• Nenhum resultado encontrado

Tabela 1. Espécies de aves registradas nos ambientes marinho e costeiro do Brasil. *: Catharacta. antarctica e/ou Catharacta maccormicki.

N/A
N/A
Protected

Academic year: 2021

Share "Tabela 1. Espécies de aves registradas nos ambientes marinho e costeiro do Brasil. *: Catharacta. antarctica e/ou Catharacta maccormicki."

Copied!
39
0
0

Texto

(1)

Tabela 1. Espécies de aves registradas nos ambientes marinho e costeiro do Brasil. *: Catharacta. antarctica e/ou Catharacta maccormicki.

Ordem, Família e Espécie Nome comum PROCELLARIIFORMES

Diomedeidae Diomedea exulans albatroz-viajeiro Diomedea epomophora albatroz-real

Diomedea melanophris albatroz-de-sobrancelha Diomedea chlororhynchos albatroz-de-nariz-amarelo Diomedea chrysostoma albatroz-de-cabeça-cinza Diomedea cauta albatroz-arisco

Phoebetria fusca piau-preto

Phoebetria palpebrata piau-de-costa-clara Procellariidae Macronectes giganteus pardelão-gigante Macronectes halli petrel-gigante-do-norte Fulmarus glacialoides pardelão-prateado Daption capense pomba-do-cabo Pterodroma arminjoniana pardela-da-trindade Pterodroma incerta fura-buxo-de-capuz Pterodroma brevirostris grazina-de-bico-curto Pterodroma lessoni grazina-de-cabeça-branca Pterodroma hasitata diablotim

Pterodroma mollis grazina-mole Halobaena caerulea prião-azul Pachyptila belcheri faigão

Pachyptila desolata pardela-de-bico-de-pato Pachyptila vittata -

Procellaria aequinoctialis pardela-preta Procellaria conspicillata -

Procellaria cinerea pardela-cinza Calonectris diomedea borealis bobo-grande Calonectris diomedea edwardsii -

Puffinus gravis bobo-grande-de-sobre-branco Puffinus griseus bobo-escuro

Puffinus puffinus bobo-pequeno Puffinus assimilis pardela-pequena Puffinus lherminieri pardela-de-asa-larga Oceanitidae Oceanites oceanicus alma-de-mestre

Oceanodroma leucorhoa tapereira Oceanodroma castro -

Fregetta tropica painho-de-barriga-preta Fregetta grallaria painho-de-barriga-branca Pelagodroma marina marina -

Pelecanoididae

Pelecanoides magellani petrel-mergulhador-de-magalhães SPHENISCIFORMES

Spheniscidae Aptenodytes patagonicus pingüim-rei

Spheniscus magellanicus pingüim-de-magalhães Eudyptes chrysolophus pingüim-testa-amarela Eudyptes chrysocome pingüim-de-penacho-amarelo

(2)

Tabela 1 (cont.)

Ordem, Família e Espécie Nome comum PODICIPEDIFORMES

Podicipedidae Podiceps major mergulhão-grande PELECANIFORMES

Phaetontidae Phaeton aethereus rabo-de-palha

Phaeton lepturus rabo-de-palha-de-bico-laranja Phaeton rubricauda -

Sulidae Sula dactylatra atobá-grande

Sula sula atobá-de-pés-vermelhos Sula leucogaster atobá

Morus serrator atobá-australiano Morus capensis -

Pelecanidae Pelecanus occidentalis pelicano-pardo

Phalacrocoracidae Phalacrocorax olivaceus biguá

Fregatidae Fregata magnificens tesourão

Fregata minor tesourão-grande Fregata ariel tesourão-pequeno Fregata aquila -

CICONIIFORMES

Ardeidae Ardea cocoi socó-grande

Casmerodius albus garça-branca-grande Egretta thula garça-branca-pequena Egretta caerulea garça-azul

Egretta gularis -

Butorides striatus socozinho Nycticorax nycticorax savacu

Nyctanassa violacea savacu-de-coroa Cochlearius cochlearius ararapá

Threskiornithidae Eudocimus ruber guará

Platalea ajaja colhereiro Platalea leucorodia -

Cathartidae Coragyps atratus urubu-de-cabeça-preta PHOENICOPTERIFORMES

Phoenicopteridae Phoenicopterus ruber flamingo

Phoenicopterus chilensis flamingo-chileno FALCONIFORMES

Falconidae Milvago chimango chimango

Falco peregrinus falcão-peregrino Polyborus plancus caracará

(3)

Tabela 1 (cont.)

Ordem, Família e Espécie Nome comum

Accipitridae Buteogallus aequinoctialis caranguejeiro

Pandionidae Pandion haliaetus águia-pescadora GRUIFORMES Rallidae Aramides mangle saracura-da-praia

Rallus longirostris saracura-sanã-dos-mangues CHARADRIIFORMES

Haematopodidae Haematopus palliatus piru-piru

Charadriidae Pluvialis squatarola batuiruçu-de-axila-preta Pluvialis dominica batuiruçu

Charadrius semipalmatus batuíra-de-bando Charadrius falklandicus batuíra-de-coleira-dupla Charadrius collaris batuíra-de-coleira Charadrius wilsonia batuíra-bicuda Zonibyx modestus batuíra-de-peito-tijolo Scolopacidae Arenaria interpres vira-pedras

Tringa solitaria maçarico-solitário

Tringa flavipes maçarico-de-perna-amarela Tringa melanoleuca maçarico-grande-de-perna-amarela Tringa totanus -

Catoptrophorus semipalmatus maçarico-de-asa-branca Actitis macularia maçarico-pintado

Calidris canutus maçarico-de-papo-vermelho Calidris minutilla maçariquinho

Calidris bairdii maçarico-de-bico-fino Calidris fuscicollis maçarico-de-sobre-branco Calidris melanotos maçarico-de-colete

Calidris pusilla maçarico-rasteirinho Calidris alba maçarico-branco Calidris (Micropalama) himantopus maçarico-pernilongo Philomachus pugnax combatente

Limnodromus griseus narceja-de-costas-brancas Tryngites subruficollis maçarico-acanelado Numenius phaeopus hudsonicus maçaricão

Numenius phaeopus phaeopus maçaricão

Limosa haemastica maçaricão-de-bico-virado Limosa lapponica fuselo

Phalaropus tricolor pisa-n'água

Recurvirostridae Himantopus himantopus mexicanus pernilongo Himantopus himantopus melanurus pernilongo Thinocoridae Thinocorus rumicivorus puco-puco-menor

(4)

Tabela 1 (cont.)

Ordem, Família e Espécie Nome comum Chionidae

Chionis alba pomba-antártica Stercorariidae Catharacta skua gaivota-rapineira-grande Catharacta chilensis gaivota-rapineira- Catharacta sp. * gaivota-rapineira-

Stercorarius pomarinus gaivota-rapineira-pomarina Stercorarius parasiticus gaivota-rapineira-comum Stercorarius longicaudus rabo-de-junco-preto

Laridae Larus belcheri gaivota-de-rabo-preto Larus dominicanus gaivotão

Larus atricilla gaivota-alegre

Larus cirrocephalus gaivota-de-cabeça-cinza Larus pipixcan gaivota-de-franklin Larus maculipennis gaivota-maria-velha Chlidonias niger trinta-réis-negro Phaetusa simplex trinta-réis-grande Gelochelidon nilotica trinta-réis-de-bico-preto Sterna hirundinacea trinta-réis-de-bico-vermelho Sterna hirundo trinta-réis-boreal

Sterna paradisea trinta-réis-ártico Sterna vittata trinta-réis-antártico

Sterna trudeaui trinta-réis-de-coroa-branca Sterna forsteri trinta-réis-de-forster Sterna dougalli trinta-réis-róseo Sterna fuscata trinta-réis-das-rocas Sterna superciliaris trinta-réis-anão Sterna antillarum trinta-réis-miúdo Sterna maxima trinta-réis-real

Sterna eurygnatha trinta-réis-de-bico-amarelo Sterna sandvicensis trinta-réis-de-bando Anous stolidus andorinha-do-mar-preta Anous minutus trinta-réis-preto

Gygis alba grazina

Rhynchopidae Rhynchops nigra intercedens talha-mar

CORACIIFORMES

Alcedinidae Ceryle torquata martim-pescador-grande

(5)

Tabela 2. Número de espécies de aves costeiras e marinhas registradas no Brasil. Charadrii inclui Chionis alba.

Ordem Espécies % do total

Procellariiformes 39 26 Pelecaniformes 14 9 Charadrii 35 24 Lari 32 22 Subtotal 120 81 Outros 28 19 Total 148 100

(6)

Tabela 3. Número de espécies dos principais grupos taxonômicos de aves costeiras e marinhas, no mundo, e no ambiente costeiro do Brasil. Totais mundiais dos Procellariiformes, Pelecaniformes e Lari segundo Harrison (1989), dos Charadrii segundo Hayman et al. (1986). Total mundial dos Charadrii inclui somente as famílias listadas na tabela.

Número de espécies Taxon

existentes no mundo registradas no Brasil nidificam no Brasil

Ordem Procellariiformes 100 39 4 Diomedeidae 13 8 0 Procellariidae 63 24 4 Oceanitidae 20 6 0 Pelecanoididae 4 1 0 Ordem Pelecaniformes 51 14 9 Phaetontidae 3 3 2 Pelecanidae 7 1 0 Phalacrocoracidae 27 1 1 Fregatidae 5 4 3 Sulidae 9 5 3 Ordem Charadriiformes Subordem Lari 96 32 15 Stercorariidae 7 6 0 Laridae-Larinae 45 6 3 Laridae-Sterninae 41 19 11 Rynchopidae 3 1 1 Subordem Charadrii 175 35 6 Haematopodidae 11 1 1 Charadriidae 64 7 3 Scolopacidae 87 23 0 Recurvirostridae 7 2 2 Tinocoridae 4 1 0 Chionidae 2 1 0

(7)

Tabela 4. Códigos de status, habitat, estados do Brasil, e ilhas oceânicas.

Status

EN ocorrência esporádica,reproduz no hemisfério norte ES ocorrência esporádica, reproduz no hemisfério sul MN migrante do hemisfério norte

MS migrante do hemisfério sul RCC reproduz na costa continental

RIL reproduz em ilhas costeiras e/ou oceânicas RIN reproduz no interior do continente

Habitat

AE águas estuarinas

AO águas da plataforma continental e águas oceânicas adjacentes

IC ilhas costeiras IO ilhas oceânicas MA manguezal PE praia estuarina PO praia oceânica Estados AL Alagoas AP Amapá BA Bahia CE Ceará ES Espírito Santo MA Maranhão PA Pará PB Paraíba PE Pernambuco PI Piauí PR Paraná RJ Rio de Janeiro RN Rio Grande do Norte RS Rio Grande do Sul

SC Santa Catarina

SP São Paulo

SE Sergipe

Ilhas oceânicas

AB Arquipélago dos Abrolhos

FN Arquipélago de Fernando de Noronha TR Ilha da Trindade

MV Ilhas Martin Vaz RO Atol das Rocas

(8)

Tabela 5. Ocorrência, status e habitat das aves costeiras e marinhas no Brasil. Para os códigos, ver Tabela 4. Catharacta sp.

refere-se a C. maccormicki e/ou C. antarctica. ● = comum; { = pequenos números ou número indefinido.

Regiões Biogeográficas e Climáticas Subtropica

l Tropical Sul Equatorial

Estados Estados Ilhas Oceânicas Estados Ilhas Oceânicas

Espécies Status Habitat

RS/SC SC PR SP RJ ES BA SE AL PE PB TR MV AB RN CE PI MA PA AP RO FN PP Diomedea exulans MS AO ● { { { { D. epomophora MS AO { { { { D. melanophris MS AO ● ● ● ● ● { { { D. chlororhynchus MS AO ● ● ● ● ● { { { { D. chrysostoma ES AO { { { D. cauta ES AO { Phoebetria fusca ES AO { { { P. palpebrata ES AO { { Macronectes giganteus MS AO ● { { { { { M. halli MS AO { { Fulmarus glacialoides ES, MS AO ● { { { { { { { { Daption capense MS AO ● ● ● ● ● Pterodroma

arminjoniana RIL AO, IO ● {

P. incerta MS AO ● ● { { { {

P. brevirostris ES AO { { {

P. lessoni ES AO { {

P. hasitata RIL AO, IO { {

P. mollis MS AO { { { {

Halobaena

(9)

Regiões Biogeográficas e Climáticas Subtropica

l Tropical Sul Equatorial

Estados Estados Ilhas Oceânicas Estados Ilhas Oceânicas

Espécies Status Habitat

RS/SC SC PR SP RJ ES BA SE AL PE PB TR MV AB RN CE PI MA PA AP RO FN PP Pachyptila belcheri MS AO ● ● ● ● ● { P. desolata MS AO { { { { { P. vittata ES AO { Procellaria aequinoctialis ES, MS AO ● ● ● { { { { P. conspicillata MS AO ● ● ● ● { P. cinerea ES AO { { Calonectris diomedea borealis MN AO ● { { { { { ● { { { C. d. edwardsii MN AO { { { Puffinus gravis MS AO ● ● ● ● ● ● { { { { ● P. griseus MS AO { { { { { { { { P. puffinus MN AO ● ● ● ● ● { { { {

P. assimilis RIL AO, IO ●

P. lherminieri RIL AO, IC { { {

Oceanites oceanicus MS AO ● ● { { ● ● { Oceanodroma leucorhoa MN AO { { { { { { O. castro ES AO { Fregetta tropica MS AO { { { { F. grallaria MS AO { { {

(10)

Regiões Biogeográficas e Climáticas Subtropica

l Tropical Sul Equatorial

Estados Estados Ilhas Oceânicas Estados Ilhas Oceânicas

Espécies Status Habitat

RS/SC SC PR SP RJ ES BA SE AL PE PB TR MV AB RN CE PI MA PA AP RO FN PP Pelagodroma marina ES AO { Pelecanoides magellani ES AO { Aptenodytes patagonicus ES AO { Spheniscus magellanicus MS AO ● ● { { { { Eudyptes chrysolophus ES AO { E. chrysocome ES AO {

Podiceps major MS, RIN AE, AO ● ● ● ●

Phaeton aethereus RIL AO, IO { ● { { ● { { ●

P. lepturus RIL AO, IO { ●

P. rubricauda ES AO, IO {

Sula dactylatra RIL AO, IO { { { { { { { ● ● ●

S. sula RIL AO, IO { { ● { ●

S. leucogaster RIL AO, IC, IO ● ● ● ● ● ● ● ● ●

Morus serrator ES IC { M. capense ES AO { { Pelecanus occidentalis MN AO { { Phalacrocorax olivaceus MS, RCC, RIN AE, AO, IC, MA, PE, PO ● ● ● ● ● ● ● ● ● ● ● ● ● ● ● ● ●

(11)

Regiões Biogeográficas e Climáticas Subtropica

l Tropical Sul Equatorial

Estados Estados Ilhas Oceânicas Estados Ilhas Oceânicas

Espécies Status Habitat

RS/SC SC PR SP RJ ES BA SE AL PE PB TR MV AB RN CE PI MA PA AP RO FN PP Fregata magnificens ES, RIL AO, IC, IO { ● ● ● ● { ● { { { { ● { { { { { { { ●

F. minor RIL AO, IO ● ●

F. ariel RIL AO, IO ● ●

F. aquila ES AO, IO {

Ardea cocoi RIN MA, PE, PO

{ { { { ●

Casmerodius

albus RIL, RIN

IC, IO, MA, PE, PO

● ● { { { ● { { ● ●

Egretta thula RIL, RIN IC, IO, A, PE, PO

● ● ● { { ● ● { ● ● {

E. caerulea RCC MA, PE ● ● ● ● ● ● ● ●

E. gularis EN IO {

Butorides striatus RCC, RIN MA, PE, PO ● ● ● ● ● ● ● ● ● ● ● ● ● ● ● ● ●

Nycticorax nycticorax RCC, RIL, RIN IC, IO, MA, PE, PO ● { { ● ● { Nyctanassa violacea ES, RCC, RIL MA, PE { ● ● ● ● ● ● ● ● ● ● ● ● ● ● ● ● Cochlearius cochlearius RCC, RIN MA { ● ● ● ● ● ●

(12)

Regiões Biogeográficas e Climáticas Subtropica

l Tropical Sul Equatorial

Estados Estados Ilhas Oceânicas Estados Ilhas Oceânicas

Espécies Status Habitat

RS/SC SC PR SP RJ ES BA SE AL PE PB TR MV AB RN CE PI MA PA AP RO FN PP

Eudocimus ruber RCC, RIL MA ● ● ● ● ●

Platalea ajaja RCC, RIN MA PE ● { ● ●

P. leucorodia EN IO {

Coragyps atratus RIN IC, PO ● ● { { { ● {

Phoenicopterus

ruber RCC MA ●

P. chilensis MS PE, PO ● {

Milvago chimango RIN PO ●

Buteogallus

aequinoctialis RCC MA ● ● ● ● ● ● ● ● ● ● ● ● ● ● ●

Polyborus plancus RIN IC, PE, PO { { { { { { {

Falco peregrinus MN IC, IO, PO { { { { { { { { {

Pandion haliaetus MN AE, AO { { { { { { { { { { { { {

Aramides mangle RCC MA ● ● ● ● ● ● ● ● ● ● ● ● ● ●

Rallus longirostris RCC MA ● ● ● ● ● ● ● ● ● ● ● ● ● ● ●

Haematopus

palliatus RCC, RIL IC, PO ● ● ● ● ● { { ● ●

Pluvialis

squatarola MN PE, PO ● ● ● ● { ● ● ● ● ● ● ● {

P. dominica MN IO, PE, PO ● { ● ● { { ● ● ● ● ● ● {

Charadrius

(13)

Regiões Biogeográficas e Climáticas Subtropica

l Tropical Sul Equatorial

Estados Estados Ilhas Oceânicas Estados Ilhas Oceânicas

Espécies Status Habitat

RS/SC SC PR SP RJ ES BA SE AL PE PB TR MV AB RN CE PI MA PA AP RO FN PP

C. falklandicus MS, RCC PO ● {

C. collaris RCC PO ● ● ● ● ● ● ● ● ● ● ● ● ●

C. wilsonia MN, RCC PE, PO { { { { { { ● ●

Zonibyx modestus MS PE ● { { {

Arenaria interpres MN IC, IO, PO { ● { ● ● ● ● ● { { { ● ● ● ● ● { { {

Tringa solitaria MN MA, PE { { { { { {

T. flavipes MN IO, PE, PO ● ● ● ● ● ● ● ● { ● {

T. melanoleuca MN IO, PE, PO ● ● ● ● ● ● { ● {

T. totanus EN IO {

Catoptrophorus

semipalmatus EN, MN MA, PO { { { { { { { ● ● {

Actitis macularia MN MA, PE { ● ● ● { { { ● { ● ● ● ● ● {

Calidris canutus MN IO, PO ● ● { { { { ● ● { { {

C. minutilla MN MA, PO { ● ● ● ● ● ● ●

C. bairdii EN PO {

C. fuscicollis EN, MN IO, PE, PO ● ● ● { { { ● {

C. melanotus EN, MN IO, PE, PO { { { { {

C. pusilla MN MA, PO { { ● ● ● ● ●

(14)

Regiões Biogeográficas e Climáticas Subtropica

l Tropical Sul Equatorial

Estados Estados Ilhas Oceânicas Estados Ilhas Oceânicas

Espécies Status Habitat

RS/SC SC PR SP RJ ES BA SE AL PE PB TR MV AB RN CE PI MA PA AP RO FN PP C. (Micropalama) himantopus MN PO ● Philomachus pugnax EN PE, PO { Limnodromus griseus MN MA, PE, PO { { { { ● { ● ● { Tryngites subruficollis EN PE { { Numenius phaeopus hudsonicus MN IO, MA, PO ● { ● ● ● ● ● ● ● ● { { N. p. phaeopus EN IO, PO { { { { { Limosa haemastica MN PE, PO ● { { { { { L. lapponica EN IO { { Phalaropus tricolor MN PE { { Himantopus himantopus mexicanus RIN MA { { { {

(15)

Regiões Biogeográficas e Climáticas Subtropica

l Tropical Sul Equatorial

Estados Estados Ilhas Oceânicas Estados Ilhas Oceânicas

Espécies Status Habitat

RS/SC SC PR SP RJ ES BA SE AL PE PB TR MV AB RN CE PI MA PA AP RO FN PP

Thinocorus

rumicivorus ES PE {

Chionis alba ES IC, IO, PO { { { { {

Catharacta skua EN PO { { {

C. chilensis MS AO, PO { { {

Catharacta sp. ES, MS AO, PE,

PO { { { { { { { { { Stercorarius pomarinus MN AO ● { { { { S. parasiticus MN AO, PO ● { { { ● { { S. longicaudus MN AO, PO ● Larus belcheri ES PO { MS AO, PO ● {

L. dominicanus RIL AO, IC,

PO ● ● ● ●

L. atricilla EN, MN AO, PO { ● ●

L. cirrocephalus ES, RCC AO, MA, PO { ● { { ● {

L. pipixcan EN IO, PO {

L. maculipennis RIN AE, AO,

PE, PO ● { { { { { {

(16)

Regiões Biogeográficas e Climáticas Subtropica

l Tropical Sul Equatorial

Estados Estados Ilhas Oceânicas Estados Ilhas Oceânicas

Espécies Status Habitat

RS/SC SC PR SP RJ ES BA SE AL PE PB TR MV AB RN CE PI MA PA AP RO FN PP

Phaetusa simplex RCC, RIN AE, MA, PE, { { { { { { ● ●

Gelochelidon nilotica RCC, RIN AE, AO, MA, PE, PO { { { { { { { { { ● { MS AO, PO ● Sterna hirundinacea RIL IC { { { { { { S. hirundo MN AE, AO, IO, MA, PE, PO ● { { { { { { ● { ● ● { S. paradisea EN AO { { { { { S. vittata ES AO { { {

S. trudeaui RIN AE, AO, PE, PO

● { { { {

S. forsteri EN AO {

S. dougalli MN AO, PO { { { { { { { {

S. fuscata RIL AO, IO { { ● ● { { ● ● {

S. superciliaris RCC, RIN AE, AO, MA, PE, PO ● ● { { { { { { {

(17)

Regiões Biogeográficas e Climáticas Subtropica

l Tropical Sul Equatorial

Estados Estados Ilhas Oceânicas Estados Ilhas Oceânicas

Espécies Status Habitat

RS/SC SC PR SP RJ ES BA SE AL PE PB TR MV AB RN CE PI MA PA AP RO FN PP EN, MS AO, PO ● { { { { { S. maxima RIL AO, IC ● MS AO, PO ● ● { { { { { { S. eurygnatha

RIL AO, IC, PO { { {

S. sandvicensis EN AO, PO { { { {

Anous stolidus RIL AO, IO { { { { { { ● ● ● ● ● ●

A. minutus RIL AO, IO ● ● ● ● ●

Gygis alba RIL AO, IO ● ● { ●

Rhynchops nigra intercedens RIN AE, AO, PE, PO ● { { { { { { { ● ●

Ceryle torquata RCC AE, IC, MA,

(18)

Tabela 6. Números de espécies de aves costeiras e marinhas que nidificam no país (R) e/ou ocorrem como migrantes (MS, MN) ou esporadicamente (ES, EN); "Esp. hab." = número de espécies com ocorrência habitual no país. A discrepância entre as Regiões e o País Total, no número total de espécies da categoria MS, deve-se ao fato de que algumas espécies ocorrem regionalmente como migrantes, mas nidificam em outras regiões e no país como um todo.

Região

Subtropical R MS MN R, MS R, MN "Esp. hab." ES EN Total

Procellariiformes 0 17 3 0 0 20 7 0 27 Pelecaniformes 0 0 0 1 0 1 2 0 3 Lari 6 6 4 0 0 16 2 3 21 Charadrii 3 1 19 1 0 24 2 4 30 Outros 7 2 2 0 0 11 3 0 14 Total 16 26 28 2 0 72 16 7 95 Região

Tropical Sul R MS MN R, MS R, MN "Esp. hab." ES EN Total

Procellariiformes 3 19 4 0 0 26 8 0 34 Pelecaniformes 8 0 0 0 0 8 2 0 10 Lari 13 2 5 2 0 22 1 4 27 Charadrii 4 2 19 0 1 26 1 2 29 Outros 17 3 2 0 0 22 1 0 23 Total 45 26 30 2 1 104 13 6 123 Região

Equatorial R MS MN R, MS R, MN "Esp. hab." ES EN Total

Procellariiformes 1 2 2 0 0 5 3 0 7 Pelecaniformes 7 0 1 0 0 8 1 0 8 Lari 9 0 5 0 0 14 1 5 20 Charadrii 3 0 16 0 1 20 0 5 25 Outros 17 0 2 0 0 19 0 2 21 Total 37 2 26 0 1 66 5 12 81

País total R MS MN R, MS R, MN "Esp. hab." ES EN Total Procellariiformes 4 19 4 0 0 27 12 0 39 Pelecaniformes 8 0 1 1 0 10 4 0 14 Lari 11 2 7 4 0 24 2 6 32 Charadrii 4 1 20 1 1 27 2 6 35 Outros 18 2 2 1 0 23 3 2 28 Total 45 24 34 7 1 111 23 14 148

(19)

Tabela 7. Espécies de aves costeiras e marinhas que nidificam no Brasil, com os seguintes códigos de habitat: RIL = ilhas, RCC = costa continental, RIN = interior do país, O = ilhas ocânicas, C = ilhas costeiras, MA = costa de mangue, PO = praia oceânica, PE = praia estuarina, ? = habitat desconhecido, - = sem dados, ● = ocorre.

Espécie Habitat onde nidifica

RIL RCC RIN Pterodroma arminjoniana ● O - - Pterodroma hasitata ● O - - Puffinus assimilis ● O - - Puffinus lherminieri ● C - - Podiceps major - - ● Phaeton aethereus ● O - - Phaeton lepturus ● O - - Sula dactylatra ● O - - Sula sula ● O - - Sula leucogaster ● O, C - - Phalacrocorax olivaceus - ● MA ● Fregata magnificens ● O, C - - Fregata minor ● O - - Fregata ariel ● O - - Ardea cocoi - - ● Casmerodius albus ● C - ● Egretta thula ● C - ● Egretta caeruleaa - ● MA - Butorides striatus - ● MA ● Nycticorax nycticorax ● C ● MA ● Nyctanassa violacea ● C ● MA - Cochlearius cochlearius - ● MA ● Eudocimus ruber ● C ● MA - Platalea ajaja - ● MA ● Coragyps atratus - - ● Phoenicopterus ruber - ● MA - Milvago chimango - - ● Buteogallus aequinoctialis - ● MA - Polyborus plancus - - ● Aramides mangle - ● MA - Rallus longirostris - ● MA - Haematopus palliatus ● C ● PO - Charadrius falklandicus - ● PO - Charadrius collaris - ● PO - Charadrius wilsonia - ● PO - Himantopus himantopus mexicanus - ● MA ● Himantopus himantopus melanurus - - ● Larus dominicanus ● C - - Larus cirrocephalus - ● ? - Larus maculipennis - - ● Phaetusa simplex - ● PE ● Gelochelidon nilotica - ● PE, PO - Sterna hirundinacea ● C - -

Sterna trudeaui - - ●

Sterna fuscata ● O - - Sterna superciliaris - ● PE, PO ● Sterna maxima ● C - - Sterna eurygnatha ● C - - Anous stolidus ● O - - Anous minutus ● O - -

(20)

Espécie Habitat onde nidifica

RIL RCC RIN

Rhynchops nigra intercedens - - ● Ceryle torquata - ● MA ●

(21)

Tabela 8. Nidificação de aves nas ilhas das regiões Equatorial e Tropical Sul do Oceano Atlântico, segundo Williams (1984), Luigi & Nacinovic (1997) e Sick (1997). Para os códigos das ilhas, ver Tabela 4. ● = reprodução confirmada, { = espécie ocorre mas reprodução não confirmada.

Espécies TR MV AB RO FN PP Ilhas costeiras do Brasil

Santa

Helena Ascenção Golfo de Guiné Pterodroma arminjoniana Pterodroma. hasitata { { Puffinus assimilis Phaethon aethereus ● { ● ● ● ● Phaethon lepturus { ● ● ● Sula dactylatra { { ● ● ● { ● Sula sula ● { ● ● Sula leucogaster ● ● ● ● ● ● Fregata magnificens ● { ● ● Fregata minor Fregata ariel ● ● Sterna fuscata ● ● ● ● { ● ● ● Anous stolidus ● ● ● ● ● ● ● ● ● Anous minutus ● ● ● ● ● ● ● ● Gygis alba ● ● { ● ● ●

(22)

Tabela 9 . Reprodução e pouso em ilhas costeiras situadas entre as latitudes de 20º a 30º S. A Baía de Guanabara-RJ foi considerada como um todo. * = área de conservação estadual e/ou federal (Bege & Pauli, 1988; Becker, 1996; Spina, 1997, 1998). PL = Puffinus lherminieri, SL =

Sula leucogaster, FM = Fregata magnificens, CA = Casmerodius albus, NN = Nycticorax nycticorax, HP = Haematopus palliatus, LD = Larus dominicanus, SH = Sterna hirundinacea, SM = Sterna maxima, SE = Sterna eurygnatha, e CT = Ceryle torquata.

Nome Estado Lat, Long PL SL FM CA NN HP LD SH SM SE CT

Ilhas Itatiaia ES 20º 21' S, 40º 16' W R16 R3, 20 R23 3, 20,

Ilha Escalvada ES 20º 42' S, 40º 24' W R20 R

16, 20, 23

Ilha Branca ES 21º 00' S, 40º 47' W P25 P23, 25

Ilha dos Papagaios RJ 22º 22' S, 41º 46 W' R27 R27

Arquipélago de Santana *

(ou Arquipélago de Macaé) RJ 22º 24' S, 41º 42' W R

27 R27 P11 P11 P11 R27 R27

Ilha do Costa RJ 22º 32' S, 41º 53' W P11 P11 P11 P11 P11 P11

Ilha das Pombas RJ 22º 33' S, 41º 55' W P11 P11 P11 P11

Ilha dos Trinta-réis-da-Barra RJ 22º 35' S, 41º 57' W P11 P11 P11 P11 P11

Ilha Comprida RJ 22º 52' S, 41º 57' W P11 P11 P11 P11

Ilha de Cabo Frio RJ 23º 00' S, 41º 00' W R10, 11 R11, 27 R11, 27 P11

Baía de Guanabara (17 áreas) RJ 22º 48' S, 43º 09' W P27 R2 R2, 27 Ilhas Cagarras * RJ 23º 02' S, 43º 23' W R27 R27 Ilha Redonda RJ 23º 04' S, 43º 12' W R27 Ilha de Itacuruçá * RJ 22º 56' S, 43º 54' W P11 P11 P11 P11 P11 Ilha de Jaguanum RJ 23º 00' S, 43º 56' W P11 P11 P11 P11 P11 P11 Ilha Grande * RJ 23º 09' S, 44º 14' W P11 P11 P11 P11 P11

Ilha de Jorge Grego RJ 23º 13' S, 44º 10' W P11 P11 P11 P11

Ilha Rapada * SP 23º 26' S, 44º 54' W P1 P1

Ilhota das Cabras * SP 23º 44' S, 45º 02' W R19

Ilha Sumítica * SP 23º 50' S, 45º 09' W R19

Ilhota da Figueira * SP 23º 55' S, 45º 18' W R4

Ilhota Codó * SP 23º 55' S, 45º 18' W R19

Arquipélago de Alcatrazes * SP 24º 06' S, 45º 42' W R19 R19, 27,

(23)

Nome Estado Lat, Long PL SL FM CA NN HP LD SH SM SE CT

Laje de Santos * SP 24º 14' S, 46º 16' W R30 17, 19, R30 R30 R17, 30 R30

Ilha do Guaraú * SP 24ª 23' S, 46º 59' W R19

Ilha da Queimada Grande * SP 24º 29' S, 46º 41' W R19

Ilha do Bom Abrigo * SP 25º 07' S, 47º 51' W R19

Ilha do Castilho * SP 25º 17' S, 47º 57' W R13, 19 R13, 19 R19 R19 R19

Ilha da Figueira PR 25º 22' S, 48º 02' W R13 R13

Ilhas das Palmas PR 25º 31' S, 48º 17' W P14 P14

Ilha da Galheta PR 25º 35' S, 48º 19 W' P14 P14

Ilhas dos Currais PR 25º 44' S, 48º 22' W R18, 21, 24 5, 13,

R5, 13, 18, 21, 24, 27, 33 R 24 R24 R5, 24 R24 Ilhas Itacolomis PR 25º 51' S, 48º 24' W R18 R18 Ilha da Galé * SC 27º 11' S, 48º 25' W R12 Ilha Deserta * SC 27º 16' S, 48º 20' W P22 R8, 12, 22 R7, 8, 12 R7, 8, 12 Ilha do Arvoredo * SC 27º 17' S, 48º 22' W P12 P12 P12 P31

Ilha de Ratones Grande SC 27º 29' S, 48º 37' W P26

Ilha do Campeche SC 27º 37' S, 48º 23' W P33

Ilhas Moleques do Sul * SC 27º 51' S, 48º 26' W R9, 28 R9, 28 P9 R9, 28 R9, 28

Ilhota de Fora SC 28º 21' S, 48º 36' W R7

Ilhota da Galheta SC 28º 32' S, 48º 45' W R15 R15 R15 R15 P15

Ilha dos Lobos * RS 29º 20' S, 49º 40' W P29 P29 P29 P29

Referências: 1: Camargo (1982), 2: Maciel & Teixeira (1984), 3: Moure et al. (1985), 4: Scherer Neto (1985) apud CEMAVE / IBAMA (1997), 5: Scherer Neto in Sander (1986), 6: Maciel (1987) apud Sick (1997), 7: Bege & Pauli (1988), 8: Escalante et al. (1988), 9: Schulz Neto (1988), 10: Coelho & Alves (1991), 11: Coelho et al. (1991), 12: Filippini (1993), 13: Krul et al. (1993), 14: Moraes & Krul (1993), 15: Soares & Schiefler (1993), 16: Efe & Musso (1994), 17: Neves (1994), 18: Moraes & Krul (1995), 19: Olmos et al. (1995), 20: Efe & Musso (1996), 21: Krul & Moraes (1996), 22: Villanueva et al. (1996), 23: CEMAVE/IBAMA (1997), 24: Krul (1997), 25: Musso et al. (1997),26: Naves et al. (1997), 27: Sick (1997), 28: Baumgarten et al. (1998); 29: Silva (1998), 30: Neves (1999b), 31: Brusque (com. pess.),

(24)

Tabela 10. Charadriidae e Scolopacidae que nidificam na América do Norte e ocorrem no ambiente costeiro do Brasil como migrantes sazonais. M = migrante com ocorrência habitual no Brasil. E = ocorre esporadicamente. Entre ( ), o número de espécies que nidificam na América do Norte segundo Hayman et al. (1986), e os números de espécies que ocorrem no Brasil com status MN e EN segundo Tabela 2. Para definição das regiões, ver o texto.

● = presente, - = ausente.

Regiões do Brasil Espécies

Subtropical Tropical Sul Equatorial Ilhas Oceânicas Equatoriais Charadriidae (9; 4MN) Pluvialis squatarola M ● ● ● ● Pluvialis dominica M ● ● ● ● Charadrius semipalmatus M ● ● ● ● Charadrius wilsonia M - ● ● - Scolopacidae (35; 17 NM, 2 EN) Arenaria interpres M ● ● ● ● Tringa solitaria M ● ● ● - Tringa flavipes M ● ● ● ● Tringa melanoleuca M ● ● ● ● Catoptrophorus semipalmatus M ● ● ● - Actitis macularia M ● ● ● - Calidris canutus M ● ● ● ● Calidris minutilla M ● ● ● - Calidris bairdii E ● - - - Calidris fuscicollis M ● ● - ● Calidris melanotos M ● ● - ● Calidris pusilla M ● ● ● - Calidris alba M ● ● ● ●

Calidris (Micropalama) himantopus M ● - - - Limnodromus griseus M ● ● ● -

Tryngites subruficollis E ● ● - - Numenius phaeopus hudsonicus M ● ● ● ●

Limosa haemastica M ● ● ● -

(25)

Tabela 11. Números de aves costeiras registradas em censos aéreos da costa do Brasil no mês de janeiro, nos anos 1982, 1983 e 1986, segundo Morrison et al. (1989). "Norte" = Amapá e Pará até margem norte do estuário Amazonas. "Amazonas" = Ilha de Marajó. "Norte-Central" = margem sul estuário Amazonas até São Luís. "Nordeste" = costa Piauí, Ceará, Rio Grande do Norte. "Leste" = costa Bahia e Espírito Santo. "Rio", "São Paulo" e "Rio Grande do Sul" = costa dos respectivos estados.

"Norte" AP, PA "Amazonas" PA "Norte-Central" PA, MA "Nordeste" PI, CE, RN "Leste" BA, ES "Rio" RJ "São Paulo" SP "Rio Grande do Sul" RS Total Aves pequenas Charadrius semipalmatus 0 470 0 0 0 0 0 0 470 Tringa solitaria 0 0 1 0 1 0 0 0 2 Actitis macularia 2 4 246 3 20 2 0 0 277 Calidris fuscicollis 0 0 0 0 0 0 0 2340 2340 Calidris melanotos 0 0 0 0 65 0 0 1 66 Calidris alba 2 117 3080 380 261 524 0 6618 10982 Não identificado 25594 1489 192204 2626 1470 162 0 15119 238675 Total 25598 2080 195531 3009 1817 688 0 24078 252812 Aves médias Pluvialis squatarola 676 101 14711 1289 168 76 0 3 17024 Pluvialis dominica 47 0 0 82 0 0 0 629 758 Arenaria interpres 191 4 17909 433 321 1 0 0 18859 Tringa sp. 205 227 803 218 59 4808 0 419 6739 Calidris canutus 120 0 8191 15 0 0 0 0 8326 Limnodromus sp. 20 150 8105 35 0 0 0 0 8310 Não identificado 1064 139 47508 688 131 0 1 711 50242 Total 2323 621 97227 2760 679 4885 1 1762 110258 Aves grandes Catroptophorus semipalmatus 25 0 21868 26 77 0 0 0 21990 Numenius phaeopus hudsonicus 138 0 10879 117 66 0 0 3 11203 Limosa haemastica 0 0 4 0 0 0 0 0 4 Não identificado 511 2 1382 40 0 0 0 4 1939 Total 674 2 34133 183 143 0 0 7 35142 Total de aves 28595 2703 326891 5952 2639 5573 12 25847 398212

(26)

Tabela 12. Espécies de Procellariiformes que nidificam nas quatro regiões de nidificação no sul do Oceano Atlântico, segundo Harrison (1989), e status das espécies no Brasil segundo Vooren & Fernandes (1989), Belton (1994) e Sick (1997). Status: M = ocorre regularmente, E = ocorre esporadicamente, - = não registrado. Nidificação: ● = nidifica, - = não nidifica. Entre ( ), ocorrência nas Regiões Subtropical (S), Tropical Sul (T) e Equatorial (E). Espécies Status Sul da Patagônia e Malvinas (SPM) Península Antártica (PA) Geórgia, Sandwich, Orcadas do Sul (GSO) Tristão da Cunha, Gough (TCG) Diomedea exulans M (S,T) - - ● ● Diomedea melanophris M (S,T) ● - ● - Diomedea chlororhynchos M (S,T) - - - ● Diomedea chrysostoma E ● - ● - Phoebetria fusca E - - - ● Phoebetria palpebrata E - - ● - Macronectes giganteus M (S,T) ● ● ● ● Macronectes halli M (T) ● - ● - Fulmarus glacialoides M (S,T,E) - ● ● -

Thalassoica antarctica - - ● - - Daption capense M (S,T) - ● ● - Pagodroma nivea - - - ● - Pterodroma macroptera - - - - ● Pterodroma incerta M (S,T) - - - ● Pterodroma brevirostris E - - - ● Pterodroma mollis M (S,T) - - - ● Halobaena caerulea E ● - ● - Pachyptila belcheri M (S,T) ● - - - Pachyptila desolata M (S,T) - ● ● - Pachyptila vittata - - - - ● Procellaria aequinoctialis M (S,T,E) ● - ● - Procellaria conspicillata M (S,T) - - - ● Procellaria cinerea E - - - ● Puffinus gravis M (S,T,E) - - - ●

Puffinus griseus M (S,T) ● - - - Oceanites oceanicus M (S,T) ● ● ● -

Garrodia nereis - ● - ● - Pelagodroma marina E - - - ● Fregetta tropica M (E) - ● ● - Fregetta grallaria M (S,T) - - - ● Pelecanoides georgicus - - - ● -

Pelecanoides urinatrix - ● - - - Pelecanoides magellani E ● - - -

(27)

Tabela 13. Número de espécies de aves costeiras e marinhas com ocorrência habitual no país nos diferentes tipos de habitat, nas Regiões Subtropical, Tropical Sul e Equatorial, e no país como um todo. Para os códigos dos habitats, ver Tabela 4.

Subtropical AO AE PO PE IO IC MA Procellariiformes 20 0 0 0 0 0 0 Pelecaniformes 1 1 1 1 0 0 0 Lari 15 7 14 7 0 0 0 Charadrii 0 0 20 14 0 0 0 Outros 3 3 7 6 0 0 0 Total 39 11 42 28 0 0 0 Tropical Sul AO AE PO PE IO IC MA Procellariiformes 26 0 0 0 2 1 0 Pelecaniformes 8 1 1 1 7 3 1 Lari 20 7 16 8 4 4 1 Charadrii 0 0 22 15 0 2 8 Outros 3 3 10 9 2 7 15 Total 57 11 49 33 15 17 25 Equatorial AO AE PO PE IO IC MA Procellariiformes 7 0 0 0 1 0 0 Pelecaniformes 8 1 1 1 6 0 1 Lari 12 5 8 5 5 0 3 Charadrii 0 0 18 10 8 0 8 Outros 1 2 9 9 2 2 16 Total 28 8 36 25 22 2 28 País total AO AE PO PE IO IC MA Procellariiformes 27 0 0 0 3 1 0 Pelecaniformes 10 1 1 1 8 3 1 Lari 22 7 18 8 5 4 3 Charadrii 0 0 23 15 8 2 8 Outros 3 3 10 11 3 7 16 Total 62 11 52 35 27 17 28

(28)

Tabela 14. Número de espécies de aves em cada um dos sete tipos de habitat, por Região, e no país como um todo. Para códigos dos habitats, ver Tabela 4. "N espécies" = número de espécies em cada região. São consideradas somente as espécies com ocorrência habitual no país.

Subtropical Tropical Sul Equatorial Total no país

AO 39 57 28 62 AE 11 11 8 11 PO 42 49 36 52 PE 27 33 25 34 IO 0 15 20 25 IC 0 10 2 12 MA 0 25 28 28 "N espécies" 72 104 66 111

Tabela 15. Número de espécies de aves costeiras e marinhas que nidificam no país (R) e/ou ocorrem como migrantes sazonais (MS, MN). A discrepância entre as Regiões e o Total no país, no número de espécies da categoria MS, deve-se ao fato de que algumas espécies ocorrem regionalmente como migrantes, mas nidificam em outras regiões e no país como um todo.

Subtropical Tropical Sul Equatorial Total no país

R 16 45 37 45 MS 26 26 2 24 MN 28 30 26 34 R, MS 2 2 0 7 R, MN 0 1 1 1 Total 72 104 66 111

(29)

Tabela 16. Distribuição regional da biodiversidade, em número de espécies de aves costeiras e marinhas que nidificam e/ou ocorrem habitualmente como migrantes sazonais no Brasil. Oito espécies estão representadas em ambas as categorias de status. Pro = Procellariiformes, Pel = Pelecaniformes, Lar = Lari, Cha = Charadrii, Out = outras espécies, SU = Região Subtropical, TR = Região Tropical Sul, e EQ = Região Equatorial.

Espécies que nidificam Migrantes sazonais Ocorrência total das espécies

Pro Pel Lar Cha Out Tot Pro Pel Lar Cha Out Tot Pro Pel Lar Cha Out Tot

SU 0 0 0 1 1 2 0 1 3 1 0 5 0 0 1 1 0 2 TR 3 2 4 0 0 9 1 0 0 0 0 1 4 2 0 0 0 6 EQ 1 1 0 0 1 3 0 1 1 0 0 2 1 2 1 0 1 5 SU, TR 0 0 2 1 1 4 18 0 5 5 3 31 18 0 9 6 4 37 SU, EQ 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 TR, EQ 0 5 5 2 11 23 2 0 2 2 0 6 2 5 6 3 8 24 SU, TR, EQ 0 1 4 2 5 12 2 0 2 15 2 21 2 1 7 17 10 37 Total 4 9 15 6 19 53 23 2 13 23 5 66 27 10 24 27 23 111

(30)

Tabela 17. Ocorrência esporádica de espécies provenientes do hemisfério norte nas ilhas oceânicas equatoriais do Brasil.

Espécie Registrada em

Atol das Rocas Fernando de Noronha Penedos de São Pedro e São Paulo Puffinus puffinus ● 2, 3 Egretta gularis ● 8 Platalea leucorodia ● 8 Falco peregrinus ● 3 Pluvialis squatarola ● 6 Pluvialis dominica ● 2 Charadrius semipalmatus ● 4, 5, 6 Arenaria interpres ● 4, 5, 6 2 9 Tringa flavipes ● 4, 5 Tringa melanoleuca ● 4, 6 Tringa totanus ● 8 Calidris canutus ● 4 3 Calidris fuscicollis ● 3 Calidris melanotos ● 3 Calidris alba ● 4, 6 Numenius phaeopus hudsonicus ● 5, 6 ● 1 Numenius phaeopus phaeopus ● 1, 8 Limosa lapponica ● 4, 6 8 Larus pipixcan ● 3 Sterna antillarum ● 4 Sterna hirundo ● 7

Referências: 1: Olson (1981) apud Sick (1997), 2: Oren (1982), 3: Antas et al. (1988), 4: Azevedo Júnior (1992), 5: Maia (1993), 6: Maia (1994), 7: Cordeiro (1996), 8: Schulz Neto (1998), 9: Naves & Brusque (com. pess.).

(31)

Tabela 18. Unidades federais e estaduais de conservação na costa continental do Brasil. - = sem informação. Para os códigos, ver Tabela 22. Áreas não incluídas nos cálculos de área protegida na costa do Brasil, são marcadas com *.

Categoria e nome Habitat Temática Estado Lat, Long Área (ha)

1 PARNA Cabo Orange AE, AO, MA ARF AP 03º N, 51º W 619 000

2 RI Juminá MA, PE ARF AP 04º N, 51º W 41 601

3 REBIO do Lago Piratuba (Federal) MA ARF AP 01º N, 50º W 357 000

4 APA Curiaú (Estadual) MA ULE AP 00º, 51º W 23 000

5 ARIE Curiaú (Estadual) MA ARE AP 00º, 51º W 5 700

6 APA Arquipélago do Marajó (Estadual) AE, MA, PE ULE PA 01º S, 49º W 5 000 000

7 APA Algodoal-Maiandeua (Estadual) MA, PO ULE MA 01º S, 47º W 2 378

8 APA Reentrâncias Maranhenses (Estadual) AE, AO, MA, PE, PO ULE MA 02º S, 45º W 2 680 912

9 Reserva Extrativista Quilombo do Frechal (Federal) MA ULF MA 03º S, 44º W 9 542 *

10 APA Baixada Ocidental Maranhense-Ilha dos Caranguejos (Estadual) AE, MA, PE ULE MA 03º S, 44º W 1 775 036

11 PARES Bacanga MA, PE ARE MA 03º S, 44º W 3 075

12 APA Região do Maracanã (Estadual) MA, PE ULE MA 03º S, 44º W 1 831

13 PAREC Lagoa da Jansen (Estadual) MA, PE ARE MA 03º S, 44º W 150

14 RPPN Jaguarema (Federal) MA, PE ARF MA 03º S, 44º W 8

15 APA Upaon-Açu/Miritiba/Alto do Rio Preguiças (Estadual) AE, AO, MA, PE, PO ULE MA 03º S, 43º W 1 535 310

16 PARNA Lençóis Maranhenses PO ARF MA 03º S, 43º W 155 000

17 APA Foz do Rio Preguiças/Pequenos Lençóis/Região Lagunar Adjacente (Estadual) AE, AO, MA, PE, PO ULE MA 03º S, 42º W 269 684

18 APA Delta do Parnaíba (Federal) AE, MA, PE, PO ULF MA 03º S, 41º W -

19 APA Jericoacoara (Estadual) PO ULE CE 03º S, 40º W 6 800

20 PAREC Rio Cocó (Estadual) MA, PO ARE CE 04º S, 38º W 1 155

21 APA Genipabú MA, PE, PO ULE RN 06º S, 35º W 1 880

22 RI Potiguara MA, PO ARF PB 07º S, 34º W 21 238

23 APA Barra do Rio Mamanguape AE, MA, PE, PO ULE PB 07º S, 35º W 14 640

24 ARIE Manguezais do Mamanguape MA, PE ARF PB 07º S, 34º W 5 721

25 RI Jacaré de São Domingos MA ARF PB 07º S, 35º W 5 032

(32)

Categoria e nome Habitat Temática Estado Lat, Long Área (ha)

27 APA Rios Goiana e Megão AE, MA ULE PE 08º S, 34º W 4 776

28 APA Canal de Santa Cruz (Estadual) AE, MA, PE ULE PE 08º S, 34º W 5 292

29 REC Município de Itamaracá (Estadual) MA, PE, PO ARE PE 08º S, 34º W 480

30 APA Rio Jaguaribe (Estadual) AE, MA, PE ULE PE 08º S, 34º W 212

31 REC Abreu e Lima (Estadual) PO ARE PE 08º S, 34º W 383

32 REC Olinda (Estadual) PO ARE PE 08º S, 34º W 13

33 APA Rios Jaboatão e Pirapana (Estadual) MA ULE PE 09o S, 35o W 1 285

34 APA Rio Una (Estadual) AE, MA, PE, PO ULF PE 09º S, 35º W 553

35 APA Rios Sirinhaém e Maracaípe (Estadual) MA, PO ULE PE 09º S, 35º W 3 335

36 APA Rio Formoso (Estadual) AE, MA, PE, PO ULE PE 09º S, 35º W 2 724

37 APA Costa dos Corais (Federal) AE, AO, MA, PE, PO ULF PE e AL 10º S, 35º W 413 563

38 APA Santa Rita (Estadual) AE, MA, PE ULE AL 10º S, 35º W 8 800

39 REC Saco da Pedra (Estadual) MA, PO ARF AL 10º S, 35º W 150

40 REC Manguezais da Lagoa do Roteiro (Estadual) AE, MA, PE ARF AL 10º S, 35º W 742

41 APA Piaçabuçú (Federal) AE, MA, PE ULF AL 11º S, 36º W 8 600

42 APE Orla Marítma de Praia do Peba (Federal) PE, PO ARF AL 11º S, 36º W 2 778

43 ESEC Foz do São Francisco (Federal) AE, MA, PE, PO ARF SE 11º S, 36º W 5 322

44 REBIO Santa Isabel (Federal) PO ARF SE 11º S, 36º W 2 766

45 APA Foz do Rio Vaza Barris AE, MA, PE ULE SE 12º S, 37º W -

46 APA Litoral Sul do Estado AE, MA, PE, PO ULE SE 12º S, 37º W 54 200

47 APA Mangue Seco (Estadual) AE, MA, PE, PO ULE BA 12º S, 37º W 3 395

48 APA Litoral Norte (Estadual) MA, PE, PO ULE BA 13º S, 37 º W 142 000

49 Reserva de Sapiranga (Federal) AE, MA, PE, PO ARF BA 13º S, 38 º W 7 000

50 Parque Florestal e REC Ilha dos Frades (Estadual) PE ARE BA 13º S, 38º W 380

51 Parque Florestal e REC de Itaparica (Estadual) MA, PE, PO ARE BA 13º S, 38º W 3 724

52 REC Itaparica (Estadual) MA, PE, PO ARE BA 13º S, 38º W 2 180

53 APA Guaibim (Estadual) MA, PO ULE BA 14º S, 38º W 2 000

54 APA Ilhas de Tinharé e Boipeba (Estadual) MA, PO ULE BA 14º S, 38º W 43 300

55 RI Fazenda Bahiana (Nova Vida) AE, MA, PE ARF BA 14º S, 39º W 308

(33)

Categoria e nome Habitat Temática Estado Lat, Long Área (ha)

57 REC Iguape (Estadual) MA ARE BA 15º S, 39º W 90

58 REC Ilhéus (Estadual) MA ARE BA 15º S, 39º W -

59 RI Coroa Vermelha (Litoral) AE, MA, PE, PO ARF BA 17º S, 39º W 77

60 APA Coroa Vermelha (Estadual) AE, MA, PE, PO ULE BA 17º S, 39º W 4 100

61 REC Porto Seguro (Estadual) AE, MA, PE, PO ARE BA 17º S, 39º W 1 000

62 APA Caraíva / Trancoso (Estadual) AE, MA, PE ULE BA 17º S, 39º W 31 900

63 RI Imbiriba AE, MA, PE ARF BA 17º S, 39º W 398

64 RI Barra Velha AE, MA, PE, PO ARF BA 17º S, 39º W 8 627

65 PARNA Monte Pascoal AE, MA, PO ARF BA 17º S, 39º W 22 500

66 APA Ponta da Baleia (Estadual) MA, PO ULE BA 18º S, 39º W 34 000

67 RPPN Avaí (Federal) AE, MA, PE ARF BA 18º S, 39º W 469

68 ANT Dunas de Itaúnas PO ULE ES 19º S, 39º W 326

69 PARES Itaúnas AE, MA, PE, PO ARE ES 19º S, 39º W 3 150

70 Reserva Florestal Floresta Rio Doce AE, MA, PE ARF ES 20º S, 40º W 21 787

71 REBIO Comboios (Federal) AE, MA, PE, PO ARF ES 20º S, 39º W 833

72 RI Comboios PO ARF ES 20º S, 39º W 2 546

73 RI Pau Brasil MA, PO ARF ES 20º S, 40º W 427

74 Estação de Biologia Marinha PO ARF ES 20º S, 40º W 35

75 RI Caieiras Velha MA, PO ARF ES 20º S, 40º W 1 519

76 APA Mestre Álvaro (Estadual) AE, MA ULE ES 21º S, 40º W 3 470

77 APA Praia Mole (Estadual) PO ULE ES 21º S, 40º W 400

78 PARES Fonte Grande AE, MA, PE ARE ES 21º S, 40º W 218

79 ANT Reserva Ecológica de Jacarema AE, MA, PE, PO ULE ES 21º S, 40º W 132

80 PARES Ilha das Flores PE ARE ES 21º S, 40º W 17

81 ANT Parque Estadual de Setiba AE, MA, PE, PO ULE ES 21º S, 40º W 1 500

82 APA Três Ilhas (Estadual) AE, AO, IC, MA, PE, PO ULE ES 21º S, 40º W 12 960

83 PARES Paulo César Vinha PO ARE ES 21º S, 40º W 1 500

84 ANT Estação Ecológica do Manguezal de Anchieta AE, MA ULE ES 21º S, 40º W -

(34)

Categoria e nome Habitat Temática Estado Lat, Long Área (ha)

86 ANT Dunas do Cabo (Estadual) PO ULE RJ 23º S, 42º W -

87 APA Massambaba (Estadual) PE, PO ULE RJ 23º S, 42º W 11 110

88 APA de Maricá (Estadual) PO ULE RJ 23º S, 42º W 740

89 ANT Canto Sul da Praia de Itaipú, Ilhas da Menina do Pai e da Mãe (Estadual) IC, PO ULE RJ 23º S, 43º W -

90 APA Guapimirim (Federal) AE, AO, MA, PE, PO ULF RJ 23º S, 43º W 14 340

91 PARES Pedra Branca PO ARE RJ 23º S, 43º W 12 500

92 ANT Praia e Anfiteatro de Grumari (Estadual) PO ULE RJ 24º S, 43º W -

93 REBIO e Arqueológica de Guaratiba MA, PE, PO ARE RJ 24º S, 43º W 2 300

94 APA Mangaratiba (Estadual) IC ,PO ULE RJ 23º S, 44º W 22 936

95 REC Juatinga (Estadual) PO ARE RJ 24o S, 44o W 7 000 *

96

ANT Ponta da Trindade, Ponta da Fazenda, Enseada do Sono, Praia da Ponta do Cajú, Enseada do Pouso, Ilha de Itaóca, Saco e Manguezal do Mamanguá, Enseada do Paratí-Mirim, Ilha das Almas, Praia Grande, Ilha do Araújo, Praia de Tarituba (Estadual)

AO, IC, MA, PO ULE RJ 24o S, 44o W 7 000 *

97 ESEC Piraí (Federal) PO ARF RJ 24o S, 44o W 4 000

98 APA Cairuçu (Federal) MA, PO ULF RJ 24º S, 44º W 33 800

99 PARES Lazer de Paratí-mirim PO ARE RJ 24º S, 44º W -

100 ANT Núcleo Caiçara de Picinguaba (Estadual) IC, PO ULF RJ 24º S, 44º W 423 *

101 PARNA Serra da Bocaina (Litoral Norte) PO ARF RJ e SP 23º S, 44º W 110 000 *

102 PARES da Serra do Mar PO ARE SP 24º S, 45º W 309 938 *

103 APE Costão do Navio (Estadual) IC, PO ARE SP 24º S, 45º W -

104 APE CEBIMAR (Estadual) IC, PO ARE SP 24º S, 45º W -

105 APE Boissucanga (Estadual) PO ARE SP 24º S, 45º W -

106 RI Ribeirão Silveira PO ARF SP 24º S, 45º W 948

107 ANT Reserva Estadual Serra do Mar e Paranapiacaba AE, IC, MA, PO ULE SP 24º S, 45º W 1 300 000 *

108 ANT Reserva Estadual Morro do Manduba, do Pinto ou Toca de Índio, do Icanhema ou Ponta Rasa IC, PO ULE SP 24º S, 46º W 213 *

109 ANT Reserva Estadual Morro do Botelho ou da Barra Funda IC, PO ULE SP 24º S, 46º W 65 *

(35)

Categoria e nome Habitat Temática Estado Lat, Long Área (ha)

111 APA Cananéia-Iguape-Peruíbe (Federal) AE, IC, MA, PE, PO ULF SP 25º S, 47º W 216 870

112 ESEC Juréia-Itatins (Estadual) MA, PE, PO ARE SP 25º S, 47º W 82 000 *

113 ANT Maciço da Juréia (Estadual) PO ULE SP 25º S, 47º W 4 500 *

114 ESEC Chauas (Estadual) MA ARE SP 25º S, 47º W 2 700

115 APA Ilha Comprida (Estadual) MA, PE, PO ULE SP 25º S, 47º W 19 375

116 PARES Ilha do Cardoso IC, MA, PE, PO ARE SP 26º S, 47º W 22 500

117 PARNA Superagui AE, MA, PE, PO ARF PR 26º S, 48º W 21 400

118 ARIE Ilhas de Pinheiro e Pinheirinho (Federal) MA ARF PR 26º S, 48º W 109

119 APA Guaraqueçaba (Federal) AE, MA, PE ULF PR 26º S, 48º W 313 000

120 ESEC Guaraqueçaba (Federal) AE, MA, PE ARF PR 26º S, 48º W 13 683

121 ESEC Ilha do Mel (Estadual) PE, PO ARE PR 26º S, 48º W 22 585

122 REBIO Guaraguaçu (Estadual) AE, MA, PE ARE PR 26º S, 48º W 757

123 ESEC Guaraguaçu AE, MA ARE PR 26º S, 48º W 1 150

124 RI Ilha da Cotinga MA, PE ARF PR 26o S, 48o W 1 701

125 APA Guaratuba AE, AO, MA, PE, PO ULE PR 26º S, 48º W 199 597

126 ESEC Babitonga AE, MA, PE ARF SC 27º S, 48º W 7 833

127 Reserva de Recursos da Rede Ferroviária Federal AE, MA ULE SC 27º S, 48º W 1 000

128 APA Anhatomirim (Federal) AO, PO ULF SC 28º S, 48º W 3 000

129 ESEC Carijós (Federal) MA, PE, PO ARF SC 28º S, 48º W 712

130 Parque Florestal Rio Vermelho (Estadual) PE, PO ARE SC 28º S, 48º W 1 100

131 Reserva Extrativista Marinha do Pirajubaé MA, PE, PO ULF SC 28º S, 48º W 1 444

132 PARES Serra do Tabuleiro IC, PO ARE SC 28º S, 48º W 90 000 *

133 PAREC Guarita (Estadual) PO ARE RS 30º S, 49º W 350

134 Área Especial de Interesse Turístico PO ULE RS 30º S, 49º W 1 092

135 PARES Torres PO ARE RS 30º S, 49º W 15

136 PES Itapuã PE ARE RS 31º S, 50º W 5 567

137 PARNA Lagoa do Peixe AE, AO, PE, PO ARF RS 32º S, 50º W 34 400

138 ESEC Taim (Federal) PE, PO ARF RS 33º S, 52º W 33 815

(36)

Tabela 19. Unidades de conservação em ilhas oceânicas do Brasil. Inclui o Parcel de Manuel Luís. - = sem informação; 2, 4, 5 e 6 são federais; 1 e 3 são estaduais; 7 é municipal (Vitória) vinculada ao estado de ES; U = pertence a União, e (ae) = área emersa. Para os códigos, ver Tabela 20.

Categoria e nome Temática Estado Lat, Long Área (ha)

1 PES Marinho do Parcel de Manuel Luís ARE MA 01º S, 44º W 45 237

2 REBIO Marinha do Atol das Rocas (Federal) ARF RN 04º S, 33º W 36 249

3 APA Fernando de Noronha (Estadual) ULE PE 04º S, 32º W 2 700

4 PARNA Marinho Fernando de Noronha ARF PE 04º S, 32º W 11 270

5 APA dos Penedos de São Pedro e São Paulo ARF U 01º N, 29º W 2 (ae)

6 PARNA Marinho de Abrolhos ARF BA 18º S, 38º W 91 000

(37)

Tabela 20. Unidades federais e estaduais de conservação em ilhas costeiras do Brasil. - = sem informação. Para os códigos, ver tabela 20. Áreas não incluídas nos cálculos de área protegida na costa do Brasil, são marcadas com *.

Categoria e nome Temática Estado Lat, Long Área (ha)

1 ESEC Ilhas de Maracá e Jipióca (Federal) ARF AP 02º N, 50º W 72 000

2 APA Ilha de Depiá (Estadual) ULE ES 21º S, 40º W -

3 ANT Ilha do Gamba ULE ES 21º S, 40º W -

4 ANT Cadeia de Ilhas (Ilha do Meio, de Fora, ou Ilha dos Cabritos e dos Franceses) ULE ES 21º S, 40º W -

5 ARIE Arquipélago das Ilhas Cagarras (Federal) ARF RJ 24º S, 43º W -

6 ANT Morcego (Federal) ULF RJ 24º S, 44º W -

7 APP Ilha Grande (Estadual) ARE RJ 24º S, 44º W -

8 APA Tamoios (Estadual) ULE RJ 24º S, 44º W 26 200

9 REBIO Praia do Sul (Estadual) ARE RJ 24º S, 44º W 3 600 *

10 PARES Ilha Grande ARE RJ 24º S, 44º W 5 600 *

11 PARES Marinho do Aventureiro ARE RJ 24º S, 44º W 1 295 *

12 REBIO Ilha Grande (Estadual) ARE RJ 24º S, 44º W 20 000 *

13 PARES da Ilha Anchieta ARE SP 24º S, 45º W 1 000

14 PARES Ilhabela ARE SP 24º S, 45º W 27 025

15 PARES da Laje de Santos ARE SP 25º S, 46º W 5 000

16 ESEC Tupinambás (Federal) ARF SP 24º S, 45º W 28

17 ARIE Ilha Queimada Grande e Queimada Pequena (Federal) ARF SP 25º S, 46º W 33

18 ARIE Ilha do Ameixal (Federal) ARF SP 25º S, 47º W 400

19 ESEC Tupiniquins (Federal) ARF SP 25º S, 47º W 43

20 REBIO Marinha do Arvoredo (Federal) ARF SC 28º S, 48º W 17 600

21 Ilhas Moleques do Sul , incluídas no PARES Serra do Tabuleiro ARE SC 28º S, 48º W -

(38)

Tabela 21. Área de superfície em ha, e entre ( ) o número das unidades federais e estaduais de conservação no ano de 1996, segundo IBAMA (Becker, 1996). Inclui o PES Marinho do Parcel de Manuel Luís (MA).

Região Unidades de

conservação

Equatorial (RN-AP) Tropical Sul (SC-PB) Subtropical (RS/SC) Total (ha) Costa Continental 12 483 362 (21) 1 868 172 (111) 80 385 (7) 14 431 919 (139) Ilhas costeiras 72 000 (1) 77 329 (20) 2 (1) 149 331 (22) Ilhas oceânicas 92 758 (5) 91 000 (2) 0 183 758 (7) Total (ha) 12 649 120 (27) 2 036 501 (133) 80 387 (8) 14 765 008 (168)

Tabela 22. Distribuição dos tipos de habitat da zona costeira continental nas unidades federais e estaduais de conservação, por região geográfica. AE= águas estuarinas, AO= águas oceânicas, MA= manguezal, PE= praia estuarina, e PO= praia oceânica.

AE AO MA PE PO

Equatorial (RN-AP) 7 4 18 12 11

Tropical Sul (SC-PB) 44 5 66 51 69

Subtropical (RS/SC) 1 1 0 4 4

(39)

Tabela 23. Siglas e categorias citadas no Capítulo 6 e nas Tabelas 18 a 20.

Categoria ou sigla Significado

ANT Área Natural Tombada

APA Área de Proteção Ambiental

APE Área de Proteção Especial

ARE Alta Restrição Estadual

ARF Alta Restrição Federal

ARIE Área de Relevante Interesse Ecológico

ESEC Estação Ecológica

IBAMA Instituto Brasileiro do Meio Ambiente

MMA Ministério do Meio Ambiente

ONG Organização Não Governamental

PARES Parque Estadual

PAREC Parque Ecológico

PARNA Parque Nacional

REBIO Reserva Biológica

REC Reserva Ecológica

RI Reserva Indígena

RPPN Reserva Particular do Patrimônio Nacional

SNUC Sistema Nacional de Unidades de Conservação

ULE Uso Limitado Estadual

Referências

Documentos relacionados

(iv) estimate technological profile for Brazil and BLUM regions considering zoo technical indexes and calculated productivities (beef and dairy sectors); (v) estimate costs

Reduzir desmatamento, implementar o novo Código Florestal, criar uma economia da restauração, dar escala às práticas de baixo carbono na agricultura, fomentar energias renováveis

A Série Calacata é uma reprodução sublime do mármore Calacata Bianco, fonte de inspiração para projetos por sua estética atemporal e versatilidade de uso.. El mármol es un

Destes 38% eram trabalhos exclusivamente sobre skuas (Catharacta maccormicki – 64%, C. lonnbergi – 17%, sobre as duas espécies – 19%), os demais tratavam de registros

Como reforço prático para o conteúdo ministrado, será oferecida uma visita monitra ao estúdio 1927 audio, situado no Bairro Alto da XV, em Curitiba, especializado e

A reserva é um destino para observadores de aves de todo o mundo, abrigando mais de 1000 espécies de aves, mais do que o número de espécies de aves que ocorrem nos Estados Unidos

Rogério Santos Souza O presente estudo apresenta resultados parciais da pesquisa intitulada “Descolonizando o Currículo e as Práticas Pedagógicas na Educação

Atualmente presidindo a Cooperativa dos Agricultores da Região de Orlândia (Carol) e a Cooperativa Central de Crédito Rural do Estado de São Paulo (Cocecrer-SP),