Najbardziej charakterystyczną formą aktywności małego dziecka jest zabawa, dzięki której dziecko uczy się więcej. U bardzo małego dziecka można więc wyróżnić dwa rodzaje prostych czynności poznawczych: aktywność orientacyjną i aktywność badawczą.
Zadania rozwojowe wczesnego dzieciństwa a cele wczesnej edukacji
Perspektywa średniookresowa odnosi się do celów, jakie dziecko będzie stawiało sobie w kolejnych etapach rozwoju (w przedszkolu i szkole), natomiast perspektywa długookresowa odnosi się do zadań dorosłości i celów edukacji przez całe życie (uczenie się przez całe życie). . . Uwzględnienie wszystkich trzech perspektyw w wychowaniu małego dziecka nie oznacza przedwczesnego przydzielania im zadań.
WARTO ZAPAMIĘTAĆ…
- wykorzystanie kompetencji początkowych „na starcie”: dziecko przychodzi na świat z gotowością do kontaktu i gotowością do uczenia się, jest aktywne
- uczenie nowych umiejętności: najlepiej w formie zabawy i w towarzystwie innych dzieci; u dziecka kształtuje się poczucie skuteczności, gdy wysiłek
- doskonalenie nabywanych umiejętności: poprzez zachęcanie do korzystania z kompetencji w różnych i coraz to innych codziennych sytuacjach dziecko
- lokomocja (motoryka duża): dzięki umiejętnoś- ciom pozwalającym na w miarę niezależne od
- manipulacja (motoryka mała): umiejętno- ści związane z kontrolą ruchów rąk, pozwa-
- komunikacja: te umiejętności pozwalają dziecku na wyrażanie własnych potrzeb (funk-
- Cechy rozwojowe dziecka a metody wspierania jego rozwoju
- Czynniki ryzyka w rozwoju w okresie dzieciństwa a cele wczesnej edukacji
Wszystkie umiejętności, które są częścią dużej i małej motoryki, czasami wymagają wielu nudnych ćwiczeń i czasu, aby je opanować. Dla rodzica lub opiekuna ilość zadawanych pytań i konieczność odpowiadania na nie może być męcząca, ale kto jak nie on jest najlepszym przewodnikiem w odkrywaniu świata małego badacza.
NAJWAżNIEJSZE…
Istnieją trzy rodzaje sytuacji edukacyjnych we wczesnym dzieciństwie (naturalne, inspirowane i kierowane przez dorosłego), związane z zabawą, nauką
Podstawową formą działalności małego dziecka jest zabawa, to poprzez nią dziecko uczy się najwięcej
Środowisko małego dziecka sprzyjające jego rozwojowi to źródło bogatych i różnorodnych ofert – kuszące i zachęcające do aktywności
Wyznaczanie celów wczesnej edukacji powinno zawsze obejmować kapitał początkowy dziecka (czyli to, co dziecko wnosi z poprzedniej fazy rozwoju) oraz
W okresie wczesnego dzieciństwa dziecko nabywa trzy podstawowe kluczowe dla nabycia samodzielności kompetencje: lokomocję, manipulację i komunikację
Jednym z najważniejszych osiągnięć wczesnego dzieciństwa jest zabawa „na serio”
Kluczem w edukacji wczesnodziecięcej jest przede wszystkim elastyczność opiekunów dziecka – ich zdolność do ciągłego modyfikowania i dopasowywania
Wczesne rozpoznanie przyczyn trudności dziecka w poszczególnych sferach jego rozwoju i udzielenie pomocy przez odpowiednich specjalistów jest warunkiem
Rodzina jest podstawowym środowiskiem uczenia się dziecka w okresie od narodzin do 3 roku życia. Zatem warto pamiętać, że wczesna edukacja to nie
2 Rozdział
Pułapki wczesnej edukacji
Wprowadzenie, czyli o ryzyku zaniedbania lub nadmiernej stymulacji
Dorosły, który uważnie obserwuje dziecko, jest w stanie zauważyć nawet niewielkie zmiany w jego funkcjonowaniu i zmieniające się zainteresowanie otoczeniem i czerpać z tego korzyści. Dorosły zachowuje się przewidująco, gdy podąża za spojrzeniem dziecka, a nawet chwilowym zainteresowaniem i zachęca je do sięgnięcia po przedmiot, na który patrzy – lekko unosząc dziecko do przedmiotu lub przybliżając go nieco. dziecko. Zachowania antycypacyjne to również rozmawianie z dzieckiem przy każdej okazji kontaktu z nim, komentowanie go i jego zachowania, opisywanie tego, co widać z wózka na spacerach, oglądanie i „czytanie” książek z nim i z nieco starszym dzieckiem. . , 1-2- lato np.
Dziecko nie rozumie jeszcze zasad i nawet nie jest w stanie ich zrozumieć, jeśli mu je wyjaśnisz, ale kiedy bawi się ze spokojnym i „czytelnym” dla niego dorosłym, próbuje go naśladować i w efekcie , intuicyjnie. czuje, jak należy to zrobić. zachowaj i co należy zrobić w tej chwili. Warunkiem pozytywnego efektu rozwojowego jest to, aby dorosły „zaczynał” od poziomu, na którym aktualnie znajduje się dziecko i nieznacznie poszerza repertuar swoich umiejętności i nie ćwiczy ich w robieniu czegoś, na co nie jest jeszcze gotowy.
Beztroskie dzieciństwo, czyli pułapka idealizacji
Wielu młodych rodziców, a także opiekunów i nauczycieli nie do końca rozumie te zasady i pozwala dziecku dosłownie na wszystko. Wszystkie te argumenty są do pewnego stopnia słuszne, ale trzeba umieć posługiwać się tym modelem, aby dziecko nauczyło się podstawowych zasad zachowania i konsekwentnego ich przestrzegania w rodzinie i poza nią, by umiało rozpoznawać granice między świat „ja” chcę” i „mogę” świat, ale także to, że ucząc się czegoś nowego, nie poddaje się, gdy tylko pojawia się najmniejsza przeszkoda. Wychowawców, którzy na każdym kroku podkreślają, że „dziecko ma jeszcze czas na naukę; Na naukę przyjdzie czas – teraz czas na zabawę”, nie wspierają rozwoju dziecka, dodatkowo ograniczają możliwość zdobywania wiedzy i różnych umiejętności oraz podważają pewność siebie dziecka.
Wiek dziecka nie jest ani usprawiedliwieniem dla jego zachowania, ani przeszkodą w stawianiu wymagań dostosowanych do tego, co już umie i potrafi. Czas od urodzenia do końca 3 roku życia to bardzo trudny i trudny okres, zarówno dla dziecka, jak i jego bliskich. Niektórzy rodzice nie pozwalają dziecku przeżywać silnych negatywnych emocji, widząc w płaczu, krzyku czy wzmożonej ruchliwości nie tyle potrzebę dostosowania nastroju, co niepokojące, a nawet niepokojące.
Idealizacja wczesnej edukacji
Infantylizacja wczesnej edukacji
Instrumentalizacja wczesnej edukacji
Trzy
Słodkie maleństwo, czyli pułapka infantylizacji
Od tego momentu poprzez zabawę uczymy dziecko samodzielności, najlepiej poprzez aktywne włączanie go w życie domowe. Co prawda czas wykonania zadania przez dziecko wydłuża się, a jakość pracy często odbiega od oryginału, ale jest to dla niego bezcenne doświadczenie, nauka samodzielności. Nie pomagaj dziecku w codziennych czynnościach pielęgnacyjnych, takich jak nakładanie pasty na szczoteczkę i mycie zębów, mycie rąk itp.
Brak możliwości przeżywania przez dziecko różnych emocji „nie może teraz płakać, coś jest z nim nie tak”. Izolowanie dziecka od sytuacji trudnych – od sytuacji porażki, konfliktu o zabawki z innymi dziećmi, ponoszenia konsekwencji za swoje zachowanie „nauczy się nie niszczyć”. Ważne jest, aby dać dziecku odpowiednią ilość czasu na te czynności i udzielić mu wsparcia, aby nie poddawało się, gdy poniesie porażkę.
DO PRZEMyślENIA…
- Era małego inżyniera, czyli pułapka instrumentalizacji
- Pułapki edukacji dzieci w okresie wczesnego dzieciństwa wynikają z błędnego myślenia dorosłych o swojej roli jako ich nauczyciela. Podstawowy błąd to
- Rodzic jako dobry nauczyciel pełni funkcję pośrednika, czyli reguluje relacje małego dziecka ze środowiskiem po to, aby stymulacja ze strony otoczenia
- Oferty, które zawiera w sobie każde otoczenie, muszą być dopasowane do możliwości ich „odczytania” i poradzenia sobie z nimi przez dziecko, zatem
- Od samego początku życia należy patrzeć na dziecko jako aktywne i chcące się uczyć, a zatem należy stawiać mu wymagania i zadania oraz pomagać w ich
- Pozostawienie dziecka samego, nawet w bogato wyposażonej przestrzeni, nie wystarcza – ono od początku potrzebuje dorosłego-nauczyciela, pomagającego
Używaj tych samych słów i zwrotów, rozmawiając zarówno z dorosłymi, jak iz dzieckiem, i nie mów „będziemy jeść” do dorosłego i „będziemy jeść” do dziecka. Warto zwrócić większą uwagę na to, w co i jak bawi się małe dziecko, zwłaszcza że dorośli na tym etapie jego życia mają na niego bezpośredni i silny wpływ. Gotowe rozwiązania w zabawkowych miniaturach świata dorosłych czy zabawkach edukacyjnych nie zachęcają dziecka do działania, nie pobudzają jego wyobraźni, a jedynie pozwalają na odtworzenie pewnych czynności.
Pozostawienie dziecka samego nawet z najlepszymi zabawkami edukacyjnymi nie przyniesie oczekiwanych przez dorosłych korzyści – małe dziecko niczego samo się nie uczy, potrzebuje obok siebie drugiej osoby, z którą może wchodzić w różne interakcje, wg. bawiąc się zabawką, dziecko pokazuje, że można to zrobić inaczej niż do tej pory. Pułapki edukacji dzieci we wczesnym dzieciństwie wynikają z tego, że dorośli nie rozumieją swojej roli nauczyciela. Oferty zawarte w każdym środowisku muszą być dostosowane do zdolności dziecka do ich „czytania” i radzenia sobie z nimi, a więc umiejętności dziecka do „czytania” i radzenia sobie z nimi, co jest jednym z podstawowych zadań dorosłego nauczyciela tam małego dziecka. jest odpowiednią zmianą przestrzeni, w której się porusza; chodzi o nasycenie się różnymi ofertami, optymalnie opartymi na motoryce i możliwościach poznawczych dziecka.
Rozdział
Edukacja w środowisku naturalnym
Wprowadzenie, czyli o poznawaniu świata w rodzinie
Fizyczne i społeczne środowisko rodziny jako „szkoła życia”
Dziecko
Pomaga to stworzyć solidny fundament trudnej umiejętności współpracy, rozwiązywania konfliktów, dzielenia się i negocjowania. Fizyczną ramą rozwoju małego dziecka jest nie tylko środowisko domowe, ale każde miejsce, do którego dziecko udaje się wraz z rodzicami lub opiekunami. Warto pamiętać, że na każdym kolejnym etapie rozwoju inne przedmioty i inne sytuacje będą dla dziecka atrakcyjnymi propozycjami, zachęcającymi je do działania.
WARTO WIEDZIEĆ…
- Rodzice jako pierwsi nauczyciele Rodzice są pierwszymi ważnymi osobami w życiu
- Bawmy się razem, czyli o roli rodzeństwa i rówieśników w edukacji
- Dla małego dziecka czas czuwania w ciągu dnia może być czasem eduka- cyjnie aktywnym. Dziecko od początku swego życia jest bowiem gotowe do
- Najważniejsza jest uważna obserwacja dziecka i trafne rozpoznanie jego potrzeb w danej chwili. Szczególnie w pierwszym roku życia ważne jest
- Równie ważna, jak wrażliwość i aktywna postawa dorosłego wyznaczana
- Najważniejszym obiektem w przestrzeni domowej jest dorosły – najpierw główny opiekun dziecka, potem inni domownicy czy przyjaciele domu
- Od jakości kontaktu i zróżnicowania interakcji dziecka i jego opiekuna zależy gotowość dziecka do poznawania otoczenia przez przejawianie zachowań
Wyjście z mamą, tatą czy dziadkiem do sklepu na pocztę czy do szewca nie tylko uczy dziecko, że w każdym z tych miejsc trzeba zachowywać się trochę inaczej, ale daje też możliwość poznania pracy osób z różnych zawodów, obserwować działanie różnych nowych urządzeń lub uczyć się, gdzie i co można robić. Jako osoba kompetentna i doświadczona, najbliższy opiekun jest pomostem między dzieckiem i jego możliwościami z jednej strony a tym, czego oczekuje lub wymaga od niego otoczenie z drugiej strony. Dorosły, zachęcając dziecko do interakcji i podtrzymując ją, rekompensuje rozproszenie wciąż kruchej uwagi dziecka i ułatwia mu dokończenie wykonywanej czynności.
Dziecko działa według swojego planu oraz we własnym tempie i rytmie, jednak pomoc osoby dorosłej pozwala mu działać w miarę sprawnie, a przede wszystkim nie poddawać się, gdy pojawiająca się przeszkoda przekracza możliwości dziecka. Stosuje w tym celu wiele strategii: zainteresowanie tematem, ułożenie planu działania, sprawdzanie, ocenianie, motywowanie. Proces uczenia się dziecka jest wspólnym wysiłkiem osoby dorosłej i dziecka, powstałym i zakończonym w wyniku ciągłej wymiany i pracy według zasady „raz ty – raz ja”, czasem rozdzielane są różne zadania między rodzica i dziecko, czasem wspólna praca nad samo zadanie.
Edukacja w środowisku instytucjonalnym
Wprowadzenie, czyli o poznawaniu świata poza rodziną
Zabierajmy do instytucji kultury małe dzieci, nawet jeśli nie do końca rozumieją, czym jest szeroko pojęta sztuka czy kultura. Po pierwsze napotka zupełnie nowe oferty w otoczeniu, a po drugie będzie miał możliwość zdobycia nowych doświadczeń społecznych i poznawczych. Takich miejsc, które nadają się do odwiedzin małych dzieci, jest coraz więcej, szczególnie w dużych miastach.
Specjalne kąciki dla dzieci powstają w sklepach, na placach zabaw, ale także w toaletach i miejscach wyspecjalizowanych w obsłudze dzieci (np. i edycja II – dla dzieci od 21 miesięcy do 3 lat) i ich opiekunów. Każde spotkanie to niezwykła podróż w świat polskiej kultury ludowej, zaprojektowana z myślą o potrzebach małych odbiorców, którzy poznają rzeczywistość wszystkimi zmysłami.
Rola i zadania nauczyciela małego dziecka
Organizacja fizycznego i społecznego środowiska uczenia się w instytucji
WARTO SIĘ ZASTANOWIĆ…
- Nowe technologie w edukacji małego dziecka
- Placówki oświatowe nie są jedynymi miejscami edukacji małych dzieci, są nimi również miejsca użyteczności publicznej i instytucje kultury, do których
- Dziecko poprzez bywanie w różnorodnych miejscach stopniowo odkrywa także niepisane reguły społeczne, które są niezbędne do funkcjonowania
- Miejscem edukacji jest taka przestrzeń, w której dzieci zdobywają nowe doświadczenia i uczą się nowych umiejętności. Stanowi to ich kapitał na całe
- Dobrze zorganizowana przestrzeń dla 2/3-latka cechuje się nie tylko tym, że dziecko samodzielnie potrafi z niej korzystać, ale również tym, że dane miejsce,
- Gotowe, urządzone w każdym szczególe przez dorosłych kąciki tematyczne i kąciki zabaw w domu czy żłobku nie pozwalają na twórczą zabawę, dają
- Korzystanie z nowych technologii w procesie edukacji może przynieść dziecku wiele korzyści, ale nie należy z nimi przesadzać i pozostawiać dziecko
- Sytuacja ma walor edukacyjny tylko wtedy, kiedy rodzic lub opiekun towarzyszy dziecku – podczas gry komputerowej, zabawy interaktywnymi
Pierwsza składa się z dorosłych – zawodowych opiekunów – aranżujących tę przestrzeń, kierując się swoją znajomością potrzeb „typowego” małego dziecka oraz praktycznym doświadczeniem. Pozostaje tylko działać tak, jak ten pokój i znajdujące się w nim przedmioty go zapraszają, czyli w sposób zaprogramowany przez dorosłych. Również prace młodych artystów powinny być wyeksponowane na wysokości ich oczu i w zasięgu ręki, tak aby dziecko mogło w każdej chwili podejść do ich pracy i obejrzeć ją lub porozmawiać.
Gotowe kąciki tematyczne i kąciki zabaw w domu, przedszkolu czy przedszkolu, zaaranżowane przez dorosłych, nie pozwalają na twórczą zabawę, a jedynie na wierne naśladowanie i odtworzenie już znanych.. WAŻNE. Placówki oświatowe to nie jedyne miejsca, w których kształcą się małe dzieci, to także miejsca publiczne i instytucje kultury, do których również zabieramy małe dziecko. Gotowe kąciki tematyczne i kąciki zabaw w domu czy żłobku, zdobione w każdym szczególe przez dorosłych nie pozwalają na twórczą zabawę, zapewniają i kąciki zabaw w domu czy żłobku nie pozwalają na kreatywną zabawę, pozwalają jedynie na wierne naśladowanie i odtwarzanie zachowań znanych sobie i obserwowanych w otoczeniu osób dorosłych.
Zakończenie
Zmiana
Aranżując pokój dla dziecka, warto zastanowić się, do jakich aktywności będzie je zachęcał, jakie zawiera propozycje. Środowisko społeczne i fizyczne wychowania dziecka to nie tylko dom czy przedszkole, ale każde miejsce, w którym dziecko spotyka się z opiekunami, czyli plac zabaw, sklep, przychodnia, dom dziadków. Cały czas, kiedy dziecko nie śpi, może być dla niego czasem aktywnym edukacyjnie, czyli czasem, kiedy jest gotowe, aby się czegoś nauczyć.
Ważne jest, aby były one odpowiednie do wieku dziecka, a rolą dorosłego jest cierpliwe wspieranie go w próbach radzenia sobie z tymi zadaniami. Faza wczesnego dzieciństwa jest fazą budowania kapitału początkowego, z którego dziecko i jego otoczenie będzie mogło korzystać na każdym kolejnym etapie edukacji. Im bogatszy i bardziej zróżnicowany kapitał początkowy, tym łatwiej dziecku opanuje nowe umiejętności, szybciej nabierze poczucia kompetencji i sprawczości oraz jest gotowe do nauki poza domem, w tym w placówkach takich jak przedszkole i szkoła. .
Warto przeczytać… Korzystano z…
Korzystano z…
Niezbędnik Dobrego Nauczyciela
Opieka i wychowanie w okresie dzieciństwa i dorastania
Edukacja w okresie dzieciństwa i dorastania
