-•-I Π Ci
c : V-^
- / v M ; i
T.E.I. ΚΑΒΑΛΑΣ
ΣΧΟΛΗ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΚΑΙ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ ΤΜΗΜΑ ΛΟΓΙΣΤΙΚΗΣ
ΠΤΥΧΙΑΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ
ΘΕΜΑ
f s ^ x
ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΑ ΤΩΝ ΜΙΣΘΩΤΩΝ ΣΤΙΣ ΑΠΟΔΟΧΕΣ.
Η ΑΤΟΜΙΚΗ ΣΥΜΒΑΣΗ ΕΡΓΑΣΙΑΣ.
ΤΟ ΔΙΕΥΘΥΝΤΙΚΟ ΔΙΚΑΙΩΜΑ ΤΟΥ ΕΡΓΟΔΟΤΗ.
ΣΠΟΥΔΑΣΤΗΣ ΓΑΤΟΥΛΑΣ ΧΡΗΣΤΟΣ
ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ ΚΑΜΠΑΝΤΑΗΣ ΑΡΧΟΝΤΗΣ
ΑΠΡΙΛΙΟΣ 1999
μ '/‘l
ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ
Σελ.
Εισαγωγή... 5
Κεφάλαιο Πρώτο: ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΑ ΤΩΝ ΜΙΣΘΩΤΩΝ ΣΤΙΣ ΑΠΟΔΟΧΕΣ. 1.1. Γενικά - Έννοια... 9
1.2. Είδη μισθών (νόμιμος, συμβατικός, ειθισμένος)... 9
1.3.1. Νόμιμος μισ θός... 9
\ . Ζ . 2. Συμβατικός μισ θός... 10
1.3.3. Ειθισμένος μισ θός... 10
1.3. Συστήματα αμοιβής (χρονικός μισθός, μισθός κατά μονάδα παραγωγής ή κατά αποκοπή, μισθός με ποσοστά στα κέρδη ή των εισπράξεων, φιλοδωρήματα)... 11
1.3.1. Χρονικός μισ θός... 11
1.3.2. Μισθός κατά μονάδα παραγωγής η κατ’ αποκοπή... 12
1.3.3. Μισθός με ποσοστά στα κέρδη ή των α σ π ρ ά ξεω ν... 12
1.3.4. Φιλοδωρήματα... 13
1.4. Η μορφή του μισθού. (Χρηματικός σε είδος)... 13
1.4.1. Χρηματικός μισ θός... 13
1.4.2. Μισθός σε είδος... 13
1.5. Τακτικές και έκτακτες αποδοχές... 14
1.5.1. Τακπκές αποδοχές... 14
1.5.2. Έκτσκτ-ες· αποδοχές·... 14
1.6. Επιδόματα... 14
1.7. Χρόνος - Τρόπος - Τόπος καταβολής μισθού... 16
1.7.1. Χρόνος πληρωμής... 16
1 .7 .2 .Τρόπος πληρωμής... 17
1 .7 .3 . Τόπος πληρωμής... 17
1.8. Αμοιβή Νυχτερινής εργσίας, Κυριακής και υπερωριών... 17
1.8.1. Αμοιβή Κυριακής και νυχτερινής εργασίας.... 17
1.8.2. Αμοιβή υπερωριακής απασχόλησης... 18
1.9. Κρατήσεις αττό το μισθό... 19
1.10. Κατάσχεση η εκχώρηση μισθού... 20
1.11. Συμψηφισμός μισθού... 21
1.12. Παραγραφή μισθού... 21
1.13. Καθυστέρησή πληρωμής μισθού... 21
Συνέπαες.... 21
1.13.2. Ποινικές κυρώσεις.... 22
Κεφάλαιο Δεύτερο: Η ΑΤΟΜΙΚΗ ΣΥΜΒΑΣΗ ΕΡΓΑΣΙΑΣ 2.1. Έννοια - Περιεχόμενο - Διακρίσεις... 26
2.2. Στοιχεία της σύμβασης εργασίας... 27
2.3. Είδη σύμβασης εργασίας... 27
2 .3 .^ . Σύμβαση εξαρτημένης εργασίας... 27
2.3.2. Σύμβαση μαθητείας.... 28
2 .2 .2 .Σύμβαση δοκιμής έργου... 29
2.4. Διακρίσεις της σύμβασης εργασίας από άλλες συγγενείς συμβάσεις. 30 2.5. Κατάρτιση της συμβάσεως εργασίας... 30
2.5.1. Τρόπος κατάρτισης της σύμβασης εργασίας... 30
2.5.2. Τόπος κατάρτισης της σύμβασης εργασίας... 31
2.5.3. Τόπος εκτέλεσης της σύμβασης εργασίας... 31
2.6. Προϋποθέσεις και όροι για την κατάρτιση σύμβασης εργασίας... 32
2 .6 .^ . Δικαιοπρακπκή ικανότητα... 32
2.6.2. Σύμτττωση βουλήσεως των μερών... 32
2.6.3. Βούληση απαλλαγμένη ελαπωμάτων... 33
2.6.4. Τήρηση ορισμένου τύπου... 33
2.6.5. Περιεχόμενο αναγνωρισμένο από τον νόμο... 34
2.7. Χαρακτήρας της συμβάσεως εργασίας... 34
2.7.1. Σχέση ιδιω τικού δικαίου... 34
2.7.2. Σύμβαση διάρκειας.... 35
2.7.3. Σύμβαση επαχθής.... 35
2.7.4. Σύμβασή αμφοτεροβαρής - Προσωπική σχέση... 35
2.7.2. Σύμβαση διάρκειας.... 35
2.7.3. Σύμβαση επαχθής... 35
2.7.4. Σύμβαση αμφοτεροβαρής - Προσωπική σχέση... 35
2.7.5. Δανεισμός μισθωτού... 36
2.7.6. Μεταβολή του προσώπου του εργοδότη... 37
2.8. Διακρίσεις από απόψεως χρονικής ισχύος των συμβάσεων εργασίας.. 39
2.8.1. Λορ/στου Χρόνου... 39
2 .8 .2 . Ορισμένου Χρόνου... 39
2.8.3. Αλλεπάλληλες ή αλληλοδιάδοχες συμβάσεις ορισμένου χρόνου... 41
2.9. Άκυρη και ακυρώσιμη σύμβαση εργασίας... 41
ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΤΡΙΤΟ: ΤΟ ΔΙΕΥΘΥΝΤΙΚΟ ΔΙΚΑΙΩΜΑ ΤΟΥ ΕΡΓΟΔΟΤΗ. 3.1. Έννοια του διευθυντικού δικαιώματος του εργοδότη... 44
3.2. Άσκηση του διευθυντικού δικαιώματος... 50
3.2.1. Καθορισμός του είδους της εργασίας... 56
3.2.2. Καθορισμός του τόπου παροχής της εργασίας.... 57
3.2.3. Καθορισμός του χρόνου παροχής της εργασίας του εργαζομένου... 59
3.2.4. Καθορισμός τρόπου εργασίας.... 60
3.3. Συνέπειες υπέρβασης του διευθυντικού δικαιώματος... 60
3.4. Διευθυντικό δικαίωμα του εργοδότη και καταχρηστική άσκηση.. 61
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
Πρόλογος.
Ολοκληρώνοντας τον κύκλο σπουδών στα Τ.Ε,Ι. για την απόκτηση τπυχίου έχουμε την υποχρέωση να συντάξουμε και να καταθέσουμε την πτυχιακή μας εργασία, στα πλαίσια των θεμάτων που σχετίζονται με το αντικείμενο που διδασκόμαστε στη σχολή.
Το θέμα της -πτυχιακής μου το εμπιστεύτηκε ο καθηγητής κ. Αρχοντής Θ.
Καμπάνταης αυτό με τιμά και θέλω να τον ευχαριστήσω για την σημαντική του βοήθεια καθ' όλη την διάρκεια της σύνταξης της εργασίας,
Η εργατική νομοθεσία οι νόμοι και οι διατάξεις που διέπονται απ’ αυτή είναι ένα θέμα που πρέπει να γνωρίζει κάθε άτομο το οποίο είναι έτοιμο να εισέλθει στον επαγγελματικό στίβο. Οι συνεχώς μεταβαλλόμενες συνθήκες στον εργατικό χώρο ο οποίος είναι άρρηκτα συνδεδεμένος με το δικό μας επαγγελματικό τομέα μας υπαγορεύουν την ουσιαστική γνώση και αντίληψη ορισμένων βασικών νομοθετικών διατάξεων, έτσι θα μπορέσουμε να αντιμετωπίσουμε αποτελεσματικά τα τυχόν προβλήματα που θα προκόψουν με την είσοδο μας στον εργατικό χώρο.
Κάτω απ’ αυτή τη λογική αποφάσισα να ασχοληθώ με ορισμένα σημαντικά θέματα όπως είναι το τα δικαιώματα των μισθωτών στις αποδοχές, η ατομική σύμβαση εργασίας και το διευθυντικό δικαίωμα του εργοδότη.
Πτυχιακή εργασία του Γατούλα Χρήστου
ΕΡΓΑΤΙΚΟ ΔΙΚΑΙΟ
Εργατικό δίκαιο είναι το σύνολο των νομικών κανόνων που ρυθμίζουν τις σχέσεις οι οποίες διαμορφώνονται μεταξύ εργαζομένων και εργοδοτών, από τη σύμβαση παροχής εξαρτημένης εργασίας. Παράλληλα το εργατικό δίκαιο ρυθμίζει και τις σχέσεις που διαμορφώνονται μεταξύ των εργαζομένων, των εργοδοτών και του κράτους με σύμβαση πάντοτε παροχής εξαρτημένης εργασίας.
Το εργατικό δίκαιο είναι ένας από τους κλάδους δικαίου και αποτελεί τμήμα του ιδιωτικού δικαίου. Ξεκίνησε αρχικά ως τμήμα του αστικού δικαίου - ειδικότερα του ενοχικού και σιγά σιγά έγινε αυτοτελής κλάδος.
Σε πολλά σημεία όμως έχει και χαρακτηριστικά που το κάνουν να πλησιάζει και στο δημόσιο δίκαιο.
. ΕΡΓΟΔΟΤΗΣ
Ως εργοδότης χαρακτηρίζεται από το νόμο κάθε φυσικό και νομικό πρόσωπο δημοσίου η ιδιωτικού δικαίου, συμπεριλαμβανομένου του Δημοσίου και των Ν.Π.Δ.Δ. το οποίο χρησιμοποιεί αμοιβή την εργασία άλλων φυσικών προσώπων, με σχέση εργασίας ιδιωτικού δικαίου. Ο εργοδότης είναι αντισυμβαλλόμενος του μισθωτού στη σύμβαση εργασίας. Συνεπώς εργοδότες είναι οι ιδιωτικές επιχειρήσεις, τα νομικά πρόσωπα ιδιωτικού δικαίου ή δημοσίου δικαίου. Το δημόσιο, οι Οργανισμοί Τοπικής Αυτοδιοίκησης κ.τ.λ.
(Άρθρο 1 3239/1955 και άρθρο 8 παρ. ΑΝ 1846/51 Μ Πρωτ Αθην. 11389/94 ΔΕΝ 1994 σελ 854, εφετ. Αθην. 2451/90 ΔΕΝ 1992 σελ 736)
Τ.Ε.Ι Καβάλας Σχολή Διοίκησης Οικονομίας Τμήμα Λογιστικής
. ΜΙΣΘΩΤΟΣ
Με τον όρο «μισθωτός» εννούμε κάθε φυσικό πρόσωπο το οποίο παρέχει εξαρτημένη εργασία έναντι αμοιβής στην υπηρεσία ενός άλλου προσώπου, είτε είναι φυσικό, είτε νομικό (Άρθρο 6 Ν 765/43, Άρθρο 1 Ν 3239, έγγραφο 1585/65, Υπ. Εργασίας Άρ Παγ 1462/80 ΕΕΔ1981 σελ 77)
ΘΕΜΑ; «Δικαιώμοττα xojv μισΟοηοΛ· σ ης αποδοχές, Η ατομική σύμβαση εργασίας. Διευθυντικό 6 δικαίωμα του εργοδότη»_______________________________________________________________
. ΣΗΜΕΡΙΝΗ ΕΙΚΟΝΑ ΤΟΥ ΕΡΓΑΤΙΚΟΥ ΔΙΚΑΙΟΥ
Η εργασία δεν είναι απλό αντικείμενο οικονομικής συναλλαγής, αλλά αποτελεί δημιουργική εκδήλωση της ανθρώπινης προσωπικότητας.
Συνεπώς η προστασία της εργασίας είναι ταυτόχρονα και προστασία της ανθρώπινης προσωπικότητας.
Παράλληλα έχει συνειδητοποιηθεί από όλες τις πλευρές ότι η εργασία είναι σημαντικότατος συντελεστής για τη δημιουργία εθνικού πλούτου και επομένως πρέπει να προστατευθεί και να αξιοποιηθεί προς όφελος του κοινωνικού συνόλου Τέλος έχει φανεί καθαρά ότι η εξασφάλιση δικαίων και ικανοποιητικών όρων εργασίας επιδρά καθοριστικά στη διατήρηση συνθηκών κοινωνικής ειρήνης και στη σταθερότητα της λειτουργίας του κοινωνικού συστήματος.
• ΔΙΑΚΡΙΣΕΙΣ ΜΙΣΘΩΤΩΝ
Οι μισθωτοί μπορούν να διακριθούν σε διάφορες κατηγορίες με βάση διάφορα κριτήρια όπως π.χ. τη μορφή της επιχείρησης ή τον κλάδο απασχόλησης. Η βασικότερη όμως διάκριση είναι σε υπαλλήλους και εργάτες.
Έτσι λοιπόν, σύμφωνα με το πόρισμα της νομολογίας κυρίως μετά το ‘ΝΔ 2655/53 οι σχετικοί ορισμοί έχουν διαμορφωθεί ως εξής:
1 Ως υπάλληλος θεωρείται σύμφωνα με το άρθρο 1 του ΝΔ 2655/53 «παν πρόσωπο κατά κύριον επάγγελμα απασχολούμενον επ’ οκτωμισθία
ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ : ΚΑΜΠΑΝΤ.ΑΗΣ Θ ΑΡ.ΧΟΝΤΗΣ ΑΠΡ1ΔΙΟΣ iw y
ανεξαρτήτως τρόπου πληρωμής, εις υπηρεσίαν ιδιωτικού καταστήματος, γραφείου ή γένει επιχειρήσεως ή οποιαδήποτε εργασίας και παρέχον εργασίαν απσκλειστκώς η κατά κύριων χαρακτήρα σωματικός».
Επίσης με νεώτερες αποφάσεις του Αρείου Πάγου για να χαρακτηριστεί ένας μισθωτός ως ιδιωτικός υπάλληλος δεν αρκεί μόνο η άσκηση στον χειρισμό και την ρύθμιση των μηχανικών μέσων, σύτε απασχόληση σε γραφική εργασία, αλλά απαιτείται εξειδίκευση, μόρφωση και ανάτπύξη πρωτοβουλίας και ευθύνης κατά την εκτέλεση εργασίας, οπότε προέχει το πνευματικό στοιχείο.
Ειδικότερα ως ιδιωτικός υπάλληλος θεωρείται ο μισθωτός ο οποίος συνδέεται με τον εργοδότη του με σχέση ιδιωτικού δικαίου, εφόσον βέβαια το προέχον στοιχείο των υπηρεσιών που προσφέρει η πνευματική του εργασία, ανεξάρτητα από τον τρόπο καθορισμού του μισθού.
Ο χαρακτηρισμός ως ιδιωτικός υπάλληλος έχει μεγάλη σημασία για το μισθολόγιο του την αποζημίωση του καθώς και διάφοροι όροι εργασίας που ρυθμίζονται από Σ.Σ.Ε. ή Δ Α.
2. Ως εργάτης θεωρείται ο μισθωτός που κατά κύριο λόγο παρέχει σημαντική εργασία. Ειδικότερα το άρθρο 1 παρ. 2 του από 16-7-1920 καθορίζει ότι
«εργάτης» θεωρείται, υπό την υπόψιν της εφαρμογής του παρόντος, πας εργάτης η τεχνίτης εκατέρου φύλλου και πάσης ηλικίας εργαζόμενος επί μισθό, αμοιβή η αντιμισθία.
Παρ’ αρχηγό η διευθυντή η ιδιοκτήτη επιχείρησης και πας χειροτέχνες επί μισθού παρέχων της προσωπική εργασία.
3. Οι μαθητευόμενοι και βοηθοί επιχειρήσεων θεωρούνται ως εργάτες με την προϋπόθεση ότι δεν είναι άμισθοί. Η κατηγορία αυτή των εργαζρμένων είναι ευνοημένη σε σχέση με τους άλλους, εργάτες με βάση τις Σ.Σ.Ε. και Δ Α
4. Ως υπηρέτες θεωρσύνται σύμφωνα με την εργατική νομοθεσία, όχι μόνο οι οικιακοί, αλλά και άλλες κατηγορίες μισθωτών, εξισούνται όμως προς τους Πτυχιαιοί εργασία του Γαχσύ^Λ Χρήστου_____________________________________ ___________ 7
Τ.Ε.Ι Κα|1άλας Σχολή Διοίκησης Οικονομίας Τμήμα Λογιστικής
εργάτες. Στους υπηρέτες κατατάσσονται οι φύλακες, οι νυχτοφύλακες, καθαρίστριες, θυρωροί εργοστασίων κ.τ.λ. Το υπηρετικό όμως προσωπικό γραφείων Ανωνύμων Εταιριών κ.τ.λ. σύμφωνα με τις διατάξεις της υτΤ αριθ' 22/71 αποφάσεις ΔΑΔΑ Αθηνών, παρά το γεγονός ότι αμείβεται με μηνιαίο μισθό εξισούνται με τους εργάτες για θέματα αποζημιώσεων άδειας κ.τ.λ.
ΘΕΜΑ; «Δικοοώμαια των μισθοπών στις οοιοδοχές, Η ατομική σύμβαση εργασίας. Διευθυντικό 8 δικαίωμα του εργοδότη»____________________________________________
ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ : ΚΑΜΠΑΝΤΑΗΣ Θ ΑΡΧΟΝΤΗΣ ΑΠΡΙΑΙΟΣ 199ύ
nr/iuKT| ifr/am a του Γοπσύ)Λ Χρήστου
ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΠΡΩΤΟ: ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΑ ΚΑΙ ΤΩΝ ΜΙΣΘΩΤΩΝ ΣΤΙΣ ΑΠΟΔΟΧΕΣ
1.1. ΓΕΝΙΚΑ - ΕΝΝΟΙΑ
Μισθός είναι κάθε παροχή του εργοδότη προς τον εργαζόμενο που έχει οικονομική αξία και καταβάλλεται ως αντάλλαγμα για την παρεχόμενη εργασία, (βλ. Αρθ. 648, 649, 654, του Α.Κ. )’ . Ο μισθός αποτελείται από τον βασικό μισθό και τις λοιπές πρόσθετες παροχές προσαύξησης η τα διάφορα επιδόματα δηλαδή είναι το σύνολο των αποδοχών που λαμβάνει ο μισθωτός κατά την διάρκεια του έτους.
Ο μισθός είναι κατά κανόνα χρηματικός, μπορεί όμως ένα τμήμα να καταβάλλεται σε είδος.
Το ύψος των αποδοχών καθορίζεται από τις νόμιμες κανονιστικές διατάξεις, διατάξεις υπουργών η Δ Α. ή με κανονιστικούς όρους της Σ.Ε.Ε. η με την ατομική σύμβαση εργασίας, η ακόμα μπορεί να προσδιοριστεί και με σιωπηρή συμφωνία των μερών.
1.2. ΕΙΔΗ ΜΙΣΘΩΝ (ΝΟΜΙΜΟΣ, ΣΥΜΒΑΤΙΚΟΣ, ΕΙΘΙΣΜΕΝΟΣ) 1.2.1. Νόμιμος Μισθός
Νόμιμος μισθός είναι ο μισθός που καθορίζεται με διατάξεις που έχουν ισχύ νόμου και αποτελεί τα κατώτατα όρια αμοιβής για τους μισθωτούς που αφορά.
Ο νόμιμος μισθός καθορίζεται με συλλογική σύμβαση διαιτητική απόφαση, η υπουργική απόφαση.
' Αρθρα 648. 649. 654. ,ΑΚ .ΑΡ Παγ 42/93. 428/93 ΣΣΔ 95 σελ613
Τ Ε I. Κα(3άλας Σχολή Διοίκησης Οικονομίας Τμήμα Λογισηκ-ής
Με γενική Εθνική συλλογική σύμβαση εργασίας ορίζονται τα γενικά κατώτατα όρια μισθών και ημερομισθίων (μισθοί και ημερομίσθια ασφαλείας) για τους μισθωτούς όλης της χώρας, ανεξάρτητα από ειδικότητα. Οι συλλογικές συμβάσεις εργασίας και οι διαιτητικές αποφάσεις ορίζουν μόνο κατώτατα όρια, αλλά όχι ανώτατα
ΘΕΜΑ; «Δικοηώμαια τωλ· μισθωτών στις αποδοχές. Η ατομική σύμβαση εργασίας, Διετιβυντικό 10 δικαίωμα του εργοδότη»______________________________________________ _________________
1.2.2. Συμβατικός Μισθός
Συμβατικός μισθός είναι ο μισθός που καθορίζεται ελεύθερα από την ατομική σύμβαση εργασίας.
Η συμβατική ελευθερία καθορισμού του μισθού περιορίζεται προς τα κάτω από τις συλλογικές συμβάσεις εργασίας, τις διαιτητικές ή υπουργικές αποφάσεις. Έτσι ο μισθωτός προστατεύεται, γιατί δεν επιτρέπεται να συμφωνήσει μισθό χαμηλότερο από τα κατώτατα όρια που έχουν καθοριστεί για το επάγγελμα του
1.2.3. Ειθισμένος Μισθό^
Ειθισμένος μισθός είναι αυτός ο οποίος καταβάλλεται σε ορισμένο τόπο για εργασία ίδια μ' εκείνη που παρέχει ο μισθωτός, του οποίου θέλουμε να υπολογίσουμε την αμοιβή.
Ο Ειθισμένος μισθός οφείλεται από τον εργοδότη αν δεν δίνεται νόμιμός, γιατί συνήθως δεν υπάρχει συλλογική σύμβαση ή διαιτητική απόφαση, που αφορούν τον τόπο εργασίας την ειδικότητα του εργαζομένου ή οι υπάρχουσες δεν έχουν εφαρμογή κατά συνέπεια ζητάμε καταβολή του ειθισμένου μισθού που προκύπτει στην περίπτωση της μη ύπαρξης νόμιμου η συμβατικού μισθού.
■ Ε(τγαπκό Δίκοαο Δημ. Γ. Παπαδηνητρίου Αθήνα 1994
ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ : ΚΑΜΠΑΝΤ.ΑΗΣ Θ ΑΡΧΟΝΤΗΣ
1.3. ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΑΜΟΙΒΗΣ (ΧΡΟΝΙΚΟΣ ΜΙΣΘΟΣ, ΜΙΣΘΟΣ ΚΑΤΑ ΜΟΝΑΔΑ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ Η ΚΑΤΑ ΑΠΟΚΟΠΗ, ΜΙΣΘΟΣ ΜΕ ΠΟΣΟΣΤΑ ΣΤΑ ΚΕΡΔΗ Η ΤΩΝ ΕΙΣΠΡΑΞΕΩΝ ΦΙΛΟΔΩΡΗΜΑΤΑ
Συστήματα αμοιβής είναι ο τρόπος υπολογισμού του μισθού που δικαιούται ο μισθωτός, με βάση ένα ορισμένο στοιχείο της εργασίας. Το στοιχείο αυτό είναι συνήθως η διάρκεια της εργασίας, μπορεί όμως π.χ. να είναι και η απόδοση της εργασίας του μισθωτού, το ύψος των κερδών του εργοδότη.
Τα βασικά συστήματα αμοιβής είναι:
=> Ο χρονικός μισθός.
=> Ο μισθός κατά μονάδα παραγωγής η κατ’ αποκοπήν.
rr> Ο μισθός με ποσοστά στα κέρδη.
=> Ο μισθός από φιλοδωρήματα.
Το σύστημα αυτό δεν είναι πάντα αμιγή, αλλά εμφανίζεται πολλές φορές και συνδυασμένα μεταξύ τους. Όμως με όποιο σύστημα και αν υπολογίζεται η αμοιβή και ο μισθός πσυ καταβάλλεται στον μισθωτό δεν επιτρέπεται να είναι χαμηλότερος από τον νόμιμο μισθό.
I Ιτυχιαιπί εργασία του Γοπού).α Χρήστου___________________________ _____________________11
1.3.1. Χρονικός Μισθός
Ο πιο συνηθισμένος τρόπος υπολογισμού του μισθού είναι με βάση την χρονική διάρκεια της παροχής της εργασίας, ο χρονικός μισθός, σύμφωνα με το άρθρο 655 παρ. 1 του Α.Κ. όπου ο υπολογισμός του μπορεί να γίνει με την ώρα (ωρομίσθιο), με την ημέρα (ημερομίσθιο), με την εβδομάδα (εβδομαδιαίος μισθός), με τον μήνα (μηνιαίος μισθός). Ο τρόπος αυτός πληρωμής εφαρμόζεται κυρίως στις περιπτώσεις εκείνες που δεν ενδιαφέρει η ποσότητα που θα παράγει ο εργαζόμενος αλλά η ποιότητα της προσφερόμενης εργασίας η εκεί όπου ο ποσοτικός προσδιορισμός δεν είναι
Τ.Ε.Ι. Κα|5άλας Σχολή Διοίκησης Οικονομίας Τμήμα Λογιστικής
εύκολος (όπως στις περιτπώσεις των υπαλλήλων γραφείων, καλλιτεχνικές εργασίες κ.τ.λ.)
ΘΕΜΑ; «Δικοαώματα τω\· μισθωτών στις οοιοδοχές, Η ατομική σύμβαση εργτισίας. Διευθυντικό 12 δικαίωμα του εργοσότη»____________________________________________________
1.3.2. Μισθός κατά μονάδα παραγωγής η κατ’ αποκοπή.
Ο μισθός κατά μονάδα παραγωγής η κατ' αποκοπής υπολογίζεται από την ποσότητα που παράγει ο εργαζόμενος και όχι από τον χρόνο εργασίας.
Ένας άλλος τρόπος πληρωμής του μισθωτού που επίσης εξαρτάται από την απόδοση του είναι η αμοιβή κατ’ αποκοπή, όταν ο μισθωτός αναλαμβάνει εργολαβικά την εκτέλεση μίας εργασίας έναντι προσυμφωνημένης αμοιβής σ’
αυτή την περίπτωση ο εργαζόμενος πρέπει να πραγματοποιήσει κάποιο ορισμένο έργο χωρίς να τον ενδιαφέρει ο χρόνος.
1.3.3. Μισθός με ποσοστά στα κέρδη ή των εισπράξεων.
Στην περίπτωση αυτή ο μισθός υπολογίζεται με βάση ορισμένο ποσοστό των κερδών του εργοδότη από την επιχείρηση στην οποία παρέχει ο μισθωτός την εργασία του. Τα χρονικά διαστήματα κατά τα οποία εκκαθαρίζονται τα κέρδη, η μέθοδος υπολογισμού τους, ο τρόπος ελέγχου των λογιστικών στοιχείων της επιχείρησης από τον μισθωτό κ.τ.α. πρέπει να ρυθμίζονται από την σύμβαση εργασίας κατά τρόπο που να εξασφαλίζει το συμφέρον του μισθωτού χωρίς όμως να εκθέτει άσκοπα και τα συμφέροντα του εργοδότη.
Η αμοιβή με ποσοστά στα κέρδη δεν αλλάζει τη φύση της σχέσης που συνδέει τον μισθωτό με τον εργοδότη. Διατηρείται, δηλαδή η σχέση εργασίας και δεν μεταβάλλεται σε εταιρική σχέση ο μισθωτός δεν έχει δικαίωμα να επεμβαίνει στην επιχειρηματική δραστηριότητα του εργοδότη, ούτε να ελέγχει τις αποφάσεις του, έστω και αν έτσι μειώνονται τα κέρδη. Από την άλλη πλευρά ο μισθωτός δεν συμμερίζεται τον επιχειρηματικό κίνδυνο ζημιάς. Οι κανόνες για την χρονική διάρκεια της εργασίας για τον τρόπο εκπλήρωσης της παροχής κ.λ.π., ισχύουν και σ’ αυτή την περίπτωση.
1.3.4. Φιλοδωρήματα
ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ : ΚΑΜΠΑΝΤΑΗΣ Θ ΑΡΧΟΝΤΗΣ ΑΠΡΙΛΙΟΣ 1999
Τα φιλοδωρήματα δίδονται στους εργαζομένους από τρίτους για την εξυπηρέτηση τους. Έτσι λοιπόν σύμφωνα με την δικαστηριακή νομολογία τα φιλοδωρήματα αποτελούν μισθό, όταν δίδονται τακτικά και από αυτά επηρεάζεται ο μισθός που θα καταβάλλει ο εργοδότης.
Στην περίπτωση που τα φιλοδωρήματα καταβάλλονται προαιρετικά από τρίτους αποτελούν αποδοχές μόνο αν υπάρξει ρητή η σιωπηρή συμφωνία μεταξύ εργοδοτών και μισθωτών.
Πτυχιακή εργασία του Γαταύίχι Χρήστου________________________________ ________________ 13
1.4. Η ΜΟΡΦΗ ΤΟΥ ΜΙΣΘΟΥ (ΧΡΗΜΑΤΙΚΟΣ ΣΕ ΕΙΔΟΣ)
1.4.1. Χρηματικός Μισθός.
Η πιο συνηθισμένη μορφή καταβολής μισθού είναι το χρήμα. Χρηματικός μισθός είναι το ορισμένο χρηματικό ποσό που καταβάλλεται στον μισθωτό σε τακτά χρονικά διαστήματα.
Η πληρωμή πρέπει να γίνεται με μετρητά και στο νόμισμα της χώρας που εργάζεται. Πληρωμή με τραπεζική η ταχυδρομική επιταγή επιτρέπεται μόνο αν συνηθίζετε στις συναλλαγές η αν έχει συμφωνηθεί, η αν επιβάλλεται από ειδικές συνθήκες.
1.4.2. Μισθός σε είδος.
Μισθός σε είδος είναι ορισμένοι οικονομική αλλά όχι χρηματική παροχή που δίνεται στο μισθωτό σε τακτά χρονικά διαστήματα. Μπορεί να αποτελείται από πράγματα (π.χ. τρόφιμα) ή δικαιώματα (π.χ. κατοικίες σε κτίσματα του εργοδότη ή που ο εργοδότης έχει μισθώσει για αυτόν τον σκοπό) ή υπηρεσίες (π.χ. πλυντηρίου, σιδερωτήριου για τα ρούχα του μισθωτοΟΚ και της οικογένειας του) ή εισιτηρίου ελευθέρας κυκλοφορίας. Η παροχή αυτή πρέπει να είναι χρήσιμη στο μισθωτό και να έχει προσδιορισμένη οικονομική αξία. Η παροχή σε είδος δεν επιτρέπεται να καλύπτει ολόκληρο το μισθό, αλλά μόνο ένα μέρος του.
Τ,Ε.Ι. Κα(1άλας Σχολή Διοίκησης Οικονομίας Τμήμα Λογιστικής
ο μισθωτός πρέπει να εισπράττει πάντα σε χρήμα μέρος του μισθού του αρκετό για να καλύψει τις υπόλοιπες βιοτικές του ανάγκες.
Η παροχή σε είδος πρέπει να προβλέπεται από συλλογική σύμβαση, διαιτητική απόφαση ή από την ατομική σύμβαση εργασίας. Ο εργοδότης δεν έχει δικαίωμα να επιβάλλει στο μισθωτό να δεχθεί μισθό σε είδος. Μπορεί όμως, αν υπάρχει συμφωνία τέτοιας παροχής να καταβάλλει το αντίτιμο της είδος.
ΘΕΜΑ: «Δικοαώματα τω\' μισθωτών στις αποδοχές. Η ατομική σύμβαση εργασίας. Διευθυντικό 14 δικαίωμα του εργοδότη»_______________________________________________________________
1.5. ΤΑΚΤΙΚΕΣ ΚΑΙ ΕΚΤΑΚΤΕΣ ΑΠΟΔΟΧΕΣ.
1.5.1. Τακτικές Αποδοχές
Τακτικές αποδοχές είναι αυτές οι οποίες καταβάλλονται στο μισθωτό επί σταθερής βάσεως και σε τακτά χρονικά διαστήματα. Έτσι ως τακτικές αποδοχές θεωρούνται ο βασικός μισθός, τα διάφορα επιδόματα και τα δώρα Χριστουγέννων και Πάσχα κ.α.
1.5.2. Έκτακτες Αποδοχές
Έκτακτες αποδοχές λέγονται οι ευκαιριακές αποδοχές που δεν δίνονται σε τακτικά χρονικά διαστήματα.
1.6. ΕΠΙΔΟΜΑΤΑ"
Τα επιδόματα είναι παροχές σε είδος η χρήμα και χορηγούνται στους εργαζομένους τακτικά ή έκτακτα για ορισμένο λόγο, η χορήγηση αυτή προβλέπεται από το νόμο, την συλλογική σύμβαση εργασίας, την διαιτητική απόφαση και τον κανονισμό ή την σύμβαση εργασίας. Ο εργαζόμενος δικαιούται να λάβει το επίδομα, του οποίου η χορήγηση προβλέπεται με προϋποθέσεις, μόνο από την γνωστοποίηση στον εργοδότη και την απόδειξη
’ Εργ. Δίκαιο Δημ. Γ. Παπαδημητρίου Αθήνα 1994
ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ : ΚΑΜΠΑΝΤ.ΑΗΣ Θ ΑΡΧΟΝΤΗΣ
της ύπαρξης αυτών, εκτός αν αυτός ήδη γνωρίζει τις προϋποθέσεις. Επίσης, ο εργαζόμενος δικαιούται να λάβει εφ' άπαξ μόνο το επίδομα, του οποίου η παροχή προβλέπεται από τα παραπάνω και συγχρόνως συμφωνήθηκε με τον εργοδότη ή προκύπτει σαφώς από την σύμβαση εργασίας ή το είδος της παρεχόμενης εργασίας και περαιτέρω δικαιούται να λάβει όλα τα επιδόματα όπως προβλέπει ο νόμος, που θεωρούνται τακτικές αποδοχές σύμφωνα με το άρθρο 3 παρ. 2 του Ν 2112/1920.
α) Επίδομα Ανθυγιεινής Εργασίας: Το επίδομα αυτό χορηγείται σε όλους όσους απασχολούνται σε ανθυγιεινές εργασίες σύμφωνα με το ΝΑ, ΣΣΑ, ΔΑ, η διαφόρων εγκυκλίων του ΙΚΑ. Το επίδομα αυτό χορηγείται και στην περίτπωση πσυ οι αποδοχές των εργαζομένων υπερβαίνουν τα κατώτατα όρια έκτος αν συμφώνησαν με τον εργοδότη συμψηφισμό του με το ποσό των αποδοχών το πλέον του νομίμου μισθού ασφαλείας.
β) Οικογενειακά Επιδόματα.: Είναι το επίδομα γάμου και το επίδομα τέκνων που χορηγούνται στις περιπτώσεις που προβλέπονται από τις ΣΣΕ ή ΔΑ ή από τον ΔΛΟΕΜ (Διανεμητικό Λογαριασμό Οικογενειακών Επιδομάτων Μισθωτών). Τα επιδόματα αυτά χορηγούνται στον ένα από τους δύο συζύγους, εφόσον εργάζονται και οι δύο. Το ποιος θα είναι, αφήνεται στην κρίση τους. Αν δεν υπάρξει τέτοιου είδους δήλωση, τότε καταβάλλεται το 50%
και στους δύο συζύγους.
γ) Επίδομα Παραγωγής: Σε ορισμένες επιχειρήσεις συνηθίζεται να καταβάλλεται ένα επίδομα ανάλογα με την παραγωγή, που ονομάζεται επίδομα παραγωγής ή δώρο ή πρίμ. Υπάρχουν πάντως κάποιες περιπτώσεις που το επίδομα αυτό τυποποιείται οπότε και αποτελεί μέρος των τακτικών αποδοχών.
δ) Επίδομα Θέσεως : Το επίδομα αυτό χορηγείται στον μισθωτό για την θέση εργασίας που έχει και αποκλειστικά για όσο διάστημα την κατέχει. Το επίδομα αυτό κατά κανόνα ρυθμίζεται από τον κανονισμό εργασίας.
ε) Επίδομα Αδείας: Με το επίδομα αυτό θα ασχοληθούμε στην συνέχεια.
Πτυχιαιοί εργασία του Γαιού)χι Χρήστου_________________ _______________________________ 15
Τ Ε I ΚοφάλαςΣχολή Διοίκησης Οικονομίας Τμήμα Λογιστικής
στ) Επίδομα πολυετίας Καταβάλλεται στον μισθωτό που συμπλήρωσε συνεχή υπηρεσία ορισμένων χρόνων (συνήθως τριετία) στην ίδια η σε συναφή απασχόληση στον ίδιο ή σε διαφορετικό εργοδότη.
Q Επιδόματα εορτών, Χριστουγέννων και Πάσχα: Από το 1981 χορηγούνται τα επιδόματα αυτά στους μισθωτούς όλης της χώρας (σύμφωνα με απόφαση του Υπουργού Εργασίας 19040/7-12-81 με σύμβαση εργασίας ιδιωτικού δικαίου)
Εκτός από τα παραπάνω επιδόματα που χορηγούνται από τον εργοδότη υπάρχουν και άλλα επιδόματα τα οποία χορηγούνται από ασφαλιστικούς οργανισμούς που είναι τα έξης:
1) Επίδομα ασθενείας και ατυχήματος 2) Επίδομα ανεργίας που χορηγείται από τον ΟΑΕΔ.
3) Επίδομα λοχείας τοκετού
4) Επίδομα στράτευσης που χορηγείται από τον ΟΑΕΔ.
ΘΕΜΑ: «Δικαιώματα των μισθοπών στις αποδοχές, Η ατομική σύμβαση εργασίας. ΔιευΟίΛτικό 16 δικαίωμα του εργοδότη»_______________________________________
1.7. ΧΡΟΝΟΣ - ΤΡΟΠΟΣ - ΤΟΠΟΣ ΚΑΤΑΒΟΛΗΣ ΜΙΣΘΟΥ.
1.7.1. Χρόνος Πληρωμής
Οι αποδοχές των μισθωτών θα πρέπει να καταβάλλονται μετά την παροχή εργασίας και σε καμιά περίπτωση προκαταβολικά, εκτός αν υπάρχει αντίθετη συμφωνία. Επίσης όταν υπολογίζεται σε ορισμένα διαστήματα στην διάρκεια της σύμβασης εργασίας (ημέρα, εβδομάδα, Ιδθημερο, μήνα) καταβάλλεται στο τέλος, γιατί διαφορετικά αν δεν καταβληθούν ο εργοδότης θεωρείται υπερήμερος, οπότε οφείλει και τόκους. Όμως, σύμφωνα με το άρθρο 655 του ΑΚ είναι δυνατόν να συμφωνηθεί και διαφορετικός χρόνος πληρωμής και αποδοχών. Σε περίπτωση που λήξη η σύμβαση εργασίας οφείλονται οι αποδοχές μέχρι τη λήξη της. Όταν πρόκειται όμως, για εργασία με αμοιβή κατά μονάδα παραγωγής ή κατ’ αποκοπή, ο εργαζόμενος δικαιούται να λάβει
ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ ΚΑΜΠΑΝΤΑΗΣ Θ ΑΡΧΟΝΤΗΣ
προκαταβολή, ανάλογη με την εργασία που προσέφερε. Έτσι λοιπόν ο μισθός οφείλεται μετά την παροχή εργασίας του μισθωτού και όχι από την κατάρτιση της εργασίας, σε περίτπωση βέβαια που δεν ορίζεται διαφορετικά.
Πτυχιακή εργασία του Γατου/Λΐ Χρήστου______________________ __________________________ 17
1.7.2. Τρόπος πληρωμής.
Η πληρωμή των αποδοχών στους μισθωτούς πρέπει να γίνεται με χρήματα, σε νόμισμα που κυκλοφορεί νόμιμα από το κράτος. Οι εργοδότες απαγορεύεται να εξοφλούν τις αποδοχές των μισθωτών σε είδος (Άρθρο 2 ΒΔ της 24-7-20 έγγραφα 124261/79 Υπ.Εργ. ΕΕΔ 1980 σελ 616 Μ.Πρωτ.
Αθηνών 2294/92)“* Εκτός αν υπάρξει συμφωνία μεταξύ εργοδότη και μισθωτού ότι ένα μέρος της πληρωμής μπορεί να γίνει σε είδος εφ’ όσον καλύπτουν τις ατομικές ή οικογενειακές ανάγκες του μισθωτού και η αποτίμηση της αξίας να είναι δίκαιη και λογική και σε κάθε περίπτωση θα πρέπει να καλύπτουν το νόμιμο μισθό.
1.7.3. Τόπος πληρωμής
Ο εργοδότης και ο μισθωτός καθορίζουν έπειτα από συμφωνία τον τόπο πληρωμής του μισθού. Στη περίπτωση μη ύπαρξης συμφωνίας θεωρείται ως τόπος πληρωμής, ο τόπος παροχής της εργασίας ή ο τόπος εγκατάστασης του εργοδότη. Για τον τόπο καταβολής του μισθού περιέχουν διατάξεις για τους μισθωτούς το άρθρο 2 του ΒΔ της 277/21-8-20 και για όλους τους μισθωτούς το άρθρο 3 παρ.2 της κηρυχθείσης από τον Ν. 3248/55 ενενήντα πέντε διεθνούς σύμβασης εργασίας.
1.8. ΑΜΟΙΒΗ ΝΥΧΤΕΡΙΝΗΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ, ΚΥΡΙΑΚΗΣ ΚΑΙ ΥΠΕΡΩΡΙΩΝ.
1.8.1. Αμοιβή Κυριακής και νυχτερινής εργασίας.
Έ Ε Δ 1993 σελ. 196
Τ Ε I Κα(5άλας Σχολή Λιοίκησιις Οικοιομιας Τμήμα Λογιστικής
Εκτός από τις εργάσιμες ημέρες και ώρες, οι μισθωτοί ενδεχομένως σε ορισμένες περιπτώσεις μπορούν να εργαστούν σε μέρες μη εργάσιμες, δηλαδή αργίες και Κυριακές ή κατά την νύχτα. Στις περιπτώσεις αυτές οι μισθωτοί αμείβονται πρόσθετα που καθορίζονται ως εξής:
Ένας μισθωτός θεωρείται ότι προσφέρει νυχτερινή εργασία όταν εργάζεται από τις 10 το βράδυ ως τις 6 το επόμενο πρωί
Η νυχτερινής εργασία αμείβεται με το κανονικό ημερομίσθιο προσαυξημένο κατά 25% το οποίο όμως υπολογίζεται όχι με βάση το ημερομίσθιο που πράγματι καταβάλλεται, αλλά το νόμιμο κατώτατο που προβλέπεται από ΣΣΕ ή ΔΑ.
Η απασχόληση κατά τις αργίες ή Κυριακές είναι δυνατόν να είναι νόμιμη η παράνομη Νόμιμη είναι η απασχόληση όταν επιτρέπεται από τον νόμο, είτε λόγω του είδους των εργασιών της επιχειρήσεως είτε λόγω φύσεως. Στην περίπτωση αυτή καταβάλλεται στον μισθωτό το κανονικό ημερομίσθιο προσαυξημένο κατά 75%.
Ήδη όμως από το 1976 (με τον Ν 435/76) η προσαύξηση του 75% χορηγείται και στους εργαζόμενους που απασχολήθηκαν την Κυριακή, έστω και αν δεν υπήρχε άδεια της αρμόδιας αρχής και κατά συνέπεια η απασχόληση τους είναι παράνομη.
ΘΕΜΑ: «Δικεαώματατων μισθοπώ\' στις ατιοδοχές. Η ατομική σύμβαση εργασίας. Διευθιητικό 18 οίκαίωμα του εργοδότη»_______________________________________________________________
1.8.2. Αμοιβή Υπερωριακής Απασχόλησης.
Οι μισθωτοί που απασχολούνται νόμιμα υπερωριακά δικαιούνται για κάθε ώρα εργασίας ίση με το ωρομίσθιο τους προσαυξημένο ως εξής:
α) Για τις πρώτες 60 ώρες υπερωριακής απασχόλησης κάθε ημερολογιακού έτους στο 25% (σε ορισμένες περιπτώσεις το ποσοστό προσαύξησης είναι μεγαλύτερο όπως στις Α.Ε., στα γραφεία και στις τράπεζες όπου η προσαύξηση στις πρώτες 60 ώρες φτάνει στο 30%).
ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ ΚΑΜΠΑΝΤ.ΑΗΣ Θ ΑΡΧΟΝΤΗΣ ΑΠΡΙΛΙΟΣ 1999
β) Για υττερωριακή απασχόληση από 61 έως 120 ώρες το έτος, η προσαύξηση φτάνει στο 50% (σύμφωνα με το Ν 515/70) ειδικά για τις βιοτεχνικές και βιομηχανικές επιχειρήσεις, η προσαύξηση αυτή ισχύει από 61 ώρες μέχρι το ανώτατο όριο που προβλέπεται από Υπουργικές Αποφάσεις.
γ) Για την υπερωριακή απασχόληση που ξεπερνά τις 120 ώρες ή υπερβαίνουν τα όρια που καθορίζουν οι Υπουργικές Αποφάσεις για τις βιοτεχνικές και βιομηχανικές επιχειρήσεις της χώρας, η προσαύξηση φτάνει στο 75%
Υπερωρίες για τις οποίες δεν υπάρχει άδεια της αρχής είναι παράνομες, στην περίπτωση αυτή ή κάθε ώρα απασχόλησης καταβάλλεται προσαυξημένη κατά 100%.
Π-η)χιακή εργασία του Γαζσύ}Λ Χρήστου______________________________ ________________ 19
1.9. ΚΡΑΤΗΣΕΙΣ ΑΠΟ ΤΟΝ ΜΙΣΘΟ®
Σχετικές διατάξεις που αφορούν κρατήσεις από τον μισθό των εργαζομένων, περιέχουν γενικά το άρθρο 3 του ΒΔ της 24-7/21-8-20 και τα άρθρα 8 και 9 της κυρωθείσης από τον νόμο 3248/55 ενενήντα πέντε διεθνούς σύμβασης εργασίας. Επίσης τέτοιες διατάξεις περιέχουν ειδικότερα:
1 Τα άρθρα της 15196/405/1956 αποφάσεις του Υπ. Εργασίας και 3 παρ. 1 του Ν 678/77.
2 Το άρθρο 33 παρ. 1 του ΝΔ 2961/1954 3. Το άρθρο 26 παρ. 5 του ΑΝ 1846/1951
4 Το άρθρο 1 παρ 1 της 45218/1954 αποφάσεις του Υπ.Εργασίας 5. Το άρθρο 13 του Ν 2053/1953
6 Το άρθρο 6 παρ. 3 του Ν 3198/1955
' Εργαηκό Δίκαιο Αιτωνίας Παλάκου Ευθυμίου Αθήνα 1991
Τ Ε I Κα(1ά).ας Σχολή Διοίκησης Οικονομίας Τμήμα Λογιστικής
ΘΕΜΑ: «Δικαιώματα icov μισθωτών στις αποδοχές. Η ατομική σύμβαση εργασίας. Διευθυντικό 20 δικαίωμα του εργοδότη»_______________________________________________________________
Περαιτέρω τέτοιες διατάξεις ττεριέχει και ο νόμος ττερί φορολογίας εισοδήματος.
1.10. ΚΑΤΑΣΧΕΣΗ Η ΕΚΧΩΡΗΣΗ ΜΙΣΘΟΥ.
Σύμφωνα με το διατηρηθέν σε ισχύ μετά την εισαγωγή του ΑΚ από τα άρθρα 27 και 28 του Εισ. Ν ΑΚ άρθρο 1 του Ν 4641930, απαγορεύεται η κατάσχεση ή εκχώρηση του μισθού των υπαλλήλων, των εργατών και των υπηρετών ανεξάρτητα με πιο σύστημα αμείβονται. Απαγορεύεται, επίσης, κάθε πράξη με την οποία μεταβιβάζεται η απαίτηση των εργαζομένων από εργατικούς μισθούς.
Σύμφωνα με τον νόμο, είναι έγκυρη η παραίτηση των μισθωτών για ποσά πέρα του νόμιμου μισθού, ενώ αντίθετα είναι άκυρη η παραίτηση τους από το δικαίωμα να λάβουν τα καθορισμένα ελάχιστα όρια αποδοχών στα οποία συμπεριλαμβάνονται και τα διάφορα επιδόματα.
Υπάρχουν όμως και κάποιες εξαιρέσεις στις οποίες επιτρέπεται η κατάσχεση ή εκχώρηση των αποδοχών®:
1) Έως το ένα τέταρτο (1/4) του μισθού και της αντιμισθίας, καθώς και τις συντάξεις των ιδιωτικών υπαλλήλων, για διατροφή της οικογένειας (άρθρο 3 Ν. 4694/1930). Στην περίπτωση που υπάρχουν περισσότερες από μια κατασχέσεις το σύνολο δεν θα πρέπει να υπερβαίνει τα 2/5 του μισθού και της αντιμισθίας σύμφωνα με το άρθρο 21 ΝΔ 396/1941
2) Γενικά για όλους τους εργαζόμενους ισχύουν τα εξής:
• Επιτρέπεται κατάσχεση η εκχώρηση του μισθού μέχρι το 1/4 για χρέη προς το Δημόσιο (ΝΔ 958/71) καθώς προς τους εργοδότες και τα Ασφαλιστικά Ταμεία.
" Νομοθεσία Εργατική και Ασφαλιστική. ΚΩΝ/ΝΟΥ ΛΑΝΑΡΑ ΑΘΗΝΑ 1997
ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ ΚΑΜΠΑΝΤΑΗΣ Θ ΑΡ.ΧΟΝΤΗΣ ΑΠΡΙΛΙΟΣ 1999
Πτυχιο[κή εργασία του Γατού?χ[ Χρήστου
' Επίσης επιτρέπεται η κατάσχεση ή εκχώρηση προς επαγγελματίες και η κατάσχεση είναι υπέρ αυτών του 1/5 των κάθε είδους αποδοχών των εργαζομένων για προμήθεια προς αυτούς ειδών ιματισμού, τροφής, υπόδησης, ιατροφαρμακευτικής περίθαλψης (άρθρο 3 Ν 4694/30)
1.11. ΣΥΜΨΗΦΙΣΜΟΣ ΜΙΣΘΟΥ.
Ο συμψηφισμός του μισθού προστατεύεται από το άρθρο 664 του ΑΚ, όπου σύμφωνα μ’ αυτό ο εργοδότης δεν μπορεί να συμψηφίσει τον οφειλόμενο μισθό με απαίτηση κατά του εργαζομένου, εφ’ όσον ο μισθός είναι απολύτως αναγκαίος για τη διατροφή του ιδίου και της οικογένειας του και επιπλέον ο εργαζόμενος δεν έχει άλλους πόρους η εισοδήματος.
Επίσης, ο εργοδότης δεν επιτρέπεται να συμψηφίσει τα δώρα εορτών, Χριστουγέννων και Πάσχα (Πρωτ. Αθηνών 16/3/58)
1.12. ΠΑΡΑΓΡΑΦΗ ΜΙΣΘΟΥ.
Οι αξιώσεις των μισθωτών που επιδιώκουν τους μισθούς τους καθώς και τα δώρα Εορτών, υπόκεινται σε 5ετή παραγραφή, σύμφωνα με το άρθρο 250 παρ, 17 του ΑΚ. Στην περίπτωση που οι αξιώσεις προέρχονται από άκυρη σχέση εργασίας, τότε οι αξιώσεις υπόκεινται σε 20ετή παραγραφή. Η παραγραφή αρχίζει μόλις έχει λήξη ο χρόνος στον οποίο γεννήθηκε η αξίωση και διακόπτεται με την υποβολή της στην Διοικητική Αρχή, οπότε ο χρόνος που έχει περάσει δεν υπολογίζεται και αρχίζει η παραγραφή.
1.13. ΚΑΘΥΣΤΕΡΗΣΗ ΠΛΗΡΩΜΗΣ ΜΙΣΘΟΥ.
1.13.1. Συνέπειες.
Τ.Ε.Ι Κα(5άλας Σχολή Διοίκησης Οικονομίας Τμήμα Λογιστιιαις
Καθυστέρηση μισθού υπάρχει στην περίπτωση που δεν καταβάλλεται μετά την παροχή της εργασίας, σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 655 του ΑΚ και 2 του ΒΔ 24/7 - 2/8/1920, ή μέσα στον χρόνο που έχει οριστεί ή αφότου οχλήθηκε ο εργοδότης και δεν κατέβαλλε και δεν κατέβαλλε τις αποδοχές στον μισθωτό (Αρ.Παγ. 130/65 Μ. Πλημ. Ιωαννίνων 3913/81)^
Έτσι λοιπόν στην περίπτωση που ο εργοδότης αρνείται να καταβάλλει τον οφειλόμενο μισθό η καθυστέρησε το μισθό παρέχει στον εργαζόμενο τα εξής δικαιώματα:
• Να καταγγείλει την σύμβαση εργασίας
• Να μηνύσει τον εργοδότη του
• Να ασκήσει το δικαίωμα της επίσχεσης εργασίας
• Να επιδιώξει την κήρυξη του εργοδότη σε πτώχευση
• Να επιδιώξει δικαστικώς την είσπραξη του μισθού
ΘΕΜΑ: «Δικαιώματα τιαν μισθοηιίη’ σπς αττοοοχές. Η ατομική σύμβαση εργασίας. Διευθυνηκό 22 δικαίωμα του εργοδότη»
1.13.2. Ποινικές Κυρώσεις.
Στην περίπτωση λοιπόν που ο εργοδότης δεν καταβάλλει τις οφειλόμενες αποδοχές που καθορίζονται είτε από την σύμβαση εργασίας, είτε από συλλογικές συμβάσεις εργασίας, ή από αποφάσεις διαιτησίας, είτε από το νόμο είτε από έθιμο, είτε ο εργαζόμενος βρίσκεται σε κατάσταση διαθεσιμότητας τιμωρείται ύστερα από μήνυση των ενδιαφερομένων από τα όργανα της Αστυνομικής Αρχής ή του Υπουργείου Εργασίας ή της Νομαρχιακής Αυτοδιοίκησης ή της επαγγελματικής οργάνωσης των εργαζομένων με ποινή φυλάκισης έως και έξι (6) μηνών, καθώς και με χρηματική ποινή.
' ΔΕΝ 1984 σελ 224
ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ ΚΑΜΠΑΝΤΑΗΣ Θ ΑΡΧΟΝΤΗΣ ΑΠΡΙΛΙΟΣ 1999
Το ποσό της ποινής αυτής δεν μπορεί να ορίζεται κάτω του 25%, αλλά ούτε και πάνω του 50% (του καθυστερούμενου χρηματικού ποσού). Στην περίπτωση που ένα μέρος των αποδοχών δίδονται σε είδος, τότε πρέπει να αποτιμούνται σε χρήμα. Η εκδίκαση τέτοιου είδους υποθέσεων γίνεται με την διαδικασία του αυτόφωρου, όπως προβλέπεται από τα άρθρα 417 και του ΚΠΔ (Εγκυκλ. 1004/96 Εισαγγελέας Αρείου Πάγου ΕΕΔ 1996 σελ 431)®.
Πρέπει στο σημείο αυτό να τονίσουμε ότι τα δώρα των εορτών και το επίδομα αδείας αποτελούν σύμφωνα με την νομολογία του Αρείου Πάγου τακτικές αποδοχές και συνεπώς η μη εμπρόθεσμη καταβολή τους συνεπάγεται ποινικές κυρώσεις.
Πτυχιακή εριγασία του Γατσύ)Λ Χρήστου 23
* ΔΕΝ 1996 σελ. 882 κοα 922. ΔΕΝ 1997 σελ. 817. ΔΕΝ 1998 σελ. 762
Τ Ε I Κα|}ά).ας Σχολή Διοίκησης Οικονομίας Τμήμα Λογιστικής
ΘΕΜΑ: «Δικαιώματα των μισθωτών στις αποδοχές. Η ατομική σύμβαση εργασίας, Διευθυντικό δικαίωμα του εργοδότη»
Από 1/1/94 Χωρίς προϋπηρεσία
Με 1 ιριετία Αγαμοι
Με 3 τριετίες
Χωρίς προϋπηρεσία Εγγαμος Με Τ τριετία
Έγγαμος Με 2 τριετίες
Έγγαμος Με 3 τριετίες
Έγγαμος
Από 1//7/94
ΚΑΤΩΤΑΤΟΙ ΜΙΣΘΟΙ ΑΠΟ 1/1/94 ΜΕΧΡΙ 1/7/99 Από
1/1/95 Από 1/7/95
Από 1/1/96
Από 1/7/96
Από 1/1/97
Από 1/7/97
Από 1/7/98
Από 1/1/99
Από 1/7/99
ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ ; ΚΑΜΠΑΝΤΑΗΣ Θ ΑΡΧΟΝΤΗΣ
Πτυχιαιαί εργασία του Γατούλα Χρήστου
Α πό
1/1/94 Χωρίς προϋπηρεσία
Άγαμοι Με 1 τριειία
Άγαμοι Με 2 τριετίες
Άγαμοι
ίωρίς προϋπηρεσία Έγγαμος Με 1 τριετία
Έγγαμος Με 2 τριετίες
Έγγαμος Με 3 τριετίες
Έγγαμος Με 4 τριετίες
Έγγαμοι
ΚΑΤΩΤΑΤΑ ΗΜΕΡΟΜΙΣΘΙΑ ΑΠΟ 1/1/94 ΜΕΧΡΙ 1/7/99 Α πό
1//7/94 Α πό 1/1/95
Α πό 1/7/95
Α πό
1/1/96 Α πό 1/7/96
Α πό
1/1/97 Α πό
1/7/97 Α πό 1/1/98
Α πό 1/7/98
Α πό
1/1/99 Α πό 1/7/99
Τ Ε 1 Κ.α|ίά).ας Σχολή Διοΐκηστις Οικονομίας Τμήμα Λογιστικής
ΘΕΜΑ: «Δικοαώμαια τοιν μισθοηών στις αποδοχές. Η ατομική σύμβαση εργασίας. Διευθυντικό 26 δικαίωμα του εργοδότη»
ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΔΕΥΤΕΡΟ:Η ΑΤΟΜΙΚΗ ΣΥΜΒΑΣΗ ΕΡΓΑΣΙΑΣ
2.1. ΕΝΝΟΙΑ - ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΟ - ΔΙΑΚΡΙΣΕΙΣ.
Η σύμβαση εργασίας είναι η συμφωνία γραπτή η προφορική βάση της οποίας ένα ορισμένο άτομο (υπάλληλος, εργάτης, υπηρέτης κ.τ.λ.) που καλείται μισθωτός, αναλαμβάνει την υποχρέωση να παρέχει τις υπηρεσίες του για ορισμένο ή αόριστο χρόνο σ’ ένα φυσικό η νομικό πρόσωπο (εργοδότης), έναντι συμφωνημένου μηνιαίου μισθού ή ημερομισθίου.
Στη σύμβαση εργασίας, ο μεν εργοδότης υποχρεούται να καταβάλλει τον μηνιαίο μισθό ή ημερομίσθιο και να εκπληρώνει βέβαια και τις λοιπές υποχρεώσεις του, που απορρέουν από την κείμενη νομοθεσία, ο δε μισθωτός οφείλει να παρέχει την συμφωνημένη εργασία με επιμέλεια, να συμμορφώνετε στις διατάξεις των νόμων, το περιεχόμενο της συμβάσεως και να υπακούει στις εκάστοτε οδηγίες και εντολές του εργοδότη του η του νόμιμου εκπροσώπου του.
Διευκρινίζεται ότι ο τρόπος καταβολής της αμοιβής δεν ασκεί επίδραση στην σύμβαση εργασίας. Έτσι μπορεί να συνίσταται σε ημερομίσθιο, μηνιαίο μισθό, κατά αποκοπή, σε ποσοστά επί των κερδών και κατά μονάδα εργασίας.
Άλλωστε καθώς δέχεται η δικαστηριακή νομολογία, για την ύπαρξη συμβάσεως εργασίας δεν είναι απαραίτητο να προσδιορίζεται ρητώς το ποσό του μηνιαίου μισθού, γιατί αν δεν υπάρχει ειδική περί αυτού συμφωνία καταβάλλεται ο συνηθισμένος μηνιαίος μισθός η ημερομίσθιο.
Σημειώνεται ιδιαίτερα ότι, οι διατάξεις της εργατικής νομοθεσίας σχετικά με την καταγγελία της συμβάσεως εργασίας, τα χρονικά όρια εργασίας των μισθωτών, τις αργίες, τις υπερωρίες, την κανονική άδεια κ.τ.λ., δεν έχουν εφαρμογή σε όλες γενικά τις συμβάσεις εργασίας αλλά μόνο όπου υπάρχει σύμβαση παροχής εξαρτημένης εργασίας ιδιωτικού δικαίου. Οταν πρόκειται για μικτές συμβάσεις έχουν εφαρμογή μόνο στην περίπτωση- που η κύρια σύμβαση είναι η σύμβαση της εξαρτημένης εργασίας.
ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ ΚΑΜΠΑΝΤΑΗΣ Θ ΑΡΧΟΝΤΗΣ ΑΠΡΙΛΙΟΣ Ι999
Πτυχιακή εργασία του Γαταύ?χί Χρήστου
2.2. ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΤΗΣ ΣΥΜΒΑΣΗΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ
Από τον ορισμό Σ,Ε.Ε, προκύτττει ότι ουσιώδη στοιχεία της είναι:
α) Εργασία που παρέχεται για ορισμένο η αόριστο χρόνο. Σαν εργασία νοείται κάθε ανθρώπινη δραστηριότητα ή ενέργεια που χρησιμοποιείται προς ικανοποίηση υλικής η πνευματικής ανάγκης του άλλου ατόμου.
β)® Η εργασία είναι θετική ενέργεια (κίνηση) και όχι αρνητική (ακινησία), υπάρχουν όμως περιπτώσεις που η ακινησία μπορεί να χαρακτηριστεί ενέργεια (εργασία) όπως στην περίπτωση ατόμου που χρησιμοποιείται για ιατρική διδασκαλία (σκόπιμη ακινησία).
γ) Εργασία πνευματική ή σωματική.
δ) Εργασία νόμιμη ή θεμιτή.
ε) Εργασία εξαρτημένη ή ανεξάρτητη ή αυτόνομη.
στ) Ύπαρξη προτάσεως και αποδοχής.
2.3. ΕΙΔΗ ΣΥΜΒΑΣΕΩΝ ΕΡΓΑΣΙΑΣ.
2.3.1. Σύμβασης εξαρτημένης εργασίας.
Από των συνδυασμό των διατάξεων των άρθρων 648, 652 του Α.Κ. και του άρθρου 6 του Α Ν. 765/46 προκύπτει ότι η σύμβαση παροχής εξαρτημένης εργασίας υπάρχει όταν ο μισθωτός παρέχει την εργασία του με αμοιβή, ανεξαρτήτως του τρόπου με τον οποίο προσδιορίζεται και υποβάλλεται στην νομική εξάρτηση του εργοδότη, η οποία εκδηλώνεται με το δικαίωμα αυτού προς την άσκηση εποπτείας και ελέγχου της εργασίας σχετικά με τον τόπο και τον χρόνο παροχής της.’° Σύμφωνα με τη νομολογία συνεπώς σύμβαση παροχής εξαρτημένης εργασίας υπάρχει όταν, κατά τους όρους της σχετικής συμφωνίας των μερών οι συμβαλλόμενοι αποβλέπουν στην παροχή της
Η σύμβαση εμτασίας Ε. Κσψάλη Μελέτη οικονομική και λογιστική Εγκυκλοκαιδεια Τόμος Θ
Τ.Ε.1 Κα|5άλας Σχολή Διοίκησης Οικονομίας Τμήμα Λογιστικής