ΚΛΗΜΑΣΟΛΟΓΗΑ ΣΧΝ ΑΔΡΟΥΔΗΜΑΡΡΧΝ

Οη αεξνρείκαξξνη, φπσο αλαθέξζεθε ζηηο πξνεγνχκελεο ελφηεηεο, ιεηηνπξγνχλ θαηαιπηηθά ζηελ δεκηνπξγία αηκνζθαηξηθψλ δηαηαξαρψλ.

Δπηπξφζζεηα κέζα απφ ηηο ζεξκηθέο θπθινθνξίεο ζηελ έμνδν θαη ζηελ είζνδν ηεο ξνήο, εληζρχεη ηελ κεησπνγέλεζε θαη ηελ κεησπφιπζε αληίζηνηρα. Ζ κεηαηφπηζε ησλ αμφλσλ ησλ αεξνρεηκάξξσλ σο πξνο ην γ.π. απμάλεη ή κεηψλεη ηελ βαξνθιηληθφηεηα θαζψο κπνξεί λα νδεγήζεη ζηελ απνθνπή επηθαλεηαθψλ ζπζηεκάησλ απφ ηελ δπηηθή ξνή. Ζ θιηκαηνινγηθή ζέζε ησλ αεξνρεηκάξξσλ, ε κνξθή ηνπο θαη ε έληαζή ρξήδνπλ πξνο κειέηε θαζψο είλαη νη παξάγνληεο γηα ηνλ θαηξφ αιιά θαη ην θιίκα ηεο Μεζνγείνπ.

Δποσιακή μεηαβολή

Ζ πεξηνρή ηεο Μεζνγείνπ ραξαθηεξίδεηαη απφ επνρηαθή δηαθχκαλζε ζηνλ θαηξφ, δηφηη αλήθεη ζηελ εχθξαηε δψλε θαη επεξεάδεηαη θαη απφ ηηο ηξνπηθέο αιιά θαη απφ ηηο πνιηθέο αέξηεο κάδεο. Ο PFJ αθνινπζεί ηελ θίλεζε ηνπ πνιηθνχ κεηψπνπ, ελψ ν STJ ηνπ ππνηξνπηθoχ, κε απνηέιεζκα νη ζέζεηο ηνπο, ε έληαζε θαη νη κνξθέο ηνπο λα αιιάδνπλ απφ επνρή ζε επνρή. Καηά ηελ ρεηκεξηλή πεξίνδν ε επέθηαζε ησλ ςπρξψλ αεξίσλ καδψλ έρεη ζπλέπεηα ηελ ελίζρπζε ηνπ PFJ θαη ηελ κεηαθίλεζε λνηηφηεξα. Ζ ππνρψξεζε ησλ ζεξκψλ αεξίσλ καδψλ ηελ ζπγθεθξηκέλε πεξίνδν ζπλεπάγεηαη κε ηελ ππνρψξεζή ηνπ STJ ζε κηθξά γ.π. Σελ ζπγθεθξηκέλε επνρή ε κέγηζηε κεζεκβξηλή θπθινθνξία, ηνπ θπηηάξνπ Hadley, ιακβάλεη ρψξα ζηηο 25^νΝ, κε ηνλ αεξνρείκαξξν λα είλαη κεηαηνπηζκέλνο βνξεηφηεξα ιφγσ ηεο ηπξβψδνπο δηάρπζεο πξνο ηνλ βνξξά(3^νο φξνο ζρέζε 2.29).

Αληίζεηα ην θαινθαίξη νη αεξνρείκαξξνη θηλνχληαη βνξεηφηεξα κε ηνλ PFJ λα έρεη απνδπλακσζεί ηφζν ψζηε ζε κεξηθέο πεξηπηψζεηο λα κελ είλαη εκθαλήο. Ο PFJ έρεη κεγαιχηεξε κεηαβιεηφηεηα κε απνηέιεζκα ε ζέζε ηνπ σο πξνο ην γεσγξαθηθφ πιάηνο θαη κήθνο λα πνηθίιεη απφ ρξφλν ζε ρξφλν γηα κία ζπγθεθξηκέλε επνρή. Δίλαη ηζρπξφο ηνλ ρεηκψλα θαη θαηέξρεηαη ζε κηθξά γ.π. θαη αζζελήο ή θαη αλχπαξθηνο ην θαινθαίξη. Αληίζεηα ν STJ έρεη κηθξφηεξε επνρηαθή δηαθχκαλζε, σο πξνο ηελ ζέζε ηνπ, ζε ζρέζε κε ην PFJ

55 θαη απηφ δηφηη ε δηαθχκαλζε ηεο ζεξκνθξαζίαο (ειηαθήο αθηηλνβνιίαο) είλαη κηθξφηεξε ζηελ ηξνπηθή δψλε ζε ζρέζε κε βνξεηφηεξα γ.π. ΢χκθσλα κε ηνπο Lindzen θαη Hou(1980), αιιά θαη αξγφηεξα Chang (1995), νιφθιεξε ε νξκή ζην αζζελέο βφξεην ηκήκα ηνπ θπηηάξνπ Hadley θαηαλαιψλεηαη ζηε ηχξβε κε ηνλ STJ λα είλαη απνηέιεζκα απηήο.

΢ρήκα 2.34 Κιηκαηνινγηθφο άμνλαο ηνπ ΤΑ θαηά ην ρεηκψλα (έληνλε γξακκή) θαη πεξη- νρή θχξηαο δξαζηεξηφηεηαο ηνπ ΠΑ (ζθίαζε). Απφ Palmen and Newton (1969). Σν ζρήκα εκθαλίζζεθε αξρηθά ζηνλ Riehl (1962).

Μικπήρ σπονικήρ κλίμακαρ μεηαβολέρ

Οη κεηαβνιέο ηεο ζέζε ησλ αεξνρεηκάξξσλ νθείιεηαη θαη ζηηο δηαηαξαρέο ησλ κεγάιεο θιίκαθαο αηκνζθαηξηθψλ θπκάησλ Rossby, δεκηνπξγψληαο κηθξφηεξεο ρξνληθήο θιίκαθαο δηαηαξαρέο ζηηο νπνίεο νθείινληαη ηα θαηξηθά θαηλφκελα. Σέινο έλα δεχηεξν, κηθξήο ρξνληθήο θιίκαθαο, αίηην γηα ηελ κεηαβνιή ηεο ζέζεο ηνπ αεξνρεηκάξξνπ είλαη ε χπαξμε δηαβαηηθψλ πεγψλ ζην χςνο ηεο Σξνπφπαπζεο. Γηα παξάδεηγκα ε ιαλζάλνπζα ελέξγεηα πνπ απειεπζεξψλεηαη θαηά ηελ δεκηνπξγία ελφο θαηαθφξπθεο αλάπηπμεο λέθνπο, έρεη ζαλ απνηέιεζκα λα κεηαβάιιεη ηελ ζεξκνβαζκίδα θαη θαηά ζπλέπεηα ηελ ζέζε, ηελ έληαζε θαη ηελ κνξθή ηνπ αεξνρεηκάξξνπ.

Μεηαβολέρ μέζυ Κςμάνζευν

Ζ κεηαηφπηζε/θακπχισζε ησλ αεξνρεηκάξξσλ κπνξεί λα νθείιεηαη ζηηο θαηαζηάζεηο πνπ επηθξαηνχλ ζε δηαθνξεηηθά γ.π. θαη γ.κ. ηνπ πιαλήηε.

΢χκθσλα κε ηνλ Hoskins ην θαινθαίξη ηνπ βνξείνπ εκηζθαηξίνπ ε εκθάληζε ησλ πςειψλ πηέζεσλ ζηελ αλαηνιηθή Μεζφγεην ζρεηίδεηαη κε ηνλ ηξνπηθφ Μνπζψλα λνηηναλαηνιηθά. Ζ Δλδνηξνπηθή Εψλε ΢χγθιηζεο κεηαθηλείηαη βνξεηφηεξα ζηελ πεξηνρή ηεο Ηλδίαο, παξαζχξνληαο ην ππνηξνπηθφ κέησπν. ΢πλεπψο ε εκθάληζε θέληξνπ πςειψλ πηέζεσλ ζηελ λνηηναλαηνιηθή Δπξψπε ζπλδέεηαη κε ηελ αξλεηηθή θακπχισζε ηνπ STJ ζηα αλαηνιηθά.

56

΢ρήκα 2.35 Μεηαβνιή ηεο ζέζεο ηεο Δνδοπηοπικήρ Εώνηρ ΢ύγκλιζηρ (ITCZ) ηελ ρεηκεξηλή θαη ζεξηλή πεξίνδν ιφγν ηεο κνπζσληθήο δξαζηεξηφηεηαο.

Ζ κνξθή, ε ζέζε θαη ε έληαζε ηνπ αεξνρεηκάξξνπ ζηελ Δπξψπε εμαξηάηαη ζεκαληηθά απφ ηελ Αξθηηθή ηαιάλησζε(Αrctic Οscillation-ΑΟ). Ο ζπγθεθξηκέλνο δείθηεο παξνπζηάδεη ηνλ βαζκφ πνπ δηεηζδχνπλ νη αξθηηθέο αέξηεο κάδεο ζε λνηηφηεξεο πεξηνρέο. Καηά ηελ ζεηηθή θάζε ΑΟ ε επηθαλεηαθή πίεζε είλαη ρακειή ζηελ αξθηηθή πεξηνρή, απηφ έρεη ζαλ απνηέιεζκα λα επηθξαηνχλ κηθξέο αηκνζθαηξηθέο δηαηαξαρέο ζηελ δπηηθή ξνή, κε ηνλ αεξνρείκαξξν λα είλαη ηζρπξφο, δσληθφο, απαιιαγκέλνο απφ ηνπο θπκαηηζκνχο Rossby θαη φληαο δπηηθφο κεηαθέξεη θαηαηγίδεο θαη ζεξκαίλεη ην θιίκα ζηελ βφξεηα Δπξψπε. Αληίζεηα ζηελ Μεζφγεην επηθξαηεί ςπρξφ θαη δξνζεξφ θιίκα. Καηά ηελ αξλεηηθή θάζε ηνπ ΑΟ ε πίεζε ζηελ πνιηθή πεξηνρή είλαη πςειή, κε απνηέιεζκα ν αέξαο πνπ βξίζθεηαη ζηνλ πφιν έρεη ηελ ηάζε λα επεθηείλεηαη ζε λνηηφηεξα γ.π. κε απνηέιεζκα λα δεκηνπξγείηαη έληνλε κεζεκβξηλή θπθινθνξία(αλνκνηφκνξθε θαηαλνκή πίεζεο αλά γ.κ.) θαη αζζελείο δσληθνχο αλέκνπο κε απνηέιεζκα o αεξνρείκαξξνο λα παξαζχξεηαη απφ ηηο δηαηαξαρέο ησλ θπκάησλ Rossby, κε ζπλέπεηα λα εκθαλίδεηαη κε έληνλεο ξάρεο θαη θνηιίεο. Ο θαηξφο ζηελ βφξεηα Δπξψπε είλαη ςπρξφο ελψ ε Μεζφγεηνο θαηαθιχδεηαη απφ βξνρνπηψζεηο. Σέινο ε ΑΟ έρεη άκεζε ζχλδεζε κε ηελ Βφξεηα Αηιαληηθή Σαιάλησζε(Νorth Αtlantic Οscillation-ΝΟΑ) θαη ηηο πεξηζζφηεξεο θνξέο ζπκπίπηνπλ ηα πξφζεκα ησλ θάζεψλ ηνπο. Δξκελεία ησλ ζέζεσλ ηνπ Αηιαληηθνχ θαη θαη‟

επέθηαζε PFJ, κπνξεί λα γίλεη απφ ην πφζν ηζρπξή(ζεηηθφο δείθηεο ΝΑΟ) ή αζζελήο(αξλεηηθφο δείθηεο ΝΑΟ) είλαη ε βαζκίδα πίεζεο ζηελ θαηεχζπλζε βνξξά λφηνπ ζηε πεξηνρή ηνπ Αηιαληηθνχ (M. Gaetani; M. Baldi; G. A. Dalu θαη G.

Maracchi,2010).

΢ρήκα 2.36 ΢πζρέηηζε ηεο αξλεηηθήο(αξηζηεξή εηθφλα) θαη ζεηηθήο(δεμηά εηθφλα) θάζεο ΑΟ κε ηελ κεζεκβξηλή θαη δσληθή ξνή ηνπ αεξνρεηκάξξνπ αληίζηνηρα.

57

΢ρήκα 2.37 ΢πζρέηηζε ηεο αξλεηηθήο(δεμηά εηθφλα) θαη ζεηηθήο(αξηζηεξή εηθφλα) θάζεο ΝΑΟ κε ηελ κεζεκβξηλή θαη δσληθή ξνή ηνπ αεξνρεηκάξξνπ αληίζηνηρα. Ζ κεζεκβξηλή ξνή ηνπ αεξνρεηκάξ- ξνπ δεκηνπξγεί ζεξκφ θαη πγξφ θαηξφ ζηελ λφηηα Δπξψπε θαη ςπρξφ θαη μεξφ ζηε βφξεηα, ελψ ε δσλη- θή ξνή δεκηνπξγεί ςπρξφ θαη μεξφ ζηε λφηηα Δπξψπε θαη ζεξκφ θαη πγξφ ζηε βφξεηα.

58 3^ΟΚΔΦΑΛΑΗΟ

ΓΔΓΟΜΔΝΑ - ΜΔΘΟΓΟΛΟΓΗΑ 3.1 ΓΔΓΟΜΔΝΑ

Σα δεδνκέλα έρνπλ παξζεί απφ ην ERA-

Interim(http://apps.ecmwf.int/datasets/data/interim-full-daily/levtype=pl/), ην νπνίν είλαη έλα ζχλνιν δεδνκέλσλ θαη παξέρεη απνηειέζκαηα θαζεκεξηλά αλά εμάσξν(06:00,12:00,18:00 θαη 00:00) απφ ην 1979.Σν ERA-Interim αλαθέξεηαη ζε κηα ζεηξά εξεπλεηηθψλ έξγσλ ζην ECMWF, ηα νπνία παξέρνπλ δηάθνξα ζχλνια δεδνκέλσλ. Ζ πεξηνρή κειέηεο πεξηέρεηαη απφ ηνπο κεζεκβξηλνχο 50⁰E-50⁰W, απφ ηνπο παξαιιήινπο 10⁰N-90⁰N θαη ε ρσξηθή δηαθξηηφηεηα ησλ ζεκείσλ ηνπ πιέγκαηνο είλαη 1°x1°.H ρξνληθή πεξίνδνο κειέηεο είλαη απφ ην έηνο 1979 έσο 2016. Tν ζχλνιν ησλ δεδνκέλσλ παξαρσξήζεθαλ απφ ηελ Δζληθή Μεηεσξνινγηθή Τπεξεζία.

΢ρήκα 3 Υάξηεο ηεο πεξηνρήο κειέηεο.

Σα αξρεία πνπ ρξεζηκνπνηήζεθαλ γηα ηελ επεμεξγαζία ησλ δεδνκέλσλ είλαη ζε κνξθή NetCDF. Γηα ηελ απεηθφληζε ησλ δηαγξακκάησλ ηνπ 4^νπ θεθαιαίνπ πάξζεθαλ ε ρ-ζπληζηψζα θαη ε y-ζπληζηψζα ησλ ηαρπηήησλ ζηα ηζνβαξηθά επίπεδα ησλ 200 hPa θαη 300 hPa απφ ην 1979 έσο ην 2016, απφ ηηο ήδε ππνινγηζκέλεο κέζεο κεληαίεο ηηκέο γηα ηελ εμνηθνλφκεζε ρψξνπ(Monthly Means of Daily Means). Οη θαηαθφξπθεο ηνκέο κε ηε ρξεζηκνπνηήζεθε ε ρ-ζπληζηψζα ηνπ αλέκνπ ζηα δηαζέζηκα ηζνβαξηθά επίπεδα. ΢ην 5^ν θεθάιαην ππνινγίζηεθαλ νη αλσκαιίεο ηνπ πεδίνπ ησλ νξηδνληίσλ ηαρπηήησλ θαηά ηε δηάξθεηα επεηζνδίσλ εθξεθηηθψλ θπθινγελέζεσλ ζε ζρέζε κε ηελ κέζε θαηάζηαζε ηνπ πεδίνπ ηε δηάξθεηα ηεο ρεηκεξηλήο πεξηφδνπ. Ζ κέζε θαηάζηαζε ησλ ηζνηαρψλ ησλ επεηζνδίσλ πάξζεθε απφ ηηο εκεξήζηεο ηηκέο (Daily) ελψ ε κέζε θαηάζηαζε ηεο ρεηκεξηλήο πεξηφδνπ απφ ηηο κέζεο κεληαίεο ησλ ρ-ζπληζησζψλ θαη y- ζπληζησζψλ ησλ ηαρπηήησλ ζηα 300 hPa θαη 200 hPa. Γηα ηελ πεξηγξαθή ηνπ επεηζνδίνπ ζην 6^ν θεθάιαην, εθηφο απφ ηηο νξηδφληηεο ζπληζηψζεο ησλ ηαρπηήησλ ζηα 300 θαη 200 hPa γηα ηελ απεηθφληζε ησλ δχν ραξηψλ ησλ ηζνηαρψλ, έγηλαλ δχν θαηαθφξπθεο ηνκέο ζην γ.κ. πνπ έιαβε κέξνο ε

59 εθξεθηηθή θπθινγέλεζε. ΢ηε κία θαηαθφξπθε ηνκή πάξζεθαλ ε θαηαθφξπθε θαη ε δσληθή (ρ-ζπληζηψζα) ηαρχηεηα θαη ζηελ δεχηεξε νη ηηκέο ηνπ δπλεηηθνχ ζηξνβηιηζκνχ(PV) ζε φια ηα δηαζέζηκα ηζνβαξηθά επίπεδα.

3.2 ΜΔΘΟΓΟΛΟΓΗΑ

Σα δηαγξάκκαηα έρνπλ ζρεδηαζηεί κε ην πξφγξακκα GrADS (GridAnalysis and Display System) ηνπ IGES (Institute of Global Environment and Society) – COLA (Center for Ocean- Land-Atmosphere Studies). Tν GrADS είλαη έλα ππνινγηζηηθφ εξγαιείν, ην νπνίν ρξεζηκνπνηείηαη γηα ηελ εχθνιε πξφζβαζε, δηαρείξηζε θαη απεηθφληζε ησλ δεδνκέλσλ ησλ επηζηεκψλ ηεο γεο θαη ηεο αηκφζθαηξαο. Σν GrADS έρεη δχν κνληέια δεδνκέλσλ γηα ην ρεηξηζκφ δεδνκέλσλ ζε grid θαη κεηεσξνινγηθψλ ζηαζκψλ. Σν GrADS ππνζηεξίδεη πνιιά format δεδνκέλσλ, ζπκπεξηιακβαλνκέλνπ ησλ δπαδηθψλ (binary , stream or sequential), GRIB (εθδφζεηο 1 θαη 2), NetCDF, HDF (εθδφζεηο 4 θαη 5) θαη BUFR (γηα δεδνκέλα κεηεσξνινγηθψλ ζηαζκψλ). Σν GrADS έρεη ρξεζηκνπνηεζεί παγθνζκίσο ζε κηα πνηθηιία επξέσο ρξεζηκνπνηεκέλσλ ιεηηνπξγηθψλ ζπζηεκάησλ (Linux - Windows) θαη δηαλέκεηαη δσξεάλ κέζσ ηνπ δηαδηθηχνπ.

Σν GrADS ρξεζηκνπνηεί έλα πεξηβάιινλ δεδνκέλσλ 5 δηαζηάζεσλ: νη ηέζζεξηο ζπλεζηζκέλεο δηαζηάζεηο (γεσγξαθηθφ κήθνο, γεσγξαθηθφ πιάηνο, θάζεην επίπεδν θαη ρξφλνο) θαη κηα πξναηξεηηθή πέκπηε δηάζηαζε γηα ηα grids. Σα ζχλνια δεδνκέλσλ ηνπνζεηνχληαη ζην 5-D πεξηβάιινλ κε ηε ρξήζε ελφο αξρείνπ πεξηγξαθήο ησλ δεδνκέλσλ (DDF data descriptor file ) .

Σν GrADS δηαρεηξίδεηαη grids ηα νπνία είλαη θαλνληθά, κε γξακκηθψο δηαλεκεκέλα ζην ρψξν, gaussian, ή απφ αλάιπζε κεηαβιεηψλ (variable resolution) . Γεδνκέλα απφ δηαθνξεηηθά ζχλνια δεδνκέλσλ κπνξνχλ γξαθηθά λα ηνπνζεηεζνχλ ην έλα πάλσ ζην άιιν κε ηε ζσζηή ρσξηθή θαη ρξνληθή εγγξαθή. Οη ιεηηνπξγίεο εθηεινχληαη δηαδξαζηηθά ρξεζηκνπνηψληαο εθθξάζεηο ηχπνπ FORTRAΝ ζηε γξακκή εληνιψλ. Παξέρεηαη έλα αξθεηά κεγάιν ζχλνιν ελζσκαησκέλσλ ζπλαξηήζεσλ, αιιά νη ρξήζηεο κπνξνχλ λα πξνζζέζνπλ ηηο δηθέο ηνπο ζπλαξηήζεηο σο εμσηεξηθέο ξνπηίλεο γξακκέλεο ζε νπνηαδήπνηε γιψζζα πξνγξακκαηηζκνχ. Σν GrADS απνηειείηαη απφ δπν παξάζπξα. ΢ην έλα παξάζπξν εκθαλίδεηαη ε γξακκή εληνιψλ, πεξίπνπ φπσο ην C:> ζην MS- DOS θαη ζην άιιν παξνπζηάδνληαη ηα γξαθηθά.

Σν GrADS δηαζέηεη πξνγξακκαηηδφκελε δηεπαθή γηα εθαξκνγέο αλάιπζεο θαη πξνβνιήο. Σν GrADS εθηειεί ηηο εληνιέο ζε δφζεηο θαη ε γιψζζα πξνγξακκαηηζκνχ πνπ ρξεζηκνπνηείηαη δηεπθνιχλεη ηνλ ρξήζηε λα πξαγκαηνπνηεί κεγάινπ φγθνπ εξγαζίεο.

Σν εχξνο ησλ ηαρπηήησλ ζηελ κπάξα ρξσκάησλ, είλαη πξνζαξκνζκέλν θάζε κήλα θαη ηζνβαξηθή επηθάλεηα ψζηε λα είλαη πην επδηάθξηηνη νη αεξνρείκαξξνη. ΢ε κεξηθέο πεξηπηψζεηο έγηλε ρξήζε πξφζζεησλ δηαγξακκάησλ, ηα νπνία δελ ζπγθαηαιέγνληαη ζηελ δηπισκαηηθή εξγαζία, κε δηαθνξεηηθέο κπάληεο ηαρπηήησλ, ηζνβαξηθέο επηθάλεηεο αιιά θαη εζηίαζε ζε ζπγθεθξηκέλα γεσγξαθηθά πιάηε θαη κήθε ηεο πεξηνρήο κειέηεο γηα λα εληνπηζηνχλ κε κεγαιχηεξε ρσξηθή αθξίβεηα νη ππξήλεο αιιά θαη νη αθξηβέζηεξεο ηηκέο ησλ ηαρπηήησλ θαη ησλ θαηεπζχλζεψλ απηψλ.

΢ηελ θεθάιαην 4 γίλεηαη ε πεξηγξαθή ηεο θιηκαηηθήο κέζεο θαηάζηαζεο ηνπ αεξνρεηκάξξνπ γηα θάζε κήλα, απφ ην 1979 έσο 2016. ΢ε θάζε κήλα αληηζηνηρνχλ δχν ζρήκαηα κε ηε κεζνπνηεκέλε νξηδφληηα ηαρχηεηα

60 ηνπ αλέκνπ ζε δηαλπζκαηηθή κνξθή γηα δχν ηζνβαξηθέο επηθάλεηεο 300 θαη 200 hPa, αιιά θαη έλα δεχηεξν κε ηελ θαηαθφξπθε ηνκή, απεηθνλίδνληαο ηελ x-ζπληζηψζα ηνπ αλέκνπ (αλαηνιή-δχζε), θαηά κήθνο ελφο κεζεκβξηλνχ ζην νπνίν νη δχν αεξνρείκαξξνη είλαη εκθαλείο. Οη δχν ηζνβαξηθέο επηθάλεηεο επηιέρζεθαλ γηαηί ζηελ 300 hPa εληνπίδεηαη θαιχηεξα ν PFJ θαη ζηα 200 hPa ν STJ κε βάζε ην κέζν χςνο ζην νπνίν γίλνληαη πην εκθαλείο νη αεξνρείκαξξνη, θαζψο ζηα ζπγθεθξηκέλα χςε εληνπίδεηαη ε ηξνπφπαπζε ζηα κηθξά θαη ηα κεγάια γεσγξαθηθά πιάηε αληίζηνηρα. Λφγσ ηνπ φηη ν PFJ έρεη κεγαιχηεξε κεηαβιεηφηεηα, ζε ζρέζε κε ηνλ STJ, σο πξνο ηελ έληαζή ηνπ αιιά θαη σο πξνο ηελ ζέζε, νξηδφληηα θαη θαηαθφξπθα αιιά θαη ιφγσ ηεο χπαξμεο θαη άιισλ ξεπκάησλ, ζε απηά ηα χςε, γίλεηαη πην δπζδηάθξηηνο. Γηα απηφ ηνλ ιφγν ν πξνζδηνξηζκφο ηεο κέζεο ζέζεο ηνπ άμνλα ησλ κέγηζησλ ηαρπηήησλ πηζαλφλ λα απέρεη αξθεηά απφ ηε ζέζε πνπ ζα έρεη κία ζπγθεθξηκέλε ρξνληθή ζηηγκή ηνλ αληίζηνηρν κήλα.

΢ην θεθάιαην 5 ππνινγίδνληαη νη αλσκαιίεο ηνπ πεδίνπ ηαρπηήησλ ηεο κεζνπνηεκέλεο θαηάζηαζεο ησλ επεηζνδίσλ εθξεθηηθήο θπθινγέλεζεο ζηελ Μεζφγεην απφ ην 2002 έσο 2015 ζε ζρέζε κε ηελ θιηκαηηθή κέζε θαηάζηαζε(1979 έσο 2016) ηε ρεηκεξηλή πεξίνδν, ζηηο ηζνβαξηθέο επηθάλεηεο ησλ 200 θαη 300hPa. Ζ κέζε ηηκή ησλ πεξηπηψζεσλ θπθινγέλεζεο έρεη ππνινγηζηεί απφ 69 πεξηπηψζεηο πάλσ απφ ηελ πεξηνρή ηεο Μεζνγείνπ. Οη πεξηπηψζεηο απηέο πξνέθπςαλ απφ ην αξρείν ησλ Kouroutzoglou etal.κε ηε βνήζεηα ηνπ αιγφξηζκνπ εληνπηζκνχ θπθισληθψλ θέληξσλ θαη ησλ ηξνρηψλ ηνπο MS ηνπ Παλεπηζηεκίνπ ηεο Μειβνχξλεο, Απζηξαιία θαη ηα δεδνκέλα ERAInterim 1°x1°. ΢πγθεθξηκέλα, ε Μεζφγεηνο ρσξίζηεθε ζε ηξεηο πεξηνρέο, Γπηηθή(10⁰W-10⁰E), Κεληξηθή(10⁰E-20⁰E) θαη Αλαηνιηθή(20⁰E-40⁰E), δηφηη κε βάζε ηε κειέηε ηνπ J. Kouroutzoglou ε εθξεθηηθή θπθινγέλεζε ζηε Μεζφγεην έρεη δηαθνξεηηθά ραξαθηεξηζηηθά ζηηο δχν πεξηνρέο. Γηα θάζε κία πεξηνρή έγηλε ε απεηθφληζε ηεο δηαλπζκαηηθήο δηαθνξάο ηεο κέζεο θαηάζηαζεο ησλ επεηζνδίσλ, απφ ηελ γεληθφηεξε θιηκαηηθή κέζε θαηάζηαζε γηα θάζε ηζνβαξηθή επηθάλεηα. Ζ κέζε θαηάζηαζε ζηε δπηηθή Μεζφγεην ππνινγίζηεθε απφ 30 πεξηπηψζεηο εθξεθηηθήο θπθινγέλεζεο, ζηελ θεληξηθή 25 θαη ζηελ αλαηνιηθή 14

Δπεηδή ε αιιειεπίδξαζε ησλ αεξνρεηκάξξσλ είλαη δχζθνιν λα εληνπηζηεί ζηε κέζε θαηάζηαζε, ΢ην θεθάιαην 6 κειεηήζεθε κηα πεξίπησζε εθξεθηηθήο θπθινγέλεζεο ζηελ νπνία γίλεηαη εκθαλήο ε επίδξαζε ησλ δχν αεξνρεηκάξξσλ κέζα απφ ηελ ζχδεπμε ηνπο. Ζ πεξίπησζε έγηλε ζηηο 23 Γεθεκβξίνπ 2009(06:00 UTC) πάλσ απφ ηελ Ηβεξηθή ρεξζφλεζν(8,57^νWθαη 39,48^νN). ΢πγθεθξηκέλα, γηα ηελ πεξίπησζε απηή απεηθνλίζηεθαλ νη ηζνηαρείο ζηα ηζνβαξηθά επίπεδα ησλ 200 θαη 300 hPa αιιά θαη νη θαηαθφξπθεο ηνκέο ζην γ.κ 11^νW ψζηε λα είλαη εκθαλείο νη θαηαθφξπθεο θηλήζεηο αιιά θαη

απνηχπσζε ηνπ δπλεηηθνχ ζηξνβηιηζκνχ θαζ‟ χςνο.

Γηα ηελ απεηθφληζε ησλ δηαγξακκάησλ δεκηνπξγήζεθαλ κέζσ ηνπ ζεκεησκαηάξηνπ (Notepad) scripts, ζηα νπνία αλαγξάθνληαλ νη ζπλαξηήζεηο γηα θάζε πεξίπησζε. Οη εληνιέο ζηνπο αζηεξίζθνπο κεηαβάιινληαη ζε θάζε πεξίπησζε θαη κε ζαπκαζηηθφ έρνπλ γξαθηεί ηα ζρφιηα γηα ηελ εληνιή πνπ πξνεγείηαη.

61 Γηα ην θεθάιαην 4

Κιηκαηηθήο κέζεο θαηάζηαζεο ηνπ αεξνρεηκάξξνπ γηα θάζε κήλα 'c'

'sdfopen *path of monthly nc file *‟

'set lev *300/200*' ! 300 hPa ή 200 hPa 'set lon -50 50'

'set lat 10 90'

'set map 255 255 255 <long dash<1>>' 'set gxout vector'

'd ave(u,t=1,t=37);ave(v,t=1,t=37);mag(u,v)'

! εληνιή γηα ηνλ ππνινγηζκό ηεο κέζεο ζπληζηακέλεο ηαρύηεηαο 'set display color white'

'run C:/Users/user/Desktop/e/bar.txt *0 8.5 0.6 0.7 -fh 0.18*-edge triangle' ! Πξνζαξκνζκέλεο δηαζηάζεηο ηεο κπάξαο ρξωκάηωλ ζε θάζε πεξίπηωζε

'draw title ave1979-2016-*name of the month*-*300/200*hpa' 'printim ave1979-2016- *name of the month*-*300/200*hpa.png'

Καηαθόξπθε ηνκή ηνπ δσληθνύ αλέκνπ 'c'

'sdfopen *path of monthly nc file *‟

'set lon *longitude*' ! Γεωγξαθηθό κήθνο ζην νπνίν νη αεξνρείκαξξνη είλαη κέγηζηνη

'set lat 10 90' 'set lev 1000 1'

'set map 255 255 255 <long dash<1>>' 'set gxout bar'

'run C:/Users/user/Desktop/e/color.txt *0 2 0.1* -kind rainbow'

! Πξνζαξκνγή ηωλ ρξωκάηωλ ηεο κπάξαο ρξωκάηωλ ζε θάζε πεξίπηωζε

„d u‟

'run C:/Users/user/Desktop/e/bar.txt 1.2 8.3 0.6 0.7 -fh 0.18 -edge triangle' ! Πξνζαξκνζκέλεο δηαζηάζεηο ηεο κπάξαο ρξωκάηωλ ζε θάζε πεξίπηωζε

'draw ylab pressure(hPa)'

'draw title ave_ver_*name of the month*_*longitude*' 'printim ave_ver_*name of the month_longitude*.png'

Γηα ην θεθάιαην 5

Γπηηθή Μεζόγεηνο 'c'

'sdfopen *path of explosives cyclogenesis nc file *‟

'sdfopen *path ofmean winter velocity nc file *‟'

!Λόγω ηνπ κεγάινπ όγθνπ δεδνκέλωλ έγηλε ρξήζε 2 αξρείωλ, έλα κε εκεξήζηεο ηηκέο(file 1) γηα ηηο ρξνληθέο ζηηγκέο ηωλ εθξεθηηθώλ

62 θπθινγελέζεωλ θαη έλα γηα ηελ θιηκαηηθή κέζε θαηάζηαζε(1979 έωο 2016) ηε ρεηκεξηλή πεξίνδν(file 2)

„set dfile 1‟

'set lev *300/200*' ! 300 hPa ή 200 hPa 'set lon -50 50'

'set lat 10 90'

„vone=v(time=12z13Nov2002)+...‟

„vtwo=v(time=…)+...‟

„uone=v(time=12z13Nov2002)+..‟

„utwo=v(time=…)+...‟

! Οη αλεμάξηεηεο ηηκέο ζηηο παξελζέζεηο είλαη νη ρξνληθέο ζηηγκέο πνπ ζεκεηώζεθαλ ηα θαηλόκελα εθξεθηηθήο θπθινγέλεζεο. Λόγω ηνπ όηη νη όξνη είλαη αξθεηνί(30) ρωξίζηεθαλ ζε 2 εμηζώζεηο, δηόηη εκθαληδόηαλ ζθάικα ζηελ εκθάληζε ηωλ απνηειεζκάηωλ.

'utotal=uone+utwo' 'uave=utotal/30' 'vtotal=vone+vtwo' 'vave=vtotal/30' 'set dfile 2'

'set lev *300/200*' ! 300 hPa ή 200 hPa 'set lon -50 50'

'set lat 10 90'

'usubtraction=uave-ave(u,t=1,t=456)' 'vsubtraction=vave-ave(v,t=1,t=456)' 'set map 255 255 255'

'set gxout vector' 'set display color white'

'd usubtraction;vsubtraction;mag(usubtraction,vsubtraction)'

'run C:/Users/user/Desktop/e/bar.txt 0 8.5 0.6 0.7 -fh 0.18 -edge triangle'

'draw title west-anomaly-*300/200*hpa' 'printim west-anomaly-*300/200*hpa'

Οκνίσο γηα Κεληξηθή και Αλαηνιηθή Μεζόγεην

Γηα ην θεθάιαην 6

Οξηδόληηα ηαρύηεηα ηνπ αλέκνπ θαηά ηελ πεξίπησζε εθξεθηηθήο θπθινγέλεζεο

'c'

'sdfopen *path of monthly nc file *‟

'set time 06z22Dec2009'

'set lev *300/200*' ! 300 hPa ή 200 hPa 'set lon -50 50'

'set lat 10 90'

'set map 255 255 255' 'set display color white' 'set gxout vector'

63 'd u;v;mag(u,v)'

'run C:/Users/user/Desktop/e/bar.txt 0.3 8 0.43 0.53 -fh 0.18 -edge triangle'

'draw title cyclogenesis-12z22Dec2009-*300/200*hPa' 'printim cyclogenesis-12z22Dec2009-*300/200*hPa.png'

Καηαθόξπθε ηνκή ζην γ.κ 11^νW γηα ηελ απνηύπσζε ηεο δσληθήο θαη θαηαθόξπθεο ζπληζηώζαο ηεο ηαρύηεηαο

'c'

'sdfopen *path of monthly nc file *' 'set lon -11'

'set lat 10 90' 'set lev 1000 1'

'run C:/Users/user/Desktop/e/color.txt -1.2 0.3 0.2 -kind rainbow' 'set map 255 255 255 <long dash<1>>'

'set gxout barb' 'd w

'run C:/Users/user/Desktop/e/bar.txt 0 8.5 0.6 0.7 -fh 0.18 -edge triangle'

'draw ylab pressure(hPa)' 'set gxout contour'

'd u'

'draw title cyclogenesis-12z22Dec2009-vertical' 'printim cyclogenesis-12z22Dec2009-vertical.png'

Καηαθόξπθε ηνκή ζην γ.κ 11^νW γηα ηελ απνηύπσζε ηνπ δπλεηηθνύ ζηξνβηιηζκνύ

'c'

'sdfopen *path of nc file *'

'ipv=pv*1000000' ! Μεηαηξνπή από ην S.I. ζε PVU 'set lon -11'

'set lat 10 90' 'set lev 1000 1'

'set map 255 255 255 <long dash<1>>'

'run C:/Users/user/Desktop/e/color.txt 0 2 0.1 -kind rainbow' 'set gxout barb'

'd ipv'

'run C:/Users/user/Desktop/e/bar.txt 1.2 8.3 0.6 0.7 -fh 0.18 -edge triangle'

'draw ylab pressure(hPa)'

'draw title lon_11W_PV_23Dec2009' 'printim lon_11W_PV_23Dec2009.png'

64 4^ΟΚΔΦΑΛΑΗΟ

ΚΛΗΜΑΣΟΛΟΓΗΑ ΣΧΝ ΑΔΡΟΥΔΗΜΑΡΡΧΝ 4.1 ΓΔΝΗΚΑ

΢ην θεθάιαην απηφ γίλεηαη πεξηγξαθή ηνπ ελδνεηήζηνπ θχθινπ ησλ δχν αεξνρεηκάξξσλ ζηελ πεξηνρή κειέηεο(50⁰E-50⁰W θαη 10⁰N-90⁰N). Ζ πεξηγξαθή γίλεηαη κε βάζε ηε κεζνπνίεζε ηνπ πεδίνπ (νξηδνληίσλ) ηαρπηήησλ θάζε κήλα ηνπ έηνπο γηα νιφθιεξε ηελ ρξνληθή πεξίνδν 1979-2016 ζηα ηζνβαξηθά επίπεδα ησλ 200hPa(STJ) θαη 300hPa(PFJ). Δπηπξφζζεηα γηα θάζε κήλα έρεη επηιερζεί έλα γ.κ. φπνπ είλαη εκθαλείο θαη νη δχν αεξνρείκαξξνη θαη έρεη ζρεδηαζηεί κηα θαηαθφξπθε ηνκή απφ 10⁰N έσο 90⁰N απεηθνλίδνληαο κε απηφλ ηνλ ηξφπν ηνλ δσληθφ άλεκν θαη ηνπο ππξήλεο ησλ αεξνρεηκάξξσλ.

4.2 ΗΑΝΟΤΑΡΗΟ΢

Σνλ Ηαλνπάξην νη δχν αεξνρείκαξξνη έρνπλ θαηέιζεη ζε λφηηα γεσγξαθηθά πιάηε. Απηφ ζπκβαίλεη δηφηη ζην βφξεην εκηζθαίξην επηθξαηεί ρεηκψλαο κε απνηέιεζκα ηελ επέθηαζε ησλ ςπρξψλ αεξίσλ καδψλ ,ηνπ πνιηθνχ θπηηάξνπ θαη θαηά ζπλέπεηα ηελ κεηαηφπηζε ηνπ πνιηθνχ κεηψπνπ λνηηφηεξα αιιά θαη ηνλ πεξηνξηζκφ ησλ ζεξκψλ αεξηψλ καδψλ, ηνπ θπηηάξνπ Hadley κε απνηέιεζκα ην ππνηξνπηθφ κέησπν λα βξίζθεηαη ζε κηθξφηεξα γεσγξαθηθά πιάηε. ΢ηνλ Αηιαληηθφ δηαθξίλνληαη ηέζζεξεηο θιάδνη κεγίζησλ ηαρπηήησλ. Οη δχν βνξεηφηεξνη θιάδνη γίλνληαη εκθαλείο ζηα 300 hPa (ζρήκα 4.1.(α)), ζπλεπψο αλήθνπλ ζηνλ PFJ. Ο βφξεηνο PFJ θιάδνο θηλείηαη ζε γεσγξαθηθά πιάηε 60⁰Ν-80⁰Ν. Απφ ηελ Γξνηιαλδία κέρξη βνξεηνδπηηθά ηεο

΢θαλδηλαβίαο δπηηθή θαη ηέινο βνξεηνδπηηθή, φπνπ θαζψο ράλεηαη ζην αλαηνιηθφ θνκκάηη ηνπ ζρήκαηνο, επηηαρχλεηαη μαλά. Ο λφηηνο PFJ θιάδνο, ν νπνίνο είλαη ηζρπξφηεξνο απφ ηνλ πξψην, έρεη αληηθπθισληθή ξνή ζην θνκκάηη ηνπ Αηιαληηθνχ. ΢ηα επεηξσηηθά, πάλσ απφ ηα Ππξελαία φξε θαη πλένληαο βνξεηνδπηηθά επηηαρχλεηαη θαη ελ ηέιεη δελ μερσξίδεη απφ ηνλ βφξεην θιάδν ηνπ STJ, ν νπνίνο ζα ζρνιηαζηεί παξαθάησ, ζηελ θεληξηθή Μεζφγεην. ΢ηελ θεληξηθή θαη αλαηνιηθή Μεζφγεην, φπνπ ζπλππάξρνπλ νη δχν θιάδνη νη ηαρχηεηεο ζηα 300 hPa μεπεξλνχλ ηα 36 m/s.

Οη δχν λνηηφηεξνη θιάδνη, απνηεινχλ κέιε ηνπ STJ (ζρήκα 4.1.(β)). Ο βφξεηνο θιάδνο ηνπ STJ γίλεηαη εκθαλήο θαη ζηα 300hPa κε κηθξφηεξεο ηαρχηεηεο αιιά απφ ην ζρήκα ηεο θαηαθφξπθεο ηνκήο (ζρήκα 4.13.(α)) γίλεηαη ζαθέο φηη ν ζπγθεθξηκέλνο θιάδνο αλήθεη ζηνλ STJ. Καζψο εηζέξρεηαη βνξεηνδπηηθά ηεο Αθξηθεο θαη έρνληαο θπθισληθή ξνή ελψλεηαη κε ηνλ λφηην STJ θιάδν, ν νπνίνο έρεη θαη απηφο θπθισληθή ξνή. Ωο έλαο εληαίνο επηηαρχλεηαη μεπεξλψληαο ηα 39 m/s ζηα παξάιηα ηεο δπηηθήο Αθξηθήο έπεηηα επηβξαδχλεηαη. Ο STJ θαιείπηεη νιφθιεξε ηελ βφξεηα θαη θεληξηθε Αθξηθή κε ηαρχηεηεο πνπ μεπεξλάλε ζε νιφθιεξε ηελ έθηαζε ηα 34 m/s, έρνληαο αληηθπθισληθή θακππιφηεηα. Ο ζπγθεθξηκέλνο επηηαρχλεηαη μαλά ζηελ αλαηνιηθή Αθξηθή, θηάλνληαο ζην βνξεηναλαηνιηθφ ΢νπδάλ θαη ηελ Μέζε Αλαηνιή ηαρχηεηεο πνπ μεπεξλνχ ηα 44m/s.

Σν χςνο ηνπ STJ, ζηηο 15⁰W, βξίζθεηαη εθεί φπνπ ε πίεζε είλαη ιίγν κηθξφηεξε απφ 200 hPa θαηά πξνζέγγηζε. ΢ηελ επηθάλεηα ζε γεσγξαθηθά

65 πιάηε κηθξφηεξα ησλ 30⁰ Ν επηθξαηνχλ αλαηνιηθνί άλεκνη (αιεγείο) θαη απφ 30⁰Ν-60⁰Ν δπηηθνί, θάηη πνπ πξνδίδεη ηελ αληηθπθισληθή δξαζηεξηφηεηα, ελψ βνξείσο ησλ 65⁰Ν επηθξαηνπλ αλαηνιηθνί θαη καδί κε ηνπο δπηηθνχο λνηηφηεξα γίλεηαη θαλεξή ε θπθισληθή δξαζηεξφηεηα ζην βνξξά. Ζ θιίζε ηνπ STJ ζε ζρέζε κε ηα φξηα ηεο αληηθπθισληθήο δξαζηεξηφηεηαο είλαη λφηηα.

4.3 ΦΔΒΡΟΤΑΡΗΟ΢

Σν Φεβξνπάξην ν PFJ (λφηηνο θιάδνο) έρεη κεηαηνπηζηεί αθφκα λνηηφηεξα κε απνηέιεζκα ε κέζε ζέζε ηνπ λα κελ μερσξίδεη απφ ηνλ STJ ζηα αλαηνιηθά ηεο πεξηνρήο κειέηεο. Σα κέγηζηα ησλ ηαρπηήησλ έρνπλ αιιάμεη ην έλα ζηνλ Αηιαληηθφ θαη ην άιιν ζηελ λνηηναλαηνιηθή Μεζφγεην, κε αληηθπθισληθή ξνή, έρνληαο δηεπξπλζεί ζηηο πεξηνρέο ηεο Αηγχπηνπ, ηνπ

΢νπδάλ, ηεο αλαηνιηθήο Ληβχεο θαη ηεο ΢ανπδηθήο Αξαβίαο.

Ο STJ ζηνλ Αηιαληηθφ δελ είλαη εκθαλήο, φκσο ππάξρεη έλαο θνηλφο άμνλαο κεγίζησλ ηαρπηήησλ, φπσο αλαθέξζεθε, ν νπνίνο έρεη κεηαηνπηζηεί αλαηνιηθφηεξα θαη λνηηφηεξα ζε ζρέζε κε ηνλ Ηαλνπάξην κε ηαρχηεηεο πνπ μεπεξλνχλ ηα 40 m/s ζηα 300hPa(ζρήκα 4.2.(α)) θαη ηα 50 m/s ζηα 200 hPa(ζρήκα 4.2.(β))θαη ε πξνέθηαζή ηνπ θαίλεηαη λα αθνινπζεί ηελ πνξεία ηνπ PFJ ζηελ βφξεηα Αθξηθή θαη Μεζφγεην. ΢ηηο 10⁰Νθαη 5⁰Δ θάλεη ηελ εκθάληζή ηνπ ν STJ έρνληαο αληηθπθισληλή θακππιφηεηα θαη ελψλεηαη κε ηνλ PFJ.

΢ηα αλαηνιηθά ηεο πεξηνρήο κειέηεο δελ γίλνληαη δηαθξηηνί νη δχν αεξνρείκαξξνη, αιιά θαίλεηαη λα έρνπλ ζπλελσζεί ζε έλαλ. Αθφκε θαη φηαλ απηφ δε ζεκαίλεη ζπγρψλεπζε ησλ δχν αεξνρεηκάξξσλ ζηελ πξαγκαηηθφηεηα, ζηελ θιηκαηνινγία, παξνπζηάδεηαη ε εηθφλα ελφο θαη κφλν αεξνρεηκάξξνπ δηφηη κε ηε κεζνπνίεζε ε ιεπηνκέξεηα ηνπ δηπινχ ππξήλα εμνκαιχλεηαη θαη ε εηθφλα ηνπ ελφο αεξνρεηκάξξνπ κπνξεί λα πξνέξρεηαη απφ ηελ χπαξμε ησλ δχν αεξνρεηκάξξσλ ζηελ ίδηα πεξηνρή αιιά ζε δηαθνξεηηθή ρξνληθή ζηηγκή.

΢ηελ πεξίπησζε ζπλέλσζεο ν ππξήλαο ηνπ PFJ βξίζθεηαη θάησ απφ ηνπ STJ, κε απνηέιεζκα λα παξαηεξνχληαη ηαρχηεηεο άλσ ησλ 30 m/s απφ ηα 350 hPa έσο ηα 100 hPa. Ζ ζπλέλσζε ηνπο νθείιεηαη ζην φηη ζην ζπγθεθξηκέλν γεσγξαθηθφ κήθνο ν STJ βξίζθεηαη βνξεηφηεξα θαη ν PFJ λνηηφηεξα ζπγθξηηηθά κε ηηο δπηηθφηεξεο πεξηνρέο. Αμηνζεκείσηε είλαη ε πεξηνρή ηνπ Πεξζηθνχ Κφιπνπ φπνπ νη ηαρχηεηεο ηνπ αεξνρεηκάξξνπ, φληαο δπηηθφο, μεπεξλνχλ ηα 45 m/s ζηελ ηζνβαξηθή ησλ 300 hPa θαη αθφκα θαη ηα 55 m/s ζηα 200 hPa. ΢ηελ ΢ανπδηθή Αξαβία επηθξαηνχλ δπηηθνί άλεκνη, ζην

΢νπδάλ θαη ζηελ αλαηνιηθή Ληβχε λφηηνδπηηθνί θαη δπηηθνί λνηηνδπηηθνί ζηελ Αίγππην. ΢ε απηέο ηηο πεξηνρέο νη ηαρχηεηεο ηνπ μεπεξλάλε ηα 38 m/s ζηα 200 hPaθαη ζηα 300 hPa.

Δπηπξφζζεηα ζην ζρήκαηα 4.2.(α) θαη 4.2.(β) ππάξρνπλ δπηηθνί άλεκνη κε ηαρχηεηεο άλσ ησλ 15 m/s ζρεδφλ ζε φιε ηελ πεξηνρή κειέηεο θαη απηφ ιφγν ηεο έληνλεο κεηαβνιήο ηεο ζέζεο ηνπ PFJ ηελ ζπγθεθξηκέλε πεξίνδν θαη ζηε θαηεχζπλζε βνξξά-λφηνπ, αιιά θαη θαζ‟ χςνο.

΢ηηο 40⁰W, φπσο θαίλεηαη ζην ζρήκα 4.13.(β), είλαη ην γεσγξαθηθφ πιάηνο πνπ κπνξνχκε λα δηαθξίλνπκε ηνπο δχν αεξνρείκαξξνπο. Ζ πλνή ηνπ αεξνρεηκάξξνπ ζηνλ Αηιαληηθφ θηάλεη θάησ απφ ηα 600 hPa, κε ζπλέπεηα λα είλαη εκθαλήο θαη ζηηο δχν ηζνβαξηθέο επηθάλεηεο. Σν χςνο φπνπ βξίζθεηαη ην κέγηζην ησλ αλέκσλ δελ δηαθέξεη απφ ηνλ Ηαλνπάξην.

66 4.4 ΜΑΡΣΗΟ΢

Σνλ κήλα Μάξηην θαζψο κεηαηνπηδφκαζηε αλαηνιηθφηεξα ν PFJ ρσξίδεηαη ζε θιάδνπο νη νπνίνη δελ είλαη δηαθξηηνί θαη έηζη ε εηθφλα ηνπ PFJ δελ δηαθέξεη απφ απηή ηνπ Φεξβξνπαξίνπ (ζρήκα 4.3.(α)).

Ο STJ (ζρήκα 4.3.(β)) θαζψο νδεχνπκε απφ ηνλ Αηιαληηθφ πξνο ηα επεηξσηηθά ελψλεηαη κε ηελ βφξεηα ξνή ηνπ PFJ(δπηηθή Μεζφγεηνθα-ΒΓ Αθξηθή). Ωο πξνο ηελ νξηδφληηα έθηαζή ηνπ ζηα λφηηα, ν εληαίνο αεξνρείκαξξνο, έρεη επεθηαζεί ζε φιε ηελ βφξεηα Αθξηθή θαη ηελ Μέζε Αλαηνιή. Οη κέγηζηεο ηαρχηεηεο νη νπνίεο δελ μεπεξλνχλ απηή ηελ θνξά ηα 40 m/s ζηα 300 hPa, παξαηεξνχληαη ζηελ Λπβίε, ηελ Αιγεξία θαη ζηνλ Πεξζηθφ θφιπν. ΢ηηο ζπγθεθξηκέλεο πεξηνρέο ν αεξνρείκαξξνο έρεη δπηηθή θαηεχζπλζε, εθηφο απφ ηελ λνηηνδπηηθή Ληβχε θαη λνηηναληνιηθή Αιγεξία, φπνπ πλέεη απφ ηα δπηηθά λνηηνδπηηθά. ΢ηα 200 hPa παξαηεξνχληαη ηαρχηεηεο άλσ ησλ 45 m/s ζε φιε ηελ βφξεηα Αθξηθή θαη Μέζε Αλαηνιή ζηα 300 hPa νη ηαρχηεηεο δελ μεπεξλνχλ ηα 35 m/s. ΢ηε Ληβχε, ζηε δπηηθή Αίγππην, ζηε ΢ανπδηθή Αξαβία θαη ζηνλ Πεξζηθφ θφιπν νη ηαρχηεηεο μεπεξλνχλ ηα 50 m/s ζηελ 200 hPa θαη ηα 35 m/s ζηα 300 hPa. Δπίζεο παξαηεξείηαη κία κηθξή κεηαθίλεζε βνξηφηεξα, ηνπ STJ, ζε κεγαιχηεξα γεσγξαθηθά πιάηε, δίνηη πιηαζηάδνπκε ηελ ζεξηλή πεξίνδν θαη ε ειηαθή αθηηλνβνιία απμάλεηαη.

Οη κεγάιεο ηαρχηεηεο ζηα 200 hPa νθείινληαη ζηνλ STJ αεξνρείκαξξν ν νπνίνο, φπσο θαίλεηαη ζην ζρήκα 4.13.(γ), έρεη ηνλ άμνλά ηνπ ζε απηή ηελ ηζνβαξηθή επηθάλεηα. ΢ηελ επηθάλεηα θάλνπλ ηελ εκθάλεζε ηνπο μαλά νη αιεγείο φπνπ ήηαλ αζζελείο ηνλ πξνεγνχκελν κήλα.

4.5ΑΠΡΗΛΗΟ΢

Σνλ κήλα Απξίιην ν PFJ ελψλεηαη κε ηνλ STJ ζηελ ΒΓ Αθξηθή

~35⁰Ν/5⁰Δ. Αληίζεηα ζηελ ζηελ Δπξψπε θαη Αλαηνιηθή Αζία ν PFJ αξρίδεη λα μερσξίδεη απφ ηνλ STJ, ιφγσ ηνπ φηη ππνρσξεί γξεγνξφηεξα ζε κεγαιχηεξα γεσγξαθηθά πιάηε θαζψο πιεζηάδνπκε πξνο ηελ ζεξηλή πεξίνδν. ΢ην ζρήκα 4.4.(α) ησλ 300 hPa, εκθαλίδνληαη ξνέο κεγίζησλ ηαρπηήησλ ζε βνξεηφηεξα πιάηε, φπνπ πξνδίδνπλ ηελ πξνηηκεηέα ζέζε ηνπ PFJ ηελ ζπγθεθξηκέλε πεξίνδν. Ζ κία ξνή βξίζθεηαη ζηελ ΢θαλδηλαβία θαη βφξεηα απηήο, κε βνξεηνδπηηθή ξνή θαη ε δεχηεξε, αξλεηηθήο θακππιφηεηαο ζην βφξεην Αηιαληηθφ, ζε ζπληεηαγκέλεο 40⁰ W-5⁰W θαη 40⁰Ν-60⁰Ν φπνπ ζηελ ζπλέρεηα εηζρσξεί ζηελ Δπξψπε, θπθισληθά θακππισκέλνο θαη επηηαρπλφκελνο ελψλεηαη κε ηνλ STJ ζηα παξάιηα ηεο ΒΓ Αθξηθεο ζηε Β Αιγεξία.Ο εληαίνο δπηηθφο άμνλαο ησλ κεγίζησλ αλέκσλ θηάλεη ηα 36 m/s ζηα 300 hPa θαη ηα 46 m/s ζηα 200 hPa ζηελ πεξηνρή ηεο ζπλέλσζεο θαη ζηε ζπλέρεηα θαζσο πξνρσξάκε αλαηνιηθφηεξα επηβξαδχλεηαη.

Δίλαη θαλεξφ πιένλ φηη ν STJ (ζρήκα 4.4.(β)) είλαη ζε βνξεηφηεξε ζέζε απφ ηνπο πξνγνχκελνπο κήλεο, ζε πιάηε άλσ ησλ 20⁰Ν. Λφγσ ηεο κεγάιεο δηαθχκαλζεο είλαη δχζθνιν λα πνχκε κε ζηγνπξηά γηα ην χςνο ησλ αεξνρεηκάξξσλ ηνλ ζπγθεθξηκέλν κήλα. Με επηθχιαμε κπνξνχκε λα πνχκε φηη ν άμνλαο ησλ κεγίζησλ ηαρπηήησλ, ηνπ STJ, βξίζθεηαη γχξσ ζηα 200 hPa, ελψ ε πλνή ηνπ θηάλεη κέρξη θαη ηα 600 hPa (ζρήκα 4.13.(δ)).

4.6 ΜΑΗΟ΢

67 Καζψο κπαίλνπκε ζηελ ζεξηλή πεξίνδν ζην βφξεην εκηζθαίξην ν STJ κεηαθηλείηαη βνξεηφηεξα καδί κε ην ππνηξνπηθφ κέησπν. Δπηπξφζζεηα νη ηαρχηεηεο, ζε ζρέζε κε ηελ ρεηκεξηλή πεξίνδν, είλαη κηθξφηεξεο θαη απηφ ιφγσ ηεο κεγάιεο αχμεζεο ηεο ειηαθήο αθηηλνβνιίαο βνξεία ηνπ STJ ζε ζρέζε κε λνηίσο απηνχ. .

Σν Μάην ν STJ θπκαίλεηαη απφ 20⁰Ν-30⁰Ν γεσγξαθηθφ πιάηνο (ζρήκα 4.5.(β)), εθηείλεηαη δειαδή ζε νιφθιεξε ηελ βφξεηα Αθξηθή, κε ηαρχηεηεο πνπ μεπεξλάλε ηα 35 m/s. Σν κέγηζην ησλ ηαρπηήησλ βξίζθεηαη ζηελ βνξηναλαηνιηθή Αθξηθή θαη ζηε ΢ανπδηθή Αξαβία. ΢ηελ δπηηθή Αηγππην έηλαη δπηηθφο θαη θαζψο πεγαίλνπκε πξνο ηα αλαηνιηθά γίλεηαη δπηηθφο λνηηνδπηηθφο. Ζ αιιαγή ζηελ δηεχζπλζή ηνπ θαη ην κέγηζην ησλ ηαρπηήησλ ζηελ Μέζε Αλαηνιή ζρεηίδεηαη κε ηελ εκθάληζε ηνπ πςεινχ ηνπ Μνπζζψλα ζηε λνηηναλαηνιηθή Αζία, ν νπνίνο εθηξέπεη πξνο ηνλ βνξξά ην STJ. Όπσο θαίλεηαη ζην ζρήκα 2.35 ε Δλδνηξνπηθή Εψλε ΢χγθιηζεο εηζέξρεηαη ζε κεγαιχηεξα γ.π ζηε δπηηθή Αζία ην θαινθαίξη, ιφγσ ηνπ Μνπζζψλα ηεο Ηλδίαο, κε ζπλέπεηα λα παξαζχξεη ην θχηηαξν Hadleyθαη ηνλ αεξνρείκαξξν ζην βφξεην εκηζθαίξην. ΢ηνλ Ηηαιηθφ θαη Διιαδηθφ ρψξν πξαηεξείηαη ζχγθιηζε ησλ ξεπκαηνγξακκψλ θαη επηηάρπλζε ηνπ αεξνρεηκάξνπ (βνξεηνδπηηθφο άλεκνο) θαη ζε ζπλδηαζκφ κε ηελ θπθισληθή θακπχισζή ηνπ κπνξνχκε λα απνθαλζνχκε φηη ζηελ ζπγθεθξηκέλε πεξηνρή ηεο Μεζνγείνπ επηθξαηεί ζχγθιηζε ζηα αλψηεξα ζηξψκαηα θαη απφθιηζε ζηελ επηθάλεηα (αξηζηεξή είζνδνο ηνπ αεξνρεηκάξξνπ). Δπίζεο ζηελ αξηζηεξή έμνδν ηνπ αεξνρεηκάξξνπ έρνπκε απφθιηζε ησλ ξεπκαηνγξακκψλ θαη κείσζε ηεο ηαρχηεηάο ηνπ, κε απνηέιεζκα λα επηθξαηεί απφθιηζε κάδαο ζηα 200 hPa θαη ζχγθιηζε ζηελ επηθάλεηα.

Ο PFJ έρεη πιένλ μερσξίζεη πιήξσο απφ ηνλ STJ θαη απηφ γηαηί ε κεηαηφπηζή ηνπ PFJ πξνο ηνλ βνξξά είλαη κεγαιχηεξε(ζρήκα 4.5.(α)). Απηφ ζπκβαίλεη δηφηη ην πνιηθφ θχηηαξν κηθξαίλεη ζε έθηαζε θαη πεξηνξίδεηαη ζε κεγάια γεσγξαθηθά πιάηε, ιφγσ ηνπ φηη ν ήιηνο θνηηάεη φιν θαη πεξηζζφηεξν ην βφξεην εκηζθαίξην, θαζψο δηαλχνπκε ηελ ζεξηλή πεξίνδν θαη ε επνρηαθή κεηαβνιή ηεο ζεξκνθξαζίαο ζηελ έπθξαηε δψλε είλαη κεγαιχηεξε.

΢πγθεθξηκέλα γίλεηαη εκθαλήο ε θπκαηνεηδή ηνπ κνξθή κε κέγηζηα ησλ ηαρπηήησλ ζην βφξεην Αηιαληηθφ φπνπ ν PFJ είλαη θπθισληθφο(ζε ζπληεηαγκέλεο κε ηαρχηεηεο πνπ θηάλνπλ θαη ηα 25 m/s. Σν άιιν κέγηζην, αληηθπθισληθά θακππισκέλν, εκθαλίδεηαη πάλσ απφ ηελ ΢θαλδηλαβία θαη βνξεηνδπηηθή Ρσζία κε ηαρχηεηεο πνπ μεπεξλάλε ηα 25 m/s θαη θηάλνπλ αθφκα θαη ηα 30 m/s.

Σν χςνο ηνπ άμνλα ηνπ PFJ βξίζθεηαη ζηηο ηζνβαξηθέο επηθάλεηο αλάκεζα ζηα 300 θαη 200 hPa. Σν φηη δελ ππάξρεη έληνλε δηαζπνξά ησλ ρξσκάησλ ζηελ θαηαθφξπθε ηνκή, θαλεξψλεη ηελ κηθξφηεξε κεηαθίλεζε σο πξνο ηελ ζέζε ηνπ(ζρήκα 4.13.ε).

4.7 ΗΟΤΝΗΟ΢

Σνλ Ηνχλην νη αεξνρείκαξξνη έρνπλ θαηεπζπλζεί αθφκα βνξηφηεξα. Ο STJ βξίζθεηαη απφ ηηο 20⁰Ν ζηνλ Αηιαληηθφ θαη θηάλεη εψο θαη 40⁰Ν, θαζψο κεηαθεξφκαζηε αλαηνιηθφηεξα, ζηελ Καζπία ζάιαζζα. Ζ δηαθνξά απηή νθείιεηαη ζηελ δηαθνξεηηθνχ είδνπο επηθαλείαο πνπ ππάξρνπλ ζε απηά ηα δηαθνξεηηθά γεσγξαθηθά κήθε ηνπ πιαλήηε. ΢ηνλ Αηιαληηθφ ιφγν ηεο κεγάιεο

68 ζεξκνρσξεηηθφηεηαο πνπ έρεη ε ζάιαζζα, θαζπζηεξείηαη ε κεηαηψπηζε ηνπ αεξνρεηκάξξνπ ζε κεγαιχηεξα γεσγξαθηθά πιάηε. Αληίζεηα ζηελ Αζία ιφγσ ησλ πεξηνρψλ κε κεησκέλε ηεο θπηνθάιπςεο θαη ηελ χπαξμε ζθφλεο ε ζεξκνθξαζία ζηα ζπγθεθξηκέλα γεσγξαθηθά πιάηε απμάλεηαη κε έληνλν ξπζκφ θαη θαηά ζπλέπεηα ε κεηαηφπηζε ηνπ ππνηξνπηθνχ κεηψπνπ γίλεηαη γξεγνξφηεξα.

Ο STJ (ζρήκα 4.6.(β)) δελ εκθαλίδεη έληνλεο ηαρχηεηεο ζε φιε ηελ βφξεηα Αθξηθή θαη ην κέηξν ηνπο δελ μεπεξλά ηα 20 m/s ζην κεγαιχηεξν κέξνο ηεο έθηαζήο ηεο. Δκθαλίδεη δχν κέγηζηα, έλα ην νπνίo εθηείλεηαη ζην δπηηθφ θνκκάηη ηεο Αθξηθήο, πάλσ απφ ηελ Μαπξηηαλία θαη ην Μαξφθν θαη ζηα δπηηθά ηνπ δεχηεξνπ, ζηνλ Αηιαληηθφ κε ηαρχηεηεο πνπ θπκαίλνληαη ζηα25-30 m/s. Οη άλεκνη ζην θνκκάηη ηνπ Αηιαληηθνχ είλαη λνηηνδπηηθνί ελψ γίλνληαη απφιπηα δπηηθνί ζηελ Μαπξηηαλία θαη ζην Μαξφθν. Σν δεχηεξν κέγηζην, ην ζπλαληάκε απφ ηελ δπηηθή Ληβχε, φπνπ βξίζθεηαη ζηελ είζνδφ ηνπ, θαη έρνληαο βνξηνδπηηθή θαηεχζπλζε ε έμνδφο ηνπ βξίζθεηαη εθηφο ηεο πεξηνρήο κειέηεο ζηελ Μαχξε ζάιαζζα. ΢ηελ δπηηθή Ληβχε ν αεξνρείκαξξνο είλαη δπηηθφο κε ηαρχηεηα 23-25 m/s. Λφγσ φηη ην ζπγθεθξηκέλν θνκκάηη ηνπ αληηθπθισληθά θακππισκέλνπ αεξνρεηκάξξνπ είλαη ε είζνδφο ηνπ, θαη νη αέξηεο κάδεο επηηαρχλνληαη θαζψο πιεζίαδνπλ ηνλ άμνλά ηνπ. ΢ηελ αλαηνιηθή Ληβχε μεπεξλάηα 28 m/s, ελψ ζηελ Αίγππην, θαζψο επηηαρχλεηαη φιν θαη πεξηζζφηεξν, γίλεηαη δπηηθφο λνηηνδπηηθφο. Ο άμνλαο ηνπ αεξνρεηκάξξνπ βξίζθεηαη πάλσ απφ ηελ ΢πξία ην Ηξάθ θαη ην βνξεηνδπηηθφ Ηξάλ, πλένληαο απφ ηα λνηηνδπηηθά, κε ηαρχηεηεο πνπ θηάλνπλ ηα 35 m/s .

Ο PFJ (ζρήκα 4.6.(α)) έρεη πεξηνξηζηεί ζε γεσγξαθηθά πιάηε άλσ ησλ 45⁰ Ν. ΢πγθεθξηκέλα ζε ζπληεηαγκέλεο 45⁰Ν-70⁰Ν θαη ζηα δπηηθά φξηα ηεο πεξηνρήο κειέηεο 50⁰W-10⁰E ζπλαληάκε ηελ έμνδν ηνπ ελφο κεγίζηνπ ηνπ PFJ. Ο άμνλαο ησλ κεγίζησλ ηαρπηήησλ βξίζθεηαη λφηηα ηεο Γξνηιαλδίαο, ζηνλ Αηιαληηθφ, θαη είλαη δπηηθφο κε κία κηθξή λφηηα ζπληζηψζα κε ηαρχηεηεο πνπ είλαη κηθξφηεξεο ησλ 23 m/s. Πάλσ απφ ην λφηην θνκκάηη ηεο Γξνηιαλδίαο ζηα επεηξσηηθά, θαζψο απνκαθξπλφκαζηε απφ ηνλ άμνλα, έρεη λνηηνδπηηθή ζπληζηψζα θαη ε ηαρχηεηα κεηψλεηαη θαηά κέηξν γχξσ ζην 1 m/s αλά κνίξα γεσγξαθηθνχ πιάηνπο. Νφηηα ηεο εμφδνπ απηνχ ε θαηεχζπλζε ηνπ αλέκνπ είλαη πνιχπινθε

΢ηε πεξηνρή πνπ επηβξαδχλεηαη ν πξναλαθεξζήο αεξνρείκαξξνο ρσξίδεηαη ζε ηξεηο θιάδνπο. Έλαο λφηηνο θιάδνο βνξεηνδπηηθήο θαηεχζπλζεο, φπνπ ζπλελψλεηαη κε ην πξψην κέγηζην ηνπ STJ ζην δπηηθφ θνκκάηη ηεο Αθξηθήο ζηνλ Αηιαληηθφ, ην νπνίν αλαιχζεθε παξαπάλσ. Δλαο δεχηεξνο δπηηθήο θαηεχζπλζεο θιάδνο, κε ηαρχηεηεο πνπ μεπεξλάλε ηα 15 m/s πλεέη δπηηθά ηνπ Ζλσκέλνπ Βαζηιείνπ. Νφηηα απηνχ θέλεηαη κία αζζελήο αληηθπθισληθή ξνή. Ζ πνιηπινθφηεηα ησλ θαηεπζχλζεσλ ησλ θνξέσλ ησλ δηαλπζκάησλ ηνπ αλέκνπ αιιά θαη ην κέηξν ηνπο, παξαηεξψληαο ηαπηφρξνλα θαη ηηο θαζεκεξηλέο ζέζεηο ησλ δχν αεξνρεηκάξξσλ ην ζπγθεθξηκέλν κήλα ζηελ κειεηνχκελε πεξίνδν, κπνξξνχκε λα απνθαλζνχκε φηη νη δχν αεξνρείκαξνη ηνλ ζπγθεθξηκέλν κήλα βξίζθνληαη ζε γεηηνληθά γεσγξαθηθά πιάηε ζηνλ αλαηνιηθφ Αηιαληηθφ. Ο ηξίηνο θαη ν βνξεηφηεξνο θιάδνο ηεο εμφδνπ θαίλεηαη φηη είλαη ε ζπλέρεηα ηνπ PFJ ν νπνίνο, θαζψο ζπλερίδνπκε αλαηνιηθφηεξα, επηηαρχλεηαη θαη είλαη αληηθπθισληθά θακππισκέλνο βνξεηνδπηηθά ηεο ΢θαλδηλαβίαο. Οη ηαρχηεηεο ζην ζπγθεθξηκέλν κέγηζην μεθηλνχλ απφ 10 m/s ζηελ είζνδν θαη ζηνλ άμνλα παξαηεξνχληαη ηαρχηεηεο άλσ ησλ 17 m/s ζε ζπληεηαγκέλεο 10⁰W-15⁰Δ θαη 70⁰Ν-80⁰Ν. ΢ηελ Ννξβηγηθή

69 ζάιαζζα ,φπνπ είλαη ην βνξεηφηεξν κέξνο ηεο αξλεηηθήο θακππιφηεηαο ν άλεκνο είλαη δχηηθφο θαη θαζψο κεηαηνπηδφκαζηε αλαηνιηθφηεξα γίλεηαη βνξεηνδπηηθφο κε ηαρχηεηεο πνπ θπκαίλνληαη απφ 13-15m/s. Σέινο ν PFJ αθνινπζψληαο θπθισληθή ξνή φληαο βνξεηνδπηηθφο επηηαρχλεηαη θαη ζηηο ζπληεηαγκέλεο 50⁰Ν-60⁰Ν θαη 35⁰Δ-50⁰Δ ζπλαηάκε άιιν έλα κέγηζην κε ηαρχηεηεο πνπ μεπεξλνχλ ηα 20m/s.

Παξαηεξείηαη άιινο έλαο αεξνρείκαξξνο θαζψο δηαλχνπκε ηελ ζεξηλή πεξίνδν, ν αλαηνιηθόο αεξνρείκαξξνο. Ο αεξνρείκαξξνο απηφο παξαηεξείηαη ιίγν βνξεηφηεξα ηεο Δλδνηξνπηθήο Εψλεο ΢χγθιηζεο(θάησ αξηζηεξά ζην ζρήκα) θαη είλαη απνηέιεζκα ηεο πξνο βνξξά απφθιηζεο κάδαο, πνπ παξαηεξείηαη ζην παξαπάλσ πςφκεηξν, ιφγσ ηεο αλάπηπμεο λεθψλ θαη αλνδηθψλ θηλήζεσλ κέζα ζηελ ελδνηξνπηθή δψλε ζχγθιηζεο. Ο ιφγνο πνπ είλαη εκθαλήο είλαη δηφηη ε δψλε ζχγθιηζεο έρεη κεηαηνπηζηεί βνξεηφηεξα καδί κε ην θχηηαξν Hadley.

4.8 ΗΟΤΛΗΟ΢

Σνλ Ηνχιην ν PFJ εληνπίδεηαη ζε γ.π.40⁰Ν-65⁰Ν(ζρήκα 4.7.(α)). Σν κέγηζην πνπ παξαηεξήζεθε ηνλ Ηνχλην, ζηνλ βφξεην Αηιαληηθφ, εληνπίδεηαη ηψξα ζε γ.π. 50⁰Ν-60⁰Ν θαη επεθηείλεηαη αλαηνιηθφηεξα κε αληηθπθισληθή θακππιφηεηα κέρξη ηε Μαχξε Θάιαζζα, μεπεξλψληαο απηή ηελ θνξά ηα 25 m/s ζηελ πεξηνρή λνηίνπ ηεο Ηζιαλδίαο. Απφ ηνπο θιάδνπο πνπ ζρνιηάζηεθαλ ηνλ πξνεγνχκελν κήλα κφλν ν δεχηεξνο εκθαλίδεηαη θαη θαζψο πιεζηάδνπκε ζηελ Δπξψπε απφ δπηηθφο κεηαηξέπεηαη ζε βνξεηνδπηηθφο. Ζ ηαρχηεηά ηνπ κεηψλεηαη ζηαδηαθά νδεχνληαο πξνο ηελ αλαηνιή. Παξαπιέπξσο ηνπ κεγίζηνπ ηεο θαη ζηα αλαηνιηθά φξηα ηεο πεξηνρήο πνπ κειεηάηαη δελ μεπεξλά ηα 15,5m/s είηε ιφγσ ηεο κεζεκβξηλήο κεηαηφπηζεο έηηε ιφγσ ηεο κηθξνχ κέηξνπ κεζηεκβξελήο ζεξκνβαζκίδαο.

Ο STJ επηζθηάδεη νιφθιεξε ηελ Μεζφγεην θηλνχκελνο ζε γεσγξαθηθά πιάηε 30⁰Ν-45⁰Ν, ελψ ζηελ Μέζε Αλαηνιή ιφγσ ηεο γιψζζαο ζεξκνχ αέξα πνπ δηνγθψλεηαη ν αεξνρείκαξξνο εθηξέπεηαη αθφκα πεξηζζφηεξν θαη θηάλεη κέρξη θαη ηηο 50⁰Ν ζε γεσγξαθηθφ κήθνο 50⁰W(ζρήκα 4.7.(β)). Οη ηαρχηεηεο ηνπ αεξνρεηκάξξνπ ζηε ζπγθεθξηκέλε πεξηνρή είλαη νη κέγηζηεο ζηελ πεξηνρή κειέηεο, μεπεξλφληαο ηα 40 m/s. ΢ηνλ Αηιαληηθφ ν STJ, αληίζεηα απφ ηνλ PFJ, δελ είλαη εκθαλήο.Ζ κνξθή ηνπ STJ είλαη θπκαηνεηδήο, θηλνχκελνο θπθισληθά ζηελ δπηηθή Δπξψπε θαη αληηθπθισληθά ζηελ αλαηνιηθή. ΢ε νιφθιεξε ηελ Δπξψπε ππάξρεη νκνηνγέλεηα ζηελ ηαρχηεηά ηνπ κε ηνλ ππξήλα ηνπ λα έρεη ηαρχηεηα πνπ θπκαίλεηαη γχξσ απφ ηα 30 m/s. Ο άμνλαο απηφο πεξλά απφ ηελ Διιάδα θαη ζπγθεθξηκέλα απφ ηελ πεξηνρή ηεο ΢ηεξεάο Διιάδνο.

Αλαιπηηθφηεξα, θηλνχκελνη απφ δπζκάο πξνο αλαηνιάο, ζην ζηελφ ηνπ Γηβξαιηάξ είλαη λνηηνδπηηθφο, ζηελ ζπλέρεηα γίλεηαη δπηηθφο πάλσ απφ ηελ

΢αξδελία, φπνπ ζην ζπγθεθξηκέλν ζεκείν ιφγσ ηνπ φηη βξίζθεηαη ζηελ θνξπθή ηεο αξλεηηθήο θακππιφγξακκεο θίλεζεο ε ηαρχηεηα μεπεξλά ηα 32 m/s. Πάλσ απφ ηνλ Διιαδηθφ ρψξν επηβξαδχλεηαη ειάρηζηα έρνληαο δπηηθή βνξηνδπηηθή ξνή θηάλνληαο ηαρχηεηεο 28-30 m/s θαη θαζψο πεγαίλνπκε λφηηα ε θαηεχζπλζε ηνπ αλέκνπ γίλεηαη δπηηθή λνηηνδπηηθή κε έληνλε πηψζε ηεο ηαρχηεηαο, θηάλνληαο ζην Λπβηθφ πέιαγνο γχξσ ζηα 20 m/s. Ο STJ βξίζθεηαη ζηε βνξεηφηεξή ηνπ ζέζε ζηελ αλαηνιηθή Μεζφγεην ζε ζρέζε κε ηνπο ππφινηπνπο κήλεο ηνπ ρξφλνπ θαη εηδηθά ην ηειεπηαίν δεθαήκεξν ηνπ Ηνπιίνπ.

70 Απηφ είλαη αιιειέλδεην κε ηηο πςειέο ζεξκνθξαζίεο πνπ ζεκεηψλνληαη ζηελ Διιάδα ηε ζπγθεθξηκέλε ρξνληθή πεξίνδν.

΢ην ζρήκα 4.13.(δ) ηεο θαηαθφξπθεο ηνκήο παξαηεξείηαη θαηαθφξπθε θιίζε πξνο ην βφξξα ηνπ STJ ν νπνίνο πλέεη βνξεηφηεξα ηνπ αληηθπθιψλα ησλ ρακειψλ ζηξσκάησλ, ζε αληίζεζε κε ηνπο πξνεγνχκελνπο κήλεο ζηνπο νπνίνπο ε θιίζε είλαη πξνο ηνλ λφην. Ο αεξνρείκαξξνο πλέεη βνξεηφηεξα πάλσ απφ ηνπο λνηηνδπηηθνχο επηθαλεηαθνχο αλέκνπο (ε δπηηθή ζπληζηψζα, κε θίηξηλν ρξψκα γχξσ ζηηο 30⁰ Ν) ηνπ βφξεηνπ νξίνπ ηνπ αληηθπθιψλα.

Δπηπξφζζεηα είλαη έληνλα εκθαλήο ν αλαηνιηθφο αεξνρείκαξξνο, ν νπνίνο ζπλδξάκεη ζηνλ εθηνπηζκφ ηνπ STJ ζε βνξεηφηεξα πιάηε. Αληηθπθισληθά ζπζηήκαηα επηθξαηνχλ ζηελ Μεζφγεην ζηα ηέιε ηνπ ζπγθεθξηκέλνπ κήλα.

4.9 ΑΤΓΟΤ΢ΣΟ΢

Σνλ Αχγνπζην ζηνλ Αηιαληηθφ εκθαλίδεηαη κφλν έλαο αεξνρείκαξξνο 40⁰Ν-60⁰Ν, κε ηνπο ηζνβαξηθνχο ράξηεο ησλ 300 hPa (ζρήκα 4.8.(α)) θαη 200 hPa(ζρήκα 4.8.(β)) λα έρνπλ κηθξέο δηαθνξέο κεηαμχ ηνπο θαη κε ηαρχηεηεο πνπ μεπεξλάλε ηα 30 m/s. Παξαηεξψληαο δηάθνξεο θαζεκεξηλέο ζέζεηο ησλ αεξνρεηκάξξσλ γηα ηνλ ζπγθεθξηκέλν κήλα ηελ ρξνληθή πεξίνδν ηεο κειέηεο ππάξρεη ζπλχπαξμε θαη ησλ δχν αεξνρεηκάξξσλ ζε γεηηνληθέο ζέζεηο αιιά θαη έληνλε κεηαβιεηφηεηα θαη εμαζζέλεζε ηνπ PFJ. Βιέπνληαο ηελ θαηαθφξπθε ηνκή(ζρήκα 4.13.(ε)) ζηα ζπγθεθξηκέλα γεσγξαθηθά κήθε ε πλνή ηνπ εληαίνπ αεξνρεηκάξξνπ θηάλεη κέρξη ηελ επηθάλεηα κε ηαρχηεηεο κέρξη θαη 20 m/s ζηα 700 hPa. Τπάξρεη έλαο δεπηεξεχνλ λφηηνο, ζηα 200 hPa ν νπνίνο βξίζθεηαη ζε γεσγξαθηθφ πιάηνο 20⁰Ν-30⁰Ν. Ο ζπγθεθξηκέλνο θιάδνο είλαη ν βαζηθφο ηνπ STJ ηνπο πξνεγνχκελνπο κήλεο, θαζψο φκσο βξηζθφκαζηε ζηε ζεξηλή πεξίνδν θαη ε ζάιαζζα αληαπνθξίλεηαη πην αξγά απφ ηηο επείξνπο ζηηο κεηαβνιέο ηεο ζεξκνθξαζίαο ππάξρεη απηή ε θαζπζηέξεζε ζηε βφξεηα κεηαηφπηζε.

΢ηελ κεξηά ηνπ Αηιαληηθνχ παξαηεξείηαη, φπσο πξναλαθέξζεθε, κφλν έλαο θχξηνο άμνλαο κεγίζησλ αλέκσλ. Ο ζπγθεθξηκέλνο απφ δπηηθφο κεηαηξέπεηαη ζε βνξεηνδπηηθφο θαη επηβξαδχλεηαη πάλσ απφ ην Ζλσκέλν Βαζίιεην (έμνδνο ηνπ αεξνρεηκάξξνπ) δηαρσξίδεηαη ζε δχν θιάδνπο, έλαλ λνηηνδπηηθφ θαη έλαλ βνξεηνδπηηθφ. Ο βνξεηνδπηηθφο θιάδνο ελψλεηαη κε ην δεπηεξεχνλ κεγίζησλ αλέκσλ ηνπ Αηιαληηθνχ. Ζ ζπλέλσζε ηνπο ζρεκαηίδεη ζην ζρήκα ησλ 200 hPa έλαλ θνηλφ STJ ζηα αλαηνιηθφηεξα. Πάλσ απφ ηελ βφξεηα Αιγεξία θαη ΢ηθειία ν αεξνρείκαξξνο ζηξέθεηαη ζε δπηηθφο θαη αξρίδεη λα επηηαρχλεηαη. Καζψο πεγαίλνπκε αλαηνιηθφηεξα επηηαρχλεηαη φιν θαη πεξηζζφηεξν θαη γίλεηαη λνηηνδπηηθφο θαηαιακβάλνληαο νιφθιεξε ηελ πεξηνρή ηνπ Αηγαίνπ, ΢ηεξεάο Διιάδαο, Κξήηεο, Ληβπθνχ πειάγνπο θαη θαηαιήγεη κέρξη ηελ Καζπία ζάιαζζα. Οη ηαρχηεηεο μεπεξλάλε θαη εδψ ηα 30 m/sζηα 200 hPaελψ πάλσ απφ ηελ Καζπία ζάιαζζα, φπνπ είλαη ε έμνδφο ηνπ, ζηξέθεηαη ζε δπηηθφο θαη επηβξαδχλεηαη. Ο αλαηνιηθφο αεξνρείκαξξνο θαζψο απνκαθξπλφκαζηε απφ ηνπο ζεξηλνχο κήλεο εμαζζελεί, καδί κε ηελ ελδνηξνπηθή δψλε ζχγθιηζεο. Απηφ γίλεηαη εκθαλέο ζην φηη ν αληηθπθισληθήο θακππιφηεηαο αεξνρείκαξξνο ζηε Μέζε Αλαηνιή εμαζζελεί θαη ζα εμαζζελεί φιν θαη πεξηζζφηεξν θαζψο πιεζηάδνπκε ζηε ρεηκεξηλή πεξίνδν.

Ο δεχηεξνο λνηηνδπηηθήο ξνήο θιάδνο, ηνπ άμνλα ησλ κέγηζησλ ηαρπηήησλ ηνπ Αηιαληηθνχ, επηζθηάδεη ηελ ΢θαλδηλαβία, έρεη αληηθπθισληθή ξνή κε ηαρχηεηεο πνπ θπκαίλνληαη γχξσ απφ ηα 15 m/s θαη έρεη πεξηνξηζηεί

71 ζε γεσγξαθηθά πιάηε άλσ ησλ 60⁰Ν. Ζ θιίζε ηνπ STJ σο πξνο ην βφξεην φξην ηνπ αληηθπθιψλα είλαη κηθξφηεξε απφ απηή ηνπ Ηνπιίνπ θαη ζα γίλεη θαη πάιη λφηηα θαζψο πιεζηάδνπκε ζηελ ρεηκεξηλή πεξίνδν.

4.10 ΢ΔΠΣΔΜΒΡΗΟ΢

Σν κήλα ΢επηέκβξην νη ςπρξέο αέξηεο κάδεο ζηνλ βνξξά, θαζψο κεηψλεηαη ε ειηαθή αθηηλνβνιία, επεθηείλνληαη θαη ν PFJ αξρίδεη λα ζρεκαηίδεηαη μεθάζαξα ζε γεσγξαθηθά πιάηε 50⁰Ν-70⁰Ν ζηηο επεηξσηηθέο πεξηνρέο. ΢ηνλ ελ ιφγσ αεξνρείκαξξν ν άμνλαο ησλ κέγηζησλ ηαρπηήησλ βξίζθεηαη ζηνλ Αηιαληηθφ, φπνπ βξίζθεηαη ην κέγηζην ην νπνίν παξαηεξήζεθε θαη ηνλ πξνεγνχκελν κήλα θαη ζηα δχν ηζνβαξηθά επίπεδα κφλν πνπ ηνλ ζπγθεθξηκέλν κήλα έρεη επεθηαζεί θαη σο πξνο ην γεσγξαθηθφ πιάηνο θαη κήθνο θηάλνληαο κέρξη θαη ηελ ΒΓ Ρσζία. Ηζρπξφηεξνο εκθαλίδεηαη ζην ράξηε ησλ 300 hPa (ζρήκα 4.9.(α))θαη ζπλεπψο παίδεη ηνλ ξφιν ηνπ PFJ κε ηαρχηεηεο πνπ μεπεξλάλε ηα 31 m/s ζηα δπηηθά φξηα ηνπ ράξηε(~50⁰Ν). Ζ θακππιφηεηα ηνπ είλαη αξλεηηθή θαη θαζψο νδεχνπκε απφ ηελ δχζε πξνο ηελ αλαηνιή ε ηαρχηεηα νινέλα θαη κεηψλεηαη θαη απφ λνηηνδπηηθφο ζηξέθεηαη ζε δπηηθφ θαη ηέινο πάλσ απφ ηελ Φηιαλδία βνξεηνδπηηθφο κε ηαρχηεηεο πνπ θηάλνπλ ηα ~18m/s ζηα αλαηνιηθά φξηα ηεο πεξηνρήο κειέηεο. ΢ηα αλαηνιηθφηεξα γεσγξαθηθά κήθε, ζηα ζχλνξα Οπθξαλίαο Ρσζία ζπγθιίλεη κε ηνλ STJ θαη κεηαηξέπεηαη ζε δπηηθφο.

Ο STJ είλαη αθφκα πην αζζελήο απφ ηνλ Αχγνπζην(ζρήκα 4.9.(β)).

Έρεη ππνρσξήζεη λνηηφηεξα θαη έρεη απνθνπεί πιήξσο απφ ηνλ PFJ θαη πιένλ νη θιάδνη, φπνπ αλαθέξζεθαλ ηνλ πξνεγνχκελν κήλα, δελ ζπγρσλεχνληαη. Αλ θαη αζζελέζηεξνο ην πιάηνο ηνπ είλαη κεγαιχηεξν, θάηη πνπ πξνδίδεη ηελ ρσξηθή ηνπ κεηαβιεηφηεηα. ΢ηελ Μεζφγεην ε ξνή ηνπ είλαη θπθισληθή, φπσο θαη ηνλ Αχγνπζην, κε κία κηθξή λφηηα κεηαηφπηζε θαη κε ηηο κέγηζηεο ηαρχηεηεο πιένλ λα εληνπίδνληαη ζηα παξάιηα ηεο βνξείνπ Αθξηθήο.

΢ηελ βνξεηνδπηηθή Αθξηθή ε ξνή είλαη αληηθπθισληθή. Σν κέξνο ηνπ αεξνρεηκάξξνπ πνπ βξίζθεηαη ζηνλ Αηιαληηθφ νη ηαρχηεηεο θηάλνπλ κέρξη θαη ηα 15m/s θαη ζηελ βνξεηνδπηηθή Αθξηθή ηα 20 m/s. Σν κέγηζην ησλ ηαρπηήησλ ην εληνπίδνπκε ζηελ λνηηναλαηνιηθή Μεζφγεην, κε πιάηνο απφ ην ΢νπέδ κέρξη ηελ Κξήηε, εθεί φπνπ ν άμνλαο ησλ κεγίζησλ αλέκσλ είλαη λνηηνδπηηθφο κε ηαρχηεηεο πνπ θηάλνπλ θαη ηα 30 m/sθαηαιήγνληαο κέρξη ηελ βνξεηναλαηνιηθή Σνπξθία-Καζπία πεξηνρή φπνπ επηβξαδχλεηαη θαη ζπγθιίλεη κε ηνλ PFJ(φπσο αλαθέξζεθε ζηελ πξνεγνχκελε παξάγξαθν).

4.11 ΟΚΣΧΒΡΗΟ΢

Σνλ Οθηψβξην νη κεγαιχηεξεο ηαρχηεηεο ηνπ STJ παξαηεξνχληαη πιένλ ζηελ βφξεηα Αθξηθή θαη Μέζε Αλαηνιή θαη κέζε ηηκή ηεο ζέζεο ηνπ θπκαίλεηαη αλάκεζα ζηηο 15⁰Ν-35⁰Ν ζηα δπηηθά θαη 20⁰Ν-45⁰Ν ζηα αλαηνιηθά. ΢ηελ έμνδν ηνπ κεγίζηνπ ζηνλ βφξεην Αηιαληηθφ, πνπ ην ζπλαληήζακε θαη ηνπο πξνεγνχκελνπο κήλεο, έλα κέξνο ηνπ θαηαιήγεη ζηελ βφξεηα Δπξψπε φληαο ν PFJ θαη έλα δεχηεξν κέξνο ζπγθιίλεη κε ηνλ κέγηζην ηνπ STJ (ν νπνίνο βξίζθεηαη ζηνλ Αηιαληηθφ) ζηελ βνξεηνδπηηθή Αθξηθή.

΢ηελ πεξηνρή ηεο βνξεηνδπηηθήο Αθξηθήο, φπνπ ην θαινθαίξη ην κέηξν ησλ ηαρπηήησλ ήηαλ κηθξφ, ν STJ γίλεηαη ηζρπξφηεξνο(ζρήκα 4.10.(β)).

Καζψο πεγαίλνπκε αλαηνιηθά ε ηαρχηεηά ηνπ απμάλεηαη, μεπεξλψληαο ηα 26

72 m/s ζηνλ άμνλά ηνπ θαη ζε νιφθιεξε ηελ πξναλαθεξζείζα πεξηνρή κέρξη ηα αλαηνιηθφηεξα άθξα ηεο πεξηνρήο κειέηεο. Απφ ηε δπηηθή Αθξηθή κέρξη ηελ Δξπζξά ζάιαζζα ν αεξνρείκαξξνο είλαη δπηηθφο, φρη κφλν ζηνλ άμνλα ησλ κεγίζησλ αλέκσλ, αιιά θαη θαζψο απνκαθξπλφκαζηε απφ απηφλ. Έπεηηα ζηξέθεηαη ζε λνηηνδπηηθφ κέρξη ηα φξηα ηνπ ζρήκαηνο ζηελ Καζπία ζάιαζζα.

Όζνλ αθνξά ην PFJ (ζρήκα 4.10.(α)) δελ είλαη μεθάζαξε ε ζέζε ηνπ κέζσ ηεο κεζνπνίεζεο. ΢ρεδφλ ζε νιφθιεξε ηελ βφξεηα Δπξψπε κέρξη θαη 80⁰Ν επηθξαηεί κία ζρεηηθή νκνηνγέλεηα σο πξνο ην κέηξν ησλ ηαρπηήησλ απφ 15 έσο 20 m/s θαη ε ξνή πνπ επηθξαηεί είλαη αληηθπθισληθή. Σν φηη δελ έρεη δεκηνπξγεζεί, απφ ηελ κεζνπνίεζε, θάπνηα ζπγθεθξηκέλε πξνηηκεηέα ξνή αλέκνπ κπνξνχκε λα ζπκπεξάλνπκε φηη ηνλ ζπγθεθξηκέλν κήλα ν PFJ κεηαβάιιεηαη ρσξηθά αιιά θαη σο πξνο ηελ έληαζή ηνπ, θάηη πνπ δηαπηζηψζεθε θαη απφ ηηο εκεξήζηεο ηηκέο.

΢ηελ θαηαθφξπθε ηνκή είλαη γηα γεσγξαθηθφ κήθνο 30⁰Δ, ψζηε λα γίλεη εκθαλήο ν PFJ ζηηο 60⁰Ν-70⁰Ν γ.π. φπνπ επηθξαηεί ε αληηθπθισληθή ξνή θαη νη κεγαιχηεξεο ηαρχηεηεο. Ζ θιίζε ηνπ STJ είλαη πιένλ μεθάζαξα λφηηα(ζρήκα 4.13.η).

4.12 ΝΟΔΜΒΡΗΟ΢

Σνλ ζπγθεθξηκέλν κήλα ν STJ έρεη ππνρσξήζεη ζηε Μέζε Αλαηνιή(ζρήκα 4.11.(β)). ΢ηα δπηηθά ηεο Αθξηθήο ππάξρεη ε είζνδνο ηνπ αεξνρεηκάξξνπ ζηνλ Αηιαληηθφ, κε δπηηθνχο αλέκνπο πνπ μεπεξλάλε ηα 20 m/s θαη θαζψο πιεζηάδνπκε ηα παξάιηα ηεο δπηηθήο Αθξηθήο, θηάλνπλ θαη ηα 30 m/s θαη ζηξέθνληαη ζε λνηηνδπηηθνχο. Καζψο θηλνχκαζηε πξνο ηελ αλαηνιή ε ηαρχηεηα ηνπ αεξνρεηκάξξνπ απμάλεηαη θαη ζε φιε ηελ έθηαζε Ληβχεο- Αηγχπηνπ, φληαο δπηηθφο, μεπεξλάεη ηα 40 m/s. Όληαο δπηηθφο, ζε νιφθιεξε ηελ Αίγππην, θαηαιήγεη ζηε ΢ανπδηθή Αξαβία(~30 m/s). ΢ηελ ζπγθεθξηκέλε πεξηνρή θαη ζε φιε ηελ βφξεηα θαη βνξεηναλαηνιηθή Αθξηθή ν STJ δελ μερσξίδεη απφ ηνλ λφηην θιάδν ηνπ PFJ, ν νπνίνο ζα ζρνιηαζηεί παξαθάησ.

Απφ ηνλ αεξνρείκαξξν ζηνλ βφξεην Αηιαληηθφ (ζρήκα 4.11.(α)). ην κέξνο ηνπ PFJ ρσξίδεηαη ζε δχν θιάδνπο πάλσ απφ ηελ λνηηαλαηνιηθή Γεξκαλία. Ο βφξεηνο θιάδνο, ν νπνίνο εθηείλεηαη ζε γεσγξαθηθά πιάηε 50⁰Ν- 75⁰Ν έρνληαο δπηηθή δηεχζπλζε θαη δηαηεξεί ηελ δσληθή ηνπ ξνή κε ηαρχηεηεο 15-20 m/s κέρξη ηελ πεξηνρή βφξεηα ηνπ Δχμεηλνπ Πφληνπ, πάλσ απφ ηελ Οπθξαλία, φπνπ ζπγθιίλεη κε ηνλ λφην θιάδν θαη ζηξέθεηαη ζε λνηηνδπηηθφο ζην λφηηφ ηνπ θνκκάηη. Ο λφηηνο θιάδνο έρεη θπθισληθή ξνή θαη θαηαιήγεη, σο πξνο ην γεσγξαθηθφ κήθνο, κέρξη ηελ Καζπία ζάιαζζα, ελψ ην λφηην κέξνο ηνπ θαιχπηεη ηελ Μεζφγεην θαη ηελ βφξεηα Αθξηθή θαη ελψλεηαη κε ηνλ STJ.

Αλαιπηηθφηεξα, ν λφηηνο θιάδνο μεθηλψληαο απφ ηνλ αεξνρείκαξξν ηνπ βνξείνπ Αηιαληηθνχ θαη θηλείηαη βφξεηνο-βνξεηνδπηηθφο πάλσ απφ ηελ Ηζπαλία θαη απφ ηελ Γαιιία κε ηαρχηεηεο πνπ μεθηλάλε απφ 20 m/s θαη θαζψο θηλείηαη πξνο ηνλ λφην επηβξαδχλεηαη θαη ζηαδηαθά ζηξέθεηαη ζε δπηηθφ. Πάλσ απφ ηελ Αιγεξία δελ δηαρσξίδεηαη απφ ηνλ STJ. ΢ηα 300 hPa ε ηαρχηεηα ηνπ αλέκνπ ζηα παξάιηα ηεο Αθξηθήο αγγίδεη ηα 30m/s θαη θαζψο πεγαίλνπκε ζε κεγαιχηεξα γεσγξαθηθά πιάηε, πιεζηάδνληαο ην θέληξν ηεο θπθισληθήο ξνήο, κεηψλεηαη θηάλνληαο ζην γεσγξαθηθφ πιάηνο 36⁰Ν (λφηηα Πεινπφλλεζνο) ηα 20 m/s. Βνξεηναλαηνιηθά ηεο Κχπξνπ θαη κέρξη ην ζεκείν ηεο ζπλέλσζεο κε ηνλ βφξεην θιάδν ηνπ PFJ ε ξνή είλαη λνηηνδπηηθή κε νκνηφκνξθν πεδίν ηαρπηήησλ πνπ θπκαίλνληαη απφ 15 έσο 17 m/s θαη έθηαζε

73 πνπ θαηαιακβάλεη έλα εχξνο 35⁰Δ-50⁰Δ(αλαηνιηθφ φξην ηεο πεξηνρήο κειέηεο).

Ζ θαηαθφξπθε ηνκή (ζρήκα 4.13.xi). έρεη παξζεί ζηηο 22⁰Δ φπνπ ζηηο 15⁰Ν κε 40⁰Ν γεσγξαθηθφ πιάηνο θαίλεηαη ν θνηλφο αεξνρείκαξξνο, πνπ έρεη ηαρχηεηεο άλσ ησλ 25 m/s κέρξη θαη ηελ ηζνβαξηθή επηθάλεηα ησλ 450 hPa.

΢ηηο 50⁰Δ κε 75⁰Δ γεσγξαθηθφ πιάηνο γίλεηαη εκθαλήο ν βφξεηνο θιάδνο ηνπ PFJ, φπνπ ε πεπιάηπλζε ηνπ νθείιεηαη ζην κεγάιν εχξνο ζέζεσλ αεξνρεηκάξξνπ παξάπιεπξα ηεο ξνήο.

4.13 ΓΔΚΔΜΒΡΗΟ΢

Σνλ Γεθέκβξην ζηνλ Αηιαληηθφ γίλνληαη δηαθξηηνί έλαο θιάδνο ηνπ STJ ζηα λφηηα(ζρήκα 4.12.(β)) θαη ην κέγηζην αλέκσλ ζην βφξεην Αηιαληηθφ(ζρήκα 4.12.(α)). Ζ έθηαζε ηνπ STJ μεθηλάεη ζηνλ Αηιαληηθφ, ράλεηαη ζην λνηηφηεξν κέξνο ηεο πεξηνρήο κειέηεο θαη θηάλεη κέρξη 30⁰Ν ζην αλαηνιηθφηεξν. Καζψο πεγαίλνπκε πξνο ηελ αλαηνιή ν αεξνρείκαξξνο πλέεη ζε βνξεηφηεξα πιάηε, θηάλνληαο ζηελ Μέζε Αλαηνιή ηηο 15⁰Ν-35⁰Ν.

΢πγθεθξηκέλα πάλσ απφ ηα παξάιηα ηεο Αθξηθήο είλαη λνηηνδπηηθφο, έπεηηα επηηαρχλεηαη θαη ζηηο 15⁰Δ ζηξέθεηαη ζε δπηηθφο. Ο άμνλαο ησλ κεγίζησλ αλέκσλ λα βξίζθεηαη πάλσ απφ ηελ Αίγππην, ηελ ΢ανπδηθή Αξαβία θαη ράλεηαη ζηα αλαηνιηθά φξηα ηνπ ζρήκαηνο κε ηαρχηεηεο πνπ θηάλνπλ αθφκα θαη ηα 50 m/s ζηα 200 hPa. Ο άμνλαο ησλ κεγίζησλ αλέκσλ πξνέξρεηαη θαη απφ ηελ ζπλχπαξμε κε ηνλ PFJ.

΢ηελ έμνδν ησλ κεγίζησλ αλέκσλ ηνπ βνξείνπ Αηιαληηθνχ αλ θαη ην πεδίν ηαρπηήησλ είλαη ζρεδφλ νκνηφκνξθν, ρσξίο δηαθξηηέο ξνέο, εκθαλίδνληαη ηξείο θιάδνη ηνπ PFJ ζηα 300 hPa. Ο βνξεηφηεξνο θαη αζζελέζηεξνο θιάδνο θηλείηαη αληηθπθισληθά, βφξεηα ηεο ΢θαλδηλαβίαο, κε ηαρχηεηεο θάησ ησλ 20 m/s. Ο κεζαίνο θιάδνο πνπ δηαρσξίδεηαη απφ ηνλ αεξνρείκαξξν ηνπ βνξείνπ Αηιαληηθνχ λνηηναλαηνιηθά ηεο Γαιιίαο (45⁰ Ν θαη 5⁰Δ), θηλείηαη αξρηθά δπηηθφο θαη φζν πξνρσξάκε πξνο ηα αλαηνιηθά ζηξέθεηαη ζε λνηηνδπηηθφο κε κηθξή δηαθχκαλζε ζηελ ηαρχηεηα γχξσ ζηα 20 m/s. Δλ ηέιεη ελψλεηαη κε ην βφξεην θιάδν θαη ζηέθεηαη πάιη ζε δπηηθφ αλαηνιηθά ηεο ΢θαλδηλαβίαο. Ο λφηηνο θιάδνο έρεη θπθισληθή ξνή, κε ηαρχηεηεο παξαπιήζηεο ηνπ πξναλαθεξζέληα θιάδνπ θαη θαιχπηεη νιφθιεξε ηελ Μεζφγεην θαη ελψλεηαη κε ηνλ STJ, ρσξίο λα μερσξίδνπλ, ζηελ βνξεηνδπηηθή Αθξηθή θηάλνληαο ηαρχηεηεο σο εληαίνο πάλσ απφ ηελ Αίγππην θαη ηελ ΢ανπδηθή Αξαβία άλσ ησλ 40 m/s ζηα 300 hPa.

΢ηελ θαηαθφξπθε ηνκή, πνπ πάξζεθε ζηηο 28⁰W, ν PFJ πνπ δηαθξίλεηαη είλαη κεζαίνο θιάδνο θαη ην χςνο ηνπ, ην ζπγθεθξηκέλν κήλα, πιεζηάδεη ηα 200 hPa. Ο λφηηνο αεξνρείκαξξνο πξνέξρεηαη απφ ηνλ STJ θαη απφ ηνλ λφηην θιάδν ηνπ PFJ θαη νη ηαρχηεηέο ηνπ μεπεξλάλε ηα 25 m/s αθφκα θαη ζηελ ηζνλβαξηθή επηθάλεηα ησλ 450 hPa.

74

(α) (β)

4.1 Μέζε νξηδφληηα ηαρχηεηα αλέκνπ (m / s) γηα ηελ πεξίνδν 1979-2016 ηνλ Ηαλνπάξην ζην ηζνβαξηθφ επίπεδν (α) 300 hPa θαη (β) 200hPa.

(α) (β)

4.2 Οκνίσο κε ην ζρήκα 4.1.i αιιά ηνλ Φεβξνπάξην.

(α) (β)

4.3 Οκνίσο κε ην ζρήκα 4.1.iαιιά ηνλ Μάξηην.

(α) (β)

75

4.4 Οκνίσο κε ην ζρήκα 4.1.iαιιά ηνλ Απξίιην.

(α) (β)

4.5 Οκνίσο κε ην ζρήκα 4.1.iαιιά ηνλ Μάην.

(α) (β)

4.6 Οκνίσο κε ην ζρήκα 4.1.iαιιά ηνλ Ηνχλην.

(α) (β)

4.7 Οκνίσο κε ην ζρήκα 4.1.iαιιά ηνλ Ηνχιην.

76

(α) (β)

4.8 Οκνίσο κε ην ζρήκα 4.1.iαιιά ηνλ Αχγνπζην.

(α) (β)

4.9 Οκνίσο κε ην ζρήκα 4.1.iαιιά ηνλ ΢επηέκβξην.

(α) (β)

4.10 Οκνίσο κε ην ζρήκα 4.1.iαιιά ηνλ Οθηψβξην.

(α) (β)

77

4.11 Οκνίσο κε ην ζρήκα 4.1.iαιιά ηνλ Ννέκβξην.

(α) (β)

4.12 Οκνίσο κε ην ζρήκα 4.1.i αιιά ηνλ Γεθέκβξην.

(α) (β)

(γ) (δ)

78

(ε) (ζη‟)

(δ) (ε)

(ζ) (η)

79 (ηα) (ηβ)

΢ρήκα 4.13 Κιηκαηνινγηθέοθαηαθφξπθεοηνκέοηεοx-ζπληζηψζαο ηνπ αλέκνπ θαηά κήθνο ελφο κεζεκβξηλνχ γηα ηνλ κήλα: (α)Ηαλνπάξηνο 15⁰W, (β)Φεβξνπάξηνο, 40⁰W(γ)Μάξηηνο 30⁰W, (δ)Απξίιηνο 20⁰E, (ε)Μάηνο, 28⁰E, (ζη’) Ηνύληνο 40⁰E, (δ)Ηνύιηνο 45⁰E, (ε) Αύγνπζηνο 44⁰E, (ζ)΢επηέκβξηνο 20⁰W, (η) Οθηώβξηνο 22⁰W, (ηα) Ννέκβξηνο 30⁰W, (ηβ) Γεθέκβξηνο 28⁰W.

4.14 ΢ΤΓΚΡΗ΢Ζ ΑΠΟΣΔΛΔ΢ΜΑΣΧΝ

΢ηα δηαγξάκκαηα κε ηελ νξηδφληηα ηαρχηεηα απνδεηθλχεηαη ε επνρηαθή κεηαβνιή ηνπ PFJ θαη STJ ζε ζρέζε κε ην γ.π. Ο STJ θηάλεη ζην κέγηζηφ ηνπ γ.π. ~40⁰Ν ηνλ Ηνχιην πάλσ απφ ηε Μεζφγεην, ελψ θηάλεη αθφκε θαη ηηο

~50⁰Ν δπηηθά ηεο Μαχξεο ζάιαζζαο. Σν κηθξφηεξν γ.π. πνπ παξαηεξείηαη ν STJ είλαη ηνλ Ηαλνπάξην ζηε θεληξηθή Αθξηθή, φπνπ ζην αλαηνιηθφ θαη δπηηθφ ηεο κέξνο θηάλεη κέρξη θαη ηηο 10⁰Ν ελψ ζην θεληξηθφ θηάλεη κέρξη θαη ηηο 15⁰Ν. Ο PFJ θηάλεη ην κέγηζην γ.π., άλσ ησλ 50⁰Ν, ηνλ Ηνχλην κε κεγάιν εχξνο θηάλνληαο αθφκε θαη 80⁰Ν ελψ ηνλ Ηνχιην είλαη ηζρπξφηεξνο θαη ζε κηθξφηεξα γ.π. Ζ αλαδσπχξσζε ηνπ PFJ ηνλ Ηνχιην παξαηεξείηαη ζην θνκκάηη ηνπ Αηιαληηθνχ εηζρσξψληαο ζηελ Β. Δπξψπε. Σν ειάρηζην γ.π. ηνπ PFJ παξαηεξείηαη ηνλ Φεβξνπάξην, φπνπ δελ δηαρσξίδεηαη απφ ηνλ STJ.

Οη κέγηζηεο ηαρχηεηεο ηνπ STJ, νη νπνίεο θηάλνπλ ηα 50 m/s, παξαηεξνχληαη ην Φεβξνπάξην πάλσ απφ ηε λνηηναλαηνιηθή Μεζφγεην ζηα παξάιηα ηεο Αηγχπηνπ θαη ηνπ Ηζξαήι. Δπίζεο ην κήλα Απξίιην πάλσ απφ ηε βφξεηα Ληβχε κε ηαρχηεηεο άλσ ησλ 49,4 m/s, ηνλ κήλα Γεθέκβξην θαηαιακβάλνληαο ηηο πεξηνρέο ηεο Αηγχπηνπ θαη ΢ανπδηθήο Αξαβίαο κε ηαρχηεηεο άλσ ησλ 48 m/s θαη ηνλ κήλα Μάξηην θαιχπηνληαο νιφθιεξε ηε Ληβχε κε ηαρχηεηεο επίζεο άλσ ησλ 48 m/s. Απφ ηελ άιιε νη ειάρηζηεο ηαρχηεηεο παξαηεξνχληαη ην κήλα Οθηψβξην πάλσ απφ ηε βφξεηα Αθξηθή κε εχξνο 25,6-28,8 m/s. O PFJ είλαη πην επκεηάβιεηνο ζηνλ ρψξν θαη ζηνλ ρξφλν ζε ζρέζε κε ηνλ STJ, κε απνηέιεζκα λα είλαη δχζθνιν λα αλαθεξζνχλ κε βεβαηφηεηα νη ηηκέο ησλ ηαρπηήησλ. Πην αδχλακνο εκθαλίδεηαη ηνλ Ηνχλην, ελψ ηζρπξφηεξνο ηνλ Φεβξνπάξην φπνπ δελ δηαρσξίδεηαη απφ ηνλ STJ.

Αμηνζεκείσηε είλαη πεξηνρή αλαηνιηθά ηεο πεξηνρήο κειέηεο, αλαηνιηθφηεξα ησλ 25⁰Δ, φπνπ νη κέγηζηεο ηαρχηεηεο νθείινληαη ζηελ αληηθπθισληθή θακππιφηεηα ηνπ STJ. Ζ ζπγθεθξηκέλε κεηαηφπηζε ηνπ STJ νθείιεηαη ζηελ εκθάληζε ηνπ πςεινχ ηνπ Μνπζζψλα ζηε λνηηναλαηνιηθή Αζία, κε απνηέιεζκα λα έρεη επίδξαζε ζηελ αλαηνιηθή Μεζφγεην.

80 5^ΟΚΔΦΑΛΑΗΟ

ΥΑΡΑΥΣΖΡΗ΢ΣΗΚΑ ΣΧΝ ΑΔΡΟΥΔΗΜΑΡΡΧΝ ΚΑΣΑ ΣΖ ΓΗΑΡΚΔΗΑ ΣΖ΢ ΔΚΡΖΚΣΗΚΖ΢ ΚΤΚΛΟΓΔΝΔ΢Ζ΢ ΢ΣΖ ΜΔ΢ΟΓΔΗΟ

5.1 ΓΔΝΗΚΑ

΢ην ζπγθεθξηκέλν θεθάιαην γίλεηαη πεξηγξαθή ησλ ζρεκάησλ ησλ αλσκαιηψλ ησλ ηζνηαρψλ ηεο κέζεο ηηκήο ησλ πεξηπηψζεσλ θπθινγέλεζεο(69 πεξηπηψζεηο) ζε ζρέζε κε ην κεζνπνηεκέλν πεδίν ηαρπηήησλ ηε ρεηκεξηλή πεξίνδν. ΢πγθεθξηκέλα ρσξίδνληαο ηε Μεζφγεην ζε Γπηηθή, Κεληξηθή θαη Αλαηνιηθή, ε απεηθφληζε πξνέξρεηαη απφ ηε δηαλπζκαηηθήο δηαθνξά ηεο κέζεο θαηάζηαζεο ησλ επεηζνδίσλ θπθινγέλεζεο απφ ηε θιηκαηηθή κέζε θαηάζηαζε ηε ρεηκεξηλή πεξίνδν.

5.2 ΓΤΣΗΚΖ ΜΔ΢ΟΓΔΗΟ΢

΢ηε δπηηθή πεξηνρή κειέηεο, ζην ηζνβαξηθφ επίπεδν ησλ 300hPa (ζρήκα 5.1(α)) ην ζχλνιν ησλ αλσκαιηψλ ζρεκαηίδνπλ κία θπθισληθή ξνή πνπ εθηείλεηαη απφ ηνλ Αηιαληηθφ κέρξη ηελ Αδξηαηηθή ζάιαζζα. Σν πξψην θαη ηζρπξφηεξν κέγηζην ηεο αλσκαιίαο εληνπίδεηαη ζηνλ Αηιαληηθφ, αλαηνιηθά ηνπ Ζλσκέλνπ Βαζηιείνπ, κε βφξεηα βνξεηναλαηνιηθή ξνή θαη ηηκέο πνπ αγγίδνπλ ηα 23 m/s(45⁰Ν-62⁰Ν/15⁰W-35⁰W). Σν δεχηεξν εκθαλίδεηαη ζην λφηην θνκκάηη ηεο θπθισληθήο θίλεζεο, επηζθηάδνληαο ηελ Πνξηνγαιία, ηε θεληξηθή θαη λφηηα Ηζπαλία θαη εθηείλεηαη πξνο ην λφην κέρξη ην βφξεην Μαξφθν(35⁰N-43⁰N/5⁰E- 15⁰W). Ζ θαηεχζπλζε είλαη βνξεηνδπηηθή θαη ηαρχηεηεο πνπ θπκαίλνληαη απφ 15 κέρξη 21 m/s. Σέινο ην ηξίην αζζελέζηεξν κέγηζην, βφξεηαο θαηεχζπλζεο εκθαλίδεηαη ζην αλαηνιηθφ κέξνο ηεο θπθισληθήο ξνήο κε κέηξν πνπ δελ μεπεξλά ηα 17 m/s (40⁰-60⁰Ν /5⁰-15⁰Δ).

΢ηα 200 hPa(ζρήκα 5.1(α)) νη πεξηνρέο ησλ αλσκαιηψλ δελ δηαθέξνπλ απφ ηα 300hPa, φκσο νη αλσκαιίεο είλαη κηθξφηεξεο θαηά απφιπηε ηηκή, κε ηε κέγηζηε ηηκή λα βξίζθεηαη ζηνλ Αηιαληηθφ κε βφξεηα πλνή θαη ηαρχηεηεο πνπ μεπεξλνχλ ηα 19m/s(40⁰N-65⁰N/10⁰W-30⁰W). ΢ην λφηην θνκκάηη ηεο θπθισληθήο θίλεζεο δελ εκθαλίδεηαη κέγηζην ηεο αλσκαιίαο.

Σέινο ζην αλαηνιηθφ κέξνο ε ξνή είλαη λνηηνδπηηθή θαη κε ηηκέο πνπ θηάλνπλ κέρξη θαη ηα 19 m/s μεπεξλψληαο ηηο ηηκέο ησλ 300hPa ζηελ αληίζηνηρε πεξηνρή.

΢ηε Γπηηθή Μεζφγεην νη πθέζεηο δεκηνπξγνχληαη θπξίσο ιφγσ ησλ ςπρξψλ καδψλ πνπ εηζβάινπλ απφ ηνλ Αηιαληηθφ δηακέζνπ ηνπ Βηζθατθνχ θφιπνπ. Ζ βνξεηνδπηηθή απηή δηαηαξαρή ζην δπηηθφ κέξνο ηεο πεξηνρήο καξηπξά ηελ θάζνδν ηνπ PFJ ζε κηθξφηεξα γ.π. (παξάιηα ΒΓ Αθξηθήο-λφηηα Ηζπαλία) θαη ηελ εηζβνιή ςπρξψλ αεξίσλ καδψλ επλνψληαο κε απηφ ηνλ ηξφπν ηελ εθξεθηηθή θπθινγέλεζε. Ζ ηζρπξφηεξε εκθάληζε αλσκαιηψλ ηνπ PFJ θαλεξψλεη ηελ ηζρπξφηεξε επίδξαζή ηνπ ζηελ εμέιημε ησλ κεηεσξνινγηθψλ βνκβψλ ζηε ζπγθεθξηκέλε πεξηνρή ζε ζρέζε κε ηνλ STJ.

Απφ ηελ κεζνπνηεκέλε θαηάζηαζε ηελ ρεηκεξηλή πεξίνδν(δελ ππάξρεη ζρήκα) ζηα 300 hPa θαίλεηαη φηη έλαο αζζελήο θιάδνο εηζέξρεηαη βνξεηφηεξα απφ ηα παξάιηα ηεο ΒΓ Αθξηθήο θαη λφηηαο Ηζπαλίαο ελψ ν ηζρπξφηεξνο εκθαλίδεηαη

81 ζε αθφκα λνηηφηεξα γ.π. Απηφ καξηπξά φηη ε ζπγθεθξηκέλε ζέζε ηνπ PFJ απέρεη απφ ηελ κέζε ζέζε ηνπ θαηά ηε ρεηκεξηλή πεξίνδν θαη γη απηφ ην ιφγν εκθαλίδεηαη έληνλε αλσκαιία. ΢πκπεξαίλνπκε ινηπφλ φηη θαηά ηελ εθξεθηηθή θπθινγέλεζε ν PFJ θάλεη ηελ εκθάληζή ηνπ πάλσ απφ ηα λφηηα παξάιηα ηεο Ηβεξηθήο ρεξζνλήζνπ κε ηνπο θιάδνπο ησλ αλνδηθψλ θηλήζεσλ(Ηβεξηθή ζάιαζζα) λα αληινχλ κάδα απφ ηα επηθαλεηαθά ρακειά εληίλνληαο ηελ εκβάζπλζή ηνπο. Έρεη απνδεηρζεί φηη ε εκθάληζε ελφο θιάδνπ ηνπ PFJ ζηε πεξηνρή απηή, κεηαμχ ησλ Άιπεσλ θαη ησλ Ππξελαίσλ Όξεσλ ζρεηίδεηαη κε ηε δεκηνπξγία εθξεθηηθήο θπθινγέλεζεο ζηα βφξεηα ηκήκαηα ηεο θεληξηθήο θαη δπηηθήο Μεζνγείνπ (ΒΑ ηεο λφηηαο κέγηζηεο αλσκαιίαο)(Kouroutzoglou, 2014).

΢ρήκα 5.1 Αλσκαιία ησλ ηζνηαρψλ ηεο κέζεο ηηκήο ησλ πεξηπηψζεσλ θπθινγέλεζεο (2002-2015) ζηε δπηηθή Μεζόγεην ζε ζρέζε κε ην κεζνπνηεκέλν πεδίν ηαρπηήησλ(1979-2016) ηε ρεηκεξηλή πεξίνδν ζηα ηζνβαξηθά επίπεδα ησλ (α) 300 hPaθαη (β) 200 hPa.

5.3 ΚΔΝΣΡΗΚΖ ΜΔ΢ΟΓΔΗΟ΢

΢ηε θεληξηθή Μεζφγεην ζην ράξηε ησλ 300 hPa ηζρπξή αλσκαιία ζηηο ηζνηαρείο εκθαλίδεηαη ζηνλ Αηιαληηθφ κε έληνλε λνηηναλαηνιηθή πλνή ζηηο 45⁰Ν-60⁰Ν θαη 30⁰W - 50⁰W(19-21,6m/s), ζηξέθεηαη ζε λφηηα θαη θαηαιήγεη δπηηθή ζε γ.π. 70⁰Ν θαη γ.κ.

15⁰W. ΢αλ ζπλέρεηα ηεο ξνήο εκθαλίδεηαη κία κηθξφηεξε αλσκαιία θπθισληθήο θπθινθνξίαο ε νπνία θάλεη ηελ εκθάληζή ηεο κε βνξεηναλαηνιηθή ξνή ζηε Μ.

Βξεηαλία θαη ζπλερίδεη πξνο ην λφην απμάλνληαο ηελ ηηκή θαη ζηξέθεηαη ζηαδηαθά ζε βφξεηα θαη έπεηηα βνξεηνδπηηθή κε κέγηζηε ηηκή πάλσ απφ ηελ Αιγεξία( ~14-16 m/s).

΢ηε ζπλέρεηα κεηψλεηαη ζηξεθφκελε ζε δπηηθή, δεκηνπξγψληαο κία θπθισληθή θπθινθνξία πάλσ απφ ηελ πεξηνρή ελδηαθέξνληνο. Οη αλσκαιίεο ηνπ πεδίνπ ηαρπηήησλ ζηελ θεληξηθή Μεζφγεην είλαη ζρεδφλ αλχπαξθηε θάηη πνπ θαλεξψλεη φηη θαηά ηελ εθδήισζε ησλ επεηζνδίσλ ν PFJ δηέξρεηαη απφ ηελ κέζε θιηκαηηθή ηνπ ζέζε ηεο ρεηκεξηλήο πεξηφδνπ(ζρήκα 5.2(α)).

΢ην ράξηε ησλ 200 hPa δελ παξαηεξείηαη ηζρπξή αλσκαιία ζηνλ Αηιαληηθφ.

Ίδηαο κνξθήο εμαζζελεκέλε θπθισληθή αλσκαιία εκθαλίδεηαη λνηηναλαηνιηθά ηεο πεξηνρήο ελδηαθέξνληνο(25⁰Δ-50⁰Δ/20⁰Ν-25⁰Ν), κε λνηηναλαηνιηθή θαηεχζπλζε θαη κε ηελ ηαρχηεηα λα απμάλεηαη νκφξξνπα ηεο ξνήο (12-14,4m/s). Ζ κηθξή ηηκή αλσκαιίαο ζηα λνηηναλαηνιηθά, πάλσ απφ ηε βφξεηα Αιγεξία, θαη ζηα δχν ηζνβαξηθά επίπεδα καξηπξά φηη κπνξεί λα ππάξρνπλ πεξηπηψζεηο ζπλεηζθνξάο ησλ δχν

82 αεξνρεηκάξξσλ ζε εθδειψζεηο εθξεθηηθήο θπθινγέλεζεο, αξηζηεξά ηεο εμφδνπ, λφηηα ησλ Άιπεσλ(ζρήκα 5.2(β)).

Αλ ν αεξνρείκαξξνο παξνπζηάδεη ηζρπξή βφξεηα ζπληζηψζα ηφηε παξνπζηάδεηαη ην θαηλφκελν δηάζπαζεο ζε δχν ηκήκαηα πάλσ απφ ηελ θεληξηθή Μεζφγεην ιφγσ ησλ Άιπεσλ. Ο βφξεηνο θιάδνο έρεη θπθισληθή θακππιφηεηα θαη παξνπζηάδεη αλαηνιηθή κεηαηφπηζε θαη ν λφηηνο εηζβάιεη ζηε Μεζφγεην θαη επεξεάδεη ηελ θπθινγέλεζε(BuzziandTibaldi, 1978).

΢ρήκα 5.2 Αλσκαιία ησλ ηζνηαρψλ ηεο κέζεο ηηκήο ησλ πεξηπηψζεσλ θπθινγέλεζεο (2002-2015) ζηελ θεληξηθή Μεζόγεην ζε ζρέζε κε ην κεζνπνηεκέλν πεδίν ηαρπηήησλ(1979-2016) ηε ρεηκεξηλή πεξίνδν ζηα ηζνβαξηθά επίπεδα ησλ (α) 300 hPa θαη (β) 200 hPa.

5.4 ΑΝΑΣΟΛΗΚΖ ΜΔ΢ΟΓΔΗΟ΢

Σε ρεηκεξηλή πεξίνδν ζηελ αλαηνιηθή Μεζφγεην νη ςπρξέο εηζβνιέο(troughs) πξνέξρνληαη απφ ην ΢ηβεξηθφ αληηθπθιψλα, ν νπνίνο εθηείλεηαη ζηε βνξεηναλαηνιηθή Δπξψπε θαη Ρσζία. ΢ην ηζνβαξηθφ επίπεδν ησλ 300 hPa εκθαλίδεηαη κία έληνλε θπθισληθή ξνή, ε νπνία νθείιεηαη ζηνλ PFJ, ζε έθηαζε γ.κ. 10⁰Δ-45⁰E θαη γ.π. 20⁰Δ- 60⁰Ν. Σν έλα κέγηζην ηεο αλσκαιίαο βξίζθεηαη ζην Γπηηθφ κέξνο ηεο ξνήο κε λφηηα θαηεχζπλζε θαη μεθηλά πάλσ απφ ηε βφξεηα Ηηαιία θαηαιήγνληαο κέρξη ηελ λφηηα Ληβχε(30⁰Ν-45⁰Ν) κε ηηκέο πνπ μεπεξλάλε ηα 26,4 m/s. ΢ην λνηηφηεξν κέξνο ε δηαθνξά κεηψλεηαη θαη ε ξνή γίλεηαη δπηηθή. Καζψο ε ξνή γίλεηαη βφξεηα ε ηηκή ηεο αλσκαιίαο απμάλεηαη( πάλσ απφ ηελ Κχπξν) κε ηηκέο πνπ μεπεξλάλε ηα 22m/s θαηαιήγνληαο κε κία θιίζε πξνο ηα αλαηνιηθά ζε γ.π.60⁰Ν ζηε Ρσζία(ζρήκα 5.3(α)).

΢ην ζρήκα 5.3(β)απεηθνλίδεηαη ε ηζνβαξηθή επηθάλεηα ησλ 200hPa, κε ηηκέο κηθξφηεξεο απφ ηελ επηθάλεηα ησλ 300 hPa. Αλσκαιία δπηηθήο-λνηηνδπηηθήο ξνήο εκθαλίδεηαη ζηνλ Αηιαληηθφ ζην αλαηνιηθφ κέξνο ηεο πεξηνρήο κειέηεο ζε γ.π. γχξσ απφ ηηο 30⁰Ν(9,6-14,4 m/s), ε νπνία ζέζε είλαη κία απφ ηηο δχν ζπλεζέζηεξεο ηνπ STJ ηε ρεηκεξηλή πεξίνδν. Μία ιεπηνχ πάρνπο ξνή κε θαηεχζπλζε λνηηνδπηηθά εθηείλεηαη ζε γ.κ. 40⁰W-10⁰Δθαη γ.π 10⁰Ν-30⁰Ν. Ζ ζπγθεθξηκέλε ξνή μεθηλά απφ ηε Σπλεζία θαη εθηείλεηαη λνηίσο ηεο νξνζεηξάο ηνπ Άηιαληα θαη θαηαιήγεη ζηε θεληξηθφ κέξνο ηνπ Αηιαληηθνχ. Ζ ζπγθεθξηκέλε θαηεχζπλζε πξνδίδεη φηη ν φξνο ηεο κέζεο ηηκήο ηεο ηαρχηεηαο ηελ ρεηκεξηλή πεξίνδν είλαη κεγαιχηεξνο απφ ηνλ φξν ηεο κέζεο ηηκήο ησλ εθξεθηηθψλ θπθινγελέζεσλ ζηελ αλαηνιηθή Μεζφγεην, θάηη πνπ είλαη ζπάλην ιφγσ ηεο κεγαιχηεξεο εμνκάιπλζεο ηνπ πεδίνπ ηαρπηήησλ ηνπ πξψηνπ(πεξηζζφηεξεο ηηκέο). ΢πλεπψο ε ζπγθεθξηκέλε ξνή δείρλεη ηελ κηθξή ηηκή ησλ ηαρπηήησλ ηνπ αλέκνπ πάλσ απφ ηε ζπγθεθξηκέλε πεξηνρή, ζπλεπψο θαη ηελ

83 παληειή έιιεηςε ηνπ STJ. Έλα κέγηζην εκθαλίδεηαη ζηε πεξηνρή ηεο λφηηαο Ηηαιίαο κέρξη ηε Ληβχε(10⁰Δ-18⁰Δ/30⁰Ν-40⁰Ν) κε θαηεχζπλζε πξνο ην λφην θαη ηαρχηεηεο νπ μεπεξλάλε ηα 13,2m/s. Ζ ζπγθεθξηκέλε πεξηνρή ζρεδφλ ηαπηίδεηαη κε ηελ αλσκαιία ζηα 300hPaθαη απηφ ίζσο γηαηί είλαη πεξηνρή αιιειεπίδξαζεο ησλ δχν αεξνρεηκάξξσλ. Ζ αλσκαιία ζηα αλαηνιηθά έρεη ηελ ίδηα κνξθή κε ηα 300 hPa κε δηαθνξά φηη νη ηηκέο είλαη πνιχ κηθξφηεξεο. Σέινο έλαο θιάδνο αληηθπθισληθήο κνξθήο, κε ηνλ άμνλα ηνπ λα έρεη ζηξαθεί πξνο ηα βνξεηναλαηνιηθά, θάλεη ηελ εκθάληζε ηνπ ζηα αλαηνιηθά φξηα ηεο πεξηνρήο κειέηεο ζηε ζπγθεθξηκέλε ηζνβαξηθή επηθάλεηα. Ο θιάδνο απηφο αξρίδεη πάλσ απφ ηελ Κχπξν κε λνηηνδπηηθή ξνή θαη ηαρχηεηεο 9,6-10,8 m/s θαη θαηαιήγεη ζε βφξεην-βνξεηνδπηηθφ κε ηαρχηεηεο πνπ μεπεξλάλε ηα 14,4 m/s ζηα αλαηνιηθά ηεο ΢ανπδηθήο Αξαβίαο.

΢ε θάπνηα επεηζφδηα θπθινγέλεζεο, πεγαίλνληαο ηέζζεξηο κέξεο πξηλ ην θάζε ζπκβάλ θαη βξίζθνληαο ηε κεζνπνηεκέλε θαηάζηαζε παξαηεξήζεθε φηη ν STJ έρνληαο αληηθπθισληθή θακππιφηεηα δηέξρεηαη απφ ηελ ΒΓ Αθξηθή. Καζψο πιεζηάδνπκε πξνο ηελ εκέξα ηνπ θάζε ζπκβάληνο ε αληηθπθισληθή δηαηαξαρή νδεχεη πξνο ηα αλαηνιηθά θαη ηε ηέηαξηε κέξα (εκέξα ηνπ θάζε ζπκβάληνο) ε ηαρχηεηεο ζηε ΒΓ Αθξηθή ζηα 200 hPa είλαη ειάρηζηεο. Απηφ δηθαηνινγεί ηελ χπαξμε απηήο ηεο ιεπηνχ πάρνπο βνξεηναλαηνιηθήο ξνήο. Ζ ζχλδεζε ηεο πεξηνρήο ηεο ΒΓ Αθξηθήο θαη ηεο αλαηνιηθήο Μεζνγείνπ γίλεηαη κέζσ ηεο δεκηνπξγίαο ζαραξηαλψλ πθέζεσλ, νη νπνίεο δεκηνπξγνχληαη λνηηναλαηνιηθά ηεο νξνζεηξάο ηνπ Άηιαληα ζηελ Αιγεξία, θαη αιιειεπηδξά κε κία χθεζε ή δηαηαξαρή πνπ θηλείηαη απφ ηα κέζα γ.π. θαη εηζβάιεη ζηε Μεζφγεην. Οη δχν αεξνρείκαξξνη αιιειεπηδξνχλ θαη θαηεπζχλνπλ ηελ χθεζε πξνο ηε Μεζφγεην, φπνπ κεηέπεηηα βαζαίλεη θαη κεηαηξέπεηαη ζε κεηεσξνινγηθή βφκβα.

΢ρήκα 5.3 Αλσκαιία ησλ ηζνηαρψλ ηεο κέζεο ηηκήο ησλ πεξηπηψζεσλ θπθινγέλεζεο (2002-2015) ζηελ αλαηνιηθή Μεζόγεην ζε ζρέζε κε ην κεζνπνηεκέλν πεδίν ηαρπηήησλ(1979-2016) ηε ρεηκεξηλή πεξίνδνζηα ηζνβαξηθά επίπεδα ησλ (α) 300 hPaθαη (β) 200 hPa.

.

5.5 ΢ΤΓΚΡΗ΢Ζ ΑΠΟΣΔΛΔ΢ΜΑΣΧΝ

Καηά ηε δηάξθεηα ηεο εθξεθηηθψλ θπθινγελέζεσλ ε αιιειεπίδξαζε ησλ δχν αεξνρεηκάξξσλ εκθαλίδεηαη κε ηελ χπαξμε ηζρπξψλ αλσκαιηψλ ζηνπο δχν ράξηεο(200 hPa θαη 300 hPa) θαη ζπλεπψο ηελ χπαξμε ηζρπξψλ αλέκσλ. Απηέο νη αλσκαιίεο νθείινληαη ζηηο ςπρξέο εηζβνιέο(troughs) απφ ηα βφξεηα. Ζ εθξεθηηθή θπθινγέλεζε ζηε δπηηθή θαη θεληξηθή Μεζφγεην νθείιεηαη ζηε δηείζδπζε ςπρξψλ αεξίσλ καδψλ απφ ηνλ Αηιαληηθφ θαη ΒΓ Δπξψπε, ελψ ζηελ αλαηνιηθή απφ ηε

84 βνξεηναλαηνιηθή Δπξψπε. Ηζρπξφηεξεο αλσκαιίεο εκθαλίδνληαη ζηελ επηθάλεηα ησλ 300 hPa ε νπνία ππνδειψλεη ηνλ ξφιν ηνπ PFJ ζηελ θπθινγέλεζε.

΢ηε δπηηθή Μεζφγεην έληνλε αλσκαιία ζηα 300 hPa εκθαλίδεηαη ζηα λφηηα παξάιηα ηεο Ηβεξηθήο ρεξζνλήζνπ κε ηνπο θιάδνπο ησλ αλνδηθψλ θηλήζεσλ(Ηβεξηθή ζάιαζζα) λα αληινχλ κάδα απφ ηα επηθαλεηαθά ρακειά εληίλνληαο ηελ εκβάζπλζή ηνπο. ΢ην ράξηε ηεο θεληξηθήο Μεζνγείνπ ζηα 300 hPa εκθαλίδεηαη έληνλε αλσκαιία ζηνλ Αηιαληηθφ, αληηθπθισληθήο θακππιφηεηαο, θάηη πνπ θαλεξψλεη ηελ έληνλε κεζεκβξηλή δηαηαξαρή ηνπ PFJ ζηνλ Αηιαληηθφ αιιά θαη αλαηνιηθφηεξα ζηελ Δπξψπε(ζεηηθφο δεηθηεο ΝΑΟ βι. ζρήκα 2.37). Απηή ε κνξθή δεκηνπξγεί, φπσο αλαθέξζεθε, δηείζδπζε ςπρξψλ αεξίσλ καδψλ ζηελ θεληξηθή Δπξψπε. Δθηφο απφ ηελ πεξηνρή λνηηναλαηνιηθά, πάλσ απφ ηε βφξεηα Αιγεξία, θαη ζηα δχν ηζνβαξηθά επίπεδα καξηπξά φηη κπνξεί λα ππάξρνπλ πεξηπηψζεηο ζπλεηζθνξάο ησλ δχν αεξνρεηκάξξσλ, δελ ππάξρνπλ ηζρπξέο αλσκαιίεο ζηε ζπγθεθξηκέλε πεξηνρή. ΢ηελ αλαηνιηθή Μεζφγεην εκθαλίδνληαη έληνλεο αλσκαιίεο θαη ζηα δχν ηζνβαξηθά επίπεδα δπηηθά θαη αλαηνιηθά ηεο ζπγθεθξηκέλεο πεξηνρήο, θάηη πνπ ππνδειψλεη ηελ αιιειεπίδξαζε ησλ δχν αεξνρεηκάξξσλ ζηηο ζπγθεθξηκέλεο πεξηνρέο. Ζ αλσκαιία ζηα 200 hPa ππφ ηε κνξθή ζηελήο ξνήο ζηε ΒΓ Αθξηθή ζρεηίδεηαη κε ηνλ ζρεκαηηζκφ ζαραξηαλψλ πθέζεσλ νη νπνίεο εηζβάινπλ ζηελ αλαηνιηθή Μεζφγεην κέζσ ησλ δχν αεξνρεηκάξξσλ νη νπνίνη αιιειεπηδξνχλ θαη θαηεπζχλνπλ ηελ χθεζε πξνο ηε ζπγθεθξηκέλε πεξηνρή, φπνπ ιφγσ ηεο ζάιαζζαο πνπ ιεηηνπξγεί σο δηαβαηηθή πεγή αιιά θαη ηε ζπκβνιή ησλ αεξνρεηκάξξσλ βαζαίλεη θαη κεηαηξέπεηαη ζε κεηεσξνινγηθή βφκβα

85 6^ΟΚΔΦΑΛΑΗΟ

ΠΔΡΗΠΣΧ΢Ζ ΔΚΡΖΚΣΗΚΖ΢ ΚΤΚΟΓΔΝΔ΢Ζ΢ ΤΠΟ ΣΖΝ ΔΠΗΓΡΑ΢Ζ ΣΧΝ ΓΤΟ ΑΔΡΟΥΔΗΜΑΡΡΧΝ

΢ηε ζπγθεθξηκέλε ελφηεηα παξνπζηάδεηαη ε επίδξαζε ησλ δχν αεξνρεηκάξξσλ (θιείδσκα αεξνρεηκάξξσλ) ζηελ πεξίπησζε κίαο εθξεθηηθήο θπθινγέλεζεο ζηηο 06:00 UTC 23/12/2009, πνπ έιαβε ρψξα ζηα παξάιηα ηεο λφηηαο Πνξηνγαιίαο(8.57W-39.48N). ΢ηα ζρήκαηα 6.1.(α) θαη 6.1.(β) εκθαλίδεηαη ε νξηδφληηα ηαρχηεηα ζηηο ηζνβαξηθέο επηθάλεηεο 300 θαη 200 hPa αληίζηνηρα, ζην ζρήκα 6.2 απεηθνλίδεηαη ε θαηαθφξπθε ηνκή θαηά κήθνο ηνπ γεσγξαθηθνχ κήθνπο 11⁰W ελψ ζην ζρήκα 6.3 γίλεηαη ε θαηαλνκή ηνπ δπλεηηθνχ ζηξνβηιηζκνχ (PV) θαζ‟ χςνο ζην ζπγθεθξηκέλν γ.κ.

΢ην ζρήκα 6.1.(α) δηαθξίλεηαη επθνιφηεξα ε εηθφλα ηνπ PFJ ηε ζπγθεθξηκέλε ρξνληθή ζηηγκή. ΢ηα γ.κ. 10⁰W(είζνδνο)-10⁰E(έμνδνο) θαη γ.π.

40⁰-50⁰Ν βξίζθεηαη έλαο αληηθπθισληθά θακππισκέλνο άμνλαο κεγίζησλ ηαρπηήησλ ηνπ, κε ηαρχηεηεο πνπ μεπεξλάλε ηα 60m/s. ΢πλεπψο βνξείσο ηεο πεξηνρήο ηνπ ζπκβάληνο βξίζθεηαη ε είζνδνο ηνπ PFJ.

΢ην ζρήκα 6.1.(β) γίλεηαη επδηάθξηηνο ν STJ. Πάλσ απφ ηελ πεξηνρή ηεο γέλεζεο ηεο βφκβαο βξίζθεηαη ην βφξεην ηκήκα ηεο εμφδνπ, ελφο άμνλα κεγίζησλ ηαρπηήησλ ηνπ. Ο ζπγθεθξξηκέλνο θιάδνο ηνπ αεξνρεηκάξξνπ είλαη ζρεδφλ δσληθφο θαη νη ηαρχηεηεο μεπεξλνχλ ηα 70 m/s ελψ πάλσ απφ ην ππφ κειέηε ζπκβάλ ν άλεκνο είλαη δπηηθφο-λνηηνδπηηθφο κε ηαρχηεηεο γχξσ ησλ 40 m/s.

Οη ζπγθεθξηκέλεο ζέζεηο ησλ δχν αεξνρεηκάξξσλ είλαη νη θαηάιιειεο ψζηε λα επλννχλ ηηο αλνδηθέο θηλήζεηο θαη ζπλεπψο ηελ εθδήισζε ηνπ θαηλνκέλνπ. Βνξείσο ηεο εμφδνπ θαη λνηίσο ηεο εηζφδνπ ηνπ αεξνρεηκάξξνπ επηθξαηνχλ αλνδηθέο θηλήζεηο ιφγν ηεο νξζήο θαη αλάζηξνθεο, αληίζηνηρα, ζεξκηθήο θπθινθνξίαο πνπ επηθξαηνχλ ζηηο ζπγθεθξηκέλεο πεξηνρέο. Ζ αληηθπθισληθή θακππιφηεηα ηνπ PFJ επλνεί πεξηζζφηεξν ηνλ θιάδν ησλ αλσδηθψλ θηλήζεσλ ζηελ είζνδφ ηνπ.

΢ηε θαηαθφξεθε ηνκε, ζην γ.κ. 11⁰ W(ζρήκα 6.2) γίλνληαη εκθαλείο νη δχν άμνλεο ησλ αεξξνρεηκάξσλ απφ ηηο ηζνηαρείο θακπχιεο ζηελ x- ζπλεζηψζα(δχζε-αλαηνιή) ηεο ηαρχηεηαο. Ζ θιεηζηή θακπχιε ησλ 70 m/s πξνδίδεη ηε ζέζε ηεο εμφδνπ ηνπ άμνλα ηνπ STJ, ελψ ε θιεηζηή θακπχιε ησλ 40 m/s(45⁰Ν) ηε ζέζε ηεο εηζφδνπ ηνπ άμνλα ηνπ PFJ. Οη θιάδνη ησλ αλνδηθψλ θηλήζεσλ δηαθξίλνληαη κε ζεξκά ρξψκαηα ζε γ.π. ~40⁰ Ν κε ηαρχηεηεο άλσ ησλ 0.2m/s. Απφ ην ηζνβαξηθφ επίπεδν ησλ 650 hPa θαη κέρξη ηελ επηθάλεηα δελ δηαρσξίδνληαη νη δχν θιάδνη θαη εκθαλίδεηαη έλαο εληαίνο.

Ννηίσο ηνπ STJ θαη βνξείσο ηνπ PFJ νη θαζνδηθέο θηλήζεηο(θίηξηλν/πξάζηλν) απνδηθχνπλ ηελ χπαξμε ησλ θιεηζησλ ζεξκηθψλ θπθινθνξηψλ.

΢ην ζρήκα 6.3 απεηθνλίδεηαη ε θαηαθφξπθε ηνκή ζην γ.κ. 11⁰ W θαη νη ρξσκαηηζκνί θαλεξψλνπλ ηελ ηηκή ηνπ δπλεηηθνχ ζηξνβηιηζκνχ. Με θφθθηλν ρξψκα είλαη νη πεξηνρέο ζηελ αηκφζθαηξα φπνπ ν δπλεηηθφο ζηξνβηιηζκφο είλαη άλσ ησλ 2 PVU θαη ζηε ζηξαηφζθαηξα επηθξαηεί ε ζπγθεθξηκέλε ηηκή. Ζ δηαρσξηζηηθή επηθάλεηα αλάκεζα ζηε ζπγθεθξηκέλε πεξηνρή θαη ζηηο κηθξφηεξεο ηηκέο(ςπρξά ρξψκαηα) είλαη ε δπλακηθή ηξνπφπαπζε. Μία αλψηεξεο ηξνπφζθαηξαο ζεηηθή αλσκαιία PV πνπ κεηαθέξεηαη πξνο ηα θάησ ζηε κέζε ή θαηψηεξε ηξνπφζθαηξα αληηζηνηρεί ζε κηα πεξηνρή πνπ ε επηθάλεηα ησλ 2 (ή

86 1.5 PVU) έρεη κεηαθηλεζεί πξνο ηα θάησ ζηε κέζε ή θαηψηεξε ηξνπφζθαηξα. Απηή ε πεξηνρή ζηελ νπνία ε ηξνπφπαπζε είλαη ζε ρακειά χςε (θαη πνπ ζπλνδεχεηαη απφ έληνλεο θαηαθφξπθεο θηλήζεηο) νλνκάδεηαη «δπλακηθή αλσκαιία ηεο ηξνπφπαπζεο»

(«tropopause dynamic anomaly»). Μία ζεηηθή αλσκαιία PV ζηελ αλψηεξε αηκφζθαηξα (ζεηηθή θακπχισζε ηεο δπλακηθήο ηξνπφπαπζεο) πξνθαιεί θπθισληθή θπθινθνξία πνπ ε έληαζή ηεο κεηψλεηαη πξνο ην έδαθνο. ΢ην ζρήκα βνξεηφηεξα ησλ ππξήλσλ ηνπ STJ θαη ηνπ PFJ εκθαλίδεηαη ζεηηθή αλσκαιία PV θάηη νθείιεηαη ζηηο αζπλέρεηεο ηεο ηξνπφπαπζεο. ΢ηε πεξηνρή φπνπ νη δχν θιάδνη ησλ αλνδηθψλ θηλήζεσλ αιιειεπηδξνχλ εκθαλίδνληαη πςειέο ηηκέο PV, θάηη πνπ θαλεξψλεη ηελ έληνλε θπθισληθή δξαζηεξηφηεηα ζην ζπγθεθξηκέλν γ.π.

(α) (β)

΢ρήκα 6.1 Οξηδφληηα ηαρχηεηα ζηα (α)300 hPa θαη (β)200 hPa θαηά ηε δηάξθεηα κίαο εθξεθηηθήο θπθινγέλεζεο ζηηο 23/12/2009(06:00 UTC)

΢ρήκα 6.2 Καηαθφξπθε ηνκή θαηά κήθνο 11⁰, ζηηο 23/12/2009 ζηηο 06:00 UTC. Ζ u ζπληζηψζα ηεο ηαρχηεηαο ηνπ αλέκνπ απεηθνλίδεηαη κε καχξεο γξακκέο. Οη αλνδηθέο θαη θαζνδηθέο θηλήζεηο είλαη ρξσκαηηζκέλεο κε ζεξκά θαη ςπρξά ρξψκαηα, αληίζηνηρα.

87

΢ρήκα 6.3 Καηαθφξπθε ηνκή θαηά κήθνο 11⁰, ζηηο 23/12/2009 ζηηο 06:00 UTC. Οη ρξσκαηηζκνί θαλεξψλνπλ ηηο ηηκέο ηνπ δπλεηηθνχ ζηξνβηιηζκνχ(PV) ζε κνλάδεο PVU.

88 7^ΟΚΔΦΑΛΑΗΟ

΢ΤΜΠΔΡΑ΢ΜΑΣΑ

΢ηελ παξνχζα δηπισκαηηθή κειεηάηαη ν ξφινο ηνπ PFJ θαη STJ ζηελ εθξεθηηθή θπθινγέλεζε ζηε Μεζφγεην. Ζ απφθιηζε κάδαο ζην χςνο ηνπ αεξνρεηκάξξνπ είλαη ζπλψλπκν ηεο επηηάρπλζεο ηεο ξνήο (ζεηηθή αγεσζηξνθηθή ζπληζηψζα), πηψζε ηεο πίεζεο ζηελ ελ ιφγσ πεξηνρή θαη δεκηνπξγία αλνδηθψλ θηλήζεσλ ψζηε λα επέιζεη ε ηζνξξνπία. Ζ ζπγθεθξηκέλε θαηάζηαζε κπνξεί λα επηθέξεη εκβάζπλζε ελφο επηθαλεηαθνχ ρακεινχ αληιψληαο κάδα απφ ην θέληξν ηνπ, ζπκβάιινληαο κε απηφ ηνλ ηξφπν σο παξάγνληαο ζηελ δεκηνπξγία κίαο κεηεσξνινγηθήο βφκβαο.

Ζ επίδξαζε ζηα επηθαλεηαθά ζπζηήκαηα γίλεηαη εληνλφηεξε κε ηελ ζπκβνιή θαη ησλ δχν αεξνρεηκάξξσλ (jet coupling) ζηελ εμέιημε ηνπ θαηλνκέλνπ. Ζ ζπγθεθξηκέλε δηεξγαζία επηηπγράλεηαη θαζψο ην δεμί κέξνο ηεο εηζφδνπ ηνπ PFJ πιεζηάδεη ην αξηζηεξφ κέξνο ηεο εμφδνπ ηνπ STJ, κε ηνπο αλνδηθνχο θιάδνπο ηεο νξζήο θαη αλάδξνκεο θπθινθνξίαο αληίζηνηρα λα ζπκβάιινπλ ηαπηφρξνλα ζηε εκβάζπλζε ηεο χθεζεο.

Σν πξαθηηθφ θνκκάηη ηεο δηπισκαηηθήο απνηειείηαη απφ ηξία θεθάιαηα, ην 4^ν, 5^ν θαη 6^ν. Σν 4^ν θεθάιαην είλαη ην θνκκάηη πνπ αθνξά ηελ θιηκαηνινγία ησλ αεξνρεηκάξξσλ θαη γίλεηαη πεξηγξαθή ηνπ ελδνεηήζηνπ θχθινπ ησλ δχν αεξνρεηκάξξσλ ζηελ πεξηνρή κειέηεο(50⁰E-50⁰W θαη 10⁰N-90⁰N). Λφγσ ηεο κεηαβνιήο ηεο ειηαθήο αθηηλνβνιίαο απφ επνρή ζε επνρή, ηεο κηθξφηεξεο θιίκαθαο κεηαβνιέο αιιά θαη ιφγσ ησλ θαηαζηάζεσλ πνπ επηθξαηνχλ ζε δηαθνξεηηθά γ.π.

θαη γ.κ. ηνπ πιαλήηε, νη αεξνρείκαξξνη κεηαβάινπλ ηελ ζέζε θαη ηελ έληαζή ηνπο.

Σα θπξηφηεξα ζπκπεξάζκαηα είλαη ηα εμήο ηνπ 4^νπ θεθαιαίνπ:

 ΢ηα δηαγξάκκαηα κε ηελ νξηδφληηα ηαρχηεηα απνδεηθλχεηαη ε επνρηαθή κεηαβνιή ηνπ PFJ θαη STJ ζε ζρέζε κε ην γ.π., κε ηηο ζέζεηο ησλ αεξνρεηκάξξσλ λα κεηαηνπίδεηαη βνξεηφηεξα ην θαινθαίξη θαη λνηηφηεξα ηνλ ρεηκψλα.

 Ο STJ έρεη κηθξφηεξε επνρηαθή δηαθχκαλζε απφ ηνλ PFJ, ιφγσ ηηο κηθξφηεξεο δηαθπκάλζεηο ζηελ κεζεκβξηλή ζεξκνβαζκίδα.

 Απφ ηνλ Ηαλνπάξην έσο θαη ηνλ Απξίιην ιφγσ ηεο εληνλφηεξεο κεηαηψπηζεο ηνπ PFJ θαη ηεο αζζελέζηεξεο ηνπ STJ ζε κηθξφηεξα γ.π., γίλεηαη δχζθνινο ν δηαρσξηζκφο ηνπο.

 Ο STJ θηάλεη ζην κέγηζηφ ηνπ γ.π. ~40⁰Ν ηνλ Ηνχιην πάλσ απφ ηε Μεζφγεην, ελψ θηάλεη αθφκε θαη ηηο ~50⁰Ν δπηηθά ηεο Μαχξεο ζάιαζζαο.

 Ο STJ ηνλ Ηνχιην ζηελ αλαηνιηθή Μεζφγεην έρεη ηε βνξηφηεξή ηνπ ζέζε, ζε ζρέζε κε ηνπο ππφινηπνπο κήλεο ηνπ ρξφλνπ θαη εηδηθά ην ηειεπηαίν δεθαήκεξν. Απηφ είλαη αιιειέλδεην κε ηηο πςειέο ζεξκνθξαζίεο πνπ ζεκεηψλνληαη ζηελ Διιάδα ηε ζπγθεθξηκέλε ρξνληθή πεξίνδν.

 Σν κηθξφηεξν γ.π. πνπ παξαηεξείηαη ν STJ είλαη ηνλ Ηαλνπάξην ζηε θεληξηθή Αθξηθή, φπνπ ζην αλαηνιηθφ θαη δπηηθφ ηεο κέξνο θηάλεη κέρξη θαη ηηο 10⁰Ν ελψ ζην θεληξηθφ θηάλεη κέρξη θαη ηηο 15⁰Ν.

 Ο PFJ θηάλεη ην κέγηζην γ.π., άλσ ησλ 50⁰Ν, ηνλ Ηνχλην κε κεγάιν εχξνο θηάλνληαο αθφκε θαη 80⁰Ν ελψ ηνλ Ηνχιην είλαη ηζρπξφηεξνο θαη ζε κηθξφηεξα γ.π.

 Σνλ Ηνχιην παξαηεξείηαη ελίζρπζε ηνπ PFJ, ε νπνία πξνέξρεηαη απφ ηε κεξηά ηνπ Αηιαληηθνχ.

89

 Σν ειάρηζην γ.π. ηνπ PFJ παξαηεξείηαη ηνλ Φεβξνπάξην, φπνπ δελ δηαρσξίδεηαη απφ ηνλ STJ.

 Οη κέγηζηεο ηαρχηεηεο ηνπ STJ, νη νπνίεο θηάλνπλ ηα 50 m/s, παξαηεξνχληαη ην Φεβξνπάξην πάλσ απφ ηε λνηηναλαηνιηθή Μεζφγεην ζηα παξάιηα ηεο Αηγχπηνπ θαη ηνπ Ηζξαήι.

 Ηζρπξέο ηαρχηεηεο παξαηεξνχληαη επίζεο ην κήλα Απξίιην πάλσ απφ ηε βφξεηα Ληβχε κε ηαρχηεηεο άλσ ησλ 49,4 m/s, ηνλ κήλα Γεθέκβξην θαηαιακβάλνληαο ηηο πεξηνρέο ηεο Αηγχπηνπ θαη ΢ανπδηθήο Αξαβίαο κε ηαρχηεηεο άλσ ησλ 48 m/s θαη ηνλ κήλα Μάξηην θαιχπηνληαο νιφθιεξε ηε Ληβχε κε ηαρχηεηεο επίζεο άλσ ησλ 48 m/s.

 Ο PFJ είλαη πην αδχλακνο ηνλ Ηνχλην, ελψ ηζρπξφηεξνο ηνλ Φεβξνπάξην φπνπ δελ δηαρσξίδεηαη απφ ηνλ STJ.

 Καζψο δηαλχνπκε ηελ ζεξηλή πεξίνδν παξαηεξείηαη ν αλαηνιηθφο αεξνρείκαξξνο. Ο αεξνρείκαξξνο απηφο παξαηεξείηαη ιίγν βνξεηφηεξα ηεο Δλδνηξνπηθήο Εψλεο ΢χγθιηζεο(θάησ αξηζηεξά ζην ζρήκα) θαη είλαη απνηέιεζκα ηεο πξνο βνξξά απφθιηζεο κάδαο, πνπ παξαηεξείηαη ζην ζπγθεθξηκέλν πςφκεηξν, ιφγσ ηεο αλάπηπμεο λεθψλ θαη αλνδηθψλ θηλήζεσλ κέζα ζηελ ελδνηξνπηθή δψλε ζχγθιηζεο. Ο ιφγνο πνπ είλαη εκθαλήο είλαη δηφηη ε δψλε ζχγθιηζεο έρεη κεηαηνπηζηεί βνξεηφηεξα καδί κε ην θχηηαξν Hadley.

 Αλαηνιηθά ηεο πεξηνρήο κειέηεο, αλαηνιηθφηεξα ησλ 25⁰Δ, φπνπ νη κέγηζηεο ηαρχηεηεο νθείινληαη ζηελ αληηθπθισληθή θακππιφηεηα ηνπ STJ. Ζ ζπγθεθξηκέλε κεηαηφπηζε ηνπ STJ νθείιεηαη ζηελ εκθάληζε ηνπ πςεινχ ηνπ Μνπζζψλα ζηε λνηηναλαηνιηθή Αζία, κε απνηέιεζκα λα έρεη επίδξαζε ζηελ αλαηνιηθή Μεζφγεην.

΢ην 5^ν θεθάιαην ππνινγίζηεθαλ νη αλσκαιίεο ηνπ πεδίνπ ησλ νξηδνληίσλ ηαρπηήησλ θαηά ηε δηάξθεηα επεηζνδίσλ εθξεθηηθψλ θπθινγελέζεσλ ζε ζρέζε κε ηελ κέζε θαηάζηαζε ηνπ πεδίνπ ηε δηάξθεηα ηεο ρεηκεξηλήο πεξηφδνπ. Ζ Μεζφγεηνο ρσξηζηηθέ ζε ηξεηο πεξηνρέο, δπηηθή, θεληξηθή θαη αλαηνιηθή ιφγσ ησλ δηαθνξεηηθψλ αηηηψλ γέλεζεο ησλ κεηεσξνινγηθψλ βνκβψλ (J. Kouroutzoglou etal, 2014). Σα θπξηφηεξα ζπκπεξάζκαηα ηνπ 5^νπ θεθαιαίνπ είλαη ηα εμήο:

 Ζ εθξεθηηθή θπθινγέλεζε ζηε δπηηθή θαη θεληξηθή Μεζφγεην νθείιεηαη ζηε δηείζδπζε ςπρξψλ αεξίσλ καδψλ απφ ηνλ Αηιαληηθφ θαη ΒΓ Δπξψπε.

 ΢ηελ αλαηνιηθή Μεζφγεην ε εθξεθηηθή θπθινγέλεζε νθείιεηαη ζηε δηείζδπζε ςπρξψλ αεξίσλ καδψλ απφ ηε βνξεηναλαηνιηθή Δπξψπε.

 Πάλσ απφ θάζε πεξηνρή ε αλσκαιία ζηα 300 hPa εκθαλίδεηαη κε θπθισληθή κνξθή ζηηο ελ ιφγσ πεξηνρέο, πξνδίδνληαο ηελ εηζβνιή ησλ ςπρξψλ αεξίσλ καδψλ.

 Ηζρπξφηεξεο αλσκαιίεο εκθαλίδνληαη ζηελ επηθάλεηα ησλ 300 hPa ε νπνία ππνδειψλεη ηνλ ξφιν ηνπ PFJ ζηελ θπθινγέλεζε.

 Ηζρπξέο αλσκαιίεο θαη ζηα δχν ηζνβαξηθά επίπεδα ππνδειψλνληαο

 ΢ηε δπηηθή Μεζφγεην έληνλε αλσκαιία ζηα 300 hPa εκθαλίδεηαη ζηα λφηηα παξάιηα ηεο Ηβεξηθήο ρεξζνλήζνπ κε ηνλ θιάδν ησλ αλνδηθψλ θηλήζεσλ(Ηβεξηθή ζάιαζζα) λα αληιεί κάδα απφ ηα επηθαλεηαθά ρακειά εληίλνληαο ηελ εκβάζπλζή ηνπο. Δπίζεο νη αλσκαιίεο θαη ζηα δχν ηζνβαξηθά επίπεδα ζηα αλαηνιηθά ηεο ζπγθεθξηκέλεο πεξηνρήο ππνδειψλνπλ ηελ αιιειεπίδξαζε ησλ δχν αεξνρεηκάξξσλ.

90

 ΢ην ράξηε ηεο θεληξηθήο Μεζνγείνπ ζηα 300 hPa εκθαλίδεηαη έληνλε αλσκαιία ζηνλ Αηιαληηθφ, αληηθπθισληθήο θακππιφηεηαο, θάηη πνπ θαλεξψλεη ηελ έληνλε κεζεκβξηλή δηαηαξαρή ηνπ PFJ ζηνλ Αηιαληηθφ αιιά θαη αλαηνιηθφηεξα ζηελ Δπξψπε(ζεηηθφο δεηθηεο ΝΑΟ). Απηή ε κνξθή δεκηνπξγεί δηείζδπζε ςπρξψλ αεξίσλ καδψλ ζηελ θεληξηθή Δπξψπε.

 Δληνλφηεξε αλσκαιία ζηελ πεξηνρή ηεο θεληξηθήο Μεζνγείνπ εληνπίδεηαη ζηε βφξεηα Αιγεξία, αιιά γεληθφηεξα δελ ππάξρνπλ ηζρπξέο αλσκαιίεο ζηελ πεξηνρή.

 ΢ηελ αλαηνιηθή Μεζφγεην εκθαλίδνληαη έληνλεο αλσκαιίεο θαη ζηα δχν ηζνβαξηθά επίπεδα δπηηθά θαη αλαηνιηθά ζηελ πεξηνρή αλάκεζα ζηελ βφξεηα Ηηαιία κέρξη ηελ λφηηα Ληβχε θαη πάλσ απφ ηελ Κχπξν θαη θεληξηθή Σνπξθία, ζρεκαηίδνληαο κία θπθισληθή ξνή ε νπνία θαιχπηεη ηελ αλαηνιηθή πεξηνρή κειέηεο,θάηη πνπ ππνδειψλεη ηελ αιιειεπίδξαζε ησλ δχν αεξνρεηκάξξσλ ζηηο ζπγθεθξηκέλεο πεξηνρέο.

 ΢ηελ αλαηνιηθή πεξηνρή κειέηεο ε αλσκαιία ζηα 200 hPa ππφ ηε κνξθή ζηελήο ξνήο ζηε ΒΓ Αθξηθή ζρεηίδεηαη κε ηνλ ζρεκαηηζκφ ζαραξηαλψλ πθέζεσλ νη νπνίεο εηζβάινπλ ζηελ αλαηνιηθή Μεζφγεην κέζσ ησλ δχν αεξνρεηκάξξσλ νη νπνίνη αιιειεπηδξνχλ θαη θαηεπζχλνπλ ηελ χθεζε πξνο ηε ζπγθεθξηκέλε πεξηνρή.

΢ην 6^ν θεθάιαην πεξηγξάθεηαη κία πεξίπησζε εθξεθηηθήο θπθινγέλεζεο ζηε δπηηθή Μεζφγεην, φπνπ ε αιιειεπίδξαζε ησλ δχν αεξνρεηκάξξσλ ζπκβάιεη ζηελ εμέιημε ηνπ θαηλνκέλνπ.

 Βνξείσο ηεο πεξηνρήο ηνπ ζπκβάληνο βξίζθεηαη ε είζνδνο ελφο θπθισληθά θακππισκέλνπ άμνλα κεγίζησλ ηαρπηήησλ ηνπ PFJ.

 Πάλσ απφ ηελ πεξηνρή ηεο γέλεζεο ηεο βφκβαο βξίζθεηαη ην βφξεην ηκήκα ηεο εμφδνπ, ελφο δσληθνχ άμνλα κεγίζησλ ηαρπηήησλ ηνπ STJ.

 Βνξείσο ηεο εμφδνπ θαη λνηίσο ηεο εηζφδνπ ηνπ STJ θαη PFJ επηθξαηνχλ αλνδηθέο θηλήζεηο ιφγν ηεο νξζήο θαη αλάζηξνθεο αληίζηνηρα ζεξκηθήο θπθινθνξίαο πνπ επηθξαηνχλ ζηηο ζπγθεθξηκέλεο πεξηνρέο. Απηφ γίλεηαη εκθαλέο ζην ζρήκα ηεο θαηαθφξπθεο ηνκήο.

 Οη χπαξμε ησλ δχν αεξνρεηκάξξσλ ζηηο ζπγθεθξηκέλεο ζέζεηο νλνκάδεηαη θιείδσκα ησλ αεξνρεηκάξξσλ θαη είλαη θαηάιιειε γηα ηελ πεξεηαίξσ ελίζρπζε ησλ αλνδηθψλ θηλήζεσλ.

 ΢ηε πεξηνρή φπνπ νη δχν θιάδνη ησλ αλνδηθψλ θηλήζεσλ αιιειεπηδξνχλ εκθαλίδνληαη πςειέο ηηκέο PV, θάηη πνπ θαλεξψλεη ηελ έληνλε θπθισληθή δξαζηεξηφηεηα ζην ζπγθεθξηκέλν γ.π.

91 ΒΗΒΛΗΟΓΡΑΦΗΑ

1. Almazroui, M.; Adel, M. Awad,Synoptic regimes associated with the eastern Mediterranean wet season cyclone tracks2016, 180, 92-118.

2. Blackburn M. Interpretation of Ageostrophic Winds and Implications for Jet Stream Maintenance 1985,42,2604-2620.

3. Campins J; Genoves A.; Picornell MA.; Jansa A. Climatology of Mediterranean cyclones using the ERA-40 dataset. Int J Climatol2011, 31,1596–1614

4. Cherchi, A.; Annamalai, H.; Masina, S.; Navarra, A. South Asian Summer Monsoon and the Eastern Mediterranean Climate: The Monsoon–Desert Mechanism in CMIP5 Simulations 2014, 27, 6877-6903.

5. Christopher H. O’Reilly; Shoshiro Minobe; Akira Kuwano-Yoshida

;TimWoollings The Gulf Stream influence on wintertime North Atlantic jet variability 2017,143,173–183.

6. D‟Aleo J. Increasing Winter Cold in Recent Years and the Arctic2012 https://wattsupwiththat.com/2012/03/02/increasing-winter-cold-in-recent-

years-and-the-arctic/

7. Endlich R.M.; McLean G.S. The Structure of the Jet Stream Core 1957, 14, 543-552.

8. Fink AH.; Pohle S.; Pinto JG.; Knippertz P. Diagnosing the influence of diabatic processes on the explosive deepening of extratropical cyclones.

Geophys Res Lett2012, 39 L07803. doi: 10.1029/2012GL051025

9. Flocas HA; Simmonds I.;Kouroutzoglou J.; Kevin K.;Hatzaki M.;Bricolas V.;Asimakopoulos D. On cyclonic tracks over the eastern Mediterranean. J Clim,2010, 23, 5243–5257. doi:10.1175/2010Jcli3426.1

10. Gaetani, M.; Baldi, M.; Dalu, G. A.; Maracchi, G. Jet stream and rainfall distribution in the Mediterranean region2010, 11,2469-2481.

11. Holton JR An introduction to dynamic meteorology.Fourth Edition, 2004, New York London: Academic Press, 535pp

12. Homar V.; Ramis C.; Romero R.; Alonso1 S.; Garcia-Moya J. A. ; Alarcon M.

A Case of Convection Development over the Western Mediterranean Sea: A Study through Numerical Simulations 1999, 71, 169-188.

13. Horvath K.; Ivancˇan-Picek B. A numerical analysis of a deep Mediterranean lee cyclone:sensitivity to mesoscale potential vorticity anomalies 2009, 103, 161–171.

14. Hoskins B.J. The Mathematical Theory of Frontogenesis 1982,14,131-151.

15. Kouroutzoglou J. ; Flocas H.A.; Keay K.; Simmonds I. ;Hatzaki M. On the vertical structure of Mediterranean explosive cyclones 2012,110, 155–176.

16. Kouroutzoglou J.; Flocas H.A.; Hatzaki M.; Keay K;. Simmonds I.; Mavroudis A. On the dynamics of a case study of explosive cyclogenesis in the Mediterranean 2015,127,49–73.

17. Kouroutzoglou J.; Flocas HA.; Hatzaki M.; Keay K.; Simmonds I.; Mavroudis A. On the dynamics of a case study of explosive cyclogenesis in the Mediterranean. MeteorolAtmosPhys2015, 127,49–73.

18. Kouroutzoglou J.; Flocas HA.; Keay K.; Simmonds I.; Hatzaki M (2013) A high resolution climatological study on the comparison between surface explosive and ordinary cyclones in the Mediterranean. Reg Environ Chang2013,14, 1833–1846. doi:10.1007/s10113-013-0461-3

92 19. Lionello P.; Bhend J.; Buzzi A.; Della-Marta PM.; Krichak SO.; Ja´nsa´ A.;,

Maheras P.; Sanna A.; Trigo IF.; Trigo R Cyclones in the Mediterranean region: climatology and effects on the environment. Dev Earth Environ Sci2006,4, 325–372

20. Manson Rough Guide to the Jet Stream 2013 https://skepticalscience.com/jetstream-guide.html

21. Namias J. The Index Cycle and Its Role in the General Circulation 1950, 7,130-139.

22. Namias J.; Clapp P.F. Confluence Theory of the High Tropospheric Jet Stream 1949, 6, 330-336.

23. Pichler H.; Steinacker R.; Lanzinger A. Cyclogenesis Induced by the Alps 1989, 43, 21-29.

24. Pithan, F.; Shepherd, T.G.; Zappa, G.; Sandu, I. Climate model biases in jet streams, blocking and storm tracks resulting from missing orographic drag 2016, 43, 7231-7240.

25. Prezerakos, N. G.; Flocas, H. A.; Brikas,D. The role of the interaction between polar and subtropical jet in a case of depression rejuvenation over the Eastern Mediterranean MeteorolAtmosPhys2004, 92,139-151, DOI 10,1007/s00703- 005-0142-y

26. Rafferty J.P. North Atlantic Oscillation(NAO) Encyclopedia Britannica https://www.britannica.com/science/North-Atlantic-Oscillation

27. RaffetyJ.P.NorthAtlanticOscillatio(NAO)(https://www.britannica.com/science/N orth-Atlantic-Oscillation)(2012)

28. Riehl H. A Futher Study on the Relation between the Jet Stream and Cyclone Formation 1952.

29. Rohman J..FAIRCO ARTIC OSCILATION 2014.

30. Sanders F.; Gyakum JR. Synoptic-dynamic climatology of the “Bomb”. Mon Wea Rev1980, 108, 1589–1606, DOI: 10.1175/1520-0493..

31. Shapiro M.A.; Frontogenesis and Geostrophically Forced Secondary Circulations in the Vicinity of Jet Stream-Frontal Zone Systems 1981, 38, 954- 973.

32. Shapiro M.A.; Keyser M.A. Fronts, Jet Streams and the Tropopause, 1990,167-189.

33. Simmonds I.; Murray RJ. 1999. Southern extratropical cyclone behavior in ECMWF analyses during the FROST special observing periods.Weather and Forecasting1999,14, 878–891, DOI: 10.1175/1520-0434.

34. Thorncroft C. D.; Flocas H. A. Case Study of Saharan CyclogenesisMon Wea Rev1997,125,1147-1165 doi:10.1175/1520-493

35. TrigoI.F.; Bigg, G.R.; Davies T. Climatology of Cyclogenesis Mechanisms in the Mediterranean2001,130,549-569.

36. Ulbrich U.; LeckebuschGC.; Pinto JG. 2009. Extra-tropical cyclones in the present and future climate: a review. Theor. and Appl. Climatol.2009, 96, 117–131, DOI: 10.1007/s00704-008-0083-8.

37. Εηαθφπνπινο Γ.; Φξαγθνχιε Π.Γ. ΣΟ ΔΓΥΔΗΡΗΓΗΟ ΣΟΤ ΜΔΣΔΩΡΟΛΟΓΟΤ- ΠΡΟΓΝΩ΢ΣΖ 2011.

38. Κνπξνπηδφγινπ Η.Α. ΢ΤΜΒΟΛΖ ΢ΣΖ ΜΔΛΔΣΖ ΔΚΡΖΚΣΗΚΖ΢

ΚΤΚΛΟΓΔΝΔ΢Ζ΢ ΢ΣΖ ΜΔ΢ΟΓΔΗΟ PhD thesis, Δζληθφ θαη Καπνδηζηξηαθφ Παλεπηζηήκην Αζελψλ ΢ρνιή Θεηηθψλ Δπηζηεκψλ-Σκήκα Φπζηθήο, 2014.

39. Μπξίθαο, Γ.Π.,O ππνηξνπηθφο αεξνρείκαξξνο θαη ε ζπκβνιή ηνπ ζηε δεκηνπξγία θαη έληαζε εμαηξεηηθψλ θαηξηθψλ θαηλνκέλσλ ζηνλ επξήηεξν

No documento Οη δχν αεξνρείκαξξνη δηεξεπλψληαη ζηα 300 θαη 200 hPa κε ηε βνήζεηα δεδνκέλσλ αλέκνπ θάζε έμη ψξεο απφ ηα αξρεία ηνπ ERA-Interim γηα ηελ πεξίνδν 1979-2016 ζε γεσγξαθηθφ πιάηνο θαη κήθνο 1°x1° (páginas 54-59)