opencourses.auth | Ανοικτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα ΑΠΘ | Εισαγωγή στο συγκριτικό δίκαιο | Πανόραμα Δικαιϊκών συστημάτων - Δίκαια του Δυτικού Κόσμου

(1)

ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ

ΑΝΟΙΧΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΙΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ

Εισαγωγή στο Συγκριτικό Δίκαιο

Μάθημα 4^ο :Πανόραμα Δικαιϊκών συστημάτων-Δίκαια του Δυτικού Κόσμου

Αν. Καθηγήτρια: Χριστίνα Δεληγιάννη-Δημητράκου

Νομική Σχολή

Foto: http://commons.wikimedia.org/wiki/File:Land_shallow_topo_2048.jpg

(2)

Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης

Εισαγωγή στο συγκριτικό δίκαιο Τμήμα Νομικής

• Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό υπόκειται σε άδειες χρήσης Creative Commons.

• Για εκπαιδευτικό υλικό, όπως εικόνες, που υπόκειται σε άλλου τύπου άδειας χρήσης, η άδεια χρήσης αναφέρεται ρητώς.

2

Άδειες Χρήσης

(3)

• Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό έχει αναπτυχθεί στα πλαίσια του εκπαιδευτικού έργου του διδάσκοντα.

• Το έργο «Ανοικτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης» έχει χρηματοδοτήσει μόνο τη αναδιαμόρφωση του εκπαιδευτικού υλικού.

• Το έργο υλοποιείται στο πλαίσιο του Επιχειρησιακού

Προγράμματος «Εκπαίδευση και Δια Βίου Μάθηση» και συγχρηματοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Ένωση

(Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο) και από εθνικούς πόρους.

3

Χρηματοδότηση

(4)

Πανόραμα Δικαιϊκών συστημάτων-Δίκαια του

Δυτικού Κόσμου

(5)

Δίκαια του Δυτικού Κόσμου

Περιλαμβάνει: Δίκαια Ρωμαιογερμανικής και Αγγλοαμερικανικής Οικογένειας, Πρώην Σοσιαλιστικά Δίκαια και Δίκαια Σκανδιναβικών Χωρών

• Αποδοχή της φιλελεύθερης ατομιστικής ιδεολογίας

• Κυρίαρχη θέση του δικαίου στην κοινωνία: Κράτη δικαίου- Aναγνωρίζουν θεμελιώδη δικαιώματα και αρχή της διακρίσεως των εξουσιών

• Kυρίαρχη θέση του νόμου και της ανεξάρτητης από πολιτεία και εκκλησία νομολογίας

(6)

Δίκαια του Δυτικού Κόσμου

Ρωμαιογερμανική Δικαιική Οικογένεια :

Δίκαια Ηπειρωτικής Ευρώπης και Λατινικής Αμερικής/ Επιρροή σε δίκαια Ιαπωνίας/Ινδονησίας/Βορείου Αφρικής

• Βασίστηκε στην αναβίωση του

Ρωμαϊκού Δικαίου 13

^ο

αιώνας./Γλωσσογράφοι/

Ματαγλωσσογράφοι/ Σχολή Φυσικού

Δικαίου/Κωδικοποίηση

(7)

Δίκαια του Δυτικού Κόσμου

Ρωμαιογερμανική Δικαϊική Οικογένεια

 Κοινή αντίληψη για την έννοια του κανόνα δικαίου ως γενικού και αφηρημένου κανόνα συμπεριφοράς

 Κοινές αντιλήψεις όσον αφορά το ρόλο των πηγών του δικαίου: προτεραιότητα νομοθεσίας

 Κοινά φιλοσοφικά ρεύματα: φιλελευθερισμός- ατομικισμός

 Κυρίαρχη θέση του αστικού δικαίου

 Έντονος θεωρητικισμός και θετικισμός

(8)

Δίκαια του Δυτικού Κόσμου

Αγγλοαμερικανική Δικαιική Οικογένεια:

Μεγάλη Βρετανία, ΗΠΑ, Καναδάς, Αυστραλία, Νέα Ζηλανδία. Επιρροή σε όλα τα δίκαια των αγγλόφωνων χωρών

 Πλαστικότητα και ελαστικότητα των πηγών

 Συγκεκριμένος περιπτωσιακός χαρακτήρας των νομικών κανόνων

 Ρεαλισμός και πραγματισμός των νομικών μεθόδων

 Συγκεκριμένη συλλογιστική. Αποστροφή προς τις αφηγημένες νομικές έννοιες και τις θεωρητικό-δογματικές κατασκευές

(9)

Αγγλικό δίκαιο

 Παλαιότητα και συνέχεια

 Μη κωδικοποιημένος χαρακτήρας

 Δικαστικός Χαρακτήρας

 Δικονομικός Χαρακτήρας

 Μακρόχρονη επιβίωση φεουδαρχικών στοιχείων

 Μη αποδοχή του ρωμαϊκού δικαίου

Δίκαια του Δυτικού Κόσμου

(10)

Δίκαια του Δυτικού Κόσμου

Διαφοροποίηση Αμερικανικού Δικαίου

 Γραπτό σύνταγμα-Ομοσπονδιακή Δομή

 Δυαδική δομή πολιτειακών θεσμών - Δικαστήρια

 Ελαστικότερη εφαρμογή του stare decisis

 Διαφορές στην οργάνωση δικηγορικού επαγγέλματος

 Διαφορές στην οργάνωση πολιτικής δίκης

 Ένορκοι στην πολιτική δίκη

 Ουσιαστικός Νομικός Συλλογισμός

(11)

Δίκαια του Δυτικού Κόσμου

Οικογένεια Σκανδιναβικών Δικαίων: Δίκαια

Σουηδίας/Δανίας/Φινλανδίας/Νορβηγίας/Ισλανδία ς

 Μη αποδοχή Ρωμαϊκού Δικαίου

 Βάση το γερμανιστικό δίκαιο με επιρροές από ρωμαιογερμανική και αγγλοσαξονική

παράδοση.

 Μη χρησιμοποίηση αφηρημένων νομικών εννοιών

 Πρώτες κωδικοποιήσεις 17^ο αιώνα. Δεν επηρεάστηκαν από τη Σχολή του Φυσικού Δικαίου και τη φιλοσοφία του Διαφωτισμού

(12)

Δίκαια του Δυτικού Κόσμου

Οικογένεια Σκανδιναβικών Δικαίων: Δίκαια

Σουηδίας/Δανίας/Φινλανδίας/Νορβηγίας/Ισλανδία

 Ομοιόμορφοι νόμοι

 Προωθημένη αντίληψη για Κοινωνική Δικαιοσύνη -Κοινωνικό Κράτος Δικαίου

 Πρωτοπορία σε θέματα ισότητας των φύλων καθώς και στην υιοθέτηση προωθημένων

θεσμών οικογενειακού δικαίου (ελεύθερες συμβιώσεις κλπ)

(13)

Δίκαια του Δυτικού Κόσμου

Οικογένεια πρώην σοσιαλιστικών δικαίων Πριν το 1989

Ομοιότητες με δίκαια ρωμαιογερμανικής οικογένειας

• Κοινή προέλευση στο Βυζαντινορωμαϊκό Δίκαιο

• Κοινή αντίληψη για τον κανόνα δικαίου ως γενικό και αφηρημένο κανόνα συμπεριφοράς

• Κοινές νομικές έννοιες και νομικές κατηγορίες

(14)

Δίκαια του Δυτικού Κόσμου

Οικογένεια πρώην σοσιαλιστικών δικαίων Μετά το 1989

• Διάλυση Σοβιετικής Ένωσης. Γένεση της Ομοσπονδίας της Ρωσίας

• Προσχώρηση των πρώην σοσιαλιστικών δημοκρατιών στο σύστημα της οικονομίας της αγοράς. Νέα Συντάγματα και Κωδικοποιήσεις

• Μεταφυτεύσεις από δίκαια της ρωμαιογερμανικής και αγγλοαμερικανικής οικογένειας

(15)

Τέλος Ενότητας

Επεξεργασία: Ιωάννης Γιαννακέλος

Θεσσαλονίκη, Μάιος 2014