Terson Dantas Fernandes
3, Vianney Reinaldo de Oliveira
3e Wardsson Lustrino Borges
41Universidade Federal Rural de Pernambuco, Unidade Acadêmica de Garanhuns, Av. do Bom Pastor, 55296-901,Garanhuns,
Pernambuco, Brasil. 2Departamento de Biologia, Universidade Federal do Ceará, Fortaleza, Ceará, Brasil. 3Universidade
Federal Rural do Semi-árido, Mossoró, Rio Grande do Norte, Brasil. 4Universidade Federal Rural do Rio de Janeiro, Seropédica, Rio de Janeiro, Brasil. *Autor para correspondência. E-mail: evmbio@gmail.com
! " #" " " ! " ! ! $
" ! # % & ! " ! ' " ( ) " *
! + * (, ! - ! * ! - ""
( " * " . ! / " " " ! ! 0 + ! 1 " !
" ! ! / ! *$ ! ( ! " ! ! ! " ( ! " !
/,* ! ,! ( " ! " ( " ! " ! ! % 2 ! ! & )" ,! ( "
( ! " ! #/ " ! 34 5 6 ( ( / ! ( " " !
* ! " 7 " ( ! " #" " # " ! /,* * ! " " " ( ! " 8
" ! " ! ! ! ( " " ( ! " "
( ! ! " ! ! (, ! " 9 " (, " &
*" ! ! ! ! " ! ! ! " ( ! " ! /,* " ! " " " ! " ( ( " ! "
! " # + * (, ! - " !
$% & $'& (" ) # * + " , - + . /(# 0 #)
1 )# ) 2 # # " " ( ( ! " 8 " "
: 8 " * " 8 & 8 " ' / ( ; :
* * ( ( + ! 8 ! !
( " * " " :8 8 ! " 8 " ! +
8 " ! " : " ! ! "" "" 8 ! " 8 / * " ( "
8 ! ( " : " (" % 2 ! ! & <8 ! ( " :
* ! " 34 5 6 ( " " " ! " ( = 7 " ( "
: 8 ( 8 / * ( " : * ! ( 8 8 (( " ( " "8 : ! ! ! !
: 8 8 ! 8 " ( " "8 : ! 8 8 8 ( ( ! " 9
( " " & ! " ! " 8 / * ( " ( " : *" ! 8 ! " ( " ( " " ! !
3#* / ) * ( ( + " !
) $ 3 34 5 6 ( 5 "
8 ! $ ! ! ""
! 8 " ! ! ! >
# ( ( " " " #" " "
( ! ( ? ? # (
" ! ! " " ! " "" " @
( 8 ! . ! ! ! * "
* + ! ! ! " "
#" " " ! " " ! " ! ! * " ( < " ! ( " . "
! * @" ! 1 " ! ( " ! & ! " * " ( " " ( ! " * +
( " ! ! " ( " * + ( ! ! A
" ( ! ! ( ! " . ! " " ! " ! " *" " - ( 1 " ! * + ! 3B% C% BC4A) 5
) & & ! " * " ( " " " " " D E ! ! (
! ! ! ?! ! 7 F 8 " " . ( " $ " " ( ( ! G
(81 " ! " ( ( !
(81 " ! * " ( " 3B% C% BC4A) 5 "" ! * + " ! ! " " !
! ! ! . " ( "
! " *" "
-" + " ! "
*" . ! ! "
( " " ! ! ! * !
B ( 3 95 . ( .
! ! ! ! " ! $ ?
G 79E ( " ! H *
" " " ! ( ! "" ? . ( " " " ! ! " !
( (
! " ! " ! $ . ( !
" *" "
-& " ( " - " ! ! " ( ! "
( ! ! ! (8 ! ! ! . ( ! !
! I "" " ( " ! " "
+ * (, ! - 3B'&5 .
8 ! " " ! " ! " # ( " ( " ; ! " ! " " ! "
! J # 8 " ! ( !
* ( $ " ! ( / ! 3KC44C (
G5 B'& ? ( ( $ !
! & @" ( " " " ?
. " ( ! ! ! # (
( " ( " ! #( 4 " ! * ? E ! " ! ! ! & B'& &
( ! " $ " ! " "" B'&
' " ( / ! ( " *" !
( / " ! " ( " " " " ! 0 L * (81 " ( 3A0&2%C ( 5 & "- ! ! *
! " "" /,* $
* ? ! " ! ? G F 8 J
( ! 8 " ! ! ! ! ! ! !
E - " ! *" ! " 3 %<C& ( 5 ( " " *? - * " !
! ! ! B'& 3 &<) (
= ')%2 ( D5
) ( ! % 2 ! ! & ? ( "" ! ' :8 3MN 5 " ? " . ! " " 1 " ( " ! ! " "
8 " " ! ?! (
! D 7O; ( ? ( (
?! ! GD ! ! ( ! G9 E
B " #" " ? "
" " " * " * "
#" " ! ( " ( " " -! " /,* " " ( ( ! ! ( .
@ + ! - 3A0&2%C = P %2 =
B %% C% ( 5 J " "" " ( 1 " " ! ! > " (8 ! " " " ! /,* ! . " ( !
! " ! ! ! /,* " " ? ! " > " ! ! " " ? " " ( 1 " ! " ( ! " ! ! " @" ! " "
! 1 " J ( ! ! !
! ! ! "# " ! ! (
! ( ! " " " ( ! " ) " "
! + * ( * ! ( "
$ ! ! ! " ! ( " (
" ( ! " " * " ! " " ! " (? " ( / ! ? ! " " #" " !
( ! " ! " ! " " ( ! ! " " " " "" ! ! " . " ! " ( ! ! " "
" " ( ( " " Q( " " ! " + ! " /,* " ! ! " " ! * ? " / " !
! / ,! ( " ( " " 3 )04C& (
= ;A & ( 5 (
! " #" " ( " (, " ? "" ! ! " " + R " ! " " ? Q ( ( * , " . - "" ( " "
" " "" " ( 1 " " ! * + "
3S 0 ( 5
) *$ ! " * (8 /
! " ! ! (, ! /,* " " " ( ! " ! ,! ( " ! ( " ! $ ( ! " ( " " ! " " # " ! " ! ! % 2 ! ! &
" " " ! " ( ( ! " # !
! ! / * ! $ ! G " "
" ! ; J " # " ! ( ! % ! " ; , ; * " ;
"" , & " " ( "
( / ! " ! ! ! ! !
" " " #! ! ! / " " " ( " " ! " " " ! "
4 * , ! ( C ! !
0 " ! ! B ! ( % ( ! ! " * " . " " ! ( ! ( "
J * ! " " ( ! " ! /,* ( / !
+ " ! " !
! ( " ( / ! " ! " " " " #! " ( !- ! " " ( "
! / 1 " ! ! + (
" ! " ! ! ! 4
( ! $ "
" " " ! ( ! " ( 3 E= "5 ! " " ! " " (
,+ ! ! 8 ! - 3 E= 5 ( ! " ! / / " " "" " " ( / !
" ! " " " " ," ! " ! " ! " ( " ( ! " " ,! ( " ! " "
#/ " ! ! " " ! "#(
( # ! + ! "
! " " " ( 8 ( ! ",! 3 E= 7 5 ( " " "" " ! " ( ! " ? (
! " " " ( / ! " ! 1 " ""? " ! ( T
3 + ! ( ! ( 5 ( / !
( ! ! " ( " ( "
* ! " 9O; ? ! (R "
. ! ! "
* ! " ? * ! (R " "
" ( " *" ! " ! ! ," ( . ? ! (R " " ( ! "
. ! " ! @ / (, "
" ( " ! " U ( ! ! ! " ! " (R " " ( ! " 3 ! "5= ! ( ! A
! ," " 3 ( ! ( ( !
! ! ! 5= ! " (R "= ! > ! "
(R " 3 5= * ! 3 ( 5=
-! (R 38 - 8 - 5=
3 ( ( 5 " - 3 "(Q !
5 V ! / ! ( " ?( ( " ( ! " " " "U . ! ! 3
5 * ! ( ! - @ ( ! ( . !
! ! ! " # ! ! (
( " ! ! 3" 5 *" ! (
! ! ! " (R " !
! (
! " ! ! " ! / (,
" / * ! ! ! " "
( / ! ( ( / ! " ( ! !
" " ( ! " ( ( 8 3 5=
" ( / ! (
? ! 0J2 30 : 8 ! 8 !5
! " " ( ! " ( / ! (
! ! J " ( " ( / !
& " " 3%)A4B 75
! " ,! ( " ( ! " + * ! " 7 " ( ! " #" " # " ! /,* I " " 79 " ( ! " ! " ( ( ! # ! ( ! % ! " 7 ! ; , G ! ; * " 9 !
; ! "" , ! &
" ; " ! ! ! (
! " " ( ! " " "
! ! A ! ! "
" (R ! ( * !
8 - ( "(Q ! B
*" ! " " ( ! " " #" " ! . ! ! ( " ! ! !
! / ! * 8 *
8 " ! (R " ! 8
( "" ! 3B 5
0 50 100 150 200 250 300
1 2 3
Á ci d a A lc al in a N e u tr a A m ar e la C re m e P u n ti fo rm e 1 1
,5 2 2,2 2,5 3 3,5
In te ir a Ir re gu la r P o u co M é d io M u it o H o m o gê n e a H e te ro gê n e a N ão t e m P o u ca M é d ia M u it a C ir cu la r Ir re gu la r O p ac a Tr an sl ú ci d a
TC (Dias) pH COR TAM TB QM AP ELAS FOR TRANS
N º d e is o la d o s
5 0 I " * ! " " ( ! " ! /,* * ! " ! ,! ( " ! ( " ! $ . @" #" " (, " ( ! " !
! " ! " 3<;5= ( ! A 3 A5= ! " (R " 3;)%5= 8 ! " (R " " ! ! "
3< 5= ! * ! 3<'5= . ! ! ! ! / ! 3V 5= - ! " (R " 3 J5= ( " ! ! ! 3 4 5= ! " (R "
"" " ! ! " * " " ( ! " ! " ( 3 D5 . * ( ! 7 " ( ! " ! /,* ! ,! ( " ! " ? " !
. ! E ! " " ( ! " (R " ? ! " ! " !
" / ! " " ! " ! I ! ( " " ( ! " . "
" " ! !
! ( " * ! " ! " " ( " ! " " ! ! ! ! ! "" "
! 1 " I " " ! /,* . ! ( "" " ( " " + " " " " ! " ( ! " ! " ! " . - " ! ! ! "
"
! " " ! " ! " ( ! " ?
" . ! /,* . ! (
" " ( #" !
- 3 4 & ( = KC44C
( 7= G5 ( " * (8 " $
! . /,* " ! " !
*? " / " ! ! / ,! ( " 3KA &2 ( D5 )" /,* " ! "
! " " " 1 " ! " " #" " " ? ! " * -$ . " " ( " @ " ! . " !
" ( " ( ( !
" ! Q ! . + ( "
. - " " ( " ! " 1 " " ! "
3 &<) ( D5 W ( 3 95
" ! " " ( ! " ! ! " ( " ! "
! ! " ! ! J * *" .
! ! " " - @ ( " ( ! ! * , " #" " . - " ! ( ! " @
! ! ! " ( !
. (. #" ! "
" ! " " . " " ( ! " ! ! (, ! " ( ! " ! /,* ( / ! " ? "
( ! " ( "
8 " ! " " " " " ! " ( " ! " ! ! & ! " * " (
*" ! ! > ! " ( ! " " ! 3 &<) ( D5 B ! ( 3 G5 " ( /,* ! " $ $ ? " "
! " ( ! K ! ! " ! !
J * " . E ! " " ( ! " !
" ! " " !
. E ! " " ( ! " ! K ! " " (
; " ! ! ! " * ! " ( ! " ( ( ! ( ! " " ( " " ( ! " *" " ( ! ! ! " ! ! ! " ( ! " " !
" ! " ( " ! ( / . ! " " ( ! " ! ! ( ( " "
! !- ! ! A !
! ( B *" !
. ! ! ! ! / ! 3B 5
% " ( ! " ! " ! ( / ! B !
( 3 G5 " . - ! /,*
! " ( ! "
( ! " " * " "" " " " ( /,* " ! " $ $ ?
" " ! " ( " ! K ! ! " ! ! J * ; " " ( ! " !
" " ! " ( ! " ! " ( " ! " ! ! % 2 ! ! & . " ( "
! " " ( ! " * " *" 1 " ? " / . " ( " " "
" ( ! " ! " ! !
5 0 I " * ! " " ( ! " ! /,* * ! " ! ,! ( " ! ( " ! $ . @" #" " (, " !
! " ! " 3<;5 ( ! A 3 A5 . ! ! ! ! / ! 3V 5 " ! ! ! " * ( (
& " " ! * ! " " ( ! " ! (R " " "= ! " " " ( ! " * ! " "
! ! * "
; 8 ( 3 5 " .
! ! " "
( ! "" ! ! " * -! /,* ! 1 " ! " " ! " ( (
! ! ( * ( ! ! ! "
?( ( " ! " " " " " " " "
* , " ! " ( " !
" " ! " ! * , " ' "
( 3 D5 *" !- !
! ! " ( ! " !
( + ! ! ! 1 " ! " ( "
! " ! ; ! * " (
; " ! ! " ! / (,
( * ! ! ! ! " ( ! ! "
" ( ! " J ( ( "
( "" ! " ! ! " #" " (, " ( ! " ! ( " " " ( ! " E ! " ( ! ! ( / !
" " ! C""
( ! Q( ( " * 1 " )" 7 " ( ! " ! " * # " G " (, " ! " " " "
! " 9 " # ( ! 9 E !
" ( ! ! ! ! ( ! ! " ! !
(, 3B 5
I ! G " ( ! " E
G D 9 99
;
5 0 I ! ! " ( ! ! " #! # ! ! ( 0J2 ! " " ( ! " " " ! " "
B ! " ( 3 *5 / " " " ! " * ( " " " !
( - ! + * (,
- *" ( ! " ! ! " " ( ! " / . ! ! " " "
" ( ! ! .
)" " ( # ! . ?
""# ( " ( " " " " " " ? " " ! ! " * ! (
( ! ! " ! ! (, ! ! 1 "
? " " ( ! " ! *? *" ! " ( 3 G5 )" " *" ( " " ? " " .
! " " ( ! " 9 E ! " ( ! ! ( "" !
(( ( 3 G5 ( ! ! " ! ! !
" ( ! " ! $ "
* ( ! " ," ! * + *"
. ? " ! ! . $ " ! "
! ! ( - ! " ! ! #
! " ! ! ! " ( ! " ! /,* & " " ! 7 " ( ! " !
! " 7 " (, " D E 3 5
" " ( ! ! "
! " " ( ! " " " ( ! ! ! " " " - "
K8 ( 3 D5 * " ( ! " !
! ! " 1 " ! ;8
*" ( ( " " ( ( " ! * "" ( G " ( ! " " ( ! !
)" " ! !
" ( ! " " ( ! ! " . ! ! " " ? " ( ! " "
- " ( / ! "" * ( ! ! ! " ? !
/ ! )" " ( ! " " ! " "
! ( . " ! " * (8
! " * + " ! ! ! $
( "" * " * (
! ( " ? *
( " ( @ " ( ! " " " ( " " (? !
" "" ! " ! -" ? " " ! " !
" ! ! " /,* "
" / . " ? ? #" & "" " ! " ! " > * " !
" ( ! " ! ! " ! " $ (
! " ( " " ( ! " ! ! " @"
! 1 " * " . ( "
! " " " $ . " 1 " ! ! " ( * + ( ! ! " ( ! !
)" " ( ! " * ! " " "
! ! ! (
)" " ( ! " ! ( ! ! " ! !
(, ! ( ! /,* ! "
! ! % 2 ! ! &
& *" ! ! ! ! " ! ! ! " ( ! " ! /,* " ! " " " ! " ( ( " ! "
! !! !
' <C < S = A0&2%C = ' %; 44) B
2 = B %% C% ; = &I C ; P * (
! " "
! * 8 8 + " * ! 8
" * 8 " ! " " ( - *
D 97 D
')%2 6 4 = &<) ; % = W PC % 2 % =
%0 S & M & 2 & ! ( + * (, !
- ! "" " ! ! " " "
! /,* " # % # )# ' 6 $ 7
D D
;A & 6 = B %C = <% 4C)<<) % =
JC< %I % = C ) % 0S) S 4 = ;A)0 S
B = ;A)0 T S = ' %%C) = J% ;)<< % =
44C)<< 2 & = J% &< S C = T)0&2 S J 6 =
S M J 8 " "
" * " " : 8 ( "U " ! (
" ! ( " " 8
$(( #) ) .# - * D
D7G D7D
;)0<C&A) A 4 ; = )4CP C% P = 4)P <)
= C A & = &BC) 2 J ( 8
! " 8 / * ' / ( ( ( " ("
( ! : 8 " * " $(( #) *
GD
B %& &I B = B %& &I % J =
A0&2%C ( ! " 8 / * 8
: ! $ F* " 8 " (
*( ( ! ' / ( # 80 $ (# 07
% # 9 D 9 97
B %& &I B = B %& &I % J =
A0&2%C 2 8 / ! "
8 / * " " 8 " ( *( ( ! 8
! : " # 80 $ (# 07
% # 9 9 *
B %% C% & = %B ) = ; %P 4A) ; =
% XS) % = Y = '0K <<C " " !
( ! $ #
$ D D
BC20 C% I) P ' = < B)%I & J =
I C%) % = &<) ; % ! ! *
! " ( 1 " "" H ?" $ ?
( "" ( ( " ( # % #
)# ' 6 ) 7 7 G
B% C< 4 % " " ! $ @ ( !
& - " ! * " " !
( ! $ # 0. $ .*
7 D 7 7 9
B% C% BC4A) B % (8 2 ? C U
B% C% BC4A) B % = 4C S = %C' C%) P V
3 ! 5 $ 9 # 4 +# :; ! 0( ' "#( U
* (, D
A0&2%C = P %2 < (
" & + ( " 8
" : 8 8 " " ' / ( 5 # ) ' (
# # " G G7
A0&2%C = B% &;AC&C S ; = ; J) % S =
2% A J A <8 +
" * 8 C U 6 %& % I =
& 6<)& 6 3 ! 5 2 # + <
0 0 #= + # *= # *= ) "# # .#
I ! 8 U " ! U 7
S 0 I ; = )% C% B = B4)% &<C&) 4
= %)I%C20 C I = )4CP C% 4 "
! ( * ! " 8 ! ( ! "
" " " ' / ( 6 " / # 80
$ (# 07 % # 7 9 DG DDG
%<C& 4 P = W PC % 2 % = % &2 4 B 6 =
%C' C%) S % = & P ; J = )%2 I) 4
' = %0 S & M & 2 ; * * ( (
+ : U "
(! 8 " ! ' / ( % * )
5# * + 9 G
44)&C % = )% C% B I = &)'% 2 %
= CV0 C% S ) ! 8
! " + * 8 ! (
: Z 34 5 : ( [ ! *
3 4 5 * + ! " (" !
8 * ( # % # )# ' 6 )
7G G
)04C& 4 = 0&CP = I% TB0 ' = ')CPC&
)& ; & ! ( ( " * * " 8
* " * ( "" J * 2 0 # 7 G97
79
%)A4B B S 2& > !( U ( + !
( ( " " " " & : T FU 0 " & : T F 7
4 & 4 = 4)2 & <A & J = % &2 % S &
= & C% 2 ! " ! ( "8 * :
" " " ( ! *( F ! :
% * ) 5# * + 7 7 DG 9
&<) ; % = < B)%I & J = B% C<
I B = PC C% C ' = )0<) = & P
; J = %0 S & M & 2 ! ! ! /,* "
" ( ! " ! " ( " ! & ! " ! ' " ( +
! & ! 3 4 5 $
# 0. $ .* D D
&<) ; % = < B)%I & J = & P ; J = %0&S & M & 2 = ')%2 6 4 = ' K %% % P = B% C< I I " ! ! ! /,* " / "
! ! ( ( " " " # % # )#
' 6 $ 7 7 7 G D
) % 4 4 = J % C% S J % = B %% C% J
= P 4 A = 4C = &I% I S ' =
)% C% B - R ! /,* "
" ( ! " ! " ! ! ! ( 1 " " ! (# "
!1 " 3 25 C \ # % # )# ' 6
) D 9 G
W PC % 2 % = %<C& 4 P = & P ; J =
%0 S & M & 2 ! 8 " " ! "
8 ! " * " * " "
: 8 / * ( % * ) 5# * +
D 7 9G 9
KA &2 6 < = T &2 S M = T0 & < T = KA)0 S
; 2 ! " ! 8 ( ! " 8 / *
: Z 34 5 6 ( [ % * )
5# * + 77 D
KC44C S = P 4C A MC % % = B% C% B % = & P ; J = %0 S & M & 2 "" "" :
8 / * ! " ; ! " & 8 " ' / (
% , ? 0 + - * 7 9 9D
7
KC44C S = P 4C;A MC % % = %0 S & M & 2 =
C ) % 0S) S 4 = B% C% B % = & P ;
J * : " "
; ! " (" # 80 $ (# 07 % #
7 9 9 9 G
!" #$$% & # #$$%
4 " U <8 " " "" ( ! " * ! ! 8 " 8 ; ; " * 4 " :8 8 " " ! " ! " *
