SINIF YÖNET M N ETK LEYEN F Z KSEL DE
KENLER N
DE ERLEND R LMES
Ay e KARAÇALI∗∗∗∗
ehit Ö retmen Mehmet Fidan lkö retim Okulu, Kayı da ı/Kadıköy/ STANBUL
Geli Tarihi: 03.07.2006 Yayına Kabul Tarihi: 23.08.2006
ÖZET
E itim-ö retim sürecini etkileyen de i kenlerinin ba ında sınıf yönetimi gelmektedir. Etkili bir sınıf yönetimi e itim-ö retim sürecinin ba arıya ula masının temel ta ını olu turmaktadır. Geli mi ülkelerin e itim sistemleri incelendi i zaman ülkemize göre sınıf yönetiminin sadece ö retmen boyutu ile de il birçok de i ken açısından ele alındı ı görülmektedir. Bu de i kenlerin ba ında sınıf ortamının düzenlenmesine gerekmektedir. Sınıf ortamının düzenlenmesinde en önemli rol ö retmenlerin ve yöneticilerindir. Ö retmenlerin ve yöneticilerinin, sınıfın ortamı; ö renci üzerindeki ve sınıf yönetimindeki etkilerini dikkate alarak düzenleme yapması e itim-ö retim etkinli ini arttırmaktadır.
Bu ara tırma, sınıf yönetiminin ve sınıftaki fiziksel de i kenlerin, olumlu ö renme ortamı olu turmadaki ve ö rencilerin ö retim hedeflerine ula masındaki önemini vurgulamaktadır.
Anahtar Kelimeler: Sınıf Yönetimi, Sınıf Ortamı, Fiziksel De i kenler,
THE EVALUATION OF PHYSICAL VARIABLES WHICH FFECTS
CLASSROOM MANAGEMENT
ABSTRACT
Classroom managament has great importance on increasing productivity of education activities.So that,it is necessary to be careful while arranging classroom environment.The teacher has an important role on arranging classroom environment.The teachers should arrange the classroom by taking care classroom physical variables and effects of classroom management.It increases productivity of education.This research explains the importance of classroom management and classroom’s physical variables on positive learning environment and reaching the students’learning aims.
Key Words: Classroom Management, Classroom Environment,Physical Variables,
1. G R
Sınıf, e itim ö retim ortamının
gerçekle ti i bir alandır. Ancak son yıllarda
sınıf ortamında kar ıla ılan sorunlar hızla artmaktadır. Kar ıla ılan bu sorunların
çözümünde en büyük sorumluluk
ö retmenlerindir. Ö retmenin sınıfı
yönetmedeki ba arısı ö rencilerin ö retim
sürecindeki ba arısını arttırmaktadır.
.Olumsuz ö renci davranı larının
çözüldü ü sınıflarda ö renciler kendilerini
rahat ve güvende hissederek, dikkatlerini derse yöneltebilirler. Olumlu bir sınıf
ortamı yaratmak için ö retmenlerin sınıf
kurallarını belirlemesi ve istenmeyen
ö renci davranı larını kontrol etmesi
gerekir (Küçükahmet, 2003).
Sınıf yönetimi, genellikle sınıfta
disiplini sa lama olarak algılanmaktadır. Ancak günümüzde sınıf yönetimi, sınıf
yöneticisi olan ö retmenin disiplini
sa lamakla birlikte, sınıf ortamının fiziksel
düzenini sa lamasını, ö retim faaliyetlerini sınıfın fiziksel olanaklarına göre
planlamasını, sınıf içi ileti imi
düzenlemesini kısacası, sınıfta e itim
ö retim etkinlikleri için olumlu iklimin yaratılmasını içerir (Aydın, 2000).
Sınıf yönetiminin temelinde olumsuz
davranı ların önlenmesi veya bunlarla ba a
çıkılması, ö retmen ve ö rencilerin ö retim
sürecinde kar ıla ılan çalı ma engellerinin
ortadan kaldırılması, ö rencilerle etkili ileti imin sa lanması hedeflenmektedir.
1.2. Sınıf Yönetiminin Önemi
Sınıf, ortak özelliklerinden dolayı bir
araya getirilen ö renci gruplarına, önceden
belirlenmi ortak davranı ların kazandırıl-ması için ö retimin yapıldı ı dersliktir. Sınıf
denilince derslik kadar, derslikte yer alan
araç ve gereçlerle ö retmen ve ö renci de
anla ılmaktadır (Erden, 2005).
Sınıf yönetiminin temel amacı
olumlu, verimli ö renme çevresi
olu turarak, ö rencilerin ö retim hedeflerine
ula malarını sa lamaktır. Bu amaca ula mak
için etkili sınıf yönetimi zamanın etkili
kullanılmasını, sınıf ya amının düzenli bir
biçimde yürütülmesini ve ö rencilerin kendi kendilerini yönetmelerini içerir
(Karaçalı, 2006).
Sınıfın iyi yönetilmesi, e itimde
ba arılı olmak için ilk adım olarak kabul
edilmektedir. Bu nedenle ö retmenin liderlik rolü ön plana çıkmaktadır. Ö retmenlerin
e iticilik özelli i kadar yöneticilik özelli inin
de geli tirilmesi gerekmektedir (Çalık, 2003).
Ö retmen, zaman zaman sınıf içinde
uygunsuz davranı larla kar ı kar ıya
gelebilir. Uygunsuz davranı lar, kabul edilebilir sosyal davranı normlarına
uymayan hareketlerdir. Bunlar, sınıfta
bulunan di er ö renciler üzerinde fiziksel
ya da psikolojik zararlar yaratır. Bazı durumlarda bu davranı lar ö retim
programının uygulanmasını kesintiye
dönü ebilir. Bunlar dersin hedeflerinin
gerçekle mesini engelleyen istenmeyen davranı lardır (Demir, 2000).
1.3. Sınıf Yönetiminde Sınıfın Organizasyonu
Sınıf organizasyonu sınıfın amacına ula abilmesi için ihtiyaç duydu u araçlarla
donatılması ve bu araçların en verimli
olacakları veya ekonomik ekilde
çalı tırılacakları kısım veya bölümlere yerle tirilmesi anlamına gelmektedir.
Burada kullanılacak araç-gereç ve bunu
kullanacak ki ilerin (Ö retmen-ö renci)
birbirini tamamlayıcı ve birbirleriyle uyumlu
olmasına dikkat edilmelidir (Korkmaz, 2003).
E itim ortamı, e itim etkinliklerinin olu tu u alan, personel, araç-gereç, tesis ve
organizasyon gibi ö elerin e itsel ileti im
ve etkile im için bir araya geldikleri çevredir. Ö rencinin ba arısı açısından
bunların uygun ekilde düzenlenmesi
gerekir. Ö rencilerin ba arısına do rudan
etki eden fiziki ortamı; ö renci sayısı,
sıraların yerle tirme düzeni, ö rencilerin oturu biçimi ı ı ın giri yönü, aydınlatma
durumu, ısıtma durumu, sıcaklık-so ukluk
durumu, gürültü durumu, ortamın temizli i, araç-gereç durumu, sınıfın boyası ve
görünümü gibi faktörler etkilemektedir. Bu
faktörlerin ö renme-ö retme sürecinde
etkin rol oynadı ı inkâr edilemez. Bundan
dolayı yukarıda sayılan durumların en uygun hale getirilmesi gerekmektedir (Korkmaz,
2003).
1.4. Sınıf Yönetimini Etkileyen Fiziksel De i kenler
Bu bölümde sınıf yönetimini
etkileyen fiziksel de i kenlerin,
kavramsal olarak irdelenerek, gerekli
düzenlemelerinin sonuçları yer
almaktadır.
1.4.1. Ö renci Sayısı
Bir sınıfta u kadar ö renci olmalıdır demek gerçekçi olmaz. Bu sayının
belirleyicilerinden biri, sınıfın düzeyidir. lk
yıllarda ö renciler ö retmenin yardımına
daha çok gereksinim duyarlar, ilgi çevreleri
henüz dardır. Bu nedenlerle ilk sınıflarda ö renci sayısı az tutulmalı, gerekiyorsa sınıf
düzeyiyle birlikte yükseltilmelidir (Finn
ve Achilles, 1990).Ö renci sayısının ikinci de i keni ders ve konunun türü ile izlenen
yöntemdir (Monk ve Haller, 1993).
Örne in okuma ve matematikte az
ö rencili sınıflar yararlı bulunmu tur (Finn
ve Achilles, 1990). Ö renci sayısı az olan sınıflarda daha çok sayıda ö retim yöntemi
kullanılabilir. Ö retmenin, sınıfın tümüne
ö retim yapması durumunda, örne in anlatım yöntemini kullanırken sınıfın
kalabalık olması ö renmede pek etkili
bulunmamı tır (Harder, 1990).
Ö renci sayısının onaltının altında
olan sınıflara küçük, onaltı ile yirmibe
denebilir. Sınıfın büyüklük ölçüsü,
derslerin, yöntemlerin ve sınıf
olanaklarının de i mesiyle farklıla abilir.
Sınıftaki ö renci sayısının azlı ı ile ö renci
ve ö retmen ba arısı arasında ili ki
bulunmu tur. Bu ili ki, ö renci sayısı arttıkça daha fazla belirginle mektedir
(Ba ar, 1999). Class ve arkada ları kırk ve
daha fazla ö renci bulunan sınıfların
ö rencilerin akademik ba arılarını olumsuz
yönde, onsekiz ve daha az sayıda ö renci bulunan sınıfların ise olumlu yönde
etkiledi ini bulmu tur (Erden, 2001).
Özellikle ilkö retimin ilk yıllarında
ö renciler ö retmenin yardımına daha çok
gereksinim duyarlar. Bu nedenle ilk
sınıflarda ö renci sayısı az tutulmalı, gerekiyorsa sınıf düzeyiyle birlikte
yükseltilmelidir (Finn ve Achilles, 1990).
Ö renci sayısı az olan sınıflarda daha çok
sayıda ö retim yöntemi kullanılabilir. Kalabalık olmayan sınıfların yararlarından
biri, ö retmen sa ladı ı kolaylıklardır. Bu
sınıflar, ö retmene ek zaman kullanımı,
az kaynakla yetinebilme, her ö renciye daha fazla zaman ayırabilme, ö renci
geli imini kolay izleyebilme, sınıf daha
etkili yönetebilme, etkin ö renmeyi
kolayla tırabilme fırsatları verir (Celep,2004).
1.4.2. Yerle im Düzeni
Yerle im düzeni, e itimin etkin ve
akıcı bir ekilde sürdürülmesini sa lar. Ba arılı bir yerle im düzeni, sınıf içi
etkile imi ve ö retimi olumlu yönde etkiler.
Ayrıca, sınıf içi trafi in düzenlenmesinde de, yerle im biçimi önemli bir etkendir
Ö rencilerin sınıf içindeki oturma biçimi, sıra ve masaların yerle im durumu,
sınıf içindeki ö retmen-ö renci etkile imini
etkileyen önemli bir faktördür. Ö retmen,
oturma düzenine göre ö rencilerle ileti im
kurar. Ö retmen, ö rencilerin görme, i itme, boy ve derse kar ı ilgi gibi
de i kenleri dikkate alarak sınıf düzenini
kurmaya çalı ır. Örne in, görme konusunda sorunu olan bir ö rencinin arka sıralarda
oturtulması, önemli bir sorun olabilir. Aynı
ekilde boyu kısa olan ö rencinin arka
sıralarda oturması, tahtayı görmesi açısından
sorun olu turabilir. Ö retmen, sınıf yerle im düzenini kurmaya çalı ırken, ö rencilerin
bireysel farklılıklarını dikkate almak
zorundadır (Çelik,2002). Bir ö rencinin
sınıftaki yerini belirlemede temel kaygılardan biri, herkesin görme ve i itme
kolaylı ına sahip olması, bu açıdan
kimsenin birbirini engellememesidir
(Harris, 1991).
Sınıfta sıraların düzenlenmesinde
kullanılan ba lıca yakla ımlar: (Arends, 1991;Woolfolk, 1995)
Sıra ve sütun biçiminde düzenleme:
Ülkemizdeki okulların büyük bir kısmında
kullanılan düzenleme biçimidir. Bu
düzenlemede sıralar sınıfın büyüklü üne
Sıraların gruplanarak düzenlenmesi:
Bu yakla ımda sıraların dördü ya da altısı bir araya getirilerek gruplanır. Bu yerle im
biçimi i birli ine dayalı ö retim, tartı ma ve
di er küçük grupla ö retim yöntemleri için
uygundur.
Daire ve U biçiminde düzenleme: Bu düzenleme biçiminde sıralar daire ya da U
bi-çiminde dizilir Böylece ö rencilerin tümü birbiriyle yüz yüze ileti im kurabilirler.
Ö retmen de ö rencilerle daha kolay göz
teması kurabilir. Bu düzenleme biçimiyle büyük grupla tartı ma, grupla problem
çözme, anlatım ve demostrasyon yöntemlerini
kullanmak mümkündür. Daire ve U
biçiminde düzenleme, ö renciler arasındaki
i e yönelik etkile im ve derse katılım miktarım artırarak ö retimi olumlu yönde
etkiler. Ancak kalabalık sınıflarda kullanmak
güçtür (Erden,2005).
Oditoryum (Konferans) düzeni:
Ö renci sayısının fazla olması ve formal
bilgi vermeye dayalı bir konunun i lenmesi durumunda, konferans düzeni
daha etkili olabilir. Bu düzen ö renciler
arasındaki ileti imi güçle tirir. Görsel
sunu gereken durumlarda, bu oturma düzeni etkili olabilir (Erdo an,2000).
Çok gruplu yerle im düzeni: Sınıf
ortamında, birden fazla küçük
çalı ma grupları olu turularak
gerçekle tirilen sınıf yerle im düzenidir.
Çok gruplu yerle im düzeni, ö rencilerin i birli i yapmalarına yardımla malarına ve
liderlik özelliklerini geli tirmelerine
olanak sa lar. Ö renciler, iyi organize edilmezse, bu tür sınıflarda disiplin
problemleri artabilir. Laboratuar
çalı maları için uygun bir yerle im
düzenidir. Kalabalık olmayan sınıflarda daha rahat uygulanabilir (Ba ar,2005). Bu
düzen, ö rencilerin yardımla arak
ö renmesine, liderlik özelliklerini
geli tirmesine, i birli ini, katılmayı,
yardımla mayı, tartı mayı, dinlemeyi becerebilmesine, yaparak ve ya ayarak
e itilmesine olanak tanır (Hiebert and
Wearne, 1993)
Tek grup düzeni: Bu düzende sınıfın tamamı bir grup olarak ele alınır.
Ö renciler, ö renme sürecine aktif olarak katılır. Ö renci herkesi görebildi i için,
beden diliyle ileti im kurma da dahil
olmak üzere çok yönlü bir etkile im
içinde bulunur. Ö renciler, daire, kare, kö eli "U" ya da "V" eklinde oturabilir.
Ö retmen de grubun bir üyesidir. Bu
düzenleme, küçük sınıflar için uygundur
(Ba ar, 1999).
1.4.3. Sıcaklık
Sınıfın a ırı sıcak veya so uk
olması, ö rencilerin derse yönelik konsantrasyonunu olumsuz yönde etkiler.
Sınıf sıcaklı ının normal oda sıcaklı ında
olması gerekir. A ırı sıcak ve so uk sınıf
ortamları, ö rencileri olumsuz yönde
etkiler. deal sınıf sıcaklı ının 19 C ile
edilmektedir (Ünal, ve Ada, 2000). Sınıf
sıcaklı ının düzenlenmesi ısıtıcı ve so utucularla yapılabilece i gibi, ö renciler
de sıcaklık de i imleriyle tutarlı giysi
seçimi yapabilmelidir (Ba ar, 2005).
Sınıfın sıcaklı ı, mevsimlere, neme oldu u kadar ö rencilere göre de de i ir.
Giyim ve sınıfın fiziksel ko ulları,
sıcaklı ın etkisini de i tirir. Sıcaklı ın
ayarının yükselmesi fiziksel
rahatsızlıklara ilginin da ılmasına, zilinin gev emesine ve bunların neden oldu u
yansımı sorunlara yol açmaktadır. Dü ük
sıcaklık ise ö renci çabalarını ısınmaya
yöneltmekte, zihnin ö retime
odakla masını güçle tirmekledir
(Celep,2002).
1.4.4. I ık
Sınıfta görme ve oturmanın rahatça yapılmasını sa layacak bir aydınlık
olmalıdır. Bunun az veya çok olması
ö retmen ve ö rencinin i ini güçle tirir,
gözü yorar, dikkatsizlik, sinirlilik, edim dü üklü üne yol açar. Sınıfta ı ık do rudan
de il dolaylı gelmeli, do al aydınlatma
yolları kullanılmalıdır. I ık ve pencere
düzeninin güne e ve mevsimlere göre
de i tirilebilmesi, güne ı ı ı
de i melerine uyarlanma olana ı verir.
Pencerelerin alanı, güne ı ı ından yeterince yararlanmaya uygun olmalıdır
(Barker, 1982).
Sınıfın ı ıklandırılması, mümkün oldu unca güne enerjisinden yararlanarak
sa lanmalıdır. Yapay aydınlatmanın güne
enerjisinin yerini alması olanaklı de ildir
Ancak yapay olarak aydınlatmak
gerekti inde sınıflar, floransan tip
ampullerle aydınlatılmalıdır. Henüz iyi bir
aydınlatma miktarı geli tirilememesine kar ılık aydınlatma ölçüsü olarak güne ı ı ına
e de er bir aydınlatma sa lanmalıdır.
Aydınlatmanın yetersiz oldu u ya da fazla
oldu u durumlar, insan sa lı ı için uygun
de ildir (I ık, 2004).
1.4.5 Renk
Renkte insan psikolojisi üzerinde
etkili bir unsurdur. Renkler kendilerine
özgü dilleri ve dünyaları olan, gizemli duyguların temsilcisidir. Ba ka bir
anlatımla, her rengin kendine özgü bir
ki ili i ve etkisi vardır. Örne in, mavi;
umudun, huzurun, kırmızı; ba kaldırının, heyecanın rengi olarak tanımlanır.
Ku kusuz renklere yüklenen bu anlamlar,
göreli ve tartı malıdır. Ancak sınıfta iyi bir
renk uyumunun sa lanması, göz esteti i ve zihinsel etkinlik açısından uyarıcı etkiler
yaratabilir. Bu nedenle ö retmen,
mekânların ve araçların özelliklerine göre
uygun renkler seçmeye çaba göstermeli ve bu konuda mutlaka ö rencilerin görü lerini
almalıdır. (Medd,1983) Renk yalnızca
duvarlar için de il, e yalar içinde önemlidir. Renklerin hepsinin karı ımı ile yapılan
aydınlatma, yalnızca beyazla olandan daha
olumlu davranı a yol açmı tır (Hataway,
sarı, pembe, eftali rengi, lise ve sonrasında
ise mavi ve mavi-ye il tonları
önerilmektedir (Barker, 1982).
1.4.6. Akustik ve gürültü
Gürültü, rahatsız edici, i itmeyi
engelleyici, dikkati da ıtıcı, fiziksel ve ruhsal sa lı ı bozucu bir de i kendir. Sınıf dı ından
gelen gürültünün engellenmesi daha güçtür,
bu i okul yapımı sürecinde dü ünülmelidir.
Sınıf içinden kaynaklanan gürültüyü azaltmanın temel yolu, sınıf kurallarının,
gürültüyü de içermesi, bu kurallara özenle
uyulmasıdır. Gürültülü bir sınıfta, söyleneni
i itemeyen ö renci, ö retmene söylemekten
de çekiniyorsa, eksik, yanlı anlayabilir. Gürültü nedeniyle ö retmenin söylenenleri
yinelemek durumunda kalması, zamanın iyi
kullanılmasını engeller. Gürültü var diye
ö retmen sesini yükseltmemelidir. Bu gürültüyü daha da artırır. Kısa bir süre sessiz
kalmak, varlı ını hissettirici bir davranı
yapmak veya söz söylemek, ara sıra rastlanan
gürültülü durumlarda yararlı olabilir (Ba ar, 2005).
Sınıf ortamında sesin, konu macıdan dinleyicilere yansımalar olmadan ula ması,
istenen bir durumdur. Sesin do rudan
ula ması halinde yansımalar, gürültüye dönü meyecektir. Sesin maksimum düzeyde
yansımasız olarak dinleyiciye ula ması için
ö retmenin ses tonu, ö retim metodu ve
sınıfta olu turulan ses düzene i önemli rol
oynamaktadır. Sesin ilk yansımaları, dinleyicinin dinlediklerini anlama düzeyini
olumlu yönde etkilemektedir. Bu nedenle ilk
yansımalar, ö retim için yararlıdır. Yansımaların yansımaları ise gürültü olarak
ortaya çıktı ından sınıf ortamında istenen
bir durum de ildir (I ık, 2004).
1.4.7. Temizlik
Ö renci temizlik kurallarına uygun
davranmalıdır. Sınıfı temiz tutmak, bütün
ö rencilerin görevi olmalıdır. Sınıftaki
yerlerin, pencerelerin, sıra ve masaların ve duvarların temiz olması, sınıfı daha
çekici bir mekân haline getirir. Pislik
insan do asına aykırı bir durumdur.
nsanlar temiz ortamlarda ya amak,
çalı mak ve e itim görmek isterler. Sınıfın temiz olması, e itim ve ö retime verilen
önemi de gösterir. Sınıfı temiz tutma,
öncelikli sınıf kuralları arasında yer
almalıdır. Sınıfın havasız olması, ö rencilerin dikkatini da ıtabilir. Bunun
için ö retmen sürekli olarak sınıfın
havalandırılmasını sa lamalıdır (Çelik,
2002).
Sınıfta yerlerin duvarların,
pencerelerin, sıra ve masaların e yaların havanın temiz olması, fiziksel ve dü ünsel
rahatlık açılarından gereklidir. Ö renciler
sınıfı temiz bulmalı, temiz terk etmeyi ö renmelidir. (Hull, 1990).
1.4.8. Görünüm
Sınıf ferah bir görünüme sahip
olması ve ö retmen masasının örtülü
olması, sınıf ortamını daha çekici hale getirmektedir (Ba ar, 1999). Sınıf
ölçülerinin uyumu, duvarların boyalı,
badanalı, e ya ve duvar renklerinin uyumlu,
pencerelerin geni , mobilyaların çekici olması, halı, perde çiçek, masa örtüleri,
albenili bir sınıf ortamı yaratmalıdır. Ö renci
dersin bir an önce bitmesini beklememeli,
sınıfta rahat bir ev ortamı bulabilmeli,
sınıfa-okula isteyerek gelmelidir. Sınıfın görünümünde güzellik ve uyum, ö rencinin
moral ve enerjisini artırır (Barker, 1982;
Grubaugh, 1990).
1.4.9 Sınıfın Büyüklü ü
Sınıftaki bo alanlar fonksiyonel
ekilde kullanıma imkân sa layacak ekilde
ayarlanmalıdır. lenecek dersin özel1li ine
göre aynı sınıfta toplu veya grup halinde ders yapacak ekilde düzenlenebilmelidir.
Sınıfta fiziksel engelli ö renciler de
bulunabilece inden onlar için serbest hareket
sa layan güvenilir uygun ortamlar
olu turulmalıdır. Bu ö renciler sınıfta ve
masalar arasında rahatça hareket edebilme-lidir. Ba vuru kaynakları, kara tahta,
ekipmanlar ve onların konulması için ayrılan
yerler kolayca ula aca ı yükseklikte olmalıdır. Bunların olu turulmasıyla engelli
ö renciler kendi i lerini kendileri görecektir
(Korkmaz, 2003).
1.4.10. Havalandırma
Dersler sırasında uzun süre kapalı
kalan sınıflarda kirlenen havanın de i mesi
için düzenli aralıklarla havalandırma yapılmalıdır. Oksijen azlı ı ö rencileri
dikkatsiz, uykulu yapar. Böyle durumlarda
ö retmen ö renciyi suçlamak yerine
pencereyi açtırmalıdır (Hull, 1990).
Etkinlikler esnasında bozulan dersli in havalandırması teneffüslerde yapılmalı,
ders içinde derslik havalandırmasından,
özellikle kar ılıklı pencerelerin açılarak yapılan derslik havalandırmasından
kaçınmalıdır. Çünkü kar ılıklı açılan
pencereden olu acak cereyan ö rencileri
rahatsız eder (Gürel, 2003).
2. SONUÇLAR
Sınıfta ö renci sayısının genel olarak
30’un üstünde olması istenmeyen bir
durumdur. Sınıftaki ö renci sayısı; e itim kurumunun niteli i, sınıf düzeyi, dersin
niteli i gibi de i kenlere göre ayarlanması
gerekmektedir
Sıra ve sütün biçimindeki
düzenlemeler sınıftaki alanın en verimli
biçimde kullanılmasını sa lamaktadır. Ancak bu yerle im düzeni sınıfın küçük, ö renci
sayısının fazla oldu u durumlarda en uygun
yerle im biçimi olarak kabul edilmektedir.
Daire ve U biçimindeki düzenlemeler ise, ö renci sayısı az olan sınıflara daha uygun
deal sınıf sıcaklı ının 19 C ile 21,5
C arasında oldu u kabul edilmektedir
Ö renci sınıf ortamında tahtayı
rahatça görebilmeli ve yazılanları okuyabilmelidir. I ı ın az veya çok
olması, ö retmen ve ö rencinin
çalı masını güçle tirir.
Renkler, ö rencinin fiziksel ve
davranı sal durumunu etkilemektedir.
Gürültü, ö retmen-ö renci
etkile imini olumsuz yönde etkilemektedir
Sınıftaki yerlerin, pencerelerin,
sıraların, masaların ve duvarların temiz
olması, sınıfı çekici bir mekân haline
getirmektedir. Sınıfı temiz tutma, öncelikli sınıf kuralları arasında olmalıdır.
Sınıf ölçülerinin uyumu, tavanın basık
olmaması, duvarların boyalı, badanalı, e ya
ve duvar renklerinin uyumlu, pencerelerin
geni olması ö renci motivasyonunu olumlu yönde etkilemektedir.
Dersler sırasında uzun süre kapalı
kalan sınıflarda kirlenen havanın de i mesi
için düzenli aralıklarla havalandırılması
gerekmektedir.
Sınıftaki bo alanlar fonksiyonel
ekilde kullanıma imkân sa layacak ekilde ayarlanmalıdır. Ancak, sınıfın bu ekilde
düzenlenebilmesi için yeterli büyüklükte
olması gerekmektedir
3. ÖNERILER
Ö renci sayısının Türkiye’deki
ilkö retim ve ortaö retim okullarında 30
ki iyi geçmemelidir.
Sınıfın küçük, ö renci sayısının fazla
oldu u sınıflarda sıra ve sütun biçiminde yerle im düzeninin kullanılması, ö renci
sayısının az oldu u sınıflarda ise daire ve U
yerle im düzeninin kullanılmalıdır.
Sınıf sıcaklı ının 19 C ile 21,5 C
arasında olmalıdır.
Sınıftaki ı ı ın ö rencilerin tahtayı
rahatça görebilmeleri ve yazılanları
okuyabilecek düzeyde olmalıdır.
Sınıfta kullanılan renklerin
ö rencilerin psikolojileri üzerinde etkisi oldu u göz önünde bulundurularak, özenle
seçilmesi gerekmektedir.
Etkili ö retim ortamının
olu turulabilmesi için ö retmenlerin sınıfta
gürültüyü yok etmesi gerekmektedir.
Sınıfın temizli i sınıf kuralları
arasında yer almalı ve bu ö rencilerde erken
ya larda alı kanlı a dönü türülmelidir.
Sınıf içindeki nesnelerin düzenli ve uyumlu olmalıdır.
Sınıfların düzenli aralıklarla havalandırılmalıdır.
Sınıfların fonksiyonel bir kullanıma sahip olması için yeterli büyüklükte olması
4. KAYNAKLAR
Arends, I.R. (1991) Learning to Teach,
New York: McGrow-Hill Inc.
Aydın, A. (2000) Sınıf Yönetimi, stanbul:
Alfa Kitabevi.
Barker,L. (1982) Communication in the
Clasroom, Prentice Hall Inc.,
Englewood Cliff.
Ba ar, H. (1999), Sınıf Yönetimi, stanbul:
Milli E itim Basımevi.
Ba ar, H. (2005) Sınıf Yönetimi, Ankara:
Anı Yayıncılık.
Celep, C. (2002) Sınıf Yönetimi ve
Disiplini, Ankara: Anı Yayıncılık.
Çalık, T. (2003) Sınıf Yönetimi ve
Özellikleri, (Ed.L.Küçükahmet) Sınıf Yönetimi, Ankara: Nobel
Yayıncılık.
Çelik, V. (2002) Sınıf Yönetimi, Ankara:
Nobel Yayınları.
Demir, K. (2000) Yönetimde Ça da
Yakla ımlar, Ankara: Anı
Yayıncılık.
Erden, M. (2005) Sınıf Yönetimi, , stanbul:
Epsilon Yayıncılık.
Erdo an, . (2000) Sınıf Yönetimi, stanbul:
Sistem Yayıncılık.
Finn, J.D. ve Archilles, C.M. (1990)
Answers and Questions About
Class Size:A Statewide
Experiment, American Educational
Research Journal, 27 (3), 557-577.
Grubaugh, S. ve Houston, R. (1990)
Establishing a Classroom
Environment That Promotes
Interaction and Improved Student
Behaviour, The Clearing House,
63, 375–378.
Harder, H. (1990) A Critical Look at
Reduced Class Size, Contemporary Education, 62 (1), 28–35.
Harris, A. (1991) Proactive Classroom Management:Several Ounces of
Prevention, Contemporary
Education, 62 (3), 56-160
Hataway, W. (1987) Light Color and Air
Quality:Important Elements of the
Learning Environments, Education Canada , 7, 35-44.
Hiebert J. ve Wearne, D. (1993) Instructional Tasks,Classroom
Discourse and Students Learning in
Second Grade Arithmetic,
American Educational Research Journal, 30(2) 393-425.
Hull, J. (1990) Classroom Skills, A Teacher Guide, London: David Fulton
Publishing.
I ık, H. (2004) Ö renme Ortamlarının
Fiziksel Düzeni, (Ed.: M. i man
ve S. Turan) Sınıf Yönetimi,
Karaçalı, A. (2006) Sınıf Yönetimini
Etkileyen Fiziksel De i kenlerin De erlendirilmesi, Yayınlanmamı
Yüksek Lisans Tezi, Yeditepe
Üniversitesi Sosyal Bilimler
Enstitüsü, stanbul.
Korkmaz, A. (2003) Sınıf Organizasyonu,
(Ed.L..Küçükahmet) Sınıf
Yönetimi, Ankara: Nobel
Yayıncılık.
Küçükahmet, L. (2003) Sınıf Yönetimi,
Ankara: Nobel Yayıncılık.
Medd, D. (1983) Okul Mobilyaları (Çev.:
G. Andaç ve S. Kaya), Ankara:
Bayındırlık Bakanlı ı Yapı leri
Genel Müdürlü ü Yayınları.
Monk,D. ve Haller,E.J. (1993) Predictors of
High School Academic Course Offerings:The Role of School Size,
American Educational Research
Journal, 30 (1), 3-21
Ünal, S. ve Ada S. (2000) Sınıf Yönetimi,
stanbul: Marmara Üniversitesi
Teknik E itim Fakültesi Matbaası.
Woolfolk, A. (1995) Educational
