ONUC: Kongo'da Birleşmiş Milletler Operasyonu OIOS: Birleşmiş Milletler Dahili Gözetleme Ofisi PSC: Afrika Birliği Barış ve Güvenlik Konseyi REC: Bölgesel Ekonomik Topluluklar. Uluslararası sistemdeki gelişme ve dönüşümler Birleşmiş Milletler'in mekanizmasında da etkili olmuş ve bu gelişmeler Birleşmiş Milletler'in barışı koruma operasyonlarına da yansımıştır.
BÖLÜM: KAVRAMSAL, HUKUKSAL VE TARİHSEL ÇERÇEVE
Barış Teorisi
12 Atilla Sandıklı, Erdem Kaya, “Uluslararası İlişkiler ve Barış Kuramları”, Güvenlik, Savaş, Barış ve Çatışma Çözümü Kuramları Işığında. 22 Atilla Sandıklı, Erdem Kaya, “Uluslararası İlişkiler ve Barış Kuramları”, Güvenlik, Savaş, Barış ve Çatışma Çözümü Kuramları Işığında.
Uluslararası Barış ve Güvenliğe Katkıları Açısından Birleşmiş
- Uluslararası barış ve güvenliğin sağlanmasında güvenlik
Birleşmiş Milletler, eylem ve faaliyetlerinde uluslararası barış ve güvenliği tesis etmek için esas olarak işbirliğine odaklanan liberal politikalar geliştirmiştir. Genel Kurul, uluslararası barış ve güvenliğin sağlanması için Genel Kurul ile Güvenlik Konseyi arasındaki ilişkilerde tavsiye niteliğinde kararlar alma yetkisine sahip olmasına rağmen, Birleşmiş Milletler'in kuruluş anlaşması Genel Kurul'a herhangi bir konuda müzakere yetkisi vermiştir.
Birleşmiş Milletler Barış Gücü Operasyonlarında Uluslararası
70 Bu bağlamda Birleşmiş Milletler tarafından yürütülen barışı koruma operasyonlarının hukuki değerlendirmesinde bu iki kavramın niteliği önemlidir. 112 Figen Tabanlı, “Uluslararası cezai kovuşturmaların başlatılmasında Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi'nin rolü ve Sudan, YBHD örneğinde.
Birleşmiş Milletler Barış Gücü Operasyonlarının Dönüşümü
- Barışı koruma (Peacekeeping)
- Barışı sağlama (Peacemaking)
- Barış inşası (Peacebuilding)
Barışı koruma operasyonları Birleşmiş Milletler Sözleşmesi'nde açıkça yer almamakla birlikte, BM barışı koruma operasyonları yetkilerini Güvenlik Konseyi'nden, polis ve askeri desteği ise üye devletlerden almaktadır.122 1946 yılından itibaren uluslararası sistemdeki gelişmelere bağlı olarak dönüşmüştür. . Barışı koruma operasyonları veya BM bünyesinde yürütülen barışı koruma operasyonları dar ve geniş anlamlarda yorumlanabilir. Soğuk Savaş sonrası dönemde “İkinci Nesil BM operasyonları”ndan, sadece askeri değil sivil görevlerin de artmasıyla çok boyutlu hale gelen barış operasyonlarına.
Operasyonların "Kapsamlı Barışı Koruma" veya "Genişletilmiş Barışı Koruma" adları da verilmektedir.126 Buradan da anlaşılacağı üzere ikinci nesil operasyonlar Birleşmiş Milletler ile entegredir. Genel olarak, barışı koruma ve barışı sağlama arasındaki bağlam tartışmalı bir konudur. Barışı tesis etme, barışı koruma ve çatışma sonrası yeniden inşayı içeren barış inşası çabaları, bugünün 25 yıllık yansımasının sonuçlarını temsil ediyor.
Metodoloji ve Sınırlılıklar
Bu ihtiyaçlar; Güç açığı (diplomatik ilgi), uyum açığı (koordinasyon ihtiyacı), kritik finansman açığı (daha fazla fon ve daha hızlı kaynak ihtiyacı), analiz ihtiyacı (erken uyarı ihtiyacı) ve son olarak barış inşası mimar fikir birliğine varmayı ve fikir birliği oluşturmayı umuyor. 2009-2014 yıllarında kapsamı ve hedefleri giderek genişleyen BM barışı koruma faaliyetleri, ulusal düzeyde barış inşasında gelişen uygulamaları içermektedir. Bununla uluslararası sistemdeki değişimlere göre kapsamı ve misyonu değişen barış inşası, uluslararası barış ve güvenliğin sağlanmasında kolektif gücün önemini kanıtlamıştır.
Tezin amacı hem insan hakları ihlalleri konusunda farkındalık yaratmak hem de alana önemli bir katkı sağlamaktır.
BÖLÜM: AFRİKA BİRLİĞİ OPERASYONLARI
Afrika Kıtasında Yaşanan Güvenlik Sorunları
Yüzyıl dahil olmak üzere, Afrika'da on binden fazla devlet ve/veya devlet yapılanması ortaya çıktı. Soğuk Savaş'ın da etkili olduğu Afrika'da üç farklı dönemde değerlendirmeler yapmak kuşkusuz mümkün. Bu süreçte Avrupa devletlerinin denizaşırı bölgelerde zayıfladığı ve kendi güvenliğini ön plana çıkardığı bir dönem yaşanırken, Afrika'da bir güç boşluğu oluştu.168.
Başta Birleşmiş Milletler olmak üzere uluslararası ve bölgesel aktörler, Afrika'da barış ve güvenliğin sağlanmasında ve dolayısıyla kalkınmasında ve ilerlemesinde etkili olan önemli faktörler arasındadır. 170 Müge Dalar, "Afrika Birliği Örgütünden Afrika Birliğine: Afrika'da Bütünleşme Çabaları", (Yüksek Lisans Tezi, Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Anabilim Dalı, 2013),38. Afrika'da barış ve güvenliğin mimarı olan Afrika Birliği, kıtada "Afrika sorunlarına Afrikalı çözümler" üretmeye çalışmakta ve politikasını bu ilkeye dayandırmaktadır.173.
Afrika Birliği’nin Barış Gücü Operasyonlarındaki Etkisi
- Afrika Birliği’nin kuruluşu
- Afrika Birliği Barış ve Güvenlik Mimarisi (APSA)
- Afrika Birliği Kurucu Anlaşmasında askeri müdahale
184 Müge Dalar, "Afrika Birliği Örgütünden Afrika Birliğine: Afrika'da Bütünleşme Çabaları", (Yüksek Lisans Tezi, Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, 2013),103. Afrika Birliği'nin Barış ve Güvenlik Mimarisi (APSA), kurulduğu ilk yıllardan bu yana barış ve güvenlik alanındaki en belirgin ve önemli çalışma olmuştur. 197 Mondjombo Saidi Sını, “Afrika Birliği'nin Barış ve Güvenlik Yaklaşımının Teorik Açıdan Gerçekçiliğe Yönelik Bir Çalışması”, Africania-İnönü Üniversitesi Uluslararası Afrika Araştırmaları Dergisi, 2(2),111.
Uluslararası barış ve güvenliği sağlamaya yetkili Güvenlik Konseyi'nin Afrika Birliği'ndeki örneği Barış ve Güvenlik Konseyi'dir. Barış ve Güvenlik Konseyi ile koordineli çalışan Akil Adamlar Komitesi, Afrika Birliği Barış ve Güvenlik Mimarisinin kritik yapılarından biridir. 219 Mondjombo Saidi Sını, "Afrika Birliği'nin barış ve güvenliğe yaklaşımının teorik perspektiften realizme doğru incelenmesi", Africania-İnönü University International Journal of African Studies.
Birleşmiş Milletler ve Afrika Birliği İş Birliği
Afrika Birliği ile Birleşmiş Milletler arasındaki ilişkinin işleyişi, her iki örgütün kurucu antlaşmaları ile hukuki çerçevesini de belirlemiştir. Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi, Afrika Birliği Barış ve Güvenlik Konseyi'nin Afrika'da barış ve güvenliğin tesisi için kendisine verilen görevlerin yerine getirilmesindeki birincil angajman mekanizmasıdır. Maddenin metni, “Bu Anlaşmadaki hiçbir şey, Birleşmiş Milletlere herhangi bir Devletin iç yargı yetkisine giren meselelere müdahale etme yetkisi vermez ve Üyeleri, bu gibi meseleleri bu Anlaşmaya uygun olarak çözemez; ancak bu ilke VII.
Bölümde öngörülen zorlayıcı önlemlerin uygulanmasını hiçbir şekilde engellemez.” 232 Bu maddeden de anlaşılacağı üzere Birleşmiş Milletler, bir devletin kendi iç yetkisine giren konulara müdahale hakkının bulunmadığını, ancak maddenin geri kalanında BM'nin zorlayıcı tedbirleri uygulamaya yetkili olduğunu belirtmektedir. , Devletin rızası olmaksızın, bu fiillerin uluslararası hukuka aykırı nitelikte olmadığı şeklinde yorumlanabilir. BM antlaşmasında yer alan müdahaleye ilişkin anlaşmalar, Afrika Birliği'nin kuruluş sözleşmesinde de düzenlenmiştir. Diğer bir deyişle, bir devlete karşı silahlı kuvvet kullanımını içermeyen Birleşmiş Milletler Acil Müdahale Gücü, 39. Güvenlik Konseyi'dir.
BÖLÜM: AFRİKA BİRLİĞİ OPERASYONLARINDA İSTİSMAR
Somali’de Barış Gücü Operasyonları ve Güvenlikleştirme Çabaları
Birleşmiş Milletler'in 1949'da Somali'nin bağımsızlığını onaylamasıyla bölgeden çekilen İtalyanlar bölgede bir sömürgecilik mirası bıraktılar. Birleşmiş Milletler ve Afrika Birliği ile işbirliği içinde Somali'de devam eden güvenlikleştirme çalışmaları devam etmektedir. Somali'de 2 WFP personelinin öldürülmesi üzerine örgüt, Somali'ye yönelik yardım programlarını askıya almış ve daha sonra bölgeden çekilmiştir.
293 Cem Oğultürk, "Somali'de İstikrarın Sağlanmasında AMISOM'un Rolü ve Bölgesel Etkisi", New World Architecture of Economy and Security. 2011 yılından sonra hükümetin Somali'ye yaptığı ziyaretler ve insani yardıma yaptığı katkılar ile Somali'de devlet binasının kurulmasına verdiği destek, Türkiye'nin bölgedeki vizyonunu ortaya koymaktadır. Bugün bölgenin en büyük güvenlik sorunu olan teröre karşı Somali'de de Türkiye'nin desteği elzemdir.
Somali Barış Gücü Operasyonlarında İstismar Vakaları
UNPOS, UNWOMEN ve UNDP tarafından 2012 yılında hazırlanan "Somali Cumhuriyeti'nde kızların ve kadınların yaşamlarında şiddet", Somali'deki taciz vakaları üzerine. Kadınlar ve kız çocukları cinsel sömürü ve istismarın yanı sıra insan kaçakçılığı eylemlerine de maruz kalmaktadır. Öyle ki, yoksulluğun kök saldığı Somali'den kaçan bu insanlar, hayatta kalabilmek için güvenlik güçleri (AMISOM askerleri) tarafından sistematik şiddete maruz kalıyor.
İGİHE'nin haberine göre, Somali'de görev yapan AMISOM askerlerinin, Somali'de barış ve güvenliği sağlamak için 2013 yılında bir kadına toplu tecavüz ettiği iddia edilmişti. Afrika Birliği'nin Somali'de Somali Misyonu askerlerine (AMISOM) yönelik cinsel istismar ve taciz (SEA) iddialarına ilişkin 21 Nisan 2015 tarihinde yayınladığı araştırma raporunda önemli tespitler ve öneriler yer alıyor. SEMG'nin bu olaylarla ilgili hazırladığı notta, AMİSOM birimlerinin cinsel istismar ve istismar iddialarına yönelik sistematik ve şeffaf bir soruşturma ve soruşturma mekanizmasının bulunmadığına değinildi.
Orta Afrika Cumhuriyeti’nde Barış Gücü Operasyonları ve
Ülkede devam eden iç savaş ve çatışmalarda başta Birleşmiş Milletler olmak üzere uluslararası sistemin diğer aktörleri Orta Afrika Cumhuriyeti'nde barış ve güvenliğin sağlanmasına çalışıyor. 320 Orta Afrika Cumhuriyeti'ndeki en büyük güvenlik sorunu İslamcı ve Hristiyan silahlı gruplar arasındaki güç mücadelesidir. Orta Afrika Cumhuriyeti'nde 80'i Hristiyan olan Seleka ve Balaka Karşıtı gruplar arasında çıkan çatışmalar bugüne kadar sayısız insanı öldürdü ve birçoğunu ülkeyi terk etmeye zorladı.
BM'nin Orta Afrika Cumhuriyeti'ndeki MINURCA misyonu için, başka bir BMGK kararında MINUR'a barış ve güvenliği sağlamak için yeni yetkiler verildi. Orta Afrika Cumhuriyeti liderliğindeki Uluslararası Yardım Misyonu (MISCA), Birleşmiş Milletler'in desteğiyle Afrika Birliği Barış ve Güvenlik Konseyi (PSC) tarafından kurulmuştur. 333 sayılı Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi'nin 5 Aralık 2013 tarih ve 2127 sayılı kararı ile kurulan MISCA, ülkenin istikrara kavuşturulması ve ülke genelinde devlet otoritesinin yeniden tesis edilmesi, insani yardım faaliyetlerinin yürütülmesi ve toplum düzeni.
Orta Afrika Cumhuriyeti Barış Gücü Operasyonlarında İstismar
Birleşmiş Milletler Genel Sekreterliği Sözcüsü Ofisi tarafından 19 Ağustos 2015 tarihinde yayınlanan günlük basın açıklamasında Orta Afrika Cumhuriyeti'ndeki taciz vakalarına da yer verildi. Demokratik Kongo Cumhuriyeti'nde, özellikle doğu DRC'de yaşanan gelişmeler, başta Birleşmiş Milletler olmak üzere bölgesel ve uluslararası aktörleri harekete geçirdi. Afrika Birliği ile Birleşmiş Milletler arasındaki işbirliği tüm zorluklara ve engellere rağmen Demokratik Kongo Cumhuriyeti'nde önemli girişimlerde bulunuyor.
Demokratik Kongo Cumhuriyeti'ne ilişkin Birleşmiş Milletler ile yapılan ortak açıklamada, Demokratik Kongo Cumhuriyeti'ndeki durumda ülkenin güvenliği için BM ile ortak hareket edilmesinin zaruri olduğu belirtildi. Arabuluculuk misyonunu üstlenen Afrika Birliği'nin Demokratik Kongo Cumhuriyeti'nde barış ve güvenliğin sağlanmasındaki kilit rollerinden biri de siyasi mekanizmanın düzeltilmesine katkıda bulunmaktır. Güvenlik sorunlarının her geçen gün arttığı Demokratik Kongo Cumhuriyeti'nde Afrika Birliği ve Birleşmiş Milletler başta olmak üzere ECCAS, EAC, SADC gibi önemli organizasyonlarda da görev almaktadır.
Demokratik Kongo Cumhuriyeti Barış Gücü Operasyonlarında
394 “Preventing Sexual Exploitation and Abuse”, United Nations, access 26 Aralık, 2022, https://www.un.org/preventing-sexual-exploitation-and-abuse/content/training. 397 "Department of Management Strategy, Policy and Compliance", United Nations, access 28 Aralık, 2022, https://www.un.org/management/. Conflict and armed conflict", https://www.hrw.org/topic/childrens-rights/children- and-armed-conflict, Erişim tarihi: 28 azrağ, 2022.
Demokratik Kongo Cumhuriyeti", https://www.insamer.com/tr/ulke-profili-kongo-demokratik-cumhuriyet/, Erişim tarihi: 26 Aralık 2022. Uluslararası barış ve güvenliği koruyun", Erişim tarihi: 06 Ağustos 2022 , https://www.un.org/en/our-work/maintain-international-peace-and-. Cinsel Sömürü ve İstismarı Önleme”, Erişim tarihi: 26 Aralık 2022, https://www.un.org/preventing-sexual-exploitation-and-abuse/content/training.
Çocuk Hakları Sözleşmesi", Erişim tarihi: 26 Aralık 2022, https://www.unicef.org/turkiye/en/convention-rights-child. Birleşmiş Milletler Şartı." Erişim tarihi: 9 Aralık 2022, https://www.un.org/en/about-us/un-charter/full-text.
