Ο αλχημιστής

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)

ΡΑULO COELHO

ο

ΑΛΧΗΜΙΣΤHΣ

Μετάφραση: ΜΑΡΙΑ-ΦΕΡΡΕΪΡΑ ΧΙΔΙΡΟΓΛΟΥ «ΝΕΑ ΣΥΝΟΡΑ» ΕΚΔΟΤΙΚΟΣ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΣ ΛΙΒΑΝΗ ΑΘΗΝΑ 1996

(6)

Σειρά: ΞΕΝΗ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ Τίτλος πρωτοτύπου: Ο ALQUIMISTA Συγγραφέας: ΡΑULO COELHO Μετάφραση ΜΑΡΙΑ-ΦΕΡΡΕΪΡΑ ΧΙΔΙΡΟΓΛΟΥ Μεταφραστική επιμέλεια: ΑΓΓΕΛΟΣ ΦΙΛΙΠΠΑΤΟΣ Επιμέλεια: ΤΖΕΝΗ ΣΑΡΑΝΤΗ

Copyright © 1996 για την ελληνική γλώσσα: ΕΚΔΟΤΙΚΟΣ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΣ ΛΙΒΑΝΗ ΑΒΕ - «ΝΕΑ ΣΥΝΟΡΑ» Σόλωνος 98 - 106 80 Αθήνα. Τηλ: 3600398, ΚΗΧ: 3617791 Απαγορεύεται η αναδημοσίευση, η αναπαραγωγή, ολική, μερική ή περιληπτική, ή η απόδοση κατά παράφραση ή διασκευή του περιεχομένου του βιβλίου με οποιον-δήποτε τρόπο, μηχανικό, ηλεκτρονικό, φωτοτυπικό, ηχογράφησης ή άλλο, χωρίς προηγούμενη γραπτή άδεια του εκδότη. Νόμος 2121/1993 και κανόνες του Διεθνούς Δικαίου που ισχύουν στην Ελλάδα. ΙSΒΝ 960-236-649-4 Digitally signed by 1337-Salamakia Date: 2007.02.11 13:18:08 Z Reason: Document is released Location: Greece Signature Not Verified

(7)

Στον Ζ. Αλχημιστή, που γνωρίζει και εφαρμόζει τα μυστικά τον Μεγάλου Έργου

(8)

(9)

ΕΙΣΑΓΩΓH Επιβάλλεται να πω κάτι για το γεγονός ότι ο Αλχημιστής είναι ένα συμβολικό βιβλίο, διαφορετικό από το Ημε-ρολόγιο ενός Μάγου, που ήταν δοκίμιο. Για έντεκα χρόνια της ζωής μου μελέτησα αλχημεία. Η απλή ιδέα να μετατρέψω μέταλλα σε χρυσάφι ή να α-νακαλύψω το ελιξηριο της μακροζωίας παραήταν ελκυ-στική για να περάσει απαρατήρητη από οποιονδήποτε αρχάριο της μαγείας. Παραδέχομαι ότι το ελιξήριο της μακροζωίας μου φάνταζε πιο ελκυστικό: πριν καταλάβω και αισθανθώ την παρουσία του Θεού, η σκέψη ότι όλα θα τελείωναν κάποια μέρα μου φαινόταν απελπιστική. Επομένως, μόλις άκουσα για τη δυνατότητα να βρεθεί έ-να υγρό ικανό έ-να παρατείνει την ύπαρξή μου για πολλά χρόνια, αποφάσισα να αφιερωθώ ψυχή τε και σώματι στην παρασκευή του.

(10)

PAULO COELHO Ήταν μια εποχή μεγάλων κοινωνικών μεταβολών -αρχή της δεκαετίας του '70- και δεν υπήρχαν ακόμη σοβαρές εκδόσεις σχετικές με την αλχημεία. Άρχισα κι εγώ, όπως ένα άλλο πρόσωπο του βιβλίου, να ξοδεύω τα λίγα μου χρήματα για την αγορά σημαντικών βι-βλίων αλχημείας και αφιέρωνα μεγάλο μέρος της μέ-ρας μου στη μελέτη του πολύπλοκου συμβολισμού της. Αναζήτησα δύο ή τρία άτομα στο Ρίο ντε Ζανέιρο που ασχολούνταν σοβαρά με το μεγάλο έργο· αρνήθηκαν όμως να με δεχτούν. Γνώρισα και πολλά άλλα άτομα που αποκαλούνταν αλχημιστές, είχαν τα εργαστήριά τους και υπόσχονταν να μου μάθουν τα μυστικά της τέ-χνης, με αντάλλαγμα μια σωστή περιουσία· σήμερα καταλαβαίνω ότι ιδέα δεν είχαν για το αντικείμενο του μαθήματός τους. Παρ' όλη την αφοσίωσή μου, τα αποτελέσματα ήταν πέρα για πέρα μηδαμινά. Δε συνέβαινε τίποτε απ' ό,τι ι-σχυρίζονταν οι πραγματείες της αλχημείας με την πολύ-πλοκή τους γλώσσα. Ήταν μια ατέλειωτη σειρά συμβό-λων, δράκων, λιονταριών, ήλιων, φεγγαριών και υδράρ-γυρων κι εγώ είχα συνεχώς την εντύπωση ότι βάδιζα σε λάθος δρόμο, γιατί η συμβολική γλώσσα αφήνει τερά-στιο περιθώριο παρεξηγήσεων. Το 1973, αφού είχα πια απελπιστεί από την ανυπαρξία οποιασδήποτε προόδου, 10

(11)

Ο ΑΛΧΗΜΙΣΤΗΣ διέπραξα την έσχατη ανευθυνότητα. Εκείνη την εποχή είχα υπογράψει συμβόλαιο με τη Γραμματεία Εκπαί-δευσης του Μάτο Γκρόσο για να διδάξω θέατρο σ' αυτή την πολιτεία κι αποφάσισα, σε συνεργασία με τους μα-θητές μου, να κάνω σεμινάρια θεάτρου με θέμα το Σμα-ραγδένιο Πίνακα. Αυτή η στάση μου, μαζί με εισχωρή-σεις μου στις ελώδεις περιοχές της μαγείας, στάθηκε αι-τία να δοκιμάσω στην ίδια μου τη σάρκα την αλήθεια της παροιμίας: «Όλα εδώ πληρώνονται». Τα πάντα γύ-ρω μου γκρεμίστηκαν τελείως. Τα επόμενα έξι χρόνια της ζωής μου τήρησα αρκε-τά επιφυλακτική σαρκε-τάση σχετικά με ό,τι αφορούσε τη μυστική περιοχή. Σ' αυτή την πνευματική εξορία, έμα-θα σημαντικά πράγματα: ότι μια αλήθεια τη δεχόμα-στε μόνο αφού αρχικά την έχουμε αρνηθεί από τα βά-θη της ψυχής μας, ότι δεν πρέπει να αποφεύγουμε το πεπρωμένο μας και ότι το χέρι του Θεού είναι άπειρα γενναιόδωρο, παρ' όλη την αυστηρότητά του. Το 1981 ήρθα σε επαφή με το ΡΑΜ και το δάσκαλό μου, ο οποίος θα με ξαναέφερνε στο χαραγμένο για μένα δρόμο. Κι ενώ εκείνος με εκπαίδευε στη διδα-σκαλία του, μελέτησα εκ νέου την αλχημεία για δικό μου λογαριασμό. Κάποια νύχτα, ενώ συζητούσαμε ύ- στερα από μια εξαντλητική διαδικασία τηλεπάθειας,

(12)

PAULO COELHO τον ρώτησα γιατί η γλώσσα των αλχημιστών ήταν τόσο αόριστη και τόσο πολύπλοκη. - Υπάρχουν τρία είδη αλχημιστών, μου είπε ο δά-σκαλος. Εκείνοι που είναι αόριστοι γιατί δεν ξέρουν για ποιο πράγμα μιλάνε· εκείνοι που είναι αόριστοι γιατί ξέρουν για ποιο πράγμα μιλάνε, αλλά ξέρουν επί-σης ότι η γλώσσα της αλχημείας απευθύνεται στην καρδιά και όχι στο νου. - Και ποιο είναι το τρίτο είδος; ρώτησα. - Εκείνοι που ποτέ δεν άκουσαν για αλχημεία, αλλά κατάφεραν, μέσα από το βίωμά τους, να ανακαλύψουν τη φιλοσοφική λίθο. Κατόπιν τούτου ο δάσκαλός μου -που ανήκε στο δεύτερο είδος- αποφάσισε να μου παραδώσει μαθή-ματα αλχημείας. Ανακάλυψα ότι η συμβολική γλώσσα, που τόσο με ενοχλούσε και με μπέρδευε, ήταν ο μόνος τρόπος να αγγίξω την ψυχή του κόσμου ή αυτό που ο Γιουνγκ αποκάλεσε το «συλλογικό ασυνείδητο». Ανα-κάλυψα τον προσωπικό μύθο και τα σημάδια του Θεού, αλήθειες που η εγκεφαλική μου νοημοσύνη αρνιόταν να δεχτεί λόγω της μεγάλης τους απλότητας. Ανακάλυ-ψα ότι η προσέγγιση του μεγάλου έργου δεν είναι προ-νόμιο μερικών, αλλά όλων των ανθρώπων πάνω στη γη. Φυσικά το μεγάλο έργο δεν εμφανίζεται πάντα με 12

(13)

Ο ΑΛΧΗΜΙΣΤΗΣ τη μορφή ενός αβγού ή ενός μπουκαλιού με υγρό, αλ-λά όλοι μπορούμε -χωρίς καμιά αμφιβολία- να βυθι-στούμε στην ψυχή του κόσμου. Γι' αυτό ο Αλχημιστής είναι επίσης συμβολικό κείμε-νο. Μέσα από τις σελίδες του, όχι μόνο μεταφέρω ό,τι έμαθα σχετικά, αλλά προσπαθώ να τιμήσω μεγάλους συγγραφείς που κατάφεραν και προσέγγισαν τη διεθνή γλώσσα: Χεμινγουέι, Μπλέικ, Μπόρχες (ο οποίος χρη-σιμοποίησε και την περσική ιστορία σε ένα από τα διηγήματα του), Μάλμπα Ταχάν, μεταξύ άλλων. Για να ολοκληρώσω αυτό τον ήδη εκτεταμένο πρό-λογο και να επεξηγήσω τι εννοούσε ο δάσκαλός μου με το τρίτο είδος αλχημιστών, αξίζει τον κόπο να επανα-φέρω στη μνήμη μια ιστορία, που μου την είπε ο ίδιος στο εργαστήριο του. Η Παναγία, με το Βρέφος στην αγκαλιά Της, απο-φάσισε να κατέβει στη γη και να επισκεφτεί ένα μονα-στήρι. Υπερήφανοι, όλοι οι ιερείς στάθηκαν στη σειρά και ο καθένας παρουσιαζόταν μπροστά στην Παναγία για να της αποδώσει τιμές. Ο ένας απήγγειλε ωραία ποιήματα, ο άλλος έδειξε τις μικρογραφίες του για τη Βίβλο, ένας τρίτος απαρίθμησε τα ονόματα όλων των αγίων. Και ούτω καθεξής, ο κάθε μοναχός με τη σειρά του τίμησε την Παναγία και το Βρέφος.

(14)

PAULO COELHO Στην τελευταία θέση της σειράς στεκόταν ένας ιερέ-ας, ο πιο ταπεινός του μοναστηριού, ο οποίος δεν είχε μάθει ποτέ τα σοφά κείμενα της εποχής. Οι γονείς του ήταν απλοί άνθρωποι που δούλευαν σ' ένα παλιό τσίρ-κο της γειτονιάς και το μόνο που του είχαν μάθει ήταν να πετάει μπάλες στον αέρα και να κάνει μερικές τα-χυδακτυλουργίες. Όταν ήρθε η σειρά του, οι άλλοι ιερείς έσπευσαν να τελειώσουν με την απόδοση τιμών, γιατί ο τέως ταχυ-δακτυλουργός δεν είχε τίποτε το σημαντικό να πει και ενδεχομένως να υποβάθμιζε την εικόνα του μοναστη-ριού. Στο μεταξύ, στα βάθη της καρδιάς του αισθανό-ταν κι εκείνος απέραντη ανάγκη να προσφέρει κάτι στον Χριστό και στην Παναγία. Ντροπαλός, αισθανόμενος το βλέμμα αποδοκιμα-σίας των αδελφών, έβγαλε μερικά πορτοκάλια από την τσέπη του και βάλθηκε να της τα πετά στον αέρα, κάνοντας μερικές φιγούρες, το μόνο που ήξερε. Μόνο τότε χαμογέλασε το Βρέφος κι άρχισε να χτυ-πά παλαμάκια στην αγκαλιά της Παναγίας. Και προς αυτό τον ιερέα άπλωσε η Παναγία τα χέρια Της και τον άφησε να κρατήσει το Βρέφος λίγη ώρα. 0 Συγγραφέας 14

(15)

«Κατὰ μίαν πορείαν τους, αὐτός ἐμπῆκε εἰς ἕνα χωριό. Μία γυναίκα, ποὺ ὡνομάζετο Μάρθα, τὸν ὑποδέχθηκε εἰς τὸ σπίτι της. Αὐτὴ εἲχε άδελφὴν ποὺ ὡνομάζετο Μαρία, ἡ ὁποία έκαθότανε κοντὰ εἰς τὰ πόδια τοῦ Ἰησοῦ καὶ ἄκουε ὅσα ἔλεγε. Ἀλλ' ἡ Μάρθα ἧτο ἀπησχολημένη μὲ πολλὴν ὑπηρεσίαν καὶ ἐπλησίασε καὶ εἶπε, “Κύριε, δὲν σὲ μέλει ποὺ ἡ ἀδελφή μου μὲ ἄφησε μόνην νὰ ὑπηρετῶ; Πές της λοιπὸν νὰ μὲ βοηθήση”. Ὁ Ἰησοῦς τῆς ἀπε-κρίθη, “Μάρθα, Μάρθα, μεριμνᾶς καὶ ἀνησυχεῖς διὰ πολλὰ πράγματα, ἀλλ' ἕνα πράγμα εἶναι ἀναγκαῖον. Ἡ Μαρία ἐδιάλεξε τὴν καλὴν μερίδα, ἡ ὁποῖα δὲν θὰ τῆς άφαιρεθῆ». Λουκάς, 10.38-42 (σε μεχάφραση Π. Ν. Τρεμπέλα)

(16)

(17)

ΠΡΟΛΟΓΟΣ Ο ΑΛΧΗΜΙΣΤΗΣ έπιασε ένα βιβλίο που κάποιος από το καραβάνι είχε φέρει μαζί του. Αν και ο τόμος δεν είχε εξώφυλλο, εκείνος κατάφερε να εξακριβώσει το όνομα του συγγραφέα του: Όσκαρ Ουάιλντ. Καθώς το ξεφύλ-λιζε, βρήκε μια ιστορία για τον Νάρκισσο. Ο αλχημιστής γνώριζε το μύθο του Νάρκισσου, του ωραίου αγοριού που κάθε μέρα θαύμαζε την ομορφιά του σε μια λίμνη. Τόσο πολύ είχε γοητευτεί από τον ί-διο τον εαυτό του, που κάποια μέρα έπεσε μέσα στη λίμνη και πνίγηκε. Στη θέση όπου έπεσε, φύτρωσε ένα λουλούδι που το ονόμασαν Νάρκισσο. Ο Όσκαρ Ουάιλντ όμως δεν τελείωνε έτσι την ιστο-ρία του. Έλεγε ότι, όταν πέθανε ο Νάρκισσος, ήρθαν οι Ορειάδες -νύμφες του δάσους- και διαπίστωσαν ότι η λίμνη είχε μετατραπεί από λίμνη γλυκού νερού σε αμφορέα αλμυρών δακρύων.

(18)

PAULO COELHO - Γιατί κλαις; ρώτησαν οι Ορειάδες. - Κλαίω για τον Νάρκισσο, είπε η λίμνη. - Α, δε μας εκπλήσσει που κλαις για τον Νάρκισσο, συνέχισαν εκείνες. Στο κάτω κάτω, παρόλο που κι ε-μείς τον κυνηγούσαμε στο δάσος, εσύ ήσουν η μόνη που είχε την ευκαιρία να θαυμάσει από κοντά την ο-μορφιά του. - Μα ήταν όμορφος ο Νάρκισσος; ρώτησε η λίμνη. - Ποιος να το ξέρει καλύτερα από σένα; απάντησαν έκπληκτες οι Ορειάδες. Στο κάτω κάτω, στις όχθες σου έσκυβε κάθε μέρα. Η λίμνη έμεινε για λίγο σιωπηλή. Μετά είπε: - Κλαίω για τον Νάρκισσο, αλλά δεν είχα καταλά-βει ότι ήταν όμορφος. Κλαίω για το Νάρκισσο γιατί, κάθε φορά που έσκυβε στις όχθες μου, εγώ μπορούσα να βλέπω στα βάθη των ματιών του την αντανάκλαση της ίδιας μου της ομορφιάς. - Τι ωραία ιστορία! είπε ο αλχημιστής. 18

(19)

(20)

(21)

Το ΑΓΟΡΙ το έλεγαν Σαντιάγο. Είχε αρχίσει να σκοτει-νιάζει όταν έφτασε με το κοπάδι του μπροστά στην παλιά εγκαταλειμμένη εκκλησία. Η σκεπή της είχε ε-ξαφανιστεί εδώ και πολύ καιρό και μια τεράστια συκο-μουριά είχε μεγαλώσει στο σημείο όπου παλιά υπήρχε το παρεκκλήσι. Αποφάσισε να περάσει εκεί τη νύχτα. Έβαλε όλα τα πρόβατα να περάσουν από την ετοιμόρροπη πόρτα και στη συνέχεια τοποθέτησε μερικές σανίδες κατά τέτοιο τρόπο, ώστε να μην μπορέσει να ξεφύγει κανέ-να πρόβατο κατά τη διάρκεια της νύχτας. Δεν υπήρ-χαν λύκοι σ' εκείνη την περιοχή, αλλά μια φορά είχε ξεφύγει ένα ζώο τη νύχτα και αυτός είχε ξοδέψει όλη την επόμενη μέρα ψάχνοντας για το απολωλός πρόβα-το. Άπλωσε την κάπα του κάτω και ξάπλωσε, βάζοντας για μαξιλάρι το βιβλίο που είχε μόλις διαβάσει. Θυμή-θηκε, πριν τον πάρει ο ύπνος, ότι έπρεπε ν' αρχίσει να διαβάζει πιο χοντρά βιβλία: δε διαβάζονταν τόσο γρή-

(22)

PAULO COELHO γορα και αποτελούσαν πιο βολικά μαξιλάρια για τη νύχτα. Ήταν ακόμη σκοτεινά όταν ξύπνησε. Κοίταξε ψηλά και, μέσα από τη μισογκρεμισμένη σκεπή, είδε τα α-στερία να λάμπουν. «Θα ήθελα να είχα κοιμηθεί λίγο ακόμα», σκέφτη-κε. Είχε δει το ίδιο όνειρο μ' εκείνο της περασμένης ε-βδομάδας και άλλη μια φορά είχε ξυπνήσει πριν από το τέλος. Σηκώθηκε και ήπιε μια γουλιά κρασί. Μετά πήρε την γκλίτσα του και βάλθηκε να ξυπνά τα πρόβατα που κοιμόνταν ακόμη. Είχε προσέξει ότι, μόλις ξυπνούσε, ξυπνούσαν ταυτόχρονα και τα περισσότερα ζώα. Σαν να υπήρχε μια μυστική δύναμη που ένωνε τη ζωή εκεί-νων των προβάτων, που εδώ και δυο χρόνια διέτρεχαν μαζί του τη γη, ψάχνοντας νερό και τροφή. «Μ' έχουν συνηθίσει τόσο πολύ, που γνωρίζουν όλα τα ωράρια μου», είπε χαμηλόφωνα. Συλλογίστηκε μια στιγμή και συμπέρανε ότι και το αντίθετο ήταν δυνατό: εκείνος να είχε συμμορφωθεί με το ωράριο των προβάτων. Υπήρξαν όμως μερικά πρόβατα που αργούσαν πιο πολύ να σηκωθούν. Το αγόρι τα ξύπνησε ένα ένα με την γκλίτσα, φωνάζοντας το καθένα με το όνομά του. Πάντα πίστευε ότι τα πρόβατα μπορούσαν να καταλά- 22

(23)

Ο ΑΛΧΗΜΙΣΤΗΣ βουν τι έλεγε. Γι' αυτό τους διάβαζε καμιά φορά φωνα-χτά τα σημεία των βιβλίων που τον είχαν εντυπωσιάσει ή τους μιλούσε για τη μοναξιά ή τη χαρά της ζωής ε-νός βοσκού στον κάμπο ή σχολίαζε ό,τι καινούριο έ-βλεπε στις πόλεις απ' όπου περνούσε. Τις τελευταίες δυο μέρες, όμως, είχε μία και μόνη έγνοια: το κορίτσι, την κόρη του εμπόρου, που έμενε στην πόλη όπου θα έφτανε σε τέσσερις μέρες. Είχε μείνει εκεί μόνο μία μέρα, πριν από ένα χρόνο. Ο έ-μπορος ήταν ιδιοκτήτης ενός μαγαζιού υφασμάτων και ήθελε πάντα να κουρεύουν τα πρόβατα μπροστά του για να αποφεύγει τις απάτες. Κάποιος φίλος του είχε μιλήσει για το μαγαζί και ο βοσκός είχε οδηγήσει τα πρόβατά του εκεί. - Πρέπει να πουλήσω λίγο μαλλί, είπε στον έμπορο. Το μαγαζί ήταν γεμάτο και ο έμπορος παρακάλεσε το βοσκό να περιμένει ως το βράδυ. Αυτός κάθισε στο σκαλοπάτι του μαγαζιού κι έβγαλε ένα βιβλίο από το δισάκι του. - Δε φανταζόμουν ότι οι βοσκοί μπορούν να διαβά-ζουν βιβλία, είπε μια γυναικεία φωνή δίπλα του. Ήταν μια κοπέλα, χαρακτηριστικό παράδειγμα των

(24)

PAULO COELHO γυναικών της Ανδαλουσίας, με ίσια μαύρα μαλλιά και μάτια που θύμιζαν κάπως τους παλιούς Μαυριτανούς κατακτητές. - Τα πρόβατα διδάσκουν περισσότερα από τα βι-βλία. Συνέχισαν να συζητούν για περισσότερο από δυο ώ-ρες. Η κοπέλα είπε ότι ήταν η κόρη του εμπόρου και του μίλησε για τη ζωή στο χωριό, όπου η κάθε ημέρα ήταν ίδια με την προηγουμένη. Ο βοσκός της μίλησε για την ύπαιθρο της Ανδαλουσίας και για ό,τι καινού-ριο είχε δει στις πόλεις από τις οποίες είχε περάσει. Αισθανόταν ευτυχισμένος που μιλούσε με κάποιον άλ-λο αντί με τα πρόβατά του. - Πού έμαθες να διαβάζεις; ρώτησε κάποια στιγμή η κοπέλα. - Όπου όλος ο κόσμος, απάντησε το αγόρι. Στο σχολείο. - Αφού μπορείς και διαβάζεις, γιατί είσαι ένας α-πλός βοσκός; Το αγόρι κατέφυγε σε κάποια υπεκφυγή για να μην απαντήσει στην ερώτηση. Ήταν σίγουρος ότι η κοπέ-λα δε θα καταλάβαινε ποτέ. Συνέχισε τη διήγηση των ταξιδιών του και τα μικρά μαυριτανικά μάτια ανοιγό-κλειναν από έκπληξη και θαυμασμό. Όσο περνούσε η 24

(25)

Ο ΑΛΧΗΜΙΣΤΗΣ ώρα, το αγόρι όλο και περισσότερο επιθυμούσε να μην τελειώσει ποτέ εκείνη η μέρα, να συνεχίσει να είναι α-πασχολημένος ο πατέρας της κοπέλας και να του πει να περιμένει τρεις μέρες. Κατάλαβε ότι αισθανόταν κάτι που δεν είχε αισθανθεί μέχρι τώρα: την επιθυμία να εγκατασταθεί για πάντα σε μια πόλη. Με το κορίτσι με τα μαύρα μαλλιά οι μέρες δε θα ήταν ποτέ ίδιες. Τελικά, όμως, έφτασε ο έμπορος και του ζήτησε να κουρέψει τα πρόβατα. Στη συνέχεια, του πλήρωσε ό,τι χρωστούσε και του είπε να ξανάρθει σ' ένα χρόνο. Τώρα έμεναν μόνο τέσσερις μέρες για να φτάσει στο ί-διο χωριό. Ήταν αναστατωμένος και συνάμα επιφυλα-κτικός: ίσως να τον είχε ξεχάσει το κορίτσι. Τόσοι βο-σκοί περνούσαν από κει για να πουλήσουν μαλλί. - Δεν έχει σημασία, είπε το αγόρι στα πρόβατά του. Κι εγώ γνωρίζω άλλα κορίτσια σε άλλες πόλεις. Ενδόμυχα όμως ήξερε ότι είχε σημασία. Και ότι οι βοσκοί, όπως οι ναύτες ή οι πλασιέ, γνώριζαν πάντα μια πόλη όπου ζούσε κάποιος ικανός να τους κάνει να ξεχάσουν τη χαρά τού να ταξιδεύεις ελεύθερα στον κό-σμο.

(26)

(27)

Η ΜΕΡΑ γλυκοχάραζε και ο βοσκός οδήγησε τα πρόβα-τά του προς τον ήλιο. «Ποτέ δεν έχουν ανάγκη να πά-ρουν μια απόφαση», σκέφτηκε. «Ίσως γι' αυτό να μένουν πάντα δίπλα μου». Η μόνη ανάγκη που αισθάνονταν τα πρόβατα ήταν για νερό και τροφή. Όσο καιρό το αγόρι θα γνώριζε τα καλύτερα βοσκοτόπια της Ανδαλουσίας, θα ήταν πάντα φίλοι του. Ακόμη κι αν οι μέρες ήταν όλες ίδιες, με ατέλειωτες ώρες να σέρνονται μεταξύ ανατολής και δύσης· ακόμη κι αν δεν είχαν διαβάσει ποτέ τους ένα έστω βιβλίο σ' όλη τους τη μικρή ζωή και δε γνώριζαν τη γλώσσα των ανθρώπων που διηγούνταν τα νέα στα χω-ριά. Ήταν ευχαριστημένα με το νερό και την τροφή κι αυτό τους ήταν αρκετό. Ως ανταλλαγή προσέφεραν γεν-ναιόδωρα το μαλλί, τη συντροφιά και -πότε πότε- το κρέας τους. «Αν κάποια στιγμή μεταμορφωνόμουν σε τέρας και α-ποφάσιζα να τα σφάξω ένα ένα, δε θα το έπαιρναν είδη-ση παρά όταν θα είχε σφαχτεί σχεδόν όλο το κοπάδι», σκέφτηκε το αγόρι. «Γιατί μου έχουν εμπιστοσύνη και

(28)

PAULO COELHO σταμάτησαν να εμπιστεύονται το ένστικτό τους. Μόνο και μόνο επειδή τα οδηγώ προς την τροφή». Το αγόρι άρχισε να απορεί για τις ίδιες του τις σκέ-ψεις, να τις βρίσκει παράξενες. Ίσως η εκκλησία, μ' αυ-τή τη συκομουριά που φύτρωνε μέσα της, να ήταν στοι-χειωμένη. Αυτή ήταν άραγε η αιτία που είχε δει δεύτερη φορά το ίδιο όνειρο και που ένιωθε ένα αίσθημα θυμού εναντίον των προβάτων, των πάντα τόσο πιστών φίλων του. Ήπιε λίγο κρασί που είχε περισσέψει από το δεί-πνο της προηγούμενης μέρας και έσφιξε την κάπα στο σώμα του. Ήξερε ότι σε λίγες ώρες, με τον ήλιο στο ζε-νίθ, θα έκανε τόση ζέστη, που δε θα μπορούσε να οδη-γήσει τα πρόβατα μέσα στον κάμπο. Ήταν η ώρα που όλη η Ισπανία κοιμόταν το καλοκαίρι. Η ζέστη κρατού-σε μέχρι τη νύχτα κι ως τότε θα έπρεπε να κουβαλάει την κάπα. Παρ' όλα αυτά, όποτε του ερχόταν να δια-μαρτυρηθεί για το βάρος της, θυμόταν ότι χάρη σ' εκεί-νη δεν κρύωνε τα χαράματα, την αυγή. «Πρέπει να είμαστε πάντα προετοιμασμένοι για τα απρόβλεπτα του καιρού», σκεφτόταν τότε και ένιωθε ευγνωμοσύνη για το βάρος της κάπας του. Η κάπα είχε ένα λόγο ύπαρξης· το ίδιο και το αγόρι. Δυο χρόνια τώρα στις πεδιάδες της Ανδαλουσίας και ή-ξερε ήδη απέξω όλες τις πόλεις της περιοχής κι ήταν 28

(29)

Ο ΑΛΧΗΜΙΣΤΗΣ αυτό που έδινε νόημα στη ζωή του: να ταξιδεύει. Αυτή τη φορά είχε σκοπό να εξηγήσει στην κοπέλα πώς ένας απλός βοσκός ήξερε να διαβάζει: μέχρι τα δεκαέξι του ήταν σε μια ιερατική σχολή. Οι γονείς του ήθελαν να τον κάνουν παπά, κάτι που θα έκανε περήφανη μια α-γροτική οικογένεια, που πάλευε μόνο για την τροφή και το νερό, όπως τα πρόβατα του. Έμαθε λατινικά, ισπανι-κά και θεολογία. Από μικρό παιδί όμως το όνειρό του ή-ταν να γνωρίσει τον κόσμο κι αυτό ήή-ταν σπουδαιότερο από το να γνωρίσει το θεό ή τις αμαρτίες των ανθρώ-πων. Κάποιο απόγευμα που είχε επισκεφτεί την οικογέ-νεια του, είχε βρει το θάρρος να πει του πατέρα του ότι δεν ήθελε να γίνει παπάς. Να ταξιδεύει, αυτό ήθελε! - Άνθρωποι απ' όλο τον κόσμο έχουν περάσει απ' αυτό το χωριό, γιε μου, είπε ο πατέρας. Αναζητούν καινού-ρια πράγματα, αλλά παραμένουν ίδιοι. Ανεβαίνουν στο λόφο για να επισκεφτούν το κάστρο και ανακαλύπτουν ότι το παρελθόν είναι καλύτερο κι απ' το παρόν. Έχουν μαλλιά ξανθά ή σκούρο δέρμα, όμως είναι ίδιοι με τους ανθρώπους του χωριού μας. - Μα εγώ δε γνωρίζω τα κάστρα των χωρών τους, α-ποκρίθηκε το αγόρι.

(30)

PAULO COELHO - Αυτοί οι άνθρωποι, όταν γνωρίζουν τους κάμπους και τις γυναίκες μας, λένε ότι θα ήθελαν να ζουν εδώ για πάντα, συνέχισε ο πατέρας. - Θέλω να γνωρίσω τις γυναίκες και τις χώρες απ' ό-που ήρθαν, είπε το αγόρι. Γιατί ποτέ δε μένουν εδώ μαζί μας. - Οι άνθρωποι αυτοί έχουν επάνω τους ένα γεμάτο πορτοφόλι, είπε ξανά ο πατέρας. Από μας μόνο οι βο-σκοί ταξιδεύουν. - Τότε θα γίνω βοσκός. Ο πατέρας δεν είπε τίποτε άλλο. Την επομένη του έδωσε μια τσάντα με τρία παλιά χρυσά ισπανικά νομί-σματα. - Τα βρήκα κάποτε στον κάμπο. Θα τα χάριζα στην εκκλησία, για προίκα σου. Αγόρασε ένα κοπάδι και γύρισε τον κόσμο μέχρι να μάθεις ότι το κάστρο μας είναι το πιο σπουδαίο και οι γυναίκες μας οι πιο όμορφες. Του έδωσε την ευχή του. Και στα μάτια του πατέρα του το αγόρι διάβασε την επιθυμία κι εκείνου να γυρί-σει τον κόσμο. Μια επιθυμία ακόμη ζωντανή, παρά τις δεκάδες χρόνια που είχε προσπαθήσει να τη θάψει κα-θώς συνέχιζε να πίνει, να τρώει και να κοιμάται στο ί-διο μέρος. 30

(31)

Ο ΑΛΧΗΜΙΣΤΗΣ Ο ορίζοντας βάφτηκε κόκκινος και μετά βγήκε ο ήλιος. Το αγόρι θυμήθηκε τη συζήτηση με τον πατέρα του και αισθάνθηκε χαρούμενο. ήδη είχε γνωρίσει πολλά κά-στρα και πολλές γυναίκες (καμιά όμως σαν εκείνη που τον περίμενε σε δυο μέρες). Είχε μια κάπα, ένα βιβλίο που θα μπορούσε να ανταλλάξει με ένα άλλο κι ένα κοπάδι πρόβατα. Το πιο σημαντικό, όμως, ήταν ότι κάθε μέρα πραγματοποιούσε το μεγάλο όνειρο της ζω-ής του: να ταξιδεύει. Αν τυχόν βαριόταν τους κάμπους της Ανδαλουσίας, θα μπορούσε να πουλήσει τα πρόβα-τά του και να γίνει ναύτης. Αν βαριόταν τη θάλασσα, θα είχε στο μεταξύ γνωρίσει πολλές πόλεις, πολλές γυ-ναίκες, πολλές ευκαιρίες να γίνει ευτυχισμένος. «Δεν καταλαβαίνω πώς ψάχνουν για το Θεό στην ιε-ρατική σχολή», σκέφτηκε ενώ κοιτούσε τον ήλιο που έ-βγαινε. Όποτε ήταν δυνατό, προσπαθούσε ν' ακολουθεί ένα διαφορετικό δρομολόγιο. Δεν είχε ξαναβρεθεί σ' ε-κείνη την εκκλησία, αν και είχε περάσει τόσες φορές α-πό κει. Ο κόσμος ήταν απέραντος και ατελείωτος και, αν εκείνος αφηνόταν, μόνο για λίγο, να οδηγηθεί από τα πρόβατα, στο τέλος θα ανακάλυπτε και άλλα ενδια-φέροντα πράγματα. «Το πρόβλημα είναι ότι εκείνα δεν καταλαβαίνουν ότι κάθε μέρα ακολουθούσαν έναν καινούριο δρόμο.

(32)

PAULO COELHO Δεν αντιλαμβάνονται ότι άλλαξαν τα βοσκοτόπια, ότι οι εποχές είναι διαφορετικές, γιατί μόνο το νερό και η τροφή τα νοιάζει. »Ίσως να συμβαίνει το ίδιο με όλους μας. Ακόμη και με μένα, που δε σκέφτομαι άλλες γυναίκες από τό-τε που γνώρισα την κόρη του εμπόρου». Κοίταξε τον ουρανό· σύμφωνα με τους υπολογι-σμούς του, θα βρισκόταν στην Ταρίφα πριν από το με-σημέρι. Εκεί θα μπορούσε να αλλάξει το βιβλίο του με έναν πιο χοντρό τόμο, να γεμίσει το μπουκάλι με κρα-σί, να ξυριστεί και να κουρευτεί· έπρεπε να προετοι-μαστεί για τη συνάντηση με την κοπέλα και δεν ήθελε ούτε να σκεφτεί το ενδεχόμενο να τον έχει προφτάσει ένας άλλος βοσκός με περισσότερα πρόβατα και να έ-χει ζητήσει το χέρι της. «Είναι η δυνατότητα να πραγματοποιήσεις ένα όνει-ρο, που δίνει ενδιαφέρον στη ζωή», συλλογίστηκε, ενώ κοιτούσε ξανά τον ουρανό και επιτάχυνε το βήμα του. Μόλις είχε θυμηθεί ότι στην Ταρίφα ζούσε μια γριά που ερμήνευε όνειρα. Εκείνο το βράδυ, ξανάδε το ίδιο όνειρο με την προηγουμένη νύχτα. 32

(33)

Η ΓΡΙΑ οδήγησε το αγόρι στο βάθος του σπιτιού, σε ε-να δωμάτιο το οποίο χώριζε από το σαλόνι μια κουρτί-να από πολύχρωμο πλαστικό. Εκεί μέσα υπήρχε έκουρτί-να τραπέζι, μια εικόνα του Χριστού και δυο καρέκλες. Η γριά κάθισε και του υπέδειξε να κάνει το ίδιο. Στη συνέχεια έπιασε τα δυο χέρια του αγοριού και προσευ-χήθηκε χαμηλόφωνα. Ακουγόταν σαν προσευχή τσιγγάνας. Το αγόρι είχε ξανασυναντήσει πολλούς τσιγγάνους στο δρόμο του· ταξίδευαν και αυτοί, όμως δεν είχαν πρόβατα. Ο κό-σμος έλεγε ότι οι τσιγγάνοι ζούσαν εξαπατώντας τους άλλους. Λεγόταν επίσης ότι είχαν κάνει συμφωνία με δαίμονες και ότι απήγαν μικρά παιδιά για να τα χρη-σιμοποιήσουν ως σκλάβους στους μυστηριώδεις κα-ταυλισμούς τους. Όταν ήταν μικρό παιδί, ο νεαρός βο-σκός ένιωθε τρόμο στην ιδέα ότι μπορεί να τον απαγά-γουν τσιγγάνοι και αυτός ο παλιός φόβος εκδηλώθηκε ξανά, καθώς η γριά τού κρατούσε τα χέρια. «Υπάρχει, όμως, η εικόνα του Χριστού», σκέφτηκε

(34)

PAULO COELHO προσπαθώντας να ηρεμήσει. Δεν ήθελε ν' αρχίσει να τρέμει το χέρι του, μην τυχόν και αντιληφθεί η γριά το φόβο του. Είπε σιωπηλά ένα «Πάτερ Ημών». - Ενδιαφέρον, είπε η γριά, χωρίς να σηκώσει το βλέμμα από το χέρι του αγοριού. Και πάλι σώπασε. Το αγόρι γινόταν όλο και πιο νευρικό. Άθελα του τα χεριά του άρχισαν να τρέμουν και η γριά το κατάλαβε. Τράβηξε γρήγορα τα χέρια του. - Δεν ήρθα εδώ για να διαβάσεις το χέρι μου, είπε, μετανιώνοντας κιόλας που είχε πατήσει σε αυτό το σπίτι. Για μια στιγμή σκέφτηκε ότι θα ήταν καλύτερα να πληρώσει την επίσκεψη και να φύγει χωρίς να μάθει τίποτε. Αναμφίβολα, έδινε πολλή σημασία σε αυτό το όνειρο που είχε δει δυο φορές. - Ήρθες να με ρωτήσεις για τα όνειρα, είπε η γριά. Και τα όνειρα είναι η γλώσσα του Θεού Όταν Εκείνος μιλά τη γλώσσα των ανθρώπων, μπορώ να την ερευνή-σω. Αν όμως μιλά τη γλώσσα της ψυχής σου, μόνο εσύ μπορείς να καταλάβεις. Εγώ την επίσκεψη θα την ει-σπράξω, έτσι κι αλλιώς. «Άλλο κόλπο κι αυτό», σκέφτηκε το αγόρι. Όμως, α-ποφάσισε να το διακινδυνέψει. Ένας βοσκός αντιμε-τωπίζει πάντα τον κίνδυνο των λύκων ή της ανομβρίας 34

(35)

Ο ΑΛΧΗΜΙΣΤΗΣ και αυτό ακριβώς είναι που κάνει το επάγγελμά του πιο συναρπαστικό. - Είδα δυο φορές το ίδιο όνειρο, είπε. Ονειρεύτηκα ότι βρισκόμουν σ' ένα βοσκοτόπι με τα πρόβατά μου και ξαφνικά εμφανίστηκε ένα μικρό παιδί κι άρχισε να παίζει με τα ζώα. Δε μου αρέσει να πειράζουν τα πρόβατα μου, γιατί φοβούνται τους ανθρώπους που δεν ξέρουν. Τα μικρά παιδιά όμως καταφέρνουν πά-ντα ν' αγγίζουν τα ζώα χωρίς να τα τρομάζουν. Δεν ξέ-ρω γιατί. Δεν ξέξέ-ρω πώς καταλαβαίνουν τα ζώα την ηλι-κία των ανθρώπων. - Μίλα μόνο για το όνειρο σου, είπε η γριά. Έχω το φαγητό πάνω στη φωτιά. Εξάλλου, δεν έχεις πολλά λε-φτά και δεν μπορείς να με απασχολείς τόση ώρα. - Το μικρό παιδί συνέχισε να παίζει για λίγη ακόμη ώρα με τα πρόβατα, είπε το αγόρι κάπως συνεσταλμέ-να. Ξαφνικά με πήρε από το χέρι και με οδήγησε στις πυραμίδες της Αιγύπτου. Το αγόρι περίμενε λίγο, μήπως η γριά δεν ήξερε τι θα πει πυραμίδες της Αιγύπτου. Η γριά όμως παρέμει-νε σιωπηλή. - Εκεί, στις πυραμίδες της Αιγύπτου -πρόφερε αρ-γά τις τρεις τελευταίες λέξεις, για να τις καταλάβει κα-λά η γριά- το μικρό παιδί μου είπε: «Αν έρθεις μέχρι

(36)

PAULO COELHO εδώ, θα βρεις έναν κρυμμένο θησαυρό». Και τη στιγμή που ετοιμαζόταν να μου δείξει το ακριβές σημείο, εγώ ξύπνησα. Και τις δυο φορές. Η γριά έμεινε σιωπηλή για ένα διάστημα. Μετά ξα-νάπιασε τα χέρια του αγοριού και τα ξαναμελέτησε προ-σεχτικά. - Δε θα σου πάρω λεφτά, είπε η γριά. Αλλά θέλω το ένα δέκατο του θησαυρού, αν ποτέ τον βρεις. Το αγόρι γέλασε χαρούμενο. Δε θα ξόδευε τώρα τα λίγα λεφτά που είχε, χάρη σ' ένα όνειρο που μιλούσε για κρυμμένους θησαυρούς! Η γριά θα ήταν σίγουρα τσιγγάνα και οι τσιγγάνοι είναι ανόητοι. - Τι σημαίνει το όνειρο; ρώτησε το αγόρι. - Πρέπει πρώτα να ορκιστείς. Να ορκιστείς ότι θα μου δώσεις το ένα δέκατο του θησαυρού ως αντάλλαγ-μα για όσα θα σου πω. Το αγόρι ορκίστηκε. Η γριά τού ζήτησε να επανα-λάβει τον όρκο κοιτώντας την εικόνα του Χριστού. - Πρόκειται για ένα όνειρο της γλώσσας των αν-θρώπων, είπε εκείνη. Μπορώ να το ερμηνεύσω, είναι όμως μία πολύ δύσκολη ερμηνεία. Γι' αυτό, νομίζω ότι αξίζω ένα μερίδιο από ό,τι βρεις. »Η ερμηνεία είναι η εξής: πρέπει να πας μέχρι τις 36

(37)

Ο ΑΛΧΗΜΙΣΤΗΣ πυραμίδες της Αιγύπτου. Δεν έχω ξανακούσει γι' αυτές, αλλά, για να σου τις δείξει ένα παιδί, θα πει ότι υπάρ-χουν. Εκεί θα βρεις ένα θησαυρό που θα σε κάνει πλού-σιο. Το αγόρι ξαφνιάστηκε και στη συνέχεια νευρίασε. Δεν είχε έρθει στη γριά για να μάθει τόσο λίγα. Τελικά θυμήθηκε ότι δεν πλήρωνε τίποτε. - Άδικα έχασα την ώρα μου, είπε. - Γι' αυτό σου είπα ότι το όνειρό σου είναι δύσκολο. Τα απλά πράγματα είναι τα πιο ασυνήθιστα και μόνο οι σοφοί τα διακρίνουν. Μια που δεν είμαι καμιά σο-φή, πρέπει να γνωρίζω άλλες τέχνες, σαν τη χειρομα-ντεία. - Και πώς θα φτάσω μέχρι την Αίγυπτο; - Το μόνο που κάνω είναι να ερμηνεύω τα όνειρα. Δεν έχω τη δύναμη να τα μετατρέψω σε πραγματικό-τητα. Γι' αυτό είμαι υποχρεωμένη να ζω με όσα μου δί-νουν οι κόρες μου. - Κι αν δε φτάσω μέχρι την Αίγυπτο; - Δε θα πληρωθώ. Δε θα είναι και η πρώτη φορά. Και η γριά δεν είπε τίποτε άλλο. Παρακάλεσε το α-γόρι να περάσει έξω. Αρκετά είχε ασχοληθεί μαζί του.

(38)

(39)

ΤΟ ΑΓΟΡΙ έφυγε απογοητευμένο και αποφασισμένο να μην πιστέψει ποτέ πια σε όνειρα. Θυμήθηκε ότι είχε έ-να σωρό δουλειές. Πήγε έ-να φάει κάτι, άλλαξε το βιβλίο του μ' ένα πιο χοντρό βιβλίο και κάθισε σ' ένα παγκάκι της πλατείας για να απολαύσει το καινούριο κρασί που είχε αγοράσει. Ήταν ζεστή μέρα και το κρασί -αδιε-ρεύνητο μυστήριο!- κατάφερε να τον δροσίσει λίγο. Είχε αφήσει τα πρόβατα στην είσοδο της πόλης, στο μαντρί ενός καινούριου φίλου του. Γνώριζε πολύ κό-σμο σ' εκείνα τα μέρη και αυτός ήταν ο λόγος που του άρεσαν τα ταξίδια. Αποκτάς καινούριους φίλους και δεν είναι ανάγκη να βρίσκεσαι μαζί τους κάθε μέρα. Όταν βλέπεις πάντα τα ίδια πρόσωπα -κι αυτό συνέβη στην ιερατική σχολή-, καταλήγεις στο να γίνουν κομ-μάτι της ζωής σου. Κι όταν γίνουν κομκομ-μάτι της ζωής σου, επιδιώκουν να την αλλάξουν. Αν δεν ανταποκρίνε-σαι στις προσδοκίες τους, γκρινιάζουν. Κι αυτό γιατί ό-λοι οι άλό-λοι νομίζουν ότι ξέρουν το πώς πρέπει να ζούμε τη δική μας ζωή. Κανείς όμως δε γνωρίζει πώς πρέ-

(40)

PAULO COELHO πει να ζει τη ζωή του. Σαν τη γριά που ερμήνευε τα ό-νειρα, αλλά δε γνώριζε πώς να τα μετατρέψει σε πραγ-ματικότητα. Αποφάσισε να περιμένει να γείρει ο ήλιος λίγο προς τη δύση πριν τραβήξει με τα πρόβατά του προς τον κάμπο. Σε τρεις μέρες θα συναντούσε την κόρη του ε-μπόρου. Άρχισε να διαβάζει το βιβλίο που του είχε δώσει ο ιερέας της Ταρίφας. Ήταν ένα χοντρό βιβλίο όπου α-πό την πρώτη κιόλας σελίδα γινόταν λόγος για μια κη-δεία. Επιπλέον, τα πρόσωπα είχαν πολύπλοκα ονόμα-τα. Αν κάποτε έγραφε βιβλία, σκέφτηκε, θα φρόντιζε να παρουσιάζει ένα ένα τα πρόσωπα, για να μην ανα-γκάζει τους αναγνώστες ν' αποστηθίζουν όλα τα ονό-ματα ταυτόχρονα. Ενώ είχε καταφέρει να συγκεντρωθεί στο διάβασμα -και ήταν ευχάριστο, γιατί γινόταν λόγος για μια κη-δεία στο χιόνι, κάτι που του μετέδιδε ένα αίσθημα ψύ-χρας κάτω από εκείνο τον καυτό ήλιο-, ένας γέρος ήρ-θε, κάθισε δίπλα του και άρχισε να του μιλάει. - Τι κάνουν αυτοί εκεί; ρώτησε ο γέρος δείχνοντας τους ανθρώπους στην πλατεία. - Εργάζονται, απάντησε κοφτά το αγόρι και προ-σποιήθηκε ότι είχε βυθιστεί ξανά στο διάβασμα. Στην 40

(41)

Ο ΑΛΧΗΜΙΣΤΗΣ πραγματικότητα, σκεφτόταν ότι έπρεπε να κουρέψει τα πρόβατα μπροστά στην κόρη του εμπόρου, για να διαπιστώσει εκείνη πόσο ικανός ήταν. Πόσες φορές εί-χε φανταστεί αυτή τη σκηνή· και κάθε φορά το κορίτσι τον κοιτούσε με θαυμασμό, όταν εκείνος άρχιζε να της εξηγεί ότι τα πρόβατα πρέπει να τα κουρεύουμε από τα πίσω προς τα εμπρός. Προσπαθούσε επίσης να θυ-μηθεί μερικές καλές ιστορίες που θα της διηγιόταν κα-θώς θα κούρευε τα πρόβατα. Τις περισσότερες τις είχε διαβάσει σε βιβλία, αλλά θα τις διηγιόταν σαν να ήταν δικά του βιώματα. Εκείνη δε θα καταλάβαινε τη δια-φορά, γιατί δεν ήξερε να διαβάζει βιβλία. Ο γέρος όμως συνέχισε να επιμένει. Είπε ότι ένιωθε κουρασμένος και διψασμένος και ζήτησε απ' το αγόρι μια γουλιά κρασί. Το αγόρι τού πρόσφερε το μπουκά-λι· ίσως έτσι τον άφηνε ήσυχο. Ο γέρος όμως ήθελε οπωσδήποτε κουβέντα. Ρώτησε τι βιβλίο διάβαζε το αγόρι. Εκείνο σκέφτηκε να φερθεί με αγένεια και ν' αλλάξει παγκάκι, ο πατέρας του όμως το είχε μάθει να σέβεται τους πιο ηλικιωμένους. Κι έτσι έδειξε το βιβλίο στο γέρο για δυο λόγους: πρώτον, γιατί δεν μπορούσε να προφέρει τον τίτλο και, δεύτερον, αν ο γέρος δεν ήξερε να διαβάζει, από μόνος του θα άλλα-ζε παγκάκι, για να μην αισθάνεται ταπεινωμένος.

(42)

PAULO COELHO - Α! είπε ο γέρος περιεργαζόμενος το βιβλίο απ' ό-λες τις πλευρές, ό-λες και επρόκειτο για παράξενο αντι-κείμενο. Είναι σπουδαίο βιβλίο, βαρετό όμως. Το αγόρι ξαφνιάστηκε. Ώστε και ο γέρος ήξερε να διαβάζει και είχε μάλιστα διαβάσει κι εκείνο το βιβλίο. Και αν το βιβλίο, όπως έλεγε, ήταν βαρετό, τότε προ-λάβαινε να το αλλάξει με κάποιο άλλο. - Πρόκειται για ένα βιβλίο που λέει ό,τι λένε σχεδόν όλα τα βιβλία, συνέχισε ο γέρος. Για την αδυναμία των ανθρώπων να ορίζουν την ίδια τους τη μοίρα. Στο τέ-λος, καταφέρνει να κάνει τους πάντες να πιστέψουν στο μεγαλύτερο ψέμα του κόσμου. - Και ποιο είναι το μεγαλύτερο ψέμα του κόσμου; ρώτησε έκπληκτο το αγόρι. - Είναι το εξής: κάποια στιγμή χάνουμε την ικανό-τητα να ελέγχουμε τη ζωή μας και βρισκόμαστε στο έ-λεος της μοίρας. Αυτό είναι το μεγαλύτερο ψέμα του κόσμου. - Δε μου συνέβη κάτι τέτοιο, είπε το αγόρι. Ήθελαν να με κάνουν παπά κι εγώ αποφάσισα να γίνω βοσκός. - Καλύτερα έτσι, είπε ο γέρος. Γιατί σου αρέσει να ταξιδεύεις. «Μάντεψε τις σκέψεις μου», συλλογίστηκε το αγόρι. Ο γέρος, στο μεταξύ, ξεφύλλιζε το χοντρό βιβλίο, κα- 42

(43)

Ο ΑΛΧΗΜΙΣΤΗΣ θόλου διατεθειμένος να το δώσει πίσω. Το αγόρι πρό-σεξε ότι ήταν παράξενα ντυμένος· έμοιαζε με Άραβα, κάτι που δεν ήταν ασυνήθιστο σ' εκείνη την περιοχή. Η Αφρική απείχε μόνο μερικές ώρες από την Ταρίφα· αρκούσε να διασχίσεις το μικρό στενό με μια βάρκα. Συχνά εμφανίζονταν Άραβες στην πόλη, ψώνιζαν και προσεύχονταν με παράξενο τρόπο πολλές φορές τη μέρα. - Από που είστε, κύριε; ρώτησε. - Από πολλά μέρη. - Αδύνατο να είναι κανείς από πολλά μέρη, είπε το αγόρι. Εγώ είμαι βοσκός και πηγαίνω σε πολλά μέρη. Κατάγομαι όμως από ένα και μόνο μέρος, από μια πό-λη κοντά σ' ένα κάστρο. Εκεί γεννήθηκα. - Τότε μπορούμε να πούμε ότι εγώ γεννήθηκα στη Σαλίμ. Το αγόρι δεν ήξερε προς τα πού έπεφτε η Σαλίμ, δεν ήθελε όμως να ρωτήσει, για να μην ντραπεί για την άγνοια του. Κοίταξε για μια στιγμή προς την πλτεία. Ο κόσμος πηγαινοερχόταν και φαινόταν πολύ α-πασχολημένος. - Πώς είναι η Σαλίμ; ρώτησε το αγόρι, προσπαθώ-ντας να βρει κάποια άκρη. - Όπως ήταν πάντα.

(44)

PAULO COELHO Ακόμη δεν μπορούσε να καταλάβει. Ήξερε τουλά-χιστον ότι η Σαλίμ δεν ήταν στην Ανδαλουσία, αλλιώς θα τη γνώριζε αυτή την πόλη. - Και τι κάνετε στη Σαλίμ; επέμεινε. - Τι κάνω στη Σαλίμ; Για πρώτη φορά ο γέρος ξε-καρδίστηκε στα γέλια. Μα είμαι ο βασιλιάς της Σαλίμ! «Οι άνθρωποι λένε πράγματα πολύ παράξενα», σκέ-φτηκε το αγόρι. «Καμιά φορά είναι προτιμότερο να εί-σαι με τα πρόβατα. Δε μιλάνε και ψάχνουν μόνο τρο-φή και νερό. Ή καλύτερα να είσαι με τα βιβλία που διηγούνται απίθανες ιστορίες, μόνο τις ώρες που εσύ θέλεις να τις ακούσεις. Όταν όμως μιλάς με τους αν-θρώπους, σου λένε κάτι πράγματα, που δεν ξέρεις πώς να δώσεις συνέχεια στην κουβέντα». - Με λένε Μελχισεδέκ, είπε ο γέρος. Πόσα πρόβατα έχεις; - Όσα χρειάζονται, απάντησε το αγόρι. Ο γέρος ή-θελε να μάθει περισσότερα για τη ζωή του. - Τότε αντιμετωπίζουμε ένα πρόβλημα. Δεν μπορώ να σε βοηθήσω, εφόσον νομίζεις ότι έχεις αρκετά πρό-βατα. Το αγόρι νευρίασε. Δε ζητούσε βοήθεια. Ήταν ο γέ-ρος που είχε ζητήσει κρασί, κουβέντα κι ένα βιβλίο. - Δώστε μου πίσω το βιβλίο, είπε. Πρέπει να πάω 44

(45)

Ο ΑΛΧΗΜΙΣΤΗΣ να φέρω τα πρόβατά μου και να συνεχίσω το δρόμο μου. - Δώσε μου το ένα δέκατο των προβάτων σου, είπε ο γέρος. Θα σου δείξω πώς θα φτάσεις στον κρυμμένο θησαυρό. Το αγόρι θυμήθηκε το όνειρο και ξαφνικά όλα εξη-γήθηκαν. Η γριά δεν είχε εισπράξει τίποτε, ο γέρος ό-μως -που ίσως ήταν ο άντρας της- θα κατάφερνε να αρπάξει πιο πολλά λεφτά, με αντάλλαγμα μια ανύπαρ-κτη πληροφορία. Ο γέρος ήταν μάλλον και αυτός τσιγ-γάνος. Πριν όμως πει το αγόρι τίποτε, ο γέρος έσκυψε, έ-πιασε ένα ξυλάκι κι άρχισε να γράφει πάνω στην άμμο της πλατείας. Όταν έσκυψε, κάτι έλαμψε τόσο έντονα πάνω στο στήθος του, που το αγόρι σχεδόν τυφλώθηκε. Αλλά με μια κίνηση υπερβολικά γρήγορη για άνθρωπο της ηλικίας του, ξανασκέπασε το στήθος του με το μανδύα του. Όταν το αγόρι ξαναβρήκε την όραση του, μπόρεσε και διάβασε τι είχε γράψει ο γέρος. Στην άμμο της κεντρικής πλατείας της μικρής πό-λης, διάβασε τα ονόματα του πατέρα και της μητέρας του. Διάβασε την ιστορία της ζωής του μέχρι εκείνη τη στιγμή, τα παιχνίδια της παιδικής του ηλικίας, τις κρύες νύχτες της ιερατικής σχολής. Διάβασε το όνομα

(46)

PAULO COELHO της κόρης του εμπόρου, που δεν είχε μάθει μέχρι τότε. Διάβασε πράγματα που ποτέ δεν είχε πει σε κανέναν, όπως τη μέρα που είχε πάρει στα κρυφά το όπλο του πατέρα του για να σκοτώσει ελάφια ή την πρώτη σε-ξουαλική του εμπειρία. - Είμαι ο βασιλιάς της Σαλίμ, είχε πει ο γέρος. - Για ποιο λόγο ένας βασιλιάς πιάνει κουβέντα μ' έ-να βοσκό; ρώτησε το αγόρι έκπληκτο. - Για πολλούς λόγους. Ας πούμε ότι ο πιο σημαντι-κός είναι ότι εσύ κατάφερες να πραγματοποιήσεις τον Προσωπικό Μύθο σου. Το αγόρι δεν είχε ιδέα τι θα πει Προσωπικός Μύθος. - Είναι αυτό που πάντα επιθυμούσες να κάνεις. Ό-λοι οι άνθρωποι, στα πρώτα νεανικά τους χρόνια, ξέ-ρουν ποιος είναι ο Προσωπικός Μύθος τους. »Την εποχή αυτή της ζωής όλα είναι ξεκάθαρα, όλα γίνονται και οι άνθρωποι δε φοβούνται να ονειρεύο-νται και να επιθυμούν όσα θα ήθελαν να πραγματοποι-ήσουν στη ζωή τους. Όσο όμως περνά ο χρόνος, μια μυστική δύναμη αρχίζει να προσπαθεί ν' αποδείξει ότι είναι αδύνατο να πραγματοποιήσει κανείς τον Προ-σωπικό Μύθο του. 46

(47)

Ο ΑΛΧΗΜΙΣΤΗΣ Για το αγόρι, τα λόγια του γέρου δεν είχαν και πολύ νόημα. Ήθελε όμως να μάθει ποιες ήταν οι «μυστικές δυνάμεις»· η κόρη του εμπόρου θα έμενε μ' ανοιχτό το στόμα. - Είναι δυνάμεις που φαίνονται κακές, αλλά στην πραγματικότητα σου διδάσκουν πώς να εκπληρώσεις τον Προσωπικό Μύθο σου. Προετοιμάζουν το πνεύμα και τη θέληση σου, γιατί πάνω σ' αυτό τον πλανήτη υ-πάρχει μια μεγάλη αλήθεια: όποιος κι αν είσαι, ό,τι κι αν κάνεις, όταν επιδιώξεις κάτι, σημαίνει ότι η επιθυ-μία σου πηγάζει από την Ψυχή του Κόσμου. Είναι η α-ποστολή σου πάνω στη Γη. - Ακόμη κι αν θέλεις μόνο να ταξιδεύεις; Ή να πα-ντρευτείς την κόρη ενός εμπόρου υφασμάτων; - Ή ν' αναζητήσεις ένα θησαυρό. Η Ψυχή του Κό-σμου τρέφεται από την ευτυχία των ανθρώπων. Ή από τη δυστυχία, το φθόνο, τη ζήλια. Η εκπλήρωση του Προ-σωπικού του Μύθου, αυτό είναι το μοναδικό χρέος του ανθρώπου. Τα πάντα είναι ένα και μοναδικό πράγμα. Κι όταν επιδιώξεις κάτι, όλο το σύμπαν συνωμοτεί για να γίνει όπως επιθυμείς. Για ένα διάστημα έμειναν σιωπηλοί, κοιτάζοντας την πλατεία και τους ανθρώπους. Ο γέρος μίλησε πρώτος.