Ανάπτυξη λογισμικού για τη διαχείριση βαθμολογιών σπουδαστών

(1)

ΣΕΦΝΟΛΟΓΙΚΟ ΕΚΠΑΙΔΕΤΣΙΚΟ ΙΔΡΤΜΑ ΚΑΒΑΛΑ΢

ΣΜΗΜΑ ΒΙΟΜΗΦΑΝΙΚΗ΢ ΠΛΗΡΟΥΟΡΙΚΗ΢

ΠΣΤΦΙΑΚΗ ΕΡΓΑ΢ΙΑ

Ανάπτυξη λογισμικού για τη διαχείριση βαθμολογιών σπουδαστών

ΜΟΤΓΓΟΛΙΑ΢ ΑΝΔΡΕΑ΢

ΑΕΜ 181

ΕΠΙΒΛΕΧΗ:

Επίκουρη καθηγήτρια Δρ. Μαρινάγη Κατερίνα Καθηγήτρια Εφαρμογών κ. Μήτσα Κατερίνα

ΑΘΗΝΑ, ΑΠΡΙΛΙΟ΢ 2005

(2)

ΣΕΦΝΟΛΟΓΙΚΟ ΕΚΠΑΙΔΕΤΣΙΚΟ ΙΔΡΤΜΑ ΚΑΒΑΛΑ΢

ΣΜΗΜΑ ΒΙΟΜΗΦΑΝΙΚΗ΢ ΠΛΗΡΟΥΟΡΙΚΗ΢

ΠΣΤΦΙΑΚΗ ΕΡΓΑ΢ΙΑ

Ανάπτυξη λογισμικού για τη διαχείριση βαθμολογιών σπουδαστών

ΜΟΤΓΓΟΛΙΑ΢ ΑΝΔΡΕΑ΢

ΑΕΜ 181

ΕΠΙΒΛΕΧΗ:

Επίκουρη καθηγήτρια Δρ. Μαρινάγη Κατερίνα Καθηγήτρια Εφαρμογών κ. Μήτσα Κατερίνα

ΑΘΗΝΑ, ΑΠΡΙΛΙΟ΢ 2005

(3)

Η εργασία αυτή εκπονήθηκε υπό την επίβλεψη της Επίκουρης Καθηγήτριας του τμήματος Βιομηχανικής Πληροφορικής του Ανώτατου Σεχνολογικού Εκπαιδευτικού Ιδρύματος Καβάλας κ.

Μαρινάγη Κατερίνας καθώς και της Καθηγήτριας Εφαρμογών του τμήματος Βιομηχανικής Πληροφορικής του ΣΕΙ Καβάλας κ. Μήτσα

Κατερίνας.

(4)

(5)

Μοσγγολιάς Ανδρέας Α.Δ.Μ. 181 5

0. 0 . Πε Π ερ ρί ίλ λη ηψ ψ η η

«Την Γλώσσα μου έδωσαν ελληνική˙

Το σπίτι φτωχικό στις αμμουδιές του Ομήρου.

Μονάχη έγνοια η γλώσσα μου στις αμμουδιές του Ομήρου….»

ΣΑ ΠΑΘΗ Β`, ΑΞΙΟΝ Ε΢ΣΙ, Οδυσσέα Ελύτη

΢τα πλαίσια της πτυχιακής αυτής εργασίας αναπτύχθηκε ένα σύστημα για την αυτοματοποίηση της διαχείρισης των βαθμολογιών των σπουδαστών, με σκοπό την διευκόλυνση του εκπαιδευτικού έργου των μελών του εκπαιδευτικού προσωπικού των Σεχνολογικών Εκπαιδευτικών Ιδρυμάτων.

Η βάση αυτή δίνει την δυνατότητα στο χρήστη της, να εξοικονομήσει χρόνο, καθώς μπορεί να διαχειριστεί τις πληροφορίες που αφορούν τις βαθμολογίες των σπουδαστών σε ένα μάθημα, με αυτοματοποιημένες διαδικασίες.

Η αυτόματη εισαγωγή σπουδαστών, η διαχείριση απεριόριστου αριθμού εξετάσεων, η αυτόματη εισαγωγή βαθμών από αρχείο του EXCEL παράλληλα με τη δυνατότητα για κατά εξέταση και κατά σπουδαστή εισαγωγή βαθμών αλλά και οι δύο τρόποι έκδοσης βαθμολογιών όπως και η έκδοση στατιστικών στοιχείων αποτελούν χαρακτηριστικά αυτής της εφαρμογής, που την καθιστούν απαραίτητο εργαλείο κάθε καθηγητή.

Η αξιοπιστία της εφαρμογής εγγυάται από τις αλλεπάλληλες δοκιμασίες που έχει υποστεί η εφαρμογή όσο και από την καθολική δοκιμασία που υποβλήθηκε μετά την ολοκλήρωσή της η οποία παρατίθεται στο αντίστοιχο κεφάλαιο της παρούσας εργασίας.

(6)

Περιεχόμενα

0

0.. ΠΠεερίρίλληηψψηη ΕιΕισσααγγωωγγήή 77 1.1.11 ΑΑννττιικκεείίμμεεννοο ττηηςς ππττυυχχιιαακκήήςς εερργγαασσίίααςς 77 11..22 ΔΔιιάάρρθθρρωωσσηη ττηηςς ππττυυχχιιαακκήήςς εεργργαασσίίααςς 88 ΔιΔιααχχεείίρριισσηη ΒΒααθθμμοολλοογγιιώώνν ΢΢πποουυδδαασσττώώνν 1100 2.2.11 ΣΣοο ππρρόόββλληημμαα ττηηςς δδιιααχχεείίρριισσηηςς ββααθθμμοολλοογγιιώώνν 1100 22..22 ΢΢ττόόχχοοιι ττηηςς ππττυυχχιιαακκήήςς εερργγαασσίίααςς 1111 22..33 ΤΤππάάρρχχοουυσσεεςς λλύσύσεειςις 1122 22..44 ΢΢υυμμππεερράάσσμμαατταα 1144 3

3.. ΠΠρροοββλλήήμμαατταα,, ΕΕππιιλλοογγέέςς κκααιι ΑΑπποοφφάάσσεειιςς 1166 3.3.11 ΢΢υυλλλολογγήή κκααιι ααννάάλλυυσσηη ααππααιιττήήσσεεωωνν 1166 3.3.22 ΢΢χχεεδδίίαασσηη ΒΒάάσσηηςς 1188 3.3.33 ΤΤλλοοπποοίίηησσηη--ΈΈλλεεγγχχοοςς 2200 4.4. ΕΕππίίλλοογγοοςς 2277

4

4..11 ΢΢υυμμππεερράάσσμμαατταα 2277 4.4.22 ΠΠρροοττεειιννόόμμεεννεεςς ββεελλττιιώώσσεειιςς 3300 Β

Βιιββλλιιοογγρρααφφίίαα 3322 ΠαΠαρρααπποομμππέέςς 3333 ΠαΠαρράάρρττηημμαα ΑΑ –– ΕΕγγχχεειιρρίίδδιιοο χχρρήήσσηηςς ττηηςς ββάάσσηηςς δδεεδδοομμέέννωωνν δδιιααχχεείίρριισσηηςς

βαβαθθμμοολλοογγιιώώνν

ΠαΠαρράάρρττηημμαα ΒΒ –– ΘΘεεωωρρηηττιικκήή ππρροοσσέέγγγγιισσηη ττοουυ εεννννοοιιοολλογογιικκοούύ σσχχεεδδιιαασσμμοούύ ΠαΠαρράάρρττηημμαα ΓΓ –– ΕΕννννοοιιοολλοογγιικκόόςς κκααιι ΛΛοογγιικκόόςς ΢΢χχεεδδιιαασσμμόόςς ττηηςς ΒΒάάσσηηςς ΔΔεεδδοομμέέννωωνν ΠαΠαρράάρρττηημμαα ΔΔ –– ΥΥυυσσιικκόόςς ΢΢χχεεδδιιαασσμμόόςς ττηηςς ΒΒάάσσηηςς ΔΔεεδδοομμέέννωωνν

Π

Πααρράάρρττηημμαα ΕΕ –– ΈΈλλεεγγχχοοςς λλεειιττοουυρργγίίααςς ΒΒάάσσηηςς ΔΔεεδδοομμέέννωωνν

(7)

Πηστιακή Δργαζία Κεθάλαιο 1 Διζαγωγή

1. 1 . Ει Ε ισ σα αγ γω ωγ γή ή

«Πήραν άλλοι τη Γνώση και άλλοι την Ισχύ Το σκοτάδι με κόπο χαράζοντας…»

ΣΑ ΠΑΘΗ Δ`, ΣΟ ΑΞΙΟΝ Ε΢ΣΙ, Οδυσσέα Ελύτη

1.1 Αντικείμενο της πτυχιακής εργασίας

Η παρούσα εργασία πραγματεύεται, με τη χρήση των σχεσιακών βάσεων δεδομένων, την δημιουργία εφαρμογής για την αυτοματοποιημένη διαχείριση των βαθμολογιών των σπουδαστών.

΢τα πλαίσια της εργασίας δημιουργήθηκε μία βάση δεδομένων η οποία αντλεί από αρχεία του Excel, καταστάσεις σπουδαστών τις οποίες και συσχετίζει με μαθήματα τα οποία έχουν ήδη εισαχθεί στη βάση δεδομένων. Δίνει την δυνατότητα στο χρήστη να δηλώσει απεριόριστο αριθμό εξετάσεων, στις οποίες μπορεί να καθορίσει αν θα είναι υποχρεωτικές ή όχι, να θέσει σε εκατοστιαία μορφή την βαρύτητα της κάθε εξετάσεις. Η εργασία περιλαμβάνει επίσης, την αυτόματη εισαγωγή βαθμολογιών με βάση αρχείο του Excel, την δυνατότητα εισαγωγής βαθμών σε κάθε σπουδαστή ξεχωριστά (κατηγοριοποιημένους ανά εξέταση) και τον υπολογισμό των τελικών βαθμών. Επίσης η εφαρμογή έχει την δυνατότητα να παρουσιάζει τα αποτελέσματα κάθε εξέτασης βάση συγκεκριμένου προτύπου ενώ για τις δύο εξεταστικές περιόδους παρουσιάζει τα αποτελέσματα αριθμητικώς και ολογράφως.

΢το παρόν κεφάλαιο παρουσιάζεται περιληπτικά η δομή της παρούσας πτυχιακής και γίνεται μια μικρή αναφορά στα περιεχόμενά.

(8)

1.2 Διάρθρωση της πτυχιακής εργασίας

΢τα κεφάλαια που ακολουθούν παρουσιάζονται τόσο η θεωρητική υποδομή όσο και ο σχεδιασμός που χρησιμοποιήθηκαν για την δημιουργία της βάσης δεδομένων. ΢το κεφάλαιο 1 γίνεται μία μικρή αναφορά στο αντικείμενο που πραγματεύεται η πτυχιακή, στα προβλήματα που αντιμετώπιζε ένας καθηγητής στην διαχείριση των βαθμολογιών αλλά και στους στόχους που είχε η ανάθεση αυτής της πτυχιακής.

΢το κεφάλαιο 2 καταγράφονται οι στόχοι αυτής πτυχιακής, οι λόγοι που μας οδήγησαν να πάρουμε την απόφαση για την δημιουργία ενός συστήματος διαχείρισης βαθμολογιών. Επίσης παρουσιάζεται το πρόβλημα της διαχείρισης των βαθμών των σπουδαστών από τους καθηγητές και οι λύσεις που μέχρι τώρα έδιναν.

΢το κεφάλαιο 3 παρουσιάζονται τα σημαντικότερα προβλήματα που εμφανίστηκαν κατά την εκπόνηση αυτής της πτυχιακής, οι σκέψεις που έγιναν για την αντιμετώπισή τους αλλά και οι λύσεις που δόθηκαν. Σο κεφάλαιο αυτά έχει τρεις ενότητες, η πρώτη αφορά τη συλλογή και ανάλυση απαιτήσεων, η δεύτερη αναφέρεται στη σχεδίαση της βάσης και τελειώνει με τη τρίτη για την υλοποίηση και τον έλεγχο της εφαρμογής.

΢το κεφάλαιο 4 παρατίθενται τα συμπεράσματα που προέρχονται από την πτυχιακή αυτή όπως και οι αναβαθμίσεις και βελτιώσεις που θα μπορούσαν να γίνουν στη βάση.

΢το παράρτημα Α παρουσιάζεται ένα εγχειρίδιο χρήσης προς το χρήστη

του προγράμματος, για τη δημιουργία του οποίου λήφθηκε υπόψη σε μεγάλο ποσοστό το πρότυπο του οργανισμού U.S. Department of Housing and Urban Development για εγχειρίδιο χρήσης εφαρμογών που κατασκευάστηκαν για

(9)

΢το παράρτημα Β περιέχεται μία αναφορά στο εννοιολογικό μοντέλο.

Αναλύεται το θεωρητικό υπόβαθρο στο οποίο στηρίχθηκε η διατύπωση των απαιτήσεων και των προδιαγραφών, κατόπιν παρουσιάζεται μία σύντομη θεωρητική ανάλυση του Μοντέλου Οντοτήτων ΢υσχετίσεων.

΢το παράρτημα Γ επιχειρείται μια προσέγγιση στην κατάρτιση του Εννοιολογικού και Λογικού ΢χεδιασμού, παρουσιάζοντας τις απαιτήσεις, τις προδιαγραφές, τα διαγράμματα ροής και κατόπιν τα μόνιμα δεδομένα της βάσης δεδομένων, το Μοντέλο Οντοτήτων ΢υσχετίσεων, ο ορισμός των οντοτήτων, ο ορισμός των συσχετίσεων της βάσης δεδομένων, ο ορισμός των σχέσεων και τα σχεσιακά αντικείμενα και ακεραιότητα αυτών και ο ορισμός των ιδιοτήτων.

Και τέλος στο παράρτημα Δ εφόσον γίνει ένας πρόλογος για την Access και ακολουθεί ο φυσικός σχεδιασμός της βάσης, ενώ στο επόμενο κεφάλαιο το 5 παρουσιάζεται ο έλεγχος που έγινε για την εύρυθμη λειτουργία της βάσης.

(10)

Πηστιακή Δργαζία Κεθάλαιο 2 Γιατείριζη Βαθμολογιών ΢ποσδαζηών

2 2 . . Δ Δ ι ι α α χ χ ε ε ί ί ρ ρ ι ι σ σ η η Β Β α α θ θ μ μ ο ο λ λ ο ο γ γ ι ι ώ ώ ν ν ΢ ΢ π π ο ο υ υ δ δ α α σ σ τ τ ώ ώ ν ν

«Αλλά κάτεχε ότι μονάχα εκείνος που παλεύει το σκοτάδι μέσα του Θα χει μεθαύριο μερτικό δικό του στον ήλιο…»

ΣΑ ΠΑΘΗ ΑΝΑΓΝΩ΢ΜΑ ΔΕΤΣΕΡΟ «ΟΙ ΗΜΙΟΝΗΓΟΙ», ΣΟ ΑΞΙΟΝ Ε΢ΣΙ, Οδυσσέα Ελύτη

΢το κεφάλαιο αυτό περιγράφονται οι λόγοι που μας οδήγησαν στην μελέτη και ανάπτυξη ενός συστήματος διαχείρισης βαθμολογιών. Επίσης παρουσιάζεται το πρόβλημα της διαχείρισης των βαθμών των σπουδαστών από τους καθηγητές και οι λύσεις που μέχρι τώρα έδιναν .

2.1 Σο πρόβλημα της διαχείρισης βαθμολογιών

Η διαχείριση των βαθμολογιών αποτελούσε και προκαλούσε πρόβλημα στους καθηγητές. Σόσο η διαχείρισή τους όσο και η έκδοση αποτελεσμάτων προκαλούσε ποικίλα προβλήματα, όσο αφορά την εκμετάλλευση του χρόνου αλλά και την έλλειψη αυτοματοποιημένων διαδικασιών.

Αρκετοί καθηγητές καταχωρούσαν τα αποτελέσματα είτε σε αρχείο του Excel, είτε σε πίνακα του Word, και υπολόγιζαν στην δεύτερη περίπτωση, μόνοι τους τα αποτελέσματα των εξετάσεων χάνοντας πολύτιμο χρόνο για τη διενέργεια αυτών των ενεργειών. Παράλληλα δεν ήταν και αδύνατο να γίνουν λάθη στον υπολογισμό της βαθμολογίας ή στην καταχώρηση των βαθμών, εκ παραδρομής, ως αποτέλεσμα της κούρασης και του φόρτου της εργασίας που είχαν οι καθηγητές.

Επίσης εκτός από τον υπολογισμό των αποτελεσμάτων έπρεπε τα αποτελέσματα να γραφούν και ολογράφως πράγμα αρκετά χρονοβόρο, αν ο καθηγητής δεν είχε την δυνατότητα να δημιουργήσει μία δική του εφαρμογή γι` αυτό το σκοπό.

΋πως είναι κατανοητό ένας καθηγητής έχει σοβαρό πρόβλημα, καθώς τις περισσότερες φορές θα αντιμετώπιζε τα προαναφερόμενα προβλήματα παραπάνω

(11)

περισσότεροι καθηγητές διδάσκουν περισσότερα του ενός μαθήματα. Για το λόγο αυτό υπήρχε καθυστέρηση και στην έκδοση των αποτελεσμάτων.

Γίνεται κατανοητό ότι ήταν επιβεβλημένη η δημιουργία μίας εφαρμογής η οποία θα μείωνε το χρόνο διαχείρισης των βαθμολογιών και θα διευκόλυνε τον καθηγητή στην εξοικονόμηση, γι` αυτόν, πολύτιμου χρόνου αλλά και είχε αυτοματοποιημένες διαδικασίες με σκοπό την διευκόλυνση των χρηστών.

2.2 ΢τόχοι της πτυχιακής εργασίας

΢την εργασία αυτή, συνεπώς, κρίθηκε απαραίτητο να γίνει μελέτη και ανάπτυξη ενός συστήματος διαχείρισης βαθμολογιών από μία σχεσιακή βάση δεδομένων. Αναλυτικότερα, οι στόχοι της εργασίας, συνοψίζονται στα παρακάτω σημεία:

 Μελέτη για τη δημιουργία μίας σχεσιακής βάσης δεδομένων, σχεδίαση της βάσης αυτής όπως επίσης ανάπτυξη της βάσης και έλεγχος της λειτουργίας της. Η βάση αυτή θα δίνει την δυνατότητα στους καθηγητές να μπορούν να διαχειρίζονται τις βαθμολογίες των σπουδαστών στις τελικές εξετάσεις θεωρητικών μαθημάτων, στις προόδους και στις Ασκήσεις Πράξης, εισάγοντας στη βάση απεριόριστο αριθμό εξετάσεων.

 Σο λογισμικό θα διευκολύνει τον καθηγητή να διαχειριστεί τις βαθμολογίες των σπουδαστών στα εξαμηνιαία μαθήματα, δίνοντας την δυνατότητα να εισαχθεί απεριόριστος αριθμός μαθημάτων.

 Σα στοιχεία των σπουδαστών, που έχουν δηλώσει ένα μάθημα θα εισάγονται μέσω ενός αρχείου που δημιουργεί και στέλνει στον καθηγητή η γραμματεία

 Σα στοιχεία των σπουδαστών, και οι βαθμολογίες των σπουδαστών στα μαθήματα, να αποθηκεύονται σε Βάση Δεδομένων ώστε να διευκολύνεται η

(12)

εκτύπωση καταστάσεων βαθμολογιών σε κάθε μάθημα για τη γραμματεία και για ανακοίνωση στους σπουδαστές

 ΢ε κάθε περίοδο θα υπολογίζονται στατιστικά στοιχεία των βαθμολογιών (κατανομές) για την ενημέρωση των ενδιαφερομένων(του ίδιου του χρήστη, του προϊσταμένου του τμήματος κλπ).

2.3 Τπάρχουσες λύσεις

΋πως έχει ήδη αναφερθεί οι περισσότεροι καθηγητές χρησιμοποιούν για τη διαχείριση των βαθμολογιών είτε το πρόγραμμα της εταιρείας Microsoft “Excel”, όπου χρησιμοποιώντας διάφορες εντολές του προγράμματος δημιουργούσαν ένα υποτυπώδες πρόγραμμα-βάση δεδομένων όπου διαχειρίζονταν τις εφαρμογές. Σο Excel είναι ένα πρόγραμμα όμως το οποίο στις εφαρμογές του δεν δίνει την δυνατότητα για φιλική σχέση με το χρήστη. ΋σες εφαρμογές έχουν δημιουργηθεί, σε αυτό το περιβάλλον, είναι αρκετά πολύπλοκες και απαιτούν αρκετό χρόνο από το χρήστη τόσο για την δημιουργία τους όσο και για τη χρήση τους.

Μία άλλη εφαρμογή που χρησιμοποιείται και αξίζει να αναφερθεί είναι το πρόγραμμα το οποίο έχει αναπτύξει ο κ. Σσέτσος, έκτακτος καθηγητής του τμήματος Βιομηχανικής Πληροφορικής βασιζόμενο κυρίως στη Delphi. To σύστημα αυτό είναι ένα εξαιρετικό σύστημα με πλήθος δυνατοτήτων, απόλυτα φιλικό προς το χρήστη αλλά και καθ` όλα αξιόπιστο.

΢την αρχή αυτό το πρόγραμμα, κατά την διάρκεια της εγκατάστασής του ελέγχει τα περιεχόμενα του υπολογιστή ψάχνοντας να βρει αν υπάρχει ήδη εγκατεστημένη βάση. Αν όχι προχωράει στην εγκατάσταση του προγράμματος στον υπολογιστή.

΢τη συνέχεια δίνει την δυνατότητα να εισαχθούν οι σπουδαστές από ένα τυποποιημένο EXCEL αρχείο στη βάση καθώς και να προστεθούν νέοι σπουδαστές ή να τροποποιηθούν τα στοιχεία σπουδαστών. Όστερα επειδή αφορά και βαθμολογίες εργαστηρίων δίνεται η δυνατότητα να αποσυνδεθεί ένας σπουδαστής από το μάθημα με το οποίο είναι συνδεδεμένος. Κατόπιν υπάρχει η δυνατότητα δήλωσης των μαθημάτων από τον καθηγητή, εισαγωγή στοιχείων του καθηγητή

(13)

που μετατρέπονται, αν υπάρχουν και σε άλλο σημείο της βάσης τροποποιούνται και αυτά αυτόματα.

΋σο αφορά την εισαγωγή βαθμολογιών και τις εξετάσεις το πρόγραμμα κάνει τα ακόλουθα: ΋ταν ο χρήστης θέλει να εισάγει την βαθμολογία πηγαίνει στην σχετική φόρμα όπου δηλώνει την εξέταση και ακολούθως εισάγει τις βαθμολογίες πληκτρολογώντας το ΑΕΜ του σπουδαστή και καταχωρώντας την επίδοσή του. Αν το ΑΕΜ που πληκτρολόγησε δεν υπάρχει στη βάση δεδομένων τότε εμφανίζεται μήνυμα λάθους και ο χρήστης δεν μπορεί να προχωρήσει στην καταχώρηση βαθμού.

Ακολούθως για την έκδοση της τελικής βαθμολογίας εμφανίζονται όλες οι εξετάσεις που έγιναν στο επιλεγμένο μάθημα και ζητάτε να καθοριστεί αν οι εξετάσεις θα είναι υποχρεωτικές ή όχι αλλά και για εισαγωγή βαρύτητας εξετάσεων. Αν δεν εισαχθεί βαρύτητα τότε έχουν όλες την ίδια βαρύτητα.

Γενικότερα τώρα γι` αυτή την εφαρμογή δίνεται η δυνατότητα εμφάνισης μηνυμάτων, χρήσης σύνθετων κλειδιών, αυτοματοποιημένες διαδικασίες υψηλού επιπέδου και φιλικότητας προς το χρήστη καθώς και άλλες δυνατότητες οι οποίες είτε είναι πολύ δύσκολο να γίνουν στην Access είτε δεν μπορούν να γίνουν. Η δημιουργία δε αυτής της βάσης είναι μία αρκετά εύκολη διαδικασία, η οποία δεν εμφανίζει την αφερεγγυότητα που παρουσιάζει η Access.

Η εφαρμογή αυτή δεν έχει ακόμα ολοκληρωθεί και παράλληλα τόσο το κόστος προμήθειας της Delphi είναι απαγορευτικό, για την προμήθειά της και την δημιουργία αυτής της εφαρμογής, όσο και η ενασχόλησή του κυρίου Σσέτσου με τη δημιουργία της εφαρμογής αυτής πιθανόν να καθιστά και αυτής το κόστος της απαγορευτικό.

Μία άλλη πρόταση είναι αυτή που παρουσιάζεται στο βιβλίο του κυρίου Φρήστου ΢κουρλά «΢χεσιακές Βάσεις Δεδομένων» στο Παράρτημα ΙΙ με τίτλο

«Απλοποιημένη βάση σπουδαστών-καθηγητών-μαθημάτων». Η βάση αυτή υλοποιήθηκε βάσει των κανόνων που διέπουν μία σχεσιακή βάση και χρησιμοποιώντας την Access 2000. ΢ε γενικές γραμμές δίνεται η δυνατότητα εισαγωγής στοιχείων των σπουδαστών, των μαθημάτων και των καθηγητών.

Επίσης ο καθηγητής μπορεί να εισάγει και την τελική βαθμολογία του σπουδαστή.¹

(14)

΢το παράδειγμα που παραθέτει ο κ. ΢κουρλάς, η κάθε εγγραφή πρέπει να γίνεται ξεχωριστά και ενώ για τα στοιχεία που αφορούν τα μαθήματα και τους καθηγητές αυτό είναι αποδεκτό, το γεγονός και μόνο ότι πρέπει να εισαχθούν τα στοιχεία των σπουδαστών ένα προς ένα και επίσης αναλογιζόμενοι ότι σε πολλά μαθήματα το πλήθος των σπουδαστών ξεπερνάει κατά πολύ τους εκατό για παράδειγμα, καθιστά τη βάση μη συμβατή με τις απαιτήσεις που παρουσιάζουν των σημερινών δεδομένων. Επίσης δεν δίνεται το δικαίωμα για τη δήλωση εξετάσεων, υποχρεωτικών ή μη, με βαρύτητα ή όχι, παρά μόνο το δικαίωμα για εισαγωγή στη βάση ενός τελικού βαθμού γεγονός που καθιστά τη βάση δύσκαμπτη και μη λειτουργική. Δυστυχώς αυτή η βάση δεν μπορεί να θεωρηθεί παρά μία πρόταση για περαιτέρω ανάπτυξη μίας βάσης με αυτό το θέμα, καθώς όπως αναφέρεται είναι απλά ένα παράδειγμα. Θα μπορούσε, το παράδειγμα αυτό λοιπόν, να χρησιμοποιηθεί ως βάση για τη δημιουργία μίας σοβαρής εφαρμογής.

2.4 ΢υμπεράσματα

΋πως γίνεται κατανοητό, η μόνη δυνατή λύση είναι να υιοθετηθεί η εφαρμογή που πραγματοποιεί ο κ. Σσέτσος, η οποία όμως δεν έχει ολοκληρωθεί. Γι` αυτό το λόγο κρίθηκε σκόπιμη η δημιουργία μίας βάσης φιλικής προς το χρήστη, με αυτοματοποιημένες διαδικασίες που να δίνει στον καθηγητή την δυνατότητα να εξοικονομεί χρόνο και να ικανοποιεί τους προαναφερόμενους στόχους. Για το λόγο αυτό, κλήθηκα να δημιουργήσω μία τέτοια βάση στα πλαίσια της πτυχιακής εργασίας μου ώστε να διευκολυνθούν άμεσα οι καθηγητές στο έργο τους αλλά και να εξοικονομήσουν πολύτιμο χρόνο, με μία εφαρμογή την οποία θα μπορούν να εμπιστευτούν.

Θέλω να ελπίζω πως αυτή η εφαρμογή θα ικανοποιήσει τις φιλοδοξίες που είχα στην αρχή της δημιουργίας της. Ήθελα να προσφέρω ένα περιβάλλον που ο καθηγητής θα έχει αυτοματοποιημένες διαδικασίες ώστε να μην αναλώνεται σε πληκτρολογήσεις, ένα φιλικό περιβάλλον όπου θα νιώθει ασφάλεια, θα μπορεί να κινηθεί άνετα και δεν θα χρειάζεται να θυμάται άχρηστες πληροφορίες για τη λειτουργία του. Δυστυχώς δεν υπάρχει η χρονική δυνατότητα για την δοκιμαστική

(15)

μου έδινε χρήσιμα συμπεράσματα για την ίδια την εφαρμογή και θα με βοηθούσε να προβώ στις απαραίτητες αλλαγές για τη βελτιστοποίηση της απόδοσης και της λειτουργίας της εφαρμογής. Παρ` όλα αυτά πιστεύω πως στα πλαίσια των δυνατοτήτων μου αλλά και στα όρια που βάζει η Access το αποτέλεσμα είναι το καλύτερο δυνατό.

1 ΢χεσιακές Βάσεις Δεδομένων, ΢κουρλάς Φρήστος, Παράρτημα ΙΙ

(16)

Πηστιακή Δργαζία Κεθάλαιο 3 Προβλήμαηα, Δπιλογές και Αποθάζεις

3 3. . Πρ Π ρο οβ β λή λ ή μα μ ατ τα α, , Ε Επ πι ι λο λ ο γέ γ ές ς κ κα αι ι Α Απ πο οφ φά άσ σε ει ι ς ς

«Ένα το χελιδόνι * κι η Άνοιξη ακριβή Για να γυρίσει ο ήλιος * θέλει δουλειά πολλή Θέλει νεκροί χιλιάδες * να `ναι στους Τροχούς Θέλει κι οι ζωντανοί * να δίνουν το αίμα τους...»

ΣΑ ΠΑΘΗ δ` , ΣΟ ΑΞΙΟΝ Ε΢ΣΙ, Οδυσσέα Ελύτη

3.1 ΢υλλογή και ανάλυση απαιτήσεων

Ένα από τα βασικότερα προβλήματα που αντιμετώπισα ήταν το ότι δεν θα έκανα την πτυχιακή μου στη Καβάλα όπου θα μπορούσα να είμαι σε άμεση συνεννόηση με της επιβλέπουσες καθηγήτριες. ΢υνεπώς έπρεπε τουλάχιστον η συλλογή των απαιτήσεων να γίνει όσο το δυνατό άμεσα και ολοκληρωμένα.

Σο θετικό στοιχείο στην πτυχιακή αυτή είναι πως πρόκειται για ένα θέμα που άπτεται της καθημερινότητας των καθηγητών οπότε τα προβλήματα και οι απαιτήσεις ήταν ήδη διαμορφωμένες και δεν χρειάστηκε μεγάλο χρονικό διάστημα για τη συλλογή των περισσότερων από αυτών. Η μόνη σημαντική απαίτηση που προστέθηκε αργότερα είναι η ύπαρξη μεγαλύτερης ευελιξίας στην αξιολόγηση των σπουδαστών, απαίτηση που δημιουργήθηκε από την υλοποίηση.

Σο δυσκολότερο μέρος σε αυτή τη θεματική ενότητα ήταν ο τρόπος της διατύπωσης των απαιτήσεων, των προδιαγραφών και των διαγραμμάτων ροής δεδομένων. Ακολούθησα το πρότυπο που προτείνεται από το Δρ Βασίλειο Βεσκούκη στο ηλεκτρονικό σύγγραμμα «΢ημειώσεις για το μάθημα Σεχνολογία λογισμικού». ΋μως οι διατυπώσεις των απαιτήσεων είναι αρκετά διαφορετικές στο τομέα των Βάσεων Δεδομένων από την Σεχνολογία Λογισμικού.

(17)

Μοσγγολιάς Ανδρέας Α.Δ.Μ. 181

17

΢το πρώτο πρόβλημα που αντιμετώπισα και αφορά την κατανόηση των απαιτήσεων, μπόρεσα με τη συνδρομή της κ. Μαρινάγη να τις κατανοήσω και να πραγματοποιήσω τη συγγραφή των προδιαγραφών αλλά και το σχεδιασμό των Διαγραμμάτων ροής δεδομένων, συνδρομή που τη δυσκόλεψε αρκετά η ηλεκτρονική επαφή αλλά κατορθώθηκε να επιτευχθεί με φυσική επαφή όπου τέθηκαν τα προβλήματα προς λύση.

Σο πρόβλημα έγκειται στο τρόπο συγγραφής των προδιαγραφών. Ο κ.

Βεσκούκης παρουσιάζει ένα δικό του τρόπο ενώ στο τμήμα Βιομηχανικής Πληροφορικής έχει υιοθετηθεί το πρότυπο που προτείνει ο Sommerville(«Software Engineering») κλπ. Σελικά καταλήξαμε να υιοθετήσουμε την άποψη του Sommerville και να διατυπώσουμε τις προδιαγραφές με το πρότυπο του Sommerville.

Και ενώ είχε ολοκληρωθεί η συγγραφή των απαιτήσεών τους, ο έλεγχος για την ορθότητά τους και η συζήτηση με την κ. Μήτσα και την κ. Μαρινάγη για τις απαιτήσεις με οδήγησε στο δίλημμα για τον τρόπο με τον οποίο έπρεπε να συντάξω τις απαιτήσεις. Είχαν συνταχθεί βάσει ενός προτύπου το οποίο διδάχθηκα στην Σεχνολογία Λογισμικού, όμως είναι αποδεκτό;

Η συγγραφή των απαιτήσεων έγινε για μία βάση δεδομένων. Η πτυχιακή αφορά μία βάση δεδομένων. ΢υνεπώς έπρεπε να είχε ακολουθηθεί το πρότυπο για την δημιουργία λογισμικού ή οι αρχές για τη συλλογή και καταγραφή απαιτήσεων των βάσεων δεδομένων;

Σελικά, αποφάσισα επειδή ναι μεν, δημιουργούσα ένα λογισμικό αλλά αυτό το λογισμικό δε, ήταν ουσιαστικά μία βάση δεδομένων να ακολουθήσω για τη συγγραφή των απαιτήσεων, κυρίως, τις προτάσεις των Connolly-Begg-Strachan όπως αυτές παρατίθονται στο βιβλίο «΢υστήματα Βάσεων Δεδομένων», όσο αφορά τις απαιτήσεις δεδομένων και τη διατήρηση της κατανομής FURPS για τις μη λειτουργικές απαιτήσεις.

(18)

Επίσης και τελευταίο, σημαντικό πρόβλημα ήταν η ύπαρξη δύο αλγορίθμων βαθμολόγησης. Οι διακριτές διαφορές μεταξύ τους ήταν ελάχιστες και η παρουσία τους θα δυσκόλευε το χρήστη στην κατανόηση της διαφορετικότητάς τους. Γι` αυτό το λόγο συμπτύχθηκαν σε ένα, δίνοντας στους καθηγητές που χρησιμοποιούσαν είτε τον πρώτο είτε τον δεύτερο αλγόριθμο την δυνατότητα και εφ` όσον το επιθυμούν να χρησιμοποιήσουν τις δυνατότητες του δεύτερου ή του πρώτου αλγορίθμου. ΢τα ακόλουθα παραρτήματα μπορεί όποιος επιθυμεί να ανατρέξει για να κατανοήσει το πλήθος των δυνατοτήτων που δίνονται στον χρήστη- καθηγητή για το τρόπο με τον οποίο θα αξιολογηθεί κάθε εξέταση ξεχωριστά.

3.2 ΢χεδίαση Βάσης

Σο βασικότερο πρόβλημα που αντιμετωπίστηκε εδώ είναι η δυσκολία κατανόησης, από μέρους μου, των σχεσιακών μοντέλων. Η δυσκολία αυτή προκάλεσε τον συνεχή επανασχεδιασμό της βάσης με στόχο την όσο δυνατότερη σχεσιακή μορφή αυτής.

Η αρχική σκέψη που είχα ήταν σαφώς επηρεασμένη από το Excel και τις φόρμες που αυτό προτείνει. Ουσιαστικά είχα δημιουργήσει μία βάση δεδομένων με τη λογική που διέπει τα απλά προγράμματα βάσεων δεδομένων, τα οποία μπορούν να αποθηκεύουν πληροφορίες σε ελάχιστους πίνακες, τα ονομαζόμενα flat files(επίπεδα αρχεία). Αυτές οι απλές βάσεις δεδομένων αποκαλούνται και επίπεδες βάσεις δεδομένων(flat databases).¹

Αναλυτικότερα επιλέχθηκε εφ` όσον η βάση θα αναφέρεται σε θεωρίες να καθοριστεί ως μέγιστος αριθμός των εξετάσεων οι πέντε. Δημιουργήθηκε ένας πίνακας που συσχέτιζε τις πέντε εξετάσεις με τα πέντε μαθήματα που είχε ορισθεί ως ο μέγιστος αριθμός εισαγόμενων μαθημάτων. Αν λοιπόν ο καθηγητής ήθελε να εισάγει περισσότερες εξετάσεις δεν θα είχε αυτή την δυνατότητα αλλά επίσης και θα έπρεπε να θυμάται και ποια εξέταση είχε δηλώσει πρώτη ποια δεύτερη κοκ.

(19)

19

Η ανάλυση των προβλημάτων που προέκυπταν από αυτή την εφαρμογή, όπως μου παρουσιάστηκε από τη κυρία Μήτσα με οδήγησε στην δημιουργία μίας αρκετά, πιστεύω, σχεσιακής βάσης όπου ισχύουν όλοι οι κανόνες που διέπουν τις σχεσιακές βάσεις αλλά και επιτρέπει η Access να υπάρχουν.

Επίσης δεν είχε ακολουθηθεί η λογική των όσο λιγότερων δεδομένων ανά πίνακα καθώς είχαν εισαχθεί σε κάθε πίνακα αρκετά πεδία τα οποία θα μπορούσαν να αποτελέσουν από μόνα τους πίνακα. Αυτό είχε σαν συνέπεια την μετατροπή των πινάκων της βάσης σε «αποθήκες δεδομένων», πράγμα όμως το οποίο διορθώθηκε σημαντικά με το συνεχή επανασχεδιασμό της βάσης.

Η τελική απόφαση ήταν να δημιουργηθούν τέσσερις βασικοί πίνακες ένας για τα μαθήματα, ένας για τους καθηγητές, ένας για τον τύπο των εξετάσεων και ένας για τους σπουδαστές. Οποιαδήποτε άλλη πληροφορία μπορούσε να αποθηκευτεί στις συσχετίσεις αυτών των πινάκων.

(20)

3.3 Τλοποίηση-Έλεγχος

Ένας προβληματισμός που αναπτύχθηκε από την αρχή ήταν πως θα υλοποιηθεί η βάση. Είχαμε σκεφθεί πολλές εκδοχές αλλά δύο υπήρξαν η επικρατέστερες κυρίως λόγω του χαμηλού κόστους προμήθειάς του λογισμικού αλλά και των προσφερόμενων δυνατοτήτων τους.

Η πρώτη ήταν η χρήση της Builder C++, γλώσσα την οποία δεν ήξερα και θεώρησα όμως ότι θα ήταν η ιδανικότερη ευκαιρία για να την μάθω καθώς ήδη ήξερα C++. H επιλογή της βασίστηκε κυρίως στην δυνατότητα για εύκολη δημιουργία γραφικών, την γνώση των βασικών στοιχείων της αφού βασίζεται σε πολύ μεγάλο βαθμό στη C++, όπως και η δυνατότητα για υποστήριξη embedded SQL, βασικό στοιχείο για τη δημιουργία της βάσης.

΋μως επειδή υπήρξε ο φόβος ότι η εκμάθηση της Builder C++ θα μπορούσε να αποβεί χρονοβόρα, υιοθετήθηκε η χρησιμοποίηση της Access 2003, εφαρμογή η οποία προσφέρει και δυνατότητα γραφικών, αλλά και παρείχε υποστήριξη για δημιουργία σχεσιακής βάσης δεδομένων. Επίσης έχει καταβληθεί κάθε δυνατότητα από τη Microsoft να γίνει η Access ένα από τα πιο εύκολα στην εκμάθηση και τη χρήση πρόγραμμα βάσεων δεδομένων. Γι` αυτούς τους λόγους θεωρήθηκε αρχικά η Access το ιδανικότερο εργαλείο για τη δημιουργία της βάσης δεδομένων.

Δυστυχώς όμως παρουσιάστηκαν αρκετά προβλήματα τα οποία οφείλονταν σε μεγάλο ποσοστό στην Access και σε κάποιο μικρότερο βαθμό στο ότι η Access απαιτεί τη γνώση Visual Basic για τη δημιουργία υποστηρικτικού κώδικα, πράγμα το οποίο αγνοούσα και αποδείχθηκε σημαντικό πρόβλημα επειδή δεν γνωρίζω τη VB.

Πριν αρχίσω την παρουσίαση των προβλημάτων θα ήθελα να αναφέρω πως κάποια προβλήματα που αντιμετώπισα λύθηκαν χάρη στη συζήτηση και

(21)

21

ανταλλαγή απόψεων που είχα με διάφορα μέλη κάποιων forum και ιδιαίτερα από το επίσημο forum της Access το οποίο έχει δημιουργήσει η Microsoft.

Σο πρώτο πρόβλημα το οποίο και υπάρχει ακόμα είναι η εισαγωγή καταστάσεων σπουδαστών. Δεν βρέθηκε μία λύση στο πως να εισαχθούν οι σπουδαστές στη βάση χωρίς να αποτελούν συσχέτιση με κάποιο μάθημα. Οι σπουδαστές στη βάση λοιπόν εισάγονται με συσχέτισή τους με κάποιο μάθημα.

Επειδή εισάγονται όλοι στον ίδιο πίνακα είναι ακατόρθωτο να γίνει εκ των υστέρων η συσχέτισή τους με κάποιο μάθημα.

Σο δεύτερο πρόβλημα και ουσιαστικά η γεννουσιοργός αιτία του πρώτου είναι το πως θα υπάρχουν οι καταστάσεις των σπουδαστών στη βάση. Η Access δίνει δύο δυνατότητες. Να έχουν εισαχθεί στη βάση ως import tables(εισαγόμενοι πίνακες) ή πάλι ο δεύτερος τρόπος ήταν να εισαχθούν στη βάση ως linked tables(συνδεδεμένοι πίνακες).

Ουσιαστικά οι import tables είναι κανονικοί πίνακες της βάσης δεδομένων όπου έχουν αρχικά ως εγγραφές τις εισαγόμενες εγγραφές από ένα αρχείο, χωρίς να έχουμε δικαίωμα όμως να εισάγουμε άλλες πληροφορίες από το αρχείο αυτό στο μέλλον, ενώ οι linked tables είναι οι πίνακες των αρχείων που θέλουμε να επεξεργαστούμε, δίνοντάς μας τη δυνατότητα να διαχειριστούμε τις εγγραφές στο αρχείο αυτό και οι καινούργιες πληροφορίες που θα προκύψουν να μπορούν να διαχειριστούν από τη βάση, χωρίς όμως να έχουμε δυνατότητα καθορισμού στοιχείων όπως πρωτεύοντα κλειδιά κλπ. Επίσης πρέπει να υπάρχουν πάντα τα αρχεία που απεικονίζονται στη βάση μέσω linked tables, σε συγκεκριμένη θέση που δηλώθηκαν κατά τη δημιουργία των πινάκων αυτών.

Βλέπουμε πως εδώ έχουμε από τη μία πλευρά αρκετά χρήσιμους πίνακες, τους import tables, για την καταχώρησή των δεδομένων στους οποίους όμως δεν θα μπορούσαν να εισαχθούν αυτόματα στοιχεία, από αρχεία, πέρα από αυτά που εισήχθηκαν κατά δημιουργία τους και από την άλλη πίνακες, τους linked tables,

(22)

σχετικά άκαμπτους και δύσχρηστους που όμως μπορούν άνετα να χρησιμοποιηθούν για την ανανέωση των δεδομένων χωρίς να επηρεάζεται η ασφάλεια της βάσης. Ποίον από τους δύο τρόπους εισαγωγής δεδομένων πρέπει να επιλέξουμε;

Η Microsoft λεει πως όσο πιο φιλικό θέλει ο χρήστης το περιβάλλον του λογισμικού που δουλεύει τόσο πιο πολύ μειώνεται η ασφάλεια που προσφέρει αυτό το λογισμικό. Κρίθηκε λοιπόν πως είναι προτιμότερο να είναι λιγότερο φιλικό το πρόγραμμα από το να διακυβεύσουμε την ασφαλή λειτουργία της βάσης και γι`

αυτό υιοθετήσαμε τους συνδεδεμένους πίνακες.

Επίσης ένα τρίτο πρόβλημα που αφορά την εισαγωγή των σπουδαστών είναι ο πολύπλοκος τρόπος εισαγωγής τους. ΋πως αναφέρθηκε σε προηγούμενη παράγραφο πρέπει το αρχείο να βρίσκεται σε συγκεκριμένη θέση στο σκληρό δίσκο. Επίσης τα αρχεία-καταστάσεις πρέπει να έχουν και ένα συγκεκριμένο όνομα όπως είναι αυτονόητο και ο καθηγητής κατά την εισαγωγή και τη συσχέτιση των σπουδαστών με μαθήματα να θυμάται σε πιο αρχείο έβαλε την κατάσταση του μαθήματος που επιθυμεί.

Αν και έγιναν αρκετές προσπάθειες για την αποφυγή όλου αυτού του κυκεώνα, όλες απέβησαν άκαρπες. Μερικές κινήθηκαν σε κατάθεση ερωτήσεις σε forum, όπου μου διευκρινίσθηκε πως ο μόνος τρόπος που μπορούσε να γίνει η εισαγωγή καταστάσεων σπουδαστών ήταν αυτός που ακολουθήθηκε. Η μόνη περαιτέρω λύση θα ήταν, στην περίπτωση που ήξερα Visual Basic, να δημιουργηθεί ένα παράθυρο από το οποίο ο χρήστης θα επιλέγει το αρχείο- κατάσταση.

Ένα άλλο βασικό πρόβλημα, με συνέπεια την εισαγωγή ενός ακόμη πεδίου, ήταν η ύπαρξη σύνθετου κλειδιού στο πίνακα των εξετάσεων. Κάθε εξέταση διακρινόταν από το κωδικό του μαθήματος στον οποίο αναφερόταν, τον τύπο της εξέτασης αυτής καθώς και τη ημερομηνία διεξαγωγής της εξέτασης, πεδία τα οποία

(23)

23

συναποτελούσαν και το σύνθετο κλειδί του πίνακα των εξετάσεων. Για την καταχώρηση των βαθμών των σπουδαστών έπρεπε να καθοριστεί πρώτα το μάθημα, μετά ο τύπος της εξέτασης και ύστερα η ημερομηνία. Έπειτα ο καθηγητής έπρεπε να μπορεί να επιλέξει το ΑΕΜ του σπουδαστή που επιθυμούσε και να εισάγει τη βαθμολογία του συγκεκριμένου σπουδαστή. Ο φυσιολογικός περιορισμός που έπρεπε να δοθεί εδώ ήταν προφανώς στη λίστα με τα ΑΕΜ, να εμφανίζονται μόνο τα ΑΕΜ των σπουδαστών που συμμετείχαν στην εξέταση.

Η πρώτη προσέγγιση που ακολουθήθηκε για την επίλυση αυτού του προβλήματος ήταν η επιλογή του μαθήματος, μέσω ενός ερωτήματος να ελαχιστοποιηθούν οι διαθέσιμες εγγραφές στο πίνακα StudTest, μόνο στις εγγραφές που αναφέρονταν στο μάθημα που επιλέχθηκε. Κατόπιν ο καθηγητής θα επέλεγε τον τύπο της εξέτασης και θα γινόταν η ίδια διαδικασία περιορίζοντας τις διαθέσιμες εγγραφές μόνο σε αυτές που αναφέρονταν στο μάθημα και στην εξέταση που είχαν επιλεχθεί. Και ενώ μέχρι εδώ μπορούσε να εμφανίζεται η λίστα με τα ΑΕΜ που ικανοποιούσαν τα επιλεχθέντα κριτήρια, αλλά και να καταχωρηθούν οι βαθμοί των σπουδαστών, όταν γινόταν η διαδικασία για τον περιορισμό και της ημερομηνίας τότε η Access δεν ανταποκρινόταν θετικά, μην επιτρέποντας την καταχώρηση των βαθμών.

Η δεύτερη προσέγγιση ήταν να καθορίζονται μαζί μάθημα και ημερομηνία και μέσω ερωτήματος να γίνεται η ελαχιστοποίηση των εγγραφών και κατόπιν να επιλέγεται η ημερομηνία της εξέτασης. ΋μως και αυτή η προσέγγιση παρουσίαζε τα ίδια προβλήματα με την προηγούμενη. Γι` αυτό το λόγο οδηγήθηκα στην διατύπωση ερωτήματος στο Διαδίκτυο, όπου μου δόθηκε ως απάντηση ότι έπρεπε να χρησιμοποιήσω ένα κώδικα, για την ελαχιστοποίηση των εγγραφών. ΋μως και αυτή η λύση απέβη άκαρπη καθώς ενώ ο κώδικας απέδιδε τα αναμενόμενα αποτελέσματα για τους δύο πρώτους περιορισμούς, οι περιορισμοί δεν ίσχυαν για το πεδίο της ημερομηνίας όπου εμφανίζονταν όλες οι ημερομηνίες των εξετάσεων που υπήρχαν στη βάση!

(24)

Ψς λύση αποφάσισα την χρήση της δυνατότητας που δίνει η Access για δημιουργία αυτόματου κωδικού το οποίο εξασφαλίζει την μοναδικότητα κάθε εξέτασης. Η Access, δηλαδή, δίνει την δυνατότητα να υπάρχει ένας τύπος μεταβλητής που ονομάζει AutoNumber. Ο τύπος αυτός είναι ένας αύξων αριθμός για κάθε εγγραφή. Με τον τρόπο αυτό κάθε εξέταση θα είχε τον δικό της κωδικό αριθμό, με συνέπεια να μην χρειάζεται να κάνουμε τίποτα άλλο παρά μόνο να καλούμε αυτόν τον αριθμό για να αναφερθούμε σε μία συγκεκριμένη εξέταση.

΢τη συνέχεια έπρεπε να επιμεληθώ τον υπολογισμό του αποτελέσματος για κάθε σπουδαστή. Ο πρώτος τρόπος υπολογισμού που χρησιμοποιήθηκε ήταν να εξάγονται από διαφορετικές διαδικασίες, που ουσιαστικά ήταν ο ίδιος τρόπος αλλά διαφοροποιημένος ως προς την εξεταστική που αφορούσαν, τα αποτελέσματα των εξεταστικών. ΋μως επειδή αυτό δεν ήταν τόσο καλαίσθητο αλλά και δεν εκμεταλλευόταν πλήρως τις προσφερόμενες δυνατότητες αποφάσισα να συμπτύξω τις δύο διαδικασίες σε μία. Αρχικά δηλαδή έπρεπε ο καθηγητής αν ήταν να εκδώσει τα αποτελέσματα της πρώτης εξεταστικής να πάει στην φόρμα έκδοσης αποτελεσμάτων για πρώτη εξεταστική να επιλέξει μάθημα αλλά και βάση επιτυχίας για το μάθημα και να πατήσει το αντίστοιχο κουμπί ώστε να εκδοθούν τα αποτελέσματα. Σην αντίστοιχη διαδικασία έκανε και για τα αποτελέσματα της δεύτερης εξεταστικής. ΢τη τελική μορφή της βάσης αυτό έχει απαλειφθεί καθώς ο καθηγητής πηγαίνει στη φόρμα έκδοσης αποτελεσμάτων εξεταστικών με σκοπό να εκδώσει τα αποτελέσματα και επιλέγει την εξεταστική για την οποία επιθυμεί να εκδώσει αποτελέσματα, το μάθημα για το οποίο θέλει να εκδοθούν τα αποτελέσματα και τη βάση επιτυχίας του μαθήματος.

΢την αρχή κατηγοριοποιώ το βαθμό της αντίστοιχης εξεταστικής μέσω ενός ερωτήματος. Έπειτα για όσες εξετάσεις δεν είναι υποχρεωτικές ελέγχω ποιοι σπουδαστές έχουν βαθμό μικρότερο από αυτό που πήραν στην επιλεγμένη εξεταστική και τότε ο βαθμός της εξέτασης γίνεται ίσος με αυτόν που πήραν στην εξεταστική αλλιώς παραμένει ο ίδιος. ΢τη συνέχεια κατηγοριοποιώ τις εγγραφές ανά τύπο εξέτασης και πολλαπλασιάζω τους βαθμούς με την αντίστοιχη βαρύτητα.

(25)

25

΢ε επόμενο ερώτημα βρίσκω το άθροισμά των βαθμών στις εξετάσεις ανά σπουδαστή, κατηγοριοποιώ τις βαρύτητες των εξετάσεων ανά μάθημα και σε ένα άλλο ερώτημα βρίσκω το άθροισμα των βαρυτήτων και ελέγχω αν είναι μεγαλύτερο ή μικρότερο του ενός και αν αυτό ισχύει τότε στη θέση των βαθμών βγαίνει μήνυμα λάθους. Μετά υπολογίζω το τελικό βαθμό προσθέτοντας το βαθμό της επιλεγμένης εξεταστικής πολλαπλασιαζόμενο με τη βαρύτητά του το άθροισμα των βαθμών των εξετάσεων και την προσαύξη που επέλεξε ο καθηγητής όπως προείπαμε. Κατόπιν αυτός ο βαθμός με απλές μαθηματικές πράξεις χωρίζεται σε ακέραιο και δεκαδικό μέρος και μετά ελέγχεται ο αριθμός αυτός και εμφανίζεται αυτός ο αριθμός ολογράφως. Σέλος, συσχετίζονται όλα τα απαραίτητα στοιχεία και δημιουργείται η ανακοίνωση των αποτελεσμάτων.

Αν και με την πρώτη ανάγνωση φαίνεται ότι ο παραπάνω αλγόριθμος είναι σωστός παρουσίασε ορισμένες αδυναμίες. Πρώτον αυτό που με προβλημάτισε είναι το άθροισμα των βαρυτήτων. Σο λάθος που δεν είχα σκεφθεί ήταν ότι όταν υπολογιζόταν το τελικό αποτέλεσμα με διαφορετικές διαδικασίες ανά εξέταση, προσθέτονταν οι βαρύτητες των εξετάσεων και της σχετικής εξεταστικής, ενώ τώρα προσθέτονταν όλες οι βαρύτητες. Δηλαδή οι βαρύτητες των εξετάσεων και οι βαρύτητες και των δύο εξεταστικών! Κάτι το οποίο εκ προοιμίου είναι λάθος, καθώς με αυτόν τον τρόπο το άθροισμα είναι εκ των προτέρων μεγαλύτερο του 100%! Η λύση που έδωσα ήταν πως όταν κατηγοριοποιούνται οι βαρύτητες ανά μάθημα, τότε εάν έχει επιλεχθεί η πρώτη εξεταστική όταν η βαρύτητα αφορά την δεύτερη εξεταστική η βαρύτητα αυτή μηδενίζεται και αντίστοιχα όταν έχει επιλεχθεί η δεύτερη εξεταστική τότε η βαρύτητα της πρώτης μηδενίζεται.

Σα τελευταία προβλήματα που αντιμετώπισα με τη έκδοση των αποτελεσμάτων, ήταν πως κάποια από τα αποτελέσματα δεν εμφανίζονταν ολογράφως. Ευτυχώς για τη λύση του προβλήματος το μόνο που χρειαζόταν είναι απλά ο τελικός βαθμός να στρογγυλοποιείται στο πρώτο δεκαδικό ψηφίο.

(26)

Παράλληλα ένα πρόβλημα το οποίο όμως δεν υπάρχει πια, εξ` αιτίας της αλλαγής του τρόπου υπολογισμού του τελικού βαθμού, είναι πως η Access ενώ κάποιες φορές εμφάνιζε αποτελέσματα άλλες θεωρούσε πως τα ερωτήματα είναι πολύ πολύπλοκα(too complex) για να μπορεί να τα υπολογίσει.

Σέλος όχι τόσο σε ειδικό αλλά σε γενικό επίπεδο προβλήματα που υπήρξαν όσο αφορά την Access ήταν ότι δεν υπήρχε η δυνατότητα όταν γίνεται κάποιο λάθος να εμφανίζεται κάποιο μήνυμα προς το χρήστη πέρα αυτών που η ίδια η Access εμφανίζει και ότι παρόλο που υπάρχει η δυνατότητα να επιλέξουμε την ενημέρωση των πεδίων που συνδέονται μέσα στη βάση στην περίπτωση που αλλάξει κάποια από αυτά, αυτή η δυνατότητα δεν ήταν πάντα αξιόπιστη αλλά δεν είναι και πάντα ενεργή ώστε να καταστεί δυνατή η επιλογή της. Επίσης υπάρχει η δυνατότητα ορισμού πεδίων ως INDEXED αλλά δεν διαπίστωσα να λειτουργεί σωστά.

Κλείνοντας την υποενότητα αυτή θα ήταν θεμιτό να αναφερθώ και στους ελέγχους που έγιναν για την λειτουργία της βάσης. Ο έλεγχος ήταν ένα αρκετά εύκολο μέρος σε αυτή την εργασία, γεγονός που οφείλεται όχι στο ότι δεν αναγνωρίζω τη σημασία που έχει ο έλεγχος για τη σωστή λειτουργία μίας εφαρμογής αλλά στο γεγονός πως όταν δημιουργούσα την εφαρμογή σε κάθε καινούργιου μέρος της έκανα έλεγχο για το αν λειτουργεί αυτό σωστά τόσο ως αυτόνομη οντότητα μέσα στην εφαρμογή αλλά και σε συνάρτηση με τα υπόλοιπα στοιχεία της εφαρμογής αυτής. ΋ποτε ουσιαστικά όταν έπρεπε να γίνει ο γενικός έλεγχος στην εφαρμογή αυτός να αποτελεί επικύρωση της ορθότητας των επιμέρους ελέγχων που γινόντουσαν κατά τη διάρκεια δημιουργίας της βάσης.

1. Microsoft office Access 2003 Βήμα-Βήμα, Microsoft, Κεφ 1 Γνωριμία με την Access