Bu bağlamda çalışmanın temel amacı, UNESCO tarafından gastronomi kenti seçilen Gaziantep'in gastronomi kültürünün pazarlanmasında en çok kullanılan sosyal medya araçlarından biri olan Instagram'ın rolünü belirlemektir. SOSYAL MEDYA ve SOSYAL MEDYA PAZARLAMASI İnternetin yaygınlaşması ile birlikte çeşitli sosyal medya platformları ortaya çıkmıştır. Sosyal ve geleneksel medya arasındaki farkları ortaya koymada bazı özellikler ve yöntemler farklılık göstermektedir.
Sosyal Medyanın Ortaya Çıkışı
Sosyal medyanın zaman içinde gelişmesiyle birlikte işletmeler içinde daha ince bir iletişim aracı olarak kullanılan sosyal medya, günümüzde yepyeni bir ürün satış alanı olarak kullanılmaya başlanmıştır (Fırat, 2017, s.3). Tüm bu özellikler geçmişte farklı hizmetlerde tercih edilse de, sixdegrees.com tüm bunları bir araya getirerek Myspaca ve Facebook gibi sosyal medya sistemlerinin temel adımını atmıştır (Dirik, 2012, s.45). Anlamsal web olarak da kayıt altına alınan Web 3.0, kullanıcıların hayatını kolaylaştırmış, sosyal medya içeriklerinin farklı şekillerde ve uygulamalarda kullanılmasını sağlamıştır (Fırat, 2017, s.10).
Sosyal Medyanın Tanımı
Sosyal medya ve pazarlama arasındaki yakın ilişki, her geçen gün artan kullanıcı sayısı ile firmalar markalar sayesinde önemli bir pazar gücü haline gelmiştir. Sosyal medya, Web 2.0 özelliklerini taşıyan, kullanıcıların üretmesini, yeni içerik oluşturmasını, diğer kullanıcılarla paylaşımda bulunmasını sağlayan ve kullanıcılar arasındaki birliği güçlendiren platformlardır (Dönmez, 2018, s.138). İnsan hayatının her anını kapsayan ve kontrol eden sosyal medya, geleneksel medya süreçlerini de değiştirmektedir (Kahraman, 2014, s. 21).
Sosyal Medyanın Özellikleri
Kişiler hem kullanıcıları takip edebilmekte hem de sosyal medya platformlarında takip edilebilmektedir. Topluluk: Sosyal medya, toplulukların en yoğun şekilde oluşmasını ve etkili bir şekilde iletişim kurmasını sağlar. Tüm bu özelliklere baktığımızda sosyal medya ile geleneksel medya arasındaki farkları bize verdiği görülmektedir.
Sosyal Medya Araçları
13 yaşından büyük herkese sunduğu kullanımla artık “çevrenizdeki insanlarla bağ kurmanızı sağlayan sosyal program” olarak tanımlanıyor. 2008 yılında getirdiği bir diğer yenilik ise günümüzde kullanıcıların birbirleriyle iletişim kurmasını sağlayan sohbet fonksiyonu oldu ve yine dönemin müzisyen, oyuncu ya da şirketlerine herkese açık bir Facebook sayfası oluşturma imkanı verildi. Facebook Connect ile Facebook üzerinden farklı sitelere giriş yapılabilmesi sağlandığından sosyal ağlar üzerinden işlem yapmak pratiktir (Fırat, 2017, s.26).
Twitter, bazı karakterlerle sınırlı paylaşımlara sahip olsa da, esasen bazı siyasi ve sosyal durumlarda oynadığı başrol sayesinde en önemli sosyal medya araçları arasında yerini almıştır. Diğer sosyal medya araçlarında olduğu gibi fikir ve kanaatlerini diğer kullanıcılarla kolaylıkla paylaşabilmektedirler (Aktan & Koçyiğit, 2016, s. 67).
Tüm bu fonksiyonların kısacası fotoğraf ve videoları da beraberinde getirme olasılığı bağlamında hem operatörler hem de tüketiciler için önemi her geçen gün artan sosyal medya araçlarından biri haline gelmiştir. Instagram'ın kullanım kolaylığı ve geniş görsel yelpazesi, online alışveriş imkanı sunmaktadır. Tüm bu özellikler için Instagram'ı tercih eden işletmelerin varlığını artıran Instagram, işletmelerin kanalı etkin bir şekilde kullanabilmeleri için sürekli güncellemelerle bünyesine yeni özellikler eklemiştir.
Sosyal Medya Pazarlaması
Sosyal Medya Pazarlaması Hedefleri
Sosyal medya pazarlamasının hedeflerine ulaşmada planlama döngüsüne göre çalışması firmaların işini kolaylaştıracaktır (Fırat, 2017, s. 54). Tüketicileri anlamazlarsa ve yalnızca yanıt vermek için dinlerlerse, tüketici sorunlarına odaklanılmayacak ve marka politikası vakalarında sorunlar net bir şekilde anlaşılmayacaktır. Dinleme ve anlamada doğabilecek sorunlara çözüm bulunursa hem firmalar hem de tüketiciler memnun ayrılır ve karşılıklı güçlü ilişkiler kurulur.
Bu sayede firmalar sosyal medyada kendileri hakkında bahsedilen konularda öne çıkabilmektedirler (Fırat, 2017, s.55). Hedefleri belirleyin: Dinledikten ve gerekli verileri topladıktan sonra sosyal medya pazarlama stratejilerinin hedeflerini belirlemek gerekir. Araç seçimi: Sosyal ağların çeşitliliği nedeniyle sosyal medya pazarlamacısının atması gereken adım, stratejisine ve hedef kitlesine uygun sosyal medya araçlarını seçmektir (Fırat, 2017, s. 60).
Gözlem: Tüm bu sürecin şirket hedeflerine ulaşma yolunda güçlü adımlarla ilerlemesi için tüm aşamalar tamamlandıktan sonra yapılan çalışmalar gözlemlenir (Fırat, 2017, s.60).
Sosyal Medya Pazarlama Araçları
- Wiki
- Sosyal İmleme
- Bloglar
- İçerik Paylaşımı
Sosyal imleme, bireylerin bilgisayar gibi cihazlarında topladıkları yer imlerini internet ortamında etiketleyerek ve diğer kullanıcılarla paylaşarak kolaylıkla saklayabilmeleri temeline dayanan sosyal medya araçlarından biridir (Yiğit, 2011 , s.54). ). Ancak, 2003'te Delicious ve 2004'te Dig'in oluşturulmasıyla sosyal işaretleme siteleri popülerlik kazandı (Zaralle, 2010, s.103-105). Sosyal yer imi, web sitelerini beğenen ve kaydeden ve sık kullanılanlar düğmesine basarak kaydeden kullanıcılar tarafından yapılır.
Sosyal imleme sitelerindeki referanslar, etiket olarak tanımlanan ve bu etiketlerin bir araya gelmesiyle oluşan ve kullanıcıların ilgi alanlarına göre kendilerini ayırmalarına olanak sağlayan etiket bulutu kavramını oluşturmaktadır. Kısaca sosyal imleme sitelerinin kullanıcılarına favorilerini kaydetme, düzenleme ve paylaşma işlemlerini sağlayan hizmetlere sosyal imleme siteleri denir. Sosyal imleme siteleri ile aidiyet gösteren sayfalar geçmişe dayansa da sosyal imleme terimi ilk kez lezzetli ile karşımıza çıkmıştır (Kahraman, 2014, s. 39-40).
Kişisel web sayfalarının bütünleşmesi ve belirli bir düzende izlenebilme özelliği olarak ortaya çıkan içeriğin süreçlerini gösteren Blogger'ın sosyal medya için ilk ideal örnek olduğu söylenebilir. Blogların fayda alanlarının başında bilgi paylaşımı, yönetim, pazarlama iletişiminde alıcı ilişkileri, gazetecilik, iletişim, kendini ifade etme, pazarlama, kampanya oluşturma ve topluluk oluşturma gelmektedir (Güçdemir, 2017, s. 24). Sosyal medya platformları insanlara sınırlı kullanım dışında video, fotoğraf, çeşitli görseller gibi geniş bir kullanım alanı sunmaktadır.
Sosyal medya platformlarının çoğu içerik üretilmesine ve paylaşılmasına olanak sağlamakta ve gün geçtikçe özelliklerini geliştirmekte ve değiştirmektedir (Mavnacıoğlu, 2011, s.33).
UNESCO Gastronomi Şehirleri
UNESCO Yaratıcı Şehirler Ağı'na katılmak isteyen birçok şehir, yaratıcı sınıfları çekerek iyi bilinen bir şehir imajını tanıtmak, geliştirmek ve yaratmak için kıyasıya rekabet etti. Bu projelerin, üye şehirlerin yerel kalkınma hedefleri arasında kültür ve yaratıcılığa yer verdiği kamu, özel ve sivil toplum kuruluşlarıyla ortaklıklar kurarak şehrin yaratıcı potansiyelini gerçekleştirmesi bekleniyor. Yaratıcı Şehirler Ağı, şehirlerin yaratıcı endüstri sektörünün tercihlerine göre seçebilecekleri, yeteneklerini ve enerjilerini yönlendirecekleri yedi tema etrafında şekilleniyor.
Gastronomi dalının konu olarak tanımlanmasında diğer ağ konularından farklı olarak yerel mutfağın ulusal ve uluslararası platformlarda kültürel miras olarak korunması gerektiği vurgulanmaktadır (Akın ve Bostancı, 2017, s.111). Gastronomi, UNESCO Yaratıcı Şehirler Ağı kapsamında insanların yediği ve içtiği ürünlerle ilgili gıda bilgisini, kültürünü ve çalışmalarını tanımlamak için kullanılan bir terimdir. UNESCO Yaratıcı Şehirler Ağı tarafından gastronomi şehri olarak ülkelerin seçiminde tanımlanan kriterler aşağıdaki gibidir ("UNESCO Yaratıcı Şehirler", t.y.).
Şehirlerin kendi kriterlerinde belirtildiği gibi gastronomi şehri olarak kabul edilmesi, bu şehirlerin bu unvanı sonsuza kadar taşıyacakları anlamına gelmez. Gastronomi şehri olarak seçilen iller, gastronomi alanında sürdürülebilir bir şekilde gelişmek ve deneyimlerini daha da artırmak için fırsatlar sunmaktadır (Akın ve Bostancı, 2017, s. 114). UNESCO Yaratıcı Şehirler Ağı, üye izleme raporlarının yanı sıra gastronomi şehirlerinin değerlendirilmesi, faaliyetleri ve kapsamındaki temasına ilişkin bir rapor hazırladı.
UNESCO'nun Gastronomi Yaratıcı Şehirler tanımlamasının, her şehrin marka ve şehir görünürlüğünü artırdığı bilinmektedir ve Gastronomi Şehirlerinin birçok yöneticisi ile yapılan görüşmelerle bu durum geliştirilmiştir.
Gaziantep’in Tarihi ve Yöresel Yemekleri
- Gaziantep’in Tarihi
- Gaziantep’in Coğrafi Konumu ve İklimi
- Gaziantep’in Kültürel Yapısı
- Gaziantep Gastronomisi
- Gaziantep Yöresel Yemekleri
- UNESCO Süreci
İpek Yolu'nun bu güzergahtan geçmesi ve kesişen yollar üzerinde olması, Gaziantep'in ticari, kültürel ve sanatsal açıdan kalitesinin ve popülaritesinin günümüze kadar korunmasını sağlamıştır. Gaziantep'in doğusunda Şanlıurfa; batıda Osmaniye ve Hatay; Kuzeyde Kahramanmaraş; güneyde Suriye; Adıyaman'ın kuzeydoğusunda; Kilis'in güneybatısında yer alır. Kuzeyde ve batıda Toros Dağları'nın kıvrımlı kıvrımları ile güneyde Arap Yarımadası ovası arasında yer alan Gaziantep, çok geniş düzlük alanlara sahip değildir.
Akdeniz ve karasal iklimlerin karışımı olan Gaziantep'in batı kesimlerinde çoğunlukla Akdeniz iklimi, doğu kesimlerinde ise karasal iklim görülür. İlkbahar yağmuru, yaz güneşi ve sonbahar rüzgarı olmadan Gaziantep'te yetişen ürünler lezzetli olmuyor. Gaziantep'in önemli yol kavşakları üzerinde bulunmasının yanı sıra ticari açıdan da gelişmesi tarih boyunca ilim ve irfan bölgesi olmuştur.
Birçok kültüre ev sahipliği yapmasıyla bilinen Gaziantep, bölgesinde büyük tarımsal faaliyetlerin yapıldığı ve ticari yolların kesiştiği bir coğrafyada yer almaktadır. En özenli ve lezzetli yemeklerin Ramazan'ın başlamasına birkaç gün kala Gaziantep'te hazırlandığı bilinmektedir. Turistik bir cazibe merkezi olarak mutfak kültürüyle öne çıkan Gaziantep, sosyal medya aracılığıyla mutfak kültürünü pazarlamaya çalışıyor.
Bu nedenle gastronomide dünya şehirlerinden biri ilan edilen Gaziantep ile ilgili özellikle sosyal ağlarda yapılan paylaşımların, Gaziantep'in dünya gastronomi kenti olarak tanıtımında katkısının ne olduğunun belirlenmesi gerektiği düşünülmektedir. UNESCO tarafından, içerik ve sayıları.
Araştırmanın Amacı ve Kapsamı
Bu noktada işletmelerin odaklandığı konu, müşterilerini en az bir özellik açısından etkilemek ve ürünlerini satın alma niyeti oluşturmaktır. Öte yandan, işletmeler daha önce müşteri olan ve işletmeden başka mal ve/veya hizmet satın almış kişilerin yeniden satın alma niyetini etkilemeye çalışır. Bu amaçla işletmeler, ürünlerini ve işletmelerini tanıtmak, kampanyalar düzenlemek veya farkındalık yaratmak amacıyla sosyal medya araçlarını kullanarak müşterilerini satın almaya ikna ederler (Albayrak, 2020, s. 2185).
Araştırmanın Önemi
Araştırmanın Evren ve Örneklemi
Bu verilerden hareketle örneklem büyüklüğü 384 olarak belirlenmiş ve örneklem alınacak bireyler kolayda örnekleme yöntemi ile seçilmiştir. Hangi bireylerden örneklem alınacağını belirlemek için öncelikle araştırmacı tarafından Instagram'da Gaziantep mutfak kültürü ile ilgili sayfaların yöneticilerine ulaşılmış ve hazırlanan veri toplama aracını sayfalarında paylaşmaları istenmiştir.
Veri Toplama Yöntemi
Pilot Çalışma
Literatür Taraması
Eröz ve Doğdubay (2012) Turistik Ürün Seçiminde Sosyal Medyanın Rolü ve Etik İlişkisi başlıklı çalışmalarında, gelişen teknoloji ile birlikte internette Web 2.0 gibi uygulamalarla ortaya çıkan sosyal medya kavramının günümüzde giderek turizm işletmelerinin özellikle pazarlama işletmeleri alanında etkin olarak kullandığı bir platform. Bu çalışmada turizm sektörünü doğrudan ve dolaylı olarak etkileyen sosyal medyanın kullanımı araştırılmaya çalışılmıştır.
Hipotezler
Varsayımlar
Sınırlılıklar
Daha önce Gaziantep mutfağı hakkında bilgi almış olan Instagram kullanıcılarının, Gaziantep mutfağı hakkında daha önce bilgi almamış katılımcılara göre deneyimleri ile ilgili memnuniyetsizliklerini/şikâyetlerini daha fazla paylaştığı ve deneyimlerini daha fazla Instagram'da paylaştığı söylenebilir. Instagram'da katılımcıların Gaziantep mutfağına en çok önem verdikleri ana unsur Restoran Paylaşım Faktörüdür. Bu sonuçlara göre Instagram'da Gaziantep mutfağı ile ilgili paylaşımlarda bulunan restoranlar sosyal medya uzmanlarından profesyonel destek alarak Instagram hesaplarını daha profesyonel bir şekilde kullanabilirler.
Bu sonuçlara göre Instagram, Gaziantep mutfağı ile ilgili paylaşımların hem olumlu hem de olumsuz deneyimler yaşayabileceği mecralardan biridir. KIRMIZI H7: Katılımcıların Gaziantep mutfağı ile ilgili Instagram'da önem verdikleri unsurlar, Gaziantep mutfağı hakkında bilgi alma durumlarına göre farklılık göstermektedir.
