01 SriVidya Saaradhi - Vishesha Vyakya for Lalitha Sahasram 1004 Pages (1)

Nq^•º ™ê~°kä „HÀq áê~°÷™ê~°kä 1234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678 1234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678 1234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678 1234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678 1234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678 1234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678 1234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678 1234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678 1234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678 1234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678 1234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678 1234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678 1234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678 1234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678

1. N Åe`å ~°Ç¨Ï㨺<å=∞ áê~åÜ«∞} „Hõ=∞=Ú

<åºã¨=Ú :

J㨺 N Åe`å ã¨Ç¨Ï„ã¨<å=∞ ™È΄`«=∂ÖÏ=∞¢#Î㨺. =t<åºk

"åˆQÌ=`å |∞∞+¨Ü«∞ó J#∞+¨µìѨÛù#Ìó N Åe`å Ѩ~åÉèí\ÏìiHÍ =∞Ǩ „uѨÙ~°ã¨∞O^Œs

^Õ=`å, SO c[O, H©¡O–â◊H˜Îó ™œó–H©ÅHõO, =∞=∞ ^èŒ~å‡~°÷HÍ=∞"≥∂Hõ∆ K«`«∞ifi^èŒ

Ѷ¨ÅѨÙ~°∞ëê~°÷ ã≤^Œúºˆ~÷ Åe`å „uѨÙ~°ã¨∞O^Œs Ѩ~åÉèí\ÏìiHÍ ã¨Ç¨Ï„㨠<å=∞ [¿Ñ

qxÜ≥∂QÆó

Nq^•º ™ê~°kä

SO–JOQÆ∞ëêªÉèϺO #=∞ó

H©¡O–`«~°˚hÉèϺO #=∞ó

™œó–=∞^茺=∂ÉèϺO #=∞ó

™œó–J<åq∞HÍÉèϺO #=∞ó

H©¡O–Hõx+≤ªHÍÉèϺO #=∞ó

SO–Hõ~°`«Å Hõ~°Ñ¨$ëêªÉèϺO #=∞ó

SO–ǨÏ$^ŒÜ«∂Ü«∞ #=∞ó

H©¡O–t~°¿ã ™êfiǨ

™œó–tMÏÜ≥ÿ∞ =+¨\ò

™œó–Hõ=KåÜ«∞ ǨïO

H©¡O–<Õ„`«„`«Ü«∂Ü«∞ "Ò+¨\ò

SO–J¢™êÎÜ«∞ Ѷ¨\ò

Éèí∂~°∞ƒù=ã¨∞û =~À q∞u kQƃO^èŒó.

^蕺#O :

J~°∞}ÏO Hõ~°∞}Ï `«~°Oy`åH©∆O

^èŒ$`«áêâßO‰õΩâ◊ ѨÙ+¨ÊÉÏ}Kåáê"£∞,

J}˜=∂kaè ~å=$`åO =∞Ü«¸Mˇ·

~°Ç¨Ïq∞`Õº= qÉèÏ=ÜÕ∞ =∞¿ÇÏj"£∞.

1

^蕺ÜÕ∞`ü Ѩ^•‡ã¨#™ê÷O qHõã≤`«=^Œ<åO Ѩ^Œ‡ Ѩ„`åÜ«∞ `åH©∆O I

¿ÇÏ=∂ÉèÏO Ñ‘`«=¢™êÎO Hõ~°Hõe`« Åã¨^Õú=∞Ѩ^•‡O =~åOw"£∞ I

ã¨~åfiÅOHÍ~°Ü«ÚHÍÎO ã¨HõÅ=∞ÉèíÜ«∞^•O ÉèíHõÎ#„=∂O Éèí"åhO I

Nq^•º ™ê~°kä „HÀq áê~°÷™ê~°kä

㨉õΩO‰õΩ=∞ qÖËѨ<å =∞oHõK«∞q∞ƒ Hõã¨∂ÎiHÍO

ã¨=∞#ÌǨÏã≤`ÕHõ∆}ÏO ã¨â◊~°KåѨ áêâßO‰õΩâß"£∞,

Jâı+¨[#"≥∂Ç≤Ïh =∞~°∞}=∂źÉèí∂ëÈ[˚fiÖÏO

[áê‰õΩã¨∞=∞ ÉèÏã¨∞~åO [Ѩq^èÒ ã¨‡ˆ~ ^Œq∞ƒHÍ"£∞.

3

Åq∞`åºk ѨOK«Ñ¨Ó*ÏO qÉèÏ=ÜÕ∞`ü !

1.

ÅO Ѩ$käg`«`åÎ fiu‡HÍÜ≥ÿ∞ N Åe`å^Õ"≥·º QÆO^èŒO ѨiHõÅÊÜ«∂q∞.

2.

ǨÏO PHÍâ◊ `«`åÎ fiu‡HÍÜ≥ÿ∞ N Åe`å^Õ"≥·º ѨÙ+¨ÊO ѨiHõÅÊÜ«∂q∞.

3.

Ü«∞O "åÜ«Ú`«`åÎ fiu‡HÍÜ≥ÿ∞ N Åe`å^Õ"≥·º ^èŒ∂ѨO ѨiHõÅÊÜ«∂q∞.

4.

~°O–=Ç≤Ïfl`«`åÎ fiu‡HÍÜ≥ÿ∞ N Åe`å^Õ"≥·º nѨO ѨiHõÅÊÜ«∂q∞.

5.

=O–J=∞$`« `«`åÎ fiu‡HÍÜ≥ÿ∞ N Åe`å^Õ"≥·º J=∞$`« <≥·"Õ^ŒºO ѨiHõÅÊÜ«∂q∞.

ã¨O–ã¨~°fi`«`åÎ fiu‡HÍÜ≥ÿ∞ N Åe`å^Õ"≥·º `åO|∂ÖÏk ã¨~ÀfiѨKå~å<£ ѨiHõÅÊÜ«∂q∞.

QÆ∞~°∞„~°ƒÇ¨Ï‡ QÆ∞~°∞ifi+¨µ‚ó QÆ∞~°∞ˆ~Ì"À =∞¿ÇÏâ◊fi~°ó

QÆ∞~°∞~ü™êûH∆Í`ü Ѩ~°„|Ǩχ `«Ãã·‡ N QÆ∞~°"Õ #=∞ó

N=∂`å N=∞Ǩ~år˝ N=∞uûOǨã¨<Õâ◊fis,

z^Œyfl ‰õΩO_»ã¨=¸ƒù`å ^Õ=HÍ~°ºã¨=Ú^Œº`å.

1

L^Œº^•ƒù#∞ ã¨Ç¨Ï„™êÉèÏ K«`«∞~åƒÇ¨ïã¨=∞xfi`å,

~åQÆã¨fi~°∂Ѩáêâß_论 „HÀ^è•HÍ~åO‰õΩâ’[˚fiÖÏ.

2

=∞<À~°∂¿Ñ‰õ∆ΩHÀ^ŒO_® ѨK«O`«<凄`«™êÜ«∞HÍ,

x*Ï~°∞} „ѨÉèÏѨÓ~° =∞[˚¢^ŒƒÇ¨‡O_» =∞O_»ÖÏ.

3

K«=∞ÊHÍâ’HõѨÙ<åflQÆ ™œQÆxúHõ Åã¨`«¯Kå,

‰õΩ~°∞qO^Œ=∞}˜„âı}© Hõ#`À¯\©~°=∞O_ç`å.

4

J+¨ìg∞K«O„^Œ q„ÉèÏ[ ^ŒoHõã¨÷Åâ’aè`å,

=ÚYK«¢#ÌHõà◊OHÍÉèí =∞$QÆ<åaèqâı+¨HÍ.

5

=^Œ#㨇~°=∂OQÆź QÆ$ǨÏ`À~°} ze¡HÍ,

=¢HõÎÅH©; Ѩs"åÇ¨Ï K«Åh‡<åÉèí Ö’K«<å.

6

#=K«OѨHõѨÙëêÊÉèí <å™ê^ŒO_»q~ål`å

`å~åHÍOu u~°™ê¯i <å™êÉèí~°}ÉèÏã¨∞~å.

7

Hõ^ŒO|=∞O[s‰õΩ¡Ñ¨Î Hõ~°‚ѨÓ~°=∞<ÀǨÏ~å,

`å@OHõÜ«ÚQÆmÉèí∂`« `«Ñ¨<À_»∞Ѩ =∞O_»ÖÏ.

8

Ѩ^Œ‡ ~åQÆtÖÏ^Œ~°≈ ѨiÉèÏqHõáÈÅÉèí∂ó,

#=q„^Œ∞=∞aO| N#ºHͯi^Œâ◊#K«Ûù^•.

9

â◊√^Œúq^•ºO‰õΩ~åHÍ~° kfi[ѨOH˜Î^ŒfiÜ≥∂[˚fiÖÏ,

Hõ~°∂Ê~°g\˜HÍ"≥∂^Œ ã¨=∂Hõ~°¬kÌQÆO`«~å.

10

x[ã¨ÖϡѨ =∂^èŒ∞~°º qx~°ƒùiÎû`« HõK«ÛùÑ‘,

=∞O^Œã≤‡`« „ѨÉèÏѨÓ~°=∞[˚`å¯"Õ∞â◊=∂#™ê.

11

J<åHõe`«™ê^Œ$â◊º K«∞|∞Hõ N q~ål`å,

HÍ"Õ∞â◊|^Œú =∂OQÆź ã¨∂„`«â’aè`« HõO^äŒ~å.

12

Hõ#HÍOQÆ^Œ ˆHÜ«¸~° Hõ=∞hÜ«∞Éèí∞*Ïxfi`å,

~°`«fl„ÔQ·"ÕÜ«∞zO`åHõ Ö’Å =ÚHÍÎѶ¨ÖÏxfi`å.

13

HÍ"Õ∞â◊fi~° „¿Ñ=∞~°`«fl =∞}˜„ѨuѨ}ã¨Îh,

<åÉèϺÅ"åÅ~À=∂o Å`åѶ¨Å‰õΩK«^Œfi~¸.

14

ÅHõ∆ º~À=∞Å`å^è•~°`å ã¨=Ú<ÕflÜ«∞=∞^茺=∂,

ã¨Î#ÉèÏ~° ^Œà◊#‡^茺 Ѩ@ì|O^èŒ=o„`«Ü«∂.

15

J~°∞}Ï~°∞}H“ã¨∞OÉèí =G ÉèÏã¨fi`«¯\©`«\©,

~°`«fl H˜OH˜}˜HÍ~°=∞º~°â◊<å ^•=∞Éèí∂+≤`å.

16

HÍ"Õ∞â◊*Ï˝`« ™œÉèÏQƺ=∂~°Ì"À~°∞^ŒfiÜ«∂xfi`å,

=∂}˜Hõº =∞‰õΩ\ÏHÍ~° *Ï#∞^ŒfiÜ«∞ q~ål`å.

17

WO„^ŒQÀѨ ѨiH˜∆ѨΠ㨇~° `«∂}ÏÉèí[OѶ≤∞HÍ,

QÆ∂_è»QÆ∞ÖÏÊù ‰õÄ~°‡Ñ¨$+¨ª[~Ú+¨µ‚ „ѨѨ^•xfi`å.

18

#Ynkèu ã¨OKè«#fl #=∞[˚# `«"≥∂QÆ∞}Ï,

Ѩ^Œ^ŒfiÜ«∞ „ѨÉèÏ*ÏŠѨ~åHõ$`« ã¨~À~°∞Ǩ.

19

35 34

Nq^•º ™ê~°kä „HÀq áê~°÷™ê~°kä

tO*Ï# =∞}˜=∞Or~° =∞O_ç`« NѨ^•O|∞*Ï,

=∞~åm =∞O^ŒQÆ=∞<å =∞ǨÖÏ=}º âı=kèó.

20

ã¨~åfi~°∞}Ï #=^•ºOw ã¨~åfiÉèí~°}Éèí∂+≤`å,

t=HÍ"Õ∞â◊fi~åOHõ™ê÷ t"å ™êfinè#=Å¡ÉèÏ.

21

ã¨∞"Õ∞~°∞â◊$OQÆ =∞^茺™ê÷ N =∞#flQÆ~°<å~ÚHÍ,

zO`å=∞}˜ QÆ$ǨO`«™ê÷ ѨOK«„|Ǩ‡ã¨#ã≤÷`å.

22

=∞ǨѨ^•‡@gã¨O™ê÷ Hõ^ŒO|=#"åã≤h,

ã¨∞^è•™êQÆ~° =∞^茺™ê÷ HÍ=∂H©∆ HÍ=∞^•~Úh.

23

^Õ=i¬ QÆ}ã¨OѶ¨∂`«ã¨∂ÎÜ«∞ =∂<å`«‡ "≥·Éèí"å,

ÉèíO_®ã¨∞~°=^èÀ^Œ∞ºHõÎ â◊H˜Î¿ã<å ã¨=∞xfi`å.

24

ã¨OѨ`«¯s ã¨=∂~°∂_è» ã≤O^èŒ∞~° „=[¿ãq`å,

Jâßfi~°∂_è®k+≤ª `åâ◊fiHÀ\˜HÀ\˜aè~å=$`å.

25

K«„Hõ~å[ ~°^ä•~°∂_è» ã¨~åfiÜ«Ú^èŒ Ñ¨i+¨¯ $`å,

ˆQÜ«∞K«„Hõ~°^ä•~°∂_è» =∞O„u}© Ѩi¿ãq`å.

26

H˜iK«„Hõ~°^ä•~°∂_è» ^ŒO_»<å^ä•Ñ¨Ù~°ã¨¯ $`å,

*ÏfiÖÏ=∂exHÍ H˜∆ѨΠ=Ç≤Ïfl „áêHÍ~°=∞^茺QÍ.

27

ÉèíO_»Ãã·#º=^èÀ^Œ∞ºHõÎ â◊H˜Îq„Hõ=∞ǨÏi¬`å,

x`åºÑ¨~å„Hõ=∂\’Ѩ xsHõ∆}ã¨=Ú`«∞ûHÍ.

28

ÉèíO_»Ñ¨Ù„`«=^èÀ^Œ∞ºHõÎÉÏÖÏ q„Hõ=∞#Ok`å,

=∞O„u}ºOÉÏ q~°z`« q+¨OQÆ=^èŒ`À+≤`å.

29

qâ◊√„Hõ „áê}ǨÏ~°}Ï "å~åÇ‘Ï g~°º#Ok`å,

HÍ"Õ∞â◊fi~°=ÚMÏÖ’Hõ HõeÊ`« N QÆ}Ëâ◊fi~å.

30

=∞ǨQÆ}Ëâ◊xiƒù#fl qѶ¨∞flÜ«∞O„`« „ѨǨÏi¬`å,

ÉèíO_®ã¨∞ˆ~O„^Œ x~°∞‡HõÎ â◊G „Ѩ`«ºG =i¬}©.

31

Hõ~åOQÆ∞o#M’`«Ê#fl <å~åÜ«∞} ^ŒâßHõ$uó,

=∞Ǩáêâ◊√Ѩ`墙êÎyfl x~°ÌQÍúã¨∞~°Ãã·xHÍ.

32

HÍ"Õ∞â◊fi~åG x~°ÌQÆú ã¨ÉèíO_®ã¨∞~° â◊¥#ºHÍ,

„|Ǩϟ‡¿ÑO„^Œ =∞¿ÇÏO„^•k ^Õ=ã¨Oã¨∞Î`« "≥·Éèí"å.

33

ǨÏ~°<Õ„`åyfl ã¨O^ŒQÆú HÍ=∞ã¨Or=<Ò+¨kèó,

N =∞^•fiQƃù=‰õÄ>ˇÿHõ ã¨fi~°∂Ѩ =ÚYѨOHõ*Ï.

34

HõO~îå^äŒu Hõ\˜Ñ¨~°ºO`« =∞^茺‰õÄ@ ã¨fi~°∂Ñ≤}©,

â◊H˜Î‰õÄ>ˇÿHõ `åѨ#fl Hõ@º^èÀÉèÏQÆ ^è•i}©.

35

=¸Å=∞O„`åu‡HÍ =¸Å‰õÄ@„`«Ü«∞ HõàıÉ~å,

‰õΩàÏ=∞$`≥·Hõ~°ã≤HÍ ‰õΩà◊ã¨OˆH`« áêeh.

36

‰õΩàÏOQÆ<å ‰õΩàÏO`«™ê÷ H“oh ‰õΩà◊Ü≥∂yh,

J‰õΩàÏ ã¨=∞Ü«∂O`«™ê÷ ã¨=∞Ü«∂Kå~° `«`«Ê~å.

37

=¸ÖÏ^è•Ô~·Hõ xÅÜ«∂ „|Ǩχ„QÆOkä qÉèËkh,

=∞}˜Ñ¨Ó~åO`«~°∞k`å q+¨µ‚„QÆOkä qÉèËkh.

38

P*Ï˝ K«„HÍO`«~åà◊™ê÷ ~°∞„^Œ„QÆOkä qÉèËkh,

ã¨Ç¨Ï„™ê~åO|∞*Ï ~°∂_è® ã¨∞^è•™ê~åaè=i¬}©.

39

`«\˜Å¡`å ã¨=∞~°∞z +¨¬@Û„HÀѨi ã¨Oã≤÷`å,

=∞Ǩâ◊H˜Îó ‰õΩO_»eh aã¨`«O`«∞ `«hÜ«∞ã‘.

40

Éèí"åh ÉèÏ=<åQÆ=∂º Éèí"å~°}º ‰õΩ~îåiHÍ,

Éèí„^Œ„Ñ≤Ü«∂ Éèí„^Œ=¸iÎ~°ƒùHõΙœÉèÏQƺ ^•~Úh.

41

ÉèíHõ΄Ñ≤Ü«∂ ÉèíH˜ÎQÆ=∂º ÉèíH˜Î=âߺÉèíÜ«∂ѨǨ,

âßOÉèíg âß~å^•~å^蕺 â◊~åfi}© â◊~°‡^•~Úh.

42

âßOHõs NHõs ™ênèfi â◊~°K«ÛùO„^Œ xÉèÏ#<å,

âß`À^Œs âßOu=∞f x~å^è•~å x~°O[<å.

43

xˆ~¡áê x~°‡ÖÏ x`åº x~åHÍ~å x~å‰õΩÖÏ,

x~°∞æ}Ï x+¨¯àÏ âßO`å xëê¯=∂ x~°∞ѨѨ¡"å.

44

x`«º=ÚHÍÎ xifiHÍ~å x¢+¨ÊѨOKå x~å„â◊Ü«∂,

x`«ºâ◊√^•ú x`«º|∞^•ú x~°=^•º x~°O`«~å.

45

Nq^•º ™ê~°kä „HÀq áê~°÷™ê~°kä

xëê¯~°}Ï x+¨¯à◊OHÍ x~°∞áêkèiflsâ◊fi~å,

h~åQÍ ~åQÆ=∞^äŒh x~°‡^• =∞^Œ<åth.

46

xtÛO`å x~°Ç¨ÏOHÍ~å x~À‡Ç¨ "≥∂ǨÏ<åth,

x~°‡=∂ =∞=∞`åǨÏO„f xëêÊáê áêѨ<åth.

47

x„ëȯ^è• „HÀ^èŒâ◊=∞h x~À¡ÉèÏ Ö’Éèí<åth,

xã¨ûOâ◊Ü«∂ ã¨Oâ◊Ü«ÚѶ‘∞fl x~°ƒù"å Éèí=<åth.

48

xifiHõÖÏÊ x~åÉÏ^è• xˆ~ƒù^• ÉèË^Œ<åth,

x~åflâß =∞$`«∞º=∞^äŒh x„+≤¯Ü«∂ x+¨Êi„QÆǨ.

49

xã¨∞ÎÖÏ hÅz‰õΩ~å x~°áêÜ«∂ x~°`«ºÜ«∂,

^Œ∞~°¡ÉèÏ ^Œ∞~°æ=∂ ^Œ∞~åæ ^Œ∞óY ǨÏO„f ã¨∞Y„Ѩ^•.

50

^Œ∞+¨ì^Œ∂~å ^Œ∞~åKå~°â◊=∞h ^À+¨=i˚`å,

ã¨~°fi*Ï˝ ™êO„^ŒHõ~°∞}Ï ã¨=∂<åkèHõ =i˚`å.

51

ã¨~°fiâ◊H˜Î=∞~¸ ã¨~°fi=∞OQÆàÏ ã¨^Œæu „Ѩ^•,

㨈~fiâ◊fis ã¨~°fi=∞~¸ ã¨~°fi=∞O„`« ã¨fi~°∂Ñ≤}©.

52

ã¨~°fiÜ«∞O„`åu‡HÍ ã¨~°fi`«O„`«~°∂áê =∞<À#‡h,

=∂¿ÇÏâ◊fis =∞Ǩ^Õg =∞ǨÅH©; ~°‡ $_»„Ñ≤Ü«∂.

53

=∞Ǩ~°∂áê =∞ǨѨÓ*Ϻ =∞Ǩáê`«Hõ <åth,

=∞Ǩ=∂Ü«∂ =∞Ǩã¨`åfi =∞Ǩâ◊H˜Î~°‡Ç¨~°uó.

54

=∞ǨÉè’QÍ =∞ÃÇ·Ïâ◊fi~åº =∞Ǩg~åº =∞Ǩ|ÖÏ,

=∞Ǩ|∞kÌ ~°‡Ç¨ã≤kú ~°‡Ç¨Ü≥∂ˆQâ◊fiˆ~â◊fis.

55

=∞Ǩ`«O„`å =∞Ǩ=∞O„`å =∞ǨÜ«∞O„`å =∞Ǩã¨<å,

=∞ǨÜ«∂QÆ „Hõ=∂~å^蕺 =∞ǨÉèˇ·~°= ѨÓl`å.

56

=∞¿ÇÏâ◊fi~° =∞ǨHõÅÊ =∞Ǩ`åO_»= ™êH˜∆}©,

=∞ǨHÍ"Õ∞â◊ =∞Ç≤Ï+‘ =∞Ǩ„uѨÙ~° ã¨∞O^Œs.

57

K«`«∞+¨¬+¨µìºÑ¨Kå~å_论 K«`«∞+¨¬+≤ì HõàÏ=∞~¸,

=∞ǨK«`«∞+¨¬+≤ì HÀ\˜Ü≥∂yh QÆ}¿ãq`å.

58

=∞#∞q^•º K«O„^Œq^•º K«O„^Œ=∞O_»Å =∞^茺QÍ,

Kå~°∞~°∂áê Kå~°∞Ǩ™ê Kå~°∞K«O„^Œ HõàÏ^èŒ~å.

59

K«~åK«~° [QÆ<åfl^ä• K«„Hõ~å[ xˆH`«<å,

áê~°fif Ѩ^Œ‡#Ü«∞<å Ѩ^Œ‡~åQÆ ã¨=∞„ѨÉèÏ.

60

ѨOK«„¿Ñ`åã¨<åã‘<å ѨOK«„|Ǩχ ã¨fi~°∂Ñ≤}©,

z#‡~¸ Ѩ~°=∂#O^• q*Ï˝# Ѷ¨∞#~°∂Ñ≤}©.

61

^蕺#^蕺`«$^èպܫ∞~°∂áê ^èŒ~å‡^èŒ~°‡ q=i˚`å,

qâ◊fi~°∂áê *ÏQÆi}© ã¨fiѨOf `≥·[™êu‡HÍ.

62

ã¨∞áêÎ „áê*Ï˝u‡HÍ `«∞~åº ã¨~åfi=™ê÷ q=i˚`å,

ã¨$+≤ìHõ„sÎ „|Ǩχ~°∂áê QÀ„Ñ‘Î QÀqO^Œ~°∂Ñ≤}©.

63

ã¨OǨi}© ~°∞„^Œ~°∂áê u~À^è•#Hõsâ◊fis,

ã¨^•t"å#∞„QÆǨÏ^• ѨOK«Hõ$`«º Ѩ~åÜ«∞}Ï.

64

ÉèÏ#∞=∞O_»Å =∞^茺™ê÷ Éèˇ·~°g ÉèíQÆ=∂eh,

Ѩ^•‡ã¨<å ÉèíQÆ=f Ѩ^Œ‡<åÉèí ã¨Ç¨ÏŸ^Œs.

65

L<Õ‡+¨ xq∞ëÈ`«Ê#fl qѨ#fl Éèí∞=<å=oó,

ã¨Ç¨Ï„ã¨j~°¬ =^Œ<å ã¨Ç¨Ï„™êH©∆ ã¨Ç¨Ï„ã¨áê`ü.

66

P„|Ǩχ H©@[#h =~å‚„â◊=∞ q^è•~Úh,

x*Ï*Ï˝~°∂ѨxQÆ=∂ ѨÙ}ϺѨÙ}º Ѷ¨Å„Ѩ^•.

67

„â◊√u ã‘=∞O`« ã≤O^Œ∂sHõ$`« áê^•|˚^èŒ∂oHÍ,

ã¨HõÖÏQÆ=∞ ã¨O^ÀÇ¨Ï â◊√H˜Îã¨OѨÙ@ =∞øH˜ÎHÍ.

68

ѨÙ~°∞ëê~°÷„Ѩ^• ѨÓ~å‚Éè’yh Éèí∞=<Õâ◊fis,

JOaHÍ <åk x^èŒ<å ǨÏi„|¿ÇχO„^Œ ¿ãq`å.

69

<å~åÜ«∞}© <å^Œ~°∂áê <å=∞~°∂Ѩ q=i˚`å,

„Ç‘ÏOHÍs „Ç‘Ï=∞f ǨÏ$^•º ¿ÇÏÜ≥∂áê^ÕÜ«∞=i˚`å.

70

~å[~å*ÏiÛ`å ~år˝ ~°=∂º ~år=Ö’K«<å,

~°O[h ~°=∞}© ~°™êº ~°}u¯OH˜}˜ "Õ∞YÖÏ.

71

39 38

Nq^•º ™ê~°kä „HÀq áê~°÷™ê~°kä

~°=∂ ~åˆHO^Œ∞=^Œ<å ~°u~°∂áê ~°u„Ñ≤Ü«∂,

~°H∆ÍHõs ~åHõ∆ã¨Ñ¶‘∞fl ~å=∂ ~°=∞} ÅOѨ\Ï.

72

HÍ=∂º HÍ=∞HõÖÏ~°∂áê Hõ^ŒO|‰õΩã¨∞=∞„Ñ≤Ü«∂,

HõÖϺ}© [QÆfHõO^• Hõ~°∞}Ï~°ã¨ ™êQÆ~å.

73

HõàÏ=f HõÖÏÖÏáê HÍO`å HÍ^ŒO|s „Ñ≤Ü«∂,

=~°^• "å=∞#Ü«∞<å "å~°∞}©=∞^ŒqǨÏfiÖÏ.

74

qâßfikèHÍ "Õ^Œ"Õ^•º qO^蕺K«Å x"åã≤h,

q^è•„f "Õ^Œ[#h q+¨µ‚=∂Ü«∂ qÖÏã≤h.

75

ˆH∆„`«ã¨fi~°∂áê ˆH∆„`Õj ˆH∆„`« ˆH∆„`«[˝ áêeh,

Hõ∆Ü«∞=$kú qx~°∞‡HÍÎ ˆH∆„`«áêÅ ã¨=∞iÛ`å.

76

q[Ü«∂ q=∞ÖÏ =<å̺ =O^•~°∞[#=`«ûÖÏ,

"åQÍfikh "å=∞ˆHj =Ç≤Ïfl=∞}¤Å "åã≤h.

77

ÉèíH˜Î=∞`«¯ÅÊ ÅuHÍ Ñ¨â◊√áêâ◊ q"≥∂K«h,

ã¨OǨÏ$`åâı+¨ áê+¨O_® ã¨^•Kå~° „Ѩ=iÎHÍ.

78

`åѨ„`«Ü«∂yfl ã¨O`«Ñ¨Î ã¨=∂Ǩ¡^Œ# K«O„kHÍ,

`«~°∞}© `åѨ™ê~å^蕺 `«#∞=∞^蕺 `«"≥∂ѨǨ.

79

zuã¨Î`«Ê^ŒÅH∆ͺ~åú z^ÕHõ~°ã¨~°∂Ñ≤}©,

™êfi`å‡#O^ŒÅgÉèí∂`« „|Ǩ‡^•º#O^Œ ã¨O`«uó.

80

Ѩ~å „Ñ¨`«ºH˜Ûf ~°∂áê Ѩâ◊ºOf Ѩ~°^Õ=`å,

=∞^茺=∂ "≥·Ys ~°∂áê ÉèíHõÎ=∂#㨠ǨÏOã≤HÍ.

81

HÍ"Õ∞â◊fi~° „áê}<å_ô Hõ$`«*Ï˝ HÍ=∞ѨÓl`å,

â◊$OQÍ~° ~°ã¨ã¨OѨÓ~å‚ [Ü«∂ *ÏÅO^èŒ~°ã≤÷`å.

82

F_®º}Ñ‘~î°xÅÜ«∂ aO^Œ∞=∞O_»Å "åã≤h,

~°Ç¨ÏŸÜ«∂QÆ „Hõ=∂~å^蕺 ~°Ç¨Ïã¨Î~°Ê} `«iÊ`å.

83

ã¨^Œºó „Ѩ™êkh qâ◊fi™êH˜∆}© ™êH˜∆=i˚`å,

+¨_»OQÆ^Õ=`å Ü«ÚHÍÎ ëê_»∞æ}º ѨiѨÓi`å.

84

x`«ºH˜¡<åfl x~°∞Ѩ=∂ x~åfi}ã¨∞Y^•~Úh,

x`åº ëÈ_»tHÍ~°∂áê NHõO~îå~°ú â◊si}©.

85

„ѨÉèÏ=f „ѨÉèÏ~°∂áê „Ñ¨ã≤^•ú Ѩ~°"Õ∞â◊fis,

=¸Å„ѨHõ$u ~°=ºHÍÎ =ºHÍÎ =ºHõÎ ã¨fi~°∂Ñ≤}˜.

86

"åºÑ≤h qq^è•HÍ~° q^•º

- q^•º ã¨fi~°∂Ñ≤}©,

=∞ǨHÍ"Õ∞â◊ #Ü«∞# ‰õΩ=Ú^•Ç¨¡^Œ H“=Ún.

87

ÉèíHõÎǨ~°Ì`«"≥∂ÉèË^Œ ÉèÏ#∞=∞^•ƒù#∞ ã¨O`«uó,

t=^Œ∂f t"å~å^蕺 t==¸iÎ t≈=OHõs.

88

t=„Ñ≤Ü«∂ t=Ѩ~å t¿+ìëêì t+¨ìѨÓl`å,

J„Ѩ"Õ∞Ü«∂ ã¨fi„ѨHÍâß =∞<À "åKå=∞QÀK«~å.

89

zK«ÛùH˜Î âıÛ`«<å~°∂áê [_»â◊H˜Î~°˚_®u‡HÍ,

QÍÜ«∞„u "åºÇ¨Ï$u ã¨ûO^蕺 kfi[|$O^Œx¿+q`å.

90

`«`åÎ fiã¨<å `«`«Î fi=∞~¸ ѨOK«HÀâßO`«~°ã≤÷`å,

xã‘û=∞=∞Ç≤Ï=∂ x`«ºÜ«∞ø=<å =∞^Œâßeh.

91

=∞^ŒÑ¶¨¸i‚`« ~°HÍÎH©∆ =∞^Œáê@ÅQÆO_»Éèí∂ó,

K«O^Œ# „^Œ=kQÍúOw KåO¿ÑÜ«∞‰õΩã¨∞=∞ „Ñ≤Ü«∂.

92

‰õΩâ◊ÖÏ HÀ=∞ÖÏHÍ~å ‰õΩ~°∞‰õΩàϧ ‰õΩÖËâ◊fis,

‰õΩà◊‰õΩO_®ÅÜ«∂ H“à◊=∂~°æ`«`«Ê~° ¿ãq`å.

93

‰õΩ=∂~°QÆ}<åO^ä•OÉÏ `«∞+≤ìó ѨÙ+≤ì~°‡u ~°ú$uó,

âßOu ã¨ûfiã≤Î=∞f HÍOu~°flOkh qѶ¨∞fl<åth.

94

`Õ*’=f „u#Ü«∞<å Ö’ÖÏH©∆ HÍ=∞~°∂Ñ≤}©,

=∂eh ǨÏOã≤h =∂`å =∞ÅÜ«∂K«Å "åã≤h.

95

ã¨∞=Úv #oh ã¨∞„Éèí∂ â’Éèí<å ã¨∞~°<å~ÚHÍ,

HÍÅHõOsî HÍOu=∞f H∆Àaè}© ã¨∂Hõ;~°∂Ñ≤}©.

96

=„*Ëâ◊fis "å=∞^Õg =Ü≥∂ =™ê÷ q=i˚`å,

ã≤^Õúâ◊fis ã≤^Œúq^•º ã≤^Œú=∂`å Ü«∞â◊ã≤fih.

97

41 40

Nq^•º ™ê~°kä „HÀq áê~°÷™ê~°kä

qâ◊√kú K«„HõxÅÜ«∂ ~°HõÎ=~å‚ „uÖ’K«<å,

Y\ÏfiOQÍk „ѨǨÏ~°}Ï =^Œ<≥·Hõ ã¨=∞xfi`å.

98

áêÜ«∞™ê#fl „Ñ≤Ü«∂ `«fiH±™ê÷Ѩâ◊√Ö’HõÉèíÜ«∞OHõs,

J=∞$`åk =∞Ǩâ◊H˜Î ã¨O=$`å _®H˜hâ◊fis.

99

J<åǨÏ`å|˚xÅÜ«∂ âߺ=∂ÉèÏ =^Œ#^ŒfiÜ«∂,

^ŒO„ëÈì[˚fiÖÏHõ∆=∂ÖÏk^èŒ~å ~°∞kè~°ã¨Oã≤÷`å.

100

HÍà◊~å„`åºk â◊H“κѶ¨∞=$`å ã≤flQ“ú^Œ# „Ñ≤Ü«∂,

=∞Ǩgˆ~O„^Œ =~°^• ~åH˜#ºOÉÏ ã¨fi~°∂Ñ≤}©.

101

=∞}˜Ñ¨Ó~å|˚ xÅÜ«∂ =^Œ#„`«Ü«∞ ã¨OÜ«Ú`å,

=„*ÏkHÍÜ«Ú^èÀ¿Ñ`å _®=∞~åºkaè~å=$`å.

102

~°HõÎ=~å‚ =∂Oã¨xëêª QÆ∞_®#fl „Ñ‘`«=∂#™ê,

ã¨=∞ã¨Î ÉèíHõÎã¨∞Y^• ÖÏH˜#ºOÉÏ ã¨fi~°∂Ñ≤}©.

103

™êfikèëêª<åO|∞[QÆ`å K«`«∞~°fi„HõÎ =∞<ÀǨÏ~å,

â◊¥ÖÏ^•ºÜ«Ú^èŒ ã¨OѨ<åfl Ñ‘`«=~å‚uQÆifi`å.

104

"Õ∞^Àxëêì =∞^èŒ∞„Ñ‘`å |Ok<åºk ã¨=∞xfi`å,

^Œ^蕺<åflã¨HõÎǨÏ$^ŒÜ«∂ _®H˜h ~°∂Ѩ^è•i}©.

105

=¸ÖÏ^è•~åO|∞*Ï~°∂_è® Ñ¨OK«=„HÍÎã≤÷ ã¨Oã≤÷`å,

JO‰õΩâßk „ѨǨÏ~°}Ï =~°^•k x¿+q`å.

106

=Ú^Òæ^Œ<åã¨HõÎ z`åÎ ™êH˜#ºOÉÏ ã¨fi~°∂Ñ≤}©,

P*Ï˝K«„HÍ|˚xÅÜ«∂ â◊√Hõ¡=~å‚ +¨_®#<å.

107

=∞*Ï˚ã¨O™ê÷ ǨÏOã¨=f =ÚYºâ◊H˜Î ã¨=∞xfi`å,

ǨÏi„^•<≥·flHõ ~°ã≤HÍ Ç¨H˜h~°∂Ѩ^è•i}©.

108

ã¨Ç¨Ï„ã¨^Œà◊Ѩ^Œ‡™ê÷ ã¨~°fi=~À‚Ѩâ’aè`å,

ã¨~åfiÜ«Ú^èŒ^èŒ~å â◊√Hõ¡ ã¨Oã≤÷`å ã¨~°fi`À=Úv.

109

ã¨~“fi^Œ# „Ñ‘`«z`åÎ Ü«∂H˜#ºOÉÏã¨fi~°∂Ñ≤}©,

™êfiǨ ã¨fi^è•=∞uˆ~‡^ä• „â◊√u㨇 $u ~°#∞`«Î=∂.

110

ѨÙ}ºH©iÎó ѨÙ}ºÅÉèϺ ѨÙ}º„â◊=}H©~°Î<å,

ѨÙÖ’=∞*ÏiÛ`å |O^èŒ"≥∂K«h |O^èŒ∞~åÅHÍ.

111

q=∞~°≈~°∂Ñ≤}© q^•º qÜ«∞^•k [QÆ„`«Êã¨∂ó,

ã¨~°fi"åºkè „Ñ¨â◊=∞h ã¨~°fi=∞$`«∞º x"åi}©.

112

J„QÆQÆ}Ϻ

- zO`«º~°∂áê HõeHõŇ+¨ <åth,

HÍ`åºÜ«∞h HÍÅǨÏO„f Hõ=∞ÖÏHõ∆ x¿+q`å.

113

`åO|∂ŠѨÓi`«=Úv ^•_çg∞ ‰õΩã¨∞=∞„ѨÉèÏ,

=∞$QÍH©∆ "≥∂Ç≤Ïh =ÚMϺ =∞$_®h q∞„`«~°∂Ñ≤}©.

114

x`«º`«$áêÎ ÉèíHõÎxkèiflÜ«∞O„f xdÖËâ◊fis,

"≥∞ÿ„`åºk"åã¨<åÅÉèϺ =∞Ǩ„Ѩà◊Ü«∞ ™êH˜∆}©.

115

Ѩ~åâ◊H˜Îó Ѩ~åxëêª „Ѩ*Ï˝# Ѷ¨∞#~°∂Ñ≤}©,

=∂nèfiáê<åÅ™ê =∞`åÎ =∂`«$HÍ =~°‚ ~°∂Ñ≤}©.

116

=∞ǨÔH·ÖÏã¨xÅÜ«∂ =∞$}ÏÅ =∞$^Œ∞^À~°¡`å,

=∞ǨÏhÜ«∂ ^ŒÜ«∂=¸iÎ ~°‡Ç¨™ê„=∂[ºâßeh.

117

P`«‡ q^•º =∞Ǩq^•º N q^•º HÍ=∞ ¿ãq`å,

N ëÈ_»âßHõ∆s q^•º „u‰õÄ\Ï HÍ=∞HÀ\˜HÍ.

118

Hõ\ÏHõ∆H˜OHõsÉèí∂`« Hõ=∞ÖÏHÀ\˜¿ãq`å,

t~°óã≤÷`å K«O„^ŒxÉèÏ á¶êÅ¿ã÷O„^Œ ^èŒ#∞ó„ѨÉèÏ.

119

ǨÏ$^ŒÜ«∞™ê÷ ~°q„ѨMϺ „uHÀ}ÏO`«~° nÑ≤HÍ,

^•H∆ÍÜ«∞}© ^≥·`«ºÇ¨ÏO„f ^ŒHõ∆Ü«∞[˝q<åth.

120

^Œ~åO^Ào`« n~å…H©∆ ^Œ~°Ç¨™È[˚fiÅ#∞‡v,

QÆ∞~°∞=¸iÎ ~°∞æ}xkè ~Àæ=∂`å QÆ∞ǨÏ[#‡Éèí∂ó.

121

^Õ"Õj ^ŒO_»hu™ê÷ ^ŒÇ¨Ï~åHÍâ◊ ~°∂Ñ≤}©,

„ѨuѨ#∞‡Yº ~åHÍO`« ukä =∞O_»ÅѨÓl`å.

122

HõàÏu‡HÍ HõàÏ<å^ä• HÍ"åºÖÏѨ q<Àkh,

ã¨Kå=∞~° ~°=∂"å}© ã¨=º^ŒH˜∆} ¿ãq`å.

123

43 42

Nq^•º ™ê~°kä „HÀq áê~°÷™ê~°kä

Pkâ◊H˜Î~°"Õ∞Ü«∂`å‡ Ñ¨~°=∂ áêѨ<åHõ$uó,

J<ÕHõHÀ\˜ „|Ǩ‡O_» [#h k=ºq„QÆǨ.

124

H©¡OHÍs ˆH=ÖÏ QÆ∞Ǩº ÔH·=źѨ^Œ^•~Úh,

„uѨÙ~å „u[QÆ^ŒfiO^•º „u=¸iÎ ¢ã≤Î^Œâıâ◊fis.

125

„`«ºHõ∆s k=ºQÆO^è•_论 ã≤O^Œ∂~° uÅHÍOz`å,

L=∂ â‹·ÖËO„^Œ`«#Ü«∂ Q“s QÆO^èŒ~°fi ¿ãq`å.

126

qâ◊fiQÆ~åƒù ã¨fi~°‚QÆ~åƒù =~°^• "åQÆnèâ◊fis,

^蕺#QÆ=∂º ѨiKÕÛù^•º *Ï˝#^• *Ï˝# q„QÆǨ.

127

ã¨~°fi"Õ^•O`« ã¨O"Õ^•º ã¨`åº#O^Œ ã¨fi~°∂Ñ≤}©,

Ö’áê=Ú„^•iÛ`å bÖωõΩ¡Ñ¨Î „|Ǩ‡O_»=∞O_»ÖÏ.

128

J^Œ$âߺ ^Œ$â◊º~°Ç≤Ï`å q*Ï˝„f "Õ^Œº=i˚`å,

Ü≥∂yhÜ≥∂QÆ^• Ü≥∂Qͺ Ü≥∂QÍ#O^• Ü«ÚQÆO^èŒ~å.

129

WKåÛùâ◊H˜Î *Ï˝#â◊H˜Î „H˜Ü«∂â◊H˜Î ã¨fi~°∂Ñ≤}©,

ã¨~åfi^è•~å ã¨∞„Ѩuëêª ã¨^Œã¨„^Œ∂Ѩ^è•i}©.

130

J+¨ì=¸iÎ ~°*Ï*ˇ·„f Ö’HõÜ«∂„`å q^è•~Úh,

Ü«∂HÍH˜h Éèí∂=∞~°∂áê xÔ~ÌÂfi`å ^≥· fi`«=i˚`å.

131

J#fl^• =ã¨∞^è• =$^•ú „|Ǩ‡`≥·‡Hõº ã¨fi~°∂Ñ≤}©,

|$ǨÏf „ÉÏǨχ}© „ÉÏǑχ „|Ǩ‡#O^• |e„Ñ≤Ü«∂.

132

ÉèÏëê~°∂áê |$ǨÏ`Õû<å ÉèÏ"åÉèÏ=q=i˚`å,

ã¨∞MÏ~å^蕺 â◊√ÉèíHõs â’Éèí<å ã¨∞ÅÉèÏQÆuó.

133

~å[~å*Ëâ◊fis ~å[º^•~Úh ~å[º=Å¡ÉèÏ,

~å[`«¯ $áê ~å[Ñ‘~î° x"Õt`« x*Ï„t`åó.

134

~å[ºÅH©;ó HÀâ◊<å^ä• K«`«∞~°OQÆ |ÖËâ◊fis,

™ê„=∂[º^•~Úh ã¨`«ºã¨O^è• ™êQÆ~°"Õ∞YÖÏ.

135

nH˜∆`å ^≥·`«ºâ◊=∞h ã¨~°fiÖ’Hõ =â◊OHõs,

ã¨~åfi~°÷ ^•„f ™êq„f ã¨zÛ^•#O^Œ~°∂Ñ≤}©.

136

^Õâ◊HÍÖÏѨizÛù<åfl ã¨~°fiQÍ ã¨~°fi"≥∂Ç≤Ïh,

ã¨~°ã¨fif âßG=∞~¸ QÆ∞ǨOÉÏ QÆ∞ǨϺ~°∂Ñ≤}©.

137

ã¨~Àfiáêkè qx~°∞‡HÍÎ ã¨^•t= Ѩu„=`å,

ã¨O„Ѩ^•ÜÕ∞â◊fis ™ênèfi QÆ∞~°∞=∞O_»Å ~°∂Ñ≤}©.

138

‰õΩÖ’fÎ~å‚ ÉèíQÍ~å^蕺 =∂Ü«∂ =∞^èŒ∞=∞f =∞Ç‘Ï,

QÆ}ÏOÉÏ QÆ∞ǨϺHÍ~å^蕺 HÀ=∞ÖÏOw QÆ∞~°∞„Ñ≤Ü«∂.

139

ã¨fi`«O„`å ã¨~°fi`«O„`Õj ^ŒH˜∆}Ï=¸iÎ ~°∂Ñ≤}©,

ã¨#HÍk ã¨=∂~å^蕺 t=*Ï˝# „Ѩ^•~Úh.

140

z`«¯àÏ#O^ŒHõeHÍ „¿Ñ=∞~°∂áê „Ñ≤Ü«∞OHõs,

<å=∞áê~åÜ«∞}„Ñ‘`å #Okq^•º #>Ëâ◊fis.

141

q∞^䕺 [QÆ^Œkèëêª<å =ÚH˜Î^• =ÚH˜Î~°∂Ñ≤}©,

ÖÏ㨺„Ñ≤Ü«∂ ÅÜ«∞Hõs Å*Ï˚ ~°OÉèÏk =Ok`å.

142

Éèí=^•= ã¨∞^è•=$+≤ìó áêáê~°}º ^Œ"å#ÖÏ,

^Ò~åƒùQƺ`«∂Å"å`«∂ÖÏ [~å^è•fiO`« ~°q„ѨÉèÏ.

143

ÉèÏQͺaúK«O„kHÍ ÉèíHõÎz`«ÎˆHH˜ Ѷ¨∞<åѶ¨∞<å,

~ÀQÆѨ~°fi`«^ŒOÉè’o~°‡ $`«∞º^•~°∞ ‰õΩ~îåiHÍ.

144

=∞¿ÇÏâ◊fis =∞ǨHÍm =∞Ǩ„QÍ™ê =∞Ǩâ◊<å,

JѨ~å‚ K«O_çHÍ K«O_®=ÚO_®ã¨∞~° x+¨Økh.

145

Hõ∆~åHõ∆~åu‡HÍ ã¨~°fiÖ’ˆHj qâ◊fi^è•i}©,

„u=~°æ^•„f ã¨∞ÉèíQÍ „`«ºO|HÍ „uQÆ∞}Ïu‡HÍ.

146

ã¨fi~åæѨ=~°æ^• â◊√^•ú [áêѨÙ+¨Ê xÉèÏHõ$uó,

F*’=f ^Œ∞ºu^èŒ~å Ü«∞[˝~°∂áê „Ñ≤Ü«∞„=`å.

147

^Œ∞~å~å^蕺 ^Œ∞~å^èŒ~å¬ áê@b ‰õΩã¨∞=∞„Ñ≤Ü«∂,

=∞ǨÏf "Õ∞~°∞xÅÜ«∂ =∞O^•~° ‰õΩã¨∞=∞„Ñ≤Ü«∂.

148

g~å~å^蕺 q~å„_»∂áê q~°*Ï qâ◊fi`À=Úv,

„Ѩ`«º„QÆ∂áê Ѩ~åHÍâß „áê}^• „áê}~°∂Ñ≤}©.

149

Nq^•º ™ê~°kä „HÀq áê~°÷™ê~°kä

=∂~åÎO_»Éèˇ·~°"å~å^蕺 =∞O„u}© #ºã¨Î~å[º^èŒ∂ó,

„uѨو~j [Ü«∞`Õû<å x¢ÃãÎÂQÆ∞}Ϻ Ѩ~åѨ~å.

150

ã¨`«º*Ï˝<å#O^Œ~°∂áê ™ê=∞~°ã¨º Ѩ~åÜ«∞}Ï,

HõѨiÌh HõàÏ=∂ÖÏ HÍ=∞^èŒ∞ Hͯ=∞~°∂Ñ≤}©.

151

HõàÏxkèó HÍ=ºHõàÏ ~°ã¨*Ï˝ ~°ã¨¿ã=kèó,

ѨÙëêìѨÙ~å`«<å ѨÓ*Ϻ ѨÙ+¨¯~å ѨÙ+¨¯ˆ~Hõ∆}Ï.

152

Ѩ~°O*’ºuó Ѩ~°O^è•=∞ Ѩ~°=∂}∞ó Ѩ~å`«Ê~å,

áêâ◊ǨϙêÎ áêâ◊ǨÏO„f Ѩ~°=∞O„`« qÉèËkh.

153

=¸~åÎ

-=¸~åÎx`«º`«$áêÎ =Úx=∂#㨠ǨÏOã≤HÍ,

ã¨`«º„=`å ã¨`«º~°∂áê ã¨~åfiO`«~åºq∞h ã¨f.

154

„|Ǩ‡}© „|Ǩχ[#h |Ǩï~°∂áê |∞^è•iÛ`å,

„Ѩã¨q„f „ѨK«O_®

-*Ï˝ „Ѩuëêª „ѨHõ\ÏHõ$uó.

155

„áê}Ëâ◊fis „áê}^•„f ѨOKåâ◊fÊ~î°~°∂Ñ≤}©,

qâ◊$OYÖÏ qqHõΙê÷ g~°=∂`å qÜ«∞„`«Êã¨∂ó.

156

=Ú‰õΩO^• =ÚH˜ÎxÅÜ«∂ =¸Åq„QÆǨÏ~°∂Ñ≤}©,

ÉèÏ=*Ï˝ Éèí=~ÀQÆѶ‘∞fl Éèí=K«„Hõ „Ѩ=iÎh.

157

Kè«O^Œ™êû~å âßG™ê~å =∞O„`«™ê~å `«Ö’^Œs,

L^•~°H©iÎ ~°∞^•Ì=∞"≥·Éèí"å =~°‚~°∂Ñ≤}©.

158

[#‡=∞$`«∞º [~å`«Ñ¨Î [#q„âßOu ^•~Úh,

ã¨~ÀfiѨx+¨^Œ∞^Œ∞…ëêì âßO`«ºf`« HõàÏu‡HÍ.

159

QÆOcè~å QÆQÆ<åO`«™ê÷ QÆifi`å QÍ#Ö’Å∞áê,

HõÅÊ<å~°Ç≤Ï`å HÍëêª

-HÍO`å HÍO`å~°÷q„QÆǨ.

160

HÍ~°ºHÍ~°} x~°∞‡HÍÎ HÍ=∞ˆHo`«~°Oy`å,

Hõ#`«¯#Hõ `å@OHÍ bÖÏq„QÆÇ¨Ï ^è•i}©.

161

J*ÏHõ∆Ü«∞qx~°∞‡HÍÎ =ÚQÍúH˜∆„Ѩ „Ѩ™êkh,

JO`«~°∞‡Y ã¨=∂~å^蕺 |Ç≤Ï~°∞‡Y ã¨∞^Œ∞~°¡ÉèÏ.

162

„`«~¸ „u=~°æxÅÜ«∂ „u™ê÷ „uѨÙ~°=∂eh,

x~å=∞Ü«∂ x~åÅOÉÏ ™êfi`å‡~å=∂ ã¨∞^è•ã¨$uó.

163

ã¨O™ê~°Ñ¨OHõ x~°‡QÆfl ã¨=Ú^Œú~°} ѨO_ç`å,

Ü«∞[˝„Ñ≤Ü«∂ Ü«∞[˝Hõ„sÎ Ü«∞[=∂# ã¨fi~°∂Ñ≤}©.

164

^èŒ~å‡^è•~å ^èŒ<å^茺H∆Í ^èŒ# ^è•#º q=iúh,

q„Ѩ„Ñ≤Ü«∂ q„Ѩ~°∂áê qâ◊fi„Éèí=∞} HÍi}©.

165

qâ◊fi„QÍ™ê q„^Œ∞=∂ÉèÏ "≥·+¨‚g q+¨µ‚~°∂Ñ≤}©,

JÜ≥∂x ~ÀºxxÅÜ«∂ ‰õÄ@™ê÷ ‰õΩÅ~°∂Ñ≤}©.

166

g~°QÀ+‘ª„Ñ≤Ü«∂ g~å <≥·+¨¯~出 <å^Œ~°∂Ñ≤}©,

q*Ï˝#HõÅ<å HõÖϺ q^ŒQÍú ɡ·O^Œ"åã¨<å.

167

`«`åÎ fikèHÍ `«`«fi=∞~¸ `«`«Î fi =∞~°÷ã¨fi~°∂Ñ≤}©,

™ê=∞QÍ#„Ñ≤Ü«∂ ™œ=∂º ã¨^•t=‰õΩ@∞Oah.

168

ã¨"åºÑ¨ã¨=º=∂~°æ™ê÷ ã¨~åfiѨkfix"åi}©,

ã¨fi™ê÷ ã¨fiÉèÏ==∞^èŒ∞~å nè~å nè~°ã¨=∞iÛ`å.

169

K≥·`«<åº~°…º ã¨=∂~å^蕺 K≥·`«#º‰õΩã¨∞=∞„Ñ≤Ü«∂,

ã¨^Àk`å ã¨^•`«∞ëêì `«~°∞}Ïk`«º áê@ÖÏ.

170

^ŒH˜∆}Ï^ŒH˜∆}Ï~å^蕺 ^Œ~°¿ã‡~°=ÚMÏO|∞*Ï,

H“oh ˆH=ÖÏ

- #~°… º ÔH·=źѨ^Œ^•~Úh.

171

™È΄`«„Ñ≤Ü«∂ ã¨∞Îu=∞f â◊$uã¨Oã¨∞Î`« "≥·Éèí"å,

=∞#ã≤fih =∂#=f =∞¿ÇÏj =∞OQÆàÏHõ$uó.

172

qâ◊fi=∂`å [QÆ^•ú„f qâßÖÏH©∆ q~åy}©,

„ѨQÆÖσù Ѩ~°"≥∂^•~å Ѩ~å"≥∂^• =∞<À=∞~¸.

173

"Àº=∞ˆHj q=∂#™ê÷ =„l}© "å=∞ˆHâ◊fis,

ѨOK«Ü«∞[˝„Ñ≤Ü«∂ ѨOK«„¿Ñ`« =∞OKåkèâß~Úh.

174

ѨOK«g∞ ѨOK«Éèí∂`Õj ѨOK«ã¨OM’ºÑ¨Kåi}©,

âßâ◊fif âßâ◊fi`≥·â◊fi~åº â◊~°‡^• â◊OÉèí∞"≥∂Ç≤Ïh.

175

47 46

Nq^•º ™ê~°kä „HÀq áê~°÷™ê~°kä

^èŒ~å ^èŒ~°ã¨∞`å ^èŒ<åº ^èŒi‡}© ^èŒ~°‡=iúh,

Ö’HÍf`å QÆ∞}Ïf`å ã¨~åfif`å â◊=∂u‡HÍ.

176

|O^èŒ∂Hõ‰õΩã¨∞=∞„ѨMϺ ÉÏÖÏ bÖÏq<Àkh,

ã¨∞=∞OQÆb ã¨∞YHõs ã¨∞"Õëê_论 ã¨∞"åã≤h.

177

ã¨∞"åã≤#º~°Û#„Ñ‘`å â’Éèí<å â◊√^Œú=∂#™ê,

aO^Œ∞`«~°Ê} ã¨O`«∞ëêì ѨÓ~°fi*Ï „uѨÙ~åOaHÍ.

178

^Œâ◊=Ú„^•ã¨=∂~å^蕺 „uѨÙ~å N=â◊OHõs,

*Ï˝#=Ú„^• *Ï˝#QÆ=∂º *Ï˝# *˽ܫ∞ ã¨fi~°∂Ñ≤}©.

179

Ü≥∂x=Ú„^• „uYO_Õj „uQÆ∞}ÏOÉÏ „uHÀ}QÍ,

J#Ѷ¨∂

-^Œ∞ƒù`« Kåi„`å "åOzè`å~°ú „Ѩ^•~Úh.

180

JÉèϺ™êuâ◊Ü«∞*Ï˝`å +¨_»^•fif`« ~°∂Ñ≤}©,

J"åº[ ‰õ~°∞}Ï=¸iÎ ~°*Ï˝#^è•fiO`« nÑ≤HÍ.

181

PÉÏÅ QÀѨqk`å ã¨~åfi#∞Å¡OѶ¨∞ºâßã¨<å,

N K«„Hõ~å[xÅÜ«∂ N=∞„uÎѨÙ~°ã¨∞O^Œs.

182

N t"å t=â◊ÔH·ºHõº ~°∂Ñ≤}© Åe`åOaHÍ,

U=O N Åe`å ^Õ"åº <å=∂flO ™êǨτã¨HõO [QÆ∞ó.

183

Wu N „|Ǩ‡O_»Ñ¨Ù~å}Ë. L`«Î~°YO_Õ. NǨÏÜ«∞„w"å QÆã¨Îº ã¨O"å^Õ

N Åe`å~°Ç¨Ï㨺<å=∞ ™êǨτ㨙È΄`« Hõ^äŒ#O <å=∞ kfiuÜ≥∂^蕺ܫ∞ó.

2. Nq^μ

#=∞™ê¯~°O QÆ∞~°∞^Õ"å ! Ô~O_»∞ Q˘O`«∞Å∞ XHõ¯™êiQÍ Ñ¨eˆH@ѨÊ\˜H˜ LeH˜¯Ñ¨_ç `«ÖˇuÎ K«∂âß_»∞ ~°`åflHõ~°∞_»∞. Z^Œ∞~°∞QÍ KÕ`«∞Å∞ *’_çOz #∞OK«∞x L<åfl~°∞ J`«x t+¨µºÅ∞ Hõ$+¨‚â◊~°‡, <å~åÜ«∞}Éèí@∞ì.

KåÖÏHÍÖÏxH˜ =zÛ# t+¨µºÅ#∞ K«∂ã≤ P#O^ŒÉèíi`«∞_≥·<å_»∞ ~°`åflHõ~°∞_»∞. ‰õΩâ◊ńѨâ◊flÅ J#O`«~°O J_çQÍ_»∞ 'UOѨx g∞^Œ =KåÛ~°∞?— Jx

''QÆ∞~°∞=~åº! WѨÊ\˜^•HÍ g∞=^ŒÌ LѨx+¨`«∞ÎÅ∞, „|Ǩχã¨∂„`åÅ∞, HÍ=∞HõÖÏ qÖÏã¨=Ú, ã¨∞ÉèíQÀ^ŒÜ«∞ã¨∞Îu, Ü≥∂yh ǨÏ$^ŒÜ«∞O, „uѨÙ~å~°Ç¨Ï㨺O, ^ÕgÉèÏQÆ=`«=Ú =O\˜ J<ÕHõ „QÆO^ä•Å#∞ K≥ѨC‰õΩ<åflO. HÍx WѨC_»∞ Åe`å ~°Ç¨Ï㨺 <å=∂ʼnõΩ P™êO`«O ÉèÏ+¨ºO K≥ѨC‰õΩO^•=∞x =KåÛO. HÍ|\˜ì HÍ^Œ#Hõ =∞=Ú‡Å#∞ Hõ$`å~°∞÷Å#∞ K≥Ü«∞ºO_ç—— J<åfl~°∞ t+¨µºÅ∞.

P =∂@Å∞ q#fl ~°`åflHõ~°∞_»∞ Ѩ~°=∂#O^ŒO K≥Ok#"å_≥· W"åoìH˜ ÃãÅ=Ù fã¨∞‰õΩx ˆ~Ѩ٠~°O_ç. J<åfl_»∞. J#∞‰õΩ#fl „ѨHÍ~°O =∞~°∞<å_»∞ ™êÜ«∞Oã¨=∞Ü«∂# =zÛ# t+¨µºÅ∞, QÆ∞~°∞=ÙQÍiH˜ ™êëêìOQƄѨ}Ï=∂ÅiÊOz PÜ«∞# J#∞=∞u`À ã¨∞MÏã‘#∞Öˇ·<å~°∞. ~°`åflHõ~°∞_»∞ Jq∞`å#O^ŒO`À `«# t+¨µºÅ‰õΩ Åe`å~°Ç¨Ï㨺<å=∞ ÉèÏ+¨ºO K≥ѨÊ@O „áê~°OaèOKå_»∞. D Åe`å ~°Ç¨Ï㨺 <å=∂ÖË „Ѩã¨∞Î`«O |Ǩïà◊ „ѨKå~°OÖ’ L#fl Åe`å ã¨Ç¨Ï„㨠<å=∂Å∞.

㨉õΩO‰õΩ=∞qÖËѨ<å qÖËѨ<å =∞oHõ K«∞Oa Hõã¨∂ÎiHÍO

ã¨=∞O^ŒÇ¨Ïã≤`ÕHõ∆}ÏO ã¨â◊~° KåѨáêâßO‰õΩâßO

Jâı+¨[#"≥∂Ç≤ÏhO J~°∞}=∂ź Éèí∂ëêO|~åO

[áê‰õΩã¨∞=∞ÉèÏã¨∞~åO [Ѩx^èÒ ã¨‡ˆ~^ŒOaHÍO II

#∞^Œ∞@# Hõã¨∂Îi uÅHõ=Ú ^èŒiOz#k, z~°∞#QÆ=Ù zOkOK«∞#k, áêâ◊=Ú, JO‰õΩâ◊=Ú, ^èŒ#∞~åƒ}=ÚÅ∞ KÕ`«∞ÅÜ«∞O^Œ∞ ^èŒiOz#k, Ö’HÍÅxflO\˜h "≥∂Ç≤ÏOѨKÕÜ«Ú#k, Z„~°x=G=ÚÅ∞ ^èŒiOz#k, =∞OÔH#flѨÙ=Ùfi=Öˇ áê@Å=~°‚=Ú QÆÅk J~Ú# Ѩ~°"Õ∞â◊fiix ^蕺xOK«∞K«∞<åfl#∞.

x~åHÍ~°∞_»∞ x~°∞æ}ã¨fi~°∂ѨÙ_»∞ J~Ú#"å_»∞ Ѩ~°„|Ǩχ. J`«x „Ѩu~°∂Ѩ"Õ∞ Ѩ~°"Õ∞â◊fii. ã¨$+≤ì „áê~°OÉèíOHÍHõ=ÚO^Œ∞ Ѩ~°"Õ∞â◊fi~°∞_»∞ aO^Œ∞~°∂ѨOÖ’ LO_Õ"å_»∞.

49 48

Nq^•º ™ê~°kä „HÀq áê~°÷™ê~°kä

`«#Ö’ b#"≥∞ÿ L#fl r=ÙÅÜ≥ÚHõ¯ Hõ~°‡#∞ Hõ∆Ü«∞OKÕã≤ "åiH˜ "≥∂Hõ∆O HõeyOKåÅ<Õ HÀiHõ`À 'ã¨$+≤ìK≥Ü«∂ºe— Jx ã¨OHõeÊOKå_»∞. JѨC_»∞ `«# #∞O_ç H˘O`«ÉèÏQÍxfl |Ü«∞@‰õΩ ѨOáê_»∞. J^Õ â◊H˜Î. „uHÀ}~°∂Ñ≤}˜. WѨC_»∞

„uHÀ}~°∂Ñ≤}©, â◊H˜Îó. aO^Œ∞~°∂ѨѨ~° t≈=ó „uHÀ}"Õ∞ â◊H˜Î. HÍQÍ aO^Œ∞=Ù

t=Ù_»∞. gi^ŒÌ~°∂ "Õ~°∞"Õ~°∞QÍ LO_»~°∞. Hõe¿ã LO\Ï~°∞. t=Ù_»∞ ÖˉõΩO_® â◊H˜ÎQÍx, â◊H˜Î ÖˉõΩO_® t=Ù_»∞QÍx LO_»~°∞. „uHÀ}Ë Éˇ·O^Œ=Ot¡+¨ìO. „uHÀ}OÖ’ aO^Œ∞=ÙO@∞Ok. D „uHÀ}O #∞OKÕ <å=∞~°∂áê`«‡Hõ"≥∞ÿ# [QÆ`«∞Î U~°Ê_çOk.

'„uHÀ}O— JO>Ë Ü≥∂x. J^Õ [#‡™ê÷#O. ™ê÷=~° [OQÆ=∂`«‡Hõ"≥∞ÿ# [QÆ`«∞Î JO`å D „uHÀ}O #∞OKÕ =zÛOk. P „uHÀ}"Õ∞ Ѩ~°"Õ∞â◊fii ~°∂ѨO. P Ѩ~°"Õ∞â◊fiiÜÕ∞ Åe`å„uѨÙ~°ã¨∞O^Œi, ~å[~å*Ëâ◊fii, HÍ"Õ∞â◊fii Jx Ñ≤Å∞=|_»∞`«∞Ok. Pq_Õ Ñ¨~åâ◊H˜Î. J=∞‡ÅQÆ#flÜ«∞=∞‡. [QÆ<å‡`«. N=∂`«. P"≥∞#∞ QÆ∞iOz K≥¿ÑÊ q+¨Ü«∞"Õ∞ Nq^Œº.

=∞O„`«âßGOÖ’ ¢ã‘Î ^Õ=`«Å#∞ QÆ∞iOz K≥¿ÑÊ =∞O„`åÅ#∞ 'q^Œº— JO\Ï~°∞.W^ŒO`å Ѩ~°"Õ∞â◊fiix QÆ∞iOz K≥¿ÑÊ q^Œº HÍ|\˜ì nxfl Nq^Œº JO\Ï~°∞. D q+¨Ü«∞=∞O`å QÆ`«OÖ’ g∞‰õΩ HÍ=∞HõÖÏqÖÏã¨=Ú, ã¨∞ÉèíQÀ^ŒÜ«∞ã¨∞Îu, Ü≥∂yhǨÏ$^ŒÜ«∞=Ú "≥Ú^ŒÖˇ·# „QÆO^ä•ÅÖ’ q=iOKå#∞. P Ѩ~°^Õ=`«#∞ QÆ∞iOz K≥¿ÑÊ =∞O„`«, Ü«∞O„`«, `«O„`«âߢ™êÎ<Õfl Nq^Œº JO\Ï~°∞. QÆ`«OÖ’ ÃÑ·# K≥Ñ≤Ê# „QÆO^ä•ÅÖ’ K«„Hõã¨OˆH`«=Ú, =∞O„`«ã¨OˆH`«=Ú, ѨÓ*Ïã¨OˆH`«=Ú Jx P =¸_»∞ q+¨Ü«∂Å#∞ q=iOK«@O [iyOk. J^ŒO`å Nq^ŒºÜÕ∞. J~Ú`Õ JO`«\˜`À Nq^Œº ѨÓiÎHÍÖË^Œ∞. Nq^Œº‰õΩ ™ê~°kä =O\˜k 'Åe`å ã¨Ç¨Ï„ã¨O—. WO^Œ∞Ö’ Ü«∞O„`«, =∞O„`«, `«O„`åÖË H͉õΩO_® WOHÍ J<ÕHõ q+¨Ü«∂Å∞ K≥ѨÊ|_®¤~Ú. Ö’HõOÖ’ Éè’QÍÅ∞ J#∞ÉèíqOKåe J#∞‰õΩ<Õ "åiH˜ "≥∂Hõ∆O ~å^Œ∞. JÖψQ "≥∂Hõ∆O á⁄O^•e J#∞‰õΩ<Õ"å~°∞ Éè’QÍÅ#∞ =^Œe"ÕÜ«∂e.

Ü«∞„`åÑ≤ Éè’QÀ # K« `«„`« "≥∂Hõ∆ó Ü«∞„`åÑ≤ "≥∂H∆À # K« `«„`« Éè’QÆó I

N ã¨∞O^Œs¿ã=#`«`«Ê~å}ÏO Éè’QÆ â◊Û "≥∂Hõ∆ â◊Û Hõ~°ã¨÷U= II

HÍx P Ѩ~°"Õ∞â◊fiix JiÛOKÕ"åiH˜ WǨÏ=Ú, Ѩ~°=Ú Ô~O_»∂ Åaè™êÎ~Ú. JO^Œ∞KÕ`« P Ѩ~°"Õ∞â◊fii J~°Û# L`«Î=∞"≥∞ÿ#k.

Åe`åã¨Ç¨Ï„ã¨OÖ’ H˘xflH˘xfl<å=∂Å#∞ HõeÑ≤ XHõ QÆ∞OѨÙQÍ K≥ѨÊ@O [iyOk. nxÖ’ XHõ „Ѩ`ÕºHõ"≥∞ÿ# XHõ q+¨Ü«∂xfl q=iOKå~°∞. D ~°HõOQÍ "Õ~Ú<å=∂ÅÖ’#∞

J<ÕHõ q+¨Ü«∂Å#∞ q=iOKå~°∞. L^•Ç¨Ï~°}‰õΩ "≥Ú^Œ\˜ S^Œ∞<å=∂ÅÖ’ Ѩ~°"Õ∞â◊fii „áê^Œ∞~åƒù"åxfl q=iOKå~°∞. P `«~°∞"å`« P"≥∞ ã¨fi~°∂ѨO. XHõKÀ@ P"≥∞ ã¨∂Hõ∆ ‡~°∂áêxfl =i‚OKå~°∞. J^Õ Ñ¨OK«^Œt =∞Ǩ=∞O„`«O. WOH˘HõKÀ@ NK«„HÍxfl q=iOKå~°∞. "Õ~˘HõKÀ@ J~°Û<å q^è•#O, PKå~åÅ#∞ K≥áêÊ~°∞. K«`«∞+¨+≤ªÑ¨Ó[#∞ q=iOKå~°∞. +¨@Û„HÍÅ#∞ q=iOKå~°∞. J=™ê÷ѨOK«Hõ=Ú, K«O„^Œq^Œº, ÉèÏ#∞q^Œº, Éèí∞=<Õâ◊fis q^Œº, HÍ`åºÜ«∞hq^Œº, "åQÍfikhq^Œº, t=^Œ∂fq^Œº, QÍÜ«∞„f=∞O„`«O, P`«‡q^Œº. D ~°HõOQÍ J<ÕHÍ<ÕHõ"≥∞ÿ# q+¨Ü«∂Å#∞ Åe`åã¨Ç¨Ï„ã¨OÖ’ q=iOKå~°∞. XHõ¯ Åe`åã¨Ç¨Ï„™êxfl QÆ#Hõ ‰õ∆Ω}‚OQÍ K«kq#>ˇ¡Â`Õ Nq^Œº P™êO`«O `≥Å∞ã¨∞ÎOk. JO^Œ∞ˆH Åe`åã¨Ç¨Ï„ã¨=Ú Nq^Œº‰õΩ ™ê~°kä =O\˜k.

Åe`åã¨Ç¨Ï„™êxH˜ ÉèÏ+¨ºO „"åã≤# =∞Ǩ#∞ÉèÏ=Ù_»∞ 'ÉèÏã¨∞~å#O^Œ— nH∆Í<å=∞O QÆÅ ÉèÏ㨯~åKå~°∞ºÅ"å~°∞. P `«~°∞"å`« Z=~°∞ „"åã≤#ѨÊ\˜H© "å~°O^ŒiH© =∂`«$Hõ ÉèÏã¨∞~å#O^Œ∞_ç ™œÉèÏQƺÉèÏ㨯~°"Õ∞ Jx =∞~°záȉõÄ_»^Œ∞.

â◊OHõ~°ÉèíQÆ=`åÊ^Œ∞Å `«~°∞"å`« =∞O„`«âßGOÖ’ JO^Œ∞Ö’#∂ Nq^ŒºÖ’ xëê‚`«∞Öˇ·#"å~°∞ W^ŒÌ~°∞.

1. ÖÁÖÏ¡ ÅH©;^èŒ~°∞_»∞. W`«_»∞ ™œO^Œ~°ºÅǨÏiH˜ "åºYº„"åâß_»∞. Hõ$ëê‚f~°"åã≤, ǨÏi`«ã¨QÀ„f‰õΩ_»∞ "≥Å<å\˜ „ÉÏǨχ}∞_»∞.

2. ÉèÏ㨯~åKå~°∞º_»∞. qâßfiq∞„`« QÀ„f‰õΩ_»∞. `≥ÅQÍ}º„ÉÏǨχ}∞_»∞. W`«x =Oâ◊O"å~°∞ ÉèÏ~°`«∞Å WO\˜¿Ñ~°∞`À W"åoìH˜ ‰õÄ_® q[Ü«∞"å_»„áêO`«OÖ’ L<åfl~°∞.

Pk<å^äŒ ã¨=∂~°OÉèÏO â◊OHõ~åKå~°º=∞^茺=∂O

J㨇^•Kå~°ºÑ¨~°ºO`åO =O^Õ QÆ∞~°∞Ѩ~°OѨ~å"£∞ I

=ÚO^Œ∞QÍ <å QÆ∞~°∞ Ѩ~°OѨ~° q~°*Ï#O^Œ, ã¨^•#O^Œ, ã¨∞MÏ#O^Œ<å^äŒ∞ʼnõΩ #=∞㨯iOz, ^èŒ~°‡ã¨O™ê÷Ѩ# HÀã¨O U~åÊ@~Ú# â◊$OˆQi, ѨÓi, |^Œi, ^•fi~°Hõ, HõOz Ñ‘~îåkè Ѩ`«∞ʼnõΩ „Ѩ}q∞e¡, ѨÙ+¨Êyi, ‰õΩ~åÎà◊O, Ñ‘~îåkèѨ`«∞ʼnõΩ =O^Œ<åÅiÊOz, QÆ#fl=~°O Éèí∞=<Õâ◊fis Ñ‘~îåkèѨ`«∞ʼnõΩ, QÆ∞O@∂~°∞ â◊$OˆQs Nq~°∂áêHõ∆ Ñ‘~îåkèѨ`«∞ʼnõΩ #=∞㨯iOz, J=^èŒ∂`« NNN QÆ}Ѩu ã¨zÛ^•#O^Œ™êfiq∞ "åiH˜ „Ѩ}Ï=∂ÅiÊOz, ÃÑ^ŒÑ¨ÙeáêHõ Åe`åÑ‘~îåkèѨ`«∞Å∞ NNN "åã¨∞^Õ"å#O^Œyi ™êfiq∞"åiH˜, =∂`åt=K≥·`«#º"åiH˜,

51 50

Nq^•º ™ê~°kä „HÀq áê~°÷™ê~°kä

K«O„^ŒHÍm=∂`årH˜ #"≥∂"åHõ=ÚÅiÊOz ÉèÏ㨯~åKå~°∞ºÅ"åi ÉèÏëêºxfl „áêuѨkHõQÍ fã¨∞‰õΩx, ^•xH˜ ^ÕgÉèÏQÆ=`«=Ú, ™œO^Œ~°ºÅǨÏi, ã¨∞ÉèíQÀ^ŒÜ«∞ã¨∞Îu, Ü≥∂yh ǨÏ$^ŒÜ«∞=Ú, LѨx+¨`«∞ÎÅ∞, HÍ=∞HõÖÏqÖÏã¨=Ú "≥Ú^ŒÖˇ·# „QÆO^ä•Å#∞ ‰õÄ_® *’_çOz, Åe`åã¨Ç¨Ï„ã¨<å=∂ÅÖ’ L#fl q+¨Ü«∞O ™ê=∂#∞ºÅ‰õΩ ‰õÄ_® Ju `ÕeHõQÍ, qѨÙÅOQÍ `≥eÜ«∂e J<Õ L^ÕÌâ◊ºO`À, Ju ã¨∞ÅÉèíâ‹·eÖ’ ǨÏi`«ã¨ QÀ„f‰õΩ_»<≥·# „HÀq áê~°÷™ê~°kä J#∞ <Õ#∞ Nq^•º ™ê~°käJ#∞ ¿Ñ~° Åe`åã¨Ç¨Ï„™êxH˜ ÉèÏ+¨ºO „"åã¨∞Î<åfl#∞. ѨO_ç`«∞Å∞, Ѩ~°"Õ∞â◊fisÉèí‰õΩÎÅ∞, Nq^Àºáê㨉õΩÅ∞ JO^Œ~°∂ <å ~¸ „Ѩܫ∞`åflxfl =∞xflOz ##∞fl Pj~°fikO`«∞~°∞QÍHõ.

3. ÉèÏ㨯~åKå~°∞ºÅ∞

Åe`åã¨Ç¨Ï„™êxH˜ J<ÕHõ=∞Ok "åºYºÅ∞ „"åâß~°∞. "å@xflO\˜Ö’H˜ "≥Ú@ì"≥Ú^Œ\˜k, =¸Å"≥∞ÿ#k ÉèÏ㨯~°~åÜ«∞Å"å~°∞ „"åã≤# ''™œÉèÏQƺ ÉèÏ㨯~°=Ú——. `«~°∞"å`« =zÛ# "åºYºÅxflO\˜H© W^Õ =∂`«$Hõ Jx K≥ѨÊ@OÖ’ Juâ◊Ü≥∂H˜Î ÖË^Œ∞. g~°∞ „H©ã¨∞Îâ◊HõO17, 18 â◊`åÉÏÌÅ =∞^茺 rqOKå~°∞.

Hõ~å‚@Hõ ~åROÖ’x c[ѨÓ~°∞ #O^Œ∞ c[ѨÓ~°∞ #"å|∞‰õΩ qâßfiq∞„`« QÀ„f‰õΩ_≥·# QÆOcè~°~åÜ«∞ nH˜∆`«∞Å∞ =∞O„uQÍ LO_Õ"å_»∞. QÆOcè~°~åÜ«∞Å∞ =∞ǨѨO_ç`«∞_»∞. ™È=∞Ü«∂l, |Ç¨ï „QÆO^äŒHõ~°Î, ~å[huA˝_»∞. =∞ǨÉèÏ~°`åxfl áês≈ÉèÏ+¨Ö’H˜ J#∞=kOz ''ÉèÏ~°u—— Jx a~°∞^Œ∞ á⁄O^•_»∞. DÜ«∞# ÉèÏ~°º HÀ#=∂O|. ~åK«HÍ~°º=Ú g∞^Œ DÜ«∞# ÃÇ·Ï^Œ~åÉÏ^Œ∞ #QÆ~åxH˜ =zÛ#ѨC_»∞ JHõ¯_» D ѨÙ}º^ŒOѨ`«∞ʼnõΩ ÉèÏ㨯~°~åÜ«∞Å∞ [x‡OKå_»∞. ÉÏÅÉèÏ㨯~°∞_»∞ k#k# „Ѩ=~°ú=∂#∞_≥· <å~åÜ«∞}¿Ñ@ ^ŒQÆæ~°QÆÅ 'Ö’HÍѨe¡— J<Õ „QÍ=∞OÖ’ ™êH∆Í`«∂Î ã¨~°ã¨fifã¨fi~°∂Ѩ"≥∞ÿ# #$tOǨÏÜ«∂l ^ŒQÆæ~° ã¨=∞ã¨Î q^ŒºÅ∞ JÉèíºã≤Oz, P `«~°∞"å`« ã¨∂~°`ü #QÆ~°"åã≤ J~Ú# ''„ѨHÍâß#O^Œ <å^茗— J<Õ nH∆Í<å=∞OQÆÅ t=^Œ`«Îâ◊√Hõ¡ ^ŒQÆæ~° LѨ^Õâ◊O á⁄O^•_»∞. QÆ∞~°∞=Ù Ü≥ÚHõ¯ J#∞„QÆǨÏO`À Ѩ~°^Õ=`å ™êH∆Í`å¯~°O á⁄Ok# ÉèÏ㨯~åKå~°∞º_»∞ ^Õâß@# K≥Ü«∞º@O „áê~°OaèOKå_»∞.

P ~ÀAÖ’¡ =∞Ǩ~åR ^ÕâßxH˜ ¿ã<åkèѨu J~Ú# 'K«O„^Œ¿ã# *Ï^Œ=Ù— ÉèÏ㨯~åKå~°∞ºx t+¨µº_≥·<å_»∞. K«O„^Œ¿ã#∞_çH˜ ã¨O`å#O ÖË^Œ∞. JO^Œ∞KÕ`« J`«_»∞ ÉèÏ~°º`À ã¨Ç¨ QÆ∞~°∞=ÙQÍÔ~·# ÉèÏ㨯~åKå~°∞ºx ^ŒQÆæ~°‰õΩ"≥o§, ã¨O`å<åxfl „Ѩ™êkOK«=∞x "Õ_»∞‰õΩ<åfl_»∞. Hõ~°∞}Ï=∞Ü«Ú_≥·# ÉèÏ㨯~åKå~°∞º_»∞ K«O„^Œ¿ã#∞_çH˜ Ѩل`«ã¨O`å#O HõÅ∞QÆ∞`«∞Ok Jx nqOKå_»∞. HÍÅ„Hõ=∞OÖ’ K«O„^Œ¿ã#∞_ç ÉèÏ~°º QÆ~°ƒù=u J~ÚOk. P ~ÀAÅÖ’ <å~åÜ«∞}^Õ=Ù_»∞ J<Õ"å_»∞ ÉèÏ㨯~°∞xH˜ t+¨µº_»∞QÍ LO_Õ"å_»∞. J`«_»∞ ѨO_ç`«∞_»∞, ã¨^Œ∞æ}ã¨OѨ#∞fl_»∞. Jxfl\˜H© q∞Oz QÆ∞~°∞=ÙQÍi g∞^Œ JK«OK«Å"≥∞ÿ# ÉèíH˜Î„ѨѨ`«∞ÎÅ∞ HõÅ"å_»∞. <å~åÜ«∞}^Õ=Ùx Ü≥ÚHõ¯ nHõ∆‰õΩ "≥∞zÛ ÉèÏ㨯~åKå~°∞º_»∞ J`«_çH˜ "åˆQÌg =∞O„`åxfl LѨ^ÕtOKå_»∞. QÆ∞~°∞Hõ\ÏHõ∆gHõ∆}ÏÅ =Å¡ =∞O„`«ã≤kú [iy <å~åÜ«∞}^Õ=Ù_çH˜ "åH˜ûkú ÅaèOzOk. D ~°HõOQÍ "åH˜ûkúx á⁄Ok# <å~åÜ«∞}^Õ=Ù_»∞ ‰õÄ_® ^Õâß@# KÕã¨∂Î =∞Ǩ~åR „áêO`«OÖ’ K«O„^Œ¿ã#∞_»∞#fl #QÆ~åxH˜ =KåÛ_»∞. J`«_ç Q˘Ñ¨Ê`«<åxfl q#fl@∞=O\˜"å_≥· K«O„^Œ¿ã#∞_»∞ J`«x =^ŒÌ‰õΩ "≥o§, `«# ÉèÏ~°º

53 52

Nq^•º ™ê~°kä „HÀq áê~°÷™ê~°kä

QÆ~°ƒù=u Jx K≥Ñ≤Ê, `«#‰õΩ U ã¨O`å#O HõÅ∞QÆ∞`«∞Ok ? Jx J_çQÍ_»∞. ^•xH˜ <å~åÜ«∞}^Õ=Ù_»∞ ¢ã‘Î ã¨O`å#=Ú HõÅ∞QÆ∞`«∞Ok Jx K≥áêÊ_»∞. P =∂@Å∞ q#QÍ<Õ K«O„^Œ¿ã#∞_»∞ ''JÜ≥∂º ! J^≥ÖÏ [~°∞QÆ∞`«∞Ok ? =∂ QÆ∞~°∞=ÙQÍ~°∞ ÉèÏ㨯~åKå~°∞ºÅ "å~°∞ Ѩل`« ã¨O`å#O HõÅ∞QÆ∞`«∞O^Œx K≥áêÊ~°∞ Hõ^• !—— J<åfl_»∞. P =∂@Å∞ q#QÍ<Õ <å~åÜ«∞}^Õ=Ù_»∞ ZHõ¯_À á⁄~°áê@∞ [iyáÈ~ÚO^Œx „QÆÇ≤ÏOz ''F =¸~°∞ö_® ? ÉèÏ㨯~åKå~°∞ºÅ "åˆ~ <å‰õΩ ‰õÄ_® QÆ∞~°∞=ÙQÍ~°∞. "åi ^ŒÜ«∞=Å¡<Õ <å‰õΩ "åH˜ûkú ÅaèOzOk. J@∞=O\˜ <å`À "Õˆ~~°HõOQÍ K≥Ñ≤ÊOKå=Ù. HÍ|\˜ì h‰õΩ P_®=∞QÍ HÍx tâ◊√=Ù [x‡ã¨∞ÎOk.—— Jx âßѨO ÃÑ\Ïì_»∞. K«O„^Œ¿ã#∞_»∞ `«#∞ KÕã≤# ѨxH˜ qKåiOK«™êQÍ_»∞. H˘O`«HÍÖÏxH˜ K«O„^Œ¿ã#∞x ÉèÏ~°º „Ѩã¨qOzOk. <å~åÜ«∞}^Õ=Ù_»∞ K≥Ñ≤Ê#>Ë¡ #ѨÙO㨉õΩ_»∞ [x‡Oz<å_»∞. D Ѩi}Ï=∂xH˜ K«O„^Œ¿ã#∞_»∞ qѨs`«OQÍ ^Œ∞ódOK«™êQÍ_»∞. H˘O`«HÍÖÏxH˜ ÉèÏ㨯~°~åÜ«∞Å"å~°∞ 'ÉèíÖÏH˜— J<Õ #QÆ~åxH˜ =zÛ#@∞¡QÍ `≥eã≤, ‰õΩ=∂~°∞}˜‚ "≥O@ÃÑ@∞ì‰õΩx JHõ¯_»‰õΩ "≥o§ QÆ∞~°∞=ÙQÍi áê^•Å<å„â◊~ÚOz, #ѨÙO㨉õΩ_≥·# `«# ‰õΩ=∂~°∞x ѨÙ~°∞+¨µ_»∞QÍ K≥Ü«∞º=∞x HÀ~å_»∞. Hõ~°∞}ÏO`«~°OQÆ∞_≥·# ÉèÏ㨯~åKå~°∞º_»∞ ~å=∞K«O„^Œ *Ï^Œ=Ù_»<Õ ¿Ñ~°∞ QÆÅ P ÉÏÅ∞}˜‚ "≥O@ÃÑ@∞ì‰õΩx Hõ$ëê‚f~° =∞O^Œe ''=∞b=∞_»∞QÆ∞—— J<Õ Ñ¨Ù}ºˆH∆„`åxH˜ áÈ~Ú Hõ$+¨‚Ö’ `«$Kå~°… º^•<å#∞ëêª#=Ú "≥Ú^ŒÅ∞ÃÑ\Ïì_»∞.

=∞b=∞_»∞QÆ∞ #∞Oz Hõ$ëê‚#k H˘OK≥O ^Œ∂~°OQÍ L#flk. „Ѩu~ÀE PKå~°∞º_»∞ #n f~åxH˜ HÍe#_»Hõ# Uy J#∞ëêì#O ѨÓiÎ KÕã¨∞‰õΩx =ã¨∞ÎO_Õ"å_»∞. WÖÏ K≥Ü«∞º@O =Å¡ J`«_ç HÍà◊√§ ÉÁ|ƒÖˇH˜¯ ѨÙO_»∞¡ Ѩ_çáÈ™êQÍ~Ú. Jk K«∂ã≤# t+¨µºÅ∞ ''QÆ∞~°∞^Õ"å! =∞# x"åã¨O #nf~åxH˜ =∂~°∞^•ÌO !—— J<åfl~°∞. P =∂@Å∞ q#fl ÉèÏ㨯~°∞_»∞ ''Hõ$ëê‚#k<Õ =∞# ^ŒQÆæ~°‰õΩ ~°Ñ≤Ê^•ÌO—— J<åfl_»∞. ^•xHÀã¨O =∞~°∞<å\˜ #∞O_ç ã¨∂~Àºáêã¨# „áê~°OaèOKå_»∞. ã¨∂~°ºÉèíQÆ"å#∞_»∞ „Ѩ`«ºHõ∆"≥∞ÿ ÉèÏ㨯~åKå~°∞ºx HÀiHõ `≥Å∞ã¨∞‰õΩx, ''„|Ǩχ Ü≥ÚHõ¯ ã¨$+≤ìx ZkiOK«@O ‰õÄ_»x Ѩx. ~å=∞K«O„^Œ∞_çH˜ ѨÙOã¨`åfixfl <Õ#∞ „Ѩ™êk™êÎ#∞. P Ѩx =∂#∞HÀ—— J<åfl_»∞. P =∂@Å∞ q#fl ÉèÏ㨯~åKå~°∞º_»∞ ‰õΩÑ≤`«∞_≥·, ''~å=∞K«O„^Œ∞}˜‚ ѨÙ~°∞+¨µxQÍ K≥Ü«∞ºQÆÅ ™ê=∞~°úºO <å‰õΩ#flk. <Õ#_çy#@∞¡QÍ #∞=Ùfi Hõ$ëê‚#kx =∞o§OK«∞ ÖËHõáÈ`Õ ã¨∂~Àºáêã¨# „ѨÜ≥∂[#O ÖËxk Jx „ѨKå~°O KÕ™êÎ#∞—— J<åfl_»∞. P =∂@Å∞ q#fl ã¨∂~°ºÉèíQÆ"å#∞_»∞ ÉèÏ㨯~°∞x HÀiHõ =∞xflOz, #n „Ѩ"åǨxfl =∞b=∞_»∞QÆ∞‰õΩ =∞o§OKå_»∞. P ã¨O^Œ~°ƒùOÖ’<Õ ÉèÏ㨯~åKå~°∞º_»∞ ''`«$K«ÉèÏ㨯~°=Ú—— J<Õ „QÆO^ä•xfl ~°zOKå_»∞. `«~°∞"å`« ÉèÏ㨯~°∞x Láêã¨#`À ~å=∞K«O„^Œ∞x #ѨÙOã¨Hõ`«fiO

‰õÄ_® áÈ~ÚOk. nxH˜ P#OkOz# ~å=∞K«O„^Œ∞x `«O„_ç K«O„^Œ¿ã#∞_»∞ =∞b=∞_»∞QÆ∞ „QÍ=∂xfl ÉèÏ㨯~°∞#H˜=fiQÍ, ÉèÏ㨯~åKå~°∞º_»∞ P „QÍ=∂xfl „ÉÏǨχ}∞ʼnõΩ ^•#q∞KåÛ_»∞. P „QÍ=∞OÖ’ zO`« K≥@∞¡ Z‰õΩ¯=QÍ LO_Õq. JO^Œ∞KÕ`« zO`«HÍÜ«∞Å#∞ Z=~°∂ J=∞‡~å^Œ∞. Z=iH˜ HÍ=Åã≤#q "å~°∞ HÀã¨∞‰õΩx "å_»∞HÀO_ç. XHõ"Õà◊ Z=Ô~·<å "å\˜x J=∂‡Åx K«∂¿ãÎ, "å\˜Ö’ ѨÙ~°∞QÆ∞Å∞ =™êÎ~Ú. Jx POHõ∆ ÃÑ\Ïì_»∞ ÉèÏ㨯~°∞_»∞.

ÉèÏ㨯~åKå~°∞º_»∞ â◊OHõ~åKå~°∞ºx Ѩ~°OѨ~°QÍ J^≥· fi`«=∞`å<Õfl „ѨKå~°O KÕâß_»∞. P ~ÀAÅÖ’ ã¨`«ºÉ’^茙êfiq∞ =∞^èŒfi=∞~îåkèѨuQÍ LO_Õ"å_»∞. ÉèÏ㨯~åKå~°∞º_»∞ ^Õâß@#KÕã¨∂Î ã¨`«ºÉ’^茙êfiq∞x "å^Œ#Ö’ [~ÚOKå_»∞. D ã¨`«ºÉ’^èŒ∞x ™È^Œ~°∞x ‰õΩ=∂Ô~Î áê~°fiu. âßG„ѨHÍ~°=Ú =Ú„^•OH˜`«∞~åÅ∞. =∞^èŒfi ã¨O„Ѩ^•Ü«∞OÖ’ â◊OY∞ K«„Hõ =Ú„^ŒÅ∞ "Õ~ÚOK«∞‰õΩ#fl "åˆ~ ã¨O„Ѩ^•Ü«ÚÅ∞. J@∞=O\˜ P"≥∞‰õΩ „áêÜ«∞tÛ`«ÎO KÕ~ÚOz ™ê‡~°Îqkèx P"≥∞#∞ q"åǨÏO KÕã¨∞‰õΩ<åfl_»∞. D ~°HõOQÍ =∞^èŒ∞fiÅ ‰õΩ=∂Ô~Î#∞ q"åǨÏ=∂_®_»∞ HÍ|\˜ì =∞^èŒ∞fiÅ∞ ÉèÏ㨯~°∞_çH˜ =ºuˆ~‰õΩÖˇ·<å~°∞.

P ~°HõOQÍ ^Õâß@#KÕã¨∂Î „H©IIâ◊II 1750 „áêO`«OÖ’ HÍjˆH∆„`åxH˜ =zÛ '™œÉèÏQƺÉèÏ㨯~°=Ú— J<Õ ¿Ñ~°∞`À Åe`å ã¨Ç¨Ï„™êxH˜ ÉèÏ+¨ºO „"åâß_»∞. P ~ÀAÅÖ’ HÍjˆH∆„`«OÖ’ L#fl ѨO_ç`«∞ÅHõO^ŒiH© D q+¨Ü«∞O ÉÏ^è•Hõ~°OQÍ `«Ü«∂~°~Ú "å~°O`å XHõKÀ@ KÕi ÉèÏ㨯~åKå~°∞º}˜‚ ѨsH˜∆OKåe J#∞‰õΩ<åfl~°∞. JѨÊ\˜ ѨO_ç`«∞ÅÖ’ ‰õΩO‰õΩ=∂#O^Œ™êfiq∞ KåÖÏ „Ѩã≤^Œ∞ú_»∞. JO^Œ∞KÕ`« HÍjÖ’x ѨO_ç`«∞ÅO^Œ~°∂ P`«x J#∞[˝ fã¨∞‰õΩx ÉèÏ㨯~°∞x ^ŒQÆæ~°‰õΩ =zÛ ''JÜ«∂º ! g∞~°∞ Ѩ~°^Õ=`åHõ\ÏHõ∆O`À Åe`å ã¨Ç¨Ï„™êxH˜ ÉèÏ+¨ºO „"åâß~°∞ Jx K≥|∞`«∞<åfl~°∞. JÖÏQÆ~Ú#ѨC_»∞ P ^Õq '=∞ǨK«`«∞+¨+≤ì

HÀ\˜Ü≥∂yh QÆ}¿ãq`å— Jx K≥ѨÊ|_çOkHõ^•. P <å=∞OÖ’ L#fl Ü≥∂yh ^Õ=`«Å

¿Ñ~°∞¡, ~°∂áêÅ∞, "åi K«i„`«Å∞ q=iOK«O_ç—— J<åfl~°∞. "åi =∂@Å∞ q#fl ÉèÏ㨯~°∞_»∞ ''JÜ«∂º g∞~°O^Œ~°∂ g∞g∞ Ѩ#∞Å∞ ѨÓiÎKÕã¨∞‰õΩx ™êÜ«∞OHÍÅO QÆOQÍ#n f~åxH˜ ~°O_ç. <Õ#∞ ‰õÄ_® JHõ¯_çH˜ =™êÎ#∞. P „Ѩ^Õâ◊OÖ’<Õ g∞ ã¨Oâ◊Ü«∞O ‰õÄ_® f~°∞™êÎ#∞—— J<åfl_»∞. 㨈~ J<åfl~°∞. ѨO_ç`«∞Å∞ ™êÜ«∞OHÍÅO xs‚`«ã¨=∞Ü«∂xH˜ =ÚO^Œ∞QÍ<Õ =KåÛ~°∞. ѨO_ç`« Ö’Hõ=∞O`å QÆOQÍf~å# KÕiOk. JѨC_»∞ "åiÖ’#∞Oz XHõ ѨO_ç`«∞_»∞ ÖËz, 'P~åº ! K«`«∞+¨+≤ì HÀ\˜Ü≥∂yh ^Õ=`«Å ~°∂áêÅ#∞ q=iOK«O_ç— J<åfl_»∞. JѨC_»∞ ÉèÏ㨯~°∞Å"å~°∞, ѨO_ç`«∞ÅO^Œih ™ê=^è•#∞Å∞ Hõ=∞‡x K≥Ñ≤Ê Ü≥∂yh K«i„`« q=iOK«@O „áê~°OaèOKå~°∞. JѨC_»∞ J<ÕHõ Q˘O`«∞Å`À, J<ÕHõ ã¨fi~åÅ`À Ü≥∂y#∞Å K«i„`« XHõ¯™êiQÍ qxÑ≤OK«™êyOk. Jk q#fl ѨO_ç`«Ö’HõO

55 54

Nq^•º ™ê~°kä „HÀq áê~°÷™ê~°kä

Pâ◊Û~°ºÉ’~ÚOk. XˆH =∞x+≤ XHõ¯™êiQÍ Jxfl Q˘O`«∞Å`À ZÖÏ =∂\Ï¡_»QÆÅ_À J~°úO HÍÖË^Œ∞ "åiH˜. Ug∞ =∂\Ï¡_»ÖËHõ JHõ¯_» #∞Oz ‰õΩO‰õΩ=∂#O^Œ™êfiq∞ ^ŒQÆæ~°‰õΩ "≥o§, [iy#^ŒO`å K≥Ñ≤Ê J^≥ÖÏ ã¨OÉèí="≥∂ K≥ѨÊ=∞x „áê^èÕÜ«∞Ѩ_®¤~°∞. P =∂\Å∞ q#fl ‰õΩO‰õΩ=∂#O^Œ™êfiq∞ z~°∞#=Ùfi`À `«# Hõ=∞O_»ÅOÖ’x hà◊§`À ѨO_ç`«∞ÅHõà◊√§ `«∞_çz WѨC_»∞ K«∂_»O_ç J<åfl_»∞. QÆOQÍ#kÖ’ PHÍâ◊ÉèÏQÆOÖ’ Ü≥∂yh^Õ=`«Å∞ "åi"åi "åǨÏ<åÅ∞ ZH˜¯, "åi K«i„`«Å∞ "åˆ~ K≥|∞`«∞<åfl~°∞. P ã¨=∞Ü«∞OÖ’ ÉèÏ㨯~åKå~°∞ºx ‰õΩ_ç|∞[O g∞^Œ Åe`å^Õq, Z_»=∞Éèí∞[O g∞^Œ âߺ=∞ÖÏ^Õq ‰õÄ~°∞Ûx L<åfl~°∞. P ^Œ$â◊ºO K«∂ã≤# ѨO_ç`«∞Å<À@ =∂@~åÖË^Œ∞. ÉèÏ㨯~åKå~°∞ºx â◊H˜Î QÆ=∞xOz# "å~°O^Œ~°∂ "≥O@<Õ J`«x áê^•Å∞ Ѩ@∞ì‰õΩx Hõ∆q∞OK«=∞x "Õ_»∞‰õΩ<åfl~°∞. JO`ÕH͉õΩO_® ÉèÏ㨯~åKå~°∞ºÅ∞ Ѩ~°^Õ=`å ã¨fi~°∂ѨÙÅx, ™œÉèÏQƺ ÉèÏ㨯~°=Ú J`«ºO`« „Ѩ=∂}„QÆO^äŒ=∞x qâ◊fiã≤OKå~°∞.

„H©ã¨∞Î â◊Hõ=Ú 1700–1768 =∞^茺HÍÅOÖ’ ÉèÏ㨯~åKå~°∞ºÅ"å~°∞ ™œÉèÏQƺ ÉèÏ㨯~°=Ú, ¿ã`«∞|O^èŒ=Ú, K«O_®ÉèÏ㨯~°=Ú, `«$K«ÉèÏ㨯~°=Ú, =i=™êº ~°Ç¨Ï㨺=Ú "≥Ú^ŒÖˇ·# 43 „QÆO^ä•Å#∞ ~°zOKå~°∞. ÉèÏ㨯~°~åÜ«∞Å"åi QÆ∞iOz J`«x t+¨µº_»∞ [QÆ<åfl^èŒ∞_»∞ 'ÉèÏ㨯~°qÖÏ㨠HÍ=º=Ú— J<Õ „QÆO^ä•xfl ‰õÄ_® „"åâß_»∞.

ÉèÏ㨯~åKå~°∞º_»∞ "Õ^Œq^Œ∞_»∞. ã¨HõÅâߢ™êÎÅ∞ ‰õ∆Ω}‚OQÍ K«kq#"å_»∞. Nq^•º ã¨O„Ѩ^•Ü«∞OÖ’ ѨÓ~°‚nH∆ÍѨ~°∞_»∞. ^ŒH˜∆}ÏKå~° ã¨OѨ#∞fl_»∞. „QÆO^ä•Å#∞ „"å¿ã@ѨC_»∞ "å\˜Ö’ L#fl ~°Ç¨Ï™êºÅ#∞ q=iOKåe HÍ|\˜ì "å=∂Kå~° Ѩ^Œú`«∞Å#∞ ‰õÄ_® q=iOKå~°∞. nxx |\˜ì "å~°∞ Jxfl PKå~åÅ#∞, ã¨O„Ѩ^•Ü«∂Å#∞ ѨÓiÎQÍ `≥eã≤#"å~°∞ Jx `≥Å∞ã¨∞ÎOk. PÜ«∞# =∂„`«O ã¨fiÜ«∞OQÍ ^ŒH˜∆}ÏKå~° ã¨OѨ#∞fl_»∞. =∞Ǩ=∞O„`«"Õ`«Î. ÉèÏ㨯~°~åÜ«∞Å"åi `«O„_çQÍÔ~·# QÆOcè~°~åÜ«∞Å"å~°∞ =∞ǨÉèÏ~°`åxfl áês≈ÉèÏ+¨Ö’H˜ J#∞=kOKå~°∞ Jh, P ã¨O^Œ~°ƒùOQÍ "åiH˜ 'ÉèÏ~°u— Jx a~°∞^Œ∞ „Ѩ^•#O K≥Ü«∞º@O [iyOk Jx =ÚO^Õ K≥áêÊ=Ú. H˘xflKÀ@¡ D a~°∞^Œ∞Å∞ HÍÅ„Hõ"Õ∞}Ï WO\˜¿Ñ~°∞¡QÍ =∂iáÈ`«∞O\Ï~Ú. =∞# „áêO`«OÖ’ 'N=∂<£— J<Õ a~°∞^Œ∞ D ~°HõOQÍ =∂i#^Õ. J^Õq^èŒOQÍ 'ÉèÏ~°u— J<Õ a~°∞^Œ∞ ‰õÄ_® 'ÉèÏ~°`«∞Å— J~Ú WO\˜¿Ñ~°~ÚOk. D ~ÀA# ÉèÏ~°`«∞Å J<Õ WO\˜¿Ñ~°∞QÆÅ "å~°∞ Hõ$ëê‚#n„áêO`«OÖ’ L<åfl~°∞. g~°∞ "≥·kHõ „ÉÏǨχ}∞Å∞. `≥ÅQÍ}∞ºÅ∞. Wxfl „QÆO^ä•Å∞ „"åã≤# Ѩ~°^Õ=`åã¨fi~°∂Ѩ"≥∞ÿ# ÉèÏ㨯~åKå~°∞º_»∞ Hõ$ëê‚f~°"åã≤, "≥·kHõ„ÉÏǨχ}∞_»∞. qâßfiq∞„`«QÀ„f‰õΩ_»∞, „Ѩ`ÕºH˜Oz PO„^èŒ∞_»∞ HÍ=@O =∞# ѨÓ~°fi[#‡Å ѨÙ}ºÑ¶¨ÅO.

4. ǨÏÜ«∞„w=Ù_»∞ – JQÆã¨∞κ_»∞

*Ï˝<å#O^Œ=∞Ü«∞O ^Õ=O x~°‡ÅO ã¨Ê\˜HÍHõ$uO I

P^è•~°O ã¨~°fiq^•º<åO ǨÏÜ«∞„w= =Úáê㨇¿ÇÏ II

ѨÓ~°fiHÍÅOÖ’ XHõ™êi q+¨µ‚=¸iÎ ~åHõ∆ã¨∞Å`À H˘xfl"ÕÅ ã¨O=`«û~åÅ∞ Ü«Ú^ŒúO KÕã≤ JÅã≤áÈ~Ú UHÍO`« „Ѩ^ÕâßxH˜ "≥o§ Z‰õΩ¯ÃÑ\˜ì L#fl ^èŒ#ã¨∞û#∞ `«# `«Å ^ŒQÆæ~° ÃÑ@∞ì‰õΩx QÍ_è»OQÍ x„^ŒáÈÜ«∂_»∞. P ã¨=∞Ü«∞OÖ’ ^Õ=`«Å∞ XHõ Ü«∞[˝O K≥Ü«∂ºe Jx ã¨OHõeÊOz ^•xH˜ N=∞Ǩq+¨µ‚=Ù#∞ PǨfixOK«\ÏxH˜ "≥·‰õΩO~î°O "≥àϧ~°∞. q+¨µ‚=¸iÎ JHõ¯_» ÖË_»∞. ^•O`À Ü≥∂QÆâ◊H˜Î`À q+¨µ‚=Ù ZHõ¯_»∞#fln `≥Å∞ã¨∞‰õΩx J`«_»∞#fl „Ѩ^ÕâßxH˜ KÕ~å~°∞ ^Õ=`«Å∞. q+¨µ‚=Ù QÍ_è»x„^ŒÖ’ L<åfl_»∞. =∞i ÖËѨ@O ZÖÏ? UO K≥Ü«∂ºe? Jx PÖ’zã¨∞ÎO_»QÍ t=Ù_»∞ „|Ǩχ#∞ K«∂ã≤ ''ã¨$+≤ìHõ~åÎ ! XHõ z#fl ѨÙ~°∞QÆ∞#∞ ã¨$+≤ìOz =keÃÑ@∞ì. Jk "≥o§ qO\˜x H˘~°∞‰õΩ`«∞Ok. ^•x=Å¡ qO\˜<åi `≥yáÈ~Ú â◊|Ì=∞=Ù`«∞Ok. P â◊ÉÏÌxH˜ q+¨µ‚=Ù x„^ŒÖË™êÎ_»∞—— J<åfl_»∞. P =∂@Å∞ q#fl „|Ǩχ 㨈~#x XHõ K≥^ŒÑ¨Ù~°∞QÆ∞#∞ ã¨$+≤ìOz q+¨µ‚=Ù#∞ x„^ŒÖËѨ=∞<åfl_»∞. JѨC_»∞ P K≥^ŒÑ¨Ù~°∞QÆ∞ ''™êfig∞ ! `«b¡Ñ≤Å¡Å#∞ q_»kÜ«∞º@O, ÉèÏ~åºÉèí~°ÎÅ#∞ q_»kÜ«∞º@O, x„kOKÕ"åà◊§x ÖËѨ@O =∞ǨáêѨ=Ú Jx h‰õΩ =∂„`«O `≥eÜ«∞^•? =∞i P áêѨѨ٠Ѩx ##∞fl ZÖÏ K≥Ü«∞º=∞O\Ï=Ù?—— J#flk. ^•xH˜ „|Ǩχ ''h‰õΩ áêѨO ~å‰õΩO_® =~°q∞ã¨∞Î<åfl#∞. Wk Ö’HõHõÖϺ}O HÀã¨O KÕ¿ã Ѩx. JO^Œ∞KÕ`« h LѨHÍ~åxH˜ „ѨuѶ¨ÅOQÍ Ü«∞*Ï˝ÅÖ’ JyflH˜ PǨïu H͉õΩO_® q∞ye# Ѩ^•~åúxfl #∞=Ùfi fã¨∞‰õΩ<ÕO^Œ∞‰õΩ J#∞=∞uã¨∞Î<åfl#∞—— J<åfl_»∞. JѨC_»∞ P ѨÙ~°∞QÆ∞ =∞Ǩ ã¨O`À+¨OQÍ "≥o§ qO\˜<åix H˘iH˜"Õã≤Ok. qO\˜<åi ZѨC_≥·`Õ `≥yO^À, JѨC_»∞ cèHõ~°"≥∞ÿ# â◊|ÌO =zÛOk. =Oy L#fl ^èŒ#∞ã¨∞û |^ŒÌ XHõ¯™êiQÍ x\Ï~°∞QÍ J~ÚOk. P |^ŒÌ `«ye q+¨µ‚=Ù t~°ã¨∞û HÍ™êÎ Zyi J=`«ÅѨ_çOk. ^Õ=`«Å∞ J#∞‰õΩ#flk XHõ\˜, [iy#k WOH˘Hõ\˜ J~ÚOk. ã¨O`ÀëêxH˜ |^Œ∞Å∞ ^Õ=`«Å‰õΩ ÉèíiOK«ÖËx ^Œ∞óYO, ÉÏ^èŒ Z^Œ∞~°~Ú<å~Ú. ''^Õ=`«Å‰õΩ U Hõ+¨ìO =zÛ<å ~°H˜∆OKÕ"å_»∞ q+¨µ‚=¸iÎ. JÖÏO\˜ q+¨µ‚=¸iΈH W"åà◊ Hõ+¨ìO =zÛOk. nxfl fˆ~Ûk Z=~°∞ ? WѨC_»∞ D PѨ^Œã¨=∞Ü«∞OÖ’ ~°H˜∆OKÕ"åÔ~=~°∞?—— Jx qKåiOK«™êQÍ~°∞ ^Õ=`«Å∞. P ã¨=∞Ü«∞OÖ’ ^Õ=~å[~Ú# WO„^Œ∞_»∞ |$ǨÏã¨Êu ^ŒQÆæ~°‰õΩ áÈ~Ú UO K≥Ü«∞º=∞O\Ï~°∞? Jx ã¨ÅǨ J_çQÍ_»∞. Ѩ~°"Õ∞â◊fiix „áêiúOK«=∞<åfl_»∞ |$ǨÏã¨Êu. ^Õ=`«ÅO^Œ~°∂ =ÚHõÎHõO~î°O`À, J`«ºO`« ÉèíH˜Î„â◊^ŒúÅ`À P Ѩ~°"Õ∞â◊fiix „áêiúOK«™êQÍ~°∞.

57 56

Nq^•º ™ê~°kä „HÀq áê~°÷™ê~°kä

^Õ=`«Å „áê~°ú##∞ =∞xflOz P Ѩ~°"Õ∞â◊fii „Ѩ`«ºHõ∆"≥∞ÿ ''^Õ=`«ÖÏ~å! g∞ ÉèíH˜Î „ѨѨ`«∞ÎʼnõΩ KåÖÏ ã¨O`À+≤OKå#∞. q+¨µ‚=¸iÎ Ü≥ÚHõ¯ `«Å D ~°HõOQÍ `≥yáÈ=\ÏxH˜ HÍ~°}O ÅH©∆ ‡^Õq âßѨO. ѨÓ~°fiO XHõ<å_»∞ N=∞Ǩq+¨µ‚=Ù ÅH©∆ ‡^Õq`À HõÅã≤ qǨÏiã¨∂Î P"≥∞ =ÚYO K«∂ã≤ #"åfi_»∞. Éèí~°Î `«# =ÚYO K«∂ã≤ ZO^Œ∞‰õΩ #"åfi_À `≥eÜ«∞ÖË^Œ∞ ÅH©∆ ‡^ÕqH˜. PÜ«∞# `«##∞ ¿ÇÏà◊# KÕã¨∞Î<åfl_®? ÖËHõ Z=i<≥·<å ã¨=ux `≥ã¨∞Î<åfl_®? Jx J#∞=∂#O =zÛOk. "≥O@<Õ q+¨µ‚=¸iÎ `«Å `≥yѨ_»∞QÍHõ Jx âßѨO ÃÑ\˜ìOk. P âßѨ=âß# WѨC_»∞ J`«x `«Å `≥yѨ_çOk. JnQÍHõ

XHõѨC_»∞ ǨÏÜ«∞„w=Ù_»∞ J<Õ ~åHõ∆ã¨∞_»∞ ã¨~°ã¨fif#n f~å# ##∞fl QÆ∞iOz H˘xfl"ÕÅ ã¨O=`«û~åÅ∞ `«Ñ¨ã¨∞û KÕâß_»∞. "å_ç `«Ñ¨ã¨∞û‰õΩ "≥∞zÛ U^≥·<å =~°O HÀ~°∞HÀ=∞<åfl#∞. Z=i=Å¡ Kå=ÙÖˉõΩO_® =~°O HÍ"åe J<åfl_»∞ ~åHõ∆ã¨∞_»∞. ѨÙ\˜ì# „Ѩu„áê}˜ =∞~°}˜OK«Hõ `«Ñ¨Ê^Œ∞. JÖψQ =∞~°}˜Oz# „Ѩu„áê}˜ =∞m§ ѨÙ@ìHÍ `«Ñ¨Ê^Œ∞. JO^Œ∞KÕ`« WOˆH^Œ~Ú<å =~°O HÀ~°∞HÀ=∞<åfl#∞. JѨC_»∞ "å_»∞ `«#=O\˜ PHÍ~°OQÆŠǨÏÜ«∞„w=Ù_ç`À `«Ñ¨Ê, WOÔH=i=ÖÏ¡ =∞$`«∞º=Ù ~å‰õÄ_»^Œ∞. Jx =~°=∞_çQÍ_»∞. <Õ#∞ 㨈~ J<åfl#∞. P ~åHõ∆ã¨∞_»∞ =~°QÆ~°fiO`À Ö’HÍÅxflO\˜h ÉÏkèã¨∞Î<åfl_»∞. "å}˜‚ ã¨OǨÏiOK«\ÏxH˜ WѨC_»∞ q+¨µ‚=٠ǨÏÜ«∞„w=Ù_»∞ HÍ"åe. HÍ|\˜ì XHõ QÆ∞„~°Ñ¨Ù`«Å `≥zÛ W`«_ç â◊s~åxH˜ JuH˜OK«O_ç. ǨÏÜ«∞„w=Ù_≥· ~åHõ∆㨠ã¨OǨ~°O KÕ™êÎ_»∞. Ö’HÍʼnõΩ Ѩ\˜ì# Ñ‘_» =ke™êÎ_»∞—— Jx K≥Ñ≤Ê J^Œ$â◊√º~åÖˇ·Ok Ѩ~°"Õ∞â◊fii.

P =∂@Å∞ q#fl ^Õ=`«Å∞ QÆ∞„~°Ñ¨Ù `«Å#∞ `≥zÛ q+¨µ‚=Ù‰õΩ JuH˜OKå~°∞. q+¨µ‚=Ù x„^Œ#∞Oz ÖËz#@∞¡QÍ ÖËKå_»∞. ^Õ=`«Å Ü«∞[˝O ѨÓ~°Î~ÚOk. Ѩ~°"Õ∞â◊fii J#∞[˝"Õ∞~°‰õΩ N=∞Ǩq+¨µ‚=Ù ~åHõ∆㨠ã¨OǨ~°O KÕã≤, P `«~°∞"å`« Nq^Œº#∞ Láêã¨# KÕã≤ ^èŒ#∞º_≥·<å_»∞.

ǨÏÜ«∞„w=Ùx ~°∂ѨOÖ’ q+¨µ‚=Ù Láêã≤Oz# =∞O„`«O ....

J㨺N q+¨µ‚q^•ºOÉÏ =∞Ǩ=∞O„`«ã¨º ^ŒH˜∆}Ï=¸iÎ |∞∞+≤óI ѨOH˜Îâ◊ÛùO^Œó I

Nq+¨µ‚q^•ºOÉÏ ^Õ=`å II ǨÏã¨HõÅ„Ç‘ÏO c[O I ǨÏã¨HõǨÏÅ„Ç‘ÏO â◊H˜Îó I ã¨HõÅ„Ç‘ÏO

H©ÅHõO I [¿Ñ qxÜ≥∂QÆó II

<åºã¨=Ú

:

ǨÏã¨HõÅ„Ç‘ÏO I

ã¨UDÅ„Ç‘ÏO I

ǨÏã¨HõǨÏÅ„Ç‘ÏO I

ã¨Ç¨ÏǨÏÅ„Ç‘ÏO I

ã¨HõÅ„Ç‘ÏO I

ã¨HõÅ„Ç‘ÏO II

^蕺#O

:

㨉õΩO‰õΩ=∞ qÖËѨ<å...

=∞O„`«=Ú

:

ǨÏã¨HõÅ„Ç‘ÏO I ǨÏã¨HõǨÏÅ„Ç‘ÏO I ã¨HõÅ„Ç‘ÏO I ã¨UDÅ„Ç‘ÏO I

ã¨Ç¨ÏǨÏÅ„Ç‘ÏO I ã¨HõÅ„Ç‘ÏO II

ѨÓ~°fiHÍÅOÖ’ XHõ™êi ã¨∂~°∞º_»∞, =~°∞}∞_»∞ =ã¨∂Î „`À=Ö’ T~°fitx K«∂âß~°∞. P"≥∞ JO^•xH˜ "åi =∞#ã¨∞û K«eOzOk. "≥O@<Õ ˆ~`«ó Ѩ`«#=∞~ÚOk. T~°fit "åi ˆ~`«ã¨∞û fã≤ =∞\˜ì‰õΩO_»ÅÖ’ Éèí„^ŒÑ¨~°zOk. "å\˜#∞Oz JQÆã¨∞κ_»∞, =ã≤+¨µª_»∞ L^ŒƒùqOKå~°∞.

JQÆã¨∞κ_»∞ KåÖÏHÍÅO „|ǨχKåiQÍ<Õ L<åfl_»∞. P ~ÀAÅÖ’ J_»=ÙÅÖ’ u~°∞QÆ∞`«∂ K≥@¡‰õΩ `«Å„H˜O^Œ∞Å∞QÍ „"ÕÖÏ_»∞`«∞#fl "åix K«∂ã≤ ''JÜ«∂º g∞Ô~=~°∞? WÖÏ ZO^Œ∞‰õΩ „"ÕÖÏ_»∞`«∞<åfl~°∞?—— Jx J_çQÍ_»∞. JO^Œ∞‰õΩ "å~°∞ ''=∂ =Oâ◊OÖ’ ѨÙ\˜ì# "å_˘Hõ_»∞ q"åǨÏO KÕã¨∞HÀÖË^Œ∞. JO^Œ∞KÕ`« "å_çH˜ ã¨O`å#O ÖË^Œ∞. P HÍ~°}Ï# =∂‰õΩ =ÚO^Œ∞QÆ`«∞Å∞ ÖËHõ D ~°HõOQÍ L<åfl=Ú—— Jx qÅÑ≤OKå~°∞. "åi ÉÏ^èŒ#∞ K«∂ã≤# JQÆã¨∞κ_»∞ *ÏeѨ_ç ''J`«_≥=~À <å‰õΩ K≥ѨÊO_ç. <Õ#∞ J`«}˜‚ XÑ≤ÊOz q"åǨÏO KÕã¨∞‰õΩ<Õ@@∞¡ KÕ™êÎ#∞.—— J<åfl_»∞. P =∂@Å∞ q#fl Ñ≤„`«∞^Õ=`«Å∞ ''J`«_≥=~À HÍ^ŒÜ«∂º! #∞"Õfi. "Õ∞=∞O`å h Ñ≤„`«∞^Õ=`«Å=Ú. #∞=Ùfi q"åǨÏO KÕã¨∞‰õΩx =∂‰õΩ L`«Î=∞ QÆ`«∞Å∞ HõeyOK«∞—— J<åfl~°∞ `«# Ñ≤„`«∞Ñ≤`å=∞ǨïÅ ã≤÷ux „Ѩ`«ºHõ∆OQÍ K«∂ã≤# JQÆã¨∞κ_»∞ q"åǨÏO KÕã¨∞HÀ"åÅx xâ◊Û~ÚOK«∞‰õΩ#fl"å_≥· `«# `«Ñ¨â◊≈H˜Î`À q^Œ~°ƒù~åA‰õΩ 'Ö’áê=Ú„^Œ— J#∞ ‰õÄ`«∞~°∞ ѨÙ>Ëì@@∞¡ KÕâß_»∞. P ÉÏeHõ k#k# „Ѩ=~°ú=∂#"≥∞ÿ Ü«ÚHõÎ=Ü«∞ã¨∞û‰õΩ KÕiOk. JѨC_»∞ JQÆã¨∞κ_»∞ P ~åA ^ŒQÆæ~°‰õΩ "≥o§ J`«x ‰õΩ=∂Ô~ÎxzÛ `«#‰õΩ q"åǨÏO K≥Ü«∞º=∞x J_çQÍ_»∞. J_»=ÙÅÖ’ LO@∂, <å~°pÔ~Å∞ ^èŒiOz, HõO^Œ=¸ÖÏÅ∞ u<Õ `åѨã≤H˜ `«#‰õΩ=∂Ô~Î x=fi#<åfl_»∞ ~åA. JѨC_»∞ Ö’áê=Ú„^Œ =zÛ `å#∞ JQÆã¨Îº =∞ǨÏi¬x q"åǨÏO KÕã¨∞‰õΩO\Ï#∞ Jx K≥Ñ≤ÊOk. ^•O`À KÕ¿ãk Ug∞ÖËHõ q^Œ~°ƒù~åA `«# ‰õΩ=∂Ô~Î#∞ JQÆã¨∞κ_çH˜zÛ q"åǨÏO KÕâß_»∞. D q^èŒOQÍ JQÆã¨∞κ_»∞, Ö’áê=Ú„^Œ ÉèÏ~åºÉèí~°ÎÖˇ·<å~°∞.

JQÆã¨Îº=∞ǨÏi¬ KåÖÏ â◊H˜Î ã¨OѨ#∞fl_»∞. P ~ÀAÅÖ’ "å`åÑ≤, WÅfiÅ∞_»∞ Jx W^ŒÌ~°∞ ~åHõ∆ã¨∞Å∞O_Õ"å~°∞. "åà◊√§ Ѩ~°=∞ ^Œ∞~å‡~°∞æÅ∞. J_»qÖ’ „ÉÏǨχ} "Õ+¨OÖ’ HÍѨÙHÍz „`À=#áÈÜÕ∞ =Úhâ◊fi~°∞ʼnõΩ #=∞㨯iOz "åix Éè’[#O KÕã≤ q„âßOu

59 58