[PENDING] Η στάση των πολιτών έναντι της ηλεκτρονικής διακυβέρνησης και ο ρόλος των ΚΕΠ. Η περίπτωση του Δ. Ηρακλείου Κρήτης

ΑTEI ΠΔΛΟΠΟΝΝΖ΢ΟΤ

΢ΥΟΛΖ ΓΗΟΗΚΖ΢Ζ΢ ΚΑΗ ΟΗΚΟΝΟΜΗΑ΢

ΣΜΖΜΑ ΓΗΟΗΚΖ΢Ζ΢ ΔΠΗΥΔΗΡΖ΢ΔΧΝ ΚΑΗ ΟΡΓΑΝΗ΢ΜΧΝ

ΠΣΤΥΗΑΚΖ ΔΡΓΑ΢ΗΑ

«Ζ ΢ΣΑ΢Ζ ΣΧΝ ΠΟΛΗΣΧΝ ΔΝΑΝΣΗ ΣΖ΢

ΖΛΔΚΣΡΟΝΗΚΖ΢ ΓΗΑΚΤΒΔΡΝΖ΢Ζ΢ ΚΑΗ Ο ΡΟΛΟ΢

ΣΧΝ ΚΔΠ. Ζ ΠΔΡΗΠΣΧ΢Ζ ΣΟΤ Γ. ΖΡΑΚΛΔΗΟΤ ΚΡΖΣΖ΢»

ΦΟΗΣΖΣΡΗΑ: ΕΧΗΣ΢ΑΚΖ ΑΝΣΧΝΗΑ

ΔΠΗΒΛ. ΚΑΘΖΓΖΣΡΗΑ : ΒΟΤΣΤΝΗΧΣΖ ΑΝΑ΢ΣΑ΢ΗΑ ΚΑΛΑΜΑΣΑ, 2014

i

ΠΔΡΗΛΖΦΖ

Ζ εθαξκνγή θαη ε πηνζέηεζε ησλ Σερλνινγηψλ Πιεξνθνξηθήο θαη Δπηθνηλσληψλ απφ ην θξάηνο, δεκηνχξγεζαλ λέα δεδνκέλα ζηνλ θπβεξλεηηθφ ρψξν θαη ηηο ππεξεζίεο απηνχ. Σν λέν κνληέιν δηαθπβέξλεζεο, ην νπνίν πξνάγεηαη έληνλα απφ ηηο θπβεξλήζεηο ησλ αλαπηπγκέλσλ ρσξψλ ηα ηειεπηαία ρξφληα, είλαη απηφ ηεο Ζιεθηξνληθήο Γηαθπβέξλεζεο.

Με ηε ζσζηή εθαξκνγή ηεο, ηα νθέιε πνπ πξνθχπηνπλ είλαη πνιιά, φπσο ε αλαβάζκηζε ησλ πξνζθεξφκελσλ δεκφζησλ ππεξεζηψλ, ε βειηίσζε ηεο απφδνζεο, ε κείσζε ηνπ θφζηνπο, θαιχηεξε πξνζβαζηκφηεηα θαη ε βέιηηζηε εμππεξέηεζε ησλ πνιηηψλ, ησλ ππαιιήισλ θαη ησλ επηρεηξήζεσλ. Ζ Διιάδα απνηειεί νπξαγφ ζηελ ειεθηξνληθή Γηαθπβέξλεζε, ζπγθξηλφκελε κε ηηο ππφινηπεο Δπξσπατθέο ρψξεο θαη σο πξνο ηελ εθαξκνγή ηεο αιιά σο πξνο ηελ απνδνρή ηεο απφ ην θνηλφ.

΢θνπφο ηεο παξνχζαο εξγαζίαο είλαη ε δηεξεχλεζε ησλ ζηάζεσλ θαη ησλ αληηιήςεσλ, ηεο ζπκπεξηθνξά θαη ηεο πξφζεζε ρξήζεο ησλ δεκνηψλ ηνπ Γ.

Ζξαθιείνπ, Κξήηεο, ζρεηηθά κε ηελ ρξήζε ηνπ ηζηνηφπνπ ηνπ Γήκνπ θαη γεληθφηεξα ζρεηηθά κε ηηο ππεξεζίεο ειεθηξνληθήο δηαθπβέξλεζεο.

Γηα ηνπο ζθνπνχο ηεο εξγαζίαο δνθηκάζηεθαλ νη παξάγνληεο ηεο Θεσξίαο Δλνπνηεκέλεο απνδνρήο θαη ρξήζεο ηεο ηερλνινγίαο (UTAUT) κε ηηο κεηαβιεηέο

„εκπηζηνζχλε‟ ζην δηαδίθηπν, „εκπηζηνζχλε‟ ζην δήκν θαη ζηα ΚΔΠ. Γηα ηε δηεμαγσγή ηεο έξεπλαο ρξεζηκνπνηήζεθε έλα δνκεκέλν εξσηεκαηνιφγην, ην νπνίν δηελεκήζε ζε ελήιηθεο δεκφηεο ζην Ζξάθιεην, Κξήηεο. Ζ επεμεξγαζία ησλ εξσηεκαηνινγίσλ έγηλε κε Excel 10. Σα απνηειέζκαηα έδεημαλ φηη νη δεκφηεο Ζξαθιείνπ ζεσξνχλ ηνπο παξάγνληεο „επθνιία ρξήζεο‟ θαη „ρξεζηκφηεηα‟, αιιά θπξίσο ηελ „εκπηζηνζχλε‟ ζην δηαδίθηπν, ην Γήκν θαη ηα ΚΔΠ ζεκαληηθνχο γηα ηελ ρξήζε ησλ ππεξεζηψλ ειεθηξνληθήο δηαθπβέξλεζεο.

Λέμεηο – θιεηδηά: Ζιεθηξνληθή δηαθπβέξλεζε, Γήκνο Ζξαθιείνπ, ΚΔΠ,

Δξκήο, ειεθηξνληθέο ππεξεζίεο, δεκφζηνη θνξείο

ii

ΠΗΝΑΚΑ΢ ΠΔΡΗΔΥΟΜΔΝΧΝ

ΠΔΡΗΛΖΦΖ ... i

Λέμεηο – θιεηδηά: Ζιεθηξνληθή δηαθπβέξλεζε, Γήκνο Ζξαθιείνπ, ΚΔΠ, Δξκήο, ειεθηξνληθέο ππεξεζίεο, δεκφζηνη θνξείο ... i

ΠΗΝΑΚΑ΢ ΠΔΡΗΔΥΟΜΔΝΧΝ ... ii

ΔΤΥΑΡΗ΢ΣΗΔ΢ ... iv

ΚΔΦΑΛΑΗΟ ΠΡΧΣΟ ... 3

Ζ ΖΛΔΚΣΡΟΝΗΚΖ ΓΗΑΚΤΒΔΡΝΖ΢Ζ ... 3

1.1 Οξηζκφο ειεθηξνληθήο δηαθπβέξλεζεο ... 3

1.2 ΢ηφρνη ειεθηξνληθήο δηαθπβέξλεζεο ... 4

1.3 Υαξαθηεξηζηηθά θαη ΢ηάδηα ηεο Ζιεθηξνληθήο Γηαθπβέξλεζεο ... 5

1.4 Δίδε ππεξεζηψλ Ζιεθηξνληθήο Γηαθπβέξλεζεο ... 7

1.5 Πιενλεθηήκαηα ηεο ειεθηξνληθήο δηαθπβέξλεζεο. ... 9

1.6 Αλαζηαιηηθνί παξάγνληεο ζηελ Αλάπηπμε ηεο Ζιεθηξνληθήο Γηαθπβέξλεζεο ... 11

1.7 Πξνβιήκαηα πηνζέηεζεο ππεξεζηψλ ειεθηξνληθήο δηαθπβέξλεζεο ... 11

1.8 Δμέιημε θαη Τπεξεζίεο Ζιεθηξνληθήο δηαθπβέξλεζεο ζηελ Διιάδα – Θεζκηθφ πιαίζην ... 13

ΚΔΦΑΛΑΗΟ ΓΔΤΣΔΡΟ ... 18

ΣΑ ΚΔΝΣΡΑ ΔΞΤΠΖΡΔΣΖ΢Ζ΢ ΠΟΛΗΣΧΝ ... 18

2.1 Ζ ζχζηαζε θαη ε ιεηηνπξγία ησλ ΚΔΠ ... 18

2.2 Αξκνδηφηεηεο, ππεξεζίεο θαη δηαδηθαζίεο ησλ ΚΔΠ ... 19

2.3 Ο Γήκνο Ζξαθιείνπ θαη ηα ΚΔΠ ηνπ ... 22

2.3.1. Οι ηλεκηπονικέρ ςπηπεζίερ ηος Δ. Ηπακλείος ... 23

2.3.2. Tα ΚΕΠ ηος Δ. Ηπακλείος... 26

Πίλαθαο 2.1: Οη δηεπζχλζεηο ησλ ΚΔΠ ηνπ Γήκνπ ΖξαθιείνπΚΔΦΑΛΑΗΟ ΣΡΗΣΟ . 27 ΚΔΦΑΛΑΗΟ ΣΡΗΣΟ ... 28

ΘΔΧΡΗΔ΢ ΑΠΟΓΟΥΖ΢ ΚΑΗ ΥΡΖ΢Ζ΢ ΣΖ΢ ΣΔΥΝΟΛΟΓΗΑ΢ ... 28

3. Δηζαγσγή ... 28

3.1 Ζ απνδνρή ηεο ειεθηξνληθήο δηαθπβέξλεζεο ... 28

3.2 Μνληέια- ζεσξίεο γηα απνδνρή θαη ρξήζε ησλ λέσλ ηερλνινγηψλ ... 28

3.3 Σν κνληέιν- ζεσξία UTAUT ... 29

3.4 Ο παξάγνληαο εκπηζηνζχλε ... 31

3.5 Δκπεηξία δηαδηθηχνπ θαη ειεθηξνληθψλ ππεξεζηψλ ... 32

3.6 Γεκνγξαθηθνί παξάγνληεο ... 33

ΚΔΦΑΛΑΗΟ ΣΔΣΑΡΣΟ ... 35

ΔΡΔΤΝΖΣΗΚΖ ΠΡΟ΢ΔΓΓΗ΢Ζ ... 35

4.1 Μέζνδνη έξεπλαο ... 35

4.2 Δξγαιείν & Γείγκα Έξεπλαο ... 36

4.3 Απνηειέζκαηα έξεπλαο ... 38

4.3.1 Δημογπαθικά ζηοισεία ... 38

4.3.2 Επίπεδο Χπήζηρ Διαδικηύος ... 40

4.3.3 Εμπιζηοζύνη ζηο Διαδίκηςο ... 41

4.3.4 Εμπιζηοζύνη ζηο Δήμο ... 43

4.3.5 Εμπιζηοζύνη ζηα ΚΕΠ... 45

4.3.6 Αναμενόμενη Απόδοζη ... 46

4.3.7 Αναμενόμενη Πποζπάθεια ... 47

4.3.8 Εξωηεπικέρ επιπποέρ ... 49

4.3.9 Σςνθήκερ διεςκόλςνζηρ ... 50

iii

4.3.10 Σηάζη ζηιρ ηλεκηπονικέρ ςπηπεζίερ ... 52

4.3.11 Ππόθεζη σπήζηρ ... 53

4.3.13 Οι απανηήζειρ ζηην επώηηζη ανοικηού ηύπος ... 54

ΚΔΦΑΛΑΗΟ ΠΔΜΠΣΟ ... 56

΢ΤΜΠΔΡΑ΢ΜΑΣΑ ... 56

5.1 Γεληθά ζπκπεξάζκαηα ... 56

5.2 Πξνηάζεηο ... 59

iv

ΔΤΥΑΡΗ΢ΣΗΔ΢

Θα ήζεια λα επραξηζηήζσ ηνπο δηθνχο κνπ αλζξψπνπο, ηνπ θίινπο θαη ηελ νηθνγέλεηα κνπ πνπ ήηαλ δίπια κνπ απηήλ ηελ πεξίνδν θαηά ηελ νπνία εθπνλνχζα ηελ πηπρηαθή κνπ εξγαζία.

Δπίζεο, ζα ήζεια λα επραξηζηήζσ ηελ θαζεγήηξηα κνπ γηα ηε βνήζεηα θαη ηελ θαζνδήγεζε πνπ κνπ πξνζέθεξε, γηα ηελ νινθιήξσζε απηήο ηεο εξγαζίαο.

Σέινο, ληψζσ ηελ αλάγθε λα επραξηζηήζσ φινπο εθείλνπο πνπ αθηέξσζαλ ρξφλν, πξνθεηκέλνπ λα ζπκπιεξψζνπλ ην εξσηεκαηνιφγην ηεο έξεπλαο, φπνπ ρσξίο ηελ πνιχηηκε ζπκβνιή ηνπο δε ζα είρα θαηαθέξεη λα νινθιεξψζσ ηελ εξγαζία απηή.

Δπραξηζηψ!

1

ΔΗ΢ΑΓΧΓΖ

Ζ ηερλνινγία θαη νη πνηθίιεο εθαξκνγέο ηεο ζε δηάθνξνπο ηνκείο ηεο δσήο γλσξίδνπλ πιένλ ζε θαζεκεξηλφ επίπεδν ξαγδαία εμέιημε. Ζ εμέιημε ηεο ηερλνινγίαο έρεη επεξεάζεη φιεο ηηο πηπρέο ηεο αλζξψπηλεο δξαζηεξηφηεηαο θαη δεκηνχξγεζε ζηαδηαθά ηελ επηηαθηηθή εθαξκνγή πηνζέηεζεο ησλ εμειίμεσλ θαη ησλ εθαξκνγψλ ηεο φρη κφλν απφ ηνπο πνιίηεο, αιιά θαη απφ ην θξάηνο

Ζ αλάγθε έληαμεο λέσλ ηερλνινγηθψλ εθαξκνγψλ ζηε Γεκφζηα Γηνίθεζε δεκηνπξγήζεθε ζηα πιαίζηα εθζπγρξνληζκνχ ησλ θξαηηθψλ ππεξεζηψλ θαη δηαδηθαζηψλ θαη δεκηνπξγήζεθαλ λέα κνληέια δηαθπβέξλεζεο κε ζθνπφ λα πξναρζεί ε πνηφηεηα ησλ ππεξεζηψλ θαη λα αλαβαζκηζηεί ε θξαηηθή ιεηηνπξγία πξνο φθεινο ησλ πνιηηψλ, ησλ επηρεηξήζεσλ, αιιά θαη ησλ ίδησλ ησλ θπβεξλεηηθψλ νξγαληζκψλ θαη θνξέσλ.

Ζ εθαξκνγή ηεο ηερλνινγίαο θαη ε πηνζέηεζε ησλ Σερλνινγηψλ Πιεξνθνξηθήο θαη Δπηθνηλσλίαο απφ ην θξάηνο, δεκηνχξγεζαλ λέα δεδνκέλα ζηνλ θπβεξλεηηθφ ρψξν θαη ηηο ππεξεζίεο απηνχ. Σν λέν κνληέιν δηαθπβέξλεζεο ην νπνίν πξνάγεηαη έληνλα απφ ηηο θπβεξλήζεηο ησλ αλαπηπγκέλσλ ρσξψλ ηα ηειεπηαία ρξφληα, είλαη απηφ ηεο Ζιεθηξνληθήο Γηαθπβέξλεζεο. Σν κνληέιν απηφ ζθνπφ έρεη ηε βειηίσζε ελ γέλεη ησλ δεκφζησλ ππεξεζηψλ θαη ηε ρξήζε ηνπο κε ηνλ πιένλ νξζνινγηθφηεξν θαη ζπλάκα πην επέιηθην ηξφπν.

Βέβαηα, πξνθεηκέλνπ λα είλαη επηηπρήο ε Ζιεθηξνληθή Γηαθπβέξλεζε νθείιεη λα ηεξεί ζεκαληηθέο πξνυπνζέζεηο, νη νπνίεο ζπκπεξηιακβάλνπλ ηoλ εθζπγρξνληζκφ ησλ δεκφζησλ ππεξεζηψλ θαη ησλ ππνδνκψλ ηνπο αλαθνξηθά κε ηα πιεξνθνξηαθά ζπζηήκαηα θαη ηηο εθαξκνγέο πνπ ρξεζηκνπνηνχλ. Δπίζεο, έλαο άιινο ζεκαληηθφο ηνκέαο ζηνλ νπνία ζα πξέπεη λα δνζεί ηδηαίηεξε πξνζνρή γηα ηελ αλάπηπμε πγηνχο θαη απνηειεζκαηηθήο Ζιεθηξνληθήο Γηαθπβέξλεζεο, είλαη ε εθπαίδεπζε θαη ε ηερλνινγηθή θαηάξηηζε ησλ αηφκσλ πνπ ζηειερψλνπλ ηηο δεκφζηεο ππεξεζίεο, αιιά θαη ησλ ίδησλ ησλ πνιηηψλ, νη ρξήζηεο ησλ εθαξκνγψλ.

΢θνπφο ηεο παξνχζαο κειέηεο είλαη ε δηεξεχλεζε ησλ ζηάζεσλ θαη ησλ αληηιήςεσλ ησλ πνιηηψλ ζρεηηθά κε ην λέν κνληέιν δηαθπβέξλεζεο, ηελ ειεθηξνληθή δηαθπβέξλεζε. ΢πγθεθξηκέλα, ε κειέηε επηθεληξψλεηαη ζηε ρξήζε ή φρη ησλ ππεξεζηψλ ειεθηξνληθήο δηαθπβέξλεζεο θαη ζην ξφιν πνπ παίδνπλ ηα Κέληξα Δμππεξέηεζεο Πνιηηψλ, ζην Ν. Ζξαθιείνπ Κξήηεο.

2

Ζ παξνχζα κειέηε δηεμήρζε κε πνζνηηθή κέζνδν έξεπλαο θαη ηα απνηειέζκαηα ηεο παξνπζηάδνληαη ζην 5^ν θεθάιαην.

΢ηα ηξία πξψηα θεθάιαηα παξνπζηάδεηαη ε βηβιηνγξαθηθή αλαζθφπεζε.

Μειεηήζεθαλ αλαθνξέο (βηβιία, άξζξα, ειεθηξνληθέο δεκνζηεχζεηο) ζηελ ειιεληθή θαη δηεζλή βηβιηνγξαθία, νη νπνίεο ζρεηίδνληαη κε ην κειεηνχκελν ζέκα, πξνθεηκέλνπ λα δνκεζεί φζν ην δπλαηφλ θαιχηεξα ην ζεσξεηηθφ πιαίζην ηεο έξεπλαο.

Πην ζπγθεθξηκέλα, ζην πξψην θεθάιαην ηεο εξγαζίαο παξνπζηάδεηαη ν νξηζκφο, νη ζηφρνη, ηα ζηάδηα ,ηα είδε θαη ηα πιενλεθηήκαηα ηεο Ζιεθηξνληθήο Γηαθπβέξλεζεο. Σν δεχηεξν θεθάιαην αζρνιείηαη κε ην ζεζκφ ησλ ΚΔΠ θαη πψο απηά ζήκεξα απνηεινχλ αλαπφζπαζην θνκκάηη ηεο Γεκφζηαο Γηνίθεζεο θαη ηεο ειεθηξνληθήο δηαθπβέξλεζεο γηα ηελ εμππεξέηεζε ησλ πνιηηψλ. Σν ηξίην θεθάιαην πνπ νινθιεξψλεη ηε ζεσξεηηθή πξνζέγγηζε ηεο έξεπλαο, αλαθέξεηαη ζηα κνληέια – ζεσξίεο πνπ έρνπλ αλαπηπρζεί γηα ηελ απνδνρή ηεο Ζιεθηξνληθήο Γηαθπβέξλεζεο θαη παξνπζηάδεη ην κνληέιν απνδνρήο(UTAUT), ζην νπνίν είλαη βαζηζκέλν ην εξγαιείν ηεο έξεπλαο.

΢ηε ζπλέρεηα ην ηέηαξην θεθάιαην παξνπζηάδεη ηνλ ηξφπν κε ηνλ νπνίν έγηλε ε πξνζέγγηζε ηνπ ζέκαηνο (πνζνηηθή) θαη ηα απνηειέζκαηα ηεο επεμεξγαζίαο ησλ δεδνκέλσλ πνπ ζπιιέρζεθαλ. Ζ εξγαζία νινθιεξψλεηαη κε ην πέκπην θεθάιαην ην νπνίν αζρνιείηαη κε ηελ παξνπζίαζε ησλ γεληθψλ ζπκπεξαζκάησλ – απνηειεζκάησλ θαη δίλνληαη πξνηάζεηο.

3

ΚΔΦΑΛΑΗΟ ΠΡΧΣΟ

Ζ ΖΛΔΚΣΡΟΝΗΚΖ ΓΗΑΚΤΒΔΡΝΖ΢Ζ

1.1 Οξηζκόο ειεθηξνληθήο δηαθπβέξλεζεο

Σα ηειεπηαία ρξφληα ε δηείζδπζε ηνπ Γηαδηθηχνπ ζηε δσή ησλ ζχγρξνλσλ πνιηηψλ είλαη ηδηαίηεξα ζεκαληηθή. Αθφκα θαη ζηελ Διιάδα, ζχκθσλα κε πξφζθαηε έξεπλα απφ ην Παξαηεξεηήξην γηα ηελ Κνηλσλία ηεο Πιεξνθνξίαο (2011), αλ θαη παξαηεξείηαη φηη ε Υψξα καο θαίλεηαη λα πζηεξεί έλαληη ησλ ππνινίπσλ ρσξψλ ηεο Δπξψπεο φζνλ αθνξά ηελ δηείζδπζε λέσλ ηερλνινγηψλ, αξρίδνπλ λα παξνπζηάδνληαη ζεκεία αλάπηπμεο. Απφξξνηα ησλ εμειίμεσλ απηψλ ζηνλ ηνκέα ησλ λέσλ ηερλνινγηψλ θαη ηεο δηείζδπζεο ηνπ δηαδηθηχνπ ζηε δσή ησλ θνηλσληψλ ήηαλ ε ζηξνθή θαη ηνπ ηνκέα ηεο Γηνίθεζεο ζηα λέα απηά δεδνκέλα. Ζ ζηξνθή απηή ζηνλ ηνκέα ηεο Γηνίθεζεο είρα σο ζπλέπεηα ηε δεκηνπξγία λέσλ κνληέισλ δεκφζηαο δηνίθεζεο κε αλαζρεδηαζκέλεο δηαδηθαζίεο θαη νξγαλσηηθέο δνκέο (Απνζηνιάθεο θαη ζπλ., 2008).

Σν λέν κνληέιν νξγάλσζεο θαη δηαδηθαζηψλ ηεο δεκφζηαο δηνίθεζεο αθνξά ηελ επνλνκαδφκελε ειεθηξνληθή δηαθπβέξλεζε (e-government). Ο φξνο

«ειεθηξνληθή δηαθπβέξλεζε» πξνέξρεηαη απφ ηε κεηάθξαζε ησλ αγγιηθψλ φξσλ

“electronic government” ή “digital government”. Ο φξνο «ειεθηξνληθή δηαθπβέξλεζε» δε ζα πξέπεη λα ζπγρέεηαη κε έλλνηεο, φπσο «ειεθηξνληθφο» ή

«ςεθηαθφο ζρεδηαζκφο», ζπκπεξηιακβαλνκέλεο ηεο απιήο εθαξκνγήο πιεξνθνξηαθψλ ζπζηεκάησλ θαη λέσλ ηερλνινγηψλ ζηελ νξγάλσζε θαη ην ζρεδηαζκφ ηεο δεκφζηαο δηνίθεζεο (Γηαλλνπθάθνπ, 2011). Ο φξνο «ειεθηξνληθή δηαθπβέξλεζε»

δεκηνπξγήζεθε ζχκθσλα κε ηελ ζπλήζε ζχγρξνλε πξαθηηθή βάζεη ηεο νπνίαο ηνπνζεηείηαη ην επίζεην «ε - ειεθηξνληθφ» (“e”) κε ζθνπφ λα δψζεη έκθαζε ζηνλ ειεθηξνληθφ ηξφπν παξαγσγήο θαη δηαλνκήο ησλ ππεξεζηψλ (ειεθηξνληθφ εκπφξην, ειεθηξνληθφ επηρεηξείλ, ειεθηξνληθή κάζεζε θιπ). (Βηθηπαίδεηα, 2014).

Ζ ειεθηξνληθή δηαθπβέξλεζε είλαη πιένλ έλα παγθφζκην θαηλφκελν θαη απνηειεί πξαγκαηηθφηεηα γηα πνιιέο ρψξεο ηνπ θφζκνπ. Ζ Ζιεθηξνληθή Γηαθπβέξλεζε νξίδεηαη σο ν «μεηαζσημαηιζμόρ διαδικαζιών, οπγανωηικών δομών, δπαζηηπιοηήηων και ζηόσων ηων δημόζιων οπγανιζμών, καθώρ επίζηρ και ηος ηπόπος επικοινωνίαρ ηοςρ με ηοςρ πολίηερ, με βάζη ηιρ δςναηόηηηερ πος παπέσοςν οι

4

Τεσνολογιών ΠΕ, με ζηόσο ηην αύξηζη ηηρ αποδοηικόηηηαρ και ηηρ αποηελεζμαηικόηηηαρ ηοςρ» (Απνζηνιάθεο θαη ζπλ., 2008). Απηφ πνπ πξέπεη λα γίλεη αληηιεπηφ είλαη φηη ε Ζιεθηξνληθή Γηαθπβέξλεζε δελ αθνξά ζηελ απιή εθαξκνγή θαη ρξήζε ησλ ΣΠΔ, φπσο αλαθέξζεθε θαη παξαπάλσ, αιιά ην βαζηθφηεξν ζεκείν ηεο αθνξά ζηελ νινθιεξσηηθή αλαδηακφξθσζε ηνπ ηξφπνπ ιεηηνπξγίαο ηεο θπβέξλεζεο θαη ηεο δηαθπβέξλεζεο (Γηαλλνπθάθνπ, 2011). ΢χκθσλα κε ηα παξαπάλσ δεδνκέλα, ε θπβέξλεζε ηεο εθάζηνηε ρψξαο νθείιεη λα θαηέρεη ή λα ρεηξίδεηαη ζπζηήκαηα ΣΠΔ, ηα νπνία ζα ρξεζηκνπνηνχληαη θαηά ηέηνην ηξφπν, πξνθεηκέλνπ λα κεηαηξέπνπλ ηηο ζρέζεηο κε ηνπο πνιίηεο, ηνλ ηδησηηθφ ηνκέα θαη/ή άιινπο θξαηηθνχο νξγαληζκνχο, ψζηε λα πξνσζνχληαη ε βειηίσζε ηεο παξνρήο ππεξεζηψλ, ε ρεηξαθέηεζε ησλ πνιηηψλ, ε ελίζρπζε ηεο ινγνδνζίαο, ε αχμεζε ηεο δηαθάλεηαο θαη ε βειηίσζε ηεο θπβέξλεζεο.

1.2 ΢ηόρνη ειεθηξνληθήο δηαθπβέξλεζεο

΢ε φια ηα θξάηε ηεο Δπξσπατθήο Έλσζεο ζεκεηψλεηαη φηη έρεη γίλεη ζεκαληηθή πξφνδνο αλαθνξηθά κε ηελ ειεθηξνληθή δηαθπβέξλεζε, ε νπνία έρεη επηθέξεη πνιιαπιά πιενλεθηήκαηα ζηε δσή ησλ πνιηηψλ. ΢χκθσλα κε ηνλ νξηζκφ ηεο Δπξσπατθήο Έλσζεο, ζηνπο ζηφρνπο ηεο ειεθηξνληθήο δηαθπβέξλεζεο πεξηιακβάλεηαη θαη ε αλάπηπμε λέσλ δεμηνηήησλ ηνπ πξνζσπηθνχ, ζθνπεχνληαο έηζη ζηελ βειηίσζε ηεο εμππεξέηεζεο ηνπ θνηλνχ, ζηελ ελδπλάκσζε ηεο δεκνθξαηίαο θαη ηελ ππνζηήξημε ησλ δεκφζησλ πνιηηηθψλ (Δπξσπατθή Έλσζε, 2014).

΢πλεπψο, ζθνπφο ηεο ειεθηξνληθήο δηαθπβέξλεζεο (Γηαλλνπθάθνπ, 2011), είλαη λα κεηαηξέςεη ηνλ ηξφπν µε ηνλ νπνίν ε θπβέξλεζε ζπλαιιάζζεηαη µε ην θνηλφ βάζεη ελφο κνληέινπ, ζην νπνίν νη πνιίηεο ζα έρνπλ πξφζβαζε ζε φιεο ηηο ππεξεζίεο 24 ψξεο ηελ εκέξα, 7 εκέξεο ηελ εβδνκάδα. ΢ηα πιαίζηα ηνπ κνληέινπ απηνχ, νη ζπλαιιαγέο ζα γίλνληαη ειεθηξνληθά απφ φπνηνλ ρψξν θη αλ βξίζθεηαη ν πνιίηεο, ρσξίο λα πθίζηαηαη ε αλάγθε λα επηζθεθζεί ηελ εθάζηνηε δεκφζηα ππεξεζία ζην θπζηθφ ηεο ρψξν.

Αμίδεη λα ζεκεησζεί φηη γηα λα ζεσξεζεί ην εγρείξεκα ηεο ειεθηξνληθήο δηαθπβέξλεζεο σο θάηη επηηπρεκέλν, ην θξάηνο, αιιά θαη νη δεκφζηνη θνξείο νθείινπλ λα παξέρνπλ θίλεηξα, ηφζν ζηνπο πνιίηεο, φζν θαη ζηηο επηρεηξήζεηο, πξνθεηκέλνπ λα θάλνπλ ρξήζε ησλ ειεθηξνληθψλ ππεξεζηψλ θαη ησλ ηερλνινγηψλ

5

πιεξνθνξηθήο πνπ ηηο ππνζηεξίδνπλ. Δπίζεο, ζεκαληηθά ζηνηρεία γηα ηελ αλάπηπμε ηεο ειεθηξνληθήο δηαθπβέξλεζεο απνηεινχλ ε θαηαλφεζε θαη θάιπςε ησλ αλαγθψλ ησλ πνιηηψλ απφ ηηο εθάζηνηε ηνπηθέο θπβεξλήζεηο, έηζη ψζηε λα είλαη ζε ζέζε λα πξαγκαηνπνηήζνπλ ην φξακα ηεο αιεζηλήο ειεθηξνληθήο δηαθπβέξλεζεο (΢ηγάια, 2009).

΢χκθσλα κε ηνπο ζηφρνπο πνπ ηίζεληαη ζηελ Ζιεθηξνληθή Γηαθπβέξλεζε ζεκεηψλεηαη φηη ζήκεξα, ε ελ ιφγσ έθθξαζε (ειεθηξνληθή δηαθπβέξλεζε) ρξεζηκνπνηείηαη σο ζπιινγηθφο φξνο γηα λα ππνδειψζεη ηνπο ίδηνπο ηνπο ζηφρνπο ηεο, νη νπνίνη θαιχπηνπλ έλα πεξίπινθν θνηλσληθφ θαη ηερληθφ ζχζηεκα, πνπ απνηειείηαη απφ δηάθνξεο ζπληζηψζεο (επηκέξνπο ζηφρνπο), φπσο είλαη ε αλακφξθσζε ηεο Γεκφζηαο Γηνίθεζεο, ν ηερλνινγηθφο εθζπγρξνληζκφο απηήο, ν κεηαζρεκαηηζκφο ησλ ππεξεζηψλ θαη ησλ θαλαιηψλ παξνρήο ηνπο, παξάιιεια κε ηελ πνιπκνξθηθή ηνπο αλαβάζκηζή θαη ηέινο, ε αλάπηπμε ζεζκψλ ζπλεξγαζίαο κεηαμχ ηεο Γεκφζηαο Γηνίθεζεο, ηεο Σνπηθήο Απηνδηνίθεζεο, ησλ πνιηηψλ θαη ησλ ηνπηθψλ θνηλνηήησλ (Molnar, 2005).

1.3 Υαξαθηεξηζηηθά θαη ΢ηάδηα ηεο Ζιεθηξνληθήο Γηαθπβέξλεζεο

΢χκθσλα κε ηελ Δπξσπατθή Δπηηξνπή θαη ηα λέα δεδνκέλα, ε Ζιεθηξνληθή Γηαθπβέξλεζε θαη‟ νπζία απαληά ζηελ αλάγθε ηεο Γεκφζηαο Γηνίθεζεο γηα αλαδηνξγάλσζε ιεηηνπξγίαο θαη αλαζρεδηαζκφ. ΢ην πιαίζην απηφ, ε ειεθηξνληθή δηαθπβέξλεζε νθείιεη λα ζπγθεληξψλεη νξηζκέλα ραξαθηεξηζηηθά, ηα νπνία ζα δηέπνπλ ηε ιεηηνπξγία ηεο.

Αξρηθά, ε ειεθηξνληθή δηαθπβέξλεζε αθνξά κηα αλνηρηή θαη δηαθαλή δηαδηθαζία, κέζσ ηεο νπνίαο ε δεκφζηα δηνίθεζε θαζίζηαηαη ηθαλή λα αληαπνθξηζεί ζηηο πξνζδνθίεο ησλ πνιηηψλ. Χο δεδνκέλν ζηνηρείν ηεο Ζιεθηξνληθήο δηαθπβέξλεζεο ιακβάλεηαη ππφςε ην γεγνλφο φηη αθνξά ζηε δεκνθξαηηθή ζπκκεηνρή φισλ ησλ πνιηηψλ ρσξίο λα απνθιείεηαη θαλέλαο πνιίηεο. ΢πλάδεη επίζεο κε ηελ άπνςε φηη ε δεκφζηα δηνίθεζε νθείιεη λα έρεη σο επίθεληξν ηνλ ρξήζηε θαη λα παξέρεη ζε φινπο αλεμαηξέησο εμαηνκηθεπκέλεο ππεξεζίεο (Molnar, 2005).

Βέβαηα, επί ηνπ παξφληνο θαη ζρεηηθά κε ηελ πξνζβαζηκφηεηα ζηηο ππεξεζίεο ηεο ειεθηξνληθήο δηαθπβέξλεζεο, νθείινπκε λα ιάβνπκε σο δεδνκέλν φηη ε επαλάζηαζε ζηα ζπζηήκαηα πιεξνθνξίαο θαη ηερλνινγίαο έρεη ηε δπλαηφηεηα λα

6

δεκηνπξγήζεη δηαθφξσλ εηδψλ αζπκκεηξίεο πξνζβαζηκφηεηαο. Πξαθηηθά απηφ ζπλεπάγεηαη φηη εθείλνη νη νπνίνη φζνη δελ έρνπλ ππνινγηζηή, ζχλδεζε ζην δηαδίθηπν θαη ηηο απαξαίηεηεο γλψζεηο θαη θαηάξηηζε, πξνθεηκέλνπ λα θάλνπλ ρξήζε ηνπ ειεθηξνληθνχ ππνινγηζηή θαη ησλ εθαξκνγψλ ηεο ειεθηξνληθήο δηαθπβέξλεζεο πξαθηηθά απνθιείνληαη απφ µηα πιεζψξα ππεξεζηψλ ηεο. Δίλαη επζχλε ηεο πνιηηείαο, κε δηάθνξα κέηξα πνπ ζα ιάβεη, λα κεηψζεη αλ φρη λα εμαιείςεη ηνπο θηλδχλνπο απνθιεηζκνχ νκάδσλ πνιηηψλ απφ ηηο ππεξεζίεο ηεο ειεθηξνληθήο δηαθπβέξλεζεο. Ζ Ζιεθηξνληθή Γηαθπβέξλεζε άιισζηε ζπκπεξηιακβάλεη ηα παξαπάλσ σο δεδνκέλα.

Ο ηξφπνο κε ηνλ νπνίν γίλεηαη ε δηαρείξηζε θαη κεηάδνζε ηεο πιεξνθνξίαο ζπληζηά 5 ζηάδηα εμέιημεο ηεο ειεθηξνληθήο δηαθπβέξλεζεο, ηα νπνία είλαη ηα θάησζη (United Nations, 2002):

1o: Πξσηνγελήο Παξνπζία (Emerging Presence) ή Πιεξνθόξεζε. ΢ην ζηάδην απηή ππάξρεη παξνπζία αλεμάξηεησλ θπβεξλεηηθψλ ηζηνζειίδσλ ζην Γηαδίθηπν, νη νπνίεο ιεηηνπξγνχλ ζηελ νπζία ζαλ ειεθηξνληθφ «θπιιάδην» ησλ θπβεξλεηηθψλ πιεξνθνξηψλ. ΢ην ζηάδην απηφ ν εθάζηνηε πνιίηεο ιακβάλεη γεληθέο κφλν πιεξνθνξίεο, φζνλ αθνξά ηε δηαδηθαζία ηεο πεξίπησζεο πνπ ηνλ ελδηαθέξεη, θαζψο θαη πνηα είλαη ηα απαηηνχκελα έγγξαθα δηεθπεξαίσζεο θάπνηαο ζπλαιιαγήο.

Οη δηαζέζηκεο πιεξνθνξίεο πεξηνξίδνληαη ζε έλα βαζηθφ επίπεδν κε ζθνπφ ηελ απιή ελεκέξσζε ησλ πνιηηψλ (π.ρ. ηειεθσληθά λνχκεξα θαη ζηνηρεία επηθνηλσλίαο ηνπ θάζε θνξέα), ελψ ζπάληα δεκηνπξγείηαη θαη έλαο πεδίν- ζχλδεζκνο «΢πρλέο Δξσηήζεηο» (Frequently Asked Questions – FAQs). ΢ην ζηάδην απηφ δελ ππάξρεη ε δπλαηφηεηα ειεθηξνληθήο ακθίδξνκεο επηθνηλσλίαο, παξά κφλν ζηαηηθήο πιεξνθφξεζεο.

2o: Δληζρπκέλε Παξνπζία (Enhanced Presence) ή ΢ηάδην Αιιειεπίδξαζεο. ΢ηελ πεξίπησζε απηή, ππάξρνπλ θαη πάιη δηαδηθηπαθνί ηζηφηνπνη δεκφζησλ νξγαληζκψλ, νη νπνίνη παξέρνπλ ηε ζρεηηθή γεληθή πιεξνθφξεζε γηα ηνλ νξγαληζκφ κε ηε δηαθνξά φηη πεξηέρνληαη ζε απηή θαη πιεξνθνξίεο ζρεηηθά κε ηελ θείκελε λνκνζεζία πνπ ηνπο δηέπεη. ΢ηε θάζε απηή παξέρεηαη πιεξνθνξηαθφ πιηθφ (ελεκεξσηηθά θπιιάδηα, newsletters) γηα ηνλ ηξφπν δηεθπεξαίσζεο ηεο εθάζηνηε ππεξεζίαο θαζψο θαη επίζεκν πιηθφ (πξφηππα αηηήζεσλ, βεβαηψζεσλ θ.η.ι) ην νπνίν νη ρξήζηεο κπνξνχλ λα εθηππψζνπλ, επεμεξγαζηνχλ θαη ρξεζηκνπνηήζνπλ θαηά ηε

7

ζπλαιιαγή ηνπο κε ην θνξέα ζε θπζηθφ επίπεδν. Οη ζχλδεζκνη πνπ ππάξρνπλ ζηε ζειίδα, νη νπνίνη παξαπέκπνπλ ζε άιινπο θπβεξλεηηθνχο ηζηνηφπνπο, νη κεραλέο αλαδήηεζεο, αιιά θαη νη δπλαηφηεηεο επηθνηλσλίαο µέζσ e-mail κε ηνπο νξγαληζκνχο δεκηνπξγεί έλα πεξηβάιινλ δπλακηθφηεξεο επηθνηλσλίαο ηνπ πνιίηε κε απηνχο.

3o: ∆ηαδξαζηηθή Παξνπζία (Interactive Presence) ή Ακθίδξνκε Δπηθνηλσλία. ΢ην ζηάδην απηφ ε επηθνηλσλία κε ηνπο δεκφζηνπο νξγαληζκνχο επεθηείλεηαη θαη νη δηαδηθαζίεο εμειίζζνληαη. ΢ηα πιαίζηα ηεο ακθίδξνκεο επηθνηλσλίαο δελ απαηηείηαη ε θπζηθή παξνπζία ηνπ αηφκνπ ζηελ δεκφζηα ππεξεζία γηα ηελ έλαξμε ή ηε δηεθπεξαίσζε κηαο δηαδηθαζίαο. Αληίζεηα, ζην ζηάδην απηφ ππάξρεη ε δπλαηφηεηα επηθνηλσλίαο θαζαξά θαη κφλν κέζσ ειεθηξνληθνχ ηαρπδξνκείνπ ή κέζσ δεκνζίεπζεο κελπκάησλ ζε εμεηδηθεπκέλεο βάζεηο αλαδήηεζεο θαη κεηαθφξησζεο ζπκπιήξσζεο εηδηθψλ θνξκψλ θαη αηηήζεσλ.

4o: ΢πλαιιαγέο (Transactional Presence). ΢ε απηφ ην ζηάδην ηεο ππάξρεη ε δπλαηφηεηα γηα ηε δηεθπεξαίσζε νινθιεξσκέλσλ ζπλαιιαγψλ, νη νπνίεο κπνξνχλ λα γίλνπλ ειεθηξνληθά (πρ αίηεζε γηα θιεηδάξηζκν θνξνινγνχκελσλ). Γειαδή, ζηηο ππεξεζίεο απηνχ ηνπ επηπέδνπ έρνπκε πιήξε ππνθαηάζηαζε ηεο αληίζηνηρεο κε- ειεθηξνληθήο ππεξεζίαο.

5o: Δλνπνηεµέλε ή Οινθιεξσµέλε Παξνπζία (Seamless or Fully Integrated Presence) ή ΢ηάδην Δμαηνκίθεπζεο. Δδψ αλαθεξφκαζηε ζην πιένλ πξνρσξεκέλν ζηάδην ηεο Ζιεθηξνληθήο Γηαθπβέξλεζεο. Τπάξρεη άµεζε πξφζβαζε ζε φιεο ηηο ππεξεζίεο απφ µηα εληαία θπβεξλεηηθή δηαδηθηπαθή πχιε. Αθφκα θαη ζήκεξα αμίδεη λα ζεκεησζεί φηη δελ ππάξρνπλ ρψξεο, νη νπνίεο λα έρνπλ πξνζαξκνζηεί ζε απφιπην βαζκφ (100%) ζην 5^ν ζηάδην, αιιά ππάξρνπλ αξθεηέο ρψξεο, νη νπνίεο βξίζθνληαη κεηαμχ ηεηάξηνπ θαη πέκπηνπ ζηαδίνπ.

1.4 Δίδε ππεξεζηώλ Ζιεθηξνληθήο Γηαθπβέξλεζεο

Οη πξνδηαγξαθέο ηνπ κνληέινπ ειεθηξνληθή δηαθπβέξλεζε πξνυπνζέηνπλ ηελ πινπνίεζε ελφο πιαηζίνπ φπνπ παξέρνπλ ειεθηξνληθέο ππεξεζίεο κε εκπιεθφκελνπο

8

ηνπο θνξείο ηεο Γεκφζηαο Γηνίθεζεο, ηνπο Πνιίηεο θαη ηηο Δπηρεηξήζεηο. Γειαδή, δηακνξθψλνληαη νη αλάινγεο κνξθέο ππεξεζηψλ ηεο ειεθηξνληθήο δηαθπβέξλεζεο κε ειεθηξνληθά κέζα ηεο Κπβέξλεζεο (Government), ησλ επηρεηξήζεσλ (Βusiness) θαη ησλ πνιηηψλ (Citizens,). ΢πλνπηηθά νη ζρέζεηο απηέο πεξηγξάθνληαη θαη σο G2G, G2B, G2C. (Τπνπξγείν Γηνηθεηηθήο Μεηαξξχζκηζεο & Ζιεθηξνληθήο Γηαθπβέξλεζεο. Οδηθφο Υάξηεο γηα ηελ Ζιεθηξνληθή Γηαθπβέξλεζε, 2014), Αλάινγα κε ηελ αιιειεπίδξαζε ηνπ παξφρνπ ησλ ειεθηξνληθψλ ππεξεζηψλ θαη ηνπ δέθηε ησλ πιεξνθνξηψλ έρνπκε ηηο εμήο θαηεγνξίεο.

o G2C (Government to Citizen) όζνλ αθνξά πνιίηεο. ΢ηελ θαηεγνξία απηή πεξηιακβάλνληαη νη ππεξεζίεο νη νπνίεο παξέρνληαη πξνο πνιίηεο απφ ηνπο θνξείο ηεο Γεκφζηαο Γηνίθεζεο, φπσο ν Οξγαληζκνχο Σνπηθήο Απηνδηνίθεζεο (ΟΣΑ) θαη άιιεο δεκφζηεο ππεξεζίεο, φπσο ΗΚΑ θαη ΟΑΔΓ.

Γηα παξάδεηγκα, ε ρνξήγεζε βεβαίσζεο νηθνγελεηαθήο θαηάζηαζεο απφ ηνλ εθάζηνηε δήκν θαζψο θαη ε πιεξνθφξεζε ησλ πνιηηψλ.

o G2B (Government to Business) όζνλ αθνξά επηρεηξήζεηο. Ζ ζπγθεθξηκέλε κνξθή πεξηιακβάλεη ππεξεζίεο νη νπνίεο απεπζχλνληαη ζε επηρεηξήζεηο θαη αθνξνχλ ζηε ρνξήγεζε δηαθφξσλ εηδψλ δηθαηνινγεηηθψλ, βεβαηψζεσλ θαη αηηήζεσλ πνπ είλαη απαξαίηεηα γηα ηε ζσζηή θαη λφκηκε ιεηηνπξγίαο ηνπο.

Δλδεηθηηθά αλαθέξνπκε σο παξαδείγκαηα, ηνλ έιεγρν εγθπξφηεηαο ΑΦΜ θαη θνξνινγηθήο ελεκεξφηεηαο απφ ην Τπνπξγείν Οηθνλνκηθψλ.

o G2E (Government to Employee) όζνλ αθνξά εξγαδόκελνπο. ΢ηελ θαηεγνξία απηή αλήθνπλ φιεο νη ππεξεζίεο πνπ απεπζχλνληαη ζηνπο εξγαδνκέλνπο. Απηέο απνηεινχλ νπζηαζηηθά κία ππνθαηεγνξία ησλ ππεξεζηψλ πξνο πνιίηεο θαη απεπζχλνληαη ζε φινπο εθείλνπο πνπ εξγάδνληαη.

Ο ζηφρνο είλαη λα βειηηψζεη ηελ απνηειεζκαηηθφηεηα θαη ηελ απνδνηηθφηεηα, εμαιείθνληαο ηηο θαζπζηεξήζεηο ζηελ επεμεξγαζία θαη ηε βειηίσζε ηεο ηθαλνπνίεζεο ησλ εξγαδνκέλσλ. Υαξαθηεξηζηηθφ παξάδεηγκα ε αλαδήηεζε ζέζεσλ εξγαζίαο απφ ηνλ ΟΑΔΓ.

o G2G (Government to Government) όζνλ αθνξά ηελ θπβέξλεζε. Οη ππεξεζίεο πνπ πεξηιακβάλνληαη ζε απηή ηε κνξθή αθνξνχλ ηελ

9

αιιειεπίδξαζε κεηαμχ ηεο θπβέξλεζεο θαη άιισλ ηκεκάησλ ηεο.

Αλαθέξεηαη ζε δηάθνξα είδε ππεξεζηψλ πνπ πξαγκαηνπνηνχληαη κεηαμχ ησλ θνξέσλ ηεο Γεκφζηαο Γηνίθεζεο ζε εζληθφ επίπεδν. Ο ζηφρνο ηεο G2G είλαη ε ππνζηήξημε ηεο ειεθηξνληθήο δηαθπβέξλεζεο βειηηψλνληαο ηελ επηθνηλσλία, ηελ πξφζβαζε θαη ηελ αληαιιαγή δεδνκέλσλ κεηαμχ ησλ δεκνζίσλ ππεξεζηψλ.

1.5 Πιενλεθηήκαηα ηεο ειεθηξνληθήο δηαθπβέξλεζεο.

Ζ ειεθηξνληθή δηαθπβέξλεζε θαη ε αλαδηνξγάλσζε ησλ δεκφζησλ θνξέσλ κέζσ απηήο απνηέιεζε έλα ηδηαίηεξα ζεκαληηθφ βήκα, κείδνλνο ζεκαζίαο, ην νπνίν επίηαζζε κηα αλαγθαία δηνηθεηηθή κεηαξξχζκηζε. Τπήξμαλ πνηθίιεο αλάγθεο, νη νπνίεο ψζεζαλ ζε απηή ηε κεηαξξχζκηζε, φπσο ε αλάγθε εμεχξεζεο ηξφπσλ γηα κείσζε ησλ εμφδσλ πνιιψλ νξγαληζκψλ, ε βειηίσζε ηεο πνηφηεηαο ησλ παξερφκελσλ ππεξεζηψλ, ε αχμεζε ηεο δηαθάλεηαο ζηηο δεκφζηεο ζπλαιιαγέο θαη ε αχμεζε ηεο ζπκκεηνρήο ησλ πνιηηψλ ζηε δηαθπβέξλεζε, πξνθεηκέλνπ κέζσ απηψλ λα επέιζεη αχμεζε ηνπ βαζκνχ ηθαλνπνίεζεο ηνπο απφ ηηο θξαηηθέο ππεξεζίεο θαη ηηο θπβεξλεηηθέο νξγαλψζεηο γεληθά (Molnar, 2005).

Δηδηθφηεξα, αλαθνξηθά κε ηελ πξνζθνξά ππεξεζηψλ ζηηο επηρεηξήζεηο, ε Ζιεθηξνληθή Γηαθπβέξλεζε έρεη επηηειέζεη ζηε βειηίσζε ηεο παξνρήο ειεθηξνληθψλ δηνηθεηηθψλ ππεξεζηψλ, επηθέξνληαο ζεκάδηα αχμεζεο ηεο παξαγσγηθφηεηαο θαη ηεο αληαγσληζηηθφηεηαο ηνπο, ιφγσ ηνπ φηη κεηψλεη ηαπηφρξνλα ην θφζηνο ησλ ηδίσλ ησλ δεκφζησλ ππεξεζηψλ, αιιά θαη ην θφζηνο ζπλαιιαγήο γηα ηηο ίδηεο επηρεηξήζεηο (ρξφλνο, πφξνη) (Molnar, 2005).

Απφ ηελ άπνςε ηεο παξνρήο βειηησκέλεο πνηφηεηαο ππεξεζηψλ ζην θνηλφ, ε

«ειεθηξνληθή δηαθπβέξλεζε» (eGovernment) έρεη απνδείμεη φηη ηα πιενλεθηήκαηά ηεο ζηελ θαζεκεξηλή δσή ησλ πνιηηψλ είλαη πνιιά. ΢πγθεθξηκέλα, ε ειεθηξνληθή δηαθπβέξλεζε θαζηζηά δπλαηή φρη κφλνλ επθνιφηεξε ηελ πξφζβαζε ζηηο πιεξνθνξίεο ησλ δεκφζησλ νξγαληζκψλ, αιιά ηαπηφρξνλα δηεπθνιχλεη ζε κεγάιν βαζκφ ηηο ζπλαιιαγέο, θαζψο ζπληζηά ζηε κείσζε ηνπ ρξφλνπ αλακνλήο ησλ πνιηηψλ. Δπηπιένλ, ε ειεθηξνληθή δηαθπβέξλεζε ελζαξξχλεη ηελ άκεζε θαη ακθίδξνκε επηθνηλσλία κεηαμχ ησλ πνιηηψλ, αιιά θαη ησλ θπβεξλεηηθψλ νξγαλψζεσλ θαη θνξέσλ, δίλνληαο ηνπο ηε δπλαηφηεηα λα δηαηππψλνπλ ηε γλψκε ηνπο επί ησλ πνιηηηθψλ πνπ αζθνχληαη απφ ηνπο ηζχλνληεο ηνπ δεκνζίνπ ηνκέα (Molnar, 2005).

10

Γεληθφηεξα, ηνλίδεηαη φηη ε ειεθηξνληθή δηαθπβέξλεζε ζπλεηζθέξεη ζε θαιχηεξεο ππεξεζίεο γηα πνιίηεο θαη επηρεηξήζεηο, κεηψλνληαο ην θφζηνο ζπλαιιαγψλ θαη ηαπηφρξνλα ηνλ απαηηνχκελν ρξφλν δηεθπεξαίσζεο ηνπο, ηφζν πξνο ηνπο πνιίηεο, φζν θαη πξνο ηηο επηρεηξήζεηο. Οη πνιίηεο, απνιακβάλνπλ πιεζψξα σθειεηψλ (βειηίσζε ηεο αιιειεπίδξαζεο κεηαμχ Κπβέξλεζε θαη απηψλ, αχμεζε ηεο ηθαλνπνίεζεο ηνπο απφ ηηο δεκφζηεο ππεξεζίεο θαη ηηο ζπλαιιαγέο ηνπο κε απηέο, βειηίσζε ηεο ρξήζεο θαη ηεο αμηνπηζηίαο ησλ πιεξνθνξηψλ θαη ζπληνκφηεξε νινθιήξσζε ησλ παξερφκελσλ ππεξεζηψλ, ιφγσ ηεο απηνκαηνπνίεζεο ησλ δηαδηθαζηψλ (Σξηαληαθχιινπ, 2006).

Βέβαηα, νθέιε παξαηεξνχληαη θαη αλάκεζα ζηηο ππεξεζίεο ησλ δεκφζησλ ππεξεζηψλ, θαζψο ε ειεθηξνληθή δηαθπβέξλεζε θαζηζηά δπλαηή ηελ ελίζρπζε ηεο ζπλεξγαζίαο κεηαμχ ησλ εζληθψλ, πεξηθεξεηαθψλ θαη ηνπηθψλ αξρψλ, αιιά θαη ησλ ζεζκηθψλ νξγάλσλ ηεο Κνηλφηεηαο.

΢ηελ θαηεχζπλζε δεκηνπξγίαο επηηπρεκέλνπ θαη νινθιεξσκέλνπ πιαηζίνπ ειεθηξνληθήο δηαθπβέξλεζεο γίλνληαη πξνζπάζεηεο απφ φιν θαη πεξηζζφηεξεο επξσπατθέο θπβεξλήζεηο λα δεκηνπξγήζνπλ ειεθηξνληθέο πχιεο πιεξνθφξεζεο, ειεθηξνληθά γξαθεία πιεξνθφξεζεο θαη λα πξνζθέξνπλ ζεκηλάξηα θαηάξηηζεο πιεξνθνξηθήο ζηνπο πνιίηεο, θαζψο ν ηνκέαο ηεο εθπαίδεπζεο είλαη πνιχ βαζηθή πξνυπφζεζε γηα ηελ αλάπηπμε ζπζηεκάησλ ειεθηξνληθήο δηαθπβέξλεζεο. Δθφζνλ, ε Ζιεθηξνληθή Γηαθπβέξλεζε ηεζεί ζε κηα ζσζηή βάζε δεδνκέλσλ, κπνξεί ν λένο απηφο ηξφπνο δηεθπεξαίσζεο εθ κέξνπο ηνπ δεκφζηνπ λα δηαζθαιίζεη ηα παξαπάλσ νθέιε πξνο ηνπο πνιίηεο, ηηο επηρεηξήζεηο αιιά θαη ην ίδην ην θξάηνο κέζα ζε έλα δεκνθξαηηθφηεξν ζχζηεκα, νπζηαζηηθήο, ηαρχηεξεο θαη απνηειεζκαηηθφηεξεο εμππεξέηεζεο.

Σα νθέιε ηεο Ζιεθηξνληθήο Γηαθπβέξλεζεο ζπλνςίδνληαη σο εμήο (Υνλδξνθνχθεο, 2011):

 Γηαθαλήο κεηαρείξηζε φισλ ππφ ίζνπο φξνπο

 Διαρηζηνπνίεζε ρξφλνπ δηεθπεξαίσζεο ππνζέζεσλ

 Σαρχηαηε θαη έγθπξε αλαδήηεζε πιεξνθνξίαο

 Απηνλνκία εμππεξέηεζεο

 Γηαθάλεηα θαη πεξηνξηζκφο δηαθζνξάο

 Αζθαιήο θαη άκεζε ξνή πιεξνθνξηψλ γηα ηελ θπβέξλεζε

 Μείσζε ιεηηνπξγηθνχ θφζηνπο δεκφζηνπ ηνκέα

11

 Μείσζε εξγαζηαθνχ θφξηνπ γηα ηνπο ππαιιήινπο ησλ δεκφζησλ ππεξεζηψλ

1.6 Αλαζηαιηηθνί παξάγνληεο ζηελ Αλάπηπμε ηεο Ζιεθηξνληθήο Γηαθπβέξλεζεο Αλ θαη ηα νθέιε απφ ηελ Ζιεθηξνληθή Γηαθπβέξλεζε είλαη πνιιά, παξαηεξνχληαη νξηζκέλνη παξάγνληεο, νη νπνίνη δελ έρνπλ αθφκε εμαιεηθζεί θαη κπνξνχλ λα ραξαθηεξηζηνχλ αλαζηαιηηθνί σο πξνο ηελ πιήξε αλάπηπμε ηεο. Οη παξάγνληεο απηνί είλαη νη παξαθάησ (Αλησλνπνχινπ, 2010):

o Γπζθνιίεο ζηελ εγεζία. Σν ειιηπέο θαη κε ζηξαηεγηθά δηακνξθσκέλν φξακα εγεζίαο θαη ζπλνιηθφηεξεο δηαθπβέξλεζεο, θαζψο επίζεο θαη ν κε νινθιεξσκέλνο ζρεδηαζκφο κπνξεί λα αλαθφςεη ηελ πξφνδν ηεο ειεθηξνληθήο δηαθπβέξλεζεο.

o Οηθνλνκηθνί παξάγνληεο. Σν πςειφ θφζηνο αλάπηπμεο θαη ζπληήξεζεο ησλ εθαξκνγψλ ηεο ειεθηξνληθήο δηαθπβέξλεζεο είλαη ηθαλφο παξάγνληαο, ν νπνίνο κπνξεί λα εκπνδίζεη ηελ αλάπηπμε ηεο.

o

Δπηπιένλ ζεκαληηθφ ξφιν παίδεη θαη ε δηαιεηηνπξγηθόηεηα (Σξηαληάθπιινπ, 2006). Χο δηαιεηηνπξγηθφηεηα λνείηαη ν ηξφπνο κε ηνλ νπνίν δηαζπλδένληαη ηα ζπζηήκαηα θαη νη πιεξνθνξίεο. Ζ δηαιεηηνπξγηθφηεηα ησλ ζπζηεκάησλ πιεξνθνξηψλ θαζηζηά επνκέλσο δπλαηή ηελ ελζσκάησζε ηεο παξνρήο ππεξεζηψλ ζε κηα κφλν πχιε, φπνηνο θαη εάλ είλαη ν αξηζκφο ησλ δηαθνξεηηθψλ ζπζηεκάησλ ή δηνηθεηηθψλ νξγαληζκψλ πνπ κεζνιαβνχλ. Ζ δηαιεηηνπξγηθφηεηα δελ πξέπεη λα γίλεηαη αληηιεπηή κφλν σο ζχλδεζε δηθηχσλ ειεθηξνληθψλ ππνινγηζηψλ. Αθνξά επίζεο νξγαλσηηθά ζέκαηα, φπσο π.ρ. ηελ αλάγθε λα εμαζθαιίδεηαη ε ζπλεξγαζία κε νξγαληζκνχο εηαίξνπο, νη νπνίνη έρνπλ δηαθνξεηηθφ ηξφπν εζσηεξηθήο νξγάλσζεο θαη ιεηηνπξγίαο. Γηα ηε δεκηνπξγία ππεξεζηψλ ειεθηξνληθήο δηαθπβέξλεζεο πνπ ζα κπνξνχλ λα επηθνηλσλνχλ κε ππεξεζίεο άιισλ ρσξψλ ρξεηάδεηαη επίζεο θαη' αλάγθε ε ζχλαςε ζπκθσληψλ επί θνηλψλ πξνηχπσλ θαη πξνδηαγξαθψλ

1.7 Πξνβιήκαηα πηνζέηεζεο ππεξεζηώλ ειεθηξνληθήο δηαθπβέξλεζεο

Γηα ηελ εθαξκνγή ζε πιήξε θιίκαθα ηεο ειεθηξνληθήο δηαθπβέξλεζεο αλαθχπηνπλ δχζθνια δεηήκαηα. Πξέπεη, εθηφο απφ ηα πξναλαθεξφκελα, δει. λα εμαζθαιηζηεί ε επξεία πξφζβαζε ζηηο ειεθηξνληθέο ππεξεζίεο ψζηε λα κελ δεκηνπξγεζεί ςεθηαθφ

12

ράζκα, λα εμαζθαιηζηεί ε δηαιεηηνπξγηθφηεηα ηεο αληαιιαγήο πιεξνθνξηψλ ρσξίο νξγαλσηηθά θαη εζληθά ζχλνξα.

Χζηφζν νη ρακεινί ξπζκνί πηνζέηεζεο νθείινληαη ζε ιφγνπο πνπ αθνξνχλ θαη ηνπο ίδηνπο ηνπο πνιίηεο. ΢πρλά παξαηεξείηαη πσο πξνηηκνχλ λα κείλνπλ πξνζθνιιεκέλνη ζηηο απαξραησκέλεο γξαθεηνθξαηηθέο κεζφδνπο ζπλεξγαζίαο κε ηηο δεκφζηεο ππεξεζίεο, απνθεχγνληαο νηηδήπνηε λέν θαη δηαθνξεηηθφ. Δθηφο απφ ηελ έιιεηςε επαξθνχο πιεξνθφξεζεο θαη ηελ πνιππινθφηεηα ησλ λέσλ ζπζηεκάησλ, ζε πνιιέο πεξηπηψζεηο ε αληίζηαζε ζηηο θαηλνηνκίεο απφ πιεπξάο πνιηηψλ, ζπληειεί ζηελ παξεκπφδηζε ηεο πηνζέηεζεο ησλ ππεξεζηψλ ειεθηξνληθήο Γηαθπβέξλεζεο (΢ηγάια, 2009).

o Έιιεηςε παηδείαο ςεθηαθώλ ζπζηεκάησλ. ΢εκαληηθφ ραξαθηεξηζηηθφ ησλ αηφκσλ, ην νπνίν κπνξεί λα νδεγήζεη ζε απνηπρία ηεο ειεθηξνληθήο δηαθπβέξλεζεο είλαη ε έιιεηςε ςεθηαθήο παηδείαο θαη ηεο απαξαίηεηεο θαηάξηηζεο ζε ζέκαηα λέσλ ηερλνινγηψλ. Γηα λα εμαιεηθζεί απηφ ην εκπφδην πινπνίεζεο επηηπρεκέλσλ ζπζηεκάησλ Ζιεθηξνληθήο Γηαθπβέξλεζεο ζα πξέπεη λα εμαζθαιηζζεί ε πξφζβαζε ζε φινπο ζηηο ειεθηξνληθέο δεκφζηεο ππεξεζίεο, παξάιιεια κε ηελ δπλαηφηεηα ςεθηαθήο εθπαίδεπζεο ηνπο, ψζηε νη πνιίηεο λα απνθηήζνπλ ηηο αλαγθαίεο γλψζεηο, γηα λα είλαη ζε ζέζε λα αμηνπνηήζνπλ πιήξσο ηηο ππεξεζίεο πνπ πξνζθέξεη ε ειεθηξνληθή δηαθπβέξλεζε.

o Έιιεηςε δεμηνηήησλ ζην ρώξν εξγαζίαο θαη ζηελ νξγάλσζε. Δλ πξνθεηκέλσ, βαζηθφ εκπφδην ζηελ εμέιημε ηεο Ζιεθηξνληθήο Γηαθπβέξλεζεο απνηειεί ε ζνβαξή έιιεηςε απαξαίηεηεο γλψζεο θαη δεμηνηήησλ, απφ πιεπξάο ησλ παξαγφλησλ ησλ δεκφζησλ θνξέσλ πνπ κπνξνχλ λα βνεζήζνπλ ηνπο πνιίηεο λα ρξεζηκνπνηήζνπλ ηηο ππεξεζίεο ηεο Ζιεθηξνληθήο Γηαθπβέξλεζεο.

o Μία άιιε πνιχ ζεκαληηθή παξάκεηξνο είλαη ε Δκπηζηνζύλε ησλ ρξεζηώλ (΢ηγάια, 2009). Οη δεκφζηεο ππεξεζίεο πξέπεη λα πξνζθέξνληαη ειεθηξνληθά κφλνλ ππφ ζπλζήθεο πνπ εγγπψληαη ζηνπο ρξήζηεο ηελ απνιχησο αζθαιή πξφζβαζε.

Έιιεηςε εκπηζηνζύλεο σο πξνο ηελ αζθάιεηα ησλ πξνζσπηθώλ δεδνκέλσλ. Ζ αλαζθάιεηα, ν έληνλνο θφβνο θαη ε αλεζπρία πνπ ππάξρεη απφ ηελ πιεπξά ησλ πνιηηψλ ζρεηηθά κε ηελ πξνζηαζία ησλ πξνζσπηθψλ δεδνκέλσλ ηνπο ππνλνκεχνπλ ηε δηαδηθαζία νινθιεξσκέλεο πινπνίεζεο κηαο επηηπρνχο Ζιεθηξνληθήο Γηαθπβέξλεζεο. Γηα λα επηηεπρζεί απηφο ν ζηφρνο, πξέπεη λα πξνσζεζνχλ ηερλνινγίεο πνπ λα πξνζηαηεχνπλ ηελ ηδησηηθή δσή ζηελ ειεθηξνληθή δεκφζηα δηνίθεζε. ΢ε γεληθφηεξν επίπεδν, ε αζθάιεηα ησλ δηθηχσλ θαη ησλ πιεξνθνξηψλ, ε

13

θαηαπνιέκεζε ηνπ εγθιήκαηνο ζηνλ θπβεξλνρψξν θαη ε αζθάιεηα ιεηηνπξγίαο απνηεινχλ βαζηθέο πξνυπνζέζεηο γηα ηελ θνηλσλία ηεο πιεξνθνξίαο.

Έλα άιιν ζέκα πνπ ζρεηίδεηαη κε ην πξνεγνχκελν είλαη ε δηαρείξηζε ησλ πξνζσπηθώλ δεδνκέλσλ ησλ πνιηηψλ (΢ηγάια, 2009). Ζ δηαθχιαμε ηεο ηδησηηθήο δσήο θαη ησλ πξνζσπηθψλ δεδνκέλσλ ησλ πνιηηψλ, είλαη έλαο απφ ηνπο ζεκέιηνπο ιίζνπο θάζε δεκνθξαηηθήο θνηλσλίαο. Δίλαη έλα απφ ηα βαζηθά δηθαηψκαηα ηνπ πνιίηε θαη παίδεη ζεκαληηθφ ξφιν ζηελ εμάζθεζε άιισλ δεκνθξαηηθψλ ηνπ δηθαησκάησλ. Οη κνληέξλεο ΣΠΔ καδί κε ηηο ππφινηπεο αιιαγέο πνπ θέξλνπλ, έρνπλ ηελ δπλαηφηεηα λα εηζβάινπλ θαη λα θαηαζηξέςνπλ ηνλ ηδησηηθφ ρψξν ησλ πνιηηψλ.

Έηζη ηα ζπζηήκαηα πνπ ππνζηεξίδνπλ ηελ ειεθηξνληθή δηαθπβέξλεζε, πξέπεη λα δίλνπλ ηδηαίηεξε έκθαζε ζηελ πξνζηαζία ηνπ ηδησηηθνχ απνξξήηνπ ησλ πνιηηψλ. Αλ δελ πξνβιεθζεί ε πξνζηαζία ηνπ ηδησηηθνχ απνξξήηνπ, ζα ππάξρεη ππνλφκεπζε θαη ε ππνβάζκηζε φισλ ησλ πιενλεθηεκάησλ ηεο ειεθηξνληθήο δηαθπβέξλεζεο.

1.8 Δμέιημε θαη Τπεξεζίεο Ζιεθηξνληθήο δηαθπβέξλεζεο ζηελ Διιάδα – Θεζκηθό πιαίζην

Ζ Δπξσπατθή Δπηηξνπή εμέδσζε ζηηο 15 Γεθεκβξίνπ ηνπ 2010 ην ζρέδην δξάζεο ηεο ζρεηηθά κε ηελ εμέιημε θαη ηνπο ζηφρνπο ηεο ειεθηξνληθήο δηαθπβέξλεζεο, αιιά θαη ηεο γεληθφηεξεο ρξήζεο θαη αμηνπνίεζεο ησλ λέσλ ηερλνινγηψλ απφ ηα θξάηε κέιε ηεο ΔΔ κε ηίηιν : “΢ρέδην Γξάζεο 2011 – 2015. ΢θνπφο ηεο ΔΔ είλαη κέζα απφ ηηο δξάζεηο ηνπ ζρεδίνπ λα επέιζεη ζηαδηαθά ε πξνψζεζε ηεο έμππλεο, βηψζηκεο θαη θαηλνηφκαο θπβέξλεζεο, φπνπ έσο ην 2015 νη επξσπατθέο δεκφζηεο δηνηθήζεηο ζα έρνπλ θαηαθέξεη λα «αναγνωπιζηούν ωρ ανοισηέρ, εςέλικηερ και ζςνεπγαηικέρ ζηιρ ζσέζειρ ηοςρ με ηοςρ πολίηερ και ηιρ επισειπήζειρ» (Τπνπξγείν Γηνηθεηηθήο Μεηαξξχζκηζεο θαη Ζιεθηξνληθήο Γηαθπβέξλεζεο, 2014).

Ζ Διιάδα βξίζθεηαη αλάκεζα ζηηο ρψξεο ηεο ΔΔ, φπνπ πξνζπαζνχλ λα επηθέξνπλ αιιαγή ζην Γεκφζην ηνκέα ηνπο θαη ζηηο παξερφκελεο δεκφζηεο ππεξεζίεο ζηα πιαίζηα ηεο Ζιεθηξνληθήο Γηαθπβέξλεζεο. Ζ Διιάδα έρεη θάλεη ζεκαληηθά βήκαηα ςεθηαθήο ζχγθιηζεο ζε επίπεδν δεκνζίνπ ηνκέα, φζνλ αθνξά ηηο ππεξεζίεο Ζιεθηξνληθήο Γηαθπβέξλεζεο. Παξφια απηά φκσο, ηα πξνβιήκαηα είλαη αθφκα πνιιά θαη ην ζηάδην νινθιήξσζεο ηεο Ζιεθηξνληθήο Γηαθπβέξλεζεο ζηνλ ειιαδηθφ ρψξν δε βξίζθεηαη αθφκε ζην επηζπκεηφ επίπεδν.

14

Υαξαθηεξηζηηθέο πξνζπάζεηεο εμέιημεο ησλ ειεθηξνληθψλ Τπεξεζηψλ είλαη νη εμήο (Τπνπξγείν Γηνηθεηηθήο Μεηαξξχζκηζεο θαη Ζιεθηξνληθήο Γηαθπβέξλεζεο, 2014):

1. ιεηηνπξγία ηεο θεληξηθήο δηαδηθηπαθήο πχιεο „ΔΡΜΖ΢‟,

2. εθαξκνγή ηνπ πξνγξάκκαηνο „Γηαχγεηα‟ γηα ηελ πξναγσγή ηεο δηαθάλεηαο,

3. ζχζηεκα παξνρήο νηθνλνκηθψλ ππεξεζηψλ „TAXIS‟.

Γηα θάζε πξφβιεκα πνπ δεκηνπξγείηαη ζηνλ ηνκέα ηεο Ζιεθηξνληθήο Γηαθπβέξλεζεο έρεη ηεζεί έλαο ζηφρνο σο πξνο ηελ αληηκεηψπηζε ηνπ. ΢πγθεθξηκέλα, αξρηθά ην θπξίαξρν πξφβιεκα ζπλαληάηαη ζην φηη ηα πεξηζζφηεξα ζπζηήκαηα πνπ ρξεζηκνπνηνχληαη αληηγξάθνπλ ηηο ζπκβαηηθέο δηαδηθαζίεο δεκηνπξγψληαο κία λέα ειεθηξνληθή γξαθεηνθξαηία. Εεηείηαη γηα παξάδεηγκα ε ειεθηξνληθή ππνβνιή φισλ ησλ δηθαηνινγεηηθψλ ζε ραξηί, πξάγκα πνπ δηαηεξεί αθφκα πςειφ ην επίπεδν φισλ ησλ γξαθεηνθξαηηθψλ δηαδηθαζηψλ. Σειεπηαία άξρηζε λα εθαξκφδεηαη ε απηεπάγγειηε αλαδήηεζε δηθαηνινγεηηθψλ ρσξίο ηελ αλζξψπηλε παξέκβαζε (Τπνπξγείν Γηνηθεηηθήο Μεηαξξχζκηζεο θαη Ζιεθηξνληθήο Γηαθπβέξλεζεο, 2014).

Έλα επηπιένλ πξφβιεκα πνπ δεκηνπξγείηαη θαη ζπληεξεί ηνλ πςειφ βαζκφ γξαθεηνθξαηίαο είλαη ην γεγνλφο φηη ππάξρνπλ ζεκαληηθέο θαζπζηεξήζεηο ζηελ επηθνηλσλία κεηαμχ ησλ Φνξέσλ θαη δελ αμηνπνηνχληαη θαηά ην βέιηηζην δπλαηφ ηξφπν νη δπλαηφηεηεο πνπ παξέρνπλ νη Σερλνινγίεο Πιεξνθνξηθήο θαη Δπηθνηλσληψλ.

Απηφ έρεη σο απνηέιεζκα ηε ζπαηάιε ρξφλνπ θαη πφξσλ (αλζξψπηλσλ θαη πιηθψλ).

Σν πξφβιεκα εληείλεηαη θαζψο ε αξρεηνζέηεζε θαη αλαδήηεζε ησλ παξαγφκελσλ εγγξάθσλ γίλεηαη κε θπζηθφ ηξφπν (ραξηί). ΢ηα πιαίζηα αλαβάζκηζεο ησλ ζπζηεκάησλ Ζιεθηξνληθήο Γηαθπβέξλεζεο ζηελ Διιάδα ηίζεηαη σο ζηφρνο ε εγθαηάζηαζε ελφο απνθιεηζηηθά ειεθηξνληθνχ πεξηβάιινληνο δηαθίλεζεο, δηαρείξηζεο θαη αξρεηνζέηεζεο εγγξάθσλ, αξρηθά κεηαμχ ησλ ππεξεζηψλ ησλ Τπνπξγείσλ θαη ζηε ζπλέρεηα κεηαμχ ησλ Τπνπξγείσλ θαη ησλ επνπηεπφκελσλ νξγαληζκψλ, ησλ αλεμάξηεησλ αξρψλ θαη ησλ πεξηθεξεηαθψλ θαη δεκνηηθψλ ππεξεζηψλ (εγθαηάζηαζε ζπζηήκαηνο ελδνδηνηθεηηθήο επηθνηλσλίαο) (Τπνπξγείν Γηνηθεηηθήο Μεηαξξχζκηζεο θαη Ζιεθηξνληθήο Γηαθπβέξλεζεο, 2014).

Δπηκέξνπο ζηφρνη πνπ ηίζεληαη πξνο αλαβάζκηζε ησλ ππεξεζηψλ ηεο ειεθηξνληθήο δηαθπβέξλεζεο είλαη νη εμήο (Τπνπξγείν Γηνηθεηηθήο Μεηαξξχζκηζεο θαη Ζιεθηξνληθήο Γηαθπβέξλεζεο, 2014):

15

 Δληαία θαη νινθιεξσκέλε δηαρείξηζε ησλ ζπλαιιαγψλ ηνπ πνιίηε κε ηηο δεκφζηεο ππεξεζίεο, αλεμάξηεηα απφ ηνλ ηξφπν πξφζβαζήο ηνπ (δηαδηθηπαθά, κε θπζηθή παξνπζία ή κέζσ ηειεθσληθνχ θέληξνπ).

 Ο πνιίηεο ζα επηθνηλσλεί κε ην δεκφζην κέζα απφ έλα κνλαδηθφ ζεκείν απφ φπνπ ζα ιακβάλεη ην ηειηθφ πξντφλ επεμεξγαζίαο ηνπ αηηήκαηφο ηνπ, θαζψο ε επεμεξγαζία ηνπ αηηήκαηνο ζα παξακέλεη εζσηεξηθφ δήηεκα ηεο δηνίθεζεο

 Αχμεζε ηνπ πνζνζηνχ ςεθηαθνχ αιθαβεηηζκνχ ησλ πνιηηψλ

΢ήκεξα, ζηελ Διιάδα εθαξκφδνληαη δηάθνξεο ππεξεζίεο Ζιεθηξνληθήο Γηαθπβέξλεζεο, νη νπνίεο φκσο θαη πάιη δελ παξέρνληαη ζην κέγηζην δπλαηφ βαζκφ εμππεξέηεζεο πξνο ηνπο πνιίηεο. ΢πγθεθξηκέλα, νη πνιίηεο ειεθηξνληθά κπνξνχλ λα πξνβνχλ ζηηο εμήο δηαδηθαζίεο (Τπνπξγείν Γηνηθεηηθήο Μεηαξξχζκηζεο θαη Ζιεθηξνληθήο Γηαθπβέξλεζεο, 2014):

 Γήισζε θαη γλσζηνπνίεζε θφξνπ εηζνδήκαηνο

 Πξφζβαζε ζε ππεξεζίεο εχξεζεο εξγαζίαο

 Τπνβνιή αηηήζεσλ γηα δηαβαηήξην, άδεηα νδήγεζεο

 Αίηεζε γηα άδεηα νηθνδφκεζεο

 Πξφζβαζε ζε δεκφζηεο βηβιηνζήθεο

 Έθδνζε πηζηνπνηεηηθψλ (γέλλεζεο, γάκνπ θηι)

 Δγγξαθή ζε ππεξεζίεο εθπαίδεπζεο

Οη παξαπάλσ ππεξεζίεο απαηηνχλ ζηελ πιεηνλφηεηά ηνπο αθφκε θαη ζήκεξα ηελ παξνπζία ηνπ αηφκνπ ζηελ αξκφδηα ππεξεζία (π.ρ. ζηηο πεξηζζφηεξεο βηβιηνζήθεο ππάξρεη πξφζβαζε ζηνλ ειεθηξνληθφ θαηάινγν βηβιίσλ θαη εμεχξεζε γηα ην ζεκείν ζην νπνίν βξίζθεηαη ην εθάζηνηε ζχγγξακκα, φπνπ πξέπεη ν ελδηαθεξφκελνο λα πάεη θαη λα πάξεη ην θπζηθφ αληίηππν, πξνθεηκέλνπ λα ην κειεηήζεη).

Σέινο, ζεκεηψλεηαη φηη ε Ζιεθηξνληθή Γηαθπβέξλεζε νθείιεη λα δηέπεηαη απφ ππνζηεξηθηηθνχο λφκνπο θαη ζεζκηθφ πιαίζην ηέηνην, πξνθεηκέλνπ λα εμαζθαιίδεη ηα κέγηζηα δπλαηά απνηειέζκαηα γηα ηνπο ρξήζηεο (ηδηψηεο, επηρεηξήζεηο, δεκφζην ηνκέα θηι). Δπνκέλσο, ε αλάγθε ζεζκνζέηεζεο ηεο Ζιεθηξνληθήο Γηαθπβέξλεζεο, νδήγεζε ηε Βνπιή ησλ Διιήλσλ ζηελ ςήθηζε ηνπ Νφκνπ ππ‟ αξηζ. 3979 24/5/2011. Ο Νφκνο απηφο δεκηνπξγεί έλα γεληθφ πιαίζην γηα

16

ηελ ειεθηξνληθή δηαθπβέξλεζε ζηε δεκφζηα δηνίθεζε, ζηελ Διιάδα. Δηδηθφηεξα, κέζα απφ ην Νφκν νξίδνληαη έλλνηεο θαη θαηαγξάθνληαη νη βαζηθέο αξρέο ηεο Ζιεθηξνληθήο Γηαθπβέξλεζεο. Δπίζεο, πξνδηαγξάθεη ηηο ππνρξεψζεηο ησλ θνξέσλ ηνπ δεκνζίνπ γηα ρξήζε θαη αμηνπνίεζε ησλ λέσλ ηερλνινγηψλ, δίλεη δηθαηψκαηα ζηνπο πνιίηεο ζε ζρέζε κε ηελ επεμεξγαζία δεδνκέλσλ πξνζσπηθνχ ραξαθηήξα θαη ηε ρξήζε ησλ ηερλνινγηψλ πιεξνθνξηθήο θαη επηθνηλσληψλ, ξπζκίδεη ζέκαηα απνζήθεπζεο θαη δηαθίλεζεο ειεθηξνληθψλ αληηγξάθσλ, αξρείσλ θαη πξσηνθφιινπ, θαζψο θαη ζέκαηα απζεληηθνπνίεζεο ησλ ρξεζηψλ ησλ ππεξεζηψλ ηνπο (Τπνπξγείν Γηνηθεηηθήο Μεηαξξχζκηζεο & Ζιεθηξνληθήο Γηαθπβέξλεζεο. Οδηθφο Υάξηεο γηα ηελ Ζιεθηξνληθή Γηαθπβέξλεζε , 2014).

Ο Νφκνο αλαγλσξίδεη ην δηθαίσκα φισλ ησλ πνιηηψλ θαη ησλ επηρεηξήζεσλ λα ζπλαιιάζζνληαη ειεθηξνληθά κε ηνπο θνξείο ηνπ δεκφζηνπ ηνκέα θαη δίλεη ηδηαίηεξε έκθαζε ζηελ πξνζηαζία ησλ δεδνκέλσλ πξνζσπηθνχ ραξαθηήξα ησλ πξνζψπσλ απηψλ (θπζηθψλ ή λνκηθψλ)(Τπνπξγείν Γηνηθεηηθήο Μεηαξξχζκηζεο &

Ζιεθηξνληθήο Γηαθπβέξλεζεο. Οδηθφο Υάξηεο γηα ηελ Ζιεθηξνληθή Γηαθπβέξλεζε, 2014).

1.9 ΢ηαηηζηηθά σο πξνο ηε ρξήζε ηνπ δηαδηθηύνπ θαη ηεο Ζιεθηξνληθήο Γηαθπβέξλεζεο

Ζ Διιάδα παξνπζηάδεη πζηέξεζε ζην 72% ησλ δεηθηψλ ηνπ Δπξσπατθνχ ςεθηαθνχ ζεκαηνινγίνπ, φπσο ρακειέο επηδφζεηο ζηε δηείζδπζε ηεο επξπδσληθφηεηαο, ζηελ ηαθηηθή ρξήζε ηνπ δηαδηθηχνπ, ζηε ρξήζε ειεθηξνληθψλ ζπλαιιαγψλ θαη ειεθηξνληθψλ πξνκεζεηψλ. Γηα παξάδεηγκα, 41,9% ησλ πνιηηψλ δελ έρεη ρξεζηκνπνηήζεη πνηέ ην δηαδίθηπν, ζχκθσλα κε ηελ ηειεπηαία έθζεζε αμηνιφγεζεο ηεο Υψξαο γηα ηελ Φεθηαθή Αηδέληα ηεο Δπξσπατθήο Έλσζεο 2012 (Τπνπξγείν Γηνηθεηηθήο Μεηαξξχζκηζεο θαη Ζιεθηξνληθήο Γηαθπβέξλεζεο, 2014). Σν αληίζηνηρν πνζνζηφ γηα ην κέζν φξν ησλ 28 ζηελ Δπξσπατθή Έλσζε είλαη 20%.

Με βάζε ηα δεδνκέλα πνπ αληιήζεθαλ απφ ηελ ηζηνζειίδα http://epp.eurostat.ec.europa.eu ηεο Δπξσπατθήο Δπηηξνπήο, ην πνζνζηφ ησλ αηφκσλ πνπ ρξεζηκνπνίεζαλ ην δηαδίθηπν ηνπο ηειεπηαίνπο 12 κήλεο ηνπ 2013 γηα λα αιιειεπηδξάζνπλ κε θάπνηα δεκφζηα ππεξεζία ζηελ Διιάδα, είλαη πνιχ ρακειφ ζε ζχγθξηζε κε ηα αληίζηνηρα πνζνζηά ησλ επξσπατθψλ ρσξψλ. Οη θαλνληθνί ρξήζηεο δηαδηθηχνπ (ηνπιάρηζηνλ 1 θνξά ηελ εβδνκάδα) είλαη 55% ηνπ πιεζπζκνχ ζηελ

17

Διιάδα, ελψ κέζνο φξνο ζηελ Δπξσπατθή Έλσζε είλαη 75%. Καηαιακβάλεη ηελ ηξίηε ζέζε απφ ην ηέινο πξηλ ηελ Ρνπκαλία θαη Βνπιγαξία. ΢χκθσλα κε ηελ ίδηα έξεπλα, ην πνζνζηφ ησλ Διιήλσλ πνπ ρξεζηκνπνίεζαλ ην δηαδίθηπν γηα λα αληιήζνπλ πιεξνθνξίεο απφ θπβεξλεηηθέο ηζηνζειίδεο θηάλεη ην 36% πνπ είλαη θάησ απφ ην αληίζηνηρν πνζνζηφ ηνπ κέζνπ φξνπ ηεο Δπξσπατθήο Έλσζεο (45%). Έλα πνζνζηφ 20% απνζηέιιεη ζπκπιεξσκέλα θπβεξλεηηθά έληππα (θφξκεο) θαη έλα 15%

πξαγκαηνπνηεί ζπλαιιαγέο. Δίλαη πνιχ ρακειέο νη ζηαηηζηηθέο κεηξήζεηο γηα ηα άηνκα πνπ ρξεζηκνπνίεζαλ ην δηαδίθηπν γηα λα ζηείινπλ ζπκπιεξσκέλα έληππα ζε θάπνηα δεκφζηα ππεξεζία. Ζ Διιάδα βξίζθεηαη πιεζηέζηεξα ζηα πνζνζηά ησλ ρσξψλ ηεο Βαιθαληθήο ρεξζνλήζνπ (Ρνπκαλία, Βνπιγαξία, ΠΓΓΜ, Κξναηία).

Φαίλεηαη πσο ππάξρεη έλα ςεθηαθφ ράζκα πνπ καο ρσξίδεη απφ ηηο αλαπηπγκέλεο ρψξεο ηεο Δ.Δ.

Απηφ ππνδειψλεη ζαθψο φηη ε Διιάδα πξέπεη λα εληείλεη ηηο πξνζπάζεηέο ηεο γηα λα αξζνχλ ηα εκπφδηα ψζηε λα ελζαξξχλεη ηνπο πηζαλνχο ρξήζηεο λα θάλνπλ ρξήζε ησλ δηαζέζηκσλ ππεξεζηψλ ειεθηξνληθήο δηαθπβέξλεζεο.