ΣΡΑΠΔΕΗΚΖ ΓΗΟΗΚΖΖ – ΓΗΟΗΚΖΖ ΑΝΘΡΧΠΗΝΧΝ ΠΟΡΧΝ
ΓΗΠΛΧΜΑΣΗΚΖ ΔΡΓΑΗΑ
Ζ ζπκβνιή ηνπ δηεπζπληή ζηελ ελίζρπζε ηεο απνδνηηθόηεηαο ηνπ πξνζσπηθνύ θαη ζηελ επαγγεικαηηθή ηνπο ηθαλνπνίεζε. Μειέηε
πεξίπησζεο ηεο Alpha Bank.
Όλνκα Φνηηήηξηαο: Μαξία Κνδνξψλε
Δπηβιέπσλ Καζεγεηήο: Σπχξνο Παπαζαλαζίνπ
Ηξάθιεην Μάηνο 2018
2
3
ΔΤΥΑΡΗΣΗΔ
Θα ήζεια λα επραξηζηήζσ ζεξκά ηνλ θαζεγεηή κνπ, θ. Σπχξν Παπαζαλαζίνπ γηα ηελ ζσζηή θαζνδήγεζε θαη ελζάξξπλζε θαηά ηελ ζπγγξαθή ηεο δηπισκαηηθήο κνπ εξγαζίαο θαζψο θαη ηελ νηθνγέλεηα κνπ θαη ηδηαηηέξσο ηνλ ζχδπγν κνπ, γηα ηελ ζηήξημε θαη ηελ ππνκνλή πνπ έδεημαλ φιν ην δηάζηεκα πνπ ρξεηάζηεθε λα εθπνλήζσ ηελ δηπισκαηηθή κνπ εξγαζία.
4
ΠΔΡΗΔΥΟΜΔΝΑ
ΔΤΥΑΡΗΣΗΔ ... 3
ΠΔΡΗΔΥΟΜΔΝΑ ... 4
ΔΤΡΔΣΖΡΗΟ ΠΗΝΑΚΧΝ ... 7
ΔΤΡΔΣΖΡΗΟ ΥΖΜΑΣΧΝ ... 9
ΠΔΡΗΛΖΦΖ... 11
ABSTRACT ... 12
ΔΗΑΓΧΓΖ ... 13
ΚΔΦΑΛΑΗΟ 1: Ζ ΔΝΝΟΗΑ ΣΖ ΑΠΟΓΟΣΗΚΟΣΖΣΑ ΣΟΤ ΠΡΟΧΠΗΚΟΤ ... 19
1.1 Δηζαγσγή ... 19
1.2 Απφδνζε ησλ εξγαδνκέλσλ ... 19
1.3 Μέηξεζε απφδνζεο εξγαδνκέλσλ ... 20
1.4 Δλδπλάκσζε θαη νξγαλσηηθή απφδνζε ... 24
ΚΔΦΑΛΑΗΟ 2: Ζ ΔΝΝΟΗΑ ΣΖ ΔΠΑΓΓΔΛΜΑΣΗΚΖ ΗΚΑΝΟΠΟΗΖΖ ΣΟΤ ΠΡΟΧΠΗΚΟΤ ... 26
2.1 Δηζαγσγή ... 26
5
2.2 Οξηζκφο ... 26
2.3 Η ζεκαζία ηεο ηθαλνπνίεζεο εξγαζίαο ... 28
ΚΔΦΑΛΑΗΟ 3: Ο ΡΟΛΟ ΣΖ ΖΓΔΗΑ ΣΑ ΥΡΖΜΑΣΟΠΗΣΧΣΗΚΑ ΗΓΡΤΜΑΣΑ ΚΑΗ ΣΖΝ ΔΝΗΥΤΖ ΣΟΤ ΠΡΟΧΠΗΚΟΤ – ΑΝΑΚΟΠΖΖ ΥΔΣΗΚΧΝ ΔΡΔΤΝΧΝ ... 30
3.1 Δηζαγσγή ... 30
3.2 Η εγεζία ... 30
3.3 Μεηαζρεκαηηζηηθή εγεζία ... 31
3.4 Σπλαιιαθηηθή εγεζία ... 33
3.5 Ηγεζία πξνζαλαηνιηζκέλε ζηηο ζρέζεηο ... 34
3.6 Η εγεζία ζηνλ ηξαπεδηθφ ηνκέα ... 36
ΚΔΦΑΛΑΗΟ 4: ΒΗΒΛΗΟΓΡΑΦΗΚΖ ΔΠΗΚΟΠΖΖ ... 39
4.1 Δηζαγσγή ... 39
4.2 Βηβιηνγξαθηθή επηζθφπεζε ... 39
4.3 Κξηηηθή απνηίκεζε ηεο βηβιηνγξαθίαο ... 49
ΚΔΦΑΛΑΗΟ 5: ΜΔΘΟΓΟΛΟΓΗΑ ΔΡΔΤΝΑ ... 51
5.1 Δηζαγσγή ... 51
5.2 Δξεπλεηηθά εξσηήκαηα – εξεπλεηηθέο ππνζέζεηο ... 51
5.3 Τν κεζνδνινγηθφ εξγαιείν ηεο έξεπλαο ... 52
6
5.4 Γενληνινγία ηεο έξεπλαο ... 55
5.5 Τν δείγκα ηεο έξεπλαο ... 56
5.6 Γηαδηθαζία ηεο έξεπλαο ... 56
5.7 Σηαηηζηηθή αλάιπζε ... 57
ΚΔΦΑΛΑΗΟ 6: ΔΜΠΔΗΡΗΚΑ ΑΠΟΣΔΛΔΜΑΣΑ ... 59
6.1 Γεκνγξαθηθά ραξαθηεξηζηηθά ... 59
6.2 Δπζχλε ηνπ δηεπζπληή θαη ιήςε απνθάζεσλ ... 65
6.3 Γπλαηφηεηα ηνπ δηεπζπληή λα αλαπηχζζεη ηνπο εξγαδφκελνπο ... 76
6.4 Τν φξακα ηνπ δηεπζπληή γηα ην κέιινλ ... 85
6.5 Η επηθνηλσλία ηνπ δηεπζπληή κε ηνπο ππαιιήινπο ... 90
6.6 Σπζρεηίζεηο ... 95
ΚΔΦΑΛΑΗΟ 7: ΤΜΠΔΡΑΜΑΣΑ ... 100
7.1 Δηζαγσγή ... 100
7.2 Κχξηα επξήκαηα ... 101
7.3 Πξνηάζεηο γηα πεξαηηέξσ έξεπλα ... 106
ΒΗΒΛΗΟΓΡΑΦΗΑ ... 107
ΠΑΡΑΡΣΖΜΑ ... 112
7
ΔΤΡΔΣΖΡΗΟ ΠΗΝΑΚΧΝ
Πίλαθαο 6.1: Φχιν……….
Πίλαθαο 6.2: Ηιηθία………
Πίλαθαο 6.3: Οηθνγελεηαθή θαηάζηαζε………..
Πίλαθαο 6.4: Μνξθσηηθφ επίπεδν……….
Πίλαθαο 6.5: Πξνυπεξεζία……….
Πίλαθαο 6.6: Ο δηεπζπληήο κνπ κε αληηκεησπίδεη σο άηνκν θαη φρη σο κέινο κηαο νκάδαο. ………..
Πίλαθαο 6.7: Ο δηεπζπληήο κνπ δξα κε ηξφπνπο πνπ θεξδίδνπλ ην ζεβαζκφ κνπ…
Πίλαθαο 6.8: Ο δηεπζπληήο κνπ ιακβάλεη ππφςε ηηο εζηθέο θαη δενληνινγηθέο ζπλέπεηεο ησλ απνθάζεσλ. ………
Πίλαθαο 6.9: Ο δηεπζπληήο κνπ ζεσξεί φηη έρσ δηαθνξεηηθέο αλάγθεο θαη πξνζδνθίεο απφ ηνπο ππνινίπνπο ζπλαδέξθνπο κνπ. ………..
Πίλαθαο 6.10: Ο δηεπζπληήο κνπ κε θάλεη λα εμεηάδσ ηα πξνβιήκαηα απφ πνιιέο δηαθνξεηηθέο νπηηθέο γσλίεο. ………
Πίλαθαο 6.11: Ο δηεπζπληήο κνπ βάδεη ζηελ άθξε ην δηθφ ηνπ ζπκθέξνλ γηα ην θαιφ ηεο νκάδαο. ………
Πίλαθαο 6.12: Ο δηεπζπληήο κνπ εκθαλίδεη κηα αίζζεζε δχλακεο θαη εκπηζηνζχλεο.
………
8 Πίλαθαο 6.13: Ο δηεπζπληήο κνπ πξνηείλεη λένπο ηξφπνπο γηα ην πψο λα νινθιεξψλνληαη νη εξγαζίεο. ………
Πίλαθαο 6.14: Ο δηεπζπληήο κνπ ηνλίδεη ηε ζεκαζία ηεο ζπιινγηθήο αίζζεζεο ηεο απνζηνιήο. ………
Πίλαθαο 6.15: Ο δηεπζπληήο κνπ κε βνεζά λα βάδσ ηα δπλαηά κνπ…..
Πίλαθαο 6.16: Ο δηεπζπληήο κνπ μνδεχεη ρξφλν δηδαζθαιίαο θαη εθπαίδεπζεο…..
Πίλαθαο 6.16: Ο δηεπζπληήο κνπ μνδεχεη ρξφλν δηδαζθαιίαο θαη εθπαίδεπζεο…..
Πίλαθαο 6.18: Ο δηεπζπληήο κνπ εθθξάδεη ηελ πεπνίζεζε φηη ζα επηηεπρζνχλ νη ζηφρνη. ………
Πίλαθαο 6.19: Ο δηεπζπληήο κνπ κηιάεη κε ελζνπζηαζκφ γηα ην ηη πξέπεη λα επηηεπρζεί. ………..
Πίλαθαο 6.20: Ο δηεπζπληήο κνπ κηιάεη αηζηφδνμα γηα ην κέιινλ………
Πίλαθαο 6.21: Ο δηεπζπληήο κνπ δηαηππψλεη έλα ζπλαξπαζηηθφ φξακα γηα ην κέιινλ.
………..
Πίλαθαο 6.22: Ο δηεπζπληήο κνπ επαλεμεηάδεη ηηο θξίζηκεο ππνζέζεηο γηα λα εμεηάζεη θαηά πφζνλ είλαη απαξαίηεηεο. ………
Πίλαθαο 6.23: Ο δηεπζπληήο κνπ κηιά γηα ηηο πην ζεκαληηθέο αμίεο θαη πεπνηζήζεηο.
………..
Πίλαθαο 6.24: Ο δηεπζπληήο κνπ επηδηψθεη δηαθνξεηηθέο πξννπηηθέο θαηά ηελ επίιπζε πξνβιεκάησλ. ………..
9
ΔΤΡΔΣΖΡΗΟ ΥΖΜΑΣΧΝ
Σρεδηάγξακκα 6.1: Φχιν………
Σρεδηάγξακκα 6.2: Ηιηθία………
Σρεδηάγξακκα 6.3: Οηθνγελεηαθή θαηάζηαζε………..
Σρεδηάγξακκα 6.4: Μνξθσηηθφ επίπεδν……….
Σρεδηάγξακκα 6.5: Πξνυπεξεζία……….
Σρεδηάγξακκα 6.6: Ο δηεπζπληήο κνπ κε αληηκεησπίδεη σο άηνκν θαη φρη σο κέινο κηαο νκάδαο. ………..
Σρεδηάγξακκα 6.7: Ο δηεπζπληήο κνπ δξα κε ηξφπνπο πνπ θεξδίδνπλ ην ζεβαζκφ κνπ Σρεδηάγξακκα 6.8: Ο δηεπζπληήο κνπ ιακβάλεη ππφςε ηηο εζηθέο θαη δενληνινγηθέο ζπλέπεηεο ησλ απνθάζεσλ. ………
Σρεδηάγξακκα 6.9: Ο δηεπζπληήο κνπ ζεσξεί φηη έρσ δηαθνξεηηθέο αλάγθεο θαη πξνζδνθίεο απφ ηνπο ππνινίπνπο ζπλαδέξθνπο κνπ. ………..
Σρεδηάγξακκα 6.10: Ο δηεπζπληήο κνπ κε θάλεη λα εμεηάδσ ηα πξνβιήκαηα απφ πνιιέο δηαθνξεηηθέο νπηηθέο γσλίεο. ………
Σρεδηάγξακκα 6.11: Ο δηεπζπληήο κνπ βάδεη ζηελ άθξε ην δηθφ ηνπ ζπκθέξνλ γηα ην θαιφ ηεο νκάδαο. ………
Σρεδηάγξακκα 6.12: Ο δηεπζπληήο κνπ εκθαλίδεη κηα αίζζεζε δχλακεο θαη εκπηζηνζχλεο. ………
10 Σρεδηάγξακκα 6.13: Ο δηεπζπληήο κνπ πξνηείλεη λένπο ηξφπνπο γηα ην πψο λα νινθιεξψλνληαη νη εξγαζίεο. ………
Σρεδηάγξακκα 6.14: Ο δηεπζπληήο κνπ ηνλίδεη ηε ζεκαζία ηεο ζπιινγηθήο αίζζεζεο ηεο απνζηνιήο. ………
Σρεδηάγξακκα 6.15: Ο δηεπζπληήο κνπ κε βνεζά λα βάδσ ηα δπλαηά κνπ…..
Σρεδηάγξακκα 6.16: Ο δηεπζπληήο κνπ μνδεχεη ρξφλν δηδαζθαιίαο θαη εθπαίδεπζεο…
Σρεδηάγξακκα 6.17: Ο δηεπζπληήο κνπ μνδεχεη ρξφλν δηδαζθαιίαο θαη εθπαίδεπζεο…
Σρεδηάγξακκα 6.18: Ο δηεπζπληήο κνπ εθθξάδεη ηελ πεπνίζεζε φηη ζα επηηεπρζνχλ νη ζηφρνη. ………
Σρεδηάγξακκα 6.19: Ο δηεπζπληήο κνπ κηιάεη κε ελζνπζηαζκφ γηα ην ηη πξέπεη λα επηηεπρζεί. ………..
Σρεδηάγξακκα 6.20: Ο δηεπζπληήο κνπ κηιάεη αηζηφδνμα γηα ην κέιινλ………
Σρεδηάγξακκα 6.21: Ο δηεπζπληήο κνπ δηαηππψλεη έλα ζπλαξπαζηηθφ φξακα γηα ην κέιινλ. ………..
Σρεδηάγξακκα 6.22: Ο δηεπζπληήο κνπ επαλεμεηάδεη ηηο θξίζηκεο ππνζέζεηο γηα λα εμεηάζεη θαηά πφζνλ είλαη απαξαίηεηεο. ………
Σρεδηάγξακκα 6.23: Ο δηεπζπληήο κνπ κηιά γηα ηηο πην ζεκαληηθέο αμίεο θαη πεπνηζήζεηο. ………..
Σρεδηάγξακκα 6.24: Ο δηεπζπληήο κνπ επηδηψθεη δηαθνξεηηθέο πξννπηηθέο θαηά ηελ επίιπζε πξνβιεκάησλ. ………..
11
ΠΔΡΗΛΖΦΖ
Η παξνχζα εξγαζία πξαγκαηεχεηαη ην δήηεκα ηεο ζπκβνιήο ηνπ δηεπζπληή ζηελ ελίζρπζε ηεο απνδνηηθφηεηαο ηνπ πξνζσπηθνχ θαη ζηελ επαγγεικαηηθή ηνπο ηθαλνπνίεζε. Σθνπφο ηεο έξεπλαο πνπ πξαγκαηνπνηείηαη ζηα πιαίζηα ηεο εξγαζίαο είλαη ε δηεξεχλεζε ηεο ζπκβνιήο ηνπ δηεπζπληή ζηελ ελίζρπζε ηεο απνδνηηθφηεηαο ηνπ πξνζσπηθνχ ηεο ηξάπεδαο Alpha Bank θαη ζηελ επαγγεικαηηθή ηνπο ηθαλνπνίεζε. Η εξεπλεηηθή κέζνδνο πνπ απνθαζίζηεθε λα αθνινπζεζεί είλαη ε πνζνηηθή κε ηε ρξήζε εξσηεκαηνινγίνπ. Τν εξσηεκαηνιφγην πνπ ρξεζηκνπνηήζεθε απνηεινχληαλ απφ 24 εξσηήζεηο θαη ρσξίζηεθε ζε πέληε κέξε. Σηελ έξεπλα έιαβαλ κέξνο 120 άηνκα. Η έξεπλα πξαγκαηνπνηήζεθε απφ ηνλ Γεθέκβξην 2017 έσο ηνλ Μάην ηνπ 2018 ζηελ πεξηνρή Ηξαθιείνπ ηεο Κξήηεο. Σπλνιηθά, ζχκθσλα κε ηα απνηειέζκαηα ηεο έξεπλαο πνπ πξαγκαηνπνηήζεθε ζηα πιαίζηα ηεο παξνχζαο εξγαζίαο, πξνθχπηεη φηη νη ππάιιεινη ηεο ηξάπεδαο Alpha Bank ππνζηήξημαλ φηη ν δηεπζπληήο ηνπο ζπρλά ζπκπεξηθέξεηαη ππεχζπλα θαη έρεη ελεξγφ ξφιν ζηε ιήςε απνθάζεσλ, έρεη ηε δπλαηφηεηα λα αλαπηχζζεη ηνπο εξγαδφκελνπο, έρεη φξακα γηα ην κέιινλ θαη επηθνηλσλεί απνηειεζκαηηθά κε ηνπο ππαιιήινπο.
12
ABSTRACT
The present work deals with the issue of the Director's contribution to increasing the efficiency of the staff and their professional satisfaction. The purpose of the research carried out in the framework of the work is to investigate the Director's contribution to enhancing the efficiency of the staff of Alpha Bank and their professional satisfaction. The research method decided to follow is quantitative using a questionnaire. The questionnaire used consisted of 24 questions and was divided into five parts. The survey involved 120 people. The survey was conducted from December 2017 to May 2018 in Heraklion, Crete. Overall, according to the results of the research carried out in the context of this paper, it appears that Alpha Bank employees have argued that their manager often behaves responsibly and has an active role in decision-making, has the ability to develop employees, has a vision for the future and communicates effectively with employees.
13
ΔΗΑΓΧΓΖ
Η παξνχζα εξγαζία πξαγκαηεχεηαη ην δήηεκα ηεο ζπκβνιήο ηνπ δηεπζπληή ζηελ ελίζρπζε ηεο απνδνηηθφηεηαο ηνπ πξνζσπηθνχ θαη ζηελ επαγγεικαηηθή ηνπο ηθαλνπνίεζε.
Ο νξηζκφο απνδνηηθφηεηα-αλάπηπμε πξνζσπηθνχ έρεη λα θάλεη κε ηηο ζπζηεκαηηθέο θαη εληαηηθέο πξνζπάζεηεο ελφο νξγαληζκνχ ή κηαο επηρείξεζεο πνπ ζηνρεχνπλ ζηελ θαιπηέξεπζε ηεο ησξηλήο αιιά θαη κειινληηθήο απφδνζεο ησλ εξγαδνκέλσλ κε ηελ ελίζρπζε ησλ ηθαλνηήησλ ηνπο φπσο νη γλψζεηο θαη νη δεμηφηεηεο (Ξεξνηχξε-Κνπθίδνπ, 2010).Απφ ηελ άιιε κε ηνλ φξν επαγγεικαηηθή ηθαλνπνίεζε ελλννχκε ην ζπλαίζζεκα πνπ ληψζνπλ νη άλζξσπνη γηα ηελ εξγαζία ηνπο θαη ε γλψκε ηνπο γηα απηή. Απνηειεί εξγαιείν κέηξεζεο ηεο επραξίζηεζεο ή ηεο έιιεηςήο ηεο. Η επαγγεικαηηθή ηθαλνπνίεζε θαζνξίδεηαη απφ ηηο ζεηηθέο θαη αξλεηηθέο ζηάζεηο πνπ έρεη ν θάζε άλζξσπνο γηα ηελ εξγαζία ηνπ θαη έρεη λα θάλεη κε ηηο βαζηθέο αξρέο ηεο δνπιεηάο (Κάληαο, 1993; Baron & Kenny, 1986). Σπλεπψο, ε ζπκβνιή ηεο εγεζίαο ηφζν ζηελ απνδνηηθφηεηα φζν θαη ζηελ επαγγεικαηηθή ηθαλνπνίεζε ησλ εξγαδνκέλσλ δηαδξακαηίδεη πνιχ ζεκαληηθφ ξφιν ζηελ εχξπζκε ιεηηνπξγία ηνπ νξγαληζκνχ. Τν ζηπι δηνίθεζεο θαζνξίδεηαη απφ ηελ εμαζθαιηζκέλε απαζρφιεζε, ηελ πξνβιεςηκφηεηα θαη ηελ ζηαζεξφηεηα ησλ εξγαζηαθψλ ζρέζεσλ, ελψ ε έκθαζε δίλεηαη ζηελ απνηειεζκαηηθφηεηα, ηνλ έιεγρν θαη ηελ νκαιή ιεηηνπξγία ηεο. Σηηο ηδησηηθέο ηξάπεδεο, ην ζηπι εγεζίαο είλαη πεξηζζφηεξν ζπκβνπιεπηηθφ – ππνζηεξηθηηθφ θαη ζπκκεηνρηθφ. Όζνλ αθνξά ζην αλζξψπηλν δπλακηθφ ππάξρεη αλάγθε απνηειεζκαηηθήο δηνίθεζεο θαη αλάπηπμήο ηνπ ψζηε ην αλζξψπηλν θεθάιαην ζηελ Διιάδα λα είλαη αληαγσληζηηθφ κε ην αληίζηνηρν άιισλ ρσξψλ. Η δηαπίζησζε απηή αθνξά θάζε δηεπζπληή ,o νπνίos έρεη ηελ επζχλε ζηφρσλ θαη ηεο ζσζηήο ππνθίλεζεο ησλ εξγαδνκέλσλ (Daoanis , 2012; McCaffery et al, 2013)
14 Σθνπφο ηεο παξνχζαο εξγαζίαο είλαη ε δηεξεχλεζε ηεο ζπκβνιήο ηνπ δηεπζπληή ζηελ ελίζρπζε ηεο απνδνηηθφηεηαο ηνπ πξνζσπηθνχ θαη ζηελ επαγγεικαηηθή ηνπο ηθαλνπνίεζε. Απνθαζίζηεθε ε έξεπλα πνπ ζα πξαγκαηνπνηεζεί ζηελ παξνχζα εξγαζία λα εζηηάδεη ζηα ρξεκαηνπηζησηηθά ηδξχκαηα θαη ζπγθεθξηκέλα ζα πξαγκαηνπνηεζεί κειέηε πεξίπησζεο ζηελ Alpha Bank.
Τα ηειεπηαία ρξφληα ε ρψξα καο δηέξρεηαη κέζα απφ κηα νηθνλνκηθή θξίζε πνπ έρεη πιήμεη φινπο ηνπο ηνκείο θαη έρεη θέξεη ζε νξηαθά ζεκεία ηνλ νηθνλνκηθφ ηνκέα ηεο Διιάδαο. Δθηφο απφ ηηο επηρεηξήζεηο, κεγάιν πιήγκα έρνπλ δερηεί θαη νη ίδηνη νη εξγαδφκελνη νη νπνίνη δνπλ κέζα ζε έλα θαζεζηψο νηθνλνκηθήο ζηελφηεηαο θαη επαγγεικαηηθήο αβεβαηφηεηαο. Απηά ηα ζηνηρεία έρνπλ πξνθαιέζεη ηε κεησκέλε απνδνηηθφηεηα ησλ εξγαδνκέλσλ ζηελ εξγαζία ηνπο. Έλαο θιάδνο ν νπνίνο έρεη ηδηαίηεξν ελδηαθέξνλ λα δηεξεπλεζεί σο πξνο ηελ απνδνηηθφηεηα ησλ εξγαδνκέλσλ ηνπ, είλαη ν ρξεκαηνπηζησηηθφο ηνκέαο, δεδνκέλνπ φηη ηα ρξεκαηνπηζησηηθά ηδξχκαηα ηελ ηξέρνπζα πεξίνδν βξίζθνληαη ζην επίθεληξν ησλ νηθνλνκηθψλ εμειίμεσλ. Η ηθαλφηεηα θαη απνδνηηθφηεηα ηνπ αλζξψπηλνπ παξάγνληα είλαη άκεζα ζπλδεδεκέλε κε ηε βειηίσζε ηεο απφδνζε ηνπ νξγαληζκνχ. Όηαλ νη εξγαδφκελνη ληψζνπλ ηθαλνπνίεζε απφ ηελ εξγαζία ηνπο αιιά θαη εληζρχνληαη απφ ηε δηνίθεζε κπνξνχλ πην εχθνια λα ρεηξηζηνχλ θαηαζηάζεηο θαη λα ηθαλνπνηήζνπλ ηνπο πειάηεο, δηαζθαιίδνληαο έηζη ζε πςειά επίπεδα ηελ θαιή ιεηηνπξγία ηεο επηρείξεζεο.
Σεκαληηθφ ξφιν ζε απηά δηαδξακαηίδεη ε ζπκβνιή ηεο δηνίθεζεο θαη ν αληίθηππνο πνπ απηή έρεη ζην πξνζσπηθφ θαη ηελ ελίζρπζή ηνπ. Πην ζπγθεθξηκέλα, φζνλ αθνξά ηα ρξεκαηνπηζησηηθά ηδξχκαηα, ίζσο είλαη πεξηζζφηεξν ζεκαληηθή ηφζν ε ελίζρπζε ηεο απνδνηηθφηεηαο ηνπ πξνζσπηθνχ φζν θαη ε επαγγεικαηηθή ηνπο ηθαλνπνίεζε, εθφζνλ κφλν έηζη κπνξεί ν νξγαληζκφο λα απνθηήζεη αληαγσληζηηθφ πιενλέθηεκα θαη επειημία. Σεκαληηθφ θίλεηξν γηα ηε δηεμαγσγή ηεο παξνχζαο έξεπλαο απνηέιεζε ην γεγνλφο λα δηεξεπλεζεί ε ζπκβνιή ηνπ δηεπζπληή ζηελ ελίζρπζε ηεο απνδνηηθφηεηαο ηνπ πξνζσπηθνχ ησλ ηξαπεδηθψλ νξγαληζκψλ θαη ζηελ επαγγεικαηηθή ηνπο ηθαλνπνίεζε, δεδνκέλνπ φηη θάηη ηέηνην ζα έρεη κεγάιν
15 ελδηαθέξνλ ζηηο κέξεο καο, αλαινγηδφκελε ηελ ηξέρνπζα δχζθνιε νηθνλνκηθή πεξίνδν φπνπ ηα ρξεκαηνπηζησηηθά ηδξχκαηα βξίζθνληαη ζην επίθεληξν ησλ εμειίμεσλ.
Γηα ηνπο παξαπάλσ ιφγνπο απνθαζίζηεθε ε παξνχζα εξγαζία λα επηθεληξσζεί ζηα ρξεκαηνπηζησηηθά ηδξχκαηα θαη ζπγθεθξηκέλα ζηε ζπκβνιή ηνπ δηεπζπληή ζηελ ελίζρπζε ηεο απνδνηηθφηεηαο ηνπ πξνζσπηθνχ θαη ζηελ επαγγεικαηηθή ηνπο ηθαλνπνίεζε.
Καηά ηε δηεμαγσγή ηεο παξνχζαο έξεπλαο ππήξμαλ θάπνηνη πεξηνξηζκνί. Η έξεπλα ππφθεηηαη ζηνπο κεζνδνινγηθνχο πεξηνξηζκνχο νη νπνίνη επηζεκαίλνληαη γηα ηηο έξεπλεο πνπ βαζίδνληαη ζην κνίξαζκα ησλ εξσηεκαηνινγίσλ ηα νπνία ζπκπιεξψλνληαη απφ ηνπο ζπκκεηέρνληεο. Οη πεξηνξηζκνί απηνί ζρεηίδνληαη µε δεηήκαηα φπσο ε πιήξεο θαηαλφεζε απφ ηνπο ζπκκεηέρνληεο ηνπ εξσηεκαηνινγίνπ.
Η έξεπλα πξαγκαηνπνηήζεθε ππφ ηελ παξνπζία ηνπ εξεπλεηή. Η παξνπζία ηνπ εξεπλεηή αλ θαη απνηξέπεη ηελ πηζαλφηεηα εθδήισζεο πξνδηάζεζεο θαη πξνθαηάιεςεο κε ζπκπιήξσζεο ηνπ εξσηεκαηνινγίνπ απφ ηνπο ζπκκεηέρνληεο, σζηφζν δελ εμαζθαιίδεη πιήξσο ηελ νξζή ζπκπιήξσζε ηνπ εξσηεκαηνινγίνπ. Έλαο άιινο πεξηνξηζκφο ηεο έξεπλαο αθνξνχζε ην δείγκα πνπ έιαβε κέξνο ζηελ έξεπλα.
Τν δείγκα πνπ ρξεζηκνπνηήζεθε απνηεινχληαλ απφ ηξαπεδηθνχο ππαιιήινπο πνπ πξνζεγγίζηεθαλ ζε κηα κφλν πεξηνρή. Κάηη ηέηνην πεξηνξίδεη ηελ δπλαηφηεηα γελίθεπζεο ησλ απνηειεζκάησλ θαη ηελ εμαγσγή ζπκπεξαζκάησλ πνπ λα αληηπξνζσπεχνπλ φινλ ηνλ ππφ δηεξεχλεζε πιεζπζκφ. Τέινο, ππήξρε πεξηνξηζκφο ρξφλνπ γηα ηε δηεμαγσγή ηεο έξεπλαο, αθνχ πξφθεηηαη γηα κηα εξγαζία κεηαπηπρηαθνχ επηπέδνπ κε ζπγθεθξηκέλεο εκεξνκελίεο παξάδνζεο.
Η εξεπλεηηθή κέζνδνο πνπ απνθαζίζηεθε λα αθνινπζεζεί είλαη ε πνζνηηθή κε ηε ρξήζε εξσηεκαηνινγίνπ. Σηε ζπγθεθξηκέλε εξγαζία έγηλε πνζνηηθή
16 πξσηνγελήο έξεπλα κε ηε ρξήζε δνκεκέλνπ εξσηεκαηνινγίνπ. Τν εξσηεκαηνιφγην απνηεινχληαλ απφ 24 εξσηήζεηο θαη ρσξίζηεθε ζε πέληε κέξε.
Μέζα απφ ηελ παξνχζα εξγαζία αλακέλεηαη λα πξνθχςνπλ ηδηαίηεξα ζεκαληηθά ζπκπεξάζκαηα ηα νπνία ζα εληζρχζνπλ ζεηηθά ηνλ ρξεκαηνπηζησηηθφ θιάδν ζε φηη αθνξά ηε ζπκβνιή ηνπ δηεπζπληή ζηελ ελίζρπζε ηεο απνδνηηθφηεηαο ηνπ πξνζσπηθνχ θαη ζηελ επαγγεικαηηθή ηνπο ηθαλνπνίεζε. Πην ζπγθεθξηκέλα, ε παξνχζα έξεπλα αλακέλεηαη λα ζπκβάιιεη ζηελ εμαγσγή ζπκπεξαζκάησλ πνπ αθνξνχλ ην επίπεδν επζχλεο ηνπ δηεπζπληή θαη ην βαζκφ ζηνλ νπνίν ιακβάλεη απνθάζεηο, ηε δπλαηφηεηαο ηνπ δηεπζπληή λα αλαπηχζζεη ηνπο εξγαδφκελνπο, ηελ χπαξμε νξάκαηνο γηα ην κέιινλ θαη ην επίπεδν επηθνηλσλίαο ηνπ δηεπζπληή κε ηνπο ππαιιήινπο. Η παξνχζα εξγαζία πεξηιακβάλεη απφςεηο εξγαδνκέλσλ ζηνλ ηξαπεδηθφ ηνκέα, νπφηε ηα ζπκπεξάζκαηά ηεο αθνξνχλ απνθιεηζηηθά απηφλ ηνλ επαγγεικαηηθφ θιάδν. Τα ζπκπεξάζκαηα ηεο κειέηεο κπνξεί λα απνηειέζνπλ έλαπζκα γηα ηε δεκηνπξγία ή ηε βειηίσζε θαηάιιεισλ πξνγξακκάησλ εθπαίδεπζεο ή/θαη αμηνιφγεζεο ησλ δηεπζπληηθψλ ζηειερψλ ψζηε λα αληαπνθξίλνληαη πεξηζζφηεξν ζηηο απαηηήζεηο θαη πξνζδνθίεο ησλ εξγαδνκέλσλ ηνπ ηξαπεδηθνχ ηνκέα. Ωζηφζν, ηα απνηειέζκαηα ηεο κειέηεο κπνξεί λα θαλνχλ ρξήζηκα ζε ελδερφκελε ζπγθξηηηθή κειέηε κε απνηειέζκαηα απφ άιινπο επαγγεικαηίεο. Απηφ ζα ζπληειέζεη ζηελ εμαγσγή ζπγθξηηηθψλ ζπκπεξαζκάησλ θαη ζηε δηακφξθσζε ησλ αλάινγσλ πξαθηηθψλ. Δπίζεο, ε δηελέξγεηα ηεο παξνχζαο έξεπλαο αλακέλεηαη λα ζπκβάιεη ζεκαληηθά θαη ζηελ ελίζρπζε ηεο ππάξρνπζαο βηβιηνγξαθίαο γχξσ απφ ην ζπγθεθξηκέλν δήηεκα. Γεδνκέλνπ φηη νη έξεπλεο πνπ έρνπλ δηελεξγεζεί ζηνλ ηξαπεδηθφ ηνκέα ηεο Διιάδαο ηα ηειεπηαία ρξφληα πνπ ε νηθνλνκηθή θξίζε έρεη πιήμεη ηε ρψξα καο είλαη ιίγεο, ε παξνχζα έξεπλα αλακέλεηαη λα βνεζήζεη ψζηε λα ζπκπιεξσζεί απηφ ην θελφ. Δθηφο, απφ ηε ζπκβνιή ηεο έξεπλαο ζηελ βηβιηνγξαθία θαη ζηελ αθαδεκατθή θνηλφηεηα, ηα απνηειέζκαηά ηεο ζα είλαη δσηηθήο ζεκαζίαο θαη ζην ρψξν ηεο αγνξάο γεληθφηεξα αιιά θαη ζην επξχ θνηλφ. Απηφ ηζρχεη γηαηί ε ελίζρπζε ηεο απνδνηηθφηεηαο ηνπ πξνζσπηθνχ ησλ ρξεκαηνπηζησηηθψλ ηδξπκάησλ
17 θαη ε επαγγεικαηηθή ηνπο ηθαλνπνίεζε, επεξεάδνπλ άκεζα ηνπο πειάηεο ησλ ηξαπεδψλ θαη θαηά ζπλέπεηα επεξεάδνπλ νιφθιεξε ηελ αγνξά δεδνκέλνπ φηη απηή ζπληίζεηαη απφ ηνπο εξγαδφκελνπο θαη απφ ηνπο πειάηεο εμίζνπ. Δάλ νη εξγαδφκελνη είλαη απνδνηηθνί ζηελ εξγαζία ηνπο απηφ ζπλεπάγεηαη ηθαλνπνηεκέλνπο πειάηεο πνπ κε ηε ζεηξά ηνπ ζπλζέηεη κηα πγηή αγνξά.
Η παξνχζα εξγαζία ρσξίδεηαη ζε επηά επηκέξνπο θεθάιαηα. Σην πξψην θεθάιαην παξνπζηάδεηαη ε έλλνηα ηεο απνδνηηθφηεηαο ηνπ πξνζσπηθνχ, φπνπ αλαθέξεηαη ε απφδνζε ησλ εξγαδνκέλσλ, ε κέηξεζε ηεο απφδνζεο ησλ εξγαδνκέλσλ θαη ε ελδπλάκσζε θαη νξγαλσηηθή απφδνζή ηνπο.
Σην δεχηεξν θεθάιαην γίλεηαη αλαθνξά ζηελ έλλνηα ηεο επαγγεικαηηθήο ηθαλνπνίεζεο ηνπ πξνζσπηθνχ, φπνπ απνηππψλεηαη ε ζεκαζία ηεο ηθαλνπνίεζεο απφ ηελ εξγαζία.
Σην ηξίην θεθάιαην ηεο εξγαζίαο γίλεηαη αλαθνξά ζην ξφιν ηεο εγεζίαο ζηα ρξεκαηνπηζησηηθά ηδξχκαηα θαη ζηελ ελίζρπζε ηνπ πξνζσπηθνχ πξαγκαηνπνηψληαο κηα αλαζθφπεζε ζρεηηθψλ εξεπλψλ. ‗Δδψ νξίδεηαη ε έλλνηα εγεζία θαη γίλεηαη αλαθνξά ζηα είδε ηεο εγεζίαο φπσο είλαη ε κεηαζρεκαηηζηηθή εγεζία, ε ζπλαιιαθηηθή εγεζία θαη ε εγεζία πξνζαλαηνιηζκέλε ζηηο ζρέζεηο. Τν θεθάιαην νινθιεξψλεηαη κε αλαθνξά ζηελ εγεζία ζηνλ ηξαπεδηθφ ηνκέα.
Τν ηέηαξην θεθάιαην πεξηιακβάλεη ηε βηβιηνγξαθηθή αλαζθφπεζε παξαζέηνληαο αληίζηνηρεο έξεπλεο πνπ έρνπλ δηελεξγεζεί ζε παγθφζκην επίπεδν κε παξφκνην ζέκα.
Τα θεθάιαηα πνπ αθνινπζνχλ αθνξνχλ ην εξεπλεηηθφ κέξνο ηεο εξγαζίαο φπνπ παξνπζηάδεηαη ε κεζνδνινγία ηεο έξεπλαο, ηα εμαγφκελα απνηειέζκαηα θαη ηα ζπκπεξάζκαηά ηεο.
18 Τν πέκπην θεθάιαην πεξηιακβάλεη ηε κεζνδνινγία ηεο έξεπλαο, φπνπ απνηππψλεηαη ν ζθνπφο ηεο, ηα εξεπλεηηθά εξσηήκαηα θαη νη – εξεπλεηηθέο ππνζέζεηο, ην κεζνδνινγηθφ εξγαιείν ηεο έξεπλαο, ε δενληνινγία ηεο έξεπλαο, ην δείγκα ηεο έξεπλαο, ε δηαδηθαζία ηεο έξεπλαο θαη ε ζηαηηζηηθή αλάιπζε πνπ αθνινπζήζεθε.
Τν έθην θεθάιαην πεξηιακβάλεη ηα εκπεηξηθά απνηειέζκαηα ηα νπνία πεξηιακβάλνπλ ηα δεκνγξαθηθά ραξαθηεξηζηηθά ηνπ δείγκαηνο, ηελ επζχλε ηνπ δηεπζπληή θαη ηε ιήςε απνθάζεσλ, ηε δπλαηφηεηα ηνπ δηεπζπληή λα αλαπηχζζεη ηνπο εξγαδφκελνπο, ην φξακα ηνπ δηεπζπληή γηα ην κέιινλ, ηελ επηθνηλσλία ηνπ δηεπζπληή κε ηνπο ππαιιήινπο θαη ηη ζπζρεηίζεηο πνπ πξαγκαηνπνηήζεθαλ.
Τν έβδνκν θαη ηειεπηαίν θεθάιαην πεξηιακβάλεη ηα θχξηα επξήκαηα ηεο έξεπλαο πνπ πξνθχπηνπλ θαη ηηο πξνηάζεηο γηα πεξαηηέξσ έξεπλα .
19
ΚΔΦΑΛΑΗΟ 1: Ζ ΔΝΝΟΗΑ ΣΖ ΑΠΟΓΟΣΗΚΟΣΖΣΑ
ΣΟΤ ΠΡΟΧΠΗΚΟΤ
1.1 Δηζαγσγή
Τν θεθάιαην πνπ αθνινπζεί αζρνιείηαη κε ηελ έλλνηα ηεο απνδνηηθφηεηαο ηνπ πξνζσπηθνχ. Πην ζπγθεθξηκέλα, ζηε ζπλέρεηα, γίλεηαη αλαθνξά ζηελ απφδνζε ησλ εξγαδνκέλσλ, ζηελ κέηξεζε ηεο απφδνζεο ησλ εξγαδνκέλσλ θαη ζηνπο ηξφπνπο ελδπλάκσζεο θαη νξγαλσηηθήο απφδνζεο ησλ εξγαδνκέλσλ.
1.2 Απόδνζε ησλ εξγαδνκέλσλ
Σην νξγαλσηηθφ πιαίζην, νη επηδφζεηο ζπλήζσο νξίδνληαη σο ν βαζκφο ζηνλ νπνίν έλα νξγαλσηηθφ κέινο ζπκβάιιεη ζηελ επίηεπμε ησλ ζηφρσλ ηνπ νξγαληζκνχ.
Οη εξγαδφκελνη απνηεινχλ πξσηαξρηθή πεγή αληαγσληζηηθνχ πιενλεθηήκαηνο ζε νξγαληζκνχο κε πξνζαλαηνιηζκφ ζηηο ππεξεζίεο (Luthans and Stajkovic, 1999, Pfeffer, 1994).
Η απφδνζε ησλ εξγαδνκέλσλ δηαδξακαηίδεη ζεκαληηθφ ξφιν ζηελ νξγαλσηηθή απφδνζε. Η απφδνζε ησλ εξγαδνκέλσλ είλαη αξρηθά φ, ηη θάλεη έλαο εξγαδφκελνο ή δελ θάλεη. Οη επηδφζεηο ησλ εξγαδνκέλσλ ζα κπνξνχζαλ λα πεξηιακβάλνπλ: ηελ πνζφηεηα ηεο παξαγσγήο, ηελ πνηφηεηα ηεο παξαγσγήο, ηελ επηθαηξφηεηα ηεο παξαγσγήο, ηελ παξνπζία ζηελ εξγαζία, ηε ζπλεηαηξηζηηθφηεηα (Güngör, 2011). Οη Macky θαη Johnson επεζήκαλαλ φηη ε βειηησκέλε απφδνζε ησλ επηκέξνπο εξγαδνκέλσλ ζα κπνξνχζε λα βειηηψζεη ηελ νξγαλσηηθή απφδνζε.
Σχκθσλα κε ηνπο Deadrick θαη Gardner (1997), ε απφδνζε ησλ εξγαδνκέλσλ ζα κπνξνχζε λα νξηζηεί σο ε θαηαγξαθή ησλ επηηεπρζέλησλ απνηειεζκάησλ, γηα θάζε
20 εξγαζία, θαηά ηε δηάξθεηα ζπγθεθξηκέλεο ρξνληθήο πεξηφδνπ. Δάλ παξαηεξεζεί κε απηφλ ηνλ ηξφπν, ε απφδνζε αληηπξνζσπεχεηαη σο ε θαηαλνκή ησλ επηηεπρζέλησλ απνηειεζκάησλ θαη ε απφδνζε κπνξεί λα κεηξεζεί ρξεζηκνπνηψληαο κηα πνηθηιία παξακέηξσλ νη νπνίεο πεξηγξάθνπλ ηελ απφδνζε ησλ εξγαδνκέλσλ κε ηελ πάξνδν ηνπ ρξφλνπ. Απφ ηελ άιιε πιεπξά, νη Darden θαη Babin (1994) αλέθεξαλ φηη ε απφδνζε ησλ εξγαδνκέλσλ είλαη έλα ζχζηεκα δηαβάζκηζεο πνπ ρξεζηκνπνηείηαη ζε πνιιέο εηαηξείεο γηα λα απνθαζίζνπλ ηηο ηθαλφηεηεο θαη ηελ απφδνζε ελφο ππαιιήινπ.
Η θαιή απφδνζε ησλ εξγαδνκέλσλ έρεη ζπλδεζεί κε ηελ απμεκέλε αληίιεςε ηνπ θαηαλαισηή γηα ηελ πνηφηεηα ησλ ππεξεζηψλ, ελψ ε ρακειή απφδνζε ησλ εξγαδνκέλσλ έρεη ζπλδεζεί κε απμεκέλεο θαηαγγειίεο πειαηψλ θαη αιιαγή εκπνξηθνχ ζήκαηνο. Σπκπεξαζκαηηθά, νη επηδφζεηο ησλ εξγαδνκέλσλ ζα κπνξνχζαλ λα ελλνεζνχλ απιψο σο νη ζρεηηθέο δξαζηεξηφηεηεο πνπ αλακέλνληαη απφ έλαλ εξγαδφκελν θαη πφζν θαιά εθηειέζηεθαλ απηέο νη δξαζηεξηφηεηεο.
1.3 Μέηξεζε απόδνζεο εξγαδνκέλσλ
Η έλλνηα ηεο απφδνζεο κειεηάηαη κέζσ ηεο αμηνιφγεζεο ηεο ζπλνιηθήο απφδνζεο θαη ηεο δηαρείξηζεο ηεο απφδνζεο θαη ε αμηνιφγεζεο ηεο απφδνζεο είλαη ε δηαδηθαζία ηαμηλφκεζεο νξηζκέλσλ απνηειεζκάησλ κέζα ζε ζπγθεθξηκέλν ρξνληθφ πιαίζην (Coens & Jenkins, 2002). Δπηπιένλ, ην αμίσκα, «Αλ δελ κπνξείηε λα ην κεηξήζεηε, δελ κπνξείηε λα ην δηαρεηξηζηείηε», ππνζηεξίδεη ην ζθεπηηθφ ηνπ νξγαληζκνχ πνπ δηαζέηεη έλα νινθιεξσκέλν ζχζηεκα κέηξεζεο απφδνζεο, φπσο ην Balanced Scorecard. Απηή ε πξνζέγγηζε ζπλδέεη ηα κέηξα ζε νιφθιεξν ηνλ νξγαληζκφ ψζηε λα κεηαθξάδνπλ ζηφρνπο πςεινχ επηπέδνπ ζε δξαζηεξηφηεηεο ρακειφηεξνπ επηπέδνπ. Σηε ζπλέρεηα, επηβάιινληαη κέηξα ζηνπο κεκνλσκέλνπο ππαιιήινπο γηα ηελ παξαθνινχζεζε ηεο απφδνζήο ηνπο (Platts & Sobotka, 2010). Τα
21 θξηηήξηα απφδνζεο πξέπεη λα είλαη μεθάζαξα, ζαθψο εμεγνχκελα, ζρεηηθά κε ηα θαζήθνληα εξγαζίαο πνπ αλαιακβάλνπλ νη εξγαδφκελνη θαη λα είλαη εθηθηά. Τα θξηηήξηα δελ πξέπεη λα πεξηιακβάλνπλ παξάγνληεο πέξαλ ηνπ ειέγρνπ ηνπ κεκνλσκέλνπ εξγαδνκέλνπ.
Οη επφπηεο πξέπεη επίζεο λα εθπαηδεχνληαη ψζηε λα παξέρνπλ ηαθηηθή, νπζηαζηηθή θαη επνηθνδνκεηηθή αλαηξνθνδφηεζε. Οη εξγαδφκελνη ζα πξέπεη επίζεο λα δηαζέηνπλ ηηο θαηάιιειεο επθαηξίεο θαηάξηηζεο θαη αλάπηπμεο γηα λα μεπεξάζνπλ ηηο αδπλακίεο ζηηο επηδφζεηο πνπ πξνζδηνξίδνληαη κέζσ ηεο δηαδηθαζίαο αμηνιφγεζεο.
Η αμηνιφγεζε ηεο επίδνζεο ησλ επηκέξνπο εξγαδνκέλσλ πξέπεη επίζεο λα επηθεληξσζεί ζηελ αμηνιφγεζε ηεο ζπκπεξηθνξάο ησλ εξγαδνκέλσλ θαη ηεο απφδνζεο ηεο εξγαζίαο θαη φρη ζηελ πξνζσπηθφηεηα ηνπ εξγαδνκέλνπ (O 'Donnell &
O' Brien, 1999).
Σχκθσλα κε ηνλ Huselid (1995), νη εξγαδφκελνη εληφο ησλ επηρεηξήζεσλ ζπκβάιινπλ ζηελ νξγαλσηηθή απφδνζε θαη νη πξαθηηθέο δηαρείξηζεο αλζξψπηλσλ πφξσλ κπνξνχλ λα επεξεάζνπλ ηηο επηδφζεηο ησλ επηκέξνπο εξγαδνκέλσλ κέζσ ηεο επηξξνήο ηνπο ζηηο δεμηφηεηεο θαη ηα θίλεηξα ησλ εξγαδνκέλσλ θαη κέζσ νξγαλσηηθψλ δνκψλ πνπ επηηξέπνπλ ζηνπο εξγαδφκελνπο λα βειηηψζνπλ ηνλ ηξφπν εθηέιεζεο ηεο εξγαζίαο ηνπο. Δπίζεο, ν θχθινο εξγαζηψλ ηνπ εξγαηηθνχ δπλακηθνχ είλαη ν ξπζκφο κε ηνλ νπνίν ν εξγνδφηεο θεξδίδεη θαη δεκηψλεη ηνπο ππαιιήινπο. Ο Arnold θαη ν Feldman (1982) θαηέιεμαλ ζην ζπκπέξαζκα φηη νη αληηιήςεηο γηα ηελ αζθάιεηα ηεο εξγαζίαο, ε παξνπζία κηαο ζπλδηθαιηζηηθήο νξγάλσζεο, ην επίπεδν απνδεκίσζεο, ε ηθαλνπνίεζε απφ ηελ εξγαζία, ε νξγαλσηηθή θαηνρή, νη δεκνγξαθηθέο κεηαβιεηέο φπσο ειηθία, θχιν, εθπαίδεπζε θαη αξηζκφο εμαξηψκελσλ αηφκσλ, νη πξνζδνθίεο ελφο αηφκνπ θαη ε εθπεθξαζκέλε πξφζεζε γηα αλαδήηεζε άιιεο ζέζεο ήηαλ φια πξνγλσζηηθά γηα ηελ απνρψξεζε ηνπ εξγαδφκελνπ θαη ε Sheridan (1992) θαηέιεμε επίζεο ζην ζπκπέξαζκα φηη νη αληηιήςεηο γηα ηνλ νξγαλσηηθφ πνιηηηζκφ επεξέαζαλ ηνλ θχθιν εξγαζηψλ.
22 Η παξαγσγηθφηεηα θαη απνδνηηθφηεηα ηνπ πξνζσπηθνχ επεξεάδεηαη απφ πνιινχο παξάγνληεο. Οη παξάγνληεο πνπ επεξεάδνπλ ηελ απφδνζε ή ηελ παξαγσγηθφηεηα είλαη νη ίδηνη. Δπεηδή φηαλ απμάλεηαη απηφκαηα ε παξαγσγηθφηεηα ηνπ αηφκνπ, ε απφδνζή ηνπ απμάλεηαη επίζεο. Οη ππεχζπλνη δηαρείξηζεο έρνπλ ηαμηλνκήζεη απηνχο ηνπο παξάγνληεο σο εμήο (Childs, 2009):
Φπζηθνί, νξγαλσηηθνί, ηνπνζεζίαο θαη ηερλνινγηθνχο.
Πνιηηηζηηθνχο θαη ζπκπεξηθνξηζηηθνχο.
Παγθφζκηεο επηξξνέο, θαηλνηνκηθφηεηα, ζηξαηεγηθέο ζπκκαρίεο, ειεπζεξσκέλεο πνιηηηθέο θιπ.
Δπηρεηξεκαηηθφ πεξηβάιινλ δηαρείξηζεο θαη νξγάλσζεο.
Δπίπεδα επειημίαο ζηηο εζσηεξηθέο αγνξέο εξγαζίαο θαη νξγάλσζε ησλ εξγαζηαθψλ δξαζηεξηνηήησλ.
Μεκνλσκέλεο αληακνηβέο θαη ζπζηήκαηα πιεξσκψλ.
Οη κεκνλσκέλνη παξάγνληεο πνπ επεξεάδνπλ ηελ απφδνζε ή ηελ παξαγσγηθφηεηα παξαηίζεληαη παξαθάησ (Childs, 2009):
Σπλζήθεο εξγαζίαο
Ώξεο εξγαζίαο
Φχζε ηεο εξγαζίαο.
Ιθαλφηεηεο ησλ εξγαδνκέλσλ.
Αζθάιεηα εξγαζίαο.
23
Πξφλνηα θαη θνηλσληθή αζθάιηζε.
Καηάξηηζε ησλ εξγαδνκέλσλ.
Παθέηα κηζζψλ.
Διεπζεξία ζηελ εξγαζία.
Πνηφηεηα ηεο εγεζίαο.
Κίλεηξα ησλ εξγαδνκέλσλ.
Δπθαηξίεο αλάπηπμεο ζηαδηνδξνκίαο.
Αληακνηβέο, αλαγλψξηζε θαη θίλεηξα
Οξγαλσηηθή θνπιηνχξα.
Σπκπεξηθνξά ησλ εξγαδνκέλσλ.
Θέζε εξγαζίαο.
Πξνζέγγηζε δηαρείξηζεο.
Πνιηηηθέο αλζξψπηλνπ δπλακηθνχ.
Τερλνινγία ζηελ εξγαζία.
Δπηρεηξεκαηηθφ πεξηβάιινλ.
Δπίπεδν αληαγσληζκνχ ζηελ αγνξά.
24
1.4 Δλδπλάκσζε θαη νξγαλσηηθή απόδνζε
Η ελδπλάκσζε θαζνξίδεηαη ζχκθσλα κε ηνλ Bennis (1989) σο ε πξνζέγγηζε ηεο εγεζίαο πνπ εμνπζηνδνηεί ηνπο πθηζηακέλνπο σο θχξην ζπζηαηηθφ ηεο δηνηθεηηθήο θαη νξγαλσηηθήο απνηειεζκαηηθφηεηαο. Δπηπιένλ, νη εξγαδφκελνη έρνπλ ηελ εμνπζία θαη ηελ ειεπζεξία ιήςεο απνθάζεσλ, γεγνλφο πνπ ηνπο ελζαξξχλεη λα αλαθαιχςνπλ θαη λα αμηνπνηήζνπλ πιήξσο ηηο δπλαηφηεηέο ηνπο. Έρνληαο πεξηζζφηεξν έιεγρν ησλ δηθψλ ηνπο εξγαζηψλ είλαη ε θχξηα θηλεηήξηα δχλακε ηεο ελδπλάκσζεο πνπ ελζαξξχλεη ηελ αλάπηπμε θαη ηελ θαιχηεξε παξαγσγηθφηεηα. Ωο εθ ηνχηνπ, ε δηαδηθαζία ελδπλάκσζεο επηθεληξψλεηαη ζηελ επίιπζε ησλ πξνβιεκάησλ. Η ζπκβνιή ησλ εξγαδνκέλσλ θαη ε ζπκκεηνρή ηνπο ζην ζρεδηαζκφ ηνπ νξγαληζκνχ είλαη απαξαίηεηεο γηα ηελ επεκεξία ηνπ νξγαληζκνχ, θαζψο ηα άηνκα πξέπεη λα θαηαβάιινπλ πξνζπάζεηεο ζην πεξηβάιινλ φπνπ είλαη ππεχζπλα γηα ηηο ελέξγεηέο ηνπο.
Η ελδπλάκσζε δίλεη ζηνπο αλζξψπνπο ηελ επζχλε θαη ηελ εμνπζία λα ελεξγνχλ ζαλ λα ειέγρνπλ ηα δηθά ηνπο ζέκαηα. Δίλαη ζεκαληηθφ γηα έλαλ νξγαληζκφ λα αλαγλσξίδεη ηελ πνηφηεηα θαη ηα απνηειέζκαηα ηεο εξγαζίαο ησλ εξγαδνκέλσλ, θαζψο ηελ επφκελε θνξά ζα είλαη αθφκα πην απνηειεζκαηηθφο γηα λα πάξεη κεγαιχηεξε αλαγλψξηζε. Η ζπκκεηνρή θαη ε ελδπλάκσζε ησλ εξγαδνκέλσλ αθνξνχλ ζηε ζπκβνιή ησλ εξγαδνκέλσλ ζηε δηνίθεζε θαη ηε ιήςε απνθάζεσλ ζρεηηθά κε ηηο πνιηηηθέο, ηνπο ζηφρνπο θαη ηηο ζηξαηεγηθέο ηνπ νξγαληζκνχ. Μειέηεο έρνπλ δείμεη φηη ε αληίιεςε ησλ εξγαδνκέλσλ ζρεηηθά κε ηνπο ζηφρνπο θαη ηνπο θαλφλεο ηνπ νξγαληζκνχ ζρεηίδεηαη ζεηηθά κε ην θίλεηξν ησλ εξγαδνκέλσλ. Λακβάλνληαο ππφςε φηη κπνξνχλ λα επηηεπρζνχλ πςειά επίπεδα θηλήηξσλ κέζσ ηεο ελδπλάκσζεο, ε δηαδηθαζία απηή νδεγεί επίζεο ζε νξγαλσηηθή αλάπηπμε.
Η ηθαλνπνίεζε ησλ πειαηψλ κπνξεί επίζεο λα επηηεπρζεί κέζσ ηεο ελδπλάκσζεο, θαζψο νη εξγαδφκελνη κπνξνχλ λα ιάβνπλ γξήγνξεο απνθάζεηο γηα ηελ
25 επίιπζε ησλ πξνβιεκάησλ ρσξίο λα ρξεηάδεηαη λα δεηήζνπλ απφ ηνλ δηαρεηξηζηή ηη λα θάλεη. Δπηπιένλ, ε απμεκέλε απηνλνκία απμάλεη ηελ παξαγσγηθφηεηα θαη εληζρχεη ηηο ηθαλφηεηεο θαη ηα θίλεηξά ηνπο λα απνδερηνχλ λέεο πξνθιήζεηο θαη λα ηα ιχζνπλ.
Η ζσζηή ακνηβή θαη ε ελδπλάκσζε πνπ ζπλδπάδνληαη είλαη επηηαθηηθή αλάγθε εάλ έλαο νξγαληζκφο επηζπκεί λα απνθηήζεη κεγαιχηεξε αθνζίσζε θαη εκπηζηνζχλε απφ ηα κέιε ηνπ. Δάλ νη εξγαδφκελνη είλαη πηζηνί ζηνλ νξγαληζκφ θαη έρνπλ πςειφ θίλεηξν, κπνξνχλ λα επηηεπρζνχλ αλψηεξα επίπεδα απνηειεζκαηηθφηεηαο θαη αλάπηπμεο απφ ηνλ νξγαληζκφ.
Η εκπινθή ησλ εξγαδνκέλσλ θαη ε ελδπλάκσζε είλαη δχν πηπρέο πνπ δελ πξέπεη λα αγλνεζνχλ θαζψο απμάλνπλ ηε δέζκεπζε θαη ηελ θαηαλφεζε. Ωο εθ ηνχηνπ, νη εξγαδφκελνη ζα είλαη ιηγφηεξν πηζαλφ λα είλαη αλζεθηηθνί ζηηο αιιαγέο θαη φρη κφλν λα αηζζάλνληαη εθηηκεκέλνη απφ ηνλ νξγαληζκφ, αιιά θαη λα παξνπζηάδνπλ ζεκαληηθέο πιεξνθνξίεο, θαζψο βξίζθνληαη ζε άκεζε επαθή κε ηνπο πειάηεο ή κε ηηο επηρεηξεζηαθέο δηαδηθαζίεο. Αθελφο, ε εγεζία θαη ε ιήςε απνθάζεσλ απφ ηελ θνξπθή πξνο ηα θάησ δεκηνπξγνχλ έλα άθακπην πεξηβάιινλ εξγαζίαο ζην νπνίν νη εξγαδφκελνη δέρνληαη εληνιέο γηα ηελ επίηεπμε ζπγθεθξηκέλσλ θαζεθφλησλ. Απφ ηελ άιιε πιεπξά, νη ηθαλνπνηεκέλνη θαη παξαθηλεκέλνη εξγαδφκελνη ζα ζπκβάιινπλ ζηελ ελίζρπζε ηεο νξγαλσηηθήο παξαγσγηθφηεηαο, γεγνλφο πνπ νδεγεί ζε κεγαιχηεξα θέξδε (Dobre, 2013).
26
ΚΔΦΑΛΑΗΟ 2: Ζ ΔΝΝΟΗΑ ΣΖ ΔΠΑΓΓΔΛΜΑΣΗΚΖ
ΗΚΑΝΟΠΟΗΖΖ ΣΟΤ ΠΡΟΧΠΗΚΟΤ
2.1 Δηζαγσγή
Τν θεθάιαην πνπ αθνινπζεί αζρνιείηαη κε ηελ έλλνηα ηεο επαγγεικαηηθήο ηθαλνπνίεζεο ηνπ πξνζσπηθνχ. Πην ζπγθεθξηκέλα, ζηε ζπλέρεηα, πεξηγξάθεηαη αλαιπηηθά ν νξηζκφο ηεο ηθαλνπνίεζεο απφ ηελ εξγαζία θαη γίλεηαη αλαθνξά ζηε ζεκαζία ηεο ηθαλνπνίεζεο εξγαζίαο γηα ηνπο εξγαδνκέλνπο.
2.2 Οξηζκόο
Η έλλνηα ηεο ηθαλνπνίεζεο απφ ηελ εξγαζία, αληηκεησπίδεηαη απφ δηαθνξεηηθέο νπηηθέο θαη απφ δηάθνξνπο κειεηεηέο νη νπνίνη ηελ νξίδνπλ δηαθνξεηηθά. Οη Greenberg θαη Baron (2008) ζεψξεζαλ ηελ ηθαλνπνίεζε απφ ηελ εξγαζία σο έλα ζπλαίζζεκα πνπ κπνξεί λα έρεη ζεηηθή ή αξλεηηθή επίδξαζε ζηνπο ξφινπο θαη ηηο επζχλεο ηνπ αηφκνπ ζηελ εξγαζία θαη πξφζζεζαλ φηη είλαη ζεκαληηθφ λα θαηαλνεζεί ε έλλνηα ηεο ηθαλνπνίεζεο απφ ηελ εξγαζία, γηα λα ηθαλνπνηήζεη φινπο ηνπο εξγαδφκελνπο ζην ρψξν εξγαζίαο. Οη ίδηνη κειεηεηέο ην είδαλ σο έλα ζεηηθφ ζπλαίζζεκα πξνο ηελ εξγαζία ελφο αηφκνπ. Απηή ε έλλνηα, ζχκθσλα κε ηνπο George θαη Jones (2005), είλαη ν ζπλδπαζκφο ζπλαηζζεκάησλ θαη πεπνηζήζεσλ, πνπ πεξηιακβάλεη ηνπο πλεπκαηηθνχο, ζπλαηζζεκαηηθνχο θαη θπζηθνχο ηνκείο. Η ηθαλνπνίεζε απφ ηελ εξγαζία κπνξεί επίζεο λα νξηζηεί σο ε ζπλαηζζεκαηηθή αληαπφθξηζε ησλ εξγαδνκέλσλ ζε δηάθνξνπο παξάγνληεο πνπ ζρεηίδνληαη κε ηε δνπιεηά, κε απνηέιεζκα ηελ εχξεζε επραξίζηεζεο, άλεζεο, εκπηζηνζχλεο, αληακνηβήο, πξνζσπηθήο αλάπηπμεο θαη δηαθφξσλ ζεηηθψλ επθαηξηψλ,
27 ζπκπεξηιακβαλνκέλεο ηεο θηλεηηθφηεηαο πξνο ηα πάλσ θαη ηεο αλαγλψξηζεο (Robbins & Judge, 2007, George & Jones, 2005).
Η ηθαλνπνίεζε απφ ηελ εξγαζία έρεη νξηζηεί ζε πνιιέο κειέηεο. Οη Cranny, Smith θαη Stone (1992) νξίδνπλ ηελ ηθαλνπνίεζε απφ ηελ εξγαζία σο ηε ζπλαηζζεκαηηθή θαηάζηαζε ησλ εξγαδνκέλσλ φζνλ αθνξά ηε δνπιεηά, ιακβάλνληαο ππφςε ηη πεξίκελαλ θαη ηη έβγαιαλ πξαγκαηηθά. Σηελ πξαγκαηηθφηεηα, έλαο ππάιιεινο κε ρακειέο πξνζδνθίεο κπνξεί λα είλαη πην ηθαλνπνηεκέλνο κε κηα ζπγθεθξηκέλε δνπιεηά απφ θάπνηνλ πνπ έρεη πςειέο πξνζδνθίεο. Αλ νη πξνζδνθίεο ηθαλνπνηεζνχλ ή μεπεξαζηνχλ απφ ηελ εξγαζία, ηφηε ν εξγαδφκελνο είλαη επραξηζηεκέλνο θαη ηθαλνπνηεκέλνο απφ ηε δνπιεηά ηνπ.
Η ηθαλνπνίεζε απφ ηελ εξγαζία πξνζδηνξίζηεθε αξρηθά απφ ηνλ Locke (1976) σο «επράξηζηε ή ζεηηθή ζπλαηζζεκαηηθή θαηάζηαζε πνπ πξνθχπηεη απφ ηελ εθηίκεζε ηεο δνπιεηάο ή ηεο εκπεηξίαο εξγαζίαο». Η ηθαλνπνίεζε απφ ηελ εξγαζία εμαξηάηαη ζε κεγάιν βαζκφ απφ ηε ζπκπεξηθνξά ησλ εξγαδνκέλσλ (Edwards &
Fisher, 2004, Kraut, 1996) θαη ζπλδέεηαη κε ηα θίλεηξα πνπ κπνξνχλ λα παξαζρεζνχλ ζην επηρεηξεκαηηθφ πεξηβάιινλ (Papathanasiou, 2014). Ο Locke (1969), επίζεο, δειψλεη φηη ππάξρνπλ ηξεηο παξάγνληεο ζε θάζε δηαδηθαζία αμηνιφγεζεο ηεο εξγαζίαο: ε αληίιεςε γηα ηελ πηπρή ηεο εξγαζίαο, έλα ζχζηεκα αμηψλ θαη κηα αμηνιφγεζε ηεο ζρέζεο κεηαμχ ηεο αληίιεςεο θαη ηνπ ζπζηήκαηνο αμηψλ. Οη άλζξσπνη έρνπλ ζην κπαιφ ηνπο ζηφρνπο θαη αμίεο. Δάλ ε δνπιεηά ηνπο βνεζάεη ζηελ επίηεπμε απηψλ ησλ ζηφρσλ, είλαη ηθαλνπνηεκέλνη.
Ο Robbins (2005) νξίδεη ηελ ηθαλνπνίεζε απφ ηελ εξγαζία σο έλα ζχλνιν ζπλαηζζεκάησλ πνπ αηζζάλεηαη θαλείο γηα ηε δνπιεηά ηνπ.
Οη Smith, Kendall θαη Hulin (1969) νξίδνπλ ηελ ηθαλνπνίεζε απφ ηελ εξγαζία σο «ζπλαηζζήκαηα ή ζπλαηζζεκαηηθέο αληηδξάζεηο ζηηο πηπρέο ηεο θαηάζηαζεο».
Δπίζεο, δειψλνπλ φηη απηά ηα ζπλαηζζήκαηα πξνθαινχληαη απφ ηε δηαθνξά κεηαμχ
28 ηνπ ηη αλακέλεηαη απφ ηε δνπιεηά θαη ηεο πξαγκαηηθήο εκπεηξίαο θαη ηε ζχγθξηζε απηήο ηεο δηαθνξάο κε ελαιιαθηηθέο ζέζεηο εξγαζίαο.
Τέινο, νη Agho, Mueller and Price (1993) νξίδνπλ ηελ ηθαλνπνίεζε απφ ηελ εξγαζία σο ην βαζκφ ζηνλ νπνίν νη εξγαδφκελνη είλαη ηθαλνπνηεκέλνη απφ ηε δνπιεηά ηνπο.
2.3 Ζ ζεκαζία ηεο ηθαλνπνίεζεο εξγαζίαο
Η λνκηζκαηηθή πιεξσκή είλαη κφλν έλαο απφ ηνπο πνιινχο ιφγνπο γηα ηνπο νπνίνπο νη άλζξσπνη εξγάδνληαη. Οη Schultz θαη Schultz (1994) δειψλνπλ φηη ζε κηα έξεπλα πνπ δηελήξγεζε ε Quintanilla ην 1990 ζηηο Ηλσκέλεο Πνιηηείεο, ηε Γεξκαλία θαη ηελ Ιαπσλία, ην 84% ησλ εξσηεζέλησλ δήισζε φηη ζα ζπλερίζνπλ λα εξγάδνληαη αθφκε θαη αλ δελ είραλ αλάγθε ρξήκαηα. Οη αληακνηβέο γηα εξγαζία ππεξβαίλνπλ θαηά πνιχ ηελ πιεξσκή. Η νηθνλνκηθή αζθάιεηα, ην επίηεπγκα, ε απηνεθηίκεζε θαη ε αίζζεζε φηη αλήθνπλ, κπνξνχλ λα ζπκβάινπλ ζην φιν ζχζηεκα αληακνηβήο πνπ κπνξεί λα ιάβεη ν εξγαδφκελνο. Δάλ νη εξγαδφκελνη είλαη επραξηζηεκέλνη κε ην απνηέιεζκα, είλαη ηθαλνπνηεκέλνη απφ ηε δνπιεηά ηνπο. Δάλ είλαη κφλν ελ κέξεη επραξηζηεκέλνη, ηφηε είλαη ηθαλνπνηεκέλνη κφλν κε νξηζκέλεο πηπρέο ηεο δνπιεηάο ηνπο.
Η ηθαλνπνίεζε απφ ηελ εξγαζία είλαη κηα ηδέα πνπ βαζίδεηαη ζηελ αξρή φηη ν πην επηπρηζκέλνο εξγαδφκελνο είλαη επίζεο ν πην παξαγσγηθφο εξγαδφκελνο. Πνιιέο κεηαβιεηέο θάλνπλ ηε δηαθνξά ζηα επίπεδα ηθαλνπνίεζεο απφ ηελ εξγαζία πνπ βηψλνπλ νη εξγαδφκελνη. Οξηζκέλεο κεηαβιεηέο βξίζθνληαη κέζα ζηνλ νξγαληζκφ, κεξηθέο ζην πιαίζην ηεο ίδηαο ηεο εξγαζίαο, θαη άιιεο είλαη εγγελείο ζην ραξαθηήξα θαη ηελ πξνζσπηθφηεηα θάζε εξγαδνκέλνπ. Παξφιν πνπ ζηηο αξρέο ηεο δεθαεηίαο ηνπ 1990 δεκνζηεχζεθαλ πεξηζζφηεξεο απφ 12.000 κειέηεο ζρεηηθά κε ηελ ηθαλνπνίεζε
29 απφ ηελ εξγαζία, ε ηθαλνπνίεζε απφ ηελ εξγαζία είλαη ηφζν ζεκαληηθή γηα ηνπο νξγαληζκνχο θαη ηνπο εξγαδφκελνπο, ψζηε ππάξρνπλ αθφκα πεξηζψξηα γηα πεξηζζφηεξε έξεπλα (Franek and Vecera, 2008).
30
ΚΔΦΑΛΑΗΟ 3: Ο ΡΟΛΟ ΣΖ ΖΓΔΗΑ ΣΑ ΥΡΖΜΑΣΟΠΗΣΧΣΗΚΑ ΗΓΡΤΜΑΣΑ ΚΑΗ ΣΖΝ ΔΝΗΥΤΖ ΣΟΤ ΠΡΟΧΠΗΚΟΤ – ΑΝΑΚΟΠΖΖ
ΥΔΣΗΚΧΝ ΔΡΔΤΝΧΝ
3.1 Δηζαγσγή
Τν θεθάιαην πνπ αθνινπζεί αζρνιείηαη κε ην ξφιν ηεο εγεζίαο ζηα ρξεκαηνπηζησηηθά ηδξχκαηα θαη ζηελ ελίζρπζε ηνπ πξνζσπηθνχ. Πην ζπγθεθξηκέλα, ζηε ζπλέρεηα, πεξηγξάθεηαη ε έλλνηα ηεο εγεζίαο. Αθνινπζεί εθηελήο αλαθνξά ζηα ραξαθηεξηζηηθά γλσξίζκαηα ησλ επηκέξνπο ζηπι εγεζίαο, φπσο ζηε κεηαζρεκαηηζηηθή εγεζία, ζηε ζπλαιιαθηηθή εγεζία θαη ζηελ εγεζία πξνζαλαηνιηζκέλε ζηηο ζρέζεηο. Τέινο γίλεηαη κηα αλαθνξά πην ζπγθεθξηκέλα ζηελ εγεζία ζηνλ ηξαπεδηθφ ηνκέα.
3.2 Ζ εγεζία
Η ζεσξία ηεο εγεζίαο «Great Man» αλαθέξεη φηη ηζηνξηθά ν εγέηεο επεξεάδεη ηελ επηηπρία ηνπ νξγαληζκνχ (Shaukat et al., 2012). Η εγεζία είλαη έλα απφ ηα πην εθηελψο ζπδεηεκέλα ζέκαηα ηεο έξεπλαο ζε φιν ηνλ θφζκν (Kuchler, 2008) θαη φιεο νη νκάδεο θαη νη νκάδεο ρξεηάδνληαη έλαλ εγέηε (Jones, George, & Hill, 2002). Έρνπλ παξνπζηαζηεί πνιινί νξηζκνί ζηνλ ηνκέα ηεο εγεζίαο θαη ηνπ εγεηηθνχ ζηπι (De Simone, 2006). Παξαδνζηαθά, ε εγεζία έρεη νξηζηεί ηα ηειεπηαία ρξφληα σο νη αηνκηθέο δεμηφηεηεο πνπ εθαξκφδνληαη απεπζείαο ζηνπο νξγαληζκνχο (Nivala &
Hujala, 2002). Ο Cole (2002) έρεη θαζνξίζεη ηελ εγεζία σο κηα δπλακηθή δηαδηθαζία κε ηελ νπνία, θαηά ηε δηάξθεηα κηαο ζπγθεθξηκέλεο ρξνληθήο πεξηφδνπ θαη ζε έλα
31 ζπγθεθξηκέλν νξγαλσηηθφ πεδίν, έλα άηνκν επεξεάδεη ηελ νκάδα γηα λα επηηχρεη ην ζπλνιηθφ ζηφρν. Οη Locke θαη Crawford (2004) ππνζηεξίδνπλ φηη ε εγεζία παίδεη θαζνξηζηηθφ ξφιν ζηελ απφιπηε επηηπρία ή απνηπρία κηαο εηαηξείαο. Ο Laue (2004) γλσξίδεη φηη ε εγεζία μεθηλά κε έλα άηνκν πνπ έρεη έλα φξακα θαη ζηε ζπλέρεηα παίξλεη ηηο απαηηνχκελεο ελέξγεηεο γηα λα επηηχρεη ην ζηφρν. Απηφο ν εγέηεο πξέπεη επίζεο λα κεηαρεηξίδεηαη ηνπο άιινπο σο ηζφηηκνπο ηνπ ελψ αθνινπζεί απηέο ηηο αιιαγέο. Ο Gill (2006) ζεσξεί ηελ εγεζία λα ζπκβάιεη ζηελ ηφλσζε, ηελ παξαθίλεζε θαη ηελ ελζάξξπλζε ησλ εξγαδνκέλσλ, ψζηε ε εηαηξεία λα επηηχρεη ηθαλνπνηεηηθά απνηειέζκαηα. Οη Jong θαη Hartog (2007) έρνπλ θαζνξίζεη ηελ εγεζία σο ηε δηαδηθαζία επεξεαζκνχ ησλ αλζξψπσλ γηα λα επηηχρνπλ επηζπκεηά απνηειέζκαηα.
Σχκθσλα κε ηε βηβιηνγξαθία, νη ζεκαληηθφηεξεο κνξθέο εγεζίαο πνπ έρνπλ ζεηηθή θαη ζεκαληηθή επίδξαζε ζηελ ηθαλνπνίεζε απφ ηελ εξγαζία ήηαλ ε κεηαζρεκαηηζηηθή εγεζία, ε ζπλαιιαθηηθή εγεζία θαη ε εγεζία πνπ πξνζαλαηνιίδεηαη ζηηο ζρέζεηο (Nivala & Hujala, 2002, Awamleh et al, 2008, Bushra, 2011, Cetin, , 2013). Καηά ζπλέπεηα, έλα εγεηηθφ ζηέιερνο κπνξεί λα επηιέμεη έλα απφ απηά ηα δηαθνξεηηθά ζηπι εγεζίαο γηα δηαθνξεηηθέο θαηαζηάζεηο. Απιψο εμαξηάηαη απφ ηελ θνπιηνχξα ηεο νξγάλσζεο θαη ηελ σξηκφηεηα ησλ εξγαδνκέλσλ.
Σήκεξα, νη εξγαδφκελνη έρνπλ πςειφ κνξθσηηθφ επίπεδν θαη νη ζέζεηο εξγαζίαο είλαη εμεηδηθεπκέλεο. Δπνκέλσο, νη εξγαδφκελνη έρνπλ πεξηζζφηεξε δχλακε απφ πνηέ (βι.
Bass, 1997 · Shahmohammadi, 2015 Fransis et al., Saleem, 2006). Απηή ε εμνπζία θαζηζηά αθφκε πην ζεκαληηθφ ηνλ ζσζηφ ηξφπν ηεο εγεζίαο.
3.3 Μεηαζρεκαηηζηηθή εγεζία
Η κεηαζρεκαηηζηηθή εγεζία ρξεζηκνπνηήζεθε γηα πξψηε θνξά απφ ηνλ Danton (1973), αλ θαη δελ ήηαλ αμηφπηζηε κέρξη λα ρξεζηκνπνηεζεί απφ ηνπο θιαζηθνχο. Οη πξφζθαηεο επεθηάζεηο ζηηο ζεσξίεο εγεζίαο έρνπλ κεηαθεξζεί απφ
32 ζεσξίεο εγεζίαο κε έλα ραξηζκαηηθφ ηδεψδεο ζην νπνίν ν ππνηηζέκελνο εγέηεο είλαη έλα αζπλήζηζην πιάζκα θαη νη ππάιιεινί ηνπ εμαξηψληαη απφ ηελ εγεζία. Απηή ε επέθηαζε ιεηηνπξγεί πξνο ηηο λεν-ραξηζκαηηθέο θαη κεηαζρεκαηηζηηθέο ζεσξίεο, νη νπνίεο ζεκεηψλνπλ ηελ αλάπηπμε θαη ηελ ελδπλάκσζε ησλ ππαιιήισλ γηα λα έρνπλ αλεμάξηεηεο ιεηηνπξγίεο (Kark et al, 2003). Η κεηαζρεκαηηζηηθή εγεζία πξνέξρεηαη απφ ηε ραξηζκαηηθή εγεζία. Σπγθεθξηκέλα, ν Yammarino (1994) πηζηεχεη φηη ηα αηνκηθά ραξαθηεξηζηηθά ησλ ραξηζκαηηθψλ εγεηψλ πεξηιακβάλνπλ έλαλ πςειφ βαζκφ απηνπεπνίζεζεο, ηζρπξέο εζηθέο πεπνηζήζεηο θαη ηελ ηθαλφηεηα λα επεξεάδνπλ άιινπο. Απηφ επίζεο εκπιέθεηαη ζηηο ζπκπεξηθνξέο δηαρείξηζεο, κε ζθνπφ λα επεξεάζεη θαη άιινπο, πξνθεηκέλνπ λα απμεζεί ε εκπηζηνζχλε ηνπ εγέηε. Οη Bass and Avail (1991) πηζηεχνπλ φηη ε κεηαζρεκαηηζηηθή εγεζία δηακνξθψλεηαη φηαλ ν εγέηεο πξνάγεη ηα ζπκθέξνληα ησλ ππαιιήισλ ηνπ, δεκηνπξγψληαο ζπλεηδεηνπνίεζε θαη απνδνρή ηεο απνζηνιήο θαη ηνπ ηειηθνχ πξννξηζκνχ ηεο νκάδαο. Δλζαξξχλνληαο έηζη ηνπο ππαιιήινπο λα βιέπνπλ πέξα απφ ηα δηθά ηνπο ζπκθέξνληα λα βιέπνπλ ηα ζπκθέξνληα ηεο νκάδαο. Ο Mark (2004) γλσξίδεη φηη ε κεηαζρεκαηηζηηθή εγεζία είλαη ππεξβαηηθή θαη, ηειηθά, εζηθή, κε έλα ππνθηλεηηθφ ππφβαζξν ζην νπνίν απμάλνληαη ηα επίπεδα αλζξψπηλεο ζπκπεξηθνξάο θαη νη εζηθέο ηάζεηο ησλ εγεηψλ θαη ησλ ππαιιήισλ. Οξίδεη ηελ εγεζία κεηαζρεκαηηζκνχ σο εθείλε πνπ δίλεη ζηνπο ππαιιήινπο ηε δπλαηφηεηα θαη ηνπο παξαθηλεί λα ελεξγνχλ πέξα απφ ηηο πξνζδνθίεο ηνπο θαη λα βιέπνπλ ηνπο ζηφρνπο ηεο νκάδαο αληί γηα ηα πξνζσπηθά ηνπο ζπκθέξνληα. Ο Daft (2001) δειψλεη φηη νη κεηακνξθσηηθνί εγέηεο θαληάδνπλ κηα κειινληηθή εηθφλα θαη ελζαξξχλνπλ ηα άηνκα λα πξαγκαηνπνηήζνπλ απηφ ην φξακα.
Η κεηαζρεκαηηζηηθή άπνςε αλαδεηά δπλεηηθά θίλεηξα ζηνπο ππαιιήινπο θαη ζηφρνο ηεο είλαη λα πξνζειθχζεη ηελ πξνζνρή ηνπο πξνο ηηο αλψηεξεο γεληθέο αλάγθεο ηεο νκάδαο (βι. Riaz & haider, 2010, Brausn, 2013). Έηζη, ε κεηαζρεκαηηζηηθή εγεζία είλαη ε δηαδηθαζία δεκηνπξγίαο ζπλεηδεηήο επηξξνήο ζε άηνκα ή νκάδεο γηα λα δεκηνπξγήζεη κηα ζπλερή αιιαγή ζηελ ηξέρνπζα θαηάζηαζε θαη ηηο ιεηηνπξγίεο ηεο νξγάλσζεο ζην ζχλνιφ ηεο. Απηφ ην είδνο εγεζίαο
