[PENDING] Διαχρονική ανάλυση ισολογισμών της Α.Ε. Μακαρονοποιίας "ΦΟΥΡΛΗΣ Τ. Α.Β.Ε.Ε." κατά την ένταξη της χώρας στην Ε.Ο.Κ.

ΤΪΙ ΚΑΒΑΛΑΣ ΣΔ0

ΤΜΗΜΑ ΛΟΓΙΣΤΙΚΗΣ

B I B I Ο t) ri Κ Η

Π Τ Υ Χ Ι Α Κ Η Ε Ρ Γ Α Σ Ι Α

ΘΕΜΑ; ΔΙΑΧΡΟΝΙΚΗ ΑΝΑΛΥΣΗ ΙΣΟΛΟΐ ΙΣΜΩΝ ΤΗΣ Α.Ε.

ΜΑΚΑΡΟΝΟΠΟΙΙΑΣ " ΦΟΥΡΛΗΣ Τ. Α.Β.Ε.Ε. "

ΜΕΤΑ ΤΗΝ ΕΝΤΑΞΗ ΤΗΣ ΧΩΡΑΣ ΣΤΗΝ Ε.Ο.Κ. .

IN '

\i Λ Ρ>ΑαΛ ο 9 ο 0 U .A &Mr+n-w5·

ΔΟΥΚΙΔΟΥ ΕΛΙΣΑΒΕΤ

ΚΑΒΑΛΑ ΜΑΙΟΣ I9yO

— I

' “ ΐ * ^ · . : · ? :

t ΑϋηίΜ.·ι>~Τί[ΐ· «ιί>. ‘ : ' . 5 : - i

M l

«»«««{* '='>

*1 τφ φ # Μ ^ t ·' ώ

' ■ « - « ί & * . · ^ ΐ Λ < Ι φ Γ ι ! * « ^ ■'*

l&ug^^gc^^ aife^^iiwi^jbi^i^ lfe.1ff!]lii!^fi ifi kd^SfeM^i/

VPMPW Ψ» W w^!f^ w^sfi^lltiv^i^P T|^y

' i ^ 4 k m i m 1 ^

' ^ ί · « « ΐ

^ . x » i 0 0 m . - '«■ ·, · t I t - A w K j f i ^ · ‘ \ ^ ,

’

-■l.-j^*»>*&^ *’<*' *'' *t.‘'>“ϊ^ 5?

: ‘ ' t - " Λ ■

5_?_2_4_9_Ε_2_5

Σύμφωνα με το άρθρο 16 του κανονισμού στουόών των Τ.ϋ.Ι.

κάθε στουόαστής είναι υποχρεωμένος να εκπονήσει μια πτυχιακή εργασία με θέμα, που πρέπει να έχει άμεση σχέση με τα πραγματι­

κά προβλήματα της παραγωγής και των υπηρεσιών .

ΐο θέμα το οποίο επέλεξα για την εκπλήρωσει αυτής της υπο­

χρεώσεις μου ανήκει στο γνωσεολογικό αντικείμενο της ανάλυσης των ισολογισμών .

θεωρώ ουσιώδες για ένα πτυχιούχο του τμήματος λογιστικής να είναι σε θέση να ερμηνεύει σωστά χρηματοοικονομικές καταστάσεις επιχειρήσεων και στην συνέχεια να μπορεί σαν στέλεχος επιχειρή­

σεων να προλαμβάνει δυσμενείς εξελίξεις σε επιχειρήσεις που θα απασχολείται .

Η πτυχιακή μου εργασία θα περιλαμβάνει τα εξής τμήματα:

α) Μια εισαγωγή στο θέμα της εργασίας

β) Την ανάλυση βασικών εννοιών άπως, της ανάλυσης των ισο­

λογισμών, της έννοιας των ισολογισμών και των αριθμοδεικτών . γ) Την ερμηνεία του κάθε αριθμοδείκτη ξεχωριστά . δ) Την πρακτική εφαρμογή των αριθμοΟεικτών στα στοιχεία της επιχείρησης .

ε) Τον σχολιασμό των αποτελεσμάτων της ανάλυσης .

1 ) Σκοπός της εργασίας

Η εργασία με την οποία θα ασχοληθούμε στην συνέχεια έχει ως θέμα της, την διαχρονική ανάλυση ισολογισμών της Α.Ε Μα- καρονοποιίας " ΦΰϊΡ,λΗ Τ. Α.Β.Ε.Ε. " μετά την ένταξη της χώ^ας στην ΣΟΚ .

Στην ερ,ασία αυτή θα προσπαθήσουμε μέσα από την ανάλυση των ισολογισμών που θα κάνουμε (ΐα μια περίοδο δέκα ετών, συγ­

κεκριμένα της περιόδου 1^78-1987, δηλαδή τριών χρόνων πριν από την ένταξη ττ)ς χώρας στην ΕΟΚ και επτά χρόνων μετά ττιν ένταξη της χώρας στην ΕΟΚ, να εντοπίσουμε και να ερευνίσουμε τα προ- ρλήματα που τυχόν αντιμετώπισε και αντιμετωπίζει η επιχείρτιση, να δούμε τις δραστηριότητες της, τις τυχόν αλλαγές που έχει κά­

νει για να ανταποκριθεί καλύτερα στις απαιτήσεις της ΕΟΚ . 2) Ορισμοί βασικών εννοιών

θεωρώ απαραίτ.ιτο πριν προχωρίοουμ:^ στο κυρίως θέμα, να δώ­

σουμε κάποιους ορισμούς ρασίκών εννοιών τις οποίες θα συναντή­

σουμε στΠν ανάλυση του θέματος, έτσι ώυτε να είναι η εργασία πιο κατανοητή σε αυτόν που θα την όιαράσει .

Σαν πρώτο ορισμό θα δώσουμε τον ορισμό της επιχείρησης . Επιχείρηση, είναι η οικονομική μονάοα ή οποία συνοιάζοντας κα­

τάλληλα τους ηαρα)(ωγικούς συντελεστές φύση, εργασία και κεφά­

λαιο παράγει αγαθά ή προσφέρει υπηρεσίες με απώτερο σκοπό το κέρδος .

ιΜία άλλη έννοια την οποία αναφέρουμε και στο θέμα είναι η έννοια της ανάλυσης των δημοσιευμένων χρηματοοικονομικών κα­

ταστάσεων, ας δούμε λοιπόν τι είναι: Η ανάκυση των δημοσιευ­

μένων χρηματοοικονομικών καταστάσεων οίναι ένα σύστημα πκη-

ρος^ορησης που αντλεί τα δεόομένα του από τες όημοσιευμένες χ ρ ηματοοικονομικές καταστάσεις, δημιουργεί την πΛηροφόρηση, με την μελέτη, αξιολόγηση και ερμηνεία των σχέσεων και τάσεων μ ε ­ ταξύ των διαφόρων χρηματοοικονομικών οεδομένων που γίνεται με ποσοτικά και ποιοτικά μέσα και παρέχει π ληροφόρηση που αναφέρε- ται σε προρλέ ψ ε ι ς σχετικές με την μ ε λλοντική κατάσταση και επί­

δοση της επιχείρησης στους εκτός αυτής λ α μ β άνοντες αποφάσεις .

;; ανάλυση των δημοσιευμένων χρηματοοικονομικών καταστάσεων όπως είπαμε αναφέρεται στην ποσοτική και ποιοτική αξιολόγτιση της πληpoqόpησης πού περιέχεται βασικά στον ισολογισμό .

Αλλά ας δούμε τι είναι ο ισολογισμός: Ισολογισμός είναι ένας πε­

ριληπτικός πίνακας, που εμφανίζει σε μια δεόομένη στιγμή την ει­

κόνα της περιουσιακής κατάσταση της επιχείρησης με την αντιπαρά­

θεση των περιουσιακών της στοιχείων (Ενεργητικό; και τις πηγές χρηματοδότησης τους (Παθητικό) .

Μια άλλη έννοια την οποία πρέπει να δώσουμε είναι η έννοια των αριθμοδεικτών με την ροήθεια των οποίων γίνεται η ανάλυση των ισολογισμών .

Αριθμοδείκτης είναι η σχέση ενός στοιχείου μιας- χρηματοοικονο­

μικής κατάστασης π ρος‘ ένα άλλο στοιχείο της ίδιας ή άλλης χρη­

ματοοικονομικής κατάσταση·ς, η οποία εκφράζεται σαν λόγος ή εκα­

τοστιαία αναλογία . ■

5) Μεθοδολογία εργασίας

Για την καλύτερη κατανόηση της εργασίας αυτής, θα αρχίσουμε με μια εισαγωγή στην έννοια της ανάλυσης και άλλων βασικών στοι­

χείων, θα αναΐ}ερθούμε σχην συνέχεια στην ερμηνεία και τη χρησι­

μότητα των αριθμοδεικτών και μετά θα πε^,άσουμε στην πρακτική ε­

φαρμογή των αριθμοδεικτών αυτών οτα στοιχεία της επιχείρησης, κά­

τι που θα μας βοηθήσει να καταλήξουμε σε χρήσιμα συμπεράσματα για

-3 -

την πορεοσ της επιχει,ρηοης .

-) Χοπσιαότητα h o u συαΡολ,η της εργασίας ' ίΊε την πραγματοποίηση της εργασίας αυτής μπορούμε να πού­

με ότι θο οφελείθουν:

- Εγώ που θα ί\ω ασχοληθεί με την συγκεκριμένη επιχείρηση, θα μελετήσω τα προβλήματα που τυχόν αντιμετωπίζει, και θα προσ.τα- θίοου να κάνω κάποιες προτάσεις για την λύση αυτών TujV προρκη- μάτων, έτσι θα μάθω πολλά σχετικά με την ανάλυση των όημοσιευ­

μενών χρηματοοικονομικών καταστάσεων των επιχειρήσ^,ων . - Η ίόια η επιχείρηση αν μελετώντας την εργασία αυτή δει και αποδεκτέι τις τροτάσεις που θα βοηθούσαν στην λύση των προβλη­

μάτων ττ,ς .

- Κατοπινοί σπουδαστές που θα θελήσουν να κάνουν κάποια παρό­

μοια εργασία, θα μπορούσαν να πάρουν κάποια στοιχεία από την εργασία αυτή .

β) ΠεοιοΒίσαοί και επιπυλάάειε

£α πρέπει να πούμε ότι για να ανταποκρίνονται στην πρα;μα- τικότητα τα συμπεράσματα τα οποία Όα εξαχθούν από την ανάλυση των ισολογισμών θα πρέπει να μην υπάρχουν οι βασικοί περιορι­

στικοί παράγοντες που είναι οι ακόκουθοι:

α) Η συνοπτική μορφή των χρημάτόοικονομικών καταστάσεων . Οι δημοσιευμένες χρηματοοικονομικές καταστάσεις συχνά αντι­

κατοπτρίζουν μια αυστηρή σύνοψη ενός μεγάλου αριθμού τίτκων λο­

γαριασμών, που ■ χρησιμοποιούνται από την επιχείρηση, κατά την όιάρκειίχ μιας λογιστικής χρήσης .

'Ετσι ο εκτός της επιχείρησης αναλυτής καταστάσεων, έχει πρόσβα­

ση σε λογαριασμούς λιγότερους από τον πλήρη κατάλογο των λογα­

ριασμών που αποδίδουν όλες τις πτύχες της επιχείρησης . ρ) Οι λογιστικές αρχές και παρασοχές .

0 ισολογισμός τρέπει να καταρτίζεται βάατ| ορισμένων κογι-

- 4 -

OTuHwv αρχών ou οποι<^ς c l v c l; - Η Eaiffiveta

Ol ονομασίες των λογαριασμών ή ομάόων λογαριασμών είναι απαραίτητο να αποδίδουν πιστά τα περιεχόμενα αυτών των λογα­

ριασμών .

- Η Ακρίρεια και Ειλικρίνεια

0 ισολογισμός πρέπει να περιλαμβάνει υπαρκτά στοιχεία ε­

νεργητικού και παθητικού, επίσης να παρουσιάζει τα στοιχεία αυτά με την πραγματική τους αξία .

- Ρυνέχεια και Ομοιομορφία

Η σύνταξη του ισολογισμού πρέπει να πραγματοποιείται ο­

μοιόμορφα κάθε χμήση και οι αποτιμήσεις να γίνονται με την ί­

δια μέθοδο, ώστε τα στοιχεία να ^ίναι συγκρίσιμα . γ) Το φαινόμενο της δημιουργίας καλών εντυπώσεων

Το φαινόμενο της δημιουργίας καλών εντυπώσεων, σχετίεεται με την δίερεύνηση της βραχυχρόνιας ρευστότητας της επιχείρη­

σης και αναψέρεται σττ;ν πρακτική να περιλαμβάνον :αι στον ισο­

λογισμό κυκλοφοριακά περιουσιακά στοιχεία και αποκλείονται στοι χεια βραχυπρόθεσμων υποχρεώσεων, με σκοπό νο. παρουσιάζεται μια πιο. ευνοϊκή τιμή για τον αριθμοδείκτη γενικής ρευστότητας . δ) Παράλειψη στοιχείων από τις χρηματοοικονομικές καταστάσεις.

Οι χρηματοοικονομικές καταστάσεις, συνή-οως δεν περιλαμβά­

νουν αρκετές από τις σημαντικές πλευρές των εργασιών ττις επι­

χείρησης . ϊα στοιχεία αυτά είναι;

- Η ικανότητα, η φήμη'και δημιουργικότητα της διευθυντικής ο­

μάδας της επιχείρησης .

- Γα σχέδια για νέα προϊόντα και επέκταση των εργασιών της ε­

πιχείρησης .

- S βαθμός εκπαίδευσης του προσωπμκού της .

ΑΝΑΛΥΣΗ >:PHiMATOOIKONi;MIiLQN ΑαΤαΣχΑΖΗΩΛ

Γενικά

Η ανάλυση χρηματοοικονομικών καταστάσεων όπως τονίσαμε τροηγούμενα (εισαγωγή ) είναι ένα σύστημα πΛηροψόρησης . Κατά την δημιουργία της τλΓιροφόρησης αυτής, ένα από τα πιο δύσκολα προβλήματα που έχει να αντιμετωπίσει ο ανάλυτης κατα­

στάσεων, είναι η αναρίθμητη ποικιλία σχέσεων που ,-^πορούν να υ­

πολογιστούν απο τα δεδομένα των χρηματοοικονομικών καταστάσεων · Δεν θα πρέπει όμως να θεωρηύεί ότι η ανάπυση των ^^^ρηματοοι- κονομικών καταστάσεων είναι απλώς ο υπολογισμός μερικών αριθ- μοδεικτών, αντίθετα η ανάλυση χρηματοοικονομικών καταστάαεο,ν αποτελεί μια οργανωμένη διαδικασία που αποβλέπει οτη σταχυολο- γηοη από το σύνολο των χρι,ματοοικονομικών καταστάσεων, επιλεγ­

μένων δεδομένων σχετικά με τη λήψη αποβάσεων, ανάλυση αυτών των δεδομένων και ερμτινεία των αποτελεσμάτων της ανάλυσης .

Η ανάλυση θα μπορούσαμε να πούμε ότι κατά ένα μεγάλο μέ­

ρος, ,είναι ένα ζήτημα ιιαθιέρωσης σΐιμαντικών σχέσεων, εντοπισ­

μού σημαντικών μεταβολών (δηλαδή κρίσιμων σημείων) στις τάσεις ύψη μεγεθών και σΑέσεις και διεμεύνησης των λόγων που αποτελούν τη βασική εςήγηση αυτών των μεταβολών . θα πρέπει να σημειωνεί ότι ο εντοπισμός ενός κρίσιμου σημείου είναι δυνατόν να δώσει μια έγκαιρη προειδοποίηση για μια μεταβολή στην μελλοντική ε­

πιτυχία ή αποτυχία της επιχείρησης .

Τα σημαντικά στάδια στ;ιν αζιολο'νηση και ερμτ|νεία των χρη­

ματοοικονομικών καταστάσεων είναι;

α) Η εζέταση του πιστοποιητικού ελέγχου των ορκωτών λογι­

στών .

-6-

ίΟ Η ανάν-οση των λογι-οτίκών αρχών .-.αι ιαραόοχών του περι- .‘ναμράνονται. είτε σε ξεχωριστές καταστάσεις είτε στις σημειώ­

σεις των χρηματοοικονομικών καταστάσεων .

γ) συνολική εξέταση των χρηματοοικονομικών καταστάσεων, περιλαμβανόμενων των σημειώσεων και συμπληρωματικών καταστά­

σεων ,

δ) Αναζήτηση σημαντικής συμπΛηρωματικήι, πληρονόρησης που δεν παρέχεται από τις χρηματοοικονομικές καταστάσεις . Σκοποί ττ]^ ανάλυστ]^

Οι σκοποί της ανάλυσης των χρηματοοικονομικών καταστάσεων

α) Η ανάλυση, διεμεύνηση και εκτίμηση της δομής της περιου­

σίας και του κεφαλαίου των επιχειρήσεων .

β) Συσχέτηση της δομής της περιουσίας και ττις σύνθεσης του κεφαλαίου των επιχειρήσεων .

γ) Η ανάλυση της αποδοτικότητας των επιχειρήσεων . έ) Η ανάλυση της ρευστότητας των επιχειρήσεων . ε) Η ανάλυση της δανειακής επιβάρυνστ)ς των επιχειρήσεων . στ; Η ανάλυση, .της συνθέσεως των εξόδων και εσόδων . CJ Η ανάλυση των επενδύσεων-και αποσβέσεων . η) Η ανάλυση των κερδών και της διάθεσης τους . θ) Η διάγνωση διαφόρων επιχειρηματικών προβλημάτων που υ­

πάρχουν και τέλος μπορούμε να πούμε ότι η ανάλυση χρησιμεύει και σαν μέσο αξιολόγησης της διοικήσεως μιας επιχείρησης . ,

Τα άτομα που X225iti2i2i22^_iDi!_5^D22i22Ij2D_!i22_Ii222X2!i_D ανάλυση, μπορούν να ομαδοποιηθούν σε διάι^ορες κατηγορίες από τις οποίες οι σπουδαιότερες είναι οι ακόλουθες:

α) Οι φορείς της επιχείρησης ( ιδιοκτήτες, εταίροι ή μέ­

τοχοι ) .

-7-

β) Η διοικηοη της εητχετρησης, στην οιιοία συμιτερτλαμμίάνε- τσι κσι το διοτκηττκό συμβούλιο ττις . '

γ} Οι πιστωτές .

δ) Η τοπική ή κεντρική διοίκηση ( ιρορ^λογική αρχή, υπηρε­

σίες ρυθμιστικού χαρακτήρα .)

ε) Οι χρηματοδοτικοί και ειδικοί επενδυτικοί οργανισμοί . στ] Οι επαγγελματικε'ς ενώσεις επιχειρήσεων (π.χ. Σύνοεσ- μος Βιομ»ι\άνιων Βορείου Ζλλάδος ).

ζ) Οι εργαζόμενοι στις επιχειρήσεις και οι εργατικές τους ενώσεις .

η) Το ευρή κοινό .

Η ανάλυση των χρηματοοικονομικών καταστάσεων θα πρέπει να εξυπηρετεί τις ανά/κες κάθε μιας από τις παραπάνω ομάδες ατό­

μων . Τα ειδ^

Η ανάλυση χρηματοοικονομικών καταστάσεων διακρίνεται:

I) Ανάλογα με- το πρόσωπο που ενεργεί την ανάλυση σε:

α) Εξωτερική ανάλυση

Ιΐ εξωτερική ανάλυση γίνεται από πρόσωπα τα οποία βρίσκονται εκτός της επιχείρησης και δεν διαθέτουν περισσότερα στοιχεία εκτόs από εκείνα που δημοσιεύονται στους ισολογιομούς και στις εκθέσεις των διοικητικών συμβουλίων και των ελεγκτών . 'α στοιχεία τα οποία διαθέτουν τα πρόσωπα συτά είναι ανεπαρκή αφού στα δημοσιευμένα στοιχεία δεν αναφέρονται όλα τα στοιχεία της επιχείρησης

Αυτοί που προβαίνουν κυρίως οε εξωτερική ανάλυση είναι οι τράπεζες, δανειστές, μέτοχοι και τα εμπορικά και βιομηχανικά Επιμελητήρια κλπ.

β) Εσωτερική ανάλυση

Η εσωτερική ανάλυση γίνεται από πρόσωηα που ρρίσκονται σε άμεση σγέση με την επιχείρηση και έχσυν στην όιάθεση τσυς τα λογιστικά βιβλία και στατιστικά στοιχεία ώστε να ξ,ίναι σε <>£- ση να προβαίνουν σε διάψορε(, συγκρίσεις, συσχετίσεις πέραν α­

κόμη και αυτών των δεδομένων που αναφέμονται στον ισολογισμό και στις λοιπές οικονομικές καταστάσεις .

Με τον τρόπο αυτό η όιερευνηση αποκτά μεγαλύτερη διαύγεια και είναι πιο διας,ωτιστική και τα πορίσματα της ασς,αλέστερα .

Τα πρόσωπα που ασχολούνται με την εον^τερική ανάλυση είναι συνήθως CI λογιστές, οι διευθύνοντες σύμβουλοι, οι υπάλληλοι των επιχειρήσεων, οι ορκωτοί λογιστές κλπ.

2) Ανάλογα με συγκρέσεες γίνονται έχουμε:

α) 1'ην ανάλυση κατά χρονικές συ(Κμίσεις που είναι μια εν- δοεπιχειρησιακή σύγκριση ισολογισμών δύο ή περισσοτέρων ετών μιας επιχείρησης .

Η σύ·,κρίση αυτή μπορεί να γίνει είτε κατά κάθετο τρόπο είτε κατά οριζόντιο .

Στην κάθετη ανάλυση τα διάφορα κονδύλια εκφράζονται σε πο­

σοστά επί τοις εκατό του α-σροίοματος του ισολογισμού . Στην οριζόντια ανάλυση, παρατίθενται οριζοντίος τα κονδύ­

λια δύο ή περισσοτέρων διαδοχικών ισολογισμών της επιχείρησης και έτσι εμφανίζονται και οι διαφορές μεφαςύ τους .

β; Την ανάλυση κατά επιχειρησιακές συγκρίσεις, είναι μια εξωεπιχειρησιακή σύγκριση ισολογισμών πολλών επιχειρήσεων του ίδιου κλάδου .

J>) Ανάλογα με τα κύρια στάδια διενέργειας της ανάλυσης . α) Τυπική ανάλυση

Η τυπική ανάλυση ως προς το λογαριασμό κερδών ή ζτ,μιών:

- Ελέγχει την εξωτερική διάρθρωση του και χωρίζει τις τακτι­

κές δαπάνες και έσοδα .

-9 -

- Προβαίνει σε όιομθώαεις ίων δα-αανών και εσοόων όταν χρεκ

ζεται . ’ ν

- Γ·!εριμνά για την απόκτηση συμπλ,ηρωματικού πληρο^-οριακου υ-

3) Ουσιαστική ανάλυση

Η ουσιαστική ανάλυση προϋποθέτει πλήρη γνώση των ιδιομορφιών της επιχείρησης και αναφέρεται στον ισολογισμό, στο λογαριασ­

μό κερδών - ζημιών αλλά και σε γενικούς αμι-»μοόείκτες της οι­

κονομικής των επιχειρήσεων . Πορεία ουσιαστικής ανάλυσης:

- Ξεκινά από ένα κανονικό σχήμα ενός λογαριασμού κερδών - ζη­

μιών ετιχειρήσεως του ιδίου κλάδου .

- Ταξινομεί τις δαπάνες εκμεταλεύοεως κατά ομάδες και τις συγ­

κρίνει με το κανονικό σχήμα .

- Διαπιστώνει την μεταβολή του αποτελέσματος σε σύγκριστ) προς τις μεταβολές του κεφαλαίου κινήοεως και διαθεσίμων, ως προς ττ;ν επιχείρηση και ως προς το κανονικό σχήμα του κλάδου . - Με την βοήθεια των αριθμοδεικτών, γίνεται ανάλυση του κύκλου εργασιών και εκτίμηση της συνθέσεως των δαπανών και εσόδων . Ακόμη η ουσιαστική ανάλυΟΓ) επεξεργάζεται και πολλόύς άλλους α- : ριαμοδείκτες της οικονομικής των επιχειρήσεων .

XPH.MATOOiKONOMIKi;Z_K4TAlTAI£ )

Γενικά

Τα ηρόσωτα τα οποία ενδια^έμονται για της πάσης ι^υσεως δραστηριότητες της επιχείρησης, αντΛούν τα στοιχεία και γε­

νικό τις πληροφορίες που -αέλουν για τήν επιχείρηση από τις δημοσιευμένες χρηματοοικονομικές καταστάσεις, όπως τους ισο­

λογισμούς .

ι! δημοσίευση του ισολογισμού ατό τις επιχειρήσεις δηλαδή αποβλέπει στο να ικανοποιηθούν οι ανάγκες που έχουν οι εκτός της επιχείρησης λαμβάνοντες αποφάσεις για πληροφόρηση, σχετι­

κά με τα αποτελέσματα των εργασιών της, σε κάποιο δεδομένο χρο­

νικό διάστημα .

Ι’α άτομα τα οποία ενδιαφέρονται για τις εργασίες της επι­

χείρησης, χρησιμοποιούν τα δεδομένα των ισολογισμών για να πα­

ρουν πληροφορίες σχετικές με:

- Την προηγούμενι, επίδοση της επιχείρησης . - Την παρούσα περιουσιακή κατάσταση της . - Την πρόβλεψη των μελλοντικών δυνατοτήτων της 0 υπεύθΟνος λήψης αποφάσεων πρέπει δηλαδή να γνωρίζει παι,οι^

ταν η επίδοση της επιχείρησης στο παρελθόν,πρέπει να είναι γνώ­

στης της σημερινής κατάστασής της έτσι ώστε να προβλέψη την.πι­

θανή μελλοντική της επίδοση .

Πρέπει να πούμε ακόμη ότι μέσω των ισολογισμών:

- Ενημερώνεται· ο επιχειρηματίας και γενικά η διοίκηση της επιχείρησης για την πορεία των εργασιών της .

- Πληροφορούνται οι τράπεζες και οι πιστωτές οι οποίοι χο­

ρηγούν οάνεια προς αυτήν, για την ικανότητα της να ανταποκριθεί στις υποχρεώοεις της .

- I I -

- Ol κάτοχοι μετοχών τ'ι ομολογιών μ υ.τονήφιοι α γ ο ραστές τίτ­

λων, ενημερώνονται εάν τα χρήματα τους είναι ε ξ α σ φαλισμένα και ΐϊρινουν αν τους συμφέρει να α>,οράσουν ή όχι αντί σ τ ο ι χ α .

- Οι τρομηθευτές της ε/ιιχειρησης ^νοιαφέρονται για τα στοι­

χεία του ισολογισμού, για την εξασφάλιση των απαιτήσεων τους και για την μελλοντική επέκταση των πιστώσεων, εάν τα πορίσμα­

τα τους είναι ευνοϊκά .

- Οι εργαζόμενοι στην επιχείρΐ)οη βγάζουν συμπεράσματα για την μελλοντική πορεία των εργασιών της και την βελτίωση ή όχι της οικονομικής της θέσεως .

- τέλος οι αρμόδιες κρατικές υπηρεσίες αντλούν πολύτιμες πληροςορίες για την οικονομική εξέλιξη κάθε κλάδου και της οι­

κονομίας γενικά, που είναι χρήσιμες για την κατάρτηση προγραμ­

μάτων οικονομικής πολιτικής της νέας πεμιόδου . Διακ£ίσεΐ£_ισολογισ(πων

Οι ισολογισμοί διακρίνονται:

1) Ανάλογα με το χρόνο συντάξεως'τους σε:

α) Τακτικούς ισολογισμούς

Είναι οι ισολογισμοί που καταρτίζονται στο τέλος της χρήσης . β) Εκτακτους ισολογισμούς

Είνοι οι ισολογισμοί που καταρτίζονται λόγο έκτακτων γεγονό­

των της επιχείpησηςi όπως συγχώνευση, διάλυση ή μετατροπή κλπ.

γ; Προσωρινούς ισολογισμούς

Είναι οι ισολογισμοί που καταρτίζονται ανά μήνα ή τρίμηνο , 2) Ανάλογα με το 'δίκαιο που ρυθμίζει την κατάρτιση τους

α) Εμπορικοί ισολογισμοί

Είναι οι ισολογισμοί που συντάσονται με ράση τους κ α ν όνες και τις διατάξεις του εμπορικού δικαίου και τις νομοθεσίες περί Α ­ νωνύμων Εταιριών .

-1 2 -

β) ί,Όρολογι.κοί ιοολογισμοι.'

Είναι, oL υσολογιομοί π ο υ ' συ ντάσοο νται με ράση τις φόρολο,ικες διατάξεις .

“ ια να καταΛηξουμε σε κάποια συμπεράσματα από τους ισολο­

γισμούς των επιχειρήσεων, τα στοιχεία αυτών -αα πρεπει να είναι ομαδοποιημενα σύμφωνα με οικονομικά και λογιστικά κριτήρια .

Η ουσιαστική διάρθρωση του ισολογισμού είναι;

Α. ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΟ

Είναι οτιδήποτε κατέχει και μπορεί να διαθέσει κατά βούλη­

ση η επιχείρηση και ακόμη οτιδήποτε έχει να παίρνει από τρίτους.

Τα στοιχεία του ενεργητικού καταχωρούνται στον ισολογιορ-ό κατά σειρά αυξανόμενης ρευστότητας, δηκαοή ανάλογα με την ταχύ- με την οποία ένα αγαθό μπορεί να μετατραπεί σε χρη,*α .

Τα στοιχεία του ενεργητικού ομαδοποιούνται σε δύο ομάδες .

Το πάγιο ενεργητικό περιλαμβάνει περιουσιακά στοιχεία κυρίως παραγωγικά που προορίζονται να χρησιμοποιήθουν για μεγάλο χρο­

νικό διάστημα για την εζυπηρέτιιση των ανα,κών της επιχείρησης . τέτοια στοιχεία είναι τα -οικόπεδα, τα κτίρια και οι εγκαταστά­

σεις .

■ 2) Κυκλο$θ2θύν_Ενε2γτ]τικό

Στο κυκλοφορούν ενεργητικός περιλαμβάνονται όλα εκείνα τα στοιχεία που προορίζονται για τις συναλλαγές της επιχείρησης και τα οποία ρευστοποιούνται σε σχετικά σύντομο χρονικό διάστημα . Ακόμη στο κυκλοφορούν ενεργητικό έχουμε και το διαθέσιμο, που είναι το χρηματικό απόθεμα που η κάθε επιχείμηοη είναι υποχρεω­

μένη να διατηρεί για ττ,ν αντιμετωπίσει των καθημερινών αναγκών της .

Στοιχεία του κυκλοψορούντος ενεργητικού είναι οι πρώ τ ε ς ύλες

-13-

ια απο-θεματα εμπορευματύυν ^at aμoϊov^cϋv, ol πελο-ιες Β. ΠΑΘΗΤΙΚΟ

Είναι DL πηγές προελευσεως των πόρων της επιχείρησης, οηλασή οτιδήποτε οφείλει η επιχείρηση στους τρίτους ή το σύνολο των υ­

ποχρεώσεων της προς τους τρίτους . Τα στοιχεία του παθητικού χω­

ρίζονται ως εξής:

Η διαφορά μεταξύ του ενεργητικού και παθητικού αποτελεί την καθαρή θέση, εδώ πε^ιλαμράνεται το κεράλαιο της οικονομικής μο­

νάδας, η διαφορά από διάθεση μετοχών υπέρ το άρτιο, τα αποθεμα- τικά κεφάλαια, οι διαφορές αναπροσαρμογής, χα αποτελέσματα εις νέο κλπ.

2) Μακβοπ20θεσ^ε^_Υπο^[;εώσει^

Περιλαμβάνονται οι υποχρεώσεις εκείνες της οικονομικής μο­

νάδας, οι οποίες λήγουν μετά τη λήξη της επομένης του ισολογισ­

μού χρήσεως · Τέτοιες υποχρεώσεις είναι, τα ομολογιακά δάνεια, δάνεια τραπεζών, γραμματια πληρωτέα μακροπρο-οέσμου λήξεως κλπ.

3; Β£αχυπ20θεσ|οε5_Υποχ2εώσεΐ5

Περιλαμβάνονται οι υποχρεώσεις εκείνες που λήγουν μέσα στην επόμενη του ισολογισμού χρήσεως, όπως προμηθευτές, γραμμάτια πληρωτέα, προκαταβολές πελατών κλπ.

^2Y22i2222i_l2^£iiiS_

Οι λογαριασμοί τάξεως, οι οποίοι έχουν σαν αντικείμενο την τακτοποίηση των απαιτήσεων και υποχρεώσεων της επιχείρησης, γρά­

φονται στο τέλος του ισολογισμού μετά από κάθε άθροισμα τψν ε­

νεργητικών και παθητικών στοιχείων .

Α^ΙΒΗΰΔΕΙΚϊ^Σ

C£^kJi2

Μετσξυ των διαφόρων μέσων ελέγχου και μετρήσεως της λει­

τουργίας μιας επιχείρησης, σημαντική θέση κατέχουν οι αριθμο- δεικτες . Οι αριαμοδεικτες είναι δείκτες όπου η εξήγηση τους δίνει πολύτιμες πληροφορίες ,ια την οικονομική κατάσταση, κα­

θώς και την διοίκηση και διαχείρηση της επιχείρησης . Γίνεται αποδεκτό ότι ο κύριος αντικειμενικός στόχος της α­

νάλυσης αριθμοδεικτών, είναι η διευκόλυνση της ερμηνείας των χρηματοοικονομικών οεόόμένων που εμφανίζονται στις καταστάσεις.

Αυτό επιτυγχάνεται ρασικά με την μείωση του μεγάλου αριθμού των στοιχείων που εμφανίζονται στις καταστάσεις σε ένα σχετικά μι­

κρό αριθμό αριθμοδεικτών .

θα πρέπει να πούμε ακόμη ότι ο υπολογισμός της τιμής του αριθμοδείκτη αποκτά σημασία στα πλαίσια του προσδιορισμού της χρηματοοικονομικής καιάσταοτις της επιχείρησης, όταν μετά τον υπολογισμό ακολουθήσει σύγκριση με κάποιο πρότυπο και αυτό για­

τί ένας αριυμός έχει μικρή ή καθόλου αςία, εάν.δεν συγκριθεί με κάποια άκλα αριθμητικά δεδομένα·.

R ερμηνεία των αριθμοδεικτών βέβαια είναι η πιο ούσκολη πλεύρα της ανάλυσης . 0 ανάλυτης καταστάσεων θα πρέπει να έχει υπόψη του ότι οι αριθμοόείκτες επηρεάζονται, εκτός από τις ε­

σωτερικές συνθήκες που επικράτουν στην επιχείρηση και από άλ­

λους παράγοντες, όπως γενικές οικονομικές σονθήκες, κατάσταση του κλάδου στον οποίο ανήκει η επιχείρηση .

Χρήστ] των_αριθ^ιοδεικτων

Οι αρι-σμοδείκτες είναι ν>·“ επιχείρηση το ανακυτικό μέ­

σο και ο γνώμονας για τη λήψη οποιαοδήποτε αποφάοεο^ς, αλλά ε- -15-

κτός ατό αυτό ol σριθμοοει^τες προεεδοίΐοεουν για τυχόν ανωμα­

λίες σχετικός με τη δίαχείρηση και γενικά για όλα τα ευπαθή της σημεία .

Η χρησιμοποίηση των αριυμοόεικτών ρέραια πρε.τει να γίνεται με σύνεση και κριτικό πνεύμα και δεν πρέπει να επιδιώκουμε α­

ποτελέσματα και συμπεράσματα περισσότερα από εκείνα που μπορούν vr- μας δώσουν, ούτε πρέπει να παίρνουμε υπόψη μας μόνο εκείνους που τυχόν εξυπηρετούν κάποιες σκοπιμότιτες, αγνοώντας άλλους ,

Η επιλογή μιας ομάδας αριυμοδεικτών εςαρτάται και από. τα στοιχεία τα οποία διαθέτει η επιχείρηση, αλλά βασικά εξαρτάται και από τον επιδιωκόμενο σκοπό εκείνου που θα τους χρησίμοποιή- ση και ο βασικός σκοπός του ηγέτη μιας επιχείρησης είναι να γνω­

ρίζει αν πράγματι πέτυχε στον τομέα παραγωγής, η οποία αποτελεί και την κυριότερη πηγή προσόοου .

Για την κατάρτιση των αριθμοδεικτών τα λογιστικά μεγέ-»η λαμ- βάνονται από:

- Τον Ισολογισμό .

- Τον λογαριασμό Γενικής Εκμετάλευσης . - Τον λογαριασμό Αποτελεσμάτων Χρήσης . -Τους λογαριασμούς της Γενικής Λογιστικής . - Τους λογαριασμούς της Αναλυτικής Λογιστικής .·

- Τα Λογιστικά και Εςωλο,ιστικά έντυπα και στατιστικά στοι χεία της οικονομικής μονάοας .

Δ ι ακρ ί σε ι $_Ag ιθ^ιοδε ι κτών

Οι αριθμοδείκτες διακρίνονται μεταξύ τους ανάλογα με την προέλευση τους, δηλαοή αν προέρχονται από τη διαχείριση μιας και μόνο επιχειρήσεως ή από το συσχετισμό με αριθμοδείκτες άλ­

λων επιχειρήσεων .

Ακόμοι οι αριθμοδείκτες διακρίνονται από το στατικό ή ου-

-1 6 -

vauLHO χαρακτήρα τους .

Στατικοί αριθμοόείκτες είναι εκείνοι οι οποίοι προέρχονται από τα στοιχεία του ισολογισμού και εκφράζουν την κατάσταση ττις ε­

πιχείρησης σε α^-ι·ΐ>μούς .

Αντίθετα οι αρι-νίμουείκτες οι οποίοι προκύπιουν από τα στοιχεία του λογαριασμού " Γενικής όΐκμετάΛευσης " έχουν δυναμικό χαρα­

κτήρα με την προϋπό-αεση ότι μπορούν να πμοβλέψουν τη μεΛΛ,οντική καιάσταση της επιχείρησης .

τέλος οι αριθμοόείκτες διακρίνονται σε:

α; ΑριθμοΒείκτες χρηματοοικονομικούς, οι οποίοι αναψέ^ονται στην οικονομική όιαχείρι,ση της επιχείρησης .

β) Αριθμοόείκτες τεχνικούς, οι οποίοι δείχνουν την επίδραση που ασκούν οΐ παράγοντες παραγωγής . Οι αριθμοώείκτες αυτοί α- ναφέρονται επίσης στην διαρθρωτική οργάνωση της επιχείρησης και την χρησιμοποίηση του ανθρώπινου δυναμικού της .

γ) Αριθμοόείκτες εκμεταλεύσεως, οι οποίοι αναφέρονται στο κόστος παραγωγής, κατασκευής κλπ.

Ακόμη οι αριθμοδείκτες μπορούν να ομαοοποιηθούν στις ακόλου­

θες κατηγορίες: ‘

α; Αριθμοόείκτες ρευστότητας, οι οποίοι μετρούν την ικανό- - τητα της επιχείρησης να ανταποκρίνεται στις βραχυπρόθεσμες υπο- χρώσεις της κατά ο χρόνο λήςεως.τους .

β) Αριθμοόείκτες δανειακής επιβάρυνσης, οι οποίοι μετρούν το βαθμό στον οποίο η χρηματοδότηση της επιχείρησης έχει γίνει με δανεισμό . '

γ) Αριθμοόείκτες κυκλοφοριακής ταχύτητας, οι οποίοι μετρούν το βαθμό αποτελεσματικής χρησιμοποίησης των περιουσιακών στοι­

χείων που απασχοΛούνται από την επιχ^.ίρηση .

ό) Αριθμοόείκτες αποόοτικότητας, που μετρούν τη συνολική αποτελ^σματικότητα της επιχείρησης, όπως αυτή εμφανίζεται από

-17-

τα ποοοστά οηόδοσης, ηου πραγματοποlήθηκ,αν επί των πω\ήσεων ^αι, επί της επένδυσης που πραγματοποtήμηπε .

Στη συνέ,.,ει,α θα αναφέρουμε λίγα Λ,ό',ι,α για τι,ς έννοεες της ρευστότητας και της αποδο;εικότητας, πρεν προχωρίσουμε στην εξέ­

ταση των σχεπεκών αρεθμοδεεκτών ..

Οε έννοεες αΟιές σχετίζονταε μεταξύ τους, αυτό όμως δεν θα πρέ- πεε σε καμία περίπτωση να οόηγήσεε στο να θεωρηθούν ταυτόσημες . Ρευστότατα

Ως ρευστότητα εννούμε την εκανόττιτα της επεχείρησης να αντα- ποκρεθεί στες βραχυπρόθεσμες υποχρεώσεες της .

ϋ οεκονομεκή κατάσταστ, μεας επεχείρησης, εεναε υγεής μόνον εφ' όσον δεαθέτεε επαρκή ρευστότητα .

Μεα έλλεεψη ρευστότητας μπορεί να σημαίνεε ότε η επεχείρηση δεν είνσε σε θέση να επωφεληθεί κάποεες ευνοεκές εκπτώσεες που προσ- φέρονταε από τους προμηθευτές καε γενεκά τες επεχεερηματεκές ευκαερίες που της παρουσεάζονταε .

Δεακ2ίσεε^_τΐ]^_βευστότ]]τα^

Την ρευστότητα την όεακρενουμε σε στατεκή καε Ρυναμεκή . Γεα τον προσοεορεσμό της στατεκής ρευστότητας, τα στοεχεία λαμ- ράνονταε όπως ακρεβώς εμφανίζον.ταε στον εσολογεσμό . Πρόκεεταε δηλαδή περί ενός εξ,ωτερεκού προσδεορέσμού ρευστότητας, μη πραγ- ματεκού γεατί αγνοείταε ο βαθμός ρευστοιεοεήσεως των στοεχεεων του ενεργητεκού .

Η στατεκή ρευστότητα ενδεαφέρεε τους μετόχους, τους πιστωτές , τες τράπεζες κλπ."

Η δυναμεκή ρευστότητα, η οποία ονομάζεταε καε εσωτερεκή , ιροσδεορίζε ιαε με βάση όλα τα εσωλογεστεκά δεδομένα, που είναε απαραίτητα γεα τον υπολογεσμό της κυκλοψορεακής ταχύτητας κά­

θε περεουσεακού στοεχείου καθώς καε του χρόνου λήξεως των υ- -18-

ποχρεώοεων κο l διακρενεταε για την σαν^ηνεια και την ακρίρεια της .

Αποδοτικότατα

0 όρος αποόοτικότητα εκψκάζτι την σχέστ; που υπάρχει ανάμε­

σα στα καθαρά κέρδη της επιχείρησης και του κεφαλαίου που έχει απασχοληθεί, είναι δηλαδή η γο.νιμότητα του κεφαλαίου μιας ορισ­

μένης περιόδου .

Η αποδοτικότητα κάθε επιχείρησης είναι το αποτέλεσμα ενός μεγάλου αριθμού επιχειρηματικών αποφάσεων, κα-αώς και της πολι­

τικής που ακολουθείται κάθε φορά στα θέματα τιμών, διαφήμισης κλπ.

Στην συνέχεια της εργασίας και πριν την πρακτική εφαρμογή των αριθμοόεικτών στα στοιχεία της επιχείρησης, θα ασχοληθού­

με με την ερμηνεία, το περιεχόμενο του κά-υε αριθμοδείκτη ξεχω­

ριστά, έτσι ώστε μετά να είμαστε σε θέση να σχολιάσουμε τα απο­

τελέσματα των συγκεκριμένων αριθμοόεικτών της επιχείρησης .

ά. ΑΡΙΘΜΟΔΕΙΚΤΕΣ ΔΟΜΗΣ (ΔΙΑΡΘΡΩΣΗΣ) ΠΕΡΙΟΥΣΙΑΣ (ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΟΥ)

0 αρι-»μοδείκτης αυτός δείχνει την σχέση που υπάρχει, μεταξύ κυκλοφοριακού ενεργητικού και συνολικού ενεργητικού, δηλαδή τι -ποσοστό στο σύνολο του ενεργητικού αντιπροσωπεύουν τα κυκλοφο­

ρ ιακά στοιχεία . 0 τύπος του δείκτη είναι:

Δείκτης εντάσεως κυκλ. στοιχείων = - £ ^ 5 ^ 2 2 2 2 2 2 | _ 5 Υ | 2 Υ Β ^ ϊο άριστο σημείο του αριθμοδείκτη, εξαρτάται από την φύση της οικονομικής δραστηριότητας και τον κλάδο στον οποίο ανήκει η επιχείρηση .

0 δείκτης αυτός σε συνδιασμό με τον δείκτη παγιοποιήσεως απεικονίζει την αναλογία των κεφαλαίων που έχουν διατεθεί στις δύο αυτές κατηγορίες .

2) Δείκτί]^ 25Υ22522Β22ώ5_Ξ2£2222125

0 αριθμοδείκτπ'ς παγιοποιήσεως, μας δείχνει την σχέση που υπάρχει μεταξύ των παγίων στοιχείων μιας επιχείρησης και του συνολικού ενεργητικού της .

0 τύπος του δείκτη είναι:

, - Πάγιο Ενεργητικό

Δείκτης παγιοποιήσεως περιουσίας = "2ύν3λ3·ΕνέργήΐΓκόϋ~

ΪΌ άριστο σημείο του αριθμοδείκτη αυτού όπως και του προη- -2ϋ-

γούμενου δείκτη, εξαρτάται ατιό την ψύση της οικ3ν:ιμικής δρα­

στηριότητας και τον κλάόο στον οποίο ανήκει η επιχείρηση . 0 δείκτης αυτός δίνει το βαι^μό παγιοπο ιήσεως της περιουσίας και μας πληροφορεί αν η επιχείρηση είναι εντάσεως παγίων κεφα­

λαίων ή όχι .

Για την κατάρτιση των παραπάνω δύο αριθμοδεικτών από τις οι­

κονομικές μονάδες και την αξιολόγησή . τους, λαμράνονται υπόψη οι ακόλουθες αρχές:

- Το άριστο σημείο ισορροπίας μεταξύ κυκλοφορούντος ενεργη­

τικού και παγίου, εξαρτάται από τον τομέα δραστηριότητας της ε­

πιχείρησης .

- Οι οικονομικές μονάδες εντάσεως παγίου κεψαλαίου, είναι υποχρεωμένες να πραγματοποιούν σημαντικές επενδύσεις για τεχνο­

λογικούς λόγους .

- Οι Βιομηχανικές μονάδες δεσμεύουν σημαντικά κεφάλαια σε πάγιες εγκαταστάσεις και μηχανολογικό εξοπλισμό, ενω οι εμπορι­

κές δεσμεύουν μεγάλα κεψάλαια οε αιοί^έματα .

- Οι διαφορές που παρουσιάζονται μεταξύ των επιχειρήσεων του ιδίου κλάδου, αποκαλύπτουν την διαφορετική ποΛίτική που ακολου­

θεί κάθε μία από αυτές και εντοπίζουν την ορ-σότητα ή μη των ε­

πιχειρηματικών αποφάσεων στον'τΟμέα των επενδύσεων .

Β. ΑΡΙβΜΟΔΕΙΚΤΕΣ ΔΟΜΗΣ ΚΕΦΑΛΑΙΟΥ (ΓίΑΘΗΤΙλΟΥ) Η ΧΡΗΜΑΤΟΔΟΤΗΣΗΣ Οι αριθμοδεικτες τις κατηγορίας αυτής επιτρέπουν την εςε- ταση της δομής τσυ παθητικού .

Μία ισορροπία πρέπει να αναζητηθεί μεταξύ των διαφόρων πη­

γών χρηματοδότησης . 0 σκοπός της ανάλυσης, είναι η εκτίμηση τηι, ισορρσπίας αυτής σε ιχέση με την ικανότητα της επιχείρησης να αντιμετωπίσει δύσκολες καταστάσεις και ταυτόχρονα να αντα-

ποκρίνίει τόσο οτις βραχυιιρόθε'ϊμες όοο nat στις μακροπρόθεσμες υτοχρεώσεες της ,

Τα ίδια κεφάλαια που είναι και η βασική πηγή κεφαλαίων της επιχείρησης, αποτελούν περιθώριο ασφάλειας για τους πιστωτές

■^ης και κάθε επιχείρηση πρέπει να έχει κάποιο ύψος ιόίου κεφα­

λαίου που θα επωμισθεί τον κίνόυνο στον οποίο είναι αναπόφευκτα εκτεθειμένη . Σε περίπτωση δε ανεπάρκειας των κεφαλαίων αυτών οι διευάύνοντες την επιχείρηση, αναλαμβάνουν το βάρος των κιν­

δύνων . Ακόμη όταν τα ίδια κεφάκαια είναι ανεπαρκή για να αντα- ποκριθεί η επιχείρηση στις'υποχρεώσεις της, οι πιστωτές είναι ευνατόν να εκμεταλλευθούν τη θέση αυτή και να τη θέσουν σε κατά­

σταση πτωχεύσεως ή να αναΧάβουν οι ίδιοι την ευθύνη να συνεχί- σουν τις εργασίες της, γεγονός το οποίο οΟηγεί στην απώλεια της ανεξαρτησίας της επιχείρησης .

Η ισορροπία των ιδίων και ξένων κεφαλαίων, προέρχεται από ένα διαρκή συμβιβασμό αεταςύ των απαιτήσεων ασφαλείας, ανεξαρ­

τησίας και αποδοτικότητσς των ιδίων κεφαλαίων .

Είναι σκόπιμο να τονιστεί ότι αυτή η ισορροπία διαφέρει τελείως από επιχείρηση σε επιχείρηση . ϊποκειμενική παράγοντες όπως η προτίμηση των διευούνοντων για ασφάλεια, ανεξαρτησία και αντι­

κειμενική όπως η αξία των παγίων στοιχείων, η ταχύτητα των απο­

θεμάτων, το επίπεδο σταθερότητας των κερδών, η αποδοτικότητα των επενδύσεων και η φύση εργασιών της επιχείρησης προσδιορί­

ζουν την χρηματοδοτική της δομή .

' Στην' πρακτική δύο τρόποι επιτρέπουν την έρευνα της χρημα­

τοδοτικής αυτονομίας και ισορροπίας της επιχείρησης: α) Εξέταση χης διαρθρωτικής δομής χρηματοόότήσεως . β) Προσοιορισμός επι- βαρύυοΓ.ως απο τοκους .

Σε σχέση μξ. τον πρώτο τρόπο, η σύγκριση των ιδίων κεφαλαίων

-22-

προς τ; ΰύνολο των μακροπροθέσμων και βραχοτιροθέσμων υποχμεώ- οεων, επιτρέπει τον προσδιορισμό του επιπέοου αυτονομίας χρη- μαΐοόοτήσεως .

0 αριθμοόεικτης ---- απεικονίζει τον βαθμό Σύνολο Υποχρεώσεων

ττ)ς οικονομικής αυτάρκειας της επιχείρησης .

Αποτελέσματα του δείκτη κατώτερα του 5ϋ/ ζώνη επικίνδυνη . Αποτελέσματα οείκτη κυμαινομένου από 30-5U/ ζώνη επαγρυπνή- σιως .

Αποτελέσματα δείκτη κυμαινομένου από 30-bp; κατάσταση καλή . τέλος άνω του 63; η επιχείρηση έχει όλες τις προοπτικές ε- πεκτάσεως και εςελίξεως και άριστες προΰποθέσε,ι ς οανεισ.ο,ού .

Για την μέτρηση της δανειακής εςαρτήσεως (επιράρυνσης) χρη­

σιμοποιούνται οι αριθμοόείκτες

_:ΐ^1 2_£ε2άκαιο____ Παθητικού Σύνολο Παθητικού

Για την κατάρτίιση των παραπάνω αριύμοόεικτών από την επιχεί­

ρηση και την αξιολόγηση τους, λαμβάνονται υπόψη οι ακόλουθες αρ­

χές ·

- Η άριστη σχέση, είναι δυνατό να διαφέρει από επιχείρηση σε επιχείρηση, όχι μόνο επειδή ανήκουν σε διαφορετικούς τομείς δρα­

στηριότητας αλλά επειδή διαφέρουν ως προς το μέγεθος και την πε­

ριουσιακή τους, διάρθρωση . '

- Η τάση των επιχειρήσεων να επεκτείνονται σε διάφορους κλά­

δους δραστΐιριόττ|τας, σε συνδυασμό με την προσπάθεια να οιαφορο- ποιούν τα προϊόντα τους, αυξάνει, τις δυσκολίες εκτιμήσcως της οικονομικής τους αυτάρκειας .

^ ___! Σύνολο Υποχρεώσεων , ^ ^ 0 δείκτης δανειακής πίεσης ( — ---it---^ δείχνει

ΣυνοΛο Παθητικού

το ύψος των κεφαλαίων που έχουν επενδύσει διάφοροι τρίτοι σττιν επιχείρηση· Όσο μικρότερος είναι ο ιαραπάνω δείκτης, σε σύγκρι­

ση με την τιμή του δείκτη προηγούμενων χρήσεων ή άλλων ομοειδών

ετιuχε οprioeuv, τόσο '-ια>ύτερος κρύνεταε ο υειπτης για ττ)ν ετιχεε- ρηση .

0 αριθμοδεικτης — — __ είναι ο οείκτης ο οποίος 2-υνοΛο Παθητικού

δείχνει το ποοοοτό ατό το σύνολο των οτοι,ν,είων του ενεργητικού τα οποία χρηματοδοτήθηκαν από τα ίόια κεφάλαια .

0 δείκτης αστός φανερώνει έμμεσα την εξάρτηση της επιχείρησης από τους διάφορους δανειστές της .

Ακόμη ο δείκτης αυτός ενδιαφέρει τόσο το φορέα της επιχείρησης όσο και τους πιστωτές της, γιατί αυτός φανερώνει το ραθμό χρημα­

τοπιστωτικής ανεςαρττισίας της επιχείρησης .

Γ. ΑΡΙΘΜΟΔΕΙΚΤΕΣ ΧΡΗΚΑΤΟΔΟΤΗΙΕΩΣ ΤΩ|(/ ΑΚΙΚΗΤΟΠΟΙΗΣ^^ΩΝ Τ. Ακ ιθ„ο6εικτη^_πα);ιο^οLT}0]]^_L· όιων_^ε<£αΛαιων .

Ο αριθμοόείΛτης-- _ί°ii±_^SajaAa^a_— ^ απεικονίζει το μα-ίίμό Π ά^10 Ενεργητικό

χμηματοόοτήοεως (καλυψεως) των ακινητοποιήσεwv (,τα,'ίων,. της οι- κονοαικής μονάοας από τα ίοια κεφάλαια ττ)ς .

C αριθμοόείκτης αυτός καταρτίζεται στις εξής όυο παραλλαγές α) ϊπο στενή έννοια, οπότε στα ίόια κεφάλαια περιλαμράνεται μόνο το καταβλημένο κει^άλαιο. η διαφορά από διάθεοη μετοχών υπέρ το άρτιο και τα κάθε ίόους αποθεματικά .

β) Υπό ευρύτερη έννοια οπότε στα ίόια κε^-άλαια, εκτός από το καταβλημένο κεφάλαιο, την διαφορά από οιάθεση μετοχών υπέρ το άί·τιο και τα αποθεματικά, περιλαμβάνεται τόσο το υπόλοιπο κερδών που μεταφέρεται εις νέο, όσο και τα κεφάλαια (κυμίως όταν πρό­

κειται για ατομικές και προσωπικές επιχειρήσεις; που η φύση τους επιτρέπει Έην εξομοιώση τους προς τα ίοια κε,άλαια (π.χ. καταθέ­

σεις του επιχειρηματία ή εταίρων) .

Για ιην κατάρτηση του παραΓ.άvαJ αριθμούείκτη από τις επιχει­

ρήσεις και την αξιολόγηση του, λαμβάνεται υπόψτι ότι η σταθερό­

τητα που χαρακτηρίζει τα ίδια κεφάλαια προσοίόει στον τρόπο αυ­

τό χρημαποδοτήσεως των μέσων δράοε^^ς αναμφισβήτητη ασφάλεια, όταν το πηλίκο της διαιρέσεως είναι μεγαλύτερο από την μονάδα (δηλαδή σε πόσοστό όταν υπερβαίνει το ΐΟΟφ

'Οταν η τιμή του αρι-μμοοείκτη είναι μεγαλύτερη από την μο­

νάδα, αυτό δείχνει οτι έθα μέρος του καθαρού κεφαλαίου κίντισης καλύπτεται απο τους φορείς .ης επιχείρησης ,

Αν τα ίδια κεφάλαια δεν καλύπτουν τα πάγια στοιχεία τότε η διαφορά να πρεπει να καλυφθεί από ξένα κεφάλαια και μάλιστα μακροπρόθεσμα .

>τία αυξυτική τάση τΐ|ς τιμής του αριθμοδείκτη δείχνει ότι η - 2 ο -

ετχεχταοη του κείίαλαεουχιχ,οΰ εξοτίΛίσμου της ε^.ιχείρησης -;χει χρτι- αατοόοτηθεε κατά μεγαλύτερο ποσοστό από τα τδτα παρά από τα ξέ­

να κεφάλαια .

λντέθετα μτα πτωτική τάση .ης τιμής του αρι-σμοοεικτη δείχνει ότι τα κεφάλαια για την επέκταση των παγίων περιουσιακών στοιχείων έχουν προέλθει κατά ένα μεγάλο βα-ϊίμό, από τους τρίτους και όχι από τους φόρείς της επιχεί^ηοης .

0 αριθμοδείκτης -4ά3βϋ0_^εγάλαια--- ^ δείχνει το ποσοστό πάγιο Ενεργητικό

καλύψεως τοον ακινητοποησεων ατο τα διαρκή ή μόνιμα κεφάλαια (ί­

δια + μακροπρόθεσμα κεφάλαια) -

Αν ο δείκτης είναι μικρότερος της μονάδας, αυτό σημαίνει ότι η επιχείρηση χρηματοδοτεί ένα μέρος των παγίων στοιχείων της με βραχυπρόθεσμες υποχρεώσεις .

Η φυσιολογική πάντως κατάσταση είναι εκείνη στην οποία ο υείκτης υπερβαίνει την μονάδα . _

Δ. ΑΡΙ0ΜΟΔΕΙΚΤΕΣ ΡΕΥΣΤΟΤΗΤΑΣ ,

I Apι&μocείκτη5_κυκλo^ooιακήc_^Jευστoτ^τα£

0 αριθμοόείκτης αυτός δείχνει τη σχέοη,που υπάρχει μεταξύ των κυκλοφοριακών ατοιχ,είων και των βραχυπροθέσμων υπο'χρεώσεων

μιας επιχείρησης . , ■

0 τύπος του δείκτη είναι:

γεν.«ής ρευοτόγητ.ς . -biiiioio.soOv.EveeYsitio,.

Βραχυπρόθεσμες ϊποχρεωοεις 0 αριθμοδείκτης αυτο'ς εκφράζει μια στατική αντίληψη του ποιοι παραγωγικοί πόροι είναι διαύεσιμοι σε μία όεόομενη χρο­

νική στιγμή .

0 δείκτης κυκλοφορία-.ής ή γενικής ρευστότητας όπως λέγεται είναι ο δείκτγς που χρησιμοποιείται πιο συχνά από όλους τους

οειπτες . Δεν ααοτελει μονο το μετ^,ο ρευατοτητας της επιχεεμτ- θί;ς, α-\λά ειΓναε ετίσης και το μέτρο του τεριθ;>.ρίου αον^αΛειας που τρέπει να Διατηρεί η διοίκηση της επιXc.iρησης, χια να καλύψει την αναπόφευκτη ανισότητα στη ροή τυυν κεφαλαίων μέσω τ^,^ν λογαριασ^-ών του κοκλοφορούντος ενερνητικού και των βραχυπροθέσμων υποχρεώ­

σεων .

Οι βασικοί λόγοι που έχουν οοηγήσει στην πλατία χρησιμοποίη­

ση του αμίθμοόείκτη αυτού ως μέτρου της ρευστότητας της επιχεί­

ρησης .

α) 0 αριαμοώε,ίκτης αυτός μετράει το βαθμό στον οποίο τα κυ- Άοφοριακά περιουσιακά στοιχεία καλύπτουν τις βραχυπρόθς,σμ-ες υ­

ποχρεώσεις . 'Ορο μεγαλύτερο είνα., το ύψος τ>*)ν κυκλοφοριακών πε­

ριουσιακών στοιχεία-ν σε σχέση με τις τρέχουσες υποχρεώσεις τόσο μεγαλύτερη είναι η εγγύση ότι οι υποχρεώσεις αα μπορέσουν να ικ(γνοποιηθούν από τα υπάρχοντα περιουσιακά στοιχεία . Γενικά μπο- ρούμί να πούμε ότι μια μεγάλη τιμή του αμίθμοοείκτη αυτού, συνε­

πάγεται μικρότερο κίνδυνο για τα άτομα που έχουν επ£νίύθ;^ι στην επιχείρηση .

β) Το πλεόνασμα των κυκλοφοριακών περιουσιακών στοιχείων πά­

νω απο τις τρέχουσες υποχρεώσεις παρέχει περιθώριο ασ-μάλειας, με άλλα λό^ια ένα δτρώμα προστασίας έναντι ζτιμιών. που είναι ουνατό να πραγματοποιηθούν στην περίπτωση εκποίησης κυκλοςοριακώ'ν πε­

ριουσιακών στοιχείων . Ετσι οσο πιο ουσιαστι^

γ) 0 αριθμοδείκτης αυτός μετράει το α π ^ ε ^ α των^^^'^τάν κε- φα αίων πάνω από τις τρέχουσες υποχρεώσεις, είναι δια- θ·^'σιμο ως περιθώριο ασφάλειας έναντι ττ|ς αβεβαιότητας και των τυχαίων όιαπαμαγών, όπως απεργία, έκτακτες ζημιές και άλλα αβέ­

βαια γεγονότα που μπορούν να μειώσουν αΧΧά και να σταματήσουν

-27-

apoau;pLv<i την ειοροή >ι.εφα\αίων .

Κατά την όιερεύνηοη του εείχτη ΛυκΛο^Ομί-αχής ρευσιότητας είναι απαι,αιτητο να δίνεται τροσοχή στις διάφορες κατηγορίε�