Giáo Trình Sửa Loa Vi Tính
*******************************
Biên soạn : Trần Khánh DưI , Lời nói đầu :
Giáo trình này biên soạn nhằm mục đích trang bị cho các bạn học viên những kiến thức cơ bản nhất về cơ cấu mạch cũng như linh kiện trên mạch công suất loa vi tính
Trong giáo trình này tôi xin đưa ra những model loa mới cũ hiện nay các mạch công suất kèm theo và các linh kiện kèm theo cho anh em nghiên cứu và tự lắp ráp
Đưa ra các bệnh hỏng hóc thường gặp cũng như cách kiểm tra các linh kiện thay thế tương đương hoặc cấy ghép các tần công suất khi không có linh kiện thay thế ..
Tuy nhiên do trình độ cũng như kiến thức có hạn tài liệu còn nhiều thiếu xót mong anh em nghiên cứu rồi bổ xung thêm .
Mục 1
Xét về bản chất loa 2.1 cũng như loa 4.1 hoặc cao hơn là loa có 2 hoặc nhiều
tầng công suất 1 tầng cung cấp cho loa bass và 1 tầng cung cấp cho loa vệ tinh bao gồm có 2 hoặc nhiều hơn ic công suất hoặc 1 ic công suất kép cho 2 vế R . L
nguồn điện cung cấp có thể từ : 3,3v _6v _ 12v _ 15v _ 24v _ 30v . 1. hình dáng cấu trúc loa :
loa vi tính có những kiểu giáng khác nhau về cấu trúc và các linh kiện ráp mạch nhưng tựu chung cấu trúc của loa vi tính bao gồm những thành phần như sau : Loa Loa bass Các loa vệ tinh Phần nguồn Biến áp Điode Tụ lọc Mạch trộn tín hiệu Chiết áp Điện trở Tụ điện
Ic điều phối tín hiệu
Mạch khuyếch đại Ic công suất
Ic điều phối Các jíac tín hiệu
Phần 1 :
loa bao gồm có loa bass và các loa vệ tinh nhìn vào các loa vệ tinh mà ta coi nó là loa mấy tầng công suất
bass :
Và loa vệ tinh :
Cấu tạo của loa : điện động
Loa điện động hoạt động dựa trên nguyên tắc một cuộn dây đặt trong một từ trường mạnh của nam châm. Khi có dòng điện âm tần chạy qua, cuộn dây sẽ dao động. Do cuộn dây được nối với màng loa nên các dao động này được truyền ra không khí, tác động vào người nghe.
Có nhiều các loại loa khác nhau cũng như hình dáng khác nhau nhưng chúng đều có 1 màng gọi là màng rung (hoặc màng loa). Màng rung là nơi âm thanh được phát ra để đến với tai người nghe. Tuỳ từng loại loa khác nhau mà nguyên lý làm rung màng rung là khác nhau.
Đa số các loa màng rung được gắn với một cuộn dây, cuộn dây này được định vị trong khe hẹp có từ trường mạnh được sinh ra giữa hai cực của một nam châm vĩnh cửu. Khi cho dòng điện tín hiệu đi qua cuộn dây thì cuộn dây xuất hiện lực từ làm rung nó, sự rung động của cuộn dây sẽ làm chuyển động màng loa
1 là dây dẫn tín hiệu ( + và - ) 2 nam châm điện (vĩnh cửu ) 3 màng loa 4 dây từ trường Trankhanhdut@yahoo.com.vn g 1 2 3 4
Chúng ta cùng đi vào nghiên cứu tác dụng tính năng của từng bộ phận của loa nguyên nhân vì đâu ảnh hưởng tới chất lượng của loa
1 dây dẫn tín hiệu : là đoạn dây nhỏ làm bằng đồng có màu vàng hoặc đen tù nhà thiết kế
Hai dây này được gắn trên 1 giá đỡ và được hàn trực tiếp vào dây từ trường trên màng loa . dây này làm nhiệm vụ đưa tín hiệu điện vào dây từ trường
Đặc tính : bắt thiếc hàn cao ít bị đứt Kiểm tra bằng đo ôm
2 . nam châm vĩnh cửu tạo ra từ trường đối xứng để đẩy từ trường của cuộn dây di động theo phương thẳng hàng .
Nam châm này sẽ giảm từ tính khi đặt gần các thiết bị tỏa nhiệt cao 3 . màng loa :
Đây là bộ phận quan trọng trong việc phản ảnh lại chất lượng tín hiệu Có 2 loại màng cơ bản là màng loa cao su hoặc màng loa giấy
Các bệnh thường gặp màng loa là rách bở màng do con trùng hoặc thời tiết làm cho loa bị rè và tiếng không ấm .
Khi trọn mua loa lắp ráp chú ý những yêu cầu kỹ thuật sau :
Loa màng giấy
Màng loa chắc không bục thủng Búng ngón tay vào thấy tiếng phát ra chắc ấm
Loa cho to không rè chắc tiếng
Loa màng cao su
Màng loa căng mịnKhi búng ngón tay vào có tiếng phát ra ấm căng
ấn nhẹ ngón tay vào độ đàn hồi tốt
Hỏng hóc nguyên nhân và biện pháp sử lý : stt Bệnh Nguyên nhân Khắc phục 1 Tiếng rè Không tiếng Màng loa bị rách Chết cuộn dây từ trường Rán chặt chỗ rách Thay mới hoặc cuốn lại
Phần 2 : nguồn nuôi
Nguồn nuôi mạch công suất loa chủ yếu dùng nguồn biến thế là chính .
Đầu tiên chúng ta xét về cấu tạo của biến thế :
Biến thế gồm có 2 cuộn dây cuộn thứ cấp lấy điện áp AC Cuộn sơ cấp lấy điện áp DC
Trong trường hơp số vòng dây sơ cấp lớn hơn thứ cấp là biến áp giảm áp , nếu sơ cấp nhỏ hơn thứ cấp là máy tăng thế . Cuộn Sơ cấp AC Cuộn thứ cấp cấp áp cho mạch DC Gông lõi FE
Mạch nguồn được sử dụng trong loa : bao gồm có 2 loại mạch là mạch đơn : DC 12V mắc hình cầu .
Sơ đồ khối như sau :
Hoặc có thể mắc mạch nguồn đối xứng như sau : Các bệnh nguyên nhân và khắc phục Stt 1 2 3 Bệnh Mất áp Không đủ áp Chập nổ Nguyên nhân Cháy cuộn sơ cấp thứ cấp Phù tụ hoặc chập tải Cháy D . C . BA Khắc phục Thay mới . cuốn lại
Thay mới . kiểm tra chập tải Thay mới
Mạch này sử dụng chủ yếu các linh kiện như R _ C _ T _ IC … Các linh kiện này được bố trí trên mạch làm thay đổi trị số điện áp trong mạch . R 22k _ 100k 5,6k _ 47k C 1uf _ 0,1uf 1nf _ 10nf T C 1815 C 945 C 828
Sơ đồ khối của mạch chiết áp thông dụng như sau :
volum
bass
Trest
Thay đổi âm lượng bằng điện trở biến đổi chiết áp
1 chân mát ( GND)
2 chân tín hiệu ra (OUT) 3 chân tín hiệu cấp vào (IN)
4 núm xoay thay đổi vị trí điện trở .
Trên đây là 1 mạch trộn tín hiệu chiết áp loại đơn giản hay gặp và rễ lắp đặt .
Ngoài ra còn có những mạch phức tạp hơn có sự tích hợp của IC làm nhiệm vụ khuyếch đại tín hiệu và điều phối âm lượng cho IC công suất
Những mạch này có tích hợp giữa micro và mạch nhại IC chủ yếu dùng là IC 4558 :
1
2
Sơ đồ khối như sau : Các bệnh nguyên nhân và khắc phục : Stt Bệnh Nguyên nhân Khắc phục 1 Tiếng kêu xẹt xẹt phát ra khi chỉnh chiết áp Hở mạch tiếp xúc chiết áp Thay mới 2 Tiếng không có tiếng Chết R _ C, đứt mạch , cổng tiếp xúc Thay . hàn mạch vệ sinh chân jiác cắm 3 Tiếng ù to rè và nhiễu Chập mạch , mất mát
Kiểm tra thay thế linh kiện chạp thông thường là R và C hoặc D Cách đo điện trở biến đổi như sau : dùng đồng hồ đo ôm chập vào Chân (1) và chân (2) sau đó xoay chiết áp nếu kim đồng hồ lên đều là còn sống nếu không lên hoặc lên kém thì điện trở chết .
Cũng làm tưng tự với (2) và chân (3) . Còn đối với tranzito ta đo như sau :