• Nenhum resultado encontrado

[PENDING] Διερεύνηση των παραγόντων που επηρεάζουν τους τουρίστες στην επιλογή τουριστικού προορισμού στην Ελλάδα

N/A
N/A
Protected

Academic year: 2024

Share "Διερεύνηση των παραγόντων που επηρεάζουν τους τουρίστες στην επιλογή τουριστικού προορισμού στην Ελλάδα"

Copied!
71
0
0

Texto

(1)

“ΔΙΕΡΕΥΝΗΣΗ ΤΩΝ ΠΑΡΑΓΟΝΤΩΝ ΠΟΥ ΕΠΗΡΕΑΖΟΥΝ ΤΟΥΣ ΤΟΥΡΙΣΤΕΣ ΣΤΗΝ ΕΠΙΛΟΓΗ ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΟΥ ΠΡΟΟΡΙΣΜΟΥ ΣΤΗΝ

ΕΛΛΑΔΑ”

ΦΟΙΤΗΤΡΙΕΣ:

ΓΑΙΤΑΝΙΔΗ ΖΑΧΑΡΟΥΛΑ (Α.Μ 10057) ΚΟΛΟΤΟΥΡΟΥ ΔΕΣΠΟΙΝΑ (Α.Μ 9984)

ΕΠΙΒΛΕΠΩΝ ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ:

ΤΣΟΥΡΓΙΑΝΝΗΣ ΛΑΜΠΡΟΣ

ΚΑΒΑΛΑ 2015

(2)
(3)

ΕΥΧΑΡΙΣΤΗΡΙΟ ΣΗΜΕΙΩΜΑ

Στο σημείο αυτό, θα θέλαμε να ευχαριστήσουμε τον επιβλέποντα καθηγητή μας, κύριο Τσούργιαννη Λάμπρο, για την εμπιστοσύνη και το ενδιαφέρον που μας έδειξε κατά την ανάθεση της εργασίας, την πολύτιμη βοήθεια και συνεργασία αλλά και τη δυνατότητα που μας έδωσε να ασχοληθώ με ένα τόσο ενδιαφέρον θέμα με προεκτάσεις στην επιχειρηματική ζωή που παίζει κυρίαρχο ρόλο στον επαγγελματικό κλάδο που επιλέξαμε. Τον ευχαριστούμε καθώς με την συγκεκριμένη ανάθεση, πιστεύουμε ότι θα μας βοηθήσει στην μετέπειτα πορεία μας στον τομέα.

Τέλος, θα θέλαμε να ευχαριστήσουμε τις οικογένειες μας για την υποστήριξη καθ’ όλη τη διάρκεια των ακαδημαϊκών μας σπουδών αλλά και την ηθική συμπαράσταση κατά τη διάρκεια της συγγραφής της πτυχιακής αυτής εργασίας.

(4)

ΠΙΝΑΚΑΣ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΩΝ

ΕΥΧΑΡΙΣΤΗΡΙΟ ΣΗΜΕΙΩΜΑ...3

ΠΕΡΙΛΗΨΗ...6

ABSTRACT...7

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 10...8

ΕΝΝΟΙΑ ΤΟΥ ΤΟΥΡΙΣΜΟΥ...8

1.1. Ο τουρισμός ως έννοια...8

1.2. Τα είδη του τουρισμού...10

1.3. Πλεονεκτήματα του τουρισμού...17

1.4. Μειονεκτήματα τουρισμού...18

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2 ...19

Η ΣΠΟΥΔΑΙΟΤΗΤΑ ΤΟΥ ΤΟΥΡΙΣΜΟΥ...19

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 3 ...22

ΚΑΤΑΝΑΛΩΤΙΚΗ ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΑ ΚΑΙ ΤΟΥΡΙΣΜΟΣ...22

3.1. Η έννοια της καταναλωτικής συμπεριφοράς...22

3.2. Οι προσδοκίες και οι αντιλήψεις των πελατών - καταναλωτών... 25

3.3. Μελέτες σχετικά με την καταναλωτική συμπεριφορά στον τουρισμό... 26

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 4 ...28

ΕΡΕΥΝΕΣ ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΤΟΝ ΤΟΥΡΙΣΜΟ...28

4.1. Έρευνα ΙΤΕΠ...28

4.2. Έρευνα για τον τουρισμό στην Κρήτη... 31

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 5 ...33

ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΚΡΙΣΗ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ... 33

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 6 ...36

ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ ΜΑΓΝΗΣΙΑΣ... 36

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 7 ...40

ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ ΕΡΕΥΝΑΣ... 40

7.1. Σκοπός και στόχοι της ερευνητικής εργασίας... 40

7.1.1. Θεωρητικοί στόχοι...40

7.1.2 Ερευνητικοί στόχοι... 41

7.2. Μέθοδοι έρευνας...41

7.3. Το πεδίο της έρευνας... 43

(5)

7.4. Σχεδιασμός και δημιουργία ερωτηματολογίου... 43

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 8 ...45

ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΩΝ ΕΡΩΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟΥ... 45

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 9 ...57

ΣΥΖΗΤΗΣΗ ΚΑΙ ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ...57

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ...63

ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ...65

(6)

ΠΕΡΙΛΗΨΗ

Γεγονός είναι ότι ο τουρισμός, εδώ και αρκετά χρόνια, λόγω της γεωφυσικού χαρακτήρα της χώρας μας αποτελεί ίσως, την μεγαλύτερη βιομηχανία, στην Ελλάδα. Η Ελλάδα με την σειρά της επενδύει στον τουρισμό προκειμένου να ανακάμψει από τις δυσμενείς συνθήκες που έχουν προκύψει κατά τα τελευταία χρόνια, με την εμφάνιση αλλά και την εξάπλωση της οικονομικής κρίσης.

Ο τουρισμός είναι μια δυναμική και ανταγωνιστική βιομηχανία που απαιτεί την ικανότητα για προσαρμογή στις συνεχώς μεταβαλλόμενες ανάγκες και τις επιθυμίες των πελατών, καθώς η ικανοποίηση του πελάτη, η ασφάλεια και η απόλαυση κεντρίζουν ιδιαιτέρως την προσοχή των τουριστικών επιχειρήσεων.

Στην συγκεκριμένη πτυχιακή εργασία λοιπόν, αναλύεται διεξοδικά το θέμα του τουρισμού αλλά και η περιρρέουσα ατμόσφαιρα στην Ελλάδα, ενώ η έρευνα επικεντρώνεται στην καταναλωτική συμπεριφορά ως προς τον τουρισμό, στην περιφερειακή ενότητα Μαγνησίας. Πιο συγκεκριμένα, διερευνάται ο τρόπος με τον οποίο επιλέγουν οι τουρίστες τον τουριστικό τους προορισμό, αλλά και όλα τα δεδομένα που ορίζουν την καταναλωτική τους συμπεριφορά ως προς αυτόν, όπως η χρήση του διαδικτύου για την κράτηση δωματίων ή εισιτήριων, αλλά και η επιρροή που ασκεί το περιβάλλον στην τελική επιλογή ενός ταξιδιωτικού προορισμού.

Στην μελέτη επίσης παρουσιάζονται αποτελέσματα από πρόσφατες έρευνες που διεξήχθησαν από επίσημους φορείς στην Ελλάδα, σχετικά με την εξέλιξη και την πορεία ειδικά του θερινού τουρισμού στην χώρα μας.

Θεωρούμε ότι η πτυχιακή μας εργασία, θα αποτελέσει ένα πολύ σημαντικό εφαλτήριο για την μετέπειτα πορεία μας στον κλάδο, ενώ η κατανόηση ενός τόσο βασικού θέματος, και η διερεύνηση του, συντελεί σημαντικά στην επιπλέον παροχή υλικού για περεταίρω έρευνα.

(7)

ABSTRACT

The fact is that tourism, for several years, due to the geophysical character of our country, is perhaps the biggest industry in Greece. Greece in turn invests in tourism to recover from adverse conditions that have arisen in recent years, with the emergence and spread of the financial crisis.

Tourism is a dynamic and competitive industry that requires the ability to adapt to changing needs and desires of customers and customer satisfaction, safety and enjoyment excite particular attention to tourism businesses.

In this thesis, therefore, the issue of tourism and the prevailing atmosphere in Greece is thoroughly analyzed, while the research focuses on consumer behavior in tourism, in the regional unity Magnesia. More specifically, we explore the way in which tourists choose their tourist destination, but also all the data defining consumer behavior to tourism, such as using the Internet to book rooms or tickets, but also the influence of the environment in the final choice of a travel destination.

This study also presents the results of recent surveys conducted by official bodies in Greece, on the development and course of the summer tourism especially in our country.

We believe that our thesis will be a major springboard for the subsequent development of us in the industry, while the understanding and investigation of such a basic question, contributes significantly to provide additional material for further research.

(8)

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1

Ο

ΕΝΝΟΙΑ ΤΟΥ ΤΟΥΡΙΣΜΟΥ

1.1. Ο τουρισμός ως έννοια

Ο τουρισμός είναι ένα κοινωνικό, πολιτιστικό και οικονομικό φαινόμενο, που συνεπάγεται τη μετακίνηση των ανθρώπων σε χώρες ή μέρη έξω από το σύνηθες περιβάλλον τους για προσωπικούς ή επιχειρηματικούς / επαγγελματικούς σκοπούς. Οι άνθρωποι αυτοί ονομάζονται επισκέπτες (όρος που συνεπάγεται ότι μπορεί να είναι είτε τουρίστες ή εκδρομείς, μόνιμοι κάτοικοι ή μη) και ο τουρισμός έχει να κάνει με τις δραστηριότητές τους, μερικές από τις οποίες συνεπάγονται τις δαπάνες του τουρισμού.

Ως εκ τούτου, ο τουρισμός έχει επιπτώσεις στην οικονομία, στο φυσικό και δομημένο περιβάλλον, στον τοπικό πληθυσμό, στον τόπο προορισμού και στους ίδιους τους τουρίστες. Χάρη σε αυτές τις πολλαπλές επιπτώσεις, το ευρύ φάσμα και η ποικιλία των συντελεστών παραγωγής που απαιτούνται για την παραγωγή αυτών των αγαθών και υπηρεσιών που αποκτούνται από τους επισκέπτες, και το ευρύ φάσμα των ενδιαφερομένων μερών που εμπλέκονται ή επηρεάζονται από τον τουρισμό, υπάρχει ανάγκη για μια ολιστική προσέγγιση για την ανάπτυξη του τουρισμού, της διαχείρισης και της παρακολούθησης. Αυτή η προσέγγιση συνιστάται προκειμένου να διαμορφωθούν και να εφαρμοστούν οι εθνικές και τοπικές πολιτικές για τον τουρισμό, καθώς και οι απαραίτητες διεθνείς συμφωνίες ή άλλες διαδικασίες σε σχέση με τον τουρισμό.

Ο τουρισμός είναι μια δυναμική και ανταγωνιστική βιομηχανία που απαιτεί την ικανότητα για προσαρμογή στις συνεχώς μεταβαλλόμενες ανάγκες και τις επιθυμίες των πελατών, καθώς η ικανοποίηση του πελάτη, η ασφάλεια και η απόλαυση κεντρίζουν ιδιαιτέρως την προσοχή των τουριστικών επιχειρήσεων.

(9)

Ο τουρισμός περιλαμβάνει τον:

Εξερχόμενο Τουρισμό

Με τον εξερχόμενο τουρισμό είναι εξοικειωμένος ο περισσότερος πληθυσμός. Αφορά τους ανθρώπους που ταξιδεύουν από μια περιοχή σε μια άλλη περιοχή, πόλη ή χώρα.

Για παράδειγμα, ένας τουρίστας που επισκέπτεται την Ιταλία από την Ελλάδα, συνιστά γεγονός εξερχόμενου τουρισμού. πηγαίνει στη Χαβάη για διακοπές θεωρείται εξερχόμενο τουρισμό.

Εισερχόμενο Τουρισμό

Οι τουρίστες που καταφθάνουν σε μια περιοχή από μια άλλη, αποκαλούνται εισερχόμενοι τουρίστες. Σε γενικές γραμμές, οι εισερχόμενοι τουρίστες θεωρούνται εκείνοι που ταξιδεύουν προς μια περιοχή, εκτός του συνήθούς περιβάλλοντός τους γα διασκέδαση, ή για επαγγελματικούς λόγους.

Εσωτερικό Τουρισμό

Περίπου οι μισοί από τους τουρίστες σε κάθε χώρα, κάθε χρόνο κινούνται στην πραγματικότητα μέσα στην ίδια περιφέρεια. Στατιστικά στοιχεία έχουν δείξει ότι εσωτερικό τουρισμό, αποτελεί το ταξίδι των τουριστών, εντός της περιφέρειας για επαγγελματικούς λόγους ή για αναψυχή.

Ο τουρισμός δημιουργεί άμεσα και έμμεσα αύξηση της οικονομικής δραστηριότητας στα μέρη που έχουν επισκεφθεί τουρίστες (και όχι μόνο), κυρίως λόγω της ζήτησης για αγαθά και υπηρεσίες που πρέπει να παράγονται και να παρέχονται.

(10)

Στην οικονομική ανάλυση του τουρισμού, μπορεί κανείς να διακρίνει την διαφορά μεταξύ της οικονομικής συμβολής του τουρισμού που αναφέρεται στην άμεση επίδραση του τουρισμού και είναι μετρήσιμη μέσω της TSA, και των οικονομικών επιπτώσεων του τουρισμού, η οποία είναι μια πολύ ευρύτερη έννοια που περικλείει τις άμεσες, έμμεσες και προκαλούμενες επιπτώσεις του τουρισμού και η οποία πρέπει να υπολογίζεται με την εφαρμογή μοντέλων.

Οι οικονομικές μελέτες των επιπτώσεων έχουν ως στόχο να ποσοτικοποιήσουν τα οικονομικά οφέλη, δηλαδή, την καθαρή αύξηση του πλούτου των κατοίκων που προέρχεται από τον τουρισμό, που μετράται σε νομισματικούς όρους, πέρα και πάνω από τα επίπεδα που επικρατούν κατά την απουσία της.

Η απασχόληση στον τουριστικό κλάδο μπορεί να μετρηθεί ως ο αριθμός των ατόμων που απασχολούνται στον τομέα του τουρισμού σε οποιαδήποτε από τις θέσεις εργασίας του, ως αριθμός των ατόμων που απασχολούνται στην τουριστική βιομηχανία ως κύρια εργασία τους, ως αριθμός των θέσεων εργασίας στις βιομηχανίες του τουρισμού, είτε ως ισοδύναμα στοιχεία πλήρους απασχόλησης.

1.2. Τα είδη του τουρισμού

Ο τουρισμός είναι μία από τις ταχύτερα αναπτυσσόμενες βιομηχανίες στον κόσμο, καθώς δημιουργείται εισόδημα από τη δαπάνη των αγαθών και των υπηρεσιών που απαιτούνται από τους τουρίστες. Κατά συνέπεια, η τουριστική βιομηχανία είναι πολύ σημαντική για την ευημερία πολλών χωρών.

Ο τουρισμός μπορεί να ταξινομηθεί στις ακόλουθες κατηγορίες:

Εισερχόμενος διεθνής Τουρισμός: Μη-κάτοικοι που ταξιδεύουν στην εν λόγω χώρα.

(11)

Εξερχόμενος διεθνής Τουρισμός: Οη κάτοικοι που ταξιδεύουν σε άλλη χώρα.

Εγχώριος/ Εσωτερικός τουρισμός: Οι κάτοικοι της εκάστοτε χώρας που ταξιδεύουν μόνο εντός αυτής της χώρας.

Πιο δημοφιλείς κατηγορίες του τουρισμού

Η τουριστική βιομηχανία έχει αναπτυχθεί με τον καιρό και σήμερα είναι μία από τις πιο διαφοροποιημένες, εξατομικευμένες και εξειδικευμένες βιομηχανίες. Θα θέλαμε να εισαγάγουμε μερικά από τα πιο δημοφιλή είδη του τουρισμού σε όλο τον κόσμο, όπου οι τουρίστες κατηγοριοποιούνται με βάση το σκοπό της επίσκεψής τους.

Τουρισμός Αναψυχής

Η αναψυχή μπορεί να οριστεί ως «ελεύθερος χρόνος», χρόνος στον οποίο δεν υπάρχει κάποια εργασία. Είναι η ώρα να κάνουμε πράγματα που κανονικά δεν έχουν χρόνο να κάνουμε στην καθημερινή μας ζωή. Ο τουρισμός αναψυχής περιλαμβάνει τις διακοπές με τα ακόλουθα:

Δραστηριότητες αναψυχής

Χαλάρωση: ύπνος, χαλάρωση, ανάγνωση βιβλίων, περίπατοι στην παραλία

Αθλητικές δραστηριότητες: πεζοπορία, κολύμπι, σέρφινγκ, τρέξιμο

Επίσκεψη στα σημεία ενδιαφέροντος και τα αξιοθέατα της πόλης

Επίσκεψη σε φίλους και συγγενείς

(12)

Αγορές προϊόντων που θα χρησιμοποιηθούν από τον τουρίστα.

Επαγγελματικός Τουρισμός

Ο επαγγελματικός τουρισμός μπορεί να οριστεί ως «ταξίδια για επαγγελματικό σκοπό».

Ο επαγγελματικός τουρισμός μπορεί να διαιρεθεί σε τρία τμήματα:

Εμπόριο για τα προϊόντα που πρόκειται να μεταπωληθούν σε χονδρική βάση

Εκπλήρωση επαγγελματικών συναλλαγών, π.χ. επίσκεψη σε πελάτη, διαπραγματεύσεις για σύμβαση

Παρακολούθηση συνεδρίου, έκθεσης ή εκδήλωσης που συνδέεται με τα επαγγελματικά.

Ιατρικός Τουρισμός

Ο ιατρικός τουρισμός περιλαμβάνει τους ανθρώπους που ταξιδεύουν σε ένα διαφορετικό μέρος για να λάβουν θεραπεία για μια ασθένεια, η κατάσταση της υγείας, ή μια χειρουργική διαδικασία, οι οποίοι αναζητούν χαμηλότερο κόστος υγειονομικής περίθαλψης και υψηλότερη ποιότητα φροντίδας. Οι κύριες διαδικασίες στο ιατρικό τουρισμό περιλαμβάνουν την καρδιολογία, την καρδιοχειρουργική, την αισθητική Χειρουργική, την πλαστική και επανορθωτική χειρουργική, την απώλεια βάρους, την νευροχειρουργική, την οφθαλμοχειρουργική, την ορθοπεδική χειρουργική, καθώς και μεταμόσχευση οργάνων (νεφρών).

Οι ιατρικές υπηρεσίες τουρισμού περιλαμβάνει τις ιατρικές εγκαταστάσεις, την οργάνωση του ταξιδιού, την διαμονή, την μεταφορά και τα τουριστικά πακέτα.

(13)

Πολιτιστικός Τουρισμός

Ο πολιτιστικός τουρισμός που μερικές φορές αναφέρεται ως τουρισμός κληρονομιάς είναι το τμήμα του τουρισμού που σχετίζεται με τον πολιτισμό της περιοχής, ειδικά τον τρόπο ζωής και την ιστορία των ανθρώπων, την τέχνη, την αρχιτεκτονική, τη θρησκεία τους και άλλα στοιχεία. Ο πολιτιστικός τουρισμός περιλαμβάνει πολιτιστικές εγκαταστάσεις, όπως μουσεία, θέατρα και φεστιβάλ. Είναι ένα από τα πιο δημοφιλή είδη του τουρισμού και προσελκύει τουρίστες από διάφορα μέρη του κόσμου.

Τουρισμός περιπέτειας

Ο τουρισμός περιπέτειας είναι μια υπαίθρια δραστηριότητα που πραγματοποιείται συνήθως σε μια ασυνήθιστη, απομακρυσμένη περιοχή ή μια περιοχή στην άγρια φύση.

Αυτή η περιπετειώδης δραστηριότητα μπορεί να λάβει χώρα στη θάλασσα, σε ποτάμια, στον αέρα, στα βουνά και συνδέεται με χαμηλά ή υψηλά επίπεδα σωματικής δραστηριότητας. Υπάρχουν πολλά είδη προϊόντων και υπηρεσιών που εμπίπτουν στην κατηγορία του τουρισμού περιπέτειας όπως bungee jumping, αποστολές ορειβασίας, ράφτινγκ, αναρρίχηση, καταδύσεις, wind surfing, αλεξίπτωτο πλαγιάς και πολλά άλλα.

Τουρισμός Wellness

Ο τουρισμός Wellness είναι μία από τις ταχύτερα αναπτυσσόμενες μορφές του διεθνούς και εσωτερικού τουρισμού. Αυτή η μορφή τουρισμού περιλαμβάνει τους ανθρώπους που ταξιδεύουν σε μια διαφορετική θέση για να συνεχίσουν τις δραστηριότητες που διατηρούν ή να ενισχύσουν την προσωπική τους υγεία και ευεξία, και οι οποίοι αναζητούν μοναδικές, αυθεντικές με βάση συγκεκριμένες περιοχές, εμπειρίες. Ο τουρισμός Wellness περιλαμβάνει μασάζ, θεραπείες σώματος, θεραπείες προσώπου,

(14)

εγκαταστάσεις και τα προγράμματα άσκησης, προγράμματα απώλειας βάρους, προγράμματα διατροφής, προ και μετεγχειρητικές θεραπείες Spa και προγράμματα μυαλού και σώματος.

Οικοτουρισμός

Ο οικοτουρισμός είναι το «Υπεύθυνο ταξίδι σε φυσικές (παρθένες) περιοχές που συντηρεί το περιβάλλον και βελτιώνει την ευημερία των κατοίκων της περιοχής». Ο σκοπός του οικοτουρισμού είναι να εκπαιδεύσει τον ταξιδιώτη για το φυσικό περίγυρο, για την παροχή προστασίας του περιβάλλοντος και την ευαισθητοποίηση, προς όφελος της οικονομικής ανάπτυξης, την πολιτική ενδυνάμωση των τοπικών κοινοτήτων και τον σεβασμό για την τοπική κουλτούρα. Εδώ ο επισκέπτης μπορεί να βιώσει το φυσικό τρόπο ζωής που περιβάλλεται από φυσικές συνθήκες.

Αθλητικός Τουρισμός

Ο αθλητικός τουρισμός αναφέρεται σε διεθνή ταξίδια, είτε για την προβολή ή τη συμμετοχή σε ένα αθλητικό γεγονός. Παραδείγματα περιλαμβάνουν διεθνή αθλητικά γεγονότα όπως οι Ολυμπιακοί Αγώνες, το Παγκόσμιο Κύπελλο (ποδόσφαιρο, μπάσκετ κ.λπ.), τένις, γκολφ και την Formula 1 Grand Prix.

Θρησκευτικός Τουρισμός

Ο θρησκευτικός τουρισμός ή ο τουρισμός «πίστης» αναφέρεται σε ανθρώπους της πίστης που ταξιδεύουν μόνοι τους ή σε ομάδες σε ιερές πόλεις ή ιερούς τόπους για προσκύνημα, θρησκευτικά και τουριστικά αξιοθέατα και ιεραποστολικό έργο.

(15)

Ο τουρισμός άγριας ζωής

Ο τουρισμός άγριας ζωής αφορά την παρατήρηση των άγριων (μη εγχώριων) ζώων στο φυσικό τους περιβάλλον ή σε αιχμαλωσία. Περιλαμβάνει δραστηριότητες όπως η φωτογράφηση, η προβολή και η διατροφή των ζώων. Αυτή η μορφή του τουρισμού, προσφέρεται σε τουρίστες σε προσαρμοσμένα πακέτα ταξιδιών και σαφάρι και είναι στενά συνδεδεμένη με τον οικοτουρισμό.

Άλλες μικρές μορφές του τουρισμού περιλαμβάνουν τον τουρισμό πολυτελείας, τον αγροτουρισμό, τον γεοτουρισμό, τον γαστρονομικό τουρισμό και πολλά άλλα.

Ο τουρισμός είναι επίσης μια κερδοφόρα βιομηχανία για τους ακόλουθους τομείς:

χώρους διαμονής, ξεναγούς, αναψυχή, αξιοθέατα, εκδηλώσεις και συνέδρια, τρόφιμα και ποτά, τη μεταφορά και τα ταξίδια εμπορίου.

Βιομηχανίες Τουρισμού (αναφέρεται επίσης ως τουριστικών δραστηριοτήτων) είναι οι δραστηριότητες που παράγουν συνήθως προϊόντα με τουριστικό χαρακτήρα.

Τα προϊόντα τουριστικού χαρακτήρα είναι εκείνα που πληρούν ένα ή και τα δύο από τα ακόλουθα κριτήρια:

(α) Οι τουριστικές δαπάνες για το προϊόν (είτε αγαθό ή υπηρεσία) θα πρέπει να αντιπροσωπεύουν ένα σημαντικό μερίδιο των συνολικών δαπανών για τον τουρισμό

(β) Οι τουριστικές δαπάνες σχετικά με το προϊόν πρέπει να αντιπροσωπεύουν ένα σημαντικό μερίδιο της προσφοράς του προϊόντος στην οικονομία (το μερίδιο του εφοδιασμού κατάσταση). Το κριτήριο αυτό προϋποθέτει ότι η προμήθεια των προϊόντων τουριστικού χαρακτήρα θα πάψουν να υπάρχουν σε ουσιαστική ποσότητα στην απουσία των επισκεπτών.

(16)

Προϊόντα Βιομηχανία

1 Υπηρεσίες παροχής καταλύματος για 1 Διαμονή για τους επισκέπτες επισκέπτες

2. Υπηρεσίες τροφίμων και ποτών που εξυπηρετούν

2. Δραστηριότητες σερβιρίσματος τροφίμων και ποτών

3. Σιδηροδρομικές υπηρεσίες 3. Μεταφορές επιβατών σιδηροδρόμων μεταφοράς επιβατών

4 Υπηρεσίες οδικών μεταφορών επιβατών

4. Οδικές μεταφορές επιβατών

4. Υπηρεσίες μεταφοράς επιβατών 5. Μεταφορά επιβατών θαλάσσης μέσω θαλάσσης

5. Υπηρεσίες αεροπορικών μεταφορών επιβατών

6. Μεταφορά επιβατών αεροπορικών μεταφορών

6. Υπηρεσίες ενοικίασης εξοπλισμού 7. Ενοικίαση εξοπλισμού Μεταφορών Μεταφορών

8. Ταξιδιωτικά γραφεία και άλλες υπηρεσίες κρατήσεων

8. Ταξιδιωτικά πρακτορεία και άλλες δραστηριότητες υπηρεσιών κράτησης 9. Πολιτιστικές Υπηρεσίες 9. Πολιτιστικές δραστηριότητες 10. Αθλητισμός και ψυχαγωγικές

υπηρεσίες

10. Αθλητισμός και ψυχαγωγικές δραστηριότητες

11 Τουριστικά αγαθά σχετικά με την χώρα επίσκεψης

11 Λιανικό εμπόριο του τουρισμού της χώρας- ειδικά χαρακτηριστικά αγαθά

12. Τουριστικές υπηρεσίες σχετικές με την χώρα επίσκεψης

12 Άλλες συγκεκριμένες χαρακτηριστικές δραστηριότητες τουρισμού

(17)

1.3. Πλεονεκτήματα του τουρισμού

Τα βασικά πλεονεκτήματα του τουρισμού είναι οικονομικά, κοινωνικο-πολιτιστικά και περιβαλλοντικά.

Οικονομικά οφέλη

Ο τουρισμός μπορεί να προσφέρει άμεσες θέσεις εργασίας στην κοινότητα, όπως ξεναγούς ή υπηρεσίες καθαριότητας ξενοδοχείο. Έμμεση απασχόληση δημιουργείται μέσα από άλλους κλάδους όπως η γεωργία, η παραγωγή τροφίμων και λιανικού εμπορίου.

Οι δαπάνες των επισκεπτών δημιουργούν έσοδα για την τοπική κοινότητα και μπορούν να οδηγήσουν σε μείωση της φτώχειας στις χώρες που εξαρτώνται σε μεγάλο βαθμό από τον τουρισμό.

Η οικονομική διαφοροποίηση είναι σημαντική σε περιοχές όπου μπορεί να υπάρχει συγκέντρωση βλαβερών για το περιβάλλον βιομηχανιών, όπως εξόρυξης και παραγωγής.

Η ανάπτυξη υποδομών όπως αεροδρόμια, δρόμων, σχολείων, νοσοκομείων και χώρων λιανικής πώλησης έχουν τη δυνατότητα να ωφελήσουν την τοπική κοινωνία και μπορούν να βοηθήσουν την οικονομική ανάπτυξη, επιτρέποντας περισσότερο το εμπόριο και την καλύτερη ροή των αγαθών και των υπηρεσιών.

Κοινωνικά οφέλη

Ο τουρισμός μπορεί να επιφέρει μια πραγματική αίσθηση υπερηφάνειας και ταυτότητας των κοινοτήτων. Με την ανάδειξη των διακριτών χαρακτηριστικών του τρόπου ζωής, της ιστορία και του πολιτισμού, ο τουρισμός μπορεί να ενθαρρύνει τη διατήρηση των παραδόσεων που μπορεί να είναι σε κίνδυνο.

(18)

Περιβαλλοντικά οφέλη

Ο τουρισμός παρέχει χρηματοδοτική στήριξη για τη διατήρηση των οικοσυστημάτων και των φυσικών πόρων, καθιστώντας τον προορισμό πιο αυθεντικό και επιθυμητό για τους επισκέπτες. Επίσης, προσθέτει περισσότερη αξία στο τοπικό επιχειρηματικό τουρισμό.

1.4. Μειονεκτήματα τουρισμού

Πολλές από τις αρνητικές επιπτώσεις από τον τουρισμό συμβαίνουν όταν ο αριθμός των επισκεπτών είναι μεγαλύτερος από τον όγκο επισκεπτών που το περιβάλλον μπορεί να αντιμετωπίσει. Μερικές από τις συνέπειες της υπέρβασης του περιβαλλοντικού δυναμικού περιλαμβάνουν την εξάντληση σε ήδη περιορισμένους πόρους, όπως το νερό, η ενέργεια, τα τρόφιμα και οι φυσικές περιοχές ενδιαιτημάτων. Επιπλέον, η ανεξέλεγκτη ανάπτυξη του τουρισμού μπορεί να οδηγήσει σε διάβρωση του εδάφους, αυξημένη ρύπανση και απόβλητα, απορρίψεις στη θάλασσα και σε πλωτές οδούς, αυξημένη πίεση για απειλούμενα είδη ζώων και φυτών, και αυξημένη ευπάθεια στην αποψίλωση των δασών, καθώς και την απώλεια της βιοποικιλότητας.

Με τον ίδιο τρόπο που ο τουρισμός μπορεί να ενθαρρύνει τη διατήρηση της κοινωνικο- πολιτιστικής αυθεντικότητας των κοινοτήτων υποδοχής, ο μαζικός τουρισμός μπορεί να διαβρώσει και τις παραδοσιακές αξίες εισάγοντας ξένα στοιχεία που έρχονται σε αντίθεση με την πολιτιστική, ιστορική και θρησκευτική κληρονομιά της κοινότητας.

Ως εκ τούτου, το τουριστικό παράδοξο έγκειται στην ένταση μεταξύ της επιθυμίας μας να ταξιδέψομε ανά τον κόσμο, και την ανάγκη να παρέχουμε τα μεγαλύτερα οφέλη με το λιγότερο κακό. Πολλά καλοπροαίρετα άτομα στο δημόσιο και ιδιωτικό τομέα, εργάζονται σκληρά ως προς την αναζήτηση λύσεων που θα παρέχουν βιώσιμα, μακροπρόθεσμα κοινωνικο-οικονομικά οφέλη για τις τουριστικές περιοχές. Η οικοδόμηση ενός πολιτισμού βιωσιμότητας εντούτοις, θα πάρει χρόνο και ο ταξιδιώτης, μπορεί να γίνει μέρος της λύσης αυτής.

(19)

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2

Η ΣΠΟΥΛΑΙΟΤΗΤΑ ΤΟΥ ΤΟΥΡΙΣΜΟΥ

Ο τουρισμός είναι σημαντικός για τον κόσμο, λόγω των εισοδημάτων που φέρνει σε χώρες και επειδή προωθεί την διασύνδεση σε ολόκληρο τον κόσμο. Προσφέρει στους ανθρώπους που επισκέπτονται τη χώρα την δυνατότητα επιλογής των υπηρεσιών, καθώς προσφέρονται σε ένα χρηματικό αντίτιμο που ενισχύει τελικά την οικονομία της χώρας. Βοηθά στο να παρέχει θέσεις εργασίας για τους κατοίκους της χώρας που δέχεται τους τουρίστες όχι μόνο στον τομέα του τουρισμού και των υπηρεσιών της βιομηχανίας, αλλά και στον τομέα της μεταποίησης, καθώς πολλοί άνθρωποι φεύγουν από τον προορισμό των διακοπών τους με σουβενίρ.

Οι τουρίστες έχουν την τάση να έχουν διαθέσιμο εισόδημα που ξοδεύουν στη χώρα που επισκέπτονται. Επίσης, στο σύνολό τους, έχουν περισσότερο ελεύθερο χρόνο τον οποίο χρησιμοποιούν για πολλές, μικρότερες περιόδους διακοπών όλο το χρόνο. Οι περισσότεροι τουρίστες είναι καλά εκπαιδευμένοι με εκλεπτυσμένα γούστα που έχουν ως αποτέλεσμα τη ζήτηση για καλύτερες υπηρεσίες και προϊόντα. Πολλοί τουρίστες ταξιδεύουν με τις οικογένειές τους, με αποτέλεσμα την ανάγκη για περισσότερα σημεία οικογενειακών διακοπών καθώς και εξειδικευμένους προορισμούς, όπως θαλάσσια σπορ διακοπές και θέρετρα spa.

Ακόμη και με τις φυσικές καταστροφές που μαστίζουν τον κόσμο πρόσφατα αλλά και την τραγωδία της 11/9, οι άνθρωποι εξακολουθούν να ταξιδεύουν σε όλο τον κόσμο για να δουν τα αξιοθέατα και την εμπειρία που έχουν να προσφέρουν άλλες χώρες. Ο βιώσιμος τουρισμός και ο οικοτουρισμός έχουν γίνει δημοφιλείς στους τουρίστες, οι οποίοι προσπαθούν να μειώσουν το δικό τους αποτύπωμα άνθρακα και να κάνουν τον κόσμο ένα καλύτερο μέρος για τις μελλοντικές γενιές. Οι τουρίστες ενδιαφέρονται να βοηθήσουν τις φτωχές χώρες, και επισκέπτονται αυτές τις χώρες προσπαθώντας προς την καλυτέρευση της ζωής των ανθρώπων ενώ βρίσκονται σε διακοπές. Ο εκπαιδευτικός τουρισμός έχει γίνει δημοφιλής με πολλά κολέγια και πανεπιστήμια να

(20)

προγραμματίζουν ταξίδια στο εξωτερικό και να χορηγούν στους φοιτητές τους με τις ώρες πίστωσης για τη συμμετοχή στις προγραμματισμένες εκδρομές.

Όλες αυτές οι μορφές του τουρισμού επιτρέπουν στην χώρα που δέχεται τις επισκέψεις να επωφεληθεί με κάποιο τρόπο, είτε οικονομικά είτε κοινωνικά.

Ο βιομηχανία του τουρισμού είναι η ραχοκοκαλιά της οικονομικής κατάστασης κάθε χώρας.

Παρέχει συναλλαγματικά κέρδη στη χώρα προορισμού.

Δημιουργεί νέες προοπτικές για απασχόληση στην χώρα.

Θέτει τις συνθήκες διαβίωσης των πολιτών της χώρας.

Είναι χρήσιμη για την αύξηση του ΑΕΠ της χώρας.

Η αυτοαπασχόληση δίνει μια νέα ώθηση στη χώρα.

Η ανάπτυξη των υποδομών είναι ένα άλλο πλεονέκτημα της τουριστικής βιομηχανίας.

Η πολιτιστική ανταλλαγή είναι επίσης δυνατή μόνο μέσω του τουρισμού.

Η διατήρηση της πολιτιστικής κληρονομιάς μας είναι το βασικό θέμα του τουρισμού.

Η διατήρηση της χλωρίδας και της πανίδας είναι ένα σημαντικό χαρακτηριστικό της τουριστικής βιομηχανίας.

Ίσως ο πιο σημαντικός λόγος είναι το φαινόμενο του πολλαπλασιαστικού αποτελέσματος, το οποίο είναι: Πόσες φορές τα χρήματα που δαπανώνται από έναν τουρίστα κυκλοφορούν μέσα από την οικονομία της χώρας.

(21)

Ένα παράδειγμα για τα παραπάνω θα μπορούσε να έχει ως εξής:

Ένας τουρίστας μνδεχεη ηα χρήματά ηνυ ζην ξενοδοχείο. Τα χρήματα πνυ δαπανήθηκαν ζα αυξήσουν τα έσοδα του ιδιοκτήτη του εστιατορίου, ή του ξενοδοχείου, που με την σειρά τους θα δαπανήσουν περισσότερα χρήματα για τις προμήθειές τους για το κατάστημά τους και για προσωπικές ανάγκες, πράγμα που σημαίνει ότι άλλες επιχειρήσεις πρόκειται να επωφεληθούν λόγω των αυξημένων κερδών τους από την τουριστική ανάπτυξη, και ούτω καθεξής.

Η ανάπτυξη των υποδομών της περιοχής, είναι τόσο σημαντική καθώς θα προσελκύσει επισκέπτες και θα τους προσφέρει μια αξέχαστη επίσκεψη που θα οδηγήσει σε θετική διαφήμιση από στόμα σε στόμα και σε ευκαιρίες εκ νέου επίσκεψης από τους τουρίστες.

Αυτό, επίσης, θα μπορούσε να θεωρηθεί από την άποψη της απασχόλησης, καθώς η υποδομή σε κτίρια, υπηρεσίες, και μεταφορικά μέσα και τρόπους, σημαίνει αύξηση του αριθμού των θέσεων εργασίας για τους ντόπιους.

Ένας άλλος σημαντικός παράγοντας για τη σημασία του τουρισμού, είναι η προσέλκυση ξένων επενδυτών που θα επενδύσουν στη χώρα, που θα οδηγήσει στην αύξηση του ΑΕΠ της χώρας, γεγονός που σημαίνει την ανάπτυξη της χώρας στο σύνολό της.

(22)

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 3

ΚΑΤΑΝΑΛΩΤΙΚΗ ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΑ ΚΑΙ ΤΟΥΡΙΣΜΟΣ

3.1. Η έννοια της καταναλωτικής συμπεριφοράς

Η συμπεριφορά των καταναλωτών αποτελείται από τις ενέργειες που λαμβάνουν οι καταναλωτές σε σχέση με τη λήψη αποφάσεων σχετικά με την αγορά διαφόρων αγαθών και υπηρεσιών. Μια μελέτη αυτού του φαινομένου επικεντρώνεται συχνά στους ψυχολογικούς και άλλους παράγοντες που παρακινούν τους ανθρώπους είτε να αγοράσουν ένα προϊόν είτε να το απορρίψουν υπέρ κάποιας άλλης επιλογής. Για να δημιουργηθεί μια επιτυχημένη εκστρατεία μάρκετινγκ, είναι απαραίτητο να κατανοηθούν αυτοί οι παράγοντες και να αξιοποιηθούν αυτές οι συμπεριφορές με τρόπο τέτοιο ώστε να παρακινούν τους καταναλωτές να κάνουν αγορές (Σιώμκος, 2002).

Ένα από τα βασικά στοιχεία που επηρεάζουν τη συμπεριφορά των καταναλωτών είναι η αυτό-εικόνα του καταναλωτή. Οι άνθρωποι που ποθούν θαυμασμό, ώστε να αισθάνονται καλά με τον εαυτό τους συχνά θα φτάσουν σε εξαιρετικά σημεία, ώστε να λάβουν την αναγνώριση από τους άλλους. Αυτό θα τους οδηγήσει συχνά να αγοράσουν τα νεότερα και τα τελευταίας τεχνολογίας προϊόντα. Αντίθετα, οι άνθρωποι που ασχολούνται λιγότερο με το τι σκέφτονται οι άλλοι είναι πιθανό να εστιάζουν στο να πραγματοποιούν τις αγορές που θεωρούν ως πρακτικές και ικανές να τους παρέχουν άνεση και ακριβώς τις υπηρεσίες που χρειάζονται (Φωτόπουλος & Κρυστάλλης, 2002).

Οι πολιτιστικοί παράγοντες μπορούν επίσης να παίξουν ρόλο στη διαμόρφωση της συμπεριφοράς των καταναλωτών. Για παράδειγμα, οι διαπραγματεύσεις με έναν ιδιοκτήτη καταστήματος επί της τιμής ενός στοιχείου είναι μια κοινή πρακτική σε πολλά μέρη σε όλο τον κόσμο. Σε μερικούς πολιτισμούς, τα παζάρια για τις τιμές πριν από την αγορά θεωρούνται ένα σημαντικό μέρος της διαδικασίας. Σε άλλα μέρη, η ιδέα του να επιχειρήσουν να διαπραγματευτούν με έναν ιδιοκτήτη καταστήματος μπορεί να

(23)

θεωρείται ακατάλληλη, ακόμα και αγενής. Οι άνθρωποι που ταξιδεύουν συχνά προσαρμόζουν τη συμπεριφορά των καταναλωτών, ώστε να συμμορφωθούν με το τοπικό επίπεδο, και ως εκ τούτου να θεωρηθούν ως μέρος της κοινωνικής νόρμας (Σιώμκος, 2002).

Η κοινωνική πίεση είναι ένας παράγοντας που σχετίζεται και έχει σημαντική επίδραση στη συμπεριφορά των καταναλωτών. Οι καταναλωτές μπορεί να έχουν κίνητρα να αγοράζουν συγκεκριμένες μάρκες, επειδή οι άνθρωποι που θαυμάζουν έχουν αγοράσει τα ίδια προϊόντα. Η επιθυμία να εισέλθουν σε έναν κοινωνικό κύκλο μπορεί επηρεάζει την επιλογή των ειδών ένδυσης, των τροφίμων, τον τύπο του σπιτιού, και το ίδιο ακριβώς ισχύει για οποιαδήποτε άλλη απόφαση αγοράς (Σιώμκος, 2002).

Η εκπαίδευση διαδραματίζει επίσης σημαντικό ρόλο στον καθορισμό της συμπεριφοράς των καταναλωτών. Αυτό αφορά τόσο την τυπική εκπαίδευση όσο και την μάθηση γενικότερα. Καθώς οι άνθρωποι γίνονται πιο ενημερωμένοι σχετικά με τις επιλογές αγορών τους, τα προϊόντα που κάποτε ήταν επιθυμητά μπορεί να παραμεριστούν προς όφελος άλλων προϊόντων που ο καταναλωτής θεωρεί ότι είναι πιο ελκυστικά κατά τον οποιονδήποτε τρόπο.

Η συμπεριφορά των καταναλωτών έχει μελετηθεί τόσο από την άποψη των τομέων του πληθυσμού, καθώς και από ιδιώτες. Με την κατανόηση του τι μπορεί να επηρεάσει τις αγοραστικές συνήθειες, οι επιχειρήσεις είναι σε θέση να δημιουργήσουν προϊόντα που είναι πιθανό να προσελκύσουν ένα μεγάλο αριθμό καταναλωτών, και να τα διαφημίσουν με τρόπους που καταλαμβάνουν την προσοχή της αγοράς-στόχου. Αυτή η διαδικασία αξιολόγησης της συμπεριφοράς των καταναλωτών είναι συνεχής, δεδομένου ότι τα γούστα και οι ανάγκες των καταναλωτών αλλάζουν με την πάροδο του χρόνου.

Για το λόγο αυτό, οι εταιρείες πάντα αξιολογούν την επιτυχία των τρεχουσών προσπαθειών τους, καθώς και την εφαρμογή των αλλαγών, όταν είναι απαραίτητο, προκειμένου να διατηρηθεί αυτή η επιτυχία (Εξαδάκτυλος, 2003).

Πολλοί ειδικοί του μάρκετινγκ αντιλαμβάνονται ότι υπάρχει μια σαφής σχέση μεταξύ του πολιτισμού και της συμπεριφοράς των καταναλωτών. Ο πολιτισμός έχει τη δυνατότητα να επηρεάσει σε μεγάλο βαθμό το πώς οι καταναλωτές επιλέγουν να

(24)

δαπανήσουν χρήματα και ποτά προϊόντα μεταξύ άλλων επιλογών τελικά επιλέγουν να αγοράσουν. Συνυφασμένη με άλλες παραμέτρους, όπως η ηλικία, το φύλο, και τη θέση, η επίδραση του πολιτισμού στη συμπεριφορά των καταναλωτών είναι κάτι που οι εταιρείες πρέπει να καταλάβουν ώστε να αυξήσουν την εμπιστοσύνη και την πίστη και να συνεχίσουν να οδηγούνται σε πωλήσεις (Μαγνήσαλη, 1997).

Όταν πρόκειται για τον πολιτισμό και τη συμπεριφορά των καταναλωτών, μια σειρά από επιμέρους παράγοντες που σχετίζονται με τον πολιτισμό θα επηρεάσει το πώς και πότε οι καταναλωτές επιλέγουν να αγοράσουν τα προϊόντα. Για παράδειγμα, η θρησκεία είναι ένα κρίσιμο στοιχείο σε πολλούς πολιτισμούς, και έχει σημαντικό αντίκτυπο σε ό, τι αγαθά και υπηρεσίες τα μέλη αυτής της κουλτούρας είναι πρόθυμοι να εξετάσουν στην αγορά. Αυτό σημαίνει ότι αν η κυρίαρχη θρησκευτική κουλτούρα σε μια δεδομένη γεωγραφική περιοχή αποθαρρύνει τη χρήση του καπνού ή του αλκοόλ, η ενδεχόμενη ομάδα των καταναλωτών για τα προϊόντα αυτά θα είναι μικρότερη (Σιώμκος, 2002).

Δεδομένου ότι ο πολιτισμός έχει να κάνει με το πώς οι άνθρωποι αισθάνονται, σκέφτονται και δρουν, η σύνδεση μεταξύ του πολιτισμού και της συμπεριφοράς των καταναλωτών απαιτεί από τις εταιρείες να κατανοήσουν τι θα σκεφτεί για ένα συγκεκριμένο προϊόν μια ομάδα-στόχος των καταναλωτών, και πώς θα ανταποκριθεί στις πιθανότητες να αγοράσει αυτά τα προϊόντα.

Η ισχυρή σχέση μεταξύ του πολιτισμού και της συμπεριφοράς των καταναλωτών μπορεί να έχει επιπτώσεις για την αγορά όλων των ειδών των προϊόντων και υπηρεσιών, που κυμαίνονται από τις οικιακές συσκευές ως και μεγάλες αγορές, όπως τα αυτοκίνητα. Με το να είναι σε θέση να εκτιμήσουν σωστά τη σχέση μεταξύ του πολιτισμού και της συμπεριφοράς των καταναλωτών, οι εταιρείες μπορούν να προσαρμόσουν τις εκστρατείες μάρκετινγκ για να κάνουν τα προϊόντα που σχετίζονται με αυτές να απευθύνονται στους καταναλωτές και να αυξήσουν τις πιθανότητες να φέρουν κέρδος στην επιχείρησή. Ενώ σε ορισμένες περιπτώσεις, αυτό μπορεί να σημαίνει την έναρξη εναλλακτικών προϊόντων που απευθύνονται σε συγκεκριμένες ομάδες καταναλωτών, αυτή η προσέγγιση μπορεί να είναι πολύ προσοδοφόρα από την

(25)

άποψη της συνάντησης ανθρώπων στο σημείο της ανάγκης τους και τη δημιουργία ζήτησης για τα προϊόντα αυτά (Swarbrooke & Horner, 2007).

3.2. Οι προσδοκίες και οι αντιλήψεις των πελατών - καταναλωτών

Το χάσμα των πελατών είναι η διαφορά μεταξύ των προσδοκιών των πελατών και των αντιλήψεων τους. Προσδοκία των πελατών είναι αυτό που ο πελάτης αναμένει ανάλογα με τους διαθέσιμους πόρους και επηρεάζεται από το πολιτιστικό υπόβαθρο, τον οικογενειακό τρόπο ζωής, την προσωπικότητα, τη δημογραφία, τη διαφήμιση, την εμπειρία με παρόμοια προϊόντα και τις πληροφορίες που διατίθενται online. Η αντίληψη των πελατών είναι εντελώς υποκειμενική και βασίζεται στην αλληλεπίδραση του πελάτη με το προϊόν ή την υπηρεσία. Η αντίληψη προέρχεται από την ικανοποίηση του πελάτη του συγκεκριμένου προϊόντος ή της υπηρεσίας και την ποιότητα της παροχής υπηρεσιών. Το χάσμα του πελάτη είναι το πιο σημαντικό κενό και σε έναν ιδανικό κόσμο η προσδοκία του πελάτη θα ήταν σχεδόν ταυτόσημη με την αντίληψη του πελάτη (Swarbrooke & Horner, 2007).

Σε μια πελατοκεντρική στρατηγική, η παροχή ποιοτικών υπηρεσιών για ένα συγκεκριμένο προϊόν θα πρέπει να βασίζεται σε μια σαφή κατανόηση της αγοράς- στόχου. Η κατανόηση των αναγκών του πελάτη και η γνώση των προσδοκιών του θα μπορούσε να είναι ο καλύτερος τρόπος για να κλείσει το χάσμα (Εξαδάκτυλος, 2003).

Το έλλειμμα γνώσεων είναι η διαφορά μεταξύ των προσδοκιών του πελάτη της παρεχόμενης υπηρεσίας και της παροχής της υπηρεσίας από την εταιρεία. Σε αυτή την περίπτωση, οι διαχειριστές δεν γνωρίζουν ή δεν έχουν ερμηνεύσει σωστά τις προσδοκίες του πελάτη σε σχέση με τις υπηρεσίες ή τα προϊόντα της εταιρείας. Αν υπάρχει ένα κενό γνώσης, αυτό μπορεί να σημαίνει ότι οι εταιρείες προσπαθούν να ανταποκριθούν λάθος ή δεν υπάρχουν συγκεκριμένες ανάγκες των καταναλωτών. Σε μια επιχείρηση προσανατολισμένη προς τον πελάτη, είναι σημαντικό να έχουμε μια

(26)

σαφή κατανόηση της ανάγκης του καταναλωτή για την υπηρεσία. Για να κλείσει το χάσμα μεταξύ των προσδοκιών του καταναλωτή για την υπηρεσία και την αντίληψη της διοίκησης της παροχής υπηρεσιών θα απαιτήσει εκτεταμένη έρευνα αγοράς (Σιώμκος, 2002).

3.3. Μελέτες σχετικά με την καταναλωτική συμπεριφορά στον τουρισμό

Τα κίνητρα είναι οι εσωτερικές κινήσεις που κάνουν τους ανθρώπους να αναλάβουν δράση για να ικανοποιήσουν τις ανάγκες τους. Η κατανόηση των κινήτρων των καταναλωτών είναι ένας από τους πιο αποτελεσματικούς τρόπους για να αποδοθεί ανταγωνιστικό προϊόν φιλοξενίας, όπως μια επίσκεψη σε ένα αξιοθέατο ή κρατήσεις ξενοδοχείων, και αναγνωρίζεται ως ένας από τους κύριους παράγοντες για την επιτυχία των ανταγωνιστικών οργανώσεων (Σιώμκος, 2002). Κεντρική ως προς τις περισσότερες θεωρίες με περιεχόμενο τα κίνητρα, είναι η έννοια της ανάγκης.

Οι ανάγκες θεωρούνται ως οι δυνάμεις που διεγείρουν τα κίνητρα συμπεριφοράς, και θεωρείται ότι, για να κατανοήσουμε τα ανθρώπινα κίνητρα, είναι απαραίτητο να ανακαλύψουμε ό, τι χρειάζονται οι άνθρωποι και πώς μπορούν να το εκπληρώσουν. Ο Maslow, το 1943, ήταν ο πρώτος που προσπάθησε να το κάνει με τη θεωρία ιεράρχησης των αναγκών, που είναι πλέον η πιο γνωστή θεωρία των κινήτρων (Εξαδάκτυλος, 2003).

Η θεωρία του Maslow αναφέρει πως οι ανθρώπινες ανάγκες είναι διατεταγμένες σε μια ιεραρχία, από τις πιο πιεστικές ως τις λιγότερο πιεστικές. Οι ανάγκες αυτές, κατά σειρά σπουδαιότητας είναι φυσιολογικές ανάγκες, ανάγκες ασφάλειας, κοινωνικές ανάγκες, ανάγκες αυτοεκτίμησης, και ανάγκες αυτοπραγμάτωσης. Ένας από τους κύριους λόγους για τη δημοτικότητα της ιεραρχίας των αναγκών του Maslow είναι η απλότητά του. Ένα πρόσωπο προσπαθεί να ικανοποιήσει τις σημαντικότερες ανάγκες του πρώτα.

Όταν αυτή η ανάγκη ικανοποιείται, θα σταματήσει να είναι ένα κίνητρο, και το άτομο, στη συνέχεια, θα προσπαθήσει να ικανοποιήσει την επόμενη πιο σημαντική ανάγκη (Chon, et.al., 2012).

(27)

Οι προσπάθειες για επεξήγηση του τουριστικού κινήτρου έχουν συμφωνήσει με την ιεραρχία του Maslow. Οι Mills και Morisson το 1985 (Reisinger, 2009), για παράδειγμα, δείχνουν πώς η ιεραρχία του Maslow, συνδέεται με τα κίνητρα των ταξιδιΨν. Ομοίως, τα κίνητρα τουρισμού όπως περιγράφοντα από τον Dann το 1977 (Reisinger, 2009), μπορούν να συνδεθούν με την λίστα των αναγκών του Maslow. Ο ίδιος υποστηρίζει ότι υπάρχουν βασικά δύο παράγοντες σε μια απόφαση για να ταξιδέψει κανείς: οι παράγοντες ώθησης και οι παράγοντες έλξης. Οι παράγοντες ώθησης είναι αυτά που κάνουν το άτομο να επιθυμεί να ταξιδέψει, και οι παράγοντες έλξης είναι εκείνοι που επηρεάζουν το που θα πάει. Ο Crompton το 1979 συμφωνεί με τον Dann όσον αφορά το περιεχόμενο της ιδέας της ώθησης και της έλξης (Σιώμκος, 2002). Αυτός προσδιορίζει εννέα κίνητρα, επτά ταξινομούνται ως κοινωνικοψυχολογικά ή κίνητρα ώθησης και δύο ταξινομούνται ως πολιτιστικά ή κίνητρα ώθησης. Τα κίνητρα ώθησης είναι η διαφυγή από ένα αντιληπτό εγκόσμιο περιβάλλον, η έρευνα και αξιολόγηση του εαυτού, η χαλάρωση, το κύρος, και η οπισθοδρόμηση, η ενίσχυση των σχέσεων συγγένειας, και η διευκόλυνση της κοινωνικής αλληλεπίδρασης. Τα κίνητρα έλξης είναι η καινοτομία και η εκπαίδευση (Μπάλτας & Παπασταθοπούλου, 2013).

Ο Krippendorf το 1987, σε ένα διαφωτιστικό βιβλίο για τον τουρισμό, βλέπει ένα νήμα που διατρέχει όλες αυτές τις θεωρίες του τουρισμού κινήτρων. Ο συγγραφέας ταξινομεί αυτές τις θεωρίες σε οκτώ εξηγήσεις του ταξιδιού: ανάκτηση και αναγέννηση, κοινωνικής ένταξη, απόδραση, επικοινωνία, ελευθερία και αυτοδιάθεση, αυτοπραγμάτωση, ευτυχία και διεύρυνση του μυαλού (Μπάλτας & Παπασταθοπούλου, 2013).

(28)

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 4

ΕΡΕΥΝΕΣ ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΤΟΝ ΤΟΥΡΙΣΜΟ

4.1. Έρευνα ΙΤΕΠ

Ιδιαίτερα ελκυστικός τουριστικός προορισμός αναδεικνύεται η Κρήτη σύμφωνα με έρευνα του του Ινστιτούτου Τουριστικών Ερευνών και Προβλέψεων που καταδεικνύει ότι οι τουρίστες ξοδεύουν τα λιγότερα στην Περιφέρεια Αττικής ενώ στην Περιφέρεια Ιονίων Νήσων καταγράφοτναι οι περισσότερες διανυκτερεύσεις.

Ειδικότερα, το 20,1% του τουρισμού της Ελλάδας συγκεντρώνει η Κρήτη, καθώς το 2013 αφίρθησαν συνολικά 3.606.442 τουρίστες, ενώ το 2014 αναμένεται νέα άνοδος.

Την ίδια ώρα, στην Περιφέρεια Νοτίου Αιγαίου, το περυσινό οικονομικό έτος δαπανήθηκαν περίπου 3,49 δισ. ευρώ, μέγεθος το οποίο αντιστοιχεί στο 29,8% των συνολικών δαπανών της επικράτειας.

Τα στοιχεία αυτά περιλαμβάνονται μεταξύ των ευρημάτων της Έρευνας Περιφερειακής Κατανομής της Ετήσιας Τουριστικής Δαπάνης που διενήργησε το Ξενοδοχειακό Επιμελητήριο Ελλάδος (ΞΕΕ) και ειδικότερα το Ινστιτούτο Τουριστικών Ερευνών και Προβλέψεων (ΙΤΕΠ).

Όπως προκύπτει από την έρευνα, στην Περιφέρεια Αττικής, κάθε τουρίστας δαπανά κατά μέσο όρο 519,8 ευρώ κατά τη διάρκεια της επίσκεψής του, ποσό το οποίο είναι κατά 20,43% μικρότερο από τον μέσο όρο της δαπάνης ενός τουρίστα που επισκέπτεται τη χώρα.

Στην Περιφέρεια Ιονίων Νήσων κάθε επισκέπτης διανυκτερεύει για κατά μέσο όρο 9,6 ημέρες, ποσοστό που είναι κατά 6,91% μεγαλύτερο από τον μέσο όρο των διανυκτερεύσεων ενός τουρίστα στη χώρα.

(29)

Συρρίκνωση εσωτερικού τουρισμού

Σύμφωνα με τη μελέτη, σε αντίθεση με τον εισερχόμενο τουρισμό στην Ελλάδα, ο εσωτερικός τουρισμός συνεχίζει να συρρικνώνεται με δυσμενείς συνέπειες στις επιδόσεις των ξενοδοχείων, που βασίζονται, κατά κύριο λόγο, σε Έλληνες πελάτες.

Είναι χαρακτηριστικό, ότι οι διανυκτερεύσεις των Ελλήνων στα ξενοδοχεία μειώθηκαν κατά 18,6% το 2012 σε σχέση με το 2011, ενώ σύμφωνα με το Ευρωβαρόμετρο, το 74% των Ελλήνων δεν πήγε διακοπές το 2013.

Με τα μέχρι στιγμής στοιχεία, η ίδια τάση συνεχίζεται και το 2014 υπό το βάρος της οικονομικής ύφεσης στην Ελλάδα και της μείωσης της αγοραστικής δύναμης των Ελλήνων.

Έντονη εποχικότητα

Τα ευρήματα της έρευνας καταδεικνύουν ότι η εποχικότητα του τουρισμού στην Ελλάδα είναι ιδιαίτερα έντονη, ειδικότερα σε ό,τι αφορά τον εισερχόμενο τουρισμό.

Η εποχικότητα του εγχώριου τουρισμού είναι αισθητά μικρότερη από την εποχικότητα του εισερχόμενου και του συνολικού τουρισμού, όμως, το μέγεθος επιβαρύνεται σημαντικά τα τελευταία χρόνια της οικονομικής κρίσης.

Η εποχικότητα του εισερχόμενου και του συνολικού τουρισμού είναι σημαντικά εντονότερη σε σχέση με ανταγωνίστριες χώρες (Ισπανία, Ιταλία, Κύπρος, Πορτογαλία).

Απασχόληση

Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις που προκύπτουν από την έρευνα πεδίου του ΙΤΕΠ, τον Μάιο του 2013 εργάζονταν στα ελληνικά ξενοδοχεία 93.523 άτομα και τον Αύγουστο

Referências

Documentos relacionados