αναζητωντας την αληθεια

ôïõ êüóìïõ êáé ôï óêïðü ôçò áíèñþðéíçò æùÞò. Ãéáôß áðáó÷ïëåß ôïõò áíèñþðïõò ôo åñþôçìá ôçò äçìéïõñãßáò ôïõ êüóìïõ Áéôßåò ôùí áíáæçôÞóåùí áõôþí åßíáé ßóùò ï öüâïò êáé ç áíáóöÜ-ëåéá ãéá ôç æùÞ, áëëÜ êáé ç åëðßäá êáé ç Ýëîç áðü ôï Èåü. Ðþò åîçãïýí ïé Âáâõëþíéïé ôç äçìéïõñãßá ôïõ êüóìïõ Ïé áñ÷áßïé Âáâõëþíéïé ðßóôåõáí üôé ï êüóìïò äçìéïõñãÞèçêå áðü ôï íåñü. Ï ìýèïò ôïõ ÐñïìçèÝá êáé ç äçìéïõñãßá ôïõ êüóìïõ Ïé áñ÷áßïé ¸ëëçíåò, ãéá íá åîçãÞóïõí ôç äçìéïõñãßá ôïõ êüóìïõ, ÷ñçóéìïðïéïýóáí ôï ìýèï ôïõ ÐñïìçèÝá. Ïé áñ÷áßïé Áéãýðôéïé êáé ç æùÞ ìåôÜ ôï èÜíáôï Ïé Áéãýðôéïé èåùñïýóáí üôé ç æùÞ óõíå÷ßæåôáé êáé ìåôÜ ôï èÜíáôï ôïõ áíèñþðïõ.

8 ÈñçóêåõôéêÜ ÓÔ´ Äçìïôéêïý Ãéá ðïéïõò ëüãïõò åðéóêåðôüìáóôå Ýíá ðáëáéïðùëåßï1_{; Ðïéï Þôáí ôï} ôåëåõôáßï âéâëßï ðïõ áãüñáóå ï ìáèçôÞò ðïõ óõíáíôÜìå óôçí åíüôç-ôá áõôÞ êáé ãéáôß; Ìßá áðü ôéò áãáðçìÝíåò óõíÞèåéåò ôùí áíèñþðùí åßíáé ç áíáæÞôç-óç êáé áíáêÜëõøç íÝùí ðñáãìÜôùí. ¸ôóé, ç åðßóêåøÞ ìáò óå Ýíá êá-ôÜóôçìá ðïõ ðïõëÜåé ðáëáéÜ åßäç (ðáëáéïðùëåßï) Ý÷åé ðÜíôïôå åí-äéáöÝñïí. Óôçí ôåëåõôáßá åðßóêåøÞ ôïõ ï ìáèçôÞò ðïõ óõíáíôÜìå óôçí åíüôçôá áõôÞ âñÞêå êáé áãüñáóå Ýíá ðáëéü öèáñìÝíï âéâëßï, ðïõ åß÷å ôïí ôßôëï «Ôï çìåñïëüãéï ôïõ Aíèñþðïõ». Ãéáôß ôï ðåñéå÷üìåíï áõôïý ôïõ âéâëßïõ Þôáí óõíáñðáóôéêü; ÌÝóá áðü ôéò óåëßäåò ôïõ âéâëßïõ áõôïý äßíåôáé ç åõêáéñßá óôïí áíáãíþóôç íá ôáîéäÝøåé ìå ôç öáíôáóßá ôïõ óôçí åðï÷Þ ðïõ ïé Üí-èñùðïé äçìéïõñãïýóáí ðïëéôéóìü êáé íá ðáñáêïëïõèÞóåé ôéò áíáæç-ôÞóåéò ôïõò. Ïé Üíèñùðïé ðÜíôïôå áíáñùôéüíôáí ãéá ôïí ôñüðï äç-ìéïõñãßáò ôïõ êüóìïõ êáé ãéá ôï óêïðü ôçò æùÞò. Ïé áíáæçôÞóåéò áõ-ôÝò ïöåßëïíôáé óôï öüâï êáé óôçí áíáóöÜëåéá ôïõ áíèñþðïõ, áëëÜ êáé óôçí åëðßäá ðïõ Ý÷åé êáé óôçí Ýëîç ðïõ áéóèÜíåôáé ãéá ôï Áðüëõ-ôï, äçëáäÞ ôï Èåü. Ðüóïõò óôáèìïýò ðåñéåëÜìâáíå ôï ôáîßäé áõôü; Ôï íïåñü áõôü ôáîßäé åß÷å ôñåéò óôáèìïýò: • Ðñþôïò óôáèìüò Þôáí ç áñ÷áßá Âáâõëþíá. Ïé áñ÷áßïé Âáâõëþ-íéïé, üðùò öáßíåôáé ìÝóá áðü Ýíá ðïßçìÜ ôïõò ãéá ôç äçìéïõñãßá, ôï ïðïßï áãáðïýóáí ðïëý, ðßóôåõáí üôé ôá ðÜíôá äçìéïõñãÞèçêáí áðü ôï íåñü. ÌÝóá óôï íåñü ãåííÞèçêáí êáé ïé èåïß, ïé ïðïßïé, áöïý ðÜëå-øáí ìåôáîý ôïõò, äçìéïýñãçóáí ôïí Üíèñùðï. • Äåýôåñïò óôáèìüò Þôáí ç áñ÷áßá ÅëëÜäá. Ïé áñ÷áßïé ðñüãïíïß ìáò ðßóôåõáí üôé ï ÐñïìçèÝáò ìå ôçí ÁèçíÜ åß÷å ðëÜóåé ôïõò áíèñþ-ðïõò áðü ðçëü êáé öùôéÜ êáé ôïõò åß÷å äþóåé ìïñöÞ üìïéá ìå áõôÞ ôùí èåþí. Ï ìýèïò áõôüò áíáöÝñåôáé ôüóï áðü ôï öéëüóïöï ÐëÜôù-íá üóï êáé áðü ôïõò ðïéçôÝò Çóßïäï êáé Áéó÷ýëï. • Ôñßôïò óôáèìüò Þôáí ç áñ÷áßá Áßãõðôïò. Ïé áñ÷áßïé Áéãýðôéïé 1 ðáëáéïðùëåßï: êáôÜóôçìá ðïõ ðïõëÜåé ðáëáéÜ åßäç, üðùò âéâëßá, Ýðéðëá, Ýñãá ôÝ÷íçò ê.Ü.

ðßóôåõáí üôé ç æùÞ óõíå÷ßæåôáé ìåôÜ ôï èÜíáôï. Ãé’ áõôü Ý÷ôéæáí ôåñÜ-óôéïõò ôÜöïõò êáé ìÝóá óôç óáñêïöÜãï1 _{ôïðïèåôïýóáí ôï} ôáñé÷åõ-ìÝíï (âáëóáìùôáñé÷åõ-ìÝíï) óþìá ôïõ íåêñïý öáñáþ2 _{(ìïýìéá}3_{) êáé üëá ôá} ðñïóùðéêÜ áíôéêåßìåíÜ ôïõ, ðñïêåéìÝíïõ íá ôá ÷ñçóéìïðïéÞóåé óôçí Üëëç æùÞ. ¼ìùò êáìßá áðü ôéò áðáíôÞóåéò ðïõ ìïõ äüèçêáí äå ìå éêáíïðïßç-óå, ãé’ áõôü èá óõíå÷ßóù ôçí ðåñéðëÜíçóÞ ìïõ óôï ÷ñüíï, áíáæçôþ-íôáò ðåéóôéêÝò áðáíôÞóåéò. Áñ÷áßá Âáâõëþíá: Ðñùôåýïõóá ôçò Íüôéáò Ìåóïðïôáìßáò, ðïõ èåùñåßôáé áðü ôéò ðéï öçìéóìÝíåò ðüëåéò ôçò áñ÷áéüôçôáò. ×ôéóìÝíç äßðëá óôïí ðïôáìü ÅõöñÜôç, 100 ÷éëéüìåôñá áðü ôç óçìåñéíÞ ðñù-ôåýïõóá ôïõ ÉñÜê, ôç ÂáãäÜôç, éäñýèçêå áðü ôïõò ÁêêÜäéïõò ãýñù óôï 2300 ð.×. Ï ¸ëëçíáò éóôïñéêüò Çñüäïôïò ìáò ðåñéãñÜöåé ôçí ðüëç ðïõ Ý÷ôéóå ï âáóéëéÜò Íáâïõ÷ïäïíüóïñ ùò ìßá áðü ôéò ìåãáëý-ôåñåò ðüëåéò ôïõ ôüôå êüóìïõ. Áñ÷áßá Áßãõðôïò: Âñéóêüôáí óôï âïñåéïáíáôïëéêü Üêñï ôçò Áöñé-êÞò, óôï óçìåßï üðïõ ç Þðåéñïò åíþíåôáé ìå ôçí Áóßá. Ç ÷þñá äéáó÷ß-æåôáé áðü ôïí ðïôáìü Íåßëï, ï ïðïßïò Ýðáéîå êáèïñéóôéêü ñüëï óôçí ïéêïíïìéêÞ êáé êïéíùíéêÞ åîÝëéîç ôùí êáôïßêùí ôçò. Ãé’ áõôü, ï éóôïñé-êüò Çñüäïôïò ôçí ïíïìÜæåé «äþñï ôïõ Íåßëïõ». Óôéò ü÷èåò ôïõ Íåß-ëïõ åãêáôáóôÜèçêáí áñ÷éêÜ äéÜöïñåò öõëÝò, ïé ïðïßåò âáèìéáßá ó÷ç-ìÜôéóáí äýï êñÜôç, ôçò ¢íù Áéãýðôïõ êáé ôçò ÊÜôù Áéãýðôïõ. ÔåëéêÜ, ï çãåìüíáò ôçò ¢íù Áéãýðôïõ Ýíùóå üëç ôçí Áßãõðôï. Ç éóôïñßá ôïõ êñÜôïõò áõôïý ÷ùñßæåôáé óå ôñåéò ðåñéüäïõò: á) Ôï áñ÷áßï âáóßëåéï, üðïõ êáôáóêåõÜóôçêáí ìåãÜëá Ýñãá, üðùò ïé ðõñáìßäåò. â) Ôï ìÝóï âáóßëåéï, üðïõ ç Áßãõðôïò ãßíåôáé éó÷õñÞ ùò êñÜôïò êáé ïñãáíþíåôáé êïéíùíéêÜ êáé ïéêïíïìéêÜ. ã) Ôï íÝï âáóßëåéï, üðïõ áñ÷ßæåé ç óôáäéáêÞ ðáñáêìÞ ôçò. 1 óáñêïöÜãïò: ìáñìÜñéíç Þ ëßèéíç äéáêïóìçìÝíç ëÜñíáêá (öÝñåôñï), óôçí ï-ðïßá ôïðïèåôïýóáí ôïõò íåêñïýò [< óáñêï- < óÜñî, óáñêüò + -öÜãïò < è. öáã- áðü ôïí áüñ. â´ Vöáãïí < ôñþãù, äçëáäÞ áõôüò ðïõ ôñþåé ôç óÜñêá] 2 öáñáþ: ïíïìáóßá ôùí âáóéëÝùí ôçò Áéãýðôïõ 3 ìïýìéá: ðôþìá áíèñþðïõ Þ æþïõ, ðïõ Ý÷åé ôáñé÷åõôåß ãéá íá äéáôçñçèåß ìåãÜëï ÷ñïíéêü äéÜóôçìá

10 ÈñçóêåõôéêÜ ÓÔ´ Äçìïôéêïý Óôá ðïëéôéóôéêÜ åðéôåýãìáôá ôùí Áéãõðôßùí ðåñéëáìâÜíïíôáé: ç å-ðéíüçóç ãñáöÞò (éåñïãëõöéêÜ), ç êáôáóêåõÞ ìåãÜëùí êôéñßùí (ðõñá-ìßäåò, íáïß), ç áíÜðôõîç åðéóôçìþí (ãåùìåôñßá, ìáèçìáôéêÜ, éáôñéêÞ) êáé ç åðéíüçóç ôïõ çìåñïëïãßïõ. Ôáñß÷åõóç: Ç åðåîåñãáóßá ôïõ íåêñïý óþìáôïò, áíèñþðïõ Þ æþ-ïõ, ìå óêïðü íá ðñïóôáôåõôåß áðü ôçí áðïóýíèåóç êáé íá ìåßíåé üóï ôï äõíáôüí áíáëëïßùôï óôï ðÝñáóìá ôïõ ÷ñüíïõ. Óôçí Áßãõðôï Þôáí éäéáßôåñá åîåëéãìÝíåò ïé ìÝèïäïé ôáñß÷åõóçò, êáèþò ðßóôåõáí üôé ôï Üôïìï óõíÝ÷éæå íá õðÜñ÷åé êáé ìåôÜ ôï èÜíáôï. Óôç äéáäéêáóßá ôçò ôáñß÷åõóçò ïé áñ÷áßïé Áéãýðôéïé Ýêáíáí ÷åéñïõñãéêÝò åðåìâÜóåéò ãéá ôçí áöáßñåóç ôùí æùôéêþí ïñãÜíùí êáé ìåôÜ ôïðïèåôïýóáí ôï óþìá óå äéÜöïñá õãñÜ ðñïêåéìÝíïõ íá áöõäáôùèåß. Óôç óõíÝ÷åéá ôï ôýëé-ãáí ìå ãÜæåò êáé, áöïý ôï áñùìÜôéæáí, ôï ôïðïèåôïýóáí óôç óáñêï-öÜãï êáé ôï åíôáößáæáí. Áêüìç êáé óÞìåñá óôï Áñ÷áéïëïãéêü Ìïõóåßï ôïõ ÊáÀñïõ âñßóêïíôáé äéáôçñçìÝíá óå Üñéóôç êáôÜóôáóç ôáñé÷åõìÝíá óþìáôá (ìïýìéåò) âá-óéëÝùí ôçò Áéãýðôïõ, üðùò áõôü ôïõ öáñáþ ÑáìóÞ ôïõ ´. Ïé óôß÷ïé áðü ôï ñïê ìéïýæéêáë «Hair» åêöñÜæïõí ôçí áãùíéþäç áíáæÞôçóç ôçò Áðüëõôçò ÁëÞèåéáò áðü ôï óýã÷ñïíï Üíèñùðï, ðïõ ìïéÜæåé íá Ý÷åé åðéëýóåé ðïëëÜ áðü ôá ðñïâëÞìáôÜ ôïõ, áëëÜ áõôü ôï åñþôçìá ôïõ óêïðïý ôçò æùÞò öáßíåôáé íá åßíáé Üëõôï. Ôá åñùôÞìá-ôá ðïõ âáóáíßæïõí ôï óôé÷ïõñãü ôïõ ôñáãïõäéïý («Ðïý åßíáé áõôüò ðïõ èá ìïõ ðåé ãéáôß æù êáé ãéáôß ðåèáßíù» êáé «Ãéáôß æù») åßíáé äéá÷ñï-íéêÜ, äçëáäÞ áðáó÷ïëïýí ôïõò áíèñþðïõò üëùí ôùí åðï÷þí. 1. Íá áíôéóôïé÷ßóåôå ôéò öñÜóåéò: Ðßóôç óôç ìåôáèáíÜôéá æùÞ • • Áñ÷áßá ÅëëÜäá ÐëÜôùíáò • • Âáâõëþíá Ðïßçìá ãéá ôç äçìéïõñãßá • • Áßãõðôïò

2. Ï Üíèñùðïò áíáæçôÜ ðïëëÝò öïñÝò ôç ãíþóç óôï ðáñåëèüí. Ðïéá ó÷ïëéêÜ ìáèÞìáôá ìáò ðáñÝ÷ïõí ðëçñïöïñßåò ãéá ôï ðáñåëèüí ôïõ áíèñþðïõ; Ðïéá åßíáé ç ãíþìç óáò ãéá ôçí áîßá ôùí ãíþóåùí êáé ôùí åìðåéñéþí ðïõ ìáò ðñïóöÝñïõí ïé ðïëéôéóôéêÝò ðáñáäüóåéò ôùí ëáþí; Ç éóôïñßá åßíáé ôï ìÜèçìá ðïõ åñåõíÜ ôá ãåãïíüôá ôïõ ðáñåëèü-íôïò. Èá ðñÝðåé íá Ý÷ïõìå õðüøç ìáò üôé ç ãíþóç ôïõ ðáñåëèüíôïò öùôßæåé ôï ðáñüí êáé êáèïñßæåé ôï ìÝëëïí åíüò áôüìïõ, ìéáò êïéíùíß-áò, åíüò ëáïý. Ïé ðïëéôéóôéêÝò ðáñáäüóåéò ôùí ëáþí êáèïñßæïõí ôç öõóéïãíùìßá ôïõò êáé óõíäÝïíôáé ïñãáíéêÜ (ðïëý óôåíÜ) ìå ôçí åèíéêÞ ôïõò õðü-óôáóç. ÊÜèå ëáüò ðïõ èÝëåé íá åðéâéþóåé ïöåßëåé íá ãíùñßæåé ôéò ñß-æåò ôïõ êáé íá óÝâåôáé ôçí ðáñÜäïóÞ ôïõ, áðü ôçí ïðïßá ìðïñåß íá áíôëÞóåé ðïëýôéìåò çèéêÝò äõíÜìåéò. Ïé äõíÜìåéò áõôÝò åßíáé éäéáßôå-ñá ÷ñÞóéìåò óôçí ðñïóðÜèåéá åðéâßùóÞò ôïõ ùò Ýèíïõò, åéäéêÜ óôç óçìåñéíÞ åðï÷Þ ôçò ðáãêïóìéïðïßçóçò. Ç ðáñÜäïóç, ëïéðüí, åîá-óöáëßæåé ôç óõíï÷Þ êáé ôç óõíÝ÷åéá åíüò ëáïý ìÝóá óôï ÷ñüíï êáé äéáìïñöþíåé óõëëïãéêÝò óôÜóåéò, ðïõ áðïôåëïýí ôçí áöåôçñßá äç-ìéïõñãßáò ðïëéôéóìïý áðü Ýíá ëáü. Áðü üëá ôá ðáñáðÜíù óõìðåñáßíïõìå üôé ç ðáñÜäïóç åßíáé ðïëý-ôéìç êëçñïíïìéÜ êáé ïäçãüò ðïñåßáò ãéá ôï ðáñüí êáé ôï ìÝëëïí. 3. Áöïý ÷ùñéóôåßôå óå ïìÜäåò, ìðïñåßôå íá óõãêåíôñþóåôå ðëçñï-öïñßåò ãéá ìýèïõò ðïõ Ý÷ïõí Üìåóç ó÷Ýóç ìå ôá ìåãÜëá åñùôÞìá-ôá ôçò æùÞò (ð.÷. ãéá ôç äçìéïõñãßá ôïõ áíèñþðïõ êáé ôïõ êüóìïõ, ãéá ôç ìåôáèáíÜôéá æùÞ êôë.). Áöïý ïëïêëçñþóåôå ôçí ÝñåõíÜ óáò êáé åðåîåñãáóôåßôå ôï ðëçñïöïñéáêü õëéêü ðïõ óõãêåíôñþóáôå, ìðïñåßôå íá ôï ðáñïõóéÜóåôå óôçí ôÜîç, ÷ñçóéìïðïéþíôáò ôá åðï-ðôéêÜ ìÝóá ðïõ äéáèÝôåé ôï ó÷ïëåßï óáò. á) Ï ìýèïò ôïõ Äåõêáëßùíá êáé ôçò Ðýññáò (Ç áíáäçìéïõñãßá ôïõ áíèñþðïõ ìåôÜ ôïí êáôáêëõóìü) Óýìöùíá ìå ôï ìýèï áõôü, ï Äßáò ðñïêÜëåóå Ýíá öïâåñü êáôá-êëõóìü ãéá íá êáôáóôñÝøåé ôïõò áíèñþðïõò. Ï ÐñïìçèÝáò åìðüäé-óå ôçí ïëïêëçñùôéêÞ åîáöÜíéóç ôïõ áíèñþðéíïõ ãÝíïõò, óõìâïõ-ëåýïíôáò ôï ãéï ôïõ Äåõêáëßùíá êáé ôç ãõíáßêá ôïõ Ðýññá íá êáôá-óêåõÜóïõí ìßá êéâùôü, óôçí ïðïßá êëåßóôçêáí. ¸ðåéôá áðü åííéÜ çìÝñåò ðåñéðëÜíçóçò ðÜíù óôá ìáíéáóìÝíá êýìáôá, ðñïóÜñáîáí óôçí êïñõöÞ ôïõ Ðáñíáóóïý. Ðñþôç öñïíôßäá ôïõ Äåõêáëßùíá Þôáí íá ðñïóöÝñåé èõóßá óôï Äßá, ï ïðïßïò ôïí ñþôçóå ðïéá åõ÷Þ ôïõò Þèåëå íá ðñáãìáôïðïéÞóåé. Ôüôå, ï Äåõêáëßùí êáé ç Ðýññá æÞôçóáí áðü ôï Äßá «áíèñþðïõò». Åêåßíïò äåí áñíÞèçêå êáé, óýìöùíá ìå ôéò ïäçãßåò ôïõ, ï Äåõêáëßùí êáé ç Ðýññá óêÝðáóáí ôá ðñüóùðÜ ôïõò êáé, êáèþò ðñï÷ùñïýóáí,

12 ÈñçóêåõôéêÜ ÓÔ´ Äçìïôéêïý Ýðáéñíáí ëéèÜñéá áðü ôç ãç êáé ôá Ýñé÷íáí ðßóù ôïõò, ÷ùñßò íá ãõñß-óïõí íá êïéôÜîïõí. Ïé ðÝôñåò ðïõ Ýñé÷íå ðßóù ôïõ ï Äåõêáëßùí ãßíï-íôáí Üíôñåò, åíþ ïé ðÝôñåò ðïõ Ýñé÷íå ðßóù ôçò ç Ðýññá ãßíïãßíï-íôáí ãõíáßêåò. â) Ç äçìéïõñãßá ôïõ êüóìïõ óôçí áéãõðôéáêÞ èñçóêåßá Ç áñ÷áéüôåñç èåùñßá ãéá ôç äçìéïõñãßá ôùí èåþí êáé ôïõ êüóìïõ óôçí áéãõðôéáêÞ èñçóêåßá åßíáé áõôÞ ôçò Çëéïýðïëçò óôçí ÊÜôù Áß-ãõðôï. Óôçí êïñõöÞ âñßóêåôáé ï èåüò ôïõ ðíåýìáôïò Áôïýì, ðïõ áíá-äýèçêå áðü ôï «Íïõ÷», äçëáäÞ ôï ÷Üïò. Óôç óõíÝ÷åéá, ìÝóù ôçò áõ-ôïáíáðáñáãùãÞò, ðñïÞëèáí ï Íïõô, ðïõ äçìéïýñãçóå ôïí ïõñáíü, ï Ãêåìð, ðïõ äçìéïýñãçóå ôç ãç, êáé ï Ôåöíïýô, ðïõ äçìéïýñãçóå ôçí õãñáóßá. Áðü áõôÞ ôçí ôåôñáðëÞ åíüôçôá ðñïÞëèáí êáôüðéí ïé áëçèéíïß èåïß. ¸ôóé, åìöáíßóôçêáí ï ¼óéñéò, ç ºóéäá, ï Óçè êáé ç ÍÝ-öèéò. Áðü ôï 3000 ð.×. êáé ìåôÜ, ôç èÝóç ôïõ Áôïýì ëáìâÜíåé ï èåüò Ñá, ðïõ ôáõôßæåôáé ìå ôïí Þëéï êáé èåùñåßôáé äçìéïõñãüò ôïõ êüóìïõ. ã) Ôï âáâõëùíéáêü Ýðïò ôçò äçìéïõñãßáò «ÅíïõìÜ åëßò» Ìßá áðü ôéò åðôÜ ðëÜêåò üðïõ åßíáé ãñáììÝíï ôï âáâõëùíéáêü Ý-ðïò ôçò äçìéïõñãßáò «ÅíïõìÜ åëßò», ðïõ âñÝèçêå óôá åñåßðéá ôçò âéâëéïèÞêçò ôçò ÍéíåõÞ êáé óÞìåñá öõëÜóóåôáé óôï Âñåôáíéêü Ìïõ-óåßï, áíáöÝñåé: ¼ôáí øçëÜ ïé ïõñáíïß äåí åß÷áí ïíïìáóôåß... ¼ôáí êÜôù ç ãç äåí åß÷å üíïìá… ÃåííÞèçêáí ïé èåïß… Ôüôå óõãêñïýóôçêáí ï ÔéáìÜô êáé ï Ìáñäïýê, ï óïöüôåñïò áðü ôïõò èåïýò, åðéôÝèçêáí ï Ýíáò óôïí Üëëïí êáé Üñ÷éóáí íá ìÜ÷ïíôáé… Ï Ìáñäïýê ôïí Ýêïøå óôá äýï, üðùò Ýíá êï÷ýëé. Ôï ìéóü ôï äéáìüñöùóå óå ïõñÜíéï èüëï… ÔïðïèÝôçóå ôï êåöÜëé ôçò óå Ýíáí ôüðï êáé ó÷çìÜôéóå Ýíá âïõíü... Áðü ôá ìÜôéá ôçò Ýêáíå íá ðçãÜóïõí ï Ôßãñçò êáé ï ÅõöñÜôçò... 4. Ìðïñåßôå íá áíáöÝñåôå Ýñãá ðïëéôéóìïý (ôÝ÷íçò, áñ÷éôåêôïíéêÞò, ðïßçóçò, ëïãïôå÷íßáò, åèßìùí, êïéíùíéêÞò ïñãÜíùóçò), ðïõ íá ó÷å-ôßæïíôáé ìå ôç èñçóêåõôéêÞ ðßóôç; Ôá ðåñéóóüôåñá áðü ôá Ýñãá ðïëéôéóìïý Ý÷ïõí Ýììåóç Þ Üìåóç ó÷Ýóç ìå ôçí åêÜóôïôå èñçóêåõôéêÞ ðßóôç êÜèå ëáïý. Ãéá ðáñÜäåéã-ìá, óôçí áñ÷áßá ÅëëÜäá ï Ðáñèåíþíáò, ôï ìíçìåéþäåò áõôü Ýñãï áñ÷éôåêôïíéêÞò, óõíäÝåôáé ìå ôç èñçóêåõôéêÞ ðßóôç ôùí áñ÷áßùí Åë-ëÞíùí, áöïý Þôáí íáüò áöéåñùìÝíïò óôç èåÜ ÁèçíÜ. Åðßóçò, ïé ðõñáìßäåò ×Ýïðïò, ×åöñÞíïò êáé Ìõêåñßíïõ óôçí ðå-ñéï÷Þ ôïõ ÊáÀñïõ óôçí Áßãõðôï óõíäÝïíôáé ìå ôç èñçóêåõôéêÞ ðßóôç ôùí áñ÷áßùí Áéãõðôßùí ãéá ôç ìåôáèáíÜôéá æùÞ.

Ôá ïìçñéêÜ Ýðç ÉëéÜäá êáé Ïäýóóåéá óõíäÝïíôáé ìå ôç èñçóêåõôé-êÞ ðßóôç ôùí áñ÷áßùí ÅëëÞíùí, üðùò êáé ôï áíôßóôïé÷ï âáâõëùíéáêü Ýðïò ôïõ ÃêéëãêáìÝò. Ïé ôñáãùäßåò ôïõ Áéó÷ýëïõ, ôïõ ÓïöïêëÞ, ôïõ Åõñéðßäç êáèþò êáé ïé êùìùäßåò ôïõ ÁñéóôïöÜíç Ý÷ïõí Üìåóç êáé Ýììåóç ó÷Ýóç ìå ôéò èñçóêåõôéêÝò äïîáóßåò ôùí áñ÷áßùí ÅëëÞíùí. ¸èéìá ôçò áñ÷áßáò ÅëëÜäáò, ôá ïðïßá ìå êÜðïéåò ðáñáëëáãÝò äéá-ôçñïýíôáé ìÝ÷ñé ôéò çìÝñåò ìáò, ó÷åôßæïíôáé ìå ôç èñçóêåõôéêÞ ðß-óôç ôùí áñ÷áßùí ÅëëÞíùí. Ãéá ðáñÜäåéãìá, óôá «êáô’ áãñïýò Äéïíý-óéá», ðïõ Þôáí áöéåñùìÝíá óôï èåü Äéüíõóï êáé ãéïñôÜæïíôáí óôá ôÝëç Äåêåìâñßïõ ìå áñ÷Ýò Éáíïõáñßïõ, áãñüôåò áëëÜ êáé êÜôïéêïé ôçò ÁèÞíáò óõãêåíôñþíïíôáí óå ðåñéï÷Ýò, üðùò óôçí Åëåõóßíá, ìá-êñéÜ áðü ôçí ðüëç ôçò ÁèÞíáò êáé, áöïý âÜöïíôáí óôï ðñüóùðï êáé ìáóêáñåýïíôáí ðïéêéëüôñïðá, áíÝâáéíáí óå éððÞëáôåò Üìáîåò (êÜñá) êáé åêóôüìéæáí åíáíôßïí ãíùóôþí êáé Üãíùóôùí äéáâáôþí ôá ëåãüìå-íá «óêþììáôá åî áìÜîçò» - äçëáäÞ Ýâñéæáí êáé êïñüéäåõáí ôïõò Ü-ôõ÷ïõò ðåñáóôéêïýò.

Ç áíáæÞôçóç ôçò áëÞèåéáò óôïõò áñ÷áßïõò ôñáãéêïýò ðïéçôÝò êáé öéëïóüöïõò Ïé áñ÷áßïé ¸ëëçíåò ðïéçôÝò êáé öéëüóïöïé, åðåéäÞ äåí éêáíïðïéïý-íôáí áðü ôéò áðáíôÞóåéò ôùí ìýèùí ãéá ôï íüçìá ôçò æùÞò êáé ôçò áëÞèåéáò, åðé÷åßñçóáí áðü ìüíïé ôïõò íá äþóïõí áðáíôÞóåéò óôá åñùôÞìáôá áõôÜ. ¸ôóé: Ïé ôñáãéêïß ðïéçôÝò ìÝóá áðü ôéò ôñáãùäßåò ðñïóðÜèçóáí íá áíá-êáëýøïõí ôá ìõóôéêÜ ôùí èåþí (Åõñéðßäçò – ï ìýèïò ôïõ Âåëëå-ñåöüíôç). Ïé öéëüóïöïé õðïóôÞñéîáí üôé ç æùÞ ðñïÝñ÷åôáé áðü: ôï íåñü (Èá-ëÞò), ôï Üðåéñï (Áíáîßìáíäñïò), ôïí áÝñá (ÁíáîéìÝíçò), ôç öùôéÜ (ÇñÜêëåéôïò). Ï ÓùêñÜôçò õðïóôÞñéîå üôé «Ýíá ãíùñßæù, üôé äå ãíùñßæù ôßðïôá», öáíåñþíïíôáò üôé ï Üíèñùðïò äåí ìðïñåß íá áíáêáëýøåé áðü ìü-íïò ôïõ ôçí áëÞèåéá. Ôï íüçìá ôçò áëÞèåéáò óýìöùíá ìå ôï Âïýäá Ï Âïýäáò, ðïõ æïýóå óôçí Éíäßá, õðïóôÞñéîå üôé ï Üíèñùðïò ìðï-ñåß íá áðåëåõèåñùèåß áðü ôïí ðüíï ìüíï üôáí êáôáñãÞóåé ôïí êý-êëï ôùí ìåôåíóáñêþóåùí. Ç ðñáãìáôéêÞ áëÞèåéá Ç ðñáãìáôéêÞ áëÞèåéá åßíáé ï Èåüò, ôïí ïðïßï åßäå ï ÌùõóÞò óôï üñïò ÓéíÜ ìå ôç ìïñöÞ öëåãüìåíçò ÂÜôïõ. Áðü ôç óôéãìÞ åêåßíç Üñ÷éóå ç ðñïåôïéìáóßá ôùí áíèñþðùí ãéá íá õðïäå÷èïýí ôï ×ñé-óôü, ðïõ áðïôåëåß ôç ìïíáäéêÞ êáé áéþíéá áëÞèåéá óôïí êüóìï áõôü.

Ôé áíáêáëýøáìå ãõñßæïíôáò ôçí åðüìåíç óåëßäá ôïõ âéâëßïõ ðïõ äéá-âÜæáìå ó÷åôéêÜ ìå ôï ôáîßäé ôïõ áíèñþðïõ óôï ÷ñüíï; Ï ðïëéôéóìüò ôùí áíèñþðùí, üðùò äéáâÜóáìå, åîåëßóóåôáé ðïëý ãñÞãïñá, êáèþò ïé öéëüóïöïé êáé ïé ðïéçôÝò ôùí ôñáãùäéþí ôçò áñ-÷áßáò ÅëëÜäáò Ýðáøáí íá éêáíïðïéïýíôáé áðü ôïõò ìýèïõò êáé áíá-æÞôçóáí íÝåò áðáíôÞóåéò óôá åñùôÞìáôá ðïõ ôïõò áðáó÷ïëïýóáí. Æþíôáò óå äçìïêñáôéêü ðåñéâÜëëïí êáôÜöåñáí íá äþóïõí áðáíôÞ-óåéò óôá åñùôÞìáôá ðïõ áðáó÷ïëïýóáí ôçí áíèñþðéíç óêÝøç. Óå áõôü ôï öáíôáóôéêü ôáîßäé óôïí êüóìï ôçò áñ÷áéüôçôáò ðïéåò áðá-íôÞóåéò äüèçêáí áðü ôïõò ôñáãéêïýò ðïéçôÝò êáé áðü ôïõò öéëïóü-öïõò ó÷åôéêÜ ìå ôçí áëÞèåéá ðïõ ôüóï ðïëý ôïõò áðáó÷ïëïýóå; Óå áõôü ôï öáíôáóôéêü ôáîßäé ìåôáöÝñèçêá íïåñÜ óå Ýíá áñ÷áßï èÝáôñï êáé ðáñáêïëïýèçóá ìéá ôñáãùäßá ôïõ Åõñéðßäç, üðïõ áíáöå-ñüôáí óôïí áñ÷áßï ìýèï ôïõ Âåëëåñåöüíôç, ï ïðïßïò ìå ôï öôåñùôü ôïõ Üëïãï, ôïí ÐÞãáóï, ðÞãå óôïí ïõñáíü êáé ðñïóðÜèçóå íá áíáêá-ëýøåé ôá ìõóôéêÜ ôùí èåþí. Óôç óõíÝ÷åéá, ðÞãá óôçí áñ÷áßá áãïñÜ êáé óõíÜíôçóá ôïõò ºùíåò öéëïóüöïõò, üðùò ôï ÈáëÞ, ï ïðïßïò õðïóôÞñéæå üôé ç æùÞ ðñïÞëèå áðü ôï íåñü, ôïí Áíáîßìáíäñï, ðïõ èåùñïýóå üôé ôá ðÜíôá ðñïÝñ÷ï-íôáé áðü ôï Üðåéñï, ôïí ÁíáîéìÝíç, ï ïðïßïò ðßóôåõå üôé áñ÷Þ ôùí ðÜíôùí åßíáé ï áÝñáò, êáé, ôÝëïò, ôïí ÇñÜêëåéôï, ï ïðïßïò èåùñïýóå üôé áñ÷Þ ôïõ êüóìïõ åßíáé ç öùôéÜ. ÁõôÞ ç ðåñéðëÜíçóÞ ìïõ ïëïêëçñþèçêå óôçí áñ÷áßá áãïñÜ ôçò ÁèÞíáò üðïõ óõíÜíôçóá Ýíá öéëüóïöï, ôï ÓùêñÜôç, ï ïðïßïò äßäá-óêå êÜíïíôáò äéÜëïãï ìå åêåßíïõò ðïõ ôïí Üêïõãáí. ¸ôóé, âñÞêá ôçí åõêáéñßá êáé ôïí ñþôçóá ðïéá áëÞèåéá ãíþñéæå êáé åêåßíïò áðëþò ìïõ áðÜíôçóå: «´Åí ïyäá …ôé ï‰äÝí ïyäá», äçëáäÞ «¸íá ãíùñßæù, üôé äå ãíùñßæù ôßðïôá». Ôé ìáò öáíåñþíåé ç áðÜíôçóç áõôÞ ôïõ ÓùêñÜôç; Ç áðÜíôçóç áõôÞ ôïõ ÓùêñÜôç ìÜò äåß÷íåé üôé ï Üíèñùðïò Ý÷åé êÜðïéá üñéá êáé äåí ìðïñåß íá êáôáêôÞóåé ðëÞñùò ôçí áëÞèåéá. Áõôü üìùò äåí ôïí åìðïäßæåé íá ôçí áíáæçôåß óõíå÷þò.

16 ÈñçóêåõôéêÜ ÓÔ´ Äçìïôéêïý Ðïéá åßíáé ç Üðïøç ôïõ Âïýäá ó÷åôéêÜ ìå ôï íüçìá ôçò áëÞèåéáò; Óõíå÷ßæïíôáò ôçí ðåñéðëÜíçóÞ ìïõ óôéò öéëïóïöéêÝò ãåéôïíéÝò ôïõ êüóìïõ åðéóêÝöèçêá ôç Âüñåéá Éíäßá êáé óõíÜíôçóá Ýíáí Üëëï öéëüóï-öï, ôï Âïýäá. Áõôüò ìïý äéçãÞèçêå üôé êÜðïéá öïñÜ óõãêëïíßóôçêå ðáñáôçñþíôáò Ýíá ãÝñïíôá, Ýíáí Üññùóôï êáé Ýíá íåêñü, ïé ïðïßïé áíôéðñïóþðåõáí ôéò ìïñöÝò ôïõ áíèñþðéíïõ ðüíïõ. ÁìÝóùò óêÝöôç-êå ðþò èá ìðïñïýóå íá îåðåñÜóåé ôïí áíèñþðéíï ðüíï. Ôçí áðÜíôçóç ôïõ ôçí Ýäùóå ç ãáëÞíéá ìïñöÞ åíüò ìïíá÷ïý, ï ïðïßïò åß÷å îåðåñÜ-óåé ôç èëßøç ôùí ãçñáôåéþí, ôçò áññþóôéáò êáé ôïõ èáíÜôïõ. ¸ôóé, êá-ôÝëçîå óôï óõìðÝñáóìá üôé ï Üíèñùðïò ìðïñåß íá ëõôñùèåß áðü ôïí ðüíï üôáí êáôáñãÞóåé ôïí êýêëï ôùí ìåôåíóáñêþóåùí, äçëáäÞ üôáí ðÜøåé íá îáíáãåííéÝôáé ùò Üíèñùðïò Þ áêüìç ùò æþï Þ êáé öõôü. Ðïéá áðü ôéò åéêüíåò ðïõ åßäá óôï öáíôáóôéêü áõôü ôáîßäé óôï ÷ñüíï ìå Ýêáíå íá íéþóù üôé áíáêÜëõøá ôï ðñáãìáôéêü íüçìá ôçò áëÞèåéáò; Óôï ôáîßäé áõôü, óõíáíôþíôáò äéÜöïñåò áðüøåéò ó÷åôéêÜ ìå ôï íü-çìá ôçò áëÞèåéáò, áíáñùôÞèçêá áí ìðïñåß ï Üíèñùðïò íá áíáêáëý-øåé ôçí áëÞèåéá áðïêëåéóôéêÜ ìå ôéò äéêÝò ôïõ äõíÜìåéò. Ïé áìöéâïëßåò áõôÝò õðï÷þñçóáí üôáí Üêïõóá ãéá ôçí åìöÜíéóç ôïõ Èåïý ìå ôç ìïñöÞ öëåãüìåíçò ÂÜôïõ1 _{óôï ÌùõóÞ óôï üñïò} Óé-íÜ. Ôüôå, êáôÜëáâá üôé ï Üíèñùðïò äåí ìðïñåß íá êáôáêôÞóåé ôçí á-ëÞèåéá áðü ìüíïò ôïõ, áëëÜ ìüíï ï Èåüò ìðïñåß íá ôçí áðïêáëýøåé. Ç áëÞèåéá áõôÞ åßíáé áéþíéá, áöïñÜ üëïõò ôïõò áíèñþðïõò êáé ôïõò óþæåé. Áðü ôç óôéãìÞ ôçò åìöÜíéóçò ôïõ Èåïý óôï ÌùõóÞ Üñ÷éóå ìéá ðåñßïäïò ðñïåôïéìáóßáò ôùí áíèñþðùí ãéá íá õðïäå÷èïýí ôçí áëÞ-èåéá, ðïõ óáñêþèçêå óôï ðñüóùðï ôïõ ×ñéóôïý. Åõñéðßäçò (480-406 ð.×.): ÃåííçìÝíïò óôç Óáëáìßíá áðü ðáôÝñá ìé-êñïÝìðïñï, äéáêñßèçêå óôá íåáíéêÜ ôïõ ÷ñüíéá óôï ðáãêñÜôéï. ÌåôÜ ìá-èÞôåõóå äßðëá óå óïöïýò ôçò åðï÷Þò êáé Ýðáéñíå ìÝñïò óå äñáìáôé-êïýò áãþíåò. Ç öÞìç ôïõ Ýãéíå ãíùóôÞ êáé ôï 408 ð.×. åãêáôÝëåéøå ôçí ÁèÞíá êáé ðÞãå óôï âáóéëéÜ ôçò Ìáêåäïíßáò Áñ÷Ýëáï, ðñïò ôéìÞí ôïõ ïðïßïõ óõíÝèåóå ôçí ôñáãùäßá Áñ÷Ýëáïò. ÐÝèáíå êáé ôÜöçêå óôçí ÐÝë-ëá. ËÝãåôáé üôé ôïí êáôáóðÜñáîáí ôá óêõëéÜ ôïõ âáóéëéÜ åíþ îåêïõñáæü-ôáí óå Ýíá Üëóïò. Ïé Áèçíáßïé ãéá íá ôïí ôéìÞóïõí êáôáóêåýáóáí êåíï-1 ÂÜôïò: ìéêñüò èÜìíïò

ôÜöéï, ðïõ Ýöåñå åðßãñáììá ôïõ Èïõêõäßäç. Ï Åõñéðßäçò Ýãñáøå 92 äñÜìáôá áðü ôá ïðïßá óÞìåñá óþæïíôáé 19. ÌåñéêÜ áðü áõôÜ åßíáé: ÌÞ-äåéá, Éððüëõôïò, ÅêÜâç, ÉêÝôéäåò, ÔñùÜäåò, ÇëÝêôñá, ÅëÝíç ê.Ü. Âåëëåñåöüíôçò: Ãéïò ôïõ Ãëáýêïõ Þ ôïõ Ðïóåéäþíá êáé ôçò Åõñõ-íüìçò, åããïíÞò ôïõ Óßóõöïõ. Ôï áñ÷éêü ôïõ üíïìá Þôáí Éððüíïïò, áë-ëÜ ìåôïíïìÜóôçêå óå Âåëëåñåöüíôç ãéáôß óêüôùóå ôïí áäåëöü ôïõ ÂÝëëåñï. Ìå ôç âïÞèåéá ôçò èåÜò ÁèçíÜò êáôüñèùóå íá äáìÜóåé ôïí ÐÞãáóï êáé ìáæß ôïõ íá íéêÞóåé ôç ×ßìáéñá, ôçí Üãñéá öõëÞ ôùí Óïëý-ìùí êáé ôéò Áìáæüíåò. ÊÜðïéá óôéãìÞ êõñéåýôçêå áðü áëáæïíåßá êáé ðñïóðÜèçóå íá áíÝâåé óôïí ¼ëõìðï, áëëÜ ï Äßáò ïñãßóôçêå êáé Ý-óôåéëå ôïí Ïßóôñï óôïí ÐÞãáóï ìå óõíÝðåéá íá ôïí ãêñåìßóåé óôç ãç. Ï Âåëëåñåöüíôçò ðÝñáóå ôçí õðüëïéðç æùÞ ôïõ êïõôóüò êáé ôõöëüò. ÐÞãáóïò: Öôåñùôü Üëïãï ôçò åëëçíéêÞò ìõèïëïãßáò. Óýìöùíá ìå ôï ìýèï, ï ÐåñóÝáò áðïêåöÜëéóå ôç ìçôÝñá ôïõ ÌÝäïõóá, ìå áðïôÝ-ëåóìá íá îåðåôá÷ôåß áðü ôï áêÝöáëï êïñìß ôçò ï ÐÞãáóïò ìáæß ìå ôï ×ñõóÜïñá. Ï ÐÞãáóïò Þôáí ôüóï Üãñéïò ðïõ êáíåßò äåí ìðïñïýóå íá ôïí äáìÜóåé. ÔåëéêÜ, ï Âåëëåñåöüíôçò, ìåôÜ ôç óõìâïõëÞ ôùí èåþí, êáôüñèùóå íá ôïí äáìÜóåé êáé êáâÜëá óå áõôüí íá óêïôþóåé ôï öïâå-ñü ôÝñáò ðïõ åñÞìùíå ôçí ðåñéï÷Þ ôçò Ëõêßáò, ôç ×ßìáéñá. ÈáëÞò (624-546 ð.×.): Êáôáãüôáí áðü ôç Ìßëçôï. ¹ôáí Ýìðïñïò êáé êÜíïíôáò ðïëëÜ ôáîßäéá åìðëïýôéóå ôéò ãíþóåéò ôïõ. Ç öÞìç ôïõ Þôáí ìåãÜëç óôçí ÅëëÜäá, åéäéêÜ üôáí ðñïáíÞããåéëå ôçí Ýêëåéøç Çëß-ïõ ðÇëß-ïõ Ýãéíå ïñáôÞ áðü ôçí ÅëëÜäá óôéò 28 ÌáÀÇëß-ïõ ôÇëß-ïõ 585 ð.×. Ç ðñü-âëåøÞ ôïõ áõôÞ óôçñß÷ôçêå óôéò áóôñïíïìéêÝò ôïõ ãíþóåéò, ôéò ïðïß-åò óõíäýáóå ìå ôéò öõóéïãíùóôéêÝò ôïõ ãíþóåéò ãéá íá åêöñÜóåé ìéá áñìïíéêÞ öéëïóïöéêÞ áíôßëçøç ãéá ôïí êüóìï. Äßêáéá óõãêáôáëÝãåôáé óôïõò åðôÜ óïöïýò ôçò áñ÷áéüôçôáò. Áíáîßìáíäñïò (610-547 ð.X.): Êáôáãüôáí áðü ôç Ìßëçôï êáé õðÞñîå ìáèçôÞò ôïõ ÈáëÞ. ÐáñáäÝ÷åôáé üôé ôá ðÜíôá ðñïÝñ÷ïíôáé áðü ôï Ü-ðåéñï êáé õðïóôÞñéîå üôé ç æùÞ ïöåßëåôáé óôï íåñü. Ôá æþá êáé ïé Üí-èñùðïé äéáìïñöþèçêáí üôáí óôÝãíùóå ç ëÜóðç ôçò èÜëáóóáò ðïõ åß-÷å åíáðïôåèåß óôç óôåñéÜ. Ìüëéò îåñÜèçêå ç ëÜóðç, Üñ÷éóáí ôá üíôá íá ðáßñíïõí üøç êáé íá äçìéïõñãïýíôáé. Ç èåùñßá ôïõ Áíáîßìáíäñïõ ìðï-ñåß íá èåùñçèåß ðñüäñïìïò ôçò åîåëéêôéêÞò èåùñßáò ôïõ Äáñâßíïõ. Óôéò ÝñåõíÝò ôïõ ÷ñçóéìïðïßçóå, üðùò êáé ï ÈáëÞò, ôçí ðáñáôÞñçóç êáé èåùñåßôáé éäñõôÞò ôçò ìáèçìáôéêÞò áóôñïíïìßáò. ÔÝëïò, óçìáíôéêÝò Þôáí ïé áíáêáëýøåéò ôïõ óôç ìåôåùñïëïãßá, üðïõ õðïóôÞñéîå üôé áéôßá ôùí áíÝìùí åßíáé ç êßíçóç ôùí ëåðôþí áôìþí ôïõ áÝñá êáé üôé ç âñï÷Þ ïöåßëåôáé óôçí õðåñèÝñìáíóç ôùí ãÞéíùí áôìþí áðü ôïí ¹ëéï.

18 ÈñçóêåõôéêÜ ÓÔ´ Äçìïôéêïý ÁíáîéìÝíçò (585-528 ð.×.): Êáôáãüôáí êáé áõôüò áðü ôç Ìßëçôï êáé õðÞñîå ìáèçôÞò ôïõ Áíáîßìáíäñïõ. ÕðïóôÞñéîå üôé ï êüóìïò ï-öåßëåé ôçí ýðáñîÞ ôïõ óôïí áÝñá, ï ïðïßïò ìåôáâÜëëåôáé óå íåñü, ÷þìá, öùôéÜ ê.Ü. Ðßóôåõå üôé ç ãç åßíáé Ýíáò åðßðåäïò äßóêïò ðïõ óôÝêåôáé óôïí áÝñá ìå ôïí ßäéï ôñüðï ðïõ áéùñïýíôáé ïé åðßðåäïé ðýñéíïé äßóêïé ôùí ïõñÜíéùí óùìÜôùí. Áîéïðñüóåêôåò Þôáí ïé ðáñá-ôçñÞóåéò ôïõ ó÷åôéêÜ ìå ôçí áéôßá ôùí óåéóìþí, ôïõò ïðïßïõò áðÝäé-äå óôçí áëëïßùóç ðïõ õößóôáôáé ç ãç áðü ôçí åíáëëáãÞ èåñìüôçôáò êáé øýîçò. ÇñÜêëåéôïò (540-480 ð.×.): Êáôáãüôáí áðü ôçí ¸öåóï. ÏíïìÜ-óôçêå «óêïôåéíüò» ãéá ôï äýóôñïðï ýöïò ôïõ êáé «êëáßùí» ãéá ôï ÷á-ñáêôÞñá ôïõ. Áñ÷áßåò ðëçñïöïñßåò áíáöÝñïõí üôé êáôáãüôáí áðü ôç ãåíéÜ ôïõ âáóéëéÜ ôçò ÁèÞíáò Êüäñïõ, ôïõ ïðïßïõ ï ãéïò ¢íäñï-êëïò ßäñõóå ôçí ¸öåóï. Ãé’ áõôü ïé áðüãïíïé ôïõ ¢íäñïêëïõ ïíïìÜ-óôçêáí âáóéëéÜäåò êáé ôïõò ôéìïýóáí éäéáßôåñá ãé’ áõôü. Ï ÇñÜêëåé-ôïò, üìùò, äåí áó÷ïëÞèçêå ðïôÝ ìå ôçí ðïëéôéêÞ êáé áðïóýñèçêå óôï íáü ôçò ¢ñôåìçò üðïõ Üñ÷éóå íá óõããñÜöåé âïçèþíôáò ðáñÜë-ëçëá ôïõò óõìðáôñéþôåò ôïõ ìå ôç äéäáóêáëßá ôïõ. Óôï öéëüóïöï áðïäßäåôáé ç öñÜóç «ÔÜ ðÜíôá ±år», ðïõ óçìáßíåé üôé ôá ðÜíôá ìåôá-âÜëëïíôáé, äçëáäÞ üôé óôç æùÞ äåí õðÜñ÷åé óôáèåñüôçôá êáé áêéíç-óßá, áëëÜ äéáñêÞò êßíçóç. ÓùêñÜôçò: Ï ÓùêñÜôçò, ãéïò ôïõ ëéèïîüïõ (ôå÷íßôçò ìáñìÜñùí) Óùöñïíßóêïõ êáé ôçò ìáßáò ÖáéíáñÝôçò, ãåííÞèçêå óôçí ÁèÞíá (äÞ-ìïò ÁëùðåêÞò) ôï 469 ð.×. êáé èáíáôþèçêå ìåôÜ ôçí êáôáäßêç ôïõ áðü ôï äéêáóôÞñéï ôçò Çëéáßáò ôï 399 ð.×. Óýìöùíá ìå ôá ëåãüìåíÜ ôïõ, õðÞñîå áõôïäßäáêôïò êáé Üóêçóå ôï åðÜããåëìá ðïõ åß÷å ìÜèåé áðü ôïí ðáôÝñá ôïõ. Óå çëéêßá 55 åôþí ðáíôñåýôçêå ôçí Îáíèßððç ìå ôçí ïðïßá áðÝêôçóå ôñåéò ãéïõò. Ç áíäñåßá ôïõ êáé ç êáñôåñßá ôïõ Þôáí ïíïìáóôÝò. ÕðçñÝôçóå ùò ïðëßôçò óôç ÓÜìï êáé ðïëÝìçóå óôçí Ðïôßäáéá ôçò ×áëêéäéêÞò ôï 429 ð.×., üðïõ Ýóùóå ôç æùÞ ôïõ ÁëêéâéÜ-äç. Ôï 399 ð.×. ðáñáðÝìöèçêå óå äßêç áðü ôïí ðïëéôéêü ¢íõôï, ï ïðïßïò ôïðïèÝôçóå ùò êáôÞãïñï ôïí Üãíùóôï ÌÝëçôï. ÔåëéêÜ êáôá-äéêÜóôçêå óå èÜíáôï ìå 280 øÞöïõò õðÝñ êáé 220 êáôÜ, ãéáôß «åéóÞãå êáéíÜ äáéìüíéá» óôçí ðüëç ôùí Áèçíþí. Ìïëïíüôé ôïõ ðñüôåéíå ï öß-ëïò ôïõ Êñßôùí íá äñáðåôåýóåé áðü ôç öõëáêÞ, åêåßíïò ðñïôßìçóå íá ðéåé ôï êþíåéï. Âïýäáò (560-480 ð.×.): Ï Âïýäáò, åðùíõìßá ôïõ ÓéíôÜñôá Ãêáïõ-ôÜìá, Ýæçóå óôç óçìåñéíÞ óõíïñéáêÞ ðåñéï÷Þ ÍåðÜë – Éíäßáò. Êáôá-ãüôáí áðü ðëïýóéá ïéêïãÝíåéá, áëëÜ ëßãï ìåôÜ ôç ãÝííçóÞ ôïõ Ýìåéíå

ïñöáíüò áðü ôç ìçôÝñá ôïõ êáé ôçí áíáôñïöÞ ôïõ áíÝëáâå ç èåßá êáé èåôÞ ôïõ ìçôÝñá. Ìåãáëþíïíôáò ìïñöþèçêå êáé äéáêñßèçêå óôçí ôÝ-÷íç ôïõ ðïëÝìïõ êáé éäéáßôåñá óôï ôüîï. ÅðçñåáóìÝíïò áðü ôá «ôÝóóåñá èåÜìáôá», åãêáôÝëåéøå ôçí êïóìé-êÞ æùÞ êáé áóêïóìé-êÞôåøå ðñïóðáèþíôáò íá âñåé áðÜíôçóç óôï áßíéãìá ôçò æùÞò. ÔåëéêÜ ýóôåñá áðü áñêåôü êáéñü áóêçôéêÞò æùÞò êáé áöïý õðÝâáëå ôïí åáõôü ôïõ óå ðïëëÝò óôåñÞóåéò, êáôüñèùóå êáèéóìÝíïò êÜôù áðü ìéá óõêïìïõñéÜ –ãíùóôÞ êáé ùò ìðüíôé– íá âñåé ôï ëõôñùìü êáé íá áðáëëáãåß áðü ôïí ðüíï. Ç áíáêÜëõøç áõôÞ áíáöåñüôáí óôçí áéôßá ôïõ ðüíïõ, ç ïðïßá, óýìöùíá ìå ôï Âïýäá, Þôáí ç åðéèõìßá. Áðü ôüôå èá ïíïìáæüôáí Âïýäáò, äçëáäÞ ÖùôéóìÝíïò. Ï Âïýäáò áðÝêôçóå ðïëëïýò ìáèçôÝò êáé óôáäéáêÜ äçìéïõñãÞèç-êå ìïíá÷éêü ôÜãìá, ðïõ ðåñéüäåõå óå üëåò ôéò ðüëåéò êáé äéÝäéäå ôç âïõäéóôéêÞ äéäáóêáëßá. ¾óôåñá áðü 45 ÷ñüíéá äéäáóêáëßáò Ýêëåéóå ôá ìÜôéá ôïõ êïíôÜ óôç óçìåñéíÞ Êáóßá áíÜìåóá óå ðïëëïýò ìáèçôÝò ôïõ. Ôï ëåßøáíü ôïõ êÜçêå êáé ü,ôé áðÝìåéíå ìåôÜ ôçí êáýóç ìïéñÜ-óôçêå óôá ïêôþ êñáôßäéá ôçò ðåñéï÷Þò ðïõ äßäáîå ï Âïýäáò. ¼ôáí æçôÞóïõìå ìå ðßóôç êÜôé ðïõ Ý÷ïõìå ðñáãìáôéêÜ áíÜãêç, ï Èåüò åßíáé ðñüèõìïò íá ìáò éêáíïðïéÞóåé áõôü ôï áßôçìÜ ìáò. Ôï ðá-ñÜèåìá áõôü áíáöÝñåôáé óôç óçìáóßá êáé óôçí áîßá ðïõ Ý÷åé ç ðñï-óåõ÷Þ ãéá ôçí áíèñþðéíç æùÞ. 1. Íá âñåßôå ôéò êñõììÝíåò ëÝîåéò: Ïé êñõììÝíåò ëÝîåéò åßíáé: ÄÑÔÑÁÃÉÊÏÉÐÏÉÇÔÅÓ ÔÑÁÃÉÊÏÉ ÐÏÉÇÔÅÓ ÏËÖÉËÏÓÏÖÏÉÐÏËÇ ÖÉËÏÓÏÖÏÉ ÉÈÁËÇÓÊÌÍÏÊÅÌÊÏ ÈÁËÇÓ ÉËÏÐÈÑÇÓÊÅÉÅÓÐÏÉÌ ÈÑÇÓÊÅÉÅÓ ÏÊÏÂÅËËÅÑÅÖÏÍÔÇÓ ÂÅËËÅÑÅÖÏÍÔÇÓ ÁÍÁÎÉÌÅÍÇÓÍÇÏÈ ÁÍÁÎÉÌÅÍÇÓ ÓÙÊÑÁÔÇÓÈÊÎÐÏÓ ÓÙÊÑÁÔÇÓ

20 ÈñçóêåõôéêÜ ÓÔ´ Äçìïôéêïý 2. Óôïí áñ÷áßï ìýèï «Âåëëåñåöüíôçò», ðïõ Ýãéíå ôñáãùäßá áðü ôïí Åõñéðßäç, ï Þñùáò ðÜíù óå Ýíá öôåñùôü Üëïãï, ôïí ÐÞãáóï, ðåôÜ-åé óôïí Ïõñáíü ãéá íá áíáêáëýøðåôÜ-åé ôá ìõóôÞñéá ôùí èåþí. ÔåëéêÜ, ïé èåïß ôïí ôéìùñïýí êáôáêñçìíßæïíôÜò ôïí áðü ôá óýííåöá. Óôç óõ-ãêåêñéìÝíç ðåñßðôùóç ïé èåïß êñáôïýí æçëüôõðá ôá ìõóôéêÜ ôïõò êáé äåí ôá áðïêáëýðôïõí óôïõò áíèñþðïõò. Óõìâáßíåé ôï ßäéï ìå ôï Èåü ôïõ ×ñéóôéáíéóìïý; Íá ôåêìçñéþóåôå ôçí ÜðïøÞ óáò. Ï Èåüò ôïõ ×ñéóôéáíéóìïý ìå äéêÞ ôïõ ðñùôïâïõëßá êáé ÷ùñßò íá æçôçèåß áðü ôïí Üíèñùðï åìöáíßóôçêå ìå ôç ìïñöÞ öëåãüìåíçò ÂÜ-ôïõ êáé öáíÝñùóå ôçí ÁëÞèåéá ðïõ åßíáé áéþíéá êáé äå ÷Üíåôáé ðïôÝ. Ç áëÞèåéá áõôÞ áöïñÜ üëïõò ôïõò áíèñþðïõò, ü÷é ìüíï Ýíáí Üí-èñùðï (ÌùõóÞ) Þ Ýíá ëáü (éóñáçëéôéêü). ¼ôáí ç ÁëÞèåéá áõôÞ óáñ-êþèçêå óôï ðñüóùðï ôïõ ×ñéóôïý, ðñïóÝöåñå óôçí áíèñùðüôçôá ôç óùôçñßá. 3. Óôçí áñ÷áßá ÁèÞíá õðÞñ÷å Ýíáò âùìüò áöéåñùìÝíïò óôïí «Üãíù-óôï Èåü». Ðïéïò åßíáé ï ëüãïò ðïõ ïäÞãçóå ôïõò Áèçíáßïõò íá ÷ôß-óïõí Ýíáí ôÝôïéï âùìü; Ìðïñåßôå íá âñåßôå ðåñéóóüôåñåò ðëçñï-öïñßåò ãéá ôï âùìü áõôü; Ãéá ôï âùìü ôïõ «Üãíùóôïõ Èåïý», ðïõ ÷ôßóôçêå ôïí 5ï áéþíá ð.×., õðÜñ÷ïõí äýï åêäï÷Ýò. Óýìöùíá ìå ôçí ðñþôç åêäï÷Þ, ï âùìüò áõôüò åêöñÜæåé ôç äéÜ-èåóç ôùí Áèçíáßùí íá ãíùñßóïõí ôïí áëçèéíü Èåü, áöïý äåí Þôáí éêáíïðïéçìÝíïé áðü ôïõò èåïýò ðïõ êÜëõðôáí ôéò èñçóêåõôéêÝò ôïõò áíáæçôÞóåéò. ÊáôÜ ôç äåýôåñç åêäï÷Þ, ï âùìüò áõôüò õðÞñ÷å åðåéäÞ ïé Áèç-íáßïé öïâüíôïõóáí ìÞðùò êÜðïéïò èåüò, ôïí ïðïßï äå ãíþñéæáí Þ åß÷áí ëçóìïíÞóåé, ïñãéóôåß ðïõ äåí åß÷å âùìü ðñïò ôéìÞí ôïõ.

×ñéóôïý, êáé ü÷é ìå ìßá áöçñçìÝíç Ýííïéá: «Åãþ åßìáé ç ïäüò, ç áëÞèåéá êáé ç æùÞ». Ç óõíÜíôçóç ôïõ ×ñéóôïý ìå ôïí ÐéëÜôï Ï ×ñéóôüò áðïêáëýðôåé óôï Ñùìáßï äéïéêçôÞ ÐéëÜôï üôé ç Âá-óéëåßá ôïõ äåí Ý÷åé ó÷Ýóç ìå ôéò åðßãåéåò âáóéëåßåò. Ãéáôß ç áëÞèåéá ôïõ ×ñéóôïý åßíáé óçìáíôéêÞ ãéá ôïí Üíèñùðï Ç ÁëÞèåéá ðïõ ðñïóöÝñåé ï ×ñéóôüò ìåôáìïñöþíåé ôïí Üíèñùðï êáé ôïí áðåëåõèåñþíåé áðü ôçí áìáñôßá. Ãéáôß ï åñ÷ïìüò ôïõ ×ñéóôïý óôïí êüóìï Þôáí ï ðéï êáèïñéóôéêüò óôáè-ìüò óôï ôáîßäé ìïõ óôï ÷ñüíï; Ï åñ÷ïìüò ôïõ ×ñéóôïý óôïí êüóìï Þôáí óçìáíôéêüò óôáèìüò óôï ôáîßäé ìïõ óôï ÷ñüíï ãéáôß, ãéá ðñþôç öïñÜ, Ýíéùóá üôé ç áëÞèåéá óõíäåüôáí ìå Ýíá ðñüóùðï óõãêåêñéìÝíï, êáé ü÷é ìå áüñéóôá ëüãéá êáé èåùñßåò. Ìå ðïéï ôñüðï åêöñÜóôçêå áõôÞ ç ÁëÞèåéá áðü ôï ×ñéóôü; Ï ×ñéóôüò, ëßãï ðñéí áðü ôï ÐÜèïò1 _{ôïõ, óõìâïýëåøå ôïõò} ìáèç-ôÝò ôïõ íá ìçí ôáñÜæïíôáé êáé íá ðéóôåýïõí óôï Èåü êáé óå Áõôüí. Ôïõò öáíÝñùóå ìÜëéóôá üôé Áõôüò åßíáé ç áëÞèåéá êáé ç æùÞ êáé üôé ìðïñïýí íá ïäçãçèïýí óôïí ÐáôÝñá ôïõ ìÝóù Áõôïý. ÊÜðïéá Üëëç öïñÜ, üôáí ï ×ñéóôüò åß÷å ïäçãçèåß ìðñïóôÜ óôï Ñù-ìáßï äéïéêçôÞ ôçò Ðáëáéóôßíçò Ðüíôéï ÐéëÜôï ãéá íá áðïëïãçèåß, ñù-1 ÐÜèïò ôïõ ×ñéóôïý: åßíáé ôá ãåãïíüôá ôçò óýëëçøçò, ôçò äßêçò, ôçò êáôá-äßêçò êáé ôçò óôáýñùóçò ôïõ ×ñéóôïý áðü ôéò éïõäáúêÝò áñ÷Ýò

22 ÈñçóêåõôéêÜ ÓÔ´ Äçìïôéêïý ôÞèçêå áí èåùñåß ôïí åáõôü ôïõ âáóéëéÜ ôùí Éïõäáßùí. Åêåßíïò ôïõ áðÜíôçóå üôé ç âáóéëåßá ôïõ äåí Ý÷åé ó÷Ýóç ìå ôïí êüóìï áõôü, ãéáôß äéáöïñåôéêÜ ïé õðÞêïïß1 _{ôïõ äå èá Üöçíáí íá óõëëçöèåß, êáé ôïõ} åðéóÞìáíå üôé Þñèå óôïí êüóìï ãéá íá áðïêáëýøåé ôçí áëÞèåéá êáé ü÷é ãéá íá êõâåñíÞóåé. Ï Ñùìáßïò äéïéêçôÞò áðüñçóå êáé ôïõ æÞôçóå íá ìÜèåé ôé åßíáé áëÞèåéá. Ï Éçóïýò ðñïôßìçóå íá ìçí ôïõ áðáíôÞóåé, êáèþò ï ÐéëÜôïò äåí ìðïñïýóå íá áíôéëçöèåß üôé ç áëÞèåéá âñéóêü-ôáí ïëïæþíâñéóêü-ôáíç ìðñïóôÜ ôïõ. ¢ëëùóôå, ãéá ôïí ÐéëÜôï êáé ãéá ôç ñù-ìáúêÞ áõôïêñáôïñßá, ðïõ óôçñéæüôáí óôç âßá êáé óôï öüâï, ï ×ñéóôüò Þôáí ìéá áðåéëÞ. Ãéáôß åßíáé ôüóï óçìáíôéêÞ ãéá ôïí Üíèñùðï ç ÁëÞèåéá áõôÞ ðïõ åê-öñÜæåé ï ×ñéóôüò; Ç ÁëÞèåéá áõôÞ åßíáé óçìáíôéêÞ ãéáôß ìåôáìïñöþíåé ôïí Üíèñùðï êáé ôïí áðåëåõèåñþíåé áðü ôçí áìáñôßá, äçëáäÞ óõíäÝåôáé ìå ôç óù-ôçñßá ôïõ. Ï åñ÷ïìüò ôïõ ÓùôÞñá ×ñéóôïý áðåëåõèÝñùóå ôïõò áíèñþðïõò áðü ôï óêïôÜäé ôçò áìáñôßáò êáé ôïõò ðñüóöåñå ôçí áëçèéíÞ æùÞ.

ÅðåîåñãÜæïìáé ôéò ÅñùôÞóåéò-ÁóêÞóåéò

ôïõ ó÷ïëéêïý âéâëßïõ

Ä

1. Íá ÷áñáêôçñßóåôå ìå ôçí Ýíäåéîç Óùóôü (Ó) Þ ËÜèïò (Ë) ôéò ðñïôÜ-óåéò ðïõ áêïëïõèïýí: á) Ç áëÞèåéá ðïõ áðïêÜëõøå ï ×ñéóôüò Þôáí ðáñüìïéá ìå áõôÞ ðïõ åß÷áí äéáôõðþóåé ïé áñ÷áßïé öéëüóïöïé. â) Ï ÐéëÜôïò êáôÜëáâå ðïéá Þôáí ç áëÞèåéá. ã) Ç áëÞèåéá ôáõôßæåôáé ìå ôï ðñüóùðï ôïõ ×ñéóôïý. á) ËÁÈÏÓ ãéáôß ç áëÞèåéá ôùí öéëïóüöùí óõíäåüôáí ìå áüñéóôá ëü-ãéá êáé èåùñßåò. â) ËÁÈÏÓ ãéáôß, áí êáôáëÜâáéíå ðïéá åßíáé ç áëÞèåéá, äå èá áðïñïý-óå êáé äå èá æçôïýáðïñïý-óå ðåñáéôÝñù åîçãÞáðïñïý-óåéò. ã) ÓÙÓÔÏ 1 õðÞêïïò: ï Üíèñùðïò ðïõ âñßóêåôáé óôçí åîïõóßá êÜðïéïõ êñÜôïõò êáé õðáêïýåé óôïõò íüìïõò ôïõ

2. Ï ×ñéóôüò åßðå: «Åãþ åßìáé ç ÁëÞèåéá». Ãéáôß ìå áõôÞ ôç öñÜóç áíïß-ãåôáé óôïí Üíèñùðï ç äõíáôüôçôá ìéáò áõèåíôéêÞò æùÞò; Ðïéá Þôáí ç äéáöïñÜ ôçò ÁëÞèåéáò áõôÞò áðü ôçí áëÞèåéá ðïõ åêðñïóùðïý-óå ç êñáôéêÞ åîïõóßá åêåßíçò ôçò åðï÷Þò; Ï äñüìïò ðñïò ôï Èåü åßíáé ãíþóç ôçò áëÞèåéáò, áíáãÝííçóç, öù-ôéóìüò êáé êáôÜêôçóç ôçò æùÞò. ÁëÞèåéá êáé æùÞ äåí åßíáé áöçñçìÝ-íåò Ýííïéåò êáé éäÝåò, áëëÜ ðñáãìáôéêüôçôåò ðïõ ôáõôßæïíôáé ìå ôï ðñüóùðï ôïõ Õéïý ôïõ Èåïý ðïõ óáñêþèçêå. Áõôüò ðïõ åßíáé ÁëÞ-èåéá áðïêáëýðôåé ôçí áëÞÁëÞ-èåéá êáé ãßíåôáé ç ðçãÞ ôçò ðíåõìáôéêÞò ìáò æùÞò, ìéáò æùÞò ðïõ äåí Ý÷åé çìåñïìçíßá ëÞîçò êáé äå èßãåôáé áðü ôï èÜíáôï. Ï Üíèñùðïò åëåýèåñá êáé äß÷ùò êáôáíáãêáóìü êá-ëåßôáé íá ëÜâåé ìÝñïò óôç íÝá áõôÞ ðñáãìáôéêüôçôá. Ç äéáöïñÜ ôçò ÁëÞèåéáò ôïõ ×ñéóôïý áðü ôçí «áëÞèåéá» ðïõ åê-ðñïóùðïýóå ç êñáôéêÞ åîïõóßá ôçò åðï÷Þò åêåßíçò äåí Þôáí ìüíï ðïéïôéêÞ, áëëÜ åß÷å ó÷Ýóç êáé ìå ôïí ôñüðï ìå ôïí ïðïßï åðéâáëëüôáí óôïõò áíèñþðïõò, êáèþò óôçñéæüôáí óôç âßá, óôï öüâï êáé óôïí å-îáíáãêáóìü ôùí óõíåéäÞóåùí. 3. Íá äñáìáôïðïéÞóåôå ôç óõíÜíôçóç ôïõ ×ñéóôïý ìå ôïí ÐéëÜôï. Ôï åðüìåíï ðñùß áðü ôç óýëëçøÞ ôïõ ï Éçóïýò ïäçãåßôáé ìðñï-óôÜ óôï éïõäáúêü óõíÝäñéï, ôï ïðïßï áðïöÜóéóå íá ôïí ðáñáðÝìøåé óôï Ñùìáßï äéïéêçôÞ ôçò Ðáëáéóôßíçò, ôïí Ðüíôéï ÐéëÜôï, ìå ôçí êá-ôçãïñßá ôçò óôÜóçò åíÜíôéá óôç Ñþìç. Ï ÐéëÜôïò ôïí áíáêñßíåé: – Åóý åßóáé ëïéðüí áõôüò ðïõ éó÷õñßæåôáé üôé åßíáé ï âáóéëéÜò ôùí Éïõäáßùí; – Åóý ôï åßðåò, áðáíôÜ ìå èÜññïò êáé çñåìßá ï Éçóïýò. – Äåí åßìáóôå åäþ ãéá íá ðáßîïõìå ðáé÷íßäéá, áðáíôÜ åêíåõñéóìÝ-íïò ï ÐéëÜôïò. Åßóáé Þ äåí åßóáé ï âáóéëéÜò ôùí Éïõäáßùí; – Ç äéêÞ ìïõ âáóéëåßá äåí åßíáé üðùò áõôÞ ðïõ ãíùñßæåôå, ãéáôß äåí åßíáé áðü áõôü ôïí êüóìï. Äåí åßìáé Üëëïò Ýíáò áðü ôïõò Üñ÷ïíôÝò óáò. Áí Þôáí Ýôóé, ïé õðÞêïïß ìïõ èá ìå õðåñáóðßæïíôáí êáé èá ðñïóðá-èïýóáí íá ìå ðñïóôáôåýóïõí. – Ôé åßäïõò âáóéëåßá ëïéðüí åßíáé áõôÞ; Äåí Ý÷åéò Ýñèåé ãéá íá êõâåñ-íÞóåéò; ôïí ñùôÜ ï Ñùìáßïò äéïéêçôÞò, ðïõ åßíáé ðåñßåñãïò êáé èÝëåé íá ìÜèåé üóï ôï äõíáôüí ðåñéóóüôåñá ðñÜãìáôá ãé’ áõôüí ðïõ Ý÷åé ìðñïóôÜ ôïõ. Ãíùñßæåé áðü ôçí áñ÷Þ üôé äåí Ý÷åé íá êÜíåé ìå Ýíáí åðáíáóôÜôç, áëëÜ ìå Ýíáí áèþï Üíèñùðï. – Ç äéêÞ ìïõ âáóéëåßá åßíáé ðíåõìáôéêÞ êáé áðåõèýíåôáé óôéò êáñäéÝò êáé óôéò óõíåéäÞóåéò ôùí áíèñþðùí. Äåí Ý÷ù óêïðü íá áíáôñÝøù ôçí åðßãåéá åîïõóßá ìå âßáéï ôñüðï. Ôï ìïíáäéêü ìïõ üðëï åßíáé ç ìáñôõñßá ôçò áëÞèåéáò.

24 ÈñçóêåõôéêÜ ÓÔ´ Äçìïôéêïý – Ðïéá åßíáé ëïéðüí ç áëÞèåéá; Ï ×ñéóôüò äåí áðáíôÜ. Ï ÐéëÜôïò Ý÷åé ìðñïóôÜ ôïõ ïëïæþíôáíç ôçí áëÞèåéá, áëëÜ äåí ìðïñåß íá ôçí áíáãíùñßóåé. ÓêÝöôåôáé íá âá-óáíßóåé ôï ×ñéóôü êáé ìåôÜ íá ôïí áöÞóåé åëåýèåñï, ìéá êáé áðü ôçí áíÜêñéóç äåí ðñïÝêõøå êÜðïéï åðéâáñõíôéêü óôïé÷åßï. Ïé Éïõäáßïé üìùò åðéìÝíïõí, ãé’ áõôü ï ÐéëÜôïò æçôåß íá áóêçèåß ôï ðñïíüìéï ôçò áðåëåõèÝñùóçò åíüò öõëáêéóìÝíïõ ãéá ôçí åïñôÞ ôïõ ÐÜó÷á. Ñù-ôÜåé ëïéðüí ôï ðëÞèïò: – ÈÝëåôå íá áðåëåõèåñþóù ôïí Éçóïý Þ ôï ÂáñáââÜ; (Ï ÂáñáââÜò Þôáí Ýíáò óôáóéáóôÞò ðïõ åß÷å äéáðñÜîåé öüíï.) Ôï ïñãéóìÝíï ðëÞèïò áðïöáóßæåé ôçí áðåëåõèÝñùóç ôïõ Âáñáâ-âÜ êáé ôçí êáôáäßêç ôïõ Éçóïý. Ï ÐéëÜôïò ðáßñíåé íåñü êáé íßðôåé ôá ÷Ýñéá ôïõ, èÝëïíôáò íá äåßîåé üôé äå öÝñåé åõèýíç ãéá ôçí áðüöáóç áõôÞ.