Ανάπτυξη εφαρμογής βάσης δεδομένων για τη διαχείριση των πτυχιακών εργασιών από τον επιβλέποντα εκπαιδευτικό

Ανάπτυξη Εφαρμογής Βάσης Δεδομένων για τη Διαχείριση των

Πτυχιακών Εργασιών από τον Επιβλέποντα Εκπαιδευτικό

Ό νομα : Άγγελος Επώνυμο: Γιώργης ΑΕΜ : 1439 Επιβλέπων : Μήτσα Κ..

Ανάπτυξη Εφαρμογής Βάσης Δεδομένων για τη Διαχείριση των

Πτυχιακών Εργασιών από τον Επιβλέποντα Εκπαιδευτικό

Ό νομα : Ά γγελος Επώνυμο: Γιώργης ΑΕΜ : 1439 Επιβλέπων : Μήτσα Κ.

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ

ΠΡΟΛΟΓΟΣ

ΕΙΣΑΓΩΓΗ... 4

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1. ΓΕΝΙΚΗ Θ ΕΩ Ρ Η Σ Η ...6

1.1 Η ΕΠΙΡΡΟΗ ΤΩΝ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΑΚΩΝ ΣΥΣΤΗΜΑΤΩΝ ΣΤΟΥΣ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΥΣ...7

L2 ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ ΣΤΗΝ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΑΚΩΝ ΣΥΣΤΗΜΑΤΩΝ...8

1.3 ΙΔΙΟΤΗΤΕΣ ΤΟΥ Π .Σ.Π .Ε...9

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2. ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΑΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ ΠΤΥΧΙΑΚΩΝ ΕΡΓΑΣΙΩΝ (Π.Σ.Π.Ε)....

2.1 ΑΝΑΓΚΑΙΟΤΗΤΑ ΤΗΣ ΕΦΑΡΜΟΓΗΣ...,

2.2 ΠΡΟΒΑΗΜΑΤΑ ΣΤΗΝ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΤΗΣ ΕΦΑΡΜΟΓΗΣ....

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 3. ΒΑΣΕΙΣ ΔΕΛΟΜΕΝΩΝ...

3.1 ΕΠΙΠΤΩΣΕΙΣ ΑΠΟ ΤΗ ΧΡΗΣΗ ΒΑΣΕΩΝ ΔΕΔΟΜΕΝΩΝ...

3.2 ΤΑ ΠΛΕΟΝΕΚΤΗΜΑΤΑ ΤΩΝ ΒΑΣΕΩΝ ΔΕΔΟΜΕΝΩΝ 3.3 ΤΑ ΜΕΙΟΝΕΚΤΗΜΑΤΑ ΤΩΝ ΒΑΣΕΩΝ ΔΕΔΟΜΕΝΩΝ...

3.4 Η ΒΑΣΗ ΔΕΔΟΜΕΝΩΝ ΚΑΙ ΟΙ ΠΙΝΑΚΕΣ...

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 5. ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ...

ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ A...

ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ ΒΑΣΗΣ ΔΕΔΟΜΕΝΩΝ

ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ Β...

ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ-ΕΝΟΙΑΟΠΚΟΣ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ ΒΑΣΗΣ ΔΕΔΟΜΕΝΩΝ ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ Γ ...

ΟΔΗΓΟΣ ΧΡΗΣΗΣ ΤΗΣ ΕΦΑΡΜΟΓΗΣ

ΠΡΟΛΟΓΟΣ

To θέμα της παρούσας πτυχια κή ς εργασίας είνα ι η ανάπτυξη ενός πληροφοριακού σ υστήματος που θα δίνει την δυ νατότητα στον διαχειριστή του να καταχω ρεί, να επ εξερ γά ζετα ι και να διαγράφ ει πληροφορίες σχετικά με την έκβαση των πτυχιακώ ν εργασιώ ν.

Συνεπώς, μέσα στα πλαίσ ια των ζητημάτω ν που θα αναλυθούν, θα ενταχθούν τα προβλήματα, ‘όπω ς και οι δυνατότητες τις εφαρμογής αυτής.

Για την εκπόνηση και ολοκλήρωση της πτυχια κή ς εργασ ίας θα ήθελα να ευχαριστήσω θερμά για τη συμβολή της την καθηγήτρια μου κ.

Α ικατερίνη Μ ήτσα για τη πολύτιμη βοήθεια που προσέφ ερε και για την ευκαιρία που μου έδωσε να ασχοληθώ με ένα τόσο τεχνολογικά ενδιαφέρον θέμα.

Ε1ΣΑΓ ΩΓΗ

Η ραγδαία εξέλιξη της τεχνο λο γία ς συνδυασμένη με την ανάγκη για εύκολη πρόσβαση στην πληροφ ορία οδήγησε στη δημιουργία Π ληροφοριακών Συστημάτω ν. Τα Π ληροφοριακά Συστήματα βρίσκουν ολοένα και αυξανόμενες εφ αρμογές στο χώρο της εκπαίδευσ ης. Μια από αυτές απ οτελεί ο Η λεκτρονικός Φ άκελος πτυχιακώ ν εργασιώ ν(Η .Φ .Π .Ε ), ο οποίος επεκ τείνει τον παραδοσιακό φ άκελο σε επιπρόσθετες δυνατότητες και λειτουρ γίες.

Η παρούσα εργασία ασ χο λείτα ι με το πεδίο αυτό και συγκεκριμένα με τη μελέτη, το σ χεδιασμό και την υλοποίηση ενός Η .Φ .Π .Ε. Η εφαρμογή που υ λοποιή θηκε είνα ι διαδικτυακή και βασ ίζεται σε σύγχρονες τεχνο λογίες όπως είνα ι η ΡΗΡ και η SQL. Π εριλαμ βάνει σ τοιχεία του φ οιτητή, σ το ιχεία για την πτυχιακή εργασία σε ηλεκτρονική μορφή, σχόλια του επιβλέπω ν καθηγητή, το ακαδημαϊκό έτος που εκπονήθηκε η εκάστοτε εργασία όπως και τα εργαλεία που χρησιμοποιήθηκαν για την υλοποίηση της. Τέλος παρέχει στον καθηγητή την δυνατότητα άντλησης πληροφοριώ ν σ τατισ τικής φύσεως.

Με βάση τα παραπάνω η εφαρμογή που αναπτύχθηκε είνα ι φιλική προς το χρήστη και πληρεί όλες τις προ ϋ πο θέσ εις ευχρ ησ τίας και ασφ άλειας προσωπικών δεδομένω ν.

Η σπουδαιότητα της εφ αρμογής έγκ ειται στο γεγονός ότι τα στο ιχεία αποθηκεύονται με ασφάλεια σε μια βάση δεδομένω ν και είνα ι ανά πάσα στιγμή στην διάθεση του εκπαιδευτικού. Επίσης δόθηκε μεγάλη έμφαση στη δημιουργία ενός βατού περιβ ά λλοντος διαχείρ ιση ς το οποίο μπορεί να χειρ ισ τεί ο χρήστης χωρίς να απαιτούντα ι ιδια ίτερ ες γνώ σεις πληροφορικής .

Η εργασία αυτή είνα ι δομημένη σε έξι κεφ άλαια, όπου σκοπός τους είνα ι να παρουσιάσουν το θεω ρητικό υπόβαθρο με ένα τρόπο απλό και συνοπτικό αλλά και δύο παραρτήματα, που παρουσ ιάζουν την τεχνολογική πλευρά του θέματος. Έ τσι, η εργασία αυτή αρχικά περιγράφει τον ρόλο των Πληροφοριακώ ν Συστημάτω ν στο χώρο της ε κπαίδευσης καθώς και τον ρόλο και την σημασία εφ αρμογής του ηλεκτρονικού φακέλου κυρίω ς για τα δημόσια εκπ αιδευ τικά ιδρύματα

όπου ο όγκος των πληροφ οριώ ν καθώς και ο αριθμ ός των φ οιτητώ ν είναι τεράστιος.

Επίσης γίνετα ι αναφορά στα πρότυπα και στις κω δικοποιήσ εις που υπάρχουν για τον ηλ εκτρονικό φάκελο, καθώς και ποιες τεχνο λο γίες διαδικτύου υπάρχουν για την υλοποίηση και εφαρμογή του. Τέλος θα αναπτύξουμε την σχεδίαση και την υλοποίηση ενός Η .Φ .Π .Ε που περ ιέχει όλα τα δεδομένα που σ χετίζοντα ι με αυτήν.

Τα τελευταία χρόνια γ ίνετα ι ολοένα και πιο έντονη στο χώρο της εκπαίδευσης η ανάγκη αναβάθμισης της ποιότητας των προσφ ερόμενω ν υπηρεσιώ ν. Για το σκοπό αυτό σημαντική βοήθεια έρχονται να προσφέρουν οι τεχνο λο γίες τηλεπικ ο ινω νιώ ν και πλ ηροφ ορικής. Έ τσ ι, ολοένα και περισ σ ότερα εκπ αιδευ τικά ιδρύματα διεθνώ ς έχουν σε μεγάλο βαθμό υλοποιή σ ει Ο λοκληρω μένα Π ληροφοριακά Συστήματα για την κάλυψη των αναγκών διαχείρ ιση ς και τα ξινόμ ησ ης. Σε ένα Ολοκληρω μένο Πληροφορικό Σύστημα Φ οιτητών η πορεία του φοιτητή καταγράφ εται και πα ρακολουθείται πλήρω ς, από την είσοδό στην σχολή μέχρι και μετά την έξοδο του από αυτό.

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1: Γ Ε Ν ΙΚ Η Θ Ε Ω Ρ Η Σ Η

Πληροφοριακό Σύστημα (Π .Σ) (info rm ation system ) είνα ι ένα σύνολο από αλληλεπιδρούσες σ υνιστώ σ ες που δουλεύουν μαζί για την συλλογή, επεξεργα σία .αποθήκευση και διανομή της πληροφ ορίας με τελικό στόχο την δημ ιουργία πληροφ οριώ ν που είνα ι αναγκαίες ή χρήσιμες στον Ο ργανισμό /Ε πιχείρη σ η για να επ ιτελέσ ει τον σκοπό του/της. Α πλουστεύοντας , θα μ πορούσαμε να πούμε ότι Π ληροφοριακό Σύστημα είναι το σύστημα εκείνο που πα ίρ νει σαν είσοδο δεδομένα τα οποία επεξεργά ζετα ι και τα απ ο δίδει στην έξοδο ως πληροφ ορίες. Οι κύριες δρασ τηριότητες ενός Πληροφοριακού Σ υ στήματος είνα ι οι έξης:

1. Συλλογή δεδομένω ν

Τα δεδομένα σ υλλέγονται από διάφ ορες πηγές, από εσ ω τερικές πηγές, από εξω τερικές πηγές και από το περιβάλλον

2. Α ποθήκευση δεδομένω ν

Με την αποθήκευση τα δεδομένα φ υλάσσονται με έναν οργανω μένο τρόπο για μελλοντική χρήση.

3. Επεξεργασία δεδομένω ν

Η επεξεργασία των δεδομένω ν περιλαμ βάνει υπο λογισμ ού ς, σ υγκρίσ εις, ταξινομ ήσ εις και κα τηγοριοποιήσ εις.

4 . Διάδοση πληροφοριώ ν

Ο στόχος ενός Π.Σ είναι η διάδοση πληροφοριώ ν. Η πληροφ ορία μπορεί να διαδοθεί σε διάφ ορες μορφές (μηνύματα, φ όρμες, αναφ ορές, λίσ τες, γραφήματα, κλπ).

ΣΤΟΥΣ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΥΣ

1 Η ΕΠΙΡΡΟΗ ΤΩΝ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΑΚΩΝ ΣΥΣΤΗΜΑΤΩΝ

Τα πληροφοριακά συστήματα ασκούν επίδραση στην οργάνω ση και τη λειτουργία των οργανισμώ ν. Π ρώ τον, από οικονομικής πλευράς λόγω της σταδιακής αντικατάσ τα ση ς χειρόγραφω ν εργασιώ ν με αυτομ ατοποιημ ένες αλλά και τη φθηνότερη απόκτηση και διαχείριση δεδομένω ν και πληροφ οριώ ν. Δ εύτερον, από πλευράς αλλαγής του τρόπου λήψης αποφάσεω ν μέσα στον οργανισμό με τη βοήθεια πληροφοριακού συστήματος. Οι σύγχρονες τά σεις στην ανάπτυξη πληροφοριακού σ υστήματος υπό την πίεση των τεχνολογικώ ν εξελίξεω ν στους διάφ ορους τομ είς και ιδίω ς η εμφάνιση του διαδικ τύου, του παγκόσμιου ιστού, ήδη επη ρ εάζει τον τρόπο με τον οποίο οργανισ μοί και επιχειρ ήσ εις δρουν μέσα στην αγορά και τη διοίκηση και τις οδηγούν σε ορισ μένες αναθεω ρήσεις και προσαρμογές.

2 ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ ΣΤΗΝ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΑΚΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ

Είναι κοινή διαπίστω ση ότι η ανάπτυξη ενός αυτοματοποιημένου πληροφοριακού συσ τήμα τος, ανεξάρτητα από το μέγεθος και τη συμπλοκότητα του είναι ένα έργο δύσκολο. Τα συνήθη προβλήματα που παρουσιάζονται είναι τα εξής :

• Οι χρήστες κάνουν παράπονα ότι αναπτύσ σ οντα ι συστήματα που δε βοηθούν γιατί είναι πολύπλοκα και παράγουν πληροφ ορίες άχρηστες.

• Είναι δύσκολος ο καθορισ μ ός των πραγματικώ ν απαιτήσεω ν του χρήστη.

• Π αρουσιάζει δυσκολίες ο πρ οσ διορισ μ ός ενός συστήματος που να ικα νοποιεί τις απαιτή σ εις των χρηστών.

• Η ανάπτυξη του λογισμικού θέλει μεγάλη προσοχή για τί δύσκολα γίνονται αλλαγές στο so ftw are κι αν γίνον τα ι, κοστίζουν.

1.3 ΙΔΙΟΤΗΤΕΣ TOY Π .Σ.Π .Ε

• Ολες οι εφαρμογές των υ ποσ υσ τημάτω ν θα έχουν κοινή μ εθοδολογία ανάπτυξης και τεκμηρίω σης.

• Τα δεδομένα θα εισ άγο νται μία φορά και θα δια τίθεν τα ι οποτεδήποτε ζητούνται από τους εξουσ ιοδοτημ ένους χρήστες, μέσω των επιμέρους εφαρμογών.

• Τα δεδομένα θα είνα ι διαθέσ ιμ α από όλους τους σταθμούς εργασίας της σχολής

• Δεν υπάρχουν μεμονω μένες εφ αρμογές για την κάλυψη συγκεκριμένω ν αναγκών χω ρίς διασύνδεση μεταξύ τους.

• Το περιβάλλον προσπέλασης του χρήστη είνα ι παρόμοιο σε όλες τις εφαρμογές.

• Δεν υπάρχουν διπλά αντίγραφ α εφαρμογώ ν που εξυπηρετούν τον ίδιο σκοπό.

Ε Ρ Γ Α Σ ΙίίΝ .

ΚΕΦΑΛΑΙΟ Π Λ Η Ρ Ο Φ Ο Ρ ΙΑ Κ Ο Σ Υ Σ Τ Η Μ Α ΗΤΥ Χ ΙΑ Κ Ω Ν

2.1 ΑΝΑΓΚΑΙΟΤΗΤΑ ΤΗΣ ΕΦΑΡΜΟΓΗΣ

Οι λόγοι που καθιστούν αναγκαία στις μέρες μας, την εισαγω γή πληροφοριακού συσ τήμα τος στα σ ύγχρονα εκπ αιδευ τικά ιδρύματα, απορρέουν από τη γενικότερη ανάγκη β ελτίω σης τόσο του τρόπου λειτουργίας του, όσο και των παρεχόμενω ν υπηρεσιώ ν εκπαίδευσ ης. Οι βασικοί επιμέρους στόχοι που θα πρέπει να ικα νοποιη θούν για το σκοπό αυτό είναι :

Η γενικότερη αναβάθαιστι των υπηρεσιώ ν της πα ιδείαε . Ο στόγοε αυτός απορεί να επιτευγθ εί α ε:

• Την εισαγω γή και τη διαχείρ ιση ηλεκτρονικού φακέλου εργασιώ ν, που θα συγκεντρώ νει και θα πα ρουσ ιάζει κατάλληλα όλα τα σ τοιχεία που αφορούν τα σ τοιχεία διεξαγω γής και παράδοσης μιας εργασίας

• Το σ υσχετισμό των παραπάνω στοιχείω ν σύμφω να με τους κανόνες του ιδρύματος, ώστε να εξυπ ηρ ετούνται οι εκπ αιδευ τικο ί αλλά και οι φοιτητές(αν χρειαστεί)

• Την παροχή δυ νατότητας πρόσβασης σε πα λα ιότερα σ τοιχεία .

• Τη μείωση της γραφ ειοκρα τίας.

• Τη βελτίωση της πληροφ όρησης των καθηγητώ ν και της τα χύτητας εξυπηρέτησης των φ οιτητώ ν.

• Την ελαχιστοποίηση των λαθών.

Ο περιοοισαός των γειρόνοαιρων διαδικασ ιώ ν και η βελτίω ση του εκπαιδευτικού περιβάλλοντος. Ο στόγος αυτός απορεί να επ ιτευ γθ εί αε:

• Την αυτοματοποίηση των διαδικασιώ ν.

• Την διασύνδεση και την ολοκλήρωση των επί μέρους συστημάτω ν σε ένα πλήρες σύστημα.

• Την αναβάθμιση του εσω τερικού φ οιτητικού περιβά λλοντος.

• Τη διαχείριση και αξιοποίηση του ανθρω πίνου δυναμικού.

• Την αξιοποίηση σύγχρονω ν τεχνολογιώ ν πληροφ ορικής.

Η παρογή ικανών και αξιόπιστω ν πληροφοριώ ν στη διοίκηση της στολής. Η πλποοωόοηση αυτή απορεί να περ ιλαιιβάνει τόσο

[10]

διαγειρισ τικ ά, όσο και επισττιαονικά σ τοιγεία. Χ αρακτηριστικά αναφέρονται:

• Οι εργασίες που πραγμ ατοπ ο ιούντα ι ανά ακαδημαϊκό έτος

• Η παρακολούθηση των ποσοτικώ ν και ποιοτικώ ν δεικτώ ν ανά κατηγορία.

• η άμεση παρακολούθηση του έργου των φοιτητώ ν τόσο καθολικά όσο και συγκεκριμένα του επιβλέποντα.

• Τα ποσοστά επιτυχή ς διεκπ εραίω σ ης εργασιώ ν.

2.2 ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ ΣΤΗΝ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΤΗΣ ΕΦΑΡΜΟΓΗΣ

Κατά την εκπόνηση της πτυχια κή ς εργασίας, δημιουργηθήκαν ορισμένα ζητήματα που δυσκόλεψ αν την ολοκλήρωση της εφαρμογής.

Αναφερόμενοι σε μία εφαρμογή που απ αιτεί πληθώ ρα προγραμμάτω ν είναι φ υσιολογικό ως πρώτη φάση να αντιμετω π ισ τούν δυσκολίες στην ανάπτυξη της. Τα περισσότερα από τα προβλήματα με την κατάλληλη επεξεργασία και αναζήτηση επιλύθηκαν στον βαθμό που οι γνώ σ εις ενός σπουδαστή του επιτρέπουν να επιλύσει.

Ορισμένα από αυτά τα προβλήματα που αντιμετω π ίσ τηκα ν είναι τα εξής:

Αδυναμία στην συσχέτιση των πινάκω ν για την βάση δεδομένω ν.

Γεγονός που προκλήθηκε από την ένωση πολλώ ν στοιχείω ν από διαφ ορετικούς πίνακες. Το μ ειονέκτη μα αυτό επιλύθηκε με την προσθήκη ξένων κλειδιώ ν και με την ρύθμιση ‘cascade on u p d a te ’ και

“re stric t on update and d ele te” .

Επόμενη δυσκολία που αντιμετω π ίσ τηκε, αφορά στην ανάκτηση των δεδομένων στον πίνακα Pr tools όπου ο χρήστης μπορούσε μόνο να δει τις καταχω ρήσεις του με βάση τον αριθμό μητρώου χω ρίς να μπορεί να δει το όνομα των εργαλείω ν ή το θέμα της πτυχιακής εργασίας. Το πρόβλημα αυτό αντιμετω πίσ τηκε με την προσθήκη μιας select για το όνομα.

Επιπροσθέτω ς, ένα άλλο ζήτημα που εντοπίσ τηκε είναι η εισαγωγή ελληνικώ ν χαρακτήρω ν. Το πρόβλημα αυτό λύθηκε εν μέρει αλλάζοντας

[11]

το πρότυπο χαρακτήρω ν σε UTF8 αλλά με μια μικρή αδυναμία να λειτουργήσει σε ορισμένα λειτο υρ γικά συστήματα.

Αυτά είναι ορισμένα προβλήματα που επιλύθηκαν με επιτυχία.

Προβλήματα σοβαρά που να αποτρέψ ουν την διεκπεραίω σ η της εφαρμογής δεν παρουσιαστήκαν.

[12]

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 3: Β Α Σ Ε ΙΣ ΔΕΔ ΟΜ ΕΝΩ Ν

Οι βάσεις δεδομένω ν σε υ πολογιστή δη μ ιουργούντα ι και συντηρούνται είτε από μια ομάδα προγραμμάτω ν εφαρμογώ ν που έχουν γραφ εί ειδικά για το σκοπό αυτόν, είτε από ένα σύστημα δια χείρ ισ η ς βάσεων δεδομένων. Το Σύστημα διαχείρ ισ η ς Βάσεων δεδομένω ν (B )(database m anagem ent system -DBMS ) είνα ι μια συλλογή από προγράμματα που επιτρέπουν στους χρήστες να δημιουργήσουν και να σ υντηρήσ ουν τη βάση. Επομένω ς, είνα ι ένα γενικ ής χρήσης σύστημα λογισμ ικού που διευκολύνει τις διαδικ ασ ίες ορισμού, κατασκευής και χειρισμού βάσεων δεδομένω ν για διάφ ορες εφ αρμογές. Το λογισμ ικό αυτό λειτουργεί ένα επίπεδο ψ ηλότερα από το λειτουργικό σύστημα του Η/Υ και αποκρύπτει τις λεπ το μ έρ ειες του δεύτερου από τον χρήστη του DBMS.

3.1 ΕΠΙΠΤΩΣΕΙΣ ΑΠΟ ΤΗΝ ΧΡΗΣΗ ΒΑΣΕΩΝ ΔΕΔΟΜ ΕΝΩΝ Η ανάπτυξη ενός πληροφ οριακού συστήματος σε περιβά λλον βάσεων δεδομένω ν παρέχει σημαντικά πλεονεκτήματα στην σχόλη, σε ότι αφορά τη διαχείριση των λειτουργικώ ν τήρηση κοινών προτύπω ν για τα δεδομένα και την ικανοποίηση των σφ αιρικώ ν πληροφ οριακώ ν απαιτήσεων του οργανισμού. Τα πλεονεκτήμ ατα προκύπτουν από τη δημιουργία μιας ολοκληρω μένης θεώ ρησης των δεδομένω ν των πτυχιακώ ν εργασιώ ν και από τη δυ νατότητα άσκησης κεντρικού ελέγχου σ' αυτές. Τα μ ειονεκτήματα προκύπτουν από τις ιδια ιτερ ό τη τες των βάσεων δεδομένω ν, σε σχέση με τα παραδοσ ιακά συστήματα αρχείων και αφορούν λειτουργικά και οικονομικά θέματα.

Στη συνέχεια περιγρά φονται τα κύρια πλεονεκ τήμ ατα και μειονεκτήματα των βάσεων δεδομένω ν.

3.2 ΤΑ ΠΛΕΟΝΕΚΤΗΜΑΤΑ ΤΩΝ ΒΑΣΕΩΝ ΔΕΔΟΜ ΕΝΩΝ ΕΙΝΑΙ;

α) Μείωση των περιττώ ν δεδομένω ν. Περιττά δεδομένα (redundant data) ονομάζονται εκείνα που όταν διαγραφ ούν από τη βάση δεδομένω ν δεν μειώ νεται το πληροφ οριακό της περιεχόμενο. Γ ενικά, τα περιττά δεδομένα μπορεί να είνα ι είτε επαναλήψ εις δεδομένω ν που αποθηκεύονται σε διαφ ορετικά αρχεία, είτε αποθηκευμένα δεδομένα που μπορεί να εξαχθούν από άλλα.

β) Α νεξαρτησία των δεδομένω ν. Α νεξαρτησία των δεδομένω ν (data independence) σ ημαίνει ότι τα προγράμματα εφαρμογώ ν δεν εξαρτώ νται από τον τρόπο οργάνω σης και προσπέλασης των αρχείων δεδομένω ν που χρησιμ οποιούν. Έ τσ ι, οι εφ αρμογές δεν επηρεάζονται από τυχόν αλλαγές στη λογική ή στη φυσική δόμηση των δεδομένω ν της βάσης δεδομένω ν, αλλά και σε περίπτω ση πρόσθεσης νέω ν πεδίων στις εγγραφές της βάσης οι τροπ ο ποιήσ εις περ ιορ ίζονται μόνο στα προγράμματα που χρησιμ οποιούν αυτά τα νέα πεδία

γ) Κοινοχρησία των δεδομένω ν. Τα δεδομένα που έχουν αποθηκευτεί στη βάση δεδομένω ν μπορούν να χρ η σιμ οποιη θούν από πολλές εφαρμογές, γεγονός που συμβάλει στην αποτελεσμ ατική λειτουρ γία του πληροφοριακού συστήματος κατοχύρω σης εργασιώ ν

δ)Α σφάλεια των δεδομένω ν.

Ο κεντρικός έλεγχος στη βάση δεδομένω ν μπορεί να διασ φ αλ ίσ ει την πρόσβαση ευαίσθητω ν δεδομένω ν από ο ρισμένες εφ αρμ ογές και από χρήστες μόνο που διαθέτουν σχετική δικαιοδοσ ία,

ε) Α κεραιότητα των δεδομένω ν.

Η διατήρηση της ακεραιότητας σ ημαίνει ότι τα δεδομ ένα που καταχω ρούνται στη βάση είνα ι ακριβή. Μ ηχανισμοί του D.B.M .S εξασφαλίζουν παραβίαση ακ εραιότητας από λάθη πληκτρολόγησης, λάθη προγραμμάτω ν εφαρμογώ ν και από μη ολοκληρω μένες επεξεργα σίες δεδομένω ν ως αποτέλεσμα βλαβών των υ πολογιστικώ ν συστημάτων.

[14]

3.3 ΤΑ ΜΕΙΟΝΕΚΤΗΜΑΤΑ ΤΩΝ ΒΑΣΕΩΝ ΔΕΔΟΜ ΕΝΩΝ, α) Απαιτήσεις σε εξειδικ ευμ ένο προσω πικό. Για την αποτελεσματική ανάπτυξη του πληροφ οριακού σ υστήματος βασισμένου σε περιβάλλον βάσης δεδομένω ν απ αιτείτα ι προσω πικό που να είνα ι κατάλληλα καταρτισμένο στην αξιοποίηση των δυνατοτήτω ν του D.B .M .S, αλλά και στο σχεδίασμά βάσεων δεδομένω ν.

β) Κόστος του D .B .M .S. Το κόστος πρ ομ ήθειας ενός D .B.M .S (συμπεριλαμβανόμενω ν και των δαπανών υ ποσ τήρ ιξης, εκπαίδευσ ης και συντήρησης) εξαρτάται από τον αριθμό των αδειώ ν χρήσης (license) και το υπολογιστικό σύστημα για το οποίο και πρ οο ρ ίζεται, γ) Προβλήματα στην Α κ εραιότητα και Α σφάλεια δεδομένω ν. Σε περίπτω ση αδυναμιώ ν του D.B.M .S στην υ ποσ τήριξη διαδικ ασ ιώ ν ασφάλειας και ακ εραιότητας δεδομένω ν, το Ν οσοκομείο είνα ι δυνατό να αντιμετω πίσ ει σημαντικά λειτο υρ γικά προβλήμ ατα.. Επίσης, το στάδιο σχεδιασμού της βάσης δεδομένω ν είνα ι το πλέον σημαντικό βήμα για την διασφάλιση της ακ εραιότητας και ασ φ άλειας των δεδομένων.

[15]

3.3 Η ΒΑΣΗ ΔΕΔΟΜ ΕΝΩΝ ΚΑΙ ΟΙ ΠΙΝΑΚΕΣ.

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 4; Γ Λ Ω Σ ΣΕ Σ Π Ρ Ο Γ Ρ Α Μ Μ Α Τ Ι Σ Μ Ο Υ Κ Α Ι ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΑ Π Ο Υ Χ Ρ Η Σ Ι Μ Ο Π Ο Ι Η Θ Η Κ Α Ν

^ HTTP

Υπάρχουν δύο πλευρές στο πρω τόκολλο HTTP. Η πρώτη είναι το σύνολο των μηνυμάτων που α ποσ τέλλοντα ι από τον πελάτη που τρέχει τον brow ser και η δεύτερη είνα ι το σύνολο των απαντήσεω ν του διακομιστή. Θα εξετασ τεί αρχικά το πρώτο σύνολο μηνυμάτω ν. Το πιο κοινό παράδειγμα μηνύματος από την πλευρά του πελάτη είνα ι το μήνυμα / αίτημα GET. Αυτό που κάνει είνα ι απλά να ζητήσει από τον διακομιστή κάποιο αρχείο ή άλλο πόρο. Παρακάτω δίνετα ι ένα συγκεκριμένο παράδειγμα:

GET /index.htm l ΗΤΤΡ/1.1 U ser-Agent: Lynx/2.4 Connection: Keep-A live Host: w w w .testl.com Accept: text/htm l

H πρώτη γραμμή διευ κρ ινίζει ότι ο b row ser θέλει να ανακτήσ ει το αρχείο index.htm l και ότι αυτήν την στιγμή χρ η σιμ οποιεί την έκδοση 1.1 του πρω τοκόλλου HTTP. Η επόμενη γραμμή δηλώ νει ότι ο χρήστης τρέχει την έκδοση 2.4 του Lynx brow ser. Η επόμενη σειρά δηλώ νει ότι ο brow ser επιθυμεί την διατήρηση της σύνδεσης με τον Web brow ser, για παράδειγμα για να κατεβάσει εικόνες που περ ιέχονται σε μία σελίδα που ζητείται. Η επόμενη σειρά πρ οσ διορ ίζει τον υπολογιστή στον οποίο βρίσκεται αποθηκευμένο το αρχείο . Τέλος, η τελευταία γραμμή ενημερώ νει τον διακομιστή Web ότι για την αίτηση αυτή αποδέχεται μόνο αρχεία κειμένου που περιέχουν κώ δικα HTML.

Όταν το αίτημα περιλαμ βάνει την επεξεργασία μίας φόρμας τα δεδομένα που μεταφέρονται από την φόρμα θα ακολουθήσουν την τελευταία από τις σειρές της κεφαλίδας. Η πρώτη σειρά είνα ι γνωστή ως σειρά αιτήματος και οι ακόλουθες ως σ ειρές κεφ αλίδας. Κάθε σειρά κεφαλίδας αποτελείται από μια λέξη κλειδί ακολουθούμενη από άνω και κάτω τελεία και ένα όρισμα, που αντισ τοιχεί στην τιμή της λέξης κλειδί. Όταν ο διακομιστής παραλαμβάνει το μήνυμα, ανταποκρίνετα ι

[17]

σ' αυτό που ζήτησε ο brow ser. Έ τσ ι, για πα ράδειγμ α, αν το αίτημα αφορούσε ένα αρχείο HTML το οποίο υ πάρχει στα αρχεία ενός διακομιστή Web τότε η απάντηση θα ήταν η ακόλουθη;

ΗΤΤΡ/1.1 200 ΟΚ

Date; Thu, 22 July 1998 18;40;55 GMT Server; Apache 1.3.5 (U nix) PH P/3.0.6 Last-M odified; Mon, 19 July 1997 16;03;22 GMT C ontent-Type; text/htm l

C ontent-Length; 12987

H απάντηση αποτελείται από τρία μέρη. Το πρώτο μέρος είνα ι η πρώτη σειρά που δηλώ νει ότι ο διακομιστής χρ η σιμ οποιεί την έκδοση 1.1 του πρω τοκόλλου HTTP και ότι το αίτημα του brow ser δεν προκάλεσε κάποιο λάθος (το 200 α ντιπροσ ω πεύει έναν κώ δικα κατάστασης που δηλώ νει ακριβώς αυτό). Αυτό ο νομ άζεται γραμμή κατάστασης. Η επόμενη ομάδα σειρώ ν είνα ι γνω στή ως πληροφ ορίες κεφ αλίδας. Έ χει την ίδια μορφή με τις πληροφ ορίες κεφ αλίδας που εντοπ ίζονται στο αίτημα ενός πελάτη. Η πρώτη γραμμή π ρ οσ διορ ίζει τον χρόνο επεξεργασίας του αιτήματος, η επόμενη σειρά τον διακομιστή (A pache) που ανταποκρίνεται στο αίτημα, η αμέσω ς επόμενη δ ιευ κ ρ ινίζει το πότε ενημερώθηκε για τελευταία φορά ο πόρος, η προτελευταία διευ κ ρ ινίζει ότι το αρχείο είναι ένα αρχείο κειμένου που περ ιέχει κώ δικα HTML (αυτό είναι γνωστό ως τύπος Μ ΙΜΕ) και η τελευταία σειρά απ ο δίδει το μέγεθος του αρχείου σε χαρακτήρες.

> HTML

Η HTML είναι το ακρω νύμιο των λέξεω ν H yperText M arkup Language, δηλαδή Γλώσσα Χ αρακτηρισμού Υ περ-Κ ειμένου και βασ ίζεται στη γλώσσα SGML, Standard G eneralized M arkup Language, που είναι ένα πολύ μεγαλύτερο σύστημα επεξεργα σία ς εγγράφω ν. Τα αρχεία της HTML είναι απλά αρχεία κειμένου , τα οποία χρη σιμ οποιούν ετικέτες για την περιγραφή της δομής και της παρουσίασης μιας ισ τοσ ελίδα ς , η οποία μπορεί να περιέχει κείμενο , εικόνα , φόρμες , σ υνδέσεις κ.α. Για να δημιουργήσουμε ένα αρχείο HTML αρκεί ένας απλός συντάκτης κειμένου .

Η HTML ο ρ ίζει ένα σύνολο κοινών στυλ για τις Web σ ελίδες, όπως τίτλοι (title s), επ ικ εφ α λίδες (headin g s), παράγραφοι (parag raph s), λίστες (lists) και πίνακες (tab les). Ο ρίζει επίσης στυλ χαρακτήρω ν, όπως η έντονη γραφή (bold face) και οι ενότη τες κώδικα. Κάθε στοιχείο έχει ένα όνομα και περ ιέχ ετα ι μέσα στα σύμβολα <>, που αποκαλούνται tags (ετικ έτες). Οταν γράφ ουμε μια Web σ ελίδα με την HTML, στην ουσία δίνουμε τίτλους στα διάφορα σ τοιχεία της σελίδας μ’ αυτά τα tags.

Οι φ υλλομετρητές, μαζί με τη δυ νατότητά τους να ανακτούν σελίδες από το W eb,λειτουργούν επίσης και σαν μορφοποιητές για την HTML.

Όταν διαβάζουμε μια σ ελίδα γραμμένη με την HTML σ ’ έναν φυλλομετρητή, ο φ υλλομετρητής διαβ ά ζει (διερ μ ηνεύ ει) τα tags της HTML και μ ορφοποιεί το κείμενο και τις εικόνες στην οθόνη.

Διαφορετικοί φυλλομ ετρητές, οι ο ποίοι τρέχουν σε διαφ ορετικούς υπολογιστές, μπορεί να αντισ το ιχίζο υ ν διαφ ορετικά στυλ σε κάθε στοιχείο μιας σελίδας. Αυτό σημ αίνει ότι οι σελίδες που δημιουργούμε με την HTML μπορεί να δείχνουν εντελώ ς διαφ ορετικές από σύστημα σε σύστημα και από φυλλομετρητή σε φ υλλομετρητή Δηλαδή, οι πραγματικές πληροφορίες και οι σ ύνδεσμοι που περιέχουν οι σελίδες μας θα είναι πάντα εκεί, αλλά η εμφάνιση των σελίδω ν στην οθόνη θα είναι διαφορετική.

> ΟΙ ΔΙΑ Κ Ο Μ ΙΣΤΕΙ WEB

Ο διακομιστής Web είναι ένας εξ ειδικ ευμ ένος διακομισ τή ς αρχείω ν που διανέμει αρχεία τα οποία περιέχουν ισ το σ ελίδες, εικόνες γραφ ικώ ν, sound clips, video elips και άλλα πολυμέσα. Ό ταν ένας χρήστης εκτελεί μια ενέργεια, όπως τα να πατήσει ένα σύνδεσμο ή να κα ταθέσ ει μία φόρμα, αποστέλλεται στον διακομιστή ένα μήνυμα, το οποίο μεταφ έρει την ενέργεια που έλαβε χώρα, μαζί με τα σχετικά δεδομ ένα, για παράδειγμα το όνομα μέσα σ' ένα πεδίο κειμένου το οποίο πληκτρολογήθηκε από τον χρήστη. Το μήνυμα που σ τάλθηκε από τον brow ser λαμβάνεται από τον διακομιστή Web, ο οποίος στην συνέχεια αποφασίζει τι πρέπει να γίνει: εάν, για παράδειγμα, μία ιστοσελίδα πρέπει να σταλεί στον χρήστη ή εάν πρέπει να εκτελεσ τεί κάποιο πρόγραμμα. Στην τελευταία περίπτω ση, αυτό ίσως συνεπά γεται την

[19]

επεξεργασία μιας αποθηκευμ ένης ισ το σ ελίδα ς πριν την αποστολή της προς τον brow ser. Το αίτημα εκτελείτα ι και ο διακομισ τή ς ετο ιμ άζεται για το επόμενο αίτημα το οποίο μπορεί να προέρχεται από τον ίδιο υπολογιστή / brow ser που έθεσε το προηγούμενο αίτημα αλλά μπορεί και όχι. Τα αιτήματα και οι απαντήσ εις που αναφέραμε, εκφ ράζονται μ' ένα πρωτόκολλο γνω στό ως H ypertext T ransfer P rotocol, γνω στό ως HTTP.

> APACHE ΚΑΙ TO ΚΙΝΗΜΑ ΑΝΟΙΚΤΟΥ ΚΩΔΙΚΑ (OPEN SOURCEI

Ο Apache είναι ο πιο διάσημος διακομιστής που χρ η σιμ οποιείτα ι στο web. Είναι διαθέσιμος για μια ποικ ιλία διαφ ορετικώ ν λειτουργικώ ν συστημάτων, με το UNIX να είνα ι το πιο διάσημο. Ο Apache είναι σημαντικός για δύο λόγους: πρώ τον, δια τίθετα ι δω ρεάν και δεύτερον, ο πηγαίος κώδικας του είναι ελεύθερα διαθέσ ιμ ος. Ο A pache αποτελεί σημαντικό μέρος ενός κινήματος γνω στού ως Κ ίνημα Α νοικτού Κώδικα.

Η φιλοσοφία πίσω από αυτό είναι ότι το λογισμικό έχει γίνει τόσο

"μπαρόκ" και περίπλοκο που καμία ετα ιρεία δεν μπορεί να έχει πλήρη γνώση όλων των προβλημάτω ν και των λαθών που μπορεί να εμφανιστούν. Ο μόνος τρόπος με τον οποίο μπορεί να γίνει αυτό είναι μέσω της διάθεσης σε μια μεγάλη κοινότητα προγρα μμ ατιστώ ν του πηγαίου κώδικα και της άδειας σε αυτούς να αναζητήσουν και να διορθώσουν προβλήματα σ' αυτόν. Μ' αυτόν τον τρόπο θα υ πάρ χει μία γρήγορη διάδοση διορθώ σεων και βελτιώ σεω ν των προγραμμάτω ν. Ο διακομιστής Web, μαζί με τα επιχειρημα τικά αντικείμ ενα μιας εφαρμογής, λειτουργεί ως το μεσαίο επίπεδο ενός συσ τήμα τος τριώ ν επιπέδω ν, με τον brow ser να έχει την θέση του επιπέδου παρουσίασης και τον διακομιστή βάσης δεδομένω ν να λειτουργεί ως το επίπεδο της βάσης δεδομένω ν.

>· CSS

Τα διαδοχικά Φύλλα Στυλ (CSS, C ascading Style Sheets) αποτελούν ένα πολύ καλόεργαλείο για να μπορούμε να αλλάζουμε την εμφάνιση και τη διάταξη (layout) των ιστοσελίδω ν μας. Μ πορούν να μας

[20]

γλυτώσουν από πολύ χρόνο και κόπο και μας δίνουν τη δυνατότητα να σχεδιάζουμε τις ισ τοσ ελίδες μας με μια εντελώ ς καινούργια φ ιλοσοφ ία.

Η κατανόηση των CSS απ αιτεί να υπάρ χει κάποια βασική εμ πειρία με την HTML. Για να δουλέψ ουμε με τα CSS δεν χρ ειά ζετα ι να χρησιμοποιήσουμε κάποιο πρόγραμμα δημ ιουργίας ισ τοσ ελίδω ν, όπως είναι τα γνω στά FrontPage, D ream W eaver ή και το Word, καθώς θα σταθούν εμπόδιο στην κατανόηση των CSS.

Αυτό που χρειαζόμαστε είνα ι ένας απλός επεξεργαστής κειμ ένου, όπως είναι το Σημειω ματάριο (N otepad) των W indows. Μ πορούμε να χρησιμοποιήσουμε όποιον φ υλλομετρητή (brow ser) επιθυμούμ ε για να βλέπουμε πώς θα εμ φανίζονται οι ισ το σ ελίδες που θα δημιουργούμε.

Συνεπώς αυτό που χρειαζόμαστε είνα ι ένας φ υλλομετρητής (brow ser) και ένας απλός επεξεργαστής κειμένου (text editor).

Π λεονεκτήαατα CSS

• Πολύ μεγαλύτερη ευελιξία. Το CSS κατέστησε εφ ικτές μ ορφοποιήσεις οι οποίες ήταν αδύνατες ή πολύ δύσκολες με την κλασσική HTML.

• Ευκολότερη συντήρηση των ισ τοσ ελίδω ν. Η εμφάνιση ενός ολόκληρου site μπορεί να ελέγχετα ι από ένα μόνο εξω τερικό αρχείο CSS. Έ τσι, κάθε αλλαγή στο στυλ της ισ τοσ ελίδα ς μπορεί να γ ίνετα ι με μια μοναδική αλλαγή σε αυτό το αρχείο, αντί για την επεξεργα σία πολλών σημείων σε κάθε σελίδα που υπάρχει στο site.

• Μ ικρότερο μέγεθος αρχείου, δεδομένου ότι ο κάθε κανόνας μορφοποίησης γράφ εται μόνο μια φορά και όχι σε κάθε σημείο που εφαρμόζεται.

• Καλύτερο SEO (Search engine optim ization ). Οι μηχανές αναζήτησης δεν «μπερδεύονται» ανάμεσα σε περιεχόμενο και τη μορφοποίηση του, αλλά έχουν πρόσβαση στο περιεχόμενο σκέτο, οπότε είνα ι πολύ ευκολότερο να το καταγράψουν και να το αρχειοθετήσ ουν (indexing).

• Γρηγορότερες σ ελίδες. Ό ταν χρησιμοποιούμε εξω τερικό αρχείο CS , ο brow ser την πρώτη φορά που θα φορτώ σει κάποια σελίδα του site μας το αποθηκεύει στην cache, οπότε δεν χρειά ζετα ι να το κατεβάσει ξανά κάθε φορά που κατεβάζει ο χρήστης του κάποια άλλη σελίδα του site μας.

[21]

' ΡΗΡ

Η ΡΗΡ είνα ι μια γλώσσα προγραμμ ατισμ ού για τη δημιουργία σελίδω ν web με δυναμικό περιεχόμενο. Μια σελίδα ΡΗΡ περνά από επεξεργα σία από ένα συμβατό διακομιστή του Π αγκόσμιου Ιστού (π.χ. Apache), ώστε να παραχθεί σε πραγματικό χρόνο το τελικό περιεχόμενο, που θα σταλεί στα πρόγραμμα περιή γησ ης των επισκεπτώ ν σε μορφή κώδικα HTML. Η ΡΗΡ είνα ι μια γλώσσα scrip t από την πλευρά του διακομισ τή, σχεδιασμένη ειδικά για το Web. Μέσα σε μια HTML σελίδα μ πορείτε να ενσω ματώ σετε ΡΗΡ κώδικα ,που θα εκτελείτα ι κάθε φορά που θα επισκέπτεστε τη σελίδα. Ο ΡΗΡ κώ δικας μεταφ ράζετε στο Web διακομιστή και δημιουργεί HTML ή άλλη έξοδο που θα δει ο επισκέπτης.

Η ΡΗΡ δημιουργήθηκε το 1994 και ήταν αρχικά η δουλειά ενός ατόμου, του Rasmus Lerdorf. Υιοθετήθηκε και από άλλα ταλαντούχα άτομα και έχει περάσει από τρεις βασικές εκδόσεις . Τον Ιανουάριο του 2001 ήταν σε χρήση σχεδόν σε πέντε εκατομμύρια τομείς παγκόσμια και αυτός ο αριθμός μεγαλώνει γρήγορα. Η ΡΗΡ είνα ι ένα προϊόν ανοιχτού κώδικα.

Θα έχετε πρόσβαση στον κώδικα προέλευσης. Μ πορείτε να τον χρησιμοποιήσετε , να τον αλλάξετε και να τον α ν α διανείμετε , χω ρίς χρέωση. Η ΡΗΡ αρχικά σήμαινε Personal Home Page ( προσω πική αρχική σελίδα ), αλλά άλλαξε σύμφωνα με την σύμβαση GNU και τώρα σημαίνει ΡΗΡ H ypertext P repro cesso r ( προεπεξεργασ τής κειμένου ΡΗΡ). Η τρέχουσα βασική έκδοση της ΡΗΡ είναι η 4. Αυτή η έκδοση έχει μερικές μεγάλες βελτιώ σεις στη γλώσσα .

Πλεονεκτήαατα rnc ΡΗΡ

Κάποιοι από τους βασικούς ανταγω νισ τές της ΡΗΡ είναι ο Perl, M icrosoft Active Server Pages (ASP) , Java Server Pages ( JSP ) και Allaire Cold Fusion . Σε σύγκριση με αυτά τα προϊόντα, η ΡΗΡ έχει πολλά πλεονεκτήματα όπως :

• Υψηλή απόδοση

• Διασυνδέσεις με πολλά διαφ ορετικά συστήματα βάσεων δεδομένω ν

•Ενσωματωμένες β ιβλιοθήκες για πολλές σ υνηθισ μένες διαδικασίες

• Χαμηλό κόστος

• Ευκολία μάθησης και χρήσης

• Μ εταφερσιμότητα

• Διαθεσιμότητα του κώδικα προέλευσης.

Τι απορεί να κάνει η ΡΗΡ:

Οτιδήποτε. Η ΡΗΡ επικεντρώ νετα ι κυρίω ς στο serv er-side scriptin g, έτσι μπορείτε να κάνετε οτιδήποτε ένα άλλο CGI πρόγραμμα μπορεί να κάνει, όπως να μαζέψ ει δεδομένα, να πα ράγει δυναμικό περιεχόμενο σελίδω ν, ή να στείλει και να πάρει cookies. Αλλά η ΡΗΡ μπορεί να κάνει πολύ περισσότερα. Υπάρχουν τρεις κύ ριοι τομ είς που χρη σιμ οποιείτα ι ένα ΡΗΡ script.

• S e r v e r - s i d e s c r i p t i n g . Αυτό είναι το πιο παραδοσιακό και το κύριο πεδίο για την ΡΗΡ. Χ ρειάζεστε τρία πράγματα για να δου λέψ ει αυτό.

Τον ΡΗΡ μεταγλω ττιστή ( p a r s e r ) (CGI ή s e r v e r m o d u l e ) , ένα W e b s e r v e r (εξηπηρετητή σελίδω ν) και ένα w e b b r o w s e r ("φ υλλομ ετρητή "). Π ρέπει να τρέξετε τον W e b s e r v e r , με μια συνδεδεμένη εγκατάσταση της ΡΗΡ.

Μ πορείτε να προσπελάσετε τα αποτελέσματα του ΡΗΡ προγράμματος με ένα w e b b r o w s e r , βλέποντας την σελίδα ΡΗΡ μέσα από τον s e r v e r .

• Command line scripting. Μ πορείτε να φ τιάξετε ένα ΡΗΡ script για να το τρέχετε χωρίς server ή brow ser. Χ ρειάζεστε μόνο τον ΡΗΡ μεταγλω ττιστή για να την χρησιμοποιήσετε με αυτό τον τρόπο. Α υτός ο τύπος είναι ιδανικός για script που εκτελούνται συχνά με τη χρήση της cron (σε *nix ή Linux) ή με τον Task Scheduler (στα W indow s). Αυτά τα script μπορούν επίσης να χρησιμοποιηθούν για απλές εργασ ίες επεξεργασίες κειμένου.

• Εγγραφή client-sid e GUI εφαρμογών (Γραφικά περιβά λλοντα χρηστών). Η ΡΗΡ ίσως να μην είναι η πιο καλή γλώσσα για να γράψ ει κανείς παραθυριακές εφαρμογές, αλλά αν ξέρετε ΡΗΡ πολύ καλά και θέλετε να χρησιμοποιήσετε κάποια προχω ρημένα χα ρακτηρισ τικά της ΡΗΡ στις client-side εφαρμογές σας, μπορούν επίσης να χρησιμοποιήσουν το PHPGTK για αυτού του είδους τα προγράμματα.

[23]

Έ χετε επίσης τη δυ νατότητα να γράφ ετε cross-p latform εφ αρμογές με αυτό τον τρόπο. Το PHP-GTK είνα ι μια επέκταση της ΡΗΡ και δεν σ υμπεριλαμβάνεται στην κύρια διανομή.

Η ΡΗΡ μπορεί να χρη σιμ ο πο ιη θεί σε όλα τα κύρια λειτουργικά συστήματα, συμπεριλαμβανομένου του Linux, πολλώ ν εκδοχώ ν του Unix (HP-UX, S olaris και O penBSD), M icrosoft Windows, Mac OS X, RISC OS και πιθανώ ς σε άλλα.

Η ΡΗΡ υ ποσ τηρίζει επίσης τους A pache, M icrosoft Internet Inform ation Server, Personal Web Server, N etscape και iPlanet servers, O reilly Website Pro server, C audium , X itam i, Om niHTTPd, και πολλούς άλλους Webserver. Για την πλειοψ ηφία των server η ΡΗΡ έχει ένα m odule, για τους υ πόλοιπους η ΡΗΡ μπορεί να λειτο υρ γήσ ει ως ένας CG1 επεξεργαστής. Έ τσ ι με την ΡΗΡ έχετε την ελευθερία επιλογής ενός λειτουργικού συστήματος και ενός web server. Επιπλέον, έχετε επίσης την ελευθερία να χρησιμ οποιήσ ετε σ υναρτησιακό (pro ced ural) ή αντικειμενοστρεφή (object o riented) προγραμματισμό ή μια ανάμειξη τους.

Αν και η παρούσα έκδοση δεν υ πο σ τηρ ίζει όλα τα πρότυπα χαρακτηριστικά, μεγάλες βιβλιοθήκες κώδικα και μεγάλες εφ αρμογές (συμπεριλαμβανομένης και της β ιβλιοθήκης PEAR) είνα ι γραμ μ ένες μόνο με αντικειμενοστρεφ ή κώδικα.

Με την ΡΗΡ δεν είστε περ ιορισ μ ένοι να εξάγετε HTML. Οι δυνατότητες της ΡΗΡ συμπεριλαμβάνουν την εξαγωγή εικόνω ν, αρχείω ν PDF, ακόμη και τα ινίες Flash (χρησ ιμοποιώ ντας τα lib sw f και M ing) παράγονται αμέσως. Μ πορείτε επίσης να εξάγετε εύκολα ο ποιοδήποτε κείμενο όπως XHTML και οποιοδήποτε άλλο XML αρχείο. Η ΡΗΡ μπορεί να δημιουργεί αυτόματα αυτά τα αρχεία και να τα αποθηκεύει στο σύστημα αρχείων, αντί να τα εκτυπώ νει, αποτελώ ντας έτσ ι μια server-side cache για το δυναμικό σας περιεχόμενο.

Ένα από τα πιο δυνατά και σημαντικά χαρακτηριστικά της ΡΗΡ είνα ι η υποστήριξη που έχει για ένα μεγάλο σύνολο βάσεων δεδομένω ν.

^ MvSOL

Η MySQL είνα ι ένα πλήρες σύστημα διαχείρ ιση ς σχεσιακώ ν βάσεων δεδομένων. Υ ποστηρίζει ένα υποσύνολο του Ansi SQL και περιλαμβάνει πολλές επεκτάσ εις. Έ χει ένα C API που είναι παρόμοιο με της mSQL. Μ ερικά χαρακτηρισ τικά γνω ρίσματα:

• όλη η κυκλοφορία κωδικού πρόσβασης κρυπτογραφ είται.

• όλες οι στήλες περιλαμβάνουν προκαθορισ μένες τιμές.

• έλεγχος και τροποποίηση πινάκω ν.

• ψευδώνυμα πινάκω ν και στηλών σύμφωνα με τα πρότυπα SQL92.

• όλες οι συνενώ σεις (joins) γίνο νται σε ένα πέρασμα.

• εγγραφές σταθερού και μεταβλητού μήκους.

Π λεονεκτήυατα MvSOL

• Απόδοση : Η MySQL είνα ι χωρίς αμφιβολία γρήγορη. Π ολλές από τις δοκιμές δείχνουν ότι η MySQL είνα ι αρκετά πιο γρήγορη από τον ανταγωνισμό.

• Χαμηλό κόστος : Η MySQL είνα ι διαθέσιμη δω ρεάν, με άδεια ανοικτού κώδικα (Open Source) ή με χαμηλό κόστος, αν υπάρχει εμπορική άδεια, αν απαιτείτα ι από την εφαρμογή σας.

• Ευκολία Χρήσης :Οι περισσότερες μοντέρνες βάσεις δεδομένω ν χρησιμοποιούν SQL.

• Μ εταφερσιμότητα : Η MySQL μπορεί να χρη σ ιμ οπο ιη θ εί σε πολλά διαφορετικά συστήματα Unix όπως επίσης και στα M icrosoft W indows

• Κώδικας Π ροέλευσης : Όπως και με την ΡΗΡ , μ πορείτε να πάρετε και να τροποποιήσετε τον κώδικα προέλευσης της M ySQL.

• Νέα έκδοση :Η νέα έκδοση MySQL 5 έχει έρθει με νέες εντυπω σιακές λειτουργίες. Είναι πλέον ικανή να υ ποσ τηρίξει πολύ μεγάλα pro jects με υψηλή αξιοπιστία.

Τοόποζ λειτονοΎία€ MvSOL Βάσης όεόοαένων

Ο τρόπος λειτουργίας της MySQL είναι ίδιος με αυτόν που ακολουθούν όλες οι Web βάσεις δεδομένω ν. Τα βήματα λειτουρ γίας των αρχιτεκτονικώ ν των Web Βάσεων δεδομένω ν μπορούν να συνοψιστούν στα παρακάτω:

[25]

• ο web brow ser ενός χρήστη κάνει μια HTTP αίτηση για μια συγκεκριμένη ισ τοσ ελίδα . Για πα ράδειγμ α, μπορεί να κάνει μια αναζήτηση για όλους τους χρήστες οι οποίοι είνα ι εγγεγρα μμ ένοι σε ιστοσελίδα. Έστω ότι η σ ελίδα των αποτελεσμάτω ν αναζήτησης ονομάζεται resu lts.p hp

• Ο web διακομιστής λαμβάνει την αίτηση για τη σελίδα re su lts.ph p, ανακαλεί το αρχείο και το περνά στην μηχανή ΡΗΡ για επεξεργασία.

• Η μηχανή ΡΗΡ α ρχίζει την ανάλυση του script. Μέσα στο script, υπάρχει μια εντολή που συνδέει την βάση δεδομένω ν και εκτελεί ένα ερώτημα (την αναζήτηση των χρηστών). Η ΡΗΡ ανοίγει μια σύνδεση με τον MySQL διακομιστή και σ τέλνει το κατάλληλο ερώτημα.

• Ο MySQL διακομιστής λαμβάνει το ερώ τημα της βάσης δεδομένω ν και το επεξεργάζεται και στέλνει τα αποτελέσμ ατα(μ ια λίστα χρηστών), ξανά στη μηχανή ΡΗΡ.

• Η μηχανή ΡΗΡ σταματά την εκτέλεση του script, που συνήθως περιλαμβάνει την μορφοποίηση των αποτελεσμάτω ν του ερω τήματος σε HTML. Επιστρέφει μετά την τελική HTML σ ελίδα στο web διακομιστή.

• Ο web διακομιστής περνά την HTML σ ελίδα ξανά στο brow ser, όπου ο χρήστης μπορεί να δει τη λίστα των σ πουδαστώ ν που ζήτησε.

Ανακεφαλαιώνοντας, δόθηκε έμφαση στο πρω τόκολλο HTTP το οποίο εξυπηρετεί τον πελάτη με τον διακομιστή στην λήψη και αποστολή μηνυμάτων. Έ γινε αναφορά στο Joom la το οποίο θα είνα ι το Σύστημα Διαχείρισης Περιεχομένου ανοιχτού κώ δικα με το οποίο θα υλοποιηθεί το σύστημα διαχείριση ς για την υποσ τήριξη της Dial-U p σύνδεσης. Τέλος αποτυπώ θηκε πώς λειτουργούν οι γλώσσες προγραμματισμού που θα χρησιμοποιηθούν και οι οποίες είναι JavaScript , η ΡΗΡ και η MySQL.

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 5: ΣΥΜ ΠΕΡΑΣΜ ΑΤΑ

Σε ένα Ο λοκληρωμένο Πληροφορικό Σύστημα τα ξινόμ ησ ης πτυχιακώ ν εργασιών καταγράφεται και πα ρακολουθείται πλήρω ς τα σ τοιχεία που αφορούν την εργασία, τον φ οιτητή αλλά και τον καθηγητή. Είναι κοινή διαπίστωση ότι ο όγκος των πληροφοριώ ν που σχετίζο ντα ι με την ταξινόμηση των εργασιώ ν έχει αυξηθεί κατά πολύ τα τελευταία χρόνια, γεγονός που σε μεγάλο βαθμό ο φ είλεται στην αύξηση τον εισαχθέντω ν στα ανώτατα εκπαιδευτικά ιδρύματα.

Επιπλέον, τα διαχειριστικά καθήκοντα των διοικη τικώ ν υπαλλήλω ν και των εκπαιδευτικώ ν γίνο ντα ι διαρκώ ς περισ σ ότερα , καθώς η πολυπλοκότητα των ιδρυμάτων παροχής υπηρεσιώ ν αυξάνεται. Ως εκ τούτου, η αποθήκευση και ανάκληση των δεδομένω ν γίνετα ι γρήγορα και με ασφάλεια. Επιπρόσθετα, κα θίσταται δυνατή η επεξεργα σία των δεδομένων και η άμεση μεταφορά τους με ηλεκτρονικά μέσα σε οποιαδήποτε απόσταση. Χάρη στους η λ εκτρονικούς υπολογιστές, το σύστημα καταγραφής των δεδομένω ν που σ χετίζοντα ι με τις εργασίες γίνετα ι τώρα πια αποτελεσματικό και εμ πλ ουτίζεται εκμ εταλλευόμ ενο τις δυνατότητες της νέας τεχνολογίας.

Στόχος της παρούσας πτυχιακής εργασίας ήταν η ανάλυση, η σχεδίαση και η ανάπτυξη μιας διαδικτυακής εφαρμογής ηλεκτρονικού φακέλου αποθήκευσης και επεξεργασίας πτυχιακώ ν εργασιώ ν. Στην ισ τοσ ελίδα χρησιμοποιήθηκε η γλώσσα προγραμματισμού ΡΗΡ. Η ΡΗΡ, όπως και άλλες τεχνολογίες για την ανάπτυξη της εφ αρμογής όπως η Γλώσσα Σήμανσης Υ περκειμένου HTML, τα C ascading S tylesheets (CSS) και η mysql.

Συμπερασματικά η εφαρμογή δίνει την δυνατότητα εκτέλεσης των παρακάτω :

Π ροσθήκη/Επεξεργασία/Δ ιαγραφή προσω πικώ ν σ τοιχείω ν του φοιτητή.

Αναζήτηση συγκεκριμένου φοιτητή.

^ Π ροσθήκη/Επεξεργασία/Δ ιαγραφή μιας νέας πτυχια κή ς εργασίας.

A Αναζήτηση σ υγκεκριμένης εργασίας.

[27]

Ε ισ αγω γή/Ε πεξεργασ ία/Δ ιαγραφ ή σχολίω ν για την εξέλιξη κάθε πτυχιακής.

Π ροσθήκη/Επεξεργασία/Δ ιαγραφ ή εργαλείω ν που χρησιμοποιήθηκαν για την υλοποίηση

Εμφάνιση των εργασ ιώ ν, των φοιτητώ ν και των σχολίω ν για παρακολούθηση.

[28]

Παράρτημα A

ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ ΒΑΣΗΣ ΔΕΔΟΜΕΝΩΝ

Σ Χ Ε Δ ΙΑ Σ Μ Ο Σ Β Α ΣΗ Σ ΔΕΔ ΟΜ ΕΝΩ Ν

Μια βασική έννοια της πληροφ ορικής, και των βάσεων δεδομένω ν κα τ’

επέκταση, είναι ο κύ κλος ζω ή ς (πληροφ οριακώ ν σ υστημάτω ν), μια δομημένη προσέγγιση για την ανάπτυξη λογισμ ικού. Μ εταξύ των κύριων δραστηριοτήτω ν που σ χετίζοντα ι με τον κύκλο ζωής μιας εφαρμογής βάσης δεδομένω ν, είναι ο σ χεδιασ μός της βάσης δεδομένω ν, που δεν είναι τίποτε άλλο, από το να δημ ιουργηθεί ένα σχέδιο για την υλοποίηση μιας βάσης δεδομένω ν, η οποία θα έχει σαν κύριο σκοπό την υποστήριξη των λειτουργιώ ν και τον στόχων της επιχείρησ ης για την οποία προορίζεται. Όσο πιο σωστός και μ εθοδικός γίνει ο σ χεδιασμός, τόσο καλύτερα είναι τα αποτελέσματα. Για να γίνει όμως κάτι τέτοιο, απαιτούνται κάποιες ενέργειες τις οποίες θα εξετάσ ουμε στις παρακάτω ενότητες.

ο Συλλογή και ανάλυση τω ν α π α ιτή σ εω ν

Ο όρος συλλογή και ανάλυση των απαιτήσεω ν αναφ έρεται στην διαδικασία της συλλογής και ανάλυσης των πληροφ οριώ ν για το μέρος του οργανισμού που πρόκειται να υπο σ τηρ ιχθεί από την εφαρμογή βάσης δεδομένων και της χρήσης των πληροφ οριώ ν αυτών για τον προσδιορισμό των απαιτήσεων των χρηστών από το νέο σύστημα.

Ο σχεδιασμός της βάσης δεδομένω ν βασ ίζεται σε πληροφ ορίες για το μέρος του οργανισμού που πρόκειται να εξυπ ηρ ετηθεί από τη βάση δεδομένων. Σημειώ στε ότι όταν γίνετα ι λόγος για τον οργανισμό σε σχέση με το σχεδιασμό της βάσης δεδομένω ν, ο οργανισμός συνήθως αναφέρεται ως η επιχείρηση. Οι πληροφ ορίες που απαιτούντα ι για το σχεδιασμό της βάσης δεδομένων μπορούν να σ υλλεχθούν με τους παρακάτω τρόπους:

4 Συζητώντας με άτομα της επιχείρησης, ιδιαίτερ α με εκείνους που θεω ρούνται ειδικοί σε μια συγκεκριμένη περιοχή ενδια φέροντος 5 Παρατηρώντας τον τρόπο λειτουργίας της επιχείρησ ης

[30]