í?£HENEJNT / WAEKOMME
XíE WEST- mDISCHE ...
Waeromme de vveíV
Indifche Compagnic dient te trachten het
Landt van B R A S I L I A den Co»
ninckvan Spangiente ontmach?
rigen, e n dac ten cernen.
g&eFen&e un gfymtitt De* j^opnrtííe
flljebatnllúO? IanAndriesMocrbeeck, dtn$Wl&0t*
achiche <fcí)cnaDc Mauricio £2mcctoan *D¿anffe/ctc.
ende eemglje anbere ierren «&|)ecommitmtDen toan
üe ^oogüji enüe <a¿oot-mos()enDe iteren De £taten
<acnci:aelDccíDcrcnucl)OtilcOcrtanücn/m^<0»aUcn
$a0fjeDeíu.í.enD*6,2tp#i / Anuo i*¿$*
t»AMSTERDAM,
25p Co^elte Hobctotjr6f5. banber #la|Te/2&occ& bcrcobpct op be
Den Auteur tot alUpoede en trouwe
P A T R I O T T E Ñ ,
H
Ier hebtghybeminde Vriendenecnlidtof gb¿. deelcc van mynePropofiiie, gbedaen in Apfir 162?. aenzyn.VorftelijckeGhenade de Prince van O r a n g c & c . encte eenigeHeércn Gecoromkteerde vandc H. ende G. Heeren. de Staten Generad van de Vcreeniqhde-Nederlanden-, hexvvclcke ick u L . medc decle , op dat ghy daeruytíbudetleercn, hocgancfch proffytelijckvoor de Wcft-feidiíchc Compagnie, hoe dienftelijck voorde Ghemeenteof Republique, ende hoe fchadelijck voor den Coninck van Spacngicn bct zy,datdc voorfz. Compagnic den ghezeyden Goninck het Lant van B R A S I L I A ontmachtighe , en dat mctden eerften. Danckc Godt Almachtich , datdefe mytíe Propóíitic, ofdíerghelijcke mogheliick door ándete
ghedaen,alfulcke cffecl: ghenomen heeft.Namentlijck: dar, de \Veft-Indi (che Compagnie nu,Meeíter is, van de B A Y A (vvefcndc een vande principaelfte plaetfen van't felve Landt) en biddet hem dat hy vordcr de H.M. Hee-ren Staten,fyn Princelijcke Excell. van Orangien, &c. ende de Weft-Indifche Compagnie voorfz. vvil
infpír«-ren ende incourageinfpír«-ren , dac de andcre deelen myner Propoíitieoock moghenin'tvverckgheleghc endegc-effeclueert vverden : So fullen vvy alie te (amen, noch meerderengrooteroorfaken hebben hemtelovenen pryfen. Vale. InEmrickdenó.Septembec 1 6 2 4 .
. $É> % • «Dicnfl-üíiHiglje to¡icnt
FoUi,
SUtoneti/
Waeromme de
vveíl-Indifche Compagnie dient te trachten het
Landc van BRASILIA den Co-"
ninckvan Spangiente ontmach*
rigen, en dat ten eerílen»
«£ Compagine ban t$efc-3nbi¿n in bol*
coninuijept gf)eb?ací)t fpnbe/ can niet be- i« tone¿* ttt0 nori) nootfatielqctteríi boojen neme"/ ;«"»" «enl-ató (jetUant ban Brafiüen ben Conincn ¡hcncy,nar' ban &pangíen te cntntarljngnv m íjacr ««»dy*!
englientemacclten.' br rebenen fnacronv me/fpn beel / mcntgfjerlep tubcgljtbjil: lid) tuaer ban irit eeniglje borl) nae nipn <O02bccl uidbc boo;nacmfbn fal ber* (jaelen
<©m bat bit Uant tuo?t frefeten of bctooont bá ñute natten of E"R$¡*« *>olcBeren/namcntlricft 2S?aftUancn enbc $o?tugiefen / in befen v!Too¡ldí«v« ttjben ganfef) onbcbjcben in arnfljfarchcn en bolgen¡e¡ bien noel) d¿en,..ni,edie. fcepjactijrftc/nocbbecbíirage fjebbenbc/ Ijaertcgficníí &emac&tS¿;«k Mi banbe «9efl3nbtfcíie Contp-.te befcnberm en fullen obcr fuíqc
fecr liri)teU)c& obettoonnen üjctbcn/boojnamcntltjcfe fo toanneer Üefelbe met ínanucdicftc romage 0cbcclantfcIje Htoec&moebtc-ftcpt goctbelept'cn booifitftticfiept acngfjcgrcpen of be fp;ongm tBcrbnvcnbe bat ífl níogfjelrjclt opt onbcrftcnffe.
3>c po¡ tegiefe mntbit be mccfte tefíftentte of tegrriüíccr fnííc
& 2 twcn
i*, boenfpnbe beel bcrifelbc banbe 3ootfc&e iReltgie/boí^ niew^
»och
W ,VSep»¿ ñrctónebojenen ncfuiojen bpanben banbe;&panifcl)enatie/ful»
JSSfZ? SllegeVbelnctto? W j P « ^ ^ ^ j S ^ S f t ?
nene «yanjen ban uuie © j i l e e n «flccell bcg^ebcnof Uc^telgrít baer toe con* cE»'«Sd.» ncnbctoeec&tüjerbcn/ of gañí fla«T)arttcD J e j d h w t t i y n í e
¿p^gicn. ¿Wo n e ban £>pangienintbcfenberen banbitllanbtbctrací)*
ten / íoobatterntetacn tetüjijffelenií/ afbeCompsgmeban naeft-Snbten fal&acrin co?tcn njbtmeeftcrmaccneabangos ncelBrafiíie», tot toclc&cnepnbe gañí nobief) falfpn / b a t be
fkdcft-3nbifc()e Compe gañí beleeft en twnbr Indi ntet bcfclüe
natit Mándele / pber typftept ban l£eligietoelatcnbjc/enbe boojtí
f
iebetoettcn cu policic Dacr opicríjtcu / cube crupbcc reclutanftuic abinuu|trercn,
í j h
Te.j*r¿en, fllíjoctocl bat bit Itanbt bán Brafíiiagrooterfpnlí gfteljee!
í"fld«^H«» ^uptttanbt / ©?ancferi)c6 / «tfngclaut / &pangira/ £>rljot* macrin cwce lattDt / i&tl&ubv mbt be fcbcntfnen i&ebcrlanbcn te famen/enbt macíi"cnbe"oat &* #o?tegiefen ft,acr tucl bicr bonberbt mijlen langhí be
* g c c b í i j i r n ncbbcn nedet gljcílogljcn / fpnbc oorít beelbup« fenben int gtjetal / foo fpn effcntijel maer tuicc pnnnpaclfte plaetfen int felbe Uanbt / naiueutkjcft be Baya en Per&am-buco bcfelbe berobert / gl)cfo?rifirccrt / mibtfgabcrí lw en baer eenigíje J?o?ten nocj opgíjetaojpen / cnbetefamen mee bcl)002lncltc Otuumfoenen befebt / foo t í be Compagnie ban iüeft-J.nbicn nict alleenliclt meefler ban bit gl)cl)ccl Uant/ maer fal be poteffie ban bien mcl brljonbcn.
1 I I H
Ten nerden W ttittt plaetfen / namcHtlge& be Baya en Pernambuco» vvcieHc *.' (inbcbjclcae bit groot Eanbt metcnbcelí inbeflaet alí boo* £«nfond*r" « n ) fpn ban gl)een fonbcrlingfje ftswktm of jpaitificatien/ 3Si.ge ftarckce alfoo bat. bt felbe boo¿ <$obeí gfjenaebe / gaefl fullen en ron*
iyn' nen berobert nierben / gljclncü men bagljclucuí biicrpcricu*
tic 3tet en bebint / booínacmentliK» alí be UDcfl-Jlnbifcbe Compagnie'nunbaftigjje Offincrcii/ goebe £>olbatcn/ erperte JBeeftcrí of Jngcnicurtf / en bcljoojitjclw iitujrfjf-Snfiniincas xen bertooertí fenben.
Xtt fpn gfjelegfjm / baet[be»1t-3;nbifcíie Compagnie met T«vyf^ íjaer «©olbaten en <8o?iogf)fcl)e gljírectfctjappcn babelgcít bp "Zv d B e& tnonttcnc connen |pn / be uielcfee fp bienbolgf)enbe connen gi»«4 íwlcgfjrren en aentattcn/ fonber tenicfjfiní te tyeefcn bat.fp tnetbeelmatcfjerení te£anbe|)arrbelMcgi)er fullen berjtuap íten/of ban t)aer&cf)epenafge|ncbcn lamben/ UiefcnDc Ijaxc res traite in ttjtbeí nootí / enbe baer fp Ijacrc bictuaillie alí anbere nootfaecneltcH^eben uptmoeten bccomen/ beíjalben bat boo? al* fulcite geicgl)entí)epc bit ban befe ^plaetfen of ^teben/(foo bcn acnüadj fecreet tuert geftouben)opt onbcrfienfte connen befp?ou< gfjen en berobew Uíetben»
V I .
Cnbe alfoo men int aentaften fpnber 10panbcn/boomae* TenCt^. mentirte» oocn baer op moet lmcn / batmcn be betobetbe MVdea7aee"f^ plaetfen of «£>teben can beftoubcn of mainrineren / en oocfe c3nhIJ"Jd
in ttjbt beí uootí affífleren met alie beljoo?lrjc&e noobtbnif* ^S*",™,.,.
tifíjcpbt / alí mebe ontfetten/ footoanneer bit ban beniDn* d«i™M.
anbt tuebcrom fpn belegftjrt / foo 3ullen utucl^ j p O . c n O rellénete bcbinben t'fclbe in confibcratie leggenbe/bat be liDcft-Snbifcjje Cotup«« befe tuicc «§>teben / namentltjcn be Baya en Pernambuco niet alleen can ucíjouücn en maintineten / maer oorii tn tóbt bcí noobt (bat ben iacmmcft ban ^pangien bit bieberont guarne te belegljercn / ) affifteren' baer inue fnip-tenbe gíjcnoecüfacme nootbmftül)cpt ban befenfie* 2tlí me* be tm obetbloet. bccjuameltj.cn fonber cenigjje pciníUcl ont* ftttm*
v i i.
4bm bat ben Coníncfe ban £>nangten onfen bpant befe Han- Ten ^m; bcn en Yerben banBrafiUen ren onrecljten t í befittenbe/fjebí^Selvc benbe be recljte lacere bantftonincítrrjcftebantaojtegael/flDaer Land«ntí" onber Brafilien bcfjoojt) onbel)oo?ltjic& en oncO?r|telr)c& baer ^. 8BSí banontfet/ enbe be toettig^e erfgljcnamcn ban bien/
nament-fcjcft fpn <£rrcll. bm f0?ince ban idojtegacl/tegcntoioojbicl) reftbe^ renbe alfjicr in í'<t5¿aben ^agev befelbe tot ñocij toe onrt)ouben fooiflmecralí reben / ommebe <5obbelt)c6e recf)tbierbic|)ept tot alTíflentíe te f)cbben/bat bctl&efl-3nbifcf)e Comp*. albaec ííeginne.'tcüjctcnin BufiUcn, tocbe(joo;en&e be Cvoone batr #QjtegaeIt
m,-6
fcachiien &ue gocbe fMrfotten MU* idaberlantí/ foo hieqdmttm w
n^toof"buuten* lantí l)eriberenbe oj mee ijeribcrenbe moe H&e|t-inbt* i,, ni,,.; en (che Cimpe» beegopen en beclangUen bat befelbe Comp.boleo-? - f S P¡- mentucU macl) geionnectt inerocu /rwpfteíenoe met oj booComp.boleo-? be* trwfien ce Sc« rcibe fal Den Coniíicis oan £>j)angien acooceen taflcigclte fcjjfc»
mtctXm *e / enbe befe repuolgcRe meccttcitKíte oienlt aengebaen Hierben/
^ en fpecialgcít in ¿aee oo¿iogijen omiege / bibombe <fcob m> ui.ic(jtici)nací)tenbaclj batnp fpnen ftepligljeu 5egenbaer toe H)ilberleenen/Uj;lcbeaencoepingl)e<0oDeí/ fegíjentngc en booj*
bibbinglje bertfijemeencr ban geen clepne importan tic ií/ maeu ban groóte ronjiberatie befóalben omme beboo¿fcl)?ebcn 5ege* ningtte/boo?bibbingíje of aenroepinge «aobeí te Ijeübcu of te ge*
nietenií gana noot(accftelocb/ acgtecbolg&cní bt btbt ber aen* roeperí/be faecfte te beleggen' namentlnck om nct tot fc&abe ban £>pattgien en bienfl ber f}cbctlanben te attencecen / enbe bien
toolgtjení be Uanben ban Brafilien te bermeefleren/alí icn UÜJC
$t ffo.tnbt u^Crcell, daerlnc&falbetopfcn,
ten «egendí, ^©e Comp*» ban ttaefc-3!nbien fal ongíjettaüffelt |ier booj b > «naeniien comen ccn |ccc groaren fcíjat/ foo ban <$>ct)epen a l í Coopman* Jchn.fdiedoe0te fcljappen bie inbe^bosjf* plaetfen (ten tobe batfe beiclbe ful-con pagnie \tn aentaften of befpiingrjcnVgljebonOett fullen Hierben uirlcuc
ÍVnínseh"r"booíf5* á>cl)epen alí Coopmonfc&appen te fcanbefciacrí inne penen cooP niet grjcblucljruertcrrljt ot ujecl) gbefonbcn fullen connen toer* »uki»p. b e n a(jí c o n t a m c penmngDen/SutDcelcn / ^ilbcr of <5out.
X .
Ten «hienden «©en Co ninrfe ban dpangicu / be <6í)ccftclirfcíK)it/alí mebe ¡n andere cf* t e patticuliere Cooplicben ban #ortugacl/l)ebbenbe baec te lan< fc<ten • fce groóte Capitalen beftaenbe in Uanoen / fócnten gfjetoalTm/
fcfmlbcn alí Coopmanfcgappen met berre te lanbetoarrí tune/ tu'aer in en ontcent be tuieeboatft.&teben gclcgfycn tticlcuc bol-gljcní bien/ bpbie banbeU&eft-3nbifcl)eComp%aücte|amen ronnen aengljcaagljm / gíjcconftfnecrt en oecfc bemacfiticljc íuerbcm
v e" BelÍÜS ^ ^ ° ° *c ISlOítegiefe natie Ijaer ^ebben ncbcrgíicuMglfftt toe! méenehooft. bietíjonbew mrilen langí be ^ee-ltufl^encn ban Brafilien bact¿ ístaninjf, m c u bolggení bien ober aloot&in corten tnbt met £>olbaten
7
tanbpvcomen/ en &arr generen met ¿Supífecr-ricttí planten/ £>upchcren te maecnen / Cociaiu,«Ocmbct en anbere Duiríjttn te fapen/befelbe bercopcnbe aen be Coopliebenban fíortegael/ of feltí bertoaertí fenbenbe /fo fpn ber Ijaiurn / baer te lanbe beel rnene en maüjngljc peciconen,ÜJCU acalle te jamen upt itacate banbe toncmefteeeu tjooft-fc^attíngíje connen opgljelegírt ü)er> bcn ten pjoftjte ban be Udcft-ilnbijcijc Compe.be bjclcbe niet niepnicl) fal imponeren/ enbe fonber beel oppofititn betaelt toer* bcn/ ten aciden bat befelbe perfoonen alí mebe alte be £ ortegie* fe ñaue baer tegení cm Maguen fal fpn ban be <§paenjct)e Cp¿ rannie en inqnnitic/ en onber be gijetjoojfaemljept gctyae íjt ban uuit i),jl^vcn Creell. 3¡tem batfe alie nootbmfticljcben nooj-tacn ooerbloebigljer en tot beel beteren p;tpí fullen gebben/ Ijare nübbclen met meerber berfeerfeeringe befítten/enbe anbere bene* fitiru Q^cnictrw Ijicrte langte berljalen,
x.i i»
aSpftetmelc&eggenoetftfaem blgc&t/ bAt btWtftrJnbifrp J™cl™<™
Comp &aregft,cbaneoncoftcn/metp?ofnt&«eftofin corten tot d"aiie s0¡*
hieberoni fal fytbbtu/ namentlrjc» upt bcn bup t bit int bcrobe* jjatetnflíeVn
rcnbeferttijeeboo?f5.^tcbenenbenaefl gfjelegfjcn plaetfen fa!«,í!3gr<Uc gjjebonbentoerben/beftacnbe in Coopmanfttjappe / «écljepen/ j>uyt¿Bn
'Kmmonitie ban «©ojlogljc U;iirl)trn/ gljcuiaflra / renten enbe fcliulbcn alí boojf3.uielcíte int bcroberen banbe 3¡ntooonberí/^ ;§>olbaten noel) 2&ootfgl)cfcllcn fal connen be Compf ontbjecmt
of ontfet bjerben/en fullen cffen tuel be £>olbatcn en 2Sootfgf)e« fellen beel bttptí bscornen foo, aen contante pcuntngciv jiuuicc* len^ilbcrbíerf/hoflclnche lílecbingc/ltinneüjact/alí anbere bin* gen gfjemercfet befe tuiee plaetfen foo bicijt aen bfZtt en bp ber {¡antliggen en bien bolgljcní ¡jare bpanben onbcrtuacl)top bcn ftalí en bedjaíbcn gljccn tubtfullen Iicbbcu í)ct tuce l) te bocren/ te bcrftccrncn of tcbérfcnbrn /met toclcttcplonbcungnc goctbJiU Urfj toe te laten bt rDrfi InDtfrlje Compagnie foo groóte rrpn tatie fullen bceoincn bat fp tot alten tpbcn foo beel bolear fullen ronnen crpgljcnalí fp batutjttotttjtbannobe fal fjcbbcu,
X I I I ,
«¡ínbe tí mebe ban gfjcen clepne confiberatie/bat bcn ímpt/en J" «,«*'M«:
boojtí baer naer be ojbonnaire retomen bie be ll&eft-3;nbifcf)e d ^ i é " ^ ! CompMipt bie Uanben fal becomen be oncoften banbe b¿arl)ten f'vn r"1,? fyn
tonnen bjagfjen/ bien bolgfjcní fal garetoernfnnglje groot en ¿vlooSñ" mac&tirlj,machd<
mac0tirBconnen fpn / en confcqttentcliíclt bequatm lenta f n f fifanc bie plaetfen te importeren en cebeuiacen/ en cffmuiel met coftelijcn oalleu/ ajine pfler fe.|t4>up¿tsw betaeicuoo¿umc0t o'Donuacrlijílt ban Ofyaftiteii¿oc &$itcjad ntú *o, guibmí/ en ban pojrcgacl tot tu oefe Eanben tuel aríic gulbcní V i í te fao men bat pbcr fitrfl ¿§>upc«eeí te b¿ac0t can b/agljcn «irtit en tü)mneí) of Dcrticl) gulbcní bcfjalbeu noel) uiclfoo oc¿í bie ben Conincñbau ^>paugienuoo;iucomeubecnuptgaenbe C o l tu porttgacl ttetku
X I I I I ,
rea *¡emerw tl^t bit Hanbt ban Brafilien connen 3fíicrKc]c fjíer te fcanbe fican^defctc'a&cb;ac5tcnDe toeberom betljanbclc of becbifcribucerc tuerbeu Landínde <j0ooo, iltiftcn <£>upc»ccí / befelbe nu g^eeeeeítent op een bar*
fce,mPS!^ Denbeel Blancos,eeu bacbenbcel Mafcuvados , eenbarbenbeel
•itc cnyn.be. Panneios,pbec üifl op bpfif)onbcrt pont 4>unruecí / cu bit bac» vtnftcKhen, ingljeuocljc/be Blancos tócacljt/beMafcuvados totbier/enbe be
eauuaiücft'; Patínelos tOt tttJCC grOOt pbCC poittV gí)elrjCÍÍ a l í ble Út Brafilien
dc u gliemcenlijcu g[)elben/enbel)ter te Hanbe befelbe uieberom
ber-coopcnbc'be Blancos tot aeljtien /beMarcuvadostottrnaelf/enbe be Patínelos tot acljt groot ijet pont/aftrecítenbe i¿.gulbcní op pber fóift uooi unent en clepne oncoflm/ foo buce -baer bp gi)cp?ofitcc« outecue 5$ Connen <*5outí.
<«3tem' fcefelbe fefliel) bupfenbt tifien ^upenerí roflentn ¿Sjaftlicn acljtecbolgljenbe be boben 11002(5 incoop / ontrent be 3 5,Connen <@oubtí biebe Comp - ban t&cft-jlnbicn mecfl met Coopmanfcíjappe fal connen betalcn baer fp ten albcrmin* fien 3 o tcnljonbert op fullen berbienen enbe (jare toaren nocí) goeben coop gijeben / jae tuel $ o, ten Ijonbcrt beter alí bie ban pojtrgaclplcgljcn teboen/ comtbatbeConn/.baernpnoclj falpjoiitcrcn jaerlic): niel 10,Connen <l5oucí.
3. átem Ijet 25¿aftli[jout bat bm Coninc» ban ^pangien toe* comtií jaerlicfeí biaerbíclj biel i},Connegoutíbmgelt.
4. 3tcm/op biberfcjje anbere Coopmanfcfiappe / alí Coebacft/
<6embcr Ciropm'Confituren etc. fal be CompVbeí jaerí tuel berbienfleu íjebben j . a 4 Connen «Boutí»
^ 3xcm uptbe gemente albaer'fal be Comp\ bont#cft-3!nbien beí (acrí/met biberferje goebe mibbelen (per onnobicj) te berlja*
icn connen trecuentenminften $ta 4. Connen «0outí»
9
f3tem/bc típenbcn banbetyucDtm bie be <5ecfíeiicíujcpt tefuv
fpnoocn toelbiaetbtcí) beí )aerí ?.a+* Connen «5out&
jltem alie be gf)ecottftfítcerbe Eanben en Renten beí Co*r,
nmc'r enbe *i3ceftciici)cp t / fullen mebe beí jaerí biel j • a 4.C0 na nen <aoutí biaerbicg fpn,
2tlle ijct tucleuc tefamen&eb?aegf)t ontrent be feben enbetfe* bcnnclj Connen «Soubtí / bie be üDeft-3inbifc1)e Compagnie boo¿ Ijacr upt bie Eanben fal connen trecnen peber ^aer. i^ier af gljctrorhcn boo? 3acrlnc&fe onnoften tot ben <Oo?logijc/ fo te liDoter alí te ILanbc omme befe plaetfen in gli eljooifacmncpt te Ijonbcn / enbe tcgljcu ben iüomncu ban ^paengien te bcfcljer* meVontrcntbp gií 17* tonnen Ooiití/fo relteert batter nocí) booj be felbe Compagnie beí Jaerí fal gfjebionnen merben fupbcr gljclt ontrent be bpfticij Connen<£outí/bie jp fal berbienen met minber ban fo beel Capitael bAtt tóete gljebmpcacn / foo berve
met goet berftant/o¿bere en belept baer biertjgftefjanbelí; T™ vyff™'
s©e fUpubuque of be Cernéente ber felbe fal met minber befe ]**«• ;°ur
íúnquelíeooibacrltiCKaIíp?ofptelpc6^pn / uiantboo? b?ac0tcn £•lll ¿Sue.
noiren
vver-*n anbere ongfjclben / bie be Compagnie alí boo?f5. fal moettn »
betalen/fullenbeparticulieren / biiení3>cl)epcn enperfooncu jn"¿p"Lten
baer toe gfjebntpcftt fullen Uíerben/beí 3iaerí trecuen ontrent be n«i«iti>jtwn 8,Connen «5outí.
v 3tem/ upt be oncoflen banben <©o?loglje/prtncipalr)c& alfmcn
be<f>oIbaten en 25ootfgljefcüen Ijaet meeftefnmr eerfl bttaelbt tftupí comenbe/ en batmen foo bjepnicl)&?ecm&elmgtjen ber* Uiacrtí 5enbt of gbctyupüt alí niogíjclnrít ií / op bAt al leí inbe ^obiutieblpbe/fullen be particuliere trecuen biel 20, Connen <0outí.
3tem/bpfietberrefineren banbe bmpne ^upcueren/ booma* i-mentlrjcnalíubieí^JlB,en«2*celL ojbonnerenbat alfban geen bmpne ¿buucIteren meer uptbc p;obinticn mogbm benouben tuerben / falgljepiofitccvtiucrbcn bp be Iftcfinabojeí ber felber ^upclicrcnUicl s.of ó.Connen <3outí Jiaerliicítí.
3[tem/bpben meeftenbeelber¿&ttpc&eren bjeberom tcberljan¿ +
belén buptení Uanbtí / t uielcne alfban bp be particttUere ban
befe i&iobintien alleene tan en fal gr)efcf)ieben/foo m *©ttptflant/ 3&jancjH^&/Cn$el«ntf^^
f ti anbere 2ai bai fal ten uunften gDcpjoftitccrt tucrben ae&frof tbicn Counen <&outí.
¿tile Ijet biclcUetcfacmcn bcbjaccljc oberbc een enbcewifft Connen «3outí/ bit be Cernéente jaerlie); upt befe Uanben fué Int ti echen boücu be bpttieí) Connen «tfi&ubtí booifj^bieoc ISdelt-JnbiiC^c Comp boo? p?effpten fullen becomen,
?. #25et)aloen «lie arbeptí loonen bie be haníbiercúerí / $ m
-bact)tUicbcn/2trbepberí/5)cl)ipperí en ¿5>cí)uptcboerberí bate upt tullen trecuen boo; Ijaren arbept.
t. 03cljalbcii bat boo?befe nteubie negone mceft alie neringftett/ 2Cmbacl)ten en negotten in befe #?obiunen fullen biafTen en toe* nenien.
r. 25eljalben bat ftier boo? beel perfoonen bie facrlicjc upt be #?o» btncien bemecuen na anbere lanbenenConíncurrjicnen occafii fat gfjegfreben bierben ommein be Eanben te blpben / ofte nae 25?afilicntegaenbiooncnenalfoonberbe 3¡urtfbictiebanutoi l^.íít) c n ^ r « U . " blpben: be gemecne laften te felpen b?agm. •- 25c&albcn bat boo; alfulcfee tlptpí blnbinge be confíen banfe tocrcuen en p?actóeRe / bie foobanig&e perfoonen g&emceneltjci met Ijacr boeren in be boo?f5.1lanben/fo gemeen niet fullen toeS ben/en oorh cer bergaen alí toe nenien.
,, a$ef)alben bat íncrboorbccl perfoonen en Capitalen upt allí ouartierenin befe$?obinticn fullen inballen / onime boo? befi nieubienegotieoftrafrjcue/enbiejíaermceraenbafl íí/ljaer 0 generen en te berrúcncti*
»•• 2$cl)albcn bat beel Jngefetenen-befer Eanbcn bit tegcnbioóí< biclniccl ban Ijacr contante penningljen fenben na l&?ancKn)cí/ <í£ngl)elaut/ «©oftlanbt ni anbere plaetfen/ omalbaerbefelt^ ten p?offpte aen te leggljen per foute ban goebe cube abantagt* eufe^occafieal^ier/gaergelbenboo?f3. ofeengoct beel bcrfclit fuer boo? tffpipí fullen ontbieben omine bie in £>upcncreri/
2&?afiuljout/<©ember/ Coebac&of anbere Coopmanfcljappcu te implopeeren bit ban 23?afilien comen/ of in ¿bcljcpcn te bt fteben/of atíbete Hdarcn baer boo?en te ontbieben/ bit be mefi 3nbifcl)e C o m p r a n boen fal fjebben/tyaer upt ban be gemeen teíjacrpjorfncmebefaicrec&en.
s„ 2Se0alben bat beel perfoonen nanclepne mibbelenftier boo ftaer pjelucu fullen bullen berfoec6en/en bartoaertí gaen too* nen boo? *mifle3lawn/ambaer telUnbe ^upc&ewet te pian
ten / j&upcnetcn te ma&en / Coebacn / «Bembce df áf anbere b?uc{)ten tctomucu/toinclielnennge te boen of eenige anbere bo-catie toante turnen omaí|Oeui Capitaet te bergabcren eñ baer nubt bieberom m i)oer i3aüec lant te conten/ geitjcamen y*u bat t» Jnbioonberí oan £>pangien en |do?tegael bagljeiacur boen/
toaer bp be pernéente fo beel fal berrochen •
25cíjalben bat bob? befe nieubie conquejte alie bafle goeberen :i,
in befe #?obintien fullen tufen en toaerbiger toerben.
23eljaiücn bamien {per boo? ben fjanbelban CapoBerbe/ tJ.
<6uinca en angola m pcrfccuc of bolcomenajept fal liebben al= fo ban be<3>cf)epen bie ban Guinea gíjemeeníncú Icbícl) comen/ • ober25?afilien i tillen of connen comen / omme gljelaDen mee ^upebeern tíjupí te comen/alí mebe batmen be negotie banbe á>toattcn alfban mebe fal tjebben / bctoelc&e in 25?afilicn beel ban boen fpn/omme fie t <t>íipcÉtec te marchen alí anbere arbrpe te boen/ bctoelc&e ban be <§>cl)epen banbelenbe op Capo 33erbe/ Ouinea en angola int oberflcuen naa&?ajiltcn mebe connen ne-mcn.Cnbe fo fulcjc bie banbe iideft-Jnbifche Comp*. felfa nict bullen boenfo connen fp anbere bat toelaten/ mití ttecnenbe 4. HBilerefenboo?pbcr ^toartbie afgelaben tocrt/ hcttoclcue bcn C o l i í bie ben Conincfe ban ^pangten baer ban rjcuicc
2Scljalbenbatbe Zecbaerc befer ILanbcn fjicr boo? gfjetoclí biclj fal toencmen / toant ten eerflen alie be |0o?tegiefenljaer ^ee-baerbt op 23?afilien / Capo ©erbe/ «Buinca en Singóla fullen befe#?obinttcn becomen- Ccn ttoecben in plaetfe t% beel«£ngf)clfcí)en/ jfranfc&cn/ en <aoflerlingíjcn bcel <fmpc* «eren upt J0o?tegael na jtalien / i^?ancftrrjtft / «fcngljelanbt/ £>cljotlant/<©oftlanten anbere Hanben bocren / foo fal t'felbe alfban maer alleene boo? bit ban befe f^obinticn gljebacn tocr* ben. Cen ?.be toaren biti}t boo?f5. parten upt gare fianben nuin #o?tegael met ljare¿§>c&epen &?cngcn/ tnbt banbe porte* giefen gecocljt toerben om na 23?afihen/ Capo ©erbe / Guinea en Angola te fenben/fullen alfban ban onfe cpgcn &mt of 3¡n* tooonberí upt befe miarticren boo?Í3 felfí met Ijacre ^cljepcn gljcfiaclt of geb?acljt toerben.
25ehalbenbatbeincommcnbecnuptgaenbe Conbopcn mitfV,T>
gaberí alie anbere impofítien befer republgccnie Ijicr boo?ban tgbt tot tijbtnieerber fullen uptb?engcn.
25 2 ÓSeiják
12
i6. 03c£albm bü rtíct allecnlijcB be rcpublrjcguc íjicr too? acn> fien en lupffcer faUrpghen en geeftúnccrc toerben bp allí iioiuru gíjen/ fd?inccncn potcntaten / alí bit gtoot Eaubt befittrtioe/ maer fal hacen ftaec gantfrlj bcrfecchcrt toerben/ ten aenficn bes gcoore fcljabc bit harén bpant ben Comnch Dan£>y angtcn baer boo? ¡ai ipoea alí groóteuicouuciunitcn bacrhp in fal brrbal* leu / amurh hier naec fal berhalcn ober fulcltr but hp onmochti* gber fal to.r'oen oní te berrpghen/ enbe baer teghení top mar.;, ngher ftareber CH rocher omonítebefenberen/ ijet toeíchc niet ^ r n,. anberí alí ecu goet epnbe in onfen <©o?lagl)e can harén.
Ten fertluín* * r v v T
rferr om dattei X # I»
HUÍ: ichade. ¡pm Comncft ban 5>pangicn fal ftier boo? bcrliefen een groot dcncLXck ghebeeltebanfpuH0cfi-JínbicnnicealiefpneUanben/üenteu/ van singlen ghetoaffen/incomflen enmipofitienalbaer.
SenTe- 3tem/allefpneCollen banbe ¿Smpchercn bie npt Brafilien «aendínyt úi#o?tegacl acnberen nnbtfgaberí bie toeberom baer upt glje* «yv" enV"ícr. fonben of ghcl)aclc bwrben ban be b?eembelmgíjen/toefenbe on* dedey, ce we. rom ¿o.tcn íjouDcit Dan in en uptgaeu.
1'. 3¡tem alie 5pne Collcn banbe Coopmanfchappen bit banbe
1 bíeembclingíjrn in|do?tegacIgfjeb?acht/enbe ban be Cooplifc
ben albaer ghcftocht toerben /-omine ña Braüiien tefenben/ tol#« fenbe mebe ban in en uptgaeu ontrent ? o ten honbert
3. 31tem/alle fpne Collcn ban be ftoarcen bie jaerlicjc in 25?afilií cngeb?acht toerbcu'toefenbe 4.|¡Éilcrefcn ban pber [toarte . *. Ütem / bmConincft ban <l>pangicn fal luerboo? bcrliefen
toel be helft ban alie fpne Zeebaert/bie tegrjcntooo?bicí) onber be }0o?tC8iefe natie boo? fiare negocie ban Brafilien , Capa verde Guinea en Angola i í bctuftcnbe/het toelcnc ban feer groóte con* fiberarie i í / enbe toel fpecialr)ch banbe U3efl-3|nbifrhe Comn' birnt in recommanbatie ghcftouben te toerben om alfo bcn c o -nincban ^pangien ban fpne 5>chepen cu SSootfbolc te ontblo* ten/ en bolgcní bien te bequamer fpne anbere Itanlíen in i©efl-3nbien ghelegften/teontmac^tigjen/toelcfteftp ober « e ofte te p a t e r nootfaec&elocn fal moeten affifteren/fcconberenolteonti Ten feven* fCtten»
hienden,en uyt X V I I ín^iennedanevrenh; $ r t Coninc&rgcHe ban #o?tegael fal fjier boo? gantfcn beber* í e t i X S . Jen of berarmen / t o a n t t'felbe gantfcí) en gheheel i í béftaenbe ¡ntsbeui.na. op bencgotie ban BrafilieQ adecué/(alfoo bcn Danbel ban «fcofl.
Swbim Copo SScrfcc/Guineam angola / merenbctlí ftaerií bebtábm en ontnotncn boo? be «aofl-5nbifche Compagnie) be* fen hanbtl ban mebe hacr ontb?ecmt/fo refieren bie ban ideojte* gacífonDcrlínghen met. £>oo fal ben tóonínch ban 5)paengicít ghenootfaecnt toerben 'tfetUeHonmchrrjcheteontlaften ban bu berfehe spner ftontncfeltjc&e ÍUÍ omften albaer.
3tem be Croone bnn|0o?tegaelfai fiem ftiet boo? een lafl toerv *, toen/ toant tencerflenbeelparticuiierebantfelbetóoninchrgcft fiebben bcn Coninch beel en groóte Capitaclen op 3pn Chollen bccfchoten/trccítcnbe baer ban maer haeren 3fntereft. il3elcfce Capitalcn hp toeberom fal mocten bctalcn fo fiaeft befe Hanbcir ban B rafilien hem fullen 5pn ontnomen / ghemercht alfban spne Collen albaer te niet fullen 3pn / en niet machtich be 3ntcrefrcn ban be boo?f3 Capitalcn te betalcivCsn ttoecben foo fal benCo* ninch in 't felbe tooniheúche mea- jpo?ten of tóafccclen moeten nmíten en met Cmarnifotn befetten/ en 3pn oube Ouarnifoeuen albaer berfterchcn^och mebe aen be groóte albaer / grooter en mcerber benefitien gljcben om bit &omncfctñche in goebe ghe* l)oo?faemhcpt te houben of heeft te b?eefen bat 't felbe ftaer bin*. tocnbe ban alie hacre negocie berfXcftcn / toel teghení hem morí> teitrebellcren/enutoe^.|B.en^cell.aentocpen <0m fulefií b .111 b oo?eu te comen/ fal hp groóte ghelbcn moeten fpcnberen/alí gheftght.
3item be^nghelfche/Jprancen/^cfiottcn/^oflerlingDeií,^»-^ «Deenen fullen hice boo? aüatcn niccr op $3ortcgael te n e g o t i c r e V, r toant fullen be ámpeucren albaer niet meer binben / nochhaer ilDaeren bacromme niet connen bercoopen n^acr boo? ben $¡o» ninch ber felbcr ^chepen en aSootflicben in tpbt beí noobtí fal mifTen / bat hnn ghecn clepne ongficleghciithcpbt fal aen? o?enghen / toant fal baer boo? niet alíeme jpn epghcu <t>cljcpcn moeten timmeren / baer mebe hp beel ban 5pn penninghen fal confumeren maer fal oocft be felbe niet baertúgh connen nebben alí ípfc ban noobe fal hebben/mití alcnc 't een of "tanber fal ont* b?eec»en.
3tem/ben Conincban ámaengiettfalfHérboo? in groóte en¿ ^ be ereeflflbe onltoftf berballé/otn niet allecne tí machtige frhccpíí 2£nnabe toe te ruften/maer ooch een tamelurn groot belt-álcgcr/ omine baer mebe ifl mogheltjcn bit Eanbtban 23;afilicn bicbcu ¡om te bchoimn,
14
<. 3¡tcm/áflc 3pne anbere Hanben bant!0efl-3nbíen fal fip MOÉ*
faertoelijch moeten bcrfienmct ftarche 4Hiarni|ociim Jro?citua* ttcn/Cauoní/ beel ammonitie Dan <&o?logljc / en alie anbere Crpgí p?fpar4tic fo toel inbe 3tipt-3te alí j»oo¿t-3ct,io berre hp bcjeibe3Unbcntéc¿ení be i©e|t-3nbifche Compagnie toil be* fenberen en niet bérlwfen/ het toelefte hem noch onmogheloch tai 3pn/alí ich utoe ®.0l, en <£rcell.fal ber too mn / fal bethalbcn alie 3une mcomftcnban H3cft-3nbicn bocr toe alleene toel ban noobé hebbcn / mití alleí hem te feer cofcclncfc fal bailen.
*• 3!tenv het Crebit bat bcn Couiuth ban ¿>pacugicu heeft bp 3pne ¿ftegotiantcn falhier boo? oochmeeflenbeel bergaen / foo bat hp fpn i$cbcrIamfehe€>o?logheghehcelopcenanbcr boet fal moceen ftellen/afbanehcnbe toel be helft ban alie fpuUrngf-bolc. toacr boo? befen ti publique niet alleene ban b?efe ben©o?lo<»" ge out (lagcn fal too?bcn/ moer ooc uubbel en occafie becotnen be rc|terciiDc i^eberlanbcu mebe in H)?rjhept te ftellen.
7. 3item baer fal ooen ghecn clepne ejueftie en (toarithept hict booj ontflaen tuffehen be £>pacnfche en|9o?tugicfe nanen ouer be rtoecuperatie ban t'Eanbt ban Brafilien, toant aen b een fpbe fal bcn üioninch ¿>pacnfcl)e alí anbere iBarun baer toe toil' Jen ghcb?upchcn / baer hem ben 1100c oochtoefal fchpncnte
oiingcn tenaenfien bat be |9o?tegie|che natie alí gefegt gehee.( onerbaren 3pn in ftrtjgfacchen enbe banljcín niet beel bertrout 'yerben: aen b'anber 3pbc bit ban #o?tegael berflaen en fufrú rieren bat fnlrhr alleene boo? hacr Jtotic fal moeten ghcfrhieben / bat oocft be reben niccfl ghelgch ií/foo mi ben fitoninefe be $op tegiefen baer toegheb?upcht foo fal hp toepniel) connen uptrech* ten cube bit Hanben niet connen toeberom becomen / en foo hp jS>paengiaerí bertoaertí fent / foo flaet fjcm te b?efen bat be portegiefen m 23?afilien tecnemael met be Compagnie ban Uí)cfr-3¡nbien fullen acnfpannen en acroíberen / foninia icft con ven«K.hie„. nitt$*n toat S°c c Sa w n 6P oaer bon fpinnen fal.
den, om alie X V I 1 I»
vyanden fiau. l^íet boo? fal boo? al be ttScrclt eerfl naecntelcjcfe blpchen be ké„",«aiie onbertomncltjc&ecouragie ban utoe # . m en «Gjccell. mitfeaí Patriotter. .< &ecí groóte en floute «elolutie ban be n^eft-Jnbifche Com* incour.geren. p a g n i e alí ooch íjacr goet belcpt/ het bielche ong^ettopfelt
bet-aaghentheptinbe harten onferbpanben / eouragie int ghemoet uto cr Onbcroanm enbe cen IcUcnDigljc hoopc in alie utoe bnen
1 /
bi»v ^ont0$$uoo.tcn en gocí gunflig^cn fal barcti.
X I X . Yí n ílíghíO.'
^ier boo? falbc 5Bcft-3nbífche Compagnie mibbel enbe oc- ^ « tíooTc
eafie becomen omine beí litomnch ban £>pacngicn fpne ande-m'wdeuebe0.
re Eanbenen Itomnchrtjic&en gfocboeghelrjcfc fonber perochel en „?£"„%*£
bupten haré coftcn te onttoeibighen / toant op be p^ofpten ban p™ *yn h/cn
bcn 23?afilfen hanbel fullen fp groóte en fíarcfee ©looten en beel ^'SníSífe bupfcntfolbaten connen onbernotiben / enbe t'3p ban booiennghc». *^ beifroo?t-Zeeofteban achteren inbe ^upt-$ce upt 23?afilien
metbarfch bolch / en &chcpen optonberfienfre boen bcfpjuv ghenenbebemachtighen.
X X . . ~
^ o o ? be groóte trafsche biein befe Hanben ban 25?afilicn £ [ ™ ni balt en beelheptban 5>upcfceren enanbere toaren bie ban baerdat de c,omfl conten fal be i^eit-31nbifche Compagnie alttjbt baer te HanbtEnbéí.*! beel ¿chepen hebbcn befelbe ban gheb?upchtneffení beojboní ««mío* en narc <©o?log-fchepen bie be |elbe COUUM tot befentie baer altóbt £,"<„ T í « falhouben/fullenfpffelbeaant teghení bemací)t banben &o* <°nn<»be»
ninch ban «épaengicntoel befenberen. M*™»»,
' X X I .
«gpntujcíi fal hierbeo? het fonbament gíjelept toerben omme mimUfl"" be anbere il&eberlanben mebein ©?phcpt te ftellen / tenaenfien^vcdrfitrnda» Dat ben&onincuban ^paengien toel be helft ban fpne ^TJfcji'iii °-T'-1
-baten fuer te Hanbe nootfaecheltjcB fal moeten afbancfeen / P^^7n\nenv^;
foute bat 3r)n filbee anber toracn fal hebben/ en bat hp ben <©o?* t »?*«. s toge op ben bobem ban fpn epghen Eanben ban VOeft -3nbien/
tegljení be nDefl-3inbif rtje Compagnie fal moeten boeren / bat bcrhalbcn utoe ií?. í B . r n <£rcell. bc|fclbc Hanben fullen connen met liare groóte macht beroberen en berloflcn / alí alie berfean-oighen bat met mpn moeten bcltenen.
jtBeer rebeneu foubeich alhier ten p?opoofce connen bp
bjen-S
fteiv maer alfoo ice boo?f3 gftenoechfaem achte/fal »cht baer P laten en tot be anbere beelen mpner fa?opofítie come n« E Z N D E .- BRASILIANA DIGITAL
ORIENTAÇÕES PARA O USO
Esta é uma cópia digital de um documento (ou parte dele) que pertence a um dos acervos que participam do projeto BRASILIANA USP. Trata‐se de uma referência, a mais fiel possível, a um documento original. Neste sentido, procuramos manter a integridade e a autenticidade da fonte, não realizando alterações no ambiente digital – com exceção de ajustes de cor, contraste e definição.
1. Você apenas deve utilizar esta obra para fins não comerciais. Os livros, textos e imagens que publicamos na Brasiliana Digital são todos de domínio público, no entanto, é proibido o uso comercial das nossas imagens.
2. Atribuição. Quando utilizar este documento em outro contexto, você deve dar crédito ao autor (ou autores), à Brasiliana Digital e ao acervo original, da forma como aparece na ficha catalográfica (metadados) do repositório digital. Pedimos que você não republique este conteúdo na rede mundial de computadores (internet) sem a nossa expressa autorização.
3. Direitos do autor. No Brasil, os direitos do autor são regulados pela Lei n.º 9.610, de 19 de Fevereiro de 1998. Os direitos do autor estão também respaldados na Convenção de Berna, de 1971. Sabemos das dificuldades existentes para a verificação se um obra realmente encontra‐se em domínio público. Neste sentido, se você acreditar que algum documento publicado na Brasiliana Digital esteja violando direitos autorais de tradução, versão, exibição, reprodução ou quaisquer outros, solicitamos que nos informe imediatamente (brasiliana@usp.br).
