ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΙΔΡΥΜΑ ΑΝ. ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ ΚΑΙ ΘΡΑΚΗΣ
ΣΧΟΛΗ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΚΑΙ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ
ΤΜΗΜΑ ΛΟΓΙΣΤΙΚΗΣ ΚΑΙ ΧΡΗΜΑΤΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ
ΘΕΜΑ ΠΤΥΧΙΑΚΗΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ:
ΔΙΕΘΝΗ ΛΟΓΙΣΤΙΚΑ ΠΡΟΤΥΠΑ ΓΙΑ ΜΙΚΡΟΜΕΣΑΙΕΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ ΜΕΛΕΤΗ ΠΕΡΙΠΤΩΣΗΣ ΣΤΟ Ν. ΠΕΛΛΑΣ
ΥΠΕΥΘΥΝΟΣ ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ: ΜΑΝΔΗΛΑΣ ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΥ ΓΑΡΟΥΦΑΛΙΑ Α.Μ 10178
ΚΑΖΑΚΑ ΒΑΣΙΛΙΚΗ Α.Μ 10227
ΚΑΒΑΛΑ ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ 2014
ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ
ΕΥΧΑΡΙΣΤΙΕΣ... 4
ΠΙΝΑΚΑΣ ΕΡΜΗΝΕΙΑΣ ΣΥΝΤΟΜΕΥΜΕΝΩΝ ΟΡΩΝ... 5
ΕΙΣΑΓΩΓΗ... 6
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1ο ΜΙΚΡΟΜΕΣΑΙΕΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ (ΜΜΕ) 1.1 Ορισμός των ΜΜΕ... 7
1.2 Ορισμός πολύ μικρές, μικρές, μεσαίες επιχειρήσεις...8
1.3 Ιστορική αναδρομή ΜΜΕ... 9
1.4 Ο ορισμός του ΕΟΜΜΕΧ (Ελληνικός Οργανισμός Μικρών -Μεσαίων Επιχειρήσεων και Χειροτεχνίας...10
1.5 Πλεονεκτήματα και αδυναμίες...11
1.6 Οι ΜΜΕ στην Ευρωπαϊκή Ένωση και στην Ελλάδα...13
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2ο ΔΙΕΘΝΗ ΛΟΓΙΣΤΙΚΑ ΠΡΟΤΥΠΑ ΓΙΑ ΜΜΕ 2.1 Διεθνή Λογιστικά Πρότυπα για ΜΜΕ...14
2.2 Λόγοι ανάπτυξης των Δ.Λ.Π...16
2.3 Πλεονεκτήματα εισαγωγής...18
2.4 Η εφαρμογή των Δ.Π.Χ.Π στον κόσμο...19
2.5 Η ανάγκη δημιουργίας ΔΠΧΠ ειδικά για τις ΜΜΕ... 20
2.6 Ιστορικό των ΔΠΧΠ για τις ΜΜΕ... 21
2.7 Σκοπός του ΔΠΧΠ για τις ΜΜΕ... 22
2.8 Ποιοι έχουν δικαίωμα να χρησιμοποιούν τα ΔΠΧΠ από τις ΜΜΕ... 23
2.8.1Ποιες εταιρίες θεωρούνται δημόσιες... 24
2.8.2Μη δημόσιες εταιρίες... 25
2.9 Δομή και περιεχόμενο του ΔΠΧΠ για τις ΜΜΕ...26
2.10 Ποιες επιχειρήσεις χαρακτηρίζονται Μικρομεσαίες σύμφωνα με το πρότυπο των ΔΠΧΠ για τις ΜΜΕ... 27
2.11 Διαφορές ΔΠΧΠ και ΔΠΧΠ για ΜΜΕ... 28
2.12 Πλεονεκτήματα εφαρμογής των ΔΠΧΠ για ΜΜΕ... 30
2.13 Κόστη από την εφαρμογή των ΔΠΧΠ για ΜΜΕ... 31
2.14 Προβλήματα για τις Ελληνικές Επιχειρήσεις λόγω εφαρμογής ΔΠΧΠ για ΜΜΕ... 32
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 3ο Η ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ ΤΗΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ
3.1 Στόχος της έρευνας... 35
3.2 Το πεδίο της έρευνας... 35
3.3 Η μεθοδολογία της έρευνας... 35
3.4 Το δείγμα της έρευνας... 36
3.5 Ο σχεδιασμός της έρευνας και η ανάλυση του δείγματος... 36
3.6 Ανάλυση των δεδομένων... 38
3.7 Δειγματοληψία της έρευνας... 38
3.8 Ανάλυση συσχέτισης... 59
3.9 Παραγοντική ανάλυση... 72
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 4ο ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ 4.1 Συμπεράσματα της έρευνας... 78
4.2 Προτάσεις για μελλοντική έρευνα... 79
ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ: ΕΡΩΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟ...80
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ... 85
ΕΥΧΑΡΙΣΤΙΕΣ
Με την ολοκλήρωση της πτυχιακής μας εργασίας θα θέλαμε να εκφράσουμε τις ευχαριστίες στον επιβλέποντα καθηγητή μας κ. Μανδήλα Αθανάσιο για την υπομονή, τη συνεχή υποστήριξη καθώς και τον χρόνο που διέθεσε προκειμένου να ολοκληρωθεί η πτυχιακή μας εργασία. Επιπλέον θα θέλαμε να ευχαριστήσουμε τους καθηγητές και τις καθηγήτριες του τμήματος Λογιστικής και Χρηματοοικονομικής, οι οποίοι στο χρονικό διάστημα της τετραετούς φοίτησης, μας όπλισαν με τα απαραίτητα εφόδια για να μπορέσουμε να ανταπεξέλθουμε σε ένα απαραίτητο πρόγραμμα σπουδών.
Επίσης δεν θα μπορούσαμε να παραλήψουμε να ευχαριστήσουμε θερμά τις οικογένειες μας για την αμέριστη ηθική και υλική συμπαράσταση όλα τα χρόνια της φοίτησης μας στο ΤΕΙ Ανατολικής Μακεδονίας και Θρακης.
Τέλος είναι αναγκαίο να εκφράσουμε τις ευχαριστίες μας η μία στην άλλη καθώς τα χρόνια αυτά των σπουδών μας γνωριστήκαμε και γίναμε αδερφές στηρίζοντας η μία την άλλη , στα εύκολα αλλά και στα δύσκολα ανακαλύπτωντας ότι οι σπουδές είναι ένα απο τα καλύτερα κομμάτια της πορείας των ανθρώπων καθώς γνωρίζεις σημαντικούς ανθρώπους και δημιουργείς οικογένειες και φιλίες ζωής.
ΠΙΝΑΚΑΣ ΕΡΜΗΝΕΙΑΣ ΣΥΝΤΟΜΕΥΜΕΝΩΝ ΟΡΩΝ
Ελληνικές Συντομεύσεις
Δ.Λ.Π Διεθνή Λογιστικά Πρότυπα
Δ.Π.Χ.Π Διεθνή Πρότυπα Χρηματοοικονομικής Πληροφόρησης Δ.Π.Χ. Α Διεθνή Πρότυπα Χρηματοοκονομικής Αναφοράς Ε.Γ.Λ.Σ Ελληνικό Γενικό Λογιστικό Σχέδιο
Ε.Δ.Λ.Π Επιτροπή Διεθνών Λογιστκών Προτύπων Ε.Ε Ευρωπαϊκή Ένωση
Ε.Λ.Π Ελληνικά Λογιστικά Πρότυπα
Ε.Ο.Μ.Ε.Χ Ελληκικός Οργανισμός Μικρών-Μεσαίων Επιχειρήσεων και Χειροτεχνειας
Μ.Ε.Δ Μόνμη Επιτροπή Προτύπων Μ.Μ.Ε Μικρές και Μεσαίες Επιχειρήσεις
Σ.Δ.Λ.Π Συμβούλιο Διεθνών Λογιστικών Προτυπών Σ.Ε.Π Συμβουλευτική Επιτροπή Προτύπων
Bsvsc Suvtqus'ücsic
F.A.S Financial Accounting Standard F.A.S.B Financial Accounting Standard Board I.A.S International Accounting Standard
I.A.S.B International Accounting Standards Board I.A.S.C International Accounting Standards Committee S.A.C Standards Advisory Council
S.E.C Securities and Exchange Commission
I.F.R.I.C International Financial Reporting Interpretation Committee I.F.R.S International Financial Reporting Standards
ΕΙΣΑΓΩΓΗ
Στην σημερινή εποχή εξαιτίας τόσο της οικονομικής κρίσης που μαστίζει το μεγαλύτερο ποσοστό των Ευρωπαϊκών όσο και λόγω του ανοίγματος των εθνκών αγορών θεωρείται αναγκαία η ομοιογενοποίηση των οικονομικών καταστάσεων σε Δημόσιο και Ιδιωτικό τομέα. Επιπλέον είναι αναγκαίο να επισημανθεί ότι επειδή η κρίση όπως προαναφέρθηκε επηρεάζει αρνητικά σχεδόν όλες τις χώρες ανά το κόσμο, θα ήταν ωφέλιμο να εφαρμοστούν ομοιόμορφα λογιστικά πρότυπα έτσι ώστε να δημιουργηθεί ένα υπόβαθρο το οποίο θα βοηθήσει όλους τους ενδιαφερομένους των οικονομικών καταστάσεων να ανακτήσουν την εμπιστοσύνη τους προς τις επιχειρήσεις.
Η Ελλάδα ανήκει θα έλεγε κανείς στις χώρες που επηρεάζονται αισθητά από τα παραπάνω γεγονότα και καθώς δεν είναι σε θέση να "απαλλαχτεί" αναγκάζεται να τα ακολουθεί Έχοντας ώς κύριο μέσο για την ερμηνεία και λειτουργία των επιχειρήσεων το Γενικό Ελληνικό Σχέδιο δεν είναι σε θέση να αντιμετωπίσει τις απαιτήσεις των χρηστών των οικονομικών καταστάσεων καθώς θεωρείται αρκετά απαρχαιωμένο. Για το λόγο αυτό εφαρμόστηκαν τα Διεθνή Λογιστικά Πρότυπα τα οποία εξασφάλιζουν την διαφάνεια που χρειάζονται οι χρήστες των οικονομικών καταστάσεων.
Τα Διεθνή Λογιστικά Πρότυπα εφαρμόζονται σε υποχρεωτικό επίπεδο μόνο στις Μεγάλες Επιχειρήσεις εισηγμένες στο Χρηματηστήριο Αξιών. Αυτό συμβαίνει επειδή οι Μεγάλες Επειχειρήσεις έχουν τιν οικονομική άνεση να πραγματοποιήσουν ευκολότερα αλλαγές σε ότι έχει σχέση με την οικονομική λειτουργία τους. Όμως τα ΔΛΠ θα μπορούσαν να εφαρμόζονται και στον κλάδο των Μικρομεσαίων Επιχειρήσεων παρ’όλες τις αδυναμίες που θα αντιμετώπιζαν με την εφαρμογή τους.
Στο σημείο αυτό έρχεται η εργασία να διαλευκάνει αν όντως τα Διεθνή Λογιστικά Πρότυπα είναι σε θέση να εφαρμοστούν στις ΜΜΕ.
Το αντικείμενο της εργασίας αυτής είναι ο προσδιορισμός της σπουδαιότητας των ΔΛΠ στις ΜΜΕ. Έαν σκεφτεί κανείς τη δυσκολία για την υλοποίηση των ΔΛΠ προκύπτει ένα εύλογο ερώτημα άν και κατά πόσο η εφαρμογή των ΔΛΠ και στις ΜΜΕ θα επιφέρει θετικά αποτελέσματα.
Προκειμένου να αναλυθεί το θέμα αυτό, αρχικά στην εργασία θα γίνει αναφορά στον ορισμό των ΜΜΕ και σε ότι έχει σχέση με αυτές,στη συνέχεια θα επισημανθεί ο ρόλος των Διεθνών Λογιστικών Προτύπων για τον κλάδο των ΜΜΕ, καθώς και τα αποτελέσματα που προκύπτουν απο αυτή την έρευνα το κατά πόσο δηλαδη οι ΜΜΕ του συγκεκριμένου Νομού είναι σε θέση να αποδεχτούν τα ΔΛΠ. Στο τέλος θα επισημανθούν τα συμπεράσματα που προκύπτουν από την ανάλυση στο βιβλιογραφικό και στο ερευνητικό κομμάτι της εργασίας.
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1ο : ΜΙΚΡΟΜΕΣΑΙΕΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ(ΜΜΕ)
1.1 ΟΡΙΣΜΟΣ ΤΩΝ ΜΜΕ
Τα τελευταία χρόνια η έννοια της μικρομεσαίας επιχείρησης (ΜΜΕ) είναι δύσκολο να διασαφηνιστεί. Αυτό συμβαίνει επειδή η κάθε επιχείρηση από χώρα σε χώρα διαφοροποιείται τόσο στα χαρακτηριστικά που λαμβάνονται υπόψη για την ομαλή λειτουργία της, όσο και στις κοινωνικές , οικονομικές συνθήκες που επικρατούν και επηρεάζουν το μέγεθός της. Από την άλλη πλευρά και οι ίδιες οι επιχειρήσεις διαφέρουν μεταξύ τους ανάλογα με τον επιδιωκόμενο σκοπό, με αποτέλεσμα να μην είναι δυνατή η εγκαθίδρυση ενός συγκεκριμένου ορισμού(Τσελεμπή, 2012).
Καθώς λοιπόν είναι δύσκολο να προσδιοριστεί ο ορισμός της μικρομεσαίας επιχείρησης η Ευρωπαϊκή Ένωση χρησιμοποίει ορισμένα κριτήρια προκειμένου να υπάρξει μία κατάταξη των επιχειρήσεων. Οι διάφορες οικονομικές έννοιες που χρησιμοποιούνται γι' αυτό τον σκοπό αφορούν κυρίως κριτήρια που σχετίζονται, με το μερίδιο αγοράς της επιχείρησης, την δομή της διοίκησης καθώς επίσης και τον βαθμό ανεξαρτησίας της, δηλαδή κατά πόσο η επιχείρηση δεν αποτελεί μέρος κάποιου ομίλου για να επηρεάζονται οι αποφάσεις του ιδιοκτήτη σχετικά με τις
δραστηριότητες της. (Σιαμπίρη, 2011),
(http://ec.europa.eu/enterprise/policies/sme/files/sme_definition/sme_report_2009_en.
pdf)
Επειδή όμως ο οικονομικός αυτός ορισμός δεν γίνεται να χρησιμοποιηθεί επαρκώς για τη λειτουργία της επιχείρησης, έχει υιοθετηθεί ένας στατιστικός ορισμός που είναι σε θέση να καλύψει έως ένα βαθμό το μεγάλο σε μέγεθος φάσμα των κατηγοριών των επιχειρήσεων. Η σημασία της μικρομεσαίας επιχείρησης γίνεται περισσότερο εμφανής με την χρήση κριτηρίων που αφορούν: α) το μερίδιο της αγοράς με κύριο γνώμονα τον κύκλο εργασιών της, β) το μέγεθος της , το οποίο γίνεται εμφανές μέσω του αριθμού του προσωπικού εργασίας και γ) τα συνολικά έσοδα που παρουσιάζονται στις ετήσιες χρηματοοικονομικές καταστάσεις συγκεκριμένα στον ετήσιο ισολογισμό.
Ωστόσο θα μπορούσε κανείς να παρατηρήσει ότι και με την υιοθέτηση αυτών των κριτηρίων δεν είναι εύκολο να αποσαφηνιστεί η έννοια της ΜΜΕ. Αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι τα κριτήρια αυτά εφαρμόζονται ανάλογα με την οικονομική δραστηριότητα της κάθε επιχείρησης, παραδείγματος χάρη το κριτήριο που σχετίζεται με την απασχόληση χρησιμοποιείται προκειμένου να προσδιοριστεί το μέγεθος μιας εταιρείας που ανήκει στους κλάδους μεταποίησης, κατασκευών και ορυχείων. Ακόμη ο κύκλος εργασιών αφορά των τομέα των υπηρεσιών(π.χ. χονδρικό-λιανικό εμπόριο) και τέλος το σύνολο του ύψους του ενεργητικού σχετίζεται με τις επιχειρήσεις οδικών μεταφορών. Παρ’όλες τις διευκρινήσεις δεν είναι σαφές το νόημα του ορισμού ΜΜΕ καθώς υπάρχουν σε όλες τις περιπτώσεις κάποιες επιφυλάξεις, όπως στους κλάδους
οικονομικής δραστηριότητας με ανεπτυγμένη αυτοματοποιημένη παραγωγή, γίνεται απαραίτητη η χρήση μεγάλου χρηματοοικονομικού μεγέθους με μικρό ποσοστό εργατικού δυναμικού ή ακόμη και στους κλάδους που αφορούν την παραγωγή όπου έως ένα βαθμό αυτή πραγματοποιείται με το σύστημα της υπεργολαβίας τότε και πάλι το κριτήριο του κύκλου εργασιών είναι σχεδόν ανεπαρκή. Έτσι για να αποφευχθούν αυτά τα προβλήματα η Ευρωπαϊκή Επιτροπή καθόρισε την έννοια της μικρής επιχείρησης από το σύνολο των υπολοίπων με βάση τους εξής παράγοντες (Σιαμπιρη, 2011) :
■ Κύκλος Εργασιών
■ Αριθμός Εργαζομένων
■ Σύνολο του ενεργητικού
1.2 ΟΡΙΣΜΟΣ ΠΟΛΥ ΜΙΚΡΕΣ. ΜΙΚΡΕΣ. ΜΕΣΑΤΕΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ
Όπως έχει ήδη αναφερθεί μια μικρή επιχείρηση προκειμένου να διαφοροποιηθεί από τις υπόλοιπες κατηγορίες επηρεάζεται από τον ετήσιο εισόδημα της, από τον αριθμό των ατόμων που εργάζονται σε αυτή και από το σύνολο του ενεργητικού που παρουσιάζει στον ετήσιο ισολογισμό της. Για την πιο ακριβή κατανόηση της έννοιας ΜΜΕ η Ευρωπαϊκή Επιτροπή προχώρησε στον διαχωρισμό αυτής σε πολύ μικρή, μικρή και μεσαία επιχείρηση.
Στον παρακάτω πίνακα γίνεται εμφανής ο διαχωρισμός αυτός
Πίνακας 1: Τα κριτήρια διαχωρισμού των επιχειρήσεων Κατηγορία επιχείρησης Υπάλληλοι Κύκλος
εργασιών
Ή Σύνολο ισολογισμού Μεσαία < 250 < 50 εκατ. ευρώ < 43 εκατ. Ευρώ Μικρή < 50 < 10 εκατ. ευρώ < 10 εκατ. Ευρώ Πολύ μικρή < 10 < 2 εκατ. ευρώ < 2 εκατ. Ευρώ
(Πηγή:http://ec.europa.eu/enterprise/policies/sme/facts-flgures-analysis/sme- deflnition/index_en.htm )
Είναι εμφανές από τον Πίνακα:1 ότι ως πολύ μικρή επιχείρηση ορίζεται αυτή η οποία έχει στην διάθεση της λιγότερους από 10 εργαζομένους και ο κύκλος εργασιών ή το σύνολο του ενεργητικού της φθάνει ως 2 εκατομμύρια ευρώ ετησίως. Η μικρή επιχείρηση έχει έως και 50 εργαζομένους ,ο κύκλος εργασιών όπως επίσης και το σύνολο ισολογισμού "αγγίζει" τα 10 εκατομμύρια ευρώ. Αν ωστόσο μια επιχείρηση απασχολεί μέχρι 250 υπαλλήλους, ο κύκλος εργασιών και το σύνολο του ενεργητικού δεν υπερβαίνουν τα 50 εκατομμύρια και τα 43 αντίστοιχα τότε η επιχείρηση αυτή ανήκει στην κατηγορία μεσαία επιχείρηση.
Επιπλέον είναι σημαντικό να τονιστεί το γεγονός ότι ο αριθμός των υπαλλήλων αποτελεί πρωταρχικό κριτήριο προκειμένου να προσδιοριστεί η κατηγορία στην οποία ανήκει μια ΜΜΕ. Το κριτήριο αυτό καλύπτει τους εργαζόμενους με πλήρη ή μερική-εποχιακή απασχόληση που περιλαμβάνει (Σιαμπιρη,2011), (ht
pdf):
■ τους μισθωτούς,
■ τα άτομα που εργάζονται για την επιχείρηση, έχουν σχέση εξάρτησης προς αυτήν και εξομοιώνονται με μισθωτούς με βάση το εθνικό δίκαιο,
■ τους ιδιοκτήτες-επιχειρηματίες,
■ τους εταίρους που ασκούν τακτική δραστηριότητα εντός της επιχείρησης και προσπορίζονται οικονομικά πλεονεκτήματα από την επιχείρηση
Ο ετήσιος κύκλος εργασιών ορίζεται ως το εισόδημα είσπραξης της επιχείρησης κατά την διάρκεια του κάθε οικονομικού έτους, το οποίο πηγάζει από την πώληση προϊόντων ή την παροχή υπηρεσιών έπειτα από την αφαίρεση των εκπτώσεων επί των πωλήσεων. Ο κύκλος εργασιών δεν περιλαμβάνει το φόρο προστιθέμενης αξίας ή κάποιους άλλους έμμεσους φόρους.
Στο σημείο αυτό είναι απαραίτητο να σημειωθεί ότι αν η επιχείρηση υπερβαίνει τον αριθμό των υπαλλήλων ή των χρηματοοικονομικών ποσών στη διάρκεια του έτους η επιχείρηση έχει την ιδιότητα της ΜΜΕ με την οποία ξεκίνησε το έτος.
Εάν όμως δεν τηρήσει κάποιο από τα προαναφερόμενα του Πίνακα 1 για δύο συνεχόμενα έτη τότε δεν θα έχει αυτή την ιδιότητα. Αντίστοιχα, αν μια μεγάλη επιχείρηση για δύο συνεχόμενα έτη παρουσιάζει κατώτερα όρια αντίστοιχα με αυτά του Πίνακα 1 τότε αποκτά την ιδιότητα της μικρομεσαίας επιχείρησης.
1.3 ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΑΝΑΔΡΟΜΗ ΜΜΕ
Οι μικρές και οι μεσαίες επιχειρήσεις χαρακτηρίζονται από απέραντη πολυμορφική παράδοση καθώς επίσης και από σημαντικά επιτεύγματα. Επιπλέον η κατηγορία αυτών των επιχειρήσεων έχει ζωτική σημασία, καθώς ελάχιστοι είναι οι τομείς της παγκόσμιας οικονομίας που έχουν την δυνατότητα να επιβιώσουν χωρίς τα προϊόντα και τις υπηρεσίες τους (Αναστασίου - Ταραζά, 2008).
Ο ρόλος των μικρομεσαίων επιχειρήσεων άνθισε από την αρχή της γραπτής Ιστορίας και σχετιζόταν σχεδόν με όλους τους αρχαίους πολιτισμούς. Έλληνες, Άραβες,
Βαβυλώνιοι, Αιγύπτιοι, Εβραίοι, Φοίνικες και Ρωμαίοι αποτελούν τους σημαντικότερους από τους πιο αρχαίους πολιτισμούς της παγκόσμιας ιστορίας που εμφάνισαν εξαιρετικές επιδόσεις στην κατηγορία των ΜΜΕ( Αναστασίου - Ταραζά, 2008).
Όμως τα προϊόντα και οι υπηρεσίες που παρείχαν, συχνά ήταν πρόχειρα και ελαττωματικά. Οι καταναλωτές αντιμετώπιζαν καταστάσεις εξαπάτησης και υπερβάλλουσας χρέωσης, το φαινόμενο αυτό είχε σαν αποτέλεσμα οι μικρές επιχειρήσεις να γίνουν αντικείμενο χλευασμού(Αναστασίου - Ταραζά, 2008).
Επίκεντρο όλης αυτής της αντιπαράθεσης στάθηκε ο Χαμουραμπί ο Βασιλιάς της Βαβυλώνας. Το 2100π.Χ παρουσίασε έναν κώδικα 300 νόμων που αφορούσε την προστασία των καταναλωτών και των μικρών επιχειρηματιών κυρίως στη περίπτωση απάτης, φαινόμενο ζωτικής σημασίας ακόμη και στη σημερινή εποχή.( Αναστασίου - Ταραζά, 2008).
Ακόμη είναι σωστό να αναφερθεί ότι η εξάπλωση του πολιτισμού σε όλες τις χώρες του κόσμου οφείλεται έως ένα μεγάλο βαθμό στις μικρές επιχειρήσεις. Κατά τη διάρκεια της δεκαετίας του 1980 και στις αρχές του 1990 οι μικρές και οι μεσαίες επιχειρήσεις άρχισαν να απολαμβάνουν μεγαλύτερο κύρος και εκτίμηση, επειδή κατείχαν την ικανότητα εφεύρεσης νέων προϊόντων αλλά και τη δημιουργία νέων θέσεων εργασίας. Το ίδιο χρονικό διάστημα ο αριθμός των ΜΜΕ αυξήθηκε σημαντικά διότι η ασφάλεια των θέσεων εργασίας διαβρωνόταν όλο και περισσότερα άτομα αποφάσιζαν να δημιουργήσουν μια δική τους επιχείρηση (Αναστασίου - Ταραζά, 2008).
1.4 ΟΡΙΣΜΟΣ ΤΟΥ ΕΟΜΜΕΧ (ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΣ ΜΙΚΡΩΝ- ΜΕΣΑΙΩΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΚΑΙ ΧΕΙΡΟΤΕΧΝΙΑΣ)
Ο ΕΟΜΜΕΧ(ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΣ ΜΙΚΡΩΝ-ΜΕΣΑΙΩΝ
ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΚΑΙ ΧΕΙΡΟΤΕΧΝΙΑΣ) για την Ελλάδα αποτελεί τον βασικό φορέα άσκησης της πολιτικής που αναφέρεται στις ΜΜΕ. Έχοντας εισέλθει η Ελλάδα στην Ευρωπαϊκή ένωση εφαρμόζει κοινή πολιτική όσο αφορά τις ΜΜΕ. Η βασική πολιτική που εφαρμόστηκε για το κλάδο των μικρομεσαίων επιχειρήσεων στην χώρα μας εκφράστηκε με την πολιτική των επενδυτικών/κινήτρων μέσω των αναπτυξιακών νόμων, επίσης με τη χορήγηση επιδοτούμενων δανείων με την απόφαση της Νομισματικής Επιτροπής 197/1978 αλλά και με την αρχή των χρηματικών ενισχύσεων προς τις εξαγωγικές επιχειρήσεις με βάση την απόφαση τη Νομισματικής Επιτροπής 1574/1970. (www.eommex.gr), (Σιαμπιρη,2011). Μέσα στα πλαίσια της βελτίωσης του επιχειρηματικού περιβάλλοντος των ΜΜΕ, η Ελληνική πολιτεία έχει λάβει μια σειρά μέτρων:
1. Χρηματοδότηση: Για την Ελλάδα τα Κοινοτικά Πλαίσια Στήριξης αποτελούν μια σημαντική πηγή χρηματοδότησης των επιχειρήσεων. Σύμφωνα με τον
Αναπτυξιακό Νόμο 3299/04 και 3908/11 διάφορα προγράμματα με άλλο στόχο το κάθε ένα προβλέπει τη στήριξη των επιχειρήσεων για την ανάπτυξη τους, καθώς επίσης και τη βελτίωση της ανταγωνιστικότητας τους.
2. Φορολογική πολιτική: Σύμφωνα με τη φορολογική μεταρρύθμιση που ξεκίνησε και συνεχίζεται, πραγματοποιείται μια σταδιακή μείωση των φορολογικών συντελεστών στα επιχειρηματικά κέρδη των Α.Ε καθώς και των ΕΠΕ.
3. Θεσμικό πλαίσιο: Τα τελευταία χρόνια έχει δημιουργηθεί θεσμικό πλαίσιο που αφορά την απλοποίηση και συντόμευση των διαδικασιών προκειμένου να συσταθούν και να χορηγηθούν άδειες εγκατάστασης και λειτουργίας των επιχειρήσεων αλλά και ενισχυόμενα νέα κίνητρα, τα οποία ευνοούν την επιχειρηματικότητα.
1.5 ΠΛΕΟΝΕΚΤΗΜΑΤΑ ΚΑΙ ΑΔΥΝΑΜΙΕΣ
Οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις έχουν τόσο κοινωνική όσο και οικονομική σημασία.
Αυτή η σημασία τους είναι αναμφισβήτητη και αποφέρει πλεονεκτήματα στις
επιχειρήσεις, τα οποία συνοψίζονται παρακάτω:
(Μ
αμ6Π06=2)
> Αξιοποίηση επιχειρηματικών ταλέντων: Το χαρακτηριστικό αυτό ισχύει έως ένα βαθμό, ωστόσο για κανένα λόγο δεν πρέπει να θεωρείται δεδομένο ότι ο καθένας που αποφασίζει να γίνει επιχειρηματίας έχει και το ταλέντο. Ή ότι η επιχειρηματική δραστηριότητα είναι και ο μοναδικός τρόπος ώστε να αξιοποιηθούν τα ταλαντούχα άτομα.
> Συμβολή στην πληρέστερη απασχόληση των συντελεστών της παραγωγής και κυρίως των φυσικών πόρων του εργατικού δυναμικού. Η συμβολή αυτή έχει ιδιαίτερη οικονομική καθώς και κοινωνική σημασία στις περιπτώσεις που οι επιχειρήσεις βρίσκονται σε περιοχές απομακρυσμένες από κάποιο οικονομικά αστικό κέντρο γεγονός που δεν σπανίζει στον Ελληνικό χώρο.
> Πληρέστερη εξυπηρέτηση του καταναλωτικού κοινού: Μια ΜΜΕ διαθέτει ευελιξία στην επιλογή αλλά και στην αλλαγή του τόπου εγκατάστασης και δύναται ως εκ τούτου να βρίσκεται πάντοτε πλησίον του καταναλωτικού κοινού που του παρέχει εξυπηρέτηση. Στο είδος αυτών των επιχειρήσεων η επαφή ανάμεσα στον επιχειρηματία και τον πελάτη είναι άμεση-προσωπική. Δίνεται δηλαδή η δυνατότητα να
αναπτυχθούν οι δημόσιες σχέσεις καθώς επίσης και να διαφημιστούν καλύτερα τα προϊόντα.
> Άμεση εποπτεία προσωπικού: Εξαιτίας του μικρού αριθμού εργαζομένων στις μικρομεσαίες επιχειρήσεις, οι εργοδότες έχουν την δυνατότητα άσκησης προσωπικής επίβλεψης αλλά και να παρέχουν άμεσα οδηγίες, ζήτημα που προσφέρει τη δυνατότητα αποφυγής σφαλμάτων ή ακόμη και να αποφεύγεται η σπατάλη χρόνου. Επιπλέον δίνεται η δυνατότητα ανάπτυξης σχέσεων αμοιβαίας εκτίμησης και εμπιστοσύνης ανάμεσα στον εργοδότη και στον απασχολούμενο, γεγονός που ευνοεί τη διατήρηση ειρηνικού κλίματος συνεργασίας και τη αποδοτικότητα της επιχείρησης.
> Καινοτομίες: Ουσιαστικό χαρακτηριστικό των μικρομεσαίων επιχειρήσεων διαχρονικά αποτελεί η εισαγωγή καινοτόμων ιδεών.
> Δημιουργία νέων θέσεων εργασίας: Το μεγαλύτερο ποσοστό των επιχειρήσεων τόσο στον Ελληνικό χώρο όσο και σε ολόκληρο τον Ευρωπαϊκό το κατέχουν οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις. Έτσι είναι και λογικό από τα παραπάνω να υπάρχει και αύξηση νέων θέσεων εργασίας.
> Διευκόλυνση των μεγάλων επιχειρήσεων: Οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις έχουν ως κύριο αντικείμενο την παραγωγή προϊόντων ή την παροχή υπηρεσιών. Το γεγονός αυτό βοηθάει σημαντικά τη διεξαγωγή της παραγωγικής διαδικασίας μεγάλων επιχειρήσεων.
Σε πολλές περιπτώσεις όμως η λειτουργία των μικρομεσαίων επιχειρήσεων δεν επιφέρει θετικά αποτελέσματα αλλά αδυναμίες. Παραδείγματος χάρη υπάρχει έλλειψη διοικητικής ικανότητας από την πλευρά του επιχειρηματία. Το μειονέκτημα αυτό μπορεί να οδηγήσει την επιχείρηση σε αποτυχία.
Ακόμη αν ο ιδιοκτήτης έχει ως κύρια ενασχόληση του την καθημερινότητα υπάρχει περίπτωση να παραμεληθεί αισθητά ο έλεγχος τη ίδιας της επιχείρησης αλλά και του προσωπικού. Φαινόμενο που θεωρείται και αυτό αδυναμία για τον κλάδο των μικρομεσαίων επιχειρήσεων.
Η έλλειψη κεφαλαίων ή κάποιας δυνατότητας για χρηματοδότηση δανείων απο τις τράπεζες αποτελεί και αυτό μειονέκτημα.
Τέλος το ενδιαφέρον του επιχειρηματία για το κέρδος της επιχείρησης και όχι για την πρόοδο θα μπορούσε να θεωρηθεί και αυτό το στοιχείο αρνητικό για τη μετέπειτα πορεία της εταιρείας.
1.6 ΟΙ ΜΜΕ ΣΤΗΝ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΝΩΣΗ ΚΑΙ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ
Αρχικά είναι σημαντικό να τονιστεί ότι οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις αποτελούν τη σπονδυλική στήλη ή διαφορετικά τη "ραχοκοκαλιά” της οικονομίας της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Καθώς η συμβολή τους είναι ιδιαίτερα σημαντική τόσο για την οικονομική ανάπτυξη όσο και για την απασχόληση, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι οι ΜΜΕ συμβάλουν θετικά μόνο σε αυτούς τους τομείς. Επιπλέον αποτελούν πηγή αύξησης της επιχειρηματικότητας αλλά και πηγή καινοτομιών. Στις ανεπτυγμένες χώρες της Ευρώπης οι ΜΜΕ έχουν έντονη παρουσία με νέες παραγωγικές διαδικασίες και κυρίως επειδή προωθούν την τεχνολογική ανάπτυξη. Θεωρούνται δηλαδή κύρια δύναμη για το χώρο της Ευρώπης.
Στην Ευρωπαϊκή Ένωση πάνω από 20 εκατομμύρια είναι ο αριθμός των ΜΜΕ ωστόσο οι επιχειρήσεις αυτές δεν έχουν πάντα τα επιθυμητά αποτελέσματα καθώς λόγω του μικρού αριθμού εσόδων τους και απασχολούμενων αντιμετωπίζουν αρκετές δυσκολίες όσο αφορά το θέμα δανειοδοτήσεων και χρηματοδότησης.
Στην Ελλάδα όπως και στον Ευρωπαϊκό χώρο οι ΜΜΕ θεωρούνται δυνατός καταλύτης στην οικονομία. Συμβάλουν θετικά στην απασχόληση, στην ανάπτυξη και στη κοινωνική συνοχή. Οι επιχειρήσεις με μικρότερο των 50 ατόμων προσωπικό κατέχουν το μεγαλύτερο αριθμό αυτών. Είναι ακόμη σημαντικό να αναφερθεί ότι το περισσότερο ποσοστό των ελληνικών επιχειρήσεων ανήκει στη κατηγορία των μικρών. Έτσι όπως έχει ήδη ειπωθεί παραπάνω οι ΜΜΕ αποτελούν τη πλειονότητα με οφέλη στην οικονομική κατάσταση παγκοσμίως.
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2ο : ΔΙΕΘΝΗ ΛΟΓΙΣΤΙΚΑ ΠΡΟΤΥΠΑ ΓΙΑ ΜΜΕ
2.1 ΔΤΕΘΝΗ ΛΟΓΙΣΤΙΚΑ ΠΡΟΤΥΠΑ ΓΙΑ ΜΜΕ
Οι μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις (ΜΜΕ) τα τελευταία χρόνια κυριαρχούν στον κόσμο των επιχειρήσεων. Για το λόγο ότι σε όλες σχεδόν τις χώρες, από τις
μεγαλύτερες κοινωνίες μέχρι και τις μικρότερες πάνω από το 99% των εταιρειών έχουν λιγότερο από 50 υπαλλήλους, το ποσοστό αυτό είναι συγκλονιστικό και δε θα πρέπει σε καμία περίπτωση να περάσει αδιάφορο. Υπάρχουν 21 εκατομμύρια ΜΜΕ στην Ευρωπαϊκή Ένωση και 20 εκατομμύρια στις Ηνωμένες Πολιτείες μόνο. Σχεδόν σε όλες τις χώρες, ο νόμος απαιτεί από τις ΜΜΕ να προετοιμάσουν και να
δημοσιεύσουν τις οικονομικές τους καταστάσεις σε έλεγχο (Μαντζάρη, 2010) Τα τελευταία χρόνια οι περισσότερες χώρες έχουν την τάση να υιοθετήσουν τα Διεθνή Πρότυπα Χρηματοοικονομικής Πληροφόρησης (ΔΠΧΠ) άμεσα ή αυτά συγκλίνουν με τις εθνικές γενικά παραδεκτές λογιστικές πρακτικές τους (GAAP) στα ΔΠΧΠ.
Δεδομένου βέβαια ότι τα ΔΠΧΠ έχουν σχεδιαστεί για να καλύψουν τις ανάγκες των εισηγμένων εταιρειών και εποπτικά ενθαρρύνει ενεργά την τάση αυτή.
Την τελευταία δεκαετία, περισσότερες από 120 χώρες έχουν υιοθετήσει τα ΔΠΧΠ και απαιτούν από τις επιχειρήσεις που είναι εισηγμένες στα Χρηματιστήρια να καταρτίζουν τις οικονομικές τους καταστάσεις σύμφωνα με τα πρότυπα. Ουσιαστικά, κατέχουν κύριο ρόλο στην Ευρωπαϊκή Οικονομία, και συμβάλλουν σημαντικά στην οικονομική ανάπτυξη και τη αύξηση της απασχόλησης. Ακόμα, αποτελούν πηγή αύξησης της επιχειρηματικότητας και πηγή καινοτομιών. Ωστόσο, η παροχή πληροφοριών στους ενδιαφερόμενους δεν είναι πάντα εύκολη. Κάθε κράτος μπορεί να χρησιμοποίει διαφορετικά λογιστικά πρότυπα και αυτό δημιουργεί εμπόδια. Το παραπάνω γεγονός δυσχεραίνει και την ανάπτυξη της επιχειρηματικότητας. Ως αποτέλεσμα, το εύρος και η πολυπλοκότητα των θεμάτων που καλύπτονται από τα ΔΠΧΠ, αλλά και ο αριθμός των οδηγιών εφαρμογής και ο όγκος των γνωστοποιήσεων να έχουν αυξηθεί. Το 2009 ο συνολικός αριθμός των ΔΠΧΠ ανερχόταν σε 2.855 σελίδες Μάντζαρη,2010).
Παράλληλα με όλα τα παραπάνω, υπάρχει αύξηση και του εύρους και της πολυπλοκότητας των ΔΠΧΠ, γι αυτό και έχουν εκδοθεί αρκετές οδηγίες και γνωστοποιήσεις. Βεβαίως, ο μεγάλος όγκος, αλλά και η σύγκλισης των εθνικών λογιστικών προτύπων με τα ΔΠΧΠ αποτελεί πηγή πίεσης για τις επιχειρήσεις.
Πολλές φορές τα πρότυπα υπάρχει περίπτωση να έρχονται σε αντίθεση με τα εθνικά πρότυπα, δημιουργώντας σύγχυση στις επιχειρήσεις. Συχνά οι ΜΜΕ εκφράζουν τις ανησυχίες τους, σχετικά με το κόστος της εφαρμογής των ΔΠΧΠ στις σύνθετες απαιτήσεις της λογιστικής, καθώς θα πρέπει να εκπαιδεύσουν και επιμορφώσουν το προσωπικό τους για να συντάξουν τις οικονομικές τους καταστάσεις σύμφωνα με αυτά. Ακόμα, υπάρχει αμφισβήτηση και στην καταλληλότητα των πληροφοριών που προκύπτουν για τους χρήστες των οικονομικών καταστάσεων τους, οι οποίοι
ενδιαφέρονται περισσότερο για πληροφορίες σχετικά με τις ταμειακές ροές, τη ρευστότητα και τη φερεγγυότητα, λόγω του μικρού όγκου των εταιρειών και της δυσκολίας στη συγκέντρωση των πληροφοριών(Μάντζαρη,2010).
Στην πραγματικότητα σε κάποιες χώρες η εφαρμογή των πλήρους ΔΠΧΠ (αν και συγκλίνει με τα εθνικά πρότυπα) παρουσιάζει δυσκολίες. Οι χώρες οι οποίες έχουν αναπτύξει δικά τους πρότυπα για τις ΜΜΕ, και αυτές έχουν συχνά σοβαρούς περιορισμούς από την πλευρά των χρηστών, δεν είναι εύκολα κατανοητές από τους δανειστές και άλλους φορείς παροχής κεφαλαίων, έχουν περιορισμένη υποστήριξη (όπως εγχειρίδια και λογισμικό) και κάποιες φορές δεν είναι εύκολη η επιβολή τους.
Από μελέτες που πραγματοποιήθηκαν από την Παγκόσμια Τράπεζα σε περισσότερες από 80 αναπτυσσόμενες και αναδυόμενες χώρες διαπιστώθηκε ότι οι περισσότερες έχουν σημαντικές ελλείψεις στη Χρηματοοικονομική Πληροφόρηση από τις ΜΜΕ, ελλείψεις που εμποδίζουν την οικονομική ανάπτυξη (Σιαμπίρη,2011)
Για να αντιμετωπιστούν όλες οι παραπάνω ανησυχίες, το 2009 και συγκεκριμένα τον Ιούλιου, το IASB δημοσιοποίησε το ΔΠΧΠ για ΜΜΕ. Ουσιαστικά πρόκειται ια ένα αυτόνομο πρότυπο που έχει ως σκοπό να βοηθήσει και τις μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις. Ο όγκος του είναι μόλις 230 σελίδες προσαρμοσμένο στις ανάγκες και δυνατότητες των (ΜΜΕ) είναι κατανοητό σε διεθνές επίπεδο. Το ΔΠΧΠ για τις ΜΜΕ είναι γραμμένο με σαφήνεια, μεταφράζεται εύκολα σε αρκετές γλώσσες, είναι λιγότερο πολύπλοκο, σε σύγκριση με τα πλήρη ΔΠΧΠ ( και τις εθνικές γενικές παραδεκτές λογιστικές πρακτικές GAAPS), οι οποίες περιλαμβάνουν περιορισμό στην επιλογή της λογιστικής πολιτικής. Θέματα που δεν έχουν σχέση με τις ΜΜΕ παραλείπονται , και απλουστεύονται οι αρχές για την αναγνώριση και επιμέτρηση των διάφορων περιουσιακών στοιχείων, υποχρεώσεων, εσόδων και εξόδων καθώς επίσης μειώνεται ο αριθμός των γνωστοποιήσεων (Bladbury,2000)
Τα ΔΠΧΠ για τις ΜΜΕ δεν συνδέονται με τα πλήρη ΔΠΧΠ, είναι δηλαδή ξεχωριστό, και ως εκ τούτου διαθέσιμο για κάθε χώρα να το εφαρμόσει, έστω και αν εφαρμόζει τα πλήρη ΔΠΧΠ. Μια ακόμα ευθύνη κάθε χώρας είναι να καθορίσει ποιες οικονομικές οντότητες θα εφαρμόσουν τα ΔΠΧΠ για μικρομεσαίες επιχειρήσεις (MME). Ο μοναδικός περιορισμός που βάζει το IASB είναι πως δεν μπορεί να εφαρμοστεί το ΔΠΧΠ για ΜΜΕ από εταιρείες εισηγμένες στο Χρηματιστήριο Αξιών, δηλαδή οι εταιρείες των οποίων οι τίτλοι διαπραγματεύονται δημοσίως (έχουν δημόσια ευθύνη (Bladbury,2000).
Αρκετές παγκόσμιες ομάδες λογιστών εξέφρασαν την ικανοποίησή τους από την έκδοση του ΔΠΧΠ για τις ΜΜΕ. Ανάφερε επίσης Παγκόσμια Τράπεζα ότι είναι ένα
« πολύτιμο πλαίσιο αναφοράς για μικρομεσαίες επιχειρήσεις που ανταποκρίνεται περισσότερο στο μέγεθος και το είδος των δραστηριοτήτων τους, και θα συμβάλει αρκετά στη βελτίωση της πρόσβασής τους στη χρηματοδότηση» Η Διεθνής Ομοσπονδία Λογιστών, δηλαδή το πρότυπο « θα συμβάλει στην ενίσχυση της ποιότητας και της συγκρισιμότητας των οικονομικών καταστάσεων των ΜΜΕ σε όλον τον κόσμο και θα βοηθήσει τις ΜΜΕ να αποκτήσουν πρόσβαση σε
χρηματοδοτήσεις». Θα ωφεληθούν πολλοί, όχι μόνο οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις, αλλά και οι πελάτες τους, οι προμηθευτές, οι εργαζόμενοι, οι ιδιοκτήτες των επιχειρήσεων και όλοι οι χρήστες των οικονομικών καταστάσεων (Τζανάτος,2008).
Κύριος στόχος της ανάπτυξης των προτύπων από το ΙΛ8Β είναι η καλύτερη παροχή πληροφοριών στους χρήστες των οικονομικών καταστάσεων. Είναι πολύ σημαντικό για το δημόσιο συμφέρον αυτοί που ενδιαφέρονται να επενδύσουν κεφάλαια στις ΜΜΕ να έχουν αξιόπιστες πληροφορίες για την οικονομική τους κατάσταση. Τέλος, η εγκυρότητα των πληροφοριών αποτελεί τη βάση για τη λήψη επενδυτικών αποφάσεων ή αποφάσεων για δανεισμό (Τζανάτος,2008)
2.2 ΛΟΓΟΙ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΤΩΝ ΔΙΕΘΝΩΝ ΛΟΓΙΣΤΙΚΩΝ ΠΡΟΤΥΠΩΝ
Τα τελευταία χρόνια αυξάνεται το ενδιαφέρον για τα λογιστικά πρότυπα εξαιτίας σημαντικών εξελίξεων στο οικονομικό περιβάλλον, που είχαν ως συνέπεια το περιεχόμενο της λογιστικής πληροφορίας να αποκτήσει ιδιαίτερο βάρος. Κατά το τέλος του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου στις περισσότερες χώρες του δυτικού κόσμου δημιουργήθηκε η σύγχρονη και πολύπλοκη επιχείρηση προκειμένου να απευθυνθούν στο ευρύ επενδυτικό κοινό και μέσω αυτού να υλοποιήσουν τα επενδυτικά σχέδια. Επομένως, σημαντικός για τη δημιουργία των Δ.Λ.Π & Δ.Π.Χ.Π, υπήρξε η ριζική μεταβολή στη μετοχική βάση της σύγχρονης επιχείρησης που από ενός πολύ περιορισμένου αριθμού μετοχών μετατράπηκε μέσω Χρηματιστηρίου σε κοινωνικό αγαθό (Alexander-Nobes, 2001)
Η τυποποίηση της λογιστικής πληροφόρησης που παρουσιάζεται είναι ιδιαίτερα απαραίτητη προϋπόθεση για την ορθή και αξιόπιστη ανάπτυξη καθώς και την αποτελεσματική λειτουργία της κεφαλαιαγοράς, τόσο σε τοπικό όσο και σε διεθνές επίπεδο (Alexander- Britton, 1999). Ουσιαστικά η συμμετοχή και η παρουσία του κάθε ιδιώτη είτε εγχώριου είτε ξένου, στο μετοχικό κεφάλαιο των επιχειρήσεων δημιούργησε την ανάγκη για ύπαρξη συγκρίσιμων και τυποποιημένων λογιστικών πληροφοριών σχετικά με την οικονομική πορεία της κάθε οντότητας.
Τα Διεθνή Λογιστικά Πρότυπα δημιουργήθηκαν με σκοπό αρχικά την αποτελεσματικότερη λειτουργική και διοικητική λειτουργία της επιχείρησης και τη δικαιότερη και πιστή απεικόνιση όλων των δραστηριοτήτων αυτής. Ακόμη αποσκοπεί στην δημιουργία προϋποθέσεων για μια αποτελεσματική και ολοκληρωμένη αγορά κεφαλαίων και χρήματος μέσω της κοινής εμφάνισης και συγκρισιμότητας των λογιστικών καταστάσεων έτσι ώστε να διευκολυνθεί η κυκλοφορία των κεφαλαίων και ο ανταγωνισμός. Πιο συγκεκριμένα, τα Διεθνή Λογιστικά Πρότυπα προσφέρουν όλη την απαραίτητη κωδικοποίηση των λογιστικών αρχών, μεθόδων και κανόνων ώστε να υπάρχει ομοιομορφία στην παρουσίαση των λογιστικών καταστάσεων και ευκολότερη πληροφόρηση για κάθε χρήστη Alexander- Nobes,2001).
Κάθε επιχείρηση, και πιο συγκεκριμένα η διοίκηση της, είναι υπεύθυνη για την κατάρτιση των οικονομικών καταστάσεων οι οποίες ελέγχονται από ελεγκτές. Η διοίκηση έχει τη δυνατότητα να καταρτίσει οικονομικές καταστάσεις με οποιονδήποτε τρόπο, σύμφωνα με τις ανάγκες της. Όταν όμως οι οικονομικές καταστάσεις προσφέρονται και χρησιμοποιούνται από το εξωτερικό περιβάλλον, όπως για παράδειγμα τους μετόχους, τους πιστωτές και τους εργαζομένους τότε αυτές πρέπει να είναι προσαρμοσμένες στα Διεθνή Λογιστικά Πρότυπα ( Robert- Gordon 2002) Ωστόσο, για να μπορεί μια επιχείρηση να εφαρμόσει τα Πρότυπα, θα πρέπει πρώτα να εξοπλιστεί με το κατάλληλο σύστημα μηχανογράφησης, να προσφέρει την κατάλληλη εκπαίδευση στους εργαζομένους και να ελέγξει τις ανάγκες της σε πόρους, είτε για ανθρώπινο δυναμικό είτε για πληροφοριακά συστήματα
Όλα τα Πρότυπα που υιοθετούνται από το Συμβούλιο Διεθνών Λογιστικών Προτύπων περιλαμβάνουν τα Διεθνή Λογιστικά Πρότυπα (Δ.Λ.Π) τα Διεθνή Πρότυπα Χρηματοοικονομικής Πληροφόρησης (Δ.Π.Χ.Π) καθώς και όλες τις Διερμηνείες του. Αρχικά, τα Πρότυπα που εφαρμόζονταν ονομάζονταν ΔΛΠ, ενώ το Μάρτιο του 2002 μετονομάστηκαν σε Δ.Π.Χ.Π. Για να προβεί μια επιχείρηση στην υιοθέτηση και εφαρμογή των ΔΛΠ & Δ.Π.Χ.Π χρειάζεται συντονίσει τις προσπάθειες της ως ομάδα, έτσι ώστε αρχικά να διαγνώσει τις ανάγκες της σε πόρους, να εκπαιδεύσει τους εμπλεκόμενους, να δημιουργήσει το σωστό σύστημα μηχανοργάνωσης, να σχεδιάσει και να προγραμματίσει τον νέο τρόπο αντιμετώπισης των λογιστικών προκλήσεων (Καραγιώργος, 2010).
2.3 ΠΛΕΟΝΕΚΤΗΜΑΤΑ ΕΙΣΑΓΩΓΗΣ Δ.Λ.Π
Τα ποιοτικά χαρακτηριστικά των Οικονομικών καταστάσεων είναι αυτά που τις καθιστούν ωφέλιμες για τους χρήστες προκειμένου να λαμβάνουν οικονομικές αποφάσεις. Έχουν τέσσερεις βασικές ιδιότητες που καθιστούν επίσης και τα πλεονεκτήματα εισαγωγής των Δ.Λ.Π (Νομική Βιβλιοθήκη, 2006) Οι βασικές αυτές ιδιότητες είναι:
> Σαφήνεια: Οι πληροφορίες που παρέχουν οι Οικονομικές Καταστάσεις θα πρέπει να γίνονται άμεσα κατανοητές στους χρήστες που είναι αναγκαίο να είναι γνώστες των βασικών οικονομικών και επιχειρηματικών δραστηριοτήτων της επιχείρησης και έχουν την διάθεση να εξετάσουν τις Οικονομικές Καταστάσεις με εύλογη επιμέλεια. Όμως οι πληροφορίες γύρω από περίπλοκα θέματα, που πρέπει να περιληφθούν στις Οικονομικές Καταστάσεις, δεν πρέπει να αποκλείονται εξαιτίας του ότι είναι δύσκολο να κατανοηθούν από ορισμένους χρήστες.
> Συνάφεια: προκειμένου να είναι χρήσιμες οι πληροφορίες είναι αναγκαίο να ανταποκρίνονται στις ανάγκες των χρηστών για τη λήψη των αποφάσεων και να τους βοηθούν να αξιολογούν παρελθόντα, παρόντα και μέλλοντα γεγονότα αλλά και να επιβεβαιώνουν ή να διορθώνουν προηγούμενες εκτιμήσεις τους.
Πληροφορίες σχετικά με την οικονομική θέση και την παρελθούσα αποδοτικότητα χρησιμοποιούνται συχνά ως βάση για την πρόγνωση της μελλοντικής οικονομικής θέσης και αποδοτικότητας, καθώς και αρκετών θεμάτων για τα οποία ενδιαφέρονται άμεσα οι χρήστες, για παράδειγμα πληρωμές μερισμάτων, ταμειακή ρευστότητα καθώς επίσης και διακυμάνσεις των τιμών των χρεογράφων.
> Αξιοπιστία η οποία εξασφαλίζεται όταν οι οικονομικές καταστάσεις είναι απαλλαγμένες από τα σημαντικά λάθη και προκαταλήψεις και παρουσιάζουν πιστά αυτό που είναι σκοπός τους να παρουσιάσουν. Για τις περισσότερες πληροφορίες ωστόσο, ενδέχεται να υπάρχει κίνδυνος ο οποίος δεν οφείλεται σε προκατάληψη, αλλά σε έμφυτες δυσκολίες κατά την αναγνώριση των συναλλαγών και λοιπών γεγονότων που ποσοτικοποιούνται, ή κατά τον σχεδιασμό και την εφαρμογή των τεχνικών επιμέτρησης και παρουσίασης («
διαβεβαίωση με καλή πίστη») (ΑϊΜαηοΒ, 2004)
> Συγκρισιμότητα που σημαίνει ότι η αναγνώριση και επιμέτρηση συναλλαγών και λοιπών γεγονότων γίνεται με συστηματικό τρόπο και ότι οι χρήστες πληροφορούνται για τις λογιστικές πολιτικές που χρησιμοποιούνται κατά την σύνταξη των οικονομικών καταστάσεων.
2.4 Η ΕΦΑΡΜΟΓΗ ΤΩΝ ΔΠΧΠ ΣΤΟΝ ΚΟΣΜΟ
Από το 2001 σχεδόν σε 120 χώρες απαιτείται η εφαρμογή των ΔΠΧΠ. Όλες οι υπόλοιπες μεγάλες οικονομίες έχουν δημιουργήσει τις συνθήκες τους στο να συγκλίνουν με τα ΔΠΧΠ. Στον παρακάτω Πίνακα παρουσιάζονται οι χώρες του κόσμου που έχουν ήδη εφαρμόσει τα ΔΠΧΠ για τις επιχειρήσεις τους, αλλά και αυτές όπου η εφαρμογή τους θα γίνει στο σύντομο μέλλον.
Χώρες Εφαρμογή Προτύπων για Εισηγμένες Επιχειρήσεις
Ευρωπαϊκή Ένωση Από το 2005, κάθε κράτος-μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης έχει την υποχρέωση να εφαρμόζει τα ΔΠΧΠ για όσες εταιρίες είναι εισηγμένες στο Χρηματιστήριο.
Καναδάς Είναι υποχρεωτικά τα ΔΠΧΠ από το 20011 για όλες τις εισηγμένες εταιρίες. Ακόμα, παρέχεται η δυνατότητα να γίνει εφαρμογή των ΔΠΧΠ και από ιδιωτικές επιχειρήσεις και από
οργανισμούς με μη κερδοσκοπικό χαρακτήρα.
Ινδονησία Το 2012 αποφασίστηκε η πλήρη εφαρμογή των ΔΠΧΠ
Νότια Αφρική Από το 2005, για όλες τις εισηγμένες επιχειρήσεις στο Χρηματιστήριο της χώρας είναι υποχρεωτική η πλήρη εφαρμογή των ΔΠΧΠ.
Ιταλία Από το 2005 καθώς αποτελεί κράτος-μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης
ΗΠΑ Από το 2007 και έπειτα, επιτρέπεται η εφαρμογή των ΔΠΧΠ για τους ξένους εκδότες αξιών. Κατά το 2012 υπάρχει πιθανότητα για έγκριση από τις επιχειρήσεις ώστε να γίνει υιοθέτηση των προτύπων.
Κίνα Στην χώρα αυτή υπάρχει σύγκλιση μόνο με τα εθνικά πρότυπα που υπάρχουν.
Αργεντινή Η εφαρμογή των ΔΠΧΠ ξεκίνησε το 2012.
Γαλλία Από το 2005, αφού είναι κράτος-μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Τουρκία Η εφαρμογή των ΔΠΧΠ είναι υποχρεωτική από το 2005.
Αυστραλία Από το 2005 ζητείται σύνταξη των οικονομικών καταστάσεων σύμφωνα με τα ΔΠΧΠ για όλες τις εταιρίες του ιδιωτικού δικαίου.
Ρωσία Είναι υποχρεωτική η εφαρμογή για όλα τα τραπεζικά ιδρύματα, ενώ παράλληλα δίνει το κράτος το δικαίωμα να χρησιμοποιηθούν τα ΔΠΧΠ και από άλλες επιχειρήσεις.
Μεξικό Ξεκίνησε η υιοθέτηση των ΔΠΧΠ από το 2012.
Σαουδική Αραβία Η χρήση των ΔΠΧΠ δεν επιτρέπεται από τις επιχειρήσεις που είναι εισηγμένες.
Ινδία Υπάρχει σύγκλιση με τα ΔΠΧΠ και συγκεκριμένη ημερομηνία.
Ιαπωνία Τα ΔΠΧΠ μπορούν να χρησιμοποιηθούν από το 2010 μόνο για έναν συγκεκριμένο αριθμό διεθνών επιχειρήσεων. Από το 2012 λήφθηκε και η απόφαση για την πλήρη υιοθέτηση των ΔΠΧΠ.
Βραζιλία Η εφαρμογή των ΔΠΧΠ είναι υποχρεωτική για τις εισηγμένες επιχειρήσεις στο Χρηματιστήριο και για τα τραπεζικά ιδρύματα από το τέλος του 2010. Ακόμα, είναι υποχρεωτική και για συγκεκριμένους και μεμονωμένους λογαριασμού, εταιριών, και αυτό άρχισε σταδιακά να γίνεται από το 2012.
Δημοκρατία της Κορέας
Από το 2011 είναι υποχρεωτική η εφαρμογή των ΔΠΧΠ.
Πίνακας 2: Ευρετήριο χωρών που εφαρμόζον Δ.Λ.Π (Δροσάκη,2011,20)
2.5 Η ΑΝΑΓΚΗ ΛΗΜΤΟΥΡΓΙΑΣ ΛΙ Ι Χ Ι Ι ΕΤΛΤΚΑ ΓΙΑ ΤΙΣ ΜΜΕ
Η εφαρμογή των ΔΛΠ/ΔΠΧΠ ως πλήρους συνόλου, αρχικά από τις εισηγμένες επιχειρήσεις διαπιστώθηκε η θετική συμβολή και τα θετικά αποτελέσματα. Το ΙΛ8Β εκτιμά ότι οι θετικές αυτές ενέργειες μπορούν και θα ήταν πρέπον να επεκταθούν και στις ΜΜΕ.
Στη χρηματοοικονομική πληροφόρηση των ΜΜΕ βασίζονται:
• Οι προμηθευτές που πρέπει να γνωρίζουν την χρηματοοικονομική κατάσταση των αγοραστών, πριν προβούν σε ενέργειες που θα τους αποφέρουν ζημία, δηλαδή στην πώληση αγαθών ή υπηρεσιών με παροχή πίστωσης προς αυτούς.
• Οι τράπεζες ώστε να πάρουν αποφάσεις για τα ι αν προβούν στην παροχή δανείων στις ΜΜΕ, όπως επίσης στον καθορισμό των όρων και των επιτοκίων εξυπηρέτησης των δανείων.
• Οι μεγάλες επιχειρήσεις που αναπτύσσουν διεθνείς συνεργασίες, για να κρίνουν αν θα προβούν στις συνεργασίες αυτές χωρίς πολύ ρίσκο, δηλαδή να επιλέξουν ορθά την επιλογή μιας επιχείρησης ως προμηθευτή.
• Ακόμη, οι διεθνής, εθνικοί και περιφερειακοί οίκοι και ιδρύματα του δημοσίου αλλά και του ιδιωτικού τομέα οι οποίοι παρέχουν χρηματοοικονομικές υπηρεσίες σε επιχειρηματικές οντότητες σε αναπτυσσόμενες χώρες στον κόσμο να λάβουν χρηματοοικονομικές αποφάσεις και να εκτιμήσουν τα αποτελέσματα.
• Οι εταιρείες επιχειρησιακών συμμετοχών για να λάβουν τις επενδυτικές τους αποφάσεις προκειμένου να συμμετέχουν σε ΜΜΕ.
• Τέλος οι αναλυτές των καταστάσεων που κατατάσσουν και βαθμολογούν επιχειρήσεις, προκειμένου να αναπτύξουν μοντέλα αποτίμησης και πιστωτικής αξιολόγησης.
Εκτός όλων τα παραπάνω θεμάτων, πολλές ΜΜΕ έχουν εξωτερικούς επενδυτές οι οποίοι δεν αναμειγνύονται στην καθημερινή διοίκηση της επιχείρησης. Με τη χρήση ομοιόμορφων και γενικά αποδεκτών λογιστικών προτύπων βελτιώνει τη χρηματοοικονομική πληροφόρηση και τη σχετική συγκρισιμότητα ειδικά όταν οι εξωτερικοί επενδυτές είναι εγκατεστημένοι σε χώρες με διαφορετικές νομοθεσίες ή και όταν έχουν ενδιαφέροντα και σε άλλες ΜΜΕ.
Αναγνωρίζεται επίσης, ότι η οποιαδήποτε προσπάθεια για βελτίωση της χρηματοοικονομικής πληροφόρησης των ΜΜΕ είναι απαραίτητο να μη διαφεύγει από την τήρηση της βασικής αρχής κόστους/οφέλους. Η αναγκαιότητα αυτή βεβαίως είναι υψίστης σημασίας καθώς οι ΜΜΕ δε διαθέτουν τους απαραίτητους πόρους είτε χρηματοοικονομικούς είτε ανθρώπινους προκειμένου να ανταποκριθούν στις ανάγκες που θέτει η εφαρμογή του συνόλου των ΔΛΠ/ΔΠΧΠ.
Αναγνωρίζοντας τα παραπάνω το ΙΛ8Β υιοθέτησε την άποψη για την ανάπτυξη ενός νέου ανεξάρτητου και ενιαίου συνόλου λογιστικών αρχών προσαρμοσμένο ειδικά για τις ΜΜΕ.