ΑΠΟΣΤΟΛΟΥ Λ - Νικος Ζαχαριαδης Η πορεια ενος ηγετη 1923-1949

U T O P I A K A I M N H M H A E Y T E P H S A Ü O E T O A O Y

NIKOI

ZAXAPIAAHI

H n o p t i a s v o q t i y e r r i , 1 9 2 3 - 1 9 4 9

E i o a y c o y r f : r iß P r O S AE O N TAPITH E

N ü c o s Z a x a p i d S r j s

H I I O P E I A ENOE H T E T H

A E T T E P H S A l I O S T O A O T

N u c o s Z a x a p i d 8 r ] s

H I I O P E I A E N O S H r E T H

1923-1949

E i s A r a r H Fuhpyos A. Aeovzapivrjs nAPAPTHMA Ke([xsva t t)c; KOMEn y ia t o v N(xo Za^apiäSr] AsoT^prjq A7io o t oAo ü : MIA AN0PQEHNH EIKONA

Ayvrj EiSeplSov

Ae t t e p h s Aü o s t o a o y :

Nixos ZaxapiMqs. H Ilopeia Hylrq 1923-1949

Copyright © 1998 ArNH Eiaeptaoy

Copyright © 2000 y i a tyjveXXyjvixyjyX w oaa Ek ao seis OlAISTOP

üpcDTY) exSooyj: Ioövto? 2000

'E psova: Mtiamiihs Tpammenos M opfpoXoyia: Kypiakoz Aoanauaahs Aiopßwosi?: Mapia Pammoy

Sroixeio0EOia - SeXi8o7coojoy|: noAm m o (tyjX. 38 26 558) ExrünwoY): A m m o s ehe

BißXioÖeoia: Poaoiioxaoe - HAionomos EnE

Ie to p iak a i Mn h m h / Ma p t t p ie e • 12

208 + VIII aa. (13,2x20,5 e x.)

ISBN 960-369-047-3

Ekaoseis Qiaietop - MnAMiras IVammenoe

© spiaroxX^ou? 31, 106 77 Athrjva, tyjX.: 38 18 457, fax: 38 19 167

ü e p ie x d p L e v a

rinproi: A . Aeontapiths: O Apxrpföq xoo K K E 11

EmßaXtöpevr] E w a y « ^ ... 21 1. To J-exJvrjpa... 27 2. H veoXaiforiXY) xai xoppaTixVj Spöor]

too N . ZaxapiaSrj ott]v nevxaexta 1924-1929. 33 3. H (ppai-iovicrcix^ 7iaXy| a ro KKE (1929-1931) . 51 4.

0

Nbco? ZoxapidSv)?

emTuxnpevo? TjyeTT]?

tou KKE (1931-1936)... 57 5. Ä7TÖ TT] ouXXt]i|)t] tou ZaxapidSy] tov Aöyou-

<7TO TOU 1936, (ä? TTJV EVOp^T) TT)? 9a<7lOTlXY|? eraBecnr]? evdvria ottjv EXXaSa... 67 6. H KaTOX^ xai to eapixö xivrjpa

tt]? Avt£otoot]? ... 77 7. H xaraoraoT] ottjv EXXaSa apioco? pera

tt] B ä p x i^ a ... 89 8. Aizö ttjv etkScvoöo tou ZaxapiaST) to 1945

ottjv EXXdöa 6? ttjv rprza tou Seurepou

a v r ä p - u x o u crco B lx a i - T p a ix y . o t o v A o y o o c r r o too 1949 ... 93 ü a p a p th m a : Ta Kstpsva rrjg K O M E II... 105 A rN H Eiaepiaoy: A e m ip r \ g A n o a r ö Ä o u . M ia Avdpcomvr] E ix ö va... 167 Ileptexöpsva

«Kavivas zixoios deös oxov KÖopo Sev vndpxei».

« ...Iliv x e oAÖKArjpa xpövia aSidKona (rjxovoa an? xovs npooxepydxesxov yxvrrijpatos avxoö va eepapjjuooxei rj anö- epaorj xrjs ipevxooAopeAeias rov 1957, va egezaoxei i} “ npo- ßoKaxöpiKT] ” Spdorj xov ZaxapidSrj Kai va geKadapioxei xo npooemiKÖ xov Ifixrjjjia. Aev id\pa xapia andvxrjorj. Töxe xovs eiSonoirjaa öxi xo (rjxrjpa da xo ^eKadapiaco pövos pov, nrjyaivovxas oxrjv EAAdSa va SiKaoxd). Töxe o xadivas da ißAene rcoios eivai o ZaxapidSrjs an’ xrj oxdorj nov da ’naipve anivavxi xov rj KapapavAintj SiKaioavvrj. K a i rcdAi Sev nijpa andvxrjorj. Töxe ioxeiAa xo yvcooxö ypdppa oxov eioayyeAia xrjs Adijvas. 0 KapapavArjs ap- nrjdrjxe va pe aiprjoei va yvpioaa oxrjv EAAdSa va Sixa- oxco. Töxe (ijxrjoa va p ’ aqrrjoovv va ndm oxrj ToAXia r) axrjv IxaAia, arC önov da ’ßpioxa xov xpöno va xazißco oxrjv EAAdSa. E andvxrjorj ifjxav öxi “ avxö Sev deorpeixai OKÖnipo ” xai oe ovvixeia £anoAvdrjKe evdvxtd jxov m i - vovpytos oxtxösxijs m o ßpcopeprjs ovKoqtavxias: IldAi npo- ßoKaxopas eivai o ZaxapidSrjs. Tiaxi; T i a x i n i v x e X p ö v i a ( rj x <i> a n ’ xrj q> p a g i o v i o x i K r j K A i x a v a p e S i K d o e i ; [ . . . ] Tiaxi; TiaxidiArjoa v ’ anoKaxaoxitjoco xrjv xiprj xov KKE Kai p a (i Kai xrj Sircrj pov xiprj. IIovos deös e*ei xo SiKaiaijia va xo apvrjdei avxö oxov m o xaneivö dvrjxö; K a v e v a s x i x o i o s d e ö s o x o v K Ö o p o S e v v n d p x * i ■ 'Exoi SinAa oxrj peydArj xpaymSia xov KKE, oa v Sopvqröpos xrjs, gezvAtye- xai Kai rj Siktj pov piKfxij npoomnadj xpayarSia!

N. ZaxapidSijs, 30.5.1962

Rclipyos A. Aiovrapirrjs

0 A P X H W S TOT KKE

«'HXOs an tou Nraxdou Ta auppaTonMy^ara».

Hannhs P its o s

XiXiorpoyouSiapevo*; x ai aSiarpiXovfoajra icrcopixö«; rpfivi]q tou K K E, o Nixo<; ZaxapidÖY]^, 27 xpövia p e- t ö tov xpayixö 0dvaTÖ tou,eljaxoXouOei va payvr]- t ^ e i x a i v a xevrp££ei t o evSiaipepov a ’ eva xoivö n o v airXwvcTai tcoXö 7repa a7rö exe£vo tgjv moribv tou Map£papoö-Aeviviapoo. AvxicpaTixYj Txpoawmxö- Tvjra tcoo a x ö p a Sev eyei peXe-crjOei öoo 0a e7tpe7te, XaTpeörrixe aXXa xat picnrj0Y]xe öao eXaxicrcoi peoa crro Ttayxöapio xoppouvicmxö KivYjpa. T a xopu<pa£a a o r d auvaiaOrjpaTa, tö o o a x p a ia x a i aXXTjXoau- yxpouöpeva, Ta ßX£7cei xavei^ a x ö p a x a i arjpepa pe- xa%6 twv EXXVjvwv xoppoovicrrwv. Oötc a oro i öptog ttou tov öpvrjaav a a 0eö, oöre exetvot tcou tov e£Sav oav tov SiaßoXo, 0a pnopeooov rcore va 7rpooeyy£- aouv xai va avaXöaoov Trjv aiviypaTixrj cpoaioyvG)- p (a too «N £ x o u ». T ia p ia TeTOta SöaxoXr) epy aaia, Xpeia^eTai ißöxpaipT] avripeTwmcnr) x ai peXerr) twv Siacpöpwv ipdoetov ty]i; i^uyj«; toö oXXotc 7cav{oxopou

ritipyo? A . Aeovxapi-n}<;

a p y r t f o ö t o u K K E, tco u 0a eßa<£ xeppa cmrj £corj t o u t o v A ö y o u o x o t o u 1 9 7 3 . T o x e ip o iX a io xr)<; p a x p a c ; TCOpeiat; t o u a v O p o im o u tc o u x o c p a x T r)p to rr]X £ a a v « n a i d i t o u S x ä A i v » , y o r ] - x e u e i a X X a x a i p TC E p ö e u e i e x e iv o v tc o u 0 a a v a x p ^ e i o r i g o e M S e g r q g yepdxY)<; S p a a r ) x a i e v r a o r j a x a S i o - S p o p (a < ; t o u . T a a v a p cp ia ß yjx Y jx a T C p o x e p rjp a x a a v a - p i y v o o v x a i p e r a x p a y i x d M d y j , x a i r a o r o t x d a e - X E i v a tc o u e x a v a v e v a v x ö a p o o X ö x X y jp o v a x o v a y a - T H ja e i p e tcö0o<; x a i v a x o v a x o A o u 0 r jo e i x u ip A a , a u y - X e o v x a i p e x o v u ix e p p e x p o e y w i a p ö x a i x t? a rc o c p a - aei<; x o u tc o u e ix a v x p a y ix e « ; a o v i n e ie g y i a a x o p a a X X a x a i y i a x o K ö p p a o X ö x X rjp o . O i peXexY]xö<; rr\g l o r o p i a g tc o u S e v S i a x a x e x o v x a i a rc ö a v x i - x o p p o u - v i a x i x a a i o O ^ p a x a x a t p TC o p o u v v a e x x i p o u v x a 0 e - x i x a o ir]p e ia y u p ig v a aTC O X pÖ 7rco uv x a a p v y jx ix a a -

tcö xyjv T C o X u x a p a x n i^cor) x o u , 0 a ß p e ö o ö v o i y o u p a p T C p o o x a a e p i a a i v i y p a x i x y j T C p o a w TC ix ö x rjx a tc o u TC p o x a X e i p e y a X a e p i o x r jp a x ix a . K t e i v a i y e y o v ö « ; ö - x i y i a x a v e v a v a X X o v S e v c r u p ß a iv e i a u x ö tc o u ß X e - TCoupe y i a x o v Z a x a p i a S T ) . M ö X i« ; S ^X a S V j ö X 0 e i a x o tpüx; x A tc o io v e o o r o i y z i o tcou x o v a t p o p a . x o e v S i a - cpepov x o u x o i v o ö e x S r ]X w v e x a i p e e p tp a v e a x a x o x p ö - tc o . K i u TC d p x e i p i a z fy ffq c rq y i ’ a u x ö x o ( p a i v ö p e v o : o «r ip o ia g r q g K e p x u p a ? x a i x o u N x a x a o u » x p a x o u - a e xic; T u y e ? x a i x a x X e iS i a x o u K K E a e e ^ a i p e x i x a x p i a ip e q TC epiöS ou«;. I I d p 0 T )x a v aTCOtp a a e ig tcou e x p o -

ß a v T C a p a a x ^ v io , urcapXEi. avapil*Y| y i y a v x w v vr\g S i e -

0vou<; tco A ix ix t|(;, Ö K iag x o u S x d A i v , x o u Airjprjxpöcp,

x o u T £ t o x A tc ., o x a e A Ä rjv tx d T C p d y p a x a , U T C d p x o u v

l o r o p i x i g o o v o p ih ie g x a i e n a c p ig x o u Z a x a p i a S Y ) p e

-0 Apxrjyög too KKE

pouviopoö.Ttoü av rjxav Sovaxöv v a eX0ouv axo cpco? -nj? Srjpoaiönjxai;, 0a rjpaaxav avayxaapevoi va a - vaÖecoprjaoupe TtoXXa a n ’ ö aa 7tiaxeuoupe.

AXXoi yiy£t£<; t o u K K E , öxav xobtoxe o i aovörjxe? xo ert^xpetpav, rjXöav axrjv EXXdcSa a n d xi? x^pe? xoo avaxoXtxoö aovaaraapou, piXrjaav, eScoaav auve- vxeu^ei?, z ln a v ö a a 7uaxeoav y ta Oexixa x a i y ia acpaApaxa, avacpep0rjxav as npöocona y ia va xou<g a n o ö o a o o v xaxrjyopie«; x a i eoOuve? rj — m o arca- via — va xoo? T ra tv ^ o o v s , xi E^rjyrjaav xr] Sixrj xoo? oxaarj rcavco as öaa ßapovav xrj po£pa auxou xou xÖ7roo. Aoxö 7t-x- exavav o M apxo? BacpeiaSrj?, o Mrjxoo? IlapxaaXiSrj^, o ©avaarj«; XaxJ$<;, o X a p i - Äao? OÄcopaxrj?, xi aXXoi 7toXXoi. 0 Zaxapiaörji; ö - pco?, 7too avapcpiaßrjxrjxa rjxav o U7r’ apiöpöv 1 p e - xa^u xcov «peydAcov» xoo K K E , Sev p7töpeae 7toxe va yopiaei axrjv E X X a S a , S e v x o v dcprjaav va piArjaei, o n o paSixa eßyaivav xcaioia xe£pevd xoo pe x&iou? xivSövoo? arcö xo paxpivö 2oupyxoöx,evw rj x p a y i- xrj aoxoxxovia xoo (7too rjxav TtoXixixrj 7tpa^rj x a i öxi exSrjAcoarj SeiAia?) peyaXwae xo puoxrjpio yöpco a n ö xo Kpöaw7tö xoo, IIoXö 7tepiaaöxepo, acpou xi auxrj a x ö p a rj öaxaxrj p oipata exSrjAcoarj S ia p a p x o - p£a<; xoo,rj xeXeuxa£a 7tpa^rj xoo Spapaxo? 7too 0o- pi^ei a px a ia xpaycoSia, Sev eyei cpcoxiaxei rtArjpco?. N a prjv xpoßöpaaxe — xo epcoxrjpa nou ßaaavi^ei öXouq, eivai: 0 ZaxapiaSrji; aoxoxxövrjae,rj «x o v a o - xo xxövrja av»;

Aev 7tpöxeixai y ia OTtepßoXixrj xaxorcocjjia, aXXa y ia oxd0piarj pe ([roxpö xpÖ7to xcov oxoixe£cov 7too e - Xoupe axa xepia p a ?. A7tö xrj p ia p e p ia,unäpxei ߣ- ß aia rj emaxoXrj xoo npoq xrj aö^oyö xoo PouXa K o o

riwpyoq A . Aeovxapirriq

xouAou xat npoq xo K ö p p a , öxt 0a Oeaet xeppa arrj i^coYj xou eav pexpi ty]v Iyj Aoyouaxou xou 1973 Sev xou etpepvav ot enCoYjpot <popet<; xou KKE Yj xou KKSE ypanxw^ ty] StaßeßatwaYj öxt Sev ßapövexat pe x a - pta a n ö xt<; xaxrjYopi&g nou xou aneStSav axo n a - peA0öv. Atöxt, tpuatxa, Sev xou rjaav apxexe? ot n po- cpoptxe<; 8taßeßaicoaei<;. 'HÖeAe entoYjpec; anocpdatiq. T a eine xat otov Kcoaxa AouAe nou rrqye va xov Set ex pepou<; xou XaptXaou OXcopaxY). 0 xeAeuxatoi; npoana0Yjae va enixüxEt pta evStapeoY) Xöoy] axo npößXYjpa ZaxaptaSYj. Tou npöxetve v a xov pexa- (pepouv a n ö xo paxptvö xat acptXöijevo Soupyxoöx ae pta avaxoAix^ npwxeuouaa, va cppovxtoet xyjv xXo- vtapevr] uyeta xou, v a napapeLvet oupßouAo«; ty]<; yj- yeaiat; xou K K E , xat oiy d -o iy d 0a ydpai^av xrjv n o - peta yia xo peAAov. AXXa Sev pnopoöaav va xou t- xavonotYjaouv xo atxYjpa yia exSooYj xauxöxYjxa«; n o- Xtxtxou npoatpuya. 0 ZaxaptaSYj^ <5pco<; Yjxav a x a - pnxo<;: Yj 0a txavonotouaav xou<; Stxou^ xou öpou?, yj 0a eOexe xeppa o x y) <^«rj xou.

H YjYEoCa xou KKE xat o Ko5axa<; AouA£<; einav öxt Sev niaxei^av axov exßtaapö xou /Exat, noXö a p - yöxepa paö ap e yia. xyj0Y)Xeia nou nepaae axo Xatpö xou o «NtxoXat N ixo X ö e »,ö n «c; xov yvtApi^av ot yet- -covzq xou. NtxoXae yia öaovq epevav a ro Eoupyxoux, evco ot apxe<; aa<paXetac; t y]<; neptoxn? ^ov xaxeypa- cpav arte; unYjpeataxe^ ava<pope<; xou<; a a v ... «a vx t- xetpevo»!

«Ext«; 27.2.1971 xo “ avxtxeipevo” ßy*jxe a n ö xo antxt xou axt<; 10 xo npcot, xat ept^e xa ax oun tSta», eypacpe öva? noAtxotpuAaxai; aiYjv avatpopaxoo npo<; xov SteuÖuvxYj xy]<; aaxovop(a<; xou Eoupyxoux.

0 ApxqYÖt; xou KKE

Kt £vco ÖXot raoTEÖoqie rcta öti ^spoups n&c; iz i- 0avs o Zaxocpia87|<;, pta yvtöcrarj Pw oISa i x ave pta SrjXcoarj tcou tcöxvcoos to poomrjpio yta tov E7ciXoyo tt)<; <^corj<; tou apxnyou tou K K E . H SieuSuvcpia twv Pwotxcäv KpaTtxcov Apxetwv N . ToptXiva, tcou ttjv avot^Yj tou 2000 ßpsOYjxs oty) ©EooaXovtxY], aicoxa- Xu4>e öti ot Ptooot AEN EXOYN AHMOEIOÜOIHEEI0- AA OEA AOOPOTN TON NIKO ZAXAPIAAH, xat xupi- cos T A NTOKOTMENTA H A TIS STN0HKES TOY 0 A - NATOYTOY!...

H ToptXtva eitce öti Ta vroxoupEvra yta xiq auv- 0iijx£^ tou 0avaTou tou «A vrixE tp svou» s/ouv Sta- ßaOptoTEt aq «axp ax; aTCÖppYjra», xat 8ev EJiiTps- TtETat Y) 7cpöaßaoYj Touq psxptc; örou aicoxapaxTY)pi- O T O Ö V ...

'E toi, to aivtypa raxpapivst xat Ta spwTY]pauxa tpouvriovouv. T o puatYjpto 8sv ißei axöpY] Xu0ei, xat öXot ot xoppouvtoTE^ a7catTOÖv 7cX£ov pta EtXtxpivyj aTcdtVTYjoYj oto Tspaorio Epcimjpa yta Ttg ouv0yjxe<; 0avÖETOu tou ZaxaptaSY]. 0 ptxpö«; xat ayaTCYjpevoi; tou yto«;, o S^cpYjq, 0a sXsys tcpöotpaTa orov o u v ra- xty] auTOu tou XEtpsvou: « 0 7taTEpa<; auTOXTÖvrjae tyjv 1y] Auyouorou 1973. Tov stxa Sei Xiyo Tcptv,TOV IOÖXlO TOU ETOU<; E X E tV O U . E(X0t TEXEtCOOEl OTO I l a V E

-KtOTYjpto ysppavtxYj <ptXoXoy(a,xat etxa tcocst p£ tyjv 7cpwTY| pou yuvaCxa, o ra t£Xyj Iouvtou. Metvaps p£- Xpt tk; 5 IouXtou. 'EjcpETcs va tpöyto öpax; yta to 81- 7cXwpa p ou .'O rav scpsuya, ßyVjXE i%u> xat ps e(8e. E to puaXö pou xaTi Yjp0e,ÖTt toto«; ^Tav yj TsXsuTala tpopa... Töte Vjrav kou pou £8uoe Ta 8öo yp dp p a- Ta, pta pepa 7cpiv <puy«, to sva yta tyj pYji^pa, xat to aXXo yta tyjv Ksvrpixyj ETCtTpornj to u KKSE. 0 u

riojpyoi; A. Aeo\naplTr\<;

p ap at nakaiöxepa ttouy)0eäe va axeiXet xaxt vxo- xoup£vxa, pou -ra efye pd(|j£i avap eaa ae Suo eooo- pouxa tcou (pöpeaa. Styjv EXXdSa xax&cpepa v a eX- 0w 7toXXd xpövia apyörepa, xo 1980.0 n a rip a q xoöq eixe npoeidonoivjoei öXouq. A v Sev tov cwpYjvav va Ttaei oxyjv EXXaSa, 9a auTOXTovoüae. T pe«; (popeq 7rpooTCa6Y)ae va (puyet. M ia (popa pe to auxoxiVYjxo, to xeipwva, pta dXXrj öxav eyco Yjpouv exei pe xo xa- paßt xat xov em aa av. K a t pta xptTYj pe to aepoTtXa- vo. 'Hxav m a anekiziopevoq. 'Oxav auxoxxövYjae, Vjpouv oty) BouXyapta. E£y£ epOet tj p ava pou exe£. Ma<; rorjpav xYjXetpwvo a n ö tyj M öoxa, xat etraxv öxt Yjxav appcoaroi;, yta va prjv avqaoxfiaoupe. 0 K<o- axa<; AouX£<; eixe naei arte; 24-25 IouX£ou. O 7iaxe- pa? iQeae 0epa xyj<; anoxaxäaxaariq xou. Aev fytvav Sexxot ot öpot xou yta oXXyj pta (popa. Auxoxxövrjae Xtyei; pepei; pexd,xYjv lrj Auyouoxou, axt^ 4 xo a n ö - y e u p a ...»

H SyjXwoyj öpax; xyj<; SteuOuvxpta«; xu v pwatxov apxetwv yevvd xti>pa U7C0(J>£ei;: Myjraoi; o Odvaxoq xou ZaxapiaSYj xpußet xairoto puaxixö,7tou Sev xo £pa- 0e rtoxe ouxe o yto<; x o u ;

07t(oaSYj7coxe yj i^iorj tou aXXoxe naviaxopoo YjyexYj xou KKE — Ö7t(o<; OYjpetwve euaxoxa xat o xotvtovto- Xdyo^ ITavayv]^ IlavayicoTÖTcouXoi;— StaOexet ÖXa xa oxotxe(ayta pta auvapnaaxtXYj puÖiaxopYjpaxiXYj a - vd7rXaorj: xoapoTtoXtxtapöi;, eiravaaxdaet<;, aStaxa- xxrj xpTQOY] tyj«; e^ouaiaq, epTcveuapeva tSavtxa, a - oxetpeuTYj yoYjxeta, auxoxetp£a xat Suo xYjSete«;, a - rcoxeXoSv peptxec; pövov t|«j(p£5£<; pta<; toxoptxY|(;

0 Apfflydc; t o u KKE

(pY\q tc o u ei^joe, x a i Siapöpipwae ae opiapeve<; n e p i- nTcSaei«;, T a peyaXa yeyo vö ra t o u eXXrjvixoö 20ou atw va.

IIp6nei va napaTrjpvjaoupe öti rj £wrj tou x w p ^ e- Tai xupiw«; ae Suo xeip&Xaia: to npiäro an ö to 1924 nou apx^ei ttj öpdtorj tou a a v c n c c fte ^ ia rla q e n a - vaaTOCTYj«; x a i pexpL to 1946, x a i t o Seörepo a n ö to rp a p p o pexpi to 0<xvaTÖ tou. E to npw to pöpo<; t] Spaor] tou e(vai avoSixrj x a i OeTtxrj. H axXrjprj tou SouXeidc.rj axTißioTixr) napävoprj Spdar),oi ify a n o - 8paaei<; nou axoXouörjaav io&pi0pe^ auXXqt|>ei<; to u , 0a anoreXeaouv t o ßa0po nou 0a anj0ei ae Xiyo rj poOoXoyixrj etxöva to u ayepwxou, ToXprjpou x a i a - noTeXeapaTixou aywvioTT), x a i 0 a yivei Tevixö«; TpappaTea«;, atpoö xoivrj rjrav rj napaSoxrj nw<; Sev pnopouoe dXXoq va xaraXdßei au rö to ai-£wpa. E n e- ßXrjOr] pe ttjv nionfj to u , p ia n(arr] 7iou rjrav ßeßairj, anöXurrj, cpavaTix^, aSidXXaxrrj, cpXoyeprj. K i Vjrav a x ö p a peraSoTiXYj x a i Srjpioupyixrj. Tov Yjpwa rqq Kepxupai; 0a napaSwaouv Ta öpyava tou M av iaS d - xrj arou? va££ xaTaxrrjT^. Autöv , nou pe to y p ä p p a tou eSwas to npw ro aaX m apa tou ayw va x a rd twv ipaaianov eniSpopiwv. MiXave noXXot yiaTO Seurepo yp d p p a tou, öti SrjOev avaipei t o npcoro. Aev to a - vaipeL AnXd pe to Seurepo y p a p p a axiaypaipet tov XapaxT^jpa tou noXöpou. F ia öXo to Sidarrjpa trj^ KaTOx^? 0a xa0e£ p£aa a ro cppixiaoTixö N ra x ao u , xai 0a tov aneXeu0ep(oaouv ot Euppaxoi. IloXXd xpö­ via apyÖTepa, ex0poi x a i «<p(Xoi» 0a apxi^av ttj Xa- anoXoyia: Ilto^ a<50r]xe o ZaxapidSrjt; a n ö to N r a - Xdou; Fiart Sev tov exreXeaav önwg tov TöXpav ,tov TpappaTÖa twv Teppavwv K oppouvtarw v;

1

ricopyoi; A. Aeovraptxrji;

AXXa xrjv £8ta XaarcoXoyta exxöi;euaav x ä n o io i xat xaxa xou Tp a p p a x £ a xou FaXXtxou K o p p o u vt-

0

x

1

x

06

Köppaxot;,TO U Zop£ M apae. 0 Zaxaptdörjq aTcdvrrjoe axt<; xaxrjyopte<; Xöyovxac;: «IIo X u jcpöaxu- yr\ pexatvtd. rtax£ Sev pe exxeXeaav; T ia xi Sev pe ptljave oxoix; tpoupvou«;; T t eJTp£7te v ’ arcavxi'jato ae xexote^ epwxrjaet«;; Se epwxr|aei<; tc o u Ttpoepxovxav aTcö Stxoö<; pac; av0pu7cou^, aTiö aycovtaxec;; 'EßaXa 0£pa OTO K K E E , eßaXa 0£pa oxo K ö p p a pa<; va e - peuvrjaouv xo ^rjxrjpa. E£raxv 0a pou a n a w rp o m .

A tu x v ttjo y ] öpw<; Sev Ttrjpa. E y w , e£pat xa Q a p öq...» Euxuxw^ öpco«; ßpe0rjxe xt evaq auxÖTm]^ pdpxui;, o BayyeXrji; üaTcavixo^, tc o u rjxav xt auxö<; axo Nxa- Xdou, eTce^rjae xat ßeßatoae yta xo jcöao ßoTj0rjae xoui; 'EXXrjve<; xpaxoupevoui; o ZaxaptaSrj*;, xat axo xeXo<; tcwi^ xov pavxpwaav pai^t pe aXXou; xoppou- vtoxe*; ifyo a%6 xo Nxaxaou y ta va xou<; ^exavouv, otXXa xeXtxa yXöxwaav eixetSVj etxe ep0et rj xaxap- peuarj. T a auppctxtxdaepOTcXöcva ßopßapSii^av pöpa- vuxxa, xat

01

va^t etxav xaaet xo rj0txö xou*;. H ext- axpocprj xou ZaxaptdSrj axrjv A0rjva, xo 1945, rjxav aTco0euxtxrj. Bptaxöxav axo a7töyeto xrj<; Söi-a<; xou. H aupa trj<; eapixrj; Avx£oxacnfj<; Sev etxe oßrjoet, n a - pa xrjv rjxxa xou Aexepßprj. YTrdpxet TO «a y x a O t» xrj«g araxpaSexxrj«; a-noxripu^qq xou IIpwxoxaTcexdvtou xou EAAE, xou 'Aprj BeXooxtwxrj. AXXa rj TüoXtxixrj xou ZaxaptaSrj a ’ auxrj xrjv 7teptoSo e£vat vouvexfc. T a dp0pa xou tcou Srjpoateöxrjxav axo Pi^ooTcaorrj pap- xupouv xo yeyovö«;. Zrjxouae y ta xo KKE £arj pexa- Xe£ptorj, opaXöxrjxa, xeppaxtapö xrj<; xpopoxpaxia*; xrj«; AeEpä*;. A x ö p a xat rj 0ewp£a xou xwv «S u o tcö-

0 Apfflyog xoo KKE

ÖLTtXwpaTixr) ypapprj 7100 in p t n t va axoXouO^aei yj EXXaSa yta va avaaüyxpOTY]0£i. To Xa0o<; tyj<; a7to- yfic, anö ti<; exXoyeig to o 1946 Ssv Vjrav pövo Sixö tou , aXXa xopicoq to ßapot; o ’ aoröv öneipre. Are ’ e- x d xai 7iepa, to Seorepo av rap rixo xat yj ttoXitixyj Ttpocxpoyia arcoTsXoöv |exwpiaTÖ xeqxxXaio 7too Xpeia^etai pe0o8ixyj avdXoörj, y i a d Ta SeSopeva xai xo oxyjvixö aXXa^oov. K i 07tdpx,ouv 7t oXXa TpcoTÖ xai a/zxixä. pe tt) oracrirj toü a7tevavri axooc; aovrpöfpout; to o , aXXd x a i ctcyjv avriperdwciOY) x a i otk; ayiaeic, too pe ti<; vopipe? Sovapeii; tyj<; Apiarepat; evrö<; too eXXrjvixou ychpou.

TeXeuTaia oaxTtVj xivrjoYj to o , y; enaeprj x a i yj o o - vepyaaia to o pe tov rew pyio KaprdXY) yöpw o r a 1954,y ia SrjpoxpaTixö peT07to cmjv EXXdSa.

H

7töppeio<;

vixrj t o o cttyjv

TaaxevSYj,TO

1955,

Sev

0a p7topeaei

v ’

avaxö(Jjei

t y jv

Ttopeta 7too oSYjyoöae

7tia

(tty jv

7rrwoYj

t o o . H

a7toxa0Y)X&)OYj

0a

£7tixop(o-

0e(

xai TU7tixd pe

t y jv

7tepi<pYjpYj

6yj

OXopöXeia

t o o

Maprtoo

1956. A n ö t o

arjpeto aorö, ijextvaei o Spö-

poq

npog ti<;

e£-op£e<; orig 7tay&)peve<; axaveig exTa-

oeig.

0 YjyerYjg, yta t o v 07to£o o ridwYjg P (t o o<; 0 a e - ypa<pe öri <<HX0e a7t ’ t o o NTaxdoo Ta aoppaT07tXey- p a T a » , «O n tog epxeTai o YjXtog a n ’ t y j v nöpxa ty j«; v ö ^ ta s », 0a avatpepörav — dyvwcrtog nia p£Ta|ü a - yvw oruv— , axo paxpivö SoopyxoÖT,oav «a v rix e i- p e v o »...

nfipros A. Aeontapiths

EizißaÄAöpLevr) Ewaymyr)

T

O 1973, yepaap evoc;, appcoaxo«; xat, oyedov

nPOTO

AEKAHMEPO

TOT ArrOTSTOT TOY

XYjopovYjpevot;, x e ö a iv e « x a x o o » cm) S o - ßisxLxr) 'Evcooy) o N ix o q Za/aptaSr]«;. Tyj axexixYj e(ÖT)OY) tv) p ex eöw ae x p w x a t o B B C. T c rc e p a , pe p ia axeyvY) x a i aovoxxixY) vqc, avaxotvcooY], ty] pexeöcoae x a i yj KE x o o K K E (eSpoxepixoö) a x ö x o a x a ö p ö ty)<; « H Owvy) xy)c; A X ^ O etaq ». A x ö xo aXXo xprjpa x o o K K E 8ev utoip^e , co<; x a OYjpe- p a * p ia o x o ia S Y jx o x e avaxoivcooY) r\ o xöX io. AXXwoxe o i8io<; o Nixo<; Zaxapi&SY)<; 8ev r[uav x i a o ö xe x a v peXoq x o o K ö p p a x o t;.

* T o x e ip e v o a u x ö x o u A . A x o a x ö X o o y p ä (p v q x e

X iye q p ö v o eß 8opö8e<; a x ö xyjv a v a x o iv w o r ) x o o 0 a v a - x o o x o o N i x o o Z a x a p ia Ö Y ) ( S . x . E . ) .

Aem6pTi<; AnoaröXov: Nixoq ZaxocpiäSrjg

A n ' tyjv uXeupot, mxXi, t o ü eXXyjvixoü a c m - x o u T u 7 to u ,to y e y o v ö ; Sev ayvoYj0Yjxe crcov iSio ß a O p ö . AYjpooieurrjxav p e p ix a povöcrcYjXa yj Ö i- otyjXoc , 7cou T a xapaxTYjpt^e ö p to ; e ite p ia (ptyjvyj a v e x S o T o X o y fa , eite p i a tcoXitixyj p ia aX X o S o - fya (7repi7tTtooYj, 7T.X-, © . n aT raxio varavrC vo u ). 'O X a a o T a Sev acpYjvav x a v ö v a Ttepiöcopto y i a a ro ix e iw S e i; ercoixoSopYjTixe; ax£<jjei; x a i S i- S a y p a T a o x s t ix a p s to v dv0pW7ro N ix o Z a x a - piaSrj.TY] SpaoYj tyj; tcoXitixyj; opyotvioarj; pe tyjv orcoia a u v ra u ria e öXrj t o ü tyj £coyj ,tyjv etcoxyj t o ü . T e X o ;, raxpapevei ayvcocrro, 7ipo; t o rcapöv, to 7cco; SexiYjxav aoTÖv t o 0avaTO o i x^X iaSe; a y c o v ia re ; tyj; £XXy|vixyj; A p i a r e p a ; .

T i a v a xaT aT o raato to v avayvcoorrj a x eT ix a pe T a öcra 0 ’ axoXou0Y]aouv, 0 a avacpepco a r o OYjpeio aoTÖ ö t i y v w p ia a T rp o a a m x d t o v N ix o ZaxapiaÖ Yj X iy e ; p ö v o Yjp£pe; peTÖ t o v 7ipcoTO e p xo p ö t o ü cttyjv E X X aS a, t o v Mono to u 1924. E ixe epöei a7tö tyj ZoßieTixYj'Evwovj, Ö7tou o n o o - 5a£e a r o K o p p o u v ia u x ö IlaveTtKrnjpio K o o T ß , y i a v a e p y a a re t crct^ y p a p p e ; tyj«; x o p p o u v io r i- xyj; v e o X a ta ; tyj; x ^ p a ; p a ; . 'Htocv t ö t e v e o - X a to ;, e ix o o ie v ö ; etcov.

S u v S e ö p o u v , Xoitcöv, p a ^ i t o o eSco x a i tcevyj- v r a x p ö v ia , x i a u T Ö ; o o ö v S e o p o ;, t ö o o e r a ; y p a p p e ; tt) ; xop p o ovicraxY ]; veoXata«; ö o o x i apy Ö T ep a c r a ; y p a p p e ; t o ü K ö p p a T o ; , UTUjp^e, <o; T a t eXyjt o u 1934, öx av pe ou v eX aß av , a p x e

-H Ilopeia evöq -Hyerr]

xa oxevö^. 2e opiopeve<; nepinxt&oei^ o auvöe-

opö<; pa<; auxö«; rjxav xaOrjpepivöc; xai, 6a pno-

poöoa va rcw, qnAixö«;. Anö xa xeArj öp«<; xoo

1934 x<opi£oupe. O x«piopö<; aoxö<;, anoxeAe-

opa xrj«; ouXArjiJ;^ poo xai, oxrj ouvexeia, xrj«;

oöAArj<J>rj<; xou N. ZaxapiaSrj, A£ye<; rjpepeq pexa

xrjv eyxa0£8poorj xrjq xexapxo-auyouaxiavrjq po-

vapxocpaoioxixrjc; 8ixxaxopta<; xoo 1936, auve-

Xicrcvjxe em £vxexa xpövia — «gxrj oxiyprj, 8rj-

Aaörj, nou o N. ZaxapiaSrj i; £avayupi£ei oxrjv

EXXaSa, pexdc xrjv aneXeuOeptoorj xou a n ’ xo

yeppavixö cpaoioxixö oxpaxöneSo xou Nxaxa­

ou (önou xpaxtöxav a n ’ xo 1941) xov Maio xou

1945.

Töxe ipxvaßAenöpaoxe. 'E x« pa$ xou noXu-

cope<; ouvavxrjoEi<;, oxig

o n o iz q

xou exOexto

xi<;

napaxrjpyjoEK; pou axextxa ps xrj Spaorj xou

Köppaxog, anö xrjv £vap£rj xup{<o<; xou eOvixo-

aneXeu0spMxixou xivrjpaxo«; xoo EAM, xa0wq

xai xi^ Sia<pwv£e<; pou pe xrjv rjyeoia xou Köp-

paxoq oxa

ypövia

auxa (1941-1945) — 8ia<j>&>-

v£e<; yupto anö xo xapaxxrjpa xou EAM, xrj oxa-

07] xou K K E

anfvavxi oxou«; ouppaxou«; xou oxo

EAM, oxexixa pe xo Aißavo, xrjv Ka^pxa, xrj

oüyxpooorj xou Aex£pßprj xAn. Ti<; 8ia<pcovie<;

pou auxe<;, pou ^rjxaei va xou xiq Swow xai ypa-

nxa. To xavto, xai xo anoxeAsopa rjxav va pe

xaXeoei xai va pou ava0eaet xrjv uneu0uvöxrjxa

xrj<; SiatpwxiOY]«; xou Köppaxog co<g xo 7o

Aeox£pY|<; AmxrcöXou: Nixog Zaxapukdrjg

Spio xou,

t c o u

0a ouyxaAoövxav ouvxo p a .

T y j

0ECTT)

aUTYJ TYJV Y-OTzlyt 0£ x a

TÖTE

O riaVVYjg Zeu-

yo$,

t c o u

Yjxav peXoi; xou n r xrjtg KE xou K KE.

Mexpi

xyj

axiypyj exEtvrj, e y o Sev zb/a x a p ia u-

TxeuOuvYj xoppaxixYj OeoYj, ei-o a7iö

e x e iv y j

xou

p^Xoug xou Tpaipeiou

xyj<;

Kevxpixife Aiatpoxi-

oyj<;

xou Köppaxoc;,

SyjXocSyj

evö<; ßoYjOyjxixou op-

yavou

x y ji;

KE xou K K E .

T y j v ava0eoYj a o r q qxyjc; o7ceu0ovöxYjxa<; o ’ e - p e v a , a ’ e v a a7xXö peXog xou K ö p p a x o c , Sev p7rop oöoa Ttapa v a x y jv ep p rjveu oo o<; eyxpioYj x o v aTcöiJjecov p ou y i a xyj Spdayj xou K ö p p a x o «; o x a x p ö v ia 1941-1945. Ti<; iSie«; auxe<;

anöt\)zi<;,

pexal-6 x o v O 7toiov x a i y i a xyj ouyxpouoYj xou AexepßpYj, n o o d y a e x O fo e i ypa7rxd x a i 7cpo- cpopixa o x o v ZaxapiaSY),xi<; e£e0eoa x ö o o o x y jv

xpoouveS piaxYj ouvSidoxeipYj xrj<g A0Yjva<;, ö o o x a i o x o 7o E oveS p to (O x x o ß p io i; 1945), Ö7xou aveX u o a eupuxepa xt<; aTcocJjei<; p ou y i a TcoXXa ^yjxYjpaxa xou KtvYjpaxoi;. M e v o , öpo<;, x a x a -

t c A y jx x o i;. 0 i8io<; o ZaxapidSyj^,7cou etxe Sexxei xi«; oc7iö()j£i<; auxe<;,xi<; xaxaT toX epa, x a x a xpd- Tto a p x e x a ß ia io ,o x iq avx£axoixe<; oy.ikieq xou.

M e x a axcö x o 7o E u veS p io, T ca p a p evo anXd peXo<; x y]<; KevxpixYj<; AiatpoxioYj<;. N e a S ia ip o - v ia p ou p e x o v N . Z a xa p ia S yj o Y jp eio v ex a i x a x a x k; Tcapapove«; x o v e x X o y o v xou MapxYj xou 1946. E ip a i avxt0exo<; p e x y j v axöcpaoYj y i a x y jv

H Ilopela tvö<; H y in j

CTU^TTjcrr] pe xov ZaxaptdÖYj yupa a-rco xo 0epa

auxö. 0 q>ößo<g dpa«; xav xapaxxrjpiapav poo

crcepef

t o

öappo«; va öeaco

x tj

8iacpwv£a poo au-

xr| avoixtd.Tcpaypa

t c o u

öcpeiAa ucrcdoo va TCpa-

£ a .

K E 4» A A A I O I I P Q T O

T o ^ a d v K jjm

O

NlKOS ZAXAPIAAHS FBNNH0HKE STHN AAPIANOT-noXyj ort <; 2 7 .4 .1903.1 0 n o a ip a q t o u I l a - vayicätT]^ x a r a y o x a v a n d xrj PoöpeXrj, i - ßyaX e öpco«; anrjv üöXy] ty] MsydXyj t o u Tevou*; SxoXiq. Sty]v apxrj öouXstJje («x; xanv£pydxY]<; x a t oe ou veyzia o a v undXXY]Xo<; n p a y p a x o y v c o p o

-1. T a xaOapa ßioypatptxd axoixeia Ta naipvoupe anö t o dpöpo t o u K . Kapayiwpyr] ps xixXo : «M eptxa ßioypacptxa axoixeia xou N . ZaxaptdSvj», nou öripo- oiEuxrjxe oxo tpuXXo xou Noepßptou xou 1946 rr\q K o p - pooviarixrjq Emdeobprjoriq pe ty)V suxaip(a rr\q aopnXrj- pwoYjig 15 xpövtov anö tyjv avaXy]i|>Y] tyji; riytoiaq xou K K E anö xov Nixo ZayopiaSr] xov Nodpßprj xou 1931. 0 ZaxaptaSYji; omfjpi-e xöxe aöpipcovo«; pe xa ßioypacpi- xd axoixeia nou eScooe y i ’ auxöv o K . Kapayiwpyr]«; oxo m o ndvto dpÖpo xou.

Aeuxeprjq Aizocnökoü: Nixog ZaxapidSrjg

vaq

xanvou oxo yaÄXixö povontoXio xanvou

oxrjv Toupxia (Pe^t). Exrjv exatpeia auxrj epya-

i^exai,

pe

ouvcyziq

pexa0eoei<;,

xyj

SiaXuorj xrjq

oxa 1926-27, onöxav £pxexat xai eyxaOioxaxai

oxrjv EXXaSa. H prjxepa xou, Epaxw üpcoxona-

rca, i^ouae axa 'ASava xrj<; Mixpaq

Aolaq,

önou

xrj yvcoptoe,

u>q

undXArjXo^

vqq

Pe£i, o naxepa«;

xou xai xrjv navxpeuxrjxe oxa 1899.

An6yvr]öav

xeooepa naiSia, Suo SiSupet; xöpe<;, xov Nixo,

xi eneixa axöprj eva ayöpi.

Exa 1905 o naxepac; xou pexaxiöexai oxa

Exöma xyjq MaxeSov£a<;, önou £ei pe Tyjv oixo-

yeveia xou

tiq

xou<; BaXxavixou^ üoXepou^. E-

xei o N. ZaxapiaSyj<; npioxonyjyaivei oxo

ayp-

Xeiö xrjc; eXXrjvixife xoivöxrjxa<;. Oi

izpdneq

£wrj-

pe<; evxuncooeu; xou oav naiSiou anö xo nepi-

ßaXXov xou npoepxovxai anö «xov evonXo xai

e^ovxwxixö aycova rcou exavav xa xpövia exei-

va oi MaxeSöve«;, 'EXXrjvec;, BouXyapoi, Sepßoi

xai AXßavoi, evavxiov xiov Toöpxcov xai ouva-

pexa^u xoo<;». S ’ eva xalpSi pe xrj pava xou oxa

ASava, oxa 1908, £ei «xyjv xoupxixrj ouvxaypa-

xixrj pexanoXixeuorj xai

xyj

oipayyj xwv Appe-

vicov». Bpioxexat oxrj 0eooaXovixrj oxa 1912,

öxav pnaivouv vixrjxe«; oi 'EXXrjve«;. Exrj Ntxo-

prjSeia xeXeicovei xo enxaxaipo Syjpoxixö axo-

Xeio, evco eneixa, yta eva xpövo, tpotxd oxo eX-

Xrjvixö yupvaoio xrj<g ASpiavounoXr]!;, önoo ei/e

oxo pexal*u pexaxe6ei o naxepa<; xou, xi eSco

r

H Ilo p d a evöq Hyerri

xeXeiwvEi p e xyj oxpXixYj t o u xaxapxioYj. S e rjXi- x l a S e x a x e v r e excov x i& v e i S ouX eia orrj N ix o - pYjSeia oxrj P e£ L

Eta 1919 apx^ei va epyä^exai oxyjv üöXyj o ’

evav e^a

8

ep<pö tou av

0

paxepxopo, xi örav rj e-

7

tlXe^PYlaYl X0Ü xeXeuxaiou xpeoxoxei, xiävei

SouXeia oxo Xipavi «<; (popxoextpopxcoxYj«;• ap-

yörepa, 0a epyaoxei ora popouXxa. Tov

1810

Xpövo axoxxö exa<pYj pe tyjv «navepyaTtxir)» tyj<;

IIöXyj«; , pia opyavwoYj pe avapxpauvSixaXioxi-

xiq xdaziq,

xat ytvexai p£Xo<; tou xoppouvioxi-

xou xupyjva xou Spouae peaa crcoug xöXizooq

tyj<; xai xou auvSeöxav axeuOeiaq pe tyjv Kop-

pouvioxixYj Aie0vrj. Exa 1921 ,o Idiog

auxöq

xu-

pyjva^ opyavwvei pia KoppouvioxtxY) NeoXaia

xai o ZaxapiaS

7

]<; ytvexai ypappax£a<;

rr\q.

Exa

Suo auxa xpövia (1919-1921) xavei xdpxooa

xai-£

8

ia otyj SoßiexixYj'Evcooyj, xai oxa 1921

svxdaaexai xai oxyjv OpooxovSia Koppouvioxi-

xwv NeoXaiwv xyj«; SoßiexiXYji; 'Evcooyji;. Exa 1922

yivexai peXo<; xou Euv

8

ixaxou Epyaxtov Mexa-

(popag XYjg ®eo

8

öata<; xai tyj<; Aieövou«; AeoxY]?

Nauxepyaxciv xyj<; £Sia<; xöXyj«;. XapaxxYjpioxi-

xö xrj<; xöXpYj«; xou 0a exiSefl-ei a ’ ÖXyj tyjv xa-

xoxivyj xou ^corj eivai öxi oxi<; ap

yic>

tou 1923 0 ’

avaxaXu(J)ei evav Pc6oo epiyxpe xpaxxopa xrj<;

IvxeXix^evi; Eepßic; xou xpoaxoiouvxav xov xop-

pouvtoiYj xai oöxya^e oxa ypatpeia xyj<; Koppou-

vioxixyj«; NeoXa£a<; xyji; IIöXyj^. Axocpaot^et xöxe

1

Aeirceprji; ArtooTÖXou: Nlxog ZaxaptddYjg

v a t o u S i a p p ^ e i t o o t o t i . M n a iv e i, n p a y p a r i , x a i n a ip v e i ÖXa T a xocpria t o u TeXeuTaiou — a v a p e a a crca o n o i a x i e x e iv a n o u t o v ev o x o - n o io u v — , n ia v e i x a i t o v iSio x a i to v peTacps- pei cro] SoßiETixrj'EvcooTj.

T c rce p a a n ’ auTrj t o u ttjv ev ep y e ia , a v a y x a - ^ETai v a peivei y i a e v a S ia a x rjp a ottj SoßieTixvj 'Evcocrcj (i o ; to v AnpiXrj t o u 1924), a n o u S a ^ o - v T a ; p ap ? p a p ö -X e v iv io p ö axo K o p p o u v io T ix ö n a v e n ia rr jp io K ouTß ttj

<5

M ö o x a ;. S T a teXyj t o u M arj t o u 1924, p a $ p e t o u ; S . M a i-ip o , N i x o - XaiSyj x a t KprjTixö — n o o rjoav x i auTOt peXrj t t j; « I la v e p y a T ix Y j;» x a i elyctv rcaei e m a r j; anrj SoßieTixiq 'Evmotj y i a an o u S e i;— , x a T e ß a iv e i ottjv E X X dS a. E v T a a a e T a i a p e a c o ; o r ig y p a p - p e ; t t j; O K N E (O p o a n o v S i a K o p p o u v ia r ix w v N e o X a iw v E X X a S a ; ), evw ot T p ei; aXXoi e v r a a - a o v r a i o r o K ö p p a . K i a n ö t ö t e öXtj t o u tj £«yj e iv ai a v a n ö o n a a x a aovSepevrj pe t o e n a v a o r a - t ix ö x ivrjp a ttj<; EXXaSa«; — T a npcoTa x p ö v ia p e t o x ivrjp a t t j; x o p p o u v io n x T j; v e o X a ia ; x a i xaTÖniv p e t o x iv rjp a t o u K K E , n o u e iv a i a x ö - p a a v a n ö o n a a x a oovSepevo p e t o Siefive; K o p - p o u v io rix ö K ivrjp a . 'Et o i, a v ÖeXoupe v a exTipyjooupe o i o o r ato v N . Z a x a p id S rj x a i ttj Spaorj t o u x a i v a ß y d X o u - p e T a a v a y x a i a o p ö a S iS a y p a T a a n ö ttj ^wtj t o u, xpeia^eT ai v a e p eu v ^ aou p e t o v d v 0 p w n o x a i t o e p y o t o u ae orevöraTY) ouvSeorj pe ttjv

H Tlopda evöq Hyerrj

Ttopefo t o u K op p o u vicm x o u KivrjpaTO«; axrjv EX- X ä ö a , aXXa x a i Sieövwi;, cmrjv TcevTrjxovxaexia

1924-1973.

H v e o X a i im i K T ) K a i K o p ip ia T iK r)

dpdoT)

t o v

N . Zayapiä8r) ovnv

m v r a t T i a

1924-1929

n

OIA HTAN H KATA2TA2H 2TH BaAKANIKH,1 ETHN

EXXaSa xat crco eXXrjvtxö £7ravaaxaxixö

xtVY)ß.a xaxa xa [xeoa xou 1924, öxav o Nt-

xo<; ZaxcxptaSr]<; xaxeßatvei yta 7cptoxYj (popa a-

7cö xt<; üTcöSouXsg oxov oöcopavtopö rceptoxe«;

tou

EXXyjvtcjpou,

ö t c o u

Etxe yevvYjOei xat peyaXwact

1 . X p e td ^ E x a t eSco v a p iA Y jao o p e x a t y t a tyj B a X x a - vtx TQ ,y ta x ( yj £^eXi|y] x ö a o tyji; x a T a o x a o Y ji; o tyjv E X X d - 8 a ö a o x a t x o u eXXyjvixou e n a v a a x a x ix o ö xtVYjpaxo<; o u v S e ö x a v , a n ö x o xeXoi; x o u A ' n a y x o a jjt£ o u ü o X e p o u x a i u q x a 1925-1926,o r e v ö x a x a p e xt<; y e v ix ö x e p e ^ e - ^eX£^ei<; o x a B a X x a v i a , n o u a n o x e X o u o a v , auxYj tyjv n e - p (o 8 o , s v a v a n ö xou<; a o O e v e o re p o u q x p ix o u i; tyjc; x a - n iTa X io x ix Y jt; — e x tö i; a n ’ tyj S o ß is T ix y j 'Evcooyj— E u -

AeurepY|<; AtcocttöXoü: Nixog Zaxaptdcdrjg

w«;

x a töte , oxyjvEX£o0EpcopövYj a x ’ au x öv xo ^uyö x a x p iS a xou;

Z

tyi

BaÄxavixrj:

Ilapa xyjv vjxxa xrjg evoxAyj«; e-

i-syspoYi«; xoppouvtoxiov xai aypoxwv oxrj BouA-

yapia oxa 1923 xai xyjv EyxaOiSpuoyj, sxei, ps-

xa

anö

xig xio aipaxyjps«; Sixxaxopis«;, xyj«; Ae-

Spdg, yj BaXxavixyj auvEyi^e cooxdoo v ’ axoxEXei

oxa 1924 piav axö xig aoxa0soxepe<;,yia xo a-

oxixö xaöeoxwg, xspioxe«; xyj«; xaxixaAioxixyj«;

Eupcoxyj«;. 'Exoi, oxrj BouXyapia, xapa xig

yi-

XidSegxcov exxeAeoecov xoppouviaxcov, aypoxoov

xAx., ttou axoAou0ouv xvjv ijxxa xyjcg evoxAyj«; s-

^Eyepoyjg xou«;, oi Exavaaxaxixs; Suvapsi«; xyj«;

Xcopag xaxop0(6vouv

ae

oyjpavxixö ßa0pö v ’ a-

vaouyxpoxyjßouv xapavopa, ouve/i^ouv va

e-

xyjpsd^ouv ayjpavxixöxaxo xprjpa xou xArjOu-

opoö xyjg

yd>paq

, xai Sev

eyom

eyxaxaXsiipei xyjv

sxiSicol;Y] pia«; vsa«; avapsxpyjoyj«; ps xiq Sova-

psi«; xyj«; avxtöpaoyj«;. Exyj

T

lOuyxoaXaßia xai xyj

Poupavia yj sxavaoxaxixyj xxepuya xou Epya-

xixou xou«; xivrjpaxo«; Eivai

exelvr\

ttou Exyjpsa-

£si xyjv

nXeio(pr)(pia

xou xeXeuxaiou,

evco xai oi

Suo x^pE«; avxtpExw7ii^ouv o^uxaxa oixovopi-

xa xpoßAyjpaxa. TsXo«;, axö xyjv xaOapa ßaX-

xavixyj

nXeupd,zyei

iSpuOsi axö xov Tsvapyj xou

1920, xai axö xyj ot/exixyj EuvSiaoxeijjy] xou ou-

vexXyjÖYj xöxe oxyj Sötpia, yj BaXxavixyj Koppou-

vioxixyj OpooxovSia, pe xyjv oxoia xo sXXyjvixö

H üopeta evög Hy^rrj

Köppa anocpaoi^et xarapxtfv va ouvÖeÖei anö

t o

2o xiöXa; SovfSpiö

t o ü

, noo ooyxaXeiTai

to v

OXeßdprj

to o

1920, xai rj onoia cptXoSo^ei va

xaöoörjyei

to v

enavaarauxö aycova öXcov

tw v

ßaXxavixwv xwpwv.

S rrjv E Ä t ä S a to u 1924: S o v e x ^ E T a i p i a oipj- xa vq noXiTixrj, oixovopixyj x a i xoivw vixrj xpicnrj, n o o rjra v o o v e n e ia tyj; ö e x a e r i a ; t w v n oX epw v o r o o ; o n o i o o ; eixe e p n X a x e i

(1912-1922),

x a - 6 w ; x a i tyj; M ix p a a ia n x Y j; K araoT p ocp rj; t o o

1922. H

xpiorj a u rij ,n o o ouvexiorYjxe co; t i ; a p - Xe; t o o

1925,

nepieixe o o ß a p a a ro ix e ta p i a ; e - n a v a a r a T ix r j; x p io r j;. Tyjv n p o x a X o ö a a v : a ') E v a p io i e x a r o p p ö p io n pöotpu ye; a n ö tyj M tx p d A o i a x a i tyjv AvaToXixrj © paxYj, n o o e ite £ou- o a v xopioX exTixa o r o o ; S p ö p o o ; tw v aorixcov x s v r p w v , EyxaTEOTYjpevoi, x e ip w v a -x a X o x a ip i, o r a n e ^ o ö p ö p ia , x d r w a n ’ t o o ; r o i y x o u ; tw v xaT aoTYjpdrw v, eire o r o iß a y p e v o i a ’ exxXrjoie;, oXoXeia x . a . , x a i n o u S te x S ix o ö o av p a x r jr ix a tyj Xuoyj tw v npoßXrjpdrwv t o u ; . 'E n p en e v a o r e - y a o r o u v , v a rpacpouv, v a s^aa<paX iaouv e o tw x a i tyjv m o otoixsiwSyj iaTpo(pappaxeüTtxYj n e - piöaXcpYj, v a ßpouv So oX eia, xX n. ß ') 'E v a e n a - v a o ra T ix ö xivrjp a otyjv u n aiÖ p o S e x a S w v y ik iä - Swv n a X a iw v n o X ep io rw v , p e a y p o n x r j n p o e - Xeuoy) , n o u x a r a X a p ß a v a v TowpXixia x a i r a po£- p a ^ a v . A u t o i n ie ^ a v tyjv xußepVYjoYj v a Scooei

Aeu-CEpT)? AkocftöAou: Ntxoq Zaxaptddr)g

Auoyj oxo aypoxixö npößXrjpa. y') TeXo<;,pia ep-

yaxtxrj xatpj xat ptxpoaaxtxa xat peooaoxtxa

axpcopaxa oxt<; tcöXck; ae ouvexrj avaßpaopö,

an:

’

atpopprj xrjv o^öxrjxa xwv rrpoßXrjpaxwv

n o v

avxtpexömt^av. 'Exot, oxa 1924, tj xaxaoxaorj

oxrjv EXXaSa rjxav ooptpirj avxtxeipevixd yta xrjv

Trpaypaxortotrjorj, xaxa xpdrro oXoxXrjpwpevo,

rr\q

aoxtxo-Srjpoxpaxtxrj^ aXXayrj«;.

Trjv t'Sta öpax;

znoyj\

, o^uxaxrj xptarj avxtpe-

xdmt^e xat xo Köppa oxrj veoXata xou ortotou

evxaooöxav o N. ZaxaptaSrj^,xat nou xrjv rtpo-

xaXouaav Suo xuptcoc; Trapdyovxe^. 0 7rpwxo<;:

xo Köppa ouvexi^e va etvat oe peyaXo ßaöpö

a n o o n a .o y .iv o a n

’ xrjv eXXrjvtxrj Trpaypaxtxöxrj-

xa, ayvoouae ßaotxa (ytaxt Sev xa et/e peXexrj-

oet ooßapa) otxovoptxa 7tpoßXrjpaxa xou xö-

tcou

xat aSuvaxoöoe, exat, va auvSeöet pe xrjv

7tXetotJjrj(pta xwv EXXrjvcov epya^opevcov — evw

rj xptorj

n o v

nepvouae rj x«p a xa0toxouoe auxrj

xrj ouvSeorj xaxapxrjv Suvaxrj. 0 Seuxepot;:

a n '

xrjv tSpuarj xou Köppaxoq oxa 1918 (pe xrjv o-

vopaota «SootaXtoxtxö Epyaxtxö Köppa xrj«;

EXXaSot;»)2 ouvexi^öxav oxo eowxeptxö xou pta

2. To KKE umjp^e rj cpoatoAoyixrj e^eXitp] xoo So- aiaXtcmxoü Köppaxo«; xrj; EAXaöo<;, tcou töpuexai xo 1918. Mexovopd^sxat oe EootaXurxtxö Epyaxtxö (K op- poovtoxtxö) Köppa xrj«; EXXaSoq xov EeTCxfpßpyj xoo 1920,xat,xeXoi;, trxo 3o 'Exxaxxo EoveSpto xou

Köp-H Ilopsla evög Köp-Hyerrj

aoyxpouor] avöpeaa,an’ xrj pta peptd,oxa

\ii-

Arj xat axeAexrj ttou xa

tiyz

enyjpeaaet anöXoxa

yj OxxwßptaWj Enavdaxaarj xoo 1917 oxrj Pco-

aia xat ot apxe<; xat xo npöypappa xrjg

V

Kop-

pouvtaxtxrjg AteÖvoug (KA)

nou

tSpuexat axa

1918, xat

tcoo

£rjxouaav xrjv opyavtxrj evxalgrj xou

Köppaxog axvjv KA, xat, anö xyjv aXXrj, anö opt-

apeva xopiwg oxeXexT) tou Köppaxog nou,eixe

avxtxaaaovxat avoixid axrjv npoox&Jpvjarj xou

Köppaxog axvjv KA, eixe öexövxouaav xrjv npo-

oxwprjarj auxrj pe optapevoug öpoug. H auyxpoo-

07] auxrj axo eawxeptxö xou Köppaxog auvext-

£öxav axa 1924 xat e^axoAoöÖvjae (6g xa xeXrj

xou Noepßprj xou 1924, öxav xo Köppa öexxrjxe

xoug 21 öpoug xrjg KA3 xat pexovopa^exat ae

Koppouvtaxtxö.

paxog (26.11 - 3.12.1924), pexovopd^exat naXt. A n o - xaAeixat oxo eigög, xt öao unrjpxe rj Koppouvtoxixyj Ate- 0vög (KA): Koppouvtaxtxö K öppa EAAcxSog (eXArjvixö xpVjpaxrjg KA).

3. Ot 21 öpot xyjg KA nou enpsne va yivouv anoSe- xxoi anö öva e6vtxö xöppa npoxetpövou v ’ avayvwpt- oxei cog xpqpa xrjg KA eixav Staxuntoöei anö xov t8to xov Aövtv. Oewpoöaav xrjv F Koppouvtaxtxö AieOvrj aav eva evtato nayxöapto xöppa pe xprjpaxa oxig Statpo- peg xtipeq, xotl s9exav xrjv netöapxia anevavxt oxig a - notpdoetg xrjg Ate0voög navu anö xrjv netöapxia axo eouxeptxö xou xa0e Koppouvtaxixoö Köppaxog, xAn.

Aeur£prj? A7tocrc6Aou: Nixog Zaxaptädrjg

Tloiog

Yjrav

o N. Zaxocpiädrjg

t o ü

1924.'

Otcco?

e<5ei£e <5Xvj rj SpaoYj

t o u

tig za 1929/ o Zaxapid-

Öyj«;

yjrav svag ävOpoinog oXoxXYjparaxd xai a-

TtoxXeiorixd 8oop£vo? oxo xoppouviouxö xi-

vrjpa veoXa£a<;,

tcou

spycvedrav Tcepa yia Tcepa

anö ng

Sie0vioTtx£i;

apyig

t o u A £ v iv ,

airöXura

rcicrcö

<5

otyjv

KA, xai

tcou

öewpoöoe

tyj

Soßieri-

xVj'EvMOYj —

tyj

povocSixyj

yj&pa tcou tyjv

xußep-

vouaav

t ö t e o i

epydtTe? xi oi epya^öpevoi a-

ypörs«;— oav

tyjv tcpwtyj

TcarpiSa rou.'Hxav a-

xöpa o veo? xoppouvtorYj?

tcou

eixe cppovrioei

empova va xaXXiepy^oei pia aeipa TcpoTEpYj-

paTa,Tcou 0a STcpe-ice va xapaxrYjpi^oov

to v

xop-

pouvioTYj-peXoc;

t o u

Koppouvicraxou Köpparo?,

xai

tcou

0a Siaruytiiiaei

tcoXu

apyörepa oe Suo

SiaX£i-ei<; 7cou 0a xdvei io? revixd? FpappaTea?

t o u

KKE: au«; 16 xai 19 Mapriou 1946.5

K a i Tcoia yjrav x a TcpoxepYjpara a u r a tcou y a - paxTYjpi^av to v N . Zaxap taS Y j t o u 1923-1929,

4. T ö t e lavaareXverai, ps a-rzdcpaarj t o u K ö p p a -

t o ? , o tyjv E LSA y ia va yadouv Ta Lyvt\ t o u xai va yXu- Ttooei tyj ouXXyjiJjy) xai tyj ßapia x a T a ö ix r j tcou t o v 7te-

p£peve o ty jv EXXdSa.

5. Oi Öüo aorig 8i<xXiE,eig anoziXeoav t o xXeiatpo pia? oeipd? ctKo paörjpaTa tc o u sytvav as oreXexYj t o u Köpparo? Tcavo) crnfjv ioxopia t o u KKE ori? apxe? t o u 1946 xai exSoÖYjxav aivö t o s x S o t i x ö tyj? KE t o u KKE ae pia pixpyj pitpoaoöpa pe t i t X o : Ntxou ZaxapiaÖYj: O xoppooviorfiq, Aaixög aycovlo r q q , (x6Aog t o o K K E .

H Ilopela svdg Hyinq

o w tö t y j v oXo xXy j p c o t i x y| t o u a u v ö e o Y j p e t o x o p p o u v i a n x ö x t v Y j p a ;

npwTa-7tpwT0t, «aav aTopiXYj,<puaix^ povd-

8a»,6 Ö7tto; 0a Ttei am; Suo SiaXl^ei;

t o u

yia to

peXo;

t o u K K E

,ara 1 94 6,0a xaTaßaXXei auve-

yfi npoandQtia

yta va exei «yepö puaXö ae ye-

pö xoppi. KoipäTai yi ’ aurö, xeipwva-xaXoxai-

pt, pe avotxTÖ 7rapdi0upo.

Ayand

t o

vepö,

t o tcoXö

vepö. Kavei

ttjv

xavovixVj Tcpwivr) yupva-

onx^

t o u .

Ayarca

to v

xaOapö aepa,

t o

ßouvö,

tyj

OaXaaaa. Ayarofc

t o

xoXupra,

t o

xuvrjyt,

ty]

axoTroßoX^. Opovr^ei, p ’ Iva Xöyo, va

iyzi

: yepö

xoppi xai axpaie; cpuaixl; Suvapei;,

tcou

eivai

eva aTtö Ta rao 7roXuripa aycovionxa xetpdXaia

7iou xpeia^eTai o arpaTeuöpevo; xoppooviaxYj;,

t o

peXo;

t o u K K E

, yia v

’ avraitoxpi0e( avraipa otyjv

anocrxoAfi

t o u » .

K a i t o xaropOtovei o iS i o ;. E i v a i x a i SiaTYj- p e u a i a0X Y jn xö; TU7Co;, tcou SiaOeTei ^eycopi- o r e ; (p o o ix e ; S u v a p e i;, x a i tcou t o u em Tpeirauv, x a 0 e ipopa u o u eTciarpaTeuovrai a u ö t o i S i a l- Tepo 0ä p p o ; x a i tyjv TÖXpYj n o u t o v Staxp fv o u v , v a ß y aiv e i vixyjtyj; p e a a a7tö S o x ip a a ie ; tcou oTcoiovS^rcoTe aXXo 0 a to v auveOX iß a v . Etyj a u - v e x eia , tppovri^ei v a S u m jp e t «ty jv tpoxuafj t o u

6.'O oe; Xei-ei; % «ppdtaei; pmxtvouv ae eiaaywytxö eivai rcapplve; anö tyj pupoooupa 0 xoyLy.ouviorqq, Äa- i'xdg a ycovioTyg, y.iXog t o u K K E xoo N . ZaxapiäSr).

Aeur^pY]? AttocttöXol) : Ntxo$ Zax<xptä8r]i;

oyeta [ . . . ] , xrjv (Jjoxixyj xou tooppoTua, p ia ysprj

ipuxixVj avxoxrj [..J x a i v a ’xei y ep a , axaaA evia

v e u p a ». IliaxEüEi a x ö p a ,x a i xo rrpaypaxoTtoiei

öxav 7Tapouaiaox£i avdyxyj, öxi « o i ouvöyjxe«; xyj<;

^tor^ xat xou a y w v a avayxa^ouv xov xo p p o o v i-

arf\ v a ytvexai x a i axA^pö*;, v a xov SiaxpivEi

xaiEjixVj axXrjpöxYjxa x a i piao«; svavxia trnjv sx-

pexdcXXsuoyj x a i xoug xaxam £ax£c;»,xi aoxö y ia ­

xi o xoppouvurnj«; n p tn e i « v ’ aya-Tta TCEpiaaö-

xspo areo xa0E aXXov xyjv xa^yj , xov x ö tto , xo Xaö

xou, x a i y i ’ auxö [sTüißdXXexai] va piasi xou<;

Exp£xaXXeux£<; xat ßaaaviaxs«; xou Xaoö x o u ».

Opovx^Ei a x ö p a va sxei,

07

x

00(5

ypd<psi y ia xov

xoppouviaxYj, xo p£Xo<; xou K öp p a x og , xov Xe-

yöpEVO «x a p a x x ^ p a », pe o o a x a x ix ö au xoö xou

«X ap ax xiijp a» xov « y s p ö x a i axaOspö X ö y o »,x o

npoxepYjpa xou «X a ix o u qnXöxipou» x a i e xe£vo

«EoööxYjxaq x a i a v v e n e ia q », ttou OYjpafvsi,

x a x a xov N . ZaxapiaÖYj, öxi o xoppouvtoxifc Sev

TcpETtsi « v a UTioxwpei a n ö xov aw oxö

8

pöpo tcou

Xapa^E x a i v a xov axoXooÖEi ps au v^ raia psxpi

E^avxXvjoYj«;, toaöxou «pxdasi oxo xeppa rcou i -

ßaXs, pixpö eixe psydX o, pepixö eixe y s v ix ö . Exyj

OUVETCEIÖC XOU aOXlij OUyXEVipWVEl U7COpOVY) x a t

srapowj axpdvxaxxYj, sppovYj, x a i 7C£iopa a x ö ­

p a , öxav auxö xpeidJ^xai, rcsiopa 0exixö x a i y ö -

vtpo, x a i öxi axeip a oxevoxscpaXia».7 IIioxeÖEi

e-H Ilopeia evöge-Hysry]

axöpa öxt « o i nveopaTixoi op££ovxe<; xou xop-

pouvicrcrj npenei v ’ ayxaXid^ouv ÖXo xov x<5-

opo», xai oxyjv rcpaypaxoTOiyjoyj auxyjg xyj<; e-

7

ti

8

(co|yj^ xov npcoxo pöXo 0a exei va natljet, <5-

nax; Xeet,yj anouSy) xrj<; pc*>Gixyj<; yXioooa«;, yiaxt

«etvai yj npwxyj yXcoaaa oxyj

pe ^ov mo

npwxoTOpo xoivwvixö oxyjpaxiopö». Etvat e-

mayj<; eva ano xa oxeXex»] xyj<; OKNE tou (ppo-

vxi^et iSiaixepa va peXexa xyjv xaxaoxaorj oxyjv

EXXdSa, xo auoxexiapö xcov avxinaXtov xotvto-

vixwv Suvapewv

t o u

Siapopcpovexai xd

0

e xöao

xai

t o u

^x£i,xeXo^,xapd^ei oxov eauxö xou xai

x ’ axöXouÖa xaörjxovxa: «

1

) Na Syjpioupyei yu-

pco xou,peaa oxyj SouXeta, xai pe ßdoyj xyjv xop-

paxtxöxrjxa xai xi<; ixavöxrjxe«; xou, evav xuxXo

and xa Xd xai vea p£Xvj, to o xa ßoyjöaei öoo

prcopet v ’ avanxuxöoöv [...] xai exei yia qxXo-

So^ia xou va xa xdvei xaXöxepa an ’ xov iSio

».8

cpappö^ei o N . Zaxapia8yj<; axa 1945-1949 xai 1949- 1956, aXXd £exivtovxag (ie öxi obioxiq Qioziq xai em - ILivovzaq a ’ au-crjv pte «oxetpa axevoxeipaXid». Eve p- yövrac; öpcoi; eroi, oooaupeoae oup<pop£<; navco o e a op- (popei; oxo apioxepö xivrjpa t% EXXaSa«; xai rcpoijEvrj- os orrjv (Sia xrjv EXXdSa oSuvrjpöxaxE^ Soxipaoiei;.

8. npaypaxixd.xyjv Tipcirrj auxrj nepioSo xrjq aya>- vi<nixrj<; t o ü £a>ife (1924-1929), aXXa yevixd xai ernjv TOpioSo 1931-1936, yj <ppovr£5a t io u deLyyzi o

N.

Z a - XapidSrj«; y ia va Syjpioupyei anö anXd piXrj v£a axeXe- Xr] x a i va e|eX£ooet T a TeXeuraia oro ßaöpö nou t o u

A ic o o tö X o ü : N (x o $ Za^apiccSyj^

2) Na exsl ava

7

txuypevo

t o

TrpoxfpYjpa

tyjc;

au-

xoxpixtxVj«;. 3) Na exEt ocva7cxi>ypevo

« t o

aovai-

a0rjpa tyj<; xoppaxixYjc; Tcetöapxia«; xai eo0uw]<;».

4) Na ^xet xaXXiepyrjaEi

« t o

Ttveopa

tyj<;

erca-

ypuTrvr]arj<;». 5) Na opyavwvei xa o^ S ia xoo ps

ßa

<n\

«eva xaOyjpepivö yupöypappa SouXsia^».

6 )

«N a (ppovx^ei xrj axpaxt

w x

ixo

-

uoXep

ix yj t o u

xaxdpxicrrj».

K ai ps ßaoxj xa 7ipOTspYjpaxa aoxa,

n o o

ou-

oxYjpaxixd xa aoxoxaXXiepyet, aovxeXei o N. Za-

Xaptdöyj«;, axa xpövia

1924-1929,

oxyjv ava7i:xo-

fy\

xirjt; TCoXixixyj«; xai opyavcoxixrj«; SooXeia«; axi«;

0pyavc6aei<; xrjc; NeoAaia«; xai xoo Köppaxo^,

orig

onolsc;

SooAedei xai xi«; oralst; xaOoSyjyei.

IStaixepa ,yia xrjv (8ia xpovudj ycspioSo, 0a puo-

pouaape v ’ ava<p£poups xi«; axöAouOe«; Spaoxyj-

pidxrjxss tcou ava7rröac7Ei o N. ZaxapiaSyj«;:

a )

Sxov opyavioxixö xop£a: apx^si xyjv upa-

xxtxrj xoo öpaoyj oxyjv EXXaSa io<; p£Xo<; xyj«; Kop-

poovioxixy|<; NeoAaia«; xyj«; A0y)va«;,xat ypxjyopa

yivExai ypappaxea«; xyj<;. Tov ZeTcxepßpyj xoo

1924

oxsXvexai

a n ö

xyjv Kevxpixr) EmTpoTrifj xyjq

ejtexpe7xav ot txaväxy|T&; xou«; xou o £8io<; eixe xaX- XtepyiTaei, anö xyjv exoxfi axöpa xyj«; veoXaifcraxyj«; Spa- oxyjpidxyjxdi; x o u , Syjpioöpyifjoav yupw anö xo npöaut- n o xou peXXovxixoö Yjyexyj xou K K E pta |Ex<optaxYi a * ydTiri x a t exxtprjorj anö xyjv TtXeupd xtov peXcov xat o t e -

Xex«v xyj«; Koppouvtoxtxife NeoXata«; exeivyj«; xyj«;

xfc-H Ilopeta evöq xfc-HyixYj

OKNE oxyj ©eooaXovixYj, x a i

ae

Xiyo yivexai pe-

Xo; xyj; xpipeXoö; T p a p p a x e ta ; auxiq;

vqq

N eo-

Xa£a;. Euvxopa cooxöoo yj KE xyj; OKNE xov x a -

Xei oxyjv A ö ^ va x a i xov xdvei peXo; xyj; ps xyj

XsyöpevYj «x o o T tx a x o ia » (SYjXaSYj TtpöoXrjcJjrj a ’

£va Yjysxixö ö p y a v o , tcoü y ive x a i pe a7rö<paoYj

ao xoö xou opyavou xi öxi ö m o ; yj xavovixirj e-

xXoyVj o ’ eva xaOoSyjyYjxtxö öp yavo

a n ö

auve-

öpio, auvöiaaxeiJjYj, ouveXeuoyj xXtc.). Exyjv A -

Qyjva xov ßptoxei yj S ixxaxopia xou üayxdXou.

HavaaxeXvexai xöxs ocyj ©eaaaXovixYj y ia va x a -

OoSYjyyjoEi xyjv TtapdvopYj SouXsia xYjcg N e o X a ia ;,

auppexexei öpco; x a i oxyjv Yjyeaia tyj; exei K o p -

paxixYj; OpyavtooYj;. E xa 1925 ixaipvei p s p o ;

oxo SuveSpio tyj; OKNE io ; avxi7tpöoo)7to; XYj<g

ve o X a ia ; ©eooaXovixYj;, xa t Eivai eioYjyYjxVj; oxo

oxexixö pe xyjv avxipiXixapioxixYj SouXsia oxo

oxpaxö 0epa. ExXeysxai psÄo; xyj«; KE xyj«; OKNE.

T o v Mdyj xou 1926, pe evxoXyj xyj«; KE xou K ö p -

p a x o ;, avaX apßavei y p a p p a x e a ; xyj; K o p p a x i-

xyj; OpyavcooYj; xou ü e ip a ia , evco xauxöxpova

e iv a i n d vxa peXo; xyj; KE xyj; OKNE. S xov Ile i-

p a ia pevei co; x a xsXyj xou 1926, öxav ouXXap-

ßavexai (e iv a i yj xpixYj ouXAy]4>yj xou). ApaTie-

XEÖei x a i ouvexi^si v a SouXeuet -rcapavopa. T o v

OXeßapYj xou 1927 roxipvei p e p o ; otyj EuvSia-

oxe(|)yj xyj; OKNE, ttou ouyxaXeixai auxöv xo xpö-

vo, epxExai oe avxi0eoYj ps xov xöxe y p a p p a x ea

xyj«; KE xyj; OKNE F . KoXo£ö<p, x a i ^rjxd va n

e-Aeuxeprjc; AäootöXou : Nixog ZaxapidcSrjg

pdaet optoxixd

oxrjv

xoppaxixyj SooXeia — ou-

xrjpa 7xou ytvexat Sexxö. Sxa 1927 axeXvexat a-

7iö

xrjv

KE xou KKE ypappaxea<; axrjv Koppaxt-

xrj OpydvcoaYj xou BöXou, ttou

OYjpetwvei, xaxa>

a n ö

xrjv xaöoSYjyYjOYj xou, pta i^optaxY] avd-

n xvfy j.

ßO ü a tp v e i pepo<;, ax; oxzkzypc, xyjc; N eoX ata«;, axov a y w v a 7iou S te^dyexat a r o eaarcepixo xou K ö p p a x o g y t a x y jv a noöoyyj xtov

21 öpa>v

xyj<; K A , xrjv opyavtxrj evxa^Yj xou K ö p p a x o g o x y jv K A x a t

xyj «pnoXaeßixo7iotYjcn^» xou .9

y ') S x a 1924, o x y j v AÖYjva x a t xov Ile tp a ta , 7tapaxYjpY]0Y]X£ tSiöpopfpYj opyava)oYj t c o u eixe y t a xevxptxö x y j<; auv0Yjpa xo «7tpdjxa poptpcoarj

9. To xaöyjxov tyj<; «pTcoXaeßixo7toiYjoYj<;» eixe Xa ~ pctyxzl exeiva xa xpövia yta ÖXa xa KK anö tyjv KA, xai cnrjpaive öti xa KK 0a ’7rpe7re va (ppovxiaouv va a7io- XTrjoouv öXa xa xapaxnrjpicmxa t o u Köppaxo«; xou o- papaxi^örav o Aeviv, xapaxxYjpicraxa xou ei%av xavei

t o K öppa auxö ixavö va xaxaxTYjaei tyjv eEpooia xai

va xapai^ei ouvexeia axov eaurö t o u t o xa0Yjxov v ’ a - voixoSoprjaei tyj aooiaXicmxrj xai otyj ouvexeia tyjv xop- pouvioriXYj xoivwvta. SxeTixa pe t o eXXyjvixö K öppa, yj eouxoppaTixYj aim ]

7

iaXrj XYjyei pe tyj v£xyj tyj<; api- arepYjq 7ruepuya<; t o u Köppaxog axo 3o 'Exxaxxo Su- veöpiö xou (26.11 - 3.12.1924). 'Orav xo K öppa a x o - Sexexai xou<; 21 öpou<; tyj«; KA, yivexai opyavixö ty jg

xprjpa xai pexovopa^exai oe Koppouvioatxö K öppa tyj<; EXXaSo«; (E X X y jv ix ö Tprjpa tyj<; KoppouviaxixY]^ Ate- 0vou<; KKE - ETKA).

H T l o p t l a e v ö g Hy&n\

x i u oxep a S p a o Y ]». A u t o oYjpaive öxt yj o p y a v w - oyj tzou 0 ’ a v a X a p ß a v e v a xaOoSrjyYjaei tyjv e p - yaxixVj xäZfl 0 a ’ jcpeTue v a 7tepaaei 7rpwxa e v a axdS to OewpYjxixYj»; xaxapTiaYj«; xw v peXwv tyj»; x i e n e ix a v ’ a p x ia e i v ’ a v a u x u a a e i TcoXtxixrj SpaoxYjpiöxYjxa. H opyavwaYj auxYj e ^ ö i S e e v a Sexa7cev0Yjpepo TtepioSixö, tcou öXyj xou yj ÖXyj aTioxeXouvxav a7cö pexacppdaefc; epyw v xw v xX a- a ix w v xou e7uaxYjpovixou a o o ia X ia p o ö .x a i 7cou ziyz y t a xtxX o: A p y e io t o ü M a p f y o p o ö . H o p y d - vwöyj auxr]

zlyz

Tiapei, x t ]v o v o p a o ia tyj»; a7c’ xyjv o v o p a o ia xou r a p io S ix o ö tyj»; x a i xaX ou vxav «A p x e io p a p ip a x ix Y j». Z x a 1923 Sie0exe cfxyjv A - ÖYjva x a i xo v I le ip a id o p y a vw p eve»; S o v d p e i; i- axupöxepe^ a7cö tu ; avzioxov/e^ xou K ö p p a x o »;, xi<; oreoie«; e7ri7cpöo0exa x p o p o x p a x o u o e . A p - y ö x e p a , x i ö x a v o T p ö x o x i iS p ö ei xyjv IV Aie0vvj, x o A p y z io t o ü M a p f y o p o ö y iv e x a i, y i a p ia Tie- p io S o , x o em oYjpo xpYjpa tyj»; Ate0vou<; aoxYj»; oxyjv EXXdSa. K i w o x ö a o , ic a p d xyjv x p o p o x p d - xyjoyj xw v x o p p a x ix w v S u vd p ew v

caiö

xou»; a p - Xeiopap^icrce^,xaveva<; a y w v a »; Sev S ie ^ a y ö x a v a u ’ xyjv uXeupa xou K ö p p a x o »; x a x a xou a p - X eiopap^iopou, w ooxou avaX aß ei xov a y w v a a u ­ x ö p e S o q xou 7cpwxoßouXia o N . ZaxapiaSYj»;. 'E v a v a y w v a 7cou S ie^ a y e i pe xyj peyaXuxepYj a - 7to<paoicrcixöxYjxa x ö a o o x o 0ewpYjxixö era7ie- S o , a7tö x a evxu7ca xou K ö p p a x o »;,ö o o x a i 7cpa- x x ix a , oxou»; töto>u<; tyj»; SouXeid»; xw v e p y a x w v ,

AeuT^pYj«; AnoaxöXoo: Ntxog Zaxapiädrjg

xiVYjxoTcoiwvxa«; x a (jieXrj xou K öp p a x oq x a i

xyj<;

NeoXaia«; svavxia

oxo u g

apxeiopap^iaxs<;. A -

TcoxsXsapa: auvxopa o ap^eiopap^iopö«; apxi-

£ei v a

o y j p e i w v s i

p ia öXo x a i pEyaXöxspYj x a p -

4»rj, y ia v a

t c e o s i

apyöxspa

o x e S ö v o x y jv

aipa-

VEia.

8 ') 3sxwpiaxö<; e iv a i o pöX og n o u ö ia S p a p a - xi^si a x o v a y w v a t c o u S is^ d y s x a i o x o s a w x ep i- x ö xou K ö p p a x o q , p s x a x y jv avaxpOTCYj xYjg n a - y x a X ixfig ötxxaxopiac; (2 2 .8 .2 6 ), s v a v x ia o x y jv

xdarj xw v navxsXY) IIouXiöuouXou x a i Eepacpeip. M a ^ ip ou ,x d o Y j t c o u aTcoxXY)0Yjx£ Ä ix ß iv r a p ia r t- x fj.

sO A x ö p a , o x y jv rcspioSo 7tou s p ya ^ o x a v w<; oreX exog xyj«;

O KNE

, y iv s x a i yvwaxö<; oxi<; y p a p - ps<g xyjc; x e X e in a ia q o a v svai; ouvxpo(po<; ^ e x w -

p io x a auxoTCEi0apxYjpEVO<;,7cou ßoYj0a ouaxrjpa- x ix a xouq auvxpöcpoot; xou v ’ avaTCxuooouv xt«; ixavöxYjxsc; x o u < ; , t i o o Sia0£X£i iSiataspsq o p y a -

v w x i x e « ; x a i au vw p oxixsi; ixavöxYjxs«;, x i a x ö p a o a v sva<; xopp ou vioxrjq ps ^sxwpioxYj TiaXXYjxa- p td , 0appo<; x a i xöXpYj. E xoi , t c . x - , x a x a xo o x p a - x iw x tx ö xivYjpa xw v Z s p ß a x a i NxspxiX^, o N . Zax.apidSYj<;,£7iiXE(paXY)<; pia<; opaSac; psXwv XYjq K oppouviaxixYji; N soX a ia«; xyj«; A0rjva<;, x a x a - X a p ß d vei s v a 0 w p a x io p s v o auxoxivYjxo xw v x i- vrjpaxiw v x a i pTcatvsi p ’ a u xö E7tix£cpaXYj<; p ia q psyaXYjt; (p d X ayyag xou X ao ö xyj«; AOVjva«; t c o u

H Ilo p d a evög Hyem)

tcpcoxa auxd

y p ö v ia ,

7Cevxe (popeg Spaitexeöei,

x a i xaxw omö

oovQr\xzg

7coo arcaixoöoav, xyj

axiyprj xyj«; SparcexeuoYj«;, aXYj0ivYj rcaXXYjxapid.

Suyxexpip£va, o i 7isvxs

a u x ig

Spa7iexEÖoei<; yj-

aav oi axdXou0s<;: npcoxYj: Hxi«; apxe«; xou 1926

radvsxai xa i cpuXaxi^Exai crco rEvxt-KouXs.aTc’

ötcou

ö p a n e x e ö e i

psxa

xp zig prjveg

xat

o o v e x i-

£ei xyjv £7cavaaxaxixYj xou SooXsia oxyjv K o p -

pouvicrctXY] N so X a ia ©saaaXovixYj«;. Asuxspyj:

E avam dvexat otyj ©saaaXovixYj xa xd xo S ia-

crcYjpa xyj«; Sixxaxop£a<; xou ü a y xd X o u ,

a n ö

xov

puoxixö xwpoipuXaxa IIa7cd. 'Oxav xov oSYjyoö-

oe oxyjv Ao(pdXsia,p(xv£i xov IlaTca o ’ svav ßa-

0u X d xxo, StaXa a7c’ xov

o n o io

Tcspvouoav, x a i

ouvsx^ei xyjv 7capdvopyj Spaoyj xou. TptxYj: SuX-

Xapßdvsxai ox a xeXyj xou 1926 oxov ü e ip a id ,

xaxYjyopoupsvo^ y ia ouppEXOXfl oxo ipövo xou

apxsiopap^ioxYj Ticopyo7ia7iaSdxoo. Sxpapxou-

Xi^ei xo x^pi to u xwpoipuXaxa 7cou xov m a v si

x a i Sparcexsuei. TsxapxYj: T p a p p a x s a ; xyj«; K o p -

paxixVj«; OpydvcooYj«; xyj«; 7cspioxYj<; 0eaaaXia<;,

ouXXapßavsxai oxa p eo a xou 1927 oxo BöXo.

TLp oB op on oieixa i

SyjOsv va SsJi-ei oxyj

Xcopocpv-

XaxYj xo 7capdvopo om xt Ö7Cou xpußöxav, x a i

öpaTcexEUEi oxo Spöpo 7cou xov rojyaivav. IIe-

pixxYj:

SavaTctavExai oxa

xeXyj xou 1928

oxov

B ö ­

Xo. KXsivsxai SiaSo^ixa

oe

öiacpops; cpuXaxe«;

co<;

xyj Sixyj

xou, xai xeXeuxaia xXEivsxai

oxyjv

IlaXia Sxpaxcova. H

Sixyj xou a p x ^ s i

oxo

Ka-Aeur£pr]<; A m cnökoo: Nixog Za^apidcdr/g

xoop yioS ixeto ü e ip a tw ;. A i r ’ to v ü e ip a tö <mjv

Aörjva to v oSyjyoov atSrjpoSeapto pe t o v HAe-

XTptxö

8

oo xwpo(poAaxe;.'Exet p a $ to o iv a xoo-

t i pe TOiy&pa o r a o n o ia 07tdpx£t oxövyj utivw-

Tixvj. üpocHpepei crcoo;

800

xwpocpoAaxe; a-rcö

eva TOtyapo pe t o oirvwTtxö,7toü t o xarcvt^oov

xat £aAt£ovrai. S t o a ra ö p ö t o o M ovacm jpa-

xtoo, ÖTav

0

H AexTptxö; t-exivoooe y ta v a p ra t

cm) arjp ayya, reTocyeTai a n ’ ttj 0ecn) t o o xat

pöAt; 7too TtpoXaßatvei v a TOqSi/jaei ifyo -rcpoTOÖ

o o o p p d ; £ta£X0et cm) a ^ p a y ya ( t ö t

6

0 1

7TÖpre;

tw v ßayovtw v t o o HXexTptxoo Sev £xAetvav a o -

TÖpaTa ö m o ; oV)pepa).

a rO S t k ; o p y a v w a e t ; t t ) ; N e o A a t a ; t o o K ö p - p a T o ;, n o u a t a x p ö v ia a ü T d epya^eT at,

ouyya

ytvexai o oo cn acru x d ; xaOoSriyTj-rij; a y w vw v tw v epya£op£vw v tcoo opyavcovet, x a t y t a t o Xöyo a o r ö , x a 0 w ; x a t y t a ÖXyj tyjv

tn a va oxa tixr\

t o ü S p a o rj, etvat t o 1929 o 7iepiaaörepo t a w ; x a T a - (ßytoöpevo; x o p p o o v tc m ); t t ); E X X a S a ; a7tö t i ; x a T a tö-tcoo; aatpdA ete; t t j; Xwpo<poXaxv); x a t t t j ; A a r o v o p t a ; IIö A e w ;.

K a t TÖre rj x o p p a T tx ^ yjyeata

anotpaoi^ei

v a

t o v crcetXei y t a p ta

7

tep to

8

o o t y ) v E S S A ,y t a v a yX o rw a e i t t j aoAArjtJjr) x a t v a x a 0 o ö v T a txvvj t o ü ,

x a 0 w ; x a t y t a v a aovextaet t i ; 0ewpy)Ttxe; t o o

p e X e re ;. X a v e r a t y t a

6

X

0 0

; ö a o o ; t o v etxav y v w - ptaet x a t etx av a o v e p y a o r e t pa^t t o o —ö t c w ;