Incipitário e índice de fins de textos dos manuscritos de S. Cruz de Coimbra : transferência do catálogo dos códices de Santa Cruz para a base de dados em CD-ROM : In principio do Institut de Recherche et Histoire des Textes de Paris (com revisão de descr

(1)

Incipitário e Índice de fins de texto

dos manuscritos de S. Cruz de Coimbra

Transferência do Catálogo dos códices de Santa Cruz

para a base de dados em CD-ROM

In principio

do Institut de Recherche et Histoire des Textes

de Paris

(com revisão de descrições de textos)

J.F. Meirinhos

(coordenação, base de dados e consolidação das fichas)

Marco Toste

(transferência de dados)

(2)

Índice

Introdução

3 Normas para a transferência de dados

4 Quadro geral dos inícios e fins de texto (por ordem dos manuscritos)

Textos latinos

5 Textos novilatinos

239 Initia textuum (por ordem alfabética)

248

(3)

Introdução

In principio é a mais importante base de incipits de textos latinos desde o período

pré-clássico até ao renascimento. A última edição em CD-ROM (a 6ª) inclui mais de 700.000 incipits,

tornando-a assim num indispensável instrumento de heurística no estudos dos textos e

manuscritos medievais em todas as áreas literárias. Trata-se de uma obra dirigida pelo Institut de

Recherche et Histoire des Textes de Paris (um centro do CNRS), ao qual está agora associada a

Monastic Hill Manuscript Library (Collegeville, Mn, USA).

Em 1999 propus ao IRHT incluir nesta base de dados a descrição dos manuscritos de

Santa Cruz de Coimbra, realizada no âmbito das actividades do Gabinete, publicada em Aires

Augusto Nascimento — José Francisco Meirinhos (coord.) Catálogo dos códices da Livraria de

Mão do Mosteiro de Santa Cruz de Coimbra na Biblioteca Pública Municipal do Porto. Ed. da

Biblioteca Pública Municipal do Porto, Porto 1997 (CXIV+524 pp.). A catalogação dos 97

códices foi realizada por Agostinho Frias, Bernardino Marques, Joana Lencart, José Meirinhos.

Após a aceitação da proposta foi formatada uma ficha padrão e transferida a descrição de

cada unidade textual para uma ficha separada, em programa de texto sob a forma de tabela,

diferenciando os diferentes campos de informação de acordo com os campos da "máscara" de

pesquisa do CD-ROM "In principio".

Neste trabalho colaborabou Marco Toste, no âmbito das actividades do G.F.M., que

transferiu os dados brutos do Catálogo para a base de dados previamente criada.

As fichas resultantes dessa transferência puseram a nu diversas falhas de descrição do

conteúdo dos manuscritos. Foi necessário realizar uma nova verificação de mais de uma centena

de textos, resultando daí diversas correcções e a inclusão de mais algumas dezenas de textos que

não haviam sido individualmente catalogados, os quais estão agora assinalados sob uma trama

cinzenta.

Depois de consolidado, o trabalho foi transferido para a base geral do IRHT e,

previsivelmente, estará já incluído na próxima edição de In principio.

Da base de dados fazem parte 987 fichas (porquanto serão excluídos os cerca de 100

inícios de texto em português, castelhano e italiano).

Equipa do projecto

J.F. Meirinhos (coordenação, base de dados e consolidação das fichas)

Marco Toste (selecção transferência de dados entre file de texto e tabela de dados)

Dominique Poirel (Responsável pelo In principio no IRHT)

José Francisco Meirinhos

(Gabinete de Filosofia Medieval)

(4)

Normas para a transferência de dados

significado conteúdo

Informação sobre o texto descrito

Incipit

Inclui:

— incipit: início do texto, mesmo quando começa abruptamente

— protocolo (no caso dos documentos e bulas)

— rubrica (no caso dos comentários)

Explicit

Inclui :

desinit: fim do texto

explicit: informações adicionais que assinalam o fim do texto (datas, etc.)

Autor

Nome do autor do texto (ou Anonymus quando tal se aplicar)

Em um ou outro caso inclui-se também o nome de algum eventual tradutor.

Pseudo

Escrever Ps. ou doub. quando o ms. dá um nome de autor errado

Título obra

Título normalizado da obra (inclui-se também o eventual título dado pelo

ms., que quando diverge daquele está entre parêntesis)

Informação dobre o manuscrito

Cidade

Porto

Biblioteca

B.P.M.

Cota

Localização no fundo de Santa Cruz e no fundo Geral da Biblioteca

Data mss

Ano ou século, de acordo com o Catálogo

Fólios

Início e fim do texto descrito

Fonte da informação

G.F.M.

Catalogador Não é mencionado (ver o Catálogo)

Ano de

catalogação

1997

Autor

catálogo

Aires Augusto Nascimento e José Francisco Meirinhos (dir.)

Título

Catálogo dos códices da Livraria de Mão do Mosteiro de Santa Cruz de

Coimbra na Biblioteca Pública Municipal do Porto. Ed. da Biblioteca

Pública Municipal do Porto, Porto 1997

(5)

Quadro geral dos inícios e fins de texto

(6)

IN EX AU PS OE ML MB MC MD MF CA

Desiderii mei desideratas accepi epistolas, qui quodam

in latinum eos transferre sermonem. Explicit praefatio Hieronymus Stridonius Prologus in Pentateuchum

Porto B.P.M. 32 (S. Cruz 1) XII Iv-1va Catálogo ..., p. 7 In principio creauit deus

celum et terram aromatibus repositus est in loculo in Egypto. Explicit Liber Bresith qui Genesim dicitur.

Biblia Vulgata. Liber

Bresith id est Genesis Porto B.P.M. 32 (S. Cruz 1) XII 1vc-22ra Catálogo ..., p. 7 Hec sunt nomina filiorum

Israel qui ingressi sunt in Egyptum

per cunctas mansiones suas. Explicit liber Exodi, qui hebraice dicitur Ellesmoth

Biblia Vulgata. Liber Ellesmoth id est Exodus

Porto B.P.M. 32 (S. Cruz 1) XII 21vc-36vc Catálogo ..., p. 7

Vocauit autem Moisen et

locutus est ei dominus Moysi ad filios Israel in monte Sinay. Explicit liber Leuitici qui hebraice dicitur Vaiecra.

Biblia Vulgata. Liber Vaiecra id est Leviticus. Incipit liber quem nos Leuiticum Vaiecra diximus

Porto B.P.M. 32 (S. Cruz 1) XII 37rc-47vc Catálogo ..., p. 7

De cognitionem duodecim tribuum

Moab super iordanem contra Iherico. Explicit liber Vagedaber qui numerus dicitur

Biblia Vulgata. Liber Vaiedabber id est Numeri

Porto B.P.M. 32 (S. Cruz 1) XII 47vc-63ra, lac. 48-55

Catálogo ..., p. 8

Hec sunt uerba que locutus est Moyses ad omnem

que fecit Moyses coram uniuerso Israel. Explicit helleadabarim qui Deuteronomium dicitur.

Biblia Vulgata. Liber Helleaddabarim id est Deuteronomium

Porto B.P.M. 32 (S. Cruz 1) XII 63ra-77ra Catálogo ..., p. 8

Tandem finito

pentatheuco Moysi, uelut grandi fenore

surda debeamus aure transire.Explicit prologus

Hieronymus Stridonius

Praefatio in Librum Iosue

Porto B.P.M. 32 (S. Cruz 1) XII 77ra-rc Catálogo ..., p. 8 Et factum est ut post

mortem Moysi serui domini

que data est ei in monte Ephraim. Explicit liber Iosue Bennum.

Biblia Vulgata. Liber Iosue Bennun id est Iesu Nave

Porto B.P.M. 32 (S. Cruz 1) XII 77va-86rb Catálogo ..., p. 8 Post mortem Iosue

consuluerunt filii Israhel quod sibi rectum uidebatur hoc faciebat. Explicit liber iudicum

Biblia Vulgata. Liber Sophtim id est Iudicum

Porto B.P.M. 32 (S. Cruz 1) XII 86rc-95vb Catálogo ..., p. 8 In diebus unius iudicis,

quando iudices preerant

obed genuit Isay, Isay genuit Dauid regem. Explicit liber Ruth

Liber Ruth Porto B.P.M. 32 (S. Cruz 1) XII 95vc-97ra Catálogo ..., p. 9 Viginti et duas esse

litteras apud hebreos

et humiliatus sum, et silui de bonis. Explicit prefatio

Prologus in Librum Regum

Porto B.P.M. 32 (S. Cruz 1) XII 97rb-vc Catálogo ..., p. 9 Fuit uir unus de

Ramathaim sophim de monte Ephraim

et ieiunauerunt septem diebus. Explicit Samuhel liber primus.

Biblia Vulgata. Liber Samuhelis id est Regum primus.

Porto B.P.M. 32 (S. Cruz 1) XII 98rb-110vb Catálogo ..., p. 9 Factum est autem

postquam mortuus est Saul

et cohibita est plaga ab Israel. Explicit Samuhelis Liber secundus

Biblia Vulgata. Liber Regum secundus

Porto B.P.M. 32 (S. Cruz 1) XII 110vc-120vb Catálogo ..., p. 9 Et rex Dauid senuerat in Israeli postquam Biblia Vulgata. Liber Porto B.P.M. 32 (S. Cruz 1) XII 120vc-132va Catálogo ..., p. 9

(7)

etatis Regum IV: I, 1].. Explicit Malechim Liber regum tertius

Regum tertius et quartus. Malachim Liber III

Ceciditque Ochozias per cancellos cenaculi sui [ = L. Regum IV: I, 2]

per singulos dies

omnibus diebus uite sue Biblia Vulgata. Liber Regum iv. Malechim Liber IIII

Porto B.P.M. 32 (S. Cruz 1) XII 132vb-143rc Catálogo ..., p. 9 Nemo cum prophetas

uersibus uiderit esse descriptos

scripturarum ecclesiis eius diutius insultarent.

Prologus in Isaiam Prophetam

Porto B.P.M. 32 (S. Cruz 1) XII 143rc-vb Catálogo ..., p. 9 Visio Isaie filii Amos

quam uidit super Iudam

ad sacietatem uisionis omni carni.

Biblia Vulgata. Liber Isaiae prophetae

Porto B.P.M. 32 (S. Cruz 1) XII 143vb-160ra Catálogo ..., p. 9-10 Iheremias propheta, cui

prologus hic scribitur, sermone quidem scriptitantem inuidorum insaniam prouocare Hieronymus Stridonius Prologus in Hieremiam Prophetam

Porto B.P.M. 32 (S. Cruz 1) XII f. 160rb Catálogo ..., p. 10 Verba Iheremie filii

Helchie de sacerdotibus qui fuerunt

iratus es contra nos uehementer. Explicit Iheremias propheta.

Iheremiae prophetae Porto B.P.M. 32 (S. Cruz 1) XII 160rc-181vb Catálogo ..., p. 10 Hec sunt uerba libri que

scripsit Baruch filius neri Misericordia et iustitia que ab ipso est [= Baruch V. 9]. Explicit liber Baruch

Baruch (imperf.) Porto B.P.M. 32 (S. Cruz 1) XII 181vb-183va Catálogo ..., p. 10 Ihezechiel propheta cum

Ioachim regem iudae Hoc est manducans fenecias [!]. Explicit Prologus

Hieronymus

Stridonius Prologus Hiezechielis Prophetae Porto B.P.M. 32 (S. Cruz 1) XII 183va-b Catálogo ..., p. 10 Et factum est in tricesimo

anno, in quarto et nomen ciuitatis ex illa die, dominus ibidem. Explicit Ihezechielem propheta

Biblia Vulgata. Hiezechielis Prophetae

Porto B.P.M. 32 (S. Cruz 1) XII 183vb-202ra Catálogo ..., p. 10

Non est idem ordo

duodecim prophetarum qui ante eos habent titulos, prophetauerunt. Explicit prologus

Hieronymus

Stridonius Prologus duodecim prophetarum Porto B.P.M. 32 (S. Cruz 1) XII 202ra-b Catálogo ..., p. 10-11 Verbum domini, quod

factum est ad Osee

preuaricatores uero corruent in eis. Explicit Osee propheta

Biblia Vulgata. Oseae Propheta

Porto B.P.M. 32 (S. Cruz 1) XII 202rb- 204va Catálogo ..., p. 11 Verbum domini quod

factum est ad Iohel et Dominus commorabitur in Syon. Explicit Johel Propheta

Biblia Vulgata. Iohel

Propheta Porto B.P.M. 32 (S. Cruz 1) XII 204va-205va Catálogo ..., p. 11 Verba Amos qui fuit in

pastoralibus de Thecue quam dedi eis, dicit Dominus Deus tuus. Explicit Amos Propheta

Biblia Vulgata. Amos

Propheta Porto B.P.M. 32 (S. Cruz 1) XII 205va-207va Catálogo ..., p. 11 Visio Abdie, hec dicit

dominus Deus ad Edom

et erit domino regnum Amen. Explicit Abdias Propheta

Biblia Vulgata. Abdias Propheta

Porto B.P.M. 32 (S. Cruz 1) XII 207va-c Catálogo ..., p. 11 Et factum est uerbum

Domini ad Ionam filium Amathgi dicens

Et sinistram suam et iumenta multa?. Explicit Ionas Propheta

Biblia Vulgata. Iona Propheta

(8)

Verbum domini quod factum est ad Micheam [corr. alia manu] morasthiten

Patribus nostris a diebus antiquis. Explicit Micha Propheta

Biblia Vulgata.

Micha Propheta Porto B.P.M. 32 (S. Cruz 1) XII 208va-209va Catálogo ..., p. 11 Onus Niniue liber uisionis

Naum Helcesei

Super quem non transiit malitia tua semper. Explicit Naum Propheta

Biblia Vulgata. Naum Propheta

Porto B.P.M. 32 (S. Cruz 1) XII 209vc-210va Catálogo ..., p. 11 Onus quod uidit Abbacuc

Propheta me uictori in psalmis canentem. Amen. Explicit Abbacuc Propheta

Biblia Vulgata.

Abacuc Propheta Porto B.P.M. 32 (S. Cruz 1) XII 210va-211rc Catálogo ..., p. 12 Verbum domini quod

factum est ad Sophoniam

Captiuitatem uestram coram oculis uestris dicit Dominus. Explicit Sophonias Propheta

Biblia Vulgata. Sofonias Propheta

Porto B.P.M. 32 (S. Cruz 1) XII 211-rc-212ra Catálogo ..., p. 12

In anno secundo Darii regis, in mense

quia te elegi dicit dominus exercituum. Explicit Aggeus Propheta

Biblia Vulgata. Aggeus Propheta

Porto B.P.M. 32 (S. Cruz 1) XII 212rb-212vb Catálogo ..., p. 12 In Mense octauo in anno

secundo Darii, factum est in domo dominum exercituum in die illo. Explicit Zacharias Propheta

Biblia Vulgata.

Zaccharias Propheta Porto B.P.M. 32 (S. Cruz 1) XII 212vb-215va Catálogo ..., p. 12 Onus uerbi domini ad

Israel in manu Malachiae ueniam et percutiam terram anathemate. Explicit Malachias Propheta. Duodecim prophetas

Biblia Vulgata.

Malachi Propheta Porto B.P.M. 32 (S. Cruz 1) XII 215va-216rc Catálogo ..., p. 12

Cogor per singulos scripturae diuinae libros aduersariorum

et studiosum se magis quam maliuolum probet. Explicit Prologus

Hieronymus

Stridonius Prologus in librum Iob Porto B.P.M. 32 (S. Cruz 1) XII 216vb-217rb Catálogo ..., p. 12 Vir erat in terra Hus

nomine Iob, et erat uir

mortuus est senex et plenus dierum. Explicit Liber Iob

Biblia Vulgata. Liber Iob

Porto B.P.M. 32 (S. Cruz 1) XII 217rb-226rb Catálogo ..., p. 12 Iob quoque exemplar

patientiae, quae non misteria suo serm

Reposita est haec spes mea in sinu meo

Epistula . 53, 8 seu Epist. ad Paulinum Presbiterum

Porto B.P.M. 32 (S. Cruz 1) XII 226rb-c Catálogo ..., p. 12-13 Psalterium Romae dudum

positus emendaueram magis riuulo quam de purissimo fonte potare. Explicit Praefatio

Hieronymus

Stridonius Praefatio in librum Psalmorum Porto B.P.M. 32 (S. Cruz 1) XII 226rc-va Catálogo ..., p. 13 Beatus uir qui non abiit in

consilio impiorum omnis spiritus laudet dominum. . Expliciunt Psalmi

Biblia Vulgata. Liber Psalmorum iuxta septuaginta emendatus

Porto B.P.M. 32 (S. Cruz 1) XII 226va- 247vb Catálogo ..., p. 13

Pusillus eram inter fratres

meos, et adolescentior et abstuli obprobrium a filiis Israel Psalmus 151 (Corpus pseudoepigraphorum latinorum Veteris Testamenti)

(9)

Cromatio et Heliodoro Episcopis, Iheronimus. Iungat epistola quos iungit sacerdotium

commendate testae, saporem seruauerunt. Explicit Praephatio

Hieronymus

Stridonius Prologus in Libros Salomonis Porto B.P.M. 32 (S. Cruz 1) XII 247vc-248ra Catálogo ..., p. 13 Parabole Salomonis filii

Dauid regis Israel

et laudent eam in portis opera eius. Explicit Liber Prouerbiorum

Biblia Vulgata. Liber Prouerbiorum. Incipit Liber Masloth quem Greci Parabolis nominant

Porto B.P.M. 32 (S. Cruz 1) XII 248-255vc Catálogo ..., p. 13

Verba Ecclesiastes, filii

Dauid, regis Iherusalem omni errato siue bonum, siue malum sit. Explicit Liber Ecclesiastes

Biblia Vulgata. Liber Ecclesiastes. Incipit Liber Coelth qui Grece Ecclastem dicitur

Porto B.P.M. 32 (S. Cruz 1) XII 256ra-258vb Catálogo ..., p. 13

Osculetur me osculo oris sui, quia meliora

ceruorum super montes aromatum. Expliciunt Cantica canticorum

Biblia Vulgata. Liber Canticum

canticorum. Incipit Liber Sirasirim, qui in latinam linguam uertitur Canticum canticorum

Porto B.P.M. 32 (S. Cruz 1) XII 258vc-250rb Catálogo ..., p. 13-14

Danielem Prophetam iuxta septuaginta interpretes, Domini

aut amore labuntur, aut odio. Explicit prefatio

In Danihelem Prophetam

Porto B.P.M. 32 (S. Cruz 1) XII 260va-261ra Catálogo ..., p. 14 Anno tertio regni Ioachim

regis Iudae, uenit Nabuchodonosor

et deuorati sunt in momento coram eo. Explicit Daniel Propheta

Danihelis Prophetae Porto B.P.M. 32 (S. Cruz 1) XII 261ra-268vb Catálogo ..., p. 14 Si septuaginta interpretum

pura et ut ab eis si aures surdae sint ceterorum. Explicit Praephatio

Hieronymus

Stridonius Prologus in librum Paralipomenon Porto B.P.M. 32 (S. Cruz 1) XII 268vb-269ra Catálogo ..., p. 14 Adam, Seth, Enos,

Cainam, Malalehel

siue in cunctis regnis terrarum. Explicit Paralipemenon liber primus

Biblia Vulgata. Liber Dabreiamin id est Verba Dierum qui graece dicitur Paralipomenon Liber I

Porto B.P.M. 32 (S. Cruz 1) XII 269va-279rb Catálogo ..., p. 14

Confortatus est ergo Salomon, filius Dauid

Sit Dominus Deus suus cum eo, et ascendat. Explicit Paralipomenon, quod est pretermissorum

Biblia Vulgata. Liber Dabreiamin id est Verba Dierum qui graece dicitur Paralipomenon Liber II

Porto B.P.M. 32 (S. Cruz 1) XII 279rb-292va Catálogo ..., p. 14

Vtrum difficilius sit facere quod poscitis, an negare

Quam illorum detractione et odio deterrebor. Explicit praefatio Hieronymus Stridonius Prologus in Librum Ezrae

Porto B.P.M. 32 (S. Cruz 1) XII 292ra-va Catálogo ..., p. 14-15 In Anno primo Cyri regis

(10)

Hesdre Verba Nemiae filii

Helchiae et factum est Memento mei Deus meus in bonum. Amen. Explicit Liber Ezre

Biblia Vulgata. Liber Ezrae II. Verba Nemiae filii Helchiae et factum est

Porto B.P.M. 32 (S. Cruz 1) XII 296ra-301-ra Catálogo ..., p. 15

Librum Estter uariis translatoribus constat esse uitiatum

qui huiusmodis sunt serui Christi esse non possunt. Explicit prologus

Biblia Vulgata. Esther. Praefatio

Porto B.P.M. 32 (S. Cruz 1) XII 301ra-rb Catálogo ..., p. 15 In diebus Assueri, qui

regnauit ab India usque pro exemplo contemptus et in obedientiae. Explicit Liber Hester

Hester Porto B.P.M. 32 (S. Cruz 1) XII 301rc-305vb Catálogo ..., p. 15 Diligit iustitiam qui

iudicatis terram, sentite

et in omni loco assistens eis. Explicit Liber Sapientiae

Biblia Vulgata. Liber Sapientiae Salomonis

Porto B.P.M. 32 (S. Cruz 1) XII 306ra-311va Catálogo ..., p. 15 Multorum nobis et

magnorum, per legem Legem Domini proposuerunt uitam agere Hieronymus Stridonius Prologus in Librum Ihesu Filii Sirach. Liber Ecclesiasticus

Porto B.P.M. 32 (S. Cruz 1) XII 311va-vb Catálogo ..., p. 15 Omnis sapiencia a

Domino Deus est, et cum illo

uobis mercedem uestram

in tempore suo Biblia Vulgata. Liber Iesu Filii Sirach. Incipit Liber Ecclesiasticus

Porto B.P.M. 32 (S. Cruz 1) XII 312ra-328rb Catálogo ..., p. 15

Et inclinauit Salomon

genua sua in et propitius sis, si pecauerit uir in te. Explicit Liber Aecclesiasticus

Biblia Vulgata.

Oratio Salomonis Porto B.P.M. 32 (S. Cruz 1) XII 328rb-c Catálogo ..., p. 15-16 Apud Hebreos liber Iudith

inter hagiographa legitur

Hominibus uinceret, insuperabilem superaret. Explicit Prefatio Hieronymus Stridonius Prologus in librum Iudith. Incipit Prefatio sancti Iheronimi in libro Iudith

Porto B.P.M. 32 (S. Cruz 1) XII 328rc-va Catálogo ..., p. 16

Arfaxat itaque rex

Medorum subiugauerat ex illo tempore usque in presentem diem. Explicit Liber Iudith

Biblia Vulgata. Liber Iudith. Incipit Liber Iudith

Porto B.P.M. 32 (S. Cruz 1) XII 328vb-334ra Catálogo ..., p. 16 Chromatio et Heliodoro

episcopis, Hieronimus presbiter in domino salutem. Mirari non desino exactionis nostrae [orig. uestrae] instantiam

quod iubere estis dignati complesse. Explicit prefatio Hieronymus Stridonius Prologus in libro Tobiae. Incipit Praefatio sancti Hieronimi in libro Tobiae

Porto B.P.M. 32 (S. Cruz 1) XII 334rb-c Catálogo ..., p. 16

Tobia [!] ex tribu et ciuitate Naptalim [!] quae est in

et cunctis habitatoribus terrae. Explicit liber Tobiae

Tobiae Porto B.P.M. 32 (S. Cruz 1) XII 334rc-338rb Catálogo ..., p. 16 Machabeorum libri duo

prenotant proelia inter hebreorum

sed et gaudens hortabatur ad gloriam passionis. Explicit prologus

Anonymus Prologus libri Machabeorum

Porto B.P.M. 32 (S. Cruz 1) XII f. 338rb Catálogo ..., p. 16 Et factum est postquam

(11)

Machabeorum liber primus

Fratribus qui sunt per Egyptum, Iudeis

non erit gratus. Hic ergo erit consumatus. Explicit liber Machabeorum secundus

Biblia Vulgata. Liber II Machabeorum

Porto B.P.M. 32 (S. Cruz 1) XII 352rb-361va Catálogo ..., p. 16-17

Nemo cum prophetas uersibus uiderit esse descriptos

falsitate scripturarum ecclesiis eius diutius insultarent. Explicit prologus Hieronymus Stridonius Prologus in Isaiam Prophetam

Porto B.P.M. 31 (S. Cruz 2) XIII (in.) 1ra-1va Catálogo ..., p.19

Visio Isaie filii Amos

quam uidit super Iudam ad sacietatem uisionis omni carni Biblia Vulgata. Liber Isaiae prophetae Porto B.P.M. 31 (S. Cruz 2) XIII (in.) 1va-42va Catálogo ..., p.19 Iheremias propheta cui

prologus hic scribitur sermone

Scriptitantem inuidorum insaniam prouocare. Explicit prologus

Hieronymus

Stridonius Prologus in Iheremiam Porto B.P.M. 31 (S. Cruz 2) XIII (in.) 42va-43ra Catálogo ..., p.19 Verba Iheremie filii

Helchie de sacerdotibus qui fuerunt

iratus es contra nos uehementer. Explicit Iheremias propheta

Biblia Vulgata. Liber Iheremias propheta

Porto B.P.M. 31 (S. Cruz 2) XIII (in.) 43ra-96va Catálogo ..., p. 19 Hec sunt uerba libri que

scripsit Baruch filius neri

misericordia et iustitia que ab ipso est [= Baruch V, 9]

Biblia Vulgata. Liber Baruch (imperf.)

Porto B.P.M. 31 (S. Cruz 2) XIII (in.) 96vb-100vb Catálogo ..., p.19 Ihezechiel propheta cum

Ioachim rege Iuda hoc est manducans se nescias. Explicit prologus Hieronymus Stridonius Prologus Hiezechielis Prophetae Porto B.P.M. 31 (S. Cruz 2) XIII (in.) 100vb-101ra Catálogo ..., p. 19-20 Et factum est in tricesimo

anno, in quarto

et nomen ciuitatis ex illa die, dominus ibidem. Explicit Ihezechiel propheta

Biblia Vulgata. Ezechiel

Porto B.P.M. 31 (S. Cruz 2) XIII (in.) 101rb-145vb Catálogo ..., p. 20

Danielem prophetam iusta septuaginta interpretes, Domini

partem aut amore labuntur aut odio. Explicit prephatio

In Danihelem Prophetam

Porto B.P.M. 31 (S. Cruz 2) XIII (in.) 146rb-147va Catálogo ..., p. 20 Anno tertio regni Ioachim

regis Iudee, uenit Nabuchodonosor

in momemto coram eo.

Explicit Daniel propheta Biblia Vulgata. Liber Danihelis Prophetae Porto B.P.M. 31 (S. Cruz 2) XIII (in.) 147va-165vb Catálogo ..., p. 20 Non idem ordo est

duodecim prophetarum apud hebreos

qui ante eos habent titulos prophetauerunt. Explicit prologus Hieronymus Stridonius Prologus in duodecim prophetas.

Porto B.P.M. 31 (S. Cruz 2) XIII (in.) 165vb-166ra Catálogo ..., p. 20 Temporibus Ozie et Ioathe

Achat et Ezechiem regum Iuda

templum Dei purgasse ac purificasse mostratur. Explicit prologus

Prologus in Oseam Porto B.P.M. 31 (S. Cruz 2) XIII (in.) 166ra-166va Catálogo ..., p. 20 Verbum domini, quod

factum est ad Oseam

Preuaricatores uero corruent in eis

Biblia Vulgata. Oseae Porto B.P.M. 31 (S. Cruz 2) XIII (in.) 166va-172rb Catálogo ..., p. 20 Sanctus Iohel apud

hebreos post Osee ponitur

Audite celi auribus percipe terra

Prologus in Iohelem Porto B.P.M. 31 (S. Cruz 2) XIII (in.) 172va-172vb Catálogo ..., p. 21 Verbum domini quod

factum est ad Iohel

et Dominus

commorabitur in Syon

Biblia Vulgata. Iohel Propheta

Porto B.P.M. 31 (S. Cruz 2) XIII (in.) 172vb-175ra Catálogo ..., p. 21 Ozias rex cum Dei

relligionem sollicite

ciuitatum processuram uoluit demonstrare

(12)

emularetur

Verba Amos qui fuit in

pastoralibus de Thecue quam dedi eis, dicit Dominus Deus tuus Biblia Vulgata. Amos Propheta Porto B.P.M. 31 (S. Cruz 2) XIII (in.) 175va-180rb Catálogo ..., p. 21 Iacob patriarcha fratrem

habuit Esau qui ab ruborem corporis sui

qui Abdias seruus Domini in nostro sonat eloquio. Explicit prologus

Prologus in Abdiam Porto B.P.M. 31 (S. Cruz 2) XIII (in.) 180rb-180vb Catálogo ..., p. 21

Visio Abdie, hec dicit dominus Deus ad Edom

et erit domino regnum Amen

Biblia Vulgata. Abdias

Porto B.P.M. 31 (S. Cruz 2) XIII (in.) 180vb-181va Catálogo ..., p. 21 Sanctum Ionam hebrei

affirmant filium fuisse mulieris

a spirictu tuo et a facie tua quo fugiam. Explicit prologus

Prologus in Ionam Porto B.P.M. 31 (S. Cruz 2) XIII (in.) 181va-181vb Catálogo ..., p. 21 Et factum est uerbum

Domini ad Ionam filium Amathgi dicens

et sinistram suam et

iumenta multa? Biblia Vulgata. Iona Propheta Porto B.P.M. 31 (S. Cruz 2) XIII (in.) 182ra-183va Catálogo ..., p. 21 Temporibus Ioathe Achat

et Ezechie regum Iuda Micheam ad hanc prophetam in sequentibus captiuitatem et interitum affuturam denunciauit Hieronymus

Stridonius Prologus in Micheam Porto B.P.M. 31 (S. Cruz 2) XIII (in.) 183va-183vb Catálogo ..., p. 22 Verbum domini quod

factum est ad Micheam patribus nostris a diebus antiquis Biblia Vulgata. Micha Propheta Porto B.P.M. 31 (S. Cruz 2) XIII (in.) 183vb-187rb Catálogo ..., p. 22 Naum prophetam ante

aduentum regis Assyriorum

aduersum ueros assirios futuros est Dominus

Prologus in Naum Porto B.P.M. 31 (S. Cruz 2) XIII (in.) 187rb-187vb Catálogo ..., p. 22 Onus Niniue liber uisionis

Naum Helcesei super quem non transiit malitia tua semper? Biblia Vulgata. Naum Propheta Porto B.P.M. 31 (S. Cruz 2) XIII (in.) 188ra-189va Catálogo ..., p. 22 Quatuor prophete in duodecim prophetarum uolumine sunt Tribulacionem et miseriam uenire desiderat. Explicit prologus Hieronymus

Stridonius Prologus in Abacuc Porto B.P.M. 31 (S. Cruz 2) XIII (in.) 189va-190vb Catálogo ..., p. 22 Onus quod uidit Abbacuc

Propheta

me uictori in psalmis canentem

Biblia Vulgata. Abacuc

Porto B.P.M. 31 (S. Cruz 2) XIII (in.) 190vb-192va Catálogo ..., p. 22 Tradunt hebrei cuiuscumque prophete pater Temporibus tribuendam textu lectionis denunciauit. Explicit prologus Hieronymus Stridonius Prologus in Sophoniam

Porto B.P.M. 31 (S. Cruz 2) XIII (in.) 192va-193rb Catálogo ..., p. 22

Verbum domini quod

factum est ad Sophoniam Captiuitatem uestram coram oculis uestris dicit Dominus

Sophonias Porto B.P.M. 31 (S. Cruz 2) XIII (in.) 193rb-195ra Catálogo ..., p. 22 Iheremias propheta ob

causam periurii Sedechie regis et interitum regnorum gentium exterarum significant. Explicit prologus Hieronymus Stridonius

Prologus in Aggeum Porto B.P.M. 31 (S. Cruz 2) XIII (in.) 195ra-195rb Catálogo ..., p. 22

In anno secundo Darii regis, in mense

quia te elegi dicit dominus exercituum

Aggeus Propheta Porto B.P.M. 31 (S. Cruz 2) XIII (in.) 195vb-197ra Catálogo ..., p. 23 Anno secundo Darii regis Captiuitatis de terra Hieronymus Prologus in Aggeum Porto B.P.M. 31 (S. Cruz 2) XIII (in.) 197ra-197va Catálogo ..., p. 23

(13)

medorum chaldeorum prophetie est reuelata. Explicit prologus

Stridonius et Zachariam In Mense octauo in anno

secundo Darii, factum est in domo dominum exercituum in die illo Biblia Vulgata. Zacharias Propheta Porto B.P.M. 31 (S. Cruz 2) XIII (in.) 197va-204vb Catálogo ..., p. 23 Deus per Moysen populo

Israeli preceperat sacerdotes tabernaculi sui

in eundem quod [...] alienos coluerunt significant. Explicit prologus Hieronymus Stridonius Prologus in Malachiam

Porto B.P.M. 31 (S. Cruz 2) XIII (in.) 204vb-205ra Catálogo ..., p. 23

Onus uerbi domini ad Israel in manu Malachiae

ueniam et percutiam terram anathemate

Biblia Vulgata. Malachi Propheta

Porto B.P.M. 31 (S. Cruz 2) XIII (in.) 205rb-207ra Catálogo ..., p. 23 Psalterium Rome dudum

positus

Riuulo quam de purissimo fonte potare. Explicit prefatio

Prefatio in librum psalmorum

Porto B.P.M. 31 (S. Cruz 2) XIII (in.) 207va-208ra Catálogo ..., p. 23 Scio quosdam putare

psalterium in Domino Ihesu cupio te meminisse mei. Explicit prologus

Hieronymus

Stridonius Prologus psalmorum Porto B.P.M. 31 (S. Cruz 2) XIII (in.) 207vb-208va Catálogo ..., p.23-24 Desiderii mei desideratas,

accepi epistulas quod possim eodem spiritu quo scripti sint libri in latinum eos transferre sermonem. Explicit prologus

Hieronymus

Stridonius Prologus in Pentateuchum Porto B.P.M. 31A (S. Cruz 3) XIII 1r-2va Catálogo ..., p.26

In principio creauit Deus et conditus aromatibus, repositus est in loculo in Egypto. Explicit liber Bresith qui Genesis dicitur

Biblia Vulgata. Genesis. Incipit liber Bresith quem nos Genesim dicimus

Porto B.P.M. 31A (S. Cruz 3) XIII 2va-49ra Catálogo ..., p. 26

Hec sunt nomina filiorum

Israel Videntibus populis Israel per cunctas mansiones suas. Explicit liber Exodi qui hebraice dicitur Elesmoth

Biblia Vulgata.

Exodus Porto B.P.M. 31A (S. Cruz 3) XIII 49rb-87va Catálogo ..., p. 26

Vocauit autem Moisen in monte Sinay. Explicit liber Leuiticus qui hebraice dicitur Vagecra

Biblia Vulgata. Leviticus. Incipit liber Vaiecra quem nos Leuiticum dicimus

Porto B.P.M. 31A (S. Cruz 3) XIII 87va-113vb Catálogo ..., p. 26

Locutusque est dominus super Iordanem contra Iherico. Explicit liber Vaiedaber qui Numerus dicitur

Biblia Vulgata. Numeri. Incipit liber Vagedaber qui Numerus dicitur

Porto B.P.M. 31A (S. Cruz 3) XIII 114ra-150vb Catálogo ..., p. 26

Hec sunt uerba que loquutus est Moyses

fecit Moyses coram uniuerso Israel. Explicit Addabarim qui Deuteronomium dicitur Deuteronomium. Incipit Helleadabarim qui Deuteronomium dicitur

Porto B.P.M. 31A (S. Cruz 3) XIII 150vb-185va Catálogo ..., p. 27

Tandem finito

(14)

grandi prologus Et factum est ut post

mortem In monte Ephraim. Explicit liber Iosue Bennum

Biblia Vulgata. Iosue. Incipit liber Ihesus Naue quem hebreus Iosue Bennum appelant

Porto B.P.M. 31A (S. Cruz 3) XIII 185ra-207va Catálogo ..., p. 27

Post mortem Iosue consuluerunt filii

Sed unusquisque, quod sibi rectum uidebatur, hoc faciebat. Explicit liber Iudicum

Biblia Vulgata. Liber Iudicum

Porto B.P.M. 31A (S. Cruz 3) XIII 207va-229va Catálogo ..., p. 27

In diebus unius iudicis Obed genuit Isai, Isai genuit Dauid. Explicit liber Ruth

Biblia Vulgata. Ruth Porto B.P.M. 31A (S. Cruz 3) XIII 229va-232vb Catálogo ..., p. 27 Dominica 1 aduent. fol. 1,

2, 3, 4

Respondens dixit confiteor tibi pater

Tabula Capitulorum Porto B.P.M. 23 (S. Cruz 4) 1139 Ir Catálogo ..., p. 29 Dominica prima de

aduentu Domini, lectio secundum Lucam: In illo tempore dixit Ihesus discipulis suis: Erunt signa in sole et luna et stellis Homelia Origenes de eadem lectione: Congregemus in unum. Sapiente nolle commendans in mente domino nostro Ihesu Christo qui cum patre et spiritu sancto uiuit et regnat in secula seculorum. Amen

Capitula Porto B.P.M. 23 (S. Cruz 4) 1139 Iv Catálogo ..., p. 29-30

Cum apropinquaret Ihesus Ierosolimis [Mt. 21, 1]. Id est Betfage autem (ms.: auum) domus Buce siue domus Maxillarum interpretauit

quoniam una spes una fides est precedentium atque sequentium populorum.

Christianus

Druthmarius Expositio in Matthaeum Euangelista, c. xlvii

Porto B.P.M. 23 (S. Cruz 4) 1139 1ra-1vb Catálogo ..., p. 30

Cum appropinquasset [Mt. 21, 1]. Non solum opera et uirtutes quas dominus fecit plena sunt misteriis

Ego a meipso non ueni

sed pater meus me misit Haimo Halberstadens is

Homiliae de tempore,

1 Porto B.P.M. 23 (S. Cruz 4) 1139 1vb-4ra Catálogo ..., p. 30 Dominica I de Aduentu

Domini. Erunt signa in sole [Lc. 21, 25]. Dominus ac redemptor noster fratres charissimi paratos nos inuenire desiderans

quanto nunc districtionem illius timendo preuenitis

Gregorius

papa Homiliae xl in Evangelia, I 1 Porto B.P.M. 23 (S. Cruz 4) 1139 4ra-5rb Catálogo ..., p. 30

Erunt signa in sole [Lc. 21, 25]. Preuidens uel condescendens atque consulens dominus

Ecce noua facio omnia Haimo Halberstadens is

Homiliae de tempore 2

(15)

Cum audisset Iohannes in uinculis opera Xpi [Mt. 11, 2]. Querendum nobis est fratres karissimi Iohannes propheta

cum iohanne ualetis Gregorius

papa Homiliae XL in Evangelia, I, 6 Porto B.P.M. 23 (S. Cruz 4) 1139 8ra-9rb Catálogo ..., p. 30

Cum audisset Iohannes in uinculis [Mt. 11, 2]. In exordio huius lectionis inquirendum est quare Iohannes Baptista

et peccata hominibus

remissurus Haimo Halberstadens is

3 Porto B.P.M. 23 (S. Cruz 4) 1139 9rb-11rb Catálogo ..., p. 30-31

Missus est angelus Gabriel [Lc. 1, 26]. Exordium nostre redemptionis

descendere dignatus est Ihesus Christus. Dominus noster, qui uiuit...

Beda Venerabilis

Homiliarum in euangelia libri duo, i, 3 Bede presbiteri

Porto B.P.M. 23 (S. Cruz 4) 1139 11rb-13rb Catálogo ..., p. 31

Exurgens Maria abiit in montana [Lc. 1, 39]. Morale est omnibus ut qui fidem exigunt

inanes autem dies sunt impiorum Ambrosius Mediolanensi s Expositio euangelii secundum Lucam, ii Ambrosii

Porto B.P.M. 23 (S. Cruz 4) 1139 13rb-14va Catálogo ..., p. 31

Anno quinto decimo imperii Tiberii [Lc. 3, 1]. Redemptoris percursor quo tempore uerbum predicationis acceperit

quid aliud quam superne misericordie pignus tenemus, ipsum dominum nostrum...

Gregorius

papa Homiliae xl in Evangelia, i, 20 Gregorii pape

Porto B.P.M. 23 (S. Cruz 4) 1139 14va-17vb Catálogo ..., p. 31

Miserunt iudei ab Iherosolimis sacerdotes et leuitas [Io. 1, 19]. Ex huius nobis lectionis uerbis ad maiora semper ex humilitate ascendere ualeatis Gregorius papa Homiliae xl in Evangelia, I, 7

Porto B.P.M. 23 (S. Cruz 4) 1139 17vb-19ra Catálogo ..., p. 31

Miserunt iudei ab Ierosolimis [Io. 1, 19]. Potest mouere ad

inuestigandum quare iudei

filii pacis et filii Dei per adobtionem ascendunt Haimo Halberstadens is Homiliae de tempore, 7

Porto B.P.M. 23 (S. Cruz 4) 1139 19ra-21rb Catálogo ..., p. 31

Erat Ioseph et Maria mater Ihesu mirantes [Lc. 2, 33]. Hic maria figuram sinagoge tenet, Ioseph autem figuram legis

ut Dei sapientia compleretur Beda Venerabilis In Lucae evangelium expositio, i, 2

Porto B.P.M. 23 (S. Cruz 4) 1139 21rb-22va Catálogo ..., p. 31-32

Erat Ioseph et Maria mater Ihesu mirantes [Lc. 2, 33]. Si superiora huius euangelii consideremus inueniemus non sine causa

oleo exultationis

preparantibus tuis Haimo Halberstadens is

13 Porto B.P.M. 23 (S. Cruz 4) 1139 22va-25va Catálogo ..., p. 32

Cum factus esset Ihesus annorum duodecim [Lc. 2, 42]. Qui a natiuitate immo conceptione humana manifestis miraculorum

et gaudebit cor uestrum Beda Venerabilis

In Lucae euangelium expositio . Ex comentario Bede super Lucam

(16)

Cum factus esset Ihesus annorum duodecim [Lc. 2, 42]. Racionabiliter magistri eclesiastice institutionis et diuine scripture traditores Conuersationem uestram inter gentes habentes bonam

Haimo Halberstadens is

17 Porto B.P.M. 23 (S. Cruz 4) 1139 26va-28va Catálogo ..., p. 32

Nupcie facte sunt [Io. 2, 1]. Nec uacat a misterio quod die tercio post illa

fecit conuiuium uulneratis Beda Venerabilis In Iohannis euangelium expositio

Porto B.P.M. 23 (S. Cruz 4) 1139 28va-30vb Catálogo ..., p. 32 Nuptie facte sunt [Io. 2,

1]. Miracula domini et saluatoris nostri quandocumque leguntur

deum uerum et hominem

esse crediderunt Haimo Halberstadens is

18 Porto B.P.M. 23 (S. Cruz 4) 1139 30vb-34ra Catálogo ..., p. 32 Cum descendisset Ihesus

de monte [Mt. 8, 1]. De monte domino

descendente idest de celis in mundum

que ceciderant resurrectio Hieronymus Stridonius

Commentarii in euangelium Mathaei, I

Porto B.P.M. 23 (S. Cruz 4) 1139 34ra-36ra Catálogo ..., p. 33

Cum descendisset Ihesus de monte [Mt. 8, 1]. Superius euangelista narrauit qualiter dominus sedens in monte

De reliquo reposita est

michi corona iustitie Haimo Halberstadens is

19 Porto B.P.M. 23 (S. Cruz 4) 1139 36rb-39rb Catálogo ..., p. 33

Ascendente Ihesu in nauicula [Mt. 8, 23]. In hac nauigatione dominus utrumque unius eiusdemque persone

quando pax est uniuersali ecclesie reddita

Beda Venerabilis

Homiliae, iii, 34 Porto B.P.M. 23 (S. Cruz 4) 1139 39vb-40va Catálogo ..., p. 33

Ascendente Ihesu in nauicula [Mt. 8, 23]. In huius lectionis serie utriusque sue nature ueritatem

Declinate a me maligni et scrutabor mandata Dei mei Haimo Halberstadens is Homiliae de tempore, 20

Ascendente Ihesu in nauicula [Mt. 8, 23]. Solet enim in scripturis sacris una eademque res duplicem uel

inter populum habitantes eorum malignantibus non adherent Haimo Autissiodoren sis Collectio anonima xcii Sermonum, Sermo 18

Porto B.P.M. 23 (S. Cruz 4) 1139 41vb-43rb Catálogo ..., p. 33

Confiteor tibi domine pater celi et terre... Sanctum euangelium cum legeretur audiuimus exultasse dominum

et ab inimicis tuis salui erant. Conuersi ad dominum... Augustinus Hipponensis Sermones ad populum, 67

Porto B.P.M. 23 (S. Cruz 4) 1139 43rb-45ra Catálogo ..., p. 33

Confiteor tibi domine... . Audiuimus in euangelio dominum exilaratum spiritu dixisse et peruenies ad fastigium caritatis. Conuersi ad dominum... Augustinus

(17)

Simile est regnum celorum homini patrifamilias [Mt. 20, 1]. In explanatione sua multa ad loquendum sancti euangelii

dicamus singuli dicamus omnes Deus meus misericordia mea

Gregorius

papa Homiliae xl in Evangelia, i, 19 Porto B.P.M. 23 (S. Cruz 4) 1139 45vb-47rb Catálogo ..., p. 34

Simile est regnum celorum homini patrifamilias [Mt. 20, 1]. Regnum coelorum uel regnum Dei euangelio cum legitur non semper unam eamdemque

sed cum prudentibus intra thalamum sponsi recipiamur Haimo Halberstadens is Homiliae de tempore, 21

Cum turba plurima conueniret et de

ciuitatibus properarent ad Ihesum [Lc. 8, 4]. Lectio sancti euangelii quam modo audistis expositione non indiget

tunc eorum consortes

esse ualeatis Gregorius papa xl homiliarum in euangelia, I, 15 Porto B.P.M. 23 (S. Cruz 4) 1139 51rb-52va Catálogo ..., p. 34

Cum turba plurima conueniret [Lc. 8, 4]. Predicante domino Ihesu Christo euangelium regni celestis

Et qui dominatur a modo suo et pugnator est urbium Haimo Halberstadens is Homiliae de tempore, 22

Porto B.P.M. 23 (S. Cruz 4) 1139 52va-56ra Catálogo ..., p. 34

Cum turba plurima conueniret [Lc. 8, 4]. Hanc parabolam dominus ideo per seipsum exponere dignatus est

Centesimum quod ad dexteram regni uitam predicat eternam

Beda

Venerabilis Homiliae, iii, 35 Beda Porto B.P.M. 23 (S. Cruz 4) 1139 56ra-57rb Catálogo ..., p. 34

Assumpsit Ihesus duodecim discipulos suos [Lc. 18, 31]. Redemptor noster preuidens ex passione sua discipulorum animos perturbandos

Et omnis plebs ut uidit

dedit laudem Deo Gregorius papa Homiliae xl in Evangelia, i, 2 Porto B.P.M. 23 (S. Cruz 4) 1139 57rb-58vb Catálogo ..., p. 34-35

Assumpsit Ihesus duodecim discipulos suos [Lc. 18, 31]. Superior textus euangelice lectionis retulit quomodo dominus

tanto gloriosius misericordiam domini deprecabitur Haimo Halberstadens is Homiliae de tempore,

23 Porto B.P.M. 23 (S. Cruz 4) 1139 58vb-62va Catálogo ..., p. 35

Assumpsit Ihesus duodecim discipulos suos [Lc. 18, 31]. Preuidens saluator ex passione sua discipulorum animos

Et omnis plebs ut uidit dedit laudem Deo

Gregorius papa

Homiliae xl in Evangelia, i, 2 Gregorius

Porto B.P.M. 23 (S. Cruz 4) 1139 62vb-63va Catálogo ..., p. 35

(18)

deserto [Mt. 4, 1]. Dubitari a quibusdam solet a quo spiritus

uictoris dignatus

comprobetur papa Evangelia, i, 16 Gregorii pape in baselica sancti Ihoannis que appellatur Constan-tiniana

Ductus est Ihesus in deserto [Mt. 4, 1]. In huius lectionis serie utramque suam naturam diuinam scilicet et humanam

et uniuersi qui habitant in eo Haimo Halberstadens is Homiliae de tempore, 28

Assumpsit Ihesus Petrum et Iacobum et Iohannem [Mt. 17, 1]. Dominus Ihesus Christus per predicationem et doctrinam euangelii

quod etiam uisibiliter per resurrectionis statum monstrabatur Haimo Halberstadens is Homiliae de tempore, 34

Porto B.P.M. 23 (S. Cruz 4) 1139 71ra-72va Catálogo ..., p. 35

Egressus Ihesus secessit in partes Tiri et Sidonis. Et reliqua [Mt. 15, 21]. Scribis et phariseis calumniatoribus derelictis transgreditur in partes Tiri et Sidonis

in domum domini uidelicet ecclesiam pia se deuotione transferunt Hieronymus Stridonius Commentarii in euangelium Mathaei, ii

Porto B.P.M. 23 (S. Cruz 4) 1139 72va-73rb Catálogo ..., p. 35-36

Egressus Ihesus secessit [Mt. 15, 21] Supra refert euangelista euangelica lectio qualiter dominus conflictum cum phariseis et scribis habuit

Chanaan quippe zelus

interpretatur Haimo Halberstadens is

35 Porto B.P.M. 23 (S. Cruz 4) 1139 73rb-75va Catálogo ..., p. 36

Egressus Ihesus secessit [Mt. 15,21]. Cananea ista mulier que nobis modo lectione euangelica commendat Si iam habemus teneamus ut non precidamur Augustinus Hipponensis Sermones ad populum, 77

Erat Ihesus eiciens demonium et illud erat mutum [Lc. 11, 14]. Demoniacus iste apud Matheum non solum mutus

sed negare et

blasphemare querebant. Beda Venerabilis Homiliae, iii, 49 et 58 Porto B.P.M. 23 (S. Cruz 4) 1139 78ra-80ra Catálogo ..., p. 36

Erat Ihesus eiciens demonium [Lc. 11, 14]. Dicturus euangelista dominum demonium ab homine eiecisse

et statim oblitus est qualis

fuerit. Haimo Halberstadens is

(19)

Cum autem dixit

euangelista in quo praedio erat fons Jacob, addidit: Ihesus ergo fatigatus ex itinere

credunt in eum firmius quoniam ipse est uere saluator mundi

47 Porto B.P.M. 23 (S. Cruz 4) 1139 83rb-84rb Catálogo ..., p. 36-37

Perrexit Ihesus in monte Oliueti. Et reliqua. [Io. 8, 1]. Mons quippe Oliueti sublimitatem dominice pietatis passionis

in inuisibiliter ad

inuisibilia contuenda Haimo Halberstadens is

48 Porto B.P.M. 23 (S. Cruz 4) 1139 84rb-85rb Catálogo ..., p. 37

Dominica iiii in Quadragesima. Abiit Ihesus trans mare Galilee [Io. 6, 1]. Primo dicendum iuxta historiam quia mare Galilee

Quod perierat ac recreare mundum quem fecerat

Beda Venerabilis

In Iohannis

euangelium expositio. Bede

Porto B.P.M. 23 (S. Cruz 4) 1139 85rb-86vb Catálogo ..., p. 37

Abiit Ihesus trans mare Galilee [Io. 6, 1]. Mare Galilee quod et Tiberiadis dicitur pro qualitate circumiacentium

et est iterum uenturus et iudicare uiuos et mortuos

Homiliae de tempore, 49

Prope erat pascha Iudeorum et ascendit [Io. 2, 13] Quod autem propinquante pascha Ihesus ascendit Iherosolimam nobis profecto

Nullus enim dignus est introire in regnum Dei nisi quis renatus fuerit ex aqua et spiritu

Beda Venerabilis

Homiliarum euangelii libri duo, lib. ii, 1

Et preteriens inde Ihesus uidit hominem cecum a natiuitate, etc. [Io. 9, 1] Genus humanum significat iste cecus

In Esaya enim legimus aquas siloe que uadunt cum silentio [Isaias 8, 6]

Augustinus Hipponensis

Tractatus in

Euangelium Iohannis, 44 §1

Erat quidam languens Lazarus a Bethania [Io. 11, 1]. Inter omnia miracula que fecit dominus noster Ihesus Christus

quecumque solueritis super terram erunt soluta et in celo Augustinus Hipponensis Tractatus in Euangelium Iohannis, 49

Porto B.P.M. 23 (S. Cruz 4) 1139 91vb-92vb Catálogo ..., p. 37-38

Dicebat Ihesus turbis iudeorum et principibus sacerdotum, quis ex uobis [Io. 8, 46]. Pensate fratres karissimi mansuetudinem Dei, relaxare peccata

postmodum euadere nequaquam possit Gregorius papa (ms. Augustinus) Homiliae xl in Evangelia, i, 18

Dicebat Ihesus turbis iudeorum [Io. 8, 46].

diuinitus non habet sed semper esse habet

Gregorius papa

Homiliae xl in Evangelia, I, 18

(20)

Pensate mansuetudinem Dei, relaxare peccata Facta sunt encenia in Iherosolimis et hiems erat. Et reliqua. [Io. 10, 20]. Audiuimus ex lectione euangelica fratres mei quia facta sunt encenia

perpetue sue uisionis introducat Ihesus Christus dominus noster, qui uiuit...

Beda Venerabilis

Homiliarum euangelii libri duo, II, 24. Omelia uenerabilis Bede presbiteri de eadem lectione

Porto B.P.M. 23 (S. Cruz 4) 1139 96ra-99r Catálogo ..., p. 38

Cum adpropinquasset Ihesus Iherosolimis et uenisset Betphage [Mt. 21, 1]. Mediator Dei et hominum homo Christus Ihesus

pignus dare dignatus est Ihesus Christus dominus noster, qui uiuit...

Beda Venerabilis

Homiliarum euangelii libri duo, II, 3

Cum adpropinquasset [Mt. 21, 1]. Puto res ipsa exigit ut queramus frequenter quidem dominus Ihesus uenit in Iherusalem

et pretiosi sui sanguinis effusione saluauit, qui cum Deo patre...

Iohannes Chrysostomu s Opus imperfectum in evangelium Matthaei, 37

Post duos dies clarissimi luminis ueteris ac noui testamenti uerum pro mundo pascha celebratur

in eadem sollempnitate hostibus conclusi perirent

Commentarii in euangelium Mattaei, lib. 4. Incipit Passio Domini nostri Ihesu Christi secundum Matheum [Mt. 26, 36] et Lucam [Lu. 22, 39]

Porto B.P.M. 23 (S. Cruz 4) 1139 103va-113rb Catálogo ..., p. 39

Tituli huius uerba scilicet sepe dicatum est absolute referuntur ad dominum xpm

ne ad sinistram cum hedis uos contingat expelli

Cassiodorus (ms. Augustinus)

Expositio psalmorum, ps. 63

Pascha ebreum nomen est non grecum

nemo ante illum nemo post illum sepultus est

Augustinus Hipponensis

Ps. Sermo 168. Incipit de Cena Domini dicti Sancti Augustini super Iohannem

Vespere autem sabbati que lucescit in prima [Mt. 28, 1]. Vespere autem sabbati quod diuersa mulierum tempora in euangeliis describuntur

ut per illos fidei seminarium spargereatur Hieronymus Stridonius Commentarii in euangelium Mathaei, lib. 4

Porto B.P.M. 23 (S. Cruz 4) 1139 122rb-123ra Catálogo ..., p. 39

Maria magadalene et maria iacobi [Mr. 16, 1]. Multis uobis lectionibus, fratres karissimi, per dictatum loqui consueui

in mortem dedit unicum filium suum, per eundem ihesum…

Gregorius

papa Homiliae XL in Evangelia, ii, 21 Porto B.P.M. 23 (S. Cruz 4) 1139 123ra-125va Catálogo ..., p. 40

(21)

Iacobi [Mr. 16, 1]. Commendat nobis hec sacratissima lectio sanctarum mulierum deuotionem

nos perducere dignetur,

qui cum patre... Halberstadensis 70

Exeuntes duo ex discipulis Ihesu ibant [Lc. 24, 13]. In cotidiana uobis solempnitate laborantibus pauca loquenda sunt

ut proprios ad regnum recipiat, amen, ipse qui uiuit...

Gregorius

papa Homiliae XL in Evangelia, ii, 23 Porto B.P.M. 23 (S. Cruz 4) 1139 129va-130ra Catálogo ..., p. 40

Duo ex discipulis Ihesu ibant [Lc. 24, 13]. In exordio huius lectionis solet mouere nonnullos ad querendum

que in passione titubauerat reformaret, deus qui uiuit...

Stetit Ihesus in medio discipulorum suorum et dixit eis, pax uobis [Lc. 24, 36]. Hanc ostentionem domini post

resurrectionem

et uite eterne gaudium

uiderent esse donatum Hrabanus Maurus (ms. Beda) Homiliae in euangelia et epistolas, 8. Ex comentario super Lucam Bede presbiteri

Stetit Ihesus in medio discipulorum [Lc. 24, 36]. Herent sibi diuine lectiones et frequenter una pendet ex altera

nolo mortem peccatoris sed ut conuertatur et uiuat

Porto B.P.M. 23 (S. Cruz 4) 1139 135ra-137va Catálogo ..., p. 40-41

Manifestauit se Ihesus discipulis suis ad mare Tiberiadis [Io. 21, 1]. Lectio sancti euangelii que modo in uestris auribus, fratres karissimi, est lecta

ad perfectionem roborat, per dominum nostrum ihesum xpm., qui uiuit...

Gregorius

papa Homiliae xl in Evangelia, ii, 24 Porto B.P.M. 23 (S. Cruz 4) 1139 137va-139ra Catálogo ..., p. 41

Manifestauit se Ihesus discipulis suis [Io. 21, 1]. Cum memoriam dominice resurrectionis semper animo retinere

piscantibus ad mare Tiberiadis septima uice apparuit discipulis Haimo Halberstadens is Homiliae de tempore, 76

Maria stabat ad monumentum foris plorans [Io. 20, 11]. Maria Magdalene que fuerat peccatrix in ciuitate

eterno consolabitur

gaudio, qui uiuit... Gregorius papa Homiliae xl in Evangelia, ii, 25 Porto B.P.M. 23 (S. Cruz 4) 1139 141rb-144va Catálogo ..., p. 41

Maria stabat ad

monumentum [Io. 20, 11]. In multis locis scripture uirtus perseuerantie

Qui audit dicat ueni Haimo Halberstadens is

(22)

laudabilis ostenditur Maria stabat ad

monumentum [Io. 20, 11]. Pensandum est huius mulieris mentem quanta uis amoris accenderat

de ipsa suscipite poculum

uite Hrabanus Maurus Homiliae in euangelia et epistolas, 12

Vndecim discipuli abierunt in montem ubi constituerat illis [Mt. 28, 16]. Post resurrectionem enim Ihesus in Galilea monte conspicitur

et nobiscum non est presentia corporis Hrabanus Maurus Homiliae in evangelia et epistolas, 14

Porto B.P.M. 23 (S. Cruz 4) 1139 147rb-147vb Catálogo ..., p. 41-42

Vndecim discipuli abierunt in montem [Mt. 28, 16]. Domini iussionem obedientia comitatur discipulorum Predicabitur hoc euangelium omnibus gentibus et tunc ueniet finis

78 Porto B.P.M. 23 (S. Cruz 4) 1139 147vb-148vb Catálogo ..., p. 42

Vna sabbati Maria Magdalena uenit mane [Io. 20, 1]. Fractus longa molestia stomacus

adiuuat ipse quem amamus Ihesus Christus dominus noster, qui uiuit...

Gregorius papa

xl homiliarum in evangelia libri duo, ii, 22

Porto B.P.M. 23 (S. Cruz 4) 1139 148vb-151vb Catálogo ..., p. 42

Vna sabbati Maria Magdalene uenit mane [Io. 20, 1]. Si quis huius mulieris preteritas actiones

quod aut augere non possunt aut nolunt

Vna sabbati Maria Magdalene uenit mane [Io. 20, 1]. Sicut in principio mulier auctor culpe uiro fuit

et unde ad monumentum cucurrerant Hrabanus Maurus Homiliae in euangelia et epistolas, 16

Cum sero factum esse una sabbatorum [Io. 20, 19]. Prima lectionis huius euangelice questio animum pulsat

mediatorem Dei et hominum singularius amatis, ipsum qui uiuit...

Gregorius

papa Homiliae xl in Evangelia, ii, 26 Porto B.P.M. 23 (S. Cruz 4) 1139 154ra-157ra Catálogo ..., p. 42

Cum sero factum esse una sabbatorum [Io. 20, 19]. Quotiens legimus discipulos in domini passione timuisse

ut cognoscant te solum uerum deum et quem misisti ihesum Christum

Porto B.P.M. 23 (S. Cruz 4) 1139 157ra-160vb Catálogo ..., p. 42-43

Cum sero factum esse una sabbatorum [Io. 20, 19]. Quid mirum si clausis ianuis post resurrectionem suam

sine fatigatione laudatur Hrabanus Maurus

Homiliae in euangelia et epistolas, 18

(23)

Ego sum pastor bonus [Io. 10, 11]. Audistis, fratres karissimi, ex lectione euangelica erudictionem uestram in peruentione saciemur, per dominum nostrum Ihesum xpm...

Gregorius

papa Homiliae xl in Evangelia, i, 14 Porto B.P.M. 23 (S. Cruz 4) 1139 162va-164ra Catálogo ..., p. 43

Ego sum pastor bonus [Io. 10, 11]. Dum dominus boni pastoris opus ostendere uoluit

simplices elegit ad ouile

proprium oues deducit Hrabanus Maurus Homiliae in euangelia et epistolas, 23

Ego sum pastor bonus [Io. 10, 11]. Superius textus euangelii narrat qualiter dominus inter bonos malosque pastores

sed conuersi estis nunc ad pastorem et episcopum animarum uestrarum Haimo Halberstadens is Homiliae de tempore,

83 Porto B.P.M. 23 (S. Cruz 4) 1139 164va-166vb Catálogo ..., p. 43

Modicum et iam non uidebitis me [Io. 16, 16]. Leta domini et saluatoris nostri premissa, fratres karissimi

Vincentium Ihesus Christus dominus noster, qui uiuit...

Beda Venerabilis

Homilarum euangelii libri duo, ii, 13

Ad illos specialiter que dicta sunt pertinent

et uos apparebitis ut apostolus ait cum illo in

Hrabanus Maurus (ms. Beda), Homiliae in euangelia et epistolas, 28. Item alia omelia de eodem. rubr. Modicum et iam non uidebitis me [Io. 16, 16]

Porto B.P.M. 23 (S. Cruz 4) 1139 168rb-169ra Catálogo ..., p. 43-44

Modicum et iam non uidebitis me [Io. 16, 16]. Modicum et iam non uidebitis me, id est mortalem corruptibilem conprehensibilem

et letitia sempiterna super

capita eorum. Haimo Halberstadens is

85 Porto B.P.M. 23 (S. Cruz 4) 1139 169ra-171rb Catálogo ..., p. 44

Vado ad eum qui me misit [Io. 16, 5]. Sicut ex lectione euangelica, fratres karissimi, audiuimus dominus et redemptor noster

dare consueuit Ihesu Christo domino nostro, qui uiuit...

Beda

Venerabilis Homiliarum euangelii libri duo, ii, 11

Vado ad eum qui me misit [Io. 16, 5]. Significat sic se iturum ad eum qui misit illum

Incomprehensibilis omni creature pater et filius et spiritus sanctus

Hrabanus

Maurus Homiliae in euangelia et epistolas, 3

Vado ad eum qui me misit [Io. 16, 5]. Frequenter ab initio sue predicationis dominus discipulos suos

et annuntiabit uobis, idest nota uobis ea facit

(24)

petieritis patrem in nomine meo [Io. 16, 23]. Potest (ms.: poterat) mouere infirmos auditores quomodo in capite lectionis huius

cum quo uiuit... Venerabilis euangelii libri duo, ii, 12

Amen dico uobis siquid petieritis [Io. 16, 23] Quod duobus modis intelligi potest, uel quia non in nomine

Apertum namque diuinitatis iudicium est cogitationum nosse secreta Hrabanus Maurus Homiliae in euangelia et epistolas, 41

Porto B.P.M. 23 (S. Cruz 4) 1139 178ra-178 Catálogo ..., p. 44-45

Amen dico uobis siquid petieritis [Io. 16, 23]. Largitor uirtutum est remunerator meritorum dominus Ihesus Christus

Et psalmista, intellexisti cogitationes meas de longe Haimo Halberstadens is Homiliae de tempore,

89 Porto B.P.M. 23 (S. Cruz 4) 1139 178vb-180va Catálogo ..., p. 45

Erat homo ex phariseis nicodemus [Io. 3, 1]. Princeps scilicet iudeorum uenit ad Ihesum nocte

filium hominis mundi ostendere saluatorem

Beda Venerabilis

Homilarum euangelii libri duo, ii, 18

Porto B.P.M. 23 (S. Cruz 4) 1139 180va-182ra) Catálogo ..., p. 45

Erat homo ex phariseis [Io. 3, 1]. Sicut unius ignorantia aliquando multis obesse solet

Sicut unius ignorantia aliquando multis obesse solet

108 Porto B.P.M. 23 (S. Cruz 4) 1139 182ra-184ra Catálogo ..., p. 45 In Letania Maiore. Quis

uestrum habebit amicum [Lc. 11, 5]. Rogatus a discipulis saluator non modo formam orationis

gratia suscipiuntur ex isto

fonte emanauit. Beda Venerabilis In Lucae euangelium expositio, iii, 11 et Homiliarum

eunagelii libri duo, ii, 14

Quis uestrum habebit amicum [Lc. 11, 5]. Sciens dominus Ihesus Christus post amissionem liberi arbitrii

qui uult omnes homines saluos fieri et ad congitionem ueritatis uenire Haimo Halberstadens is Homiliae de tempore, 92

In Vigilia Ascensionis Domini. Subleuatis Ihesus occulis in celum dixit, pater uenit hora [Io. 17, 1]. Glorificatum a patre filium secundum formam serui

iam non sum in mundo. Augustinus Hipponensis Tractatus in Euangelium Iohannis, 105, 1-107, 4. Homelia lectionis eiusdem beati Augustini episcopi

Porto B.P.M. 23 (S. Cruz 4) 1139 186vb-188va Catálogo ..., p. 45-46

In Die Ascensionis Domini. Euntes in mundum uniuersum predicate euangelium [Mr. 16, 15]. Quod resurrectionem

Ihesus Christus dominus

(25)

dominicam discipuli tarde crediderunt

Recumbentibus undecim discipulis [Mr. 16, 14]. Quomodo nouissime quasi iam ultra eum non uiderent

iusti autem in uitam eternam Hrabanus Maurus Homiliae in euangelia et epistolas, 47

Recumbentibus undecim discipulis [Mr. 16, 14]. Ascensurus in celum dominus et per corporalem presentiam

cepit Ihesus facere et

docere Haimo Halberstadens is

96 Porto B.P.M. 23 (S. Cruz 4) 1139 191vb-194rb Catálogo ..., p. 46

Cum uenerit paraclitus [Io. 15, 26]. Ex multis sancti euangelii locis inuenimus quia discipuli ante aduentum

paschalia sacramenta prerogauit Ihesus Christus dominus noster, qui uiuit...

Beda

Venerabilis Homiliarum euangelii libri duo, ii, 16. Omelia Bede presbiteri de eadem lectione

Cum uenerit paraclitus [Io. 15, 26]. Ex multis sancti euangelii locis inuenimus

quia mea presentia consolabatur uos Hrabanus Maurus Homiliae in euangelia et epistolas, 49

Cum uenerit paraclitus [Io. 15, 26]. In multis locis euangelii legimus quod ea que minus apostoli

quoniam ecce enim merces uestra copiosa est in celis Haimo Halberstadens is Homiliae de tempore, 98

Si diligitis me mandata mea seruate [Io. 14, 15]. Quia sancti spiritus hodie, fratres karissimi, celebramus aduentum

mundus esset apud patrem, cum quo uiuit...

Beda Venerabilis

Homiliarum

euangelii libri duo, ii, 17

Porto B.P.M. 23 (S. Cruz 4) 1139 199va-202va Catálogo ..., p. 47

Si diligitis me mandata mea seruate [Io. 14, 15]. Quid est quod dicit quod diligentibus deum et seruantibus

in qua equalis est patri et spiritui sancto ad beatitudinem eternam manifestaturus erit

Hrabanus

Maurus Homiliae in euangelia et epistolas, 56

Si quis diligit me sermonem meum seruabit [Io. 14, 23]. Libet, fratres karissimi, euangelice uerba lectionis sub breuitate transcurrere

non relinquitur sed datur, per dominum nostrum Ihesum xpm., qui uiuit...

Gregorius papa

Homiliae in euangelia, ii, 30

Si quis diligit me [Io. 14, 23]. Probatio ergo dilectionis aduocatio est operis

sed habebat ut moreretur mandatum patris Hrabanus Maurus Homiliae in euangelia et epistolas, 58

(26)

23]. Promissurus dominum spiritum sanctum discipulis quales se exibere

isto nomine Halberstadens

is 100

Homo quidam erat diues [Lc. 16, 1]. In uerbis sacri eloquii, fratres karissimi, prius seruanda est ueritas historie

per se in uestris mentis loquatur

Gregorius papa

Homiliae xl in Evangelia, ii, 40

Homo quidam erat diues [Lc. 16, 1]. Purpuram regis habitus esse colorem marinis concilis tinctam

de quo moyses locutus

fuerat non peruenit Beda Venerabilis Homiliae, iii, 1 Porto B.P.M. 23 (S. Cruz 4) 1139 214ra-216ra Catálogo ..., p. 48 Homo quidam erast diues

[Lc. 16, 1]. Scriptura sacra diuinitus inspirata non solum bonorum actiones

de me enim ille scripsit Haimo Halberstadens is

Homo quidam fecit cenam magnam [Lc. 14, 16]. Hoc distare, fratres karissimi, inter delicias cordis et delicias corporis solet

si ad illum uero timore flagramus, qui uiuit...

Gregorius papa

Homiliae xl in Evangelia, ii, 36

Homo quidam fecit cenam magnam [Lc. 14, 16]. Omnipotens Deus in exordio mundane creationis (cfr. in exordia mundanae formationis) de uisione conditoris

iugiter epulemur. Haimo Halberstadens is

112 Porto B.P.M. 23 (S. Cruz 4) 1139 222vb-225vb Catálogo ..., p. 48

Homo quidam fecit cenam magnam [Lc. 14, 16]. Quis iste est homo nisi ille

cum uoluerit intrare non ualeat Beda Venerabilis Homiliae, iii, 2. Omelia uenerabilis Bede presbiteri de eadem lectione

Porto B.P.M. 23 (S. Cruz 4) 1139 225vb-226vb Catálogo ..., p. 48-49

Accesserunt ad Ihesum puplicani et peccatores [Lc. 15, 1]. Estiuum tempus quod corpori meo ualde contrarium est

quia aduocatus noster factus est iudex noster, qui uiuit...

Gregorius papa

xl homiliarum in euangelia libri duo, ii, 34

Accesserunt ad Ihesum puplicani [Lc. 15, 1]. Quia non solum iustus peccare per inertiam

ut qui commisit proibita sibimedipsi abscidere debeant etiam concessa

Beda

Venerabilis Homiliae, iii, 4 Porto B.P.M. 23 (S. Cruz 4) 1139 231rb-232va Catálogo ..., p. 49 Accesserunt ad Ihesum

puplicani [Lc. 15, 1]. Sicut unius peccatoris casus multos ad desperationem trahere solet

erit in celo super uno peccatore penitentiam agente Haimo Halberstadens is Homiliae de tempore,

(27)

Estote ergo misericordes [Lc. 6, 36]. Homelia lectionis eiusdem Bede presbiteri Hoc loco nobis nichil aliud precipi

iecere festucam de oculo

fratris Beda Venerabilis Homiliarum euangelii, iii (Homiliae subdititiae), 4

Estote ergo misericor [Lc. 6, 36]. Inter ceteras uirtutes quibus dominus noster Ihesus Christus

quia eius nequaquam

incorrigibilem uidit Haimo Halberstadens is

Homiliae de sanctis,

10 Porto B.P.M. 23 (S. Cruz 4) 1139 235va-237vb Catálogo ..., p. 49 Cum turba irruerent ad

illum ut audirent uerbum Dei [Lc. 5, 1]. Factum est autem cum turbe irruerent ad Ihesum ut audierent et ipse stabat secus stagnum Genesareth

tanquam uocantem et

iubentem ut sequerentur Beda Venerabilis Homiliae, iii, 5 Homelia uenerabilis Bede presbiteri de eadem lectione

Porto B.P.M. 23 (S. Cruz 4) 1139 237vb-239r Catálogo ..., p. 49-50

Cum turba irruerent ad illum [Lc. 5, 1]. De piscibus quos ad iussionem deum laxata retia (cfr. quos apostoli ad jussionem Domini laxatis retibus)

ita ut ulterius ad propria non redirent Haimo Halberstadens is Homiliae de tempore, 117

Amen amen dico uobis, nisi habundauerit iustitia uestra [Mt. 5, 20]. Idest nisi solum illa minima legis precepta

quod agere ceperas

offeres munus tuum Hrabanus Maurus (ms. Hieronymus)

Homiliae in euangelia et epistolas, 114

Amen amen dico uobis, nisi habundauerit [Mt. 5, 20]. Qui putant precepta ueteris testamenti districtiora esse quam noui

siue in regnum Dei erit ibi Haimo Halberstadens is Homiliae de tempore, 118

Cum multa turba esset cum Ihesu nec haberet quod manducaret [Mr. 8, 1]. In hac lectione consideranda est in uno eodemque redemptore nostro

In hac lectione consideranda est in uno eodemque redemptore nostro

Beda

Venerabilis Homiliae, iii, 6 Bede Porto B.P.M. 23 (S. Cruz 4) 1139 243va-244va Catálogo ..., p. 50

Cum multa turba esset cum Ihesu [Mr. 8, 1]. Dominus Ihesus Christus Deus ante secula et homo factus in fine seculorum

qui est qui erat et qui uenturus est Haimo Halberstadens is Homiliae de tempore, 119