[PENDING] Μηχανικός Γεωπληροφορικής και Τοπογραφίας Τ.Ε.και Μεταπτ. Φοιτ ΔΧΤ/ΣΘΕΤ, ΕΑΠ riogmr@gmail.com, std142493@ac.eap.gr

(1)

Μεθοδολογία χωροθέτησης ανεμογεννητριών με τη χρήση της πολυκριτηριακής ανάλυσης PROMETHEE και του

προγράμματος Qgis, μελέτη περίπτωσης στον Δήμο Πολυγύρου

Grasso Nicola Aristotele

Μηχανικός Γεωπληροφορικής και Τοπογραφίας Τ.Ε.και Μεταπτ. Φοιτ ΔΧΤ/ΣΘΕΤ, ΕΑΠ riogmr@gmail.com, std142493@ac.eap.gr

Γεώργιος Αρετούλης

Μέλος ΣΕΠ ΕΑΠ

Αναπληρωτής Καθηγητής Τμήμα Πολιτικών Μηχανικών Πολυτεχνική Σχολή

Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης

aretoulis.georgios@ac.eap.gr

Π^{ΕΡΙΛΗΨΗ}–Η^{ΠΑΡΟΥΣΑ}ΜΔΕ ΕΚΠΟΝΗΘΗΚΕ ΣΤΑ ΠΛΑΙΣΙΑ ΤΟΥ ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ

«ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΤΕΧΝΙΚΩΝ ΈΡΓΩΝ» ΤΟΥ ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ A^{ΝΟΙΚΤΟΥ}ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ (ΕΑΠ).

Ο πλανήτης αντιμετωπίζει ολοένα και περισσότερα προβλήματα από τις ανθρώπινες δραστηριότητές που αυξάνουν το φαινόμενο του θερμοκηπίου. Αυτό έχει σαν συνέπεια το λιώσιμο των πάγων, την αύξηση της στάθμης της θάλασσας και την εκδήλωση περίεργων και έντονων καιρικών φαινομένων σε περιοχές που κανονικά δεν θα έπρεπε να εκδηλώνονται.

Πρόσφατα πραγματοποιήθηκε η συνδιάσκεψη για το κλίμα (31 Οκτωβρίου έως τις 12 Νοεμβρίου 2021) όπου και αποφασίστηκε από την πλειονότητα των χωρών που συμμετείχαν στο να περιορίσουν τις εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου. Ο καλύτερος τρόπος για να επιτευχθεί αυτός ο στόχος είναι η απεξάρτηση της ανθρωπότητας από τα ορυκτά καύσιμα που παράγουν τα αέρια του θερμοκηπίου, με την χρήση όλο και περισσότερων ανανεώσιμων πηγών ενέργειας. Η αιολική ενέργεια, με την χρήση ανεμογεννητριών, αποτελεί μια από αυτές τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας. Στον ελλαδικό χώρο οι ανεμογεννήτριες έχουν μεγάλη εξάπλωση και σημαντική συμβολή στην παραγωγή ενέργειας.

Στην παρούσα ΜΔΕ παρουσιάζεται μια ολοκληρωμένη μέθοδος με την οποία μπορούν να εντοπιστούν κατάλληλες περιοχές προς χωροθέτηση ανεμογεννητριών με την χρήση προγράμματος GIS και της πολυκριτηριακής ανάλυσης PROMETHEE.

Λέξεις-Κλειδιά GIS, QGIS, PROMETHEE, Visual PROMETHEE, πολυκριτηριακή ανάλυση, αιολικό πάρκο, ανεμογεννήτρια

Ι. ΕΙΣΑΓΩΓΗ

Η χωροθέτηση αιολικών πάρκων είναι μια χωρικά πολύπλοκη διαδικασία καθώς από την μια πλευρά υπάρχουν εκτάσεις στις οποίες δεν επιτρέπεται η τοποθέτηση

ανεμογεννητριών και από την άλλη πρέπει να γίνει αξιολόγηση των περιοχών για να αναδειχθούν αυτές που είναι πιο

προσοδοφόρες από άποψη απόδοσης του αιολικού πάρκου αλλά και που θα έχουν μειωμένα έξοδα κατασκευής. Η παρούσα διπλωματική εργασία εισάγει ένα ολοκληρωμένο σύστημα λήψης αποφάσεων χρησιμοποιώντας τα γεωγραφικά συστήματα πληροφοριών (GIS) και το σύστημα πολυκριτηριακής ανάλυσης PROMETHEE II για την χωροθέτηση ανεμογεννητριών σε έναν αραιοκατοικημένο δήμο της Χαλκιδικής αυτόν του δήμου Πολυγύρου.

II.ΔΟΜΗ ΤΗΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ

Το κεφάλαιο 1 περιλαμβάνει την εισαγωγή, το αντικείμενο της εργασίας και την δομή της εργασίας.

Στο κεφάλαιο 2 παρουσιάζονται στοιχεία για την κίνηση του ανέμου και πως αυτή παράγεται, την χρήση του ΑΝΕΜΟΥ ΚΑΤΑ ΤΗΝ ΑΡΧΑΙΟΤΗΤΑ και πώς αναπτύχθηκαν οι πρώτες ανεμογεννήτριες. Αναλύονται τα μέρη από τα οποία αποτελείται μια ανεμογεννήτρια. Παρουσιάζονται τα πλεονεκτήματα και τα μειονεκτήματα της αιολικής ενέργειας, οι παράγοντες που επηρεάζουν την απόδοση των ανεμογεννητριών και οι φάσεις κατασκευής τους. Παρουσιάζεται μια βιβλιογραφική επισκόπηση των μεθοδολογιών από ακολουθήθηκαν διεθνώς, αλλά και στη χώρα μας όσον αφορά στο πρόβλημα της χωροθέτησης αιολικών πάρκων.

Στο κεφάλαιο 3 παρουσιάζονται γενικά στοιχεία για την πολυκριτηριακή ανάλυση, αναφέρονται οι σημαντικότερες μέθοδοι αυτής, παρουσιάζεται η μέθοδος πολυκριτηριακής ανάλυσης PROMETHEE και γίνεται μια ιστορική αναδρομή του πως αναπτύχθηκε το λογισμικό Visual PROMETHEE

Στο κεφάλαιο 4 προτείνεται η μεθοδολογία που θα ακολουθηθεί για την αφαίρεση των τμημάτων που δεν μπορούν να χωροθετηθούν ανεμογεννήτριες (με τη χρήση του

προγράμματος QGIS) και με βάση ποια κριτήρια θα γίνει η

(2)

αξιολόγηση των τμημάτων όπου επιτρέπεται η τοποθέτηση ανεμογεννητριών.

Στο κεφάλαιο 5 πραγματοποιείται η ιεράρχηση των περιοχών που κρίνονται κατάλληλες για χωροθέτηση ανεμογεννητριών, βάσει των κριτηρίων που επιλέχθηκαν στο κεφάλαιο 4. Η κατάταξη επιτυγχάνεται με τη χρήση της μεθόδου πολυκριτηριακής ανάλυσης PROMETHEE με την βοήθεια του προγράμματος Visual PROMETHEE.

Στο κεφάλαιο 6 παρουσιάζονται τα συμπεράσματα, οι περιορισμοί και οι προτάσεις.

Στο κεφάλαιο 7 παρουσιάζεται η βιβλιογραφία

ΙIΙ. ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ

Η μεθοδολογία βάσει της οποίας πραγματοποιήθηκε η έρευνα με θέμα την δυνατότητα τοποθέτησης ανεμογεννητριών και την εύρεση της καταλληλότερης θέσης τους στην περιοχή του Δήμου Πολυγύρου, έγινε ως εξής (εικόνα 1).

Αρχικά έγινε έρευνα σε συναφείς εργασίες οι οποίες

προσέφεραν σημαντικές πληροφορίες για την μεθοδολογία και τα εργαλεία που χρησιμοποίησαν ερευνητές ανά τον κόσμο για την αντιμετώπιση του προβλήματος της χωροθέτησης ανεμογεννητριών. Επίσης πραγματοποιήθηκε έρευνα και στην ελληνική νομοθεσία (απόφαση Αριθμ. 49828/2008 ΦΕΚ 2464/Β/3-12-2008) για να γίνουν γνωστοί οι περιορισμοί που τίθενται για την χωροθέτηση αιολικών πάρκων.

Έπειτα επιλέχθηκε η περιοχή μελέτης. Αυτή είναι ο Δήμος Πολυγύρου, που επιλέχθηκε λόγω της άμεσης γειτνίασης με την περιοχή κατοικίας του μελετητή και της ευκολίας που αυτό συνεπάγεται για την συλλογή στοιχείων απαραίτητων για την εκπόνηση της διπλωματικής εργασίας.

Εν συνεχεία επιλέχθηκαν τα δυο εργαλεία με τα οποία θα γινόταν η έρευνα για να ευρεθούν οι τοποθεσίες στις οποίες μπορούν να χωροθετηθούν ανεμογεννήτριες, καθώς και η αξιολόγηση των περιοχών αυτών. Αυτά είναι το QGIS (έκδοση QGIS π 3.14.0) και το Visual PROMETHEE. Το QGIS είναι ένα από τα καλύτερα ελεύθερα λογισμικά GIS. Το λογισμικό Visual PROMETHEE (που) είναι ένα πολύ δυνατό εργαλείο

αξιολόγησης διαφορετικών εναλλακτικών με τη χρήση της μεθόδου της πολυκριτηριακής ανάλυσης PROMETHEE. Το πρόγραμμα αυτό αναπτύχθηκε από την VPSolutions υπό την επίβλεψη του καθηγητή Bertrand Mareschal του Πανεπιστημίου Libre de Bruxelles (ULB) και είναι ελεύθερο για ακαδημαϊκή χρήση.

Το επόμενο βήμα ήταν η συλλογή των στοιχείων βάσει των οποίων θα γινόταν ο αποκλεισμός των μη κατάλληλων περιοχών προς εγκατάσταση αιολικών πάρκων. Αυτή η συλλογή έγινε είτε από ιστοσελίδες οι οποίες παρέχουν δωρεάν δεδομένα, είτε συλλέγοντας στοιχεία από δημόσιους φορείς.

Ακολούθησε η αφαίρεση από το πολύγωνο του Δήμου Πολυγύρου των μη κατάλληλων για εγκατάσταση

ανεμογεννητριών περιοχών. Αυτό έγινε ορίζοντας κριτήρια αποκλεισμού τα οποία προέκυψαν βάσει της απόφασης Αριθμ.

49828/2008 ΦΕΚ 2464/Β/3-12-2008, αυτά ήταν:

• Απόσταση από αεροδρόμια

• Η απόσταση από αρχαιολογικούς χώρους.

• Η απόσταση από οικισμούς

• Η απόσταση από μονές

• Η απόσταση από οδικούς άξονες

• Η απόσταση από γραμμές υψηλής τάσης

• Η απόσταση από κεραίες

• Η απόσταση από γη υψηλής παραγωγικότητας

• Η απόσταση από κτηνοτροφικές μονάδες

• Η απόσταση από λατομεία

• Η απόσταση από Π.Ο.Τ.Α (Περιοχές Οργανωμένης Τουριστικής Ανάπτυξης)

• Η απόσταση από Π.Ε.Ρ.Π.Ο (Περιοχή Ειδικά Ρυθμιζόμενης Πολεοδόμησης)

• Η απόσταση από μεμονωμένη οικία

• Η απόσταση από ακτές κολύμβησης

• Περιοχές ορνιθοπανίδας

• Η απόσταση από Natura 2000 και Κ.Α.Ζ (Καταφύγια Άγριας Ζωής)

και της διεθνούς βιβλιογραφίας:

• Το χαμηλό αιολικό δυναμικό

• Η απόσταση από βιομηχανικές ζώνες

• Η απόσταση από υγροβιότοπους

• Η απόσταση από Natura 2000 και Κ.Α.Ζ (Καταφύγια Άγριας Ζωής)

• Η απόσταση από δίκτυα ενέργειας (αγωγός φυσικού αερίου)

• Οι κλίσεις του εδάφους που δεν γίνονται αποδεκτές για την τοποθέτηση ανεμογεννητριών

• Η απόσταση από μεμονωμένη οικία

• Η απόσταση από κεραίες

Η αφαίρεση των περιοχών αυτών πραγματοποιήθηκε με τη βοήθεια του προγράμματος QGIS.

Έπειτα επιλέχθηκαν τα κριτήρια βάσει των οποίων θα πραγματοποιούνταν η αξιολόγηση των κατάλληλων περιοχών για χωροθέτηση αιολικών πάρκων. Αυτά ήταν:

• το αιολικό δυναμικό

• η απόσταση από το οδικό δίκτυο

• η απόσταση από το δίκτυο ηλεκτρισμού υψηλής τάσης

• η κλίση του εδάφους

• ο αριθμός των ανεμογεννητριών που μπορούν να τοποθετηθούν σε κάθε μια προς εξέταση περιοχή.

Εν συνεχεία απεστάλησαν ερωτηματολόγια σε εταιρείες οι οποίες κατασκευάζουν τμήματα ανεμογεννητριών, ή

κατασκευάζουν αιολικά πάρκα, ούτως ώστε να καθορίζονταν τα βάρη για κάθε κριτήριο. Έρευνα για τα βάρη πραγματοποιήθηκε και σε συναφείς εργασίες που ασχολούνται με το θέμα της εγκατάστασης ανεμογεννητριών.

Τέλος ακολούθησε η αξιολόγηση των κατάλληλων περιοχών με τη βοήθεια του προγράμματος Visual PROMETHEE ούτως ώστε να προκύψει ποια από αυτές τις περιοχές είναι πιο κατάλληλη για την χωροθέτηση ανεμογεννητριών.

(3)

Εικόνα 1: Μεθοδολογία

ΙV.ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ

Μετά την αφαίρεση των ακατάλληλων προς εγκατάσταση ανεμογεννητριών περιοχών, προέκυψαν 8 κατάλληλες περιοχές (εικόνα 2) οι οποίες αξιολογήθηκαν βάσει των 5 κριτηρίων τα οποία έλαβαν βάρη από:

1) Το ερωτηματολόγιο που δόθηκε σε ειδικούς

2) Από την εργασία των Spyridonidou & Vagiona (2020), που περιλαμβάνει στατιστικά στοιχεία άλλων εργασιών και επίσης συνυπολογίστηκε το βάρος του κριτηρίου ¨αριθμός ανεμογεννητριών¨ από το ερωτηματολόγιο για το οποίο δεν υπήρχαν στοιχεία στην εργασία των Spyridonidou & Vagiona (2020).

3) Από τον συνδυασμό των βαρών για κάθε κριτήριο από το ερωτηματολόγιο και την εργασία των Spyridonidou

& Vagiona (2020).

Εικόνα 1: Τελικές περιοχές προς αξιολόγηση

Ακολουθούν τα αποτελέσματα της κατάταξης των περιοχών όπου μπορούν να εγκατασταθούν ανεμογεννήτριες μετά την επεξεργασία τους από το πρόγραμμα Visual PROMETHEE

Έτσι στην περίπτωση 1 (τα βάρη των κριτηρίων προέκυψαν από το ερωτηματολόγιο) η καταλληλότερη περιοχή για χωροθέτηση ανεμογεννητριών είναι η 14 (εικόνα 3)

Εικόνα 2: Ολική κατάταξη περίπτωση 1

Στην περίπτωση 2 (τα βάρη των κριτηρίων προέκυψαν από την εργασία των Spyridonidou & Vagiona (2020), επίσης συνυπολογίστηκε το βάρος του κριτηρίου ¨αριθμός ανεμογεννητριών¨ από το ερωτηματολόγιο) η καταλληλότερη περιοχή για χωροθέτηση ανεμογεννητριών είναι η 13 (εικόνα 4)

Στην περίπτωση 3 (τα βάρη των κριτηρίων προέκυψαν από τον συνδυασμό του ερωτηματολογίου και της εργασίας των Spyridonidou & Vagiona (2020)) η καταλληλότερη περιοχή για χωροθέτηση ανεμογεννητριών είναι η 14 (εικόνα 5)

(4)

V. ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ

Όσον αφορά στις τρείς περιπτώσεις που εξετάστηκαν με διαφορετικά βάρη για κάθε κριτήριο τα αποτελέσματα είναι τα εξής:

1. Για την περίπτωση 1 όπου τα βάρη των κριτηρίων προέκυψαν από το ερωτηματολόγιο που δόθηκε στους ειδικούς, καταλληλότερη για χωροθέτηση ανεμογεννητριών θεωρείται η περιοχή 14

2. Για την περίπτωση 2 όπου τα βάρη για κάθε κριτήριο προέκυψαν από την εργασία των Spyridonidou & Vagiona (2020), που περιλαμβάνει στατιστικά στοιχεία άλλων εργασιών και συνυπολογίζοντας το βάρος του κριτηρίου ¨αριθμός ανεμογεννητριών¨ από το ερωτηματολόγιο, καταλληλότερη για χωροθέτηση ανεμογεννητριών θεωρείται η περιοχή 13

3. Για την περίπτωση 3 όπου για τις τιμές των βαρών των κριτηρίων χρησιμοποιήθηκε ο συνδυασμός των βαρών από το ερωτηματολόγιο που δόθηκε στους ειδικούς και την εργασία των Spyridonidou & Vagiona (2020), καταλληλότερη περιοχή για χωροθέτηση ανεμογεννητριών είναι η περιοχή 14

Και για τις τρείς περιπτώσεις, ισχύει ότι η περιοχή 16 κρίνεται η λιγότερο κατάλληλη για τοποθέτηση ανεμογεννητριών.

Επιπλέον συμπεράσματα που προέκυψαν κατά την εκπόνησης της διπλωματικής εργασίας :

➢ Από τη σύγκριση των βαρών των κριτηρίων που προκύπτουν από το ερωτηματολόγιο και την διεθνή βιβλιογραφία προκύπτει, ότι το κριτήριο που θεωρείται σημαντικότερο είναι αυτό του ¨αιολικού δυναμικού¨

πράγμα λογικό καθ’ ότι από αυτό το κριτήριο εξαρτάται η παραγόμενη ενέργεια. Ως δεύτερο κριτήριο σε σειρά κατάταξης είναι η ¨απόσταση από το δίκτυο υψηλής τάσης¨, όμως στο ερωτηματολόγιο λαμβάνει μεγαλύτερο βάρος από ότι στη διεθνής βιβλιογραφία. Για τα κριτήρια ¨απόσταση από οδικό δίκτυο¨ και ¨κλίσεις¨ που υπάρχουν στην περιοχή όπου θα εγκατασταθούν οι ανεμογεννήτριες, λαμβάνουν το ίδιο μικρό βάρος στο ερωτηματολόγιο, ενώ στη διεθνή βιβλιογραφία προηγείται σε σημασία το κριτήριο ¨απόσταση από οδικό άξονα¨ και έπεται το κριτήριο ¨κλίσεις¨ που υπάρχουν στην περιοχή όπου θα εγκατασταθούν ανεμογεννήτριες.

➢ Βάσει της απόφαση Αριθμ. 49828/2008 ΦΕΚ 2464/Β/3-12- 2008 ο δήμος Πολυγύρου δεν ανήκει στις Περιοχές

Αιολικής Προτεραιότητας (Π.Α.Π) αλλά στις Περιοχές Αιολικής Καταλληλότητας (Π.Α.Κ).

➢ Οι περιοχές με το μεγαλύτερο αιολικό δυναμικό εμπίπτουν εντός της περιοχής Natura 2000 και δεν μπορούν να αξιοποιηθούν

➢ Μετά την αφαίρεση από το πολύγωνο του Δήμου Πολυγύρου των περιοχών που δεν επιτρέπεται η χωροθέτηση ανεμογεννητριών προέκυψαν 8 περιοχές προς αξιολόγηση με χαμηλό όμως αιολικό δυναμικό (βάσει διεθνούς βιβλιογραφίας αξιοποιήσιμο).

➢ Όλες οι κατάλληλες περιοχές επικοινωνούν με κύριους οδικούς άξονες με χωματόδρομους πράγμα που μειώνει το κόστος κατασκευής διότι θα πρέπει να υπάρξει διαμόρφωση των χωματόδρομων αυτών και όχι διάνοιξη αυτών.

➢ Σε όλες τις κατάλληλες περιοχές για χωροθέτηση ανεμογεννητριών υπάρχουν χωματόδρομοι που οδηγούν στο δίκτυο υψηλής τάσης, πράγμα που μειώνει το κόστος κατασκευής του δικτύου που θα συνδέσει το αιολικό πάρκο με το δίκτυο ηλεκτρισμού

➢ Γενικά οι δημόσιες υπηρεσίες είναι πολύ πρόθυμες να εξυπηρετήσουν εν αντιθέσει με τον ιδιωτικό τομέα όπου είναι πολύ φειδωλός στον διαμοιρασμό πληροφορίων που θα μπορούσαν να βοηθήσουν στην εκπόνηση της διπλωματικής εργασίας.

➢ Σύμφωνα με την ΕΛ.ΣΤΑΤ σε έρευνα που διεξήχθη στη χρονική περίοδο Οκτωβρίου 2011 – Σεπτεμβρίου 2012 η μέση κατανάλωση ηλεκτρικής ενέργειας που αντιστοιχεί στα νοικοκυριά είναι 3.750 kWh. Κάνοντας την υπόθεση ότι ένα νοικοκυριό αποτελείται από 3 άτομα προκύπτουν 22.048 (πληθυσμός του Δήμου Πολυγύρου) / 3 = 7.349 νοικοκυριά οπότε ο Δήμος Πολυγύρου έχει μια κατανάλωση ηλεκτρικού ρεύματος 7.349 × 3.750 = 27.558.750 kWh ≈ 27,56 GWh

Αν υποθέσουμε ότι θα τοποθετηθεί η ανεμογεννήτρια της ENERCON E-160 EP5 E3 στην περιοχή 14 με μέσο άνεμο 4,84m/s όπου θα πνέει όλο τον χρόνο (το οποίο είναι κάπως ουτοπικό γιατί έχουμε στοιχεία για την μέση ταχύτητα του ανέμου, δεν γνωρίζουμε όμως την κατανομή.

Έτσι μπορεί να έχουμε ημέρες με πολύ χαμηλό ή πολύ υψηλό άνεμο όπου δεν θα λειτουργεί η ανεμογεννήτρια.

Αλλά οι τιμές αυτές έχουν υπολογιστεί για τον

προσδιορισμό της μέσης τιμή της ταχύτητας του ανέμου) θα έχουμε περίπου 9.000 MWh το έτος (εικόνα 6) × 8 (ανεμογεννήτριες) = 72.000ΜWh = 72GWh οπότε υπερκαλύπτονται οι ανάγκες για ενέργεια που έχουν τα νοικοκυριά. Φυσικά υπάρχουν και άλλες ανάγκες για ενέργεια, όπως η ενέργεια που καταναλώνεται από τις επιχειρήσεις όπως επίσης και από τον δήμο για τον φωτισμό των δρόμων κλπ.

Εικόνα 5: Ετήσια απόδοση ανεμογεννήτριας ENERCON E-160 EP5 E3 (Πηγή : www.enercon.de)

(5)

Ε^{ΥΧΑΡΙΣΤΙΕΣ}

Θα ήθελα να εκφράσω τη βαθύτατη ευγνωμοσύνη μου στον επιβλέποντα καθηγητή μου, κ. Γεώργιο Αρετούλη, για την αμέριστη συμπαράστασή του, την ουσιαστική του

βοήθεια καθώς και την άριστη καθοδήγηση του σε όλη την διάρκεια εκπόνησης αυτής της εργασίας.

ΑΝΑΦΟΡΕΣ

Al-Shabeeb, A. R., Al-Adamat, R., & Mashagbah, A. (2016).

AHP with GIS for a Preliminary Site Selection of Wind Turbines in the North West of Jordan. International Journal of Geosciences, 07(10), 1208–1221.

https://doi.org/10.4236/ijg.2016.710090

Al-Yahyai, S., Charabi, Y., Gastli, A., & Al-Badi, A. (2012).

Wind farm land suitability indexing using multi-criteria analysis. Renewable Energy, 44, 80–87.

https://doi.org/10.1016/j.renene.2012.01.004

Ali, Sajid, Lee, S. M., & Jang, C. M. (2017). Determination of the most optimal on-shore wind farm site location using a GIS-MCDM methodology: Evaluating the case of South Korea. Energies, 10(12).

https://doi.org/10.3390/en10122072

Ali, Shahid, Taweekun, J., Techato, K., Waewsak, J., & Gyawali, S. (2019). GIS based site suitability assessment for wind and solar farms in Songkhla, Thailand. Renewable Energy, 132, 1360–1372.

Amjad, F., Agyekum, E. B., Shah, L. A., & Abbas, A. (2021).

Site location and allocation decision for onshore wind farms, using spatial multi-criteria analysis and density- based clustering. A techno-economic-environmental assessment, Ghana. Sustainable Energy Technologies and Assessments, 47(August), 101503.

https://doi.org/10.1016/j.seta.2021.101503

Anderson, G. C. (2020). WIND TURBINES THEORY AND PRACTICE (Vol. 1).

Anwarzai, M. A., & Nagasaka, K. (2017). Utility-scale implementable potential of wind and solar energies for Afghanistan using GIS multi-criteria decision analysis.

Renewable and Sustainable Energy Reviews, 71(April 2016), 150–160.

https://doi.org/10.1016/j.rser.2016.12.048

Atici, K. B., Simsek, A. B., Ulucan, A., & Tosun, M. U. (2015).

A GIS-based Multiple Criteria Decision Analysis approach for wind power plant site selection. Utilities Policy, 37, 86–96.

https://doi.org/10.1016/j.jup.2015.06.001

Aydin, N. Y., Kentel, E., & Duzgun, S. (2010). GIS-based environmental assessment of wind energy systems for spatial planning: A case study from Western Turkey.

Renewable and Sustainable Energy Reviews, 14(1), 364–

373. https://doi.org/10.1016/j.rser.2009.07.023

Ayodele, T. R., Ogunjuyigbe, A. S. O., Odigie, O., & Munda, J.

L. (2018). A multi-criteria GIS based model for wind farm site selection using interval type-2 fuzzy analytic hierarchy process: The case study of Nigeria. Applied Energy, 228(April), 1853–1869.

https://doi.org/10.1016/j.apenergy.2018.07.051

Baban, S. M. J., & Parry, T. (2001). Developing and applying a GIS-assisted approach to locating wind farms in the UK.

Renewable Energy, 24(1), 59–71.

https://doi.org/10.1016/S0960-1481(00)00169-5

Baseer, M. A., Rehman, S., Meyer, J. P., & Alam, M. M. (2017).

GIS-based site suitability analysis for wind farm development in Saudi Arabia. Energy, 141, 1166–1176.

https://doi.org/10.1016/j.energy.2017.10.016

Bennui, A., Rattanamanee, P., Puetpaiboon, U., Phukpattaranont, P., & Chetpattananondh, K. (2007). Site Selection for

Large Wind Turbine Using Gis. International Conference on Engineering and Environment - ICEE- 2007, 1(1), 90–

112.

Bertsiou, M. M., Theochari, A. P., & Baltas, E. (2021). Multi- criteria analysis and Geographic Information Systems methods for wind turbine siting in a North Aegean island.

Energy Science and Engineering, 9(1), 4–18.

https://doi.org/10.1002/ese3.809

Bili, A., & Vagiona, D. G. (2018). Use of multicriteria analysis and GIS for selecting sites for onshore wind farms: The case of Andros Island (Greece). European Journal of Environmental Sciences, 8(1), 5–13.

https://doi.org/10.14712/23361964.2018.2

Bılı, A., & Vagiona, D. (2017). Appropriate site selection for onshore wind farm applications and energy carrying capacity estimation : The case of Andros ( Greece ).

September.

Carlin, P. W., Laxson, A. S., & Muljadi, E. B. (2003). The history and state of the art of variable-speed wind turbine technology. Wind Energy, 6(2), 129–159.

https://doi.org/10.1002/we.77

Carter, R A. (2006). Boat remains and maritime trade in the Persian Gulf during sixth and fifth millennia BC.

Antiquity. Vol. 80, pp. 52–63.

Dodge, D. (2014). Illustrated history of wind power development. www.telosnet.com/wind/early.htm Drepaniotis, I., & Vagiona, D. (2019). Onshore wind farm siting

and energy carrying capacity in the municipality of Aristotle in Chalkidiki – Greece. September, 4–5.

Effat, H. A. (2014). Spatial Modeling of Optimum Zones for Wind Farms Using Remote Sensing and Geographic Information System, Application in the Red Sea, Egypt.

Journal of Geographic Information System, 06(04), 358–

374. https://doi.org/10.4236/jgis.2014.64032 Ghobadi, M., & Ahmadipari, M. (2018). Environmental

Planning for Wind Power Plant Site Selection using a Fuzzy PROMETHEE-Based Outranking Method in Geographical Information System. Environmental Energy and Economic Research, 2(2), 75–87.

https://doi.org/10.22097/eeer.2018.148760.1041 Habib, M., & Matouk, A. (2020). Integrating AHP and GIS as a

decision-making tool for the optimal allocation of wind farm: A case study of Syria. IOP Conference Series:

Materials Science and Engineering, 800(1).

https://doi.org/10.1088/1757-899X/800/1/012019 Hansen, H. S. (2005). GIS-based multi-criteria analysis of wind

farm development. ScanGIS 2005 - Proceedings of the 10th Scandinavian Research Conference on Geographical Information Sciences, 75–87.

Höfer, T., Sunak, Y., Siddique, H., & Madlener, R. (2016). Wind farm siting using a spatial Analytic Hierarchy Process approach: A case study of the Städteregion Aachen.

Applied Energy, 163, 222–243.

https://doi.org/10.1016/j.apenergy.2015.10.138 Hwang, G. H., Wei, L. S., Ching, K. B., & Lin, N. S. (2011).

Wind farm allocation in Malaysia based on multi-criteria decision making method. 2011 National Postgraduate Conference - Energy and Sustainability: Exploring the Innovative Minds, NPC 2011, 11–16.

https://doi.org/10.1109/NatPC.2011.6136445

Ioannou, K., Georgios, T., & Garyfalos, A. (2019). A Decision Support System methodology for selecting wind farm installation locations using AHP and TOPSIS: Case study in Eastern Macedonia and Thrace region, Greece. Energy Policy, 132(January 2019), 232–246.

https://doi.org/10.1016/j.enpol.2019.05.020

Janke, J. R. (2010). Multicriteria GIS modeling of wind and solar farms in Colorado. Renewable Energy, 35(10), 2228–2234. https://doi.org/10.1016/j.renene.2010.03.014

(6)

Latinopoulos, D., & Kechagia, K. (2015). A GIS-based multi- criteria evaluation for wind farm site selection. A regional scale application in Greece. Renewable Energy, 78, 550–

560. https://doi.org/10.1016/j.renene.2015.01.041 Mareschal, B. (2005). PROMETHEE methods. In International

Series in Operations Research and Management Science (Vol. 78, Issue January). https://doi.org/10.1007/0-387- 23081-5_5

Mareschal, B. (2013). Visual PROMETHEE manual. 1–192.

Moradi, S., Yousefi, H., Noorollahi, Y., & Rosso, D. (2020).

Multi-criteria decision support system for wind farm site selection and sensitivity analysis: Case study of Alborz Province, Iran. Energy Strategy Reviews, 29(February), 100478. https://doi.org/10.1016/j.esr.2020.100478 Noorollahi, Y., Yousefi, H., & Mohammadi, M. (2016). Multi-

criteria decision support system for wind farm site selection using GIS. Sustainable Energy Technologies and Assessments, 13, 38–50.

https://doi.org/10.1016/j.seta.2015.11.007

Pawlaczyk-Łuszczyńska, M., Zaborowski, K., Dudarewicz, A., Zamojska-Daniszewska, M., & Waszkowska, M. (2018).

Response to noise emitted by wind farms in people living in nearby areas. International Journal of Environmental Research and Public Health, 15(8).

https://doi.org/10.3390/ijerph15081575

Ruvalcaba-García, A., & González Morán, T. (2021). Analysis and selection of optimal sites for wind farms: case study, region north of Mexico. Atmosfera, 34(1), 121–131.

https://doi.org/10.20937/ATM.52664

Samkari, M. M., & Almaktoom, A. T. (2019). Assessment of wind farm allocation criteria. Proceedings of the International Conference on Industrial Engineering and Operations Management, 0(July), 443–451.

Saraswat, S. K., Digalwar, A. K., Yadav, S. S., & Kumar, G.

(2021). MCDM and GIS based modelling technique for assessment of solar and wind farm locations in India.

Renewable Energy, 169, 865–884.

https://doi.org/10.1016/j.renene.2021.01.056 SORENSEN, B. (1995). HISTORY OF , AND RECENT

PROGRESS IN, WIND-ENEGRY UTILIZATION. 387–

424.

Sotiropoulou, K. F., & Vavatsikos, A. P. (2021). Onshore wind farms GIS-Assisted suitability analysis using

PROMETHEE II. Energy Policy, 158(August), 112531.

https://doi.org/10.1016/j.enpol.2021.112531

Spyridonidou, S., & Vagiona, D. G. (2020). Onshore and O ff shore Wind Energy Research. Energies, 13, 5906.

Tegou, L. I., Polatidis, H., & Haralambopoulos, D. A. (2010).

Environmental management framework for wind farm siting: Methodology and case study. Journal of Environmental Management, 91(11), 2134–2147.

https://doi.org/10.1016/j.jenvman.2010.05.010 Tsoutsos, T., Tsitoura, I., Kokologos, D., & Kalaitzakis, K.

(2015). Sustainable siting process in large wind farms case study in Crete. Renewable Energy, 75, 474–480.

Van Haaren, R., & Fthenakis, V. (2011). GIS-based wind farm site selection using spatial multi-criteria analysis (SMCA):

Evaluating the case for New York State. Renewable and Sustainable Energy Reviews, 15(7), 3332–3340.

https://doi.org/10.1016/j.rser.2011.04.010

Vavatsikos, A. P., Arvanitidou, A., & Petsas, D. (2019). Wind farm investments portfolio formation using GIS-based suitability analysis and simulation procedures. Journal of Environmental Management, 252(March), 109670.

https://doi.org/10.1016/j.jenvman.2019.109670 Villacreses, G., Gaona, G., Martínez-Gómez, J., & Jijón, D. J.

(2017). Wind farms suitability location using

geographical information system (GIS), based on multi- criteria decision making (MCDM) methods: The case of

continental Ecuador. Renewable Energy, 109, 275–286.

Watson, J. J. W., & Hudson, M. D. (2015). Regional Scale wind farm and solar farm suitability assessment using GIS- assisted multi-criteria evaluation. Landscape and Urban Planning, 138, 20–31.

https://doi.org/10.1016/j.landurbplan.2015.02.001 Xu, Y., Li, Y., Zheng, L., Cui, L., Li, S., Li, W., & Cai, Y.

(2020). Site selection of wind farms using GIS and multi- criteria decision making method in Wafangdian, China.

Energy, 207.

https://doi.org/10.1016/j.energy.2020.118222

Xydis, G. (2013). A techno-economic and spatial analysis for the optimal planning of wind energy in Kythira island, Greece.

International Journal of Production Economics, 146(2), 440–452. https://doi.org/10.1016/j.ijpe.2013.02.013 Zhang, L., Lao, H., Wang, G., Zou, L., Zhao, T., & Fang, Z.

(2019). A new method for spatial allocation of turbines in a wind farm based on lightning protection efficiency.

Wind Energy, 22(10), 1310–1323.

https://doi.org/10.1002/we.2357

Αντωνίου, Φ. (2015). Συστημα υποστηριξης αποφασεων επιλογης τυπου συμβασης κατασκευης στα πλαισια της διαχειρισης εργων οδοποιιας.

Αριθμ. 49828/2008 ΦΕΚ 2464/Β/3-12-2008

Προεδρικό Διάταγμα 19.10.78 (ΦΕΚ 594 Δ’ της 12-11-1978).

Ιστοσελίδες :

https://www.europarl.europa.eu/news/el/headlines/society/20150 605STO63228/klimatike-allage-apo-to-kioto-sto-parisi

https://ukcop26.org/wp-content/uploads/2021/11/COP26- Presidency-Outcomes-The-Climate-Pact.pdf

https://ypen.gov.gr/wp-

content/uploads/2020/11/%CE%A6%CE%95%CE%9A-

%CE%92-4893.2019.pdf

https://www.energy.gov/maps/how-does-wind-turbine-work https://www.windustry.org/pros_cons_wind_energy

http://ele.aut.ac.ir/~wind/en/tour/wres/obst.htm (ιστοσελίδα του WINDPOWER.ORG)

http://polygyros.gr/index.php/el/o-dimos-mas https://geodata.gov.gr/dataset/oria-demon-kallikrates https://www.enercon.de/en/products/ep-5/e-160-ep5/

https://geodata.gov.gr/dataset/aiolikos-khartes-tes-elladas https://www.arxaiologikoktimatologio.gov.gr/

https://www.google.com/maps/

https://download.geofabrik.de/

https://www.admie.gr/systima/perigrafi/hartis-grammon https://geodata.gov.gr/dataset/udrographiko-

diktuo/resource/abfca78b-5d9c-45d4-b8d3-bed102517aa0 https://geodata.gov.gr/dataset/to-diktuo-natura-2000-kai- prostateuomenes-periokhes

https://land.copernicus.eu/imagery-in-situ/eu-dem/eu-dem-v1.1 http://meteosearch.meteo.gr/

https://www.statistics.gr/documents/20181/e74d6134-8c02- 404e-a02b-aa6d959219e3