Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας και η Εφαρμογή τους στον Τουριστικό Τομέα

ΠΓ΢ΚΜΘΜΓΖΗΜ ΓΗΝΑΖΔΓΡΠΖΗΜ ΖΔΞΡΙΑ ΗΑΒΑΘΑΟ Ορνιή Δηνίθεζεο θαη Μηθνλνκίαο

Πκήκα Θνγηζηηθήο

Νηπρηαθή Γξγαζία

Αλαλεώζηκεο Νεγέο Γλέξγεηαο θαη ε Γθαξκνγή ηνπο ζηνλ Πνπξηζηηθό Πνκέα

Ρπνβιεζείζα ζηνλ Ηαζεγεηή Οθαξβαηζφπνπιν Ηνζκάο απφ ηηο ζπνπδάζηξηεο

Οκπδάθε Άλλα Οηξάηε Οηακαηία

Έλαξμε: 14/04/2008 Ναξάδνζε: 10/04/2009

ΗΑΒΑΘΑ 2009

Νεξηερόκελα

Νεξηερφκελα Νηλάθσλ ... 1

Νεξηερφκελα δηαγξακκάησλ ... 2

Νεξηερφκελα Οπληκήζεσλ ... 3

Νεξηερφκελα Οπληκήζεσλ ... 3

- Γηζαγσγή ... 4

Ηεθάιαην 1^ν ... 6

1. Πα είδε ησλ Αλαλεψζηκσλ Νεγψλ Γλέξγεηαο ... 6

1.1. Αλαλεψζηκεο πεγέο ελέξγεηαο ... 6

1.2. Ινξθέο ΑΝΓ ... 7

1.2.1. Αηνιηθή ελέξγεηα ... 7

1.2.2. Φσηνβνιηατθή Γλέξγεηα ... 9

1.2.3. Ειηνζεξκηθά ζπζηήκαηα ... 13

1.2.4. Βηνκάδα ... 17

1.2.5. Γεσζεξκία ... 21

1.2.6. Ιηθξά πδξνειεθηξηθά ... 22

1.2.7. Γλέξγεηα απφ ηελ ζάιαζζα ... 24

1.2.8. Ηπςέιεο θαπζίκνπ ... 26

1.2.9. Οπκπαξαγσγή θαη ζπκβαηηθά ζπζηήκαηα απνθεληξσκέλεο παξαγσγήο 31 1.2.10. Γμνηθνλφκεζε ελέξγεηαο ... 33

Ηεθάιαην 2^ν ... 37

2. Μη ΑΝΓ θαη νη εθαξκνγή ηνπο ζηνλ ηνπξηζηηθφ ηνκέα ... 37

2.1. Ε ζπκκεηνρή ησλ Αλαλεψζηκσλ Νεγψλ Γλέξγεηαο ζηα Γιιεληθά Λελνδνρεία. ... 37

2.1.1. Ε Γθαξκνγή ησλ ΑΝΓ ζηηο μελνδνρεηαθέο κνλάδεο. ... 38

2.1.2. Πν ζχζηεκα ελεξγεηαθήο δηαρείξηζεο ησλ μελνδνρείσλ. ... 38

2.1.3. Ε ρξήζε Α.Ν.Γ. ζηα μελνδνρεία. ... 39

2.1.4. Λελνδνρεηαθφο βηνθιηκαηηθφο ζρεδηαζκφο... 41

2.2. Θεηηθέο επηπηψζεηο ζηνλ ηνπξηζκφ ... 44

2.2.1. Πα νθέιε απφ ηνλ νηθνηνπξηζκφ θαη ηελ πεξηβαιινληηθή εθπαίδεπζε ... 51

2.3. Βηνθιηκαηηθφο Γλεξγεηαθφο Ορεδηαζκφο ... 53

2.3.1. ΢σξνζέηεζε θηηξίνπ - πξνζαλαηνιηζκφο ... 54

2.3.2. Ινξθή θηηξίνπ ... 55

2.3.3. Ηαηαζθεπή θηηξίνπ - ζεξκηθή πξνζηαζία ησλ εμσηεξηθψλ δνκηθψλ ζηνηρείσλ ηνπ θειχθνπο ... 56

2.3.4. Αεξηζκφο θηηξίσλ ... 58

2.3.5. Ιέηξα πνπ αθνξνχλ ζηε ζεξηλή πεξίνδν ... 59

i. Ναζεηηθά ειηαθά ζπζηήκαηα γηα ηελ εθκεηάιιεπζε ησλ ζεξκηθψλ ειηαθψλ θεξδψλ ... 62

ii. Θεξκνρσξεηηθφηεηα δνκηθψλ ζηνηρείσλ ... 62

iii. Νξνηάζεηο γηα ηελ εθαξκνγή ησλ ΑΝΓ κε ζθνπφ ηελ πξνζηαζία ηνπ πεξηβάιινληνο. ... 64

Ηεθάιαην 3^ν ... 67

3. Νιενλεθηήκαηα θαη Ιεηνλεθηήκαηα ... 67

3.1. Αλάπηπμε θαη πιενλεθηήκαηα ησλ ΑΝΓ... 67

3.2. Ιεηνλεθηήκαηα ησλ ΑΝΓ ... 68

Ηεθάιαην 4^ν ... 69

4. Γηζθνξά ησλ ΑΝΓ ζηελ νηθνλνκία θαη ε θαηάζηαζε ζηελ Γιιάδα ... 69

4.1. Ε θαηάζηαζε ζηελ Γπξψπε ... 69

4.2. Ε θαηάζηαζε ζηελ Γιιάδα ... 77

4.2.1. Ε ζπλεηζθνξά ησλ ΑΝΓ ζην Γλεξγεηαθφ Ζζνδχγην - Ε θαηάζηαζε ησλ ΑΝΓ ζηελ Γιιάδα ... 78

4.3. Ε εθαξκνγή ησλ ΑΝΓ ζηνλ ηνπξηζκφ θαη ζηηο μελνδνρεηαθέο κνλάδεο ... 86

Ηεθάιαην 5^ν ... 88

5. ΙΓΘΜΔΜΘΜΓΖΑ ΓΞΓΡΚΑΟ ... 88

Ηεθάιαην 6^ν ... 106

6. ΓΞΤΠΕΙΑΠΜΘΜΓΖΜ ... 106

Ηεθάιαην 7^ν ... 89

7. ΓΙΝΓΞΖΗΕ ΓΞΓΡΚΑ ... 89

ΗΓΦΑΘΑΖΜ 8^ν ... 98

8. Οπκπεξαζκαηηθέο Ναξαηεξήζεηο ... 98

- Γιιεληθή Βηβιηνγξαθία ... 114

- Νεγέο ζην δηαδίθηπν ... 115

Νξόινγνο

Πα νξπθηά θαχζηκα (πεηξέιαην, θπζηθφ αέξην, ιηγλίηεο) θαζνξίδνπλ ηελ αλάπηπμε ηνπ ζεκεξηλνχ θφζκνπ θαη ηελ πνηφηεηα ηεο δσήο ζηνλ πιαλήηε Γε (θαηλφκελν ηνπ ζεξκνθεπίνπ).

Ε ζεκεξηλή θξίζε γελλά πξνβιεκαηηζκνχο γηα ηελ ελεξγεηαθή ζπκπεξηθνξά ηνπ πνιίηε θαη ηηο ελεξγεηαθέο πνιηηηθέο ησλ θπβεξλήζεσλ. Νξνο ηελ θαηεχζπλζε απηή, ν ξφινο ησλ εθπαηδεπηηθψλ φισλ ησλ βαζκίδσλ θαζίζηαηαη θπξίαξρνο. Ιπνξνχλ λα θεληξίζνπλ ην δεκφζην ελδηαθέξνλ θαη ηνλ αθηηβηζκφ, δηδάζθνληαο φηη ε ρξήζε θαη ε παξαγσγή ηεο ελέξγεηαο επεξεάδνπλ ην θνηλσληθφ θαη θπζηθφ καο πεξηβάιινλ. Οην πιαίζην ηεο ζπλνιηθήο αληηκεηψπηζεο ηνπ πξνβιήκαηνο, νη επηζηήκνλεο θαη νη επηρεηξεκαηίεο πξέπεη λα εζηηάζνπλ ηηο πξνζπάζεηέο ηνπο ζηελ εχξεζε απιψλ θαη νηθνλνκηθψλ ηξφπσλ γηα ηελ θάιπςε ησλ ελεξγεηαθψλ καο αλαγθψλ. Οπαηαιψληαο ιηγφηεξε ελέξγεηα κπνξνχκε λα εμαζθαιίζνπκε πφξνπο γηα αλάπηπμε, ελψ ζπγρξφλσο πξνζηαηεχνπκε ην πεξηβάιινλ.

Μ θαηάιιεινο ζρεδηαζκφο ησλ θηηξίσλ (απζηεξνί θαλνληζκνί δφκεζεο), ε κεηαζηξνθή πξνο ηνπο ζπκπαγείο ιακπηήξεο θζνξηζκνχ, ε ρξήζε λέσλ πιηθψλ, ε ελεκέξσζε γηα ηε ζσζηή ρξήζε (θαη ηηο εμειίμεηο) ησλ νηθηαθψλ ζπζθεπψλ, ε απνθπγή ησλ άζθνπσλ κεηαθηλήζεσλ, ηα κηθξφηεξνπ θπβηζκνχ απηνθίλεηα... ζα πεξηνξίζνπλ ηε ζπαηάιε ελέξγεηαο θαη ζα ζπκβάινπλ ζηελ εμνηθνλφκεζε πφξσλ, απφ ηελ επεξγεηηθή επίδξαζε ηνπ λένπ βειηησκέλνπ πεξηβάιινληνο, θαη ζηελ πγεία ησλ αλζξψπσλ. Νξέπεη λα ζεκεησζεί φηη ην ζχλνιν ζρεδφλ ησλ θηηξίσλ καο ζρεδηάζηεθαλ κε ζθνπφ λα ειαρηζηνπνηεζεί ην θαηαζθεπαζηηθφ θφζηνο ηνπο, παξά ην θφζηνο ηνπ θχθινπ δσήο ηνπο (ην θφζηνο ζπληήξεζεο θαη ιεηηνπξγίαο ηνπο θαζφιε ηε δηάξθεηα ηεο δσήο ηνπο), ζπκπεξηιακβαλνκέλεο θαη ηεο ρξήζεο ελέξγεηαο (αδηαθνξψληαο γηα ην αληίηηκν ηεο εμνηθνλφκεζεο ελέξγεηαο).

Ε παηξίδα καο δηαζέηεη πεξηνξηζκέλνπο πφξνπο φζνλ αθνξά ηα νξπθηά θαχζηκα θαη κάιηζηα, ε απαλζξαθνπνίεζε ησλ ελεξγεηαθψλ ζηαζκψλ καο είλαη ην

δεηνχκελν, ηδηαίηεξα γηα ηελ πνηφηεηα δσήο ησλ θαηνίθσλ ησλ πεξηνρψλ πνπ ηνπο θηινμελνχλ. Νξέπεη λα ηνληζηεί φηη νη αλακελφκελεο απμήζεηο ζηηο ηηκέο ηεο ελέξγεηαο θαη ην ζπλερψο απμαλφκελν θφζηνο ησλ κεηαθνξψλ, καο νδεγνχλ ζην λα επελδχζνπκε ζηηο λέεο ηερλνινγίεο θαη ζηελ ηερλνγλσζία γηα λα αληηθαηαζηήζνπκε ηελ ησξηλή έληαζε ρξήζεο ελέξγεηαο θαη πιηθψλ. Γηα ηελ παηξίδα καο νη ηερλνινγίεο ησλ αλαλεψζηκσλ πεγψλ ελέξγεηαο πξέπεη λα θαηαζηνχλ πξσηαξρηθφο ζηφρνο. Νιένλ ησλ πεξηβαιινληηθψλ πιενλεθηεκάησλ, νη αλαλεψζηκεο πεγέο ππφζρνληαη λα δεκηνπξγήζνπλ ρηιηάδεο ζέζεηο εξγαζίαο, λα κεηψζνπλ ηελ εμάξηεζή καο απφ ηα νξπθηά θαχζηκα άιισλ ρσξψλ θαη λα ελεξγνπνηήζνπλ ηε δεκηνπξγία κηαο θνπιηνχξαο θαζαξψλ ηερλνινγηψλ θαη πνιηηηθήο πνιηηηζκνχ. Γπηπιένλ, νη πςειέο θαη επξέσο θπκαηλφκελεο ηηκέο ηνπ πεηξειαίνπ θαη ηνπ θπζηθνχ αεξίνπ έρνπλ θαηαζηήζεη ηηο ελαιιαθηηθέο ιχζεηο ηεο αλαλεψζηκεο ελέξγεηαο πην ειθπζηηθέο.

Έρνπκε ηελ επθαηξία λα πξναγάγνπκε κηα εληειψο λέα βηνκεραλία, ηε βηνκεραλία ησλ αλαλεψζηκσλ πεγψλ ελέξγεηαο (νη ειηαθέο θπςέιεο, νη αλεκνγελλήηξηεο θαη ηα βηνθαχζηκα θεξδίδνπλ γξήγνξα έδαθνο ζηηο ελεξγεηαθέο αγνξέο). Αιιά κηα ηέηνηα πξννπηηθή απαηηεί επελδχζεηο ζηελ έξεπλα θαη αλάπηπμε ζηνπο ηνκείο ηεο ελέξγεηαο θαη ησλ λέσλ πιηθψλ. Μη θξαηηθέο ρξεκαηνδνηήζεηο είλαη απαξαίηεηεο γηα ηε ζηήξημε κηαο ηέηνηαο πξνζπάζεηαο ζην πξψην ηεο ζηάδην, αιιά ν ηδησηηθφο ηνκέαο απνηειεί ην θιεηδί γηα ην «ιίρληζκα» ησλ θαιχηεξσλ ηδεψλ θαη ηελ ππεξπήδεζε ησλ εκπνδίσλ πξνο ηελ εκπνξεπκαηνπνίεζή ηνπο.

Δηαλχνπκε ηελ επνρή ηεο αλαλεψζηκεο ελέξγεηαο. Γηα λα γίλνπκε κέηνρνη απηήο ηεο επνρήο ζα απαηηεζνχλ καθξνπξφζεζκεο επελδχζεηο επηζηεκνληθψλ, νηθνλνκηθψλ θαη πνιηηηθψλ πφξσλ. Ε ίδξπζε θαη ιεηηνπξγία ηνπ Γλεξγεηαθνχ Γξεπλεηηθνχ Ηέληξνπ Δπηηθήο Ιαθεδνλίαο απνηειεί ζηξαηεγηθή επηινγή πςίζηεο εζληθήο ζεκαζίαο θαη πξέπεη λα εληζρπζεί θαη λα απνηειέζεη ηελ αξρή γηα αλάινγεο επελδχζεηο.

Μη δηακνξθσηέο ηεο πνιηηηθήο θαη νη απινί πνιίηεο ζα πξέπεη λα απαηηήζνπλ δξάζεηο νη κελ απφ ηνπο δε ή θαη λα ζπγθξνπζηνχλ γηα λα επηηαρχλνπλ ηελ ελζσκάησζε ηεο παηξίδαο καο ζηελ επνρή ηεο αλαλεψζηκεο ελέξγεηαο θαη κάιηζηα κε πξσηαγσληζηηθφ ξφιν.

1

Νεξηερόκελα Νηλάθσλ

Πίνακαρ 1 - Μεπίδια ενέπγειαρ από ανανεώζιμερ πεγέρ ηο 2005 ... 73

Πίνακαρ 2 - Ιζσύρ παπαγωγήρ ελεκηπικήρ ενέπγειαρ από ΑΠΕ και επιθάνεια ελιακών ζςλλεκηών ... 80

Πίνακαρ 3 - Παπαγωγή Ηλεκηπικήρ Ενέπγειαρ (GWh) ... 81

Πίνακαρ 4 - Ππωηογενήρ Παπαγωγή από ΑΠΕ (ktoe) ... 83

Πίνακαρ 5 - Σςμμεηοσή ηων ΑΠΕ ζηον Ενεπγειακό Ιζοδύγιο ... 84

Πίνακαρ 6 - Σςμμεηοσή ηων ΑΠΕ ζηεν ελεκηποπαπαγωγή (GWh) ... 85

2

Νεξηερόκελα δηαγξακκάησλ

????????? 1 ? ??????? ?????????????? ?????? ??? ????? ?????? ????????????? ... 80 Διάγπαμμα 2 - Παπαγωγή Ηλεκηπικήρ Ενέπγειαρ από ΑΠΕ σωπίρ μεγάλα ςδποελεκηπικά ... 82 Διάγπαμμα 3 - Ππωηογενήρ παπαγωγή από ΑΠΕ με ζςμπεπιλαμβανομένων ηων μεγάλων Υ/Η ηερ βιομάδαρ ζηον οικιακό ηομέα ... 84

3

Νεξηερόκελα Οπληκήζεσλ

ΓΘΘΕΚΖΗΓΟ ΟΡΠΙΕΟΓΖΟ

 Α.Ν.Γ. ΑΚΑΚΓΤΟΖΙΓΟ ΝΕΓΓΟ ΓΚΓΞΓΓΖΑΟ

 Ξ.Α.Γ. ΞΡΘΙΖΟΠΖΗΕ ΑΞ΢Ε ΓΚΓΞΓΓΖΑΟ

 Η.Α.Ν.Γ. ΗΓΚΠΞΜ ΑΚΑΚΓΤΟΖΙΤΚ ΝΕΓΤΚ ΓΚΓΞΓΓΖΑΟ

 Γ.Ο.Δ.Η.Κ.Α. ΓΚΖΑΖΜΟ ΟΡΚΔ. ΔΕΙΤΚ ΗΜΖΚΜΠΕΠΤΚ ΑΠΠΖΗΕΟ

 Μ.Γ.Α. ΜΖΗΜΘΜΓΖΗΕ ΓΠΑΖΞΓΖΑ ΑΚΑΗΡΗΘΤΟΕΟ

 Γ.Γ. ΓΡΞΤΝΑΖΗΕ ΓΚΤΟΕ

 Δ.Γ.Ε. ΔΕΙΜΟΖΑ ΓΝΖ΢ΓΖΞΕΟΕ ΕΘΓΗΠΞΖΟΙΜΡ

ΛΓΚΜΓΘΤΟΟΓΟ ΟΡΚΠΙΕΟΓΖΟ

 PEM POLYMER ELECTROLYTE MEMBRANE

 PAFC PHOSPHORIC ACID FUEL CELLS

 CUTE CLEAN URBAN TRANSPORT FOR EUROPE

 GEEREF GLOBAL ENERGY EFFICIENCY AND RENEWABL ENERGY FUND

 RDF REFUSE DERIVED FUEL

4 -

Γηζαγσγή

Ε παξνχζα πηπρηαθή πξαγκαηνπνηήζεθε ζηα πιαίζηα ηνπ πξνγξάκκαηνο ζπνπδψλ ηνπ ηκήκαηνο ηεο Θνγηζηηθήο, ηεο ζρνιήο Δηνίθεζεο θαη Μηθνλνκίαο ηνπ Π.Γ.Ζ. Ηαβάιαο.

Θέκα ηεο πηπρηαθήο καο εξγαζίαο είλαη νη αλαλεψζηκεο πεγέο ελέξγεηαο θαη εθαξκνγή ηνπο ζηνλ ηνπξηζηηθφ ηνκέα. Οηφρνο ηεο εξγαζίαο καο είλαη αλαιχζεη θαη λα παξνπζηάζεη ηελ θαηάζηαζε ησλ Α.Ν.Γ. ζηελ Γιιάδα ζήκεξα κέζν ηεο έξεπλαο πνπ πξαγκαηνπνηήζεθε λα παξνπζηάζνπκε θάπνηα ρξήζηκα ζπκπεξάζκαηα ηα νπνία ζα καο βνεζήζνπλ λα θαηαιάβνπκε πνηα είλαη ε παξνχζα θαηάζηαζε ζηνλ ηνπξηζηηθφ ηνκέα θαη πνηεο αλάγθεο θαη απαηηήζεηο αιιά θαη πξνβιήκαηα έρνπλ δεκηνπξγεζεί ζε ζρέζε πάληα κε ηελ θαηαλάισζε θαη ηελ δηαρείξηζε ελέξγεηαο.

Οην πξψην θεθάιαην ηεο εξγαζίαο καο θάλνπκε κηα εθηελή αλαθνξά ζηηο αλαλεψζηκεο πεγέο ελέξγεηαο. Αλαθέξνπκε φιεο ηηο ππάξρνπζεο κνξθέο Α.Ν.Γ. θαη εμεγνχκε πσο θάζε κία απφ απηέο ιεηηνπξγεί, πνηα είλαη ηα πιενλεθηήκαηα αιιά θαη ηα κεηνλεθηήκαηα ηεο.

Νεξλάκε ζην δεχηεξν θεθάιαην ηεο εξγαζίαο καο ζην νπνίν πιένλ αλαθεξφκαζηε εηδηθά ζηελ εθαξκνγή ησλ Α.Ν.Γ. ζηνλ ηνπξηζηηθφ ηνκέα.

Ναξνπζηάδνπκε θαη αλαιχνπκε ηελ ζπκκεηνρή ησλ Α.Ν.Γ. ζηα ειιεληθά μελνδνρεία. Μ βηνθιηκαηηθφο μελνδνρεηαθφο ζρεδηαζκφο, ε ρσξνζέηεζε θηηξίσλ, ν αεξηζκφο θηηξίσλ, ν νηθνηνπξηζκφο είλαη θάπνηα απφ ηα ελδηαθέξνληα ζέκαηα ηα νπνία αλαιχνπκε.

Πα πιενλεθηήκαηα θαη ηα κεηνλεθηήκαηα απφ ηελ αλάπηπμε ησλ Α.Ν.Γ.

είλαη ην ζέκα ηνπ ηξίηνπ θεθαιαίνπ.

Οην ηέηαξην θεθάιαην αλαιχνπκε ηελ εηζθνξά θαη ηα θέξδε πνπ κπνξνχλ λα δψζνπλ νη Α.Ν.Γ. ζηελ ειιεληθή νηθνλνκία. Αλαιχνπκε ηελ πξνζθνξά ηνπο ζηελ Γιιάδα θαη ζηελ Γπξψπε θαζψο θαη ηελ ζπλεηζθνξά ηνπο ζην ελεξγεηαθφ ηζνδχγην ηεο ρψξαο.

5

Οην πέκπην θεθάιαην ηεο εξγαζίαο βξίζθεηαη ην εξσηεκαηνιφγην καο ην νπνίν απνηειείηαη απφ 17 εξσηήζεηο. Οηελ ζπλέρεηα ζην έβδνκν θεθάιαην γίλεηαη ε εμαγσγή ησλ δηαγξακκάησλ θαη ε βαζηθή αλαθνξά ησλ απνηειεζκάησλ ηεο έξεπλαο καο.

Ε πηπρηαθή καο εξγαζία θιείλεη ίζσο κε ην πην νπζηαζηηθφ θνκκάηη απηήο πνπ είλαη ηα ζπκπεξάζκαηα πνπ βγάιακε απφ ηα απνηειέζκαηα ηεο έξεπλαο καο.

Αλαιχνπκε ηα δηαγξάκκαηα, παξνπζηάδνπκε ηα απνηειέζκαηα ηεο, θαη θάλνπκε ηηο πξνηάζεηο καο πάλσ ζην ζέκα αιιά θαη ζε θάπνηα κειινληηθή παξφκνηα έξεπλα.

6

Ηεθάιαην 1

1. Πα είδε ησλ Αλαλεώζηκσλ Νεγώλ Γλέξγεηαο 1.1. Αλαλεώζηκεο πεγέο ελέξγεηαο

Μη Αλαλεψζηκεο Νεγέο Γλέξγεηαο (ΑΝΓ) είλαη πεγέο ηα απνζέκαηα ησλ νπνίσλ αλαλεψλνληαη θπζηθά, θαη νη νπνίεο ζπλεπψο ζεσξνχληαη πξαθηηθά αλεμάληιεηεο. Οηελ θαηεγνξία απηή, ε ζεκαζία ηεο νπνίαο γηα ηε βησζηκφηεηα ηνπ πιαλήηε έρεη πιένλ ζπλεηδεηνπνηεζεί επξέσο, ζπγθαηαιέγνληαη ν ήιηνο, ν άλεκνο, ηα πνηάκηα, νη νξγαληθέο χιεο φπσο ην μχιν θαη ηα απνξξίκκαηα νηθηαθήο θαη γεσξγηθήο πξνέιεπζεο.

Νξφθεηηαη γηα ηηο πξψηεο κνξθέο ελέξγεηαο πνπ ρξεζηκνπνίεζε ν άλζξσπνο. Οηηο αξρέο ηνπ 20νπ αηψλα, κε θαηαιπηηθή εμέιημε ηελ αλαθάιπςε ησλ κεγάισλ θνηηαζκάησλ πεηξειαίνπ, ν θφζκνο ζηξάθεθε απνθαζηζηηθά ζηε ρξήζε κε αλαλεψζηκσλ πεγψλ, θπξίσο άλζξαθα θαη πδξνγνλαλζξάθσλ. (ΒΑΟΖΘΑΗΜΟ, 2007)

Δχν ήηαλ νη θξίζηκνη παξάγνληεο ζηελ αλαβίσζε ηνπ ελδηαθέξνληνο γηα ηηο ΑΝΓ, μεθηλψληαο απφ ηα κέζα ηεο δεθαεηίαο ηνπ 1970. Μ πξψηνο ήηαλ ην δήηεκα ηεο ελεξγεηαθήο αζθάιεηαο: νη δχν πεηξειατθέο θξίζεηο, ηνπ 1973 θαη ηνπ 1979-80, νδήγεζαλ ηηο βηνκεραληθά αλεπηπγκέλεο ρψξεο λα αλαζεσξήζνπλ ηελ απφιπηε εμάξηεζε ηνπο απφ ηα νξπθηά θαχζηκα, θαη ηδηαίηεξα ην πεηξέιαην. Μη ρψξεο-πξνκεζεπηέο - θαηά θχξην ιφγν ηα θξάηε ηεο Αξαβηθήο ΢εξζνλήζνπ θαη ηνπ Νεξζηθνχ Ηφιπνπ - δελ ήηαλ πνηέ απνιχησο αμηφπηζηνη ζχκκαρνη ηεο Δχζεο.

Ε ηειεπηαία ηξηαθνληαεηία ζηελ πεξηνρή, κε ηελ άλνδν ηνπ ηζιακηθνχ θνληακεληαιηζκνχ πνπ είλαη απφ ηα θχξηα ραξαθηεξηζηηθά ηεο, έρεη εληείλεη πεξαηηέξσ ηελ ελεξγεηαθή αλαζθάιεηα ησλ αλεπηπγκέλσλ ρσξψλ ζρεηηθά κε ηηο κε αλαλεψζηκεο πεγέο.

Πν δεχηεξν ζηνηρείν πνπ νδήγεζε ζηελ νιηθή επαλαθνξά ησλ ΑΝΓ είλαη, θπζηθά, ην θαηλφκελν ηνπ ζεξκνθεπίνπ, ην νπνίν, ηδηαίηεξα ηα ηειεπηαία ρξφληα, έρεη αλαρζεί ζε θνξπθαία πξνηεξαηφηεηα ηεο δηεζλνχο θνηλφηεηαο. Μ ελεξγεηαθφο

7

ηνκέαο είλαη ν θχξηνο ππεχζπλνο γηα ηε ξχπαλζε ηνπ πεξηβάιινληνο, θαζψο ζρεδφλ ην 95% ηεο αηκνζθαηξηθήο ξχπαλζεο πνπ νδεγεί ζηελ ππεξζέξκαλζε ηνπ πιαλήηε νθείιεηαη ζηελ παξαγσγή, ην κεηαζρεκαηηζκφ θαη ηε ρξήζε ησλ ζπκβαηηθψλ θαπζίκσλ. (ΒΑΟΖΘΑΗΜΟ, 2007)

Ναξαθάησ ζα αλαιπζνχλ κνξθέο Ανανεώσιμης ή Πράσινης Ενέργειας θαζψο θαη εμειηγκέλσλ ζπκβαηηθψλ ελεξγεηαθψλ ηερλνινγηψλ ζπκπαξαγσγήο θαη απνθεληξσκέλεο παξαγσγήο ειεθηξηζκνχ.

1.2. Ινξθέο ΑΝΓ 1.2.1. Αηνιηθή ελέξγεηα

Μχηε ηα κεγέζε, νχηε ν θχθινο εξγαζηψλ, νχηε νη ξπζκνί αλάπηπμεο ησλ αηνιηθψλ κπνξνχλ λα πεξάζνπλ πιένλ απαξαηήξεηα. Νξφθεηηαη άιισζηε γηα ηνλ ηαρχηεξα αλαπηπζζφκελν ελεξγεηαθφ θιάδν, κε θχθιν εξγαζηψλ πνπ μεπέξαζε ηα 5,5 δηο $ ην 2002 θαη ζηνρεχεη ζηα 49-150 δηο $ σο ην 2012. Ε αηνιηθή ελέξγεηα είλαη ζήκεξα κηα ηερλνινγηθά ψξηκε, νηθνλνκηθά αληαγσληζηηθή θαη θηιηθή πξνο ην πεξηβάιινλ ελεξγεηαθή επηινγή. (ΝΑΝΜΡΘΖΑ, 2004)

Μ άλεκνο είλαη κία αλεμάληιεηε πεγή ελέξγεηαο, ε νπνία κάιηζηα παξέρεηαη δσξεάλ. Ε αηνιηθή ελέξγεηα εληζρχεη ηελ ελεξγεηαθή αλεμαξηεζία θαη αζθάιεηα. Πν αηνιηθφ δπλακηθφ ηεο ρψξαο καο είλαη γεσγξαθηθά δηεζπαξκέλν, νδεγψληαο ζηελ απνθέληξσζε ηνπ ελεξγεηαθνχ ζπζηήκαηνο, αλαθνπθίδνληαο ηα ζπζηήκαηα ππνδνκήο θαη κεηψλνληαο ηηο απψιεηεο απφ ηε κεηαθνξά ελέξγεηαο.

Ε αηνιηθή ελέξγεηα πξνζηαηεχεη ηνλ πιαλήηε, θαζψο απνθεχγνληαη νη εθπνκπέο ησλ αεξίσλ ηνπ ζεξκνθεπίνπ πνπ απνζηαζεξνπνηνχλ ην παγθφζκην θιίκα. Ηάζε εγθαηεζηεκέλν κεγαβάη (MW) αηνιηθήο ελέξγεηαο ζηελ ρψξα καο απνζνβεί ηελ έθιπζε πεξίπνπ 3 ρηιηάδσλ ηφλσλ δηνμεηδίνπ ηνπ άλζξαθα εηεζίσο.

Ε ιεηηνπξγία ελφο ηππηθνχ αηνιηθνχ πάξθνπ, ηζρχνο 10 MW, πξνζθέξεη εηήζηα ηελ ειεθηξηθή ελέξγεηα πνπ ρξεηάδνληαη 7.250 λνηθνθπξηά θαη εμνηθνλνκεί πεξίπνπ 2.580 ηφλνπο. (ΝΑΝΜΡΘΖΑ, 2004)

8

Ε αηνιηθή ελέξγεηα δελ επηβαξχλεη ην ηνπηθφ πεξηβάιινλ κε επηθίλδπλνπο αέξηνπο ξχπνπο. Ηαηά ηελ παξαγσγή ελέξγεηαο απφ ζπκβαηηθνχο ζηαζκνχο ειεθηξνπαξαγσγήο εθιχνληαη ηεξάζηηεο πνζφηεηεο ξχπσλ, κεηαμχ ησλ νπνίσλ ηα θαξθηλνγφλα κηθξνζσκαηίδηα, ην δειεηεξηψδεο κνλνμείδην ηνπ άλζξαθα, ην δηνμείδην ηνπ ζείνπ θαη ηα νμείδηα ηνπ αδψηνπ πνπ πξνθαινχλ ην θαηλφκελν ηεο φμηλεο βξνρήο. Ηάζε θηινβαηψξα ειεθηξηζκνχ πνπ παξάγεηαη απφ ηνλ άλεκν, ζεκαίλεη κία ιηγφηεξε θηινβαηψξα πνπ ζα είρε παξαρζεί πηζαλά κε θάπνηνλ άιιν ξππνγφλν ηξφπν. Ηαηά κέζν φξν, θάζε θηινβαηψξα πνπ παξάγεηαη θαίγνληαο άλζξαθα ή πεηξέιαην, εθιχεη ζηελ αηκφζθαηξα έλα πεξίπνπ θηιφ δηνμεηδίνπ ηνπ άλζξαθα, 4-20 γξακκάξηα δηνμεηδίνπ ηνπ ζείνπ, 1,5-15 γξακκάξηα νμεηδίσλ ηνπ αδψηνπ, 0,3-5 γξακκάξηα κηθξνζσκαηηδίσλ θαη πνιινχο αθφκε επηθίλδπλνπο αέξηνπο ξχπνπο.(ΝΑΝΜΡΘΖΑ, 2004)

Γηα θάζε κεγαβάη εγθαηεζηεκέλεο ηζρχνο αηνιηθήο ελέξγεηαο δεκηνπξγνχληαη 15 κε 22 ζέζεηο εξγαζίαο (ζηελ θαηαζθεπή ησλ αλεκνγελλεηξηψλ θαη ην ζρεδηαζκφ, πινπνίεζε θαη ιεηηνπξγία ηνπ αηνιηθνχ πάξθνπ), εθ ησλ νπνίσλ 0,5-1 είλαη κφληκεο θαη αθνξνχλ ηελ ιεηηνπξγία θαη δηαρείξηζε ηνπ αηνιηθνχ πάξθνπ . Γηα ζχγθξηζε αλαθέξνπκε φηη, γηα θάζε κεγαβάη εγθαηεζηεκέλεο ηζρχνο ζε έλα αλζξαθηθφ ζηαζκφ, δεκηνπξγνχληαη 0,2 κφληκεο ζέζεηο εξγαζίαο, δειαδή έσο θαη 5 θνξέο ιηγφηεξεο ησλ αηνιηθψλ (ζηνηρεία ΔΓΕ, κε βάζε ηελ εκπεηξία ηεο απφ ηνπο ιηγληηηθνχο ζηαζκνχο ζηε βφξεηα Γιιάδα). Οχκθσλα κε ηελ Γπξσπατθή Έλσζε Αηνιηθήο Γλέξγεηαο (EWEA), πάλσ απφ 70.000 άηνκα απαζρνινχληαλ ζηνλ θιάδν ην 2001, ελψ κφλν ζηε Γεξκαλία, ε αηνιηθή βηνκεραλία απαζρνινχζε 40.000 άηνκα ην 2002.(ΝΑΝΜΡΘΖΑ, 2004)

Ε αηνιηθή ελέξγεηα ζπκβάιιεη ζηελ ηνπηθή αλάπηπμε. Οηελ Γχβνηα γηα παξάδεηγκα, κέρξη ηα κέζα ηνπ 2001 είραλ εγθαηαζηαζεί 150 MW πεξίπνπ αηνιηθψλ πάξθσλ, ζπλνιηθνχ θφζηνπο 170,2 εθαη. επξψ.

Γηα ηελ θαηαζθεπή θάζε πάξθνπ ηεο ηάμεο ησλ 10 MW απαζρνιήζεθαλ 45-65 εξγαδφκελνη γηα 4-5 κήλεο αλά έξγν, νη κηζνί εθ ησλ νπνίσλ, θαηά κέζν φξν, πξνέξρνληαλ απφ ην ηνπηθφ αλζξψπηλν δπλακηθφ. Πν πξνζσπηθφ πνπ

9

ζπκκεηείρε ζηελ θάζε θαηαζθεπήο δηαλπθηέξεπε ζε ηνπηθά θαηαιχκαηα. Οηελ θάζε ιεηηνπξγίαο ησλ αηνιηθψλ πάξθσλ νη κηζνί πεξίπνπ εξγαδφκελνη πξνέξρνληαη απφ ην ηνπηθφ αλζξψπηλν δπλακηθφ. Οηελ Γχβνηα, επίζεο, δαπαλψληαη ηνπηθά 4.800- 5.870 επξψ ηνλ ρξφλν αλά εγθαηεζηεκέλν MW (κηζζνί, εξγνιαβίεο, θιπ.). Πέινο, έρνπλ ήδε πινπνηεζεί απφ ηνπο επελδπηέο παξάπιεπξα έξγα θνηλσληθνχ νθέινπο (ζρνιεία, πνιηηηζηηθά θέληξα, παηδηθνί ζηαζκνί), θαζψο θαη ρνξεγίεο, ηεο ηάμεο ησλ 15.000-30.000 επξψ αλά εγθαηεζηεκέλν MW ηζνδχλακνπ πεηξειαίνπ. Οηα ζεκεία πςεινχ αηνιηθνχ δπλακηθνχ (εθεί δειαδή φπνπ θαηά πξνηεξαηφηεηα εγθαζίζηαληαη αηνιηθά πάξθα), ηα νθέιε απηά κπνξεί λα είλαη απμεκέλα θαηά 15% πεξίπνπ. (ΝΑΝΜΡΘΖΑ, 2004)

Οε φηη αθνξά ζηα επελδπηηθφ θφζηνο, κία κέζε ηηκή γηα ηελ Γιιάδα είλαη πεξί ηα 900-1.200 επξψ αλά εγθαηεζηεκέλν KW, έλα θφζηνο πνπ επηηξέπεη ζηνλ επελδπηή λα θάλεη απφζβεζε ζε ινγηθά ρξνληθά πιαίζηα θαη λα πξνζδνθά ζε θεξδνθφξα ιεηηνπξγία ηνπ αηνιηθνχ πάξθνπ. Ιε βάζε ην ζεκεξηλφ θφζηνο θαη ην δηαζέζηκν αηνιηθφ δπλακηθφ ζηηο πην θαηάιιειεο πεξηνρέο, ε αηνιηθή θηινβαηψξα είλαη θζελφηεξε απφ ηελ αληίζηνηρε πνπ παξάγεηαη απφ ηελ θαχζε πεηξειαίνπ ή θπζηθνχ αεξίνπ. Αλ κάιηζηα ελζσκάησλε θαλείο ην ιεγφκελν εμσηεξηθφ θφζηνο ζηελ ηηκή ηεο θηινβαηψξαο πνπ παξάγεηαη απφ ιηγλίηε, ηφηε ε δχλακε ηνπ αλέκνπ ζα έβγαηλε κε δηαθνξά ν θζελφηεξνο ηξφπνο παξαγσγήο ειεθηξηζκνχ.

1.2.2. Φσηνβνιηατθή Γλέξγεηα

Ιε πξσηφγλσξνπο ξπζκνχο αλάπηπμεο θηλείηαη ε δηεζλήο αγνξά θσηνβνιηατθψλ (Φ/Β) ηα ηειεπηαία ρξφληα, θπξίσο ράξε ζηα πξνγξάκκαηα ηξηψλ ρσξψλ πνπ απνηεινχλ ην βαξφκεηξν γηα ηελ αλάπηπμε ηεο ηερλνινγίαο απηήο:

ηεο Ζαπσλίαο, ηεο Γεξκαλίαο θαη ησλ ΕΝΑ. Έηζη, πσιήζεθαλ 530 κεγαβάη (MW) θσηνβνιηατθψλ, ελψ ε παξαγσγή άγγημε ηα 562 MW.

Ε δηεζλήο αγνξά θσηνβνιηατθψλ παξνπζίαζε ην 2002 αχμεζε 33,3%

έλαληη ηνπ πξνεγνχκελνπ έηνπο, ελψ ε αληίζηνηρε αχμεζε ζηελ επξσπατθή αγνξά

10

ήηαλ 37,7%. Μη ζπλνιηθέο πσιήζεηο θσηνβνιηατθψλ μεπέξαζαλ ην ςπρνινγηθφ φξην ησλ 2.000 MW. Γθηηκάηαη φηη ην 2010, ε εγθαηεζηεκέλε ηζρχο ησλ θσηνβνιηατθψλ ζα μεπεξάζεη δηεζλψο ηα 10.000 MW. Ε εθηίκεζε απηή βαζίδεηαη ηφζν ζηνπο ζεκεξηλνχο ξπζκνχο αλάπηπμεο, φζν θαη ζηνπο ζηφρνπο πνπ έρνπλ ζέζεη θαηά θαηξνχο δηάθνξεο θπβεξλήζεηο. Οπγθεθξηκέλα, ε Γπξσπατθή Έλσζε, ζηε Θεπθή Βίβιν γηα ηηο ΑΝΓ, έρεη ζέζεη σο ζηφρν ηα 3.000 MW σο ην 2010, ε Ζαπσλία ηα 4.820 MW, νη ΕΝΑ ηα 2.000 MW, ελψ εθηηκάηαη φηη νη ππφινηπεο ρψξεο ζα εγθαηαζηήζνπλ πεξί ηα 1.200 MW. Νξνο ην παξφλ, νη ξπζκνί ηεο ΓΓ ππνιείπνληαη ησλ ζηφρσλ ηεο Θεπθήο Βίβινπ, αλ θαη νη πξφζθαηεο απνθάζεηο δηαθφξσλ επξσπατθψλ θπβεξλήζεσλ (κε ραξαθηεξηζηηθφηεξν ην παξάδεηγκα ηεο Βξεηαλίαο) λα εληζρχζνπλ ηελ αλάπηπμε ησλ θσηνβνιηατθψλ, ζα βνεζήζνπλ ζε κεγάιν βαζκφ ηελ επίηεπμε ηνπ θνηλνηηθνχ ζηφρνπ.

Αθφκε πάλησο θη αλ νη ζηφρνη ηεο ΓΓ επηηεπρζνχλ κεξηθψο, ε ζπλνιηθή εθηίκεζε γηα 10.000 MW δηεζλψο ην 2010 παξακέλεη ξεαιηζηηθή. Μ θχθινο εξγαζηψλ ηεο βηνκεραλίαο θσηνβνιηατθψλ αλακέλεηαη λα θζάζεη ηα 27,5 δηο $ ην 2012. (ΒΑΞΒΑΞΓΟΜΟ, 1998)

Οε φηη αθνξά ηε κειινληηθή αλάπηπμε ηεο βηνκεραλίαο, εθηηκάηαη φηη γηα θάζε λέν MW ηελ πεξίνδν 2000-2010 ζα δεκηνπξγεζνχλ πεξίπνπ 50 λέεο ζέζεηο εξγαζίαο [20 ζηελ θαηαζθεπή θσηνβνιηατθψλ θαη 30 ζηελ εκπνξία, εγθαηάζηαζε θαη ζηελ παξνρή ησλ ζπλαθψλ ππεξεζηψλ]. Πν παξαθάησ δηάγξακκα δείρλεη ηηο άκεζεο ζέζεηο εξγαζίαο πνπ δεκηνπξγνχληαη εηεζίσο αλά εθαηνκκχξην επελδπκέλσλ δνιαξίσλ ζε δηάθνξνπο ελεξγεηαθνχο θιάδνπο .

Οε φηη αθνξά ην θφζηνο εγθαηάζηαζεο ελφο θσηνβνιηατθνχ ζπζηήκαηνο, απηφ πνηθίιιεη αλάινγα κε ηελ εθαξκνγή. Πα απηφλνκα ζπζηήκαηα είλαη αθξηβφηεξα απφ ηα δηαζπλδεδεκέλα ιφγσ θπξίσο ηνπ επηπιένλ θφζηνπο ησλ ζπζζσξεπηψλ πνπ απαηηνχληαη ζηελ πεξίπησζε ησλ πξψησλ. Πν κέζν θφζηνο ησλ απηφλνκσλ ζπζηεκάησλ ζηελ Γιιάδα είλαη πεξί ηα 11-12 επξψ/W, ελψ γηα ηα δηαζπλδεδεκέλα ζπζηήκαηα ην κέζν θφζηνο θπκαίλεηαη πεξί ηα 9 επξψ/W. Πα θφζηε απηά είλαη ζεκαληηθά πςειφηεξα απφ ηηο ηηκέο ησλ πην ψξηκσλ αγνξψλ

11

(π.ρ. ηεο Ζαπσλίαο θαη ηεο Γεξκαλίαο) φπνπ ηα δηαζπλδεδεκέλα ζπζηήκαηα θνζηίδνπλ πεξί ηα 6 επξψ/W, ελψ ζε κεγάια ζπζηήκαηα (ηεο ηάμεο ησλ ιίγσλ MW) ηα θφζηε απηά κπνξεί λα πέζνπλ θαη ζηα 4 επξψ/W.

Πν αλαγφκελν θφζηνο ηεο θηινβαηψξαο πνπ παξάγεηαη απφ θσηνβνιηατθά θπκαίλεηαη δηεζλψο απφ 0,25 έσο 1$. Οηελ Γιιάδα, ην κέζν αλαγφκελν θφζηνο ηεο ειηαθήο θηινβαηψξαο γηα δηαζπλδεδεκέλα ζπζηήκαηα είλαη πεξίπνπ 0,6 επξψ (ππνζέηνληαο κέζε παξαγσγή 1.300 kWh/kW, δηάξθεηα δσήο ηνπ ζπζηήκαηνο 20 ρξφληα θαη πξνεμνθιεηηθφ επηηφθην 6%). Φπζηθά ην θφζηνο απηφ πνηθίιιεη αλάινγα κε ηε θχζε ηνπ ζπζηήκαηνο (απηφλνκν ή δηαζπλδεδεκέλν) θαη ηελ θιηκαηηθή δψλε πνπ εγθαζίζηαηαη ην ζχζηεκα.

Ε αγνξά ησλ θσηνβνιηατθψλ ζηελ Γιιάδα είλαη ζήκεξα ζε εκβξπαθή ζα ιέγακε θαηάζηαζε. Γιάρηζηεο απνθεληξσκέλεο εθαξκνγέο κεηά βίαο ζπληεξνχλ ιίγεο εηαηξίεο πνπ δξαζηεξηνπνηνχληαη ζηνλ θιάδν. Ηη απηφ παξφιεο ηηο άξηζηεο θαηξηθέο ζπλζήθεο πνπ επλννχλ ηελ αλάπηπμε απηήο ηεο ηερλνινγίαο. Νεξί ηηο 40 εηαηξίεο δξαζηεξηνπνηνχληαη ζήκεξα ζην ρψξν (εκπνξία θσηνβνιηατθψλ θαη ζπλαθψλ ζπζηεκάησλ, κειέηεο, εγθαηάζηαζε, θ.ιπ.). Μη κεγαιχηεξεο εηαηξίεο ηνπ θιάδνπ εγθαζηζηνχλ κφιηο 20-250 kW ην ρξφλν, ελψ ε ζεκεξηλή δπλακηθή ηεο ειιεληθήο αγνξάο απνξξνθά ιίγεο εθαηνληάδεο KW εηεζίσο, ηζρχ πνιχ κηθξή ζπγθξηλφκελε κε ην δπλακηθφ ηεο ρψξαο, αιιά θαη ηηο εμειίμεηο ζε άιιεο ρψξεο.

Ιέρξη θαη ην 2000, ζηελ ειιεληθή αγνξά θπξηαξρνχζαλ ηα απηφλνκα ζπζηήκαηα. Πα πξψηα δηαζπλδεδεκέλα ζπζηήκαηα ζε θηηξηαθέο εθαξκνγέο εγθαηαζηάζεθαλ κφιηο ηελ ηειεπηαία πεληαεηία, ελψ ην 2001, ράξε ζηηο επηδνηήζεηο ηνπ Γπηρεηξεζηαθνχ Νξνγξάκκαηνο Γλέξγεηαο ηνπ Ρπνπξγείνπ Αλάπηπμεο, εγθαηαζηάζεθαλ κεξηθέο εθαηνληάδεο θηινβάη δηαζπλδεδεκέλσλ ζε ειηαθέο εθαξκνγέο ζηελ Ηξήηε.

Πα πεξηβαιινληηθά πιενλεθηήκαηα ησλ θσηνβνιηατθψλ είλαη αδηακθηζβήηεηα. Ηάζε θηινβαηψξα πνπ παξάγεηαη απφ θσηνβνιηατθά, θαη άξα φρη απφ ζπκβαηηθά θαχζηκα, ζπλεπάγεηαη ηελ απνθπγή έθιπζεο 1,1 θηιψλ δηνμεηδίνπ ηνπ άλζξαθα ζηελ αηκφζθαηξα (κε βάζε ην ζεκεξηλφ ελεξγεηαθφ

12

κείγκα ζηελ Γιιάδα θαη ηηο κέζεο απψιεηεο ηνπ δηθηχνπ). Γπηπιένλ, ζπλεπάγεηαη ιηγφηεξεο εθπνκπέο άιισλ επηθίλδπλσλ ξχπσλ (φπσο ηα αησξνχκελα κηθξνζσκαηίδηα, ηα νμείδηα ηνπ αδψηνπ, νη ελψζεηο ηνπ ζείνπ, θ.ιπ.).

Γηα ηηο επηρεηξήζεηο παξαγσγήο ειεθηξηζκνχ, ππάξρνπλ επδηάθξηηα ηερληθά θαη εκπνξηθά πιενλεθηήκαηα απφ ηελ εγθαηάζηαζε κηθξψλ ζπζηεκάησλ παξαγσγήο ειεθηξηθήο ελέξγεηαο. ΋ζν πεξηζζφηεξα ζπζηήκαηα παξαγσγήο ελέξγεηαο εγθαηαζηαζνχλ θαη ζπλδεζνχλ κε ην δίθηπν ειεθηξνδφηεζεο, ηφζν πεξηζζφηεξα είλαη ηα νθέιε γηα ηηο επηρεηξήζεηο, φπσο π.ρ. ε βειηίσζε ηεο πνηφηεηαο ηεο ειεθηξηθήο ηζρχνο, ε ζηαζεξφηεηα ηεο ειεθηξηθήο ηάζεο θαη ε κείσζε ησλ επελδχζεσλ γηα λέεο γξακκέο κεηαθνξάο.

Ε βαζκηαία αχμεζε ησλ κηθξψλ ειεθηξνπαξαγσγψλ κπνξεί λα θαιχςεη απνηειεζκαηηθά ηε δηαξθή αχμεζε ηεο δήηεζεο ειεθηξηθήο ελέξγεηαο, ε νπνία ζε δηαθνξεηηθή πεξίπησζε ζα έπξεπε λα θαιπθζεί κε κεγάιεο επελδχζεηο γηα ζηαζκνχο ειεθηξνπαξαγσγήο. Ε παξαγσγή ειεθηξηζκνχ απφ κηθξνχο παξαγσγνχο κπνξεί λα πεξηνξίζεη επίζεο ηελ αλάγθε επελδχζεσλ ζε λέεο γξακκέο κεηαθνξάο ειεθηξηθήο ελέξγεηαο. Πν θφζηνο κηαο λέαο γξακκήο κεηαθνξάο είλαη πνιχ πςειφ, αλ ιάβνπκε ππφςε καο πέξα απφ ηνλ ηερλνινγηθφ εμνπιηζκφ θαη ζέκαηα πνπ ζρεηίδνληαη κε ηελ εμάληιεζε ησλ θπζηθψλ πφξσλ θαη ηηο αιιαγέο ζηηο ρξήζεηο γεο. (ΒΑΣΙΛΑΚΟΣ, 2007)

Μη δηάθνξνη κηθξνί παξαγσγνί «πξάζηλεο» ειεθηξηθήο ελέξγεηαο απνηεινχλ ηδαληθή ιχζε γηα ηε κειινληηθή παξνρή ειεθηξηθήο ελέξγεηαο ζηηο πεξηπηψζεηο φπνπ ακθηζβεηείηαη ε αζθάιεηα ηεο παξνρήο. Ε ηνπηθή παξαγσγή ειεθηξηθήο ελέξγεηαο δελ δνθηκάδεηαη απφ δαπαλεξέο ελεξγεηαθέο απψιεηεο πνπ αληηκεησπίδεη ην ειεθηξηθφ δίθηπν (απψιεηεο, νη νπνίεο ζηελ Γιιάδα αλέξρνληαη ζε 12% θαηά κέζν φξν). Απφ ηελ άιιε, ε κέγηζηε παξαγσγή ειηαθνχ ειεθηξηζκνχ ζπκπίπηεη ρξνληθά κε ηηο εκεξήζηεο αηρκέο ηεο δήηεζεο (ηδίσο ηνπο θαινθαηξηλνχο κήλεο), βνεζψληαο έηζη ζηελ εμνκάιπλζε ησλ αηρκψλ θνξηίνπ θαη ζηε κείσζε ηνπ ζπλνιηθνχ θφζηνπο ηεο ειεθηξνπαξαγσγήο, δεδνκέλνπ φηη ε θάιπςε απηψλ ησλ αηρκψλ είλαη ηδηαίηεξα δαπαλεξή.

13

Πα θσηνβνιηατθά, εθηφο απφ θαζαξή ελέξγεηα, παξέρνπλ αθφκε πξνζέιθπζε πειαηψλ θαη αμηνπηζηία ζε έλα απειεπζεξσκέλν πεξηβάιινλ. Οε έλα πςειά αληαγσληζηηθφ πεξηβάιινλ, νη επηρεηξήζεηο παξαγσγήο ειεθηξηζκνχ ρξεηάδνληαη θίλεηξα γηα λα πξνζειθχζνπλ θαη λα δηαηεξήζνπλ ηνπο πειάηεο ηνπο.

Οήκεξα νη θαηαλαισηέο ζηηο απειεπζεξσκέλεο ελεξγεηαθέο αγνξέο δελ αγνξάδνπλ απιά ηε θζελφηεξε ειεθηξηθή ελέξγεηα, θαζψο ππάξρεη πιένλ ζέκα ηφζν πνηφηεηαο φζν θαη ππεξεζηψλ. Πα πξνγξάκκαηα θαζαξήο ελέξγεηαο κπνξνχλ λα είλαη ειθπζηηθά ζε αξθεηά κεγάιν αξηζκφ θαηαλαισηψλ πνπ ελδηαθέξνληαη γεληθά γηα ην πεξηβάιινλ θαη εηδηθφηεξα γηα ηηο θιηκαηηθέο αιιαγέο.

1.2.3. Ειηνζεξκηθά ζπζηήκαηα

Γδψ θαη κηα εηθνζαεηία, νη Έιιελεο θαηαλαισηέο έρνπλ εμνηθεησζεί κε ηνπο ειηαθνχο ζεξκνζίθσλεο γηα ηελ παξαγσγή δεζηνχ λεξνχ. Απφξξνηα απηήο ηεο εμνηθείσζεο ήηαλ ε αλάπηπμε κηαο πγηνχο βηνκεραλίαο παξαγσγήο ειηαθψλ ζπζηεκάησλ κε έληνλν κάιηζηα ηνλ εμαγσγηθφ ραξαθηήξα ηα ηειεπηαία ρξφληα.

Γθείλν φκσο πνπ αγλνεί ε πιεηνςεθία ησλ θαηαλαισηψλ είλαη, φρη κφλν νη ηερλνινγηθέο βειηηψζεηο ησλ ειηνζεξκηθψλ ζπζηεκάησλ γηα δέζηακα ηνπ λεξνχ, αιιά θπξίσο νη ινηπέο ρξήζεηο ησλ ειηνζεξκηθψλ ηερλνινγηψλ φπσο ε ζέξκαλζε ρψξσλ, ε ηειεζέξκαλζε νηθηζκψλ, ν ειηαθφο θιηκαηηζκφο θαη ε ειηνζεξκηθή παξαγσγή ειεθηξηζκνχ. Μη εθαξκνγέο απηέο κπνξνχλ φρη κφλν λα δηαηεξήζνπλ δσληαλή ηελ εγρψξηα βηνκεραλία (ε νπνία δείρλεη ζεκάδηα θφπσζεο θαη θνξεζκνχ ηα ηειεπηαία ρξφληα), αιιά θαη λα πξνζθέξνπλ πιεζψξα λέσλ επηρεηξεκαηηθψλ επθαηξηψλ, ζπκβάιινληαο ηαπηφρξνλα ζηελ πξνζηαζία ηνπ πεξηβάιινληνο.

Ειηνζεξκηθά ζπζηήκαηα γηα ζέξκαλζε λεξνχ

Μη αξηζκνί κηινχλ απφ κφλνη ηνπο θαη κηινχλ δπλαηά. Ε κέζε εηήζηα αχμεζε ηεο επξσπατθήο αγνξάο ειηνζεξκηθψλ ζπζηεκάησλ ήηαλ 13,6%. Ηάζε ρξφλν, ζηηο ρψξεο ηεο ΓΓ εγθαζίζηαληαη πάλσ απφ 1 εθαη. ηεηξαγσληθά κέηξα

14

ζπιιεθηψλ, ελψ ηα ζπλνιηθά εγθαηεζηεκέλα ζπζηήκαηα (επίπεδνη ζπιιέθηεο κε θάιπκκα) αλέξρνληαη ζε 11 εθαη. ηεηξαγσληθά κέηξα πεξίπνπ. Αλ κάιηζηα πξνζζέζεη θαλείο θαη ηα κηθξφηεξα κεξίδηα ησλ ζπιιεθηψλ κε ζσιήλεο θελνχ θαη ηνπο ζπιιέθηεο ρσξίο θάιπκκα, ηφηε θηάλεη ζηα 12,8 ηεηξαγσληθά κέηξα ειηαθψλ ζπιιεθηψλ ή αιιηψο ζε 34 m² αλά 1.000 επξσπαίνπο .

Μη αξηζκνί φκσο δελ ιέλε πάληα φιε ηελ αιήζεηα ή δελ απνθαιχπηνπλ φιεο ηηο δηαζηάζεηο ηεο. Ε εληππσζηαθή θαηά η' άιια αχμεζε ησλ ειηαθψλ ζπιιεθηψλ είλαη απφξξνηα θπξίσο ηεο δπλακηθήο αλάπηπμεο πνπ γλψξηζαλ ηξεηο ρψξεο: ε Γεξκαλία, ε Απζηξία θαη ε Γιιάδα. Ε Γεξκαλία π.ρ. είρε εγθαηεζηεκέλα 4,4 εθαη. ηεηξαγσληθά κέηξα ζπιιεθηψλ, ελψ ε Γιιάδα είρε θάηη ιηγφηεξν απφ 3 εθαη. ηεηξαγσληθά κέηξα ζπιιεθηψλ (κε πνζνζηφ δηείζδπζεο πεξί ην 30% θαη ηνλ πςειφηεξν δείθηε ρξήζεο ειηαθψλ αλά θάηνηθν, πεξίπνπ 265 m²/1.000 θαηνίθνπο), ελψ ε Απζηξία κε πεξίπνπ 2,5 εθαη. ηεηξαγσληθά κέηξα ζπιιεθηψλ απνηειεί πηα ηε δεχηεξε αγνξά ζηελ ΓΓ κε βάζε ηηο εηήζηεο εγρψξηεο πσιήζεηο ζπζηεκάησλ. Ε εληππσζηαθή αλάπηπμε ζηε Γεξκαλία θαη ηελ Απζηξία είλαη απφξξνηα θπξίσο ησλ ηζρπξψλ θηλήηξσλ πνπ δίλνληαη απφ πιεπξάο θπβεξλήζεσλ (125 επξψ/m² ζηε Γεξκαλία, 1.100 επξψ αλά ζχζηεκα ζπλ 100-140 επξψ αλά m² ζηελ Άλσ Απζηξία). Ε πξφζθαηε άξζε ησλ θνξναπαιιαγψλ γηα εγθαηάζηαζε ειηαθψλ ζπζηεκάησλ ζε θαηνηθίεο, εξκελεχεη ζε κεγάιν βαζκφ ηε ζρεηηθή πηψζε ηεο ειιεληθήο αγνξάο ην 2002. Οηηο ππφινηπεο επξσπατθέο ρψξεο, ηα εγθαηεζηεκέλα ζπζηήκαηα είλαη ζρεηηθά ιίγα, θάπνηεο φκσο αξρίδνπλ ζηγά- ζηγά λα μππλνχλ απφ ηνλ επελδπηηθφ ιήζαξγν. ΢αξαθηεξηζηηθφ παξάδεηγκα ε Ζζπαλία, φπνπ ην ιεγφκελν «κνληέιν ηεο Βαξθειψλεο» απνγεηψλεη ηελ αγνξά. Οηε Βαξθειψλε (θαη ζχληνκα θαη ζε άιιεο ηζπαληθέο πφιεηο), ε λνκνζεζία επηβάιιεη ηε ρξήζε ειηαθψλ ζπζηεκάησλ ζε λέα θηίξηα θαζψο θαη ζε κεγάια θηίξηα ζηε θάζε ηεο αλαθαίληζεο. (ΒΑΞΒΑΞΓΟΜΟ, 1998)

Ε ειηνζεξκηθή βηνκεραλία ζηελ ΓΓ απαζρνιεί 16.300 άηνκα, εθ ησλ νπνίσλ ηα 3.000 πεξίπνπ ζηελ Γιιάδα. Μη αξηζκνί απηνί κπνξνχλ λα πνιιαπιαζηαζηνχλ αλ πινπνηεζνχλ νη ζηφρνη πνπ έρεη ζέζεη ε Θεπθή Βίβινο ηεο

15

ΓΓ γηα ηηο ΑΝΓ, ε νπνία πξνβιέπεη ηελ εγθαηάζηαζε 100 εθαη. ηεηξαγσληθψλ κέηξσλ ζπιιεθηψλ σο ην 2010. Ε ESTIF (European Solar Thermal Industry Federation) ζεσξεί απηφ ην ζηφρν κε ξεαιηζηηθφ. Ιε ηνπο ζεκεξηλνχο ξπζκνχο αλάπηπμεο, ν ζηφρνο ηεο Θεπθήο Βίβινπ ζα επηηεπρζεί ην 2022, ελψ κε βάζε έλα ξεαιηζηηθφ ζελάξην αλάπηπμεο πνπ πξνηείλεη ε ESTIF (θαη ην νπνίν πξνυπνζέηεη ζεηξά νηθνλνκηθψλ θηλήηξσλ θαη ζεζκηθψλ ξπζκίζεσλ), ην 2015.

Οε φηη αθνξά ηα θεληξηθά ειηαθά ζπζηήκαηα, νη θπξηφηεξεο εθαξκνγέο ηνπο είλαη νη εμήο:

 Ναξαγσγή δεζηνχ λεξνχ γηα ηε βηνκεραλία

 Ηηηξηαθέο εθαξκνγέο (μελνδνρεία, λνζνθνκεία, ζρνιεία, αζιεηηθά θέληξα, ζπγθξνηήκαηα θαηνηθηψλ)

 Θέξκαλζε δαπέδνπ θαη ρψξνπ ζεξκνθεπίσλ

 Θέξκαλζε θαη θιηκαηηζκφο ρψξσλ

 Αθαιάησζε

Ε πεξίνδνο απφζβεζεο ελφο ηέηνηνπ ζπζηήκαηνο πνηθίιιεη απφ 3,5 έσο 8 ρξφληα, ελψ κεηψλεηαη θαη ζηα 2-4 ρξφληα ζε πεξίπησζε πνπ ην ζχζηεκα επηδνηεζεί απφ ηα ζρεηηθά πξνγξάκκαηα ηνπ Ρπνπξγείνπ Αλάπηπμεο.

 Ειηαθά ζπζηήκαηα γηα ζέξκαλζε ρψξσλ

Πα ζπζηήκαηα απηά ρξεζηκνπνηνχληαη επξέσο ζηε Βφξεηα θαη Ηεληξηθή Γπξψπε, ζπλήζσο ζε ζπλδπαζκφ κε θάπνην άιιν ζχζηεκα ζέξκαλζεο (π.ρ.

βηνκάδα ή αέξην), γη' απηφ θαη είλαη γλσζηά σο combisystems. Οε κεγαιχηεξε θιίκαθα (πάλσ απφ 500 m2 ζπιιεθηψλ) κπνξνχλ λα ρξεζηκνπνηεζνχλ γηα ηελ ηειεζέξκαλζε νηθηζκψλ θαη εκπνξηθψλ θηηξίσλ. Οηα ηέιε ηνπ 2002 ππήξραλ 65 ηέηνηεο κεγάιεο εθαξκνγέο ζηελ ΓΓ.

 Ειηαθφο θιηκαηηζκφο

Δξνζηά απφ ηνλ ήιην; Καη, αξθεί λα εθαξκφζεη θαλείο θάπνηα απφ ηηο θαηάιιειεο γη' απηφ ηερλνινγίεο (ζπλήζσο πξνζξφθεζεο ή απνξξφθεζεο). Μη πξψηεο πηινηηθέο εθαξκνγέο ηνπ ειηαθνχ θιηκαηηζκνχ έγηλαλ ζηελ Γιιάδα ήδε

16

εδψ θαη κία εηθνζαεηία. Ιφιηο πξφζθαηα φκσο ε πξφνδνο ηεο ηερλνινγίαο επέηξεςε ηελ αλάπηπμε εκπνξηθψλ εθαξκνγψλ. Έλα ζχζηεκα ειηαθνχ θιηκαηηζκνχ ηνπνζεηήζεθε πξφζθαηα ζηηο εγθαηαζηάζεηο εξγνζηαζίνπ θαιιπληηθψλ ζηα Μηλφθπηα Βνησηίαο. Πν έξγν, πνπ επηδνηήζεθε ζηα πιαίζηα ηνπ Γπηρεηξεζηαθνχ Νξνγξάκκαηνο Γλέξγεηαο, πινπνηήζεθε απφ ηελ ειιεληθή εηαηξία Sole ΑΒΓΓ κε ηε ζπλεξγαζία ηνπ ΗΑΝΓ. Δχν μελνδνρεία ζηελ Ηξήηε (φπνπ πεξηιακβάλεηαη ζέξκαλζε ηεο πηζίλαο) ήηαλ νη εθαξκνγέο πνπ αθνινχζεζαλ.

Ειηνζεξκηθή παξαγσγή ειεθηξηζκνχ

Ήδε απφ ηε δεθαεηία ηνπ 1980, ε Ηαιηθφξληα πξσηνπνξνχζε κε ηελ εγθαηάζηαζε 354 MW ειηνζεξκηθψλ ζηαζκψλ ειεθηξνπαξαγσγήο, νη νπνίνη παξέρνπλ ζην δίθηπν 800 εθαη. πξάζηλεο θηινβαηψξεο εηεζίσο. Μη ζηαζκνί απηνί βαζίδνληαη ζηελ ηερλνινγία ησλ ειηαθψλ παξαβνιηθψλ θαηφπηξσλ (κία απφ ηηο ηξεηο πνπ ππάξρνπλ θαη ζπλαγσλίδνληαη κεηαμχ ηνπο) θαη κπνξνχλ λα ιεηηνπξγήζνπλ κε ή ρσξίο απνζήθεπζε ηεο παξαγφκελεο ελέξγεηαο ή θαη ζε ζπλδπαζκφ κε άιιε πεγή ελέξγεηαο (π.ρ. βηνκάδα, θπζηθφ αέξην, θ.ιπ.).

Ναξφιν πνπ ηα θφζηε ηεο ειηαθήο θηινβαηψξαο πνπ επεηεχρζεζαλ ζηελ Ηαιηθφξληα δελ είλαη απαγνξεπηηθά (0,10-0,12 $/KWh), δελ είλαη πξνο ην παξφλ αληαγσληζηηθά ησλ ζπκβαηηθψλ ζηαζκψλ θαη θπξίσο απηψλ κε θπζηθφ αέξην.

Ηάηη ηέηνην δελ ηζρχεη φκσο ζε πεξηνρέο, φπσο π.ρ. ε Ηξήηε, φπνπ ε ηηκή ηεο ζπκβαηηθήο θηινβαηψξαο πνπ παξάγεηαη απφ πεηξειατθνχο ζηαζκνχο μεπεξλά ηηο ψξεο αηρκήο ηα 0,15 $/KWh. Δελ είλαη ηπραίν ινηπφλ πνπ ε Ηξήηε είλαη κηα απφ ηηο πξνηεηλφκελεο πεξηνρέο γηα εγθαηάζηαζε ελφο ειηνζεξκηθνχ ζηαζκνχ ειεθηξνπαξαγσγήο ηζρχνο 50 MW. Έλαο ηέηνηνο ζηαζκφο ζα κπνξνχζε λα θαιχςεη πάλσ απφ ην 10% ησλ αλαγθψλ ηνπ λεζηνχ ζε ειεθηξηθή ελέξγεηα κε έλαλ θηιηθφ πξνο ην πεξηβάιινλ ηξφπν. Βέβαηα, ν ζεκεξηλφο ηξφπνο ηηκνιφγεζεο ηνπ ειεθηξηζκνχ ζέηεη πξνο ην παξφλ ζεκαληηθά εκπφδηα ζηελ πινπνίεζε κηαο ηέηνηαο επέλδπζεο. (ΒΑΣΙΛΑΚΟΣ, 2007)

17

1.2.4. Βηνκάδα

Απνηέιεζε ην πξψην θαχζηκν ζηελ απγή ηεο αλζξσπφηεηαο θαη ζπλερίδεη λα θαιχπηεη ζεκαληηθφ κεξίδην ησλ ελεξγεηαθψλ αλαγθψλ ζηηο αλαπηπζζφκελεο θπξίσο ρψξεο. Ε βηνκάδα, κε ηε κνξθή θαπζφμπισλ ζπλήζσο, απνηειεί ηελ παιαηφηεξε θαη ζπρλά ηε κφλε ελεξγεηαθή επηινγή. Γθηηκάηαη φηη ζήκεξα, νη εθαξκνγέο ηεο βηνκάδαο θαιχπηνπλ ην 14% ησλ παγθφζκησλ ελεξγεηαθψλ αλαγθψλ.

Απηή ε καθξνεκέξεπζε φκσο ζηα ελεξγεηαθά πξάγκαηα έρεη δεκηνπξγήζεη θαη ζηεξεφηππα πνπ θαζφινπ δελ αληαπνθξίλνληαη ζηηο ζχγρξνλεο εθαξκνγέο ησλ βηνθαπζίκσλ.

Μη ζχγρξνλεο ηερλνινγίεο αμηνπνίεζεο ηεο βηνκάδαο έρνπλ εμειηρζεί ηφζν, πνπ πιένλ απνηεινχλ κηα αμηφπηζηε θαη αληαγσληζηηθή επηινγή, φρη κφλν ζε επίπεδν θαηνηθίαο, αιιά θαη ζε έλα επξχ θάζκα επηρεηξεκαηηθψλ δξαζηεξηνηήησλ. Ε βηνκάδα θαη ηα βηνθαχζηκα βξίζθνπλ πιένλ εθαξκνγέο ζε:

 Ναξαγσγή ζεξκφηεηαο γηα ζέξκαλζε ρψξσλ θαη βηνκεραληθέο ρξήζεηο

 Ναξαγσγή ειεθηξηζκνχ

 Οπκπαξαγσγή ζεξκφηεηαο θαη ειεθηξηζκνχ

 Ρπνθαηάζηαην ηνπ πεηξειαίνπ ζηηο κεηαθνξέο

Ναξάιιεια, ηα ζχγρξνλα ζπζηήκαηα βηνκάδαο ρξεζηκνπνηνχληαη νινέλα θαη ζπρλφηεξα ζε πβξηδηθέο εθαξκνγέο (π.ρ. ζε Combisystems απφ θνηλνχ κε ειηνζεξκηθά ζπζηήκαηα), ελψ κπνξνχλ λα παξάζρνπλ κία δηέμνδν ζε πνιινχο αγξφηεο, νη νπνίνη είηε κπνξνχλ λα ζηξαθνχλ ζε ελεξγεηαθέο θαιιηέξγεηεο είηε λα αμηνπνηήζνπλ ηα αγξνηηθά θαη θηελνηξνθηθά παξαπξντφληα πνπ ζήκεξα ινγίδνληαη σο απφβιεηα θαη ζπλεπψο σο θφζηνο.

Μη ζχγρξνλεο εθαξκνγέο ηεο βηνκάδαο βξίζθνπλ πξφζθνξν έδαθνο θπξίσο ζηηο ρψξεο ηεο Βφξεηαο θαη Ηεληξηθήο Γπξψπεο, φπνπ ε δηαζεζηκφηεηα πξψησλ πιψλ είλαη δεδνκέλε. Ε ρξήζε ηεο βηνκάδαο γίλεηαη ζπλήζσο κε ηελ

18

θαχζε ηεκαρίσλ μχινπ (wood chips) ή ζπζζσκαησκάησλ (wood pellets, κηθξά πεπηεζκέλα θνκκάηηα απφ ζθφλε μχινπ) ζε ζχγρξνλνπο ιέβεηεο πςειήο ηερλνινγίαο κε απηφκαηε ηξνθνδνζία θαπζίκνπ θαη ειεθηξνληθά ειεγρφκελε παξνρή αέξα, νη νπνίνη είλαη ζε ζέζε λα απνδψζνπλ πεξηζζφηεξν απφ ην 90% ηεο ελέξγεηαο πνπ πεξηέρεηαη ζην μχιν γηα ζέξκαλζε. Οε ζχγθξηζε κε ην 10% πεξίπνπ ηεο απνδνηηθφηεηαο ελφο παξαδνζηαθνχ ηδαθηνχ ή ην 50% ελφο ζπκβαηηθνχ ιέβεηα μχινπ, ε ππεξνρή είλαη ζαθήο.

Ε εκπεηξία ησλ επξσπατθψλ ρσξψλ απφ ηε ρξήζε βηνκάδαο έδεημε φηη, παξφιε ηελ αξρηθά πςειφηεξε επέλδπζε, ηα κεησκέλα ιεηηνπξγηθά θφζηε νδεγνχλ ηειηθά ζε ηηκέο ηεο παξαγφκελεο ελέξγεηαο ζπγθξίζηκεο ή θαη ζεκαληηθά ρακειφηεξεο απφ ηηο αληίζηνηρεο πνπ πξνθχπηνπλ θαίγνληαο πεηξέιαην ή θπζηθφ αέξην. Μη ζχγρξνλνη ιέβεηεο βηνκάδαο απνδεηθλχνληαη, γηα παξάδεηγκα, έσο 20%

θζελφηεξνη απφ ηνπο αληίζηνηρνπο ιέβεηεο πεηξειαίνπ ζηελ Απζηξία θαη έσο 55% θζελφηεξνη ζηε Δαλία, φπσο έδεημαλ ζρεηηθέο έξεπλεο .

Πελ ηειεπηαία δεθαεηία, δεθάδεο κνλάδεο ηειεζέξκαλζεο ππνθαηέζηεζαλ ην ζπκβαηηθφ θαχζηκφ ηνπο (ζπλήζσο άλζξαθα) κε βηνκάδα, κε πξνθαλή πεξηβαιινληηθά θαη νηθνλνκηθά πιενλεθηήκαηα. Οε φηη αθνξά εκπνξηθέο θαη βηνκεραληθέο εθαξκνγέο, θαηαγξάθνπκε ελδεηθηηθά κεξηθέο πνπ μερσξίδνπλ ζηε ρψξα καο θαη δείρλνπλ ην εχξνο ησλ δπλαηνηήησλ:

 Γγθαηάζηαζε ζπζηήκαηνο ζπκπαξαγσγήο ζεξκφηεηαο θαη ειεθηξηζκνχ ζε εθθνθθηζηήξην ζηε Βνησηία κε θαχζε ππνιεηκκάησλ εθθνθθηζκνχ.

 Θέξκαλζε ζεξκνθεπίσλ κε αμηνπνίεζε ζηεξεψλ ππνιεηκκάησλ ειαηνπξγείσλ ζηελ Ηέξθπξα, κε ηζφθιηα ακπγδάινπ ζην Βειεζηίλν θαη θαχζε άρπξνπ ζηηεξψλ ζηνλ Αγ. Δεκήηξην Οεξξψλ.

 Ρπνθαηάζηαζε πεηξειαίνπ ζε θηβσηνπνηΐα ζην Ιαθξνρψξη Εκαζίαο.

 Πειεζέξκαλζε ηεο Ηνηλφηεηαο Κπκθαζίαο ζην Κνκφ Αξθαδίαο κε θαχζε δαζηθήο βηνκάδαο.

 Αμηνπνίεζε ππξελφμπινπ γηα δεζηφ λεξφ θαη ζέξκαλζε ρψξσλ ζε μελνδνρείν ηεο Ηξήηεο.

19

Ε βηνκάδα κπνξεί λα ρξεζηκνπνηεζεί ζε δηάθνξεο κνξθέο ηεο θαη κε ηε ρξήζε πνηθίιισλ ηερλνινγηψλ γηα ηελ παξαγσγή ειεθηξηθήο ελέξγεηαο θαη θπζηθά γηα ζπκπαξαγσγή ζεξκφηεηαο θαη ειεθηξηζκνχ. Οπλήζσο ρξεζηκνπνηείηαη κε ηε κνξθή βηναεξίνπ ή θαη γεσξγηθψλ ππνιεηκκάησλ. Κα δηεπθξηλίζνπκε εδψ φηη ζηηο εθαξκνγέο απηέο δελ ππάγεηαη ε ζεξκηθή αμηνπνίεζε ησλ απνξξηκκάησλ (κε θαχζε, αεξηνπνίεζε ή ππξφιπζε), αθνχ γηα ηηο ηερλνινγίεο απηέο έρνπλ θαηά θαηξνχο δηαηππσζεί ηζρπξέο ελζηάζεηο απφ πεξηβαιινληηθέο νξγαλψζεηο.

Γπηπιένλ, ε ελεξγεηαθή αμηνπνίεζε ησλ απνξξηκκάησλ θαη πνιιψλ βηνκεραληθψλ απνβιήησλ κπνξεί λα γίλεη κε πην δφθηκεο θαη θηιηθέο πξνο ην πεξηβάιινλ ηερλνινγίεο. (ΒΑΞΒΑΞΓΟΜΟ, 1998)

 Ε επνρή ησλ βηνθαπζίκσλ

Ε Γπξσπατθή Γπηηξνπή ζεσξεί ηα βηνθαχζηκα σο έλα απφ ηα γξεγνξφηεξα άινγα ζηελ θνχξζα γηα θαζαξφηεξεο πεγέο ελέξγεηαο. Ιε ηελ νδεγία 2003/30 ηεο 8εο Ιαΐνπ 2003 ζρεηηθά κε ηελ πξνψζεζε ηεο ρξήζεο βηνθαπζίκσλ ή άιισλ αλαλεψζηκσλ θαπζίκσλ γηα ηηο κεηαθνξέο, θαζνξίζηεθε ειάρηζην ελδεηθηηθφ επίπεδν βηνθαπζίκσλ σο πνζνζηφ επί ησλ θαπζίκσλ πνπ ζα πσινχληαη απφ ην 2005 θαη κεηά, αξρίδνληαο απφ ην 2% θαη θαηαιήγνληαο ζην 5,75% ησλ πσινπκέλσλ θαπζίκσλ ην 2010. Ναξάιιεια, ζα δνζεί ζηα θξάηε κέιε ε δπλαηφηεηα εθαξκνγήο κεησκέλνπ ζπληειεζηή εηδηθνχ θφξνπ θαηαλάισζεο ζε θαζαξά ή αλακεκεηγκέλα βηνθαχζηκα, φηαλ ρξεζηκνπνηνχληαη σο θαχζηκα είηε ζέξκαλζεο, είηε θίλεζεο.

Ιε ηνλ φξν βηνθαχζηκα, λννχληαη κία ζεηξά απφ δηαθνξεηηθά πξντφληα, φπσο:

1. Βηναηζαλφιε: αηζαλφιε ε νπνία παξάγεηαη απφ βηνκάδα ή/θαη απφ ην βηναπνηθνδνκήζηκν θιάζκα απνβιήησλ, γηα ρξήζε σο βηνθαχζηκν.

2. Κηίδει βηνινγηθήο πξνέιεπζεο: κεζπιεζηέξαο ν νπνίνο παξάγεηαη απφ θπηηθά ή δσηθά έιαηα, πνηφηεηαο ληίδει, γηα ρξήζε σο βηνθαχζηκν.

20

3. Βηναέξην: θαχζηκν αέξην ην νπνίν παξάγεηαη απφ βηνκάδα ή/θαη απφ ην βηναπνηθνδνκήζηκν θιάζκα απνβιήησλ, ην νπνίν κκπνξεί λα θαζαξηζηεί θηάλνληαο ηελ πνηφηεηα ηνπ θπζηθνχ αεξίνπ, γηα ρξήζε σο βηνθαχζηκν ή μπιαέξην.

4. Βηνκεζαλφιε: κεζαλφιε ε νπνία παξάγεηαη απφ βηνκάδα, γηα ρξήζε σο βηνθαχζηκν.

5. Βηνδηκεζπιαηζέξαο: δηκεζπιαηζέξαο ν νπνίνο παξάγεηαη απφ βηνκάδα, γηα ρξήζε σο βηνθαχζηκν.

6. Βην-ΓΠΒΓ (αηζπινηξηηνβνπηπιαηζέξαο): ΓΠΒΓ ν νπνίνο παξάγεηαη απφ βηναηζαλφιε.

7. Βην-ΙΠΒΓ (κεζπινηξηηνβνπηπιαηζέξαο): θαχζηκν ην νπνίν παξάγεηαη απφ βηνκεζαλφιε.

9. Οπλζεηηθά βηνθαχζηκα: ζπλζεηηθνί πδξνγνλάλζξαθεο ή κείγκαηα ζπλζεηηθψλ πδξνγνλαλζξάθσλ πνπ έρνπλ παξαρζεί απφ βηνκάδα.

10. Βηνυδξνγφλν: πδξνγφλν ην νπνίν παξάγεηαη απφ βηνκάδα ή/θαη απφ βηναπνηθνδνκήζηκν θιάζκα απνβιήησλ γηα ρξήζε σο βηνθαχζηκν.

11. Ηαζαξά θπηηθά έιαηα: έιαηα απφ ειαηνχρα θπηά, παξαγφκελα κε ζπκπίεζε, έθζιηςε ή αλάινγεο κεζφδνπο, θπζηθά ή εμεπγεληζκέλα αιιά κε ρεκηθψο ηξνπνπνηεκέλα, φηαλ είλαη ζπκβαηά κε ηνλ ηχπν ηνπ νηθείνπ θηλεηήξα θαη ηηο αληίζηνηρεο πξνυπνζέζεηο φζνλ αθνξά ηηο εθπνκπέο.

Έλα ραξαθηεξηζηηθφ ησλ βηνθαπζίκσλ είλαη φηη κπνξνχλ λα παξαρζνχλ ηφζν κε βηνκεραληθή θιίκαθα (ζε επίπεδν δηπιηζηεξίσλ) φζν θαη ζε κηθξέο παξαγσγηθέο κνλάδεο (αθφκε θαη νηθηαθέο) αμηνπνηψληαο, γηα παξάδεηγκα, ηα ρξεζηκνπνηεκέλα έιαηα εζηηαηνξίσλ.

Οηελ Γιιάδα έρεη δνθηκαζηεί πηινηηθά ε ρξήζε βηνθαπζίκσλ ζε νρήκαηα ζε έλα ηππηθφ ζηφιν πεηξειαηνθίλεησλ νρεκάησλ ηεο πεξηνρήο Αζελψλ θαη ζηελ πεξηνρή ηεο Θξάθεο. Ναξάιιεια, εμεηάζηεθε ε δπλαηφηεηα εγρψξηαο παξαγσγήο βηνληίδει κε πην πνιιά ππνζρφκελεο πξψηεο χιεο ην βακβαθέιαην, ην ηνκαηέιαην θαη ηα ηεγαληζκέλα ιάδηα. Αμίδεη λα ζεκεησζεί φηη ζηελ Γιιάδα έρνπλ γίλεη