Speculum Speculum A Journal of Medieval Studies, (Cambridge University Press on behalf of the Medieval Academy of America) 1926 κ.ε.
TM Travaux et mémories, v. 13, Paris 1965- 2000.
Tusculum Τusculum- Λεξικόν Ελλήνων και Λατίνων συγγραφέων της Αρχαιότητας και του Μεσαίωνα.. Μετάφραση Αθανάσιος Αλεξ. Φούρλας, επιμέλεια Αναστάσιος Χρ. Λώλος, τ. 1, Αθήνα 1993.
ZRVΙ Zbornik radova Byzantološkog Instituta, Belgrad, 1948 κ.ε.
159 ΣΥΝΤΟΜΟΓΡΑΦΙΕΣ ΕΛΛΗΝΟΓΛΩΣΣΕΣ
Βυζαντιακά Βυζαντιακά, (Ελληνική Ιστορική Εταιρεία), Θεσσαλονίκη 1981 κ.ε.
Βυζαντινά Βυζαντινά, (Ἐπιστημονικόν Ὄργανον Κέντρου Βυζαντινῶν Ἐρευνῶν, Ἀριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης), Θεσσαλονίκη 1969 κ.ε.
Βυζαντινά Βυζαντινά Σύμμεικτα,( Ἰνστιτοῦτο Ἱστορικών Ἐρευνῶν, Τομέας Σύμμεικτα Βυζαντινῶν Ερευνῶν, Ἐθνικό Ἵδρυμα Ἐρευνῶν), Ἀθῆναι 1966 κ.ε.
Β Μ Βυζαντιναί Μελέται, (Διεθνής ἐπιστημονική ἐπετηρίς Βυζαντινῆς καί Μεταβυζαντινῆς ἐρεύνης), Ἀθῆναι 1988 κ.ε.
ΔXAE Δελτίον τῆς Χριστιανικῆς Ἀρχαιολογικῆς Ἑταιρείας, Ἀθῆναι 1892 κ.ε.
Ε.Ε.Β.Σ Ἐπετηρίς Ἑταιρείας Βυζαντινῶν Σπουδῶν, Ἀθῆναι 1924 κ.ε.
ΕΕΕ Εκπαιδευτική Ελληνική Εγκυκλοπαίδεια, τ. 1- 31, Αθήνα 1999.
ΕΕΘΣΠΑ Ἐπιστημονική Ἐπετηρίς Θεολογικῆς Σχολῆς τοῦ Πανεπιστημίου Ἀθηνῶν, Ἀθῆναι 1924 κ.ε.
ΕΚΕΕΚ Ἐπετηρίς Κέντρου Ἐπιστημονικών Ἐρευνών Κύπρου, Λευκωσία 1971 κ.ε.
ΕΚΕΙΕΔ Ἐπετηρίς Κέντρου Ἐρεύνης Ιστορίας Ἑλληνικού Δικαίου, Ἀθῆναι 1924 κ.ε.
Ελληνικά Ἑλληνικά, (Ἑταιρεία Μακεδονικῶν Σπουδῶν), Θεσσαλονίκη 1941 κ.ε.
ΕΠΛΒΙΠ Εγκυκλοπαιδικό Προσωπογραφικό Λεξικό Βυζαντινής Ιστορίας και Πολιτισμού, Αθήνα 1996 κ.ε.
160 ΘΗΕ Θρησκευτική και Ήθική Ἐγκυκλοπαίδεια, τ 12., Ἀθῆναι 1962-1968.
ΙΕΕ Ἱστορία Ἑλληνικού Ἔθνους (Ἐκδοτικής Ἀθηνῶν), Ἀθῆναι 1974 κ.ε.
ΛΒΠ2 Λεξικό της Βυζαντινής Πελοποννήσου, Αθήνα, 20102.
Μακεδονικά Μακεδονικά, (Ἑταιρεία Μακεδονικῶν Σπουδῶν), Θεσσαλονίκη 1940 κ.ε.
ΜΓΕΥ Μεγάλη Γενική Ἐγκυκλοπαίδεια «Ὑδρία», Αθήνα 1978 κ.ε.
161 ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
(Σημ.: συμπεριλαμβάνονται οι πρωτότυπες πηγές [συγγραφείς- συλλογές] και τα βοηθήματα)
Πηγές- Ελληνόγλωσσες Ελληνικές Εκδόσεις
Ἀκίνδυνος Ἀκίνδυνος Γρ., «Λόγος πρὸς Ἱερόθεον μοναχόν, «Λόγος πρὸς Ἱερόθεον» Γρηγορίου Ἀκινδύνου ἀνέκδοτη πραγματεία περὶ (Κωνσταντίνου;) Ἀρμενόπουλου», εκδ.
Κ. Πιτσάκης, ΕΚΕΙΕΔ 19 (1972), σ. 111-216.
Αλιβιζάτος Αλιβιζάτος Α.Σ., Οἱ ἱεροί κανόνες καὶ οί ἑκκλη- Οἱ ἱεροί κανόνες σιαστικοί νόμοι, ἐν Ἁθήναις 19492.
Ἁρμενόπουλος Ἁρμενόπουλος Κ., Πρόχειρον Νόμων ἤ Ἑξάβι- Πρόχειρον Νόμων βλος, ἐπιμ. Κ. Πιτσάκης, [Βυζαντινά καί Νέο- ελληνικά Κείμενα 1], Ἀθήνα 1971.
Δισύπατος, Δαβίδ Δισύπατος, Λόγος κατά Βαρλαάμ καί Λόγος κατά Βαρλαάμ Ἀκινδύνου πρός Νικόλαον Καβάσιλαν, εκδ.
Δ. Τσάμης, [Βυζαντινά κείμενα και μελέται 10], Θεσσαλονίκη 19762.
Θουκυδίδη Θουκυδίδη Ιστορία, έκδ.- σχόλια Α. Γεωργο- Ιστορία παπαδάκος, Θεσσαλονίκη 1985.
Καλλίστου Α΄ Οι κατά Γρηγορά ομιλίες του πατριάρχη Οι κατά Γρηγορά Κωνσταντινουπόλεως Καλλίστου Α΄,
(Εισαγωγή, κριτική έκδοση Κ. Παΐδας), [Βυζαντινή Φιλοσοφία και Θεολογία 1],
Αθήνα 2013.
162 Καλόθετος Ἰωσήφ Καλόθετου Συγγράμματα, εκδ. Δ.
Συγγράμματα, Τσάμης, [Σειρά Θεσσαλονικείς Βυζαντινοί Συγγραφείς 1], Κέντρο Βυζαντινών Ερευνών, Θεσσαλονίκη1980.
Καρμίρης Καρμίρης Ἰ., Τὰ Δογματικά καὶ Συμβολικὰ Τὰ Δογματικά καὶ Συμβολικά Μνημεῖα τῆς Ὀρθοδόξου Καθολικῆς Ἐκκλη- σίας, τ. Ι, Ἀθῆναι 19602.
Κοτζάμπαση Κοτζάμπαση Σ., «Τρεις ανώνυμες επιστολές Τρεις ανώνυμες επιστολές του Πατμιακού κώδικα 377», Ελληνικά 40 (1989), σ. 103- 112.
Λαμπάκης Λαμπάκης Σ. Κ., «Ἐπιστολὴ τοῦ ἐπὶ τῶν «Ἐπιστολὴ» ἀναμνήσεων Λογαρᾶ πρὸς τὸν Ἀνδρόνικον Γ’ ἀφορῶσα εἰς τὴν καταδίκην τῶν καθο- λικῶν κριτῶν», ΕΕΒΣ 42 (1976), σ. 397- 407.
Ὁμήρου
Ἰλιάδα Ὁμήρου Ἰλιάδα, μετ. Ν. Καζαντζάκης, Ι. Θ.
Κακριδής, Αθήνα 1955.
Παΐδας Παΐδας Κ. (εισαγωγή, editio princeps, Επτά ανέκδοτες μετάφραση, ομιλίες σχόλια), Ψευδο- προφήτες, μάγοι και αιρετικοί στοΒυζά- ντιο κατά τον 14ο αιώνα. Επτά ανέκδοτες ομιλίες του πατριάρχου Κωνσταντινουπό- λεως Καλλίστου Α΄, Αθήνα 2011.
Παλαμάς Παλαμάς Γρ., Συγγράμματα, τ. Γ΄, Ἀντιρρητικοὶ
163 Συγγράμματα, τ. Γ΄ πρὸς Ἀκίνδυνον, (πρόλ. Π. Χρήστου), εκδ. Λ.
Κοντογιάννης, Β. Φανουργάκης, Θεσσαλονίκη 1970.
Παλαμάς Παλαμάς Γρ., Συγγράμματα, τ. Β΄, Διάλεξις ὀρθο- Συγγράμματα, τ. Β΄ δόξου μετὰ Βαρλααμίτου, Πραγματείαι καί ἐπιστο- λαί γραφείσαι κατά τά ἔτη 1340- 1346, (πρόλ.
Π. Χρήστου), εκδ. Γ. Μαντζαρίδης, Θεσσαλονίκη 1966.
Παλαμάς Παλαμάς Γρ., Συγγράμματα, τ. Α΄, Λόγοι Ἁποδει- Συγγράμματα, τ. Α΄ κτικοί, Ἀντεπιγραφαί, Ἐπιστολαὶ πρὸς Βαρλαὰμ καὶ Ἀκίνδυνον, Ὑπὲρ Ἡσυχαζόντων, εκδ. B.
Bobrinsky, Π. Παπαευαγγέλου, J. Meyendorff, Π. Χρήστου, Θεσσαλονίκη 1962.
Παναγιώτου Παναγιώτου Α. (εκδ.), Ἡσυχαστικά Α΄, [Βυζαντινή Ἡσυχαστικά Α΄ Γραμματεία 6], Αθήνα 2006.
Ράλλης, Ποτλῆς Ράλλης Γ. Α., Ποτλῆς Μ., Σύνταγμα τῶν θείων Σύνταγμα τῶν θείων καί ἱερῶν Οἰκουμενικῶν καί τοπικῶν συνόδων και τῶν κατά μέρος ἁγίων πατέρων κανόνων, τ. 1- 6, Ἀθήνησιν 1852- 1859.
Σαββάτος Σαββάτος Χρυσόστομος Μητροπολίτης, «Ἀρσε- «Αρσενίου» νίου τοῦ Στουδίτου ἐπιστολή προς τόν Γρηγόριο Παλαμά», Ελληνικά 52 τευχ. 10 (2002), σ. 69- 77.
Τρωϊάνου Τρωϊάνου Σπ., Οι Πηγές του Βυζαντινού Δικαίου, Οι Πηγές Αθήνα‐Κομοτηνή 19992.
Τσολάκης Τσολάκης Ε. Θ., «Ανώνυμος λόγος για τον
«Ανώνυμος λόγος» Γρηγόριο Παλαμά (;), Μνήμη Λίνου Πολίτη,
164 Φιλολογικό μνημόσυνο και επιστημονική συνά-
ντηση», Επιστημονική Συνάντηση Τομέα Μεσαιωνικών και Νέων Ελληνικών Σπουδών, Τμήματος Φιλολογίας ΑΠΘ, Θεσσαλονίκη 1988, σ. 109-115.
165 Πηγές- Ελληνόγλωσσες Ξένες Εκδόσεις
Ἀκινδυνος Ἀκινδυνος Γρηγόριος, «Κατά τῶν αἰρέσεων τοῦ
«Ἴαμβοι» Παλαμᾶ Ἴαμβοι», PG 150, στ. 814- 860.
Ἀκίνδυνος Ἀκίνδυνος Γρηγόριος, «Λόγος πρὸς τὸν μακα- «Λόγος» ριώτατον πατριάρχην κῦρ Ἰωάννην καὶ τὴν περὶ αὐτὸν σύνοδον διεξιὼν ὅπως ἡ τοῦ Παλαμᾶ καὶ Βαρλαὰμ φιλονεικία τὴν ἀρχὴν συνέστη», εκδ. Th.
Uspenskij, Sinodik v nedelju Pravoslavija, Odessa 1893.
Ἀκινδυνος Ἀκινδυνος Γρηγόριος, «Περί οὐσίας καί ἐνεργείας»,
«Περί οὐσίας» PG 151, στ. 1189- 1242.
Acta et Diplomata Acta et Diplomata graeca medii aevi sacra et profana, τ. 1- 2, Διαθήκη τοῦ αὐτοῦ ἁγιωτάτου πατριάρχου Κωνσταντινουπόλεως κύρ Ἰσιδώρου, εκδ. Μiklosich F.– Müller I., Vindobonae 1862.
Actes de Lavra, τ. III Actes de Lavra, τ. III, εκδ. A. Guillou, P. Lemerle, D.
Papachryssanthou, N. Svoronos, [Archives de l'Athos 10], Paris 1978.
Actes de Lavra, τ. IV Actes de Lavra, IV, εκδ. A. Guillou, P. Lemerle, D.
Papachryssanthou, N. Svoronos, [Archives de l' Athos 13], Paris 1982.
Actes d’ Iviron, τ. IV. Actes d’ Iviron τ. IV. De 1328 au début du XVIe siècle.
εκδ. dipl. par I. Lefort, N. Oikonomidès, D.Papachryssa- nthou V. Kravari, avec la collaboration d’ H. Métrévéli [Archives de l΄Athos 19], Paris 1995.
166 Actes du Protaton Actes du Protaton, εκδ. D. Papachrysanthou, [Archive de l’ Athos 7), Paris 1975.
Acindyni Gregorii Acindyni refutations duae operis Gregorii Dialogus inter Palamae cui titus Dialogus inter Orthodoxum et Barlaamitam, ed. J. Nadal- Cañellas, (Corpus Christianorum. Series Graeca 31), Louvain, 1995.
Akindynos La resistance d’Akindynos à Grégoire Palamas Enquȇte La resistance historique, avec traduction et commentaire de quatre traités édités récemment. I-II, εκδ. J. Nadal- Cañellas, (Spicilegium Sacrum Lovaniense. Études et documents 50-51), Louvain 2003.
Akindynos Letters of Gregory Akindynos, εκδ. A. Constantinides- Letters Hero, (Corpus Fontium Historiae Byzantinae 21), Washington 1983.
Allatius Allatius L., De Ecclesiae occidentalis atque orientalis De Ecclesiae perpetua consensione libri tres, Coloniae Agrippinae, 1648.
Athanasius I Patriarch The Correspondence of Athanasius I Patriarch of The Correspondence Constantinople, εκδ. A. M. Talbot, Washington 1975.
Barlaam Barlaam Calabro Epistole Greche: primordi episodici Epistole Greche e dottrinari delle lotte esicaste, εκδ. G. Schirò, (Istituto Siciliano di Studi Bizantini e Neogreci. Testi I), Palermo 1954.
Barlaam Barlaam Calabro, Epistole a Palamas, εκδ. A. Fyrigos, Epistole Roma 1975.
167 Βyzantinischen Kleinchroniken Die byzantinischen Kleinchroniken, τ. 1- 3, [Corpus Fontium Historiae Byzantinae, Series Vindobonensis, τ. 12, 1- 3], εκδ. Schreiner P., Wien 1975, 1977, 1979.
Γρηγοράς Gregoras Nicephoros, Byzantina Historia Graece Ἱστορία et Latine, ed. L. Schopen, II, Bonn, 1829-1855.
Γρηγοράς Γρηγοράς Νικηφ., «Φλωρέντιος ή περί σοφίας»,
«Φλωρέντιος» εκδ. Α. Jahn, Archiv für Filologie u. Pädagogik, Supplementband =Neue Jahrbücher für Philogie u. Pädagogik, Leipzig1844.
Choumnaina Irene- Eulogia Choumnaina Irene- Eulogia, Letters, A Woman Letters Quest for Spiritual Guidance. The Correspondance of Princess Irene Eulogia Choumnaina
Palaiologina, A. Constanntinides- Hero, Brookline, Massachusetts 1986.
Darrouzès Darrouzès J., Le register synodal du Patriarcat Le register synodal byzantin au XIVe siècle. Étude paléographique et diplomathique, [Archives de l’ Orient chrétien 12], Paris 1970.
Darrouzès Darrouzès J., Le regestes des Actes Patriarcat de Regestes Constantinople, τ. I: Les Actes des Patriaches, fasc. V:
Les Regestes de 1310 à 1376, Paris 1977.
Gregoras Gregoras Nikephoros, Antirrhetika I.( Einleitung, Antirrhetika Textausgabe, Übersetzung und Anmerkungen), εκδ. H.-V. Beyer, (Wiener Byzantinistische Studien 12), Wien 1976
168 Gregorae Nicephori Gregorae Epistulae, εκδ. P. L. Leone,
Epistulae Matino 1982-1983.
Grégoras Grégoras Nicéphore, Essai sur Nicéphore Grégoras Essai εκδ. R. Guilland, Paris 1926.
Gregoras Nikephοros Gregoras, Rhomäischte Geschicte, Rhomäischte εκδ. J. L. van Dieten, Stuttgart 1973- 1988.
Hunger Hunger H., «Urkuden und Memoiren text: Der
«Urkuden und Memoiren» Crysoboullos, Logos der Johannes Kantakuzenos für Johannes Angelos», JÖB 27 (1978), σ. 107- 125.
Μάγιστρος Θωμάς Μάγιστρος, «Ἐπιστολές», PG 145, σ. 404-
«Ἐπιστολές» 445.
Μάγιστρος Θωμᾶ τοῦ Μάγιστρου κατ’ ἀλφάβητον ὀνομάτων Ἀττικῶν ἐκλογαῖ, ἀττικῶν ἐκλογαῖ, εκδ. L. Jacobitz, Leipzing 1833.
Καλέκας Καλέκας Ἰωάννης, «Ἑξήγησις του Τόμου», PG 150,
«Ἑξήγησις» στήλ. 249- 255.
Καντακουζηνός Cantacuzeni Ιoannis Ex imperatoris Historiarum Libri Ἱστορία IV, I-III, ed. L. Schopen, Bonnae 1828- 1832.
Κarpozilos Κarpozilos Α., «Seventeen Letters of Gregorios Akindy-
«Seventeen Letters» nos (Cod. Mon. gr. 223)», OCA204 (1977), σ. 65-117.
Κόκκινος Κόκκινος Φιλόθεος, «Λόγος ἐγκωμιαστικός εἰς τόν ἐν
«Λόγος ἐγκωμιαστικός» Ἁγίοις Πατέρα ἡμῶν Γρηγόριον ἀρχιεπίσκοπον Θεσσα- λονίκης τόν Παλαμᾶν, ἐν ᾧ καί τινων ἀπό μέρους ἱστορία θαυμάτων αὐτοῦ», PG 151, στ. 551- 653.
169
Loenertz Loenertz R. J., «Dix-huit lettres de Grégoire Acindyne
«Dix-huit lettres» analysées et datées, OCP 23 (1957), σ. 114- 44.
Loenertz Loenertz R. J., «Gregorii Acindyni epistulae selectae
«Gregorii Acindyni» IX», EEBΣ 27 (1957), σ. 89-109.
Meyendorff Meyendorff J., «Le tome synodal de 1347»,
«Le tome synodal» Recueil des Travaux de l’ Institut d’ Etudes Byzantines, Mélanges G., Ostrogorsky, 8, Belgrade 1963, σ. 209-27.
Παχυμέρης Παχυμέρης Γεώργιος, Χρονικόν τοῦ πρωτεκδίκου Χρονικόν τοῦ πρωτεκδίκου και δικαιοφύλακος (Georges Pachymérès, Relations historiques I-IV), εκδ. A. Failer- V. Laurent (CFHB XXIV/1-2) Paris 1984.
Palamas The concept of theosis in Saint Gregory Palamas;
Τheosis with critical text of the Contra Akindynum, I- II, εκδ.
L.Contos, Los Angeles 1963.
Ps.- Kodinos Ps.- Kodinos, Traité des Offices, ed.
Traité J. Verpeaux, Paris, 1966.
Zygabenus Zygabenus Euthymius, Narratio de Bogomilis, Bogomilis εκδ. Gieseler, Göttingen 1842.
170 Πηγές- Ξενόγλωσσες
Acta Urbani Acta Urbani IV, Clementis IV, Gregorii X (1261- 1276), εκδ. L.Täutu, Fontes (Catholic Church.
Pontificia Commissio ad Redigendum Codicem Iuris Canonici Orientalis 3), v. 5, t. 1, Vatican 1953.
Muntaner Muntaner R., Cronicle, eng. transl. L. Goodenough, Cronicle [Catalan Series 1], Cambrigde- Ontario 2000.
Rubió i Lluch Rubió i Lluch A. (εκδ.), Diplomatari de l’
Diplomatari Orient Català 1301- 1409, Barcelona 1947.
171 Eλληνόγλωσσα Βοηθήματα (Μονογραφίες, Άρθρα, Λήμματα)
Αγγελόπουλος Αγγελόπουλος Α., «Ο οικουμενικός πατριάρχης ως
«Ο οικουμενικός» κύριος επίσκοπος της μοναστικής πολιτείας του
Αγίου Όρους κατά το χρυσόβουλλο Ανδρονίκου Β΄ του 1312», Το Άγιον Όρος. Χθες-σήμερα-αύριο. Διεθνές Συμπόσιο Θεσσαλονίκη 1993 (Εταιρεία Μακεδονικών Σπουδών. Μακεδονική Βιβλιοθήκη 84), Θεσσαλονίκη 1996, σ. 13- 22.
Αδαμαντίου Αδαμαντίου Α., Ἡ βυζαντινή Θεσσαλονίκη: ἱστορία, Ἡ βυζαντινή κοινωνικός βίος, τέχνη, Ἀθῆναι 1914.
Αρνάκης Αρνάκης Γ.Γ., Οι Πρώτοι Οθωμανοί, Αθήνα 1947.
Οθωμανοί
Βακαλόπουλος Βακαλόπουλος Α., «Ἡ Μονωδία ἐπί τοῖς ἐν Θεσσα-
«Ἡ Μονωδία» λονίκη πεσοῦσι (1346) του Δημητρίου Κυδώνη και τα ιστορικά στοιχεία της για την ψυχολογία των επαναστατημένων μαζών στη στάση του 1342 κ.ε.», Θεσσαλονίκη 4 (1994), σ. 79‐99.
Βαλλιάνος Βαλλιάνος Π., Βυζαντινός και Δυτικός Κόσμος, τ. Β΄, Βυζαντινός Αναγέννηση και Ουμανισμός, Πάτρα 2000.
Βρυώνης Βρυώνης Σπ., Η παρακμή του μεσαιωνικού ελληνισμού Η παρακμή στη Μικρά Ασία και η διαδικασία εξισλαμισμού (11ος -15ος
αιώνας), Μετάφραση στα ελληνικά Κ. Γαλαριώτου, Αθήνα 1996.
Γεωργιάδου Γεωργιάδου Β., «Η παρουσία και το κίνημα του
«Η παρουσία» πιγκέρνη Αλεξίου Φιλανθρωπινού στη Μικρά Ασία (1293-1295). Ένα παράδειγμα αποκλίσεων στις
172 ιστορικές εκτιμήσεις του Παχυμέρη και του
Γρηγορά», Βυζαντινά Σύμμεικτα 10 (1996), σ. 143- 162.
Γεωργιάδου Γεωργιάδου Β., «Και προδότης σαφής καθιστάμενος.
«Και προδότης» Σχετικά με την κοινωνική προέλευση και απήχηση του μεγάλου δουκός Αλεξίου Απόκαυκου (1281/2-1345)», στα Πρακτικά Ι΄ Πανελλήνιο Ιστορικό Συνέδριο, Θεσσαλονίκη 1989, σ. 75-85.
Γιαννακοπούλου Γιαννακοπούλου B., «Ἅγιος Γρηγόριος ὁ Παλαμᾶς ὁ
«Ἅγιος Γρηγόριος» θεολόγος τῆς νοερᾶς προσευχῆς καὶ τοῦ ἀκτίστου Φωτός», Ἑλληνορθόδοξος βυζαντινὸς πολιτισμὸς 2/1 (2000), σ. 37-42.
Γλύκατζη- Αρβελέρ Γλύκατζη- Αρβελέρ Ε.,Γιατί το Βυζάντιο, Αθήνα 2009.
Βυζάντιο
Γόνης Γόνης Δ., Τό συγγραφικόν ἔργον τοῦ οἰκουμενικοῦ Τό συγγραφικόν πατριάρχου Καλλίστου Α΄, Ἀθῆναι 1980.
Γουναρίδης Γουναρίδης Π., Το κίνημα των Αρσενιατών(1261-
Το κίνημα 1310). Ιδεολογικές διαμάχες την εποχή των πρώτων Παλαιολόγων, Αθήνα 1999.
Δεληκάρη Δεληκάρη Α., Άγιος Γρηγόριος ο Σιναΐτης: η δράση και Γρηγόριος ο Σιναΐτης η συμβολή του στη διάδοση του Ησυχασμού στα
Βαλκάνια. Η σλαβική μετάφραση του βίου του κατά το αρχαιότερο χειρόγραφο. [Ελληνισμός και ο Κόσμος των Σλάβων 6], Θεσσαλονίκη 2004.
Δεντάκης Δεντάκης Β., «Επτά συμβολικά κείμενα περί
«Επτά συμβολικά» ἡσυχασμού», ΕΕΘΣΠΑ 22 (1975), σ. 719- 740.
173 Δοανίδου Δοανίδου Σ., Το πριγκιπάτο της Αχαΐας, Αθήνα 1991.
Το πριγκιπάτο
Ευαγγελάτου- Νοταρά Ευαγγελάτου- Νοταρά Φλ., Σεισμοί στο Βυζάντιο, Σεισμοί στο Βυζάντιο από τον 13ο μέχρι και τον 15ο αιώνα: ιστορική εξέταση, Αθήνα 1993.
Ζαχαρόπουλος Ζαχαρόπουλος Ν., Η εκκλησια στην Ελλάδα κατά Η εκκλησία την Φραγκοκρατία, Θεσσαλονίκη 1984.
Ηλιόπουλος Ηλιόπουλος Κ., «Το Δουκάτο των Αθηνών υπό
«Το Δουκάτο των Αθηνών» τους Καταλανούς και Φλωρεντιανούς 1311-1456», Ελληνορθόδοξος Βυζαντινός Πολιτισμός 7/2
(2005), σ. 31-36.
Hammond Hammond N. G. L., Φίλιππος ο Μακεδών, Φίλιππος Θεσσαλονίκη 1997.
Hunger Hunger H., Η λόγια κοσμική γραμματεία των Η λόγια κοσμική Βυζαντινών: Μαθηματικά και αστρονομία, φυσικές επιστήμες, ιατρική, πολεμική τέχνη, νομική φιλο- λογία, μουσική μετάφραση, Μετάφραση στα ελλη- νικά από τους Λ. Μπενάκης, Ι. Αναστασίου, Γ.
Μακρής, τ. Γ΄, Aθήνα 1994.
Θεοχαρίδης Θεοχαρίδης Γ.Ι., «Ὁ Ματθαίος Βλάσταρις καί ή «Ὁ Ματθαίος Βλάσταρις» μονή τοῦ κῦρ- Ἰσαάκ ἑν Θεσσαλονίκῃ», Βyzantion 40 (1970), σ. 437- 459.
Θεοχαρίδης Θεοχαρίδης Γ.Ι., «Οἱ ἱδρυταί τῆς ἐν Θεσσαλονίκῃ
«Οἱ ἱδρυταί» μονῆς τῶν Βλατάδων», ἐν Πανηγυρικός Τόμος ἐο- ρτασμοῦ τῆς ἐξακοσιοστῆς ἐπετείου τοῦ θανάτου τοῦ Ἁγίου Γρηγορίου τοῦ Παλαμᾶ Ἀρχιεπισκόπου
174 Θεσσαλονίκης (1359‐1959), Θεσσαλονίκη 1960.
Θεοχαρίδης Θεοχαρίδης Γ.Ι., «Οι Τζαμπλάκωνες», Μακεδονικά
«Οι Τζαμπλάκωνες» 5 (1961-1963), σ. 125- 189.
Θωμαΐδου Α., Θωμαΐδου Α., Ο Γρηγόριος Ακίνδυνος μέσα από τις Ο Γρηγόριος Ακίνδυνος επιστολές του, [Αδημοσίευτη Μεταπτυχιακή Εργασία που υποβλήθηκε στο Τμήμα Φιλολογίας της Φιλο- σοφικής Σχολής του Αριστοτελείου Πανεπιστη- μίου Θεσσαλονίκης], Θεσσαλονίκη 2012.
Καλλιγάς Καλλιγάς Π., Μελέται βυζαντινής ιστορίας:
Μελέται Λασκαρίδαι – Παλαιολόγοι, από της πρώτης (1204) μέχρι της τελευταίας αλώσεως (1453), προλογικά Α. Γ.Κ. Σαββίδης, Αθήνα 1997.
Καλτσογιάννη, Kοτσάμπαση Καλτσογιάννη E., Kοτσάμπαση Σ., Η Θεσσαλονίκη Η Θεσσαλονίκη στη βυζαντινή λογοτεχνία, ρητορικά και αγιολογικά Κείμενα. Κέντρο Βυζαντινών Ερευνών, [Βυζαντι- νά Κείμενα και Μελέται 32], Θεσσαλονίκη 2002.
Καραγιαννόπουλος Καραγιαννόπουλος Ι., Το Βυζαντινό Κράτος, τ. Β΄, Κράτος Αθήνα 1988.
Καρπόζηλος Καρπόζηλος Α., «Η ησυχαστική έριδα και η
«Η ησυχαστική έριδα» Κύπρος», ΕΚΕΕΚ 11 (1981- 1982), σ. 491- 498.
Κατσαρός Τρ. Ιερομόναχος, Κατσαρός Τρ. Ιερομόναχος, Ο Πατριάρχης Δοσίθεος Β΄ Ιεροσολύμων Δοσίθεος Β΄ Νοταράς, Αθήνα 1997.
Κατσαροπούλου Κατσαροπούλου Μ., Ένα πρόβλημα της ελληνικής
175 Η σερβική επέκταση μεσαιωνικής ιστορίας. Η σερβική επέκταση στη δυ- τική κεντρική Ελλάδα στα μέσα του ΙΔ΄ αιώνα, Θεσσαλονίκη 1989.
Κατσώνη Κατσώνη Π., Ανδρόνικος Δ΄ Παλαιολόγος. Βασιλεία Ανδρόνικος Δ΄ και Αλληλομαχία. Κέντρο Βυζαντινών Ερευνών [Βυζαντινά Κείμενα και Μελέται 50], Θεσσαλονίκη 2008.
Κατσώνη Κατσώνη Π., «Η κοινωνική διαστρωμάτωση της
«Η κοινωνική» Θεσσαλονίκης στα χρόνια του κινηματος των Ζηλωτών», ΚΔ΄ Διεθνές Συνέδριο Μονής Βλατά- δων, υπό έκδοση, Θεσσαλονίκη 2010.
Κατσώνη Κατσώνη Π., Μια επταετία κρίσιμων γεγονότων.
Μια επταετία Το Βυζάντιο στα έτη 1366-1373 (Η διαμάχη Ανδρονί- κου και Ιωάννη Ε΄ των Παλαιολόγων), Κέντρο Βυζαντινών Ερευνών, [Βυζαντινά κείμενα και Μελέται 33], Θεσσαλονίκη 2002.
Κατσώνη Κατσώνη Π., «Ο χρόνος έναρξης της βυζαντινής
«Ο χρόνος έναρξης» υποτέλειας στους Οθωμανούς Τούρκους», Βυζαντια- κά 14 (1994), σ. 457- 481.
Κοντογιαννοπούλου Κοντογιαννοπούλου Α., Η εσωτερική πολιτική του Η εσωτερική πολιτική Ανδρονίκου Β΄ Παλαιολόγου (1282-1328). Διοίκηση Οικονομία, Κέντρο Βυζαντινών Ερευνών, [Βυζα- ντινά Κείμενα και Μελέται 36], Θεσσαλονίκη 2004.
Κοντογιαννοπούλου Κοντογιαννοπούλου Α., «Το σχίσμα των Αρσε-
«Το σχίσμα» νιατών (1265- 1310). Συμβολή στη μελέτη της πορείας και της φύσης του κινήματος», Βυζαντιακά 18(1998), σ. 177- 235.
176 Κορδάτος Κορδάτος Γ., Ἱστορία τῆς Βυζαντινῆς Ἀυτοκρα-
Ἱστορία τορίας, τ. ΙΙ, Ἀθῆναι 1959-1960.
Κορδάτος Κορδάτος Γ., Ἡ Κομμοῦνα τῆς Θεσσαλονίκης, Ἡ Κομμοῦνα 1342–1349, Ἀθῆναι 1928.
Κορδώσης Κορδώσης Μ., «Η κατάκτηση της Νοτίου
«Η κατάκτηση» Ελλάδος από τους Φράγκους», ΙστΓεωγρ 1 (1986), σ. 53-194.
Κουμπής Κουμπής Μ., «Η ησυχαστική έριδα και η εμπλο-
«Η ησυχαστική έριδα» κή της στις πολιτικές εξελίξεις στη διάρκεια του δευτέρου εμφυλίου πολέμου (1341- 1347)», Βυζαντινά 19 (1998), σ. 235-281.
Κουμπής Κουμπής Μ., Ο ανταγωνισμός για την εξουσία Ο εμφύλιος πόλεμος και ο εμφύλιος πόλεμος (1341-1347), Διδακτορι- κή Διατριβή που εκπονήθηκε στο Τμήμα Ιστο- ρίας και Αρχαιολογίας της Φιλοσοφικής Σχο- λής του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσα- λονίκης, Θεσσαλονίκη 2001.
Κουτσούρης Κουτσούρης Δ. Σύνοδοι καὶ θεολογία γιὰ τὸν ἠσυ- Σύνοδοι καὶ θεολογία χασμὸ, Ἡ συνοδικὴ διαδικασία μὲ ἀφορμὴ τις ἠσυ- χαστικὲς ἔριδες. Διδακτορική Διατριβή που εκπο- νήθηκε στο Τμήμα Θεολογίας της Θεολογικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών, Αθήνα 1997.
Κουρούσης Κουρούσης Στ. Ι., «Ο ακτουάριος Ιωάννης ο Ζαχα-
«Ο ακτουάριος Ιωάννης» ρίας (1275- 1330) πρόδρομος κακοδοξιών Βα- ρλαάμ του Καλαβρού (1290- 1348)», Αθηνά 80 (1985- 1989), σ. 385- 406.
177 Κύρρης Κύρρης Κ., To Bυζάντιο κατά τον 14 αι., Α΄, Η
Η πρώτη φάσις πρώτη φάσις του εμφυλίου πολέμου και η πρώ- τη συνδιαλλαγή των δυο Ανδρονίκων. Εσωτερικά και εξωτερικά προβλήματα, Λευκωσία 1982.
Κύρρης Κύρρης Κ., «Ἡ Κύπρος καὶ τὸ ἡσυχαστικὸν ζήτη-
«Ἡ Κύπρος» μα κατὰ τὸν XIV αἰῶνα», Κυπριακαὶ Σπουδαὶ 26 (1962), σ. 21-31.
Kωτσιόπουλος Kωτσιόπουλος K., «Οι Ζηλωταί της Θεσσαλονί- «Οι Ζηλωταί» κης και η λαϊκή τους βάση», Βυζαντινά 18 (1995- 1996), σ. 277- 284.
Κωτσιόπουλος Κωτσιόπουλος Κ., Το κίνημα των Ζηλωτών στη Το κίνημα Θεσσαλονίκη, Θεσσαλονίκη 1997.
Μαντζαριδης Μαντζαριδης Γ., Παλαμικά, Θεσσαλονίκη 1973.
Παλαμικά
Μανιάτη- Κοκκίνη Μανιάτη- Κοκκίνη Τρ., Ο Βυζαντινός θεσμός της Ο Βυζαντινός θεσμός Πρόνοιας. Συμβολή στη μελέτη του χαρακτήρα του.
[Αδημοσίευτη Διδακτορική Διατριβή που υπο- βλήθηκε στο Τμήμα Ιστορίας και Αρχαιολογίας του ΑΠΘ], Θεσσαλονίκη 1990.
Λαΐου Λαΐου Α., «Στο Βυζάντιο των Παλαιολόγων:
«Στο Βυζάντιο» Οικονομικά και Πολιτιστικά φαινόμενα», 9ο Συμπόσιο Βυζαντινής και μεταβυζαντινής αρχαιο- λογίας, Αθήνα 1989.
Λασκαράτος Λασκαράτος Ι., «Το θανατηφόρο νόσημα του
«Το θανατηφόρο νόσημα» Ανδρονίκου Γ΄ Παλαιολόγου 1328- 1341», ΒΜ 6 (1995), σ. 525- 555.
178 Μαλτέζου Μαλτέζου Χ., Ὁ θεσμός τοῦ ἐν Κωνσταντινου-
Ὁ θεσμός πόλει Βενετού Βαΐλου (1268-1453), Ἀθῆναι 1970.
Μαυρομάτης Μαυρομάτης Λ., Οἱ πρῶτοι Παλαιολόγοι, Προ- Οἱ πρῶτοι Παλαιολόγοι βλήματα πολιτικῆς, πρακτικῆς καὶ ἰδεολογίας, Αθήνα 1960.
Μαυροπούλου- Τσιούμη Μαυροπούλου- Τσιούμη Χ., Βυζαντινή Βυζαντινή Θεσσαλονίκη Θεσσαλονίκη, Θεσσαλονίκη 1993.
Μόσχος Μόσχος Δ., Πλατωνισμός ή Χριστιανισμός;
Πλατωνισμός Οι φιλοσοφικές προϋποθέσεις του Αντιησυχα- σμού του Νικηφόρου Γρηγορά (1293-
1361), Αθήνα 1998.
Meyendorff, Παπαδάκης Meyendorff J., Παπαδάκης A., Η Χριστιανική Η Χριστιανική Ανατολή Ανατολή και η άνοδος του Παπισμού. Ή Ἐκ κλησία ἀπό το 1071 ώς τό1453,. Μετάφραση στα
ελληνικά από τον Στ. Ευθυμιάδη, Αθήνα 2003.
Meyendorff Meyendorff J., Ο άγιος Γρηγόριος Παλαμάς Γρηγόριος Παλαμάς και η ορθόδοξη μυστική παράδοση, Αθήνα 19892.
Moncada Moncada de Fr., Εκστρατεία των Καταλανών Εκστρατεία Αραγωνέζων κατά Τούρκων και Ελλήνων, Mετάφραση στα ελληνικά Ι. Ιατρίδη, Αθήνα 1984.
Nicol Nicol D., Βυζάντιο και Βενετία. Μελέτη των Βενετία διπλωματικών και πολιτιστικών σχέσεων,
179 Μετάφραση στα ελληνικά Χρ.- Αντ.
Μουτσοπούλου, Αθήνα 2004.
Nicol Nicol D., Ιωάννης Καντακουζηνός. Ο απρό- Καντακουζηνός θυμος αυτοκράτορας: Αυτοκράτορας του Βυζαντίου και Μοναχός ca. 1295-1383, Μετάφραση στα ελληνικά από την Κ.
Χαλμούκου, Αθήνα 2008.
Nicol Nicol D., Οι Βυζαντινές δεσποσύνες, Δέκα Οι Βυζαντινές δεσποσύνες πορτραίτα 1250-1500, Μετάφραση στα
ελληνικά από τον Στ. Κομνηνό, Αθήνα 2004.
Nicol Nicol D., Οι τελευταίοι αιώνες του Βυζαντίου Τελευταίοι αιώνες 1261- 1453, Μετάφραση στα ελληνικά από τον Στ. Κομνηνό, Αθήνα 20012.
Nicol Nicol D., Το Δεσποτάτο της Ηπείρου 1267- 1479, Δεσποτάτο Μετάφραση στα ελληνικά από την Ελληνική ευρωεκδοτική, Αθήνα 1991.
Nicol Nicol D., Το τέλος της βυζαντινής αυτοκρατορίας, Τέλος Μετάφραση στα ελληνικά Μ. Μπλέτας, Αθήνα 1997.
Οικονομίδης Οικονομίδης Ν., «Η Αναγέννηση και το Βυζά- «Η Αναγέννηση» ντιο, Βυζάντιο και Ευρώπη», Α’ Διεθνής Βυζαντινολογική Συνάντηση, Δελφοί 1985.
Ostrogorsky Ostrogorsky G., Ιστορία του Βυζαντινού Κράτους, Ιστορία τ. Β΄- Γ΄, Μετάφραση στα ελληνικά από τον Στ.
Ευθυμιάδη, Αθήνα 1979.
180 Παπαγιαννόπουλου Παπαγιαννόπουλου Α., Ίστορία τῆς Θεσσαλονίκης, Ίστορία Θεσσαλονίκη 1982.
Παπαδημητρίου- Δούκας Παπαδημητρίου- Δούκας Ν. Ι., Αγιορείτικοι Αγιορείτικοι Θεσμοί Θεσμοί (843- 1912/ 1913), (Forschugen zur Byzantinischen Rechtsgeschichte: Athener Reihe), Αθήνα 2002.
Παπαζώτος Παπαζώτος Θ., «Ὁ Ἰγνάτιος Καλόθετος, ἰδρυ-
«Ὁ Ἰγνάτιος Καλόθετος» τής τοῦ Ναοῦ τοῦ Ἀγίου Βλασίου στῆ Μέγι- στη Λαύρα», Μακεδονικά 19 (1979), σ. 426- 429.
Παπαζώτος Παπαζώτος Θ., «Το Isa Kapisi Mescidi στην
«Το Isa Kapisi» Κωνσταντινούπολη», μονή του πατριάρχου Αθανασίου, Δελτίον XAE 18 (1995), Περίοδος Δ', σ. 39- 48.
Παπαμιχαήλ Παπαμιχαήλ Γρ., Ὁ Γρηγόριος Παλαμᾶς, Ὁ Γρηγόριος Παλαμᾶς Πετρούπολις 1911.
Παρασκευοπούλου Παρασκευοπούλου Η., Τα αγιολογικά έργα Τα αγιολογικά έργα του Νικηφόρου Γρηγορά, Διδακτορική Διατριβή που εκπονήθηκε στο Τμήμα Φιλολογίας της
Φιλοσοφικής Σχολής του Α.Π.Θ, Θεσσαλονίκη 2008.
Πασπάτης Πασπάτης Ά., Βυζαντιναί μελέται, Ἑν Βυζαντιναί μελέται Κωνσταντινουπόλει 1877.
Πάσχου Πάσχου Π., «Ὁ Ματθαῖος Βλάσταρης καί οἱ
«Ὁ Ματθαῖος Βλάσταρης Πατέρες τῶν ἐπτά Οἰκουμενικῶν Συνόδων», ἐν ΚΒ΄ Δημήτρια, Χριστιανική Θεσσαλονίκη,
181 Παλαιολόγειος ἐποχή, (29‐31 Ὀκτωβρίου
1987), Κέντρον Ἱστορίας Θεσσαλονίκης, Θεσσαλονίκη 1989.
Πατεδάκης Πατεδάκης M., «Η διαμάχη του πατριάρχη
«Η διαμάχη» Αθανασίου Α΄ (1289- 1293. 1303- 1309) με τον κλήρο της Αγίας Σοφίας (1306- 1307)», μέσα από ένδεκα επιστολές. Ελληνικά 56 τευχ. 2 (2006), σ. 279- 319.
Πηλίδη Πηλίδη Ἰ., Τίτλοι Ὀφφίκια καί Ἀξιώματα
Τίτλοι ἐν τῇ Βυζαντινῇ Αὐτοκρατορίᾳ καί τῇ Χριστιανικῇ Ὀρθοδόξῳ Ἐκκλησίᾳ, Ἀθῆναι 1985.
Runciman Runciman St., Η Βυζαντινή Θεοκρατία, Μετάφραση Βυζαντινή Θεοκρατία στα ελληνικά Ιωσ. Ροηλίδης, Αθήνα 1991.
Runciman Runciman St., Η Τελευταία Βυζαντινή Αναγέννηση, Βυζαντινή Αναγέννηση Μετάφραση στα ελληνικά Λ. Καμπερίδης, Αθήνα 1991.
Ροδόπουλος Ροδόπουλος Π., «Τό Σύνταγμα τοῦ Ματθαίου
«Τό Σύνταγμα» Βλάσταρη καί ἡ ἐπίδρασή του στό σλαβικό κόσμο, ἑν ΚΒ΄ Δημήτρια, Χριστιανική Θεσσαλονίκη, Παλαιο- λόγειος ἐποχή, (29‐31 Ὀκτωβρίου 1987), Κέντρον Ἱστορίας Θεσσαλονίκης, Θεσσαλονίκη 1989.
Ρωμανίδης Ρωμανίδης Ἰ., «Ἐκκλησιαστικαί Σύνοδοι καί
«Ἐκκλησιαστικαί Σύνοδοι» Πολιτισμός», Θεολογία 66 (1995), σ. 646‐ 680.
Σαββίδης Σαββίδης A. Γ.Κ., Μελετήματα βυζαντινής, με- Μελετήματα άρθρων σαιωνικής και ισλαμικής ιστορίας. Ανατύπωση 1984- 1994, Θεσσαλονίκη- Φάρσαλα 1997.
182 Σαββίδης Σαββίδης A. Γ.Κ., Βυζαντινοτουρκικά μελετήματα.
Βυζαντινοτουρκικά (ανατύπωση άρθρων 1981- 1990), Αθήνα 1991.
Σαββίδης Σαββίδης A. Γ.Κ., Βυζαντινά-τουρκικά-μεσαιωνικά Βυζαντινά (ανατύπωση άρθρων 1995- 2000), Θεσσαλονίκη 2002.
Σαββίδης Σαββίδης A. Γ.Κ., Δοκίμια οθωμανικής ιστορίας, Δοκίμια Αθήνα 20073.
Σαββίδης Σαββίδης A. Γ.Κ., «Οι Σέρβοι Νεμανίδες και το
«Οι Σέρβοι» Βυζάντιο. Επισκόπηση σχέσεων διακοσίων χρόνων», Νέα Εστία 136, (Χριστούγεννα 1994, Αφιέρωμα στους λαούς της Χερσονήσου του Αίμου), σ. 214-220.
Σαββίδης Σαββίδης A. Γ.Κ., Η ιστορία του Βυζαντίου. Η Η ιστορία ύστερη Βυζαντινή Αυτοκρατορία και ο μεσαιωνικός ελληνισμός 1025-1453, τ. Γ΄, Αθήνα 20062.
Σαββίδης Σαββίδης Α. Γ.Κ., Η ίδρυση της Μογγολικής Η ίδρυση Αυτοκρατορίας: ο Τζένγκις Χαν, οι επίγονοί του και ο κόσμος της Ανατολής, 1206-1294 μ.Χ., Αθήνα 20092.
Σαββίδης Σαββίδης Α. Γ.Κ., Ιστορία της αυτοκρατορίας Μεγάλων Κομνηνών των Μεγάλων Κομνηνών της Τραπεζούντας (1204-1461), Θεσσαλονίκη 20092.
Σαββίδης Σαββίδης Α. Γ.Κ., Οι Αλανοί του Καυκάσου και Οι Αλανοί οι μεταναστεύσεις τους την ύστερη αρχαιότητα και τον μεσαίωνα, Αθήνα 2003.
183 Σαββίδης Σαββίδης A. Γ.Κ., Οι Τούρκοι και το Βυζάντιο,
Οι Τούρκοι Α΄: Προ-οθωμανικά φύλα στην Ασία και στα Βαλκάνια, Αθήνα 20062.
Σανσαρίδου- Hendrickx Σανσαρίδου- Hendrickx Θ., Εθνικισμός και εθνική Εθνικισμός συνείδηση στον Μεσαίωνα με βάση το Χρονικό του Μορέως. Σχέσεις των Ελλήνων με Φράγκους, Τούρκους και άλλους λαούς στην φραγκοβυζαντινή κοινωνία του 13ου και 14ου αιώνα, Θεσσαλονίκη 2007.
Σκαλιστή Σκαλιστή Στ., Θωμᾶς Μάγιστρος, ὁ βίος καί τό Θωμᾶς Μάγιστρος ἔργο τοῦ, Θεσσαλονίκη 1984.
Σούλης Σούλης Γ., «Ἡ πρώτη περίοδος τῆς σερβο-
«Ἡ πρώτη περίοδος» κρατίας ἐν Θεσσαλίᾳ», Ε.Ε.Β.Σ 20 (1950), σ. 56- 67.
Schiro Schiro G., Ὁ Βαρλαάμ καί ἡ φιλοσοφία Ὁ Βαρλαάμ είς τήν Θεσσαλονίκην τόν δέκατον τέταρτον αἰώνα, [Ἑταιρεία Μακεδονικῶν Σπουδῶν 32], Θεσσαλονίκη 1959.
Tafrali Tafrali O., Η Θεσσαλονίκη από τις απαρχές Η Θεσσαλονίκη έως τον 14ο αιώνα, Μετάφραση στα ελληνικά και επιμέλεια Αγγ. Νικολοπούλου, Α. Σαββίδης, Αθήνα 1994.
Τάντσης Τάντσης Αν., Το Υπερώο στη Βυζαντινή Ναοδομία, Το Υπερώο Διδακτορική Διατριβή που εκπονήθηκε στο Τμήμα Ιστορίας και Αρχαιολογίας του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, Θεσσαλονίκη 2008.
184 Τατάκης Τατάκης Β., Μελέτες ιστορίας της φιλοσοφίας,
Μελέτες Αθήνα 1980.
Τζαμαλής Τζαμαλής Α., Τα νομίσματα της Φραγκοκρατίας Τα νομίσματα στην Ελλάδα, 1204-1566, Αθήνα 1981.
Τριαντάρη- Μαρά Τριαντάρη- Μαρά Σ., Η πολιτική σκέψη στη Η πολιτική σκέψη Θεσσαλονίκη τον 14ο αιώνα. Θωμά Μαγίστρου τοίς Θεσσαλονικεύσι περί ομονοίας. Προσέγγιση στη συμβολή της πολιτικής φιλοσοφίας στους νεότερους χρόνους, Θεσσαλονίκη 2002.
Τσολάκης Τσολάκης Ε. Θ., «Ὁ Γεώργιος Λαπίθης καί
«Ὁ Γεώργιος Λαπίθης» ή ἡσυχαστική ἔριδα», Ἑλληνικά 18 (1964), σ. 84-96.
Τρωϊάνου Τρωϊάνου Σπ., Η θέση του Νομικού‐
Η θέση του Νομικού Δικαστή στη Βυζαντινή κοινωνία, Αθήνα 1993.
Φανουργάκης Φανουργάκης Β., «Ἄγνωστα ἀντιπαλαμικά
«Ἄγνωστα ἀντιπαλαμικά» συγγράμματα τοῦ Γρηγορίου Ἀκινδύνου», Κληρονομία 4 (1972), σ. 295- 299.
Φειδάς Φειδάς Βλ., Ἐκκλησιαστική Ἱστορία, τ. Α΄- Ἐκκλησιαστική Ἱστορία Β΄, Αθήνα 2002- 2004.
Χατζησταύρου Χατζησταύρου Θεμ., Αἱ περί τῶν ἡσυχαστῶν τῆς ιδ΄
Αἱ περί τῶν ἡσυχαστῶν ἑκατοεντηρίδος και τῆς διδασκαλίας αὐτῶν ἔριδες, Leipzig 1905.
Χατζούλη Χατζούλη Γλ. Μιχ., Ζηλωτές και Ησυχασμός,
185 Ζηλωτές [Αδημοσίευτη Μεταπτυχιακή Εργασία που υπο-
Βλήθηκε στο Τμήμα Ιστορίας και Αρχαιολογίας του Αριστοτελείου απανεπιστημίου Θεσσαλονίκης], Θεσσαλονίκη 1987.
Χριστοφιλοπούλου Χριστοφιλοπούλου Α., Ἐκλογή και ἀναγόρευσις
Ἐκλογή και ἀναγόρευσις καί στέψις τοῦ βυζαντινοῦ αὐτοκράτορος, [Πραγματεῖαι τῆς Ἀκαδημίας Ἀθηνῶν 22], Ἀθῆναι 1956.
Χριστοφορίδης Χριστοφορίδης Β., Οι ησυχαστικές έριδες κατά Οι ησυχαστικές έριδες τον ΙΔ΄ αιώνα, Θεσσαλονίκη 2005.
Χρήστου Χρήστου Π., «Δωρόθεος Βλατῆς ὁμολογητής», «Δωρόθεος Βλατῆς» Τό Ἁγιολόγιον τῆς Θεσσαλονίκης, τ. Α΄, Κέντρου Ἁγιολογικών Μελετῶν Ἱερᾶς Μητροπόλεως Θεσσαλονίκης, Θεσσαλονίκη 1996, σ. 237‐238.
Χρήστου Χρήστου Π., Θεολογικά μελετήματα, νηπτικά Θεολογικά καί ἡσυχαστικά, Θεσσαλονίκη 1977.
186 Ξενόγλωσσα Βοηθήματα (Μονογραφίες, Άρθρα, Λήμματα)
Αkin Αkin Η., Aydin oğullari tarihi hakkinda bir Aydin oğullari araştirma, Ankara, 19682.
Akkaya Akkaya T., Herakleia Pontike (Karadeniz Herakleia Pontike Ereğlisi)'nin tarihi gelişimi ve eski eserleri (Herakleia Pontike, Geschichte und historische Denkmäler), Istanbul 1994.
Alfred Alfred J. A., Contemporary Sources for Contemporary Sources the Fourth Crusade, Leiden 2000.
Allouche Allouche A., Mamluk Economics: A Study Mamluk Economics and Translation of Al-Maqrizi's Ighathat, Salt Lake City 1994.
Alpatov, Brunov Alpatov M, Brunov Ν., «Une nouvelle église «Une nouvelle» de l'époque des Paléologues à Constantinople», EO 24 (1925), σ. 14-25.
Angelov Angelov D., Bogomilstvoto, Stara Zagora 1995.
Bogomilstvoto
Argenti Argenti Ph., The occupation of Chios by the The occupation of Chios Genoese and their Administration of the Island, 1346- 1566, τ. 3, Cambridge 1958.
Atwood Atwood C., The Encyclopedia of Mongolia The Encyclopedia and the Mongol Empire. Facts on File τ. I, Νew York 2004.
Balard Balard M., La Romanie génoise: XIIIe- XVe La Romanie siècles, London 1989.
187 Balard Balard M., «Les Grecs de Chio sous
«Les Grecs» la domination Génoise au XIVe sècle», ByzF 5 (1977), σ. 5- 15.
Barisić Barisić F., «Mihajlo Monomah, eparh
«Mihajlo Monomah» I veliki kontosvl», ZRVΙ 11 (1968), σ. 215- 234.
Barthold Barthold W., Histoire des Turcs d’Asie Histoire Centrale, Paris 1945.
Bartusis Bartusis M. C., The Late Byzantine Army, Arms The Late Byzantine and Society, 1204-1453, Philadelphia 1992.
Bauve Bauve La M. H., Hesychasm, Word- Weaving Hesychasm and Slavic Hagiography. The Literary School of Patriarch Euthymius, München 1992.
Beck Beck H.- G., Geschicte der Orthodoxen Geschicte der Orthodoxen Kirche im Byzantinischen Reich, Göttingen 1980.
Beron, Božilov Beron P., Božilov I., Familijata na Asenevci Familijata (1186–1460), Sofija 1994.2
Bertelè Bertelè T., Il palazzo degli ambasciatori Il palazzo di Venezia a Costantinopoli e le sue antiche memorie (Bologna 1932, ανατ. Padova 2005), σ. 22- 68.
188 Bertelè Bertelè T., «I gioielli della corona bizantina dati in «I gioielli» pegno alla republica veneta nel sec. XIV e Mastino della Scala», Studi in onore di Amintore Fanfani, II: Medioevo, Milan (1962), σ. 90- 117.
Beyer Beyer H.-V., «Nikephoros Gregoras als Theologe
«Nikephoros Gregoras» und sein erstes Auftreten gegen die Hesychasten», JÖB 20 (1971), σ. 171- 188.
Βοžic Βοžic Ι., Nemirno Pomorje XV veka, Beograd 1979.
Nemirno Pomorje
Božilov Božilov I., Bǎlgarija na Asenevci, Sofija 1985.
Bǎlgarija
Bon Bon Α., La Morée Franque. Recherches historiques, La Morée Franque topographiques et archéologiques sur la Principauté d' Achaie (1205-1430), τ. 1-2, Paris 19692.
Bonner Bonner M., Jihad in Islamic History: Doctrines Jihad and Practice, Princeton 2006.
Boojamra Boojamra J. L., Church Reform in the late Church Reform Byzantine Empire, A study for the Patriarchate of Athanasios of Constantinople, [Aνάλεκτα Βλατάδων 35], Πατριαρχικό Ίδρυμα Πατερικών Μελετών, Θεσσαλονίκη 1982.
Bosch Bosch U., Andronikos III Palaiologos. Versuch Andronikos III einer Darstellung der byzantischen Geschichte in dem Jahren 1321- 1341, Amsterdam 1965.
189 Bosworth Bosworth C. E., The New Islamic Dynasties:
The New Islamic A Chronological and Genealogical Manual.
Edinburgh 2004.
Bréhier Bréhier L., Les institutions de l’ empire byza- Les institutions ntine. Le monde byzantin. Le monde byzantine τ.1, Paris 1948.
Browning Browning R., «Kommunata na Zilotie v
«Kommunata» Solunu 1342- 1349», Istoričeski Pergled 6 (1950), σ. 509- 526.
Burmov Burmov A., «Istorija na Bǎlgarija prez
«Istorija na Bǎlgarija» vremeto na Šišmanovci», GSU FIF 43.1 (1946- 1947), σ. 1- 58.
Candal Candal Μ., «Escrito de Palamas desconocido
«Escrito de Palamas» Confesion de fe’ refutada por Acinduno», OCP 29 (1963), σ. 357- 440.
Candal Candal M., «La confesion antipalamitica
«La confesion» Gregorio Akindyno», OCP 25 (1959), σ. 215- 264.
Candal Candal M., «Origen ideologico del palamismo
«Origen ideologico» en un documento de David Disypato», OCP 15 (1949), σ. 85- 124.
Cahen Cahen C., Pre-Ottoman Turkey: a general survey Pre-Ottoman of the material and spiritual culture and history 1071-1330, trans. J. Jones-Williams, New York 1968.
190 Chapin- Lane Chapin- Lane Fr., Venice, a Maritime Republic,
Venice Baltimore 1973.
Chapman Chapman C., Michel Paléologue, restaurateur Michel Paléologue de l’Empire Byzantin, Paris 1936.
Clucas Clucas L., The Hesychast Controversy in Byzantium The Hesychast Controversy in the Fourteenth Century: A Consideration of the Basic Evidence, [A dissertation submitted in partial satisfaction of the requirements for the degree of Doctor of Philo- sophy in History in University of California], Los Angeles 1975.
Constanntinides- Hero Constanntinides- Hero A., «Irene- Eulogia
«Irene- Eulogia» Choumnaina Palaiogina. Abbess of the Convent of Philanthropos Soter in Consta- ntinople», Byz F 9 (1985), σ. 119-147.
Cook Cook D., Understanding Jihad, Berkeley- Understanding Jihad Los Angeles 2005.
Čurčić S., Mouriki D Čurčić S., Mouriki D., The Twilight of The Twilight Byzantium Aspects of cultural and religious history in the late Byzantine Empire, Princeton 1991.
Darrouzès Darrouzès J., Dossier grec de l’ Union de Lyon Dossier grec (1373- 1377), Paris 1976, Wien 2009.
Delikari Delikari Ang., «Ein Beitrag zu historisch- geogra-
«Paroria» phischen Fragen auf dem Balkan: Paroria. Neue Angaben zur Lokalisierung des Klostergebietes von Gregorios Sinaites», στο: Peter Soustal, Heilige Berge und Wüsten, Byzanz und sein Umfeld, Referate auf dem 21. Internationalen Kongress für Byzanti-
191 nistik, London 21- 26 August
2006, Wien 2009, σ. 71- 76.
Dinič Dinič M., Srpske zemije u srednjem veku, Beograd Srpske zemije 1978.
Eyice Eyice S., «Alexis Apokauque et l’ église byzantine de «Alexis Apokauque» Sélymbria (Silivri)», Byzantion 37 (1967), σ. 77- 104.
Evergates Evergates Th., The Aristocracy in the County of The Aristocracy Champagne, 1100- 1300, Harrisburg 2007.
Failler Failler A., «Le second mariage d'Andonic II «Le second marriage» Palaiologos», REB 57 (1999), σ. 225-235.
Feld Feld O., «Noch einmals Alexios Apocaucos und die Alexios Apocaucos byzant. Kirche von Selembria (Silivri)», Byzantion 37 (1967), σ. 55- 65.
Ferjančic Ferjančic B., Tesalija u XII- XIV veku, Beograd 1990.
Tesalija
Fine Fine J. V.A. Jr., The Late Medieval Balkans, Ann
Late Balkans Arbor 1987.
Finley Finley J. H. Jr., «Corinth in the Middle Ages»,
«Corinth» Speculum 7 4 (1932), σ. 477–499.
Finley, Smith, Duggan Finley M., Smith D., Duggan C., Sicily of History, Sicily London 1986.
Flemming Flemming B., Landschftsgeschichte von Pampylien, Landschftsgeschichte Pisidien und Lykien im Spätmittelatter, Wiesbaden 1964.
192 Franchi Franchi A., I Vespri Siciliani e le relazioni tra
I Vespri Siciliani Roma e Bisanzio, Palermo 1984.
Fryde Fryde Ed., The Early Palaeologan Renaissance The Early Palaeologan (1261- 1360), Leiden- Bristol- Köln 2000.
Florovsky Florovsky G., «Saint Gregory Palamas and
«Saint Gregory» the Tradition of the Fathers», Sobornost4 4 (1961), σ. 165- 176.
Fyrigos Fyrigos A., «Barlaam Calabro tra l’ aristotelismo
«Barlaam Calabro» scolastico e il neoplatonismo bizantino», Il Veltro 27 (1983), σ. 185- 224.
Geanakoplos Geanakoplos D. J., Emperor Michael Palaeologus and
Michael Palaeologus the West, Cambridge- Massachusetts 1959.
Gibbon Gibbon E., The Decline and fall of Roman Empire, The Decline II- III: 395- 1081, 1081- 1453, New York 1923.
Gibbons Gibbons Η. Α., The Foundation of the Ottoman The Foundation Empire, A history of the Osmanlis up to death of Beyazid I, 1300- 1403, Oxford 1916.
Gill Gill J., Byzantium and the Papacy1198- 1400, Byzantium New Brunswick- New York, 1979.
Gillingham Gillingham J., The Angevin Empire, London 1984 The Angevin.
Guillou Guillou Α., La civilasion byzantine, Paris 1974.
La civilasion
193 Hannick, Schmalzbauer Hannick C., Schmalzbauer G., «Die Synadenoi»,
«Die Synadenoi» JÖB 25 (1976), σ. 125- 161.
Hans, Beyer Hans Β. –Beyer V., «David Disypatos als Theologe
«David Disypatos» und Vorkampfer fur die Sache des Hesychasmus (ca 1337- ca 1350)», JÖB 24 (1975), σ. 107- 128.
Hausherr Hausherr I., «Hésychasme et prière», OCA 176
«Hésychasme et prière» (1966), σ. 1- 306.
Hausherr Hausherr I., «L’ Hésychasme», OCP 22 (1956),
«L’ Hésychasme» σ. 241- 285.
Hausherr Hausherr I., «La méthod d’ oraison des hésychastes»,
«La method» OCA 9 (1927), σ. 97- 209.
Hussey Hussey M., The orthodox Church in the Byzantine The orthodox Empire, Oxford 1986.
Ilieva Ilieva A., Frankish Morea (1205- 1262). Sociοcultural Frankish Morea interaction between the Franks and the local popula- tion, Athens 1981.
Imber Imber C., The Ottoman Empire, 1300- 1481, The Ottoman Ιstanbul 1990.
Itzkowitz Itzkowitz N., Ottoman Empire and Islamic Ottoman tradition, New York 1972.
Janin Janin R., Constantinople byzantine, Paris 1964.
Constantinople
Janin Janin R., La géographie ecclésiastique de La géographie l'Empire byzantin I: Le siège de Constantinople
194 et le Patriarcat Oecumenique iii: Les Églises
et les monastères 2, Paris 1969.
Joannou Joannou P., «Joannes XIV. Kalekas Patriarch
«Joannes XIV» von Konstantinopel, unedierte Rede zur Krönung Joannes V.», OCP 27 (1961), σ. 38- 45.
Journet Journet C., «Palamisme et Thomisme», Revue
«Palamisme» Thomiste 60 (1960), σ. 429- 452.
Jugie Jugie Μ., «Barlaam est – il né catholique?
«Barlaam» Suivi d’ une note sur la date de sa morte», EO 38 (1939), σ. 101- 125.
Jugie Jugie Μ., «Palamite Controverse», DTC
«Palamite» 11 (1932), σ. 1777- 1818.
Kallendorf Kallendorf Cr. «The Historical Petrarch»,
«The Historical Petrarch» AHR 101 1(1996), σ. 130-141.
Kazhdan Kazhdan A., «L’ Historie de Cantacuzène
«L’ Historie» en tant qu’ oeuvre littètaire», Byzantion 50 (1980), σ. 279- 335.
Krekić Krekić K. Β., «Contribution à l’ étude
«Contribution» des Αsanes à Byzance», TM 5 (1973), σ. 347- 355.
Köprülü Köprülü M. F., The Origins of the Ottoman The Origins Empire, transl. by G. Leiser, New York, 1992.
Laiou Laiou A., Constantinople and the Latins. The
195 Constantinople Foreign Policy of Andronicus II 1282- 1328,
Cambridge- Massaschussets 1972.
Laiou Laiou A., «Le débat sur les droits du fisc et les
«Le débat» droits régaliens au début du 14e siècle», REB 58 (2000), σ. 97- 122.
Laiou Laiou Α., Peasant society in the late byzantine Peasant society empire, Princeton 1977.
Laiou Laiou A., «The agrarian Economy, Thirteenth-
«The agrarian» Fifteenth Centuries», EHB 1 (2002), σ. 311- 375.
Lammens Lammens H., «Correspondances diplomatiques entre
«Correspondances» les sultans mamluks d’ Egypte et les puissances Chrétiennes», ROC 9 (1904), σ. 151-187.
Laurent Laurent V., «Les grandes crises religieuses à
«Les grandes» Byzance: La fin du schime ars énite», BSHAcRoum 26 (1945), σ. 225- 313.
Laurent Laurent V., «La chronologie des patriarches de
«La chronologie» Constantinople de la première moitié du xiie siècle 1294- 1350», REB 7 (1949), σ. 32- 41.
Lemerle Lemerle P., L’ emirat d’ Aydin, Byzance et l’
L’ emirat Occident, Paris 1957.
Léonard Léonard E. G., Les Angevins de Naples, Les Angevins Paris 1954.
Lewis Lewis B., Die Mongolen in Iran, Berlin 19683. Die Mongolen
196 Lewis Lewis B., «The Mongols, the Turks and
«The Mongols» the Muslim policy», RHS (Fifth Series) 18 (1968), σ. 49- 68.
Lippard Lippard Br., The Mongols and Byzantium, The Mongols 1243–1341, Ph.D. dissertation Department of Uralic and Altaic Studies, Indiana University, Indianapolis 1983.
Lock Lock P., The Franks in the Aegean, 1204- The Franks 1500, London- New York 1995.
Loenertz Loenertz R., «La chronique brève de 1352.
«La chronique» Deuxième partie, de 1324 à 1341», OCP 30 (1964), σ. 39-64.
Lowe Lowe A., The Catalan vengeance, London1972.
The Catalan
Maksimovič Maksimovič LJ., «Aleksije Apokavk I društvena
«Aleksije Apokavk» kretnja u Carigradu», ZRVI 18 (1978), σ. 165- 188.
Maksimovič Maksimovič LJ., «Poslednje godine protostratora
«Poslednje godine» Teodora Sinadina», ZVRI 10 (1967), σ. 177-185.
Maksimovič Maksimovič LJ., Vizantijka provinzijcka uprava Vizantijka u doba Paleologa (The Byzantine provincial administration under the Paleologi), Belgrade 1972, engl. translate, Amsterdam 1988.
Manfroni Manfroni C., Le relazioni fra Genova, l’ impero Le relazioni bizantino e i Turchi, Genoa 1986.
Martin Martin J., «Barlaam de Seminara», DHGE
197
«Barlaam 6 (1932), σ. 817–834.
Matanov, Mihneva Matanov C., Mihneva R., Ot Galipoli do Ot Galipoli Lepado, Balkanite, Evropa I osmankogo našestvie, 1354- 1571, Sofija 1988.
Mathews Mathews T., The Byzantine Churches The Byzantine Churches of Istanbul, Pittsburg 1976.
Mavromatis Mavromatis L., «Peut- on parler d’un Etat
«Etat medieval» medieval serbe?», Byzantion 47 (1979), σ. 417- 429.
Mavromatis Mavromatis L., Storia del pensiero politico.
Storia La Civilta bizantina dal XII al XV secolo, Bari- Roma 1978.
Mélikoff- Sayar Mélikoff- Sayar Ir., Le Destan d’ Umur Umur Pacha Pacha (Düsturname-i Enveri), [Bibliothèque byzantine Études 2], Paris 1954.
Menache Menache S., Clement V, Cambridge 2001.
Clement V
Mercati Mercati G., Notizie di Procoro e Teodoro Notizie di Procoro Meliteniota ed altri appunti per la storia della teologia a della letteratura Bizantina del Secolo XIV [Studi e Testi 56], Vaticano, 1931.
Mergiali Mergiali S., L’ enseignement et les letters L’ enseignement pendant l’ époque des Paléologues(1261- 1453), [Κέντρον Ερεύνης Βυζαντίου 5], Αthens 1996.
198 Meyendorff Meyendorff J., A study of Gregory Palamas,
A study transl. by G. Lawrence, New York19742. Meyendorff Meyendorff J., Byzantine Hesychasm:
Byzantine Hesychasm Historical, Theological and Social
Problems: Collected Studies, London 1974.
Meyendorff Meyendorff J., Introduction à l’ étude de Introduction Grégoire Palamas, Paris 1959.
Meyendorff Meyendorff J., L’ Hésychasme: Problèmes de L’ Hésychasme sèmantique, Mélanges d’histoire des religions οfferts à Henri Charles Puech, Paris 1974.
Meyendorff Meyendorff J., «Les debuts de la controverse
«Les debuts» hésychaste», Byzantion 23 (1953), σ. 87- 120.
Meyendorff Meyendorff J., «L’origine de la controverse
«L’origine» palamite. La premiére letter de Palamas à Akindynos», Θεολογία 25 (1953), σ. 602- 613.
Meyendorff Meyendorff J., St. Grégoire Palamas et la St. Grégoire mystique orthodoxe, Paris 1976.
Meyendorff Meyendorff J., Trinitarian Theology East Trinitarian and West: Saint Thomas Aquinas- Gregorios Palamas, Brooklyn- Massashusets 1977.
Meyendorff Meyendorff J., Un mauvais théologien de l'unité Barlaam au quatorzième siècle: Barlaam le Calabrais, L’église et les églises 1054–1954, t. 2, Cheve- togne 1955.
199 Meyendorff Meyendorff J., «Une lettre inedited de Gregoire
«Une letter» Palamas à Akindynos», Θεολογία 26 (1954), σ. 557- 582.
Mogenet, Tihon, Royez, Berg Mogenet J., Tihon A., Royez R., Berg A., Nicéphore Grégoras Nicéphore Grégoras - Calcul de l’éclipse de soleil du 16 Juillet 1330, [Corpus des astronomes byzantins I], Gleben 1983.
Morgan Persia Morgan D., Medieval Persia 1040- 1797, Medieval London- New York 1988.
Morgan Morgan D., The Mongols, Oxford 1986.
The Mongols
Muratore Muratore D., «Una principessa sabauda sul trono di
«Una principessa» Bizansio. Giovanna di Savoia imperatrice Anna Palaeologina», Mémoires del’ Académie de Savoie4 11 (1909), σ. 221- 475.
Nadal- Cañellas Nadal Cañellas J., «La redaction premiére de la
«La redaction» troisiéme lettre de Palamas à Akindynos», ΟCP 40 (1974), σ. 233- 285.
Nadal- Cañellas Nadal- Cañellas J. «La critique par Akindynos de
«La critique» l’ herméneutique patristique de Palamas», Istina 19 (1974), σ. 297- 328.
Nicol, Bendall Nicol D., Bendall S., «Anna of Savoy in Thessa- «Anna of Savoy» lonica: The Numismatic Evidence», RN 19 (1977), σ. 87- 102.