Maar daar knelt het schoentje: het is voor mensen met een beperking vaak niet zo eenvoudig om mee te doen. Ook vind je in deze handige brochure een aantal sportorganisaties die specifieke initiatieven opzetten voor mensen met een beperking of actief zijn op het vlak van ondersteuning. Kinderen en mensen met een klein postuur ondervinden bijvoorbeeld problemen doordat sommige voorzieningen te hoog zijn.
Welke drempels belemmeren sportparticipatie?
Stap per stap groeit in Vlaanderen het besef over het belang en de grote belevingswaarde van sport voor mensen met een beperking. Het uitgangspunt is dat personen met een beperking zelfstandig, net als iedereen, moeten kunnen gebruik- maken van de sportinfrastructuur. De studies tonen aan dat in de praktijk mensen met een beperking nog veel te weinig gebruik kunnen maken van de sportfaciliteiten en het bestaande aanbod.
Gelijke Kansen
Toegankelijkheid in de sport hangt af van twee beleidsdomeinen die hierrond nauw samenwerken: Gelijke Kansen en Sport.
Sport
In de regeling ondersteuning sportverenigingen zijn naast subsidies voor de basisuitvoering ook subsidies opgenomen voor de uitvoering van diverse keuzetaken (jeugdsport, topsport, sportkampen, prioriteringsbeleid). Verschillende sportverenigingen hebben alleen of in samenwerking met een van de gehandicaptensportverenigingen Recreas, Psylos of de Vlaamse Liga voor Gehandicaptensport projecten die de mogelijkheden voor gehandicapten om te sporten sterk vergroten. Een van de hoofddoelen is het aanpakken en wegnemen van belemmeringen voor participatie voor kansarme groepen zoals mensen die in armoede leven, gevangenen, mensen met een handicap en zieken, mensen met een etnisch-cultureel diverse achtergrond en gezinnen met jonge kinderen.
Ondersteuning om sportinfrastructuur toegankelijker te maken
Inhoudelijke en technische begeleiding door adviesbureaus toegankelijkheid
Als de eigenaar of beheerder een goed beeld wil over de toegankelijkheid van zijn accommodatie, kunnen de adviesbureaus ook de toegankelijkheid van een bestaand gebouw beoordelen. Het aanbieden van eenvormige en betrouwbare informatie over toegankelijkheid is een essentiële dienstverlening voor personen met een beperking. Al te veel staan in brochures labels zoals het rolstoelsymbool zonder dat de toegankelijkheid ook ter plekke werd geverifi eerd.
Bovendien wordt toegankelijkheid zo op verschillende manieren geïnterpreteerd, wat verwarrend is voor personen met een beperking. Hier vinden gebruikers informatie over de mate van toegankelijkheid van gebouwen, publieke ruimten en voorzieningen. Aan de hand van objectieve vragenlijsten meten zij de verschillende onderdelen die de toegankelijkheid bepalen, zoals de breedte van de deuren, de circulatieruimte, enzovoort.
Niet alleen de bereikbaarheid van de verschillende onderdelen van een gebouw is belangrijk, maar ook de onderlinge combinaties en meer specifiek de route die men moet volgen om ergens te komen. De knelpunten bevatten tips en aanbevelingen hoe met beperkte inspanning de bereikbaarheid van de sportaccommodaties verbeterd kan worden. Hierdoor ontstaat een genuanceerd beeld van de toegankelijkheid van het gebouw. plus): dit deel van de sporthuisvesting is zelfstandig toegankelijk; plus/minus): dit deel van de sportaccommodatie is met hulp toegankelijk; min): dit deel van de sportaccommodatie is niet voor iedereen toegankelijk.
Uitgangspunt is dat iemand zelfstandig, zonder hulp van anderen, de sportaccommodatie kan bereiken, betreden en gebruiken.
Subsidies voor toegankelijke sportinfrastructuur van de provincies
Deze investeringen moeten rechtstreeks verband houden met de opmerkingen van de vzw Bureau Toegankelijkheid naar aanleiding van door de provincie in 2002 en 2003 aangeboden doorzichten gemeentelijke zwembaden en sporthallen. De provinciale bijdrage bedraagt maximaal 50% van de kostprijs rekening gehouden met een maximum van 12.500 euro. De kosten die in aanmerking worden genomen voor subsidies zijn uitsluitend advies en beoordeling door de vzw Bureau Toegankelijkheid en de kosten van de werknemers.
Het Vlaams Sportinfrastructuurplan en toegankelijkheid
Ondersteuning om evenementen toegankelijk te maken
Intro maakt evenementen, muziekfestivals en sportevenementen toegankelijk voor mensen met een beperking, met speciale aandacht voor het organisatorische aspect van toegankelijkheid. Intro is ontstaan op verzoek van gehandicapten die evenementen wilden bijwonen en is ontstaan uit een organisatie van gehandicapten en voor gehandicapten. Intro ondersteunt een brede waaier aan sportevenementen zoals de Van Damme Memorial, wielerwedstrijden zoals de Ronde van Vlaanderen en Gent-Wevelgem, veldrijden, indoor sportevenementen zoals de Lotto.
De Zesdaagse en het tennistoernooi van Gaz de France, de interlands van de Rode Duivels, de finale van de voetbalbeker van België, enz. Waar bereikbaarheidsadvies over vaste infrastructuur nodig is, wordt ook wel gesproken over samenwerking op maat met een bereikbaarheidsadviesbureau. Mensen met en zonder beperking stimuleren om elkaar te ontmoeten in een ontspannen sfeer.
Ook het belang van een goed onthaal en het organiseren van assistentie komen erin aan bod. Het spreekt voor zich dat Intro tijd en energie investeert in de vorming en begeleiding van deze vrijwilligers. Vaak zit de vernieuwing in kleine zaken die evenementen een stuk toegankelijker maken voor personen met een handicap.
Ondersteuning van aanbodontwikkeling,
- BLOSO
- De provinciebesturen Gezamenlijk aanbod
De sportdienst van de provincie Antwerpen stelt ook een gratis brochure ter beschikking, de 'Sportwijzer 2007 voor personen met een handicap'. Deze folder wijst mensen met een beperking de weg naar de sportvereniging van hun keuze. In 2007 verscheen de brochure 'Sportmogelijkheden voor mensen met een beperking in Limburg' (vijfde druk).
Het eerste deel geeft inzicht in de structuur van G-sport in Limburg, met een korte geschiedenis en de samenstelling van de provinciale raad voor gehandicaptensport. De brochure bevat ook twee praktische kaarten van de provincie, waarop de sportmogelijkheden voor mensen met een lichamelijke en/of zintuiglijke beperking worden weergegeven. De provincie Oost-Vlaanderen voorziet ook subsidies voor projecten in de sportsector die gericht zijn op een bredere sportparticipatie van mensen met een handicap.
Ook hier is alle informatie over sportmogelijkheden in de provincie voor mensen met een beperking overzichtelijk bij elkaar gebracht via een brochure en een website. De provinciale sportdienst West-Vlaanderen heeft in samenwerking met de Vlaamse Liga voor Gehandicaptensport (VLG) en de Vlaamse Liga voor Paardensport (VLP) het promotieproject "Sportrijden voor gehandicapten" ontwikkeld. Met dit project wordt in acht West-Vlaamse regio's een permanent aanbod sportief rijden voor mensen met een handicap gelanceerd.
De lessen worden gegeven door een ervaren, gespecialiseerde docent met de nodige kwalificaties om met mensen met een handicap te werken.
De sportfederaties voor mensen met een beperking
PSYLOS VZW,
VLAAMSE FEDERATIE VOOR SPORT EN RECREATIE IN DE GEESTELIJKE GEZONDHEIDSZORG
Na een oriënterend gesprek met Psylos brachten ze hem in contact met een vrijwilliger bij. De vrijwilliger nam de man aanvankelijk mee, maar gaandeweg nam hij zelf het initiatief. Zo leerde hij de vrienden van de vrijwilliger kennen, kon hij weer genieten van de sport en verdween de sleur.
Samen gingen ze op zoek naar een tennispartner zodat hij weer kon tennissen. Volgens de patiënt zorgde de Pointer voor het nodige duwtje in de rug en werd de route uitgestippeld. De Vlaamse Liga Gehandicaptensport (VLG) ziet organisatorische integratie als een belangrijke stap naar een hogere participatiegraad van mensen met een handicap.
Volgens de VLG kan zo'n inclusieproject niet slagen zonder de steun van de bevoegde overheid15. De VLG en de deelnemende sportfederatie stellen dan een verenigingsondersteuner aan om de kwaliteit van de integratie te bewaken. De clubondersteuner wordt geraadpleegd bij de aankoop van aangepast sportmateriaal en is ook beschikbaar om naar best vermogen alle vragen over sporten voor personen met een handicap te beantwoorden.
Deze clubondersteuner is ook betrokken bij de voorbereiding en uitvoering van kennismakingsactiviteiten en het geven van nascholing op het gebied van sport voor mensen met een visuele of auditieve beperking.
RECREAS
- Signalisatie
- PLAATSEN VAN INFORMATIEBORDEN
- TOEPASSEN VAN LEESBARE INFORMATIE
- TOEPASSEN VAN PICTOGRAMMEN, LOGO’S, TEKENS, SYMBOLEN
- Informatieverlening
- BASISPRINCIPES OPMAAK VAN BROCHURES/FLYERS Vormgeving
- INFORMATIE IN EEN AANGEPAST FORMAAT Brochures in grootschrift
- VOORZIEN VAN INFORMATIE OVER DE TOEGANKELIJKHEID VAN DE ACCOMMODATIEC. EEN TOEGANKELIJKE WEBSITE
- Onthaal
Het is daarom noodzakelijk om rekening te houden met een aantal aandachtspunten die de kwaliteit en toegankelijkheid van de bewegwijzering kunnen verbeteren. Denk aan mensen met een visuele beperking, ouderen, mensen met een beperkte taalontwikkeling, mensen die een andere taal spreken, enzovoort. Mensen met een visuele beperking hebben toegang tot visuele informatie via hulpmiddelen (bijvoorbeeld een brailleleesregel); Personen met beperkte mobiliteit kunnen de nodige informatie raadplegen via hun eigen computer, enz.
Deze aandoening geldt vooral voor mensen met een visuele beperking, maar ook voor mensen met een gehoor-, motorische of verstandelijke beperking. Een toegankelijke website is echter een voorbeeld van inclusie: mensen met een handicap hebben toegang tot dezelfde informatie als iedereen. Bij het ontwikkelen van een nieuwe website kan rekening gehouden worden met een aantal toegankelijkheidsvoorwaarden:. gt; Het World Wide Web Consortium heeft een aantal standaarden ontwikkeld voor de toegankelijkheid van websites; Een overzicht van deze voorwaarden is te vinden op www.w3.org;. gt; de website laten beoordelen door een gerenommeerde organisatie zoals Anysurfer. zie de website www.anysurfer.be);
Dit keurmerk geeft mensen met een handicap die de website bezoeken de garantie dat de website toegankelijk is. Publieksgericht personeel van een sportaccommodatie kan zich onzeker voelen over hoe om te gaan met mensen met een beperking en wanneer en hoe hulp te bieden. Door ze de opleiding 'klantvriendelijk onthaal en omgaan met mensen met een beperking' te laten volgen, leren ze gepast te reageren.
Geef sporters en bezoekers altijd het gevoel dat ze welkom zijn.Voor personen met een visuele beperking is het bijvoorbeeld belangrijk dat ze aangesproken worden.
HET ACTIEPLAN PROVINCIEDOMEIN HALVE MAAN TE DIEST: DE RESULTATEN
Een architect van het Toegankelijkheidsbureau onderzocht ter plaatse de toegankelijkheid van alle activiteiten die worden aangeboden op het domein. Het onderzoek werd uitgevoerd vanuit het oogpunt van een bezoeker (dus zonder voorkennis of nuances die meestal verstrekt worden door de domeinverantwoordelijke). Zeer belangrijk voor de eigenaar van het domein was dat niet enkel vaststelllingen van knelpunten werden uitgevoerd maar dat per onderdeel ook oplossingen worden aangeboden.
Gezien de omvang van het project belichten we als voorbeeld de knelpunten van de zwemgerelateerde infrastructuur en de hierbij horende. Het Adviesbureau Toegankelijkheid kan meer dan alleen screenen en adviseren: het helpt ook bij het opstellen van een actieplan om accommodaties basistoegankelijk te maken. Zo heeft het Toegankelijkheidsbureau vzw voor het Provinciedomein Halve Maan te Diest een actieplan opgesteld.
Vervolgens werden de eerste contouren uitgetekend en werd gezamenlijk een eerste actieplan bepaald. Daarbij worden verschillende aspecten afgewogen, zoals de ernst en urgentie van het knelpunt, kostprijs en omvang van de werkzaamheden, planning van toekomstige werkzaamheden etc.
TOEGANKELIJKE DIENSTVERLENING IN HET ANTWERPSE SPORTPALEIS
INTRO EN ENTER
SLAAN DE HANDEN IN ELKAAR OM VOETBAL TOEGANKELIJK TE MAKEN
Vlaamse beleidsinstanties en organisaties
Domein Toegankelijkheid
Domein Sport
Adviesbureaus toegankelijkheid en provinciale diensten
Provincie Antwerpen
Provincie Limburg
Provincie Oost-Vlaanderen
Provincie West-Vlaanderen
Provincie Vlaams-Brabant
Sportdienst Vlaamse Gemeenschapscommissie
Organisaties voor een aangepast sportaanbod
Steunpunten van overheden
BIBLIOGRAFIE
Deze brochure kwam tot stand in opdracht van en met steun van de Vlaamse overheid Gelijke Kansen in Vlaanderen.
