KIRKLARELİ İLİNDE EKO TURİZM OLANAKLARI

27

KIRKLARELİ İLİNDE EKO TURİZM OLANAKLARI

Şükra Morgül 1

ÖZET

İ sa a özgü sos al i ola ola tu iz , dü adaki e ü ük kitle ha eketidi . Tu iz ; i e i ta ihi i, doğal güzellikle i i gö ek, u la ı ta ı ak a ı da, eğle ek e di le ek içi apıla gezidi . İ sa la i iki le i i he ha gi i pa asal kaza ç güt eksizi tu iz a açlı ha adıkla ı da , tu iz a ı za a da ö e li i tüketi ola ıdı .

Eko tu iz ise doğa ka aklıdı . Doğal çe e i tah ip et e e , çe e ka akla ı a za a e e e e hatta kulla ıla doğal ka akla ı sü ekli ko u ası a e doğ u işletil esi e katkıda ulu a tu iz tü üdü . Tu istle akti ite i ge çekleştiği ö e halkı ile doğa içi de ko fo e i e te iz i se isi ulu duğu gü e li e egzotik o ta la da üşte eke aşa a ı te ih ede ek; ekolojik hedefle i, eko o ik e sos al içe ikli hedefle üze i de tuta la .

Gü ü üzde doğa e doğallık i sa la a su ul ası ge eke e tek aşı a ile ete li ola ile i azi e u su u hali e gel işti . Kı kla eli ö esi de u la da i isidi . Kı kla eli, Ist a a Yıldız dağla ı ı içi de, ka asal i ikli i h ki olduğu, e e Ka ade iz ikli i özellikle i de göste e ; içi de eşsiz güzellikteki lo goz o a la ı ı

a ı dı a , çeşitli itki tü le i, gölle i e du u aka de ele i le adeta i doğa e etidi .

Bu çalış ada; doğal, ta ihi e kültü el çeşitlilik açısı da ö e li i ko u da ola Kı kla eli ili deki eko tu iz a lığı a ilişki e ile değe le di ile ek ö edeki eko tu iz pota si elle i eli le e e çalışıla aktı .

Anahtar Kelimeler: Tu iz , Eko Tu iz , Kı kla eli de Eko Tu iz .

ECOTOURISM OPPORTUNITIES IN PROVINCE OF KIRKLARELİ

ABSTRACT

As an exclusively human social fact, tourism is that largest mass movement in the world. Tourism is a travel that aims seeing and knowing history and natural beauties of a particular place, as well as having rest and enjoyable time. Tourism is also an important consumption item since people spend their savings for tourism without considering any monetary proceeds.

Whereas, ecotourism stems from nature. It is a kind of tourism that does not damage the natural environment or environmental resources, but contributes constant protection and correct management of the usable natural resources. Preferring safe and exotic natural places with people of the locality hosting the event, to comfort, the tourists give higher priority to their ecological objectives than their economic and socially described objectives.

Today, nature and naturality are indispensible items of offe i g that alo e a att a t people. Kı kla eli is o e of su h egio s. Kı kla eli is fai l a atu al hea e i side Ist a a Yıldız ou tai s, do i ated the continental climate, along with Black Sea climate at some places, containing the unique beauty of longos forests and various types of plants, as well as its lakes and pure clean flawing streams.

This stud i te ds dete i i g the e otou isti pote tials of Kı kla eli, as a atu all , histo i all a d ultu all diverse provision, by handling the data on its ecotouristic wealth.

Keywords: Tou is , E otou is , E otou is i Kı kla eli.

28

Tu iz , i sa a özgü sos al i ola olup dü adaki e ü ük kitle ha eketidi . Bi e i ta ihi, doğal güzellikle i i gö ek, ta ı ak, eğle ek, di le ek içi apıla gezidi . İ sa la i iki le i i he ha gi i kaza ç güt eksizi tu iz a açlı ha adıkla ı da a ı za a da ö e li i tüketi ola ıdı . İ sa la ı değişik kültü le i ta ı ak, ta ihi ese le i e doğal güzellikle i gö ek, eğle ek, di le ek gi i ede le le, de a lı aşadıkla ı e le i dışı a düze le iş oldukla ı gezile di Se idoğlu, . Gü ü üzde u gezile i ede le i oldukça çeşitle iş du u u dadı . Ö eği ; uka ıdakile e ek ola ak sağlık, spo , eğiti e ili sel topla tı gibi a açla ı da eli tile ili .

Tu iz ola ı ı ge çekleş esi de e ö e li u su la da i i se ahatti . Bi aşka de işle tu iz de kişi i sü ekli aşadığı, ika et ettiği e i dışı a çıka a ak, kişi i se ahat et e e ö elte ek etke le oldukça ö e lidi . Bu etke le , a ı za a da tu iz i tü le i i oluştu aktadı . Di le e, spo , eko o ik, politik e kültü el ede le i, se ahat ede le i a ası da sa ak ü kü dü , a ak aklaşık so i i ılda u a a dü ada se ahat ede le i i p ofili, i diğe sö le le kişi i se ahat ge eksi i le i de çeşitle iş, a t ış, tu iz de içi oş ola sü dü üle ili lik ka a ı ı içi a tık doldu ul a a aşla ıl ıştı Küçükalta , .

. Eko turiz kavra ı, görü tüsü, a a ı ve özellikleri

Eko tu iz , e leşik toplu la ı ütü lüğü e, a lıkla ı a sa gılı, eko siste i ko u ası a katkıda ulu a ak, e azı da ekosiste le u u lu i şekilde ge çekleşti ile so u luluk ge ekti e i doğa se ahat de e i idi . Eko tu iz , eko o ik, kültü el e ta ihsel e ile e da alı ekle tile i içe i . Gele eksel gü eş, deniz, gezme-gö e ala la ı, tu istik ala la ı doğal e kültü el dokusu u ko u a ak faali etle e p og a la e zi a etçile i ekle tile i i ka şıla a ak geliş e pla la ı la destekle e tu istik istas o la eko tu iz i ir pa çası du u u a gel işle di Öz e , .

Doğa ka aklı tu iz tü ü ola ak ili e eko tu iz ; doğal çe e i tah ip et e e , çe e ka akla ı a za a e e e e hatta kulla ıla doğal ka akla ı sü ekli ko u ası a e doğ u işletil esi e katkıda bulu a tu iz tü ü ola ak ta ı la aktadı Özgüç, . Eko tu iz doğa ile iç içe ola i tu iz tü üdü . Eko tu iz e katıla la itki tü le i i i ele ekte, kuşla ı gözle le ekte, ü ü üş . .akti itele apa ak u tu iz tü ü de istifade et ektedi le O a s, . Tu iz e e i i efes geti e u tü tatil a la ışı ülke izde a aş da olsa e leş e e aşla ıştı . İ sa la doğal aşa özle i le i e de i e e se ahat ede il ektedi . Doğası ı, kültü ü ü, ta ihi i, ke di e has utfağı ı ko u a il iş i e ola ülke izde eko tu iz ö e li i gi işi sa ıl aktadı .

Eko tu iz , UNEP i Bi leş iş Milletle E fo as o Me kezi a aştı ası a gö e, gü ü üzde e hızlı ü ü e tu iz çeşitle i de i isidi . Özellikle çe e i ku uluşla ı a attığı ka uo u, ge ç e a dı kesi i doğa ile ütü leş e isteği, e kli kültü le le i a a a gel e tutkusu u tu iz tü ü ü gele eği i pa lak olduğu u göste ektedi . Eko tu iz tu la ı ı ge ellikle kişi i aş a a küçük g upla oluştu aktadı . Bu turizm merkezle i de e ala ko akla a tesisle i ge ellikle atak kapasitesi i aş a a ü itele olup u ala da çalışa tu ope atö a da a e tele i ağı lıklı ola ak küçük e o ta ölçekli işlet ele de oluş aktadı . Eko tu iz i iki ö e li k ite i ulu aktadı . Bu la da ilki doğal çe e i ko u a ak sü dü üle ili liği sağla ası ilkesi e sıkı sıkı a u ul ası e ge ektiği de uz a eh e kulla ıl asıdı .ito.o g.t .

Eko tu iz i iki ö e li a a ı a dı Şapçı, :

. Doğal çe e i ko u ası e sü dü üle ili liğidi . Bu u ge çekleş esi içi gezi otala ı a sadık kalı ası, gezi apıla e le de atık ı akıl a ası, gü ültü ki liliği apa ak ölgede aşa a a lıla ı ahatsız edil e esi e ölge i çok i i ile uz a eh e le eşliği de gezi apıl ası gi i u ul ası ge eke ku alla

a dı .

. Ye el halkı tu iz faali etle i de a a sağla ası e e el halkı kültü ü ü sü dü üle ili liğidi . Bu u sağla ası içi ise ölgedeki eko tu iz i e el a e tele i ü üt esi, tu istle i ihti açla ı ı e el ka akla da ka şıla ası, tu istle i zi a et ettikle i ölge i ö f e adetle i e u a ak kitle tu iz i de olduğu gi i e el halk üze i de kültü e oz o u a at a ası, gele eksel el sa atla ı e i a i i destekle esi gi i

oktala üze i de ö e le du ul ası ge ek ektedi .

Kültü e Tu iz Baka lığı eko tu iz i, a la tu iz i, o itoloji kuş gözle e tu iz i, foto safa i, aka su spo la ı ka o-afti g , çiftlik tu iz i, ota ik itki i ele e tu iz i, isiklet tu la ı, atlı doğa ü ü üşü gi i

aşlıkla altı da değe le di ektedi Kılıç Be ze , .

Eko tu iz i ge el özellikle i şö le sı ala a ili Gökde iz, :

 Doğa te elli ol ası Zi a etçile doğal ala la daki doğal e gele eksel kültü u su la ı ı gözle li o e a la a a çalışı o la ,

29

 Olu suz çe esel e sos o-kültü el etkile i e aza i di ge esi içi akti itele i he tu istle , he de e el halkı so u luluğu da düze le esi,

 Ye ile e ez ka akla ı i i u kulla ı ı ge ekti esi,

 Ye el ülki eti e e el toplu a dö ük istihda i k la ı ı ü etil esi i ö gö esidi .

. Türkiye’de eko turiz

Ülke iz, i a da sahip olduğu doğal güzellikle i iti a i le ekolojik tu iz e çok u gu ike ; diğe i ya da , u doğal ka akla ı sü dü üle ili i şekilde eko o ik değe e dö üştü üle il esi açısı da eko tu iz e u gu kalkı a olu ola ak düşü üle ili . Eko tu iz , doğal e kı sal ala la da doğal e kültü el

i ası ko u ası da ö e li katkıla ı ola ile ek i tu iz tü üdü Tu a, .

Tü ki e dü a ı pek az ülkesi de ulu a ze gi oğ af ası, doğal tu iz pota si eli ile çeşitli kültü le e e sahipliği ap ış ol ası ede i le eko tu iz açısı da çok şa slı i pozis o a sahipti . Dü ada, turizm kalıpla ı da e da a gele değiş ele so u u da alışıl ış tu iz e kezle i de uzaklaşa ak; doğa ile ütü lük içi de a a tıda uzak tesisle de, doğal güzellikle i ozul a ış i çe ede i i e te iz i hiz et ö e çık aktadı .ito.o g.t .

Ülke iz doğal e kültü el ka akla açısı da oldukça ze gi i ülkedi . Dö t e si i aşa a ile üç ta afı de izle le çe ili, fa klı kültü le i e i a çla ı i a ada uzu ılla aşadığı ülke izde, eko tu iz açısı da oldukça ü ük i pota si el a dı . Yu du uzu he üz geliş ekte ola i ülke ol ası, doğal e kı sal kültü el değe le i i e i ası ı ü ük i ölü ü ü a lığı ı a lı i içi de sü dü ü o ol ası, ülke izi i çok ö esi de sü dü üle ili eko tu iz içi ü ük i pota si eli a lığı ı göstermektedir. Efes ha a ele i akı la ı daki Şi i e Kö ü, çok güzel ö ekti . Kö halkı ı el sa atla ı, el apı ı ze ti ağı sa u la ı tu istle e su ula ak elde edile geli le e le i esto esi de kulla ıl aktadı . Doğal çe e e ağlı ola ak apıla ile i çok akti ite eko tu iz kapsa ı da değe le di ile il ektedi .

. Kırklareli’ de eko turiz . . Kırklareli ili i tarihçesi

M.Ö. ılla ı da iti a e ölge e T ak o la ı ı e leştiği i ili esi e ka şı Kı kla eli i e zaman ve kimler ta afı da ku ulduğu e eski is i i e olduğu hakkı da kesi i ilgi ulu a aktadı . Yal ız Kı kla eli e ö esi i eskide e i i e leşi e i olduğu ili ektedi . T akla da gü ü üze kala e ilgi alı a ile e ö e li ese le eza ı, şehi kalı tısı ı e a i işa et e kezi i oldukla ı pek ili e e ap a tepele ola hö ükle di . Kı kla eli i çe esi de apıla a aştı ala da i e eza , a ide oldukla ı a laşıla u hö ükle i a lığı, u ası ı eski i e leşi e i olduğu u ize doğ ula aktadı Ma sel, . Kı kla eli, eski i e leşi e i ol ası a ağ e ta ihte adı a pek fazla astla ıl a aktadı . Bu u ede i de Kı kla eli i diğe T ak şehi le i gi i ü ük i e kez ol a ıp küçük i e leşi e i ol ası e dai a çe esi deki ü ük e leşi e kezle i i gölgesi de kal asıdı . Ro a e Biza s İ pa ato lukla ı Dö e i de de küçük i e kez ola ak kala Kı kla eli i ü ü esi e geliş esi Os a lı De leti za a ı a astla aktadı Ko kut, . Padişah I. Mu at ı ılı da Biza slıla da ala ak Os a lı De leti top akla ı a kattığı Kı kla eli de u ada aşa a Bulga , Ru e Yahudile ; Tü k üfus ile ka aşa ak üz ılla a e a e e huzu içi de e ka deşçe aşa ışla dı .

Vize e Lüle u gaz çe esi de oğu laşa e leş ele e u la da gü ü üze kala di i apıla Biza slıla a ö e e Sa a ta Ekklisies de esi i ede i i o ta a ko aktadı . Yö e i Tü kle ta afı da alı ası la Lati e köke li u keli e Tü kçeleşti ile ek Kı k Kilise apıl ıştı . Bazı ö ele de Kı k Ki ise ola ak da kulla ıla ö e is i i Kı kla Ba a De gahı da Ki es e ola ak geçtiği ifade edil ekte e Kı k Ki se Şehit Oldu Bu Ye de, Bu Na İle A ıldı Bu Belde Kı k Şehitle A idesi de azılı ola kita edeki e it delil ola ak göste il işti . Tü k akı ıla ı ta afı da ö e i ele geçi il esi içi e ile ü adelede ö safla da ça pışa iğidi öl esi üze i e Kı kla ili a da Kı kla eli ola ak desta laşa u e de, şehitle e sa gı göste ek a a ı la u adı kulla ıldığı gö ül ektedi Kı kla eli Beledi esi, .

Kı kla eli e so düş a işgali de Kası de ku ta ıldıkta so a, adı A alık ta ihi de es i ola ak Kı kla eli ol uştu .

. . Kırklareli ili i oğrafi ko u u

30

sı tla la kuşatıl ıştı . Yüzölçü ü k ² olup, il e kezi i de izde üksekliği et edi Kı kla eli İl Yıllığı, .

Bölgede e ala Ist a a Yıldız Dağla ı, Bulga ista da St a dja ola ak ili ektedi . Ist a a Dağla ı, Bulga ista ı gü e doğusu ile Tü ki e i A upa kesi i a ası da k uza a dağla dizisidi . Bi ölü ü Tü ki e, i ölü ü ise Bulga ista sı ı la ı içi de kala Ist a a Dağla ı ı Tü ki e ta afı da kala kıs ı Ka ade iz kı ı ölgesi i içi e ala ak şekilde . ha. lık i ala ı kapla aktadı .E üksek tepesi et e ile Tü ki e ta afı da ulu a Mah a Tepesi olup u ası a ı za a da Tü ki e i A upa kesi i deki e üksek

oktasıdı Yıldız Dağla ı Bi osfe i Kitapçığı, .

İli ta ii güzellikle i i aşı da o a e de iz gel ektedi . Ge iş ça e ka ı o a la ı ha ikulade i güzelliğe sahip ulu aktadı . Ist a a Yıldız Dağla ı ı gö ke li e sık o a la ı da geçile ek k so a Bulga ista a açıla De ekö Hudut Kapısı a ulaşıl aktadı .

. . Kırklareli ili de eko turiz pota siyeli

Kı kla eli; Ist a a Yıldız dağla ı ı içi de, ka asal i ikli i h ki olduğu, e e Ka ade iz ikli i özellikle i i de göste e eşsiz güzellikteki lo goz o a la ı ile u la içi de çok çeşitli flo a e fau ası, doğal sit ala la ı, ta ii ağa ala ı,ta ihi e kültü el değe le i,a ıt ağaçla ı e uhteşe eko siste i ile ölge i dikkat çeke e le i de i idi . Ke t top akla ı ı üzde i dağla la kaplı olup Kı kla eli i içi de doğa i çok sa ıda ehi de ulu aktadı . Bu la ı i kıs ı Ka ade iz kı ısı da de ize dökülü ke , azıla ı da Ege e dökül ektedi .

Kı kla eli i kola e za a ka ı ol aksızı ulaşıla i oğ af a üze i de ulu ası; ge ek di le ek, ge ekse gö e e öğ e e a zusu daki kültü düze i üksek i sa ı ilgisi i özellikle çek ektedi . Kı kla eli ili i i sı ı ke ti oluşu, dü a ı e çok ta ı a şehi le i de i i ola İsta ul a aklaşık , -2 saat esafede ulu ası, gü ü üzde za a la a ış ak zo u luluğu ulu a i sa la içi ö e li sa ıla ile ek hususlar a ası da e al aktadı . A ı za a da Kı kla eli i e kezi ile e uzak eldesi a ası da aklaşık saatlik esafede ulu ası da dola ı a ı gü içe isi de çok sa ıda ta ihi, kültü el ala la zi a et edile il ekte; u o a lık ölgele e e de iz ke a ı a da gidilebilmektedir.

Kı kla eli i eko tu iz pota si eli e aktığı ızda çok fazla alte atifle i gö ekte iz. Bu la a ası da;

 Ke diliği de oluş uş ağa ala ,

 Kı kla eli deki doğal güzellikle ,

 Lo gozla , A ıt Ağaçla , Pa kla ,

 Bitki inceleme (Botanik),  Kuş gözle iliği O itoloji ,

 Yaban Ha atı e A ılık, Balıkçılık,  Ta ihi e Kültü el Değe le ,

 Bağ ılık, Şa apçılık,

 Foto safari,

 Doğa ü ü üşle i, Bisiklet Tu la ı,

 Mesire Yerleri,

 Kı kla eli e Ait Özel Gü le e Kutla ala ,

 Peynircilik, Yö esel Ye ekle ,  Yö esel El Sa atla ı,

 Halkı Ko ukse e liği e al aktadı . . . . Mağaralar

Kı kla eli il sı ı la ı içi de pek çok ağa a ulu aktadı . Bu la da i kıs ı ta ih ö esi dö e le de, diğe i kıs ı ise E ke Hı isti a lık sü e i de, u di e supla ı ta afı da isk a ta i tutul uş, tu iz açısı da ö e li ola ağa ala dı . A ı a doğal özellikle i le ilgi çeke e tu iz e ö elik çalış ala ı apıla eş ta e daha ağa a ulu aktadı . Bu ağa ala a ası da et e uzu luğu daki Dup isa, 1620 metre uzu luğu daki Ye esu, et e uzu luğu daki Do uzde e e et e uzu luğu daki Kı ıkö Mağa ala ı ile Kapta ı Mağa ası ulu aktadı .

Bu la da e ö e lisi Kı kla eli i aklaşık k kuze doğusu da De i kö İlçesi Sa pde e Kö ü ü 6 k gü e i de ulu a Dup isa ağa asıdı . . de e e tes illi doğal sit ala ıdı .

31

ha ası, sağlık açısı da olu lusü p izle su a . Üst katla sı ak o tala a de e e e ku u % –70 mutlak e ol ası a ka şılık, a a ağa a daha se i –12 derece) ve nemlidir (%80– . Bu fa klılık, üst kat ile a a gale i a ası da eli gi i üzg ı e da a gel esi e ede olur.

Dup isa Mağa ala ı ı de sa kıt, dikit e sütu la la kaplı ku u ağa a ı et e, sulu a a ağa a ı da et elik ölü ü ılı da tu iz e açıl ıştı . Bu a ka şılık, oluşu hali de da lataşla ulu a e kolo ile hali de a asala aşa a ü ük i ölü ağa a doğası e a lıla ı ko u ak içi zi a et dışı ı akıl ıştı . T ak a ı tu iz e açıla ilk e tek ağa ası ola Dup isa, Tü ki e-Bulga ista sı ı ı ı oluştu a Rez e De esi i Ist a a Dağla ı ı de i adile le a dığı ahşi gö ü ü e sahip i ölgesi de e alı . Vize İlçesi Balka a Kö ü de ulu a e tu iz çalış ala ı sü dü üle Ye esu Mağa ası T ak a ı üçü ü ü ük ağa asıdı Vize Beledi esi . Ye esu u içi so de e e güzel, da lataşla , sa kıt, dikit, sütu , da lataş ha uzla ı e aka ala la kaplıdı . A ı e de et e uzu luğu da Do uzde e Mağa ası da ulu aktadı . Mağa a ı içi, gö ü ü le i çok güzel sa kıt, dikit, sütu , ö tü e du a da lataşla ı ile kaplı, ge iş e üksek salo e a gale ile de oluş uştu .

Kı ıkö Beldesi i k gü e i de e ala Kı ıkö Mağa ası et e uzu luğu dadı . Me de esle çize ek gelişe e e e da lataş çökelle i e sahip ola ağa a tu iz a açlı kulla ı a u gu özelliktedi . Bu ağa a ı et e gü e i de ze gi da lataş i iki le i e sahip Kapta ı Mağa ası e al aktadı . Bu la ı a ı sı a i i ufaklı i çok ağa ada ulu aktadı . Fakat u la ete i e i ele e iş olup he üz tu istik pota si elle i değe le di ile e işti .

. . . Kırklareli’ deki doğal güzellikler

İli doğusu da ulu a Ka ade iz ile kuze e kuze doğusu daki Ist a a Dağlık Bölgesi O a la ı, Kı kla eli e eşsiz güzellikle kat aktadı . Tatlı sula ı de ize kada ulaştığı, içi de çeşitli de ele i aktığı u ta iat ha ikası o a la , içe isi de çeşitli itki tü le i e a a ha a la ı ı da a ı dı aktadı . Bu ta ii ze gi likle i ö e li i ölü ü Kültü e Tu iz Baka lığı ta afı da Doğal Sit Ala ı ola ak ko u a altı a alı ıştı . De i kö e Kı ıkö zi a etçile i i uhteşe doğası la uluştu u ke , T ak a ı tek ka aça o a ı ola Kast os Kö fezi doğal güzellikle i le dikkat çek ektedi Kı kla eli Valiliği İl Özel İda e Müdü lüğü, 2005).

. . . . De irköy doğal sit ala ları

O a lık ala ı ö e li i ölü ü ile i likte Saka, Pedi a e Ha a Gölle i doğal sit ala ı ola ak ko u a altı a alı ıştı . Yi e İğ eada akı la ı daki Me t e E ikli Gölle i, lo gozla doğal sit ala la ı a ası da ulu aktadı . İğ eada Li a kö de F a sızla ta afı da ılı da apıl ış De iz Fe e i ulu aktadı . Bu Fe e Ka ade izi kuze i de gele ge ile i ilk, Batı Ka ade izde çıka ge ile i ise so gö dükle i ışıktı .

. . . . Kıyıköy doğal sit ala ları

Vize İlçesi Kı ıkö kasa ası ı iki a ı da e ala Pa uçde e e Kaza de e i Ka ade iz e ulaştığı noktada iti a e ö e li i ölü ü, . de e e doğal sit ala ı ola ak ko u a altı a alı ıştı . He iki de e i de ize ka uştuğu he iki oktada, i e ku lu te te iz ku salla zi a etçile i ilgilisi çek ektedi . Kaza de e e Papuçde e T ak a ı te iz e doğal kala il iş de ele i ola ak ili ektedi . A ı a he iki de e i de ize ka uştuğu e de tu istle i zi a et ettiği iki plaj ulu aktadı .

. . . . Kastros körfezi ta iat koru a ala ı

T ak a ı doğal du u da ola tek ka aça o a ı a sahip ala ıdı . Kast os Ko u u esli a aş a aş tüke e e aşla a Akde iz Foku u aşa ası a el e işli, sessiz, e te ha ka alık sahille i ile kı ı ağa a ko ukla ı gi i özelliği de ulu aktadı . Bahçekö De esi i Ka ade iz e aktığı kısı da oluşa lagü gölü orta ı daha da ü üle i i hale geti ektedi .

. . . . Cehe e şelaleleri

Kı kla eli i Vize İlçesi e ağlı Kızılağaç Kö ü de ulu aktadı . Bölgedeki Ke e it De e üze i de ulu a e su u ılla o u a ili ili ka ala ı o a ak oluştu duğu i doğa ha ikasıdı . Ke e it De e e ki üze i de i ili ufaklı i çok şelale göze ça p aktadı , a ak ka alıkla ı a kası a sakla ış i güzellik ola Cehe e Şelalele i u la ı e ü üğüdü T ak a Kalkı a Aja sı, .

. . . Lo gozlar, a ıt ağaçlar, parklar 3.3.3.1. Longozlar

Yö ede lo goz de ildiği de za a za a su altı da kala o a la akla gel ektedi . Lo goz, de ize doğ u aka de ele i geti diği ku la ı i ike ek kı ıda set oluştu ası e de e ağzı ı kapat ası so u u aka su u i ikti diği e de oluşa özel i eko siste di .lo gozuko u.o g .

32

Su asa o a ı; içi de çok ze gi i a lı aşa ı ı a ı dı a ak su kuşla ı a da e sahipliği aptığı gi i, e de ik i çok itki tü ü ü de a ol ası ı sağla aktadı . Sade e eli li ağaç tü le i, itkile e kuşla u o ta ı te ih et ektedi . İğ eada da ulu a lo gozla ı; diş udak, ka ı ,saplı eşe, sapsız eşe, o a akağa ı, çı a ap aklı akçaağaç, ü ez, ıhla u , kızıl ağaç, ü e , kızıl ık, ka aağaç e gü ge gi i ağaçla oluştu aktadı . A ı a Lo goz O a la ı içi de i kıs ı e ile ili , paza la a ili i kıs ı ise e e e zehirli e öldü ü ü i çok a ta çeşidi ulu aktadı .

. . . . A ıt ağaçlar

A ıt ağaçla aş, çap e o iti a i le ke di tü ü ü alışılagel iş özellikle i i çok üze i de o utla a ulaşa ö e ta ihi de, özel e i ulu a ağaçla dı . Bi çoğu ta ihi e kutsal ek la ı çe esi de ulu a , geç iş ile gele ek a ası da köp ü azifesi gö e u a ıt ağaçla da i kıs ı tespit edile ek, Kültü e Tu iz Baka lığı ile Çe e e O a Baka lığı ta afı da ko u a altı a alı ıştı Kı kla eli İl Yıllığı, .

Bu ağaçla ; Me kez Ko ahıdı İlköğ eti Okulu ahçesi Celtis Aust alis , De i kö Lo goz O a ı Plata us O ie talis , Vize İlçesi Kale Mahallesi Plata us O ie talis , Vize Çakıllı Kö ü Plata us a e ifolia , Vize Çakıllı Kö ü İlköğ eti Okulu Bahçesi Celtis Aust alis içi de ulu aktadı .

3.3.3.3. Parklar

İğ eada Lo goz O a la ı Milli Pa k Ala ı, . . ta ihli Baka lık Olu u ile . . ta ihli e sa ılı Res i Gazetede a ı la a ak, daha ö e Ta iatı Ko u a Ala ı, Doğal Sit, Ya a Ha atı Koruma Sahası gi i çeşitli statüle e sahip e i i i de a ı pa çala hali de e ala ko u a ala la ı , daha ge iş i ala da illi pa k şe si esi altı da i leşti il esi le ülke izi . Milli Pa kı ola ak ila edil işti . hekta lık Milli Pa k ala ı, De i kö e k uzaklıkta olup İğ eada eldesi sı ı la ı içe isi de e al aktadı (bolge1.ormansu.gov.tr).

A ı a Kı kla eli il e kezi de Di giloğlu Pa kı, Pı a hisa Ali Öze Pa kı gö ül e e değe e le a ası da ulu aktadı .

3.3.4. Bitki inceleme (Botanik)

Bölge i ikli özellikle i e doğal apısı olağa üstü i o çeşitliliği sağla aktadı . Lo gozla çeşitli itkile i aşa ala la ıdı . Bu itkile i su e ataklık itkile i göl kesta esi, ilüfe , su e ekşesi, çeşitli su bitkileri), kumul bitkile i alıç, adi kızıl ık, dağ ka aağa ı, akçakes e, saplı eşe, kaçalı, kuşko az . . e soğa lı itkile su u ol olduğu kesi le de ö ekle hali de göl soğa la ı, sikla e , iki ap aklı ada soğa ı, a i ataklık süse i, ka dele , o kide, te s lale . . oluştu aktadı www.longozukoru.org). Lo goz O a la ı; lo goz itkile i, su e ataklık itkile i, ku ul itkile i e soğa lı itkile aşta ol ak üze e i çok itki tü ü ü içi de a ı dı aktadı .

Istra ala e de ik itki çeşitliliği açısı da ö e li i ölgedi . Bi osfe Reze ala ı da a a i itki çeşidi i ta esi e de ikti . Yıldız Dağla ı Bi osfe P ojesi kapsa ı da apıla e a te çalış ala ı da; ala ı sahip olduğu i olojik çeşitlilik değe le i i o ta a ko ak a a ı la itki tü le i tespit edil işti Yıldız Dağla ı Bi osfe i Kitapçığı, Bitkile açısı da pota si el sı ak oktala , İğ eada Lo goz O a la ı, Dup isa Mağa ası e Çe esi, Bala a De si e çe esi, Mutlude e Rez e , De i kö Dökü ha esi, Mah a Dağı, Kast os Kö fezi, Pa a ı İskelesi e Tekka a, De ekö –Hudut Bo u e Kı ıkö dü .

Ka ade iz Salkı ı Sile e Sa ga is , Pe ga e çiçeği Ce tau ea Kilaea , C epis Ma opus, Ku İ isi (Aurinia Vechtritziana), Akyumak (Cra e Ma iti a , Ku Za ağı Pa ti u Ma itu u T ak a ı Ka ade iz sahille i de gö üle e de ik itkile de di .

. . . Kuş gözle iliği Or itoloji

Doğa ı kuşla ı dü ası da ta ı a ı sağla a i gözle tu iz di . Ülke iz dü a üze i deki eşsiz konu u ede i le A upa, As a e Af ika kıtala ı ı i leşti e köp ü du u u dadı . Göç e e ı tı ı kuşla ı

üzde i ülke iz üze i de geçe ke üç göç olu u kulla ı la . Bu la da i ta esi Ma a a ölgesi dedi . Ist a a Yıldız Dağla ı, İsta ul Boğazı göç olu üze i de ulu akta olup kuş tü ü ü a ı dı aktadı . Bölgedeki e ö e li göç oğazla ı da i i üze i de e ala u sulak ala la , göç e kuşla içi ö e li i di le e eka ı özelliği i de taşı aktadı . Kapladıkla ı ala iti a i le sı ası la kı ı ku ulla ı, kı ı ça ı la ı, o a lık ala la , ka alık kı ıla da oluşa sahille Ist a ala ı he içi de aşa a kuşla he de göç e kuşla içi çok ö e li i ala hali e geti ektedi Yıldız Dağla ı Bi osfe i Kitapçığı, .

3.3.6. Yaban hayatı ve av ılık, alıkçılık

33

kı ıdaki o a la da kaz, ö dek, çulluk e ıldı ı ulu aktadı Kı kla eli Valiliği İl Özel İda e Müdü lüğü, 2005).

Nadi kuş e de iz ha a la ı ı se edil esi, ka a e su altı a ılığı e ili sel ko ulu özel tü le , ö e i tu iz açısı da çeki i kıl aktadı Dizda oğlu, . Kı kla eli he ka a he de su a ılığı akı ı da ö e li i ölgede e al aktadı . Ka a e su a ılığı ola akla ı ı Kı kla eli de tu iz a açlı e ö gütlü i şekilde kulla ıldığı sö le e e ektedi . A ak ge ekli ta ıtı , ö gütle e e tesisle i sağla ası hali de a ılık gelişe ile ek i tu iz tü ü ola aktı . Tü ki e i e ö e li ala alık ü et e ala ı, Kaza e Pa uçde ele i i ka ak kesi le i ile İğ eada e Kast os a ası daki ka alık ala la da ol aktadı .

İlde ka a a ılığı a ı da, Ka ade iz de alık a ılığı da apıl aktadı . De iz alıkçılığı, sula ı sığ ol ası ede i le ka ık e oto la la apıl akta, e si e gö e he tü alık a la a il ektedi . A ı a aka su e derelerde olta alıkçılığı da apıl aktadı . E çok ala alık, i a a e saza a la aktadı . Ala alık, özellikle De ekö , Bala a Velika , Dolapde e, Ka ade e, Kula, Çağla ık, Kaza e Pa uçde e deki doğal o ta la da ol

ikta da ulu u Kı kla eli Valiliği İl Özel İda e Müdü lüğü, . . . . Tarihi ve kültürel değerler

Kı kla eli i özellikle azılı ta ih ö esi dö e le i he üz gü ışığı a çıka ıl a ıştı . Yapıla a keolojik kazıla so u u elde edile ulgula T ak a Kültü ü ü Ege e Balka Kültü ile ilişki içi de olduğu u göste ektedi . Kı kla eli de apıla a aştı ala da ulu a Aşağıpı a Hö üğü, Kı kla eli i e leş e ta ihi i Neolitik İ.Ö. – Dö e e astladığı ı göste ektedi Kı kla eli Valiliği İl Özel İda e Müdü lüğü, 2005).

Demi Çağı ı o tala ı a doğ u - T ak a, A adolu e Ege de gelişe u ga lıkla ı etki ala ı a gi iş, ilk T ak e leş ele i e u la la i likte tü ülüs adı e ile ü ük ığ a tepele a ıt eza la gö ül e e aşla ıştı . Bu dö e de iti a e T ak Bo la ı ugü kü T ak a a e leş iş e ölge e adla ı ı e işle di . T ak a a e leşe T akla , çeşitli ka i le i istilası a uğ a ışla dı . Os a lı İ pa ato luğu u T ak a da ile le esi, Bulga la ı tedi gi et iş e Bu u üze i e Bulga Ça ı Kı kla eli, Pı a hisa , Kı ıkö e Vize i işgal et işti . Fakat Ça ı ölü ü de so a Os a lıla u ala ı tek a ge i al ışla dı . Balka sa aşı sı ası da Kı kla eli, Bulga la ta afı da tek a işgal edil iş a ak ılı da u ada çık ak zo u da kal ışla dı . I. Dü a Sa aşı da so a ise İl Yu a lıla a işgal edil iş, Kası ılı da Tü kle ta afı da ge i alı ıştı .

Kı kla eli ta ih ö esi çağla da e i isk a açık olduğu da ; e ke dö e le e ait addi kültü a lıkla ı apıla kazıla la gü ışığı a çıka ıl aktadı . Yapıla çalış ala da Kı kla eli i Me kez e Ba aeski, Pı a hisa , Vize e Lüle u gaz İlçele i de uhteşe i geç işe sahip olduğu u göste e kültü a lıkla ı ile ta ihi elgele ulu aktadı . Hö ükle , tü ülüsle , dol e le kapaklı ka a eza la ı , e hi le dikilitaş kı sal ala la da ulu a kültü a lıkla ı da dı .

Hö ükle , geç iş dö e le de i sa la ta afı da isk edil iş tepe şekli i al ış a tik kö e a şehi le olup Hel a ı Şa a e Ko u a a Hö ükle i de sade e üze a aştı ala ı apıl ıştı . Tü ülüs içi de eza ulu a , i sa la ta afı da oluştu ul uş ığ a tepe ikle di . Kı kla eli il sı ı la ı dahili de şu a a kada adet tü ülüs tes il edile ek ko u a altı a alı ıştı . Dol e le Kı kla eli i kuze e kuze atı dağ a açla ı da e u a açla a akı o a etekle i de sı ala ıştı . Kofçaz, De ekö , Kadı Kö , Kula, Geçitağzı, Kapaklı e Düzo a akı la ı da kıs e sağla ola ak ulu aktadı . Me hi le ise dikili a ıtsal eza taşla ı olup, Kı kla eli Me kez,E ikle , Deği e ik, Ah etçe Kö le i ile Lüle u gaz da e al aktadı . A ak u la ı o iji al e le i de söküle ek geti ile e hi le olduğu düşü ül ektedi Kı kla eli İl Yıllığı, .

Vize e ağlı kö le de ı üze i de tü ülüs e uttu . A ı a şehi e kezi de de iki hö ük ulu aktadı . Yapıla a keolojik kazıla da Ro a Dö e i e ait i ti at o e çeşitli kı etli ese le ulu uştu . Vize As aka a Me kii de, sı alı doğal ağa ala da a a la ıla ak taş ustala ı ı şekille di il esi ile Vize Mağa a Ma astı la ı e da a gel işti . Kı ıkö kasa ası Pa uçde e olu üze i de ulu a Biza s Dö e i e ait A a Nikola Ma astı ı ka a a astı ı ı e i i ö ekle i de sa ıl aktadı . A ı a Vize Me kez e Kı ıkö de kalele de ulu aktadı .

Vize deki Biz e) Antik tiyatro 1995- ılla ı a ası da ge çekleşe kazıla da T ak a da şu a a kada ili e tek Ro a Dö e i ti at osu ola ak gü ışığı a çıka ıl ıştı . Yapıla çalış ala so ası da a tik ti at o ko u a ile çoğu u su la ı ile i likte ö e li o a da açığa çıka ıl ıştı . O tala a dola ı da izle i i kapasitesi e sahip olduğu tah i edile a tik ti at o u e ut a ea e kli aks siste i i ta a e e e ol ası dikkat çeki idi Ta ihi e Kültü el Değe le i le Kı kla eli, . A tik Biz e Ti at osuo ta ü üklükte i ti at o olup kı sal kesi de ol ası iti a i le daha da ö e a z et ektedi .

Özellikle ka a o a a ıtla e kült ala la ı açısı da Pı a hisa ile Vize ilçele i e çe esi ilgi ç a ıtla a sahipti . Vize İlçesi Soğu ak Kö ü ü içi de e aldığı e o tası da aka su atağı ulu a uzu e da adi içi de sağlı sollu e ala ka a o a oluşu la , ka a işle i, ağa a e doğal güzellikle i ile adeta Kutsal Vadi

34

Fatih Sulta Meh et Ha ı ılı da İsta ul u fethi de kulla dığı topla ı güllele i ta ihi De i kö dökü ha esi de döktü üldüğü eli til ektedi . Çok ilgi çti ki, dökü ha edeki e e ji o dö e de su ile sağla ıştı . Yapıla a aştı ala so u u ılı a kada işletildiği a laşıl aktadır.

Fatih Dökü ha esi, te el/du a se i esi de de olsa gü ü üze kada ulaş ış Os a lı de i sa a isi i ö e li tesisle i de di . De i kö ü adı la özleş iş olup Dökü ha e i Os a lı ta ihi deki iti a ı ı iade et ek adı a kültü e tu iz e kaza dı ıl ası ge ek ektedi . Fatih Dökü ha esi deki kazı e esto as o çalış ala ı ta a la dığı da u ası ı i açık ha a e düst i e a keoloji üzesi ola ak

apıla dı ıl ası düşü ül ektedi . etalu ji.o g.t /de gi/de gi /d _ .pdf .

Kı kla eli de ugü e kada özellikle Aşağıpı a da apıla a keolojik kazıla da i çok ta ihi değe i ulu a ese le doku a tezgah pa çala ı, tütsü kapla ı . . o ta a çıka ıl ıştı . Açık ha a e düst i e a keoloji üzesi p ojesi ile ke tsel-kı sal sit ala la ı ile a ıtsal apıla ı i ütü ola ak değe le di il esi hedeflenmektedir.

İl e kezi de ulu a taşı az kültü a lıkla ı a ası da di i apıla , çeş ele , şehitlikle , atı la , a ıtla , eza la , es i e si il i a lık ö ekle i e al aktadı . Di i apıla a ası da Kadı Ca ii, Be azıt Ca ii, Ka akaş Ca ii, Hızı Be Ca ii, Kapa Ca ii, Üsküpde e Ca ii, Na azgah, Kilise e al aktadı . Ka alık, Ge da lı, Hapisha e, Ka u oğlu, Bü ük Ca ii, Ko ahıdı , Kapa , Ka au u e , Kadı, Söğütlü, Paşa Çeş esi gi i çeşitli çeş ele ulu aktadı .

Kı kla eli Şehitliği, Kı k Şehitle A ıtı, Eski Meza lık, çeşitli atı la , Niğde li Ethe O aşı A ıtı, Ka ahıdı A ıtı e al aktadı . H. ılı da aptı ıla Hızı e Ha a ı Çifte Ha a , ti a i a açla apıl ış Arasta (bedesten) ve 17- . . apısı olduğu tah i edile akıf dükka la ı ulu aktadı . Şeh i eli li e le i de ulu a . e . . aşla ı da apıldığı tah i edile Eski Kı kla eli e le i e al aktadı . Neo -klasik stilde Ru ustala ta afı da apıla u e le i i kıs ı ida i apı ola ak kulla ılı ke , i kıs ı ı da içe isi de ika et edil ektedi . Se fioğlu Ta ası e Taş Ta a, Yoğu taş Polos Kalesi, Ko a Kalesi e diğe kalele ulu aktadı . İl e kezi i dışı da da Ba aeski, De i kö , Kofçaz, Lüle u gaz, Pehli a kö , Pı a hisa e Vize ilçele i de i çok ta ihi değe e sahip ese le e astla ak ü kü ol aktadı Ta ihi e Kültü el Değe le i le Kı kla eli, .

. . . Bağ ılık, şarapçılık

Bağ ozu u, ağ e de e ale le i Kı kla eli de üz ılla ö esi aşa ış ota tik halk kültü ü ü so ılla a a sı ası sa ıl aktadı . O dö e le de ağ ılık, şa ap, akı, ha dali e, üzü pek ezi apı ı Kı kla eli i sos al, kültü el e eko o ik aşa ı da ö e li e tutu o du Ka aça , . Bu ada i al edile şa ap e akıla ü ük küple e fıçıla içe isi de a da a a ala ı la Kı ıkö Mid e e götü ülü , Kı ıkö de ge ile le Ve edik e Ma sil a a gide di. A upa paza la ı da e içki sos etesi de Kı kkilise Şa ap e Rakısı çok a a a içkile di. Bu küp e fıçıla la Kı ıkö e taşı a şa apla ı ta ihi olu Şa ap Yolu hala izle i i e adı ı ko u aktadı .

Kı kla eli eko o isi i te eli de ağ ılıkta elde edile geli le at aktadı . Papazka ası adlı üzü ili elli aşlı iktisadi i a lığı ol akta dı. E li a Çele i ese i de Kı kla eli deki ağ ılıkta ü ük i ö gü le söz et ektedi Du su ka a, . Bu ada ü etile şa apla ı T ak a ı e a a ıla e F a sa a dahi ih aç edile şa apla olduğu u sö le ek ü kü ol aktadı .

Kı kla eli papazka ası üzü ü le o ılla da A upa da ile ta ı a e a a a şa apçılığı e kezi ol uştu . Bağla ı filokse a hastalığı e akı sızlığı üzü de şa apçılık öl üş e u e düst i kolu sa aş ılla ı da u utulup git işti . Şi di tü T ak a da ağ ılık e ide u a dı ıl aktadı . Gü ü üzde ağ ılık faali etle i a gı i içi de apıl aktadı . E apı ı şa apla daha fazla gö ül ektedi . A ak Ist a a Dağla ı ı etekle i deki ağla da etişti ile i i i de lezzetli üzü le , çe e il e ilçele de değe le di il ektedi .

Kı kla eli i şa apta aşka ha dali e is i i taşı a i içe eği a dı . Bu içe ek eski de i den kalma özel, iştah açı ı i içe ekti . İçi de hiç alkol ulu a aktadı . Üzü şı a hali e geti ildikte so a ha dal kat ak su eti le apılı . Ha dal şı a ı şa aplaş ası ı ö le , ütü kış şı a hali de kalı . Gü ü üzde ağla ı e ide a la ası la ha dali e tek a gele ek hali e gel e e aşla ış ulu aktadı . Alkolsüz olduğu içi ço ukla ta afı da se e ek içile ile tatlı i şı adı .

Ulu ö de Mustafa Ke al Atatü k ü A alık ta ihi de Kı kla eli e aptığı zi a et sı ası da ik a edilen ve eğe e ek içtiği ha dali e i illi içe ek ol ası ol ası ö ü de tali at e iş fakat ko u la ilgili çalış ala o dö e de apıla a ıştı . Kı kla eli Ke t Ko se i, Kı kla eli Üzü Ü eti ile i Bi liği e Kı kla eli İl, Gıda, Ta ı e Ha a ılık Müdü lüğü ü o taklaşa çalış ala ı la ılı da ha dali e ü eti i çalış ala ı a aşla ıştı . A ı a Kı kla eli Ü i e sitesi Tek ik Bili le Meslek Yüksekokulu Gıda Tek olojisi P og a ı öğ eti ü ele i e öğ e ile i ha dali e i ta ıtı ı içi ü eti ap aktadı la .

3.3.9. Foto safari

35

pazarla da se gile esi e i k e ektedi . Fotoğ afçılık e apıla ili sel a aştı ala Kı kla eli ili i tu iz açısı da azip hale geti ektedi .

. . . Doğa yürüyüşleri, isiklet turları

İli topog af ası, ü ü üş tu iz i açısı da u gu koşulla taşı aktadı . Çe e ille de hafta so la ı ö e e ü ü üş e doğa tu la ı düze le esi e ola ak e ektedi . Kı ıkö e İğ eada da o a la ı tatlı sula ı ı de ize kada i diği, de iz ge isi de se eşili he to u e de ele le süsle e o a la ı ü ü üş turizmi içi oldukça el e işli ulu aktadı . Dup isa Mağa ası a Be pı a Kö ü de gidile ili . A ak tu istle Be pı a Kö ü de kalka ak o a içi patikada aklaşık k ü ü e ek de ağa a a ulaşa il ektedi . Bu la a e ze o a içi doğa ü ü üşle i, ildeki ilk e o ta de e eli okulla ile Kı kla eli Ü i e sitesi e ağlı fakülte e üksekokulla ta afı da ge çekleşti il ektedi .

Kı kla eli de paza gü le i saat dokuzda, ge ek il içi de ge ekse çe e ilçele de gele isiklet se e le ila et e da ı ö ü de ha eket ede ek he hafta ke dile i e fa klı güze g hla tespit ede ek isiklet tu la ı düze le ektedi .

3.3.11. Mesire yerleri

Me t Gölü esi e e i; o a açısı da ze gi eşsiz göl a za ası, a i e eşili uluştuğu, pik ik, çadı e ka p ala la ı ulu a i esi e e idi . Velika De esi; de e o u e o a içi esi e e i olup de ede ol ala alık ulu aktadı . Ko aka akla ; De ekö ü k kuze i de Ka ade e Kö ü akı ı da e sı ı da geçiş apa la içi u gu i esi e e idi . Dolapde e; De ekö ü k kuze i de, Tü ki e-Bulgaristan yoluna et e esafede ola e ala alık a la ak iste e le i ağ et ettiği i esi e e idi . De ekö olu o u a uza a o a lık ala la ı i kıs ı di le e e esi e e i ola ak düze le işti . Ka ahıdır Korusu, Ka aklı Meşe Ko usu, Vize ilçesi e ağlı Se ge Kö ü akı la ı daki Çifte ka akla e İ e Ko u o a içi di le e e idi . Vize İlçesi e Balka a e Aksi i kö le i i çe esi pik ik, ü ü üş e ta ihi doku açısı da ö e li değe le e sahipti .

Bu la ı a ı sı a De ekö olu üze i de Çağla a , Kı kla eli e kez ilçe e ağlı ola e hıd ellez kutla ala ı ı apıldığı Şe ta de e, İ e e Ko usu, E ikle Ko usu, Kofçaz İlçesi akı la ı daki Bö ekde e ko ula ı, Hudut Kapısı, Ça lık esi e e le i a ası da sa ıla il ektedi .

. . . Kırklareli ili e ait özel gü ler ve kutla alar

Ne uz Kı kla eli de a t dokuzu is i ile ili ekte e Ma t ta ihi de kutla aktadı . Ma t dokuzu la i likte ha ala ı i ileşe eği e i a ıl aktadı . Yüz ılla içe isi de Tü k e İsla i i a ışla Ne uz u T ak a da a t dokuzu ap ıştı . Ne uz ilk aha ı ilk gü üdü e doğa a a ı ola ak kutla aktadı . Eskide daha a gı ola ak kutla a e i i ıl e aha a a ı ola Ne uz a gü ü üzde adi e de olsa

astla aktadır.

Ne uz a a ı, Tü k Dü ası ı o tak a a ı olup u a a ı aşka halkla ı da kutladığı e u a a ı aşka halkla ı itolojik geç işle i le ilgili otifle taşıdığı ili ektedi Sa ıka a, .

Hıd ellez azı aşla gı ıdı . Ya a ıla ı Noel Ba ası i sa la a, ço ukla a hedi ele e ip o la ı se i di i ke izi Hızı Ba a ız Hızı İl as aha ı ilk gü ü, eşillikle i a ası da e eketi ile gele ek i sa la ı aşa a ağla ıp o la a u utla e ektedi . Hıd ellez Kı kla eli de kışı so u azı aşı ola ak ka ul edil ektedi . İl e ilçele de Ma ısta kutla aktadı . Hızı e İl as pe ga e le i uluştuğu gü ola ak ka ul edile Hıd ellez, halk a ası da değişik şekille de sö le ektedi Kı kla eli İl Özel İda e Müdü lüğü, 05). Hıd ellez kutla ala ı Kı kla eli, ilçe e kö le i de çeşitli etki likle le kutla aktadı .

Yıla ö esi de apıla u eğle ele ılı da e i a ıs a ı ı üçü ü haftası da iti a e Kı kla eli Beledi esi i o ga ize ettiği Ka agöz Kültü , Sa at e Kaka a Şe likle i is i le kutla aktadı . Kaka a Mezopota a ka aklı aklaşık ıllık geç işi ola , aha ı ka şıla a e e ekete ka uş a ı eşesi le kutla akta ola doğa a açıl a ha eketi ola ak ta ı la a il ektedi . Tü kle de u gele ek hıdrellez şekli de kutla aktadı . A ak Kaka a keli e ola ak Kı kla eli gele ekle i de e ala e sade e Kı kla eli e özgü i kutla a gü üdü Kı kla eli Beledi esi, . Bi ıl o u a aşa a utsuzlukla , üzü tü e ka gıla unutulup bahar sevincini do ası a aşa dığı gü ola ak ili ektedi .

Festi ale is i i e e Ka agöz ü i a eti hakkı da fa klı i çok şe le sö le ektedi . Bu i a etle de azıla ı aşağıdaki pa ag afla da eli til işti Işıktaş, .

E li a Çele i ılı da Kı kla eli e geldiği de Ka agöz ü İsta ul tekfu u Ko sta ti i ha e isi e Edi e akı la ı daki Kı kkilise de ağzı laf apa ü lü e çele i i Os a lı kıptisi ola ak tespit et iş e u ilgi i Se ahat a e adı ı taşı a kita ı a geçi işti . A ı a Ka agöz e Sof oz lu Bali Çele i de diği i de ildi işti .

36

Kofçaz ö esi de ise aza i şe likle i apıl aktadı . Hıd ellezde i a ö esi pe şe e gü ü iş apıl az, o gü aza i i etle i tutulu , i so aki pe şe e gü ü ise i et çö lekle i çıka tıla ak eğle ele düze le ektedi . Baha ı , olluk e e eketi kutla dığı i gü dü . Kı kla eli i he e he e he kö ü de, isa e a a ıs a la ı da ha ala ı ku ak geçtiği, su a ihti aç du ulduğu za a la da ağ u duası apıl aktadı .

Kı kla eli Vize İlçesi Soğu ak Kö ü de Hazi a ta ihi de gele eksel hale geti il iş kı gezisi apıl aktadı . Kö de ugü e kada kulla ıl ış eski ta ı aletle i se gile ekte olup kö deki a a la ı düze lediği akti itele i a ı sı a ö esel e ek ola keşkek i ta ıtı ı apıl aktadı . Mahalli sa atçıla e halk o u la ı eki i de u etki liğe a ı i güzellik kat aktadı .

Hazi a a ı içe isi de ge çekleşti ile Pı a hisa Mah a Tepesi Doğa Şe likle i de, Teki dağ Doğa Spo la ı Kulü ü ü ele i e pa aşütle gölet ala ı a i iş, fotoğ af se gisi, isiklet tu la ı e E ile Kö ü Göleti de ka o tu la ı düze le ektedi .

. . . Pey ir ilik ve yöresel ye ekler

Kı kla eli i elli aşlı ü ü le i de i i i e az pe i e kaşa pe i i oluştu aktadı . Ma ıs a ı geldiği de a dı ala da pe i e kaşa apıla ak uzha ele de sakla aktadı . A ı a Kı kla eli de taze

e az pe i de tatlı apıl aktadı . Bu tatlı ı adı pe i tatlısı olup ö ede eşhu du .

Yö e utfağı ı ka ağı ı ta ı ü ü le i, ü ük e küçük aş ha a ılık ile de iz ü ü le i oluştu aktadı . Bölgesel isi le a ıla e ekle de i kıs ı; işke ede apıla deği e de e, ha u da apıla u aç ço ası, sığı eti i ka atıl ış su u da apıla höş el, papa a, ağlı ço ala , özel ola ak hazı la ış e içe iği ze gi ta ha a ço ası, la adada apıla oğu tlu o a i, u ile pişi ile la adada apıla toğga, ko da közle iş patlı a , i e de apıla a a, tu şu e laha ada apıla kapuska yemekleridir.

Göç e ha a la ı olu üze i de olduğu da a la a ta şa da ta şa ço ası, ta şa köftesi, ta şa lı ta ha a ula a ı, ta şa ta dı , ta şa lı papaz ah isi; ıldı ı da ıldı ı ço ası, ıldı ı kağıt ke a ı; ü e ikte ü e ik ço ası, ü e ik kapa ası, ü e ik kağıt ke a ı; ö dekte ö dek ço ası, ö dek kağıt ke a ı e ö dek ka dilli a tı gi i e ekle apıl aktadı . Ya a i otla ile apıla e ekle g u u da ise ısı ga otu da apıla kup i a e eği e ısı ga ö eği dikkat çek ektedir. Tuzsuz ekmek, nohutlu ekmek, akıt a, kat e , gözle e, so u ek eği apıl aktadı .

A ı a ufka içi e pı asa ko a ak apıla pı asa ö eği, ekşi ik, te e ağı, kı a ko a ak apıla uha i ö eği, ulgu e ekşi ik ko a ak apıla kı ı ö eği, e dele iş ka ak ko a ak apıla ka aklı kı ı , sa ı saklı oğu tla apıla tata ö eği, sa üze i de pişi ile e ufkada apıla ka talaç, ısı u u e oğu tla apıla pilaska, ha u u o tası açıla ak e i e soğa e kı a ko ası ile fı ı da pişi ile kalı kı ı çö eği ö e e has tü le a ası da sa ıl aktadı .

Bakla a, i ik tatlısı, kadı gö eği, taze pe i i ik e u u ta la apıla pe i tatlısı, ze de tatlısı, üzü şı ası ı ka atıl ası la apıla ula a tatlısı, ka a a ış ha u u içi e u u ta kı ıla ak apıla hu a tatlısı, ek ek tatlısı, ka ak tatlısı, ö ede ili e tatlı tü le i a ası da olup e i doğ uş i eği i haftalık sütü de apıla ka akçı a ka ga a, ko t aç apıl aktadı Kı kla eli İl Yıllığı, .

. . . Yöresel el sa atları

Kı kla eli de . . o tala ı a kada doku a ılık, a a a ılık taliga apı ılığı , ağaç işçiliği, o a a ılık, çö lekçilik, t aktö le i he üz o ta a çık adığı öküzle i e atla ı zi aatta kulla ıldığı dö e le de

o u du uk, zel e apı ılığı, sa açlık, al a tlık, ça ık e taku a apı ılığı oldukça a gı ike ugü u la ı he e hepsi ka ol uş ulu aktadı Kı kla eli İl Yıllığı, .

Gü ü üzde i çö lekçi atöl esi, el süpü gesi apı atöl ele i, Pı a hisa İlçesi Po alı kö ü deki dokuma ılık tezgahla ı ulu aktadı . Ba aeski e ağlı Ka ahalil Beldesi ile Me kez İlçe e ağlı İ e e Beldesi de istis ai ola ak el doku ası ku aşla ü etil ektedi .

. . . Halkı ko ukseverliği

İ sa oğlu u a olduğu ilk za a la da e i i sa la toplu halde aşa ak zo u da kal ış e tü ta ih de i le i de i sa la iletişi hali de ol uşla dı . Za a la i sa oğlu esafele i hiçe sa a ak, uzaktaki i sa la la da i a a a gel işti . Bu de i le e ait e eski Tü k ka akla ı ola Göktü k e U gu eti le i de e illeti e leşik ha ata geçtiği ilk de i le e ait pek çok eti de Tü kle i ko ukse e ta ı a dai ka ıtsal ö ekle ka şı ıza çık aktadı . O dö e deki Tü k top akla ı a gele ge ek ke a la a; ge ekse keşişle e e gezgi le e ka şı topluluğu ta ı sı ak e içte olup he a gele isafi , ko u u e asıfla ı gözetil eksizi çok ö e li sa ıla ak sa gı gö üştü . Bu da a ış içi i daha so a ki tü Tü k De letle i de sü e gel iş olup;

akı ta ih Os a lı İ pa ato luğu Dö e i de ülke e gele elçi e gezgi le e ka şı su ula tü ik a e lütufla da u u i aşka ispatı ol uştu E gi , .

37

tek oloji e esi ol a a aşladığı ode çağda i sa a e ile değe i e çok o ta a ko duğu u top akla , tü ta ihi , oğ afi e doğal güzellikle i e i de u açıda değe kat aktadı .

Ko ukse e lik ö e halkı ı da güzel gele ekle i de i isidi . Eskide kö e gele a a ıla içi kö odası itişiği de hiz ete hazı isafi ha ele ulu akta idi. Misafi le i e ek e ata ak e işi i ü ük ölçüde kola laştı akta idi. Fakat gü ü üzde isafi ha e gele eği e daha çok ke tte uzak, uç kö le de astla aktadı Ka aça , . Ko ukse e kö halkı ile akit geçi e i sa la e ek ap a, ö esel el işle i i öğ e e fı satı ı da akala aktadı la . Ülke iz ge eli de e ut ola ko ukse e ta ı , i sa la ı tüketi de çok ü eti faali etle i i sü dü düğü e i e i iletişi i daha çok aşa dığı kö e kasa ala da daha oğu i şekilde ka şı ıza çık aktadı .

So uç ve Ö eriler

Gü ü üzde doğa e doğallık i sa la a su ul ası ge eke e tek aşı a ile ete li ola ile i çeki ilik hali e gel işti . Kı kla eli ö esi de u e kezle de i idi . Tatil ap a a zusu daki i sa la te ihle i i de iz kı ıla ı da çok kültü el, ta ihi e doğal güzellikle i gezip gö e ek ilgile i i a ttı a ı a ı sı a e i i sa la , değişik gele ek, gö e ek e aşa ta zla ı ı tada ak doğal i o ta içe isi de di le ek iste ektedi le . Bu

üzde Kı kla eli ge çek a la da doğa, ta ih e kültü şeh i ko u u dadı .

Me ut pota si elle değe le di ildiği de e ge ekli atı ı la apıldığı takdi de ö e içi eko tu iz i i i gele ek aat et ektedi . Kı kla eli de eko tu iz pota si eli he doğal çe ede he de de iz ka akla ı ı ulu duğu ala la da apıl ası a ola ak e ektedi . Bu tu iz tü ü ü geliş esi içi ö elikle kı sal kesi le de aşa la ı ı sü dü e halk ta afı da e i se esi ge eki . Bu a açla halkı eko tu iz ko usu da; e el ö eti le , özel sektö e si il toplu ku uluşla ı ta afı da koo di eli ola ak ilgile di il esi, eğitil esi, çe e ili i i e leşti il esi, eğiti p og a la ı a özellikle halkı katılı ı ı ge çekleşti il esi, tu iz işlet ele i ile iş i liği apıla ak he ko uda ilgi e destek sağla alıdı . Ta ihi e doğal güzellikle i gele ek esille e ozul ada akta ıl ası içi u değe le e sahip çıkıl ası ge ek ektedi . A ak so ılla da İğ eada a te ik e üklee sa t alle i apıl ası gü de de olup dü a ı eşsiz e le i de i i ola İğ eada Lo goz O a la ı Milli Pa kı ü ük i tehdit altı dadı . Yapıl ası düşü üle u p ojele de özellikle termik sa t al p ojesi İğ eada e çe esi deki ekolojik de ge i oza ak doğal e ta ihi güzellikle i de ok et e i

a ısı a, tu iz , ha a ılık e ta ı la geçi ekte ola ö e halkı ı da çok etkile e ekti .

Yö e i çok çeşitli flo a e fau ası, çeşitli doğa güzellikle i, esi e e le i, doğal sit ala la ı, a ıt ağaçla ı, üz ılla ö esi oluş uş ta ii ağa ala ı, ta ihi e kültü el değe le i eko tu iz pota si elle i a ası da olup u değe le i ko u ası hususu da halkı ili çle di il esi ge ek ektedi .

Kı kla eli Aşağıpı a Kö ü de Açık Ha a E düst i e A keoloji Müzesi p ojesi kapsa ı da kazı çalış ala ı halen devam etmektedir. Bu projede kentsel-kı sal sit ala la ı ile a ıtsal apıla ı i ütü ola ak değe le di il esi hedefle ektedi . Bu sa ede kı sal ala la daki ta ihi e kültü el değe le ko u a altı a alı ı ke ö e e gele ko ukla ı elli i gezi güze g hı a gö e i i i de değişik kültü a lıkla ı ı geze ek gö ele i i sağla ası ü kü ola aktı .

Yö ede ge çekleşti ile ka a e su a ılığı i i i ö gütle e e ete li tesisle i sağla ası hali de a ılık gelişe ile ek i tu iz tü ü ola aktı . Doğa ü ü üşle i içi olla ı düze le esi ge ekli le hala ı ko ul ası ge ek ektedi .

Yö edeki ağ ılık e şa apçılık çok eskile e da a aktadı . A ak so ılla da ö edeki ağ ılık faali etle i e ide a la ası la ha dali e e şa ap e ide gele ek hali e gel e e aşla ıştı . De let ta afı da ete li destek e ildiği takdi de şa ap e ha dali e apı ı i sektö hali e geti ile ekti .

Eski dö e le de ö ede ge çekleşti ile el sa atla ı ı gü ü üzde de apıl ası sağla alıdı . Bu a açla eski el sa atla ı ı gele ek esille e akta ıl ası e ka ol a a üz tut uş sa atla ı tek a a la dı ıl ası ı sağla ak a a ı la gele eksel sa at e kezle i oluştu ul alıdı . Bö le e u sa atla ı apa la a ek geli , ö e eko o isi e de eko o ik katkıla a atıl ış ola aktı .

Yö edeki özel gü le e kutla ala ı da iç tu iz açısı da ö e i ü üktü . Bu gü le eli li i sü e içi de olsa il, ilçe e a kö ü eko o isi e addi destek e ha eketlilik geti ektedi . Ko ukse e lik ö e i tu iz akı ı da e ö e li özelliğidi . Bu sa ede ö e gü ü i lik, hafta so u e a tatille de te ih se e i ol aktadı .

Şeh i çeşitli e le i de ulu a eski Kı kla eli e le i e tipik kö e le i i eko tu iz kapsa ı da değe le di il esi a a ı la aslı a u gu ola ak esto esi apılıp pa si o hali e geti ildiği takdi de ö e içi ö e li i geli ka ağı a atıla aktı .

38

A keoloji e Sa at Ya ı la ı. . Tarihi ve Doğal Değerleriyle Kırklareli, Ma t Mat a ılık, İsta ul. Beksaç, E. . Kı kla eli İli, Vize İlçesi İç Kesi i e Pı a hisa İlçesi E e le Kö ü deki Ka a O a A ıtla e Kült Ala la ı. Yıldız Dağları ve Yakı Çevresi Tarih Araştır aları Kırklareli Se pozyu u, 31-38.

Çe e e O a Baka lığı Doğa Ko u a e Milli Pa kla Ge el Müdü lüğü. . Yıldız Dağları Biyosferi Kitapçığı, Ankara.

Dizda oğlu, Z.B. . Kırklareli de Kültür Turiz i Projesi.

Dursunkaya, A. R. (1948). Kırklareli Vilayeti i Tarih, Coğrafya, Kültür ve Eski Eserleri Yö ü de Tetkik . Cilt. Kı kla eli: Yeşil u t Bası e i.

Ergin, M. (1995). Orhu A ideleri, Kül Tigi A idesi Gü ey Yüzü. İsta ul: Boğaziçi Ya ı la ı, . Baskı. Gökde iz, A. . Ye el Gü de e Sü dü üle ili Tu iz Politikala ı Çe çe esi de Eko Tu iz .

Ekonomik ve Teknik Dergi Standard, Yıl , Sa ı , -32.

Işıktaş, M. . Kırklareli Milli Eğiti Müdürlüğü Dergisi, 1, 1, 10.

Ka aça , N. . Efsanede Gerçeğe Kırklareli. Kı kla eli: Öz ıl az Mat aası.

Kılıç Be ze , N. A. . Bolu-Göy ük ve Yakı Çevresi Doğal ve Kültürel Kay akları ı Ekoturiz

Açısı da Değerle diril esi, A ka a Ü i e sitesi Fe Bili le i E stitüsü, Dokto a Tezi, A ka a.

Kı kla eli Beledi esi. . . Kı kla eli Ka agöz Kültü Sa at e Kaka a Festi ali. Broşür, Kı kla eli. Kı kla eli Beledi esi. . . Kı kla eli Ka agöz Kültü Sa at e Kaka a Festi ali. Broşür, Kı kla eli. Kı kla eli Valiliği Çe e Ko u a Vakfı Başka lığı, De i kö Ka aka lığı. Broşür.

Kı kla eli Valiliği. . Kı kla eli İl Yıllığı, Kı kla eli.

Kı kla eli Valiliği İl Özel İda e Müdü lüğü. . Kırklareli Reh eri, Kadıkö Mat aası, İsta ul. Korkut, A. (1959). Yakı Yurt Serhat Şehri Kırklareli. İsta ul: Dize ko a Mat aası.

Küçükalta , G. , Ma ıs . Tu iz Sektö ü deki Teş ikle i Çe esel Etkile i. I. Ça akkale Turiz

Biyenali, Ça akkale.

Longoz Nedir?, http://www.longozukoru.org/longoz/detay/LONGOZ/13/6/0 adresinden Ağustos

ta ihi de alı ıştı .

Mansel, A. M. (1938). Trakya ı Kültür Tarihi, Edir e ve Yöresi. İsta ul: Eski Ese le i Se e le Ku u u Ya ı ı.

Mo gül, Ş. . Trakya Bölgesi de Kırsal Turiz Pota siyeli i Değerle diril esi e İlişki A aliz:

Kırklareli Ör eği, T ak a Ü i e sitesi Sos al Bili le E stitüsü, Ya ı la a ış Yüksek Lisa s Tezi, Edi e.

Orams, M. B. (1995). Towards A More Desirable From Of Eco Tourism. Tourism Management, 16,1 February, 3-8.

Öz e , F. R. . Sü dü üle ili Tu iz Kalkı ası :Bi leş iş Milletle -Dü a Ekotu iz Yılı.

Eskişehir A adolu Ü iversitesi İktisadi ve İdari Bili ler Fakültesi Dergisi, 1-2, XVIII, 67-84.

Özgüç, N. . Turiz Coğrafyası, Özellikli Bölgeler. İsta ul: Ça ta Kitape i.

Sa ıka a, M. . Ne uza Bağlı Tak i le İlgili Ka a , De i e Te i le . Karade iz Araştır aları

Balka , Kafkas, Doğu Avrupa ve A adolu İ ele eleri Dergisi, Sa ı , -87.

Seli oğlu, Ö. . Dü yada ve Türkiye de Ekoturiz . http://www.ito.org.tr/Dokuman/Sektor/1-31pdf

ad esi de Ağustos ta ihi de alı ıştı .

Se idoğlu, H. (1992). Eko o ik Teri ler A siklopedik Sözlük. A ka a: Güze Ya ı la ı.

Şapçı, F. B. . Edir e İli Keşa İlçesi Kuzey-Orta Saroz Bölgesi de Ekoturiz ve Agro Turiz , Trakya Ü i e sitesi Fe Bili le i E stitüsü, Ya ı la a ış Yüksek Lisa s Tezi, Edirne.

T.C. O a e Su İşle i Baka lığı . Bölge Müdü lüğü.

http://bolge1.ormansu.gov.tr/1bolge/AnaSayfa/igneadamp/igneadamptanitim.aspx?sflang=tr adresinden 13 Ma t ta ihi de alı ıştı .

T ak a Kalkı a Aja sı. . TR21-Trakya Bölgesi Turiz Master Pla ı.

Tuna, T. (2007). Turiz , Çevre ve Toplu Mar aris Ör eği . A ka a: Deta Ya ı ılık, II. Baskı. Vize Belediyesi, Broşür.

Yazı ı, N. Kırklareli - De irköy deki Fatih Dökü ha esi. Tü k Mühe dis e Mi a Odala ı Bi liği Metalu ji

Mühe disle i Odası. http://www.metalurji.org.tr/dergi/dergi160/d160_2225.pdf adresinden Ağustos