ΑΤΕΙ ΚΑΒΑΛΑΣ
ΣΧΟΛΗ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΚΑΙ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ ΤΜΗΜΑ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΩΝ
ΠΤΥΧΙΑΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ
ΘΕΜΑ : «ΕΘΙΣΜΟΣ ΣΤΟ ΔΙΑΔΙΚΤΥΟ»
ΣΠΟΥΔΑΣΤΡΙΑ : ΘΩΜΑΙΔΟΥ ΜΑΚΡΙΝΑ ΑΕΜ : 1188
ΕΠΟΠΤΗΣ ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ : ΚΟΝΤΑΚΟΣ ΣΤΑΥΡΟΣ
Εκπονηθείσα πτυχιακή εργασία απαραίτητη για την κτήση βασικού πτυχίου
Θα ήθελα να ευχαριστήσω τον καθηγητή μου και επιβλέποντα της
πτυχιακής εργασίας κύριο Κοντάκο Σταύρο για την βοήθεια του και την
καθοδήγηση του στην εκπόνηση αυτής της εργασίας
ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1
ΠΡΟΛΟΓΟΣ... ΣΕΛ. 7 1.1 ΤΙ ΕΙΝΑΙ ΤΟ ΙΝΤΕΡΝΕΤ... ΣΕΛ. 8 1.2 ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΟΥ ΙΝΤΕΡΝΕΤ...ΣΕΛ. 8 1.3 ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ ΤΟΥ ΙΝΤΕΡΝΕΤ... ΣΕΛ. 11
1.3.1 ΕΝΗΜΕΡΩΣΗ... ΣΕΛ. 11 1.3.2 ΠΑΙΧΝΙΔΙΑ ON-LINE...ΣΕΛ. 12 1.3.3 ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΟ ΤΑΧΥΔΡΟΜΙΟ...ΣΕΛ. 12 1.3.4 ΤΙ ΕΙΝΑΙ ΤΟ E-MAIL MARKETING... ΣΕΛ. 12 1.3.5 ΖΩΝΤΑΝΗ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ... ΣΕΛ. 13 1.3.6 ΣΥΝΟΜΙΛΙΑ ΜΕ ΗΧΟ ΚΑΙ ΕΙΚΟΝΑ... ΣΕΛ. 13 1.3.7 ΚΑΤΕΒΑΣΜΑ ΑΡΧΕΙΩΝ... ΣΕΛ. 14 1.3.8 ΔΙΑΔΙΚΤΥΑΚΟ ΠΟΛΥΚΑΤΑΣΤΗΜΑ... ΣΕΛ. 14 1.3.9 ΑΚΡΟΑΣΗ ΣΕ ΡΑΔΙΟΦΩΝΑ...ΣΕΛ. 14 1.3.10 ΙΝΤΕΡΝΕΤ ΑΠΟ ΤΗΝ ΤΗΛΕΟΡΑΣΗ... ΣΕΛ. 15 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2
2.1 ΤΟ ΙΝΤΕΡΝΕΤ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ... ΣΕΛ. 16 2.2 ΠΟΥ ΧΡΗΣΙΜΟΠΟΙΕΙΤΑΙ ΤΟ ΙΝΤΕΡΝΕΤ... ΣΕΛ. 16 2.3 ΣΤΑΤΙΣΤΙΚΑ Η ΧΡΗΣΗ ΤΟΥ Η/Υ... ΣΕΛ. 17 2.4 ΤΙ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΠΡΟΣΕΧΟΥΜΕ ΣΕ ΕΝΑ ΙΝΤΕΡΝΕΤ ΚΑΦΕ...ΣΕΛ. 18 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 3
3.1 ΟΡΙΣΜΟΣ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΟΥ ΕΓΚΛΗΜΑΤΟΣ... ΣΕΛ. 21
3.2 ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΓΝΩΡΙΣΜΑΤΑ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΟΥ
ΕΓΚΛΗΜΑΤΟΣ... ΣΕΛ. 21 3.3 ΜΟΡΦΕΣ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΟΥ ΕΓΚΛΗΜΑΤΟΣ...ΣΕΛ. 22 3.4 ΚΙΝΔΥΝΟΙ ΣΤΟ ΙΝΤΕΡΝΕΤ... ΣΕΛ. 23
3.4.1 ΔΙΑΦΗΜΙΣΕΙΣ... ΣΕΛ. 23 3.4.2 ΠΑΡΑΠΛΗΡΟΦΟΡΗΣΗ ΣΤΟ ΔΙΑΔΙΚΤΥΟ...ΣΕΛ. 23 3.4.3 ΠΑΡΑΒΙΑΣΗ ΠΡΟΣΩΠΙΚΩΝ ΔΕΔΟΜΕΝΩΝ... ΣΕΛ. 24 3.4.4 ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ ΜΕ ΑΓΝΩΣΤΟΥΣ... ΣΕΛ. 24 3.4.5 ΔΙΑΔΙΚΤΥΑΚΗ ΠΑΡΕΝΟΧΛΗΣΗ... ΣΕΛ. 24 3.4.6 ΡΑΤΣΙΣΤΙΚΗ ΠΑΡΕΝΟΧΛΗΣΗ... ΣΕΛ. 25 3.4.7 ΣΑΤΑΝΙΣΜΟΣ ΚΑΙ ΒΙΑ... ΣΕΛ. 25 3.4.8 ΣΥΜΦΩΝΟ ΑΥΤΟΚΤΟΝΙΑΣ... ΣΕΛ. 26 3.4.9 ΑΠΑΤΗ ΤΩΝ DIALER...ΣΕΛ. 27 3.4.10 ΠΟΡΝΟΓΡΑΦΙΑ- ΠΑΙΔΕΡΑΣΤΙΑ... ΣΕΛ. 28 3.5 ΠΑΙΧΝΙΔΙΑ ΚΑΙ ΤΖΟΓΟΣ... ΣΕΛ. 29
3.5.1 GAMING...ΣΕΛ. 29 3.5.2 GAMLING...ΣΕΛ. 29 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 4
4.1 ΥΠΟΠΤΕΣ ΕΜΠΟΡΙΚΕΣ ΣΥΝΑΛΑΓΕΣ... ΣΕΛ. 31 4.1.1 PHISHING...ΣΕΛ. 31 4.1.2 VISHING... ΣΕΛ. 31 4.1.3 PHARMING... ΣΕΛ. 32 4.1.4 ΚΛΟΠΗ ΛΟΓΙΣΜΙΚΟΥ- CRACKING... ΣΕΛ. 32
4.2 ΑΝΕΠΙΘΥΜΗΤΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΤΟΥ ΙΝΤΕΡΝΕΤ...ΣΕΛ. 33 4.2.1 ΤΙ ΕΙΝΑΙ ΙΟΙΜ ΟΡΜ β... ΣΕΛ. 33 4.2.2 ΤΙ ΕΙΝΑΙ ΙΟΣ... ΣΕΛ. 33 4.2.3 ΤΙ ΕΙΝΑΙ ΔΟΥΡΕΙΟΣ ΙΠΠΟΣ...ΣΕΛ. 33 4.3 ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ ΑΠΟ ΤΟΥΣ ΙΟΥΣ... ΣΕΛ. 34 4.3.1 Ά Ν Τ ίν ^ ϋ β ...ΣΕΛ. 34 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 5
5.1 ΕΘΙΣΜΟΣ ΣΤΟ ΚΥΒΕΡΝΟΣΕΞ...ΣΕΛ. 35 5.2 ΕΘΙΣΜΟΣ ΣΤΟ ΔΙΑΔΙΚΤΥΟ... ΣΕΛ. 36
5.2.1 ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ... ΣΕΛ. 39 5.2.2 ΣΥΜΠΤΩΜΑΤΑ... ΣΕΛ. 39 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 6
6.1 ΣΥΜΒΟΥΛΕΣ ΠΡΟΣ ΓΟΝΕΙΣ...ΣΕΛ. 41 6.2 ΣΥΜΒΟΥΛΕΣ ΓΙΑ ΕΝΗΛΙΚΕΣ... ΣΕΛ. 43 6.3 ΣΥΜΒΟΥΛΕΣ ΓΙΑ ΠΑΙΔΙΑ...ΣΕΛ. 44
6.3.1 ΟΙ ΕΙΔΙΚΟΙ ΠΡΟΤΕΙΝΟΥΝ ΠΟΣΟΙ ΩΡΑ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ
ΧΡΗΣΙΜΟΠΟΙΟΥΝ ΤΑ ΠΑΙΔΙΑ ΑΝΑΛΟΓΑ ΤΗΝ ΗΛΙΚΙΑ... ΣΕΛ. 45 6.4 ΟΔΗΓΙΕΣ ΠΡΟΣ ΤΟΥΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟΥΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΣΦΑΛΗ
ΠΡΟΣΒΑΣΗ ΤΩΝ ΜΑΘΗΤΩΝ ΑΠΟ ΣΤΟ ΔΙΑΔΙΚΤΥΟ ΤΟ ΣΧΟΛΕΙΟ... ΣΕΛ. 46 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 7
7.1 ΥΠΗΡΕΣΙΑ ΕΛΕΓΧΟΥ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΟΥ ΣΤΟ ΔΙΑΔΙΚΤΥΟ...ΣΕΛ. 49 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 8
8.1 ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΕΡΩΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟΥ... ΣΕΛ. 51
8.2 ΠΕΡΙΓΡΑΦΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΔΕΙΓΜΑΤΟΣ... ΣΕΛ. 53
8.3 ΠΑΡΑΓΟΝΤΙΚΗ ΑΝΑΛΥΣΗ...ΣΕΛ. 61
8.4 ΑΝΑΛΥΣΗ ΑΞΙΟΠΙΣΤΙΑΣ...ΣΕΛ. 64
8.5 ΑΝΑΛΥΣΗ ΠΑΛΙΝΔΡΟΜΗΣΗΣ...ΣΕΛ. 68
ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ...ΣΕΛ. 79
ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ... ΣΕΛ. 80
ΕΥΡΕΤΗΡΙΟ ΠΙΝΑΚΩΝ ΚΑΙ ΣΧΗΜΑΤΩΝ... ΣΕΛ. 90
ΛΕΞΙΛΟΓΙΟ...ΣΕΛ. 92
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ... ΣΕΛ. 95
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1
ΠΡΟΛΟΓΟΣ
Το Διαδίκτυο έχει εισβάλει στην καθημερινή ζωή όλων μας και δεν αφήνει πλέον κανέναν αδιάφορο. Έχει αλλάξει εντελώς τον τρόπο που οι άνθρωποι εργάζονται, επικοινωνούν, συναναστρέφονται και διασκεδάζουν Εκατομμύρια άνθρωποι σε ολόκληρο τον κόσμο, συνδέονται στο κυβερνοχώρο διεξάγουν έρευνα, στέλνουν ηλεκτρονικά μηνύματα και παίζουν παιχνίδια. Στο πρώτο κεφάλαιο αναφερόμαστε στην ιστορία του διαδικτύου από την δεκαετία του '60 μέχρι σήμερα και στις υπηρεσίες που παρέχει το διαδίκτυο. Στο δεύτερο κεφάλαιο θα δούμε το ίντερνετ στην Ελλάδα και που χρησιμοποιείται. Το ίντερνετ εκτός από ανεξάντλητη πηγή πληροφοριών, είναι ένας ισόχωρος όπου μπορούν να διαπραχθούν και ηλεκτρονικά εγκλήματα. Εμείς θα αναφέρουμε τα χαρακτηριστικά του ηλεκτρονικού εγκλήματος στο κεφάλαιο 3. Εξίσου σημαντικό είναι να αναφέρουμε στους αναγνώστες τους κινδύνους που «κρύβονται» πίσω από το «αθώο» ίντερνετ και αν έρθει σε επαφή με έναν από αυτούς να είναι σε θέση να τους αντιμετωπίσει. Είναι ένα πολύτιμο εργαλείο για την ζωή μας αλλά η πολύωρη και η αλόγιστη χρήση του οδηγεί σε εθισμό. Τα σημάδια ενός εθισμένου ατόμου δεν είναι από όλους γνωστά, για αυτό στα παρακάτω κεφάλαια, θα αναφέρουμε τα σημάδια του εθισμού και πώς πρέπει να τα αντιμετωπίσουνε οι γονείς, οι ενήλικοι και τα παιδιά. Το Διαδίκτυο μπορεί να αποτελέσει για τα παιδιά ένα εξαιρετικό περιβάλλον για μάθηση και ψυχαγωγία, μπορεί όμως να γίνει επικίνδυνο, όπως και το καθημερινό περιβάλλον μας.
1.1 ΤΙ ΕΙΝΑΙ ΤΟ ΙNTERNET
Το Intemet είναι ένα πλέγμα από εκατομμύρια διασυνδεδεμένους υπολογιστές που εκτείνεται σχεδόν σε κάθε γωνία του πλανήτη και παρέχει τις υπηρεσίες του σε εκατομμύρια χρήστες. Αποτελεί ένα ‘’Παγκόσμιο Ηλεκτρονικό Χωριό’’, οι "κάτοικοι"
του οποίου, ανεξάρτητα από υπηκοότητα, ηλικία, θρήσκευμα και χρώμα, μοιράζονται πληροφορίες και ανταλλάσουν ελεύθερα απόψεις πέρα από γεωγραφικά και κοινωνικά σύνορα. Σύμφωνα με τις σχετικές εκτιμήσεις, αυτός ο παγκόσμιος ιστός υπολογιστών και χρηστών αριθμεί σήμερα πάνω από δέκα εκατομμύρια υπολογιστές και εκατό εκατομμύρια χρήστες, ενώ επεκτείνεται διαρκώς με εκθετικούς ρυθμούς.
Αναμένεται ότι το 2010 το Intemet θα εξυπηρετεί περισσότερους από δυο δισεκατομμύρια χρήστες1.
1.2 ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΟΥ ΙΝΤΕΡΝΕΤ
Το σημερινό Intemet αποτελεί εξέλιξη του ARPANET, ενός δικτύου που άρχισε να αναπτύσσεται πειραματικά στα τέλη της δεκαετίας του 60 στις ΗΠΑ.
ΔΕΚΑΕΤΙΑ '60: ΕΝΑ ΕΝΔΙΑΦΕΡΟΝ ΠΕΙΡΑΜΑ ΞΕΚΙΝΑ.
Στα πανεπιστήμια των ΗΠΑ οι ερευνητές ξεκινούν να πειραματίζονται με την διασύνδεση απομακρυσμένων υπολογιστών μεταξύ τους. Το δίκτυο ARPANET γεννιέται το 1969 με πόρους του προγράμματος ARPA (Advanced Research Project Agency) του Υπουργείου Άμυνας, με σκοπό να συνδέσει το Υπουργείο με στρατιωτικούς ερευνητικούς οργανισμούς και να αποτελέσει ένα πείραμα για τη μελέτη της αξιόπιστης λειτουργίας των δικτύων. Στην αρχική του μορφή, το πρόγραμμα απέβλεπε στον πειραματισμό με μια νέα τεχνολογία γνωστή σαν μεταγωγή πακέτων (packet switching), σύμφωνα με την οποία τα προς μετάδοση
1 http://www2.uth.gr/main/help/help-desc/internet/internet2.html
δεδομένα κόβονται σε πακέτα και πολλοί χρήστες μπορούν να μοιραστούν την ίδια επικοινωνιακή γραμμή. Στόχος ήταν η δημιουργία ενός διαδικτύου που θα εξασφάλιζε την επικοινωνία μεταξύ απομακρυσμένων δικτύων, έστω και αν κάποια από τα ενδιάμεσα συστήματα βρίσκονταν προσωρινά εκτός λειτουργίας. Κάθε πακέτο θα είχε την πληροφορία που χρειάζονταν για να φτάσει στον προορισμό του, όπου και θα γινόταν η επανασύνδεση του σε δεδομένα τα οποία μπορούσε να χρησιμοποιήσει ο τελικός χρήστης. Το παραπάνω σύστημα θα επέτρεπε σε υπολογιστές να μοιράζονται δεδομένα και σε ερευνητές να υλοποιήσουν το ηλεκτρονικό ταχυδρομείο.
ΔΕΚΑΕΤΙΑ '70: ΟΙ ΠΡΩΤΕΣ ΣΥΝΔΕΣΕΙΣ.
Το 1973, ξεκινά ένα νέο ερευνητικό πρόγραμμα που ονομάζεται Internetting Project (Πρόγραμμα Διαδικτύωσης) προκειμένου να ξεπεραστούν οι διαφορετικοί τρόποι που χρησιμοποιεί κάθε δίκτυο για να διακινεί τα δεδομένα του. Στόχος είναι η διασύνδεση πιθανώς ανόμοιων δικτύων και η ομοιόμορφη διακίνηση δεδομένων από το ένα δίκτυο στο άλλο. Από την έρευνα γεννιέται μια νέα τεχνική, το Internet Protocol (IP) (Πρωτόκολλο Διαδικτύωσης), από την οποία θα πάρει αργότερα το όνομα του το Internet. Διαφορετικά δίκτυα που χρησιμοποιούν το κοινό πρωτόκολλο IP μπορούν να συνδέονται και να αποτελούν ένα διαδίκτυο. Σε ένα δίκτυο IP όλοι οι υπολογιστές είναι ισοδύναμοι, οπότε τελικά οποιοσδήποτε υπολογιστής του διαδικτύου μπορεί να επικοινωνεί με οποιονδήποτε άλλον. Επίσης, σχεδιάζεται μια άλλη τεχνική για τον έλεγχο της μετάδοσης των δεδομένων, το Transmission Control Protocol (TCP) (Πρωτόκολλο Ελέγχου Μετάδοσης ). Ορίζονται προδιαγραφές για τη μεταφορά αρχείων μεταξύ υπολογιστών (FTP) και για το ηλεκτρονικό ταχυδρομείο (E-mail).
Σταδιακά συνδέονται με το ARPANET ιδρύματα από άλλες χώρες, με πρώτα το University College of London (Αγγλία) και το Royal Radar Establishment (Νορβηγία).
ΔΕΚΑΕΤΙΑ'80:ΕΝΑ ΠΑΓΚΟΣΜΙΟ ΔΙΚΤΥΟ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΗ ΚΟΙΝΟΤΗΤΑ.
Το 1983, το πρωτόκολλο TCP/IP (δηλαδή ο συνδυασμός των TCP και IP) αναγνωρίζεται ως πρότυπο από το Υπουργείο Άμυνας των ΗΠΑ. Η έκδοση του λειτουργικού συστήματος Barkeley UNIX το οποίο περιλαμβάνει το TCP/IP συντελεί στη γρήγορη εξάπλωση της διαδικτύωσης των υπολογιστών. Εκατοντάδες Πανεπιστήμια συνδέουν τους υπολογιστές τους στο ARPANET, το οποίο επιβαρύνεται πολύ και το 1983, χωρίζεται σε δύο τμήματα: στο MILNET (για στρατιωτικές επικοινωνίες ) και στο νέο ARPANET (για χρήση αποκλειστικά από την πανεπιστημιακή κοινότητα και συνέχιση της έρευνας στη δικτύωση ). Το 1985, το National Science Foundation (NSF) δημιουργεί ένα δικό του γρήγορο δίκτυο, το NSFNET χρησιμοποιώντας το πρωτόκολλο TCP/IP, προκειμένου να συνδέσει πέντε κέντρα υπέρ-υπολογιστών μεταξύ τους και με την υπόλοιπη επιστημονική κοινότητα.
Στα τέλη της δεκαετίας του '80, όλο και περισσότερες χώρες και συνδέονται στο NSFNET (Καναδάς, Γαλλία, Σουηδία, Αυστραλία, Γερμανία, Ιταλία, κ.α. ). Χιλιάδες πανεπιστήμια και οργανισμοί δημιουργούν τα δικά τους δίκτυα και τα συνδέουν πάνω στο παγκόσμιο αυτό δίκτυο το οποίο αρχίζει να γίνεται γνωστό σαν INTERNET και να εξαπλώνεται με τρομερούς ρυθμούς σε ολόκληρο τον κόσμο. Το 1990, το ARPANET πλέον καταργείται.
ΔΕΚΑΕΤΙΑ '90: ΕΝΑ ΠΑΓΚΟΣΜΙΟ ΔΙΚΤΥΟ ΜΕ ΟΛΟΥΣ.
Όλο και περισσότερες χώρες συνδέονται στο NSFNET,μεταξύ των οποίων και η Ελλάδα το 1990. Το 1993, το εργαστήριο CERN στην Ελβετία παρουσιάζει το World Wide Web (WWW) (Παγκόσμιο Ιστό) που αναπτύχθηκε από τον Tim Berners-Lee.
Πρόκειται για ένα σύστημα διασύνδεσης πληροφοριών σε μορφή πολυμέσων (multimedia) που βρίσκονται αποθηκευμένες σε χιλιάδες υπολογιστές του Internet σε ολόκληρο τον κόσμο και παρουσίασής τους σε ηλεκτρονικές σελίδες, στις οποίες μπορεί να περιηγηθεί κανείς χρησιμοποιώντας το ποντίκι. Το γραφικό αυτό περιβάλλον έκανε την εξερεύνηση του Internet προσιτή στον απλό χρήστη.
Παράλληλα, εμφανίζονται στο Internet διάφορα εμπορικά δίκτυα που ανήκουν σε
εταιρίες παροχής υπηρεσιών Internet (Internet Service Providers - ISP) και προσφέρουν πρόσβαση στο Internet για όλους. Οποιοσδήποτε διαθέτει PC και modem μπορεί να συνδεθεί με το Internet σε τιμές που μειώνονται διαρκώς. Το 1995, το NSFNET καταργείται πλέον επίσημα και το φορτίο του μεταφέρεται σε εμπορικά δίκτυα. Η ανακάλυψη του WWW σε συνδυασμό με την ευκολία απόκτησης πρόσβασης στο Internet προσέλκυσε έναν μεγάλο αριθμό καινούργιων χρηστών και έφερε την ‘’έκρηξη’’ που παρακολουθήσαμε τα τελευταία χρόνια.
Σήμερα, όπως φαίνεται το μεγαλύτερο μέρος του πληθυσμού της Γης ζει σε χώρες που είναι συνδεδεμένες στο Internet. Παρατηρούμε ότι καθημερινά περιοδικά και εφημερίδες εκδίδονται on-line και μας παραπέμπουν στις διευθύνσεις τους, επιχειρήσεις και ιδιώτες φτιάχνουν τις δικές τους σελίδες στο WWW, κλπ. Είναι προφανές ότι το Internet δεν αποτελεί πλέον ένα δίκτυο των φοιτητών και των ερευνητών αλλά ότι επεκτείνεται και επιδρά στις καθημερινές πρακτικές όλων μας.
Ήδη μιλάμε για το ηλεκτρονικό εμπόριο, τηλεργασία, τηλεκπαίδευση, τηλεϊατρική, κλπ. μέσα από το Internet2.
1.3 ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ ΤΟΥ ΙΝΤΕΡΝΕΤ
Υπάρχουν πολλές υπηρεσίες που προσφέρονται μέσω διαδικτύου από χιλιάδες εταιρίες, όπως οι υπηρεσίες σύνδεσης με το ίντερνετ ή υπηρεσίες κατασκευής και φιλοξενίας διαδικτυακών τόπων. Οι υπηρεσίες στο ίντερνετ είναι μια αναπτυσσόμενη και δυναμική βιομηχανία σε όλους τους κλάδους της που γνωρίζουν τεράστια ανάπτυξη. Είναι ένας τομέας της οικονομίας που δεν χρειάζεται απαραίτητα μεγάλες επενδύσεις, αλλά οραματισμό, γνώση και πολύ δουλειά. Τέτοιες υπηρεσίες είναι:
1.3.1 Ενημέρωση:
Καθημερινά εκατομμύρια χρήστες on-line επισκέπτονται ιστοσελίδες για την προσωπική τους ενημέρωση, διάφορα web-sites ενημερώνουν τις σελίδες τους για το τι συμβαίνει στον κόσμο, άλλα παρέχουν πληροφορίες σχετικά με τα αθλητικά,
2 http://www2.uth.gr/main/help/help-desk/internet/internet3.html
άλλα παρέχουν πληροφορίες για την πρόγνωση του καιρού, για ξενοδοχεία, για το χρηματιστήριο και για διάφορα θέματα που απασχολούν καθημερινά τους χρήστες.
1.3.2 Παιχνίδια on-line:
On-line παιχνίδια είναι τα ηλεκτρονικά παιχνίδια μέσω ενός browser, χρησιμοποιούν το Internet ως μέσο για την μετάδοση της πληροφορίας από παίχτη σε παίχτη, στην περίπτωση που δύο ή περισσότεροι παίχτες παίζουν στο ίδιο παιχνίδι (multiplayer games). Η συνηθέστερη πλατφόρμα που χρησιμοποιείται για τα παιχνίδια που παίζονται στον Browser είναι το Flash. Τα είδη των on-line παιχνιδιών είναι αναρίθμητα. Μπορεί κανείς να βρει από το πιο απλό παιχνίδι, μέχρι το πιο πολύπλοκο παιχνίδι multiplayer, ακόμη και παιχνίδια που παίζονται σε πραγματικό χρόνο. Όλο και περισσότερα παιδιά ή και μεγάλοι ακόμα αποκτούν πρόσβαση στο Internet παίζοντας παιχνίδια on-line. Η αλήθεια είναι πώς με αυτόν τον τρόπο δίνεται η δυνατότητα σε όλους τους ανθρώπους να επικοινωνήσουν με άλλους, από κάθε γωνία της γης, δημιουργώντας έτσι φιλίες και ασφαλώς ένα ευχάριστο κλίμα.
1.3.3 Ηλεκτρονικό ταχυδρομείο:
Ένα από τα κυριότερα χαρακτηριστικά του διαδικτύου είναι το ηλεκτρονικό ταχυδρομείο, το οποίο πραγματικά μείωσε στο ελάχιστο τον χρόνο που απαιτείται για την επικοινωνία και την αποστολή δεδομένων. Το e-mail προσφέρει ένα εξαιρετικό εργαλείο marketing στις ΜΜΕ, καθώς έχουν την δυνατότητα να προωθήσουν τα προϊόντα τους και να επικοινωνήσουν με τους πελάτες τους γρήγορα, εύκολα και κυρίως με ελάχιστα χρήματα. Διαβάστε πως το e-mail μπορεί να γίνει ένα από τα σημαντικότερα εργαλεία marketing που διαθέτει η επιχείρηση σας.
1.3.4 Τι είναι το e-mail marketing:
Το e-mail, δηλαδή το ηλεκτρονικό ταχυδρομείο έφερε πραγματική επανάσταση στις επικοινωνίες, στην αποστολή μηνυμάτων, δεδομένων αρχείων που παλιά κόστιζε
πολύ σε χρόνο και χρήμα, γίνεται πλέον με ένα κλικ, γρήγορα και εύκολα σε όλα τα σημεία του πλανήτη.
1.3.5 Ζωντανή επικοινωνία (chatting):
Συνομιλία μέσω κειμένου (Internet relay chat)
Είναι μια μορφή επικοινωνίας κατά την οποία με χρήση ειδικών προγραμμάτων (όπως icq, pirch κ.ά) συμμετέχουμε σε «δημόσιους χώρους >> τα λεγόμενα chat room εκεί μπορούμε ελεύθερα να ανταλλάσουμε απόψεις για θέματα κοινού ενδιαφέροντος με άλλους συμμετέχοντες . Υπάρχει μια θεματική λίστα (κατάλογος ) όπου μπορούμε να δούμε το θέμα προς συζήτηση που πραγματεύεται το κάθε chat room (χώρος συζήτησης ). Άλλες φορές το όνομα κάθε «χώ ρου συζήτησης >>
ταυτίζεται με το θέμα συζήτησης και άλλες όχι. Ωστόσο έχουμε την δυνατότητα να δημιουργήσουμε ένα δικό μας chat room, με θέμα που επιλέγουμε εμείς, περιμένοντας από κάποιον να μας απαντήσει στο θέμα.
1.3.6 Συνομιλία με ήχο και εικόνα (Audio & Video Conference):
Είναι μια μορφή επικοινωνίας που γνωρίζει ιδιαίτερη άνθηση, αφού τα τελευταία χρόνια κερδίζει ολοένα και μεγαλύτερο κομμάτι του δικτυακού κοινού. Προσφέρει σε όσους συμμετέχουν την δυνατότητα ανταλλαγής πληροφοριών με εικόνα και ήχο σε πραγματικό χρόνο, πλησιάζοντας περισσότερο στην πραγματική επικοινωνία. Οι παράγοντες που συντέλεσαν στη ραγδαία ανάπτυξη και διάδοση αυτής της μεθόδου, είναι η αύξηση της ταχύτητας σύνδεσης με το διαδίκτυο και η ανάπτυξη νέων αλγορίθμων συμπίεσης εικόνας και ήχου. Σε αυτή την περίπτωση η σύνδεση επιτυγχάνεται με χρήση κατάλληλων προγραμμάτων αλλά και εξοπλισμού.
1.3.7 Κατέβασμα αρχείων:
Το downloading για τους περισσότερους ανθρώπους είναι το πιο απλό πράγμα στον κόσμο. Υπάρχουν πολλά αρχεία μουσικής που μπορείς να κατεβάσεις χωρίς φόβο των νομικών κυρώσεων. Υπάρχουν όμως και κάποια αρχεία που ο νόμος αναφορικά με το downloading διαφέρει από χώρα σε χώρα και μπορεί να σου επιβάλει μέχρι και ποινή φυλάκισης 6 χρονών, σε περίπτωση που παραβιάσεις τον νόμο περί πνευματικής ιδιοκτησίας.
1.3.8 Διαδικτυακό πολυκατάστημα:
Οι πωλήσεις αγαθών μέσω ίντερνετ έχουν πολλαπλασιαστεί τα τελευταία χρόνια.
Όλο και περισσότεροι άνθρωποι τις προτιμούν για πάρα πολλούς λόγους. Ο πρώτος είναι σίγουρα οι καλύτερες τιμές που μπορεί κάποιος να βρει σε ένα πολυκατάστημα του ίντερνετ. Και είναι λογικό, όταν η εταιρία που διαθέτει το πολυκατάστημα έχει μειώσει το λειτουργικό της κόστος, να μπορεί να προσφέρει τα προϊόντα σε συμφέρουσες τιμές. Πολύ σημαντικό όμως σε ένα διαδικτυακό πολυκατάστημα είναι και το εύρος των πληροφοριών που προσφέρει στον επισκέπτη του ισόχωρου του.
Όσο πιο πλούσιες είναι οι πληροφορίες που δίνει (πίνακες με χαρακτηριστικά , φωτογραφίες, δοκιμές) τόσο πιο ευχάριστη κάνει την περιήγηση του πιθανού πελάτη.
Όσες πιο πολλές απορίες μπορέσει να του λύσει, τόσο πιο πιθανό είναι να κάνει και την πώληση. Υπάρχουν πολλές υπηρεσίες στο ίντερνετ που μπορούμε να επισκεφτούμε. Οι παραπάνω είναι κάποιες λειτουργίες από αυτές που μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε.
1.3.9 Ακρόαση σε ραδιόφωνα:
Τους τελευταίους μήνες, ακούμε όλο και συχνότερα ανακοινώσεις ραδιοφωνικών σταθμών οι οποίοι μας πληροφορούν πως το πρόγραμμά τους εκπέμπεται πια και μέσω του Intemet. Το ελληνικό ραδιόφωνο είναι αποφασισμένο να πάρει τα ινία από
την τηλεόραση, ξανακερδίζοντας ένα μέρος από τη δημοτικότητα που έχασε τις τελευταίες δεκαετίες. Οι ιδιοκτήτες ραδιοφωνικών σταθμών λοιπόν επενδύουν μαζικά στις νέες τεχνολογίες του διαδικτύου, ελπίζοντας πως αυτή τη φορά δεν θα επαναλάβουν τα λάθη που διέπραξαν παλαιότερα αγνοώντας την επιστημονική πρόοδο και αφήνοντας τις εξελίξεις να τους προσπεράσουν. Η μέθοδος που χρησιμοποιείται για τη μετάδοση ενός ραδιοφωνικού προγράμματος μέσω Internet είναι απλή, φθηνή και αποτελεσματική. Ένα κοινό PC συνδέεται με ένα ραδιόφωνο και, με τη χρήση μιας κάρτας ήχου, μετατρέπει αυτόματα το αναλογικό σήμα του ραδιοφωνικού σταθμού σε ψηφιακό. Στη συνέχεια, το σήμα αυτό μεταφέρεται σε έναν real audio server ο οποίος το παρέχει σε όσους χρήστες του διαδικτύου συνδεθούν μαζί του.
1.3.10 Internet από τηλεόραση:
«Όλα θα γίνονται από την τηλεόραση»
Το επόμενο βήμα που ήδη σχεδιάζεται και θα αλλάξει ριζικά τον τρόπο που ζούμε και κινούμαστε στο σπίτι είναι η δυνατότητα παροχής υπηρεσιών του ίντερνετ μέσα από την τηλεοπτική συσκευή. Είναι ευνόητο ότι οι δυνατότητες και οι εφαρμογές είναι ανεξάντλητες και προς κάθε κατεύθυνση, είτε αυτή έχει να κάνει με την ψυχαγωγία είτε με την εργασία είτε με την επικοινωνία είτε ακόμη και με τη λειτουργία του ίδιου του σπιτιού, αφού μέσω της τηλεόρασης θα μπορούμε να διαχειριζόμαστε όλες τις συσκευές και τα συστήματα του σπιτιού, τα οποία με την σειρά τους θα συνδέονται τόσο με το ίντερνετ όσο και μεταξύ τους ή θα χρησιμοποιούν τεχνολογία ασύρματης διασύνδεσης (τσιπάκια RFID).
Η τεχνολογία αυτή είναι έτοιμη και περιμένει τον κατάλληλο χρόνο για την κυκλοφορία και την χρησιμοποίηση της από το ευρύ κοινό. Βέβαια για να γίνουν αυτά απαιτείται η ύπαρξη ευρυζωνικών συνδέσεων. Στην Ελλάδα υπάρχει δυσκολία στην εγκατάσταση των υποδομών αλλά και στη διείσδυσή τους στην μεγάλη μάζα των χρηστών3.
3http://www.mostel.gr/cs.pdf
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2
2.1 ΤΟ ΙΝΤΕΡΝΕΤ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ
Στην Ελλάδα η χρήση του διαδικτύου αυξήθηκε κατά 70% τα τελευταία 3 χρόνια.
Τέσσερις στους δέκα πολίτες χρησιμοποιούν ηλεκτρονικούς υπολογιστές και ένας στους τρείς έχει πρόσβαση στο ίντερνετ, όταν το 2004 το αντίστοιχο ποσοστό ήταν μόλις 19,7%. Αυτά τα στοιχεία προκύπτουν από έρευνα της ΕΣΥΕ4 για την χρήση των πληροφοριών πληροφορικής. Η χώρα μας αν και υστερεί έναντι των υπολοίπων χωρών της Ευρώπης όσον αφορά την διείσδυση νέων τεχνολογιών, αρχίζει να παρουσιάζει σημεία ανάπτυξης. Το συμπέρασμα αυτό προκύπτει από την πρώτη ολοκληρωμένη μέτρηση για την διείσδυση νέων τεχνολογιών στην Ελλάδα με βάση την κοινή ευρωπαϊκή προσέγγιση. Οι νεότερες ηλικιακά ομάδες από 15-24 ετών χρησιμοποιούν σε υψηλότερο βαθμό την τεχνολογία συγκριτικά με τις υπόλοιπες ηλικιακές ομάδες, η χρήση του ίντερνετ φτάνει στο 54,1% . Στους ερωτώμενους 25
34 ετών μειώνεται στο 43,2% και ακολουθούν οι ερωτώμενοι 35-44 ετών με 34,1%, ενώ οι ερωτώμενοι 44-54 ετών με ποσοστό χρήσης 20,4% και τέλος οι ερωτώμενοι 55-64 ετών με το χαμηλότερο ποσοστό χρήσης 5,3%. Η χρήση του Ίντερνετ, συνεπώς, διαφαίνεται να επηρεάζεται σε μεγάλο βαθμό από την ηλικία του ερωτώμενου5.
4 Ε.Σ.Υ.Ε = Εθνική Στατιστική Υπηρεσία Ελλάδος 5http://www.optimize.gr/internet-greece.php
2.2 ΠΟΥ ΧΡΗΣΙΜΟΠΟΙΕΙΤΑΙ ΤΟ INTERNET
Όσον αφορά τον τόπο χρήσης του Internet, το 66% των χρηστών έχει πρόσβαση από το σπίτι του, το 34% επισκέπτεται το Internet από τον εργασιακό του χώρο, ενώ ακολουθούν τα Πανεπιστημιακά Ιδρύματα και τα Internet cafe με ποσοστό 5% και 4%
αντίστοιχα. Επίσης χρησιμοποιείται στα σχολεία από τα παιδιά μέχρι 18 χρονών, είτε στην ώρα των εργαστηριακών μαθημάτων είτε στο διάλειμμα. Τέλος ένα μικρό ποσοστό 1% σερφάρει στο Internet περιστασιακά από συγγενικά και φιλικά σπίτια. Οι νέοι ηλικίας 18-24 χρονών προτιμούν το σπίτι σε ποσοστό 83%, όσοι έχουν ανώτερη / ανώτατη και μέση εκπαίδευση το χρησιμοποιούν περισσότερο στο σπίτι σε ποσοστό 64% και 70%, ενώ όπως είναι φυσικό, τα μεγαλύτερα ποσοστά χρήσης στα πανεπιστήμια και τα Internet cafe έχουν οι νέοι ηλικίας 18-24 χρονών με 15% και 4%
αντίστοιχα. Τέλος, στις αγροτικές περιοχές ένα ποσοστό 64% των χρηστών, επισκέπτεται το Internet από το σπίτι.
2.3 ΣΤΑΤΙΣΤΙΚΑ Η ΧΡΗΣΗ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΟΥ ΥΠΟΛΟΓΙΣΤΗ
Γράφημα 2.1: χρήση ηλεκτρονικού υπολογιστή.
(Πηγή: http://www.adslgr.com/forum/showthread.php?t=247587-180k)
Η ανοδική τάση των τελευταίων ετών, τόσο στη χρήση ηλεκτρονικού υπολογιστή όσο και στην πρόσβαση στο διαδίκτυο, συνεχίζεται με ανάλογο ρυθμό. Το 2008 παρατηρείται αύξηση 10% στη χρήση Η/Υ και 14% στην πρόσβαση στο διαδίκτυο
Ειδικότερα,
-Το Α' τρίμηνο του 2008, το ποσοστό των ατόμων που χρησιμοποίησαν Η/Υ ανέρχεται στο 44,4% και το ποσοστό των ατόμων που είχαν πρόσβαση στο διαδίκτυο στο 38,2%. Διευκρινίζεται ότι η χρήση ηλεκτρονικού υπολογιστή ή και διαδικτύου μπορεί να έχει πραγματοποιηθεί από όλους τους χώρους πρόσβασης, δηλαδή κατοικία, χώρο εργασίας, χώρο εκπαίδευσης, γειτονικά, φιλικά ή συγγενικά σπίτια, ξενοδοχεία, ίντερνετ καφέ κλπ.
-Σε σχέση με το 2007, ο πληθυσμός ηλικίας 1 6 - 7 4 ετών, που δεν έχει χρησιμοποιήσει ποτέ Η/Υ, μειώθηκε κατά 4,7 ποσοστιαίες μονάδες. Η μείωση αυτή αντικατοπτρίζει τη συνεχή καθοδική τάση στο πρώτο έτος διενέργειας της έρευνας (2002), το ποσοστό των ατόμων που δεν είχαν χρησιμοποιήσει ποτέ Η/Υ ήταν, περίπου, 75%, ενώ σήμερα μόνο 48%. Στο Γράφημα 2 παρουσιάζεται το ποσοστό των ατόμων που δεν έχουν χρησιμοποιήσει ποτέ Η/Υ, κατά ηλικιακή ομάδα, για τα έτη 2007 και 2008.
Γράφημα 2.2 : Το ποσοστό των ατόμων που δεν έχουν χρησιμοποίηση το η/υ.
(Πηγή: http://www.adslαr.com/forum/showthread.php?t=247587-180k)
-Σε σχέση με το 2007, ο πληθυσμός ηλικίας 1 6 - 7 4 ετών, που δεν έχει χρησιμοποιήσει ποτέ το διαδίκτυο, μειώθηκε κατά 5,9 ποσοστιαίες μονάδες. Στο Γράφημα 3 παρουσιάζεται το ποσοστό των ατόμων που δεν έχουν χρησιμοποιήσει ποτέ διαδίκτυο, κατά ηλικιακή ομάδα, για τα έτη 2007 και 2008.
Γράφημα 2.3: Το ποσοστό των ατόμων που δεν έχουν χρησιμοποίηση ποτέ διαδίκτυο.
(Πηγή: http://www.adslqr.com/forum/showthread.php?t=247587-180k^)
2.4 ΤΙ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΠΡΟΣΕΧΟΥΜΕ ΣΕ ΕΝΑ ΙΝΤΕΡΝΕΤ ΚΑΦΕ -"Σπασμένα" παιχνίδια και Εφαρμογές:
Δυστυχώς, αρκετά Intemet καφέ κρατάνε τα ^ Ο των παιχνιδιών και τους κωδικούς τους σε ένα υπολογιστή για ασφάλεια ενθαρρύνοντας έτσι την πειρατεία.
-Ασφάλεια και Αδιακρισία :
Χρειάζεται μεγάλη προσοχή όταν χρησιμοποιήσετε κωδικούς για email, msn και τα σχετικά. Δεν ξέρετε τι υπάρχει περίπτωση να τρέχει στο παρασκήνιο. Δεν είναι λίγοι αυτοί που μπορεί να ρυθμίσουν κακόβουλα έναν "key logger” (καταγραφέα
πληκτρολόγησης) και δεν είναι επίσης λιγότεροι αυτοί που μπορεί "να περνάνε τυχαία και να κοιτάνε” την ώρα που πληκτρολογείτε τον κωδικό σας.
-Κατεστραμμένα Windows:
Δυστυχώς στα Internet καφέ υπάρχουν ειδικά πακέτα των Windows, αφαιρώντας ευκολίες, επιλογές και υπηρεσίες που μπορεί να χρησιμοποιηθούν σε άλλους σκοπούς (deleting, formating, hacking και τα συναφή). Δυστυχώς αυτά τα πακέτα μπορούν να παρακαμφθούν χωρίς ιδιαίτερη δυσκολία. Έτσι, κάποιος με την κατάλληλη γνώση μπορεί να κάνει format και να χειριστεί κατά βούληση τον υπολογιστή6.
6http://www.dart.gov.gr/newslnner.aspx?new id=206&nwc id=21
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 3
3.1 ΟΡΙΣΜΟΣ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΟΥ ΕΓΚΛΗΜΑΤΟΣ
Κάθε παράνομη δραστηριότητα που για την διάπραξη αλλά και για την αντιμετώπιση της, απαιτείται η τεχνολογική γνώση. Διακρίνεται σε δύο έννοιες :
«Στενή». Αναφέρεται σε εγκλήματα όπου ο Η/Υ αποτελεί το κύριο μέσο για την τέλεση τους, π.χ. ηλεκτρονικά οικονομικά εγκλήματα
«Ευρεία». Αναφέρεται σε εκείνα τα εγκλήματα για την τέλεση των οποίων ο Η/Υ αποτελεί βοηθητικό μέσο, π.χ. διάδοση πορνογραφικών εικόνων. Διαδικτυακό Έγκλημα, είναι εκείνες οι εγκληματικές πράξεις που γίνονται δια μέσω του Διαδικτύου.
3.2 ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΓΝΩΡΙΣΜΑΤΑ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΟΥ ΕΓΚΛΗΜΑΤΟΣ:
• Είναι γρήγορο, διαπράττεται σε πραγματικό χρόνο και δεν γίνεται αντιληπτό ούτε από το ίδιο το θύμα.
• Είναι εύκολο στη διάπραξη του αφήνοντας ψηφιακά ίχνη.
• Για την τέλεση του απαιτούνται άριστες και εξειδικευμένες γνώσεις.
• Οι Κυβερνο-εγκληματίες δεν εμφανίζονται με την πραγματική τους ταυτότητα.
• «Έγκλημα χωρίς πατρίδα».
• Δυσκολία εντοπισμού ενός ψηφιακού εγκληματία.
• Μεγάλα κέρδη.
• Μεγάλος αριθμός θυμάτων.
• Μεγάλες οικονομικές απώλειες.
• Γρήγορη και σε πραγματικό χρόνο επικοινωνία, ομάδων με κοινές ιδιαιτερότητες.
• Ελάχιστες οι καταγγελλόμενες υποθέσεις.
• Για την αστυνομική διερεύνηση και τις δικαστικές αρχές απαιτούνται άριστες εξειδικευμένες γνώσεις.
• Για την διερεύνηση του απαιτείται συνεργασία τουλάχιστον δύο κρατών:
εκείνου που γίνεται αντιληπτή η εξωτερίκευση του εγκλήματος και σε εκείνο που βρίσκονται αποθηκευμένα τα αποδεικτικά στοιχεία.
3.3 ΜΟΡΦΕΣ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΟΥ ΕΓΚΛΗΜΑΤΟΣ:
• Κυβερνοσφετερισμός
• Spamming
• Η χωρίς νόμιμη εξουσιοδότηση είσοδος σε Η/Υ (hacking, cracking)
• Διασπορά κακόβουλων προγραμμάτων
• Απάτη μέσω Διαδικτύου
• Τηλεχειρισμός (Κατασκοπεία) του Υπολογιστή
• Cookies
• Υποκλοπή αρχείων Η/Υ
• Πειρατεία Λογισμικού
• Πλαστογραφία
• Διακίνηση ναρκωτικών, εμπόριο οργάνων, αυτοκτονία
• Κυβερνοπόλεμος - Κυβερνοτρομοκρατία
• Παιδική Πορνογραφία
3.4 ΚΙΝΔΥΝΟΙ ΣΤΟ ΙΝΤΕΡΝΕΤ
Το ίντερνετ έχει μπει στην καθημερινότητα πολλών ανθρώπων, μικρών και μεγάλων μας έχει βοηθήσει πολύ αλλά θα ήταν αφέλεια από μέρους μας εάν πιστεύαμε ότι το
ίντερνετ το χρησιμοποιούν μόνο άτομα με καλές προθέσεις. Στο ίντερνετ έχουν πρόσβαση άτομα μικρά, μεγάλα, από διάφορες φυλές και χώρες, διαφορετικής θρησκείας, άτομα διεστραμμένα. Ένας ενήλικας μπορεί να ξεχωρίσει και να προστατέψει τον εαυτό τους κινδύνους που κρύβει το διαδίκτυο, για ένα παιδί όμως τα πράγματα είναι διαφορετικά. Παρακάτω θα αναφερθούμε σε μερικούς από αυτούς τους κινδύνους.
3.4.1 Διαφημίσεις (spamming):
Κάνοντας λόγο για spam, εννοούμε ένα αυτόκλητο εμπορικό ηλεκτρονικό μήνυμα.
Πρόκειται για οποιοδήποτε μήνυμα ή δημοσίευση, ανεξάρτητα από το περιεχόμενο του, το οποίο αποστέλλεται σε πολλούς παραλήπτες χωρίς αυτοί να το έχουν ζητήσει. Μπορεί επίσης πολλές δημοσιεύσεις του ίδιου μηνύματος σε ομάδες συζήτησης ή σε διακομιστές λίστας που δεν έχουν σχέση με το θέμα του μηνύματος.
Αντίθετα , ένα μήνυμα που συντάσσεται και αποστέλλεται σε κάποιον τον οποίο γνωρίζει ο αποστολέας δεν αποτελεί spam.
3.4.2 Παραπληροφόρηση στο Διαδίκτυο:
Το Διαδίκτυο περιέχει πάρα πολλές πληροφορίες που μπορεί να μην είναι ούτε ωφέλιμες ούτε αξιόπιστες. Καθώς ο καθένας μπορεί να δημοσιεύσει σχόλια ή πληροφορίες στο Διαδίκτυο, οι χρήστες θα πρέπει να αναπτύξουν ικανότητες κριτικής σκέψης, ώστε να κρίνουν την ακρίβεια των πληροφοριών αυτών. Αυτό ισχύει ιδιαίτερα για τα παιδιά, που συνήθως πιστεύουν πως "Εάν είναι στο Διαδίκτυο, πρέπει να είναι αλήθεια”. Παραδοσιακά, οι έντυπες πηγές είχαν τους φύλακές τους, τους επιμελητές και τους διορθωτές που διόρθωναν τα λάθη και διέγραφαν τις ψευδείς και ανακριβείς πληροφορίες. Ωστόσο, το Διαδίκτυο, σε πολλές περιπτώσεις δεν διαθέτει ασφαλιστικές δικλείδες για τον έλεγχο της εγκυρότητας των πληροφοριών που δημοσιεύονται. Μάθετε στα παιδιά σας πώς λειτουργεί το Διαδίκτυο και εξηγήστε τους ότι ο καθένας μπορεί να δημιουργήσει μια διαδικτυακή
τοποθεσία, χωρίς να τον ελέγχει κανείς. Μάθετε τα παιδιά σας να χρησιμοποιούν μεγάλο εύρος πηγών πληροφοριών και να ελέγχουν, να αμφισβητούν και να διασταυρώνουν όσα βλέπουν στο Διαδίκτυο
3.4.3 Παραβίαση προσωπικών δεδομένων:
Οι εικονικοί φίλοι μπορεί να είναι διαφορετικοί από αυτό που δείχνουν. Δεν δίνουμε ποτέ προσωπικές πληροφορίες, όπως τη διεύθυνση ηλεκτρονικού ταχυδρομείου, τη διεύθυνση του σπιτιού μας ή τον αριθμό του κινητού μας τηλεφώνου. Ποτέ δεν δίνουμε πληροφορίες για την οικογένειά μας, για τους φίλους μας ή για τρίτους7.
3.4.4 Συνάντηση με αγνώστους:
Το άτομο που γνωρίζουμε μόνο μέσα από το Διαδίκτυο και θέλουμε να συναντήσουμε μπορεί να μην λέει την αλήθεια, ξεκινώντας με το όνομά του και την ηλικία του, με σκοπό να μας παραπλανήσει. Για αυτό, είναι καλό να μην κανονίζουμε συναντήσεις με τέτοια άτομα.
Όμως, εάν θέλουμε οπωσδήποτε να γνωρίσουμε από κοντά έναν διαδικτυακό μας φίλο, δεν πηγαίνουμε μόνοι. Ενημερώνουμε τους γονείς μας ή φίλους μας να μας συνοδεύσουν. Διαλέγουμε εμείς το μέρος της συνάντησης. Πρέπει να είναι δημόσιος χώρος με κόσμο, έτσι ώστε, εάν τελικά το άτομο αυτό αποδειχθεί ότι δεν είναι αυτό που νομίζαμε, να μην μπορεί να μας κάνει κακό.
3.4.5 Διαδικτυακή παρενόχληση (cyberbulling):
Η διαδικτυακή παρενόχληση είναι γνωστή στους κύκλους των εφήβων. Η παρενόχληση στον κυβερνοχώρο συμβαίνει όταν κάποιος συνεχίζει να στέλνει σε
7 http://daidalos.2epalamarus.gr/?id=chatroom-danger
κάποιον κείμενα ή μηνύματα με δυσάρεστο ή προσβλητικό περιεχόμενο. Όταν δημοσιεύει δυσάρεστες φωτογραφίες, τον αποκαλεί με διάφορες προσβλητικές ονομασίες, τον απειλεί, τον εκφοβίζει ή να γράφει πράγματα για αυτόν, να τον κάνει να νιώθει άβολα, να τον ωθεί να κάνει πράγματα παρά τη θέλησή του. Όταν χρησιμοποιεί το όνομα άλλου χρήστη για τη διάδοση φημών με γραπτά μηνύματα προς κινητό τηλέφωνο που στέλνονται μέσω ιστοσελίδων. Σε περίπτωση που σας παρενοχλεί κάποιος θυμηθείτε: μπορείτε να βγείτε από το chat room με ένα απλό
«κλικ». Επίσης μπορείτε να αποκλείσετε το πρόσωπο που στέλνει τα μηνύματα με τις επιλογές αποκλεισμού που διαθέτουν πολλά προγράμματα ηλεκτρονικού ταχυδρομείου και άμεσων μηνυμάτων. Η παρενόχληση είναι έγκλημα, τόσο στον πραγματικό κόσμο όσο και στον κόσμο του Διαδικτύου. Είναι παράνομο να επικοινωνείτε επανειλημμένα με κάποιον, εάν η επικοινωνία αυτή του προκαλεί φόβο για την ασφάλειά του ή για την ασφάλεια άλλων. Εάν η παρενόχληση συνεχιστεί τότε πρέπει να καλέσετε την αστυνομία.
3.4.6 Ρατσιστική παρενόχληση:
Προκύπτει όταν ορισμένα άτομα παρενοχλούνται εξαιτίας της φυλής τους, της κουλτούρας ή της θρησκευτικής τους πίστης. Τα θύματα αυτού του τύπου παρενόχλησης είναι πολιτισμικές, φυλετικές ή θρησκευτικές μειονότητες. Ο αριθμός των ιστοσελίδων εξτρεμιστικών και ρατσιστικών οργανώσεων έχει αυξηθεί κατακόρυφα τα τελευταία χρόνια. Το γεγονός αυτό ανησυχεί ιδιαίτερα χώρες όπως π.χ. τη Γερμανία, λαμβάνοντας υπόψη την προϊστορία της στο θέμα του ναζισμού.
3.4.7 Σατανισμός και βία:
Τελευταία το θέμα του ρατσισμού, του σατανισμού και της βίας έχει πάρει ανησυχητικές διαστάσεις στο διαδίκτυο. Καθημερινά βλέπουμε παιδία και νέους σε ίπίθηθί καφέ να παίζουν παιχνίδια βίας, όπου ο νικητής είναι αυτός που έχει σκοτώσει τους πιο πολλούς. Στη συντριπτική πλειονότητα τους τα ηλεκτρονικά
παιχνίδια κυριαρχούνται από άκρατη βία. Όσο πιο βίαια είναι τα παιχνίδια τόσο πιο πολύ εθίζονται οι παίχτες. Τα άτομα που παίζουν με τέτοια παιχνίδια πιστεύουν ότι με αυτό τον τρόπο ξεσπούν και ξεφεύγουν από την πίεση που δέχονται καθημερινά από την οικογένεια, από το σχολείο ή από τις υποχρεώσεις. Υπάρχουν παιδιά που χάνουν τον έλεγχο και οδηγούνται σε υπερβολικά επιθετικές συμπεριφορές. Αυτό οφείλεται στα παιχνίδια που υπάρχουν στο διαδίκτυο, παιχνίδια ακραίας βίας με σκηνές αποκεφαλισμού, αιματοχυσίας και άγριου ξυλοδαρμού. Συνεχώς ανταγωνίζονται μεταξύ τους ποιος έχει σκοτώσει τους περισσότερους. Το σημαντικότερο είναι ότι τα ανήλικα παιδιά μεταφέρουν αυτή την βίαια συμπεριφορά στο σπίτι, στο σχολείο και στους συμμαθητές ή φίλους τους. Φανταστείτε τα παιδιά να αρχίσουν να μιμούνται τους «ήρωες » τους από τα παιχνίδια βίας που παίζουν και να αρχίσουν να συμπεριφέρονται έτσι στην καθημερινή τους ζωή.
Επίσης, χιλιάδες είναι οι ιστοχώροι που προσπαθούν να μυήσουν τα παιδιά στον σατανισμό και να τα παραπλανήσουν. Μέσα από τις σελίδες τους γνωστοποιούν σατανιστικές τελετές και τους καλούν σε συμμετοχή. Επιπλέον, προτρέπουν σε επίκληση σατανιστικών δυνάμεων και δεν διστάζουν να προσηλυτίζουν νεαρά άτομα, τα οποία εντοπίζουν μέσω chat rooms και τα πείθουν να εγγραφούν ως μέλη σε διαδικτυακούς τόπους με περιεχόμενο σατανισμού και μαύρης μαγείας. Μεταξύ των τρόπων και των μεθόδων που χρησιμοποιεί το κίνημα τού σύγχρονου σατανισμού για να εξαπλωθεί στους νέους κυρίως ανθρώπους είναι τα παιδικά παιχνίδια, τα ηλεκτρονικά μέσα, τα παιδικά αναγνώσματα και η μουσική. Είναι άλλωστε γνωστό πόσο καταλυτική είναι η επίδραση της εικόνας και της μουσικής πάνω στις ευαίσθητες και εύπλαστες ψυχές των παιδιών.
3.4.8 Σύμφωνο αυτοκτονίας (cybersuicide pact)
Τα τελευταία χρόνια κυκλοφορεί στο διαδίκτυο το λεγόμενο σύμφωνο αυτοκτονίας είναι μια μορφή αυτοκτονίας η οποία αποτελεί μια ιδιαίτερη συνεννόηση μεταξύ δυο ατόμων μέσω του διαδικτύου. Αφορά νέους αποκλειστικά, οι οποίοι τείνουν να είναι άγνωστοι μεταξύ τους ή να συνδέονται με πλατωνική φιλία και έχουν κοινό χαρακτηριστικό την κλινική κατάθλιψη σύμφωνα με άρθρο που δημοσιεύθηκε στη
Νέα Ζηλανδία το 2005.Το πρώτο περιστατικό συμφώνου αυτοκτονίας σημειώθηκε στην Ιαπωνία το 2000.Οπως υποστηρίζουν οι ειδικοί τα περιστατικά αυτά είναι σπάνια αφού στην Ιαπωνία αποτελούν το 2% των αυτοκτονιών και λιγότερο από το 0.01% του συνόλου των αυτοκτονιών. Παρόλα αυτά με την πάροδο του χρόνου η συχνότητά τους αυξάνεται8.
3.4.9 Η Απάτη των Dialer
Είναι προγράμματα που εγκαθίστανται στον υπολογιστή του χρήστη μέσω διαδικτύου και πραγματοποιούν μέσω του modem του ακούσια κλήσεις υψηλής χρέωσης (Dialers).
Σύμφωνα με τις πρώτες εκτιμήσεις της Διεύθυνσης Δίωξης Ηλεκτρονικού Εγκλήματος της Ασφάλειας Αττικής και του ΟΤΕ, τα θύματα της απάτης των dialer ξεπερνούν τις 10.000, ενώ μόνο στην Ελλάδα εντοπίσθηκαν περισσότερες από 1.000 ύποπτες ιστοσελίδες που είναι πολύ πιθανόν να σχετίζονται με την απάτη αυτή.
Η ιστοσελίδα δελεάζει τον επισκέπτη, συνήθως με ανακοινώσεις για προκλητικές φωτογραφίες επώνυμων γυναικών ή για κάποια βίντεο άσεμνου περιεχομένου, τονίζεται μάλιστα ότι παρέχονται δωρεάν.
Μόλις ο χρήστης κάνει κλικ σ’ ένα συγκεκριμένο σημείο, εγκαθίσταται αυτόματα στον υπολογιστή του και χωρίς αυτός να το γνωρίζει, ένα ειδικό πρόγραμμα («πρόγραμμα- τσούχτρα») με αποτέλεσμα αντί για αστική κλήση στον τοπικό provider (ο γνωστός ΕΠΑΚ, 8962...) να γίνεται εκτροπή και διεθνής κλήση σύνδεσης και μάλιστα υπερπόντια, με πολλαπλάσιο φυσικά κόστος9.
3.4.10 Πορνογραφία- Παιδεραστία:
Η παιδική πορνογραφία είναι η παρουσίαση ανηλίκων μέσω φωτογραφικού υλικού να συμμετέχουν σε σεξουαλικές πράξεις ή καταστάσεις που υποδηλώνουν σεξουαλικές δραστηριότητες. Είναι γνωστό ότι η παιδική πορνογραφία είναι
8http://internetandsuicide.blogspot.com 9http://crytzav.wordpress.com /2008/03
παράνομη και υπόκειται σε ποινικές κυρώσεις, και η πρόσβαση των παιδιών σε πορνογραφικό υλικό για ενηλίκους μπορεί να μην είναι παράνομη για τους ενηλίκους, είναι όμως επιβλαβής για την ανάπτυξη των παιδιών. Είναι εύκολο να ‘ανεβάσει’
κάποιος φωτογραφικό υλικό στο διαδίκτυο. Τα στοιχεία για τη διακίνηση του παιδικού πορνογραφικού υλικού μέσω του διαδικτύου είναι τουλάχιστον αποθαρρυντικά. Οι διαδικτυακοί τόποι που "φιλοξενούν" παιδική πορνογραφία αυξάνονται ραγδαία από το 2001. Από τότε μέχρι σήμερα η αύξηση έχει ξεπεράσει το 350%. Η αυξητική τάση συνεχίζεται ακάθεκτη αφού μηνιαία εμφανίζονται 67 με 82 νέοι τόποι και περίπου 8 με 21 σε καθημερινή βάση.
Είκοσι παιδιά από 2-12 ετών εμφανίζονται κάθε μήνα σε τέτοιες ιστοσελίδες, ενώ σύμφωνα με τα στοιχεία - πληροφορίες που δίνουν κατά καιρούς στη δημοσιότητα οι διάφορες Υπηρεσίες και Οργανισμοί καταπολέμησης της παιδοφιλίας στην Ευρώπη, κάθε εβδομάδα γύρω στις 20.000 φωτογραφίες με άσεμνες στάσεις παιδιών, από οκτώ μηνών μέχρι 17 ετών, προωθούνται στις 100 και πλέον χιλιάδες πορνογραφικές ιστοσελίδες του κυβερνοχώρου.
Το grooming είναι η διαδικασία που παιδόφιλοι προσποιούμενοι ότι είναι έφηβοι, χρησιμοποιούν τα chat rooms για να προσελκύσουν παιδιά με σκοπό να τα
κακοποιήσουν.
Οι παιδόφιλοι ξεκινούν συζητήσεις με τα πιθανά θύματα με σκοπό να αναπτύξουν φιλική σχέση με αυτά και να αποσπάσουν όσο το δυνατόν περισσότερες πληροφορίες σχετικά με τον τόπο διαμονής τους, τα ενδιαφέροντα, τα χόμπι και τις σεξουαλικές τους εμπειρίες.
Στην Ελλάδα, 1 στους 2 μαθητές δηλώνει ενήμερος για τους κινδύνους που κρύβει το διαδίκτυο, ενώ περίπου το 5% των μαθητών που επισκέπτονται chat rooms, δηλώνουν ότι έχουν παρενοχληθεί τουλάχιστον μια φορά από άγνωστο!
Μια έρευνα που έγινε φέρνει στο προσκήνιο την πορνογραφία στο διαδίκτυο, η οποία σύμφωνα με τις αναλύσεις των ειδικών είναι μια από τις πλέον επιτυχημένες δραστηριότητες στον χώρο του ηλεκτρονικού εμπορίου. Υπολογίζεται ότι τον Αύγουστο του 1997 στις ΗΠΑ υπήρχαν 92.000 πορνογραφικές διευθύνσεις. Σήμερα υπολογίζεται ότι ο αριθμός αυτός έχει ξεπεράσει τις 400.000. Σύμφωνα με την εταιρία
r Η Λ ) , , , r
ερευνών Forrester Research10, η οποία ειδικεύεται σε έρευνες που αφορούν τον κυβερνοχώρο, ο τζίρος των ιστοσελίδων ερωτικού περιεχομένου το 1999 ξεπέρασε τα 300 εκατομμύρια δολάρια.
3.5 Παιχνίδια και τζόγος:
3.5.1 Gaming :
Είναι ένας συγκεντρωτικός όρος για τη «δραστηριότητα του να παίζει κανείς ηλεκτρονικά παιχνίδια». Χρησιμοποιείται κυρίως για να υποδείξει ένα ενδιαφέρον πάνω από το μέσο όρο.
Σε μερικά ηλεκτρονικά παιχνίδια μπορούν να παίξουν παραπάνω από ένας παίχτες που μοιράζονται την ίδια περιοχή του παιχνιδιού (τα λεγόμενα multiplayer παιχνίδια).
Οι παίχτες μπορούν είτε να δημιουργήσουν ομάδες που παίζουν μεταξύ τους είτε απλά να βλέπουν ποιος μεμονωμένος παίχτης είναι ο καλύτερος. Μπορεί κανείς να παίξει multiplayer παιχνίδια μέσω υπολογιστών συνδεδεμένων σε τοπικό δίκτυο ή μέσω Διαδικτύου. Δημοφιλής κατηγορία παιχνιδιών online είναι τα παιχνίδια δράσης, τα παιχνίδια ρόλων και τα παιχνίδια στρατηγικής.
3.5.2 Gambling:
Ο όρος gambling υποδεικνύει μια δραστηριότητα αρκετών χιλιάδων ετών, τον γνωστό σε όλους τζόγο. Παίζονται στοιχήματα, για το ποιος θα κερδίσει σε έναν αγώνα ποδοσφαίρου, μια κούρσα ιπποδρομίας ή για το ποιος θα κερδίσει σε μια παρτίδα τάβλι. Αν αφαιρεθεί το οικονομικό ενδιαφέρον, η δραστηριότητα μετατρέπεται σε απλό παιχνίδι. Ο συστηματικός τζόγος στο διαδίκτυο περιλαμβάνει τη συνάντηση δύο ή περισσότερων ατόμων με σκοπό την ανταλλαγή στοιχημάτων και την ίδια την δραστηριότητα για την οποία γίνονται τα στοιχήματα, αν αυτό είναι δυνατό. Το
10 Forrester Research είναι μια τεχνολογία, η οποία κάνει έρευνα αγοράς και παρέχει ρεαλιστικές συμβουλές σε επιχειρήσεις.