ΤΕΧ Ν Ο Λ Ο ΓΙΚ Ο ΕΚ Π Α ΙΔ ΕΥ ΤΙΚ Ο ΙΔΡΥΜΑ ΚΑΒΑΛΑΣ ΣΧΟΛΗ Δ ΙΟ ΙΚ Η Σ Η Σ ΚΑΙ Ο ΙΚ Ο Ν Ο Μ ΙΑ Σ
ΤΜ ΗΜ Α Λ Ο Γ ΙΣ Τ ΙΚ Η Σ
Θ Ε Μ Α
ΕΛ ΕΓΧΟ Σ Φ Ο ΡΟ Λ Ο ΓΙΚ Ω Ν Υ Π ΟΘ ΕΣΕΩ Ν Μ Ε ΤΗΝ ΠΟΑ. 1144/98 ΚΑΙ Π ΕΡΑΙΩ ΣΗ ΑΝΕΛΕΓΚΤΩΝ ΥΠ ΟΘ ΕΣΕΩ Ν
Μ Ε ΤΗΝ 1155/22-05-02. ΠΑ ΡΑΔΕΙΓΜ ΑΤΑ.
- ΠΤΥΧΙΑΚΗ ΕΡΓΑ ΣΙΑ -
ΥποβληΟείσα στον καθηγητή: Κ Α ΡΑ Τ Σ 10ΡΑ Σ Σ. Δ Η Μ Η Τ ΡΙΟ Σ
Από τους σπουδαστές:
ΟΑΑΚΑΗΣ Κ Ω Ν ΣΤΑΝ ΤΙΝΟΣ ΣΙΔΗ ΡΟ Π Ο Υ Α Ο Σ ΝΙΚ ΟΛ ΑΟ Σ
f y Ml u i n ^ i A / r i ^ / ) o f
lec^^i^of -
T.E.I. KAeA^AΣ ΣΧΟΛΗ ;·■>.-.· η
πον 1
Αριβρ Πρωί 2 3 ^ - r Ημερορηνια r - ^ h o ^
ΕΛ ΕΓΧΟ Σ ΦΟ ΡΟ Λ Ο ΓΙΚ Ω Ν ΥΠ Ο Θ ΕΣΕΩ Ν Μ Ε ΤΗΝ Π Ο Λ .1144/98, ΚΑΙ ΠΕΡΑ1ΩΣΗ ΑΝΕΛΕΓΚΤΩΝ ΥΠ ΟΘ ΕΣΕΩ Ν Μ Ε ΤΗΝ 1155/22-5-02.
ΠΑΡΑΔΕΙΓΜ ΑΤΑ
ΠΙΝΑΚΑΣ ΠΕΡΙΕΧΟΜ ΕΝΩ Ν ΣΕΑ1ΑΑ
ΕΙΣΑΓΩΓΗ
1. ΕΛΕΓΧΟΣ ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΩΝ ΥΠΟΘΕΣΕΩΝ ΚΑΙ ΕΠΙΛΥΣΗ ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΏΝ ΔΙΑΦΟΡΩΝ
1.1. ΓΕΝΙΚΑ
2. ΤΡΟΠΟΣ ΚΑΙ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ ΕΛΕΓΧΟΥ ΤΩΝ ΑΝΕΛΕΓΚΤΩΝ ΔΗΛΩΣΕΩΝ ΕΠΙΤΗΔΕΥΜΑΤΙΩΝ
2.1. ΓΕΝΙΚΑ
2.2. ΑΡΘΡΟ 1 ΥΠΑΓΟΜΕΝΕΣ ΚΑΙ ΕΞΑΙΡΟΥΜΕΝΕΣ ΥΠΟΘΕΣΕΙΣ 2.3. ΑΡΘΡΟ 2 ΕΠΙΛΟΓΗ ΥΠΟΘΕΣΕΩΝ ΓΙΑ ΕΛΕΓΧΟ
2.4. ΑΡΘΡΟ 3 ΓΕΝΙΚΕΣ ΕΛΕΓΚΉΚΕΣ ΕΠΑΛΗΘΕΥΣΕΙΣ 2.5. ΑΡΘΡΟ 4 ΕΙΔΙΚΕΣ ΕΛΕΓΚΉΚΕΣ ΕΠΑΛΗΘΕΥΣΕΙΣ 2.6. ΑΡΘΡΟ 5 ΕΛΕΓΧΟΣ ΥΠΟΘΕΣΕΩΝ ΚΑΤΑ ΤΟ ΕΤΟΣ
ΣΥΜΠΛΗΡΩΣΗΣ ΤΟΥ ΧΡΟΝΟΥ ΠΑΡΑΓΡΑΦΗΣ 2.7. ΑΡΘΡΟ 6 ΕΛΕΓΧΟΣ ΚΑΤΑΣΧΕΘΕΝΤΩΝ ΒΙΒΛΙΩΝ
ΚΑΙ ΣΤΟΙΧΕΙΩΝ
2.8. ΑΡΘΡΟ 7 ΠΡΟΣΔΙΟΡΙΣΜΟΣ ΕΣΟΔΩΝ ΚΑΙ ΚΑΘΑΡΩΝ ΚΕΡΔΩΝ
2.9. ΑΡΘΡΟ 8 ΕΛΕΓΧΟΣ ΛΟΙΠΩΝ ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΏΝ ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΩΝ
2.10. ΑΡΘΡΟ 9 ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ ΕΛΕΓΧΟΥ 3. ΕΠΙΛΥΣΗ ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΩΝ ΔΙΑΦΟΡΩΝ 3.1. ΓΕΝΙΚΑ
3.2. ΑΡΘΡΟ 10 ΕΠΙΛΥΣΗ ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΩΝ ΔΙΑΦΟΡΩΝ
26 2 6
ΥΠΟΘΕΣΕΩΝ ΠΟΥ ΥΠΑΓΟΝΤΑΙ ΣΤΟΝ ΤΡΟΠΟ ΕΑΕΓΧΟΥ ΤΗΣ ΑΠΟΦΑΣΗΣ
3.3. ΑΡΘΡΟ 11 ΕΠΙΑΥΣΗ ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΩΝ ΕΚΚΡΕΜΩΝ ΦΟΡΟΑΟΓΙΚΩΝ ΔΙΑΦΟΡΩΝ ΠΟΥ ΑΦΟΡΟΥΝ Ή Σ ΕΑΕΓΧΟΜΕΝΕΣ ΧΡΗΣΕΙΣ
3.4. ΑΡΘΡΟ 12 ΕΠΙΑΥΣΗ ΦΟΡΟΑΟΓΙΚΩΝ ΔΙΑΦΟΡΩΝ ΕΓΠ ΥΠΟΘΕΣΕΩΝ ΠΟΥ ΕΞΑΙΡΟΥΝΤΑΙ ΑΠΟ ΤΟΝ ΤΡΟΠΟ ΕΑΕΓΧΟΥ ΤΗΣ ΑΠΟΦΑΣΗΣ ΚΑΘΩΣ ΚΑΙ ΕΠΙ ΥΠΟΘΕΣΕΩΝ ΓΙΑ Ή Σ ΟΠΟΙΕΣ ΕΧΟΥΝ ΚΟΙΝΟΠΟΙΗΘΕΙ ΦΥΑΑΑ ΕΑΕΓΧΟΥ Ή ΠΡΑΞΕΙΣ ΤΑΚΤΙΚΟΥ ΕΑΕΓΧΟΥ 4. ΤΕΑΙΚΕΣ ΔΙΑΤΑΞΕΙΣ - ΒΕΒΑΙΩΣΗ ΚΑΙ ΚΑΤΑΒΟΑΗ ΦΟΡΟΥ 4.1. ΓΕΝΙΚΑ
4.2. ΑΡΘΡΟ 13 ΤΕΑΙΚΕΣ ΔΙΑΤΑΞΕΙΣ
4.3. ΑΡΘΡΟ 14 ΒΕΒΑΙΩΣΗ ΚΑΙ ΚΑΤΑΒΟΑΗ ΦΟΡΟΥ 5. ΠΕΡΑΙΩΣΗ ΑΝΕΑΕΓΚΤΩΝ ΥΠΟΘΕΣΕΩΝ ΜΕ ΤΗΝ
ΠΟΑ. 1155/22-5-2002 5.1. ΓΕΝΙΚΑ
5.2. ΑΡΘΡΟ 1 ΥΠΑΓΟΜΕΝΕΣ ΚΑΙ ΕΞΑΙΡΟΥΜΕΝΕΣ ΥΠΟΘΕΣΕΙΣ 5.3. ΑΡΘΡΟ 2 ΠΡΟΣΔΙΟΡΙΣΜΟΣ ΑΚΑΘΑΡΙΣΤΩΝ ΕΣΟΔΩΝ 5.4. ΑΡΘΡΟ 3 ΠΡΟΣΔΙΟΡΙΣΜΟΣ ΚΑΘΑΡΩΝ ΚΕΡΔΩΝ
5.5. ΑΡΘΡΟ 4 ΠΡΟΣΔΙΟΡΙΣΜΟΣ ΔΙΑΦΟΡΩΝ ΦΟΡΟΥ ΕΙΣΟΔΗΜΑΤΟΣ 5.6. ΑΡΘΡΟ 5 ΚΑΤΑΝΟΜΗ ΤΩΝ ΔΙΑΦΟΡΩΝ ΑΚΑΘΑΡΙΣΤΩΝ
ΕΣΟΔΩΝ ΓΙΑ ΤΟ ΦΠΑ ΚΑΙ ΠΡΟΣΔΙΟΡΙΣΜΟΣ ΤΩΝ ΔΙΑΦΟΡΩΝ ΤΟΥ ΦΟΡΟΥ
5.8. ΑΡΘΡΟ 7 ΥΠΟΒΟΑΗ ΕΙΔΙΚΩΝ ΣΗΜΕΙΩΜΑΤΩΝ ΥΠΟΑΟΓΙΣΜΟΥ ΤΩΝ ΔΙΑΦΟΡΩΝ ΦΟΡΩΝ.
ΠΡΟΫΠΟΘΕΣΕΙΣ ΠΕΡΑΙΩΣΕΙΣ
5.9. ΑΡΘΡΟ 8 ΕΠΙΑΥΣΗ ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΩΝ ΕΚΚΡΕΜΩΝ ΔΙΑΦΟΡΩΝ ΠΟΥ ΑΦΟΡΟΥΝ ΤΙΣ ΥΠΑΓΟΜΕΝΕΣ ΣΤΗ ΡΥΘΜΙΣΗ ΧΡΗΣΕΙΣ
35 35 38
40 41 47 55 58 59
5.10.ΑΡΘΡΟ 9 ΒΕΒΑΙΩΣΗ ΚΑΙ ΚΑΤΑΒΟΑΗ ΤΩΝ ΦΟΡΩΝ 5.11 .ΑΡΘΡΟ 10 ΤΕΑΙΚΕΣ - ΜΕΤΑΒΑΤΙΚΕΣ ΔΙΑΤΑΞΕΙΣ 5.12.ΓΕΝΙΚΕΣ ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ - ΕΠΙΣΗΜΑΝΣΕΙΣ 6. ΕΙΔΙΚΟ ΣΗΜΕΙΩΜΑ ΠΕΡΑΙΩΣΗΣ ΚΑΙ ΟΔΗΓΙΕΣ
ΣΥΜΠΑΗΡΩΣΗΣ ΤΟΥ 7. ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑΤΑ
66 71 76 6 4
ΕΙΣΑΓΩ ΓΗ
Η φιλοσοφία του Φορολογικού Συστήματος προβλέπει ότι η φορολογική υποχρέωση των φυσικών και νομικών προσώπων δεν θεωρείται περαιωθήσα (τελειωμένη) με την υποβολή της φορολογικής δήλωσης αλλά είναι απαραίτητος ο έλεγχος από υπαλλήλους του Υπουργείου Οικονομικών για να θεωρηθεί ως τέτοια.
Η έλλειψη προσωτηκού και η ενγένη αδυναμία του ελεγκτικού μηχανισμού οδήγησε στη συσσώρευση πολλών εκκρεμών - μη περαιωθουσών - φορολογικών υποθέσεων. Έτσι κατά καιρούς κάτω από το φάσμα της παραγραφής του δικαιώματος ελέγχου, η ηγεσία του Υπουργείου Οικονομικών βγάζει Αποφάσεις με τις οποίες
«κλείνουν» περαιώνονται μια σειρά από φορολογικές χρήσεις.
Μια από αυτές τις Αποφάσεις ήταν η ΠΟΑ 1099/1994 η οποία έκλεινε τις χρήσεις μέχρι και το 1992, από τις τελευταίες αυτές Αποφάσεις είναι και ο Έλεγχος Φορολογικών Υποθέσεων με την ΠΟΑ 1144/1998 καθώς και η Περαίωση Ανέλεγκτων Υποθέσεων με βάση την ΠΟΑ 1155/22-5-2002, με τις οποίες θα ασχοληθούμε και θα αναλύσουμε περαιτέρω σ ’ αυτήν την εργασία.
1. ΕΛΕΓΧΟΣ Α Ν ΕΛ ΕΓΚ ΤΩ Ν Φ Ο ΡΟΛΟ ΓΙΚΩ Ν ΥΠΟΘ ΕΣΕΩ Ν ΚΑΙ ΕΠΙΛΥΣΗ Φ Ο ΡΟΛΟ ΓΙΚΩ Ν ΛΙΑΦΟΡΩΝ
Ι.Ι ΓΕΝΙΚΑ
Με την Απόφαση του Υφυπουργού Οικονομικών (Α.Υ.Ο.) αριθ.
Πρωτ. 1061203/1148/ΠΟΑ. 1144/20-5-1998, καθορίστηκε ο τρόπος και η διαδικασία ελέγχου των ανέλεγκτων δηλώσεων φορολογίας εισοδήματος και λοιπών φορολογιών, χρήσεων από 1-1-1987 μέχρι 31-12-1998. Καθορίζει δηλαδή η Απόφαση αυτή, ειδικό - σύντομο και αντικειμενικό τρόπο και διαδικασία ελέγχου των ανέλεγκτων αυτών δηλώσεων, χωρίς ουσιαστικά να θίγονται οι βασικές ελεγκτικές επαληθεύσεις.
Η Απόφαση ΠΟΑ. 1144/1998 που μεταξύ άλλων, στηρίζεται στις διατάξεις του άρθρου 66, παρ. 3 και 8 του Ν.2238/1997 και του άρθρου 13, παρ. 4 του Ν.2601/1998, διαρθρώνεται σε τρία (3) Κεφάλαια και αποτελείται από 14 άρθρα.
2. ΤΡΟ ΠΟΣ ΚΑΙ ΛΙΛΛΙΚΛΣΙΑ ΕΛΕΓΧΟΥ ΤΩΝ ΑΝΕΛ ΕΓΚ ΤΩ Ν ΔΗ ΛΩ ΣΕΩ Ν ΕΠΙΤΗΛΕΥΜ ΑΤΙΩ Ν
2.1. ΓΕΝΙΚΑ
Με τις διατάξεις των άρθρων 1-9, που περιλαμβάνονται στο Κεφάλαιο 2, καθορίζεται ο τρόπος και η διαδικασία των ανέλεγκτων δηλώσεων των επιτηδευματιών, χρήσεων από 1-1-1987 μέχρι 31-12-
1997.
2.2 ΑΡΘΡΟ 1 Υ ΠΑ ΓΟΜ ΕΝΕΣ ΚΑΙ ΕΞΑΙΡΟΥΜ ΕΝΕΣ Υ ΠΟΘ ΕΣΕΙΣ
Με τις διατάξεις του άρθρου αυτού προσδιορίζονται κυρίως οι υπαγόμενες και εξαιρούμενες υποθέσεις για έλεγχο, με βάση την Απόφαση αυτή.
1. Υπαγόμενες υποθέσεις
Ανέλεγκτες υποθέσεις φορολογίας εισοδήματος και λοιπών φορολογιών, χρήσεων από 1-1-1987 μέχρι 321-12-1997, εφόσον δεν εξαιρούνται κατά τις διατάξεις της παρ. 2 του άρθρου αυτού.
2. Εξαιρούμενες υποθέσεις
α) Υποθέσεις για τις οποίες μέχρι 29-5-1998 έχουν κοινοποιηθεί σημειώματα του άρθρου 30, παρ. 5 του ΚΒΣ.
β) Υποθέσεις για τις οποίες έχει ανατεθεί τακτικός έλεγχος σε ειδικό συνεργείο ελέγχου με βάση το άρθρο 39, παρ. 1 του Ν.1914/1990.
γ) Υποθέσεις για τις οποίες ο έλεγχος ανατίθεται στο Εθνικό Ελεγκτικό Κέντρο (ΕΘ.Ε.Κ.).
δ) Υποθέσεις για τις οποίες με βάση στοιχεία προκύπτει ότι πρέπει να διενεργηθεί πλήρης έλεγχος.
Έλεγχος εξαιρούμενων υποθέσεων
Για τις υποθέσεις αυτές διενεργούνται πλήρεις ελεγκτικές επαληθεύσεις και από την Απόφαση αυτή εφαρμόζονται όσα ορίζονται στο άρθρο 12, παρ. 1
Υποθέσεις για τις οποίες κατά την 29-5-1998 έχουν εκδοθεί φύλλα ελέγχου ή πράξεις προσδιορισμού αποτελεσμάτων
Για τις υποθέσεις που κατά τη δημοσίευση της Απόφασης έχουν εκδοθεί φύλλα ελέγχου ή πράξεις προσδιορισμού αποτελεσμάτων και δεν έχουν κοινοποιηθεί, κοινοποιούνται και ακολουθείται η
διαδικασία των γενικών φορολογικών διατάξεων και από την Απόφαση αυτή εφαρμόζονται όσα ορίζονται στο άρθρο 12, παρ. 2.
2.3. ΑΡΘΡΟ 2 ΕΠΙΛΟΓΗ Υ Π Ο Θ ΕΣΕΩ Ν ΓΙΑ ΕΛΕΓΧΟ
Με τις διατάξεις του άρθρου αυτού καθορίζονται τα κριτήρια επιλογής των προς έλεγχο υποθέσεων.
ΜΕ ΒΑΣΗ ΚΡΙΤΗΡΙΑ, κατά προτεραιότητα, όταν:
α) Υπάρχουν ουσιαστικές παραβάσεις του ΚΦΣ ή ΚΒΣ ή φοροδιαφυγή με βάση δελτία πληροφοριών.
β) Δεν υποβλήθηκαν δηλώσεις (φορολογίας εισοδήματος, ΦΠΑ, ή άλλων φορολογικών αντικειμένων).
γ) Υπάρχουν μεγάλα τηστωτικά υπόλοιπα ΦΠΑ μη δικαιολογούμενα από το αντικείμενο της δραστηριότητας της επιχείρησης.
δ) Υπάρχουν κατασχεθέντα βιβλία και στοιχεία, ε) Υπάρχει απώλεια βιβλίων και στοιχείων.
στ) Δηλώθηκαν μεγάλα ποσά δαπανών ή προσδιορίστηκαν τα καθαρά κέρδη με συντελεστή και όχι με λογιστικό τρόπο (έσοδα μείον έξοδα) σε επιχειρήσεις παροχής υπηρεσιών και σε ελεύθερους επαγγελματίες.
ζ) Λεν χρησιμοποιήθηκε ο προβλεπόμενος Συντελεστής Καθαρών Κερδών.
η) Υπάρχει διαφορά μεταξύ συμπληρωματικών στοιχείων των δηλώσεων φορολογίας εισοδήματος και δηλώσεων ΦΠΑ.^”
(1). (Βλ Έ λεγχος ανέλεγκτων φορολογικών υποθέσεων (1998). Σελ. 13)
θ) Τα αριθμητικά δεδομένα και οικονομικά μεγέθη δεν βρίσκονται σε συνάφεια μεταξύ τους, όπως ορίζονται στα άρθρα 4 και 5.
ι) Προκύπτει χαμηλός συντελεστής μικτού καθαρού κέρδους από τις υποβληθείσες δηλώσεις.
ια) Επίκειται ο χρόνος παραγραφής για τις δηλώσεις με τα μεγαλύτερα εισοδήματα.
ιβ) Έγινε χρήση αναπτυξιακών νόμων ΧΩ ΡΙΣ Κ ΡΙΤΗ ΡΙΑ
Από τυχαίο δείγμα, χωρίς κριτήρια, σε ποσοστό 5-10% των επιλεγόμενων για έλεγχο υποθέσεων.
2.4. ΑΡΘΡΟ 3 ΓΕΝΙΚΕΣ ΕΛΕΓΚΤΙΚΕΣ ΕΠΑΛΗΘΕΥΣΕΙΣ
Με τις διατάξεις του άρθρου αυτού καθορίζονται οι γενικές επαληθεύσεις (έλεγχοι και διαπιστώσεις), που γίνονται κατά τον έλεγχο των υποθέσεων, ανεξάρτητα από την κατηγορία των βιβλίων και την ασκούμενη δραστηριότητα.
Α. ΕΠ Α Α Η Θ ΕΥ ΣΕΙΣ ΒΑΣΕΙ Σ ΤΟ ΙΧ ΕΙΩ Ν ΕΠ ΙΤΗ Δ ΕΥ Μ Α ΤΙΑ Επαληθεύονται αν:
1. Τηρήθηκαν τα βιβλία και εκδόθηκαν τα στοιχεία του ΚΦΣ ή ΚΒΣ, τόσο για το κεντρικό, όσο και για τα υπάρχοντα υποκαταστήματα.
2. Τα τηρηθέντα βιβλία (κεντρικού και υποκαταστημάτων), όπως και τα πρόσθετα, τηρήθηκαν σύμφωνα με τον ΚΦΣ ή ΚΒΣ.
3. Εφαρμόστηκε ο προβλεπόμενος Συντελεστής Καθαρού Κέρδους, στις αγορές ή στα ακαθάριστα έσοδα, στις περιτττώσεις που ο προσδιορισμός των καθαρών κερδών γίνεται με Συντελεστή Καθαρού Κέρδους.
4. Γνα τα Νομικά Πρόσωπα (Ο.Ε. - Ε.Ε. - Ε.Π.Ε. - Α.Ε.) υπάρχει νόμιμο συστατικό έγγραφο, όπως και για τις τυχόν τροποποιήσεις.
5. Για τις κοινοπραξίες επιτηδευματιών τηρήθηκαν οι προϋποθέσεις του άρθρου 2, παρ. 2 του ΚΒΣ.
6. Για τις επιστροφές και εκπτώσεις σημαντικών ποσών, υπάρχουν νόμιμα δικαιολογητικά.
7. Για τις παραγωγικές επενδύσεις και αφορολόγητες κρατήσεις των αναπτυξιακών νόμων έχουν εφαρμοσθεί οι σχετικές διατάξεις.
Β. ΕΠ Α Λ Η Θ ΕΥ ΣΕΙΣ ΒΑΣΕΙ ΥΠ Η ΡΕΣΙΑ Κ Ώ Ν Σ ΤΟ ΙΧ ΕΙΩ Ν 1. Αν υπάρχουν παραβάσεις ΚΦΣ ή ΚΒΣ ή άλλα έγγραφα, από τα οποία προκύπτει φοροδιαφυγή ή επηρεοιζεται το κύρος των βιβλίων και στοιχείων.
2. Αξιοποίηση στοιχείων για ελεγκτικές επαληθεύσεις και διασταυρώσεις, που στέλνονται στις Δ.Ο.Υ. (δελτία πληροφοριών, καταστάσεις ΚΕ.Π.Υ.Ο., στοιχεία Οργανισμών - Τραπεζών - Συνεταιριστικών Οργανώσεων και άλλων Υπηρεσιών).
Γ. ΕΛ ΕΓΧΟ Σ ΕΚ ΔΟ ΣΗ Σ ΠΛΑΣΤΩΝ ή ΕΙΚ Ο Ν ΙΚ Ώ Ν ΚΑΙ ΛΗΨΗ ΕΙΚΟ ΝΙΚΩ Ν Φ Ο ΡΟ Λ Ο ΓΙΚ Ω Ν ΣΤΟ ΙΧ ΕΙΩ Ν 1. Αξιοποίηση στοιχείων, καταστάσεων και τιληροφοριών για:
α) Εκδότες πλαστών ή εικονικών φορολογικών στοιχείων, β) Λήπτες εικονικών φορολογικών στοιχείων.
2. Έλεγχος, από τις συγκεντρωτικές καταστάσεις του άρθρου 20 του ΚΒΣ, μεμονωμένων αγορών ή δαπανών ιδιαίτερα μεγάλης αξίας από προμηθευτές με τους οποίους δεν υπάρχουν συστηματικές συναλλαγές.
3. Έλεγχος των φορολογικών εκείνων στοιχείων που εμφανίζουν ιδιαίτερα μεγάλη αξία, για τυχόν πλαστότητα, εικονικότητα ή νόθευσή τους.
2.5. ΑΡΘΡΟ 4 ΕΠ ΑΛΗΘ ΕΥΣΕΙΣ
ΕΙΔΙΚΕΣ ΕΛΕΓΚ ΤΙΚΕΣ
Με τις διατάξεις του άρθρου αυτού καθορίζονται οι ειδικότερες επαληθεύσεις, που πρέπει να γίνονται, ανάλογα με την κατηγορία των τηρούμενων ή μη βιβλίων.
Α. ΣΤΟ Υ Σ ΜΗ ΥΠ ΟΧ ΡΕΟ ΥΣ ΤΗ ΡΗ Σ Η Σ ΒΙΒΛΙΩΝ 1. Ελέγχεται αν πληρούνται οι προϋποθέσεις απαλλαγής από την τήρηση βιβλίων.
2. Ελέγχονται τα δικαιολογητικά των αγορών και δαπανών, όπως ετήσης και αν μεταφέρθηκαν σωστά (ορθά) στα συμπληρωματικά στοιχεία των δηλώσεων φορολογίας εισοδήματος.
Β. ΣΤΑ ΒΙΒΛΙΑ Α’ ΚΑ ΤΗ ΓΟ ΡΙΑ Σ (ΑΓΟΡΩΝ)
1. Επαληθεύονται οι αθροίσεις, στο βιβλίο αγορών, για όλο το έτος.
2. Επαληθεύεται η σωστή καταχώρηση των στοιχείων αγορών, για τους μήνες Αύγουστο και Δεκέμβριο κάθε έτους.
3. Διατηστώνεται η κανονική μεταφορά του συνόλου των αγορών και δαπανών στα συμπληρωματικά στοιχεία των δηλώσεων φορολογίας εισοδήματος.
4. Διαπιστώνεται συνάφεια των εμφανιζόμενων αριθμητικών δεδομένων και οικονομικών μεγεθών, για όλες τις ελεγχόμενες χρήσεις, που δεν μπορεί να είναι κάτω των τριών χρήσεων (εκτός διακοπής εργασιών ή αλλαγής κατηγορίας των βιβλίων). Ερευνάται, δηλαδή, αν το σύνολο των δηλούμενων αγορών, σε όλες η ς χρήσεις, αναγόμενο σε πωλήσεις ή το συνολικό ποσό των ακαθάριστων εσόδων, είναι ίσο, τουλάχιστον, με το ποσό που προκύπτει από το άθροισμα των εξής μεγεθών:
(2). (Βλ. Έ λεγχος ανέλεγκτων φορολογικών υποθέσεων (1998), σελ. 17)
α) Των αγορών (πλην αγορών παγίων).
β) Των μισθών - ημερομισθίων και εργοδοτικών εισφορών.
γ) Των ενοικίων.
δ) Των γενικών εξόδων (λοιπά έξοδα και δαπάνες).
ε) Των, ως αποσβέσεων, ποσοστών των ως άνω μεγεθών (α’ έως δ’ ) με; 1% για τις εμπορικές ετηχειρήσεις (πωλήσεις εμπορευμάτων)
3% για τις μεταποιητικές ετηχειρήσεις.
στ) Των καθαρών κερδών, που προκύπτει με εσωτερική αφαίρεση στο σύνολο των προηγούμενων μεγεθών (α’ έως ε’ ) και με βάση το Μοναδικό Συντελεστή Καθαρών Κερδών (Μ.Σ.Κ.Κ.) που ισχύει στα ακαθάριστα έσοδα του συγκεκριμένου επαγγέλματος.
5. Όταν υπάρχουν αμιγώς μεταποιητικές επιχειρήσεις, το άθροισμα των μεγεθών α’ έως στ’ , της προηγούμενης παραγράφου, συγκρίνεται με το άθροισμα των δηλωθέντων ακαθάριστων εσόδων, όλων των χρήσεων.
Η ΣΥΝΑΦΕΙΑ, στα βιβλία αγορών μπορεί να απεικονισθεί ο>ς εξής:
Α(π) >= Α + Μ + Ε + ΓΕ +Απ. + ΚΚ Διευκρίνιση:
Α(π) = Αγορές, ελεγχόμενων χρήσεων, αναγόμενες σε πωλήσεις.
Α = Αγορές, ελεγχόμενων χρήσεων, τιλην αγορές παγίων.
Μ = Μισθοί - ημερομίσθια + εργοδοτικές εισφορές.
Ε = Ενοίκια.
Γ Ε = Γ ενικά Έξοδα.
Απ. = Αποσβέσεις (ποσοστό λογιζόμενο 1% ή 3%, στα μεγέθη Α + Μ + Ε + ΓΕ).
ΚΚ = Καθαρά Κέρδη (με εσωτερική αφαίρεση στα μεγέθη Α + Μ + Ε + ΓΕ + Απ. και με βάση το Μ.Σ.Κ.Κ. στα ακαθάριστα έσοδα του επαγγέλματος).
Γ. ΣΤΑ ΒΙΒΛΙΑ Β’ ΚΑΤΗΓΟΡΙΑΣ (ΕΣΟΔΩΝ - ΕΞΟΔΩΝ) 1. Επαληθεύονται οι αθροίσεις εσόδων, αγορών και δαπανών, για το μήνα εκείνο που έχα τα μεγαλύτερα ακαθάριστα έσοδα.
2. Επαληθεύεται αν τα φορολογικά στοιχεία εκδόθηκαν σύμφωνα με τον ΚΦΣ ή ΚΒΣ, για το μήνα εκείνο που έχει τα μεγαλύτερα ακαθάριστα έσοδα.
3. Επαληθεύεται αν για η ς καταχωρήσεις που έγιναν στα τηρούμενα πρόσθετα βιβλία εκδόθηκαν τα αντίστοιχα φορολογικά στοιχεία, σύμφωνα με τον ΚΦΣ ή ΚΒΣ, για το μήνα εκείνο που έχει τα μεγαλύτερα ακαθάριστα έσοδα.
4. Επαληθεύεται η σωστή (ορθή) μεταφορά των εκδοθέντων στοιχείων εσόδων, για το μήνα εκείνο που έχει τα μεγαλύτερα ακαθάριστα έσοδα.
5. Επαληθεύεται η σωστή μεταφορά των ληφθέντων στοιχείων αγορών, για το μήνα εκείνο που έχει τις μεγαλύτερες αγορές.
6. Επαληθεύεται αν για τα Δελτία Αποστολής, που έχουν εκδοθεί τις τελευταίες δέκα ημέρες του Δεκεμβρίου, έχουν εκδοθεί αντίστοιχα φορολογικά στοιχεία αξίας, σύμφωνα με τον ΚΦΣ ή ΚΒΣ.
7. Επαληθεύεται αν τα δεδομένα του βιβλίου μεταφέρθηκαν επακριβώς στα συμπληρωματικά στοιχεία των δηλώσεων φορολογίας εισοδήματος.
8. Πραγματοποιείται κλειστή αποθήκη, που έχει διενεργηθεί απογραφή, σε ένα τουλάχιστο είδος με βάση:
α) την τιμή πώλησης ή β) την ποσότητα ή γ) τη συνολική αξία.^^^
(3). (Βλ. Έλεγχος ανέλεγκτων φορολογικών υποθέσεων (1998), σελ.19)
Η απογραφή αυτή θα διενεργείται υποχρεωτικά σε εκείνους που πωλούν αποκλειστικά χονδρικώς και αν είναι δυνατόν και σε εκείνους που πωλούν χονδρικώς και λιανικώς ή αποκλειστικά λιανικώς.
9. Στις επιχειρήσεις παροχής υπηρεσιών, χωρίς αξιόλογα αποθέματα και στους ελεύθερους επαγγελματίες, εκτός αρχιτεκτόνων και μηχανικών, ελέγχεται αν τα αποτελέσματα (καθαρά κέρδη) προσδιορίστηκαν με λογιστικό τρόπο, δηλαδή με αφαίρεση των εξόδων από τα έσοδα. Καθαρά Κέρδη = Έ σ οδα - Έ ξοδα 10. Ελέγχεται, στις επιχειρήσεις παροχής υπηρεσιών κάθε δαπάνη πάνω από 100000 δρχ.
Κατ’ εξαίρεση, ανεξαρτήτως ποσού, ελέγχονται οι εξής δαπάνες:
α) Έξοδα ταξιδιών.
β) Έξοδα υποδοχής και φιλοξενίας.
γ) Δαπάνες που αφορούν επιβατικά αυτοκίνητα και αναφέρονται στο άρθρο 31, παρ. 1β’ του Ν.2238/1994.
Όσες από τις δαπάνες δεν αναγνωρίζονται για έκπτωση, προστίθενται ως λογιστικές διαφορές.
11. Διαπιστώνεται η συνάφεια των εμφανιζόμενων αριθμητικών δεδομένων και οικονομικών μεγεθών, για όλες τις ελεγχόμενες χρήσεις, που δεν μπορεί να είναι κάτω των τριών χρήσεων (εκτός διακοττής των εργασιών ή αλλαγής κατηγορίας των βιβλίων).
Ερευνάται, δηλαδή, αν το σύνολο των δηλούμενων ακαθάριστων εσόδων, σε όλες τις χρήσεις είναι ίσο τουλάχιστο με το ποσό που προκύπτει από το άθροισμα των εξής μεγεθών:
α) Των αγορών (πλην αγορών παγίων)
β) Των μισθών - ημερομισθίων και εργοδοτικών εισφορών γ) Των ενοικίων
δ) Των γενικών εξόδων (λοιπά έξοδα και δαπάνες)
ε) Των, ως αποσβέσεων, ποσοστών των ως άνω μεγεθών (α’ έως δ ’ ) με; 1% για τις εμπορικές ετηχειρήσεις (πωλήσεις εμπορευμάτων) 3% για τις μεταποιητικές επιχειρήσεις, για ετηχειρήσεις που γίνεται λογιστικός προσδιορισμός του αποτελέσματος και για τους ελεύθερους επαγγελματίες οι αναγραφόμενες στα βιβλία και όχι κάτω του 1%
στ) Των καθαρών κερδών, που υπολογίζονται με τις εξής διακρίσεις:
1. Για τις ετηχειρήσεις που, για τον προσδιορισμό των καθαρών κερδών, προβλέτιεται η εφαρμογή Μοναδικού Συντελεστή Καθαρού Κέρδους στα ακαθάριστα έσοδα, τα καθαρά κέρδη που προκύπτουν με εσωτερική αφαίρεση στο σύνολο των προηγούμενων μεγεθών (α’
έως ε’ )και με βάση το Μ.Σ.Κ.Κ. που ισχύει στο συγκεκριμένο επάγγελμα. Όταν στην επιχείρηση εφαρμόζονται περισσότεροι από έναν Μ.Σ.Κ.Κ. λαμβάνεται υπόψη ο Μ.Σ.Κ.Κ. της κύριας δραστηριότητάς.
2. Για τις ετηχειρήσεις που προβλέπεται λογιστικός προσδιορισμός των Καθαρών Κερδών και για τους ελεύθερους επαγγελματίες, τα καθαρά κέρδη που προκύπτουν με την εφαρμογή του Μ.Σ.Κ.Κ. στα ακαθάριστα έσοδα για όλες τις ελεγχόμενες χρήσεις για το συγκεκριμένο επάγγελμα. Όταν υπάρχουν ττερισσότερες δραστηριότητες με διαφορετικούς Μ.Σ.Κ.Κ. λαμβάνεται υπόψη το άθροισμα των Κ.Κ. που προκύτττουν χωριστά για κάθε δραστηριότητα.
3. Για τις επιχειρήσεις με κλάδο εμπορικό ή μεταποιητικό, όσο και παροχής υττηρεσιών, ως καθαρά κέρδη λαμβάνεται το άθροισμα των Κ.Κ. που προκύπτουν με την εφαρμογή του Μ.Σ.Κ.Κ. στα ακαθάριστα έσοδα που δηλώθηκαν σε όλες τις ελεγχόμενες χρήσεις ανά κλάδο ή δραστηριότητα με διαφορετικό συντελεστή.
Η ΣΥΝΑΦΕΙΑ, στα βιβλία εσόδων - εξόδων, μπορεί να απεικονιστεί ως εξής:
Ακ. Ε >= A + Μ + Ε + ΓΕ +Απ. + ΚΚ Διευκρίνιση:
Ακ. Ε = Ακαθάριστα Έσοδα, ελεγχόμενων χρήσεων.
A = Αγορές, ελεγχόμενων χρήσεων, πλην αγορών παγίων, συν απογραφή έναρξης της πρώτης ελεγχόμενης χρήσης, όταν δεν υπάρχει απογραφή 10% της αμέσως προηγούμενης χρήσης, μείον απογραφή τελευταίας ελεγχόμενης χρήσης και όταν δεν υπάρχει 10% της χρήσης αυτής.
Μ = Μισθοί - ημερομίσθια + εργοδοτικές εισφορές.
Ε = Ενοίκια.
ΓΕ = Γενικά Έξοδα.
Απ. = Αποσβέσεις (ποσοστό λογιζόμενο 1% ή 3%, Στα μεγέθη A + Μ + Ε + ΓΕ)
ΚΚ - Καθαρά Κέρδη, (με εσωτερική αφαίρεση στα μεγέθη Α + Μ + Ε + ΓΕ + Απ. και με βάση το Μ.Σ.Κ.Κ. στα ακαθάριστα έσοδα του επαγγέλματος).
Δ. ΕΔ ΕΓΧ Ο Σ ΕΑ ΕΥΘ ΕΡΩ Ν ΕΠ ΑΓΓΕΑ Μ ΑΤΙΩ Ν
Εδικά για τους ελεύθερους επαγγελματίες, πέρα από τις επαληθεύσεις που αναφέρονται στα βιβλία Β' κατηγορίας, θα ελέγχονται ακόμη τα εξής;
1. Οι αθροίσεις των εσόδων και των δαπανών για όλο το έτος.
2. Η σωστή μεταφορά των στοιχείων εσόδων, εκτός από το μήνα με τα μεγαλύτερα ακαθάριστα έσοδα και για το μήνα Δεκέμβριο κάθε έτους.
3. Όλες γενικά οι δαπάνες ανεξάρτητα ποσού.'**'
(4). (Βλ. Έλεγχος ανέλεγκτων φορολογικών υποθέσεων (1998), σελ. 21)
Ιδιαίτερα θα ελέγχονται:
α) Τυχόν εικονικά φορολογικά στοιχεία
β) Δαπάνες που δεν αφορούν την επαγγελματική δραστηριότητα γ) Δαπάνες που δεν καλύπτονται με νόμιμα παραστατικά Όσες από τις δαπάνες δεν αναγνωρίζονται για έκπτωση, προστίθενται ως λογιστικές διαφορές.
4. Για τους αρχιτέκτονες και μηχανικούς θα ερευνάται αν τα καθαρά κέρδη προσδιορίστηκαν με την εφαρμογή των ειδικών συντελεστών στις ακαθάριστες αμοιβές τους και αν οι δαπάνες της χρήσης βρίσκονται σε προφανή δυσαναλογία με τις τεκμαρτές δαπάνες που προκύπτουν από την εφαρμογή των οριζόμενων συντελεστών.
Ε. ΣΤΑ ΒΙΒΛΙΑ Γ’ ΚΑΤΗΓΟΡΙΑΣ (ΛΟΓΙΣΤΙΚΑ)
1. Ελέγχεται αν το άθροισμα των κινήσεων των ημερολογίων είναι ίσο με τα σύνολα των κινήσεων του γενικού καθολικοί και του ισοζυγίου.
2. Ελέγχεται αν τα φορολογικά στοιχεία εκδόθηκαν σύμφωνα με τον ΚΦΣ ή ΚΒΣ, για η ς δέκα τελευταίες ημέρες του μήνα εκείνου που έχει τα μεγαλύτερα ακαθάριστα έσοδα.
3. Ελέγχεται αν για τις καταχωρήσεις που έγιναν στα τηρούμενα πρόσθετα βιβλία εκδόθηκαν τα αντίστοιχα φορολογικά στοιχεία, σύμφωνα με τον ΚΦΣ ή ΚΒΣ για τις δέκα τελευταίες ημέρες του μήνα εκείνου που έχει τα μεγαλύτερα ακαθάριστα έσοδα.
4. Ελέγχεται η ορθή καταχώρηση, στα βιβλία της αξίας και της ποσότητα, των δικαιολογητικών εσόδων, αγορών και δαπανών, για δύο ημέρες του μήνα εκείνου που έχει τα μεγαλύτερα ακαθάριστα έσοδα, για τις οποίες εκδόθηκαν ή λήφθηκαν φορολογικά στοιχεία.
5. Επαληθεύεται αν για τα Δελτία Αποστολής, που έχουν εκδοθεί τις δέκα ημέρες του Δεκεμβρίου (σε όσους κλείνουν διαχείριση 31/12) ή
του Ιουνίου (σε όσους κλείνουν διαχείριση 30/6), έχουν εκδοθεί αντίστοιχα φορολογικά στοιχεία αξίας, σύμφωνα με τον ΚΦΣ ή ΚΒΣ 6. Επαληθεύεται αν τα λογιστικά ποσοτικά υπόλοιπα των μεριδίων του βιβλίου αποθήκης, επιλεκτικά για τρία είδη βάση:
α) την τιμή μονάδος ή β) την ποσότητα ή γ) τη συνολική αξία,
συμφωνούν με τις ποσότητες που αναγράφτηκαν στο τέλος κάθε χρήσης.
7. Πραγματοποιείται κλειστή αποθήκη σε ένα τουλάχιστον είδος με βάση:
α) την τιμή πώλησης ή β) την ποσότητα ή γ) τη συνολική αξία.
Η απογραφή αυτή θα διενεργείται υποχρεωτικά σε εκείνους που πωλούν αποκλειστικά χονδρικώς και αν είναι δυνατόν και σε εκείνους 8. Ελέγχεται η ορθή αποτίμηση των απογραφέντων αποθεμάτων που πωλούν χονδρικώς και λιανικώς ή αποκλειστικά λιανικώς.
τέλους χρήσης, επιλεκτικά για δύο είδη με βάση:
α) την τιμή μονάδος ή β) την ποσότητα ή
γ) τη συνολική αξία, για κάθε αποθηκευτικό χώρο.
Όταν διαπιστώνονται διαφορές, ο έλεγχος θα επεκτείνεται σε περισσότερα είδη.
9. Ελέγχεται κάθε δαπάνη πάνω από 3ΘΘΘΘΘ δρχ.
Κατ’ εξαίρεση, ανεξαρτήτως ποσού, ελέγχονται οι εξής δαπάνες:
α) Έξοδα ταξιδιών
β) Έξοδα υποδοχής και φιλοξενίας
γ) Δαπάνες που αφορούν επιβατικά αυτοκίνητα και αναφέρονται στο άρθρο 31, παρ. 1β’ του Ν.2238/1994.
Όσες από τις δαπάνες δεν αναγνωρίζονται για έκπτωση, προστίθενται ως λογιστικές διαφορές.
10. Ελέγχεται αν για τις τεχνικές επιχειρήσεις στον προσδιορισμό των καθαρών κερδών εφαρμόστηκαν οι ειδικοί συντελεστές και αν οι δαπάνες κατασκευής βρίσκονται σε προφανή δυσαναλογία με το πραγματικό κόστος κατά τα οριζόμενα από τις κατ’ ιδία διατάζεις.
11. Ελέγχεται στις εμπορικές και μεταποιητικές ετηχειρήσεις (αν είναι δυνατό), ο ετητυγχανόμένος συντελεστής μικτού κέρδους (βάσει τιμολογίων αγορών και πωλήσεων). Όπως και η απόκλιση, από έτος σε έτος, του μικτού κέρδους.
12. Λαμβάνονται υπόψη και συνεκτιμούνται οι παρατηρήσεις που αναφέρονται στα πιστοποιητικά ή σε εκθέσεις ελέγχου, στις περιτττώσεις εκείνες που οι ετηχειρήσεις έχουν ελεγχθεί από ορκωτούς ελεγκτές ή αναγνωρισμένες ελεγκτικές εταιρίες.
2.6. Α Ρ « Ρ Ο 5 ΕΛΕΓΧΟΣ Υ ΠΟΟ ΕΣΕΩ Ν ΚΑΤΑ ΤΟ ΕΤΟΣ ΣΥΜ Π Λ ΗΡΩ ΣΗΣ ΤΟΥ ΧΡΟΝΟΥ ΠΑΡΑΓΡΑΦ ΗΣ
Με τις διατάξεις του άρθρου αυτού, για τις υποθέσεις που ελέγχονται κατά το έτος στο τέλος του οποίου επέρχεται παραγραφή του δικαιώματος για κοινοποίηση καταλογιστικών πράξεων, καθώς και των υποθέσεων οικονομικών ετών 1993 και παλαιοτέρων, εκτός από τις επαληθεύσεις που διενεργούνται από τις διατάξεις του άρθρου 3, καθορίζονται ακόμη και ειδικές επαληθεύσεις (έλεγχοι), ανάλογα με την κατηγορία ή μη τήρησης βιβλίων.
A. ΣΤΟΥΣ ΜΗ ΥΠΟΧΡΕΟΥΣ ΤΗΡΗΣΗΣ ΒίΒΛίΩΝ 1. Ελέγχονται αν πληρούνται οι προϋποθέσεις απαλλαγής από την τήρηση βιβλίων.
2. Ελέγχονται τα δικαιολογητικά των αγορών και δαπανών, όπως επίσης και αν μεταφέρθηκαν σωστά στα συμπληρωματικά στοιχεία των δηλώσεων φορολογίας εισοδήματος.
Β. ΣΤΑ ΒΙΒΛΙΑ Α’ ΚΑ ΤΗ ΓΟ ΡΙΑ Σ (ΑΓΟΡΩΝ)
1. Επαληθεύονται οι αθροίσεις στο βιβλίο αγορών, για τους τελευταίους τρεις μήνες κάθε έτους και η σωστή μεταφορά των αθροισμάτων από σελίδα σε σελίδα.
2. Επαληθεύεται η σωστή καταχώρηση των στοιχείων αγορών, για τα πρώτα δεκαπενθήμερα των μηνών Αυγούστου και Δεκεμβρίου κάθε έτους.
3. Διαπιστώνεται η κανονική μεταφορά του συνόλου των αγορών και δαπανών στα συμπληρωματικά στοιχεία των δηλώσεων φορολογίας εισοδήματος.
4. Ερευνάται η συνάφεια των αριθμητικών δεδομένων και οικονομικών μεγεθών σύμφωνα με όσα παρατίθενται στο άρθρο 4, περ. Β.4. και Β.5.
Γ. ΣΤΑ ΒΙΒΛΙΑ Β’ ΚΑ ΤΗ ΓΟ ΡΙΑ Σ (ΕΣΟΔΩΝ - ΕΞΟΔΩΝ) 1. Επαληθεύονται οι αθροίσεις των εσόδων, για το μήνα εκείνο που έχει τα μεγαλύτερα ακαθάριστα έσοδα.
2. Επαληθεύεται αν τα φορολογικά στοιχεία εκδόθηκαν σύμφωνα με τον ΚΦΣ ή ΚΒΣ, για η ς δέκα ημέρες του μήνα εκείνου που έχει τα μεγαλύτερα ακαθάριστα έσοδα.
3. Ελέγχεται αν για τις καταχωρήσεις που έγιναν στα τηρούμενα πρόσθετα βιβλία εκδόθηκαν τα αντίστοιχα φορολογικά στοιχεία, σύμφωνα με τον ΚΦΣ ή ΚΒΣ, για η ς δέκα ημέρες του μήνα εκείνου που έχει τα μεγαλύτερα ακαθάριστα έσοδα.
4. Επαληθεύεται η σωστή μεταφορά των εκδοθέντων στοιχείων εσόδων, για τις τελευταίες δέκα ημέρες του μήνα εκείνου που έχει τα μεγαλύτερα ακαθάριστα έσοδα.
5. Επαληθεύεται αν τα δεδομένα του βιβλίου μεταφέρθηκαν επακριβώς στα συμπληρωματικά στοιχεία των δηλώσεων φορολογίας εισοδήματος.
6. Στις ετηχειρήσεις παροχής υπηρεσιών, χωρίς αξιόλογα αποθέματα και στους ελεύθερους επαγγελματίες, εκτός αρχιτεκτόνων και μηχανικών, ελέγχεται αν τα αποτελέσματα (καθαρά κέρδη) προσδιορίστηκαν με λογιστικό τρόπο, δηλαδή με αφαίρεση των εξόδων από τα έσοδα.
7. Ελέγχεται, στις επιχειρήσεις παροχής υπηρεσιών κάθε δαπάνη πάνω από 100000 δρχ.
Κατ’ εξαίρεση, ανεξαρτήτως ποσού, ελέγχονται οι εξής δαπάνες;
α) Έξοδα ταξιδιών.
β) Έξοδα υποδοχής και φιλοξενίας.
γ) Δαπάνες που αφορούν ετηβατικά αυτοκίνητα και αναφέρονται στο άρθρο 31, παρ. 1β’ του Ν.2238/1994.
Όσες από τις δαπάνες δεν αναγνωρίζονται για έκπτωση, προστίθενται ως λογιστικές διαφορές.
8. Ερευνάται η συνάφεια των εμφανιζόμενων αριθμητικών δεδομένων και οικονομικών μεγεθών σύμφωνα με το άρθρο 4, περ.
Γ.11.
Δ. ΣΤΟ Υ Σ ΕΛ ΕΥ ΘΕΡΟ ΥΣ ΕΠ Α ΓΓΕΛ Μ Α ΤΙΕΣ
Ειδικά για τους ελεύθερους επαγγελματίες, πέρα από τις επαληθεύσεις που αναφέρονται στα βιβλία Β ’ κατηγορίας, θα ελέγχονται όσα ορίζονται στο άρθρο 2, περ.Δ.
(5). (Βλ. Έ λεγχος ανέλεγκτων φορολογικών υποθέσεων (1998), σελ. 25)
Ε. ΣΤΑ ΒΙΒΛΙΑ Π ΚΑΤΗΓΟΡΙΑΣ (ΛΟΓΙΣΤΙΚΑ)
1. Ελέγχεται αν τα φορολογικά στοιχεία που εκδόθηκαν σύμφωνα με τον ΚΦΣ ή ΚΒΣ, για τις τελευταίες πέντε ημέρες του μήνα εκείνου που έχει τα μεγαλύτερα ακαθάριστα έσοδα.
2. Ελέγχεται αν για τις καταχωρήσεις που έγιναν στα τηρούμενα πρόσθετα βιβλία εκδόθηκαν τα αντίστοιχα φορολογικά στοιχεία, σύμφωνα με τον ΚΦΣ ή ΚΒΣ, για τις τελευταίες τιέντε ημέρες του μήνα εκείνου που έχει τα μεγαλύτερα ακαθάριστα έσοδα.
3. Επαληθεύεται αν τα λογιστικά ποσοτικά υπόλοιπα του βιβλίου αποθήκης, επιλεκτικά για δύο είδη με βάση:
α) την τιμή μονάδος ή β) την ποσότητα ή γ) την συνολική αξία,
συμφωνούν με τις ποσότητες που απογράφτηκαν στο τέλος κάθε χρήσης.
4. Ελέγχεται η ορθή αποτίμηση των απογραφέντων αποθεμάτων που πωλούν χονδρικώς και λιανικώς ή αποκλειστικά λιανικώς.
τέλους χρήσης, εττιλεκτικά για δύο είδη με βάση:
α) την τιμή μονάδος ή β) την ποσότητα ή
γ) τη συνολική αξία, για κάθε αποθηκευτικό χώρο.
Όταν διαπιστώνονται διαφορές, ο έλεγχος θα επεκτείνεται σε περισσότερα είδη.
5. Ελέγχεται κάθε δαπάνη πάνω από 300000 δρχ.
Κατ’ εξαίρεση, ανεξαρτήτως ποσού, ελέγχονται οι εξής δαπάνες:
α) Έξοδα ταξιδιών
β) Έξοδα υποδοχής και φιλοξενίας
γ) Δαπάνες που αφορούν επιβατικά αυτοκίνητα και αναφέρονται στο άρθρο 31, παρ. 1β’ του Ν.2238/1994.
Όσες από η ς δαπάνες δεν αναγνωρίζονται για έκπτωση, προστίθενται ως λογιστικές διαφορές.
6. Ελέγχεται αν για τις τεχνικές επιχειρήσεις στον προσδιορισμό των καθαρών κερδών εφαρμόστηκαν οι ειδικοί συντελεστές ετιί των ακαθαρίστων εσόδων.
7. Λαμβάνονται υπόψη και συνεκτιμούνται οι παρατηρήσεις που αναφέρονται στα τηστοποιητικά ή σε εκθέσεις ελέγχου, στις περιπτώσεις εκείνες που οι ετηχειρήσεις έχουν ελεγχθεί από ορκωτούς ελεγκτές ή αναγνωρισμένες ελεγκτικές εταιρίες.
2.7. ΑΡΘΡΟ 6 ΕΛΕΓΧΟΣ ΚΑΤΑΣΧΕΟΕΝΤΩ Ν ΒΙΒΛΙΩΝ ΚΑΙ ΣΤΟ ΙΧΕΙΩ Ν
Με τις διατάξεις του άρθρου αυτού καθορίζονται οι διαδικασίες ελέγχου για τις ανέλεγκτες εκείνες υποθέσεις που υφίστανται κατασχεθέντα βιβλία και στοιχεία.
1. Διενέργεια ελέγχου
Οι ανέλεγκτες εκείνες υποθέσεις για τις οποίες υφίστανται κατασχεθέντα βιβλία και στοιχεία, ελέγχονται από κοινού με τις λοιπές ανέλεγκτες υποθέσεις.
2. Ενέργειες ελεγκτών
Οι ελεγκτές επεξεργάζονται τα κατασχεθέντα βιβλία και στοιχεία, καταχωρούν τις διαπιστώσεις τους σε συνοπτικό σημείωμα και προτείνουν την απόρριψη ή μη των βιβλίων και στοιχείων, όπως και τα συνολικά αποτελέσματα.
(6). (Βλ. Έλεγχος ανέλεγκτων φορολογικών υποθέσεων (1998), σελ 29)
3. Διαδικασίες, αρμοδιότητες οργάνου
Το σημείωμα τίθεται υπόψη του Προϊσταμένου τη Δ.Ο.Υ. και του εποτττεύοντος Οικονομικού Επιθεωρητή, οι οποίοι μαζί με τον Προϊστάμενο του Τμήματος Ελέγχου κρίνουν αν:
α) Οι διενεργηθείσες ελεγκτικές επαληθεύσεις και διασταυρώσεις είναι αρκετές
β) Ετηβάλλεται επέκταση του ελέγχου των κατασχεθέντων και νέα κρίση με βάση τις συνολικές διαπιστώσεις
γ) Πλήρης επεξεργασία των κατασχεθέντων
δ) Εξαίρεση των υποθέσεων, με κατασχεθέντα βιβλία και στοιχεία, από τη διαδικασία ελέγχου της Απόφασης.
Η κρίση του οργάνου αυτού είναι επαρκώς αιτιολογημένη και διατυπώνεται, στο συνοπτικό σημείωμα, με σύντομη ενυπόγραφη πράξη.
4. Τελικές ενέργειες
Οι διαπιστώσεις του ελέγχου αναγράφονται στο ειδικό σημείωμα ελέγχου που συντάσσεται για τη φορολογία εισοδήματος, κατά τις διατάξεις του άρθρου 9 και μαζί με τις λοιπές ελεγκτικές επαληθεύσεις που προβλέπονται από τα άρθρα 3, 4 και 5, λαμβάνονται υπόψη για τη συνολική κρίση επί του κύρους των βιβλίων και στοιχείων.
Αν από το όργανο της προηγούμενης περίπτωσης κριθεί ότι συντρέχουν λόγοι εξαίρεσης, τότε εξαιρούνται από τη διαδικασία ελέγχου και όλες οι ανέλεγκτες υποθέσεις και εφαρμόζονται όσα ορίζονται στο άρθρο 1 παρ. 1δ’ και παρ. 3 της Απόφασης (Αιτιολογημένη απόφαση του αρμοδίου Οικονομικού Επιθεωρητή, Προϊσταμένου Δ.Ο.Υ. και Προϊσταμένου Τμήματος Ελέγχου για εξαίρεση και διενέργεια ελεγκτικών επαληθεύσεων πλήρως με τις ισχύουσες γενικές φορολογικές διατάξεις).
2.8. ΑΡΘΡΟ 7 ΠΡΟΣΔΙΟΡΙΣίνΤΟΣ ΕΣΟΛΩΝ ΚΑΙ ΚΑΘΑΡΩΝ ΚΕΡΛΩΝ
Με τις διατάξεις του άρθρου αυτού καθορίζεται ο προσδιορισμός των ακαθαρίστων εσόδων και των καθαρών κερδών, για τις ανέλεγκτες υποθέσεις που περαιώνονται με την εν λόγω Απόφαση.
Α. ΠΡΟ ΣΛ ΙΟ ΡΙΣΜ Ο Σ ΑΚ ΑΘΑΡΙΣΤΩ Ν ΕΣΟΔΩΝ
1. Σε επαρκή και ακριβή βιβλία και στοιχεία, όταν δηλαδή δεν έχουν διαπιστωθεί παραβάσεις του ΚΦΣ ή ΚΒΣ ή δεν υφίστανται παραβάσεις στο αρχείο της υπηρεσίας ή οι όποιες παραβάσεις δεν καθιστούν τα βιβλία και στοιχεία ανεπαρκή ή ανακριβή, τα ακαθάριστα έσοδα προσδιορίζονται όπως προκύπτουν από τα τηρηθέντα βιβλία, με την επιφύλαξη όμως της Συνάφειας.
2. Σε ανεπαρκή βιβλία και στοιχεία τα ακαθάριστα έσοδα προσδιορίζονται όπως την προηγούμενη περίπτωση.
3. Σε ανακριβή βιβλία και στοιχεία
α) Προσθήκη αποκρυβέντων εσόδων + προσαύξηση 5 - 10%
Στις επιχειρήσεις με βιβλία Β ’ ή Γ ’ κατηγορίας και Α ’ κατηγορίες για τις μεταποιητικές, όταν υπάρχουν παραβάσεις του ΚΦΣ ή ΚΒΣ (από έλεγχο ή αρχείο υπηρεσίας) που καθιστούν τα βιβλία και στοιχεία ανακριβή, τα ακαθάριστα έσοδα προσδιορίζονται με την προσθήκη των τυχόν αποκρυβέντων εσόδων στα ακαθάριστα έσοδα βάσει βιβλίων και την προσαύξηση, στο προκύπτον άθροισμα, ποσοστού 5-10%, ανάλογα με το είδος, την έκταση και τη βαρύτητα της παράβασης.
β) Προσθήκη αποκρυβέντων αγορών + προσαύξηση 5 - 10%
Σ ης απαλλασσόμενες από την τήρηση βιβλίων ετηχειρήσεις και στις εμπορικές επιχειρήσεις με βιβλία Α’ κατηγορίας, προστίθενται οι τυχόν αποκρυβείσες αγορές στις υπάρχουσες και το άθροισμα που
προκύπτει προσαυξάνεται από 5-10%, ανάλογα με το είδος, την έκταση και τη βαρύτητα των παραβάσεων,
γ) Προσαύξηση 10 - 20%
Η προσαύξηση διπλασιάζεται, γίνεται δηλαδή 10-20%, όταν η ανακρίβεια οφείλεται περιοριστικά σε έναν τουλάχιστον από τους πιο κάτω τέσσερις λόγους:
γα) Έκδοση πλαστών ή εικονικών ή λήψη εικονικών ή νόθευση φορολογικών στοιχείων
γβ) Διάπραξη μέσα στην ίδια χρήση περισσότερες από μια παραβάσεις του ΚΦΣ ή ΚΒΣ για μη έκδοση στοιχείου αξίας ή διακίνησης
γγ) Μη προσκόμιση για έλεγχο, με τις διατάξεις της Απόφασης, των βιβλίων και στοιχείων
γδ) Απόκρυψη φορολογητέας ύλης πάνω από 10% της δηλωθείσας.
4. Σε έλλειψη ΣΥΝ ΑΦ ΕΙΑΣ μεταξύ τω ν εμφανιζόμενων αριθμητικών δεδομένων και οικονομικών μεγεθών
Αν λείπει η Συνάφεια, όπως αυτή παρατέθηκε στο άρθρο 4 και 5, προκύπτει δηλαδή ότι δηλωθείσες αγορές ή δηλωθέντα ακαθάριστα έσοδα υπολείπονται των ποσών, που προσδιορίζονται με τη Συνάφεια, τότε η προκύπτουσα διαφορά κατανέμεται ισομερώς σε όλες τις ελεγχόμενες χρήσεις και τα επί μέρους ποσά των διαφορών, που αναλογούν σε κάθε χρήση, προσαυξάνουν τις δηλωθείσες αντίστοιχα αγορές ή ακαθάριστα έσοδα.
Β. Π ΡΟ Σ Δ ΙΟ ΡΙΣ Μ Ο Σ ΚΑΘΑΡΩΝ ΚΕΡΔΩΝ 1. Γ ενικά
Τα καθαρά κέρδη προσδιορίζονται με βάση η ς κατ’ ιδία διατάξεις της φορολογίας εισοδήματος και με βάση τα ακαθάριστα έσοδα, όπως αυτά προσδιορίζονται στην προηγούμενη περίπτωση Α’.
2. Ειδικό
Για υποθέσεις που έχουν φορολογηθεί με τις διατοιξεις των άρθρων 33 και 51 του Ν.2238/1994 (Αντικειμενικά Κριτήρια), τα καθαρά κέρδη επαναπροσδιορίζονται μόνο εφόσον συντρέχουν οι προϋποθέσεις των παρ. 20 και 21 του άρθρου 33 και 13 του άρθρου 51.
Αν μετά τον επαναπροσδιορισμό είναι μεγαλύτερα τα καθαρά κέρδη ή εισοδήματα ή αμοιβές που φορολογήθηκαν με τις προαναφερθείσες διατάξεις, ως οριστικά λαμβάνονται τα ήδη φορολογηθέντα ποσά.
2.9. ΑΡΘΡΟ 8 ΕΛΕΓΧΟΣ ΛΟΙΠΩΝ Φ Ο ΡΟΛΟ ΓΙΚΩ Ν ΑΝΤΙΚΕΙΜ ΕΝΩΝ
Με τις διατάξεις του άρθρου αυτού καθορίζεται ο έλεγχος των λοιπών φορολογικών αντικειμένων.
1. Έλεγχος λοιπών φορολογιών
Οι λοιπές φορολογίες ελέγχονται μαζί με τη φορολογία εισοδήματος.
2. Φορολογητέα ύλη λοιπών φορολογιών
Για τον προσδιορισμό της φορολογητέας ύλης, στις λοιπές φορολογίες, εφαρμόζονται οι κατ’ ιδία διατάξεις. Τα ακαθάριστα έσοδα ή οι αγορές που προσδιορίζονται από τον έλεγχο για τη φορολογία εισοδήματος, λαμβάνονται υποχρεωτικά υπόψη για τον προσδιορισμό των φόρων, τελών και εισφορών στις λοιπές φορολογίες.^’^
(7). (Βλ. Έ λεγχος ανέλεγκτων φορολογικών υποθέσεων (1998), σελ. 320
3. Ειδικά οτο Φ.Π.Α.
Στο Φ.Π.Α. γίνεται υποχρεωτικά έλεγχος αν:
α) Μεταφέρθηκαν σωστά τα δεδομένα των βιβλίων στις δηλώσεις Φ.Π.Α.
β) Για δαπάνες άνω των 50000 δρχ. του άρθρου 23, παρ. 4 του Ν. 1642/1986 εκπέστηκε ο Φ.Π.Α., χωρίς να υπάρχει τέτοιο δικαίωμα.
γ) Για δαπάνες άνω των 100000 δρχ. και 300000 δρχ., για βιβλία Α’ - Β’ και Γ ’ κατηγορίας αντίστοιχα, για τις οποίες έχει εκτιεσθεί Φ.Π.Α., υπάρχουν νόμιμα δικαιολογητικά και παρέχεται δικαίωμα έκπτωσης.
δ) Μεταφέρθηκε για συμψηφισμό, τυχόν πιστωτικό υπόλοιπο Φ.Π.Α., χωρίς να υπάρχει δικαίωμα, λόγω παραγραφής.
ε) Διενεργήθηκε διακανονισμός εμπορεύσιμων ή και παγίων, εφόσον υπάρχει υποχρέωση από το άρθρο 26 του Ν. 1642/1986.
στ) Διενεργήθηκε επτμερισμός του φόρου των κοινών εισροών (Pro-rata), εφόσον υπάρχει υποχρέωση από το άρθρο 24 του Ν. 1642/1986.
ζ) Για απαλλασσόμενες πωλήσεις, αν έχουν τηρηθεί οι διαδικασίες και υπάρχουν αντίστοιχα δικαιολογητικά.
η) Σε πωλήσεις αγαθών για περιοχές με μειωμένους συντελεστές, αν πληρούνται οι προϋποθέσεις, για φορολογικά στοιχεία άνω των 500000 δρχ.
2.10. ΑΡΘΡΟ 9 ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ ΕΑΕΓΧΟΥ
Με τις διατάξεις του άρθρου αυτού καθορίζεται η διαδικασία ελέγχου με βάση την Απόφαση.
1. Εντολή ελέγχου
Ο έλεγχος ενεργείται ύστερα από έγγραφη εντολή του Προϊσταμένου της Λ.Ο.Υ. ή άλλου αρμόδιου οργάνου.
2. Ειδικό σημείωμα ελέγχου
Τα αποτελέσματα και οι διατηστώσεις του ελέγχου στη φορολογία εισοδήματος, με βάση τα όσα ορίζονται στην Απόφαση και τις παραβάσεις του ΚΦΣ ή ΚΒΣ περιλαμβάνονται, για όλες τις χρήσεις, σε ειδικό σημείωμα ελέγχου. Στο σημείωμα αυτό αναγράφεται η κρίση για το κύρος των βιβλίων, το ύψος των αγορών ή ακαθαρίστων εσόδων και των καθαρών κερδών, για κάθε χρήση. Παρόμοια σημειώματα συντάσσονται και για λοιπές φορολογίες, με σχετική μνεία στο σημείωμα ελέγχου φορολογίας εισοδήματος. Τα ειδικά αυτά σημειώματα ελέγχου υπογράφονται, ελέγχονται και θεωρούνται και, όταν υπάρχουν φορολογικές διαφορές επιδίδονται με ευθύνη των ελεγκτών στον υπόχρεο με σχετική πράξη επίδοσης στο σώμα αυτών.
Όταν δεν υπάρχουν διαφορές, γνωστοποιείται το γεγονός αυτό με σχετική ταχυδρομική επιστολή.
3. Έ κδοση αποφάσεων επιβολής προστίμων
Για τις παραβάσεις που έχουν διαπιστωθεί από άλλους ελέγχους και δεν έχει εκδοθεί απόφαση επιβολής προστίμων, εκδίδονται οι σχετικές αποφάσεις και ετηδίδονται μαζί με τα ειδικά σημειώματα και εφαρμόζονται περαιτέρω οι διατάξεις του άρθρου 11 της Απόφασης.'*'
(8). (Βλ. Έ λεγχος ανέλεγκτων φορολογικών υποθέσεων (1998), σελ.34)
3. ΕΠΙΛΥΣΗ Φ Ο ΡΟΛΟ ΓΙΚΩ Ν ΔΙΛ Φ Ο ΡΩ Ν
3.1. Γενικά
Με τνς διατάξεις των άρθρων 10 - 12, που ττεριλαμβάνονται στο Κεφάλαιο 3, καθορίζεται ο τρόπος επίλυσης των φορολογικών διαφορών:
α) Των υπαγόμενων στη ρύθμιση της Απόφασης υποθέσεων β) Των υπαρχόντων εκκρεμών φορολογικών διαφορών, για τις ελεγχθείσες χρήσεις
γ) Των εξαιρούμενων υποθέσεων και υποθέσεων που έχουν εκδοθεί, από τον τακτικό έλεγχο, φύλλα ελέγχου ή πράξεις προσδιορισμού αποτελεσμάτων.
3.2. ΛΡΘΡΟ 10 ΕΠΙΛΥΣΗ Φ Ο ΡΟΛΟ ΓΙΚΩ Ν ΛΙΛΦΟΡΩΝ Υ Π ΟΘ ΕΣΕΩ Ν ΠΟΥ ΥΠΛ ΓΟ ΝΤΛ Ι ΣΤΟΝ ΤΡΟΠΟ ΕΛΕΓΧΟΥ ΤΗΣ Λ Π Ο Φ ΛΣΗΣ
Με τις διατάξεις του άρθρου αυτού καθορίζεται ο τρόπος επίλυσης των φορολογικών διαφορών των υποθέσεων που υπάγονται στη ρύθμιση της εν λόγω Απόφασης.
1. Αίτηση για περαίωση υποθέσεων
Ο επιτηδευματίας υποβάλλει την αίτησή του εντός πέντε (5) ημερών από την επίδοση των ειδικών σημειωμάτων ελέγχου, με πρόταση για επίλυση των φορολογικών διαφορών. Μπορεί να
αμφισβητηθεί το τιεριεχόμενο των σημειωμάτων με υποβολή συγκεκριμένων αποδεικτικών στοιχείων.
Η αίτηση γίνεται ενιαία για όλες ή για μερικές χρήσεις, για όλα όμως τα φορολογικά αντικείμενα κάθε χρήσης.
Στην αίτηση ορίζεται και η ημερομηνία εξέτασής της που δεν μπορεί να είναι πέρα των τριάντα (30) ημερών από την επίδοση των ειδικών σημειωμάτων και όταν συμπράττει και ο Οικονομικός Ετηθεωρητής όχι πέρα των σαράντα (40) ημερών.
2. Εξέταση αίτησης
Η αίτηση εξετάζεται από τον Προϊστάμενο της Δ.Ο.Υ. και τον Προϊστάμενο του Τμήματος, όπου υπάρχει.
Για τα βιβλία Γ ’ κατηγορίας, όταν κρίνονται ανεπαρκή ή ανακριβή, συμπράττει και ο αρμόδιος Οικονομικός Επιθεωρητής.
3. Αποδοχή αίτησης - Μειώσεις ακαθάριστων εσόδων, αγορών - Πρακτικά - Αποτελέσματα
Κατά την εξέταση της αίτησης μπορεί να γίνουν αποδεκτές, ολικά ή μερικά, οι θέσεις και οι ισχυρισμοί του επιτηδευματία και να τροποποιηθεί το πόρισμα του ελέγχου, τόσο στη φορολογητέα ύλη, όσο και στο χαρακτηρισμό του κύρους των βιβλίων και στοιχείων, όπως και στη μείωση του ποσοστού προσαύξησης των ακαθαρίστων εσόδων ή αγορών του άρθρου 7 ως εξής:
α) Μείωση μέχρι 50%, του ποσοστού προσαύξησης ακαθαρίστων εσόδων ή αγορών, σε ανακρίβεια βιβλίων και στοιχείων Α’ και Β ’ κατηγορίας, κατά το άρθρο 7, παρ. Α.3. Δηλαδή η προσαύξηση του ποσοστού των αγορών ή ακαθαρίστων εσόδων από 5-10% ή 10-20%
μπορεί να μειωθεί σε 2,5-5% ή 5-10%.