eito #o %"nicípio #e 'iberta#or, e 'iberta#or, o %aior #a gran#e -aracas c.ego %aior #a gran#e -aracas c.ega #isposto aa #isposto a i%pe#ir a 3"e#a #o goerno #e ar%as
i%pe#ir a 3"e#a #o goerno #e ar%as na %6o(na %6o(
V
Veesti#o co% "ni)or%e %ilitar sti#o co% "ni)or%e %ilitar ca%")la#o, boina er%el.a #e ca%")la#o, boina er%el.a #e para3"e#ista, co%para3"e#ista, co% %e" )"!il e %in.a pistola ao la#o
%e" )"!il e %in.a pistola ao la#o1111 e senta#o n"%a ca#eira er#e e% s"a sala, e senta#o n"%a ca#eira er#e e% s"a sala,
"go -./e! o"ia opini8es #e %inistros, parla%entares, assessores e "go -./e! o"ia opini8es #e %inistros, parla%entares, assessores e %ilitares
%ilitares11( Os pais #o Presi#ente ta%b&% ( Os pais #o Presi#ente ta%b&% estaa% presentes( -.oro conti#o,estaa% presentes( -.oro conti#o,
abraos e sil2ncio( aia
abraos e sil2ncio( aia tr2s op8es na tr2s op8es na %esa( A %esa( A pri%eira era resistir, a pri%eira era resistir, a e*e%ploe*e%plo #o 3"e )i!era
#o 3"e )i!era Sala#or ASala#or Allen#e, no -.ile, 3"ase llen#e, no -.ile, 3"ase tr2s #&ca#as antes( A seg"n#tr2s #&ca#as antes( A seg"n#a,a, "%a ariante #a
"%a ariante #a anterior, era #eslocar+se at& Maraca, a 1== 3"il9%etros #eanterior, era #eslocar+se at& Maraca, a 1== 3"il9%etros #e -aracas, para o $nico 3"artel #o e*&rcito 3"e,
-aracas, para o $nico 3"artel #o e*&rcito 3"e, co% seg"rana, estaa nas %6osco% seg"rana, estaa nas %6os
11
11 Entreista ? 7ornalista Maria -ristina >ribe, #a TV1, #a Entreista ? 7ornalista Maria -ristina >ribe, #a TV1, #a -ol9%bia, e% = #e %aio #e -ol9%bia, e% = #e %aio #e ==== 1
1
Basea#o e% relato #a 7ornalista Teresa Maniglia,
Basea#o e% relato #a 7ornalista Teresa Maniglia, /a noche cuando se lo llevaron, -aracas ==, -aracas ==
1< 1<