Dissertatio inauguralis medica sistens Osteographiam juxta aetatem et sexum

(1)

Dissertatio

inauguralis medica

&istena

Osteographiam juxta aetatem et sexum.

Quam adnuentibue

Illustrissimo, ac Magnifico Domino

Pr~eside, et Directore, PeriUustri ac Spectabili Domino Decano ac

Clarissimis D. D. Professoribus

pro Docooris medicinae laurrn rile oboinenda in Anuquisoima ao Celeberrima

Universitate Vindobonensi publicae disquisitioni dubmittit r Joannes Roe~~_g

MoratJUI.

·.. ~~ ~")- '! /· ""

V i n d o·-b., .,-,n

*'r.,.

/.,~·It '·

T y p io C on gre r; atiou ia'J\Iec hi t.a)l-j . ... ,.. oti~ ~ ~J 7

.:1

'ļ

' . /

'

(2)

P

r a e f a t o.

Fini.9 , in quem praesentem con- scripsi di9.Yertatiunculam, determina- tio aetati-; tum foetuum, tum adulto- rum at'lue seJ:lH est eJ: .soli>', quae supersunt, ossi6us. Attamen tanquam pere:r:igua solumodo rudimenta hac in re con ~ideranda sunt, quae enim desuper in Auturum scriptis dicla re- periuntur, aut gem::raliores tanfum periodos aetati~ ltumanae tutu deter- milwre et sceleton j'oetus imaturi a maturo , i~Jantü ossa ab adultorum et senum oi>si6u Y di -;tinguere per·

mittunt, seJ:um t:ero non ita ante per- fectam u.~sium evolutium.:m; aut quae

arctiura tempori~ irdervalla produnt, signa neceHarii~ eJ:perimenti~ non sunt cumpru6ata ita, ut pro infalli- bili nurmu dec/arari pos~iut . .Passim

A2

(3)

IV

di~creta, guae circa hanc materiem adnotata e:x: t;lant, quantum potui de- signatis ulique fonti6u ^t;'

e

^qui6us

.haurieham, collegi. Quid enim, quae- .so , tironi opus adgresmro, quod intuitui ac repetitae o6servationi iis- que solis innititur, qui6us mihi nec tempus nec media concessa suni, a- gendum restat, quam apum populi adinslar flores adire suaveolentes, qui e:x: fe,.tili progermjnant agro vi- rorum expertorum, ac materiem ex nectariis haurire P Et quidem sat fe- cisse rea6untur ar6itri, dummodo ex illa propriis digestioni.~ organit; su6- jecta mel prodeat gustui non penitu.g

inamoenum. lJtinam hancce laudem mererctur la6or .'

(4)

\

t- '·h .. -·

. .4

~. ) ,

P

artium org:mismi humani solidarum du- rissimae rigidissimae fragiles insensiles et putredini reS'Istentes ossa dicuntur, et ex calce phosphoric:a et gelatina maximam partem consistunt 1).

(). 2.

Haec autem attrihuta non nisi ossibus competunt sanis et adultis , a primo enim conformationis momenta ad perfectam usque evolutionem varios cohaesionis , con- sistentiae, elasticitatis etc. gradus percurrunt, unde et reliquae modificantur pro- prietates. Nec desunt morbosae ossium deviationes a normali textura, figura, pro-

•) J. Jgcq .. in Chemie a, Biod. Wiea aBu. Ari, Koo- cboa.

(5)

e

portione , nexu situque 2) praeter ill as formae mutationes, quas aliae circumstan- tiae aetas, sexus, consuetudo, vitae ge- nus et vestimenta, alimenta ac prae omnibus nati\•itas 3) inducere valeut. Nos :brevi exposita ossium historia, eas postea addncemus notas, quae ab aetate 11endent et sexu, et in quantum his ipsis determin;.ndis inser\·ire possunt in usus et fines medicinae forcnsis.

§.

3.

Triplex ossium evolutionis stah1s no- tandus venit: gelatinosus, cartilagineus et tandem osseus proprie talis. Ah initio (id, quod quinta vel sexta post conceptum se- ptimana videre est) materies in os serius mutanda mollem et tremulum refert gela·

tnm aquae innatantem parum agitata so- lubilem, leni calo_re fere absque. residuo

2) .~ Donn d.scriptio thesauri o•sium mnrhooorum Ro- l'i.Joi Amst. •īS":.i. 4· tl tju:.dem tabube ossium ntor- hosornm 1785 fnl,

3) Dlum<nbaclt Gt6cbicbte und Btsobrribnng der Knocbea, Gilu. t-;86.

F.ju,.<iem n.cas eollectionis craniornm divers. gen- tiurn. Goeu. 1790.

(6)

r avolantem ~). Paulatim durescit haec mate!'•a et solidescit, in candidum cartilegi- nem serius o•yus amissa pelluciditate et albedine in os abituram.

§. 4·

Diu et multum de natura illius mate·

riae, quae osseam indolem tandem adipi- scitur, et de modo, quo id fiat, certatum est. Pe.ralius 5) carlaginosam esse ossium basin docet eique Al6inus 6) et CI. Som-

merrinlļ j) assentiunt. Affirmat hic omne os verum exceptis dentibus yel ex vel in cartilagine enasci, quae cartilagines ideo temporariae si\·e ossescentes dicuntur, ut a permanentibus distinguantur; eam vero ossificationem in parte ante non ca!'tilaginea ortam abnormem nuncupat. Basin ossium Iigamentosam defenditDuvernai 8 ).

4) B, S, Albini icnnea oaeium Foelos el osleogonia, Log.

Balav, 173;. p•g. 1Sn.

SJ Opera omnia analomica et chirorgica. Lugd. Bat. 172S, '1', II, in examine F aUopianatum ob•ervat,

li) 1. c, pag. •5o,

'j) Vom Baoe des menacbl. K3rp. Frankr. '7J'· 1, Bd. §· '3<>, 8j Lt-ure conleaaal plusieurs oouŗelles oh,f'ervalioos sor i'ostoologio in H.Ueri collect. o.lisaert. ~alom, Voi. VI.

(7)

b

Coiterus 9) primum ligamenta dein cartilagines ossa fuisse. Aes6itt 1 o) quaedam ex membranis, alia ex cartilagine fieri con- tendit. Du Hamel ^{1 1)}primus periostium in os transformari praecipit probavitque experimentis in animalibus institutis, quibus interna primum periostii lameHa in os ver-ti et ossific?tiunem extrorsum propa- gari visa fuit. Ad ulteriorem sententiae confirmationem ossium indaga>·it callum, quem non eflusione succi ossei in os , sed ex solo periostio consistere ohsen·avit, spatium enim fracti ossis replet vel sal- tem hic loci iucrassatur cartileginis primum, serius ossis consistentiam acquirens.

Dethleff•2), lJordenaue 13), etHulle-

!)) n •• ,.;, histori~ ~ .. ium et e1tplicatio etr. Norimh. •57~

rol. pag. '"9·

10) R, N .. biu the human o6leogny. Lood. lj::Ī6. p>g, j - 1 5 ,

••) Oc.ser\lations 6Ur la r~uninn df's fr.1ctures de& os dao•

l'hi6tnire de l'ac3den: ie royo1.le anl.i.ee 1 7!t-1• a Pt~ri8

•7H·

12) Di••· o8!inm colli nalura per rracta in aoimalibus rabiae radice p a5lis oasa demon&lrilta. Goen, 1 .o;53. 4,.

t3) Memoire •ur Ies ^O>apud FouKer<>ux pou.r oenir de r•ponoe au" objo•~iano contre lo seulimcnl de da fL>.

mel. Paris •76o.

(8)

~

rus 14) praegressae non stant sententiae;

periostium nunquam ossificatum reperiis- se asserit, ast e proprio glutine in cartilaginem mutabj!i os ,·ormari omnemque in o~

metamorphosin ahs periostii sep<~ratione

absolvi. Pari mudo BorderzaL•e duHamelii imlJugna ~·it opinionem diceus , succum osseum jam in sanguine contineri multisque vasis ad ossa transferri. Attamen periostium ad ossificationem contrihuere du- bium sane non est, muita enim ejus vasa internam petuut ossium suhstantiam, in- crassari periostium tracto osse toties oh- servatur at<{ue in osse periostio destituto nunquam callum, sed cariem ossis oriri constans est phoenomenon. JJ1. Troja 15) Chirurgus 1\'eapolitanus experimentis cas- te institutis periostii irritatione novi ossis incrementum, medullae vero devasta- tione repruductionem ossis promo\-·eri et nullam obtineri regenerationcm uisi medulla dcstruerdm·, mvenit. Textum vero cellulosum ad ossium formationem contri- buere probatur, si calce phosphorica opc

1 ļ) Opu&rul.1 m;nnra Tom, Jl, pag. 46o

1S) [l~ nnt•-.rum OIS&iuDl r«-gt-ner•t;one eL dr~lrUt'l~~l!l cz. ..

pcrulJenla, P.uia 1jj5.

(9)

10

acidi abacta reliquum parenchyma coqui- tur, quo facto extracta parte golatinosa membranulae remanent indolis cellulo- sae 16). Reiche/17) et Hunterus 1R) per ossificationem arteriarum os produci au- tumant.

§. !).

Quoad osteogeniam qnoque diversae sunt autornm sententiae. A. JJ:I on ru 19) pressione eam explicare conatur, quam adjacentes partes exerunt, FF"alter 20) dis- ruptione obturatarum per succum osseum arteriarnm. Juxta recentiorum st!ntentiam - CI. .Sü'mmerring 21) et Bichat 22)- materia cartilaginea per vasa resorbentia sus ci pi et e\·ehi, ossea vero per arterias pe-

16) Bicha1 analomie ~oneral•. Tome Ill. p. St. Ueberselzt .-. Pfaff.

17) De ossiom ortu et olrucluro in SandiJorl ll•e•aur.

Voi. Ill.

18) Pbilo•. lranoacl. pag. 48o.

19) Traite d'osleolo&ie tradwt de l'an~;loia par Sue ~ Pari•

a-;Sg. fol.

20) 1\ bl••ndlunr, TOD den trO<'keneo Knochen 176l.

21) 1, c. §. 3o •l 31.

:>) 1. c, pag 18.

(10)

I l

rio~tii ad intcrnnm substnntiam ossis de·

latas deponi et in formas idoneas crystal- lisari videtur. Subest ahdqne dubio quem- admorlum omni produrtioni or!!anicae ita et ossium origini processus galvanicus ex mutno ovntactu fluidorum et solidorum cet·to modo mixtorum oriunrlo, cui fibra ossea tanquam u!tima mater·ae organicae metamor1,husis progressĪ\ a innititur.

~· 6.

Rite periustrata ossium substantia ubique eadem sola forma tantum diversa reperitur. Est nimirum texturae fibrosae, ctJjus fibrae aut a se invicem magis di- stantes cellulas formant, aut strictissime sibi adunatae disce!'ni vix queunt et densam compagem eflicilmt. His fundatur textura compacta et osseo- cellularis, ad quam referenda quoque est reticularis et squammosa. Juvahit structurum ossium descri- hentem divisio in longa sive cylindrica, plana et mixta i. e. talia, quorum dimen- siones omncs sibi sunt fere aequales.

(11)

§. 1·

Ossa cylindrica ejusdem ubique con- figurationis ad adparatum locomoti\·um pertinent , in extremis suis crassiora ac in medio occurrunt. Ista textu osseo- cel- luloso interne referta 23), in hujus medio vero canalis reperitur medullaris, qui de- Seit, quousque compages adhuc est cartilaginea 24). Externe et in corpore cras- sam fibrae osseae longitudinaliter decur- rentes et compactam offerunt texturam , in fine utroque tenuem nonnisi crustam. Cel- Julae canalis medullaris tenuissimis fila- mentis fiunt, quae cum extremorum et densae portionis cellulis communicantes in reticulum in medio condensantur, unde textura reticularis ossium notatur. r

(). 8.

Genesis horum ossium et ordo ejns- dem haec est : quamprimum materies ossi

l:Ī) Vide lab. 1. fig. '· •. in opere cel. Scarpa de peniliori esoiuru slruclura, Lip>Īilt '799·'· el iD Boehmeri o•leo•

logi• fir;. 1 - 4, zH llic/,gr, 1. "·

(12)

13 deslinata cartilagineam adepta est nato- ram , ossificatio seu calcis phosphoricae adpositio (juxta Bichat) 25) orditur. Os scilicet quodam in loco non semper eodem flavescit et punctum rubellum ostendit, ru- hrum sanguinem tunc vasa vehere deno- tans, simulque partes circa circum solidi- tatem ossis nanciscuntur.

~- 9·

Duo haec momenta semper concur- rant ad ossis cujuscunque ortum necesse est, et ubicunque cartilago ruhedinem acquirit a percurrente sanguine ossificatio inchoat. Invenit quoque Bichat 26) inter cartilaginem et ejus ossificatam porti(Jnem vasculosum et praeruhrum stratum. Enata hoc modo particula ossea seu punctum ossificationis crescit continuo, donec omnis cartilago in unum os versa fuerit. Cum pot'ro loca vasis praedita omnium primo ossescunt, quod probatur, quoniam an te horum comparitionem nulla ossiticatio ob-

,5) 1. o.

~6) 1. c. p~c. s~.

(13)

tineat, mox vero in conspecturn proileat quamprimum a sanguine distenduntur, et cum horurn \·asorum puncta insititia in o:>- sibns longis tria sint principaiia, in corpore et u~r·oque tine, tria qnoque puncta ossificationis sofito comparent. Extrema tamen diut•us manent cartilaginea v. g. in humeris, u:nis; aha e contra uti ir11eriora ossium digitoJ•um primi et secundi ordinis ab osseo corpore paufatim tota ahsurnun- tur 2j). Pleraque autem et ah osseo corpore et simul ex proprio intus orto osseo primordio in os muta11tur, relicta tamen semper aliqua parte cartifaginea inter cor- pus et adnexum finern, quae epiphyseos nomine venīt, ;īn seriori demum aetate par- tirn a corpore par·tim ab additamento tolli- tur quoque , totumque ante tribus coll- stans ossibus perr'ectum et unum est, uti aute ossificationem una cartilago. Quam- primam cartilago ad ultima!n cxtremam laminam usque ossificata est, incremen- t um oss1s in longum desinit, atque haec est ratio, cur pisces quidam spinic; cartilagineis instructi crescant contiuuo '28).

>7) Anou, I.c.pog.a5o, etlllume,.b•cl. ÜoltcJo,iep,og.

28) ~·omnacrrinll 1, c. §. So.

(14)

lS

~· 10,

Ossa plana ad construendas pariete3 cavitatum patissimum destinata una ple- rumque superficie canvexa, cancava ai- tera gaudent, in media tenuiara laminis duahus densa compage canfectis , tabulae 'vitreae dictis canstant; quarum fibrae ra-

diatim a centra ad peripheriam disper- guntur 29), includentes diplaen i. e. texturam asseo- cellularem Iamellularum for- mam aemulantem hincinde vero deficien- tem. Si hacc assa simplicis figurae sunt ac unguis , nasi, verticis, unus plerum- que assis nucleus isque in medio aritur•

radios inde quaquaversus dimittens , ra- rius plures sunt et cita tunc in unum canfluunt. Si vero cartilagines in as~a

mutandae majares sunt et campasitae figurae v. g. temporis, frautis, cuneifar- mis etc. pluribus in punctis iucipit as quod intermediam cartilaginem magis magisque absumens ex pluribus primum frustris, tractu temporis vero in unicum conUu-, entibus canstat.J

29) Alti11. J. c, lab. 1, fig. • .,, ~.

(15)

16

~· 1 l.

Ad hunc ossium ordinem pleraque capitis pertinent. Caput in foetu excoli- tur prae omnibus aliis partibus, in em- bryone duorum mensium totius COI'poris dimidium mensurat et eo grandius, quo junior emhryo , reperitur 3o ). Sed et in capitis ossibus, ossa cranii ante facialia evolvuntur, facies enim tertio mense tam brevis adhuc adparet, ut vix distingui possint partes singulae, margo infraor- bitalis processum alveolarem maxillae superioris fere attingit. In sceleto foetus no vem hebdomadarum , altitudo · faciei a margine inferiore maxillae inferioris ad radicem nasi tres quartas partes altitu-

dinis ossis frontis ad verticem usque te- net 31), quae ratio omnino progrediente aetate decrescit. Praeterea ossificatur basis cranii multo citius quam caetera ejus ossa, quae diu pellucida manent et fere membranacea. Ossificationis primord.ia duo anterius prominent in cartilagine

3o) .41Lin 1. c. Siimmtrring 1. ~. §.zSļ.

St) s~nff nonnulla de increm~oto os~ium fortas in primii trl\iditatis m•n•il>uo. Ilālae a8oz. 4.

(16)

1' frcmtis, in quovis latere duo unum eu- perius in parietali , inferius alterum in tem;Jorum osse ( centrum partis squam·

rnosae) animadvertuntur, tandem p0ste•

rius in cranio ibi, ubi in adultis protube•

r-antiae occipitis notantur.

~~ 12.

Dicta mox ossificationis puncta una·

fere vice comparent, in cranio foetus trium mensium jam clare distinguenda. In foetu quinque vel seJC mensium ita increvere, ut pars superior cranii ex decem ossibus constet per continuatam separata membranam. Indies haec frusta increscunt, nlia receutia rurlimenta acceduut, suturae autem nondum visibiles, sed res!dui sunt margines memhranacei a sacco,qui cranium }lrimitus formaverat. In foetu septem mensium sat largi illi adhuc reperiuntur, in foetu vet>o novimestri multum jam disparu- ere, frusta duo anteriora in unum coalita os trontis - quod quidem in adultis hinc.

inde iutermeflia _.:o~utura _. . '""' di\·isum in\"eni-. tur- per1·ectum et unrciut1:b-ņtl~WJt.

B

- .

·-.

(17)

lli

~- 13.

Oss:1 parietalia crescendo eo n~que

sihi adproximantur, ut eorum fihrae os.:;eae alternatim in marginem se insinuent et suturam sagitalem forment, anterins eodem modo cum fibrillis ossis rrontis suturam coronalem, posteriu.:; cum occipitis prominentiis aculeatis lamhdoidalem et cum parte squamosa ossium temporalium suturam temporalem efficiant. Quum \"ero ossificatio in parietalibus ossibus tanquam pla- nis a centro ad peripheriam tendat et uni- curn solumodo primordium ossis ltaheat, quatuor illorum anguli..tanquam remotissi- mi a centro ultimi ossificautur, unde fon- ticu li quatuor originem trahunt. Hi et reliqua spatia membranis tecta ossihus per- fectis disparent , imo ipsae suturae sub senio eliduntur atque tutum cranium ex unico osse compositum videtur 32).

Unionem ossinm cranii perfkiunt ossicula sic dicta \Vormiana praecif'ue in

il>) RounJt•in .!ies de ossihos calvoria•. Ups•l•o•;ļ6.

Ja n ie diu. de odibu• capili•. Lipsiao 1 ī53.

(18)

19

sutura Iam!1doidea praesentia mu:tangula-

rīs semper figurae et variae magnitudinis, in toetu nunquam ohvia. Peculiaris cae- terum usus iisdem nequaquam competit, uti nonnulli voluerunt, sed potiu!l abnor- mis ossificationis producta videntur, et quemadmodum in ossibus cylindraceis in medio et in extremis ossificationis initia enata per t'rustulum cartilagincum longio- re tempore separata existunt , ita in os- Ribus calvariae antequam radii incepti ossis peripheriam attinguut, in hac ipsa sermen osseum enastitur, cujus radii in- tel' illius se inserentes suturam gignunt circacircum 33 ) .

•

1

~- 15.

Ossa brevia seu mixta ob mobilitatein et firmitatem summam, quas sustinent, notahilia, tig~rae diversae intus multam telam osseo - cellularem gerunt, quam te- nu is nonnisi la:nella coml-'actae compagis tegit. Omnium diutissime haec ossa cartilaginea manent. Adnumet·antur iisdem

~ssicnla tarsi et carpi, patella et sic dicta

:;J) llidool 1, c. F"li H.

n

²

(19)

!0

sesamoidea. Haec m;qnitudinis J,isi, figu- rl'l.e ad sphaericam accedentis in extremitatibus solum obveniunt, et quidem semper in directione contractionis qua summa vi- rium intensione opus est, uti in člrticula

tione pedum pollicis ac manuum euro osse suo metatarsij et metacarpi. Exceptio- uem vero a communi lege ossiticationis faciunt , nam primam originem in textu fibroso , tendine aut ligumento sumunt atque eorum vestigia post nativitatem pri•

mum cernuntur, qua fibrosae cartilagines, quarum vasa sensim rubro replentur sanguine atque eodem tempore uti in aliis consuevit, textus oss~-collulosus in in- ternis, externe a compactis fibris obductus formatur. Basis vero fibrosa i. e. textura Iigamentosa aut tendinosa semper rema~

net, ideo callus horum ossulorum ab alio- rum callo difl"ert. Interdum in seriori aa.

tate ejusmodi ossa generantur, aut con- sueta justo plus increscunt atque gressum reddunt valde difl'icilem. In statu vero noro mali articulum custodiendo , tendines :s centro motus diducendo ipsum motum fa•

cilitant 34).

3.;.) Dicl•g• 1. a:pag. 81.

(20)

0·

16.

Protuberantiae et lineae eminentes ossium ex integro fere ex rlensa constant fibrarum congerie exceptis illis, quae ma- joris sunt longitudinis, \'elut processus trausversi vertebrarum et spinosi, qui cellularem quoque includunt. In articulis teg- inen compactum minus crassum est , quia ohducta insuper cartilago quoque defendit os. Cavitates, foramina et canales ossium

non minus densa fibra investita sunt.

Omne os ohducitur membrana diversae crass&t&ei periostium dicta, cujus f:- brae ejusdem sunt directionis ac ossis sub- jacentis *). lnstructa est vasis copiosissi- mis arteriosis 35), venosis et lymphaticis;

nervi aciem oculi humani efl'ugiunt quam.

*) A di•ersa ramulorom 3rteri<>"onm direc&lone librarum eliam oa&earam decur.sas peodet. Hinc ia plan is ossi ..

buo a centra nraus periphrriam , in cylindricis potiao paralellao drcurront, Halleroa duo hemispl1aoria •••ou- loaa ntrumque o .. io finom ambiootī. oboervavit, Op, mio. Voi. 11. p~-S7S.

:iS) ,~l~in. 1. c, ub .X. VI, fig, L6J.

(21)

vis acutissimus illius sensus suh panaritio, exostosi, nodis, imo et suh laesi~ne quavis mechanica eosdem adesse indicet. In Jamellas distincte duas separari potest, poros ossium penetrat, et ad cavum internum deventa internum periostium me- dullam idvestiens audit.

~· 18.

Internum hocce periostium in Iamel- las non divi~ihile, tem1e, ah erachnoidea a nonnullis derivatur, ex superficie mem- branulas emittit transversim ossis cavita- tem permeantes et junctae inter se vesi- culas cellulares referunt, in quibus mate- r ies oleosa, merlulla dicta, per propriam arteriam minimis ramulis suis cellulas am- bientem secreta, colligitur 36). Convenit hic adparatus cum illo adipis secretioni destinato. Medulla infantibus rubicundior ac liquidior est ac adultis, profunde tla\·a et aquosa in senectnte, in embrionihus Ioco illius gelatina cavum adimplet. Inter-

dum in serum Jymphaticum resoluta inve-

36) .~fti•. adoot, acad. lib. 3. tab. V, fig, z,

(22)

23 nitnr , uti in hydropicis. Praeter venas et aroter:as periostium internum quoque lym- phalicis vasis instructurn est, imo nervi d;u armato orulo distin~ui possunt 3]).

:EJtperimentaMonroi et Du Ferney 38) atque sensibilitas et dolores atrocissimi suh intcriori ossium swppuratione ad nervorum praesentiam concludere jubent.

Praeter arteriam pro secretione medullae, alia vascula san~uiiera quamplu- rima densam aeque ac cellulosam ossium compagem percurrunt qua ultimae vasorum ossibus vicinorum remificationes.

Docet hoc fractura ossis vivi, quam omni ex superficie stillicidium sanguinis in- sequitur, probatur porro usu radicis ru- biae, quae omnem substantiam rubro tin-

• git color·e. Progressu aetatis vasa haec

san~uuera numero minuuntur, quoniam conrrescunt plura eorum, un de albus co-

~or ossium in proportione inversa numeri vasorum et in directa soliditalis substan-

37) ,'\!onro 1. c. 1"'~· 7·

:īB) i\lemoire do l'•c•dewie de •cioonce UID~ 17oo.

(23)

24

tiae o11seae est. Ad prae~entiam vn~o'l'um

resorhentium et exhalantium ex an~lo,;ŗia

recte cuncluditur, sine quibus nec nutri.

tio nec certi morhosi ossium status intel-

li;ŗi possent. Eorum enim ope ossa calvariae planiora redduutur, in statu pue- rili compacta ossa ohtinent sinus 3!1), incrementum ossium eo constat, quod major copia succi ossei ab arteriis ad~·ehitul',

qu:1m a lymphaticis ahsumitur 4o ), cartilaginem tollunt 41 ). In ossibus cylindricis semper nova lamina externa major prae- cedenti ·additur, interna suhstantia iterum iterumque resorbetur 42), unde

os

majus et cavum 11edditur, cum alias in medio compactum remaneret. Hac perpetua mu.

tatione alia ossa aliam semper acquirunt

ii~uram 43 ). Si sensibilitas nervorum praesentiae argumentum praebet, tum et oiisibus compttnnt, in carie enim sul) at- tactu os vehementer dolet, ac materies granulosa quae post amputationes et tre- panationes in superficie ossis colligitur,

:!31 8e,.ff 1, c. pag. •3. &fo.

4Q) /oem, 1. c, pag. 4;.

4t) ,4..-0mmr.rring 1. c. §. 33.

'') .\feierollo paļ. a3, 4S) ~i••JJ 1, c. pa;, &3.

(24)

~. 20.

Tempus initianti~ ossifit~atioois in foetu humano dimculter determinatur, qul'im•

vis anatomi plures inter eos lferlīring 44) id voluernnt. In gravi enim hoc opere si- ni"tris secundisve circumstantiis coerce- tur vel anjuvatur nisus naturae forma- tiens. Scimus soiUJn caput prim,s tt mpo- rihus furmam pellucidam et vesica!em ha- bere, extremitates armatum quoque oculum

eil'ugere et serius <~daucto capitis et trun-

CI incremento prodire.

~· 21.

Connubium ossium omnium med:i.~ a natura receptis sc.eleton naturale exhibet.

Nectuntur vero ossa iuter s~ vel imme- diate vel ligameutis vel cartilagill'hus, quatenus vel mohilia vel non esse voluit natura. Conjunctio immobilis - Synar-

tM·osi~-immediato nexu ossium exsur- git, qui suturn fit deutata, serrata, squammosa , limbosa vel barmonia ₁ aut gom-

.t4) O•toaguie r.actaum. Lugduu. Dat. ¹7•-; pa~. z!}S.

(25)

phosi ac den~s cum maxillis. Per liga.- menta cartilaginea - Symphysi.f - aut meras cartilagines - Synchondro ~is - obtenta ossium junctnra mobilitalem quidem ast exi~uam admittit - Amphiar-

ihrosi~. - Ista vertebrae inter se, hac costae sterno nectuntur. /Jiarthro~iv ve- . ro seu motus in varium sensum possibilis

ope ligamentorum - Syndefmosis - fines duorum ossium proximos inc!uden- tium obtinetur. Haec articulatio seu jun- ctura proprie talis pro modo et gradu mo- bilitatis diversam adquisivit denominatio- nem 45). Sy~wrcoYi i. e. per musculos praeter ligamenta jungitur vicinis partī.

bus os hyoideum.

(\. !!2.

Ex hucusque perlustratis monumen- tis anatomicis ossium patet, variam eo- rundem constitutionem pro varia aetate induere faciem, plures gradus subire, antequam ad sui perfectionem deveniant.

Imo, quod serius trademu.s , a summo

45) S6mmerring 1. c. §. 5;.

(26)

37 e\·olutionis culmine iterum descendere, prout inte:ŗer , cu jus pars sunt, organis- mus et inhaerens illi vita organica. Sin- gu u termino successivi incrementi et de- c.rementi sine dubio determinata quoque n1ensur:.1 tempor·is respondet, quare aetas ex solo ronspectu ossium omnino cum ali- qu'l saltt:m verosimilitudine indicari po- terit , id, quod princep3 hujus lucubra- tionis scopus est.

\

Enumerabimus ita4ue constitutionem structw·ae ossium pro ratione aetatis a prima origine ad seram usque et ultimam in senio mutationem , investigaturi iude cha racteres , quib us temporum spatia, quantum fieri licet, determinari possunt.

Notandum tamen est nec in ossium con- formatione stabilem dare legem , a qua natura non abcrret, et calculum eo majorem admittare latitudinem, quo magis

e,;t l10mo ah origir.e sua remotus. Praete- rea requisitae deficiunt circa hoc thema observationes, quae enim exstant hincinde, paucae sunt et repetitis p!uribus sunt com- prub;mdae.

(27)

Prima ossificationis rudimenta jam offert sceleton foetus inter primum et se- cundum mensem in utraque maxilla , co- atis, excepta prima et ultima, in scapulis, humeris, cubitis, radiis, foemoribus ti- biis et fibulis; claviculae vera ex integro fere osseae indolis, ubi enim caetera ossa cylindrica solummodo granulum osseum in media longitudine ostendunt, hae non~

nisi in extremis sunt cartilagineae 46).

~- 26.

Duorum mensium foetus puncta OS•

sea , quae memoravimus latiora ac plane recentia praebet. Maxilla inferior in sex ante ossicula divisa nunc tota fere ossea frusta quatuor exhibet. In processibus al- veolaribus utriusque maxillae cavitas sep- tulis tamen nondum distincta crassa ac

46) .Senffl. c. tab.ll. fig. •· Bidloo ~natom. corp. human.

••4 tabnlis aueta Amstel. 1739 tab. C. fig. 1. ~.

Blumenbach opec. physiologiae compar, Goeu, •789.

lit; '·

!loel•m•r inotil, ollfol, tab.l. fig. 3. 4, S. et ~.Il.

(28)

\·asculosa gclatina referta reperitur. Cla.

viculas et costas, si summam et infimam excipias totas quantas osseam naturam induisse reperies. In extremitatibus praeter lineam mediam albidam in ceptam ossi·

ficationem designantem , ex integro cartilagineis, nulla articulatio nulla separatio distinguitur 47)·

Foetus aetatem trium mensium nac- tus in fronte cartilaginea supra orbitam centra ossea ad os sincipitis se extenden- tia monst!'at; Ossa sincipitis obscura solummodo ossificationis vestigia. Os occipitis ex quatuor frustis constans, haec ipsa magna ex parte ossea post exactum hunc mensem omnia in unum connata per suturae speciem ostendit. In ossibus temporum processus jugalis cum eodem maxillae superioris unum os jam perfectum constituit, in osse petroso annulus adparet instar fili tenuis osseus. Os sphoenoideum hoc mense, ex tribus constat par·

47) Ktrkring O•t•o,enia roetuumtab 32. StnJJI. c. ub.

11. fi,. 2.

•

(29)

'

tibus , processus pterygoidei exiguum -quid osseum exhibent. In maxilla suj,e- riori osseum est id, quod ad zygoma ron- struendum concurrit, pars propria maxil- laris ex integro ossea, parnm pars nasa- tis. Varner in Ioco sphoenoidi jum:to ossi- ficetur. '.l··xilln inferior ex duohus ossibus in mento carti!agine connexis constat, nam ossa coronoidea jam cum corpore coa.ue!'e. Vertebrae omnes tri:1us ossicu- lis , epistropheus '{Uatuor notantur, tres superiores vertebrae ossis sacri •ruinque, qunrta et quinta uti verteb1·ae verae quoque tres particul:~s ossescentes referunt.

In osse innominato ilium puuctum semi- lunare visihile exhibet.

Costa summa ex integro est ossea, in ima exiguum ossificntionis signum.

Sternum un:} continua vel tribus cartilagineis pal'tibus constat. Scapulae fur·mam suam adeptae in parte lata et spina parum cartilaginis oflerunt.

Amhorum extt·emitatum cnrlilago jam aliquam articu!ationem ostendit, cubitu"

radiusque, tibin ar fihula a se im·icem

discess~runt, Sf'lummodo eorum extrema sunt cartilaginea, non minus metacarpus

(30)

ac uigitorum ordo primus et secundu.:; in .ma o.:;sicula quisque di.;tinguitur 411).

~· 27·

In foetu quatuor mensium partes ossificatae in omnem ahitum augentur, ita illae frontis versus fontanellam et as sincipitis se extendunt, et am bae, quibus constat, a nasi radice ad fontanellam magnam usque harmonia laxiori junguntur.

Ossa sincipitis exacto hoc mense tota .:;unt ossea. In ossibus occipitis perfecta coa- litione magni ossis triangularis novum tricuspidale succrescere incipit. Partium os.cüs temporum squamosa magnam pat·tem ossea, petrosa un am lineJm annulo sub- jectam osseam monstrat. Maxillae superioris par jugale et maxillar~ penitus ossea, illud magno hiatu ab osse frontis distat, hoc li gu ram adultorum ac palatinum nondum recepit. Ü:>sis sacri partes late- rales us4ue ad cocc.ygem osseam sub:>tan- tiam continent. Os innominatum circa acetahulum os.seum principium prut·ert.

43) Korkrinll 1. o. llb 33-Eidloo 1, c. fi(, 3.3, Se.•Jf 1, c, t3b, II. ŗ.,,. 3-8,

(31)

Sternum et capitula costarum sine indiriia ossificationis. In srapula o11sea hasis an- gusto solum lim''O carti!a~inea, cer\·ix me- dietatem osea. In extremitatihus ossific;,tio majora capit incrementa , in tarso et rne- tatlrso puncta ossificationis clariora adpa·

rent, digitorum summi et int'eriores arti- culi quoque nucleis osseis distinguuntur.

Patella hoc et pluribus adhuü mensibu11 cartilaginea 49)•

§. 2R.

In foetu quinque mensium os frontia circa orbitam perfectum, fontanella et

c~Jrtilaginosa pars minnr. In osse sincipitis paulntim suturae arctarttur. Tempora- Jium pars squammosa eo ossificata, ut O!ļ

sincipitis fere, cuneiforme omnino nttin~

gat, pars petrosa tria acquisivit ossicuhi in processu suo mamillari. Ossicula auditus tuta osseam naturam assumsere processu malleī tympani membranae adhae•

rente ac tinali incudis excepto 5o). Os sphoenoides jalb nunc ex uno constat osse

49J Jürhi•g 1. c, ub, !!5. Bidloo. 1. c. fi~. 9 - t2.

5,) Cuubohm 1rac1a1•1 oex de euro hllman•· H.Ue t73S.

(32)

S.J

notatum linea rartilaginea inter processus ptePygoideos. In osse etruoideo spongiosa conspiciuntur ossicula septo naPium ad- haerentia. In maxillis, quae ossescePe per- gunt, rudimenta coronaPum dentium vi- sihilia sunt vasculosa memhrana ad fun- dum haerente amicta, et in materie ntu- cosa inter membranam hancce et gelati- nam sitam consistunt. Epistt·opheus ha- bet Cl(rpus osseum. In innominato osse os pubis circa acetabulum punctum ossificationis offePt. In sterni du·tila~ine su- periori et media ordinis et numeri diver- si ossicula adparent, inferior et mucro manent cartilagineae indolis. Limbus car- tilaginosus scapulae angustior in apice firmitatem osseam acquirit. Artus et reliqua ossa incepta augentuP, primus a pol- lice digitus puncto gaudet in medio articulo sat notabili 5I ).

Q. 2!).

In foetu sex mensium OSSi! omnia in- signiter augentur, cartilagines, quae SU}Ier- sunt, minuuntur. In squamulis duabus us-

1)1) Oh!<rv>\Īl loor. Cd. Sommerriog mcGEe lrrtio §. ^{3 •.}

V. Kerkriug 1. c. lab. ~5.

c

(33)

sis etmoidei, quae ac.l orhitam constitnen- dam concurrunt, ossificatio absolvitur. 5:?)

§. 3o.

In septimestri foetu cartilagines non paucae suam naturam In osseam \·er- tunt. Ita os frontis. Sincipitis suturae JJer harmoniam laxam junctae inveniuntur.

l\Ialleus, stapes, incu~, omni respectu

per1'ec~a, tautum sub finem mallei pro·

cessus longioris aliquid cartilaginei hae- ret. In utraque maxiJ!a alveoli dentium eJttrinsecus protuberant et permanentium quoque gelatina comparet. Dens epistro- phei ossificatur, atlas quoque in corpor·e, hic tribus, ille quatuor constat frustulis.

Omnes sinus, tubera, appendices epiphy- sesque artuum aeque distincte in cartila- giuibus ac postea in ossibus, hoc et octavo mense adparent, ita et articu'ationes plures. Os calcaneurn incipit· in medio os- sificari. Secundus et tertius pedis digitu.j in medio articulo ossescit 53).

!i>) Kuhinr 1, c. lab- SG.

53) .llorkrin~ 1, c, lab. :;7.

1

(34)

§. 31.

Foetus octimestris quoad ossium constitutionem non difi'ert nisi auct:t firmita- te et magnitudine. Hiatus iuter ossa sincipitis, temporum et sphoenoideum dis- paret. Per fontanellam magnam trauspa- ret sinus lougitudina!is. Os tricuspidalis occipiti:> triangulari adcretum. Ossa tem- JJorum processu mamillari carent, quare os petrosum iusigni cartilagine ~dhnc ab occipitis et sincipitis osse distat. Calca- neus et astra0alus ossificar-i continuant et articulationes in cat·tilagine couspicere licet ā4J·

~- 32.

Recens exclusus foetus novimestris praeter ossicula auditus, quae J:er1'ecta sunt, omnia reliqua plus minu:> cartiiagi- nosa gerit, quamvis ossificatio ulterius processit ac mense praecedente. lta epiphyses et apo!Jhyses ossium cylindr-ico- rum maximam partem cartila~ineae indolis, articulatioues impert·ectac, ossa quam plurima quibusdam frustis ronstant :>erius in unum umtanuis. Ü.5 Lroutis , quod du-

c

²

(35)

plum est, per medium usque ad na- sum tenui cartilagine rohaeret. Os orri- pitis ex quatuor particulis cartil<~gine jnn- ctis. Ossa parietalia diploe et sulcis inlac:e sua interna destituuntur. H"atus inter hre~

matis tem ··orum ac spl10e110ideum os di- spa .. uit. Os sphoenoideum ex trihus ple- rumque constat r'rustis, basi cum proces- sihus tenuihus juncta, et duo'·us 1atera!i- hus. Os temporum tril,us quoque, atque annu:o memhrana tympani adn~;::ritur, ex petrosa parte eminet pror.essus stiloideu:', attameu cartila;;ineus. Os cribriforme duabus particulis osseis et quidem spongio- sis , atque lamina intermedia cartilaginea componitur. Connectuntur ossa cranii vin- culis cartilagineo membranaceis multum flexilihus et quam maxime distant, ubi ossa frontis et sincipitis concurrunt i. e.

fontanE'lla ma~na. Ossa maxillae superioris fi~ura adu!torum gaudent, in interiori in mento sutura adunata ohscure adparent ioramina quatuor; in utraque maxilla a!veo!i protuherant t'o!!icu!um mu- cosa materie reterlum, t•arius perJectum unum a terumve dentem ~erentes. Os hyoideum adltUc majorem partem carti'aŗ;;

neum iisdem, ex quibus in ac:iultis con-

..

(36)

87 stat p'lrtihus basi, cornubus duobus et dunhus gr:lfli .o"mihus, in quavis contine- tur grilnulum o ~seum. Vertehrae ex trihus adhn~ partihus mu'ta cartilagine co- f•aerentihus consistunt, a?ophises spinosae desm1t. Os sacrum in 5 vertehras di;;tin- ctum e:< muita cartilagine, os coccygis ex tr·ihus \'el quatuor trustis cartilagineis in

ŗ.arte interiori et media uno vel duo''US ]'unct!s osseis gaudentihus c0mponitur.

Sternum in tres vel plures divisum par- tPs im'ra et in mucrone rartilagineum est.

Partes ossis innominati laxis cartilagini- :t•us ad acetabu!um connectuntur, crista ilii quoque cartilaginea et regio tubel'is ossis isrhii et pubis. Acetahulum et am''o processus scapulae ejusdem sunt indolis, ipsamet lata parte ossea et tribus <tddita- mentis cartilagiueis constat, quae sens im ab illa ossea absumuntur in epiphyses a- hitura. Costae et cla\·iculae peri'ecte osseae extremis Cllrtilagineis exceptis. Os humeri, cubiti, rad ii, corpore osseo et ex- tr·emis in epiphyses mutatis constat. .Ex- cepto calcaneo et astragalo, 'fuae partem osseam habent, omnia carpi tarsique ossa adhuc cartilaginea. In extremitate inte-

r'ore omnium ossium extremitates in epi-

(37)

38

physes ve'!'sae. Ossa metacat'pi et meta-

tarsī ex trunco osseo ac cartilagineis ad- nt>scentiis uti dicta mox ossa fistulosa constant, id tamen discriminis est inter sin- gula, quod pollicis metatar.īli posterior ex- tremitHs jam in epiphysin mutata šit. Di- gitornm ordines pedis et manus respon- dent metatarso' in tertio ordine os incipit in extremo priore, omnium epiphyses cito cum truncis confluunt. Patella et ossicula sesamoidea ex integro cartilaginea.

Omnes sinus demum , tuberes, articulationes et epiphyses hoc mense perlecte evo- lutae cernuntur 5ā ).

§. 33.

Post nativitatem ad decimum quintum annum et ultra aur;-eri et perfici continuant, quod temporis spatium incrementum ossium complectitur. Attamen mutationes, quae contingunt non arctis adeo tempo-· J'Um intervallis conspicuae fiunt imo eo amplicra complectuntur, quo altius aetas procedit. Si quae dantur signa luculen- tiora et pluribus aetatis periodis constan-

SS) Krrl,ing lah. 3<). Hiclloo 1, e. 1ah. CI •t Cil. Qaood oinļula r>sa ~ide Albini in.,noe• offiam foeiU!.

(38)

3~j tin~ com·enientia, in mutationibua, quas

<lentes ex alveolis suis egressi et usu quo- tidiano subeunt, erunt quaerenda.

~- 3',.

Dt:>ntes, quorum ~ermina quinto jam mense post con~e~,turn videre lie et ( 6. 28) per aclpo.;itiuuem lamellarum ossearum ad extu.; 1tcrescentium, quo crassities radicum et amrlitudo cavitatis circa apicem iminuitur 5ti), perficiuntur. Hac radicum

prolon~atione gingivam penetrare cogun- tur atque integram corouam exporrigunt, cum eadem ratione mallilla non increscat.

l\Iateries vitrea quodam crystallisationis prucessu in pulp~ gelatinosa arta osseam obducit corunam.Praeter interiorem osseam et vitream sive adamantinam, quae duris- Bimn est, tnateriam omnis dens intus ca- naliculo periostio inve:,:tito et ab apice versus coronam ducto gaudct.

§. 35.

Ordo , quem dentes tum primarii, tum secundarii seu permanentes in erup-

S6) l/unru the nalarol bi.lorŗ ef rh• hamaa Teeah, delllsoh, Leip,.ig ¹;Bo. 4. 'i'ab. XII, fig. 7·

(39)

40

tione sua servare solent atque trituratio- nis phoenomena, quam crusta adamanti- na primum, dein ossea mate:-ies experitur, adcnratiorem aetatis deteT'minationem ad- rnittunt. Inter sextum et septimum mensem itaque dente!! incisores medii prius

m<~xillae inferioris, serius quidquam sn- pel"ior's J.roT'nmpunt. Eodem tempore ir.- cipit ossi ficatio f!entium secunrl<~riorum , qtHlT'Um rudirnenta in a!veolis foetus jam orta\-·o mense comparehant ( (). 3o ). Men- si',us octavo usque ad duodecimum inri- sores externi, dein molares primi emer- gunt.

~- 36.

An no secundo infantiae can ini primum inferiores, mox superiores et tandem molaT'es secundi in conspectum ve- niunt. Ossificatio molarium pennanentium huc anuo perficitur. Acies vero incisi\-·o- rum lacteorum tricuspirlata tritu jam rectilinea facta occurrit. - Tertio et quarto aetatis anno tenuis et transversa eaque flavicans linea ahrasam crustam ac ejus loco osseam suhstantiam prodiisse deno- tat. In caninis quo1ue cuspis obtusa et

(40)

rn

nc:ti flavicantis inclirium cirra finem quarti anni ohvenire solet. Eodem fere mndo et temnore abrarlitur dens primus molaris maxillae in1erioris.

Anno septimo e'ahuntur incisivi inferiores, ort11vo SIJfJerioreil iidem, sequun- turran;ni etmo'ares derimo usque ad duodecimum , post•{nam illorum particula de- tt·ita et fbwescens sensim latior evasit.

Sequitur mox illo"um occasum permanen- tiurn progerminatio ordine non multum

č!lieno; circa septimum nimirum incisores medii et molaris tertius , qui persistens est; se1·ius incisores externi, circa nonmn annum molaris f!rimus, secundus; serius raniuus utriusque maxillae et Iateris; quar-

t~ts molaris inter sextum et septimum os- silicari in alveolo incipit. Unrlecimo anno, uti secundo in lacteis, acies in secundariis fit rectilinea.

~- 38.

A decimo seŗ,timo ad vigesimum haec incisivorum acies transversa et tenui linea

(41)

notata ohvenit. Molaris quartus supra g-in- givam emergit; ultimo par quintum molarium , sed hoc non raro quidquam serius.

In caninorum corona conspicitur ohtusa cuspis punctum flavum gerens, simili hac tempore amho molares primi maxillae superioris et secundi inferioris, quos ob hi- nas cuspides bicuspidatos vocat lfunterlls, in externa cu5pide ofler•mt , in i11terna breviori id post trigesimum ad quadragesimum accidit. lnter quinquagesimum et sexagesimum puncta haec in semi!unares maculas augentur in annulum serius ccn- fluentes, cujus medium interstitium pla- gula crustae vitreae orcupat in senectute decrepita tandem eradenda.

6-

3g.

Corona reliquorum molarium in cus- pidihus suis, quarum tres, quatuor vel quinque notantur, obtunditur et totidem JJUnctula tlava exhihet, quod in tertio et quarto clente trigesimo et quadra~esimo,

serius in dente sapientiae i. e. quinto ma- tci·i manifestmn est. Puncta h<lec inter quinquagesimum et septuagesimum annum in latiorem quoqae pla.:;am extenduntur,

(42)

C:3 qnemadmorlum qnadragesimo punctum ahrasum caninorum jam in semilunarem maculam ahi\•it, quae increscit, quo plus cnl'Onae ahsumitur. lncisores vero se..:un- darii line:J.m fl<wicantem a \o·igesimo ad

qn:Jdt·a~esimum quintum continuo latiorem ol:'ernnt atque in pro\·ecta aetate loco aciei scinr!entis latam superficiem et ir-

re.~ulnrcr.l maculam monstrnnt ita, llt co-

ron1 nimirliam imo duas tertias partes ti·itu ::uniser1t āj).

~- 40.

l\lutationes quas caetera ossa in di- versis peri od is aetatis experiri solent, notahiliores hae suut: Primo anno os frontis, maxilla inferior et sphoenoideum cx.

ft·ustis suis coalitis unicum factum est, sutnrae formari incipiunt, superlicies interna ossium calvariae impressiones va- soruru et cerehri retinet, externa hinc inde a.c:pera evt~rlit. Septimo et octavo anno , partes ossium, quae epiphyses formant, scilicet extrema cylindricorum, hae ipsae

S;) I'rnlonJla OJ>"r. min, tom. Il, De clecremeato d.ntiarn corpnria huwani, et labul;un VIli.

··~

.,~.

(43)

pel'fectae sunt 5~). Epiphysis antel'iol' ossis metatarsi pollicis circa decimum jam ex toto cum trunco suo connexa est, ra- Jiquorum \'ero ad plenum incrementum us·-{ue ergo ad decimum octa\'Um E't vigesimum annum distinctae sunt, postea an- tem ex integro ossificatae a corvore separari amplius nequeunt.

Exacto anna vigesimo quinto t:,ndem crista cartilaginea os.sis il ii , apex ejusdem indolis processuum spinosorum vertebrarum lumbi et dorsi, atque infima pars scapulae quoque cartilaginosrt in os abeunt.

Ossa tu ne temporis acmen attige•·unt, ad quadragesimum aut quinquagesimum u.s- que parum mutantur, nisi quod crassiora hincinde fiant, sulci ac impressiones pro- fundiores, tuheres, proccssus et margines magis emineant, firmissima .(Jroinde hoc tempore existant.

58) Sreletua infaolio unioe Pl dimidii aani Pl paori •nao·

rum nOTeru inspice ia Cloe•elden Ooloogr~phio. wnd 17H. Cal.