Τποβληθείζα ζηον Καθηγηηή Εοςμποςλίδη Βαζίλειο
Από ηιρ ζποςδάζηπιερ:
Σαξιοπούλος Γέζποινα Σζεκεπδέκη Ξανθή
Έναπξη 14-05-2007 Παπάδοζη 10-10-2007
Καβάλα 2007
ΣΔΥΝΟΛΟΓΙΚΟ ΔΚΠΑΙΓΔΤΣΙΚΟ ΙΓΡΤΜΑ ΚΑΒΑΛΑ
σολή Γιοίκηζηρ και Οικονομίαρ Σμήμα Λογιζηικήρ
Πηςσιακή επγαζία
Γπαζηηπιόηηηερ και Πποοπηικέρ Δλληνικών Πολςεθνικών Δπισειπήζεων
Πεξηερόκελα Πξόινγνο
Πίλαθαο ζπληκήζεσλ
ζειίδα
Δηζαγσγή 1
1. Ηζηνξηθό Πνιπεζληθήο Δπηρείξεζεο 4
2. Οξηζκόο, θύζε θαη ραξαθηεξηζηηθά ηεο Πνιπεζληθήο Δπηρείξεζεο 4
3. Γνκή Πνιπεζληθήο Δπηρείξεζεο 6
4. Σα θίλεηξα επέθηαζεο ηεο Πνιπεζληθήο Δπηρείξεζεο 10 5. Οη Παξάγνληεο αλάπηπμεο ηεο Πνιπεζληθήο Δπηρείξεζεο 12 6. Σα Πιενλεθηήκαηα ηεο δηεζλνπνίεζεο ηεο νηθνλνκίαο ησλ Πνιπεζληθώλ
Δπηρεηξήζεσλ 12
7. Ζ Δπηξξνή ησλ Πνιπεζληθώλ Δπηρεηξήζεσλ ζηηο θηινμελνύζεο ρώξεο 13 8. Οη Πξννπηηθέο Αλάπηπμεο ησλ Π.Δ. θαη ν ξόινο ηνπο ζηελ νηθνλνκία 15
8.1 Κύξηα ζπκπεξάζκαηα κειέηεο Η.Ο.Β.Δ. 17
8.2 Οθέιε πνπ πξνθύπηνπλ από ηελ δηείζδπζε ησλ Π.Δ. ζηα Βαιθάληα 20 8.2.1 Απόςεηο ζηειερώλ γηα ηελ εμέιημε ησλ Π.Δ. 24
9. Φνξνινγία Πνιπεζληθώλ Δπηρεηξήζεσλ 26
10. Καηεπζπληήξηεο νδεγίεο πξνο ηηο Π.Δ. από ηνλ Ο.Ο..Α. 27
Γεληθέο αξρέο 28
Γηαθάλεηα δξαζηεξηνηήησλ ησλ Π.Δ. 29
Απαζρόιεζε θαη εξγαζηαθέο ζρέζεηο 30
Πεξηβάιινλ 31
Καηαπνιέκεζε ηεο δσξνδνθίαο 32
Πξνζηαζία ζπκθεξόλησλ θαηαλαισηώλ 33
Δπηζηήκε θαη ηερλνινγία 34
Αληαγσληζκόο θαη Φνξνινγία 34
11. Διιεληθέο Πνιπεζληθέο Δπηρεηξήζεηο θαη ε δξαζηεξηόηεηά ηνπο 34
INTRACOM TELECOM 34
Ηζηνξηθό 35
Γηεζλείο δξαζηεξηόηεηεο 38
Δλδεηθηηθά έξγα 39
Αλζξώπηλν δπλακηθό 40
INTRACOM IT SERVICES 41
Γξαζηεξηόηεηεο 42
ηξαηεγηθή 42
Δλδεηθηηθά έξγα 43
Αλζξώπηλν δπλακηθό 44
INTRAKAT 44
Ηζηνξηθό- Γξαζηεξηόηεηεο- Έξγα 45
ΣΗΣΑΝ Α.Δ. 49
εκαληηθνί ζηαζκνί 50
LAVIPHARM Α.Δ. 53
Ηζηνξηθό 54
Γηάξζξσζε νκίινπ LAVIPHARM 55
ΠΔΣΕΔΣΑΚΗ Α.Δ. 58
Ηζηνξηθό 59
ΓΔΡΜΑΝΟ 61
Ηζηνξηθό- ηξαηεγηθή 61
MAMIDOIL JETOIL Α.Δ. 66
Ηζηνξηθό 67
Γξαζηεξηόηεηεο 67
COCA-COLA 3E 70
Ηζηνξηθό 70
Γξαζηεξηόηεηεο 71
11.10 ΔΛΛΖΝΗΚΑ ΠΔΣΡΔΛΑΗΑ Α.Δ. 73
11.10.1 Γηνίθεζε νκίινπ - Δηαηξηθή δνκή 74
11.10.2 Γηεζλείο δξαζηεξηόηεηεο νκίινπ 75
11.11 ΣΡΑΠΔΕΑ ΠΔΗΡΑΗΩ Α.Δ. 79
11.11.1 Ηζηνξηθό 80
11.11.2 ηξαηεγηθή 81
11.11.3 Γηάξζξσζε νκίινπ ΣΡΑΠΔΕΑ ΠΔΗΡΑΗΩ 82
11.12 CHIPITA Α.Δ. 85
11.12.1 Ηζηνξηθό – ηξαηεγηθή 86
12. πκπεξαζκαηηθέο παξαηεξήζεηο 88
Βηβιηνγξαθία 93
Πξόινγνο
Ζ εξγαζία απηή πξαγκαηεύεηαη ηηο δξαζηεξηόηεηεο ησλ ειιεληθώλ Πνιπεζληθώλ Δπηρεηξήζεσλ θαζώο θαη ηηο πξννπηηθέο ηνπο. Έλα ζέκα πνπ καο δίλεη ηελ δπλαηόηεηα λα εμεγήζνπκε ηελ έλλνηα θαη ηελ ιεηηνπξγία ησλ επηρεηξήζεσλ απηώλ, ηα πιενλεθηήκαηα ή ηα κεηνλεθηήκαηα ηεο δηεζλήο δξάζεο, ηηο επηξξνέο πνπ αζθνύλ νη εηαηξείεο απηέο ζηηο δέθηξηεο ρώξεο, αλαιύνληαο ηαπηόρξνλα ηελ αικαηώδε επέθηαζή ηνπο. Με ηελ αλάπηπμε απηνύ ηνπ ζέκαηνο δηαπηζηώλνπκε πόζν πνιύ έρνπλ εμειηρζεί νη ειιεληθέο Πνιπεζληθέο, όρη κόλν ζηηο γεηηνληθέο ρώξεο ησλ Βαιθαλίσλ αιιά θαη ζηελ Δπξώπε, ζηηο Ζ.Π.Α., ζηελ Αθξηθή θαη ηέινο ζηελ Μέζε Αλαηνιή. Οη ειιεληθέο απηέο επηρ/ζεηο αλαιακβάλνπλ πνηθίιεο δξαζηεξηόηεηεο ζε ηνκείο όπσο νη ηειεπηθνηλσλίεο, νη θαηαζθεπέο, νη θαξκαθνβηνκεραλίεο, ν ηξαπεδηθόο ηνκέαο, δεκηνπξγνύλ νκίινπο, ηδξύνπλ ζπγαηξηθέο εηαηξείεο θαη παξνπζηάδνπλ αμηνζεκείσηε πξόνδν. Ζ αλάιπζε πνπ αθνινπζεί ειπίδνπκε λα βνεζήζεη ζηελ θαηαλόεζε απηώλ ησλ επηρ/ζεσλ πνπ ηόζν πνιύ επεξεάδνπλ ηηο νηθνλνκίεο ησλ ρσξώλ.
Πίλαθαο πληκήζεσλ
Δ.Δ. Δπξσπατθή Έλσζε
Η.Ο.Β.Δ. Ίδξπκα Οηθνλνκηθώλ θαη Βηνκεραληθώλ Δξεπλώλ Ν.Α. Νόηηα Αλαηνιηθή
Ο.Ο..Α. Οξγαληζκόο Οηθνλνκηθήο πλεξγαζίαο θαη Αλάπηπμεο Π.Δ. Πνιπεζληθή Δπηρείξεζε
Χ.Α.Α. Χξεκαηηζηήξην Αμηώλ Αζελώλ
Δηζαγσγή
Σν γεγνλφο φηη νη Π.Δ. απνηεινχλ ζέκα κηαο εξγαζίαο-κειέηεο δειψλεη πφζν θπξίαξρν ξφιν έρνπλ απηέο ζηελ νηθνλνκία κηαο ρψξαο. ηαλ κάιηζηα ε εξγαζία αθνξά ηηο ειιεληθέο Πνιπεζληθέο, ηφηε έρνπκε ηελ επθαηξία λα παξαηεξήζνπκε ηηο δπλαηφηεηεο ησλ Διιήλσλ επηρεηξεκαηηψλ πνπ ηνικνχλ λα θάλνπλ έλα βήκα πέξα απφ ηελ ρψξα καο θαη ηηο πξννπηηθέο ησλ ειιεληθψλ επηρ/ζεσλ ζην εμσηεξηθφ. Μπνξνχκε λα δνχκε ηη απνδίδεη ην βήκα απηφ ζηελ ειιεληθή νηθνλνκία, ζην πξνθίι ησλ ειιεληθψλ επηρ/ζεσλ, ζε πνην βαζκφ επεξεάδεη ηηο θηινμελνχζεο ρψξεο θαη ζε πνηνπο ηνκείο απηή ε επηξξνή είλαη ζεηηθή ή αξλεηηθή. Αο αλαθεξζνχκε φκσο κε ηελ ζεηξά ζηα θεθάιαηα ηεο εξγαζίαο καο:
ην 1ν θεθάιαην γίλεηαη κηα εηζαγσγή ζηηο Π.Δ. θαη αλαθέξνληαη δπν δηαθνξεηηθέο απφςεηο γηα ηελ ζπκβνιή ηνπο ζηελ αλζξσπφηεηα.
ην 2ν θεθάιαην αλαιχνληαη ε έλλνηα ησλ Π.Δ., ε θχζε ηνπο θαζψο θαη ηα ραξαθηεξηζηηθά ηνπο. Έηζη, πξνθχπηεη ε δπαδηθή ηνπο θχζε θαη θάπνηα ραξαθηεξηζηηθά ηνπο φπσο ην ηεξάζηην κέγεζφο ηνπο, ε κεγάιε νηθνλνκηθή ηνπο δχλακε, ην γεγνλφο φηη πξνέξρνληαη απφ αλαπηπγκέλεο ρψξεο θαη πσο εθεί ζπγθεληξψλνπλ θαη ηηο δξαζηεξηφηεηέο ηνπο.
Ζ δνκή ησλ Π.Δ. αλαθέξεηαη ζην 3ν θεθάιαην φπνπ δηαβάδνπκε γηα ηα επίπεδα Γηνηθήζεσο θαη ηα νξγαλσηηθά ζρήκαηα πνπ αθνινπζνχλ νη Π.Δ., ηα νπνία είλαη: ε δνκή ηεο ππξακίδαο-ραξαθηεξηζηηθφ παξάδεηγκα ηεο νπνίαο είλαη ε Διιάδα-, ε δνκή ηεο νκπξέιαο θαη ε conglomerate δνκή.
Έλα ζεκαληηθφ θεθάιαην είλαη ην 4ν, ζην νπνίν αλαιχνληαη ηα θίλεηξα επέθηαζεο ησλ Π.Δ., θάπνηα απφ απηά είλαη: ε αλαδήηεζε άθζνλσλ θαη θζελψλ α’ πιψλ, ην κέγεζνο ηεο αγνξάο, ην εξγαηηθφ δπλακηθφ, ε ηθαλφηεηα ηεο ρψξαο λα αθνκνηψλεη ηελ ηερλνγλσζία, ην θαηάιιειν πνιηηηθφ θιίκα.
ην 5ν θεθάιαην βιέπνπκε ηνπο παξάγνληεο πνπ ζπλεηέιεζαλ ζηελ αλάπηπμε ησλ Π.Δ., θάπνηνη απφ απηνχο είλαη: ε αλάπηπμε ηεο ηερλνινγίαο,
Πιενλεθηήκαηα πνπ πξνθχπηνπλ απφ ηελ δηεζλνπνίεζε ηεο δξαζηεξηφηεηαο ησλ Π.Δ. θαη κπνξνχλ λα εθκεηαιιεπηνχλ αλαθέξνληαη ζην 6ν θεθάιαην. Δλδεηθηηθά αλαθέξνπκε: ηελ κείσζε ηνπ θφζηνπο παξαγσγήο, ην κηθξφ θφζηνο ρξεκαηνδφηεζεο, ν δηαθαλνληζκφο ηνπ θφζηνπο θνξνινγίαο.
Έλα απφ ηα ζεκαληηθφηεξα θεθάιαηα είλαη θαη ην 7ν, αθνχ πξαγκαηεχεηαη ηελ επηξξνή ησλ Π.Δ. ζηηο θηινμελνχζεο ρψξεο ζε δηάθνξνπο ηνκείο, φπσο:
ε έξεπλα θαη ηερλνινγία, ε εηζαγσγή θεθαιαίσλ θαη ε εθηέιεζε έξγσλ, ν εζληθφο πινχηνο, ν πνιηηηζηηθφο θαη θνηλσληθφο ηνκέαο θαη ε θνξνινγία.
ην 8ν θεθάιαην αλαιχνληαη νη πξννπηηθέο ησλ Π.Δ., ε εμαγσγή ηνπο ζηα Βαιθάληα θαζψο θαη ε ψζεζε πνπ δίλνπλ ζηελ νηθνλνκία ησλ ρσξψλ πνπ δξαζηεξηνπνηνχληαη, παξνπζηάδνληαο ηαπηφρξνλα ηελ κειέηε ηνπ Η.Ο.Β.Δ. κε ζέκα ην ξφιν ησλ ειιεληθψλ Π.Δ. θαη ηελ απνηίκεζε ησλ δξαζηεξηνηήησλ ηνπο ζηελ εγρψξηα νηθνλνκία.
Σν 9ν θεθάιαην αλαθέξεηαη ζηε θνξνινγία ησλ Π.Δ. πνπ απνηειεί ηε βαζηθή πεγή εζφδσλ φισλ ησλ θξαηψλ. Δπηηξέπεη ζηα θξάηε λα ρξεκαηνδνηνχλ ηηο πνιηηηθέο ηνπο θαη επνκέλσο ζπληζηά ζεκειηψδεο ζηνηρείν ηεο έλλνηαο ηεο θπξηαξρίαο.
ην 10ν θεθάιαην έρνπκε ηηο θαηεπζπληήξηεο νδεγίεο ηνπ Ο.Ο..Α. πξνο ηηο Π.Δ., νη νπνίεο απνηεινχλ ζπζηάζεηο πνπ απεπζχλνληαη απφ ηηο θπβεξλήζεηο πνπ ηηο πηνζεηνχλ ζηηο Π.Δ. πνπ ιεηηνπξγνχλ ζηηο ρψξεο ηνπο.
Δδψ, ππάξρνπλ θαη ππνθεθάιαηα πνπ αθνξνχλ ζε θάζε ηνκέα μερσξηζηά, φπσο: ε δσξνδνθία, ηα ζπκθέξνληα ησλ θαηαλαισηψλ, νη εξγαζηαθέο ζρέζεηο θ.η.ι..
ην 11ν θεθάιαην αλαιχνπκε κεξηθέο απφ ηηο πην γλσζηέο ειιεληθέο Π.Δ.
πνπ έρνπλ σο βάζε ηνπο ηελ Διιάδα θαη δξαζηεξηνπνηνχληαη ζην εμσηεξηθφ, φπσο:
INTRACOM-TELECOM
INTRAKAT
INTRACOM IT SERVICES,
LAVIPHARM Α.Δ.
ΣΗΣΑΝ Α.Δ.
ΠΔΣΕΔΣΑΚΗ Α.Δ.
COCA-COLA 3E
ΓΔΡΜΑΝΟ
MAMIDOIL JETOIL Α.Δ.
ΔΛΛΖΝΗΚΑ ΠΔΣΡΔΛΑΗΑ Α.Δ.
ΣΡΑΠΔΕΑ ΠΔΗΡΑΗΧ Α.Δ.
CHIPITA A.E..
ην 12ν θεθάιαην αλαθέξνπκε θάπνηεο ζπκπεξαζκαηηθέο παξαηεξήζεηο πνπ πξνέθπςαλ απφ ηελ αλάιπζε ηνπ ζέκαηνο θαη ζεσξήζακε ζεκαληηθέο ψζηε λα ηηο επηζεκάλνπκε.
1. ΗΣΟΡΗΚΟ ΠΟΛΤΔΘΝΗΚΖ ΔΠΗΥΔΗΡΖΖ
Οη Π.Δ. είλαη έλα νηθνλνκηθφ θαηλφκελν ηνπ 20νχ αηψλα πνπ κε ηελ ηαρεία εμάπισζή ηνπο ηδηαίηεξα κεηά ην ηέινο ηνπ Β΄ Παγθνζκίνπ Πνιέκνπ απαζρφιεζαλ ηελ δηεζλή νηθνλνκία. Πξνθιήζεθαλ πνηθίιεο ζπδεηήζεηο θαη ζρφιηα γηα ηελ πξνζθνξά ησλ παλίζρπξσλ απηψλ εηαηξεηψλ. Μεξηθνί ηηο αληηκεησπίδνπλ ζαλ έλα δψξν ζηελ αλζξσπφηεηα, κε ηεξάζηηα εκπεηξία ζηελ πξνψζεζε αγαζψλ-ππεξεζηψλ θαη ζηελ εθαξκνγή λέαο ηερλνινγίαο.
Δπηπιένλ, δηαθξίλνληαη γηα ηελ άξηηα νξγάλσζε θαη ηθαλφηεηά ηνπο λα δηαζπλδένπλ εζληθέο νηθνλνκίεο. Άιινη ππνζηεξίδνπλ πσο νη ηδηνθηήηεο ησλ ειάρηζησλ απηψλ εηαηξεηψλ ζπζηάδνπλ ζην βσκφ ηνπ θέξδνπο ηελ πνιηηηθή θαη νηθνλνκηθή ηαπηφηεηα ρσξψλ πξνο φθειφο ηνπο. Δδψ, αμίδεη λα αλαθέξνπκε φηη “ειάρηζηνη εηδηθνί είραλ πξνβιέςεη, κε θάπνηα δφζε ππεξβνιήο, φηη απφ ην ηέινο ηνπ αηψλα κεξηθέο δεθάδεο ηεξάζηηεο εηαηξείεο ζα ήιεγραλ νπζηαζηηθά φιν ηνλ θφζκν”(GILPIN,1995,281).
2. ΟΡΗΜΟ, ΦΤΖ ΚΑΗ ΥΑΡΑΚΣΖΡΗΣΗΚΑ ΣΖ
ΠΟΛΤΔΘΝΗΚΖ ΔΠΗΥΔΗΡΖΖ
Γηα ηελ θαηαλφεζε ηνπ φξνπ Π.Δ. καο βνεζάεη ν εμήο νξηζκφο:είλαη κηα επηρ/ζε πνπ έρεη σο βάζε κηα ρψξα (κεηξηθή επηρ/ζε) θαη κε ζθνπφ ηελ πξαγκαηνπνίεζε θέξδνπο δξαζηεξηνπνηείηαη ζε κηα άιιε ρψξα (ζπγαηξηθή επηρ/ζε), αλαιακβάλνληαο ηαπηφρξνλα θαη ηνλ θίλδπλν παξαγσγήο θαη δηάζεζεο αγαζψλ ή ππεξεζηψλ.(Παπαγεσξγίνπ,1990,101) Γηα παξάδεηγκα, κηα Πνιπεζληθή έρεη ηελ δπλαηφηεηα λα επεμεξγάδεηαη κηα Α’ χιε ζε κηα “Α”
ρψξα, λα ηελ κεηαπνηεί ζε κηα “Β” θαη λα δηαζέηεη ην ηειηθφ πξντφλ ζε κηα “Γ”
ρψξα. Απηφ ζεκαίλεη φηη έρεη κεγάιε δπλαηφηεηα θη επρέξεηα λα επεξεάζεη ηε βηνκεραληθή πνιηηηθή ηεο ρψξαο ππνδνρήο ηεο θαζψο θαη ηελ θαηαλνκή ησλ
πφξσλ θαη κέζα ζηελ ίδηα ηε ρψξα θαη κεηαμχ ησλ δηαθφξσλ ρσξψλ.
(Παπαλδξένπ,1981,58)
Μηα Π.Δ. απνηειείηαη απφ ηα θεληξηθά γξαθεία πνπ είλαη εγθαηεζηεκέλα ζε κηα ρψξα βάζε θαη απφ ζπγαηξηθέο εηαηξείεο πνπ θηινμελνχληαη ζηηο ρψξεο απνδέθηεο. Ζ κεηξηθή επηρ/ζε ειέγρεη άκεζα ηηο ζπγαηξηθέο επηρ/ζεηο θαζνξίδνληαο ζπγρξφλσο θαη ηελ ζηξαηεγηθή ηνπο. Απφ ηνλ νξηζκφ απηφ πξνθχπηεη ε δπαδηθή θχζε ηεο Π.Δ. ε νπνία είλαη απνθεληξσηηθή αιιά θαη ζπγθεληξσηηθή. ε φ,ηη αθνξά ηελ απνθέληξσζε έρνπκε ηελ πεξηθεξεηαθή δηνίθεζε ησλ ζπγαηξηθψλ επηρ/ζεσλ, ε νπνία αζρνιείηαη κε ηηο θαζεκεξηλέο δξαζηεξηφηεηεο ηεο παξαγσγηθήο κνλάδαο, ηε κειέηε ησλ ηδηαηηεξνηήησλ ηεο ηνπηθήο αγνξάο θαη γεληθά ηε βξαρππξφζεζκε νηθνλνκηθή πνιηηηθή ζε ηνπηθφ επίπεδν. Απφ ηελ άιιε κεξηά, ζηελ θνξπθή ηεο δηνηθεηηθήο ππξακίδαο έρνπκε ην δηνηθεηηθφ ζπκβνχιην ηεο κεηξηθήο, ην νπνίν παίξλεη απνθάζεηο ζε ζέκαηα δσηηθήο ζεκαζίαο πνπ αθνξνχλ ζηε ιεηηνπξγία θαη ηε κεγέζπλζε ηνπ πνιπεζληθνχ ζπγθξνηήκαηνο επηρ/ζεσλ. Έηζη, ε δηνίθεζε ηεο κεηξηθήο απνθαζίδεη πάλσ ζε ζέκαηα ζπλεξγαζίαο θαη ζπγρξνληζκνχ ησλ αλά ηνλ θφζκν παξαγσγηθψλ κνλάδσλ ηεο επηρ/ζεο, θαζψο θαη ζε ζέκαηα επελδχζεσλ θαη ρξεκαηνδφηεζε.(Πνπξλαξάθεο,2004,464)
πκπεξαζκαηηθά, “νη επηρ/ζεηο απηέο ηείλνπλ λα ζπγθεληξψλνπλ ηηο ζηξαηεγηθέο απνθάζεηο πνπ αθνξνχλ ηνλ καθξνρξφλην πξνγξακκαηηζκφ, ηελ ρξεκαηνδφηεζε, ηελ έξεπλα θαη αλάπηπμε ηεο ηερλνινγίαο ζηελ ρψξα ηεο κεηέξαο-εηαηξείαο θαη λα απνθεληξψλνπλ ηηο απνθάζεηο γηα παξαγσγή θαη marketing”(Παπαλδξένπ,1981,65).
Σα βαζηθά ραξαθηεξηζηηθά κηαο Π.Δ. είλαη ηα εμήο:
Σν ηεξάζηην κέγεζνο ηνπο θαη ε κεγάιε νηθνλνκηθή ηνπο δχλακε. Σν κέγεζνο πξνθχπηεη ηφζν απφ ηνλ θχθιν εξγαζηψλ φζν θαη απφ ην ελεξγεηηθφ ησλ ηζνινγηζκψλ ηεο. Αλ θαη ην κεγάιν κέγεζνο δελ απνηειεί βαζηθή πξνυπφζεζε γηα κηα επηρ/ζε λα γίλεη Πνιπεζληθή, νη πξαγκαηηθά Π.Δ. είλαη ηεξάζηηα ζπγθξνηήκαηα. Ζ νηθνλνκηθή ηνπο δξαζηεξηφηεηα
επεξεάδεη ζεκαληηθά ηελ νηθνλνκηθή δσή κηαο ρψξαο ηδηαίηεξα αλ απηή είλαη κηθξή ζε κέγεζνο.(Πνπξλαξάθεο,2004,464-465)
Οη Π.Δ. είλαη γεληθά πξντφλ ησλ αλαπηπγκέλσλ ρσξψλ. Απηφ θαίλεηαη φρη κφλν απφ ηε γεσγξαθηθή θαηαλνκή ησλ μέλσλ ηδησηηθψλ επελδχζεσλ, αιιά επίζεο απφ ηνλ ςειφ βαζκφ ζπγθέληξσζεο ηεο πξνέιεπζεο ησλ Π.Δ.. Σν θαηλφκελν ηεο πνιπεζληθφηεηαο είλαη ζπλδεδεκέλν κε απηφ ηεο ζπγθέληξσζεο. Έλαο ζρεηηθά κηθξφο αξηζκφο εηαηξεηψλ απφ ιίγεο ρψξεο είλαη ππεχζπλεο γηα ηελ πιεηνςεθία ησλ ζπλαιιαγψλ κεηαμχ ρσξψλ, θη απηέο νη εηαηξείεο είλαη ζπγθεληξσκέλεο ζε ζρεηηθά ιίγνπο βηνκεραληθνχο θιάδνπο ζηηο αλαπηπγκέλεο ρψξεο.
Οη Π.Δ. δελ είλαη κφλν πξντφλ ησλ αλαπηπγκέλσλ ρσξψλ, αιιά θαη νη δηεζλείο δξαζηεξηφηεηέο ηνπο ζπγθεληξψλνληαη θχξηα ζηηο αλαπηπγκέλεο ρψξεο. Οη επηρ/ζεηο απηέο, δειαδή, επεθηείλνληαη θχξηα ζε νηθνλνκίεο πνπ κνηάδνπλ ζρεηηθά πεξηζζφηεξν κε ηηο νηθνλνκίεο πξνέιεπζήο ηνπο.(Παπαλδξένπ,1981,26-33)
3. ΓΟΜΖ ΠΟΛΤΔΘΝΗΚΖ ΔΠΗΥΔΗΡΖΖ
“Υαξαθηεξηζηηθφ ησλ Π.Δ. είλαη φηη ην θεληξηθφ γξαθείν είλαη ην κπαιφ θαη ην λεπξηθφ ζχζηεκα ηνπ ζπγθξνηήκαηνο ην νπνίν επεμεξγάδεηαη ηε ζηξαηεγηθή ηνπ ζπζηήκαηνο, απνθαζίδεη πνχ ζα γίλνπλ επελδχζεηο, θαηαλέκεη ηηο αγνξέο γηα εμαγσγέο θαη ηα εξεπλεηηθά πξνγξάκκαηα ζηα δηάθνξα κέξε θαη θαζνξίδεη ηηο ηηκέο πνπ πξέπεη λα ρξεσζνχλ ζηηο ελδνεπηρεηξεζηαθέο ζπλαιιαγέο”(Παπαλδξένπ,1981,65).
ηαλ εμεηάδνπκε κηα επηρ/ζε κε δηεζλή δξαζηεξηφηεηα, ε δηνίθεζε παίξλεη έλα πνιχπινθν ζρήκα πνπ ζπληνλίδεηαη απφ ηα δηάθνξα επίπεδα δηνηθήζεσο. Απηά είλαη:
Σν επίπεδν Γηνηθήζεσο, γηα ηε ράξαμε ηεο ζηξαηεγηθήο θαη ησλ ζηφρσλ.
Χο αλψηαην επίπεδν δηνηθήζεσο πξνζδηνξίδεη ηνπο ζηφρνπο θαη ηηο πξνζδνθίεο ησλ κεηφρσλ, απνθαζίδεη γηα ηα κέζα παξαγσγήο πνπ ζα
ρξεζηκνπνηεζνχλ πξνθεηκέλνπ ε επηρ/ζε λα πξαγκαηνπνηήζεη ηνπο ζηφρνπο ηεο. ην επίπεδν απηφ απνθαζίδεηαη ε θαηάιιειε Δπηρεηξεκαηηθή ζηξαηεγηθή πνπ ζα πξέπεη λα αθνινπζήζνπλ ηα άιια επίπεδα δηνθήζεσο.
Σν Γηεπζπληηθφ επίπεδν, έρεη σο βαζηθφ ζθνπφ ηελ πινπνίεζε ησλ ζηφρσλ ηεο Γηνηθήζεσο κε ηε ρξεζηκνπνίεζε θαηά ηνλ πιένλ άξηζην ηξφπν ησλ κέζσλ πνπ έρεη ζηελ δηάζεζε ηεο ε επηρ/ζε.
Σν Λεηηνπξγηθφ-Δθηειεζηηθφ επίπεδν, πνπ είλαη ππεχζπλν γηα ηελ απνηειεζκαηηθή εθηέιεζε ησλ εληνιψλ ηεο δηεπζχλζεσο πνπ ζπγθιίλνπλ ζηελ επηηπρία ηνπ ζηφρνπ ηεο επηρ/ζεσο. Σν επίπεδν απηφ εμαζθαιίδεη ηε δξαζηεξηνπνίεζε ησλ ζπληειεζηψλ ηεο παξαγσγήο θαη ην ιεηηνπξγηθφ ζπληνληζκφ ησλ δηαθφξσλ πξνζπαζεηψλ πνπ ζπγθιίλνπλ ζηελ επίηεπμε ησλ ζηφρσλ ηεο δηεπζχλζεσο.
Σα πην γλσζηά νξγαλσηηθά ζρήκαηα πνπ εθαξκφδνπλ νη Π.Δ. είλαη:
1) Ζ νξγαλσηηθή Γνκή Ππξακίδαο.
Δίλαη ην νξγαλσηηθφ ζρήκα πνπ αθνινπζεί κηα Πνιπεζληθή εηαηξεία κε δξαζηεξηφηεηεο παξαγσγήο Marketing δηαλνκήο ζε πνιιέο ρψξεο ηνπ θφζκνπ. Ζ ξνή εμνπζίαο θαη πιεξνθνξηψλ μεθηλά απφ ηελ θνξπθή, φπνπ εδξεχεη ε δηνίθεζε πνπ ραξάδεη ηε ζηξαηεγηθή θαη ηνπο ζηφρνπο ηεο επηρ/ζεσο ζην εζσηεξηθφ θαη δηεζλψο.
Σα θχξηα ραξαθηεξηζηηθά ηεο δνκήο απηήο είλαη:
Ζ ράξαμε ηεο ζηξαηεγηθήο θαη ην γεληθφ πιάλν πινπνηήζεσο απηήο ηεο πνιηηηθήο γίλνληαη απφ ηελ Κεληξηθή Γηνίθεζε.
Ζ πνιηηηθή ζρεηηθά κε ηε δηεχζπλζε ηνπ αλζξψπηλνπ δπλακηθνχ πνιιέο θνξέο είλαη απζηεξή θαη άθακπηε θαη δελ ιακβάλεη ππφςε ηηο ηνπηθέο ηδηαηηεξφηεηεο ή ηελ χπαξμε ζπλδηθάησλ ή κε.
Ζ έξεπλα θαη αλάπηπμε πξαγκαηνπνηνχληαη ζην θέληξν ηεο εηαηξείαο θαη δίδνληαη ζπγθεθξηκέλεο εληνιέο γηα παξαηεξήζεηο θαη αλαιχζεηο ζε ηνπηθφ επίπεδν.
Απηή ε κνξθή ηεο δηνηθήζεσο έρεη ην ραξαθηεξηζηηθφ ηνπ ζπγθεληξσηηζκνχ θαη είλαη ζπρλά πνιχ απνδνηηθή γηα ηηο Π.Δ. Αδπλακία ηνπ ζπζηήκαηνο απηνχ είλαη φηη δελ ιακβάλεη ππφςε ηνπ ηηο πξνζδνθίεο νχηε ηηο επηζπκίεο ή αλάγθεο ησλ επί κέξνπο θαηαλαισηψλ ησλ δηαθφξσλ πεξηνρψλ.
Ζ Διιάδα είλαη ραξαθηεξηζηηθφ παξάδεηγκα ηεο κνξθήο απηήο. Οη ζηφρνη θαη ε πνιηηηθή ραξάζζνληαη απφ ηελ θπβέξλεζε θαη ε εθαξκνγή ηνπο εμαξηάηαη απφ ηα ηνπηθά φξγαλα (π.ρ. Ννκνχο – Γήκνπο) πνπ ελεξγνχλ πάληα ζχκθσλα κε έλα ζχζηεκα πξνθαζνξηζκέλσλ θαλφλσλ θαη θξηηεξίσλ.
2) Ζ νξγαλσηηθή Γνκή ηεο Οκπξέιαο.
Ο ηξφπνο δηνηθήζεσο ηνπ νξγαλσηηθνχ ζρήκαηνο “Οκπξέιαο”, ζηεξίδεηαη ζηελ αλαγλψξηζε ηεο Αλεμαξηεζίαο θαη Διεπζεξίαο αζθήζεσο ηεο Γηνηθήζεσο επί ηνπηθνχ επηπέδνπ. Ζ βαζηθή δηαθνξά κε ην ζχζηεκα
“Ππξακίδαο” βξίζθεηαη ζην γεγνλφο φηη, νη πεξηθεξεηαθέο θαη ηνπηθέο Γηεπζχλζεηο έρνπλ ην δηθαίσκα ραξάμεσο ηεο ζηξαηεγηθήο θαη ηεο πνιηηηθήο γηα ηελ πεξηθέξεηά ηνπο.
Σα βαζηθά ραξαθηεξηζηηθά ηνπ νξγαλσηηθνχ ζρήκαηνο απηνχ είλαη:
Κάζε ηνπηθή κνλάδα πξνζπαζεί λα γίλεη αλεμάξηεηε θαη απηαξρηθή ηφζν απφ πιεπξάο κέζσλ παξαγσγήο θαη δηαλνκήο, φζν θαη απφ πιεπξάο ιεηηνπξγηθήο δηαξζξψζεσο, παξαγλσξίδνληαο ηηο δπλαηφηεηεο πνπ παξέρεη ε θεληξηθή δηνίθεζε θαη είλαη ζρεηηθέο κε ηηο ππεξεζίεο ππνζηεξίμεσο πνπ δηαζέηεη. Οη ηνπηθνί Γηεπζπληέο ηείλνπλ λα απνθηήζνπλ απηνλνκία, γη΄ απηφ θαη έξρνληαη ζε ζχγθξνπζε πνιιέο θνξέο κε ηνπο αληίζηνηρνπο Γηεπζπληέο ζην θέληξν.
Ζ έξεπλα θαη αλάπηπμε ηείλνπλ λα αλαπηπρζνχλ ζε ηνπηθφ επίπεδν.
Δπίζεο, ε ζηξαηεγηθή Marketing θαζψο θαη ηα κέζα πνπ ρξεζηκνπνηεί ηείλνπλ λα δηαθνξνπνηνχληαη ζε ηνπηθφ επίπεδν.
ρεηηθά κε ην Marketing πνπ είλαη θαη απφ ηνπο βαζηθνχο “κνρινχο”
επεθηάζεσο θαη αλαπηχμεσο κηαο Πνιπεζληθήο, δηαπηζηψλεηαη φηη ην ζχζηεκα ηεο δνκήο απηήο παξνπζηάδεη δπζθνιίεο ζηελ επίιπζε ησλ
πξνβιεκάησλ ησλ ζρεηηθψλ κε ηε δηαθίλεζε ησλ εκπνξεπκάησλ. Ζ αδπλακία απηή πξνέξρεηαη απφ ηελ απφιπηε εμνπζία πνπ παξέρεηαη ζηνπο ηνπηθνχο Managers γηα ηελ επίηεπμε ησλ Δπηρεηξεκαηηθψλ ηνπο ζηφρσλ. Έλα βαζηθφ πιενλέθηεκα ηεο ειεπζεξίαο πνπ παξέρεηαη πξνο ηνπο ηνπηθνχο Managers είλαη φηη, απνθηνχλ εκπεηξία θαη γλψζε γχξσ απφ ηηο ζπλήζεηεο θαη ηηο αλάγθεο ησλ ηνπηθψλ θαηαλαισηψλ, ψζηε λα κπνξνχλ λα πξνζαξκφδνπλ ηελ εθάζηνηε πνιηηηθή Marketing ηεο εηαηξείαο.
Ζ Διβεηία απνηειεί ραξαθηεξηζηηθφ παξάδεηγκα δηνηθεηηθήο δνκήο απηνχ ηνπ ηχπνπ, κε έλαλ αξηζκφ θαηνίθσλ πνπ έρνπλ ηε δηθή ηνπο εζσηεξηθή πνιηηηθή θαη πνπ ζπγθιίλνπλ ζηελ θνηλή εμσηεξηθή νηθνλνκηθή πνιηηηθή θαη ζπκθσλνχλ ζ΄ έλα θνηλφ ακπληηθφ ζχζηεκα.
3) Ζ Conglomerate Γνκή.
Σν βαζηθφ ραξαθηεξηζηηθφ ηεο νξγαλσηηθήο δνκήο απηήο είλαη ε έλσζε επηρ/ζεσλ πνπ ζπλδένληαη κεηαμχ ηνπο απφ ην γεγνλφο φηη αλήθνπλ ζην ίδην θνξέα. Ζ δηεζλήο επηρεηξεκαηηθή νξγάλσζε “Conglomerate” είλαη έλαο ζπλδπαζκφο πνιιψλ επηρ/ζεσλ δηαθφξσλ εζλνηήησλ, πνπ δξαζηεξηνπνηείηαη ζε πνιιέο αγνξέο, παξάγεη θαη εκπνξεχεηαη κεγάιν αξηζκφ πξντφλησλ θαη ζπλήζσο είλαη ην πξφηππν ηεο ζχγρξνλεο ηερλνινγίαο ζε δηάθνξνπο θιάδνπο.
Κάζε κία απφ ηηο επηρ/ζεηο πνπ ηελ απνηεινχλ έρεη ηελ ειεπζεξία λα δξαζηεξηνπνηείηαη θαηά ηνλ ηξφπν πνπ θξίλεη ε δηνίθεζε ηεο σο ηνλ πην απνδνηηθφ θαη πνπ ζα απνθέξεη ην κέγηζην θέξδνο, πνπ είλαη νπζηαζηηθά θαη ε κφλε απαίηεζε απφ ηελ θεληξηθή εηαηξεία.
Σα θπξηφηεξα ραξαθηεξηζηηθά ηεο κνξθήο απηήο είλαη:
Ηδηαίηεξα έληνλε επηθνηλσλία κεηαμχ θέληξνπ θαη ζπγαηξηθψλ εηαηξεηψλ.
Έιιεηςε νπζηαζηηθήο επηθνηλσλίαο κεηαμχ ζπγαηξηθψλ.
Ζ ζηξαηεγηθή ηνπ Marketing θαη πσιήζεσλ ραξάζζεηαη απφ ηηο δηνηθήζεηο ησλ επηκέξνπο εηαηξεηψλ.(Παπαγεσξγίνπ,1990,225-235)
4. ΣΑ ΚΗΝΖΣΡΑ ΔΠΔΚΣΑΖ ΣΖ ΠΟΛΤΔΘΝΗΚΖ
ΔΠΗΥΔΗΡΖΖ
ηελ επέθηαζε ησλ επηρ/ζεσλ ζε πεξηζζφηεξεο απφ κία ρψξεο θαη ζηελ δεκηνπξγία αληίζηνηρσλ θέληξσλ δξαζηεξηφηεηαο ζπκβάιινπλ θάπνηα θίλεηξα. Απφ ηα νπνία, επίζεο, εμαξηάηαη θαη ε επηινγή ηνπ ηφπνπ εγθαηάζηαζεο κηαο εηαηξείαο, ηα βαζηθφηεξα απφ απηά είλαη:
1) Ζ αλαδήηεζε άθζνλσλ θαη θζελψλ Α’ πιψλ.
Οη εηαηξείεο πνπ επελδχνπλ ζηνλ ηνκέα ησλ Α’ πιψλ είλαη νη πεηξειατθέο, κεηαιιεπηηθέο θαη απηέο πνπ αζρνινχληαη κε ηα πξντφληα μχινπ θαη θπηεηψλ.
2) Σν κέγεζνο ηεο αγνξάο.
Σν κέγεζνο θαη νη δπλαηφηεηεο πνπ ελδερνκέλσο ππάξρνπλ ζε κηα αγνξά πξνζειθχνπλ ηηο Π.Δ. θπξίσο φηαλ νη δαζκνί θαη ηα ηέιε εηζαγσγήο απφ ρψξα ζε ρψξα απνηεινχλ έλα ζρεηηθά ζεκαληηθφ θφζηνο. Δδψ επελδχνπλ νη εηαηξείεο θαηαλαισηηθψλ πξντφλησλ φπσο ηξνθίκσλ, αλαςπθηηθψλ, θαιιπληηθψλ, θαξκάθσλ θ.η.ι..
3) Ζ παξαγσγηθή ηθαλφηεηα ηνπ εξγαηηθνχ δπλακηθνχ.
Οη επηρ/ζεηο πξνηηκνχλ ηηο ρψξεο κε πςειήο παξαγσγηθφηεηαο εξγαηηθφ δπλακηθφ γηαηί εμαζθαιίδνπλ ρακειφ θφζηνο παξαγσγήο. Έλα παξάδεηγκα είλαη νη ειεθηξηθέο ζπζθεπέο νη νπνίεο είλαη πξντφληα εληάζεσο εξγαζίαο θαη γίλνληαη ζε ρψξεο κε πςειή παξαγσγηθφηεηα θαη ρακειφ εξγαηηθφ θφζηνο.
4) Ζ εμνηθείσζε ηεο ρψξαο κε ηελ λέα ηερλνινγία θαη ε ηθαλφηεηα αθνκνηψζεσο ηερλνγλσζίαο.
Απνηειεί ζεκαληηθφ θξηηήξην γηα ηηο βηνκεραλίεο πνπ παξάγνπλ πξντφληα ηερλνινγηθήο πξσηνπνξίαο.
5) Σν θαηάιιειν πνιηηηθφ θιίκα.
Οη εηαηξείεο πνπ επελδχνπλ ζε βηνκεραληθέο εγθαηαζηάζεηο εληάζεσο θεθαιαίνπ απνδεηνχλ ην ήξεκν θαη ζηαζεξφ πνιηηηθφ θιίκα.
(Παπαγεσξγίνπ,1990,103-106)
Σν ζεκαληηθφηεξν ξφιν ζηελ δξαζηεξηφηεηα ησλ Π.Δ. έρεη ην ζηαζεξφ πνιηηηθφ θιίκα πνπ επηθξαηεί ζηελ ρψξα απνδέθηε. Με ηνλ φξν πνιηηηθφ θίλδπλν ελλννχκε ηελ πνιηηηθή θαηάζηαζε πνπ θπξηαξρεί ζε κηα ρψξα θαη ηελ πηζαλφηεηα κεηαβνιήο ηεο απφ δηάθνξα “πνιηηηθά” πεξηζηαηηθά, φπσο απεξγίεο, αθχξσζε νηθνλνκηθψλ ζπκθσληψλ, απαγφξεπζε εμαγσγήο θεξδψλ, ειέγρνπο Ννκηζκαηηθνχο-Σηκνινγηαθνχο-Φνξνινγηθνχο θαη ηέινο Κξαηηθνπνηήζεηο. Απφ κηα ηέηνηα κεηαβνιή ηεο πνιηηηθήο θαηάζηαζεο κπνξνχλ λα πξνθιεζνχλ είηε αξλεηηθέο είηε ζεηηθέο ζπλέπεηεο, νη δπζκελείο επηπηψζεηο κπνξνχλ λα απνθεπρζνχλ κε ηελ πξφβιεςε πνιηηηθψλ επηδξάζεσλ θαη ηελ ιήςε κέηξσλ.
Κάπνηα απφ απηά είλαη:
Απνθπγή επελδχζεσλ.
Αζθαιηζηηθή θάιπςε.
Καηάιιειε πξνζαξκνγή ηνπ επελδπηηθνχ πξνγξάκκαηνο.
Γηαπξαγκάηεπζε ησλ φξσλ θαη ησλ ζπλζεθψλ ηεο επέλδπζεο κε ηελ θπβέξλεζε ηεο ρψξαο.
Ο πιένλ αζθαιήο ηξφπνο λα αληηκεησπηζζεί ν πνιηηηθφο θίλδπλνο είλαη ε απνθπγή ηνπ, πνπ ζεκαίλεη φηη δελ ζα πξέπεη λα γίλνληαη μέλεο επελδχζεηο ζε ρψξεο πνπ παξνπζηάδνπλ πνιηηηθή αβεβαηφηεηα θαη απμεκέλν πνιηηηθφ θίλδπλν. Μηα ηέηνηα απφθαζε φκσο είλαη αληίζεηε κε ην πλεχκα ηνπ επηρεηξεκαηία ν νπνίνο “ξηζθάξεη” πξνθεηκέλνπ λα κεγηζηνπνηήζεη ην θέξδνο ηνπ. Δπίζεο δελ ππάξρεη θακία ρψξα πνπ λα κελ παξνπζηάδεη πνιηηηθφ θίλδπλν έζησ θαη ζε θάπνην πεξηνξηζκέλν βαζκφ.
Οη ρψξεο πνπ παξνπζηάδνπλ πςειφ θίλδπλν, είλαη ππνρξεσκέλεο λα θαηαβάινπλ κεγαιχηεξα πνζνζηά θεξδψλ, γεγνλφο πνπ πξνζειθχεη ηηο μέλεο εηαηξείεο λα επελδχζνπλ, αθνχ εγθαίξσο αλαγλσξίζνπλ ηελ χπαξμε ηνπ απμεκέλνπ θηλδχλνπ, ιάβνπλ ηα απαξαίηεηα κέηξα αληηκεησπίζεψο ηνπ θαη δηαπξαγκαηεπζνχλ ζπγθεθξηκέλν πξφγξακκα απνδεκηψζεψο ηνπο.
(Παπαγεσξγίνπ,1990,143-156)
5. ΟΗ ΠΑΡΑΓΟΝΣΔ ΑΝΑΠΣΤΞΖ ΣΖ ΠΟΛΤΔΘΝΗΚΖ
ΔΠΗΥΔΗΡΖΖ
ηελ ξαγδαία αλάπηπμε ησλ Π.Δ. ζπλεηέιεζαλ νη παξαθάησ παξάγνληεο:
Ζ αλάπηπμε ησλ επηζηεκψλ θαη ηεο ηερλνινγίαο, ε νπνία ζπλέβαιε ζηελ παξαγσγή κεγάιεο πνηθηιίαο λέσλ αγαζψλ θαη ζε κεγάιεο πνζφηεηεο.
Γηα ηελ δηάζεζε ησλ αγαζψλ απηψλ αλαδεηήζεθαλ θαηαλαισηηθέο αγνξέο γεγνλφο πνπ νδήγεζε ζηελ επέθηαζε ηεο παξαγσγνχ επηρ/ζεο ζηνλ δηεζλή ρψξν.
Ζ αλάπηπμε ζηνλ ηνκέα ησλ ππεξεζηψλ κεηαθνξάο. Ζ ηειεηνπνίεζε ησλ κέζσλ κεηαθνξψλ έρεη ζαλ απνηέιεζκα ηελ εθκεδέληζε ησλ απνζηάζεσλ θαη έηζη ε κεηαθνξά ησλ αγαζψλ γίλεηαη κε κεγάιε ηαρχηεηα θαη αζθάιεηα γεγνλφο πνπ επλνεί ηελ παξαγσγή κεγάισλ πνζνηήησλ γηα αλεπηπγκέλεο αγνξέο.
Ζ αικαηψδεο πξφνδνο ηεο ηερλνινγίαο ησλ επηθνηλσληψλ θαη ηεο πιεξνθνξηθήο. Ζ εμέιημε ησλ ηνκέσλ απηψλ εληζρχεη ηελ ζπγθέληξσζε, επεμεξγαζία θαη αμηνπνίεζε ησλ πιεξνθνξηψλ, πνπ δηεπθνιχλνπλ ηελ επίβιεςε θαη ηνλ έιεγρν ησλ εξγνζηαζίσλ θαη ππνθαηαζηεκάησλ ηεο επηρ/ζεο.(Φιψξνο,1993,62)
6. ΣΑ ΠΛΔΟΝΔΚΣΖΜΑΣΑ ΣΖ ΓΗΔΘΝΟΠΟΗΖΖ ΣΖ
ΟΗΚΟΝΟΜΗΑ ΣΩΝ ΠΟΛΤΔΘΝΗΚΩΝ ΔΠΗΥΔΗΡΖΔΩΝ
Ζ νξγάλσζε ηεο παξαγσγήο ζε πνιπεζληθφ επίπεδν επηηξέπεη ζηελ παξαγσγηθή κνλάδα λα εθκεηαιιεπηεί νξηζκέλα πιενλεθηήκαηα, ηα νπνία πξνθχπηνπλ απφ ηε δηεζλνπνίεζε ηεο δξαζηεξηφηεηάο ηεο.
Κάπνηα απφ απηά είλαη:
Γηα ηελ βειηίσζε ηεο ζπλνιηθήο δξαζηεξηφηεηαο ρξεηάδεηαη θαιχηεξε θαηαλνκή ηεο παξαγσγηθήο δξαζηεξηφηεηαο, ζ’ απηφ ζπκβάιιεη ε δηεζλήο
αγνξά ε νπνία επηηξέπεη ηελ αμηνπνίεζε ησλ δπλαηνηήησλ ηεο παξαγσγήο κε ηελ παξνρή επαξθψλ παξαγσγηθψλ ζπληειεζηψλ.
Έρεη ηελ δπλαηφηεηα λα κεηψζεη ην θφζηνο παξαγσγήο επηιέγνληαο ηνλ ζσζηφ ηφπν εγθαηάζηαζεο. Έηζη, γηα ηε κείσζε ηνπ εξγαηηθνχ θφζηνπο ελφο πξντφληνο έληαζεο εξγαζίαο ε Π.Δ. κπνξεί λα επηιέμεη σο ηφπν εγθαηάζηαζεο κηαο ή πεξηζζφηεξσλ ζπγαηξηθψλ κηα ρψξα πινχζηα ζε εξγαηηθφ δπλακηθφ κε ρακειή ακνηβή εξγαζίαο. Δπίζεο, ην ζηνηρείν ηνπ κεηαθνξηθνχ θφζηνπο είλαη ζε πνιιέο πεξηπηψζεηο ζνβαξφ, ψζηε λα απαηηεί εγθαηάζηαζε παξαγσγηθψλ κνλάδσλ θνληά ζηελ πεγή Α’ πιψλ.
Σν κηθξφ θφζηνο ρξεκαηνδφηεζεο κπνξεί εχθνια λα επηηεπρζεί αθνχ νη Π.Δ. έρνπλ πξφζβαζε ζε δηεζλείο αιιά θαη ζε εζληθνχο ρξεκαηνδνηηθνχο νξγαληζκνχο.
Σν θφζηνο θνξνινγίαο. Οη Π.Δ. κε ηελ ρξήζε ινγηζηηθψλ ηερλαζκάησλ κπνξνχλ λα κεηαβηβάδνπλ θέξδε ζε ζπγαηξηθέο πνπ είλαη εγθαηεζηεκέλεο ζε ρψξεο κε ρακειή θνξνινγηθή επηβάξπλζε θαη κεγάια πεξηζψξηα επαλαπαηξηζκνχ ηνπο ζηε κεηξηθή επηρ/ζε. Καη πάιη, ε δηεζλνπνίεζε ηεο παξαγσγήο κέζσ ησλ Π.Δ. επηηξέπεη ηελ απνθπγή θαηαβνιήο θφξσλ, κε ζπλέπεηα ηε βειηίσζε ηεο αληαγσληζηηθφηεηαο ησλ επηρ/ζεσλ απηψλ ζε βάξνο βέβαηα ησλ αληαγσληζηξηψλ ηνπο.(Πνπξλαξάθεο,2004,478-480)
7. Ζ ΔΠΗΡΡΟΖ ΣΩΝ ΠΟΛΤΔΘΝΗΚΩΝ ΔΠΗΥΔΗΡΖΔΩΝ
ΣΗ ΦΗΛΟΞΔΝΟΤΔ ΥΩΡΔ
ηαλ κηα Πνιπεζληθή εγθαηαζηαζεί ζε κηα ρψξα, ηδηαίηεξα ζε αλαπηπζζφκελε, επεξεάδεη ζεκαληηθά ηελ νηθνλνκία ηεο. ηφρνο ηεο δελ είλαη ν κεηαζρεκαηηζκφο ηεο νηθνλνκίαο ηεο ρψξαο ζηελ νπνία εγθαζίζηαηαη, εθκεηαιιεχνληαο ηηο δπλαηφηεηέο ηεο θαη ηδηαίηεξα ηηο αλζξψπηλεο δπλαηφηεηεο ηεο γηα αλάπηπμε. Αληίζεηα, ν ζηφρνο ηεο είλαη λα εθκεηαιιεπηεί
ηελ ππάξρνπζα θαηάζηαζε γηα ην δηθφ ηεο ζπκθέξνλ κε ηε ρξεζηκνπνίεζε ηεο γλψζεο πνπ ήδε θαηέρεη, κε ην κηθξφηεξν γη’ απηήλ θφζηνο παξαγσγήο.
ε γεληθέο γξακκέο, ε Πνιπεζληθή είλαη θνξέαο νηθνλνκηθήο πξνφδνπ θαη ζπκβάιιεη ζηελ βειηίσζε ηεο επεκεξίαο ηεο ρψξαο ζηελ νπνία εγθαζίζηαηαη.(Παπαλδξένπ,1981,51)
Δμίζνπ ζεκαληηθή είλαη ε επίδξαζε ησλ Πνιπεζληθψλ ζε δηάθνξνπο ηνκείο ηεο θηινμελνχζαο ρψξαο, φπσο:ε έξεπλα θαη ηερλνινγία, ε εηζαγσγή θεθαιαίσλ, ν εζληθφο πινχηνο, ε θνηλσλία θαη ν πνιηηηζκφο θαη ηέινο ε θνξνινγία.
Ζ εηζαγσγή ζχγρξνλεο ηερλνινγίαο δεκηνχξγεζε ηελ βάζε γηα ηελ αλάπηπμε ησλ ληφπησλ επηρ/ζεσλ κε ηελ πξνυπφζεζε λα απαζρνινχληαη ζε βαζηθέο ζέζεηο θαη ληφπηα ζηειέρε, έηζη ψζηε λα δηαδίδεηαη ε γλψζε ηεο ηερλνινγίαο ζηελ θηινμελνχζα ρψξα. Παξ’ φια απηά, ππάξρνπλ αξθεηέο αξλεηηθέο επηπηψζεηο ζηηο δέθηξηεο ρψξεο:
Ζ πςειή ηερλνινγία ππνθαζηζηά ηα εξγαηηθά ρέξηα θαη απμάλεη ηελ αλεξγία.
Σν θφζηνο αγνξάο ηεο πξνεγκέλεο ηερλνινγίαο είλαη πνιχ πςειφ γηα ηηο νηθνλνκηθέο δπλαηφηεηεο κηαο αλαπηπζζφκελεο ρψξαο.
Ζ χπαξμε “θζελνχ” εξγαηηθνχ δπλακηθνχ απνηξέπεη ηηο Πνιπεζληθέο λα κεηαθέξνπλ ηελ ζχγρξνλε ηερλνινγία.
Αλ ε επηρ/ζε δελ ιάβεη ηα απαξαίηεηα πξνιεπηηθά κέηξα ηφηε ε ηερλνινγία απνηειεί θνξέα κνιχλζεσο θαη θαηαζηξνθήο ηνπ πεξηβάιινληνο.
Τπάξρεη πάληα ν θίλδπλνο ε ρψξα λα κεηαηξαπεί ζε ηερλνινγηθφ δνξπθφξν κηαο μέλεο επηρ/ζεσο, ρσξίο λα κπνξεί λα απνθηήζεη ηηο δηθέο ηεο δπλαηφηεηεο γηα έξεπλα θαη αλάπηπμε. Απηφ νθείιεηαη ζηε ζπλήζε άξλεζε ησλ Πνιπεζληθψλ λα εγθαηαζηήζνπλ εξεπλεηηθά θέληξα ζηηο ζπγαηξηθέο ηνπο, πνπ είλαη εγθαηεζηεκέλεο ζε αλαπηπζζφκελεο ρψξεο.
(Παπαγεσξγίνπ,1990,204-205)
Ζ εηζαγσγή θεθαιαίσλ θαη ε εθηέιεζε έξγσλ δεκηνπξγεί επθαηξίεο απαζρφιεζεο ηνπ εξγαηηθνχ δπλακηθνχ θαη ζπκβάιιεη ζηελ άλνδν ηνπ βηνηηθνχ επηπέδνπ.
Τπάξρεη θίλδπλνο εθκεηάιιεπζεο ηνπ εζληθνχ πινχηνπ ηεο δέθηξηαο ρψξαο απφ ηηο Πνιπεζληθέο κε απνηέιεζκα ηελ επηβξάλδπζε ηεο νηθνλνκηθήο αλάπηπμεο.(Φιψξνο,1993,63)
Δπίζεο, ππάξρνπλ αξλεηηθά απνηειέζκαηα ζηνλ πνιηηηζηηθφ θαη θνηλσληθφ ηνκέα ησλ ιηγφηεξν αλαπηπγκέλσλ ρσξψλ. Ζ μέλε εηαηξεία αδηαθνξεί γηα ηηο παξαδνζηαθέο αμίεο ηεο θνηλσλίαο θαη κέζσ ησλ δηαθεκίζεσλ εηζάγεη λέεο αθαηάιιειεο αμίεο γηα ηνλ ιαφ ηεο δέθηξηαο ρψξαο.(GILPIN,1995,300)
Σέινο, ε θνξνινγία απνηειεί ζεκαληηθφ παξάγνληα ζηελ ιήςε απνθάζεσο γηα:
Σελ επηινγή ηεο ρψξαο ηεο αξρηθήο επέλδπζεο.
Σε λνκηθή κνξθή ηεο επηρ/ζεο.
Σελ κέζνδν ρξεκαηνδνηήζεσο.
Ζ επηινγή ηνπ ηφπνπ εγθαηάζηαζεο γηα ηηο Πνιπεζληθέο έρεη ηδηαίηεξε ζεκαζία εηδηθά φηαλ πξφθεηηαη γηα εγθαηάζηαζε ζε κηα ρψξα κε ρακεινχο θνξνινγηθνχο ζπληειεζηέο. Δπηπιένλ, ε απνθπγή θαηαβνιήο θφξνπ δεκηνπξγεί κεγαιχηεξα θέξδε γηα ηελ ζπγαηξηθή άξα θαη γηα ηελ κεηξηθή.(Παπαγεσξγίνπ,1990,203)
8. ΟΗ ΠΡΟΟΠΣΗΚΔ ΑΝΑΠΣΤΞΖ ΣΩΝ Π.Δ. ΚΑΗ Ο ΡΟΛΟ ΣΟΤ ΣΖΝ ΟΗΚΟΝΟΜΗΑ
Ηζρπξή ψζεζε ζηηο εμαγσγέο, ζηελ επηρεηξεκαηηθφηεηα, ζηελ έξεπλα θαη αλάπηπμε, ζηελ απαζρφιεζε θαη ελ γέλεη ζηελ ειιεληθή νηθνλνκία δίλεη ε επέθηαζε ειιεληθψλ επηρ/ζεσλ ζην εμσηεξηθφ θαη ηδηαίηεξα ζηηο ρψξεο ηεο Βαιθαληθήο. Απηφ ήηαλ ην θχξην ζπκπέξαζκα εθδήισζεο πνπ δηνξγάλσζε
ην Ίδξπκα Οηθνλνκηθψλ θαη Βηνκεραληθψλ Δξεπλψλ (Η.Ο.Β.Δ.) κε ζέκα ην ξφιν ησλ ειιεληθψλ Π.Δ. θαη ηελ απνηίκεζε ησλ δξαζηεξηνηήησλ ηνπο ζηελ εγρψξηα νηθνλνκία κε ζπγγξαθείο ηνλ θ. Παιάζθα, ηελ θ. Παπαλαζηαζίνπ θαη ηνλ θ. Φηιηππαίν. Γηα ην ζέκα κίιεζαλ ν θ. ηπιηαλίδεο, Τθππνπξγφο Δμσηεξηθψλ θαη ν θ. Γαζθαιφπνπινο, Πξφεδξνο ηνπ πλδέζκνπ Δπηρ/ζεσλ θαη Βηνκεραληψλ (.Δ.Β.). Ζ κειέηε παξνπζηάζηεθε απφ ηελ θαζεγήηξηα θ.
Παπαλαζηαζίνπ ελψ ηελ ζπδήηεζε πνπ αθνινχζεζε ζπληφληζε ν θ. Πνιίηεο, Δπηζηεκνληθφο Γηεπζπληήο ηνπ Η.Ο.Β.Δ..
Απφ ηελ κειέηε πξνθχπηεη φηη νη εγρψξηεο Π.Δ. εληζρχνπλ θαζνξηζηηθά ηελ ειιεληθή νηθνλνκία θαη πσο ε αλάπηπμε δηεζλψλ δξαζηεξηνηήησλ πξνθαιεί πνιιαπιαζηαζηηθέο ζεηηθέο επηπηψζεηο:
δίλεη δπλακηθή ψζεζε ζηηο εμαγσγέο
εληζρχεη ηελ έξεπλα, αλάπηπμε θαη ηελ αληαγσληζηηθφηεηα
ηνλψλεη ηελ απαζρφιεζε.
Σν ηειεπηαίν εχξεκα είλαη ηδηαίηεξα ζεκαληηθφ θαζψο ακθηζβεηεί έγθπξα ηελ άπνςε φηη ε επέθηαζε ειιεληθψλ επηρ/ζεσλ ζην εμσηεξηθφ ζπλεπάγεηαη κείσζε ησλ εγρψξησλ ζέζεσλ εξγαζίαο. Δίλαη δε ραξαθηεξηζηηθφ φηη ηα θχξηα θίλεηξα γηα ηελ επέθηαζή ηνπο είλαη ε εθκεηάιιεπζε λέσλ αγνξψλ θαη ε δηαηήξεζε ηεο αληαγσληζηηθήο ηνπο ζέζεο ζηε δηεζλή αγνξά, ελψ απνδίδεηαη πνιχ κηθξφηεξε ζεκαζία ζηελ εθκεηάιιεπζε ηνπ ρακειφηεξνπ θφζηνπο ζηηο ρψξεο ππνδνρήο. Απηφ ζεκαίλεη φηη νη ειιεληθέο επηρ/ζεηο επελδχνπλ ζην εμσηεξηθφ, αληαπνθξηλφκελεο ζηηο λέεο ζπλζήθεο ηεο δηεζλνπνίεζεο θαη φρη αλαδεηψληαο ρψξεο ρακεινχ εξγαηηθνχ θφζηνπο. Δμάιινπ, νη επηρ/ζεηο πνπ επελδχνπλ ζην εμσηεξηθφ δηεπξχλνπλ ηηο επηρεηξεκαηηθέο ηνπο πξννπηηθέο απεπζπλφκελεο ζε λέεο αγνξέο ελψ παξάιιεια εληζρχνπλ ηελ επηξξνή θαη ηνλ πεξηθεξεηαθφ ξφιν ηεο ρψξαο ειέγρνληαο ηνπηθά θέληξα απνθάζεσλ.
Δπίζεο, πξνθχπηεη φηη ε Διιάδα, έρνληαο ηελ πην αλεπηπγκέλε νηθνλνκία ζηελ Ν.Α. Δπξψπε θαη φληαο ε κφλε ρψξα ηεο πεξηνρήο πνπ είλαη κέινο ηεο Δ.Δ., κέρξη ηελ 1ε Ηαλνπαξίνπ 2007, απέθηεζε πξνβάδηζκα έλαληη αθελφο φισλ ησλ άιισλ ρσξψλ ησλ Βαιθαλίσλ θαη αθεηέξνπ έλαληη ησλ εηαίξσλ
ηεο ζηελ Δ.Δ.. Γηαδξακαηίδεη έηζη έλαλ ηδηαίηεξα ζεκαληηθφ ξφιν ζηελ αλάπηπμε ηεο επξχηεξεο πεξηνρήο. Οη ειιεληθέο επελδχζεηο ζηηο ρψξεο ηεο Βαιθαληθήο (Ρνπκαλία, Βνπιγαξία, Αιβαλία θαη F. Y. R. O. M.) ππεξβαίλνπλ ζπλνιηθά ηα 14 δηο επξψ, ελψ δξαζηεξηνπνηνχληαη πάλσ απφ 3.500 επηρ/ζεηο, έρνληαο δεκηνπξγήζεη πεξηζζφηεξν απφ 200.000 εγρψξηεο ζέζεηο εξγαζίαο. Οη επηρεηξεκαηηθνί απηνί φκηινη θαζίζηαληαη δηεζλψο αληαγσληζηηθνί θαη έηζη δηαηεξνχλ ηελ έδξα ηνπο ζηελ Διιάδα, πξνζηαηεχνληαο ηηο ζέζεηο εξγαζίαο εδψ, ελψ επεθηείλνπλ ηελ εζσηεξηθή δξαζηεξηφηεηά ηνπο, πξνο φθεινο ηεο εζληθήο νηθνλνκίαο.
Δλδεηθηηθφ ηνπ δπλακηζκνχ είλαη φηη ζηα λέα κέιε ηεο Δ.Δ. , δειαδή, ζηε Βνπιγαξία θαη ζηε Ρνπκαλία, νη ειιεληθέο επηρ/ζεηο παίδνπλ θπξίαξρν ξφιν.
πγθεθξηκέλα ζηε Βνπιγαξία ε Διιάδα είλαη ν δεχηεξνο κεγαιχηεξνο επελδπηήο κεηά ηελ Απζηξία, ζηε δε Ρνπκαλία ε ρψξα καο είλαη ν 10νο ζε ζεηξά επελδπηήο. πλνιηθά, 530 ειιεληθέο επηρ/ζεηο ζηε Ρνπκαλία έρνπλ επελδχζεη πεξίπνπ 3 δηζ. επξψ. Ηδηαίηεξα ζην ηξαπεδηθφ ηνκέα, πεξηζζφηεξν απφ 2.300 παξαξηήκαηα ειιεληθψλ ηξαπεδψλ ιεηηνπξγνχλ ζηελ πεξηνρή, ειέγρνληαο πνζνζηφ 20% ηεο ηξαπεδηθήο αγνξάο. πγθεθξηκέλα, ζηε Βνπιγαξία δξαζηεξηνπνηνχληαη 5 ειιεληθέο ηξάπεδεο κέζσ 363 ππνθαηαζηεκάησλ φπνπ απαζρνινχλ πεξίπνπ 4.000 εξγαδφκελνπο. ηε Ρνπκαλία δξαζηεξηνπνηνχληαη 7 ηξάπεδεο, κέζσ 266 ππνθαηαζηεκάησλ φπνπ απαζρνινχλ πεξηζζφηεξνπο απφ 6.000 εξγαδφκελνπο. Ζ ίδηα θηλεηηθφηεηα, φκσο, παξνπζηάδεηαη θαη ζηηο αγνξέο ηεο Β. Αθξηθήο (π.ρ.
Αίγππηνο) θαη ησλ Ζ.Π.Α.
8.1. ΚΤΡΗΑ ΤΜΠΔΡΑΜΑΣΑ ΜΔΛΔΣΖ Η.Ο.Β.Δ.
1) Απνηίκεζε πνιπεζληθήο δξαζηεξηφηεηαο θαη θίλεηξα πνιπεζληθφηεηαο:
Οη ειιεληθέο πνιπεζληθέο έρνπλ αλαπηχμεη έλα επξχηαην δηεζλέο δίθηπν παξαγσγήο κε έληνλν πεξηθεξεηαθφ ραξαθηήξα. Οη ζπγαηξηθέο ηνπ δείγκαηνο έρνπλ παγθφζκηα παξνπζία, ε νπνία αληηθαηνπηξίδεη ηνλ πεξηθεξεηαθφ ηνπο
ραξαθηήξα εθφζνλ είλαη εγθαηεζηεκέλεο ζε Δπξψπε θαη Βαιθάληα.
πγθεθξηκέλα, γηα ηηο κεηαπνηεηηθέο ζπγαηξηθέο αλ θαη ε επηθξαηέζηεξε γεσγξαθηθή πεξηνρή ππνδνρήο είλαη ηα Βαιθάληα, θαηαγξάθεηαη εκθαλήο επηινγή θαη άιισλ ρσξψλ θαη εηδηθφηεξα ηεο Δ.Δ. ελψ γηα ηηο ζπγαηξηθέο πνπ αλήθνπλ ζηνλ ηνκέα ησλ ππεξεζηψλ εληνπίδεηαη ζαθήο γεσγξαθηθή επηινγή, κε ηηο ηξάπεδεο λα πξνηηκνχλ ηελ επέθηαζε ηνπο ζηηο Βαιθαληθέο ρψξεο, ελψ νη ινηπέο ππεξεζίεο ζηξέθνληαη θπξίσο ζηηο αγνξέο ηεο Δ.Δ.. πλεπψο ε αγνξά ηεο Διιάδαο εμαθνινπζεί λα απνηειεί ζεκαληηθφ θνκκάηη ησλ δξαζηεξηνηήησλ ησλ κεγάισλ εγρψξησλ πνιπεζληθψλ θαη βξίζθεηαη ζην επίθεληξν αλάπηπμεο ελφο παλεπξσπατθνχ δηθηχνπ επέθηαζεο κε ηηο ζπγαηξηθέο λα παίδνπλ έλα αμηφινγν απνθεληξσηηθφ ξφιν ζην δίθηπν παξαγσγήο ηνπο.
2) Αληαγσληζηηθφηεηα:
Με ηελ αλάιεςε επελδπηηθήο δξαζηεξηφηεηαο ζην εμσηεξηθφ, νη εγρψξηεο Π.Δ. έρνπλ εληζρχζεη ηελ αληαγσληζηηθφηεηά ηνπο, κε απνηέιεζκα ηελ θαηαγξαθή δπλακηθνχ ξπζκνχ αχμεζεο ησλ πσιήζεψλ ηνπο αιιά θαη ηε δηαηήξεζε κηαο πγηνχο νηθνλνκηθήο ζέζεο. Σαπηφρξνλα, ηζρπξνπνηνχλ ηηο παξαγσγηθέο δνκέο ηεο εγρψξηαο αγνξάο ζε δνκέο έληαζεο γλψζεο θαη εμεηδίθεπζεο.
3) Δμαγσγέο:
Οη επηρ/ζεηο ηνπ δείγκαηνο, ζε επίπεδν νκίινπ, απμάλνπλ κε πξαγκαηηθά εθξεθηηθνχο ξπζκνχο ηηο εμαγσγέο ηνπο.
4) Απαζρφιεζε:
Οη ειιεληθέο πνιπεζληθέο δηαθξίλνληαη απφ κηα δπλακηθή αχμεζε ησλ ζέζεσλ εξγαζίαο. Απηή ε δπλακηθή εμέιημε, απνδεηθλχεη φηη νη κεγάιεο επηρ/ζεηο εθηεζεηκέλεο ζην δηεζλή αληαγσληζκφ δεκηνπξγνχλ ζέζεηο εξγαζίαο κε ηαρχηεξνπο ξπζκνχο εληζρχνληαο έηζη ηφζν ηελ εγρψξηα φζν θαη ηελ αιινδαπή αγνξά εξγαζίαο. ηνλ ηνκέα ηεο απαζρφιεζεο, κπνξεί βάζηκα λα ππνζηεξηρζεί φηη ε πνιπεζληθφηεηά ηνπο ιεηηνπξγεί σο αλάρσκα ζηελ
αλεξγία, θαζψο δηαηεξνχλ ηηο ζέζεηο εξγαζίαο ζηελ Διιάδα θαη ζε πνιιέο πεξηπηψζεηο ηηο απμάλνπλ.
πλνπηηθά, απηά ηα απνηειέζκαηα δείρλνπλ θάπνηα απφ ηα πην ζεκαληηθά θίλεηξα πνιπεζληθήο δξαζηεξηνπνίεζεο, πνπ θαηεγξάθεζαλ κε ζεηξά ηεξάξρεζεο φπσο είλαη: ε εθκεηάιιεπζε λέσλ αγνξψλ, ε δηαηήξεζε αληαγσληζηηθήο ζέζεο ζηε δηεζλή αγνξά, ε θάιπςε θαηαλαισηηθψλ αλαγθψλ ζηηο ρψξεο ππνδνρήο, ε εθκεηάιιεπζε νηθνλνκηψλ θιίκαθαο, ε εθκεηάιιεπζε ρακειφηεξνπ θφζηνπο ζε ρψξεο ππνδνρήο θαζψο θαη ε δηαηήξεζε ηεο αληαγσληζηηθήο ζέζεο ζηελ εγρψξηα αγνξά. Δπίζεο καο δείρλνπλ θαη θάπνηα αληηθίλεηξα φπσο ηε λνκνζεζία γηα ηε θνξνινγία κεξηζκάησλ πνπ εηζπξάηηνληαη απφ ηηο ζπγαηξηθέο, θαζψο θαη ε κε αλαγλψξηζε δηνηθεηηθψλ δαπαλψλ πνπ ζρεηίδνληαη κε ηελ αλάιεςε ηεο πνιπεζληθήο δξαζηεξηφηεηαο.
Μεξηθέο απφ ηηο εηαηξείεο πνπ ζπκκεηείραλ ζηελ έξεπλα ηνπ Η.Ο.Β.Δ.
ηαμηλνκεκέλεο αλά θιάδν είλαη νη εμήο:
ΒΗΟΜΖΥΑΝΗΑ
TITAN Α.Δ. Παξαγσγή ηζηκέληνπ
ΒΗΟΥΑΛΚΟ Α.Δ. Μεηαιινπξγηθφο φκηινο κε δξαζηεξηνπνίεζε ζηνπο θιάδνπο ραιθνχ, αινπκηλίνπ, ράιπθαισδίσλ
Δ.Λ.Π.Δ. Παξαγσγή πξντφλησλ δηχιηζεο πεηξειαίνπ
ΓΔΛΣΑ ΒΗΟΜΖΥΑΝΗΑ ΠΑΓΧΣΟΤ Α.Δ. Παξαζθεπή παγσηψλ
COCA COLA ΣΡΗΑ ΔΦΗΛΟΝ Παξαγσγή - Δκπνξία αλαςπθηηθψλ, ρπκψλ, λεξνχ
INTRACOM HOLDINGS Α.Δ. Γξαζηεξηφηεηεο δηαρείξηζεο ησλ ειεγρνπζψλ εηαηξεηψλ (ηειεπηθνηλσλίεο, ειεθηξνληθά ζπζηήκαηα, ειεθηξνληθή δηαθπβέξλεζε, ζπζηήκαηα πιεξνθνξηθήο γηα ηξάπεδεο θαη κε θαηαζθεπέο, παξνρή ππεξεζηψλ Internet θαη ζηαζεξήο ηειεθσλίαο)
ΤΠΖΡΔΗΔ ΥΡΖΜΑΣΟΠΗΣΧΣΗΚΟΤ ΚΛΑΓΟΤ
ΔΘΝΗΚΖ ΣΡΑΠΔΕΑ ΣΖ ΔΛΛΑΓΟ Α.Δ. Γξαζηεξηφηεηεο άιισλ ελδηάκεζσλ λνκηζκαηηθψλ νξγαληζκψλ
ΣΡΑΠΔΕΑ ΠΔΗΡΑΗΧ Α.Δ. Γξαζηεξηφηεηεο άιισλ ελδηάκεζσλ λνκηζκαηηθψλ νξγαληζκψλ
ΑΛΛΔ ΤΠΖΡΔΗΔ
OΡΓΑΝΗΜΟ TΖΛΔΠΗΚΟΗΝΧΝΗΧΝ EΛΛΑΓΟ Α.Δ. Σειεπηθνηλσλίεο
INTRALOT Α.Δ. Σπρεξά παηρλίδηα θαη ζηνηρήκαηα.
(http://www.iobe.gr/media/delttyp/poliethnikes.pdf)
8.2. ΟΦΔΛΖ ΠΟΤ ΠΡΟΚΤΠΣΟΤΝ ΑΠΟ ΣΖΝ ΓΗΔΗΓΤΖ ΣΧΝ Π.Δ. ΣΑ ΒΑΛΚΑΝΗΑ
Ζ πην αξγφζπξηε κεηαξξπζκηζηηθή πξνζπάζεηα ησλ Βαιθαλίσλ –ελ αληηζέζεη κε ρψξεο φπσο ε Οπγγαξία θαη ε Πνισλία– έδσζε πνιχηηκν ρξφλν ζε ειιεληθέο επηρ/ζεηο λα δηεζλνπνηεζνχλ ζηελ πεξηνρή ρσξίο λα αληηκεησπίδνπλ έληνλν αληαγσληζκφ απφ άιιεο πξνεγκέλεο αγνξέο ηεο Δ.E.
Σψξα πνπ ηα Βαιθάληα γίλνληαη κηα ππνινγίζηκε νληφηεηα, γηα ηνπο δηεζλείο επελδπηέο, ιφγσ ηεο επηθείκελεο έληαμήο ηνπο ζηελ Δ.Δ. θαη ηεο παξεπφκελεο επηηάρπλζεο ηεο αλαπηπμηαθήο ηνπο δηαδηθαζίαο, νη Έιιελεο ζηελ πεξηνρή έρνπλ ηζρπξνπνηεζεί αλαιφγσο. Γέθα ρξφληα δηεζλνπνίεζεο ζηελ πεξηνρή έρνπλ ελδπλακψζεη ηηο ππνδνκέο άζθεζεο δηνίθεζεο θαη ειέγρνπ ζηα θεληξηθά ησλ ειιεληθψλ πνιπεζληθψλ ζηελ Αζήλα. Ζ δηεζλνπνίεζή ηνπο, βειηηψλνληαο ηελ θεξδνθνξία ηνπο θαη ηηο πξννπηηθέο αλάπηπμήο ηνπο, έρεη ηζρπξνπνηήζεη ηελ ηθαλφηεηά ηνπο λα αληιήζνπλ πφξνπο απφ ηελ ειιεληθή θαη ηηο δηεζλείο θεθαιαηαγνξέο, γηα λα αλαπηπρζνχλ αθφκε πεξηζζφηεξν εθηφο ζπλφξσλ. Ζ εμέιημε ηεο ειιεληθήο αγνξάο ζηελ ίδηα πεξίνδν επέηξεςε ηελ εμαγσγή ηερλνγλσζίαο ζηα Βαιθάληα πνπ πξνεγνπκέλσο δελ ππήξρε.
Οη κεγάιεο εκπνξηθέο θαη βηνκεραληθέο κνλάδεο ηεο ρψξαο καο, αιιά θαη αξθεηέο κηθξφηεξεο, γλσξίδνπλ θαιά φηη ε εγρψξηα αγνξά έρεη πεπεξαζκέλεο δπλαηφηεηεο θαη φηη κηα εθηφμεπζε ζηα κεγέζε ηνπο πεξλά αλαγθαζηηθά απφ ηελ αλάπηπμε πγηνχο εμαγσγηθήο δξαζηεξηφηεηαο. πρλά, ε ηάζε απηή έρεη
σο γλψκνλα γεσγξαθηθά θξηηήξηα θαη νδεγεί ζηηο γεηηνληθέο ρψξεο. Σα ζπγθξαηεκέλα έμνδα δηαθίλεζεο, ζπλζήθεο δηαβίσζεο θαη λννηξνπία δίλνπλ, κεηαμχ άιισλ, ηελ αίζζεζε φηη νη γεηηνληθέο αγνξέο είλαη επθνιφηεξεο γηα μεθίλεκα. Απηή ε αληίιεςε είλαη ελ κέξεη νξζή θαη ιεηηνπξγεί σο ζπγθξηηηθφ πιενλέθηεκα, αιιά δελ απνηειεί ην κφλν θξηηήξην αμηνιφγεζεο κηαο εμαγσγηθήο πξσηνβνπιίαο. Δπεηδή ε εκβέιεηα ησλ επηρ/ζεσλ πνπ απνηεινχλ απηή ηε δηθηχσζε –θεθαιαηνπρηθή, νξγαλσηηθή– είλαη ζρεηηθά πεξηνξηζκέλε, ην δίθηπν εμαπιψλεηαη ζε πεξηθεξεηαθφ θαη φρη ζε παγθφζκην επίπεδν. Απηφο ν γεσγξαθηθφο πεξηνξηζκφο φκσο έρεη σο απνηέιεζκα λα “ππθλψλεη” ην δίθηπν φζνλ αθνξά ηνλ αξηζκφ ησλ κειψλ ηνπ, ηε ζπζζσξεπκέλε εμνηθείσζή ηνπο θαη ηελ έληαζε κε ηελ νπνία θπθινθνξνχλ εληφο ηνπ δηθηχνπ γλψζε θαη επθαηξίεο. Έηζη κεγηζηνπνηνχληαη νη σθέιεηεο ησλ κειψλ ηνπ δηθηχνπ ζηε ζπγθεθξηκέλε γεσγξαθηθή πεξηνρή ζηελ νπνία εμαπιψλεηαη. Πνιχ απιά έλαο Έιιελαο επηρεηξεκαηίαο ζήκεξα κπνξεί λα βξεη πνιχ πην γξήγνξα ην βεκαηηζκφ ηνπ ζηε φθηα ή ζην Βνπθνπξέζηη, φπνπ δηακέλνπλ εθαηνληάδεο Έιιελεο θαη ιεηηνπξγνχλ εθαηνληάδεο ειιεληθέο επηρ/ζεηο, παξά ζην Κίεβν ή ζηελ Πεηξνχπνιε φπνπ δελ ηζρχεη θάηη αλάινγν.
ηελ επέθηαζε ησλ ειιεληθψλ επηρ/ζεσλ ζπκβάιινπλ πνιχ νη εμειίμεηο γεληθφηεξα ζηε Ν.Α. Δπξψπε. Ζ κεηαηξνπή ησλ παιαηψλ αιιά θαη ησλ λεφηεξσλ θξαηψλ ζε νηθνλνκίεο αγνξάο, κε ηα φπνηα πξνβιήκαηα, θαη ε είζνδνο ζηελ Δ.Δ., αλακθίβνια δηεπθνιχλνπλ ηηο ζπλαιιαγέο, αθνχ θφζηε θαη εκπφδηα αίξνληαη, απινπνηνχληαη ή κεηψλνληαη. Οη δξνκνινγεκέλεο αιιαγέο ζηελ εζληθή λνκνζεζία αξθεηψλ θξαηψλ, δξνπλ σο πξφζζεηε δηαζθάιηζε ηεο εχξπζκεο ιεηηνπξγίαο ζε έλα μέλν πεξηβάιινλ. Δηδηθά ζηελ Σνπξθία, νη εληππσζηαθέο αιιαγέο ζηελ ππνδνκή, ηε λνκνζεζία, ηελ νηθνλνκία, ηελ εμσηεξηθή ηεο πνιηηηθή θαη ηελ ηζνξξνπία κε ηελ Δ.Δ. θαη ηηο Ζ.Π.Α. κεηέβαιαλ ζεηηθά ηηο πξννπηηθέο εμαγσγψλ θαη επελδχζεσλ ζε απηήλ.
(www.agoraideon.gr/site/index/php?option=com_content&task=view&id=43&
Itemid=74)