ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΙΔΡΥΜΑ (ΤΕΙ) ΚΑΛΑΜΑΤΑΣ
ΣΧΟΛΗ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ ΓΕΩΠΟΝΙΑΣ ΤΜΗΜΑ ΦΥΤΙΚΗΣ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ
Η ΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΑ ΤΩΝ ΕΣΠΕΡΙΔΟΕΙΔΩΝ ΣΤΟ ΝΟΜΟ ΚΟΡΙΝΘΙΑΣ.
ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ- ΠΡΟΟΠΤΙΚΕΣ
Πτυχιακή εργασία της σπουδάστριας Δέσποινας Δημοπούλου
Κ αλαμάτα, Σ επτέμβριος 2004
ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΙΔΡΥΜΑ (ΤΕΙ) ΚΑΛΑΜΑΤΑΣ
ΣΧΟΛΗ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ ΓΕΩΠΟΝΙΑΣ ΤΜΗΜΑ ΦΥΤΙΚΗΣ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ
Τ Ε I ΚΑΛΑΜΑΤΑΣ Τ Μ Η Μ Α
¡ ΕΚΔΟΣΕΩΝ & ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΗΣ
Η ΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΑ ΤΩΝ ΕΣΠΕΡΙΔΟΕΙΔΩΝ ΣΤΟ ΝΟΜΟ ΚΟΡΙΝΘΙΑΣ.
ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ- ΠΡΟΟΠΤΙΚΕΣ
Πτυχιακή εργασία της σπουδάστριας Δέσποινας Δημοπούλου
Επιβλέπουσα καθηγήτρια : Σμαραγδή Πετροπούλου
Κ αλα μ ά τα , Σ επτέμβριος 2004
Π Ε Ρ ΙΕ Χ Ο Μ Ε Ν Α Σ Ε Λ ΙΔ Α Π Ρ Ο Λ Ο Γ Ο Σ
Ε ΙΣ Α Γ Ω Γ Η 1
Κ Ε Φ Α Λ Α ΙΟ Π Ρ Ω Τ Ο
Χ Α Ρ Α Κ Τ Η Ρ ΙΣ Τ ΙΚ Α Ε Σ Π Ε Ρ ΙΔ Ο Ε ΙΔ Ω Ν
1.1 Β Ο Τ Α Ν ΙΚ Η Τ Α Ξ ΙΝ Ο Μ Η Σ Η 3
1.2 Γ Ε Ν ΙΚ Η Μ Ο Ρ Φ Ο Λ Ο Γ ΙΑ 4
1.2 .1 β λ α σ τό ς - ο φ θα λ μ ο ί-α γ κ ά θ ια 6
1 .2 .2 ρ ίζες 7
1 .2 .3 φ ύ λ λ α 7
1 .2 .4 ά ν θ η 9
1 .2 .5 κα ρ π ό ς 10
1.3 Κ Λ ΙΜ Α Τ ΙΚ Ε Σ ΚΑΙ Ε Δ Α Φ ΙΚ Ε Σ Α Π Α ΙΤ Η Σ Ε ΙΣ 11
1.4 Ε Π ΙΚ Ο Ν ΙΑ Σ Η -Κ Α Ρ Π Ο Δ Ε Σ Η 11
1.5 Π Ο ΙΚ ΙΛ ΙΕ Σ 12
1.6 Π Ο Λ Λ Α Π Λ Α Σ ΙΑ Σ Μ Ο Σ 21
Κ Ε Φ Α Λ Α ΙΟ Δ Ε Υ Τ Ε Ρ Ο
Γ Ε Ν ΙΚ Α Σ Τ Ο ΙΧ Ε ΙΑ ΓΙΑ Τ Ο Ν Ο Μ Ο Κ Ο Ρ ΙΝ Θ ΙΑ Σ ΚΑΙ Ε Δ Α Φ Ο Κ Λ ΙΜ Α Τ ΙΚ Ε Σ Σ Υ Ν Θ Η Κ Ε Σ
2.1 Γ Ε Ν ΙΚ Η Π Α Ρ Ο Υ Σ ΙΑ Σ Η Τ Ο Υ Ν Ο Μ Ο Υ Κ Ο Ρ ΙΝ Θ ΙΑ Σ 2 3
2 .2 Κ Λ ΙΜ Α 2 6
2 .3 Ε Δ Α Φ Ο Σ 2 9
2 .4 Ν Ε Ρ Ο 30
2 .5 Γ Ε Ω Ρ Γ ΙΚ Α Χ Α Ρ Α Κ Τ Η Ρ ΙΣ Τ ΙΚ Α Τ Ο Υ Ν Ο Μ Ο Υ - Κ Α Τ Α Ν Ο Μ Η
Π Λ Η Θ Υ Σ Μ Ο Υ - Ε Κ Τ Α Σ Ε Ω Ν 32
2 .6 Η Ε Σ Π Ε Ρ ΙΔ Ο Κ Α Λ Λ ΙΕ Ρ Γ Ε ΙΑ Σ Τ Ο Ν Ο Μ Ο Κ Ο Ρ ΙΝ Θ ΙΑ Σ 34
Κ Ε Φ Α Λ Α ΙΟ Τ Ρ ΙΤ Ο
Κ Α Λ Λ ΙΕ Ρ Γ Η Τ ΙΚ Η Τ Ε Χ Ν ΙΚ Η Τ Ω Ν Ε Σ Π Ε Ρ ΙΔ Ο Ε ΙΔ Ω Ν Σ Τ Ο Ν Ο Μ Ο Κ Ο Ρ ΙΝ Θ ΙΑ Σ
3.1 Ε Γ Κ Α Τ Α Σ Τ Α Σ Η Ο Π Ω Ρ Ω Ν Α 4 5
3 .1 .1 π ρ ο ετο ιμ α σ ία εδ ά φ ο υ ς 4 6
3 .1 .2 φ ύ τευ σ η δ ενδρ υ λλίω ν- α π ο σ τά σ εις και σ υ σ τή μ α τα
φ ύ τευ σ η ς 4 7
3 .2 Λ ΙΠ Α Ν Σ Η 4 9
3 .3 Π Ο Τ ΙΣ Μ Α 50
3 .4 Κ Λ Α Δ Ε Μ Α 51
3 .5 Ζ ΙΖ Α Ν ΙΟ Κ Τ Ο Ν ΙΑ 53
3 .6 Φ Υ Τ Ο Π Ρ Ο Σ Τ Α Σ ΙΑ 54
3 .7 Α Ν Τ ΙΜ Ε Τ Ω Π ΙΣ Η Ζ Η Μ ΙΩ Ν Α Π Ο Π Α Γ Ε Τ Ο ΚΑΙ Χ Α Λ Α Ζ Ι 61
Κ Ε Φ Α Λ Α ΙΟ Τ Ε Τ Α Ρ Τ Ο
Δ ΙΑ Θ Ε Σ Η - Δ ΙΑ Κ ΙΝ Η Σ Η Π Α Ρ Α Γ Ω Γ Η Σ
4.1 Σ Υ Γ Κ Ο Μ ΙΔ Η 65
4 .1 .1 δ ια τή ρ η σ η καρπ ώ ν π άνω σ το δένδρο 6 6
4 .1 .2 τρ όπ ο ι σ υγκο μ ιδ ή ς 67
4 .2 Σ Υ Σ Κ Ε Υ Α Σ ΙΑ Ε Σ Π Ε Ρ ΙΔ Ο Ε ΙΔ Ω Ν 67
4 .2 .1 χα ρ α κτη ρ ισ τικά π οιότητας 6 7
4 .2 .2 γ ρ α μ μ ή επ εξερ γ α σ ία ς νω π ώ ν καρπ ώ ν
694 .2 .3 υλικά σ υ σ κευ α σ ία ς-σ ή μ α ν σ η σ υσ κευα σ ία ς 7 3
4 .2 .4 εξα γ ω γ ή 75
4 .3 Β ΙΟ Μ Η Χ Α Ν ΙΚ Η Ε Π Ε Ξ Ε Ρ Γ Α Σ ΙΑ Ε Σ Π Ε Ρ ΙΔ Ο Κ Α Ρ Π Ω Ν 82
4 .3 .1 γ ρ α μ μ ή π α ρ α γ ω γή ς χυ μού 83
4 .3 .2 είδη χ υ μ ώ ν 84
4 .3 .3 υ π ο π ρ ο ϊό ντα βιομηχανίας 8 5
4 .4 Σ Υ Ν Τ Η Ρ Η Σ Η 85
4 .4 .1 Ο ρ ό λο ς της θερ μ ο κρ α σ ία ς 86
4 .5 Δ ΙΑ Κ ΙΝ Η Σ Η 87
Κ Ε Φ Α Λ Α ΙΟ Π Ε Μ Π Τ Ο
Ο ΙΚ Ο Ν Ο Μ ΙΚ Η Α Ν Α Λ Υ Σ Η Κ Α Λ Λ ΙΕ Ρ Γ Ε ΙΑ Σ Ε Σ Π Ε Ρ ΙΔ Ο Ε ΙΔ Ω Ν
5.1 Κ Ο Σ Τ Ο Σ Ε Γ Κ Α Τ Α Σ Τ Α Σ Η Σ 89
5 .2 Κ Ο Σ Τ Ο Σ Κ Α Λ Λ ΙΕ Ρ Γ Ε ΙΑ Σ 90
5 .3 Α Ξ ΙΑ Γ Ε Ω Ρ Γ ΙΚ Η Σ Π Α Ρ Α Γ Ω Γ Η Σ 92
5 .4 Σ Υ Μ Π Ε Ρ Α Σ Μ Α Τ Α 93
Κ Ε Φ Α Λ Α ΙΟ Ε Κ Τ Ο
Π Ρ Ο Β Λ Η Μ Α Τ Α -Π Ρ Ο Ο Π Τ ΙΚ Ε Σ Τ Ω Ν Ε Σ Π Ε Ρ ΙΔ Ο Ε ΙΔ Ω Ν
6.1 Ε Ξ Ε Λ ΙΞ Η Τ Ω Ν Ε Σ Π Ε Ρ ΙΔ Ο Ε ΙΔ Ω Ν 9 4
6 .2 Π Ρ Ο Β Λ Η Μ Α Τ ΙΣ Μ Ο Ι & Π Ρ Ο Ο Π Τ ΙΚ Ε Σ 9 4
6 .3 Η Σ Η Μ Α Σ ΙΑ Κ Α Ι Η Χ Ρ Η Σ Η Τ Ω Ν Κ Α Ρ Π Ω Ν Σ Τ Η Δ ΙΑ Τ Ρ Ο Φ Η Τ Ο Υ
Α Ν Θ Ρ Ω Π Ο Υ 96
6 .4 Ο ΙΚ Ο Ν Ο Μ ΙΚ Η Σ Η Μ Α Σ ΙΑ Τ Ω Ν Κ Α Ρ Π Ο Φ Ο Ρ Ω Ν Δ Ε Ν Δ Ρ Ω Ν 9 7
Β ΙΒ Λ ΙΟ Γ Ρ Α Φ ΙΑ 98
Π Α Ρ Α Ρ Τ Η Μ Α 9 9
“Δ ε ν φ τά ν ε ι ο ή λ ιο ς μ ο ν α χ ά γ έ ν ν η μ α η γ η ν α δ ώ σ ε ι χ ρ ε ιά ζ ο ν τα ι κι ά λ λ α π ο λ λ ά και π ρ ο π α ν τ ό ς η γ ν ώ σ η ...”
Κ ω σ τ ή ς Π α λ α μ ά ς
Π Ρ Ο Λ Ο Γ Ο Σ
Η σ υ γ κ ε κ ρ ιμ έ ν η π τ υ χ ια κ ή ερ γ α σ ία ε κ π ο ν ή θ η κ ε σ τα π λ α ίσ ια τ ω ν σ π ο υ δ ώ ν μ ο υ σ τ ο τ μ ή μ α Φ υ τικ ή ς Π α ρ α γ ω γ ή ς τ η ς Σ χ ο λ ή ς Τ ε χ ν ο λ ο γ ία ς Γ ε ω π ο ν ία ς το υ Τ Ε Ι Κ α λ α μ ά τ α ς .
Μ έ σ α α π ό α υ τ ό τ ο κ ε ίμ ε ν ο θ α ή θ ε λ α ν α ε κ φ ρ ά σ ω τις θ ε ρ μ έ ς μ ο υ ε υ χ α ρ ισ τ ίε ς σ ε έ ν α π λ ή θ ο ς α ν θ ρ ώ π ω ν π ο υ σ υ ν έ β α λ α ν ο υ σ ια σ τικ ά σ τη ν π ρ α γ μ α τ ο π ο ίη σ η τ η ς σ υ γ κ ε κ ρ ιμ έ ν η ς ερ γ α σ ία ς . Τ ο θ έ μ α π ο υ ε π έ λ ε ξ α μ ε έ φ ε ρ ε σ ε ε π α φ ή μ ε τ η ν κ α λ λ ιέ ρ γ ε ια τ ω ν ε σ π ε ρ ιδ ο ε ιδ ώ ν σ τη ν Κ ο ρ ιν θ ία , τη ν π ε ρ ιο χ ή π ο υ γ ε ν ν ή θ η κ α και μ ε γ ά λ ω σ α . Τ α ε σ π ε ρ ιδ ο ε ιδ ή είνα ι μια α π ό τις κ υ ρ ιό τε ρ ε ς κ α λ λ ιέ ρ γ ε ιε ς τ ο υ ν ο μ ο ύ , π ο υ σ υ μ β ά λ λ ο υ ν σ τη ν ο ικ ο ν ο μ ικ ή το υ α ν ά π τ υ ξ η και α π ο τ ε λ ο ύ ν σ η μ α ν τ ικ ό κ ο μ μ ά τι τ η ς π α ρ α γ ω γ ή ς π ρ ο ϊό ν τ ω ν υ ψ η λ ή ς δ ια τ ρ ο φ ικ ή ς α ξία ς , π λ ο ύ σ ιω ν σ ε θ ρ ε π τικ ά σ το ιχ εία και β ιτα μ ίν ε ς , α π α ρ α ίτη τα γ ια τη δ ια τ ρ ο φ ή τ ο υ α ν θ ρ ώ π ο υ .
Α υ τ ή η ε ρ γ α σ ία μ ε έ κ α ν ε ν α σ υ ν ε ιδ η το π ο ιή σ ω τη σ η μ α σ ία τη ς ε σ π ε ρ ιδ ο κ α λ λ ιέ ρ γ ε ια ς και τ η ς γ ε ω ρ γ ία ς γ ε ν ικ ό τ ε ρ α και κ α τά σ υ ν έ π ε ια τη ν υ π ο χ ρ έ ω σ η π ο υ έ χ ο υ μ ε ν α π ρ ο σ τα τ ε ύ σ ο υ μ ε το φ υ σ ικ ό μ α ς π ε ρ ιβ ά λ λ ο ν .
Θ α ή θ ε λ α ν α ε υ χ α ρ ισ τ ή σ ω π ρ α γ μ α τικ ά τ ο υ ς :
- Α δ α μ ό π ο υ λ ο Δ η μ ή τ ρ η - γ ε ω π ό ν ο τ η ς Δ /ν σ η ς Γ ε ω ρ γ ία ς Κ ο ρ ίν θ ο υ . - Κ ε φ ά λ α Ά γ γ ε λ ο -γ ε ω π ό ν ο τ η ς Έ ν ω σ η ς Α γ ρ ο τ ικ ώ ν Σ υ ν ε τα ιρ ισ μ ώ ν
(Ε . Α . Σ ) Κ ο ρ ιν θ ία ς .
- Λ ο γ ο θ έ τ η Μ α ρ ία - τ ε χ ν ο λ ό γ ο γ ε ω π ό ν ο τ η ς Ε. Α . Σ Κ ο ρ ιν θ ία ς . - Π α ν ο υ τ σ ο π ο ύ λ ο υ Α σ π α σ ία -υ π ά λ λ η λ ο το υ Μ ε τε ω ρ ο λ ο γ ικ ο ύ
σ τ α θ μ ο ύ Β έ λ ο υ .
- Λ έ κ κ α Α ν δ ρ έ α - υ π ά λ λ η λ ο σ τη ν Σ τα τισ τικ ή Υ π η ρ ε σ ία Κ ο ρ ίν θ ο υ - Π ά π π ο Γ ρ η γ ό ρ η - γ ε ω π ό ν ο - Π ρ ό ε δ ρ ο τ η ς Έ ν ω σ η ς Ε π α γ γ ε λ μ α τ ιώ ν
Β ιο κ α λ λ ιε ρ γ η τ ώ ν Κ ο ρ ιν θ ία ς .
- Η λ ία Ά ρ η - γ ε ω π ό ν ο ε λ ε γ κ τ ή το υ ο ρ γ α ν ισ μ ο ύ π ισ το π ο ίη σ η ς Δ Η Ω . - Π α ν α γ ιώ το υ Α λ ε ξ ία - γ ε ω π ό ν ο τη ς Δ /ν σ η ς Γ ε ω ρ γ ία ς Κ ο ρ ίν θ ο υ
Τ έ λ ο ς ό λ ο υ ς τ ο υ ς δ ικ ο ύ ς μ ο υ α ν θ ρ ώ π ο υ ς π ο υ μ ε σ τη ρ ίζ ο υ ν α δ ιά κ ο π α α π ό τα μ α θ η τ ικ ά μ ο υ χ ρ ό ν ια έ ω ς και τώ ρ α , σ τα φ ο ιτη τικ ά χ ρ ό ν ια , μ ε κ ά θ ε μ έ σ ο , α λ λ ά κ υ ρ ίω ς γ ια τ η ν α γ ά π η και τη ν ε μ π ισ το σ ύ ν η το υ ς .
Ε ΙΣ Α Γ Ω Γ Η
Η κ α λ λ ιέ ρ γ ε ια τ ω ν ε σ π ε ρ ιδ ο ε ιδ ώ ν ή τα ν γ ν ω σ τή α π ό το 2 4 0 0 π .Χ σ τη ν Ν .Α Α σ ία και σ τη ν Ν. Κ ίν α . Ε ίν α ι κ α ρ π ο ί π α γ κ ό σ μ ιο υ ε ν δ ια φ έ ρ ο ν τ ο ς και κ α λ λ ιε ρ γ ο ύ ν τα ι σ ε π ε ρ ισ σ ό τ ε ρ ε ς α π ό 1 0 0 χ ώ ρ ε ς σ ε ό λ ε ς τις Η π ε ίρ ο υ ς .
Σ τ η ν Ε υ ρ ώ π η , τ ο π ρ ώ τ ο γ ν ω σ τό ε ίδ ο ς ή τα ν η κιτρ ιά , τη ν ο π ο ία δ ιέ δ ω σ α ν οι Ε β ρ α ίο ι π ρ ώ τ α σ τη ν Ιτα λ ία και μ ε τά σ τις υ π ό λ ο ιπ ε ς χ ώ ρ ε ς . Τ η ν π ο ρ το κ α λ ιά έ φ ε ρ α ν σ τη ν Ε υ ρ ώ π η , οι Π ο ρ τ ο γ ά λ ο ι α π ό τη ν Κ ίνα, π ε ρ ίπ ο υ το 10° α ιώ ν α , α ν και υ π ή ρ χ α ν δ ιά φ ο ρ α δ έ ν δ ρ α π ο ρ τ ο κ α λ ιά ς , α λ λ ά ή τα ν κ α τώ τε ρ η ς π ο ιό τ η τ α ς α π ό ε κ ε ίν α τ η ς Κ ίν α ς και γι ‘α υ τ ό χ ρ η σ ιμ ο π ο ιο ύ σ α ν τ ο υ ς κ α ρ π ο ύ ς μ ό ν ο για κ α ρ ύ κ ε υ μ α . Α π ό τ ο υ ς Ά ρ α β ε ς ή ρ θ α ν η ν ε ρ α ν τζ ιά , η λ ε μ ο ν ιά και η φ ρ ά π α . Τ ε λ ε υ τ α ία ή ρ θ ε η μ α ν τα ρ ιν ιά . Τ ο π ρ ώ τ ο δ έ ν δ ρ ο μ α ν τα ρ ιν ιά ς έ φ θ α σ ε σ τη ν Α γ γ λ ία το 1 8 0 5 και α π ό ε κ ε ί δ ια δ ό θ η κ ε σ τις μ ε σ ο γ ε ια κ έ ς χ ώ ρ ε ς . Α π ό τ ό τ ε τα ε σ π ε ρ ιδ ο ε ιδ ή κ α λ λ ιε ρ γ ή θ η κ α ν π ο λ ύ , μ ε α π ο τέ λ ε σ μ α ν α δ η μ ιο υ ρ γ η θ ο ύ ν κ α ιν ο ύ ρ ιε ς π ο ικ ιλ ίε ς , ε ίτε α π ό φ υ σ ικ ή μ ε τ α λ λ α γ ή ε ίτε α π ό δ ια σ τα υ ρ ώ σ ε ις .
Η κ α λ λ ιέ ρ γ ε ια τ ω ν ε σ π ε ρ ιδ ο ε ιδ ώ ν σ τη χ ώ ρ α μ α ς είν α ι γ ν ω σ τή α π ό τη ν α ρ χ α ιό τ η τ α . Ε ίνα ι δ έ ν δ ρ α π ο υ κ α λ λ ιε ρ γ ο ύ ν τα ι κ υ ρ ίω ς σ τις ε ύ κ ρ α τ ε ς ζ ώ ν ε ς το υ β ό ρ ε ιο υ και ν ό τιο υ η μ ισ φ α ιρ ίο υ ό π ο υ υ π ά ρ χ ο υ ν κ α τά λ λ η λ ε ς κ λ ιμ α τ ικ έ ς και ε δ α φ ικ έ ς σ υ ν θ ή κ ε ς , κ α θ ώ ς είν α ι ε υ α ίσ θ η τ α σ τις π ο λ ύ υ ψ η λ έ ς και π ο λ ύ χ α μ η λ έ ς θ ε ρ μ ο κ ρ α σ ίε ς . Ο ι π ε ρ ιο χ έ ς σ τις ο π ο ίε ς κ α λ λ ιε ρ γ ο ύ ν τα ι κ υ ρ ίω ς τα ε σ π ε ρ ιδ ο ε ιδ ή σ τη ν Ε λ λ ά δ α είνα ι:
Ά ρ τ α , Α ρ γ ο λ ίδ α , Κ ο ρ ιν θ ία , Λ α κ ω ν ία , Μ εσ σ η ν ία , Κ ρ ή τη , Χ ίο και Κ έ ρ κ υ ρ α . Ο ι κ α ρ π ο ί τ ω ν ε σ π ε ρ ιδ ο ε ιδ ώ ν είν α ι π ο λ ύ τ ιμ ο ι για τί π ε ρ ιέ χ ο υ ν β ιτα μ ίν ε ς A , Β, C , και ιδ ια ίτερ α τη ν β ιτα μ ίν η C σ ε μ ε γ ά λ η π ο σ ό τ η τ α . Σ ε ό λ ε ς τις π ε ρ ιο χ έ ς μ ε ή π ιο κ λ ίμ α κ α λ λ ιε ρ γ ο ύ ν τα ι δ έ ν δ ρ α ό χ ι μ ό ν ο σ ε ο π ω ρ ώ ν ε ς α λ λ ά και σ ε ο ικ ια κ ο ύ ς κ ή π ο υ ς . Κ α λ λ ιε ρ γ ο ύ ν τα ι κ υ ρ ίω ς για τ η ν π α ρ α γ ω γ ή τ ω ν κ α ρ π ώ ν τ ο υ ς π ο υ χ ρ η σ ιμ ο π ο ιο ύ ν τ α ι μ ε δ ιά φ ο ρ ο υ ς τ ρ ό π ο υ ς α π ό τ ο ν ά ν θ ρ ω π ο . Κ α τα ν α λ ίσ κ ο ν τα ι κ υ ρ ίω ς σ α ν ε π ιτ ρ α π έ ζ ιο ι κ α ρ π ο ί ή ύ σ τε ρ α α π ό μ ε τ α π ο ίη σ η , υ π ό μ ο ρ φ ή χ υ μ ώ ν και μ α ρ μ ε λ ά δ ω ν ή χ ρ η σ ιμ ο π ο ιο ύ ν τα ι σ τη μ α γ ε ιρ ικ ή , σ τη ζ α χ α ρ ο π λ α σ τ ικ ή και σ τη ν φ α ρ μ α κ ε υ τικ ή .
Η κ α λ λ ιέ ρ γ ε ια ε ν τ α τ ικ ο π ο ιή θ η κ ε σ τη χ ώ ρ α μ α ς τα τε λ ε υ τ α ία 3 0 χ ρ ό ν ια και κ α τα λ α μ β ά ν ε ι έ κ τ α σ η 6 3 5 .8 5 6 σ τ ρ ε μ μ ά τω ν , μ ε μ ε γ α λ ύ τ ε ρ ο π ο σ ο σ τ ό κ α λ λ ιέ ρ γ ε ια ς τα π ο ρ τ ο κ ά λ ια σ ύ μ φ ω ν α μ ε σ το ιχ ε ία τ η ς Σ τα τισ τικ ή ς Υ π η ρ ε σ ία ς ( ε ικ ό ν α 1). Η π α ρ α γ ω γ ή φ θ ά ν ε ι π ερ ίπ ο υ τ ο 1 .1 0 0 .0 0 0 τ ό ν ο υ ς ε τη σ ίω ς (1 9 9 8 -2 0 0 0 ). ( π ίν α κ α ς 1 )
ΠΟΣΟΣΤΑ ΕΚΤΑΣΕΩΝ ΕΣΠΕΡΙΔΟΕΙΔΩΝ
□ Π Ο Ρ Τ Ο Κ Α Λ ΙΕ Σ
□ Λ Ε Μ Ο Ν ΙΕ Σ
□ Μ Α Ν Τ Α Ρ ΙΝ ΙΕ Σ
□ Γ Κ Ρ Ε ΙΠ Φ Ρ Ο Υ Τ
■ Ν Ε Ρ Α Ν Τ Ζ ΙΕ Σ
□ Κ ΙΤ Ρ ΙΕ Σ
■ Κ Ο Υ Μ Κ Ο Υ Α Τ
Εικόνα 1 : Ποσοστά εκτάσεων εσπεριδοειδών στην Ελλάδα το έτος 2001.
Π ηγή: Στατιστική Υ π η ρ εσ ία Κ ορίνθου
Πίνακας 1: Εξέλιξη της καλλιέργειας των κυριότερων εσπεριδοειδών στην Ελλάδα, 1998-2000.
1998 1999 2000
Π Ο Ρ ΤΟ Κ Α Λ ΙΑ
Αριθμός δένδρων 17.681.744 17.717.579 19.748.834
Παραγωγή (τόνοι) 797.260 826.069 902.560
Τιμή (δρχ/κιλό) 49,18 49,70 45,30
Ακαθ.Αξία
Παραγωγής (σε χιλδρχ)
39.209.247 41.055.629 40.885.968
Λ Ε Μ Ο Ν ΙΑ
Αριθμός δένδρων 4.788.268 5.022.437 5.124.609
Παραγωγή (τόνοι) 159.640 166.287 139.000
Τιμή (δρχ/κιλό) 63,53 56,84 61,40
Ακαθ.Αξία
Παραγωγής (σε χιλδρχ)
10.141.929 9.451.753 8.534.600
Μ Α Ν ΤΑ ΡΙΝ ΙΑ
Αριθμός δένδρων 3.232.393 3.404.393 3.231.531
Παραγωγή (τόνοι) 71.400 79.694 70.200
Τιμή (δρχ/κιλό) 87,31 98,18 99,70
Ακαθ.Αξία
Παραγωγής (σε Χ'λ.δρχ)
6.233.934 7.824.357 6.998.940
Π ηγή: Υ π ο υ ρ γ είο Α γρ ο τική ς Α ν ά π τυ ξη ς & Τροφ ίμω ν.
Κ Ε Φ Α Λ Α ΙΟ Π Ρ Ω Τ Ο
Χ Α Ρ Α Κ Τ Η Ρ ΙΣ Τ ΙΚ Α Ε Σ Π Ε Ρ ΙΔ Ο Ε ΙΔ Ω Ν . 1.1 Β Ο Τ Α Ν ΙΚ Η Τ Α Ξ ΙΝ Ο Μ Η Σ Η
Τ α ε σ π ε ρ ιδ ο ε ιδ ή είν α ι π ο λ υ ε τ ε ίς δ ε ν δ ρ ώ δ ε ις κ α λ λ ιέ ρ γ ε ιε ς οι ο π ο ίε ς π α ρ ο υ σ ιά ζ ο υ ν ο ικ ο ν ο μ ικ ό ε ν δ ια φ έ ρ ο ν , ε π ε ιδ ή π α ρ ά γ ο υ ν κ α ρ π ο ύ ς (ε ικ ό ν α 2 ), οι ο π ο ίο ι κ α τα ν α λ ώ ν ο ν τα ι κ υ ρ ίω ς α π ό το ν ά ν θ ρ ω π ο . Α ν ά λ ο γ α μ ε το ν τ ρ ό π ο α ν ά π τ υ ξ η ς τα ε σ π ε ρ ιδ ο ε ιδ ή κ α τα τά σ σ ο ν τα ι σ ε κ α ρ π ο φ ό ρ α δ έ ν δ ρ α και α ν ά λ ο γ α μ ε τις κ λ ιμ α τικ έ ς τ ο υ ς α π α ιτή σ ε ις κ α τα τά σ σ ο ν τα ι σ τα είδ η τη ς υ π ο τ ρ ο π ικ ή ς ζ ώ ν η ς , δ η λ α δ ή ε υ δ ο κ ιμ ο ύ ν σ ε π ε ρ ιο χ έ ς μ ε γ ε ω γ ρ α φ ικ ό π λ ά τ ο ς μ ε γ α λ ύ τ ε ρ ο τ ω ν 2 0 0 Β ό ρ ε ια ή Ν ό τια το υ Ισ η μ ε ρ ιν ο ύ , ό π ο υ σ υ ν ή θ ω ς θ ε ρ μ ο κ ρ α σ ίε ς χ α μ η λ ό τ ε ρ ε ς τ ω ν 5° C σ π ά ν ια σ υ μ β α ίν ο υ ν σ τ η ν α τ μ ό σ φ α ιρ α ή ε ά ν σ υ μ β ο ύ ν , δ ια ρ κ ο ύ ν για μ ικ ρ ό χ ρ ο ν ικ ό δ ιά σ τη μ α , χ ω ρ ίς να π ρ ο λ ά β ο υ ν ν α β λ ά ψ ο υ ν σ ο β α ρ ά τις π ε ρ ισ σ ό τ ε ρ ε ς φ ο ρ έ ς τ η ν β λ ά σ τη σ η , τη ν α ν θ ο φ ο ρ ία ή τ η ν κ α ρ π ο φ ο ρ ία τ ω ν δ έ ν δ ρ ω ν .
Β ο τα ν ικ ά τα ε σ π ε ρ ιδ ο ε ιδ ή κ α τα τά σ σ ο ν τα ι σ το ά θ ρ ο ισ μ α τ ω ν σ π ε ρ μ α τ ό φ υ τ ω ν και σ το υ π ο ά θ ρ ο ισ μ α τ ω ν α γ γ ε ιό σ π ε ρ μ ω ν , σ τη ν κ λ ά σ η τ ω ν δ ικ ό τυ λ ω ν , σ τη ν τά ξη G é ra n ia le s και σ τ η ν ο ικ ο γ έ ν ε ια R u ta c e a e . Η ο ικ ο γ έ ν ε ια R u ta c e a e π ε ρ ιλ α μ β ά ν ε ι τρ ία γ έ ν η : τα Citrus, F o rtu n e lla και P oncirus.
Α π ό τα γ έ ν η α υ τ ά τ ο C itru s π ε ρ ιλ α υ β ά ν ε ι τα είδ η μ ε τη ν μ ε γ α λ ύ τ ε ρ η σ η μ α σ ία τα ο π ο ία είν α ι :
C itru s m e d ic a Κ ιτρ ιά
C itru s lim o n Λ ε μ ο ν ιά
C itru s a u ra n tifo lia Λ ιμ ε τ τ ία C itru s a u ra n tiu m Ν ε ρ α ν τζ ιά C itru s s in e n s is Π ο ρ τ ο κ α λ ιά C itru s re tic u la ta Μ α ν τα ρ ιν ιά C itru s g ra n d is Φ ρ ά π α
C itru s p a ra d is i Γ κ ρ ε ιπ φ ρ ο υ τ
Σ το γ έ ν ο ς Ρ ο ιΙυ η θ ΙΙα π α ρ ο υ σ ιά ζ ε ι ε ν δ ια φ έ ρ ο ν μ ό ν ο το κ ο υ μ κ ο υ ά τ και σ το γ έ ν ο ς Ρ ο η ο ία ^ τ ο τ ρ ίπ τ ε ρ ο π ο υ είνα ι το μ ό ν ο φ υ λ λ ο β ό λ ο . Τ α α ε ιθ α λ ή ε σ π ε ρ ιδ ο ε ιδ ή δ ε ν είν α ι ιδ ια ίτε ρ α υ ψ η λ ά . Τ ο υ π έ ρ γ ε ιο τ μ ή μ α φ θ ά ν ε ι το ύ ψ ο ς τ ω ν 5 -1 5 μ έ τ ρ ω ν (το κ ο υ μ - κ ο υ ά τ φ θ ά ν ε ι τ ο ύ ψ ο ς τ ω ν 2 ,5 -3 μ έ τρ ω ν ).
Εικόνα 2 : Καρπ οί εσπ εριδοειδώ ν
1 .2 Γ Ε Ν ΙΚ Η Μ Ο Ρ Φ Ο Λ Ο Γ ΙΑ
Τ α ε σ π ε ρ ιδ ο ε ιδ ή είν α ι τα π ιο κ α τά λ λ η λ α ο π ω ρ ο φ ό ρ α δ έ ν δ ρ α για π ε ρ ιο χ έ ς μ ε ζ ε σ τ ό κ α λ ο κ α ίρ ι και γ λ υ κ ό χ ε ιμ ώ ν α . Δ ια τη ρ ο ύ ν τ ο φ ύ λ λ ω μ α τ ο υ ς ό λ ο τ ο έ τ ο ς α κ ό μ η κα ι το χ ε ιμ ώ ν α ( ε κ τ ό ς α π ό τ ο τ ρ ίπ τε ρ ο ). Α υ τ ό δ ε ν σ η μ α ίν ε ι β έ β α ια ό τι τα ίδια φ ύ λ λ α μ έ ν ο υ ν γ ια π ά ν τ α . Α π λ ώ ς π α ρ α μ έ ν ο υ ν π ά ν ω σ το δ έ ν δ ρ ο για π ε ρ ισ σ ό τ ε ρ ο α π ό έν α έ τ ο ς (σ υ ν ή θ ω ς γ ια 1 5 έ ω ς 17 μ ή ν ε ς ) και α π ο β ά λ λ ο ν τ α ι κ α τά κ ύ κ λ ο υ ς , ό π ω ς κα τά κ ύ κ λ ο υ ς γ ίν ε τα ι η β λ ά σ τ η σ η μ έσ α σ το χ ρ ό ν ο . Ε ίνα ι δ έ ν δ ρ α μ ε φ ύ λ λ α και ά ν θ η
α ρ ω μ α τικ ά . Τ α π ε ρ ισ σ ό τ ε ρ α είδ η έ χ ο υ ν κο ινά χ α ρ α κ τη ρ ισ τικ ά τό σ ο σ τα ε ξ ω τ ε ρ ικ ά τ ο υ ς γ ν ω ρ ίσ μ α τ α ό σ ο κα ι σ τη ν κ α λ λ ιέ ρ γ εια το υ ς .
Εικόνα 3 : Δ ένδ ρ ο π ορτοκαλιάς
Τ α δ έ ν δ ρ α φ τ ιά χ ν ο υ ν έ ν α ν μ ό ν ο κ ο ρ μ ό , α π ό τ ο ν ο π ο ίο ε κ φ ύ ο ν τα ι τα κλ α δ ιά σ υ ν ή θ ω ς 3 -5 β ρ α χ ίο ν ε ς π ο υ μ α ζί μ ε το υ ς β λ α σ τ ο ύ ς και τα φ ύ λ λ α σ χ η μ α τίζ ο υ ν τ η ν κ ό μ η . Η κ ό μ η σ τα π ε ρ ισ σ ό τε ρ α είν α ι σ φ α ιρ ικ ή και α υ τό μ ό ν ο α ν δ ε ν κ λ α δ ε υ τ ε ί δ η λ α δ ή α φ ε θ ε ί ε λ ε ύ θ ε ρ η . Οι π ο ρ τ ο κ α λ ιέ ς (ε ικ ό ν α 3 ) και τα γ κ ρ ε ιπ φ ρ ο υ τ (ε ικ ό ν α 4 ) έ χ ο υ ν π υ κ ν ή β λ ά σ τη σ η ε ν ώ οι λ ε μ ο ν ιέ ς έ χ ο υ ν α ρ α ιό τε ρ η β λ ά σ τη σ η . Ό τ α ν οι κ λ ιμ α τικ έ ς σ υ ν θ ή κ ε ς είν α ι κ α τά λ λ η λ ε ς (ό χ ι π ο λ ύ χ α μ η λ έ ς θ ε ρ μ ο κ ρ α σ ίε ς τ ο χ ε ιμ ώ ν α ), οι λ ε μ ο ν ιέ ς και οι κ ιτρ ιέ ς α ν α π τύ σ σ ο ν τα ι και α ν θ ίζ ο υ ν σ υ ν ε χ ώ ς ό λ ο το χ ρ ό ν ο . Σ ε α ν τίθ ε σ η μ ε τα γ κ ρ ε ιπ φ ρ ο υ τ , τις π ο ρ τ ο κ α λ ιέ ς κα ι ιδ ια ίτερ α τις μ α ν τα ρ ιν ιέ ς π ο υ έ χ ο υ ν τ η ν τά σ η ν α ε ισ έ ρ χ ο ν τα ι σ ε έ ν α σ τ ά δ ιο λ ή θ α ρ γ ο υ τ ο υ ς ψ υ χ ρ ο ύ ς μ ή ν ε ς .
Σ τα ε σ π ε ρ ιδ ο ε ιδ ή π α ρ α τη ρ ε ίτα ι έ ν το ν η α ν θ ο φ ο ρ ία και β λ ά σ τη σ η μ ε έν το ν η α ν α ν έ ω σ η φ υ λ λ ώ μ α τ ο ς . Ε π ιπ λ έ ο ν δ η μ ιο υ ρ γ ο ύ ν τα ι π ο λ λ ο ί λ α ίμ α ρ γ ο ι β λ α σ το ί και σ τα π ε ρ ισ σ ό τ ε ρ α ε ίδ η έ χ ο υ μ ε και κ α τα β ο λ έ ς α γ κ α θ ιώ ν . Τ α α γ κ ά θ ια π ο ικ ίλ ο υ ν σ ε α ρ ιθ μ ό και μ έ γ ε θ ο ς . Ε ίνα ι έ ν τ ο ν α σ τη ν κ ιτρ ιά και σ τη ν λ ε μ ο ν ιά .
Η β λ ά σ τ η σ η τ ω ν ε σ π ε ρ ιδ ο ε ιδ ώ ν (ε ικ ό ν α 5) είν α ι χ α ρ α κ τη ρ ισ τικ ή : έ χ ο υ μ ε μια τ η ν ά ν ο ιξ η κα ι μ ια τ ο κ α λ ο κ α ίρ ι. Σ τη ν α ν ο ιξιά τικ η β λ ά σ τη σ η έ χ ο υ μ ε π ο λ λ ά ά ν θ η και φ ύ λ λ α ε ν ώ σ τ η ν κ α λ ο κ α ιρ ιν ή έ χ ο υ μ ε κ υ ρ ίω ς β λ α σ το ύ ς , φ ύ λ λ α και ο φ θ α λ μ ο ύ ς . Στα ν ε α ρ ά δ έ ν δ ρ α π α ρ α τ η ρ ε ίτ α ι α ν ά π τ υ ξ η β λ α σ τ ώ ν μ ε μ ε γ ά λ η α ν θ ο φ ο ρ ία . Ο ι ν ε ό τε ρ ο ι β λ α σ το ί έ χ ο υ ν τ ρ ιγ ω ν ικ ή δ ια τ ο μ ή ε ν ώ οι π α λ ιο ί π α ρ ο υ σ ιά ζ ο υ ν κ υ κ λ ικ ή δ ια το μ ή .
Ο ι ο φ θ α λ μ ο ί τ ω ν ε σ π ε ρ ιδ ο ε ιδ ώ ν ε κ π τύ σ σ ο ν τα ι α π ό τις μ α σ χ ά λ ε ς τ ω ν φ ύ λ λ ω ν . Έ χ ο υ μ ε δ ύ ο ε ίδ η ο φ θ α λ μ ώ ν : α ) τ ο υ ς β λ α σ τ ο φ ό ρ ο υ ς ή ξ υ λ ο φ ό ρ ο υ ς π ο υ σ χ η μ α τ ίζ ο ν τ α ι σ τ η ν ά κ ρ η ή σ τα π λ ά γ ια το υ β λ α σ το ύ και β ) τ ο υ ς μ ικ τ ο ύ ς π ο υ σ χ η μ α τ ίζ ο ν τ α ι σ τα π λ ά γ ια .
Λ ίγ ε ς ε β δ ο μ ά δ ε ς π ρ ιν α π ό τη ν β λ ά σ τη σ η τ ω ν ο φ θ α λ μ ώ ν έ χ ο υ μ ε και τη ν δ ια φ ο ρ ο π ο ίη σ η τ ο υ ς σ ε ξ υ λ ο φ ό ρ ο υ ς . Κ ά θ ε ο φ θ α λ μ ό ς φ έ ρ ε ι μ ια κ α τα β ο λ ή α γ κ α θ ιο ύ
π ο υ σ ε ά λ λ α ε ίδ η α ν α π τύ σ σ ε τα ι π ά ν τ ο τ ε ε ν ώ σ ε ά λ λ α α ν α π τύ σ σ ε τα ι μ ό ν ο σ το υ ς λ α ίμ α ρ γ ο υ ς β λ α σ τ ο ύ ς . Ε π ίσ η ς α γ κ ά θ ια έ χ ο υ ν π ά ν τ α τα σ π ο ρ ό φ υ τα .
1.2.2 Ρίζες
Η ρ ίζα α ν α π τ ύ σ σ ε τ α ι μ έ σ α σ το έ δ α φ ο ς και χ ρ η σ ιμ ε ύ ε ι για τ η ν σ τ ε ρ έ ω σ η το υ δ έ ν δ ρ ο υ α λ λ ά και για τ η ν α π ο ρ ρ ό φ η σ η α π ό το έ δ α φ ο ς τ ω ν α π α ρ α ίτ η τ ω ν θ ρ ε π τ ικ ώ ν σ τ ο ιχ ε ίω ν και τ η ν μ ε τ α φ ο ρ ά τ ο υ ς σ τα υ π έ ρ γ ε ια μ έ ρ η το υ δ έ ν δ ρ ο υ .
Για τ η ν α ν ά π τ υ ξ η και τη σ ω σ τή λ ε ιτο υ ρ γ ία το υ ρ ιζικ ο ύ σ υ σ τ ή μ α τ ο ς είναι α π α ρ α ίτ η τ η η π α ρ ο υ σ ία α έ ρ α μ ε ο ξ υ γ ό ν ο σ το ρ ιζ ό σ τρ ω μ α , ιδ ια ίτερ α τ ο υ ς μ ή ν ε ς π ο υ α ν α π τ ύ σ σ ε τ α ι τ ο δ έ ν δ ρ ο . Ε δ ά φ η π ο υ δ ε ν σ τρ α γ γ ίζ ο υ ν π ε ρ ιο ρ ίζ ο υ ν τ η ν α ν ά π τ υ ξ η το υ ρ ιζ ικ ο ύ σ υ σ τ ή μ α τ ο ς .
Ο ι ρ ίζ ε ς τ ω ν ε σ π ε ρ ιδ ο ε ιδ ώ ν είνα ι μ ά λ λ ο ν ε π ιπ ό λ α ιε ς και ο ρ ιζ ό ν τιες . Δ ια κ λ α δ ίζ ο ν τ α ι μ έ χ ρ ι τα 0 ,5 πι . Η κ ε ν τρ ικ ή ρίζα κ α τα σ τρ έ φ ε τα ι κ α τά τ η ν μ ε τα φ ύ τε υ σ η τ ω ν δ ε ν δ ρ υ λ λ ίω ν και δ ια κ λ α δ ίζ ε τα ι ελ ά χ ισ τα .
1.2.3 Φ ύ λ λ α
Σ το φ ύ λ λ ο τ ω ν ε σ π ε ρ ιδ ο ε ιδ ώ ν δ ια κ ρ ίν ε τα ι το έ λ α σ μ α και ο μ ίσ χ ο ς π ο υ μ π ο ρ ε ί σ ε κ ά π ο ια ε ίδ η ν α φ έ ρ ε ι π τε ρ ύ γ ια . Η δ ιά τα ξη τ ω ν φ ύ λ λ ω ν π ά ν ω σ το β λ α σ τό είναι
« κ α τ ’ ε ν α λ λ α γ ή ν » .
Τ α φ ύ λ λ α τ ω ν ε σ π ε ρ ιδ ο ε ιδ ώ ν είν α ι π λ α τιά , ω ο ε ιδ ή π ο υ κ α τα λ ή γ ο υ ν σ ε μ ύ τη , γ υ α λ ισ τ ε ρ ά , β α θ υ π ρ ά σ ιν α σ τη ν π ά ν ω ε π ιφ ά ν ε ια και α ν ο ιχ το π ρ ά σ ιν α σ τη κ ά τω . Τ ο μ έ γ ε θ ο ς τ ο υ ς ε ξ α ρ τ ά τ α ι α π ό τ η ν η λ ικία τ ω ν δ έ ν δ ρ ω ν . Μ ε γ ά λ α φ ύ λ λ α π α ρ α τη ρ ο ύ ν τα ι σ ε δ έ ν δ ρ α μ ικ ρ ή ς η λ ικ ία ς π α ρ ά σ ε η λ ικ ιω μ έ ν α . Ό σ ο μ ε γ α λ ύ τ ε ρ ο ς είνα ι ο κ α ρ π ό ς τό σ ο μ ε γ ά λ ο είν α ι και τ ο φ ύ λ λ ο . Τ η ν ά ν ο ιξη π α ρ ά γ ο ν τα ι π ε ρ ισ σ ό τε ρ α φ ύ λ λ α , β λ α σ το ί και ά ν θ η . Τ η ν ά ν ο ιξ η είν α ι η ε π ο χ ή π ο υ π α ρ α τη ρ ε ίτα ι το μ ε γ α λ ύ τ ε ρ ο π ο σ ο σ τό φ υ λ λ ό π τ ω σ η ς κα ι τα φ ύ λ λ α π ρ ιν π έ σ ο υ ν κ ιτρ ιν ίζο υ ν .
Έ χ ο υ ν δ ιά φ ο ρ α μ ε γ έ θ η α ν ά λ ο γ α μ ε τ ο ε ίδ ο ς ή έ χ ο υ ν π τ ε ρ ύ γ ια μ ε γ ά λ α π ά ν ω σ το μ ίσ χ ο , ό π ω ς σ τ η ν μ α ν τα ρ ιν ιά και σ τη λ ιμ ε ττία και π ο λ ύ μ ικ ρ ά ό π ω ς σ τη ν λ ε μ ο ν ιά .
ΣΤΑΛΙΑ ΒΛΑΣΤΗΣΗΣ
Στάδιο !
λιάηαυση (Ιανουάριος-Φεδρουάριος)
Στάδιο Η
Τέλος διάπαυσης - αρχή νέας βλάστησης (μέσααρτίου).
Ιτάδιο III
Ιριν την άνθηση (τέλη Μαρτίου - αρ-
;ές Απριλίου)
ίτάδιο IV
άνθηση (Απρίλιο)Γάδιο V I
δεκαήμερο°'10υ (ο κάλυ-
" δεν έχει οτο καρ-
δίο)
Στάδιο V I
15 ημέρες μετά τον προηγούμενο
Γάδιο V
σ την πτώση των πετάλων (αρχές Ρέσα Μαιου)
Στάδιο V II
Αύξηση καρπών(Ιούλιος)
Στάδιο V II
Αύξηση καρπών (Αύγουστος)Στάδιο V III
Λίγο πριν την αλλαγή χρώματος κ πών - παραμονές συγκομιδής.
Στάδιο V III
Ωρίμανση καρπών και διάπαυση (ς τέλη Οκτωβρίου).
Ε ικ ό ν α 5: Β λ α σ τικ ά σ τά δ ια ε σ π ε ρ ιδ ο ε ιδ ώ ν
π η γ ή : Π ε ρ ιφ ε ρ ε ια κ ό Κ έ ν τ ρ ο Π ρ ο σ τα σ ία ς Φ υ τώ ν & Π ο ιο τικ ο ύ Ε λ έ γ χ ο υ Ν α υ π λ ίο υ .
1.2.4 Άνθη
Τ ο ά ν θ ο ς είν α ι τ ο α ν α π α ρ α γ ω γ ικ ό ό ρ γ α ν ο το υ φ υ τ ο ύ (ε ικ ό ν α 6 ), α π ό το ο π ο ίο π α ρ ά γ ε τ α ι ο κ α ρ π ό ς μ ε τα σ π έ ρ μ α τα , τα ο π ο ία α π ο τε λ ο ύ ν τ ο υ λ ικ ό το υ ε γ γ ε ν ο ύ ς π ο λ λ α π λ α σ ια σ μ ο ύ . Τ α ά ν θ η π ρ ο έ ρ χ ο ν τα ι α π ό τ η ν ε ξ έ λ ιξ η και α ν ά π τ υ ξ η τ ω ν μ ικ τώ ν ο φ θ α λ μ ώ ν .
Τ α ά ν θ η σ τα ε σ π ε ρ ιδ ο ε ιδ ή είνα ι ε ρ μ α φ ρ ό δ ιτα και α υ το σ υ μ β ιβ α σ τά , υ π ό γ υ ν α μ ε π ο λ υ ά ρ ιθ μ ο υ ς σ τ ή μ ο ν ε ς και π ε ν τ ά χ ω ρ ε ς ω ο θ ή κ ε ς . Φ έ ρ ο ν τα ι σ ε τ α ξ ια ν θ ίε ς σ τις μ α σ χ ά λ ε ς τ ω ν φ ύ λ λ ω ν τ ρ ε χ ο ύ σ η ς β λ ά σ τη σ η ς . Ε ίνα ι μ υ ρ ω δ ά τα ε π ε ιδ ή φ έ ρ ο υ ν α δ έ ν ε ς οι ο π ο ίο ι π ε ρ ιέ χ ο υ ν τ ο π ο λ ύ τ ιμ ο α ιθ έρ ιο έλ α ιο . Τ ο μ έ γ ε θ ο ς τ ω ν α ν θ έ ω ν π ο ικ ίλ ει και έ χ ο υ ν χ ρ ώ μ α ρ ό δ ιν ο ή λ ε υ κ ό .
Η δ ια φ ο ρ ο π ο ίη σ η τ ω ν ο φ θ α λ μ ώ ν λ α μ β ά ν ε ι χ ώ ρ α π ρ ιν τ η ν έ ν α ρ ξ η τη ς β λ ά σ τ η σ η ς δ η λ α δ ή το ν μ ή ν α Ια ν ο υ ά ρ ιο και η ά ν θ η σ η π α ρ α τ η ρ ε ίτ α ι τ έ λ η Μ α ρ τίο υ α ρ χ έ ς Α π ρ ιλ ίο υ και δ ια ρ κ ε ί 6 -7 ε β δ ο μ ά δ ε ς . Η ε π ο χ ή ά ν θ η σ η ς δ ια φ έ ρ ε ι α π ό ε ίδ ο ς σ ε ε ίδ ο ς . Μ ε γ ά λ ο π ο σ ο σ τ ό α ν θ έ ω ν δ ε ν ε ξε λ ίσ σ ε τα ι σ ε κ α ρ π ο ύ ς κ α θ ώ ς έ χ ο υ μ ε μ ε γ ά λ η π τ ώ σ η μ α τ ιώ ν και α ν θ έ ω ν .
Τ α ά ν θ η α ν ο ίγ ο υ ν α π ό το π ρ ω ί ω ς το α π ό γ ε υ μ α , κ υ ρ ίω ς δ ε γ ύ ρ ω σ το μ ε σ η μ έ ρ ι κα ι λ ό γ ω το υ ό τι π ε ρ ιέ χ ο υ ν μ ε γ ά λ η π ο σ ό τ η τ α α π ό ν έ κ τ α ρ , π ρ ο σ ε λ κ ύ ο υ ν τις μ έ λ ισ σ ε ς , οι ο π ο ίε ς β ο η θ ά ν ε σ τη ν επ ικ ο ν ία σ η .
Ε ικ ό ν α 6: Ά ν θ ο ς π ο ρ τ ο κ α λ ιά ς
1.2.5 Καρπός
Ο ι κ α ρ π ο ί τ ω ν ε σ π ε ρ ιδ ο ε ιδ ώ ν α ν ή κ ο υ ν σ ε μια γ ε ν ικ ή κ α τη γ ο ρ ία το υ ς ο π ώ ρ ε ς , δ η λ α δ ή π ε ρ ιέ χ ο υ ν , σ τ η ν π λ ε ιο ψ η φ ία τ ο υ ς π ά ν ω α π ό 8 0 % ν ε ρ ό και γ ι’ α υ τό είνα ι και φ θ α ρ το ί. Σ χ η μ α τ ίζ ο ν τ α ι α π ό μ ια μ ό ν ο ω ο θ ή κ η και γ ι’ α υ τό ο ν ο μ ά ζ ο ν τα ι α π λ ο ί.
Ο κ α ρ π ό ς τ ο υ ς είν α ι μ ια ιδ ιό μ ο ρ φ η ρ ά γ α π ο υ λ έ γ ε τα ι εσ π ε ρ ίδ ιο . Έ χ ε ι σ χ ή μ α σ φ α ιρ ικ ό ή ω ο ε ιδ έ ς . Η ε π ιφ ά ν ε ια το υ μ π ο ρ ε ί να είνα ι λ εία , σ τιλ π ν ή , τρ α χ ε ία ή α υ λ α κ ω τ ή . Τ ο χ ρ ώ μ α τ ο υ ς είν α ι α π ό α ν ο ιχ τό κ ίτρ ιν ο μ έ χ ρ ι β α θ ύ π ο ρ το κ α λ ο κ ό κ κ ιν ο και σ ε ο ρ ισ μ έ ν α μ έ χ ρ ι β α θ ύ κ ό κ κ ιν ο .
Ο κ α ρ π ό ς α π ο τε λ ε ίτ α ι α π ό το π ε ρ ικ ά ρ π ιο , ε ν δ ο κ ά ρ π ιο και τα σ π έ ρ μ α τα . Τ ο π ε ρ ικ ά ρ π ιο α π ο τε λ ε ίτ α ι α π ό δ υ ο ζ ώ ν ε ς :
α ) μ ια ε ξ ω τ ε ρ ικ ή έ γ χ ρ ω μ η , τ ο fla v e d o , το ο π ο ίο π ε ρ ιέ χ ε ι τ η ν ε π ιδ ε ρ μ ίδ α π ο υ κ α λ ύ π τε τ α ι α π ό π α χ ιά ε φ υ μ ε ν ίδ α . Μ ε τά τη ν ε π ιδ ε ρ μ ίδ α υ π ά ρ χ ο υ ν σ υ μ π α γ ή σ τ ρ ώ μ α τ α κ υ τ τ ά ρ ω ν γ ε μ ά τ α χ λ ω ρ ο π λ ά σ τ ε ς οι ο π ο ίο ι κ α τά τ η ν ω ρ ίμ α ν σ η μ ε τ α τ ρ έ π ο ν τ α ι σ ε χ ρ ω μ ο π λ ά σ τ ε ς . Σ το ε ξ ω κ ά ρ π ιο υ π ά ρ χ ο υ ν α δ έ ν ε ς μ ε α ιθ έ ρ ια έλ α ια οι ο π ο ίο ι είν α ι υ π ε ύ θ υ ν ο ι γ ια τ η ν τ ρ α χ ύ τ η τ α τ η ς ε π ιφ ά ν ε ια ς το υ κ α ρ π ο ύ . Οι ε λ α ιο γ ό ν ο ι α υ το ί α δ έ ν ε ς π ρ ο σ δ ίδ ο υ ν σ το ν κ α ρ π ό έν α ιδ ια ίτερ ο χ α ρ α κ τη ρ ισ τικ ό ά ρ ω μ α , και β ) μ ια ε σ ω τ ε ρ ικ ή λ ε υ κ ή σ π ο γ γ ώ δ η ε π ιφ ά ν ε ια , το a lb e d o . Η ε π ιφ ά ν ε ια α υ τ ή σ χ η μ α τ ίζ ε τ α ι α π ό κ ύ τ τ α ρ α π ο υ σ τα μ α το ύ ν τις κ υ ττα ρ ο δ ια ιρ έ σ ε ις και κ α θ ώ ς α ν α γ κ ά ζ ο ν τ α ι ν α τ ε ν τ ω θ ο ύ ν γ ια ν α α κ ο λ ο υ θ ο ύ ν τη ν δ ιό γ κ ω σ η το υ κ α ρ π ο ύ σ χ η μ α τ ίζ ο υ ν μ ε γ ά λ ο υ ς μ ε σ ο κ υ τ τ ά ρ ιο υ ς π ό ρ ο υ ς .
Τ ο φ α γ ώ σ ιμ ο μ έ ρ ο ς το υ κ α ρ π ο ύ είνα ι το ε ν δ ο κ ά ρ π ιο , το ο π ο ίο α π ο τε λ ε ίτα ι α π ό χ υ μ ώ δ ε ις α σ κ ο ύ ς , τα α σ κ ίδ ια . Τ α σ π έ ρ μ α τα β ρ ίσ κ ο ν τα ι σ το ε σ ω τ ε ρ ικ ό τ ω ν κ α ρ π ό φ υ λ λ ω ν και π ε ρ ιβ ά λ λ ο ν τ α ι α π ό δ υ ο π ε ρ ιβ λ ή μ α τ α έν α ε σ ω τ ε ρ ικ ό π ο υ είναι π α χ ύ και έ ν α ε ξ ω τ ε ρ ικ ό π ο υ είν α ι λ ε π τ ό .
Π ο λ λ έ ς φ ο ρ έ ς σ ε μ ε ρ ικ έ ς π ο ικ ιλ ίε ς ε μ φ α ν ίζ ε τα ι έ ν α ς δ ε ύ τ ε ρ ο ς κ α ρ π ό ς χ ω ρ ίς φ λ ο ιό μ έ σ α σ τ ο ν κ ύ ρ ιο κ α ρ π ό . Ο ι π ο ικ ιλ ίε ς α υ τ έ ς ο ν ο μ ά ζ ο ν τα ι ο μ φ α λ ο φ ό ρ ε ς . Ό λ ε ς οι π ο ικ ιλ ίε ς είν α ι α υ τ ο σ υ μ β ίβ α σ τ ε ς και κ ά π ο ιε ς έ χ ο υ ν τ η ν ιδ ιό τη τα ν α π α ρ ά γ ο υ ν μ ικ ρ ό π ο σ ο σ τ ό ά σ π ε ρ μ ω ν κ α ρ π ώ ν . Τ ο φ α ιν ό μ ε ν ο α υ τό , γ ν ω σ τό ω ς π α ρ θ ε ν ο κ α ρ π ία , π α ρ α τ η ρ ε ίτ α ι ό τ α ν η γ ύ ρ η δ ε ν είν α ι ζ ω τικ ή . Σ ε μ ε ρ ικ έ ς π ο ικ ιλ ίε ς τα κ ύ ττα ρ α τ η ς γ ύ ρ η ς α π ο σ υ ν τ ίθ ε ν τ α ι ε ν ώ σ ε ά λ λ α σ υ ρ ρ ικ ν ώ ν ο ν τα ι και γ ίν ο ν τα ι σ τείρ α π ρ ιν ω ρ ιμ ά σ ο υ ν . Α υ τ ό σ υ μ β α ίν ε ι σ τις ο μ φ α λ ο φ ό ρ ε ς π ο ικ ιλ ίε ς .
Σ τ ο υ ς σ ύ γ χ ρ ο ν ο υ ς ε μ π ο ρ ικ ο ύ ς ο π ω ρ ώ ν ε ς υ π ά ρ χ ε ι η τά σ η ν α φ υ τ ε ύ ο ν τ α ι λ ίγ ες π ο ικ ιλ ίε ς , οι π ιο π α ρ α γ ω γ ικ έ ς και ό σ ε ς α ν τα π ο κ ρ ίν ο ν τα ι σ τις α π α ιτή σ ε ις τ η ς α γ ο ρ ά ς .
1 .3 Κ Λ ΙΜ Α Τ ΙΚ Ε Σ Κ Α Ι Ε Δ Α Φ ΙΚ Ε Σ Α Π Α ΙΤ Η Σ Ε ΙΣ
Τ α ε σ π ε ρ ιδ ο ε ιδ ή είνα ι ευ α ίσ θ η τα σ ε θ ε ρ μ ο κ ρ α σ ίε ς κ ά τω α π ό 0 ° 0 π ο υ δ ια ρ κ ο ύ ν π ο λ ύ χ ρ ό ν ο . Τ α ά ν θ η και οι ν ε ο σ χ η μ α τισ μ έ ν ο ι κ α ρ π ο ί είν α ι ε υ α ίσ θ η το ι σ το ψ ύ χ ο ς . Η α ν τ ο χ ή τ ο υ ς ε ξ α ρ τ ά τ α ι α π ό το ε ίδ ο ς , τ η ν π ο ικ ιλ ία , τη ν κ α τά σ τα σ η β λ ά σ τ η σ η ς το υ δ έ ν δ ρ ο υ και τη δ ιά ρ κ εια ψ ύ χ ο υ ς . Τ α π ιο ε υ α ίσ θ η τα είδ η είνα ι η λ ε μ ο ν ιά , η κιτρ ιά , η λ ιμ ε τ τ ία και τ ο Γ κ ρ έ ιπ -ψ ρ ο υ τ. Τ ο κ ρ ύ ο το υ χ ε ιμ ώ ν α ε υ ν ο ε ί το ν χ ρ ω μ α τ ισ μ ό τ ω ν π ο ρ τ ο κ α λ ιώ ν .
Ο ι υ ψ η λ έ ς θ ε ρ μ ο κ ρ α σ ίε ς π ρ ο κ α λ ο ύ ν ζ η μ ιέ ς , θ ε ρ μ ο κ ρ α σ ία π ά ν ω α π ό 3 7 ° 0 π ρ ο κ α λ ε ί κ α ρ π ό π τ ω σ η . Γ ε ν ικ ά η β λ ά σ τη σ η το υ δ έ ν δ ρ ο υ α ν α σ τέ λ λ ε τα ι σ ε θ ε ρ μ ο κ ρ α σ ίε ς ά ν ω τ ω ν 38 ° 0 . Α π α ιτείτα ι σ χ ε τικ ή υ γ ρ α σ ία 6 0 -6 5 % κ α θ ώ ς υ ψ η λ ό τ ε ρ η μ π ο ρ ε ί ν α π ρ ο κ α λ έ σ ε ι τη ν ε μ φ ά ν ισ η α σ θ ε ν ε ιώ ν . Τ α ε σ π ε ρ ιδ ο ε ιδ ή είνα ι ιδ ια ίτερ α α π α ιτ η τ ικ ά ω ς π ρ ο ς το έ δ α φ ο ς . Τ ο ά ρ ισ το ρ Η είν α ι 6 -6 .5 , ω ς κ α λ ύ τε ρ α ε δ ά φ η θ ε ω ρ ο ύ ν τ α ι τα β α θ ιά , γ ό ν ιμ α , α σ β ε σ το α ρ γ ιλ λ ώ δ η ε δ ά φ η μ ε π ε ρ ιε κ τικ ό τη τα σ ε α ν θ ρ α κ ικ ό α σ β έ σ τιο το π ο λ ύ 1 5 % . Ε υ δ ο κ ιμ ο ύ ν σ ε κ α λ ά α π ο σ τ ρ α γ γ ιζ ό μ ε ν α μη α λ α τ ο ύ χ α ε δ ά φ η . Π ρ έ π ε ι ν α α π ο φ ε ύ γ ο ν τα ι α μ μ ώ δ η , φ τ ω χ ά ή β α ρ ιά α ρ γ ιλ ώ δ η ε δ ά φ η γ ια τί π ρ ο κ α λ ο ύ ν τ α ι τ ρ ο φ ο π ε ν ίε ς . Τ α ε λ α φ ρ ά ε δ ά φ η ε ξα σ φ α λ ίζ ο υ ν π ρ ω ιμ ό τ η τ α και α ν ώ τ ε ρ η π ο ιό τ η τ α κ α ρ π ώ ν σ ε α ν τίθ ε σ η μ ε τα β α ρ ιά ε δ ά φ η .
Έ ν α ς ά λ λ ο ς σ η μ α ν τ ικ ό ς π α ρ ά γ ο ν τ α ς είν α ι το ν ε ρ ό , π ο υ είν α ι α π α ρ α ίτη το ιδ ια ίτερ α σ τις ξ ε ρ έ ς π ε ρ ιο χ έ ς . Ε κ τ ό ς ό μ ω ς α π ό τη ν δ υ ν α τ ό τ η τ α π ο τ ίσ μ α τ ο ς έχ ει σ η μ α σ ία και η π ο σ ό τ η τ α το υ , ιδ ια ίτερ α α ν π ε ρ ιέ χ ε ι α λ ά τι. Π ε ρ ισ σ ό τε ρ ο ε υ α ίσ θ η τη είν α ι η λ ε μ ο ν ιά .
Ο ο π ω ρ ώ ν α ς έ χ ε ι μ ε γ ά λ η ε π ιτυ χ ία ό τ α ν η ε γ κ α τά σ τα σ η το υ γ ίν ετα ι σ ε π ε ρ ιο χ έ ς μ ε θ ε ρ μ ό κα ι υ γ ρ ό κ λ ίμ α χ ω ρ ίς δ υ ν α τ ο ύ ς α ν έ μ ο υ ς και π α γ ε τ ο ύ ς α λ λ ά και χ ω ρ ίς α π ό τ ο μ ε ς μ ε τ α β ο λ έ ς τ η ς θ ε ρ μ ο κ ρ α σ ία ς .
1 .4 Ε Π ΙΚ Ο Ν ΙΑ Σ Η - Κ Α Ρ Π Ο Δ Ε Σ Η
Τ α ά ν θ η τ ω ν ε σ π ε ρ ιδ ο ε ιδ ώ ν μ π ο ρ ο ύ ν ν α ε π ικ ο ν ια σ το ύ ν φ υ σ ικ ώ ς , μ ε τη ν ε π α φ ή τ ω ν α ν θ ή ρ ω ν μ ε το σ τίγ μ α και τη ν μ ε τ α φ ο ρ ά τ η ς γ ύ ρ η ς α π ό τ ο υ ς α ν θ ή ρ ε ς σ το σ τίγ μ α , μ ε τ ο ν ά ν ε μ ο και τα έ ν τ ο μ α ( θ ρ ίπ ε ς , μ έ λ ισ σ ες , α κ ά ρ ε α ). Κ υ ρ ίω ς ό μ ω ς γ ίν ε τα ι μ ε μ έ λ ισ σ ε ς . Έ τσ ι τα ε σ π ε ρ ιδ ο ε ιδ ή χ α ρ α κ τη ρ ίζ ο ν τα ι ω ς ε ν το μ ό φ ιλ α .
Για τη ν σ υ λ λ ο γ ή ν έ κ τ α ρ ο ς οι μ έ λ ισ σ ες π ε ρ ιφ έ ρ ο ν τα ι μ ε τ α ξ ύ τ ω ν σ τ η μ ό ν ω ν και το υ υ π έ ρ ο υ μ ε τ α φ έ ρ ο ν τ α ς και γ ύ ρ η κ α τά τις π τ ή σ ε ις το υ ς . Η ε π ικ ο ν ία σ η εν ισ χ ύ ε τα ι α π ό τ η ν κ α τα σ κ ε υ ή το υ σ ώ μ α τ ο ς τ ω ν μ ε λ ισ σ ώ ν κ α θ ώ ς είν α ι σ κ ε π α σ μ έ ν ο μ ε ά φ θ ο ν ε ς τρ ίχ ε ς , κ α τ ά λ λ η λ ε ς ν α σ υ γ κ ρ α το ύ ν μ ε τ α ξ ύ τ ο υ ς π ο λ λ ο ύ ς α π ό το υ ς γ υ ρ ε ό κ ο κ κ ο υ ς .
Ο ι α ν ά γ κ ε ς ε π ικ ο ν ιά σ ε ω ς σ τα δ ιά φ ο ρ α είδ η ε σ π ε ρ ιδ ο ε ιδ ώ ν δ ε ν είν α ι α π ό λ υ τα οι ίδ ιες. Σ ε μ ε ρ ικ ά ε ίδ η υ π ά ρ χ ε ι α π ό λ υ τ ο ς α υ το σ τε ιρ ό τη ς . Ε π ίσ η ς σ η μ α ν τικ ή είναι και η π α ρ α γ ω γ ή ά σ π ε ρ μ ω ν κ α ρ π ώ ν χ ω ρ ίς γ ο ν ιμ ο π ο ίη σ η τ ω ν σ π ε ρ μ α τ ικ ώ ν β λ α σ τώ ν , γ ν ω σ τ ή ω ς τ ο φ α ιν ό μ ε ν ο τ η ς π α ρ θ ε ν ο κ α ρ π ία ς .
Η ο μ φ α λ ο φ ό ρ ο ς π ο ρ το κ α λ ιά Μ έ ρ λ ιν , η β θ ίε υ ιπ ο και π ο λ λ έ ς ά λ λ ε ς π ο ικ ιλ ίε ς π α ρ ά γ ο υ ν π α ρ θ ε ν ο κ α ρ π ικ ο ύ ς κ α ρ π ο ύ ς . Α ξ ιο σ η μ ε ίω τ ο είν α ι ε π ίσ η ς τ ο γ ε γ ο ν ό ς π ω ς σ τις δ ε ν δ ρ ώ δ ε ις κ α λ λ ιέ ρ γ ε ιε ς η π λ ο ύ σ ια α ν θ ο φ ο ρ ία δ ε ν κ α τα λ ή γ ε ι π ά ν τ ο τ ε σ ε κ α ρ π ο φ ο ρ ία . Για δ ιά φ ο ρ ο υ ς λ ό γ ο υ ς έν α μ ε γ ά λ ο μ έ ρ ο ς α π ό τα ά ν θ η δ ε ν γ ο ν ιμ ο π ο ιο ύ ν τ α ι ή α ν γ ο ν ιμ ο π ο ιη θ ο ύ ν δ ε ν ε ξε λ ίσ σ ο ν τα ι κ α ν ο ν ικ ά σ ε κ α ρ π ο ύ ς . Τ η ν γ ο ν ιμ ο π ο ίη σ η μ π ο ρ ε ί ν α ε μ π ο δ ίσ ο υ ν π ο λ λ ο ί π α ρ ά γ ο ν τ ε ς π ο υ έ χ ο υ ν σ χ έ σ η μ ε το π ε ρ ιβ ά λ λ ο ν .
Μ ε τά τ η ν γ ο ν ιμ ο π ο ίη σ η δ ε ν μ έ ν ο υ ν ό λ ο ι οι κ α ρ π ο ί σ το δ έ ν δ ρ ο μ έ χ ρ ι τ ο σ τά δ ιο τ η ς ω ρ ιμ ό τ η τ α ς . Α π ό α υ τ ο ύ ς έ ν α μ ε γ ά λ ο π ο σ ο σ τ ό π έ φ τ ε ι και έ χ ο υ μ ε κ α ρ π ό π τω σ η . Η κ α ρ π ό π τ ω σ η είν α ι ω φ έ λ ιμ η σ ε π ε ρ ιπ τ ώ σ ε ις π ο υ έ χ ο υ μ ε υ π ε ρ β ο λ ικ ή κ α ρ π ο φ ο ρ ία και κ ιν δ υ ν ε ύ ο υ ν ν α μ ε ίν ο υ ν π ο λ ύ μ ικ ρ ο ί οι κ α ρ π ο ί. Η υ π ε ρ β ο λ ικ ή ό μ ω ς κ α ρ π ό π τ ω σ η είν α ι α ν ε π ιθ ύ μ η τ η για τί μ ε ιώ ν ε ι τ η ν π α ρ α γ ω γ ή .
1 .5 Π Ο ΙΚ ΙΛ ΙΕ Σ
Π ορτοκάλια
Ο ι π ο ικ ιλ ίε ς τ η ς π ο ρ τ ο κ α λ ιά ς δ ια ιρ ο ύ ν τα ι σ ε τέ σ σ ε ρ ις μ ε γ ά λ ε ς κ α τη γ ο ρ ίε ς : Α . Σ τα κ ο ιν ά π ο ρ τ ο κ ά λ ια
Β. Σ τα ο μ φ α λ ο φ ό ρ α Γ. Σ τα α ιμ α τ ό χ ρ ω μ α Δ . Σ τα γ λ υ κ ά π ο ρ τ ο κ ά λ ια
A . κ ο ιν έ ο π ο ικ ιλ ίε ο
1. κ ο ιν ό Ά ρ τ α ς - μ ε κ α ρ π ό μ έ τρ ιο υ μ ε γ έ θ ο υ ς και σ χ ή μ α σ φ α ιρ ικ ό ή ελ α φ ρ ιά π λ α κ έ . Η ε π ιδ ε ρ μ ίδ α το υ ς είνα ι λ ε ία και έχ ει μ έ τρ ιο π ά χ ο ς .
2. J a ffa - κ α ρ π ό ς μ έ τρ ιο ς , σ φ α ιρ ικ ό ς ή ε π ιμ ή κ η ς . Σ ά ρ κ α μ ε τ ρ ίω ς τρ υ φ ε ρ ή , μ ε α ν ο ιχ τ ό π ο ρ το κ α λ ί χ ρ ώ μ α , χ υ μ ώ δ η ς και μ ε κ α λ ή γ ε ύ σ η . Π ο ικιλία ο λ ιγ ό σ π ε ρ μ η , μ ε σ ο π ρ ώ ιμ η .
3. S a lu s tia n a - κ α ρ π ό ς μ έ τρ ιο ς ω ς μ ε γ ά λ ο ς , μ ά λ λ ο ν σ φ α ιρ ικ ό ς . Σ ά ρ κ α τ ρ υ φ ε ρ ή , χ υ μ ώ δ η ς , γ λ υ κ ιά και μ ε π ο λ ύ κ α λ ή γ ε ύ σ η . Π ο ικιλία ά σ π ε ρ μ η κα ι π ο λ ύ π ρ ώ ιμ η .
4 . S h a m u ti- κ α ρ π ό ς μ έ τρ ιο ς ω ς μ ε γ ά λ ο ς , ω ο ε ιδ ή ς . Σ ά ρ κ α σ υ ν ε κ τικ ή , τ ρ υ φ ε ρ ή , χ υ μ ώ δ η ς , γ λ υ κ ιά και α ρ ω μ α τικ ή . Η π ο ικ ιλ ία α υ τή ο ν ο μ ά ζ ε τα ι S h a m u ti σ το Ισ ρ α ή λ ε ν ώ σ τη ν Ε υ ρ ώ π η είνα ι γ ν ω σ τή σ α ν J a ffa . Είναι ε υ α ίσ θ η τ η σ τη ν θ ε ρ μ ό τ η τ α και τ η ν ξη ρ α σ ία ό τα ν α ν θ ο φ ο ρ ε ί.
5. V a le n c ia - κ α ρ π ό ς μ ε γ ά λ ο ς , ε π ιμ ή κ η ς ω ς σ φ α ιρ ικ ό ς . Σ ά ρ κ α π ο λ ύ χ υ μ ώ δ η ς , μ ε κ α λ ή γ εύ σ η , α λ λ ά λ ίγ ο ξιν ή . Π ο ικιλ ία ά σ π ε ρ μ η ή ο λ ιγ ό σ π ε ρ μ η , π ο λ ύ ό ψ ιμ η (η ο ψ ιμ ό τε ρ η ). ( ε ικ ό ν α 7 )
Εικόνα 7: Π ορ τοκάλια V alen cia α. το Μ άιο β. τον Α ύγουστο.
Β. ο υ ω α λ ο ω ό ο ε ο π ο ικ ιλ ίε ο (εικ ό ν α 81
1. Μ έ ρ λ ιν ή W a s h in g to n N a v e l - κ α ρ π ό ς μ ε γ ά λ ο ς , σ φ α ιρ ικ ό ς και ω ο ε ιδ ή ς . Φ λ ο ιό ς π α χ ύ ς , ε λ α φ ρ ά κ ο κ κ ώ δ η ς . Σ ά ρ κ α τρ α γ α ν ή , τ ρ υ φ ε ρ ή , π λ ο ύ σ ια σ ε ά ρ ω μ α , γ ε υ σ τικ ή και μ ε τρ ίω ς χ υ μ ώ δ η ς . Π ο ικιλ ία ά σ π ε ρ μ η , π ρ ώ ιμ η . 2. N a v e llin a , N e w H a ll - κ α ρ π ό ς μ έ σ ο ς ω ς μ έ τρ ια μ ε γ ά λ ο ς , σ φ α ιρ ικ ό ς ,
ω ο ε ιδ ή ς . Σ ά ρ κ α β α θ ύ χ ρ ω μ η , χ υ μ ώ δ η ς , γ λ υ κ ιά . Π ο ικιλ ία ά σ π ε ρ μ η και π ο λ ύ π ρ ώ ιμ η , (ε ικ ό ν α 9)
Ε ικόνα 8: Ου<ραλο<ρόοα π οοτοκάλια
Εικόνα 9: Π οικιλίες α. Μ έολιν, β. Newhail.
Γ. α ιυ α τ ό γ ο ω υ ε ο π ο ικ ιλ ίε ο
Ε ίνα ι α υ τ έ ς π ο υ έ χ ο υ ν κ ό κ κ ιν ο ή ρ ό δ ιν ο χ ρ ώ μ α σ το φ λ ο ιό σ τη σ ά ρ κ α και σ τ χ υ μ ό κα ι είνα ι γ ν ω σ τ έ ς σ α ν σ α γ κ ο υ ίν ια , α π ό τη ν ιτα λική τ ο υ ς ο ν ο μ α σ ία .
1. M g rg - κ α ρ π ό ς μ έ τ ρ ιο ς ω ς μ ε γ ά λ ο ς , σ τρ ο γ γ υ λ ό ς . Σ ά ρ κ α β α θ ύ χ ρ ω μ η , χ υ μ ώ δ η ς και μ ε ε υ χ ά ρ ισ τ η γ ε ύ σ η . Π ο ικιλία ά σ π ε ρ μ η ω ρ ιμ ά ζ ε ι π ο λ ύ π ρ ώ ιμ α .
Π ρ ο ε ρ χ ό μ ε ν η α π ό Σ ικ ελ ία .
2. T a r p c c p - κ α ρ π ό ς μ έ τ ρ ιο ς ω ς μ ε γ ά λ ο ς , σ τ ρ ο γ γ υ λ ό ς . Σ ά ρ κ α κ ά π ω ς σ υ ν εκ τικ ή , χ υ μ ώ δ η ς , β α θ ύ χ ρ ω μ η και γ ε υ σ τικ ή . Π ο ικιλία ά σ π ε ρ μ η ή ο λ ιγ ό σ π ε ρ μ η , μ ε σ ο π ρ ώ ιμ η .
3. Γ ρ υ ρ ίτ σ η ς - ε λ λ η ν ικ ή π ο ικ ιλ ία . Έ χ ει ε ξ α ιρ ε τικ ή γ ε ύ σ η . Ο κ α ρ π ό ς είνα ι μ ικ ρ ό ς, σ φ α ιρ ικ ό ς , δ ια τη ρ ε ίτα ι π ά ν ω σ το δ έ ν δ ρ ο μ έ χ ρ ι το ν Α π ρ ίλ ιο . Έ χ ε ι κ ο υ κ ο ύ τσ ια .
Δ . ν λ υ κ έ ο π ο ικ ιλ ίε ο
Ο ι γ λ υ κ ό χ υ μ ε ς π ο ικ ιλ ίε ς π ο υ κ ο ιν ά λ έ γ ο ν τα ι « ν τό λ τσ α » , ε μ φ α ν ίζ ο ν τα ι π ρ ώ τ α σ τη ν α γ ο ρ ά , είν α ι π ο ικ ιλ ίε ς π ο υ δ ε ν κ α τα ν α λ ώ ν ο ν τα ι τό σ ο σ τις ε υ ρ ω π α ϊκ έ ς χ ώ ρ ε ς ω σ τό σ ο έ χ ο υ ν ζ ή τη σ η σ τ ο υ ς α ρ α β ικ ο ύ ς λ α ο ύ ς .
1. U rn a - έ χ ε ι ε λ α φ ρ ά κ ίτρ ιν η σ ά ρ κ α , τ ρ υ φ ε ρ ή και χ υ μ ώ δ η . Π ρ ώ ιμ η π ο ικιλία .
Λ ε υ ό ν ια
Υ π ά ρ χ ο υ ν δ υ ο τ ύ π ο ι λ ε μ ο ν ιά ς , α π ’ το ν έ ν α τ ύ π ο π α ρ ά γ ο ν τα ι τα κ ο ιν ά λ ε μ ό ν ια μ ε μ ε γ ά λ η ο ξ ύ τ η τ α και α π ’ τ ο ν δ ε ύ τ ε ρ ο τύ π ο π α ρ ά γ ο ν τα ι τα γ λ υ κ ο λ έ μ ο ν α μ ε χ α μ η λ ή ο ξ ύ τ η τ α .
Σ τα κ ο ιν ά λ ε υ ό ν ια α ν ή κ ο υ ν οι π ο ικ ιλ ίε ς :
1. E u re k a - κ α ρ π ό ς μ ά λ λ ο ν μ ικ ρ ό ς , ε λ λ ε ιπ τικ ό ς . Ο φ λ ο ιό ς μ ε μ έ τρ ιο π ά χ ο ς , λ ίγ ο τ ρ α χ ύ ς . Σ ά ρ κ α π ρ α σ ιν ο κ ίτρ ιν η , π λ ο ύ σ ια σ ε χ υ μ ό και α ρ κ ε τ ά ξιν ή . Ε ίνα ι π ο ικ ιλ ία ά σ π ε ρ μ η μ ε π α ρ α γ ω γ ή κ α ρ π ώ ν ό λ ο το χ ρ ό ν ο .
2. L is b o n - κ α ρ π ό ς μ έ τ ρ ιο ς , ε λ λ ε ιπ τικ ό ς . Η σ ά ρ κ α είνα ι τ ρ υ φ ε ρ ή π ο λ ύ ξιν ή και π λ ο ύ σ ια σ ε χ υ μ ό . Π ο ικιλ ία ά σ π ε ρ μ η , π ο υ δ ίνει κ α ρ π ο ύ ς σ το τ έ λ ο ς το υ χ ε ιμ ώ ν α ή σ τις α ρ χ έ ς τ η ς ά ν ο ιξη ς .
3. In te rd p n a tp - κ α ρ π ό ς μ ε γ ά λ ο ς , ε π ιμ ή κ η ς ή κ υ λ ιν δ ρ ικ ό ς . Μ έ τρ ιο υ π ά χ ο υ ς φ λ ο ιό , π ο λ ύ λ ε ίο ς κα ι σ τ ιλ π ν ό ς . Η σ ά ρ κ α π ρ α σ ιν ο κ ίτρ ιν η , τρ α γ α ν ή π λ ο ύ σ ια σ ε χ υ μ ό και ξ ιν ή σ τ η ν γ ε ύ σ η . Π ο ικιλ ία ο λ ιγ ό σ π ε ρ μ η και π ρ ώ ιμ η μ ε π α ρ α γ ω γ ή κ υ ρ ίω ς το φ θ ιν ό π ω ρ ο κα ι τ η ν ά ν ο ιξη .
4. S a n ta T e re z a - α ν θ ε κ τικ ή π ο ικ ιλ ία σ τη ν κ ο ρ υ φ ο ξ ή ρ α
5. Μ α γ λ η ν ή - κ α ρ π ό ς μ έ τρ ιο ς , ε λ λ ε ιπ τικ ό ς . Ο φ λ ο ιό ς είνα ι λ ε π τ ό ς και π ο λ ύ λ είο ς . Η σ ά ρ κ α π λ ο ύ σ ια σ ε χ υ μ ό α ρ ω μ α τικ ή και ξιν ή . Π ο ικιλία ο λ ιγ ό σ π ε ρ μ η μ ε π α ρ α γ ω γ ή φ θ ιν ό π ω ρ ο και χ ε ιμ ώ ν α .
6. Κ α ρ υ σ τ ιν ή - κ α ρ π ό ς μ έ τρ ιο ς και ε π ιμ ή κ η ς . Φ λ ο ιό ς μ ε μ έ τρ ιο π ά χ ο ς κα ι τρ α χ ύ ς . Η σ ά ρ κ α π λ ο ύ σ ια σ ε χ υ μ ό και ξιν ή . Π ο ικιλία ο λ ιγ ό σ π ε ρ μ η , μ ε π α ρ α γ ω γ ή μ ό ν ο α π ό τα τ έ λ η φ θ ιν ο π ώ ρ ο υ μ έχ ρ ι τις α ρ χ έ ς ά ν ο ιξη ς .
7. Α δ α μ ο π ο ύ λ ο υ - κ α ρ π ό ς μ ε μ έ γ ε θ ο ς μ έ τρ ιο ω ς μ ε γ ά λ ο . Ο φ λ ο ιό ς έ χ ε ι μ έ τρ ιο ω ς μ ε γ ά λ ο π ά χ ο ς και ε π ιφ ά ν ε ια τρ α χ ιά . Η σ ά ρ κ α π λ ο ύ σ ια σ ε χ υ μ ό και ξιν ή ,
(ε ικ ό ν α 10 )
Σ τα γ λ υ κ ο λ έ μ ο ν α α ν ή κ ο υ ν :
1. D o rs h a p o - μ ο ιά ζ ε ι μ ε τη ν E u re k a και έχ ει σ ά ρ κ α μ ε χ ρ ώ μ α κ ίτρ ιν ο και γ ε ύ σ η γ λ υ κ ιά .
Εικόνα 10: Ποικιλίες λεμ ο νιάς α. Interdonato, β. Α δαμοπ ούλου, γ. Μ αγληνή.
Μ α ν τα ρ ίν ια
Υ π ά ρ χ ο υ ν δ ιά φ ο ρ ε ς π ο ικ ιλ ίε ς μ α ν τα ρ ιν ιά ς π ο υ θ α μ π ο ρ ο ύ σ α ν ν α χ ω ρ ισ το ύ ν σ ε τ έ σ σ ε ρ ις μ ε γ ά λ ε ς ο μ ά δ ε ς . Σ τ η ν ο μ ά δ α το υ μ ε σ ο γ ε ια κ ο ύ μ α ν τα ρ ιν ιο ύ , τ η ν ο μ ά δ α τ ο υ κ ο ιν ο ύ μ α ν τα ρ ιν ιο ύ , τη ν ο μ ά δ α τ ω ν π ο ικ ιλ ιώ ν S a ts u m a και τη ν ο μ ά δ α τ ω ν π ο ικ ιλ ιώ ν K in g .
Σ τ η ν ο υ ά δ α τ ο υ υ ε σ ο ν ε ια κ ο ύ υ α ν τα ο ιν ιο ύ α ν ή κ ο υ ν τα μ α ν τα ρ ίν ια π ο υ κ α λ λ ιε ρ γ ο ύ ν τα ι σ τις χ ώ ρ ε ς τ η ς Μ ε σ ο γ είο υ . Ο κ α ρ π ό ς είν α ι μ έ σ ο υ μ ε γ έ θ ο υ ς μ ε λ ε π τ ό και λ ε ίο φ λ ο ιό . Π ο ικ ιλ ία π ο λ ύ σ π ε ρ μ η και μ ε σ ο π ρ ώ ιμ η μ ε έ ν τ ο ν ο φ α ιν ό μ ε ν ο τη ς π α ρ ε ν ια υ τ ο φ ο ρ ία ς . (ε ικ ό ν α 13)
Σ τ η ν δ ε ύ τ ε ο η ο υ ά δ α α ν ή κ ο υ ν η Κ λ η υ ε ν τίν η κα ι η E n c o re - Κ λ η μ ε ν τ ίν η μ ε κ α ρ π ό μ ικ ρ ό μ έ χ ρ ι μ έ τρ ιο , μ ε σ χ ή μ α σ φ α ιρ ικ ό (ε ικ ό ν α 1 1 ). Ο φ λ ο ιό ς έ χ ε ι μ έ τρ ιο π ά χ ο ς , είν α ι λ ε ίο ς και έ χ ε ι χ ρ ώ μ α β α θ ύ π ο ρ το κ α λ ί. Η σ ά ρ κ α έχ ει τ ο ίδιο χ ρ ώ μ α , είναι τ ρ υ φ ε ρ ή , χ υ μ ώ δ η ς , γ ε υ σ τικ ή , γ λ υ κ ιά και α ρ ω μ α τικ ή . Ε ίνα ι α ν ε κ τικ ή σ το κ ρ ύ ο . E n c o re - π ο ικ ιλ ία μ ε μ έ τ ρ ιο κ α ρ π ό (εικ ό ν α 12). Ο φ λ ο ιό ς είν α ι λ ε π τ ό ς , λ είο ς, π ο ρ τ ο κ α λ ο κ ίτ ρ ιν ο ς . Η σ ά ρ κ α έχ ει β α θ ύ π ο ρ το κ α λ ί χ ρ ώ μ α είνα ι σ υ ν ε κ τικ ή και τ ρ υ φ ε ρ ή , π λ ο ύ σ ια σ ε χ υ μ ό και γ ε υ σ τικ ή . Π ο ικιλία π ο λ ύ ό ψ ιμ η π ο υ έχ ει τ η ν τά σ η να π α ρ ε ν ια υ τ ο φ ο ρ ε ί.
Ε ικ ό ν α 11: Π ο ικ ιλ ία Κ λ η μ ε ν τ ίν η .
Ε ικ ό ν α 1 2 :Π ο ικ ιλ ία E n c o re .
Σ τ η ν το ίτ η ο υ ά δ α π κ S a ts u m a α ν ή κ ο υ ν μ α ν τα ρ ίν ια π ο υ π ρ ο ή λ θ α ν α π ’ το π ε ρ ίφ η μ ο μ α ν τα ρ ίν ι τ η ς Ια π ω ν ία ς , ο κ α ρ π ό ς τ η ς έ χ ε ι μ ικ ρ ό ω ς μ ε γ ά λ ο μ έ γ ε θ ο ς , σ χ ή μ α σ φ α ιρ ικ ό και φ λ ο ιό λ ε π τ ό δ ε ρ μ α τ ώ δ η και λείο . Η σ ά ρ κ α έ χ ει π ο ρ τ ο κ α λ ί χ ρ ώ μ α και είν α ι τ ρ υ φ ε ρ ή , π ο λ ύ α ρ ω μ α τικ ή και λ ίγ ο υ π ό ξιν η . Ε ίνα ι ά σ π ε ρ μ η και π ο λ ύ π ρ ώ ιμ η .
Σ τ η ν τ έ τ α ρ τ η ο υ ά δ α . οι υ α ν τα ο ιν ιέ ε K in g έ χ ο υ ν μ ε γ ά λ ο μ έ γ ε θ ο ς . Ο φ λ ο ιό ς είν α ι α ρ κ ε τ ά π α χ ύ ς και η ε π ιφ ά ν ε ια το υ ε λ α φ ρ ώ ς τρ α χ ιά . Η σ ά ρ κ α έ χ ε ι χ ρ ώ μ α π ο ρ το κ α λ ί, είν α ι τ ρ υ φ ε ρ ή , όχι π ο λ ύ χ υ μ ώ δ η ς και γ ε υ σ τικ ή . Π ο ικιλία ο λ ιγ ό σ π ε ρ μ η .
Εικόνα 13: Ποικιλία κοινό μανταρίνι.
Γ κ ο ε ιπ Φ ο ο υ τ
Η ε λ λ η ν ικ ή ο ν ο μ α σ ία είν α ι β ο τ ρ υ ό κ α ρ π ο ς . Ο ι π ο ικ ιλ ίε ς το υ γ κ ρ ε ιπ φ ρ ο υ τ τ α ξ ιν ο μ ο ύ ν τ α ι σ ε δ υ ο ο μ ά δ ε ς : tic κο ιν έο και tic α ιυ α τ ό γ ο ω υ ε ο .
Κ ο ιν έ ο π ο ικ ιλ ίε ο
1. M a rc h S e e d le s s ο κ α ρ π ό ς τη ς έχ ει μ έ σ ο μ έ γ ε θ ο ς και σ χ ή μ α π λ α κ έ . Ο φ λ ο ιό ς είν α ι λ ε π τ ό ς , π ο λ ύ λ ε ίο ς και α ν ο ιχ το κ ίτρ ιν ο ς . Η σ ά ρ κ α είν α ι λ ε υ κ ή , τρ υ φ ε ρ ή , π λ ο ύ σ ια σ ε χ υ μ ό και π ο λ ύ γ ε υ σ τικ ή . Ε ίνα ι π ο ικ ιλ ία ά σ π ε ρ μ η ή ο λ ιγ ό σ π ε ρ μ η και ό ψ ιμ η .
Α ιυ α τ ό ν ο ω υ ε ο π ο ικ ιλ ίε ο
1. F o s te r- ο κ α ρ π ό ς τ η ς έ χ ει μ έ τρ ιο ω ς μ ε γ ά λ ο μ έ γ ε θ ο ς και σ χ ή μ α σ φ α ιρ ικ ό . Η σ ά ρ κ α είν α ι λ ε υ κ ή α λ λ ά σ ε ε υ ν ο ϊκ έ ς σ υ ν θ ή κ ε ς γ ίν ετα ι ρ ό δ ιν η , είνα ι τ ρ υ φ ε ρ ή και γ ε υ σ τικ ή . Ε ίν α ι π ο ικ ιλ ία π ο λ ύ σ π ε ρ μ η και μ ε σ ο π ρ ώ ιμ η .
2. R u b y - ο ο κ α ρ π ό ς τ η ς έχ ει μ έ τρ ιο μ έ γ ε θ ο ς και σ χ ή μ α σ φ α ιρ ικ ό . Ο φ λ ο ιό ς έχ ει π ο ρ τ ο κ α λ ί χ ρ ώ μ α και η σ ά ρ κ α ρ ό δ ιν ο . Ε ίνα ι π ο ικ ιλ ία ά σ π ε ρ μ η ή ο λ ιγ ό σ π ε ρ μ η και μ ε σ ο π ρ ώ ιμ η .
3. R e d b lu s h - ά σ π ε ρ μ η , π ιο κ ό κ κ ιν η σ ε υ ψ η λ έ ς θ ε ρ μ ο κ ρ α σ ίε ς .
4 . S ta r R u b y - κ ό κ κ ιν η , ά σ π ε ρ μ η , μ ε κ ό κ κ ιν ο φ λ ο ιό , π ο λ ύ δ η μ ο φ ιλ ή ς , κ υ κ λ ο φ ο ρ ε ί α π ό τ ο ν Α π ρ ίλ ιο και μ ε τά .(ε ικ ό ν α 14)
Ε ικ ό ν α 14: Κ α ρ π ο ί π ο ικ ιλ ία ς S ta r R u b y το κ α λ ο κ α ίρ ι.
Ν ε ρ α ν τ ζ ιά
Ο ι π ο ικ ιλ ίε ς τ η ς ν ε ρ α ν τζ ιά ς κ α τα τά σ σ ο ν τα ι σ ε τ ρ ε ις ο μ ά δ ε ς : 1. Τ ις ο ξ ύ χ υ μ ε ς κ ο ιν έ ς ν ε ρ α ν τζ ιέ ς .
2. Τ ις γ λ υ κ ό ξ ιν ε ς ν ε ρ α ν τζ ιέ ς .
3. Τ ις δ ιά φ ο ρ ε ς κ ο ιν έ ς ο ξ ύ χ υ μ ε ς ν ε ρ α ν τζ ιέ ς .
Κ ιτο ιά
Ο ι π ο ικ ιλ ίε ς τ η ς κ ιτρ ιά ς τ α ξιν ο μ ο ύ ν τα ι σ ε δ υ ο ο μ ά δ ε ς : τις ο ξ ύ χ υ μ ε ς και τις γ λ υ κ ό χ υ μ ε ς .
Λ ιυ ε τ τ ία
Δ ια χ ω ρ ισ μ ό ς σ τις π ο ικ ιλ ίε ς ίδ ιο ς μ ε τ η ς κ ιτρ ιά ς.
Φ ο ά π α
Ο ι π ο ικ ιλ ίε ς τ η ς φ ρ ά π α ς τα ξιν ο μ ο ύ ν τα ι σ ε τέ σ σ ε ρ ις ο μ ά δ ε ς : 1. Τ η ν ο μ ά δ α τ ω ν κ ο ιν ώ ν π ο ικ ιλ ιώ ν
2 . Τ η ν ο μ ά δ α τ ω ν α ιμ α τ ό χ ρ ω μ ω ν π ο ικ ιλ ιώ ν 3. Τ η ν ο μ ά δ α τ ω ν γ λ υ κ ό χ υ μ ω ν π ο ικ ιλ ιώ ν 4 . Τ η ν ο μ ά δ α τ ω ν ο μ φ α λ ο φ ό ρ ω ν π ο ικ ιλ ιώ ν
Κ ο υ υ κ ο υ ά τ
Θ ε ω ρ ε ίτ α ι ε ίδ ο ς το υ γ έ ν ο υ ς Ρ ο ιΙυ η β ΙΙο . (ε ικ ό ν α 1 5 ) Ο ι κ α ρ π ο ί το υ έ χ ο υ ν π ο λ ύ μ ικ ρ ό μ έ γ ε θ ο ς , φ λ ο ιό π ο λ τ ώ δ η και γ λ υ κ ό π ο υ είν α ι και το β ρ ώ σ ιμ ο μ έ ρ ο ς το υ . Τ ο κ ο υ μ - κ ο υ ά τ κ α λ λ ιε ρ γ ε ίτα ι μ ό ν ο σ τη ν Κ έ ρ κ υ ρ α .
ε ικ ό ν α 15: κ ο υ μ κ ο υ ά τ Τ ο ίπ τ ε ο ο
Ε ίν α ι τ ο μ ό ν ο φ υ λ λ ο β ό λ ο ε ίδ ο ς . Ο κ α ρ π ό ς είνα ι σ τ ρ ο γ γ υ λ ό ς ή λ ίγ ο α χ λ α δ ό μ ο ρ φ ο ς , χ ν ο υ δ ω τ ό ς μ ε χ ρ ώ μ α λ ε μ ο ν ιο ύ . Ο φ λ ο ιό ς είν α ι τ ρ α χ ύ ς μ ε π ο λ λ ο ύ ς ε λ α ιο φ ό ρ ο υ ς α δ έ ν ε ς . Ο χ υ μ ό ς το υ είνα ι ξ ιν ό ς και π ε ρ ιέ χ ε ι π ο λ λ ά σ τα γ ο ν ίδ ια σ τυ φ ο ύ λ α δ ιο ύ .
1 .6 Π Ο Λ Λ Α Π Λ Α Σ ΙΑ Σ Μ Ο Σ
Τ α ξ ιν ό δ ε ν δ ρ α π ο λ λ α π λ α σ ιά ζ ο ν τα ι μ ε ε μ β ο λ ια σ μ ό τ η ς ε π ιθ υ μ η τ ή ς π ο ικ ιλ ία ς π ά ν ω σ ε δ ια λ ε γ μ έ ν α σ π ο ρ ό φ υ τ α . Μ ε α υ τό ν τ ο ν τ ρ ό π ο δ ια δ ίδ ε τα ι π ά ν τ ο τ ε η ε π ιθ υ μ η τ ή π ο ικ ιλ ία και τα δ έ ν δ ρ α π α ρ ά γ ο υ ν ο μ ο ιό μ ο ρ φ ο υ ς κ α ρ π ο ύ ς .
Υ π ά ρ χ ε ι μ ε γ ά λ η σ ειρ ά υ π ο κ ε ιμ έ ν ω ν α π ’ τα ο π ο ία ε π ιλ έ γ ο υ μ ε α υ τό π ο υ α ν τ α π ο κ ρ ίν ε τ α ι κ α λ ύ τ ε ρ α σ τις α π α ιτή σ ε ις μ α ς. Σ τη χ ώ ρ α μ α ς χ ρ η σ ιμ ο π ο ιε ίτα ι ιδ ια ίτερ α τ ο υ π ο κ ε ίμ ε ν ο τ η ς Ν ε ρ α ν τζ ιά ς για τί π α ρ ο υ σ ιά ζ ε ι κ α λ ή σ υ μ β α τ ό τ η τ α και α ν τ ο χ ή σ ε α σ θ έ ν ε ιε ς και ν η μ α τ ώ δ ε ις .
πολλαπλασιασμός με εμβολιασμό
Ε ίνα ι η π ιο σ υ ν η θ ισ μ έ ν η μ έ θ ο δ ο ς π ο λ λ α π λ α σ ια σ μ ο ύ , μ ε ε ν ο φ θ α λ μ ισ μ ό τη ς ε π ιθ υ μ η τ ή ς π ο ικ ιλ ία ς σ ε σ π ο ρ ό φ υ τ α υ π ο κ ε ίμ ε ν α . Ε κ τ ό ς α π ό τ ο ν κ α θ α ρ ά π ο λ λ α π λ α σ ια σ τ ικ ό σ κ ο π ό