Solutions of Manika Sanskrit Vyakaran 3 Book

mÙkjkf.k

(·¤ÿææ } ·ð¤¤ çÜ°)

ef.kdk

laLÑr O;kdj.k

ef.kdk

laLÑr O;kdj.k

‹Áπ∑§Ê

‚ÈŸËÃÊ ‚øŒfl

∞◊0∞0 (‚¢S∑ΧÃ), ’Ë0∞«U˜Ô0

ljLorh gkml izkúfyú

(An ISO 9001:2008 Company)

∞¡È∑§‡ÊŸ‹ ¬Á鋇ʂ¸

πá«U “∑§” •ŸÈ¬˝ÿÈÄÃ-√ÿÊ∑§⁄UáÊ◊˜Ô

v. ‚Á㜗

v. v. ‚— + •Á¬ w. ÿlÁ¬ x. ⁄U◊Ê + ߸‡Ê— y. Œfl + •Ê‹ÿ◊˜Ô z. ¬Ê + •Ÿ◊˜Ô–

w. v. Á„U◊ + •Ê‹ÿ— w. ◊ÊòÊÊôÊÊ◊˜Ô x. ◊„UÊ + ©Uà‚fl y. ÁfllÊÁÕ¸Ÿ— z. flœÍà‚fl–

x. v. v. ¬˝WÔUáÊ◊˜Ô w. ÿSÿ + ¿UÊÿÊ x. ÁÃc∆UÜë¿UéŒÊÿÃ–

w. v. ∑§◊˜Ô + ∆U— w. Sflë¿U— x. ¬Á⁄Uë¿UŒ—– x. v. ‹ˇ◊Ëë¿UÊÿÊ w. ‹Ë‹Ê + ¿UòÊ◊˜Ô x. ÁŒflXÔU×– y. v. •◊˜Ô + ∑§— w. •ŸÈë¿UŒ— x. ‚ËÃÊë¿UÊÿÊ– z. v. Ã뿘UÔ‹Ê∑§Ÿ w. ◊Ã˜Ô + Á‡Ê⁄U— x. ∑ȧ◊˜Ô + Á∆U×– {. v. ⁄UÊ◊‡ø w. •ø˜Ô + •ã× x. ‚ëøÁ⁄UòÊ◊˜Ô– |. v. •é¡— w. ·«UÊŸŸ— x. •¡ÊÁŒ—–

y. v. v. ÃL§ë¿UÊÿÊ w. Sfl + ¿U◊˜Ô x. •ŸÈë¿UŒ◊˜Ô–

w. v. ∞∑§ë¿UòÊ◊˜Ô w. ÃL§ë¿UÊÿÊ x. ÃÃ˜Ô + ÁøòÊ◊˜Ô– x. v. üÊË◊Ã˜Ô + ‡Ê⁄UØÔøãº˝— w. ◊ë¿UòÊÈ— x. Ãë¿˛‰UàflÊ–

w. ‡ÊéŒM§¬ ¬˝∑§⁄UáÊ◊˜Ô

v. (∑§) (i) ∑ȧL§ÃÊ◊˜Ô (ii) ∑ȧL§ (iii) ∑§⁄UflÊfl– (π) (iv) SÿÊÃ˜Ô (v) SÿÊ— (ª) (vi) ‚fläfl (vii) ‚fl (ÉÊ)(viii) ‹åSÿÃ

(æU) (ix) πÊŒ— (x) πÊŒ◊–

w. (i)Ÿ⁄U·È (ii)‚ÊœÈŸÊ (iii)◊ÁÃêÿÊ◊˜Ô (iv)ŸlÊ— (v)◊ÊÃÎÁ÷—

(vi)Á¬ÃÎèÿÊ◊˜Ô (vii)„U ª¡! (viii)„U ’ÊÁ‹∑§! (ix)‹Ã (x)•ê’ÊèÿÊ◊˜Ô–

x. (i)⁄U◊Ê‚È (ii)‹Ã! (iii)¬òÊÊêÿÊ◊˜Ô (iv)∑Χ¬ÿÊ (v)‹ÃÊÁ÷—

(vi)◊ÊòÊÊ— (vii)ŸŒËÁ÷— (viii)‚ÊœÈŸÊ (ix)’Ê‹∑§ÊŸÊ◊˜Ô (x)◊ÈŸËŸ˜Ô–

x. œÊÃÈM§¬ ¬˝∑§⁄UáÊ◊˜Ô

v. (i)∑§Á⁄UcÿÁà (ii)Ÿ¢SÿÁà (iii)¬‡ÿà (iv)¬øÃ˜Ô (v)•¬∆UÊ◊

(vi)S◊⁄UÊÁŸ (vii)º˝ˇÿÁà (viii)ªë¿UÊÁ◊ (ix)ªÊÿÊ◊ (x)¬ˇÿÁ‚–

w. (i)ø‹ÃÊ◊˜Ô (ii)Ÿ¢SÿÊ◊— (iii)πÊŒÁ‚ (iv)•¬∆UÊ◊ (v)Á¬’Ã◊˜Ô

(vi)•SÃÈ (vii)¬‡ÿÊfl— (viii)‚ãÃÈ (ix)÷fl— (x)œÊÁflcÿ×–

y. ‚◊Ê‚Ê—

v. v. ◊„UÊŸ˜Ô øÊ‚ÊÒ •Êà◊Ê– w. ∑§ãŒ◊˜Ô ø ◊Í‹¢ ø »§‹¢ ø– x. ’„ÍUÁŸ »§‹ÊÁŸ ÿÁS◊Ÿ˜Ô ‚—– y. ‡ÊÊ÷ŸÊ ’ÈÁh— ÿSÿ ‚—– z. ◊„UÊŸ˜Ô øÊ‚ÊÒ flË⁄U—–

w. v. Á‡ÊflSÿ •Ê‹ÿ◊˜Ô– w. ŸË‹— ∑§á∆U— ÿSÿ ‚— ÃSÿ– x. Á‡ÊflSÿ ¬˝ÁÃ◊ÊÿÊ— y. œ◊¸ ’ÈÁh— ÿSÿ ‚—– z. ¡ªÃ— ߸‡Ê—– x. v. Œ‡ÊSÿ ‚flÊ– w. øàflÊÁ⁄U •ÊŸŸÊÁŸ ÿSÿ ÃSÿ– x. Áfl◊‹◊˜Ô ©UŒ∑§◊˜Ô ÿSÿÊ¢ ‚Ê– y. Œ‡ÊÊŸŸ—– z. ÁŸª¸Ã√ÿÿ—– y. v. ª˝ãÕÊŸÊ◊˜Ô •Ê‹ÿ—– w. ◊ŒŸ ©Uã◊ûÊ—– x. Áfl◊‹Ê ◊Á× ÿSÿ ‚—– y. ‡flÃÊê’⁄U— (ÁflcáÊÈ)– z. ‡ÊÈc∑§— ∑§á∆U— ÿSÿ ‚—– z. v. ¬ËÃŒÈÇœ—– w. ‡ÊÈ÷◊˜Ô •ÊŸŸ◊˜Ô ÿSÿ ‚—– x. ÁŒŸ ÁŒŸ ßÁÖ y. ø∑¢˝§ ¬ÊáÊÊÒ ÿSÿ ‚—– z. ÁŸª¸Ã◊˜Ô ÷ÿ◊˜Ô ÿS◊ÊÃ˜Ô ‚—–

{. v. ¬ËÃÊê’⁄U—– w. Á¬Ã⁄UÊÒ– x. ©U¬ª¢ª◊˜Ô–

y. ⁄UÄÃ∑§◊‹ÊÁŸ– z. flΡÊ◊˜Ô •ÊM§…UÊ—– |. v. flÎˇÊ¬ÁÃÃÊÁŸ– w. ¬Êfl¸ÃË ø ¬⁄U◊‡fl⁄U— ø– x. ø¬‹flÊŸ⁄UÊ—– y. ÁòÊ‹Ê∑§Ë– z. flË⁄U¬ÈL§·—– }. v. œ◊¸‚ÊœŸ◊˜Ô– w. ∑ΧcáÊÊ— ◊ÉÊÊ—– x. ‡ÊÁÄÃ◊˜Ô •ŸÁÃ∑˝§êÿ– y. ¡ŸÊŸÊ◊˜Ô •÷Êfl— ÿòÊ ÃØԖ z. ¬ÜøŸŒ◊˜Ô–

z. ¬ÿʸÿÊ— ∞fl◊˜Ô Áfl¬ÿ¸ÿÊ—

v. v. ◊Ϊ¬Á×, ◊Ϊãº˝—– w. ŸÊÒ∑§Ê, ÃÁ⁄UáÊË– x. ÿÊø∑§—, •Õ˸– y. ’Ê‹—, ’Ê‹∑§—– z. ÁflûÊ◊˜Ô, •Õ¸—– {. ©U‹Í∑§—, ÁŒflÊ÷Ë×– |. ÁfllÊÿß◊˜Ô, ¬Ê∆U‡ÊÊ‹Ê– }. •ÊªãÃÈ∑§—, •ÁÃÁÕ—– ~. ¬Îc¬◊¢¡⁄UË, ¬Èc¬ªÈë¿U—– vÆ. ‹ˇ◊Ë, ßÁãŒ⁄UÊ– vv. ¬˝Ê×, ¬˝÷ÊÃ◊˜Ô–

vw. ‚Êÿ◊˜Ô ∑§Ê‹—, ‚ãäÿÊ ∑§Ê‹—– vx. Áfl∑§Ê⁄U—, ŒÊ·—– vy. •‡ÊÄ×, ‡ÊÁÄÄUËŸ—– vz. •Ê÷Í·áÊ◊˜Ô, •Ê÷⁄UáÊ◊˜Ô–

w. v. ÁŒŸ◊˜Ô w. Áfl∑§Ê‚— x. ªàflÊ y. ∑§Ê◊‹Ê z. ∑ΧcáÊ— {. ∑˝§Êœ— |. ŒÍ⁄U }. ÁŸ‡ÊÊ∑§⁄U— ~. ÿŒÊ-∑§ŒÊ vÆ. ¬⁄UÊ¡ÿ— vv. •‹‚— vw. ŸflËŸÊ vx. •‡ÊÊ∑§— vy. øÃÈ⁄U— vz. •¬ÁflòÊ◊˜Ô– x. v. •Áø⁄U◊˜Ô w. ◊ÊÒŸ◊˜Ô x. ⁄U× y. ¬˝Ê× z. ÁŒflÊ÷Ë× {. Ã◊— |. ì— }. Ãå× ~. ©UûÊ◊— vÆ. ⁄UÊÁ≈U∑§Ê– y. v. ÁŒŸ◊˜Ô w. ÁŒŸ∑§⁄U— x. ¬ÿʸå× y. •ÊªÃ— z. ‚◊ˬ× {. ‡fl× |. ãÿÍŸ— }. øß— ~. flÎhÊ vÆ. •Ê„U⁄U–

{. ¬˝àÿÿÊ—

v. v. √Á‹π˜Ô + Ã√ÿÃ˜Ô w. √∑§ê¬˜Ô + ‡ÊÊŸø˜Ô x. √¬∆˜UÔ + •ŸËÿ⁄˜UÔ y. ‚⁄U‹ + ˘Ԗ

w. v. ⁄U◊áÊËÿ + Ë˜Ô w. ø¬‹ + àfl x. ’ÈÁh + ◊ÃȬ˜Ô y. ‚È¡Ÿ + ˘Ԗ

x. v. ‡ÊÁÄà + ◊ÃȬ˜Ô w. ©UlÊª + ÁáÊÁŸ x. ’‹ + ◊ÃȬ˜Ô y. œŸ + ÁáÊÁŸ–

y. v. ªÈáÊ + ÁáÊÁŸ w. •Áflfl∑§ + Ë˜Ô x. √∑Χ + Ã√ÿÃ˜Ô y. √¬∆˜UÔ + ÄÃflÃÈ–

{. v. ¬‡ÊÈ + àfl w. √∑Χ + Ã√ÿÃ˜Ô x. √¬∆˜UÔ + ‡ÊÃÎ y. ◊„UÃ˜Ô + àfl–

|. v. ‡ÊËË + Ë˜Ô w. √ª◊˜Ô + ‡ÊÃÎ x. √¬∆˜UÔ + Äà y. √πÊŒ˜Ô + ÄàflÊ–

}. v. √ŒÎ‡Ê˜Ô + ÄàflÊ w. √πÊŒ˜Ô + ÃÈ◊ÈŸ˜Ô x. Œfl + àfl– y. √¬∆˜UÔ + •ŸËÿ⁄˜UÔ–

~. v. √’hÔ + ÄàflÊ w. √¬Ê + ÄàflÊ x. ‚„˜UÔ + ‡ÊÊŸø˜Ô y. ŒÿÊ + ◊ÃȬ˜Ô–

vÆ. v. ‚„UÊÿ + Ë˜Ô w. √∑Χ + Ã√ÿÃ˜Ô x. √⁄UˇÊ˜Ô + •ŸËÿ⁄U˜Ô y. √ÁŸãŒ˜Ô + •ŸËÿ⁄U˜Ô–

vv. v. √àÿ¡˜Ô + Ã√ÿÃ˜Ô w. √œÊfl˜Ô + ÃÈ◊ÈŸ˜Ô x. √⁄Uø˜Ô + Äà y. •ÁSà + ∆U∑˜Ô§–

vw. v. ◊ÊÃÊ◊„U + æUˬ˜Ô w. øÃÈ⁄U + ≈Uʬ˜Ô x. ◊ÊÃÈ‹ + æUˬ˜Ô y. ßÁÄUÊ‚ + ∆U∑˜Ô§–

|. •√ÿÿÊ—

v. v. ∞fl w. ∑§ŒÊÁ¬ x. •Á¬ y. flÎÕÊ z. ÿòÊ-ÿòÊ– w. v. ‚ŒÒfl w. ÁflŸÊ x. ∞fl y. •œÈŸÊ z. Ÿ– x. v. ◊Ê w. ‚ŒÒfl x. ◊Î·Ê y. flÎÕÊ z. ∞fl– y. v. ¬È⁄UÊ w. ‚ŒÒfl x. ÿÃ˜Ô y. ÃÃ˜Ô z. ∑§ŒÊÁ¬– z. v. ø w. ÿòÊ x. ÃòÊ y. ‚fl¸òÊ z. ∞fl– {. v. •l w. ‡fl— x. ∑§ŒÊ y. ‡ÊËÉÊ˝◊˜Ô z. ø– |. v. ŸÍŸ◊˜Ô w. ‡ÊËÉÊ˝◊˜Ô x. ‡ÊŸÒ—-‡ÊŸÒ— y. ∞fl z. •Á¬– }. v. sÔ— w. •l x. ‡fl— y. ∞fl z. ÃòÊ– ~. v. ÁflŸÊ w. sÔ— x. ÿÕÊ-ÃÕÊ y. ‡ÊŸÒ— z. ÃËfl˝◊˜Ô– vÆ. v. ©UëøÒ— w. ÿÃ˜Ô x. ÃÃ˜Ô y. ÿŒÊ z. Ìʖ vv. v. ¬È⁄UÊ w. flÎÕÊ x. ÿÊflÃ˜Ô y. ÃÊflÃ˜Ô z. ‚„U‚Ê– vw. v. ∞fl w. ßfl x. •Ê◊˜Ô y. ŸÄÃ◊˜Ô z. ŸÍŸ◊˜Ô {. Á∑§◊Õ¸◊˜Ô |. ÃòÊ }. •ãÿòÊ ~. •œSÃÊÃ˜Ô vÆ. ŸÊøØԖ

}. flÊëÿ-¬Á⁄UfløŸ◊˜Ô

v. v. ¬∆UÁà w. ÃÊèÿÊ◊˜Ô x. ¬∆UÁãÖ {. v. πãÿÃ w. œÁŸ∑§Ÿ x. ¬‡ÿÁÖ w. v. ÃŸ w. „U‚× x. „USÿãÃ– |. v. ŒÎ‡ÿãÃ w. ŒËÿÃ x. ŒÎ‡ÿÃ– x. v. ª˝ãÕ— w. S◊ÿ¸Ã x. ªêÿÃ– }. v. ÁOÔUÿÃ w. Á‹ÅÿãÃ x. üÊÍÿÃ– y. v. ◊ÊòÊÊ w. ‹ÃÊèÿÊ◊˜Ô x. ÃÊèÿÊ◊˜Ô– ~. v. ªËÃ◊˜Ô w. ∑§Ê‹Ê„U‹— x. ¬ÈòÊáÊ–

z. v. S◊ÿ¸Ã w. ŒÎ‡ÿÃ x. ‚ÒÁŸ∑§Ÿ– vÆ. v. ¬∆˜UÔÿãÃ w. ¬∆˜UÔÿÃ x. ¬∆˜UÔÿÃ–

~. ‚◊ÿ— (∑§Ê‹—)

v. v. ¬ÜøflÊŒŸ w. ‚Êœ¸·«˜UÔflÊŒŸ x. ÁmflÊŒŸ y. ‚¬ÊŒ·«˜UÔflÊŒŸ–

x. v. ‚¬ÊŒŸflflÊŒŸ◊˜Ô w. ‚Êœ¸Ÿfl x. ¬ÊŒÊŸŒ‡Ê y. ∞∑§ÊŒ‡ÊflÊŒŸ– y. v. ‚Êœ¸¬Üø w. ‚åÃflÊŒŸ x. ¬ÊŒÊŸ•c≈UflÊŒŸ y. ‚¬ÊŒÁmflÊŒŸ– z. v. ÁmflÊŒŸ w. ‚¬ÊŒÁm x. ‚Êœ¸øÃÈflʸŒŸ y. ¬ÊŒÊŸ¬ÜøflÊŒŸ– {. v. ‚åÃflÊŒŸ◊˜Ô w. ‚Êœ¸øÃÈflʸŒŸ◊˜Ô x. ‚¬ÊŒÒ∑§ÊŒ‡ÊflÊŒŸ◊˜Ô y. ¬ÊŒÊŸÒ∑§ÊŒ‡ÊflÊŒŸ◊˜Ô– |. v. øÃÈflʸŒŸ w. ‚¬ÊŒøÃÈflʸŒŸ x. ‚Êœ¸øÃÈflʸŒŸ y. ¬ÊŒÊŸ·«˜UÔflÊŒŸ– }. v. øÃÈflʸŒŸ w. ‚¬ÊŒøÃÈflʸŒŸ x. ‚Êœ¸øÃÈflʸŒŸ y. ¬ÊŒÊŸŸflflÊŒŸ– ~. v. ¬ÜøflÊŒŸ w. ‚¬ÊŒ·«˜UÔ x. mÊŒ‡ÊflÊŒŸ y. ¬ÊŒÊŸ·«˜UÔ– vÆ. v. ∞∑§flÊŒŸ w. ¬ÊŒÊŸÁmflÊŒŸ x. ‚¬ÊŒ¬ÜøflÊŒŸ y. ‚Êœ¸ŸflflÊŒŸ–

vÆ. ‚¢ÅÿÊ

v. v. ·«˜UÔ w. øàflÊ⁄U— x. m– {. v. mÊÒ w. ∞∑§— x. øàflÊ⁄U—

w. v. øàflÊÁ⁄U w. òÊËÁáÊ x. m– |. v. mÊÒ w. òÊËÁáÊ x. òÊËÁáÊ– x. v. ∞∑§Ê w. òÊËÁáÊ x. m– }. v. ∞∑§Ê w. ∞∑§— x. ∞∑§Ê– y. v. mÊÒ w. ÁÃd— x. òÊÿ—– ~. v. ∞∑§◊˜Ô w. m x. ∞∑§— z. v. òÊÿ— w. ÁÃd— x. ∞∑§Ê– vÆ. v. ∞∑§Ê w. mÊÒ x. mÊÒ–

vv. •‡ÊÈÁh‡ÊÊœŸ◊˜Ô

v. v. flΡÊ◊˜Ô w. ⁄UÊ◊áÊ x. ◊sÔ◊˜Ô y. ªë¿UŸ˜Ô– w. v. ÷flŸ◊˜Ô w. πÊŒÁà x. ªë¿UÁà y. ¬fl¸ÃÊŸ˜Ô– x. v. Ÿ¢SÿÁà w. sÔ— x. ‚— y. ∑§⁄UÊÁ·– y. v. ◊ÈÁŸ— w. ’Ê‹∑§— x. ∑ΧcáÊÊ— y. „U‹Ÿ– z. v. •‡flÊÃ˜Ô w. Sflë¿U x. •‚àÿflÊÁŒŸ◊˜Ô y. ‚fl¸– {. v. ‹ˇêÿÒ w. ∞·— x. •¡⁄U— y. •Ê‚ËØԖ |. v. üÊË∑ΧcáÊÊÿ w. ¬Á∆UÃÈ◊˜Ô x. •Êªàÿ y. ‚ÈãŒ⁄U◊˜Ô– }. v. ◊◊ w. •Êªë¿U× x. ªë¿UÁãà y. ¬fl¸ÃÊØԖ ~. v. ÃŸ w. òÊÿ— x. øÃd— y. mÊÒ– vÆ. v. •fl‚Ã˜Ô w. ∞∑§Ê x. ∞·Ê y. ◊ÈŸË–

πá«U “ÅÊ” ⁄UøŸÊà◊∑§-∑§Êÿ¸◊˜Ô

vw. ¬òÊ‹πŸ◊˜Ô

v. v. Á¬ÃÎ◊„UÊ÷ʪ— w. ÁŸflŒÿÊÁ◊ x. ©UûÊ⁄U¬òÊÊÁáÊ y. ÁfllÊ‹ÿŸ z. ¬˝’㜗 {. º˝c≈È◊˜Ô |. ‡ÊÃmÿ◊˜Ô }. ¬˝·ÿãÃÈ ~. ‚fl¸◊˜Ô vÆ. ⁄UÊ∑§‡Ê—–

w. v. Ÿ◊SÃ w. ©UûÊ⁄UÊ¢ø‹§ x. ‚„UÊÿÃÊÕ¸ y. ªãÃÈ◊˜Ô z. ŸcÿÁ‚ {. ÿÊªŒÊŸ◊˜Ô |. ∞∑§òÊË∑ΧÃÊÁŸ }. ÷ÊÖÿ¬ŒÊÕʸŸ˜Ô ~. Ã vÆ. •Á÷ãŸÁ◊òÊ◊˜Ô–

x. v. ∑ȧ‡Ê‹◊˜Ô w. ôÊʬÿÊÁ◊ x. •Áª˝◊◊Ê‚Sÿ y. ÁŸÁ‡ø× z. ÁòÊÁŒŸÊÁŸ

{. •fl‡ÿ◊˜Ô |. ©U¬ÁSÕÁ× }. Á¬ÃÎèÿÊ◊˜Ô ~. Ãflʪ◊Ÿ◊˜Ô vÆ. ÷flÁã◊òÊ◊˜Ô–

y. v. Á◊òʬ˝flËáÊ w. Ÿ◊S∑§Ê⁄U— x. ∑ȧ‡Ê‹Ê˘ÁS◊ y. ßë¿UÊÁ◊ z. ‚ÈãŒ⁄U—

{. ¬Á⁄UüÊÁ◊áÊ— |. •äÿʬ∑§Ê— }. ÁfllÊ‹ÿ ~. ¬˝ÊåŸÈ◊— vÆ. ‹ÁπcÿÊÁ◊–

z. v. Á¬˝ÿÁ◊òÊ◊˜Ô w. ‚¬˝◊ Ÿ◊ÊŸ◊— x. •ÊÿÊÁ¡Ã— y. •ÁÃÁ⁄Uëÿ z. •ÁmÃËÿ◊˜Ô

{. •ÃËfl |. ÿʌ·ÊË }. ∑§ÊÒÃÈ„U‹¢ ~. ‚fl¸·Ê◊˜Ô vÆ. ∑˝§Ë«UÊÁŒfl‚—–

{. v. ¡ê◊Í-∑§‡◊Ë⁄U◊˜Ô w. ‚ÊŒ⁄¢U Ÿ◊S∑§Ê⁄U— x. ßë¿UÊÁ◊ y. ÁŸÿ◊Ÿ z. ©UÁûÊc∆UÊÁ◊ {. •ÊflÎÁûÊ◊˜Ô |. ‚Ö¡— }. •Êªàÿ ~. ¬˝ÊåÃflÊŸ˜Ô vÆ. ÷flŒËÿ—–

|. v. ¬˝œÊŸÊøÊÿʸ◊„UÊŒÿÊ w. ÁŸflŒŸ◊˜Ô x. ªÎ„UËàflÊ y. ªÎ„U z. ŒÍ⁄U

{. ¬˝flc≈ÈU◊˜Ô |. ◊◊ }. ÷fl× ~. ŒàflÊ vÆ. ÷flÃÊ◊˜Ô– }. v. •ÊÿÊÁ¡Ã◊˜Ô w. •Ê‚ËÃ˜Ô x. •∑§⁄UÊÃ˜Ô y. •äÿʬ∑§Ê— z. ‚fl¸ {. ‡ÊÈ÷∑§Êÿ¸ |. ◊ŸÁ‚ }. ©Uà¬ãŸÊ ~. Sfl⁄UÄÃ◊˜Ô vÆ. ôÊÊàflÊ–

vx. flÊûÊʸ‹Ê¬—

v. v. ◊œÈ⁄U◊˜Ô w. ¬ˇÊÊ— x. ‡ÊÈ÷◊˜Ô y. oÎáÊÈà z. •ÁÃÁÕ—– w. v. ¬‡ÿÊÁ◊ w. ÃÈèÿ◊˜Ô x. ªËÃÊ◊˜Ô y. ∑ȧòÊ z. fl‚ÁÖ x. v. Á∑§◊˜Ô w. ⁄UˇÊÊÁ◊ x. ∑˝§Ë«UŸ∑§◊˜Ô y. ŸÒfl z. flÊûÊʸ‹Ê¬◊˜Ô– y. v. ¬∆UÁ‚ w. ∑§ÊÁ‹ŒÊ‚Sÿ x. •Õ¸— y. •ÁSà z. ŸÊ◊– z. v. ŒË¬Êfl‹Ë w. ŸflËŸÊÁŸ x. ◊sÔ◊˜Ô y. ⁄UÊøãÃ z. Á◊c≈UÊãŸÊÁŸ– {. v. ßë¿UÊÁ◊ w. ∑ȧòÊ x. ªë¿UÁà y. •‹◊˜Ô z. ø‹ÁÖ |. v. Á∑§◊˜Ô w. ¬Ê∆U— x. ªë¿UÁ‚ y. ◊ÿÊ z. ÷¡Ÿ◊˜Ô– }. v. SÕËÿÃ w. ŒÎ‡ÿÃ x. ¬‡ÿÁ‚ y. ◊ÿÊ z. ßë¿UÁ‚–

vy. ÁøòÊfláʸŸ◊˜Ô

v. v. v. ◊ÉÊÊ— ¡‹◊˜Ô fl·¸ÁãÖ y. ¬˝‚㟗 ◊á«ÍU∑§— •Á¬ ≈U⁄˜UÔ≈U⁄UÊÿÃ– w. ÁøòÊ ∞∑§◊˜Ô ∑ȧ≈UË⁄U◊˜Ô •Á¬ •ÁSÖ z. ‚fl¸òÊ fl·Ê¸¡‹◊˜Ô ¬ÍÁ⁄UÃ◊˜Ô– x. fl·Ê¸ÿÊ◊˜Ô ◊ÿÍ⁄U— ŸÎàÿÁÖ w. v. •ÁS◊Ÿ˜Ô ÁøòÊ ∞∑§— ø‹¬ÈSÃ∑§Ê‹ÿ— •ÁSÖ y. flÊ„UŸ ÁflÁflœÊ— ¬òÊ-¬ÁòÊ∑§Ê— •Á¬ ‚ÁãÖ w. ø‹ ¬ÈSÃ∑§Ê‹ÿ— ªÎ„UÊáÊÊ◊˜Ô ‚◊ˬ ∞fl •Êªë¿UÁÖ z. ‚◊ˬ ∞fl ¬ÈSÃ∑§Ê‹ÿÊäÿˇÊ— •Á¬ ÁÃc∆UÁÖ x. ¬ÈSÃ∑§ÊÁŸ ¬˝ÊåÃÈ◊˜Ô ¬ÁVÃ’hÊ— ¡ŸÊ— ÁÃc∆UÁãÖ

x. v. •òÊ ∞∑§— ‚⁄UÊfl⁄U— •ÁSÖ y. ∞∑§— ∑§ë¿U¬— ëUʪÊÃ˜Ô ’Á„U— •Êªë¿UÁÖ w. ‚⁄UÊfl⁄U/ëUʪ ◊ËŸÊ— Ã⁄UÁãÖ z. ∞∑§— ◊Ϊ— ¡‹¢ Á¬’ÁÖ

y. v. ∞·Ê •S◊Ê∑§◊˜Ô ∞∑§Ê ŸŒË •ÁSÖ y. ∞∑§— πª— Áfl·ÊÄÃ◊˜Ô ¡‹¢ ¬ËàflÊ Á◊˝ÿÃ– w. ¡‹ ©UlÊª÷flŸÊÃ˜Ô Áfl·ÊÄÃÊê‹ÊÁŸ Áfl‹ËÿãÃ– z. ¡‹◊ÊÁ◊ãÿ◊˜Ô Ÿ ∑ȧÿʸØԖ x. ÁÃd— ◊Á„U‹Ê— ŸlÊ◊˜Ô flSòÊÊÁáÊ ˇÊÊ‹ÿÁãÖ z. v. •ÁS◊Ÿ˜Ô ÁøòÊ ÁfllÊ‹ÿSÿ flÊÁ·¸∑§Êà‚fl¢ ŒÁ‡Ê¸Ã◊˜Ô •ÁSÖ y. ∞∑§ ¿UÊòÊÊ ÃÈ Á‚ÃÊ⁄¢U flÊŒÿÁÖ w. Œ‡Ê¸∑§Ê— ∑§Êÿ¸∑˝§◊◊˜Ô ¬Á‡ÿÁãÖ z. •ÁÃÕÿ— •Á¬ ¬˝‚ãŸÊ— ‚ÁãÖ x. ◊Üø ∞∑§Ê ¿UÊòÊÊ ŸÎàÿÁÖ {. v. ∞·Ê ∞∑§Ê ‹ÉÊÈflÊÁ≈U∑§Ê •ÁSÖ y. •òÊ •Ÿ∑§ ¬Èc¬ÊÁáÊ •Á¬ Áfl∑§‚ÁãÖ w. flÊÁ≈U∑§ÊÿÊ◊˜Ô m Á◊òÊ ¬⁄US¬⁄¢U flŒÃ—– z. ◊Ê‹Ê∑§Ê⁄U— ∑§ŒÊ⁄U◊˜Ô ¡‹Ÿ Á‚¢øÁÖ x. ∞∑§— ’Ê‹— •Ê◊˝ÊÁáÊ òÊÊ≈UÿÁÖ

|. v. ‚⁄UáÿÊ◊˜Ô ∞∑§Ê ÁòÊøÁ∑˝§∑§Ê •ÁSÖ y. ◊ʪ¸ ÃÈ •√ÿflSÕÊ ∞fl •ÁSÖ w. ¡ŸÊ— ÁmøÁ∑˝§∑§ÿÊ •Á¬ ªë¿UÁãÖ z. ∞∑§— ’‚øÊ‹∑§— ©Uà∑§Êø◊˜Ô ÿë¿UÁÖ x. ∑§Ê⁄UøÊ‹∑§Ê— ◊ʪ¸ ÁflflÊŒ◊˜Ô ∑ȧfl¸ÁãÖ

}. v. ∞·— ÃÈ ÷ÿ¢∑§⁄U— ¬˝ÊáʟʇÊ∑§— ∑§Ë≈U— ¡‹ ©Uà¬ãŸ— ÷flÁÖ w. ∞ÃŸ ∑§Ë≈UŸ ∞fl «¥UªÍ ◊‹Á⁄UÿÊ øÁà ⁄UÊªÊÒ ÷fl×– x. «¥UªÍ ÃÈ ÉÊÊÃ∑§— ⁄UÊª— •ÁSÖ y. ¬ÿ¡‹◊˜Ô •ŸÊflÎÃ◊˜Ô ◊Ê ⁄UˇÊØԖ z. •S◊ÊÁ÷— ¬˝ÿàŸ¢ ∑§ûʸ√ÿ◊˜Ô ÿÃ˜Ô ¡‹◊˜Ô ÃÈ ªÃ¸ ∑ȧòÊÊÁ¬ flÊ ∞∑§ÁòÊÃ◊˜Ô ◊Ê ÷flØԖ

πá«U “ª” •¬Á∆UÃ-•fl’ÊœŸ◊˜Ô

vz. ªlÊ¢‡ÊÊ—

yÆ-zÆ ‡ÊéŒ ¬Á⁄UÁ◊Ã

v. v. v. ÷Ê¡Ÿ◊˜Ô w. √ÿʬÊ⁄UË x. Á÷ˇÊÈ∑§— y. •ª˝– w. Á÷ˇÊÈ∑§— •Êà◊ÊŸ◊˜Ô “÷ÊÇÿflÊŸ˜Ô” ßÁà •◊ãÿÃ˜Ô ÿ× ‚— ‚ãÃÈc≈U— •Ê‚ËØԖ x. v. ◊„UûÊ⁄UÊ◊˜Ô w. œÁŸ∑§Êÿ– w. v. v. flÊŸ⁄UÊ— w. ‹¢∑§Ê◊˜ Ô x. ⁄UÊfláÊ— y. ⁄UÊfláÊ—– w. ÿŒÊ ⁄UÊfláÊ— ◊Î× •÷flÃ˜Ô ÃŒÊ ÃÒ— ÃSÿ SfláʸÁŸÁ◊¸ÃÊ ⁄UÊ¡œÊŸË fl‡Ê◊˜Ô •ÁœªÃÊ– x. ÃÎÃËÿÊ Áfl÷ÁÄÖ x. v. v. ◊ÊˇÊ— w. ◊ŸÈcÿ— x. ÁŸflʸáÊ◊˜Ô y. ∑§Ê◊ŸÊ—– w. ÿŒÊ ◊ŸÈcÿSÿ ‚∑§‹Ê— ∑§Ê◊ŸÊ— ‡ÊÊãÃÊ— ÷flÁãà ‚— ◊ÊˇÊ◊˜Ô ¬˝ÊåŸÊÁÖ x. w. •Ê¬˜Ô œÊÃÈ–

y. v. v. Á¬˝ÿ¡ŸÒ— w. ¬ÿ¸≈UŸŸ x. ¬ÿ¸≈UŸ-©UlÊªŸ y. ÁSÕ⁄UÃ⁄U◊˜Ô– w. ¬ÿ¸≈UŸŸ ∑§ÁS◊Ÿ˜Ô Œ‡Ê-¬˝Œ‡Ê flÊ Á∑§◊˜Ô Á∑§◊˜Ô Œ‡Ê¸ŸËÿ◊˜Ô? •ÕflÊ ÃòÊ ∑§Õ¢ √ÿfl„UÊ⁄U— Á∑˝§ÿÃ– ∞ÃÃ˜Ô ‚fl¸◊˜Ô ôÊÊÿÃ– x. ¬ÿ¸≈UŸ◊˜Ô– z. v. v. ÷⁄U× w. ¬˝ÃÊ¬Ë x. ÷⁄UÃSÿ y. ¬˝ÊáÊÒ—– w. flÿ◊˜Ô ÷Ê⁄UÃ ‚fl¸◊˜Ô ‚Èπ¢ ¬˝ÊåŸÈ◊—– x. Áfl‡Ê·áÊó¬˝ÃʬË, Áfl‡Êcÿó⁄UÊ¡Ê– {. v. v. üÊË∑ΧcáÊSÿ w. Œfl∑§Ë x. ∑¢§‚— y. ŸãŒ—– w. fl‚ÈŒfl— üÊË∑ΧcáÊ◊˜Ô ∑§⁄Uá«U∑§ ÁŸœÊÿ ªÊ∑ȧ‹◊˜Ô •ŸÿØԖ x. (i)◊Ê◊Ê– |. v. v. ÁfllÊ w. ÁfllÊœŸ◊˜Ô x. ÁfllÊœŸ◊˜Ô y. ÁflmÊŸ˜Ô– w. ÁfllÊœŸ◊˜Ô ÁflÁøòÊ◊˜Ô ÿ× ∞ÃÃ˜Ô √ÿÿ ∑ΧÃ˘Á¬ flœ¸Ã– x. Ÿ⁄U—– }. v. v. ¬˝„˜UÔ‹ÊŒ— w. Á„U⁄Uáÿ∑§‡ÿ¬— x. ¬˝„˜UÔ‹ÊŒ◊˜Ô y. „UÊÁ‹∑§Ê– w. „UÊÁ‹∑§Ê ÃÈ •ÇŸÊÒ •Öfl‹Ã˜Ô ‚È⁄UÁˇÊ× ¬˝„˜UÔ‹ÊŒ— ’Á„U— •Êªë¿UØԖ

x. ŸËàflÊ, ¬˝ÖflÊ‹ÁÿÃÈ◊˜Ô–

}Æ-vÆÆ ‡ÊéŒ ¬Á⁄UÁ◊Ã

v. v. v. ‚ȬÊ·— w. üÊÈÁ× x. •ø¸ŸÊ y. ¡Ÿ∑§—– w. v. ◊ÊÃÊ Ãèÿ— ‚ͬ◊˜Ô •ÊŒŸ◊˜Ô ø ¬øÁÖ w. ¡Ÿ∑§— ‚fl¸èÿ— Á◊c≈UÊãŸÊÁŸ ∑˝§Ë«UŸ∑§ÊÁŸ ø •ÊŸÿÁÖ x. üÊÈÁÃóÁfl‡Êcÿ¬Œ◊˜Ô, ∑ȧ‡Ê‹ÊóÁfl‡Ê·áʬŒ◊˜Ô– y. ‚ÈÿÊÇÿÊ— ’Ê‹Ê—– w. v. v. SflŸË«UÊÁŸ w. •ÊüÊ◊·È x. øÊÿ◊˜Ô y. ’Ê‹∑§Ê—– w. v. ‚Êÿ¢∑§Ê‹ ∑§◊‹ÊÁŸ ê‹ÊŸÊÁŸ ÷flÁãà ∑ȧ◊ÈŒÊÁŸ ø Áfl∑§‚ÁãÖ w. ‚Êÿ¢∑§Ê‹ ∑§øŸ ¡ŸÊ— ŒÍ⁄UŒ‡Ê¸Ÿ◊˜Ô ¬‡ÿÁãà ∑§øŸ ¡ŸÊ— øÊÿ¬ÊŸ◊˜Ô ø ∑ȧfl¸ÁãÖ x. v. •Ê„UÊ⁄UÊŸ˜Ô w. •Ê ©U¬‚ª¸, √ª◊˜Ô œÊÃÈ, Àÿ¬˜Ô ¬˝àÿÿ– y. ‚Êÿ¢∑§Ê‹—– x. v. v. „¢U‚— w. Á‚hÊÕ¸Sÿ x. ŒflŒûÊ— y. ⁄UˇÊ∑§—– w. Á‚hÊÕ¸— œÊÁflàflÊ „¢U‚Sÿ ‡Ê⁄UË⁄UÊÃ˜Ô ’ÊáÊ¢ ÁŸc∑§ÊSÿ Ã◊˜Ô •VÔU •œÊ⁄UÿØԖ

x. v. ©U¬flŸ◊˜Ô w. •Ê◊˜Ô x. √ÿÊ∑ȧ‹◊˜Ô y. ŒflŒûÊÊÿ– y. ÷ˇÊ∑§ÊÃ˜Ô ⁄UˇÊ∑§— üÊÿÊŸ˜Ô–

y. v. v. ≈UÊÁ¬∑§Ê— w. •ŸÈ∑§⁄UáʇÊË‹Ê—–

w. ¬˝’Èh— ≈UÊÁ¬∑§ÊÁfl∑˝§ÃÊ flΡÊ ⁄UÄßˋfláÊʸ— ≈UÊÁ¬∑§Ê— œÊ⁄Uÿã× flÊŸ⁄UÊŸ˜Ô •¬‡ÿØԖ x. v. ≈UÊÁ¬∑§ÊÿÒ w. ©U¬Á⁄U– y. v. ≈UÊÁ¬∑§ÊÁfl∑˝§ÃÊ w. flÊŸ⁄UÊŸ˜Ô– z. •ŸÈ∑§⁄UáʇÊË‹Ê— flÊŸ⁄UÊ—– z. v. v. ¡ŸÊŸ˜Ô w. ‹πŸË– w. v. flÿ◊˜Ô ‹πãÿÊ— ‚„UÊÿÃÿÊ ∑§ˇÊÊ‚È ¬˝‡ŸÊûÊ⁄UÊÁáÊ Á‹πÊ◊—, ¬ÈŸ— ¬ÈŸ— •èÿÊ‚¢ ∑ȧ◊¸—– w. ¬⁄UˡÊÊ∑§Ê‹ ‹πŸË ∞fl •S◊Ê∑¢§ ‡ÊSòÊ◊˜Ô– x. v. •Ÿfl⁄UÃ◊˜Ô w. ‹πãÿÒ x. •¬Ífl¸— y. ‹πÁŸ– y. ‹πŸË– {. v. v. S»§Ê≈U∑§ÊŸÊ◊˜Ô w. ‡Ê⁄UŒ´§ÃÊÒ x. flΡÊÊ— y. ‚Èπ◊ÿ◊˜Ô– w. v. •S◊Ê∑§◊˜Ô •ÊŒ‡Ê¸—ó◊Ê ∑§Á‡øÃ˜Ô ŒÈ—π÷ʪ ÷flÃ˜Ô ßÁÖ w. S»§Ê≈U∑§ÊŸÊ◊˜Ô œÍ◊— L§ÇáÊÊŸ˜Ô ¬Ë«UÿÁÖ x. v. ˇÊËáÊÊ w. ‚fl¸òÊ x. ¬˝ÊøËŸÃ◊◊˜Ô y. „UÊÁŸ∑§⁄U—– y. ŒË¬Êfl‹Ë ¬ÿʸfl⁄UáÊ◊˜Ô ø– |. v. v. ÁflôÊÊŸ◊ÿ◊˜Ô w. ‚ÍÿÊ¸Œÿ x. ŸòÊÁfl‡Ê·ôÊÊ— y. ÁflôÊÊŸSÿ– w. v. ÿŒÊ ¬ÈSÃ∑§◊˜Ô •ÁÃŒÍ⁄¢U ÷flÁÃ ÃŒÊ •Á¬ ¬∆UŸ◊˜Ô ŒÈc∑§⁄¢U ÷flÁÖ

w. ¬˝Êÿ— ¬ÜøÁfl¢‡ÊÁÂÁá≈U◊Ë≈U⁄UÁ◊â (wz ‚◊Ë0) ŒÍ⁄UÊÃ˜Ô ¬ÈSÃ∑§◊˜Ô ¬∆UŸËÿ◊˜Ô– x. v. ŒÈc∑§⁄U◊˜Ô w. •ÁÃŒÍ⁄U◊˜Ô– y. ¬∆UŸ◊˜Ô ŸòÊ⁄UˇÊáÊ◊˜Ô ø– }. v. v. Á‡Êcÿ◊˜Ô w. „UÁSì∑§— x. ªÈL§áÊÊ– w. v. ÿŒÊ ª¡— •ÊªÃ— ÃŒÊ Á‡ÊcÿÊ— Á÷ˇÊÊ≈UŸ◊˜Ô ∑ȧfl¸Áãà S◊– w. Á‡Êcÿ— ªÈL§∑ȧ‹ ‚¢ôÊÊ◊˜Ô •‹÷ØԖ x. ª¡ ߸‡fl⁄¢U ÁflÁøãàÿ Á‡Êcÿ— ÃòÊÒfl ÁSÕÃflÊŸ˜Ô– y. “ÃÁS◊Ÿ˜Ô ∞fl ‚◊ÿ” ßÁÃSÕÊŸ “ÃÊflÁà ∑§Ê‹” ßÁà ¬˝ÿÈÄÃ◊˜Ô– x. v. ◊„UÃÊ w. Á‡ÊcÿÊ—– y. •Áflfl∑§— ¬⁄U◊ʬŒÊ¢ ¬Œ◊˜Ô–