ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΠΕΛΟΠΟΝΝΗΣΟΥ
ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΚΑΙ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ ΤΜΗΜΑ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ
ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ ΟΡΓΑΝΩΣΗ ΚΑΙ ΔΙΟΙΚΗΣΗ ΔΗΜΟΣΙΩΝ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ,
ΔΗΜΟΣΙΩΝ ΟΡΓΑΝΙΣΜΩΝ ΚΑΙ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ (ΠΜΣ-ΟΔΔΥΟΕ)
ΤΙΤΛΟΣ ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΗΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ :
«ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΟΣ ΚΑΙ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΙΑΚΟΣ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ ΣΤΟ ΔΗΜΟ ΒΕΛΟΥ – ΒΟΧΑΣ ΚΟΡΙΝΘΙΑΣ»
ΟΝΟΜΑΤΕΠΩΝΥΜΟ ΦΟΙΤΗΤΗ : ΧΡΗΣΤΟΣ ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΟΥ Α.Μ. : mapm10002
ΕΠΙΒΛΕΠΟΥΣΑ ΚΑΘΗΓΗΤΡΙΑ :Δρ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΑ ΚΟΤΤΑΡΙΔΗ
ΤΡΙΠΟΛΗ ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ 2012
Επιβλέπουσα καθηγήτρια Υπογραφή Δρ Κωνσταντίνα Κοτταρίδη
Συμβουλευτική επιτροπή Υπογραφές
Πρόλογος
Στα πλαίσια της συγκεκριμένης εργασίας, βασικό αντικείμενο της μελέτης, είναι να επιλεγεί και εν τέλει να εφαρμοστεί η καταλληλότερη στρατηγική για το δήμο Βέλου – Βόχας. Μέσα από αυτή τη διαδικασία, θα διερευνηθούν και θα αναλυθούν όλες εκείνες οι συνιστώσες, που αποτελούν το γενικότερο περιβάλλον του δήμου. Επίσης θα αποκρυσταλλωθούν όλα τα προσδιοριστικά χαρακτηριστικά και πώς αυτά επιδρούν στην πορεία και λειτουργία του δήμου. Αφού επιλεγεί η στρατηγική που θα ακολουθηθεί, θα εξευρεθεί το πλαίσιο μέσα από το οποίο θα εφαρμοστεί το σχέδιο. Θα αναλυθεί η διαδικασία, σταδιακά και λεπτομερώς και τελικά θα εξαχθούν τα απαραίτητα συμπεράσματα για το μέλλον.
Για τη συγγραφή αυτής της εργασίας στάθηκαν αρωγοί άμεσα, είτε έμμεσα αρκετοί άνθρωποι. Τους αρμόζουν λοιπόν πολλές ευχαριστίες.
Πρώτα από όλα στους εργαζόμενους και συναδέλφους, στο τμήμα εξόδων, του δήμου Βέλου – Βόχας, για τη συνδρομή τους στη συλλογή όλων των απαραίτητων δικαιολογητικών και δεδομένων από τα αρχεία της οικονομικής υπηρεσίας. Επίσης ευχαριστίες αξίζουν, σε όλους τους συναδέλφους από την ομάδα εργασίας, του Επιχειρησιακού Προγράμματος 2012 – 2014, για την δυνατότητα αξιοποίησης δεδομένων και στοιχείων του συγκεκριμένου προγράμματος. Επιπλέον θερμές ευχαριστίες προς όλους τους καθηγητές του μεταπτυχιακού προγράμματος, των οποίων η διδασκαλία, μου έδωσε την ευκαιρία να ξανάρθω σε επαφή με τη μελέτη, την έρευνα και τη γνώση. Ειδικότερα όλους τους καθηγητές που αποτελούν την επιτροπή αξιολόγησης της εργασίας.
Τέλος η επιβλέπουσα Κα Κωνσταντίνα Κοτταρίδη υπήρξε, όποτε κρίθηκε απαραίτητο, σημαντική συμπαραστάτης και απαραίτητη σύμβουλος. Η καθοδήγησή της σε αρκετές περιπτώσεις ήταν καταλυτικής σημασίας και η επίβλεψη της πάντα δημιουργική, ενώ οι παρατηρήσεις της, ήταν έναυσμα για πιο δημιουργική συνέχεια. Της αρμόζουν λοιπόν θερμές
ευχαριστίες για την συμπαράσταση της, καθ’ όλη τη διάρκεια της συγγραφής της συγκεκριμένης εργασίας.
Τελειώνοντας, ευχαριστώ θερμά όλους τους δικούς μου ανθρώπους, που μου συμπαραστέκονται πάντα υπομονετικά στα εύκολα, αλλά και στα δύσκολα και με στηρίζουν ηθικά και ψυχολογικά!!!
Περιεχόμενα………..……..σελ.
Πρόλογος...ii
Περιεχόμενα………..……...iv
Κατάλογος Χαρτών – Πινάκων – Σχημάτων...vii
Συντομογραφίες...ix
Περίληψη...xi
Abstract...xii
Εισαγωγή...1
1. Ταυτότητα Καλλικρατικού Δήμου Βέλου – Βόχας...4
1.1 Γεωγραφικά στοιχεία...4
1.2. Δημογραφικά στοιχεία...7
1.3. Οικονομία και παραγωγικοί κλάδοι του δήμου...10
1.4. Διοικητική δομή...13
1.5. Οικονομικά δεδομένα από απολογισμούς, προϋπολογισμούς, ισολογισμούς...17
2. Ανάλυση P.E.S.T.E.L. (εξωτερικό – μάκρο περιβάλλον)...22
2.1 Γενικά για την ανάλυση P.E.S.T.E.L....22
2.2 Political (Πολιτικό περιβάλλον)...24
2.3 Economical (Οικονομικό περιβάλλον)...26
2.4. Social (Κοινωνικό - πολιτιστικό περιβάλλον)...27
2.5. Technological (Τεχνολογικό περιβάλλον)...29
2.6. Environmental (Φυσικό περιβάλλον)...30
2.7. Legal (Νομικό περιβάλλον)...31
3. Υπόδειγμα του Porter (κλάδος – μίκρο περιβάλλον)...33
3.1 Γενικά για το υπόδειγμα του Porter...33
3.2 Απειλή εισόδου νέων επιχειρήσεων...34
3.3 Διαπραγματευτική δύναμη προμηθευτών...35
3.4 Διαπραγματευτική δύναμη αγοραστών – πελατών – πολιτών...36
3.5 Απειλή από υποκατάστατα προϊόντα – υπηρεσίες...37
3.6 Ένταση υπάρχοντος ανταγωνισμού εντός του κλάδου...37
4. Ανάλυση S.W.O.T. (εσωτερικό περιβάλλον οργανισμού)...39
4.1 Γενικά για την ανάλυση S.W.O.T....39
4.2 Strengths - Δυνατά σημεία (εσωτερικό περιβάλλον οργανισμού).40 4.3 Weaknesses - Αδύνατα σημεία (εσωτερικό περιβάλλον οργανισμού) ………..41
4.4 Opportunities - Ευκαιρίες (εξωτερικό περιβάλλον οργανισμού)...42
4.5 Threats - Απειλές (εξωτερικό περιβάλλον οργανισμού)...42
5. Ανάλυση V.M.O.S.T....43
5.1 Γενικά για την ανάλυση V.M.O.S.T....43
5.2 Vision (Όραμα)...44
5.3 Mission (Αποστολή)...44
5.4 Objectives (Αντικειμενικοί στόχοι)...44
5.5 Strategies (Στρατηγικές)...45
5.6 Tactics (Τακτικές)...46
6. Ανάλυση προσδιοριστικών παραγόντων στρατηγικής...50
7. Επιλογή της κατάλληλης στρατηγικής...52
7.1 Γενικά...52
7.2 Βασικές Στρατηγικές...53
7.3 Εναλλακτικές Κατευθύνσεις...54
7.4 Εναλλακτικές Μέθοδοι...55
7.5 Σύνοψη σε ότι αφορά στο Δήμο Βέλου - Βόχας...56
8 Ποιοτική αξιολόγηση προτάσεων στρατηγικής...60
8.1 Γενικά...60
8.2 Καταλληλότητα - Εφικτότητα - Αποδοχή...60
9 Αλλαγές στο εσωτερικό ενός οργανισμού για την εφαρμογή της κατάλληλης στρατηγικής...63
9.1 Γενικά για το μοντέλο 7S...63
9.2 Το μοντέλο 7S στο Δήμο Βέλου – Βόχας...67
9.3 Δυσκολίες και χρόνος εφαρμογής της στρατηγικής...71
10 Σχέδιο εφαρμογής των αλλαγών της στρατηγικής...72
10.1 Γενικά...72
10.2 Σχέδιο εφαρμογής στο Δήμο Βέλου – Βόχας...73
11. Εμπλεκόμενοι στην εφαρμογή της στρατηγικής...78
11.1 Γενικά...78
11.2 Ο καταλύτης των αλλαγών στο Δήμο Βέλου – Βόχας...79
12. Συστήματα Στρατηγικού Σχεδιασμού (Σ.Σ.Σ.) - Strategic Planning Systems (S.P.S.)...80
12.1 Συστήματα Στρατηγικού Σχεδιασμού (Σ.Σ.Σ.)...80
12.2 Εφαρμογή των Συστημάτων Στρατηγικού Σχεδιασμού (Σ.Σ.Σ.) στο Δήμο Βέλου - Βόχας...83
Συμπεράσματα...88
Βιβλιογραφία...92
Παραρτήματα...94
Κατάλογος Χαρτών – Πινάκων – Σχημάτων
Χάρτες
Χάρτης Νο 1 :Οι 7 Αποκεντρωμένες Διοικήσεις Ελλάδας ………4 Χάρτης Νο 2 :Οι 13 Περιφέρειες της Ελλάδας………...4 Χάρτης Νο 3 : H Περιφέρεια Πελοποννήσου μετά τον Ν. 3852/2010
«Καλλικράτης»………...5 Χάρτης Νο 4 :Δήμος Βέλου – Βόχας………...7
Πίνακες
Πίνακας Νο 1 : Έκταση δήμου Βέλου – Βόχας………6 Πίνακας Νο 2 : Κατανομή πληθυσμού ανά ηλικία και φύλλο………..8 Πίνακας Νο 3: Δυναμική ενεργού οικονομικά πληθυσμού………..9 Πίνακας Νο 4: Οικονομικά ενεργός και μη ενεργός πληθυσμός ανά δημοτική ενότητα και ανά τομέα παραγωγής………...11 Πίνακας Νο 5:Προσωπικό ανά κατηγορία εκπαίδευσης και ειδικότητα...15 Πίνακας Νο 6: Αριθμοδείκτης Ξένων / Ίδια Κεφάλια = σύνολο ξένων κεφαλαίων / σύνολο ιδίων κεφαλαίων………..19 Πίνακας Νο 7 : Γενική Ρευστότητα = κυκλοφορούν ενεργητικό / βραχυπρόθεσμες υποχρεώσεις………..20 Πίνακας Νο 8 : Άμεση Ρευστότητα = διαθέσιμο / βραχυπρόθεσμες υποχρεώσεις………..20 Πίνακας Νο 9 :Τακτικά Έσοδα πρώην Δήμου Βόχας………21 Πίνακας Νο 10 :Μοντέλο P.E.S.T.E.L………...23 Πίνακας Νο 11 :Κ.Α.Π. 2007, 2008, 2009 , 2010, 2011 & 2012………...28 Πίνακας Νο 12 :Μοντέλο P.E.S.T.E.L. στο Δήμο Βέλου – Βόχας………32 Πίνακας Νο 13 :Υπόδειγμα Porter στο Δήμο Βέλου – Βόχας………..38-39 Πίνακας Νο 14 :Ανάλυση S.W.O.T. στο Δήμο Βέλου – Βόχας...……...43 Πίνακας Νο 15 :Υπόδειγμα (V.) M.O.S.T. στο Δήμο Βέλου – Βόχας…..49
Πίνακας Νο 16 :Ανάλυση Στρατηγικής μέσω Σεναρίων………...51
Πίνακας Νο17 :Είδη Στρατηγικών Ανάπτυξης………..53
Πίνακας Νο 18 :Επιλογή Στρατηγικής στο Δήμο Βέλου – Βόχας..……...57
Πίνακας Νο 19 :Ποιοτική Αξιολόγηση Προτάσεων Στρατηγικών…...62-63 Πίνακας Νο 20 :Το Μοντέλο 7S στο Δήμο Βέλου – Βόχας ……….70
Πίνακας Νο 21:Μέθοδος Εφαρμογής Στρατηγικής ………..74
Σχήματα Σχήμα Νο 1 : Μοντέλο P.E.S.T.E.L………23
Σχήμα Νο 2 : Υπόδειγμα του Porter………33
Σχήμα Νο 3 : Μοντέλο ανάλυσης S.W.O.T………40
Σχήμα Νο 4 : Μοντέλο 7S………...65
Συντομογραφίες
Δ.Κ. : Δημοτική Κοινότητα (τα πρώην δημοτικά διαμερίσματα με πληθυσμό άνω των 3000 χιλιάδων κατοίκων)
Τ.Κ. : Τοπική Κοινότητα (τα πρώην δημοτικά διαμερίσματα με πληθυσμό κάτω των 3000 χιλιάδων κατοίκων)
ΕΛ.ΣΤΑΤ. : Ελληνική Στατιστική Αρχή τ. χλμ. : τετραγωνικά χιλιόμετρα
Π.Α.Θ.Ε. : Πάτρα - Αθήνα - Θεσ/νίκη - Εύζωνοι Π.Ε.Ο. : Παλαιά εθνική οδός
Ν.Ε.Ο.Α.Π. : Νέα εθνική οδός Αθηνών - Πατρών Ν.Π.Δ.Δ. : Νομικό Πρόσωπο Δημοσίου Δικαίου Δ.Σ. : Δημοτικό Συμβούλιο
Δ.Ε. : Δημοτική Ενότητα (οι πρώην Καποδιστριακοί Δήμοι) Κ.Ε.Π. : Κέντρο Εξυπηρέτησης Πολιτών
Υ.Ε. : Υποχρεωτικής Εκπαίδευσης Δ.Ε. : Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης Τ.Ε. : Τεχνολογικής Εκπαίδευσης Π.Ε. : Πανεπιστημιακής Εκπαίδευσης Δ.Δ. : Δημόσιου Δικαίου
Ι.Δ.Α.Χ. : Ιδιωτικού Δικαίου Αορίστου Χρόνου Κ.Υ.Α. : Κοινή Υπουργική Απόφαση
Κ.Α.Ε. : Κωδικός Αριθμός Εξόδων Α.Τ.Μ. : Automated Teller Machine Ε.Ε. : Ευρωπαϊκή Ένωση
Κ.Α.Π. : Κεντρικοί Αυτοτελείς Πόροι
Χ.Υ.Τ.Α. : Χώρος Υγειονομικής Ταφής Απορριμμάτων Σ.Δ.Ι.Τ. : Σύμπραξη Δημόσιου και Ιδιωτικού Τομέα Ο.Τ.Α. : Οργανισμός Τοπικής Αυτοδιοίκησης Ε.Σ.Π.Α. : Ενιαίο Στρατηγικό Πλαίσιο Αναφοράς
I.S.O. : International Organization for Standardization
A.H.E.P.A. : American Hellenic Educational Progressive Association Α.Χ.Ε.Π.Α.: Αμερικανικός Ελληνικός Εκπαιδευτικός Προοδευτικός
Σύνδεσμος
ΙΝ.ΕΠ. : Ινστιτούτο Επιμόρφωσης ΥΠ.ΕΣ. : Υπουργείο Εσωτερικών
Κ.Α.Π.Η. : Κέντρο Ανοιχτής Προστασίας Ηλικιωμένων C.E.O. : Chief Executive Officer
Περίληψη
Η παρούσα εργασία είναι μία προσπάθεια, να χαραχθεί, με στόχο τελικά να εφαρμοστεί, μία συνολική στρατηγική για το δήμο Βέλου – Βόχας. Για το λόγο αυτό αρχικά πρέπει να διαγνωσθούν και να καταγραφούν όλα τα χαρακτηριστικά που αποτελούν την φυσιογνωμία του δήμου και αποτυπώνουν τη σημερινή εικόνα του δήμου. Ταυτόχρονα πρέπει να αναγνωρισθούν και να αναλυθούν όλοι οι παράγοντες που επιδρούν καταλυτικά στην πορεία του δήμου, είτε προέρχονται από το εξωτερικό είτε από το εσωτερικό περιβάλλον. Πρέπει να αξιολογηθούν όλα τα δεδομένα που προκύπτουν από την ανάλυση, ως δυνατά ή αδύνατα στοιχεία, ευκαιρίες ή απειλές, επίσης πρέπει να συγκεκριμενοποιηθούν και τα βήματα που απαιτούνται, μέσω της ανάλυσης M.O.S.T. Στη συνέχεια θα αξιολογηθεί ο βαθμός επίδρασης στο δήμο, των προσδιοριστικών παραγόντων που προαναφέρθηκαν, ώστε μετά να αξιολογηθούν οι κατάλληλες στρατηγικές, χρησιμοποιώντας τα ποιοτικά κριτήρια αξιολόγησης και τελικά να επιλεγούν οι πιο κατάλληλες στρατηγικές για εφαρμογή.
Προχωρώντας η διαδικασία προς την εφαρμογή της κατάλληλης στρατηγικής, διερευνώνται οι απαιτούμενες αλλαγές στη διάρθρωση και τη λειτουργία του δήμου. Προσδιορίζεται λεπτομερώς ο χρόνος και οι πόροι που απαιτούνται, καθώς και οι άμεσα και έμμεσα εμπλεκόμενοι στην εφαρμογή της. Τέλος αναλύεται το σύστημα του στρατηγικού σχεδιασμού που θα ήταν το πιο κατάλληλο, ώστε να χρησιμοποιηθεί ως εργαλείο κατά την εφαρμογή της στρατηγικής.
Με την ολοκλήρωση της ανάλυσης περί των ιδιαιτεροτήτων, προβλημάτων και αντικειμενικών δυσκολιών, που αντιμετωπίζει ο δήμος Βέλου – Βόχας, ακολουθεί η επιλογή και εφαρμογή της κατάλληλης στρατηγικής. Εν τέλει εξάγονται πολύ χρήσιμα συμπεράσματα, για την εν γένει πορεία του δήμου Βέλου Βόχας.
Abstract
The present essay is an effort to plan, and as a final objective, to implement, an overall strategy for the municipality of Velo – Vocha. To this direction, all the characteristics that constitute the basic features of the municipality and describe the current image of the municipality must firstly be diagnosed and registered. At the same time all the factors, originating either from the internal or the external environment and affect catalytically the course of the municipality must be recognized and analyzed. All the data resulting from the analysis must be assessed and determined as strong or weak points, opportunities or threats, and also the steps that must be followed should specified through the M.O.S.T. analysis. Next, the rate of influence on the municipality of the aforementioned defining factors will be assessed in order then to evaluate the appropriate strategies, using the qualitative criteria of assessment and eventually to choose the most suitable strategies for implementation.
As the procedure for the suitable strategy implementation continues, all the necessary changes in the structure and the operation of the municipality are being investigated. The time and the resources required are being specified in detail as well as all who are directly and indirectly involved in the strategy implementation. Finally, the strategic planning system (S.P.S.) which would be more suitable is being discussed, in order to be utilized as a tool during the implementation of the strategy.
After the conclusion of the analysis regarding the particularities, the problems and the objective difficulties, that the municipality of Velo – Vocha is facing, the selection and implementation of the suitable strategy follows. Finally, very useful conclusions for the future course of the Velo – Vocha municipality are being drawn.
Εισαγωγή
Στην παρούσα εργασία θα πραγματοποιηθεί μία συστηματική προσπάθεια, να χαραχθεί η καταλληλότερη στρατηγική για το δήμο Βέλου – Βόχας. Ο δήμος ως φορέας τοπικής αυτοδιοίκησης και μέρος της γενικότερης δημόσιας διοίκησης, παρουσιάζει στη λειτουργία και τη δομή του, αρκετές ιδιαιτερότητες. Για το λόγο αυτό ο στόχος είναι να διερευνηθούν όλες αυτές οι ιδιαιτερότητες και αφού μελετηθούν και οι εξωγενείς παράγοντες που επιδρούν στην όλη οντότητα του δήμου, να αποτυπωθούν όλα τα δεδομένα και να σχεδιαστεί η αντίστοιχη στρατηγική.
Το ενδιαφέρον που παρουσιάζει η μελέτη του είναι πραγματικά πολύ μεγάλο. Στην πραγματικότητα μέχρι σήμερα, δεν έχει επιχειρηθεί να χαραχθεί μία στρατηγική στα πλαίσια του δήμου Βέλου – Βόχας και να χρησιμοποιηθεί στην πορεία, ως βασικό εργαλείο για την διοίκηση και ανάπτυξη του δήμου. Ως τώρα ορίζονταν κάποια στελέχη, να κάνουν το επιχειρησιακό σχεδιασμό του δήμου, συνήθως με τριετή ορίζοντα. Όμως μετά τη συγγραφή μίας «έκθεσης ιδεών» και την ψήφιση της από το Δ.Σ., ξεχνιόταν σε κάποιο ράφι του δημαρχείου. Είναι λοιπόν αυτονόητο, το πόσο χρήσιμο θα ήταν να υπάρξει ένα τέτοιο εργαλείο, στη διάθεση των στελεχών του δήμου προς χρήση. Δηλαδή ένα σχέδιο στρατηγικής, που θα είναι ουσιαστικά ένα μέσο για την επίτευξη των στόχων του δήμου και της χρηστής διοίκησής του. Κάτι πιο εμπεριστατωμένο και πιο χρήσιμο, από τα επιχειρησιακά σχέδια που καταρτίζονται όλα αυτά τα χρόνια, καθαρά για λόγους υποχρέωσης από τη νομοθεσία, από τις υπηρεσίες των δήμων.
Κατά την ανάλυση που θα ακολουθήσει, θα δοθεί η δυνατότητα, να διερευνηθούν τα ερωτήματα και να αναζητηθούν οι αιτίες, για πολλά φλέγοντα προβλήματα που αντιμετωπίζει ο δήμος. Δηλαδή πρώτα από όλα θα αναγνωρισθούν και στη συνέχεια θα τεθούν στο προσκήνιο, θέματα που πιθανά μέχρι τώρα να σύρονται διαρκώς, άλυτα. Επομένως θα εξεταστούν ζητήματα όπως ο υπερδανεισμός και το μεγάλο μέγεθος των οφειλών τόσο
στο δήμο όσο και στη δημοτική επιχείρηση. Επίσης θα εξεταστούν θέματα αναδιάρθρωσης των υπηρεσιών και βελτίωσης των παρεχόμενων υπηρεσιών. Θα δρομολογηθούν οι διαδικασίες, για την επίτευξη της ανάπτυξης και της εφαρμογής της στρατηγικής.
Για την κατάρτιση του κατάλληλου στρατηγικού σχεδιασμού, έχοντας υπόψη τη διεθνή και Ελληνική βιβλιογραφία, θα εξεταστούν όλοι οι προσδιοριστικοί παράγοντες. Όλες δηλαδή οι παράμετροι που παίζουν καθοριστικό ρόλο, στη σχεδίαση της στρατηγικής. Τόσο από το εξωτερικό όσο και από το εσωτερικό περιβάλλον. Θα μελετηθούν όλα τα χαρακτηριστικά του δήμου, οι πόροι και οι δεξιότητες καθώς και πιθανά ισχυρά σημεία του και θεμελιώδεις ικανότητες του. Θα διερευνηθεί ο βαθμός και το εύρος της επίδρασης, της κάθε συνιστώσας χωριστά. Στη συνέχεια θα εξειδικευτούν οι τακτικές και ο βηματισμός που θα ακολουθηθεί, για την επιτυχή και αποτελεσματική στρατηγική. Μέσω του συνόλου των εναλλακτικών στρατηγικών, θα επιλεγούν αυτές που ταιριάζουν περισσότερο στην κουλτούρα και την φυσιογνωμία του δήμου.
Θα αποσαφηνιστούν όλες οι απαραίτητες αλλαγές και θα αποφασιστεί ποια στρατηγική θα εφαρμοστεί. Η συλλογή των απαραίτητων πληροφοριών και δεδομένων, θα γίνει μέσω των ντοκουμέντων του δήμου. Δηλαδή θα χρησιμοποιηθούν ισολογισμοί, απολογισμοί, προϋπολογισμοί, και άλλες πληροφορίες από τρέχοντα αρχεία (reports).
Η όλη εργασία θα αναπτυχθεί σε κεφάλαια και όπου είναι απαραίτητο σε υποκεφάλαια. Αρκετά συχνά θα χρησιμοποιούνται πίνακες δεδομένων με τα ανάλογα διαγράμματα, για πιο παραστατική απεικόνιση των αποτελεσμάτων. Επίσης μέσω χαρτών θα αποτυπωθεί η εικόνα του δήμου και η γεωγραφική του θέση. Αρχικά θα αναλυθούν όλα τα δεδομένα που αποτελούν τη φυσιογνωμία του δήμου. Με τη βοήθεια στοιχείων από την ΕΛ.ΣΤΑΤ. και των επιχειρησιακών σχεδίων του δήμου θα παρουσιαστεί ολοκληρωμένα η ταυτότητα του δήμου. Στα πρώτα κεφάλαια και λαμβάνοντας υπόψη τη βιβλιογραφία, θα γίνει ανάλυση όλων των
εξωγενών παραγόντων που επηρεάζουν σημαντικά τη λειτουργία και υπόσταση του δήμου. Εν συνεχεία θα μελετηθούν όλα τα εσωτερικά χαρακτηριστικά του οργανισμού του δήμου, καθώς και τα ισχυρά και αδύνατα σημεία αλλά και οι ευκαιρίες και οι απειλές που προκύπτουν από το εξωτερικό περιβάλλον. Σε ξεχωριστό κεφάλαιο θα προσδιοριστεί η ανάπτυξη της στρατηγικής, μέσω του μοντέλου M.O.S.T. Κατόπιν από το σύνολο των προσδιοριστικών παραγόντων, θα εξεταστούν η έκταση και ο βαθμός επίδρασης τους, στη επιλογή της κατάλληλης στρατηγικής., Επιπλέον θα αναφερθούν όλες οι εναλλακτικές στρατηγικές και θα επιλεγούν οι καταλληλότερες, με βάση τη φυσιογνωμία και τις ιδιαιτερότητες του δήμου. Θα αξιολογηθούν με βάση τα ποιοτικά κριτήρια και πλέον θα μπορούν να αποκρυσταλλωθούν όλες οι αναγκαίες αλλαγές στο εσωτερικό του δήμου. Δηλαδή ποιές μέθοδοι, για την εφαρμογή της στρατηγικής θα ακολουθηθούν και σε ποιά τμήματα και υπηρεσίες χρειάζονται αλλαγές, με τί πόρους και σε τί χρονικό ορίζοντα. Ποιές είναι οι δυσκολίες κατά την εφαρμογή της στρατηγικής και ποιοί από την ιεραρχική πυραμίδα ή εξωτερικοί συνεργάτες, θα εμπλακούν στην όλη διαδικασία. Εν τέλει, μέσω ποιού συστήματος στρατηγικού σχεδιασμού, μπορεί να επιτευχθεί το επιθυμητό αποτέλεσμα για μία επιτυχημένη στρατηγική, ώστε να καταφέρει να σταθεροποιηθεί ο δήμος οικονομικά και να ακολουθήσει στη συνέχεια αναπτυξιακή πορεία.
1. Ταυτότητα Καλλικρατικού Δήμου Βέλου – Βόχας
1.1 Γεωγραφικά στοιχεία
Ο Δήμος Βέλου – Βόχας ανήκει γεωγραφικά στον Νομό Κορινθίας.
Διοικητικά όμως πλέον μετά το νόμο Ν. 3852/2010 «Καλλικράτης» ανήκει όπως μέχρι τώρα μέσω του σχεδίου «Καποδίστριας», στην Περιφέρεια Πελοποννήσου, αλλά και στην νέα διοικητική βαθμίδα, δηλαδή την αποκεντρωμένη διοίκηση Πελοποννήσου – Δυτικής Ελλάδας και Ιονίου.
Δηλαδή ανήκει σε μία από τις δεκατρείς περιφέρειες της χώρας, αλλά και σε μία από τις εφτά νεοσύστατες αποκεντρωμένες διοικήσεις. Στους παρακάτω χάρτες, απεικονίζονται, στον πρώτο, οι εφτά νέες αποκεντρωμένες διοικήσεις. Στον επόμενο απεικονίζονται οι δεκατρείς περιφέρειες και στον τελευταίο πίνακα απεικονίζονται τα γεωγραφικά όρια του Δήμου Βέλου – Βόχας, εντός της περιφέρειας Πελοποννήσου.
Χάρτης Νο 1 : Οι 7 Αποκεντρωμένες Διοικήσεις Χάρτης Νο 2 : Οι 13Περιφέρειες
(Πηγή : Επιχειρησιακό Σχέδιο Δήμου Βέλου – Βόχας 2010 – 2014).
Χάρτης Νο 3 : Η Περιφέρεια Πελοποννήσου μετά τον Ν. 3852/2010 «Καλλικράτης»
(Πηγή : Επιχειρησιακό Σχέδιο Δήμου Βέλου – Βόχας 2010 – 2014).
Τα όρια του Δήμου ορίζονται στα βόρεια από τον Κορινθιακό Κόλπο από τον οποίο βρέχεται, στα νότια γειτνιάζει με το δήμο Νεμέας με έδρα τη Νεμέα, στα δυτικά με το δήμο Σικυωνίων με έδρα το Κιάτο και τέλος στα ανατολικά γειτνιάζει με το δήμο Κορινθίων με έδρα την Κόρινθο. Η μορφολογία του εδάφους του δήμου, είναι περίπου μοιρασμένη, ανάμεσα σε ορεινές, και πεδινές περιοχές. Υπερτερούν βέβαια τα πεδινά εδάφη έναντι των ορεινών, αλλά και του μικρού ποσοστού των ημιορεινών. Στα βόρεια του δήμου και έως τη θάλασσα, εκτείνεται η εύφορη πεδιάδα της βόχας, την οποία διαπερνούν στα δυτικά ο ποταμός Ασωπός, που αποτελεί και το φυσικό όριο με το δήμο Συκιωνίων και στα ανατολικά ο χείμαρρος Ζαπάντης. Ενώ στα νότια καταλήγουν οι απολήξεις των ημιορεινών και ορεινών όγκων της ευρύτερης περιοχής, όπως του όρους Φουκά, και της Ευαγγελίστριας και των λόφων του Προφήτη Ηλία και της Παναγίας Γιουρούτσι. Η γεωγραφική έκταση που καταλαμβάνει ο δήμος είναι 164,85 τ. χλμ. σύμφωνα με την απογραφή του 2001. Από το σύνολο αυτής τα 90,04 τ. χλμ. ποσοστό 55% είναι πεδινά, ενώ 10,17 τ. χλμ. ποσοστό 6% είναι
ημιορεινά και τέλος τα 64,63 τ. χλμ. και ποσοστό 39% είναι ορεινά όπως φαίνεται και στο παρακάτω διάγραμμα.
(Πηγή : Επιχειρησιακό Σχέδιο Δήμου Βέλου – Βόχας 2010 – 2014).
ΠΙΝΑΚΑΣ Νο 1 : ΕΚΤΑΣΗ ΔΗΜΟΥ ΒΕΛΟΥ – ΒΟΧΑΣ ΔΗΜΟΤΙΚΗ/ ΤΟΠΙΚΗ
ΚΟΙΝΟΤΗΤΑ ΕΚΤΑΣΗ
(km2) ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΜΟΣ
Δ.Ε. ΒΕΛΟΥ Βέλου 8,973 Πεδινή
Ελληνοχωρίου 10,171 Ημιορεινή
Κοκκωνίου 3,775 Πεδινή
Κρηνών 7,198 Πεδινή
Νεράντζης 1,6 Πεδινή
Πουλλίτσης 5,15 Πεδινή
Στιμάγκας 35,386 Ορεινή
Ταρσινών 4,699 Πεδινή
Δ.Ε. ΒΟΧΑΣ Ζευγολατειού 41,491 Πεδινή
Βοχαϊκού 5,426 Πεδινή
Βραχατίου 3,075 Πεδινή
Ευαγγελιστρίας 3,3 Πεδινή
Μπολατίου 5,351 Πεδινή
Σουληναρίου 8,211 Ορεινή
Χαλκείου 21,041 Ορεινή
Πηγή : Επιχειρησιακό Σχέδιο Δήμου Βέλου – Βόχας 2010 – 2014
ΜΟΡΦΟΛΟΓΙΑ ΕΔΑΦΟΥΣ ΔΗΜΟΥ ΒΕΛΟΥ - ΒΟΧΑΣ
Ορεινό 39%
Ημιορεινό 6%
Πεδινό 55%
Πεδινό Ημιορεινό Ορεινό
Χάρτης Νο 4 : Δήμος Βέλου -Βόχας
(Πηγή : Επιχειρησιακό Σχέδιο Δήμου Βέλου – Βόχας 2010 – 2014).
1.2. Δημογραφικά στοιχεία
Τα βασικά δημογραφικά μεγέθη που θα αναφερθούν στη συνέχεια είναι ο πληθυσμός και η σύνθεση του. Ο αριθμός των κατοίκων σύμφωνα με την απογραφή του 2001 ήταν 18.323 κάτοικοι στο σύνολο του νέου Καλλικρατικού δήμου. Όμως σύμφωνα με τα προσωρινά δεδομένα από την απογραφή του 2011 ο πληθυσμός δείχνει να έχει ανοδικές τάσεις και να ανέρχεται πλέον σε 19.130 κατοίκους. Η αναλογία μεταξύ ανδρών και γυναικών είναι περίπου ίδια. Δηλαδή αριθμός ανδρών 9.680 άτομα και γυναικών 9.450 άτομα.(Πηγή ΕΛΣΤΑΤ, απογραφή πληθυσμού 2001 & , πηγή ΕΛΣΤΑΤ, Δελτίο Τύπου 22 Ιουλίου 2011, σελ. 7). Επίσης ο Δήμος Βέλου – Βόχας παρουσιάζει τη μεγαλύτερη πυκνότητα, σε μόνιμο πληθυσμό ανά τετραγωνικό χιλιόμετρο σε σύγκριση με τους υπόλοιπους δήμους του Νομού Κορινθίας και τη δεύτερη μεγαλύτερη μετά το Δήμο Καλαμάτας σε όλη την περιφέρεια Πελοποννήσου.(Πηγή ΕΛΣΤΑΤ, Δελτίο Τύπου 22 Ιουλίου 2011, σελ. 7).Το γεγονός αυτό ήταν βέβαια αναμενόμενο, λόγω της ιστορικής συνέχειας (αύξηση πληθυσμού διαχρονικά από απογραφή σε απογραφή), αλλά κυρίως λόγω της
σημαντικής βελτίωσης των υποδομών τα τελευταία χρόνια στην ευρύτερη περιοχή. Η αποπεράτωση της νέας εθνικής οδού Αθηνών – Κορίνθου. Η κατασκευή του ηλεκτροκίνητου Προαστιακού σιδηρόδρομου που συνδέει τον Πειραιά, την Αθήνα και το αεροδρόμιο Ελ. Βενιζέλος, με το Κιάτο. Η γενικότερη αναπτυξιακή πορεία της χώρας, μέχρι πριν από λίγα χρόνια και η ραγδαία αύξηση της οικοδομικής δραστηριότητας στην περιοχή, λόγω κυρίως εγγύτητας με την Αθήνα, αποτέλεσαν βασικό μοχλό ανάπτυξης του δήμου, γεγονός που προκάλεσε και σημαντική πληθυσμιακή αύξηση.
Εκτός από το γεγονός της σχεδόν ισορροπημένης εικόνας, μεταξύ των δύο φύλων, με 9.680 άνδρες και 9.450 γυναίκες αντίστοιχα, (Πηγή ΕΛΣΤΑΤ, Δελτίο Τύπου 22 Ιουλίου 2011, σελ. 7). είναι φανερό ότι υπάρχει δυναμική πορεία του πληθυσμού, στα οικονομικώς ενεργά άτομα, δηλαδή κυρίως στις ηλικίες από 20 έως 55. Στον παρακάτω πίνακα (Πηγή ΕΛΣΤΑΤ, απογραφή πληθυσμού 2001),
αποδεικνύονται με σαφήνεια τα προαναφερθέντα, σε ότι αφορά σε εύρος ηλικιών από 20 έως 54 ετών και ειδικότερα είναι πιο ευκρινές στις ηλικίες 25 έως 35 ετών.
ΠΙΝΑΚΑΣ Νο 2 : ΚΑΤΑΝΟΜΗ ΠΛΗΘΥΣΜΟΥ ΑΝΑ ΗΛΙΚΙΑ ΚΑΙ ΦΥΛΛΟ ΚΑΤΗΓΟΡΙΕΣ
ΗΛΙΚΙΩΝ ΣΥΝΟΛΟ ΑΝΔΡΕΣ ΓΥΝΑΙΚΕΣ
0-4 904 470 434
5-9 941 522 419
10-14 992 524 468
15-19 1.065 597 468
20-24 1.372 764 608
25-29 1.418 766 652
30-34 1.429 743 686
35-39 1.222 635 587
40-44 1.283 659 624
45-49 1.188 586 602
50-54 1.152 566 586
55-59 963 480 483
60-64 1.026 509 517
65-69 1.179 570 609
70-74 984 443 541
75-79 564 270 294
80-84 391 179 212
85+ 250 111 139
ΣΥΝΟΛΟ 18.323 9.394 8.929
Πηγή : Επιχειρησιακό Σχέδιο Δήμου Βέλου – Βόχας 2010 – 2014
ΠΙΝΑΚΑΣ Νο 3: ΔΥΝΑΜΙΚΗ ΕΝΕΡΓΟΥ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΑ ΠΛΗΘΥΣΜΟΥ
ΚΑΤΗΓΟΡΙΕΣ ΗΛΙΚΙΩΝ ΣΥΝΟΛΟ
20-24 1.372
25-29 1.418
30-34 1.429
35-39 1.222
40-44 1.283
45-49 1.188
50-54 1.152
ΚΑΤΑΝΟΜΗ ΠΛΗΘΥΣΜΟΥ ΑΝΑ ΗΛΙΚΙΑ
0 200 400 600 800 1000 1200 1400 1600
0-4 10-14 20-24 30-34 40-44 50-54 60-64 70-74 80-84
ΚΑΤΗΓΟΡΙΕΣ ΗΛΙΚΙΩΝ
ΑΡΙΘΜΟΣ ΑΤΟΜΩΝ
-800 -600 -400 -200 0 200 400 600 800
0-4 15-19 30-34 45-49 60-64 75-79
ΠΥΡΑΜΙΔΑ ΗΛΙΚΙΩΝ
ΓΥΝΑΙΚΕΣ ΑΝΔΡΕΣ
Πηγή : Επιχειρησιακό Σχέδιο Δήμου Βέλου – Βόχας 2010 – 2014
Επίσης στον τελευταίο πίνακα είναι εμφανές και το γεγονός της ισορροπίας μεταξύ των δύο φύλων, αλλά και της δυναμικής του οικονομικά ενεργού μεριδίου του πληθυσμού, τόσο σε άνδρες όσο και σε γυναίκες.
1.3. Οικονομία και παραγωγικοί κλάδοι του δήμου
Ακολούθως θα γίνει αναφορά, στη σχέση του ενεργού πληθυσμού με τους τρεις τομείς της παραγωγής (πρωτογενής, δευτερογενής και τριτογενής τομέας). Είναι φανερό, από τα δεδομένα όπως προκύπτουν, ότι ο ενεργός οικονομικά πληθυσμός του δήμου, εργάζεται κατά κύριο λόγο στον πρωτογενή και τον τριτογενή τομέα. Πιο συγκεκριμένα ο αγροτικός τομέας είναι ο βασικός παραγωγικός πυλώνας και αμέσως μετά ακολουθεί ο τριτογενής, σε ότι αφορά στις υπηρεσίες σε σχέση με τον τουρισμό και το εμπόριο. Το μικρότερο μερίδιο στον παραγωγικό τομέα του δήμου έχει ο δευτερογενής τομέας, δηλαδή ο κλάδος της μεταποίησης. Παρότι υπάρχει έντονη μεταποιητική δραστηριότητα κυρίως σε ότι αφορά στη συσκευασία αγροτικών προϊόντων (νωπών φρούτων και λαχανικών και υλικών συσκευασίας), λόγω του γεγονότος της εποχικότητας, καταλαμβάνει το μικρότερο μερίδιο στο σύνολο της παραγωγής. Από γεωγραφικής άποψης έντονη ενασχόληση με τη γεωργία και μεγάλη ανάπτυξη γεωργικών καλλιεργειών, παρατηρείται κυρίως νότια της Ν.Ε.Ο.Α.Π. Αντίθετα σε όλο το παραλιακό μέτωπο δηλαδή βόρεια της Ν.Ε.Ο.Α.Π. παρατηρείται έντονη οικιστική ανάπτυξη κυρίως παραθεριστικών κατοικιών, αλλά και ενασχόληση του πληθυσμού με την παροχή τουριστικών υπηρεσιών. Είναι ξεκάθαρο λοιπόν και από τον παρακάτω πίνακα ότι Τ.Κ. και Δ.Κ. ορεινές, ημιορεινές, αλλά και πεδινές όπως αυτές της Στιμάγκας, του Ελληνοχωρίου, των Ταρσινών, της Πουλίτσας, των Κρηνών, του Χαλκείου, του Σουληναρίου, του Ζευγολατιού, του Βοχαϊκού, της Ευαγγελίστριας, παρουσιάζουν έντονη δραστηριότητα στον αγροτικό τομέα. Ενώ κυρίως οι παραλιακές αλλά και οι γειτνιάζουσες με αυτές, Τ.Κ. και Δ.Κ. όπως το
Βέλο, η Νεράντζα, το Κοκκώνι, το Βραχάτι και το Μπολάτι παρουσιάζουν έντονη δραστηριότητα στον τριτογενή τομέα και ειδικότερα στον τουρισμό.
ΠΙΝΑΚΑΣ Νο 4 : ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΑ ΕΝΕΡΓΟΣ ΚΑΙ ΜΗ ΕΝΕΡΓΟΣ ΠΛΗΘΥΣΜΟΣ ΑΝΑ ΔΗΜΟΤΙΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ ΚΑΙ ΑΝΑ ΤΟΜΕΑ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ
ΑΠΟΓΡΑΦΗ 2011 ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΑ ΕΝΕΡΓΟΣ ΠΛΗΘΥΣΜΟΣ
ΑΠΑΣΧΟΛΟΥΜΕΝΟΙ ΣΥΝΟΛΟ
ΕΝΕΡΓΟΙΟΙΚ.
ΣΥΝΟΛΟ ΑΠΑΣΧ/
ΜΕΝΩΝ 1ΓΕΝΗΣ 2ΓΕΝΗΣ 3ΓΕΝΗΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΑ
ΜΗ ΕΝΕΡΓΟΙ
ΔΕ ΒΕΛΟΥ 3416 3231 1607 477 1110 3569
ΒΕΛΟ 1321 1249 368 270 588 1504
ΕΛΛΗΝΟΧΩΡΙ 165 162 119 7 32 136
ΚΟΚΚΩΝΙ 425 367 152 68 146 480
ΚΡΗΝΕΣ 246 238 145 22 70 322
ΝΕΡΑΝΤΖΑ 228 215 68 53 92 240
ΠΟΥΛΙΤΣΑ 324 314 204 23 87 301
ΣΤΙΜΑΓΚΑ 534 521 469 12 35 413
ΤΑΡΣΙΝΑ 173 165 82 22 60 173
ΔΕ ΒΟΧΑΣ 4217 3839 1596 607 1390 4301
ΖΕΥΓΟΛΑΤΙΟ 1981 1802 844 257 550 1979
ΒΟΧΑΪΚΟ 431 394 190 39 148 427
ΒΡΑΧΑΤΙ 1100 1000 192 240 512 1298
ΕΥΑΓΓΕΛΙΣΤΡΙΑ 125 98 57 8 29 85
ΜΠΟΛΑΤΙ 275 257 76 52 116 328
ΣΟΥΛΗΝΑΡΙ 136 127 103 5 14 87
ΧΑΛΚΙ 169 161 134 6 21 97
ΔΗΜΟΣ ΒΕΛΟΥ-
ΒΟΧΑΣ 7633 7070 3203 1084 2500 7870
Πηγή : Επιχειρησιακό Σχέδιο Δήμου Βέλου – Βόχας 2010 – 2014
Στη συνέχεια είναι χρήσιμο να γίνει πιο αναλυτική καταγραφή των συγκεκριμένων ασχολιών ανά παραγωγικό τομέα. Έτσι θα γίνουν σαφή και ξεκάθαρα τα βασικά, αλλά και ουσιαστικά χαρακτηριστικά της τοπικής οικονομίας του Δήμου. Όσον αφορά στον πρωτογενή τομέα βασική και δυναμική δραστηριότητα είναι η γεωργία. Πιο συγκεκριμένα, η καλλιέργεια αμπελοειδών αλλά κυρίως της επιτραπέζιας σουλτανίνας Κορινθίας. Ένα είδος που παράγεται εδώ και πάρα πολλά χρόνια σχεδόν αποκλειστικά, τόσο σε πανελλαδικό όσο και σε παγκόσμιο επίπεδο, στην πεδιάδα της
Βόχας του Δήμου Βέλου – Βόχας και των ημιορεινών περιοχών του νομού.
Εκτός από τη σουλτανίνα και τα άλλα αμπελοειδή που καλλιεργούνται προς οινοποίηση, έντονη δραστηριότητα παρατηρείται και στην καλλιέργεια εσπεριδοειδών (πορτοκάλια – μανταρίνια – λεμόνια) και άλλων οπωροφόρων, όπως βερίκοκα αλλά και λαχανικών, κηπευτικών, ανθέων και καλλιέργεια ελιάς με στόχο την παραγωγή ελαιολάδου. Από την άλλη πλευρά όμως, αρκετά είναι τα προβλήματα που πρέπει άμεσα να αντιμετωπιστούν. Τέτοια προβλήματα δημιουργούνται κυρίως λόγω της υπερεντατικής καλλιέργειας, της λειψυδρίας, της εκτεταμένης χρήσης φυτοφαρμάκων κ.α. Τέλος είναι πολύ μικρό το μερίδιο του πρωτογενή τομέα, που καταλαμβάνει η κτηνοτροφία, η πτηνοτροφία και η αλιεία.
Σε ότι αφορά στον τριτογενή τομέα της παραγωγής, οι τουριστικές υπηρεσίες κυρίως επικεντρώνονται, στον κλάδο της εστίασης και γενικότερα της διασκέδασης (καφέ – ταβέρνες – εστιατόρια – κλαμπ κ.α.).
Μικρότερη είναι η ενασχόληση με τον κλάδο της διαμονής (ξενοδοχεία – ενοικιαζόμενα δωμάτια κ.α.), καθώς πρόκειται σχεδόν αποκλειστικά για παραθεριστικό τουρισμό, μέσω εξοχικών κατοικιών κυρίως παραθεριστών από την Αθήνα. Εξάλλου έτσι εξηγείται και η μεγάλη οικιστική ανάπτυξη της περιοχής ειδικά στο παραλιακό μέτωπο, δηλαδή βόρεια της Ν.Ε.Ο.Α.Π.
Όμως και στην περίπτωση του τριτογενή τομέα, αρκετά είναι τα προβλήματα που εμφανίζονται, λόγω της άναρχης δόμησης, της έλλειψης βασικών υποδομών όπως δρόμων, κοινόχρηστων χώρων, συστημάτων αποχέτευσης. Η έλλειψη νερού ύδρευσης, ειδικά κατά του καλοκαιρινούς μήνες και σε περιόδους έντονης λειψυδρίας, αλλά και η έλλειψη πόσιμου νερού είναι βασικά και σημαντικά τρέχοντα ζητήματα.
Τέλος ο δευτερογενής τομέας παραγωγής του δήμου, αποτελεί το μικρότερο ποσοστό επί του συνόλου της παραγωγικής διαδικασίας. Παρ’
όλα αυτά όμως παρουσιάζεται δραστηριότητα στον μεταποιητικό κλάδο, κυρίως σε ότι έχει να κάνει με τη συσκευασία αγροτικών προϊόντων με
προσανατολισμό τις εξαγωγές. Όμως συνολικά αυτός ο τομέας, βρίσκεται σε χαμηλά επίπεδα κυρίως λόγω της εποχικότητας που παρατηρείται.
Είναι ξεκάθαρο λοιπόν, ότι τόσο ο κλάδος της αγροτικής παραγωγής, αλλά και η παροχή τουριστικών υπηρεσιών, αποτελούν τους δύο βασικούς πυλώνες ανάπτυξης της οικονομίας του Δήμου, παρ΄ ότι αρκετά είναι τα προβλήματα που προκύπτουν, όπως υπεράντληση, εκχερσώσεις, άναρχη δόμηση, έλλειψη βασικών υποδομών κ.α.
1.4. Διοικητική δομή
Διοικητικά ο νέος Δήμος Βέλου – Βόχας, μετά το νόμο
«Καλλικράτη», δημιουργήθηκε την ένωση των δύο «Καποδιστριακών»
δήμων του Βέλου και της Βόχας. Η συγχώνευση επέφερε τη δημιουργία ενός νέου οργανισμού με την ονομασία «Δήμος Βέλου – Βόχας» και τα γεωγραφικά όρια των δύο πρώην Δήμων. Ο νέος Δήμος έχει έδρα το Ζευγολατιό, που ήταν η έδρα του πρώην Δήμου Βόχας. (Πηγή Ν. 3852/2010
«Καλλικράτης») Σύμφωνα με τον «Καλλικράτη» οι έδρες των νέων δήμων ορίζονται με βάση τα πληθυσμιακά κριτήρια. Στην περίπτωση μας, ο πρώην Δήμος Βόχας με έδρα το Ζευγολατιό, υπερτερούσε πληθυσμιακά έναντι του πρώην Δήμου Βέλου. Οι υπηρεσίες του νέου Δήμου, λόγω της έλλειψης ενός κεντρικού Δημοτικού καταστήματος, είναι κατακερματισμένες (είναι υπό κατασκευή νέο δημαρχιακό κατάστημα). Λειτουργούν ανάμεσα στις δύο πρώην έδρες των «Καποδιστριακών» Δήμων, δηλαδή στο Βέλο και στο Ζευγολατιό, αλλά και στο Βραχάτι ως κεντρικό και πιο τουριστικό, με γνώμονα την εξυπηρέτηση των δημοτών, αλλά και των παραθεριστών κατά τους καλοκαιρινούς μήνες.
Στη σημερινή έδρα του νέου Δήμου, στο Ζευγολατιό, σε ιδιόκτητο κτήριο, λειτουργεί το γραφείο του Δημάρχου με τη γραμματεία του, το δημοτολόγιο, το ληξιαρχείο και το πρωτόκολλο, καθώς και το γραφείο εξυπηρέτησης των αλλοδαπών. Δηλαδή υπηρεσίες και γραφεία που είναι η αιχμή του δόρατος σε σχέση με την εξυπηρέτηση των δημοτών. Επίσης σε
παρακείμενο γειτονικό ενοικιαζόμενο κτήριο, στεγάζονται όλες οι οικονομικές υπηρεσίες και πιο συγκεκριμένα η ταμιακή υπηρεσία και το ταμείο για τις εισπράξεις των εσόδων. Επίσης λειτουργούν στον ίδιο χώρο το τμήμα εσόδων αλλά και εξόδων με το λογιστήριο. Τέλος στο Ζευγολατιό σε άλλο ενοικιαζόμενο κτήριο στεγάζεται το Κ.Ε.Π. Στο Ζευγολατιό ενοικιάζονται και άλλα κτήρια για την κάλυψή των αναγκών του Δήμου, όπως αίθουσα συνεδριάσεων του Δ.Σ., αποθήκες αρχείων κ.α.
Στο παλιό δημαρχείο του Βέλου, στεγάζονται κυρίως οι διοικητικές υπηρεσίες που αφορούν και πάλι το δημότη, όπως το δημοτολόγιο, το ληξιαρχείο και το πρωτόκολλο, αλλά και η γραμματεία του Δ.Σ. και το τμήμα εσόδων σε ότι αφορά τη Δ.Ε. Βέλου, με το ταμείο για τις εισπράξεις των εσόδων. Επίσης στο Βέλο στεγάζεται σε ενοικιαζόμενο κτήριο το Κ.Ε.Π. Τέλος στο Βέλο στεγάζεται και το εργοτάξιο – αμαξοστάσιο με το εργατοτεχνικό προσωπικό.
Στο Βραχάτι σε ιδιόκτητο κτήριο στεγάζονται οι τεχνικές υπηρεσίες και η υπηρεσία περιβάλλοντος και μία φορά την εβδομάδα λειτουργεί ταμείο για την εξυπηρέτηση των δημοτών. Σε άλλο χώρο λειτουργεί το εργοτάξιο – αμαξοστάσιο με το εργατοτεχνικό προσωπικό. Είναι φανερό λοιπόν πόσο κατακερματισμένες συνολικά, είναι οι υπηρεσίες του Δήμου.
Βέβαια σήμερα με τη χρήση των σύγχρονων τεχνολογιών οι αποστάσεις αμβλύνονται, αλλά παρ’ όλα αυτά, δημιουργούνται διάφορα προβλήματα, αγκυλώσεις και δυσκαμψίες στη λειτουργία τους.
Το ανθρώπινο δυναμικό αποτελεί έναν βασικό και καθοριστικό παράγοντα, για την αναπτυξιακή πορεία και την καλή λειτουργία του νέου Δήμου Βέλου – Βόχας. Ο Δήμος στελεχώνεται από 94 άτομα, μετά τις τελευταίες αποχωρήσεις λόγω συνταξιοδοτήσεων και άλλων λόγων. Όλοι οι παραπάνω είναι υπάλληλοι μόνιμοι Δ.Δ., ή αορίστου χρόνου Ι.Δ.Α.Χ.
Υπάρχουν διάφορες ειδικότητες και βαθμίδες από εργάτες και τεχνίτες ΥΕ και ΔΕ, έως πολιτικούς μηχανικούς οικονομολόγους κ.α. ΤΕ και ΠΕ.
Αναλυτικά παρατίθενται τα δεδομένα για το ανθρώπινο δυναμικό στον παρακάτω πίνακα.
ΠΙΝΑΚΑΣ Νο 5 : ΠΡΟΣΩΠΙΚΟ ΑΝΑ ΚΑΤΗΓΟΡΙΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΚΑΙ ΕΙΔΙΚΟΤΗΤΑ
ΕΙΔΙΚΟΤΗΤΑ ΠΕ ΤΕ ΔΕ ΥΕ
Διοικητικού- Οικονομικού 6 2 23
Λογιστικού 3 4
Μηχανικοί 3 1
Γεωτεχνικοί 1 2
Οδηγοί 7
Πληροφορικής/ χειριστών 2
Ηλεκτρολόγοι 3
Χειριστής Μηχνημάτων 1
Τεχνίτες 4
Κηπουροί 1
Εργάτες Καθαριότητας 11
Εργάτες Ύδρευσης- Άρδευσης 5
Εργάτες (λοιπές ειδικότητες) 5
Καθαρίστριες Σχολείων 10
ΣΥΝΟΛΟ 13 9 41 31 94
Πηγή : Επικαιροποιημένα στοιχεία 05/01/2012. Επιχειρησιακό Σχέδιο Δήμου Βέλου – Βόχας 2010 – 2014, σελ, 40
Με βάσει τα παραπάνω γίνεται σαφές ότι η πλειοψηφία των εργαζομένων είναι βαθμίδας Δ.Ε. και αμέσως μετά ακολουθεί η βαθμίδα Υ.Ε. Άρα υπάρχει έλλειψη από εξειδικευμένο ανθρώπινο δυναμικό. Κυρίως οι ειδικότητες που είναι πραγματικά απαραίτητες, αλλά και ταυτόχρονα σε έλλειψη είναι οι ειδικοί κοινωνικών επιστημών, σε ότι έχει να κάνει με την κοινωνική πολιτική του Δήμου, αλλά επίσης πολύ σημαντική είναι η ενίσχυση των υπηρεσιών, με ειδικούς στην πληροφορική και τις νέες τεχνολογίες, όπως και με πολιτικούς μηχανικούς, αρχιτέκτονες και άλλων τεχνικών ειδικοτήτων. Πάντως παρ’ ότι το μεγαλύτερο ποσοστό των
εργαζομένων ανήκουν στην Δ.Ε. ή στην Υ.Ε. βαθμίδα εκπαίδευσης, από την άλλη πλευρά υπάρχει ένα άτομο που διαθέτει διδακτορικό δίπλωμα καθώς και τέσσερα άτομα που διαθέτουν μεταπτυχιακό δίπλωμα ειδίκευσης. Στο ακόλουθο διάγραμμα, δίνεται με τον πιο ξεκάθαρο τρόπο η εικόνα του ανθρώπινου δυναμικού ανά εκπαιδευτική βαθμίδα σε ποσοστά επί τοις εκατό.
ΑΝΘΡΩΠΙΝΟ ΔΥΝΑΜΙΚΟ ΑΝΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΗ ΒΑΘΜΙΔΑ
14%
9%
44%
33%
ΠΕ ΤΕ ΔΕ ΥΕ
Πηγή : Επιχειρησιακό Σχέδιο Δήμου Βέλου – Βόχας 2010 – 2014, σελ .40.
Βέβαια εκτός από τον αριθμό των εργαζομένων στο Δήμο, θα πρέπει να συνυπολογιστούν και όσοι εργάζονται στα Ν.Π.Δ.Δ. Δηλαδή άτομα που εργάζονται στους Παιδικούς Σταθμούς όπως νηπιαγωγοί, βρεφονηπιοκόμοι, μάγειροι κ.α., που συνολικά είναι δεκατέσσερις μόνιμοι εργαζόμενοι. Και τέλος, πρέπει να αναφερθεί εδώ, ότι ο Δήμος ενισχύεται με προσωπικό μέσω συμβάσεων ορισμένου χρόνου εκτάκτως, με ειδικότητες τεχνικές και καθαριότητας κατά τους καλοκαιρινούς μήνες λόγω αυξημένων αναγκών.
1.5. Οικονομικά δεδομένα από απολογισμούς, προϋπολογισμούς, ισολογισμούς
Στο παρόν κεφάλαιο θα εξεταστούν τα νέα οικονομικά δεδομένα όπως αυτά προέκυψαν από τη δημιουργία του νέου Καλλικρατικού Δήμου.
Οι δύο προϋπάρχοντες δήμοι, έχουν πολλά κοινά χαρακτηριστικά, σε πολλά επίπεδα. Από γεωγραφικής πλευράς καταλαμβάνουν το μεγαλύτερο μέρος της πεδιάδας της Βόχας. Επίσης μοιράζονται και ένα ενιαίο παραλιακό μέτωπο, με συνεχόμενη παραλία, στον Κορινθιακό κόλπο. Σε αυτή την ενιαία γεωγραφική περιοχή, όπως προαναφέρθηκε, αναπτύσσονται κοινές επαγγελματικές δραστηριότητες, κυρίως σχετικές με τα αγροτικά αλλά και τον τουρισμό. Ειδικότερα μέχρι πριν από δύο - τρία χρόνια υπήρχε ραγδαία οικιστική ανάπτυξη, γεγονός που επέφερε πολλαπλασιαστικά αποτελέσματα σε όλους τους κλάδους της οικονομίας.
Από πλευράς οικονομικής διαχείρισης των δύο πρώην δήμων, παρουσιάζονται τα εξής χαρακτηριστικά. Ο πρώην Δήμος Βέλου είχε αρκετά καλά οργανωμένες υπηρεσίες, επίσης σε αρκετά καλό επίπεδο ήταν και οι υποδομές του. Με έργα σε εξέλιξη τόσο σε ότι αφορά στην αποχέτευση, όσο και στο γενικό πολεοδομικό σχέδιο. Επιπλέον πολύ καλές αθλητικές εγκαταστάσεις με ένα σύγχρονο στάδιο, αλλά και ένα πολύ καλό αθλητικό κέντρο που περιλαμβάνει κλειστό γυμναστήριο (γήπεδο μπάσκετ), mini soccer, γήπεδο τένις κ.α. Όμως ταυτόχρονα είναι ένας από τους υπερχρεωμένους Δήμους της χώρας, με υψηλό ποσοστό δανεισμού σε σχέση με τα τακτικά έσοδά του και μεγάλο ποσοστό οφειλών προς προμηθευτές. Η δημοτική επιχείρηση, που για πολλά χρόνια διαχειριζόταν τον αναπτυξιακό τομέα του Δήμου και που τώρα είναι υπό εκκαθάριση είναι επίσης υπερχρεωμένη. Το γεγονός αυτό σημαίνει ότι μετά από την εκκαθάριση της, όλα τα χρέη της θα επιβαρύνουν το νέο Καλλικρατικό δήμο.
Από την άλλη πλευρά, ο πρώην Δήμος Βόχας, παρουσίαζε αρκετές δυσλειτουργίες από υπηρεσιακής πλευράς. Έντονα ήταν τα φαινόμενα