ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΙΔΡΥΜ Α Κ Α ΒΑ Λ Α Σ ΣΧΟΛΗ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ & ΟΙΚΟΝΟΜ ΙΑΣ
ΤΜ ΗΜ Α ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ
ΘΕΜΑ; Βιβλία Γ' κατηγορίας; Εγγραιρές τακτοποίησης, εγγραιρες κλεισίματος ισολογισμού, εξαγωγή αποτελέσματος. Δήλωση φορολογίας εισοδήματος Ε Π Ε, A Ε και δήλωση Ε3.
Υπεύθυνος καθηγητής: ΙΉΠΙΛΙΑΓΚΟΠΟΥΛΟΣ ΜΙΧΑΗΛ Από τον σπουδαστή; ΣΑΡΗΓΙΑΝΝΗ ΣΤΑΥΡΟ
ΚΑΒΑΛΑ ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2003
/ ijb i
ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΙΔΡΥΜ Α Κ ΑΒΑΛΑΣ ΣΧΟΛΗ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ & ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ
ΤΜΗΜΑ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΕΗΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ
ΘΕΜΑ: Βιβλία Γ' κατηγορίας; Εγγραφές τακτοποίησης, εγγραφές κλεισίματος ισολογισμού. εξαγωγή αποτελέσματος. Δήλωση φορολογίας εισοδήματος Ε Π Ε, A Ε και δήλωση Ε3.
Υπεύθυνος καθηγητής: ΠΙΠΙΛΙΑΓΚΟΠΟΥΛΟΣ ΜΙΧΑΗΛ Από τον σπουδαστή: ΣΑΡΗΓΙΑΝΝΗ ΣΤΑΥΡΟ
ΚΑΒΑΛΑ ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2003
ΠΙΝΑΚΑΣ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΩΝ Πρό)Λγος
ΕιοοηΌίγή
MEPOL Α': ΘΕΩΡΗΤΙΚΟ ΠΡΑΚΤΙΚΟ
ΚΕΦΑΛΑΙΟ I: ΓΕΝΙΚΗ ΑΝΑΦΟΡΑ ΣΕ Α. Ε ΚΑΙ Ε.Π.Ε. Σ ύ. I
11 Τήρηση βφ)^ων μιας Ε Π.Ε Σε>. 2
1.2 Τήρηση βιβίίων μιας Α.Ε. ... Σε>. 3
ΚΕΦΛΑΑ10 2: ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΤΙΚΗ ΠΕΡΙΟΔΟΣ Σελ 7
2 .1 Περιεχόμενα διαχειριστικής χερώόου Σελ 7
ΚΕΦΑ.ΔΑ10 3: ΣΥΝΤΑΞΗ A ΠΡΟΣΩΡΙΝΟΥ ΙΣΟΖΥΓΙΟΥ(ΕΣΩΤΕΡΙΚΗ ΑΠΟΓΡΑΦΗ)
3.1 Είδη ισοζυγίων'... .. ... Σε>. 10 3.2 Σκοιιόςτωνισοζυγίων... ... Σε>. 10 3.3 Το Α’ προσωρινό ισοζύγιο... Σελ 11 3.4 Υπόδειγμα A ' προσωρινού ισοζυγίου... ... Σε>. 12
ΚΕΦ ΑΔΑΙΟ 4: ΑΠΟΓΡΑΦΗ - ΑΠΟΤΙΜΗΣΗ - ΑΠΟΣΒΕΣΕΙΣ Σελ 14
4.1Απογραφή... Σελ 14
4 1 1 Είδη απογραφής... ... Σελ 14 4.1.2 Απογροφή τέλους χρήσεως... Σελ 15 4 2 Αποτίμηση... Σελ 17 4.2.1 Αποτίμηση παγίων περιουσιακών στοιχείων... Σελ 17 4.2.2 Αποτίμηση αποθεμάτων... Σελ 18 4.2.3 Αποτίμηση απαιτήσεων... Σελ 24 4.2.4 Αποτίμηση απαιτήσεων και υποχρεώσεων σε ξένο νόμισμα... Σελ 25 4.3 Αποσβέσεις... Σελ 26 4.3.1 Μέθοδοι αποσβέσεων... ... ... Σλλ.27 4.3.2 Ο λογιστικός χειρισμός των αποσβέσεων ... Σελ 28
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 5: ΕΓΓΡΑΦΕΣ ΠΡΟΣΑΡΜΟΓΗΣ Σελ30
5.1 Συμφωνία ταμείου... ... Σελ 30 5.2 Τακτοποίηση διαφόρων από επισφαλείς απαιτήσεις... Σελ 32 5.3 Τακτοποίηση διαφορών από τόκους απαιτήσεων... Σελ 33 5.4 Τακτοποίηση διαφορών από εκτιμήσεις παγίων στοιχείων... Σελ 35 5.5 Τακτοποίηση διαιρορών από εμπορεύματα... Σελ 35 5.6 Τακτοποίηση διαφορών από υποχρεώσεις προς τρίτους... Σελ 37 5 7 Τακτοποίηση διαφορών από προεισπράξεις εσόδων ή προπληρωμές μη
δεδουλευμένων δαπανών... ^
ΚΕΦΛ.ΑΑ10 6: ΣΥΝΤΑΞΗ Β* ΠΡΟΣΩΡΙΝΟΥ ΙΣΟΖΥΓΙΟΥ Σελ 39
6.1 Προσδιορισμός του Β ’ προσωρινού ισοζυγίου... Σελ 39 6.2 Παράδειγμα Β'προσωρινού ισοζυγίου... Σελ 39
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 7: ΣΥΓΚΕΝΤΡΩΣΗ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΙΚΩΝ ΛΟΓ.ΑΡΓΑΣΜΩΝ Σελ 41
7 .1 Εγ/ραφέςιώχισίμητοςΧίον )Λγαριασμών εξόδοΛ· Σ ύ .4 \
7.2 Εγγραφές κλεισίματος των λογαριασμών εσόδων Σε>. 42
7.3 Γενική εκμετιϋ^χυση (80)... Σε>.43
7.4 Υπόδειγμα >Λγαριασμσύ (80)... Σελ 44 7.5 Φύ>λο μερισμού δαιτανών... ... Σελ. 46 7.6 Αποτείχσματα χρήσεως (86)... ... ... Σελ 47 7.7 Υπόδειγμα )ογαριασμοό (86)... Σελ. 48
7 8 Προσδιορισμός αποτελχσματος χρήσης Σελ 48
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 8: ΣΥΝΤΑΞΗ ΟΡΙΣΤΙΚΟΥ ΙΣΟΖΥΓΙΟΥ ΚΑΙ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΏΝ
ΚΑΤΑΣΤΑΣΕΩΝ ^ ^
8 1 Σύνταξη οριστικού ισοζυγίου Σελ. 56
8 2 Υπόδειγμα ο(πστικσύ ισοζυγίου Σελ 57
8.3 ΟικσιΌμικές καταστάσεις... Σελ 57 8.3.1 Κατάσταση ισολογισμού τέλους χρήσεως... ... Σελ 58
8.3.2 Υπόδειγμα ισολογισμού τέλους χρήσεως Σελ 61
8.3 3 Κατάσταση του λογαριασμού απστελχσματα χρήσης Σελ 62
8.3.4 Πίνακας διάθεσης αποτελεσμάτων... Σελ 63
8.3.5 Κατάσταση του λογαριασμού γενική εκμετάλλευση Σελ 63
8.3 6 Προσάρτημα του ισολογισμού και των αποτελεσμάτων χρήσεως... Σελ 64
8 3 7 Κλχίσιμο και εκ νέου άνοιγμα των λογισηκών βιβλλων Σελ 65
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 9: ΓΕΝΙΚΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ETAIPLA ΠΕΡΙΟΡΙΣΜΕΝΗΣ ΕΥΘΥΝΗΣ. Σελ 67 9.1 Εισόδημα... Σελ 68 9.1.1 Έννοια εισοδήματος... Σελ 68 9.1.2 Θεωρίες εισοδήματος... Σελ 68 9.1.3 Πηγές προέλευσης του εισοδήματος... Σελ69 9.2 Προσδιορισμόε ημεδαπής και αλλοδαπής E.ILE. και χρόνος κτήσεως του
, . ■ ■ Σελ69
9.3 Χρόνος κτήσεως εισοδήματος Ε.Π.Ε... Σελ 70 9.4 Προσδιορισμός ιρορολογητέου εισοδήματος Ε.Π.Ε... Σελ 71
9.4.1 Καθαρό εισόδημα Ε.Π.Ε... . Σελ 71
9.4.2 Υπολογισμός ιρορολογητέου εισοδήματος Ε.Π.Ε... Σελ 71 9.5 Υποβολή δήλωσης από την Ε.Π.Ε... Σελ 74 9.6 Δήλωση ιρορολογίας εισοδήματος Ε.Π .Ε... Σελ 74 9.7 Παρακράτηση και απόδοση φόρου και χαρτοσήμου κερδών Ε.Ι1Ε... Σελ 76 9.8 Διανομή καθαρών κερδών Ε.Π.Ε... Σελ 76
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 10: ΑΠΟΘΕΜΑΤ1Κ.Α Σελ 78
10,1.1. Έννοια των αποθεμαπκών Ε.Π .Ε... Σελ 78 10.1.2 Σχη ματισμός αποθεματικου... Σελ 78 10.2 Επιχειρημαηκή αμοιβή... Σελ 79
ΚΕΦ Α .\Α10 11: ΦΟΡΟΛΟΓΙΑ Α.Ε. Σελ 83
11.1 Γενικά για τη\’ (ινώνυμη εταιρία...
11.2 Διάκριση Α.Ε. σε ημεάαχές και νύΧοδαχές 11.3.1 Προσδιορισμός του φορο/Λγητέου εισοδήματος 11.3.2 Παράδειγμα φορο/αγίας εισοδήματος Α.Ε 11 4 ΦοροίΛγία καθαρώΐ’ κερδών
11.5 Δή)-ωση εισοδήματος και συναηιοβα>^Λμε\'α έντυκα 11.6 Προκαταβοΐτ] φόρου ασοδήματος Α.Ε ...
11 7 Διάθεση κερδώχ’
11.8 Μ έρισμα-ιφομέρισμα...
11.9 Προμέρισμα... ...
11 10 Αχοθεμαηκά Α.Ε... ...
11.11 Τακτικό αιιοθεμαηκό... ...
11.12 ΔιαιΌμή ή κεφαίΛκηιοίηση ακοθεμαηκόΛ·...
11 13 Αμοιβές και ποσοστά μεί-ίάν· διοικηπκσύ συμβουλίου...
11 14 Φορολογία αμοιβών μελώη’ διοικηπκού συμβουλίου...
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 12: ΣΥΜΠΛΗΡΟΣΗΣ ΕΝΤΥΠΟΥ Ε3 12 1 (Μηχαΐ'ογραφίκό δελτίο οικο\·ομικώι· στοιχείων επιχειρήσεω\· και
ειατηδευματιώι·)...
12 2 Πίι ακας Ε': Στοιχεία δηΐΛύιτος και υπεύθιη·συ για τη συμπλήρωση του έιτυπου και τη λογιστική παρακολούθηση ττκ επιχείρησης...
12 3 Πίνακας Ζ'; Γενικές οικονομικές πληροφορίες επιχειρήσεων με βιβλία Γ κατηγορίας του Κ Β Σ ...
12 4 Πίνακας Η : Ανα).υτικές οικονομικές π>τ\ροφορίες επιχειρήσεων με βιβλία Γ κατηγορίας του Κ.Β.Σ...
ΜΕΡΟΣ Β : ΠΡΑΚΤΙΚΟ ΜΕΡΟΣ
Σε>-83 Σε>.84 Σε>-85 Σε>-86 Σε>. 102 Σελ 103 Σε>. 106 Σελ-107 Σελ 109 Σελ 110 Σελ. 111 Σελ 112 Σελ 113 Σελ113 Σελ. 116 Σελ119
1 ΣΤΑΔΙΟ Α: Κατάρπση λογαριασμού 80 00 <Γε\ική Εκμετάλλευση>
2 ΣΤΑΔΙΟ Β: Μεταςχιρά εξόδων σύμςκυνα με το Ε.Γ.Λ.Σ.
3 ΣΤΑΔΙΟ Γ; Κατάσταση λογαριασμού Αποτελέσματα Χρήσεως (86) 4 ΣΤΑΔΙΟ Δ; Κατάρτιση λογαριασμού 88.99.
5 ΣΥΜΠΔΗΡΩΣΗ ΕΝΤΥΠΟΥ Ε3 (ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΕΝΟ ΕΝΤΥΠΟ ΑΠΟ Ε.Π.Ε.) Σελ 119
Σελ 123
Σελ 124
Σελ 125 Σελ 128 Σελ 128 Σελ 128 Σελ 129 Σελ 129 Σελ 129
ΙΙΡΟΛΟΓΌΣ
Σε ατπή την εργασία θα παροχκηάσουμε τις εργασίες χου γίνονται στο τέλος της διαχειριστικής περιόδου των Ε Π.Ε. και Α,Ε. που τηρούν βιβλία Γ' κατηγορίας ανεξάρτητα από το ύψος των εσόδων τους, ώστε να καταρτισθεί ο ισολογισμός και οι λοιπές χρηματοο«ονομικές καταστάσεις, επίσης θα αναφερθούμε στη Δήλωση ιρορολογίας εισοδήματος των Α.Ε και των Ε.Π.Ε και στη συμπλήρωση της Δήλωσης Ε3.
θ α ήθελα να ευχαριστήσω τον Καθηγητή του Τ.Ε,Ι Καβάλας κύριο Πιπιλιαγκόπουλο Μιχαήλ για την ευκαιρία που μου έδιοσε να ασχοληθώ με ένα τόσο ενδιαφέρον θέμα και για την πολύτιμη συμβολή και καθοδήγηση του κατά τη διάρκεια της εργασίας ως εισηγητής του συγκεκριμένου θέματος. Επίσης θα ήθελα να ευχαριστήσω την κυρία Γαβριήλογλου Φωτεινή οικονομολόγο για την βοήθεια της όσον αφορά την συγκέντροκτη πληροφοριών για το θεωρητικό και το πρακτικό μέρος της εργασίας
ΕΙΣΑΙ Ωί H
Στο τέλος κάθε διαχεφισπκής χρήσης συντάσσονται οι χρηματοοικονομικές καταστάσεις των εταιριών τιου τφοσδιορίζουν την εικόνα τους όσον αφορά τα οικονομικά αποτελέσματα για μια συγκεκριμένη διάρκεια ζωής της εταιρίας
Η Ε Π Ε αποτελεί νομικό πρόσωπο για τις υποχρεώσεις της ευθύνεται η ίδια η εταιρία με την παράλληλη ατομική ευθύνη των εταίρων της για τα χρέη της προς το δημόσιο Από την άλλη πλευρά η A Ε αποτελεί νομικό πρόσωπο, το κεφά/ειιο της οποίας είναι διαιρεμένο σε μετοχικούς τίτλους που οι κάτοχοι τους ευθύνονται μόνο ως προς το ποσό της αξίας των μετοχικών τίτλων για τα χρέη της Α.Ε
Οι Ε Π Ε δεν φορολογούνται ως νομικά πρόσωπα, όπως συμβαίνει με τις Α.Ε Στο φόρο εισοδήματος υπόκεινται οι εταίροι μέλη της Ε Π Ε ως φυσικά πρόσωπα και ο καθένας για το μερίδιο των κερδών που συμμετέχει στην εταιρία Η Ε Π Ε απλός υποχρεούται να υποβάλει δήλωση των οικονομικών της αποτελεσμάτων βάση της οποίας θα γίνει η κατανομή των κερδοζημιών μεταξύ των εταίρων Στις Α Ε Τα διανεμόμενα κέρδη ιρορολογούνται στο όνομα του νομικού προσώπου και οι μέτοχοι παίρνουν ως μέρισμα την διαιρορά (διανεμόμενα - φόρος)
Για την καλύτερη ανάλυση του θέματος αποφασίσαμε να το καλύψουμε από θεωρητική και πρακτική πλευρά. Στο θεωρηπκό μέρος θα αναφερθούμε στα βιβλία Γ' κατηγορίας που υποχρεούνται να τηρούν οι A Ε και οι Ε.Π.Ε. ανεξάρτητα από το ύψος των εσόδων τους καθώς επίσης και στις εριγασίες οι οποίες γίνονται στο τέλος της διαχειριστικής περιόδου έτσι ώστε να καταρτισθεί ο ισολογισμός και οι λοιπές χρηματοοικονομικές καταστάσεις. Συγκεκριμένα, στο πρώτο κεφάλαιο παρουσιάζεται η έννοια της διαχειριστικής περιόδου, καθώς και το περιεχόμενο αυτής. Στα επόμενα κεφάλαια αναλύονται οι εργασίες τέλους χρήσεως με την εξής σειρά: 1) Σύνταξη του A Προσωρινού Ισοζυγίου (Εσωτερική Απογραφή), 2) Σύνταξη πραγμαπκής (Εξωτερυα)) Απογραφής, 3) Προσαρμογή των στοιχείων της Εξωτερικής Απογραφής, προς τα στοιχεία της Εσωτερικής Απογραφής (Εγγραφές προσαρμογής), 4) Συγκέντρωση αποτελεσματικών λογαριασμών, 5) Σύνταξη του Ορισπκού Ισοζυγίου, 6) Σύνταξη του Ισολογισμού τέλους χρήσεως και των άλλων οικονομικών καταστάσεων, 7) Κλείσιμο και εκ’ νέου άνοιγμα των λογιστικών βιβλίων Επίσης από το κεφάλαιο 9 και μετά θα αναφερθούμε στη Δήλωση φορολογίας εισοδήματος των A Ε και των Ε.Π.Ε. και στη συμπλήριοση της Δήλωσης
Ε3 τιου καθορίζοχΛ' τον τρόπο που (ρορολογούνται τα κέρδη των νομικών προσώπων των Ε Π Ε και A Ε
Στο πρακτικό μέρος θα παρουσιάσουμε τις ενέργειες κλεισίματος της διαχειριστικής περιόδου μίας Α.Ε καθώς επίσης τον ισολχηασμό και τα αποτελέσματα χρήσης που προκύπτουν. Συγκεκριμένα θα παραθέσουμε την κατάρτιση του λογαριασμού 8(ΚΓενική Εκμετάλλευση>, τον προσδιορισμό του μεικτού αποτελέσματος εκμετάλλευσης, την κατάρτιση του λογαριασμού αποτελέσματα χρήσεως, και του προσδιορισμό του λογαριασμού 88,99 καθαρά κέρδη χρήσης Ακόμη θα παραθέσουμε τη συμπλήρωση της Δήλωσης Ε3 μιας Ε Π
ΜΕΡΟΣ A: ΘΕΩΡΗΤΙΚΟ ΜΕΡΟΣ
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1; I ΕΝΙΚΗ ΑΝΑΦΟΡΑ ΣΕ Α. Ε. & Ε. Π. Ε.
Οι Ε Π Ε κοι.ι οι Α Ε , ανεξάρτητα από το ύψος των εσόδων τους, είναι υποχρεωμένες να τηρούν βιβλία γ κατηγορίας
Αν τα ακαθάριστα έσοδά τους από πωλήσεις εμπορεύσιμων αγαθών χονδρικώς ξεπεράσουν για δεύτερη ς>ορά τα 2 000 000 ευρώ και ασχολούνται με το χονδρυιό εμπόριο τότε υποχρεώνονται να τηρούν θεωρημένο βιβλίο αποθήκης, καθώς και βιβλίο παραγωγής-κοστολογίου όταν πρόκειται για δικές τους παραγωγές
Οι επιχειρήσεις που χρησιμοποιούν βιβλία της τρίτης κατηγορίας ειραρμόζουν υποχρεωτικά το Ε.Γ Λ.Σ (Π.Δ 1123/1980, Π Δ 134/96), μόνο ως προς τη δομή, την ονοματολογία και το περιεχόμενο των πρωτοβάθμιων, δευτεροβάθμιων και των υποχρεωτικών τριτοβάθμιων λογαριασμών του Γ A Σ , με εξαίρεση τους λογαριασμούς της ομάδας 9 οι οποίοι δεν τηρούνται Η ανάπτυξη των δευτεροβάθμιων λογαριασμών σε μη υποχρεωτικούς τριτοβάθμιους λογαριασμούς του Γ A Σ,, καθώς και η ανάπτυξη των τριτοβάθμιων λογαριασμών σε τεταρτοβάθμιους, γίνεται σύμφωνα με π ς αρχές της λογιστικ-ής και τις ανάγκες της κάθε επιχείρησης Για π ς μεγάλες επιχειρήσεις που ελέγχονται υποχρεωπκά από ορκωτούς ελεγκτές, εφαρμόζονται οι ειδικές διατάξεις (άρθρο 7 Ν 1882/90), οι οποίες καπσχύουν των διατάξεων του Κ Β Σ. Δηλαδή η μη εφαρμογή τους μπορεί να επιφέρει ακόμα και απόρριψη των βιβλίων
Από τους λογαριασμούς του γενικού και των αναλυπκών καθολικών πρέπει ν-α προκύπτουν συγκεντρωπκά και αναλυπκά στοιχεία των καταχωρησεων, ώστε να είναι ευχερής η πληροφόρηση ή η επαλήθευση από το φορολογικό έλεγχο, για πς ανάγκες όλων των φορολογικών αντικειμένων
Τα ποσά των ακαθάριστων εσόδων και ο Φ Π A που αντιστοιχεί σε αυτά μπορεί να καταχωρουνται καθημερινά στις στήλες που αφορούν με ένα ποσο, για κάθε ενα είδος και σειρά στοιχείων που εκδόθηκαν την ίδια μέρα με αναγραφή του πρώτου και τελευταίου αριθμού Σε περίπτωση χρήσής ταμειακής μηχανης αναγραφεται ο
αριθμός του ημερήσιου δελτίου Ζ j
1.1 Τήρηση βιβλίων μιας Ε.Π.Ε.
Το βιβλία που τηρεί μια Ε Π Ε είναι τα εξής '
• Αναλυτικό ημερολόγιο διαφόρων πράξεων (θεωρημένο) Σ ε αυτό καταχιυρούνται όλες οι οικονομικές πράξεις, εκτός από τις εισπράξεις και τις πληρωμές Η ενημέριοσή του γίνεται μέχρι τις 15 του επόμενου μήνα, από τη λήψη ή την έκδοση του δικαιολογητικού (τιμολογίου)
• Αναλυτικό ημερολόγιο ταμείου (θε^'ρημένο) Σε αυτό καταχωρούνται οι εισπράξεις και οι πληρωμές της επιχείρησης Η ενημέρωση του γίνεται μέχρι τις 15 του επόμενου μήνα, από τη λήψη ή την έκδοση του δκαιολογητικού Μία Ε Π Ε μπορεί να τηρήσει περισσότερα αvαλιmκά ημερολόγια, αν αυτό το απαιτεί η οργάνιοση της ετηχείρησης
• Συγκεντρωτικό ημερολόγιο (αθεώρητο). Σε αυτό μεταιρέρονται και καταχωρούνται συγκεντρωτικά όλοι οι πρωτοβάθμιοι λογαριασμοί από τα αναλυπκά ημερολόγια Η μεταφορά και η καταχώρηση των λογαριασμών κάθε περασμένου μήνα πραγματοποιείται στον αμέσως επόμενο μήνα.
• Αναλυπκό καθολικό (αθεώρητο) Αυτό ενημερώνεται από τις εγγραφές των αναλυτικών ημερολογίων εντός του επόμενου μήνα από εκείνον που έγιναν οι εγγραφές στο αντίστοιχο αναλυτικό ημερολόγιο
• Γενικό καθολικό (θεωρημένο) Αυτό ενημερώνεται από τις εγγραφές του συγκεντρωτικού ημερολόγιου μέσα στον ίδιο μήνα που ενημερώνεται και το συγκεντρωτικό ημερολόγιο
• Βιβλίο απογραφών (θεωρημένο) Χρησιμοποιείται για την καταχώρηση στο τέλος του έτους αναλυτικά των περιουσιακών στοιχείων, των ατιαιτήσεων και των υποχρεώσεων που έχουν απογραφεί και των αντίστοιχων ισολογισμών Η καταγραφή της ποσότητας των εμπορεύσιμων αγαθών ιδίων και τρίτων στο βιβλίο απογραςκύν γίνεται μέχρι τις 20 Φεβρουαρίου και η καταχώρηση της αξίας των εμπορεύσιμων αγαθών καθώς και η καταγραφή των άλλων λογαριασμών της απογραφής (πελατών - προμηθευτών - παγίων) γίνεται μέχρι τέλους Μαρτίου του επόμενου έτους, δηλαδή για την απογραφή της 31 12 02 μέχρι 31.03.03
' Β.Λ ΔΗΜ I Κ.ΛΡ.Α.ΓΙΑΝΝΗΣ. ΛΟΠΣΤΙΚ.Α - Κ,ΟΣΤΟ.λΟΓΗΣΗ - ΦΟΡΟΤΕΧΝΙΚ.Α - ΓΕΝ ΛΟΓ.Σ.ΧΕΔΙΟ - Κ Β.Σ. (2(Η)2). ΣΕΛ. .124-32.^
• Βιβλίο Πρακτικών ΣΐΛίελεύσεων (θεωρημένο) Στο βιβλίο αυτό καταχωροΰνται οι αποφάσεις που παίρνονται κατά τις Συνελεύσεις των εταίρων Η τακτική συνέλευση συγκαλείται υποχρεωτικά τουλάχιστον μια φορά το χρόνο και μέσα σε τρεις μήνες από τη λήξη της εταιρικής χρήσης
• Βιβλίο πρακτικών Συνελεύσεων (θεωρημένο) Σε αυτό καταχα>ρούνται οι αποφάσεις των διαχειριστών
• Βιβλίο εγγραφών ισολογισμού (θεωρημένο) Σε αυτό καταχαιρούντοι οι εγγραφές τακτοποίησης και προσδιορισμού του αποτελέσματος χρήσης
• Βιβλίο (Ημερολόγιο) Γραμματίων εισπρακτέων (θεωρημένο) Σε αυτό καταχωρούνται αναλυτικά οι συναλλαγμα-πκές που θα ειστιράξει μελλονπκά η επιχείρηση από τρίτους
• Βιβλίο (Ημερολόγιο) Γραμματίων πληρωτέων (θεωρημένο) Σε αυτό καταχωρούνται αναλυτικά οι συναλλαγματικές που θα πληρώσει μελλονπκά η επιχείρηση σε τρίτους
• Ημερολόγιο αναλυηκής λογισπκής (θεωρημένο) Αυτό χρησιμοποιείται όταν η ετηχείρηση είναι υποχρεωμένη να τηρεί και την ομάδα 9 του Γ Λ Σ Ενημερώνεται μέσα στον κάθε επόμενο μήνα όπως δηλαδή γίνεται και με το συγκεντρωτικό ημερολόγιο Το ημερολόγιο της αναλυπκής λογισπκής μπορεί να τηρείται και αθεώρητο, με την προϋπόθεση όμως ό π δεν θα καταχωρούνται στο ημερολόγιο αυτό οικονομικές πράξεις πρωτογενώς
1.2 Τήρηση βιβλίων μιας Α.Ε.
Τα βιβλία που πρέπει να τηρούνται είναι τα εξής:'
• Αναλυτικό ημερολόγιο αγορών (θεωρημένο) Σε αυτό καταχωρούνται οι εγγραφές των αγορασμένων με μετρητά ή με πίστακτη πρώτων και βοηθηπκων υλών, καύσιμων υλικών συσκευασίας Ενημερώνεται μέχρι την Ι"* του επόμενου μήνα, απο τη λήψη ή την έκδοση του δικαιολογηπκου
• Αναλυτικό ημερολόγιο πωλήσεων (θεωρημένο); Σε αυτό καταχωρούνται οι εγγραφές για τα πμολόγια ή τα πιστωτικά τιμολόγια που έχουν εκδοθεί από την
- ΒΛ ΔΗΜ I Κ.ΑΡΑΠΑΝΝΗΣ. ΛΟΓΙΣΤΙΚΑ - ΚΟΣΤΟΛΟΓΗΣΗ - ΦΟΡΟΤΕΧΝΙΚΑ - ΓΕΝ ΛΟΓ ΣΧΕΔΙΟ - Κ Β Σ (2002). ΣΕΛ. .'91-.Ι9.Ι
επιχείρηση κατά τις πωλήσεις προϊόντων ή εμπορευμάτων Ενημερώνεται μέχρι τις 15 του επόμενου μήνα, από την έκδοση του στοιχείου
• Αναλυτικό ημερολόγιο Ταμείου (θεωρημένο) Σε αυτό καταχωρούνται (με αθεώρητα εντάλματα πληρωμής και γραμμάτια είστιραξης) όλες οι οικονομικές ενέργειες της επιχείρησης που έχουν σχέση με πληρωμή ή είσπραξη Ενημερώνεται μέχρι τις 15 του επόμενου μήνα, από τη λήΐ)πι ή την έκδοση του δικαιολογητικού
• Αναλυτικό ημερολόγιο διαιρόρων πράξεων (θεωρημένο) Σε αυτό καταχωρούνται όλες οι πράξεις που δεν συμπεριλαμβάνονται στα προηγούμενα ημερολόγια Ενημερώνεται μέχρι τις 15 του επόμενου μήνα, από τη λήψη ή την έκδοση του στοιχείου
• Ημερολόγιο αναλυτικής λογιστικής (ομάδας 9 του Γ Λ Σ ) (θεωρημένο) : Σε αυτό θα καταχωρούνται από 1 1 02 όλα τα δεδομένα των ομάδων 2,6,7 και 8 (λογαριασμοί 81-85 ) της Γενικής Λογιστικής Ενημερώνεται μέσα στον επόμενο μήνα και με ημερομηνία την τελευταία μέρα του προηγούμενου μήνα με βάση την κίνηση των αγορών και πωλήσεων συνολικά που πραγματοποιήθηκαν κατα τη διάρκεια του προηγούμενου μήνα, τα οποία προκύπτουν από τα αναλυτικά ισοζύγια του μήνα αυτού.
• Συγκεντρωτικό ημερολόγιο (αθεώρητο): Σε αυτό μεταφέρονται οι εγγραιρές των αναλυτικών ημερολογίων (μέσα στον αμέσως επόμενο μήνα απο την καταχώρηση των εγγράφων στα αναλυτικά ημερολόγια).
• Γενικό καθολικό (θεωρημένο): Σε αυτό υπάρχουν όλοι οι πρωτοβάθμιοι λογαριασμοί της επιχείρησης και ενημερώνονται με βάση το συγκεvτp<ίmκό ημερολόγιο (μέσα στον ίδιο μήνα που ενημερώνεται και το συγκεντροπικό ημερολόγιο)
• Αναλυτικό Καθολικό (αθεώρητο) Σε αυτό υπάρχουν όλοι οι αναλυτυοί δευτεροβάθμιοι, τριτοβάθμιοι και τεταρτοβάθμιοι, λογαριασμοί της επιχείρησης και ενημερώνονται από τις εγγραφές των αναλυτικών ημερολογίων μέσα στον επόμενο μήνα από την καταχώρηση των εγγραφών στα αναλυπκα ημερολόγια
• Βιβλίο γραμματίων εισπρακ-τεων : Σε αυτό καταχωρούνται οι συναλλαγματικές που θα εισπράξει η επιχείρηση από τους πελάτες της. Την ίδια μέρα η το αργότερο την τελευταία μέρα του κάθε μήνα (αν το βιβλίο αυτό είναι θεωρημένο)γίνεται η σχετική εγγραφή στο αναλυτικό ημερολόγιο διάφορων πράξεων για το σύνολο της αξίας των συναλλαγματικών αντίστοιχα, της ημέρας ή συνολικά του μήνα.
• Βιβλίο γραμματίων πληρωτέων Σε ατηό καταχωρούνται οι συναλλαγματικές που θα πληρώσει η επιχείρηση στους προμηθευτές της Λειτουργεί όπως το βιβλίων γραμματίων εισπρακτέων
• Βιβλίο αποθήκης (καρτέλες αποθήκης) (θεωρημένο) Σε αιαό τηρούνται και ενημερώνονται από μια καρτέλα χωριστά για κάθε μια α ύλη, β' ύλη, υλικό σικτκεικϊσίας, υποπροϊόν, υπόλειμμα, ημικατεργασμένο προϊόν, έτοιμο προϊόν και εμπόρευμα (ενημερώνονται μέσα σε 10 μέρες από την ημέρα της παραλαβής ή της παράδοσης του αγαθού ποσοπκά, και μέσα σε 10 ημέρες από τη λήψη ή την έκδοση του στοιχείου όσον αφορά την αξία )
• Μητρώο πάγιων στοιχείων (θεωρημένο): Σε αυτό καταγράιρονται αναλυτυςά τα μηχανήματα, τα εργαλεία και λοιπά πάγια στοιχεία, οπότε στο βιβλίο απογραςκον και στο καθολικό εμφανίζονται συγκεvτpωτυcά
• Ημερολόγιο εγγραφών ισολογισμού (θεωρημένο) Σε αυτό γίνονται οι εγγραφές τακτοποίησης και προσδιορισμού του αποτελέσματος στο τέλος της χρήσης
• Βιβλίο απογραφών (θεωρημένο) Σε αυτό καταχωρούνται στο τέλος του κάθε έτους τα περιουσιακά στοιχεία, οι απαιτήσεις και οι υποχρεώσεις της επιχείρησης ιος στοιχεία της απογραφής και στη συνέχεια οι αντίστοιχοι ισολογισμοί που συντάσσονται με βάση τα στοιχεία της απογραφής Μέχρι τις 20 του μεθεπόμενου από τη λήξη της διαχειριστικής περιόδου μήνα γίνεται η ποσοτική καταγραφή των εμπορεύσιμων αγαθών ιδίων και τρίτων στο βιβλίο απογραφών Οι αξίες καταχωρούνται μέσα σε 4 μήνες από τη λήξη της διαχειριστικής περιόδου
• Βιβλίο παραγωγής - κοστολογίου Σε αυτό γράφονται οι τεχνικές προδιαγραφές στην αρχή του έτους, και μέσα στην προθεσμία σύνταξης του ισολογισμού που για τις A Ε είναι 4 μήνες από τη λήξη του έτους γράφονται οι αναλωμένες ποσότητες α υλών, β υλών και υλικών συσκευασίας καθώς και οι παραγμένες ποσότητες έτοιμου προϊόντος
• Βιβλίο πρακτικών Διοικητικού Συμβουλίου (θεωρημένο) Γράφονται οι εκ-θέσεις και οι αποφάσεις του Διοικητικού Συμβουλίου της Α.Ε
• Βιβλίο πρακτικών Γενικής Συνέλευσης (θεωρημένο): Γραφονται οι αποφάσεις της Γενικής Συνέλευσης
• Βιβλίο μετόχων της Α. Ε. (αθεώρητο) Όταν έχει ονομαστικές μετοχές Οτα\· όμως η ενημέρωση γίνεται μεσω Η Δ', τότε τα ανα/,υτικα ημερολόγια καθώς και το γενικό καθολικό μπορούν να θεωρηθούν μέχρι το τέλος του επομένου μήνα και
να καταχωρηθούν (εκττιπωθούν σε αχττά νόμιμα εγγραφές για σιη^λλαγές αχό την πρώτη μέχρι και την τελευταία ημέρα του προηγούμενου μήνα Δηλαδή, όταν θεωρείται ένα βιβλίο, μπορούν να γίνουν καταχωρήσεις σε αυτό για συναλλαγές που πραγματοποιήθηκαν πριν από τη θεώρησή του και μέχρι το χρονικό διάστημα που παρέχεται από το νόμο για εμπρόθεσμη ενημέροχτή του
Στις λογιστικές εγγραφές που γίνονται στα αναλυπκά ημερολόγια μπορεί να εμφανίζονται μόνο οι αναλυτικοί λογαριασμοί της τελευταίας βαθμίδας (τριτοβάθμιοι ή τεταρτοβάθμιοι), με την τιρουπόθεση ότι θα καταχωρούνται πλήρως οι κωδικοί και οι τίτλοι των αναλυτικών αυτών λογαριασμών
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2: ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΤΙΚΗ ΠΕΡΙΟΔΟΣ
Χρήση ή διαχείριση^ είναι το χρονικό διάστημα που περικλείεται μεταξύ δύο διαδοχικών απογραφών ή ισολχηασμών, το οποίο κατά κανόνα είναι ετήσιο Η χρήση δεν συμπίπτει πάντα με το ημερολογιακό ή το οικονομικό έτος, αλλά μπορεί να έχει διάφορη έναρξη ή λήξη από το έτος αυτό, ανάλογα με το είδος των εργασιών και την ιδιομορφία κά3ε οικονομικής μονάδας
Η διαχειρισηκή χρήση είναι έννοια λογιστική Είναι μια τομή του χρόνου διάρκειας της επιχειρήσεως Η ζωή της επιχειρήσεως εξακολουθεί να εκτυλίσσεται απεριόριστα μέχρι της διάλυση της Μόνο κατά τη διάλυση της επιχείρησης διαπιστώνεται αν η επιχείρηση κατάλειπε κέρδος ή ζημία Επομένως η εκόνα που δίνεται κατά τη λήξη μιας χρήσεως δεν είναι η εικόνα της πραγματυ(ής περιουσιακής κατάστασης της επιχείρησης, ούτε η εικόνα των πραγματικών οικονομικών αποτελεσμάτων Διότι μπορεί το κέρδος μιας χρήσεως να εξαφανισθεί στην επόμενη χρήση από τις ζημίες της χρήσεως αυτής Οπως μπορεί οι ζημίες μιας χρήσης να μειώσουν την περιουσία της επιχείρησης Αρα, είναι προφανές, ότι η χρήση είναι μία αυθαίρετη τομή του χρόνου που εξυπηρετεί άλλες καταστάσεις
Η συνεχής δραστηριότητα της επιχείρησης κατανέμεται για πρακτικούς λόγους σε ετήσιες περιόδους Στην λογιστική πρακτική και τη φορολογία ισχύει η αρχή της αυτοτέλειας των χρήσεων, η οποία βρίσκεται σε άμεση σχέση με την αρχή της συνέχειας της επιχείρησης Η διάρκεια της διαχειριστικ-ης περιόδου είναι, κατά κανόνα δωδεκάμηνη και μόνο κατ’ εξαίρεση δύναται να είναι μικρότερη ή μεγαλύτερη του δωδεκάμηνου Η διαχειριστικ-ή περίοδος αρχίζει από την επόμενη ημέρα της ημέρας συντάξεως της απογραφής (τέρματος της προηγούμενης χρήσης) και λήγει την ημέρα συντάξεως της επόμενης απογραφής
2.1 Περιεχόμενα διαχειριστικής περιόδου
Λ) Εργασίες ανοίγματος χρήσης
'Βλ ΝΙΚΟΛΑΟΥ ΤΟΤΣΗ. ΤΟ ΓΕΝΙΚΟ ΛΟΓΙΣΤΙΚΟ ΣΧΈΔΙΟ (1991/92), ΣΕΛ 505-506
Μια οικονομική μονάδα είναι ένας συνδιχισμός συντελεστών παραγωγής και κοινό γνώρισμα των μονάδων είναι η ύπαρξη μιας περιουσίας Η περιουσία του οργανισμού καταγράφεται με την απογραφή και καταρτίζεται ένας ισολογισμός, ο οποίος απεικονίζει την περιουσιακή του κατάσταση
Η πρώτη απογραφή και ο ισολογισμός που συντάσσεται πριν από την έναρξη της δραστηριότητας του οικονομικού οργανισμού, ονομάζονται αντίστοιχα απογραφή και ισολογισμός έναρξης Στις επόμενες χρήσεις χρησιμοποιείται ο ισολογισμός και η απογραφή κλεισίματος της προηγούμενης χρήσης
Κατά την έναρξη της χρήσης
• Καταχωρείται ο ισολογισμός (άνοιγμα βιβλίων)
• Ανοίγουν οι λογαριασμοί
Β) Εργασίες κατά τη διάρκεια της χρήσης
Η οικονομική μονάδα παρακολουθεί τα γεγονότα που έχουν οικονομυα) σημασία για την ίδια κατά τη διάρκεια ζωής της Απαραίτητη προϋπόθεση για την καταγραφή του οικονομικού γεγονότος είναι να αφορά την οικονομική μονάδα και να υπάρχει κάποιο δικαιολογητικό στοιχείο για το γεγονός
Με βάση τα δικαιολογητικά λοιπόν στοιχεία γίνεται
• Καταχώρηση του οικονομικού γεγονότος (λογιστικό άρθρο).
• Ενημέρωση των λογαριασμών γενικών και αναλυτικών
• Σύνταξη ισοζυγίων (προσωρινών) και έλεγχος,
• Ενημέρωση συγκεντρωπκού ημερολογίου (όταν τηρείται)^
Γ) Εργασίες τέλους χρήσειος
Για την εξαγωγή του καθαρού αποτελέσματος που προέκυψε κατά τη διάρκεια της χρήσεως και το καθοριστικό της καθαρής θέσεως της επιχείρησης ακολουθείται συνήθως η εξής σειρά ενεργειών:
• Σύνταξη του Λ' προσωρινού ισοζυγίου. Με βάση τα στοιχεία των λογαριασμών 31/12 συντάσσεται το ανακεφαλαιωτικό ισοζύγιο τριτοβάθμιων
Αιτνέργεια εξωτερικής απογραφής. Η διενέργεια της εξωτερικής (πραγματικής) απογραφής είναι υποχρεωτική και αφορά όλα τα στοιχεία της οικονομικής τους κατάστασης
Εγγραφές προσαρμογής. Με τις εγγραφές προσαρμογής τακτοποιούνται διαφορές που προέκυψαν από τη διενέργεια εξωτερικής απογραφής Σύνταξη Β' προσωρινού ισοζυγίου. Μετά τις εγγραφές προσαρμογής συντάσσεται ανακεφαλαιωτικό ισοζύγιο που περιλαμβάνει όλους τους λογαριασμούς μετά τις προσαρμογές που έγιναν.
Συγκέντρωση αποτελεσματικών λογαριασμών στον λογαριασμό "Γενική Εκμετάλλευση". Ο λογαριασμός αυτός χρησιμοποιείται για τον προσδιορισμό των μη προσδιοριστικών των μικτών αποτελεσμάτων εσόδων και εξόδων αντίστοιχα
Σύνταξη οριστικού ισοζυγίου. Οι αποτελεσματικοί λογαριασμοί μετά τη μεταφορά τους στην Γενική Εκμετάλλευση κλείνουν(εκτός από τα αποθέματα τέλους) Το ορισπκό ισοζύγιο περιλαμβάνει τους λογαριασμούς του ισολογισμού που έχουν υπόλοιπο και με βάση τους οποίους συντάσσεται ο ισολογισμός της χρήσης
Σύνταξη του τελικού ισολογισμού της χρήσεως με ανάλυση του λογαριασμού Αποτελέσματα Χρήσεως και των λοιπών πινάκων.
Κλείσιμο των βιβλίων και εκ νέου άνοιγμα τους για την καινούργια χρήση.
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 3: ΣΥΝΤΑΞΗ A ΠΡΟΣΩΡΙΝΟΥ ΙΣΟΖΥΓΙΟΥ (ΕΣΩΤΕΡΙΚΗ ΑΠΟΓΡΑΦΗ)
3.1 Είδη ισοζυγίων
Τα Ισοζύγια συντάσσονται για διάφορους λόγους και με διαφορετικό περιεχόμενο, στην πράξη σήμερα τα κυριότερα είδη ισοζυγίων είναι τα εξής;
• Ισοζύγιο Γενικού Καθολικού. Είναι αυτό που εμφανίζει την κίνηση και το υπόλοιπο του κάθε περιουσιακού στοιχείου στην ολότητα του ( π χ εμπορεύματα ), για ορισμένη περίοδο, δηλαδή μήνα εβδομάδα, ημέρα
• Ισοζύγιο Αναλυτικού Καθολικού. Είναι αυτό που εμφανίζει την κίνηση και το υπόλοιπο του κάθε μεμονωμένου περιουσιακού στοιχείου μιας ολότητας ( π χ καφές ) για ορισμένη περίοδο, δηλαδή μήνα εβδομάδα, ημέρα,
• Ισοζύγια Περιοδικά. Είναι αυτά που εμιρανίζουν την κίνηση και τη θέση κάθε ενός περιουσιακού στοιχείου για ορισμένες περιόδους όπως τριμήνου, εξαμήνου, εννεαμήνου κ.λ.π
• Ισοζύγια Ανακεφαλαιωτικά. Είναι αυτά που εμφανίζουν την κίνηση και τη θέση κάθε ενός περιουσιακού στοιχείου από την πρώτη εγγραφή της νέας χρήσης και μετά, για κάθε λογαριασμό Σ’ αυτή την κατηγορία ανήκουν και τα λεγόμενα προσωρινά και οριστικά ισοζύγια^.
3.2 Σκοπός των ισοζυγίων
Οι σκοποί της έκδοσης των ισοζυγίων είναι οι εξής τέσσερις
• Ο έλεγχος των αριθμητικών συμφωνιών και η ανακάλυψη λαθών, μεταξύ ημερολογίου και καθολικών
’Β?. Μ. ΚΟΤ1ΤΣ.ΛΣ-ΘΑΛΑΣΣΙΝΟΣ. ΓΕΝΙΚΗ ΛΟΓΙΣΤΙΚΗ I ΛΟΓΙΣΤΙΚΗ (IW.S). ΣΕΛ.205
η ΜΚΧΑΝΟΓΡ.ΛΦΗΜΕΝΗ
ο έλεγχος της πορείας και της δράσης της επιχείρησης Με αυτά η διοίκηση παρακολουθεί την κίνηση κάθε περιοιχηακού στοηρίου, μιας ορισμένης περιόδου
Η εμφάνιση του μεγέθους της κίνησης του κάθε περιουσιακού στοιχείου για ορισμένη περίοδο
Η παροχή πληροφοριών στη διοίκηση για τα οικονομικά αποτελέσματα της περιόδου*.
3.3 Το Α ’ προσω ρινό ισοζύγιο
Οταν θα έχουν καταχωρηθεί όλες οι τρέχουσες συναλλαγές του τελευταίου μήνα της χρήσεως, συντάσσεται το πρώτο προσωρινό ισοζύγιο, το οποίο εξετάζεται προσεκτικά για να επισημανθούν οι λογαριασμοί που χρήζουν τακτοποιήσειος λόγω τέλους χρήσεως
Το Α’ προσωρινό ισοζύγιο^ είναι πίνακας ο οποίος περιέχει τα αθροίσματα της χρέωσης, της πίστωσης και τα υπόλοιπα κάθε λογαριασμού του Γενικού Καθολικού, όπως έχουν την τελευταία ημέρα της διαχειριστικής χρήσης Τούτο είναι άσχετο με το μηνιαίο Ισοζύγιο του μηνός Δεκεμβρίου που περιέχει την κίνηση μόνο των λογαριασμών οι οποίοι λειτούργησαν το μήνα τούτον Ενώ το Α’ προσωρινό Ισοζύγιο περιέχει την κίνηση όλων των λογαριασμών οι οποίοι λειτούργησαν σε όλη τη διάρκεια της διαχειριστικής χρήσης. Το Α' προσωρινό Ισοζύγιο ονομάζεται και Εσωτερική Απογραφή, συντάσσεται προ της σύνταξης της Εξωτερικής (φυσυαίς) Απογραφής, με βάση τα στοιχεία του Γενικού Καθολικού
" Βλ Μ ΚΟΤΙΤΣΑΣ-ΘΑ,λΑΣΣΙΝΟΣ. ΓΕΝΙΚΗ ΛΟΓΙΣΤΙΚΗ I D κ ΛΟΓΙΣΤΙΚΗ (199.'!), ΣΕΛ 205
' Βλ. Μ ΚΟΤΙΤΣΑΣ-ΘΑΛΑΣΣΙΝΟΣ. ΓΕΝΙΚΗ ΛΟΓΙΣΤΙΚΗ 1 .ΛΟΓΙΣΤΙΚΗ (1995). ΣΕΛ 245
1 ΜΗΧ.ΛΝΟΓΡ ΑΦΗΜΕΝΗ
ϊΐ ΜΚΧ,ΑΝΟΓΡ.ΑΦΗΜΕΝΗ
J.4 Υπόδειγμα A ’ προσω ρινού ισοζυγίου
A ΠΡΟΣΩΡίΝΟ ΙΣΟΖΥΓΙΟ 31/12
ΛΟΓΑΡΙΑΣΜΟΣ ΧΡΕΩΣΤΙΚΟ ΠΙΣΤΩΤΙΚΟ
ΥΠΟΛΟΙΠΟ ΥΠΟΛΟΙΠΟ
14 00 00 ΕΠΙΠΛΑ
18 48 8 ,6 1 14 05 ΟΟΕΠ1ΣΤΗΜΟΝΙΚΑ ΟΡΓΑΝΑ 4 9 0 9 7 , 5 8 14 13 00 HAEKTPONIKOI ΥΠΟΛΟΓΙΣΤΕΣ
9 .2 4 4 ,3 4 20.00.01 ΑΓΟΡΕΣ ΧΡΗΣΗΣ
1 0 6 8 2 3 1 ,8 5 20 98 00 ΕΚΠΤΩΣΕΙΣ ΑΓΟΡΩΝ
1 .6 4 3 ,4 6 30 00.00 ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΣ A
9 2 .8 7 4 ,5 3 31 00.00ΓΡΑΜΜΑΤ1Α ΣΤΟ ΧΑΡΤΟΦΥΛΑΚΙΟ 1 2 .7 3 6 ,6 4 33.90 00 ΕΠΙΤΑΓΕΣ ΕΙΣΠΡΑΚΤΕΕΣ ΜΕΤΑΧ
7 3 .5 4 3 ,6 8 34 08 00 ΕΝΤΟΚΑ ΓΡΑΜ ΕΛΛΗΝ ΔΗΜΟΣ
1 5 5 0 9 9 ,0 7 38 00 00 ΤΑΜΕΙΟ
2 9 0 0 6 ,6 0 40 07.00 ΚΕΦΑΛΑΙΟ
0 ,0 0 2 0 5 4 2 9 ,2 1 50 00 00 ΔΗΜΗΤΡΙΟΥ Δ
2 5 .6 7 8 ,6 6 50.00.01 ΧΑΤΖΗΣ A
3 0 .8 1 4 ,3 5 52.00.00 ΕΜΠΟΡΙΚΗ
1 0 2 .7 1 4 ,5 7 54.00.99 ΕΚΚΑΘΑΡΙΣΗ ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ
4 4 9 8 ,9 0 55 00.00 ΙΚΑ ΛΟΓΑΡ ΤΡΕΧΟΥΣΑΣ ΚΙΝ
1 8 6 9 ,4 2 60 00.00 ΤΑΚΤΙΚΕΣ ΑΠΟΔΟΧΕΣ
41 0 8 5 ,8 7 60 03 00 ΕΡΓΟΔΟΤ1ΚΕΣ ΕΙΣΦΟΡΕΣ ΙΚΑ
1 3 7 2 2 ,6 6 60.03 04 ΧΑΡΤΟΣΗΜΑ ΜΙΣΘΟΔΟΣΙΑΣ
2 4 6 ,5 4 61 00 00 ΑΜΟΙΒΕΣ & ΕΞΟΔΑ ΔΙΚΗΓΟΡΩΝ
3 .6 9 7 ,7 5 62.03.0 ΤΗΛΕΦΩΝΙΚ.Δ
2 .2 3 9 ,1 6 62.05.00 ΤΑΧΥΔΡΟΜΙΚΑ
6 3 6 ,8 6 62 04 01 ΕΝΟΙΚΙΑ ΚΤΙΡΙΩΝ
1 4 .5 8 5 ,4 8 62.05 00 ΑΣΦΑΛΙΣΤΡΑ ΓΠ'ΡΟΣ
4 .9 3 0 ,3 1 64 00.00 ΕΞΟΔΑ ΚΙΝΗΣΗΣ
11 0 7 2 ,6 0 65 05 00 ΤΟΚΟΙ & ΕΞΟΔΑ ΒΡΑΧ 'ιΉΟΧ
8 .2 1 7 ,1 6 70.00.00 ΠΩΛΗΣΕΙΣ
1 2 3 7 .5 0 5 ,5 0 70.95.00 ΕΠΙΣΤΡΟΦΕΣ ΠΩ.\ΗΣΕΩΝ
8 2 1 ,7 3 76.03.00 ΤΟΚΟΙ Κ,ΑΤ.ΑΘΕΣΕΩΝ ΕΣΩΤΕΡ1
8 4 2 2 .6 1 81.00 04 ΣΥΝΑΛ.ΧΑΓΜΑΤΙΚΕΣ ΔΙΑΦΟΡΕΣ
3 6 9 ,7 4
82 00 00 ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΑ ΠΡΟΣΗΜΑ | 8 2 1 7 3 82 01 00 ΕΠΙΧΟΡΗΓΗΣΕΙΣ ΠΩΛΗΣΕΩΝ '
1 .1 9 1 ,4 7 1 1 .6 1 5 2 6 9 ,2 5 1 6 1 5 2 6 9 ,2 5
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 4: ΑΓΙΟΓΡΑΦΗ - ΑΠΟΤΙΜΗΣΗ - ΑΠΟΣΒΕΣΕΙΣ
4.1 Απογραφή
Απογραφή είναι η λεπτομερής ταξινόμηση, καταμέτρηση, καταγραφή και αποτψηση των περιουσιακών στοιχείων της επιχείρησης, σε ορισμένη στιγμή και σε ορισμένο νόμισμα
Από τον παραπάνω ορισμό τφοκύτττει ότι η o r ·γρ ·Λ>ή περιλαμβάνει δύο στάδια εργασιών
Το πρώτο στάδιο κατά το οποίο διενεργείται η ταξινόμηση, η καταμέτρηση και καταγραφή, κατά ποσότητα και κατά είδος και το δεύτερο στάδιο όπου διενεργείται η αποτίμηση σε ορισμένο νόμισμα Εδώ νοείται ότι και τα δύο στάδια αναιρέρονται στην ίδια στιγμή
Η απογραφή καταχωρείται σε ειδικό βιβλίο το οποίο είναι υποχρεωτικό αχό το νόμο και ονομάζεται Βιβλίο Απογραφών - Ισολογισμών
4.Ι.Ι Είδη απογραφής
α. Από άποψη χρόνου.
Από άποψη χρόνου υπάρχει η απογραφή Εναρξης ή αρχική απογραφή Αυτή είναι εκείνη, η οποία γίνεται όταν ιδρύεται η επιχείρηση και η απογραφή Λήξης, η οποία γίνεται στο τέλος κάθε διαχειριστικής περιόδου
Επίσης υπάρχει και η Έκτακτη απογραφή, η οποία γίνεται οποτε χρειαστεί π χ σε περιπτώσεις διάλυσης ή συγχώνευσης της επιχείρησης
β. Από άποψη έκτασης
,Λπο άποψη έκτασης της απογραφής υπάρχει .Απογραφή γε\'ΐκη και .Απογραφή μερική Γενική είναι όταν περιλαμβάνει όλα τα περιουσιακά στοιχεία της
" Βλ. Μ ΚΟΤ1ΤΣΑΙ-ΘΑΛΑΣΣ1ΝΟΣ. ΓΕΝΙΚΗ ΛΟΓΙΣΤΙΚΗ I Π κ ΛΟΓΙΣΤΙΚΗ ΣΕΛ ,'9-40
ι ΜΗ.\ΑΝΟΓΡΑΦΗΜΕΝΗ
επιχείρησης, ενώ μερική είναι όταν περιλαμβάνει ένα μέρος της περιουσίας της επιχείρησης π χ μόνο τα εμπορεύματα
Γ Από άποι/η τρόπου σύνταξης
Από άπον/η τρόπου σύνταξης υπάρχει η εσωτερυαί και αυτή είναι η απογραφή, η οποία προκύπτει από τα βιβλία της επιχείρησης και η εξωτερική, η οποία προκύπτει από τη φυσική ή πραγματική μέτρηση και ζύγιση των αγαθών της επιχείρησης
Η εξωτερική απογραφή αφορά κυρίως τα υλικά αγαθά της επιχείρησης, ενώ η εσωτερική αφορά τα άυλα τιεριουσιακά στοιχεία της επιχείρησης όπως είναι οι χρεώστες, τα δάνεια, οι προμηθευτές κ.λ π
4.1.2 Απογραφή τέλους χρήσεως
Την έννοια της απογραφής τέλους χρήσεως δίνουν ταυτόσημα η θεωρία και η νομοθεσία
Κατά την παράγραφο 3 του άρθρου 27 του Κ Β Σ., απογραφή είναι η καταμέτρηση, αποτίμηση και λεπτομερής καταγραφή όλων των στοιχείων της περιουσίας της επιχειρήσεως που υπάρχουν στο τέλος της διαχειριστικής περιόδου Από τη διατύπωση της διατάξεως αυτής, αλλά και των επόμενων παραγράφων του άρθρου 27, προκύπτουν τα ακόλουθα
• Απογράφονται όλα τα στοιχεία του ενεργηπκου και του παθητικού της επιχειρήσεως ανεξάρτητα από τον τόπο που βρίσκονται (διάςιορα καταστήματα, υποκαταστήματα, αποθήκες κ.λπ.)
• Απογραφονται και τα περιουσιακά στοιχεία των τρίτων (κ χ εμπορεύματα) που βρίσκονται στα καταστήματα ή αποθήκες της επιχειρήσεως για πώληση, φύλαξη, επεξεργασία κ λ π
• Τα περιουσιακά στοιχεία της επιχειρήσεως, που βρίσκονται σε εγκαταστάσεις τρίτων για πώληση, φύλαξη ή επεξεργασία ή ακόμα για επισκευή, επίσης, απογραφονται
• Η καταχώρηση στα βιβλία της επιχείρησης (η οποία περιλαμβάνει το είδος, τη μονάδα μέτρησης και την ποσότητα, καθώς και την αξία κατα
μονάδα και συνολικά για κάθε είδος αγαθού ) γίνεται χιοριστά για κάθε αποθηκευτικό χώρο
Η ποσοτική καταγραφή των αποθεμάτων, ιδίων και τρίτων, στο βιβλίο απογραφών ή σε καταστάσεις γίνεται μέχρι την εικοστή ημέρα του μεθεπόμενου από τη λήξη της διαχειριστικής περιόδου μήνα Δηλαδή, για επιχείρηση, της οποίας η διαχειριστική περίοδος λήγει την 31'' Δεκεμβρίου, η προθεσμία ποσοτικής καταχώρησης των αποθεμάτων είναι η 20'' Φεβρουαρίου επομένου έτους
Στα υποκαταστήματα, από τα βιβλία των οποίων δεν εξάγεται αυτοτελές λογιστικό αποτέλεσμα, η ποσοτική καταμέτρηση των αποθεμάτων καταγράφεται σε διπλότυπες καταστάσεις Για υποκατάστημα που βρίσκεται στον ίδιο νομό με την έδρα ή σε απόσταση μικρότερη των 50 χιλιομέτρων απ’ αυτήν, η καταγραφή των αποθεμάτων μπορεί να γίνεται απευθείας στο βιβλίο απογραφών της έδρας, αλλά χωριστά’ .
Η σημασία της απογραφής, παρά το γεγονός ότι προκαλεί αναταραχή στον ομαλό ρυθμό των εργασιών της επιχείρησης, χαλάρωση των συναλλαγών ή και της παραγαιγής, καθώς και πρόσθετα έξοδα αποτελεί ενέργεια πολύ μεγάλης σημασίας και πρέπει να καταβάλλεται προσπάθεια να είναι πραγματυαί και εξαντλητική Ορισμένα λογιστήρια, ακόμα και σήμερα αρκούνται στην εσωλογιστικη απογραφη, για τα περισσότερα περιουσιακά στοιχεία, με επακόλουθο να δίνουν ψευδή εκόνα της περιουσίας και του αποτελέσματος, πράγμα που θεωρείται απαράδεκτο και έχει άσχημες συνέπειες.
Η πραγματική και εξαντληπκή απογραφή εξασφαλίζει, την ακριβή εικόνα της περιουσιακής συγκρότησης της επιχείρησης, τον έλεγχο της ακρίβειας των λογιστικών καταχωρήσεων και τη δυνατότητα στη διοικ-ηση να παίρνει ορθές αποφάσεις Επίσης αποτελεί μέσο πραγματικού ελέγχου των διαχειριστών περιουσιακών στοιχείων .10
Σκοπός της απογραφής τέλους οικονομικής χρήσεως είναι η προσαρμογή των υπολοίπων των λογιστικών βιβλίων με τα δεδομένα αυτής
ή λ . Μ ΛΕΟΝΤΑΡΗ, ΓΕΝΙΚΟ ΛΟΓΙΣΤΙΚΟ ΣΧΕΔΙΟ ΓΕΝΙΚΗ .λΟΓΙΣΤΙΚΗ ΙΣΟΛΟΓΙΣΜΟΣ (Ι99.η. ΣΕΛ, 42.1-424
Βλ. Α. ΚΟΝΤΑΚΟΥ. ΓΕΝΙΚΗ ΛΟΓΙΣΤΙΚΗ (1997). ΣΕΛ. 4,"^
Η μη σύνταξη απογραφής λήξεως, καθάχ; και η ανακριβής σύνταξης αυτής συνιστούν ουσιώδη λόγο ανακρίβειας των βιβλίων και συνεπάγονται τον εξωλογισπκό προσδιορισμό του αποτελέσματος
4.2 Αποτίμηση
ΟΡΙΣΜΟΣ Αποτίμηση είναι ο σχημαπσμός και καθορισμός ορισμένης χρηματικής αξίας, ενός περιουσιακού στοιχείου, ορισμένη στιγμή
Η αποτίμηση των περιουσιακών στοιχείων είναι ένα από τα σοβαρότερα θέματα της λογισπκής Το πρόβλημα της αποτίμησης δημιουργείται κατά την απογραφή των περιουσιακών στοιχείων της επιχείρησης και προκειμένου, να εκδοθεί ο Ισολογισμός αυτής, ο οποίος πρέπει να είναι ακριβής, ειλικρινής και πλήρης ώστε να εμφανίζει την πραγματική και ειλικρινή περιουσιακή κατάσταση της επιχείρησης κατά τη σύνταξη του"
4.2.1 Αποτίμηση παγίω ν περιουσιακώ ν στοιχείω ν
Πάγια'^ περιουσιακά στοιχεία είναι αυτά τα οποία δεν προορίζονται για μεταπώληση, αλλά για μόνιμη και διαρκή χρησιμοποίηση από την οικονομική μονάδα
Α) Ο Κ Φ Σ στο άρθρο 41 παρ 3, αναφέρει όπ:
Για κάθε περιουσιακό στοιχείο της επιχειρήσεως στο βιβλίο απογραφών αναγράφονται τουλάχιστον η αξία κτήσεως προσαυξημεχη με π ς δαπανες βελτίωσης, οι γενόμενες αποσβέσεις και η αναπόσβεστη αξία του Η αναλυση αυτή δεν απαιτείται για τα έπιπλα και σκεύη της επιχείρησης.
Σε περίπτωση ολοσχερούς αποσβέσεως παγίου περιουσιακού στοιχείου, θα αναγραφεται αυτό στην απογραφή με αξία 0,01 ευρώ με τη δικαιολογία οτι ευρίσκεται στην κυριότητα του επιτηδευματια
"Βλ Μ ΚΟτίΤΣΑΣ-ΘΑΛΑΣΣΙΝΟΣ. ΓΕΝΙΙΟΙ ΛΟΓΙΣΤΙΚΗ 1 U κ ΛΟΓΙΣΤΙΚΗ (199.x). ΣΕΛ 22
Βλ. Γ. ΚΑΦΟΥΣΗ. ΓΕΝΙΚΗ ΛΟΓΙΣΤΙΚΗ (1991). ΣΕΛ,109-Ι10
ι .MRXANOrPΑΦΗΜΕΝΗ
Β) Ο νόμος 2190/1920 στο άρθρο 43 παρ 5, αναφέρει για την αχοτίμηση των χαγίων
Τα ενσώματα πάγια περιουσιακά στοιχεία αποτιμούνται στην τιμή κτήσεως ή του κόστους ιδιοκατασκευής της Η αξία αυτή προσαυξάνεται με τις δαπάνες προσθηκών και βελτιώσεων και μειώνεται με τις αποσβέσεις Τιμή κτήσειος είναι η τιμολογιακή αξία αγοράς, η οποία προσαυξάνεται με τα ειδucά έξοδα αγοράς και μειώνεται με της σχετικές εκπτώσεις Τα έξοδα κτήσεως των ακινήτων της όπως είναι οι ς>όροι μεταβιβάσεως, τα συμβολαιογραφικά και τα μεσιτικά έξοδα και οι αμοιβές μελετητών και δικηγόρων, δεν περιλαμβάνονται στην τιμή κτήσεως των στοιχείων αυτών
Τα έξοδα αυτά καταχωρούνται στο λογαριασμό <Έξοδα κτήσεως ακινητοποιήσεων > της κατηγορίας < λοιπά> έξοδα εγκαταστάσεως
4.2.2 Αποτίμηση αποθεμάτων
Ιδιαίτερη σημασία αποδίδει το Ε Γ.Λ.Σ στην αποτίμηση των αποθεμάτων'^, τα οποία βρίσκονται στην κυριότητα της οικονομικής μονάδας στο τέλος της χρήσεως οπότε γίνεται και η σχετική απογραφή και συντάσσεται ο ισολογισμός Προς το σκοπό αυτό δίνει λεπτομερείς οδηγίες τόσο για την αποτίμηση των αποθεμάτων εμπορευμάτων και προϊόντων, όσο και για την αποτίμηση των υπολειμμάτων και υποπροϊόντων
Α) Τιμές που πρέπει να εφαρμόζονται για την αποτίμηση των αποθεμάτων της απογραφής
1 Τα αποθέματα που προέρχονται από αγορές αποτιμούνται στην κατα είδος χαμηλότερη τιμή μεταξύ τιμής κτήσεως και τρέχουσας τιμής αγοράς 2 Τα αποθέματα (εκτός από τα υπολείμματα και υποπροϊόντα) που προέρχονται
από την παραγωγή της οικονομικής μονάδας και προορίζονται, είτε για πώληση ως έτοιμα προϊόντα, είτε για παραπέρα επεξεργασία προς παραγωγή
' Βλ Μ ΛΕΟΝΤΑΡΗ. ΓΕΝΙΚΟ ΛΟΓΙΣΤΙΚΟ ΣΧΈΛΙΟ ΓΕΝΙΚΗ ΛΟΓΙΣΤΙΚΗ ΙΣΟΛΟΓΙΣΝΪΟΣ
(1993). ΣΕΛ 4ΤΙ-436 18
