Π.Ι. Ο ΔΙΕΥΘΥΝΤΗΣ ΣΤΟ ΔΗΜΟΣΙΟ ΣΧΟΛΕΙΟ

Υ Π Ο Υ Ρ Γ Ε Ι Ο Ε Θ Ν Ι Κ Η Σ Π Α Ι Δ Ε Ι Α Σ Κ Α Ι Θ Ρ Η Σ Κ Ε Υ Μ Α Τ Ω Ν

Π Α Ι Δ Α Γ Ω Γ Ι Κ Ο Ι Ν Σ Τ Ι Τ Ο Υ Τ Ο

Α Θ Η Ν Α 2 0 0 8

Ο Διευθυντής στο Δημόσιο Σ

χολέιο

ISBN: 978-960-407-185-2

3o Κ.Π.Σ. \ 2o Ε.Π.Ε.Α.Ε.Κ. \ Α.Π. Α2 ΜΕΤΡΟ 2.1 \ ΕΝΕΡΓΕΙΑ 2.1.1.\ ΚΑΤΗΓΟΡΙΑ ΠΡΑΞΕΩΝ 2.1.1.στ «Επιμόρφωση Στελεχών Διοίκησης της Εκπαίδευσης» Συγχρηματοδοτείται από το Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο (75%) και από το Ελληνικό Δημόσιο (25%)

Ã

Ã

ƒππ™

™∆∆√

ê

™ ∞

∞ı

ı.. ™

™∞

∞´´∆∆∏

∏™

™

∫·ıËÁËÙ‹˜ ¶·ÓÂÈÛÙ‹ÌÈÔ˘ ∞ıËÓÒÓ

√

√ ¢

¢ÈÈÂ

¢

˘ı

ı˘

˘Ó

ÓÙÙ‹

‹˜˜ Û

ÛÙÙÔ

Ô ¢

¢Ë

ËÌ

Ìfi

fiÛ

ÛÈÈÔ

Ô ™

™¯

¯Ô

ÔÏ

ÏÂ

››Ô

Ô

∞

∞ £

£ ∏

∏ ¡

¡ ∞

∞ 2

2 0

0 0

0 8

8

™ ™ÀÀ°°°°ƒƒ∞∞ºº∂∂ππ™™ ÃÃÚÚ››ÛÛÙÙÔÔ˜˜ ™™··˝˝ÙÙˢ˜,, ∫·ıËÁËÙ‹˜ ¶·ÓÂÈÛÙ‹ÌÈÔ˘ ∞ıËÓÒÓ ∫ ∫ƒƒππ∆∆∂∂™™ –– ∞∞••ππ√√§§√√°°∏∏∆∆∂∂™™ ππˆˆ¿¿ÓÓÓÓˢ˜ µµÚÚÂÂÙÙÙÙfifi˜˜,, ∫·ıËÁËÙ‹˜ ¶·Ó. ∞ıËÓÒÓ, ¶∆¢∂ ∂ ∂˘˘ıı˘˘ÌÌ››·· ¡¡ÙÙ¿¿ÊÊÔÔ˘˘,, ∂Î·È‰Â˘ÙÈÎfi˜ ¶ÚˆÙÔ‚¿ıÌÈ·˜ ∂Î·›‰Â˘Û˘ ª ªÈȯ¯··‹‹ÏÏ ™™ÙÙ··ÌÌ··ÙÙ¿¿ÎÎˢ˜,, ∂Î·È‰Â˘ÙÈÎfi˜ ¶ÚˆÙÔ‚¿ıÌÈ·˜ ∂Î·›‰Â˘Û˘ ∂ ∂ππ∫∫√√¡¡√√°°ƒƒ∞∞ºº∏∏™™∏∏ -- ∂∂••øøººÀÀ§§§§√√ ∫∫ˆˆÓÓÛÛÙÙ··ÓÓÙÙ››ÓÓÔÔ˜˜ ππ··ÙÙÚÚÔÔ‡‡,, º˘ÛÈÎfi˜, ∂Î·È‰Â˘ÙÈÎfi˜ ¢Â˘ÙÂÚÔ‚¿ıÌÈ·˜ ∂Î·›‰Â˘Û˘ º ºππ§§√√§§√√°°ππ∫∫∏∏ ∂∂¶¶ππªª∂∂§§∂∂ππ∞∞ ¢¢ËËÌÌ‹‹ÙÙÚÚÈÈÔÔ˜˜ ™™ÙÙ··˘˘ÚÚÈÈ··ÓÓfifi˜˜, ºÈÏfiÏÔÁÔ˜, ∂Î·È‰Â˘ÙÈÎfi˜ ¢Â˘ÙÂÚÔ‚¿ıÌÈ·˜ ∂Î·›‰Â˘Û˘ ∂ ∂¶¶ππ™™∆∆∏∏ªª√√¡¡ππ∫∫√√™™ ÀÀ¶¶∂∂ÀÀ££ÀÀ¡¡√√™™ ™™∆∆√√ °°ÂÂÒÒÚÚÁÁÈÈÔÔ˜˜ ∆∆‡‡··˜˜,, ¶ ¶§§∞∞ππ™™ππ√√ ∆∆√√ÀÀ ¶¶..ππ.. °°ππ∞∞ ∆∆∏∏ ™™ÀÀ°°°°ƒƒ∞∞ºº∏∏ ™‡Ì‚Ô˘ÏÔ˜ ÙÔ˘ ¶·È‰·ÁˆÁÈÎÔ‡ πÓÛÙÈÙÔ‡ÙÔ˘ °°ãã ∫∫..¶¶..™™.. // ∂∂..¶¶..∂∂..∞∞..∂∂..∫∫.. ππππ // ∂∂¡¡∂∂ƒƒ°°∂∂ππ∞∞ 22..11..11 // ∫∫··ÙÙËËÁÁÔÔÚÚ››·· ¶¶ÚÚ¿¿Í͈ˆÓÓ 22..11..11..ÛÛÙÙ:: « «∂∂ÈÈÌÌfifiÚÚÊʈˆÛÛËË ™™ÙÙÂÂÏϯ¯ÒÒÓÓ ¢¢ÈÈÔÔ››ÎÎËËÛÛˢ˜ ÙÙˢ˜ ∂∂ÎÎ··››‰‰Â¢˘ÛÛˢ˜»» ¶∞π¢∞°ø°π∫√ π¡™∆π∆√À∆√ ¢ ¢ËËÌÌ‹‹ÙÙÚÚÈÈÔÔ˜˜ °°.. µµÏÏ¿¿¯¯ÔÔ˜˜ √ÌfiÙÈÌÔ˜ ∫·ıËÁËÙ‹˜ ÙÔ˘ ∞.¶.£. ¶Úfi‰ÚÔ˜ ÙÔ˘ ¶·È‰·ÁˆÁÈÎÔ‡ πÓÛÙÈÙÔ‡ÙÔ˘ ¶Ú¿ÍË Ì ٛÙÏÔ: ««∂∂ÈÈÌÌfifiÚÚÊʈˆÛÛËË ™™ÙÙÂÂÏϯ¯ÒÒÓÓ ¢¢ÈÈÔÔ››ÎÎËËÛÛˢ˜ ÙÙˢ˜ ∂∂ÎÎ··››‰‰Â¢˘ÛÛˢ˜»» ∂ÈÛÙËÌÔÓÈÎÔ› À‡ı˘ÓÔÈ ÙÔ˘ ŒÚÁÔ˘ ∂ ∂˘˘··ÓÓıı››·· ªª··ÎÎÚÚ‹‹ –– ªªfifiÙÙÛÛ··ÚÚËË ∫·ıËÁ‹ÙÚÈ· Ù˘ ∞™¶∞π∆∂ µ µ··ÛÛÈÈÏÏÈÈÎ΋‹ ¶¶ÂÂÚÚ¿¿ÎÎËË ™‡Ì‚Ô˘ÏÔ˜ ÙÔ˘ ¶·È‰·ÁˆÁÈÎÔ‡ πÓÛÙÈÙÔ‡ÙÔ˘ ∞Ó·ÏËÚˆÙ‹˜ ∂ÈÛÙËÌÔÓÈÎfi˜ À‡ı˘ÓÔ˜ ÙÔ˘ ŒÚÁÔ˘ ¶ ¶··ÓÓ··ÁÁÈÈÒÒÙÙˢ˜ ªª··ÓÓÙÙ¿¿˜˜ ªfiÓÈÌÔ˜ ¶¿Ú‰ÚÔ˜ ÙÔ˘ ¶·È‰·ÁˆÁÈÎÔ‡ πÓÛÙÈÙÔ‡ÙÔ˘ ŒÚÁÔ Û˘Á¯ÚËÌ·ÙÔ‰ÔÙÔ‡ÌÂÓÔ Î·Ù¿ 75% ·fi ÙÔ ∂˘Úˆ·˚Îfi ∫ÔÈÓˆÓÈÎfi ∆·ÌÂ›Ô Î·È Î·Ù¿ 25% ·fi ∂ıÓÈÎÔ‡˜ fiÚÔ˘˜

2

¶∂ƒπ∂Ã√ª∂¡∞

™™ÀÀ¡¡∆∆√√ªª√√°°ƒƒ∞∞ººππ∂∂™™ 6 ¶ ¶ƒƒ√√§§√√°°√√™™ 9 ∫ ∫∂∂ºº∞∞§§∞∞ππ√√ 11√√ ₁₀ √ √ ƒƒfifiÏÏÔÔ˜˜ ÙÙÔÔ˘˘ ¢¢ÈÈ¢˘ıı˘˘ÓÓÙÙ‹‹ ÙÙˢ˜ ™™¯¯ÔÔÏÏÈÈÎ΋‹˜˜ ªªooÓÓ¿¿‰‰··˜˜ 1.1. ∂ÓÓÔÈÔÏÔÁÈΤ˜ ·ÔÛ·ÊËÓ›ÛÂȘ 12 1.1.1. ŒÓÓÔÈ· Î·È ÂÚȯfiÌÂÓÔ ÙÔ˘ fiÚÔ˘ «‰ÈÔ›ÎËÛË» 12 1.1.2. ∆È Â›Ó·È «Û¯ÔÏÈ΋ ÌÔÓ¿‰·» 15 1.1.3. ∆È ÛËÌ·›ÓÂÈ «Û¯ÔÏÈ΋ ‰È‡ı˘ÓÛË» 17 1.2. ¢È·‚¿ıÌÈÛË ÙˆÓ ‰ÈÔÈÎËÙÈÎÒÓ ÛÙÂϯÒÓ Ù˘ ÂÎ·›‰Â˘Û˘ 18 1.3. ¶ÚÔÛ¤ÁÁÈÛË ÛÙË ‰È‡ı˘ÓÛË ÙÔ˘ Û¯ÔÏ›Ԣ 21 1.3.1. ¢È·¯ÚÔÓÈ΋ ÂͤÏÈÍË ÙÔ˘ ıÂÛÌÔ‡ ÙÔ˘ ‰È¢ı˘ÓÙ‹ 21 1.3.2. ∏ ÛÔ˘‰·ÈfiÙËÙ· ÙÔ˘ ıÂÛÌÔ‡ Ù˘ Û¯ÔÏÈ΋˜ ‰È‡ı˘ÓÛ˘ 25 1.4. ¢ÈÔÈÎËÙÈ΋ ‰Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ· ÙÔ˘ ‰È¢ı˘ÓÙ‹ Û¯ÔÏ›Ԣ 27 1.4.1. √ ‰È¢ı˘ÓÙ‹˜ Û¯ÔÏ›Ԣ ˆ˜ ÔÚÁ·ÓˆÙ‹˜ 27 1.4.2. √ ‰È¢ı˘ÓÙ‹˜ Û¯ÔÏ›Ԣ ˆ˜ ÂfiÙ˘ 34 1.4.3. √ ‰È¢ı˘ÓÙ‹˜ Û¯ÔÏ›Ԣ ˆ˜ ÂÎ·È‰Â˘Ù‹˜ 35 1.4.4. √ ‰È¢ı˘ÓÙ‹˜ Û¯ÔÏ›Ԣ ˆ˜ Û˘ÓÙÔÓÈÛÙ‹˜ 38 1.4.5. √ ‰È¢ı˘ÓÙ‹˜ Û¯ÔÏ›Ԣ ˆ˜ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎfi˜ 39 1.4.6. √ ‰È¢ı˘ÓÙ‹˜ Û¯ÔÏ›Ԣ ˆ˜ Ú˘ıÌÈÛÙ‹˜ ÏÂÈÙÔ˘ÚÁÈÎÒÓ ˙ËÙËÌ¿ÙˆÓ 40 1.4.7. √ ‰È¢ı˘ÓÙ‹˜ ˆ˜ ÂÎÚfiÛˆÔ˜ ÙÔ˘ Û¯ÔÏ›Ԣ 47 1.5. √ ÚfiÏÔ˜ ÙÔ˘ ‰È¢ı˘ÓÙ‹ Ù˘ Û¯ÔÏÈ΋˜ ÌÔÓ¿‰·˜ Û ‰È¿ÊÔÚÔ˘˜ Ù‡Ô˘˜ Î·È Î·ÙËÁÔڛ˜ Û¯ÔÏ›ˆÓ 49 1.6. ªÂϤÙ˜ ÂÚÈÙÒÛÂˆÓ 50 ∫ ∫∂∂ºº∞∞§§∞∞ππ√√ 22√√ ₅₂ ∂∂ÎÎ··Èȉ‰Â¢˘ÙÙÈÈÎ΋‹ ¡¡ÔÔÌÌÔÔııÂÂÛÛ››·· 2.1. ∂ÈÛ·ÁˆÁ‹ 54 2.2. √È ËÁ¤˜ ÙÔ˘ ‰ÈÔÈÎËÙÈÎÔ‡ ‰Èη›Ô˘ 54 2.3. ™¯ÔÏÈΤ˜ ÌÔÓ¿‰Â˜ Î·È fiÚÁ·Ó· ‰ÈÔ›ÎËÛ‹˜ ÙÔ˘˜ 59 2.3.1. ¶ÚˆÙÔ‚¿ıÌÈ· ÂÎ·›‰Â˘ÛË 61 2.3.2. ¢Â˘ÙÂÚÔ‚¿ıÌÈ· ÂÎ·›‰Â˘ÛË 62 2.3.3. ∂ÎÎÏËÛÈ·ÛÙÈ΋ ÂÎ·›‰Â˘ÛË 63 2.3.4. ™¯ÔÏ›· ‰Â‡ÙÂÚ˘ ¢ηÈÚ›·˜ (™.¢.∂.) 63 2.4. ŒÓÓÔÈ·, ‰È·ÎÚ›ÛÂȘ Î·È ÏÂÈÙÔ˘ÚÁ›· ÙˆÓ ‰ÈÔÈÎËÙÈÎÒÓ ÔÚÁ¿ÓˆÓ 64 2.4.1. ŒÓÓÔÈ· ÙˆÓ ‰ÈÔÈÎËÙÈÎÒÓ ÔÚÁ¿ÓˆÓ 64

3

2.4.2. ¢È·ÎÚ›ÛÂȘ ÙˆÓ ‰ÈÔÈÎËÙÈÎÒÓ ÔÚÁ¿ÓˆÓ 64 2.4.3. √ÚÁ¿ÓˆÛË Î·È ÏÂÈÙÔ˘ÚÁ›· ÙˆÓ Û˘ÏÏÔÁÈÎÒÓ ÔÚÁ¿ÓˆÓ 65 2.5. ∏ ·ÚÌÔ‰ÈfiÙËÙ· ÙˆÓ ‰ÈÔÈÎËÙÈÎÒÓ ÔÚÁ¿ÓˆÓ 66 2.6. ™˘ÏÏÔÁÈο fiÚÁ·Ó· ÙÔ˘ Û¯ÔÏ›Ԣ 68 2.7. ÀÊÈÛÙ¿ÌÂÓË ÂÎ·È‰Â˘ÙÈ΋ ÓÔÌÔıÂÛ›· 73 2.8. ªÂϤÙ˜ ÂÚÈÙÒÛÂˆÓ 75 ∫ ∫∂∂ºº∞∞§§∞∞ππ√√ 33√√ ₇₈ √ √ÚÚÁÁ¿¿ÓÓˆˆÛÛËË Îη·ÈÈ ¢¢ÈÈÔÔ››ÎÎËËÛÛËË ÙÙˢ˜ ™™¯¯ÔÔÏÏÈÈÎ΋‹˜˜ ªªÔÔÓÓ¿¿‰‰··˜˜ 3.1. ∂ÈÛ·ÁˆÁ‹ 80 3.2. ¶ÚÔÁÚ·ÌÌ·ÙÈÛÌfi˜ - ∞ÔÏÔÁÈÛÌfi˜ ÙÔ˘ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎÔ‡ ¤ÚÁÔ˘- ¶ÚÔÁÚ·ÌÌ·ÙÈÛÌfi˜ ÙˆÓ ‰Ú·ÛÙËÚÈÔÙ‹ÙˆÓ ÙÔ˘ Û¯ÔÏ›Ԣ 81 3.3. √ÚÁ¿ÓˆÛË Î·È ÛÙÂϤ¯ˆÛË 82 3.3.1. ŒÓÓÔÈ· Î·È ÂÚȯfiÌÂÓÔ ÙÔ˘ fiÚÔ˘ «ÔÚÁ¿ÓˆÛË» 82 3.3.2. √ÚÁ·ÓfiÁÚ·ÌÌ· 84 3.3.3. √ÚÁ·ÓˆÙÈÎfi˜ ۯ‰ȷÛÌfi˜ 85 3.3.4. ™˘ÛÙ‹Ì·Ù· √ÚÁ¿ÓˆÛ˘ 86 3.3.5. ™ÙÂϤ¯ˆÛË ÙˆÓ Û¯ÔÏÈÎÒÓ ‰È¢ı‡ÓÛÂˆÓ 88 3.4. ∆‹ÚËÛË ÙˆÓ ˘ËÚÂÛÈ·ÎÒÓ ‚È‚Ï›ˆÓ ÙÔ˘ Û¯ÔÏ›Ԣ 91 3.5. ¢ÈÂÍ·ÁˆÁ‹ ÂÍÂÙ¿ÛÂˆÓ 91 3.6. ∫·ı‹ÎÔÓÙ· Î·È ·ÚÌÔ‰ÈfiÙËÙ˜ ÙˆÓ ‰È¢ı˘ÓÙÒÓ Û¯ÔÏ›ˆÓ 94 3.6.1. ªÂ ÙÔ Û‡ÏÏÔÁÔ ÙˆÓ ‰È‰·ÛÎfiÓÙˆÓ 95 3.6.2. ªÂ ÙÔ˘˜ Û¯ÔÏÈÎÔ‡˜ ™˘Ì‚Ô‡ÏÔ˘˜, ÙÔ ‰È¢ı˘ÓÙ‹ ∂Î·›‰Â˘Û˘ Î·È ÙÔÓ ÚÔ˚ÛÙ¿ÌÂÓÔ °Ú·Ê›Ԣ 96 3.6.3. ªÂ ÙÔ˘˜ Ì·ıËÙ¤˜ 96 3.6.4. ªÂ Ù· ŸÚÁ·Ó· §·˚΋˜ ™˘ÌÌÂÙÔ¯‹˜ Î·È ¿ÏÏÔ˘˜ Û˘ÓÙÂÏÂÛÙ¤˜ Ù˘ ÂÎ·›‰Â˘Û˘ 97 3.6.5. ªÂ ÙÔ˘˜ ÙÔÈÎÔ‡˜ Û˘ÏÏfiÁÔ˘˜ Î·È ÊÔÚ›˜ 97 3.6.6. ™˘ÓÂÚÁ·Û›· Û¯ÔÏ›Ԣ – ÔÈÎÔÁ¤ÓÂÈ·˜ 98 3.6.7. ™˘ÓÂÚÁ·Û›· Û¯ÔÏ›Ԣ Ì ¿ÏϘ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈΤ˜ ÌÔÓ¿‰Â˜ Ù˘ ÂÚÈÔ¯‹˜ 102 3.6.8. ™˘ÓÂÚÁ·Û›· Û¯ÔÏ›Ԣ Ì ÊÔÚ›˜ Ù˘ ÙÔÈ΋˜ ÎÔÈÓˆÓ›·˜ 104 3.7. ¢È·¯Â›ÚÈÛË ÎÚ›ÛÂˆÓ Î·È È‰È·ÈÙÂÚÔÙ‹ÙˆÓ Ì·ıËÙÈÎÔ‡ ÏËı˘ÛÌÔ‡ 106 3.7.1. ∂ÈÛ·ÁˆÁÈΤ˜ ·Ú·ÙËÚ‹ÛÂȘ 106 3.7.2. ∂ÓÓÔÈÔÏÔÁÈΤ˜ ·ÔÛ·ÊËÓ›ÛÂȘ 107 3.7.3. ÿڷÍË ÔÏÈÙÈ΋˜ ‰È·¯Â›ÚÈÛ˘ ÎÚ›ÛÂˆÓ ÛÙÔ Û¯ÔÏÂ›Ô 109 3.7.4. ¶ÚÔ¸Ôı¤ÛÂȘ ·ÔÙÂÏÂÛÌ·ÙÈ΋˜ ÂÊ·ÚÌÔÁ‹˜ ÂÓfi˜ ۯ‰›Ô˘ ‰È·¯Â›ÚÈÛ˘ ÎÚ›ÛÂˆÓ 117 3.7.5. ∫ÚÈÙÈ΋ ıÂÒÚËÛË Ù˘ ‰È·¯Â›ÚÈÛ˘ ÎÚ›ÛÂˆÓ ÛÙÔ ÂÏÏËÓÈÎfi Û¯ÔÏÂ›Ô 118

4

3.8. ÀÁÈÂÈÓ‹ Î·È ·ÛÊ¿ÏÂÈ· ÛÙÔ Û¯ÔÏÂ›Ô 120 3.9. √ÈÎÔÓÔÌÈ΋ ‰È·¯Â›ÚÈÛË Î·È ˘ÏÈÎÔÙ¯ÓÈ΋ ˘Ô‰ÔÌ‹ 125 3.9.1. ™˘ÌÌÂÙÔ¯‹ ÙÔ˘ ‰È¢ı˘ÓÙ‹ ÛÙË Û¯ÔÏÈ΋ ÂÈÙÚÔ‹ 125 3.9.2. ¶ÚÔÌ‹ıÂÈ· Î·È ‰È·Ê‡Ï·ÍË ÙˆÓ Ì¤ÛˆÓ ‰È‰·Ûηϛ·˜ 126 3.9.3. ∂ÎÔ›ËÛË Î·È Î·Ù·ÛÙÚÔÊ‹ ˘ÏÈÎÒÓ ÙÔ˘ Û¯ÔÏ›Ԣ 127 3.10. ªÂϤÙ˜ ÂÚÈÙÒÛÂˆÓ 128 ∫ ∫∂∂ºº∞∞§§∞∞ππ√√ 44√√ ₁₃₀ ¢ ¢ÂÂÍÍÈÈfifiÙÙËËÙÙ˜˜ ÙÙÔÔ˘˘ ¢¢ÈÈ¢˘ıı˘˘ÓÓÙÙ‹‹ ÙÙˢ˜ ™™¯¯ooÏÏÈÈÎ΋‹˜˜ ªªÔÔÓÓ¿¿‰‰··˜˜ 4.1. ŒÓÓÔÈ· Î·È ÂÚȯfiÌÂÓÔ ÙÔ˘ fiÚÔ˘ «ËÁÂÛ›·» 132 4.2. ¶ÚÔÛ¤ÁÁÈÛË ÛÙË Û¯ÔÏÈ΋ ËÁÂÛ›· 133 4.2.1. ¢È·Û¿ÊËÛË ÙÔ˘ fiÚÔ˘ «ËÁÂÙÈÎfi Û٤ϯԘ» 133 4.2.2. πηÓfiÙËÙ˜ – ‰ÂÍÈfiÙËÙ˜ ‰È¢ı˘ÓÙÈÎÒÓ ÛÙÂϯÒÓ 134 4.2.3. ∆ÚfiÔÈ Ù˘ Û¯ÔÏÈ΋˜ ËÁÂÛ›·˜ ‚·ÛÈ˙fiÌÂÓÔÈ ÛÙË ¯Ú‹Û˘ ÂÍÔ˘Û›·˜ 138 4.3. ∞Ó¿ÏË„Ë Î·ÈÓÔÙfiÌˆÓ ‰Ú¿ÛÂˆÓ 141 4.4 ∞ÍÈÔÔ›ËÛË ÙˆÓ ∆.¶.∂. ÛÙË Û¯ÔÏÈ΋ ÌÔÓ¿‰· 143 4.4.1. ∂ÈÛ·ÁˆÁ‹ 143 4.4.2. ŒÓÓÔÈ· Î·È ¯ÚËÛÈÌfiÙËÙ· ÙˆÓ ∆.¶.∂. ÛÙÔ Û¯ÔÏÂ›Ô 144 4.4.3. ¶ÚÔ¸Ôı¤ÛÂȘ ·ÔÙÂÏÂÛÌ·ÙÈ΋˜ ÂÊ·ÚÌÔÁ‹˜ ÙˆÓ ∆.¶.∂. ÛÙÔ Û¯ÔÏÂ›Ô 144 4.5. ∏ ‰È·¯Â›ÚÈÛË ÙÔ˘ stress Ì·ıËÙÒÓ Î·È ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎÒÓ 151 4.5.1. ∆È Â›Ó·È stress 151 4.5.2. ¶ËÁ¤˜ Ô˘ ÚÔηÏÔ‡Ó ÙÔ stress 152 4.5.3 ™˘Ó¤ÂȘ ÙÔ˘ stress 154 4.5.4. ™ÙÚ·ÙËÁÈΤ˜ ·ÓÙÈÌÂÙÒÈÛ˘ ÙÔ˘ stress 155 4.6. ∂Í·ÙƠ̂΢ÛË ÚÔÁÚ·ÌÌ¿ÙˆÓ Ì¿ıËÛ˘ ÁÈ· ÂȉÈΤ˜ ηÙËÁÔڛ˜ Ì·ıËÙÒÓ 157 4.7. ™¯ÔÏÈÎfi Îϛ̷ Î·È ÔÈfiÙËÙ· Ù˘ Û¯ÔÏÈ΋˜ ˙ˆ‹˜ 159 4.7.1. ŒÓÓÔÈ· ÙÔ˘ Û¯ÔÏÈÎÔ‡ Îϛ̷ÙÔ˜ 159 4.7.2. ∫·ÙËÁÔڛ˜ ÙÔ˘ Û¯ÔÏÈÎÔ‡ Îϛ̷ÙÔ˜ 160 4.7.3. ∏ ÛËÌ·ÓÙÈÎfiÙËÙ· ÙÔ˘ Û¯ÔÏÈÎÔ‡ Îϛ̷ÙÔ˜ 161 4.7.4. ¶·Ú¿ÁÔÓÙ˜ Ô˘ ÂËÚ¿˙Ô˘Ó ÙÔ Û¯ÔÏÈÎfi Îϛ̷ 162 4.7.5. ∏ Û˘Ì‚ÔÏ‹ ÙÔ˘ ‰È¢ı˘ÓÙ‹ ÛÙË ‰È·ÌfiÚʈÛË ÙÔ˘ Û¯ÔÏÈÎÔ‡ Îϛ̷ÙÔ˜ 162 4.8. ªÂϤÙ˜ ÂÚÈÙÒÛÂˆÓ 166 ¶ ¶∞∞ƒƒ∞∞ƒƒ∆∆∏∏ªª∞∞ ∞ ∞··ÓÓÙÙ‹‹ÛÛÂÂÈȘ˜ ÛÛÙÙÈȘ˜ ÌÌÂÂÏϤ¤ÙÙ˜˜ ÂÂÚÚÈÈÙÙÒÒÛÛˆˆÓÓ 170 µ µπ𵵧§ππ√√°°ƒƒ∞∞ººππ∞∞ 175 ¶ ¶∏∏°°∂∂™™ ∂∂ππ∫∫√√¡¡øø¡¡ 182

5

6

™À¡∆√ª√°ƒ∞ºπ∂™

∞.∂.∞. = ∞ÓÒٷ٘ ∂ÎÎÏËÛÈ·ÛÙÈΤ˜ ∞η‰Ë̛˜ ‚.‰. = µ·ÛÈÏÈÎfi ¢È¿Ù·ÁÌ· µ.ª.¶. = µÈ‚Ï›Ô ªËÙÚÒÔ˘ Î·È ¶ÚÔfi‰Ô˘ µ.¶.™. = µÈ‚Ï›Ô ¶ÈÛÙÔÔÈËÙÈÎÒÓ ™Ô˘‰‹˜ °∂§ = °ÂÓÈÎfi §‡ÎÂÈÔ ¢.∂. = ¢Â˘ÙÂÚÔ‚¿ıÌÈ· ∂Î·›‰Â˘ÛË ¢.∂.¶. = ¢È‰·ÎÙÈÎfi ∂Ú¢ÓËÙÈÎfi ¶ÚÔÛˆÈÎfi ¢∂¶¶™ = ¢È·ıÂÌ·ÙÈÎfi ∂ÓÈ·›Ô ¶Ï·›ÛÈÔ ¶ÚÔÁÚ·ÌÌ¿ÙˆÓ ™Ô˘‰ÒÓ ∂.°. = ∂ÎÎÏËÛÈ·ÛÙÈο °˘ÌÓ¿ÛÈ· ∂.∂.§. = ∂ÓÈ·›· ∂ÎÎÏËÛÈ·ÛÙÈο §‡ÎÂÈ· ∂.∑. = ∂˘¤ÏÈÎÙË ∑ÒÓË ∂¶∞.§ = ∂·ÁÁÂÏÌ·ÙÈο §‡ÎÂÈ· ∂¶∞.™ = ∂·ÁÁÂÏÌ·ÙÈΤ˜ ™¯ÔϤ˜ ∂.¶.§. = ∂ÓÈ·›Ô ¶ÔÏ˘ÎÏ·‰ÈÎfi §‡ÎÂÈÔ ∏.™.∂. = ∏ÁÂÙÈο ™ÙÂϤ¯Ë Ù˘ ∂Î·›‰Â˘Û˘ π.™.¢.∂. = πÂÚ·ÙÈο ™¯ÔÏ›· ¢Â‡ÙÂÚ˘ ∂˘Î·ÈÚ›·˜ ∫.¢.∞.À. = ∫¤ÓÙÚ· ¢È¿ÁÓˆÛ˘ ∞ÍÈÔÏfiÁËÛ˘ ÀÔÛÙ‹ÚÈ͢ ∫.À. = ∫ÂÓÙÚÈ΋ ÀËÚÂÛ›· ∫.À.™.¢.∂. = ∫ÂÓÙÚÈÎfi ÀËÚÂÛÈ·Îfi ™˘Ì‚Ô‡ÏÈÔ ¢Â˘ÙÂÚÔ‚¿ıÌÈ·˜ ∂Î·›‰Â˘Û˘ ∫.À.™.¶.∂. = ∫ÂÓÙÚÈÎfi ÀËÚÂÛÈ·Îfi ™˘Ì‚Ô‡ÏÈÔ ¶ÚˆÙÔ‚¿ıÌÈ·˜ ∂Î·›‰Â˘Û˘ ª.ª.∂. = ª¤Û· ª·˙È΋˜ ∂ÓË̤ڈÛ˘ Ó. = ¡fiÌÔ˜ Ó.‰. = ¡ÔÌÔıÂÙÈÎfi ¢È¿Ù·ÁÌ· Ó..‰.‰. = ¡ÔÌÈÎfi ¶ÚfiÛˆÔ ¢ËÌÔÛ›Ô˘ ¢Èη›Ô˘ √.¢.¢.À. = √ÚÁ·ÓÈÛÌfi˜ ¢È·¯Â›ÚÈÛ˘ ¢ËÌfiÛÈÔ˘ ÀÏÈÎÔ‡ √.∞.™.¶. = √ÚÁ·ÓÈÛÌfi˜ ∞ÓÙÈÛÂÈÛÌÈÎÔ‡ ™¯Â‰È·ÛÌÔ‡ Î·È ¶ÚÔÛÙ·Û›·˜ √.∆.∞. = √ÚÁ·ÓÈÛÌÔ› ∆ÔÈ΋˜ ∞˘ÙÔ‰ÈÔ›ÎËÛ˘ .‰. = ¶ÚÔ‰ÚÈÎfi ¢È¿Ù·ÁÌ· ¶.¢.∂. = ¶ÂÚÈÊÂÚÂÈ·Îfi˜ ¢È¢ı˘ÓÙ‹˜ ∂Î·›‰Â˘Û˘ ¶.∂. = ¶ÚˆÙÔ‚¿ıÌÈ· ∂Î·›‰Â˘ÛË ‹ ·Ó ·Ó·Ê¤ÚÂÙ·È Û ‰ËÌfiÛÈÔ˘˜ ˘·ÏÏ‹-ÏÔ˘˜ ¶.∂.: ¶·ÓÂÈÛÙËÌȷ΋˜ ∂Î·›‰Â˘Û˘

7

¶.∂.∫. = ¶ÂÚÈÊÂÚÂȷο ∂ÈÌÔÚʈÙÈο ∫¤ÓÙÚ· ¶.π. = ¶·È‰·ÁˆÁÈÎfi πÓÛÙÈÙÔ‡ÙÔ ¶.À.™.¢.∂. = ¶ÂÚÈÊÂÚÂÈ·Îfi ÀËÚÂÛÈ·Îfi ™˘Ì‚Ô‡ÏÈÔ ¢Â˘ÙÂÚÔ‚¿ıÌÈ·˜ ∂Î·›‰Â˘Û˘ ¶.À.™.¶.∂. = ¶ÂÚÈÊÂÚÂÈ·Îfi ÀËÚÂÛÈ·Îfi ™˘Ì‚Ô‡ÏÈÔ ¶ÚˆÙÔ‚¿ıÌÈ·˜ ∂Î·›‰Â˘Û˘ ™.¢.∂. = ™¯ÔÏ›· ¢Â‡ÙÂÚ˘ ∂˘Î·ÈÚ›·˜ ™.∂.∫. = ™¯ÔÏÈο ∂ÚÁ·ÛÙËÚȷο ∫¤ÓÙÚ· ™.¢.∫.™. = ™˘Ì‚Ô‡ÏÈÔ ¢È·¯Â›ÚÈÛ˘ ∫Ú›ÛÂˆÓ Û ™¯ÔÏ›· ™.∂. = ™¯ÔÏÈ΋ ∂ÈÙÚÔ‹ ™.ª.∂.∞. = ™¯ÔÏÈΤ˜ ªÔÓ¿‰Â˜ ∂ȉÈ΋˜ ∞ÁˆÁ‹˜ ∆.∂. = ∆¯ÓÔÏÔÁÈ΋˜ ∂Î·›‰Â˘Û˘ ∆.∂.∂. = ∆¯ÓÈο ∂·ÁÁÂÏÌ·ÙÈο ∂Î·È‰Â˘Ù‹ÚÈ· ∆.∂.π. = ∆¯ÓÔÏÔÁÈο ∂Î·È‰Â˘ÙÈο π‰Ú‡Ì·Ù· ∆.∂.§. = ∆¯ÓÈο ∂·ÁÁÂÏÌ·ÙÈο §‡ÎÂÈ· ∆.∂.™. = ∆¯ÓÈΤ˜ ∂·ÁÁÂÏÌ·ÙÈΤ˜ ™¯ÔϤ˜ ∆.¶.∂. = ∆¯ÓÔÏÔÁ›Â˜ Ù˘ ¶ÏËÚÔÊÔÚ›·˜ Î·È ∂ÈÎÔÈÓˆÓ›·˜ À.∞. = ÀÔ˘ÚÁÈ΋ ∞fiÊ·ÛË À.∫. = À·ÏÏËÏÈÎfi˜ ∫Ò‰Èη˜ À.¶∂.Ãø.¢.∂. = ÀÔ˘ÚÁÂ›Ô ¶ÂÚÈ‚¿ÏÏÔÓÙÔ˜ ÈÚÔÙ·Í›·˜ Î·È ¢ËÌÔÛ›ˆÓ ŒÚÁˆÓ À.™.∂. = ÀËÚÂۛ˜ ™Ù‹ÚÈ͢ Ù˘ ∂Î·›‰Â˘Û˘ À¶.∂.¶.£. = ÀÔ˘ÚÁÂ›Ô ∂ıÓÈ΋˜ ¶·È‰Â›·˜ Î·È £ÚËÛÎÂ˘Ì¿ÙˆÓ º.∂.∫. = º‡ÏÏÔ ∂ÊËÌÂÚ›‰·˜ Ù˘ ∫˘‚¤ÚÓËÛ˘

9

¶ƒ√§√°√™

∆Ô Û¯ÔÏÂ›Ô Â›Ó·È ¤Ó·˜ ÎÔÈÓˆÓÈÎfi˜ ÔÚÁ·ÓÈÛÌfi˜ Ô˘ ·ÔÙÂÏÂ›Ù·È ·fi ¤Ó· Û‡ÓÔÏÔ ÏÂÈÙÔ˘ÚÁÈÎÒÓ ÛÙÔȯ›ˆÓ (Ì·ıËÙ¤˜, ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎÔ› Î.¿.), ηı¤Ó· ·fi Ù· ÔÔ›· ÂÈÙÂÏ› ÙÔ ‰ÈÎfi ÙÔ˘ ÂÈ̤ÚÔ˘˜ ¤ÚÁÔ, fiÏ· ‰Â Û˘ÏÏÂÈÙÔ˘ÚÁÔ‡Ó, Û˘ÓÂÚÁ¿˙ÔÓÙ·È Î·È ·ÏÏËÏÔÂËÚ¿˙ÔÓÙ·È ÁÈ· ÙËÓ Â›Ù¢ÍË Û˘-ÁÎÂÎÚÈÌ¤ÓˆÓ ÛÙfi¯ˆÓ. ™˘ÁÎÂÎÚÈ̤ӷ ÌÈ· Û¯ÔÏÈ΋ ÌÔÓ¿‰· ›Ù ·˘Ù‹ ·Ó‹ÎÂÈ ÛÙËÓ ÚˆÙÔ‚¿ıÌÈ· ›Ù ÛÙË ‰Â˘ÙÂÚÔ‚¿ıÌÈ· ÂÎ·›‰Â˘ÛË, ÛÙԯ‡ÂÈ ÛÙËÓ ÔÏfiÏ¢ÚË ·ÚÌÔÓÈ΋ Î·È ÈÛfiÚÚÔË ·Ó¿-Ù˘ÍË ÙˆÓ ‰È·ÓÔËÙÈÎÒÓ Î·È „˘¯Ôۈ̷ÙÈÎÒÓ ‰˘Ó¿ÌÂˆÓ ÙˆÓ Ì·ıËÙÒÓ. °È· ÙËÓ Ú·ÁÌ·ÙÔÔ›ËÛË ÙˆÓ ÂÈ̤ÚÔ˘˜ ÛÙfi¯ˆÓ ÙˆÓ ‰‡Ô ÚÒÙˆÓ ‚·ıÌȉÒÓ Ù˘ ÂÎ·›‰Â˘Û˘, ÔÈ Û¯ÔÏÈΤ˜ ÌÔÓ¿‰Â˜ ··È-ÙÔ‡Ó ÂÎÙfi˜ ÙˆÓ ¿ÏÏˆÓ ÙËÓ ÂÈÛÙËÌÔÓÈ΋ ηٿÚÙÈÛË ÙÔ˘ ‰È‰·ÎÙÈÎÔ‡ ÚÔÛˆÈÎÔ‡, Ù· Û‡Á¯ÚÔÓ· ·Ó·Ï˘ÙÈο ÚÔÁÚ¿ÌÌ·Ù·, Ù· ̤۷ ‰È‰·Ûηϛ·˜ Î.¿. ηıÒ˜ ÈηӋ ‰ÈÔ›ÎËÛË. πηӋ ‰ÈÔ›ÎËÛË ÛË-Ì·›ÓÂÈ ıÂÏËÌ·ÙÈ΋ Û˘ÓÂÚÁ·Û›· ÌÂٷ͇ ‰ÈÔÈÎÔ‡ÓÙˆÓ Î·È ‰ÈÔÈÎÔ˘Ì¤ÓˆÓ Î·È Â›Ù¢ÍË ÙÔ˘ ηχ-ÙÂÚÔ˘ ‰˘Ó·ÙÔ‡ ·ÔÙÂϤÛÌ·ÙÔ˜ Ì ÙË ÏÈÁfiÙÂÚË ‰˘Ó·Ù‹ ı˘Û›· Î·È ÎfiÛÙÔ˜. ¢Â‰Ô̤ÓÔ˘ fiÙÈ, Û‡Ìʈӷ Ì ÙȘ Û¯ÂÙÈΤ˜ ¤Ú¢Ó˜, Ô ‰È¢ı˘ÓÙ‹˜ ÙÔ˘ Û¯ÔÏ›Ԣ ·ÔÙÂÏ› ‚·ÛÈ-Îfi Û˘ÓÙÂÏÂÛÙ‹ ·ÔÙÂÏÂÛÌ·ÙÈ‚·ÛÈ-ÎfiÙËÙ·˜, ÙÔ Ù‡¯Ô˜ «√ ‰È¢ı˘ÓÙ‹˜ ÛÙÔ ‰ËÌfiÛÈÔ Û¯ÔÏ›Ի ·ÔÙÂ-Ï› ÌÈ· ıÂÒÚËÛË Î·È Ú·ÎÙÈ΋ ÚÔÛ¤ÁÁÈÛË ÛÙÔ ¯ÒÚÔ Ù˘ ‰ÈÔ›ÎËÛ˘ Ù˘ ÂÎ·›‰Â˘Û˘, ·Ó·Ï‡Ô-ÓÙ·˜ Î·È ÂÚ¢ÓҷӷχÔ-ÓÙ·˜, ‰È¿ÊÔÚ˜ ÚÔ‚ÏËÌ·ÙÈΤ˜ ÂÚÈÙÒÛÂȘ Ô˘ Û˘Ó·ÓÙÔ‡Ó Û˘Ó‹ıˆ˜ Ù· ‰ÈÔÈ-ÎËÙÈο ÛÙÂϤ¯Ë Ù˘ ÂÎ·›‰Â˘Û˘ ÙˆÓ ‰‡Ô ÚÒÙˆÓ ‚·ıÌ›‰ˆÓ. °È· ÙÔ ÏfiÁÔ ·˘Ùfi ·Ó·Ê¤ÚÔÓÙ·È Û˘¯Ó¿ ·Ú·‰Â›ÁÌ·Ù· ηıÒ˜ Î·È ÌÂϤÙ˜ ÂÚÈÙÒÛÂˆÓ (case studies). ªÂ ·˘ÙfiÓ ÙÔÓ ÙÚfiÔ ÂÎÙÈ-Ì¿Ù·È fiÙÈ ÙÔ ·ÚfiÓ Ù‡¯Ô˜ ı· Û˘Ì‚¿ÏÏÂÈ ÛÙËÓ ÂÓË̤ڈÛË ÙˆÓ ‰È¢ı˘ÓÙÒÓ Û¯ÔÏÈÎÒÓ ÌÔÓ¿‰ˆÓ Ù˘ ÚˆÙÔ‚¿ıÌÈ·˜ Î·È ‰Â˘ÙÂÚÔ‚¿ıÌÈ·˜ ÂÎ·›‰Â˘Û˘ Û ı¤Ì·Ù· Ô˘ ·ÊÔÚÔ‡Ó ÙË ‰ÈÔ›ÎËÛË ÙÔ˘ ‰ËÌfiÛÈÔ˘ Û¯ÔÏ›Ԣ Î·È Î·ıÈÛÙÒÓÙ·˜ ÙÔ˘˜ ÈÔ ·ÔÙÂÏÂÛÌ·ÙÈÎÔ‡˜. ∆Ô ·ÚfiÓ Ù‡¯Ô˜ ÂÚÈÏ·Ì‚¿ÓÂÈ Ù¤ÛÛÂÚȘ ‚·ÛÈΤ˜ ÂÓfiÙËÙ˜. ∏ ÚÒÙË ÂÓfiÙËÙ· ·Ó·Ê¤ÚÂÙ·È ÛÙÔ ÚfiÏÔ ÙÔ˘ ‰È¢ı˘ÓÙ‹ Ù˘ Û¯ÔÏÈ΋˜ ÌÔÓ¿‰·˜, Ë ‰Â‡ÙÂÚË ÛÙËÓ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈ΋ ÓÔÌÔıÂÛ›·, Ë ÙÚ›ÙË ÛÙËÓ ÔÚÁ¿ÓˆÛË Î·È ‰ÈÔ›ÎËÛË Ù˘ Û¯ÔÏÈ΋˜ ÌÔÓ¿‰·˜ Î·È Ë Ù¤Ù·ÚÙË ÂÓfiÙËÙ· ·Ó·Ê¤ÚÂÙ·È ÛÙȘ ‰Â-ÍÈfiÙËÙ˜ ÙÔ˘ ‰È¢ı˘ÓÙ‹ Ù˘ Û¯ÔÏÈ΋˜ ÌÔÓ¿‰·˜. ∞ı‹Ó· 2008 √ Û˘ÁÁڷʤ·˜

√ ƒfiÏÔ˜ ÙÔ˘ ¢È¢ı˘ÓÙ‹ Ù˘ ™¯ÔÏÈ΋˜ ªÔÓ¿‰·˜

1.1. ∂ÓÓÔÈÔÏÔÁÈΤ˜ ·ÔÛ·ÊËÓ›ÛÂȘ

1.1.1. ŒÓÓÔÈ· Î·È ÂÚȯfiÌÂÓÔ ÙÔ˘ fiÚÔ˘ «‰ÈÔ›ÎËÛË»

∫¿ı ۯÔÏÈ΋ ÌÔÓ¿‰·, fiˆ˜ οı ÔÚÁ·ÓˆÙÈÎfi Û¯‹Ì·, ‰ËÌÈÔ˘ÚÁÂ›Ù·È ÁÈ· Ó· Â͢ËÚÂÙ‹ÛÂÈ Û˘-ÁÎÂÎÚÈ̤ÓÔ˘˜ ÛÎÔÔ‡˜, ÔÈ ÔÔ›ÔÈ ÛÙÔ¯Â‡Ô˘Ó ÛÙËÓ Ú·ÁÌ·ÙÔÔ›ËÛË ÔÚÈṲ̂ÓÔ˘ ÂÈı˘ÌËÙÔ‡ ·ÔÙÂϤÛÌ·ÙÔ˜. °È· Ó· ÂÈÙ¢¯ı› ÙÔ ˙ËÙÔ‡ÌÂÓÔ ·ÔÙ¤ÏÂÛÌ·, ¤¯Ô˘Ó ÚÔ‚ÏÂÊı› ‰È¿ÊÔÚÔÈ ÓÙÂÏÂÛÙ¤˜ Ô˘ ı· Û˘Ì‚¿ÏÔ˘Ó ÛÙËÓ ˘ÏÔÔ›ËÛË ÙˆÓ ÛÙfi¯ˆÓ Ù˘ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈ΋˜ ÌÔÓ¿‰·˜. √È Û˘-ÓÙÂÏÂÛÙ¤˜ ·˘ÙÔ› ›ӷÈ: ■ √ ¿ÓıÚˆÔ˜ (‰¿ÛηÏÔÈ, ‰ÈÔÈÎËÙÈÎfi Î.Ï. ÚÔÛˆÈÎfi) Ì ÙËÓ ÂÚÁ·Û›· Î·È ÙȘ ÁÓÒÛÂȘ ÙÔ˘, ■ ∆· ̤۷, Ù· ÔÔ›· Â›Ó·È ÁÈ· ·Ú¿‰ÂÈÁÌ·: Ù· ÚÔÁÚ¿ÌÌ·Ù· ÛÔ˘‰ÒÓ, Ù· ‚È‚Ï›·, Ë ÁÚ·ÊÈ΋ ‡ÏË, ÙÔ ÊˆÙÔÙ˘ÈÎfi Ì˯¿ÓËÌ· Î.¿. ■ √ ¯ÒÚÔ˜ (.¯. ·›ıÔ˘Û˜ ‰È‰·Ûηϛ·˜, ·‡ÏÂÈÔ˜ ¯ÒÚÔ˜), ÛÙÔÓ ÔÔ›Ô ÂÎÙÂÏÂ›Ù·È Ë ÂÚÁ·Û›· Î·È Ú¤ÂÈ Ó· Â›Ó·È Ô Î·Ù·ÏÏËÏfiÙÂÚÔ˜, Î·È ■ √ ¯ÚfiÓÔ˜ (ÙÔ˘Ï¿¯ÈÛÙÔÓ ¤Ó· ‰È‰·ÎÙÈÎfi ¤ÙÔ˜), ̤۷ ÛÙÔÓ ÔÔ›Ô Ú¤ÂÈ Ó· Ú·ÁÌ·ÙÔÔÈËı› ÙÔ Î·Ï‡ÙÂÚÔ ‰˘Ó·Ùfi ·ÔÙ¤ÏÂÛÌ·. √È ·Ú·¿Óˆ Û˘ÓÙÂÏÂÛÙ¤˜ Û˘Ó‰˘¿˙ÔÓÙ·È Î·È ‰È·ÚıÚÒÓÔÓÙ·È ÌÂٷ͇ ÙÔ˘˜ Î·È Ì ÙË Û˘Ì‚ÔÏ‹ Ù˘ ‰ÈÔ›ÎËÛ˘ ÂÓÂÚÁÔÔÈÔ‡ÓÙ·È, ÁÈ· Ó· ÂÈÙÂϤÛÔ˘Ó ÛˆÛÙ¿ Î·È ¤ÁηÈÚ· ÙÔ˘˜ ÛÎÔÔ‡˜ Ô˘ ¤¯ÂÈ ÚԉȷÁÚ¿„ÂÈ ÁÈ’ ·˘ÙÔ‡˜ Ë ÏÂÈÙÔ˘ÚÁ›· Ù˘ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈ΋˜ ÌÔÓ¿‰·˜. ¢È·ÈÛÙÒÓÔ˘ÌÂ, ÏÔÈfiÓ, fiÙÈ Ë ‰ÈÔ›ÎËÛË ÂÚÈÏ·Ì‚¿ÓÂÈ ¤Ó· Û‡ÓÔÏÔ ÂÓÂÚÁÂÈÒÓ Ô˘ ÎÚ›ÓÔÓÙ·È ··Ú·›ÙËÙ˜ ÁÈ· ÙËÓ Â›Ù¢ÍË Û˘ÁÎÂÎÚÈ̤ÓÔ˘ ¤ÚÁÔ˘ (‹ ÛÎÔÔ‡). À¿Ú¯Ô˘Ó, ‚¤‚·È·, ÔÏÏÔ› ÙÚfiÔÈ Û˘ÛÙËÌ·ÙÔÔ›ËÛ˘ ÙˆÓ ÂÓÂÚÁÂÈÒÓ ·˘ÙÒÓ, ·ÏÏ¿ fiÏÔÈ ‰ÂÓ Â›Ó·È ÛˆÛÙÔ›. ™ˆÛÙ¤˜ ̤ıÔ‰ÔÈ Û˘ÛÙËÌ·ÙÔÔ›ËÛ˘ ÙˆÓ ÂÓÂÚ-ÁÂÈÒÓ ¯·Ú·ÎÙËÚ›˙ÔÓÙ·È Û˘Ó‹ıˆ˜ ÂΛӘ Ô˘ ‰È¤ÔÓÙ·È ·fi ÔÚÈṲ̂ÓÔ˘˜ ηÓfiÓ˜ (ÂÈÛÙ‹Ì˘ Î·È Ú¿Í˘) Î·È Î·Ù·Ï‹ÁÔ˘Ó Û ıÂÙÈο ·ÔÙÂϤÛÌ·Ù·. ∞˘Ùfi ÛËÌ·›ÓÂÈ fiÙÈ Ë ‰ÈÔ›ÎËÛË ˆ˜ ÌÂıÔ-‰ÔÏÔÁ›· ‰Â ÛÙËÚ›˙ÂÙ·È ÌfiÓÔ Û ÂÈÛÙËÌÔÓÈο ÎÚÈÙ‹ÚÈ·, ·ÏÏ¿ Î·È Û «Ù¯ÓÈο» ÛÙÔȯ›· Ù· ÔÔ›· ÚÔ¤Ú¯ÔÓÙ·È ·fi ÙȘ ÁÓÒÛÂȘ (ÂÈÛÙËÌÔÓÈΤ˜ Î·È ÂÌÂÈÚÈΤ˜) Î·È ÙËÓ ÈηÓfiÙËÙ· ÙˆÓ ·ÙfiÌˆÓ Ô˘ ‰È¢ı‡ÓÔ˘Ó ¤Ó·Ó ÔÚÁ·ÓÈÛÌfi. ∞ÏÏ¿ ÙÈ Â›Ó·È ‰ÈÔ›ÎËÛË; ∫·Ù¿ ηÈÚÔ‡˜ ¤¯Ô˘Ó ‰È·Ù˘ˆı› ‰È¿ÊÔÚÔÈ ÔÚÈÛÌÔ› ÁÈ· ÙÔÓ fiÚÔ «‰ÈÔ›ÎËÛË» (management). Ÿˆ˜ Û˘Ì‚·›ÓÂÈ ÙȘ ÂÚÈÛÛfiÙÂÚ˜ ÊÔÚ¤˜ Ì ÙËÓ ÔÚÔÏÔÁ›·, ‰ÂÓ ¤¯ÂÈ ˘¿ÚÍÂÈ ÔÌÔʈ-Ó›· ·Ó¿ÌÂÛ· ÛÙÔ˘˜ Ûη·Ó›˜ Ù˘ ‰ÈÔÈÎËÙÈ΋˜ ÂÈÛÙ‹Ì˘ ÁÈ· ÙÔÓ ÚÔÛ‰ÈÔÚÈÛÌfi ÙÔ˘ ·Ú·¿Óˆ fiÚÔ˘. ∫·Ù¿ ÙÔÓ H. Fayol Ë «‰ÈÔ›ÎËÛË» ÔÚ›˙ÂÙ·È ˆ˜ ÌÈ· «ÏÂÈÙÔ˘ÚÁÈ΋ ‰È·‰Èηۛ· Ô˘ ÂÚÈÏ·Ì‚¿ÓÂÈ ¤-ÓÙ ÂÈ̤ÚÔ˘˜ ÂÓ¤ÚÁÂȘ: ÙÔÓ ÚÔÁÚ·ÌÌ·ÙÈÛÌfi, ÙËÓ ÔÚÁ¿ÓˆÛË, ÙË ‰È‡ı˘ÓÛË, ÙÔ Û˘ÓÙÔÓÈÛÌfi Î·È ÙÔÓ ¤ÏÂÁ¯Ô» (Bradie, 1967, ÛÂÏ. 9-12, °ÂˆÚÁfiÔ˘ÏÔ˜, 2006, ÛÂÏ. 40- 41). ∫·Ù¿ Ì›· ¿ÏÏË ¿Ô„Ë Ë ‰ÈÔ›ÎËÛË ÂÎÏ·Ì‚¿ÓÂÙ·È ˆ˜ «Ë Â›Ù¢ÍË ÔÚÁ·ÓˆÛÈ·ÎÒÓ ÂȉÈÒÍÂˆÓ Î·È ÛÙfi¯ˆÓ Ì ÙË Û˘ÓÂÚÁ·Û›· ‹ Î·È ÙËÓ ÂÔÙ›· ·ÙfiÌˆÓ ‹ ÔÌ¿‰ˆÓ» (Georges et al, 1998, ÛÂÏ. 32). ¢ËÏ·‰‹, ‰ÈÔ›ÎËÛË ÛËÌ·›ÓÂÈ ÂÙ˘¯·›Óˆ Û˘ÁÎÂÎÚÈ̤ÓÔ˘˜ ÛÙfi¯Ô˘˜ ̤ۈ Ù˘ ÛˆÛÙ‹˜ ηıÔ-‰‹ÁËÛ˘ Î·È ˘ÔΛÓËÛ˘ ÙÔ˘ ·ÓıÚÒÈÓÔ˘ ‰˘Ó·ÌÈÎÔ‡.

ŒÓ·˜ ·ÎfiÌË ÔÚÈÛÌfi˜ ı· Â›Ó·È ·ÚÎÂÙfi˜ ÁÈ· ÙÔ ÛÎÔfi Ì·˜. √È Montana and Charnov (1993, ÛÂÏ. 19) ıˆÚÔ‡Ó ÙË ‰ÈÔ›ÎËÛË ˆ˜ «ÙÔÓ ÙÚfiÔ ÂÚÁ·Û›·˜ Ì ¿ÏÏÔ˘˜ Î·È Ì¤Ûˆ ¿ÏÏˆÓ ÁÈ· ÙËÓ Â›Ù¢-ÍË ÙˆÓ ·ÓÙÈÎÂÈÌÂÓÈÎÒÓ ÛÎÔÒÓ ÙÔ˘ ÔÚÁ·ÓÈÛÌÔ‡ ·ÏÏ¿ Î·È ÙˆÓ ÌÂÏÒÓ ÙÔ˘».

∞fi ÙË Û˘ÓÔÙÈ΋ ·˘Ù‹ ·ÚÔ˘Û›·ÛË ‚ϤÔ˘Ì fiÙÈ ÔÈ Û˘ÁÁÚ·Ê›˜ Ù˘ ‰ÈÔÈÎËÙÈ΋˜ ÂÈÛÙ‹Ì˘

(management) ‰ÂÓ Î·Ù·Ï‹ÁÔ˘Ó Û ¤Ó·Ó ÎÔÈÓ¿ ·Ô‰ÂÎÙfi ÔÚÈÛÌfi ÁÈ· ÙÔÓ fiÚÔ «‰ÈÔ›ÎËÛË». ◊, fiˆ˜ ÂÈ-ÒıËΠ(Dawson, 1993, ÛÂÏ. 5), «Ë ·Ó‡ÚÂÛË ÂÓfi˜ ÎÔÈÓ¿ ·Ô‰ÂÎÙÔ‡ ÔÚÈÛÌÔ‡ Ô˘ Ó· ÈηÓÔÔÈ› Ï‹-Úˆ˜ ÙfiÛÔ ÙÔ˘˜ ıˆÚËÙÈÎÔ‡˜ fiÛÔ Î·È ÙÔ˘˜ Â·ÁÁÂÏ̷ٛ˜ managers, Â›Ó·È ÌÈ· ‰‡ÛÎÔÏË ˘fiıÂÛË». ŒÓ· ‰ÈÔÈÎËÙÈÎfi Û٤ϯԘ, ÚÔÎÂÈ̤ÓÔ˘ Ó· Ú·ÁÌ·ÙÔÔÈ‹ÛÂÈ ÙÔ ¤ÚÁÔ Ô˘ ÙÔ˘ ¤¯ÂÈ ·Ó·ÙÂı›, Ú¤-ÂÈ Ó· ‰Ú·ÛÙËÚÈÔÔÈËı› ÛˆÛÙ¿. ∏ ‰Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ¿ ÙÔ˘ ·˘Ù‹ ›ӷÈ: ÔχÏ¢ÚË,ÁÈ·Ù› Ú¤ÂÈ ÙÔ ËÁÂÙÈÎfi Û٤ϯԘ Ó· ÂÓ·ÚÌÔÓ›ÛÂÈ ÙÔ˘˜ Û˘ÓÙÂÏÂÛÙ¤˜ ·Ú·ÁˆÁ‹˜ Î·È ·‰È·›ÚÂÙË,ÁÈ·Ù› ÙÔ ›‰ÈÔ ÙÔ Û٤ϯԘ Ú¤ÂÈ Ù·˘Ùfi¯ÚÔÓ· Ó· ÚÔÁÚ·ÌÌ·Ù›˙ÂÈ, Ó· ÔÚÁ·ÓÒÓÂÈ, Ó· ηÙ¢ı‡ÓÂÈ Î·È Ó· ÂϤÁ¯ÂÈ ÙȘ ÂÓ¤ÚÁÂȘ ÙˆÓ ˘ÊÈÛÙ·Ì¤ÓˆÓ ÙÔ˘. ™Â fi,ÙÈ ·ÊÔÚ¿ ÙÔÓ ·ÚÈıÌfi Î·È ÙËÓ Î·Ù¿Ù·ÍË ÙˆÓ Î·ıËÎfiÓÙˆÓ ‹ ÏÂÈÙÔ˘ÚÁÈÒÓ ÙÔ˘ ‰ÈÔÈÎËÙÈÎÔ‡ ÛÙÂ-Ϥ¯Ô˘˜, ˘¿Ú¯ÂÈ ‰È·ÊˆÓ›· ÌÂٷ͇ ÙˆÓ ıˆÚËÙÈÎÒÓ Ù˘ ÔÚÁ·ÓˆÙÈ΋˜ ÂÈÛÙ‹Ì˘ (Gulick & Urwick, 1937, Fayol, 1949, Dubrin, 1998 Î.¿.). ŒÙÛÈ, ÁÈ· ·Ú¿‰ÂÈÁÌ·, οÔÈÔÈ Û˘ÁÁÚ·Ê›˜ ·Ó·Ê¤ÚÔÓÙ·È Û ¤ÓÙ ÏÂÈÙÔ˘ÚÁ›Â˜ ÙÔ˘ ‰È¢ı˘ÓÙ‹, ÌÂÚÈÎÔ› ¿ÏÏÔÈ ÌÈÏ¿Ó ÁÈ· ÔÎÙÒ ÏÂÈÙÔ˘ÚÁ›Â˜ Ù˘ ‰ÈÔ›ÎËÛ˘, ÂÓÒ Î¿ÔÈÔÈ ¿ÏÏÔÈ ·Ó·Ê¤ÚÔÓÙ·È Û ٤ÛÛÂÚȘ ÏÂÈÙÔ˘ÚÁ›Â˜ ‹ ηı‹ÎÔÓÙ· ÙˆÓ ‰È¢ı˘ÓÙÈÎÒÓ ÛÙÂϯÒÓ. ™ÙÔ Ù‡¯Ô˜ ·˘Ùfi Ë ÚÔÙ›ÌËÛË ÛÙÚ¤ÊÂÙ·È ÛÙ· Ù¤ÛÛÂÚ· ‚·ÛÈο ÛÙÔȯ›· ‹ ÏÂÈÙÔ˘ÚÁ›Â˜ Ù˘ ‰ÈÔÈ-ÎËÙÈ΋˜ ‰Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ·˜ ‹ ηı‹ÎÔÓÙ· ÙÔ˘ ‰ÈÔÈÎËÙÈÎÔ‡ ÛÙÂϤ¯Ô˘˜ Ô˘ ›ӷÈ: ÚÔÁÚ·ÌÌ·ÙÈÛÌfi˜, ÔÚÁ¿ÓˆÛË, ‰È‡ı˘ÓÛË Î·È ¤ÏÂÁ¯Ô˜.

¶

¶Ú

ÚÔ

ÔÁ

ÁÚ

Ú·

·Ì

ÌÌ

Ì·

·ÙÙÈÈÛ

ÛÌ

Ìfi

fi˜˜ ((p

plla

an

nn

niin

ng

g))

√ ÚÔÁÚ·ÌÌ·ÙÈÛÌfi˜ Â›Ó·È ÌÈ· ·fi ÙȘ ‚·ÛÈΤ˜ ÏÂÈÙÔ˘ÚÁ›Â˜ ÙÔ˘ ‰ÈÔÈÎËÙÈÎÔ‡ ÛÙÂϤ¯Ô˘˜. ™˘Ó‰¤-ÂÙ·È ¿ÌÂÛ· Ì ÙËÓ Úfi‚ÏÂ„Ë Î·È ÚÔËÁÂ›Ù·È Û˘ÁÎÚÈÙÈο ÙˆÓ ÏÔÈÒÓ ‰Ú·ÛÙËÚÈÔÙ‹ÙˆÓ Ù˘ ‰ÈÔ›-ÎËÛ˘, ‰ËÏ·‰‹ Ù˘ ÔÚÁ¿ÓˆÛ˘, Ù˘ ‰È‡ı˘ÓÛ˘ Î·È ÙÔ˘ ÂϤÁ¯Ô˘. ∞ÔÙÂÏ› ηÓfiÓ· οı ·ÙÔ-ÌÈ΋˜ ‹ Û˘ÏÏÔÁÈ΋˜ ÚÔÛ¿ıÂÈ·˜. ∫·Ù¿ ÙÔÓ ÚÔÁÚ·ÌÌ·ÙÈÛÌfi ÙÔ ‰ÈÔÈÎËÙÈÎfi Û٤ϯԘ ‰È·Ù˘ÒÓÂÈÚԂϤ„ÂȘ ÁÈ· ÙË ÌÂÏÏÔÓÙÈ΋ Û˘ÌÂÚÈÊÔÚ¿ ÙˆÓ ·Ú·Ì¤ÙÚˆÓ ÙÔ˘ ÔÚÁ·ÓˆÛÈ·ÎÔ‡ ¯ÒÚÔ˘, ηıÔÚ›˙ÂÈ·ÓÙÈÎÂÈÌÂÓÈÎÔ‡˜ ÛÎÔÔ‡˜, ÂÈϤÁÂÈ·fi ÙȘ ÂÓ·ÏÏ·ÎÙÈΤ˜ χÛÂȘ ÙËÓ ÚÔÛÊÔÚfiÙÂÚË Ï‡ÛË Î·È ÌÂıԉ‡ÂÈÙȘ ··Ú·›ÙËÙ˜ ÂÓ¤ÚÁÂȘ Ô˘ Û˘Ì‚¿ÏÏÔ˘Ó ·ÔÙÂÏÂÛÌ·ÙÈο ÛÙËÓ Â›Ù¢ÍË ÙˆÓ ·ÓˆÙ¤Úˆ ÛÎÔÒÓ. ¢ËÏ·‰‹, ·Ó·˙ËÙ¿ ··ÓÙ‹ÛÂȘ ÛÙ· ÂÍ‹˜ ÂÚˆÙ‹Ì·Ù·: ∆π ı· Á›ÓÂÈ, ¶√∆∂ ı· Á›ÓÂÈ, ¶√À ı· Á›ÓÂÈ, ¶ø™ ı· Á›-ÓÂÈ Î·È ¶√π√™ ı· ÙÔ Î¿Á›-ÓÂÈ. √ ÚÔÁÚ·ÌÌ·ÙÈÛÌfi˜ ¤¯ÂÈ ÂÊ·ÚÌÔÁ‹ Û fiϘ ÙȘ ÎÔÈÓˆÓÈΤ˜ ÔÚÁ·ÓÒÛÂȘ. ™ÙÔ ¯ÒÚÔ Ù˘ ÂÎ·›-‰Â˘Û˘ Ë ‰ÈÔÈÎËÙÈ΋ ·˘Ù‹ ‰Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ· Û¯ÂÙ›˙ÂÙ·È Ì ÙȘ ÂÓ¤ÚÁÂȘ ÙÔ˘ ‰È¢ı˘ÓÙ‹ ÙÔ˘ Û¯Ô-Ï›Ԣ. ª›· ·’ ·˘Ù¤˜ Â›Ó·È Î·È Ë Î·Ù¿ÚÙÈÛË ÙÔ˘ ÚÔÁÚ¿ÌÌ·ÙÔ˜ ÙˆÓ Û¯ÔÏÈÎÒÓ ÂΉËÏÒÛÂˆÓ Ô˘ ı· Ú·ÁÌ·ÙÔÔÈËıÔ‡Ó Î·Ù¿ ÙË ‰È¿ÚÎÂÈ· ÙÔ˘ ‰È‰·ÎÙÈÎÔ‡ ¤ÙÔ˘˜. ∞Ó·ÎÂʷϷȈÙÈο, Ô ÚÔÁÚ·ÌÌ·ÙÈÛÌfi˜ ·ÔÙÂÏ› ÙË ‚·ÛÈ΋ ÎÈ ·Ú¯È΋ ÏÂÈÙÔ˘ÚÁ›· Ù˘ ‰ÈÔ›ÎËÛ˘, ÎÈ ·˘Ùfi ÁÈ·Ù› «ÁÂÊ˘ÚÒÓÂÈ» ÙÔ ¯¿ÛÌ· ÙÔ˘ «ÂΛ Ô˘ ‚ÚÈÛÎfiÌ·ÛÙ» Ì ÙÔ «ÂΛ Ô˘ ı¤ÏÔ˘Ì» Ó· Êı¿-ÛÔ˘ÌÂ. ∫¿ı ‰ÈÔ›ÎËÛË, ÏÔÈfiÓ, Ú¤ÂÈ Ó· ¤¯ÂÈ ˆ˜ ·Ú¯ÈÎfi ̤ÏËÌ· ÙÔÓ Î·ıÔÚÈÛÌfi ÙˆÓ ·ÓÙÈÎÂÈÌÂÓÈ-ÎÒÓ ÛÎÔÒÓ Ù˘ ÔÚÁ¿ÓˆÛ˘, ÛÙË Û˘Ó¤¯ÂÈ· Ó· ηٷÚÙ›˙ÂÈ ÔÚıÔÏÔÁÈÎfi ÚfiÁÚ·ÌÌ· ‰Ú¿Û˘ Î·È ‡ÛÙÂ-Ú· Ó· ÚÔÛ·ÚÌfi˙ÂÈ ÙÔ ÚfiÁ‡ÛÙÂ-Ú·ÌÌ· ·˘Ùfi ÛÙȘ Ù˘¯fiÓ ÌÂÙ·‚·ÏÏfiÌÂÓ˜ ηٷÛÙ¿ÛÂȘ.

√

√Ú

ÚÁ

Á¿

¿Ó

Óˆ

ˆÛ

ÛË

Ë ((o

orrg

ga

an

niizziin

ng

g))

ªÂ ÙËÓ ÔÚÁ¿ÓˆÛË, ˆ˜ ÏÂÈÙÔ˘ÚÁ›· Ù˘ ‰ÈÔ›ÎËÛ˘, ÂȉÈÒÎÂÙ·È Û ¤Ó·Ó ÔÚÁ·ÓÈÛÌfi Ë ‰ÔÌ‹ ÙÔ˘ ÂÛˆÙÂÚÈÎÔ‡ Ï·ÈÛ›Ô˘, ÂÓÙfi˜ ÙÔ˘ ÔÔ›Ô˘ Ï·Ì‚¿ÓÔ˘Ó ¯ÒÚ· ÔÈ ‰Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ˜ ÁÈ· ÙËÓ Â›Ù¢ÍË ÙˆÓ ÛÙfi¯ˆÓ Ô˘ ¤¯Ô˘Ó ÚÔÁÚ·ÌÌ·ÙÈÛÙ›. ™˘ÁÎÂÎÚÈ̤ӷ, Ë ‰ÈÔÈÎËÙÈ΋ ·˘Ù‹ ÏÂÈÙÔ˘ÚÁ›· ÂÚÈÏ·Ì‚¿ÓÂÈ: ■ ÙË ‰ËÌÈÔ˘ÚÁ›· ÌÈ·˜ Â›ÛËÌ˘ ‰ÔÌ‹˜ ÚfiÏˆÓ Ì¤Ûˆ ÙÔ˘ ηٷÌÂÚÈÛÌÔ‡ ÙÔ˘ ¤ÚÁÔ˘ ÛÂ

√ ƒfiÏÔ˜ ÙÔ˘ ¢È¢ı˘ÓÙ‹ Ù˘ ™¯ÔÏÈ΋˜ ªÔÓ¿‰·˜ ÚÔ˘˜ ‰Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ˜, Ô˘ Â›Ó·È ·Ó¿ÏÔÁ˜ Ì ÙËÓ ˘Ê‹ ÙÔ˘ ¤ÚÁÔ˘, ■ ÙËÓ ÔÌ·‰ÔÔ›ËÛË ÙˆÓ ‰Ú·ÛÙËÚÈÔÙ‹ÙˆÓ Û ÙÌ‹Ì·Ù· ·fi Ù· ÔÔ›· ·Ó·Ì¤ÓÔÓÙ·È Û¯ÂÙÈÎÔ› Úfi-ÏÔÈ - ÂÎÙ¤ÏÂÛË Î·ıÔÚÈÛÌ¤ÓˆÓ ¤ÚÁˆÓ Î·È ■ ÙËÓ ÂίÒÚËÛË Ù˘ ··Ú·›ÙËÙ˘ ÂÍÔ˘Û›·˜ ÛÙÔ˘˜ ÂÈÎÂÊ·Ï‹˜ ÙˆÓ ÙÌËÌ¿ÙˆÓ, ÁÈ· Ó· ÌÔÚÔ‡Ó Ó· ÂÎÙÂÏÔ‡Ó ÙËÓ ·ÔÛÙÔÏ‹ ÙÔ˘˜ ηٿ ÙÔÓ ÈÔ ·ÔÙÂÏÂÛÌ·ÙÈÎfi ÙÚfiÔ. √È ‰Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ˜ ·˘Ù¤˜ Ù˘ ‰ÈÔ›ÎËÛ˘ Ô‰ËÁÔ‡Ó ÛÙË ‰ËÌÈÔ˘ÚÁ›· ÙÔ˘ ηٿÏÏËÏÔ˘ ÔÚÁ·ÓˆÙÈ-ÎÔ‡ ÂÚÈ‚¿ÏÏÔÓÙÔ˜, ÛÙÔ Ï·›ÛÈÔ ÙÔ˘ ÔÔ›Ô˘ ‰È¢ÎÔχÓÂÙ·È Ë ¿ÛÎËÛË ËÁÂÛ›·˜, ÌÂıԉ‡ÂÙ·È ÔÚıÔÏÔÁÈο Ë Û˘ÌÂÚÈÊÔÚ¿ ÙˆÓ ÂÚÁ·˙ÔÌ¤ÓˆÓ Î·ıÒ˜ Î·È Ë ·ÔÙÂÏÂÛÌ·ÙÈ΋ ¯ÚËÛÈÌÔÔ›ËÛË ÙˆÓ fiÚˆÓ ÁÈ· ÙËÓ Ú·ÁÌ·ÙÔÔ›ËÛË Û˘ÁÎÂÎÚÈÌ¤ÓˆÓ ÛÙfi¯ˆÓ (™·˝Ù˘, 1994). ™ÙÔ ¯ÒÚÔ Ù˘ Û¯ÔÏÈ΋˜ ÌÔÓ¿‰·˜ Ë ÔÚÁ¿ÓˆÛË ˆ˜ ÏÂÈÙÔ˘ÚÁ›· ÙÔ˘ ‰È¢ı˘ÓÙ‹ ı· ÌÔÚÔ‡Û ӷ Â-ÚÈÏ·Ì‚¿ÓÂÈ, ÁÈ· ·Ú¿‰ÂÈÁÌ·, ÙËÓ Î·Ù·ÓÔÌ‹ ÙÔ˘ ‰È‰·ÎÙÈÎÔ‡ Î·È Â͈‰È‰·ÎÙÈÎÔ‡ ¤ÚÁÔ˘ ÌÂٷ͇ ÙÔ˘ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎÔ‡ ÚÔÛˆÈÎÔ‡. ªÂ ÙË ‰Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ· ·˘Ù‹ Ô ‰È¢ı˘ÓÙ‹˜ ÌÔÚ› Ó· ÂÙ‡¯ÂÈ ÙÔ Î·Ï‡ÙÂÚÔ ‰˘Ó·Ùfi ·ÔÙ¤ÏÂÛÌ·, ·ÊÔ‡ Ô ÔÚıÔÏÔÁÈÎfi˜ ηٷÌÂÚÈÛÌfi˜ Ù˘ ÂÚÁ·Û›·˜ ÂÚÈÔÚ›-˙ÂÈ ÙȘ Û˘ÁÎÚÔ‡ÛÂȘ ÛÙÔ ÂÚÁ·ÛÈ·Îfi ÂÚÈ‚¿ÏÏÔÓ ÙÔ˘ ÔÚÁ·ÓÈÛÌÔ‡.

¢

¢ÈÈÂ

‡

‡ı

ı˘

˘Ó

ÓÛ

ÛË

Ë ((d

diirre

ec

cttiin

ng

g))

∏ ‰È‡ı˘ÓÛË, ˆ˜ ÏÂÈÙÔ˘ÚÁ›· Ù˘ ‰ÈÔ›ÎËÛ˘, ÂÚÈÏ·Ì‚¿ÓÂÈ ÂÓ¤ÚÁÂȘ ÙˆÓ ‰È¢ı˘ÓÙÈÎÒÓ ÛÙÂÏÂ-¯ÒÓ Ô˘ ¤¯Ô˘Ó ¿ÌÂÛË Û¯¤ÛË Ì ÙÔ ¯ÂÈÚÈÛÌfi ÙÔ˘ ·ÓıÚÒÈÓÔ˘ ‰˘Ó·ÌÈÎÔ‡ ÌÈ·˜ Ù˘È΋˜ ÔÚÁ¿Óˆ-Û˘. ™˘ÁÎÂÎÚÈ̤ӷ, Ë ‰È‡ı˘ÓÛË ·Ó·Ê¤ÚÂÙ·È: ■ ÛÙË ÛÙÂϤ¯ˆÛË,‰ËÏ·‰‹ ÛÙËÓ ·Ó‡ÚÂÛË ÙˆÓ Î·Ù¿ÏÏËÏˆÓ ·ÙfiÌˆÓ Ô˘ ı· ÛÙÂϯÒÛÔ˘Ó Û˘-ÁÎÂÎÚÈ̤Ó˜ ˘ËÚÂۛ˜, ■ ÛÙË Û˘ÛÙËÌ·ÙÈ΋ ÂÎ·›‰Â˘ÛË/ ÂÈÌfiÚʈÛËfiÏˆÓ ÙˆÓ ÂÚÁ·˙ÔÌ¤ÓˆÓ Ù˘ ÔÚÁ¿ÓˆÛ˘ ÁÈ· ÙËÓ ·Ó¿Ù˘ÍË ÙˆÓ ÈηÓÔÙ‹ÙˆÓ Î·È ÙˆÓ ÁÓÒÛÂÒÓ Ù˘, ■ ÛÙËÓ ·Ú·Î›ÓËÛË ‹ ·ÚÒıËÛË ÙˆÓ ÂÚÁ·˙ÔÌ¤ÓˆÓ ÁÈ· ÙËÓ Â›Ù¢ÍË ÙˆÓ ÛÙfi¯ˆÓ, ■ ÛÙËÓ ÂÔÙ›·, ‰ËÏ·‰‹ ÙËÓ ·ÚÔ¯‹ ηÙ¢ı‡ÓÛÂˆÓ Î·È ÙËÓ Â›‚ÏÂ„Ë ÙÔ˘ ¤ÚÁÔ˘ ÙˆÓ ˘ÊÈÛٷ̤ӈÓ, ■ ÛÙËÓ ÂÈÎÔÈÓˆÓ›· ÌÂٷ͇ ‰ÈÔÈÎÔ‡ÓÙˆÓ Î·È ‰ÈÔÈÎÔ‡ÌÂÓˆÓ Î·È ■ ÛÙÔ Û˘ÓÙÔÓÈÛÌfi fiÏˆÓ ÙˆÓ ÂÚÁ·ÛÈÒÓ ÁÈ· ÙËÓ ·ÔÊ˘Á‹ ÂÈηχ„ÂˆÓ ‹ ·Ú·Ï›„ÂˆÓ Ô˘ ÂËÚ¿˙Ô˘Ó ÙËÓ ÔÌ·Ï‹ Î·È ·ÔÙÂÏÂÛÌ·ÙÈ΋ ÏÂÈÙÔ˘ÚÁ›· ÙÔ˘ ÔÚÁ·ÓÈÛÌÔ‡. ∏ ‰ÈÔÈÎËÙÈ΋ ·˘Ù‹ ÏÂÈÙÔ˘ÚÁ›· ·ÔÙÂÏ› ÙË ‰˘ÛÎÔÏfiÙÂÚË ‰Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ· ÙÔ˘ ËÁÂÙÈÎÔ‡ ÛÙÂϤ-¯Ô˘˜, ÂÂȉ‹ ¤¯ÂÈ Ó· ·ÓÙÈÌÂÙˆ›ÛÂÈ ÙÔÓ ·Ú¿ÁÔÓÙ· ¿ÓıÚˆÔ, ÙÔ˘ ÔÔ›Ô˘ Ë Û˘ÌÂÚÈÊÔÚ¿ Â›Ó·È ‰‡ÛÎÔÏÔ Ó· ÛÙ·ıÌÈÛÙ› Î·È Ó· ηıÔÚÈÛÙ› Î·È Î·Ù¿ ÚÔ¤ÎÙ·ÛË Ó· ÂËÚ·ÛÙ› ÚÔ˜ ÔÚÈṲ̂ÓË Î·Ù‡ı˘ÓÛË. ∂ȉÈÎfiÙÂÚ·, ÛÙË Û˘ÁÎÂÎÚÈ̤ÓË ÏÂÈÙÔ˘ÚÁ›· ÚÔ‚¿ÏÏÔ˘Ó ÔÈ ÂÍ‹˜ ÚÔ‚ÏËÌ·ÙÈÛÌÔ›: ■ Ô Î·ıÔÚÈÛÌfi˜ ÙˆÓ ·ÓıÚÒÈÓˆÓ ·Ó·ÁÎÒÓ, ÔÈ Ôԛ˜ ˆ˜ ΛÓËÙÚ· ÚÔÛ‰ÈÔÚ›˙Ô˘Ó ÙË Û˘ÌÂÚÈ-ÊÔÚ¿ ÙÔ˘ ÂÚÁ·˙fiÌÂÓÔ˘, ■ Ô ÚÔÛ‰ÈÔÚÈÛÌfi˜ ÙˆÓ ·Ó·ÁÎÒÓ ÂÎÂ›ÓˆÓ Ô˘ Â›Ó·È ‰˘Ó·Ùfi Ó· ÚÔ·„Ô˘Ó Î·È Ó· ÈηÓÔÔÈË-ıÔ‡Ó ÂÓÙfi˜ ÙÔ˘ ÔÚÁ·ÓˆÛÈ·ÎÔ‡ ¯ÒÚÔ˘, ■ Ë ˘ÈÔı¤ÙËÛË ÙÔ˘ ηٿÏÏËÏÔ˘ Û˘ÛÙ‹Ì·ÙÔ˜ ¿ÛÎËÛ˘ Ù˘ ÂÍÔ˘Û›·˜, .¯. ηٿ ‰ËÌÔÎÚ·ÙÈÎfi ‹ ·˘Ù·Ú¯ÈÎfi ÙÚfiÔ Î·È ■ Ë ·Ó‡ÚÂÛË ÙÔ˘ ÛËÌ›Ԣ ÈÛÔÚÚÔ›·˜ ÌÂٷ͇ ÙÔ˘ ‚·ıÌÔ‡ Ú·ÁÌ·ÙÔÔ›ËÛ˘ ÙˆÓ ÔÚÁ·Óˆ-ÛÈ·ÎÒÓ ÛÙfi¯ˆÓ Î·È ÙÔ˘ ‚·ıÌÔ‡ ÈηÓÔÔ›ËÛ˘ ÙˆÓ ·Ó·ÁÎÒÓ ÙˆÓ ÌÂÏÒÓ ÙÔ˘ ÔÚÁ·ÓÈÛÌÔ‡.

14

™ÙÔ ¯ÒÚÔ ÙÔ˘ Û¯ÔÏ›Ԣ Ë ‰È‡ı˘ÓÛË ˆ˜ ÏÂÈÙÔ˘ÚÁ›· ÙÔ˘ ‰È¢ı˘ÓÙ‹ ı· ÌÔÚÔ‡Û ӷ ÂÚÈÏ·Ì-‚¿ÓÂÈ, ÁÈ· ·Ú¿‰ÂÈÁÌ·, ÙËÓ ·Ú·Î›ÓËÛË ÙˆÓ ÌÂÏÒÓ Ù˘ Û¯ÔÏÈ΋˜ ÌÔÓ¿‰·˜, ÙË ‰È¢ı¤ÙËÛË ÙˆÓ ÚÔÛÙÚÈ‚ÒÓ Î·È ·ÓÙÈı¤ÛÂˆÓ Ô˘ ·Ó·Ù‡ÛÛÔÓÙ·È ·fi ÙË ÏÂÈÙÔ˘ÚÁÈ΋ ‰Ú¿ÛË Ù˘ Û¯ÔÏÈ΋˜ ÌÔ-Ó¿‰·˜ Î·È ÙËÓ ·ÚÔ¯‹ Û˘Ì‚Ô˘ÏÒÓ ÛÙÔ˘˜ ÓÂÔ‰ÈÔÚÈ˙fiÌÂÓÔ˘˜, ΢ڛˆ˜, ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎÔ‡˜, Ì ÛÎÔ-fi ÙËÓ Î·Ï‡ÙÂÚË ‰˘Ó·Ù‹ Â·ÁÁÂÏÌ·ÙÈ΋ ηٿÚÙÈÛË ÙˆÓ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎÒÓ ·˘ÙÒÓ.

Œ

ŒÏ

ÏÂ

ÂÁ

Á¯

¯Ô

Ô˜˜ ((c

co

on

nttrro

olllliin

ng

g))

∏ ÏÂÈÙÔ˘ÚÁ›· ÙÔ˘ ÂϤÁ¯Ô˘ Î·È Î·Ù’ Â¤ÎÙ·ÛË Ù˘ ·ÍÈÔÏfiÁËÛ˘ ÂÚÈÏ·Ì‚¿ÓÂÈ ÙË Ì¤ÙÚËÛË ÙÔ˘ Ú·ÁÌ·ÙÔÔÈÔ‡ÌÂÓÔ˘ ·ÔÙÂϤÛÌ·ÙÔ˜ Û ۇÁÎÚÈÛË Ì ÂΛÓÔ Ô˘ ›¯Â ÚÔÁÚ·ÌÌ·ÙÈÛÙ›. ¢Ë-Ï·‰‹ ̤ۈ ·˘Ù‹˜ Ù˘ ÏÂÈÙÔ˘ÚÁ›·˜ ‰ÈÂÚÂ˘Ó¿Ù·È Ô ‚·ıÌfi˜ ·ÔÙÂÏÂÛÌ·ÙÈÎfiÙËÙ·˜ ÂÓfi˜ ÔÚÁ·ÓÈ-ÛÌÔ‡ (∆‡·˜, 2002). ∞fi ÙË ‰ÈÂÚ‡ÓËÛË ·˘Ù‹ Ê·›ÓÔÓÙ·È ÔÈ ˘¿Ú¯Ô˘Û˜ ·ÚÓËÙÈΤ˜ ·ÔÊ¿ÛÂȘ ηÈ, ÂÔ̤ӈ˜, Ù· ˘‡ı˘Ó· ËÁÂÙÈο ÛÙÂϤ¯Ë ÙÔ˘ ÔÚÁ·ÓÈÛÌÔ‡ ÚÔ‚·›ÓÔ˘Ó Û Â·Ó·ÚÔÛ‰ÈÔ-ÚÈÛÌfi ÙˆÓ ÛÙfi¯ˆÓ ̤۷ ·fi ηٿÏÏËϘ ÙÚÔÔÔÈ‹ÛÂȘ ÙÔ˘ ·Ú¯ÈÎÔ‡ ÚÔÁÚ·ÌÌ·ÙÈÛÌÔ‡, ÒÛÙ ӷ ÂÈÙ¢¯ı› ÙÔ ÂÈı˘ÌËÙfi ·ÔÙ¤ÏÂÛÌ·. √ ¤ÏÂÁ¯Ô˜ ÂÊ·ÚÌfi˙ÂÙ·È Û ÚfiÛˆ·, Ú¿ÁÌ·Ù· Î·È Ú¿ÍÂȘ Î·È Û fiϘ ÙȘ ‚·ıÌ›‰Â˜ Ù˘ ÈÂ-Ú·Ú¯È΋˜ Îϛ̷η˜, Î·È Ë ·ÔÛÙÔÏ‹ ÙÔ˘ Â›Ó·È ÙÚÈÏ‹: ■ ηÓÔÓÈ΋, ‰ËÏ·‰‹ ·Ó·Ê¤ÚÂÙ·È ÛÙËÓ ÂοÛÙÔÙ ÂÎÙ›ÌËÛË Ù˘ ˘ÊÈÛÙ¿ÌÂÓ˘ ηٿÛÙ·Û˘ ÙÔ˘ ÔÚÁ·ÓÈÛÌÔ‡, ■ Î˘ÚˆÙÈ΋, ‰ËÏ·‰‹ Û˘ÓÂ¿ÁÂÙ·È (·Ó¿ÏÔÁ· Ì ÙȘ ·ÔÎÏ›ÛÂȘ ÌÂٷ͇ ÚԂϤ„ÂˆÓ Î·È Ú·Á-Ì·ÙÔÔÈ‹ÛÂˆÓ Î·È Ù· ·›ÙÈ· ·˘ÙÒÓ) ÛÙËÓ ÂÈ‚ÔÏ‹ ÂÈ‚Ú·‚‡ÛÂˆÓ ‹ ÙÈ̈ÚÈÒÓ Î·È ■ ‰ËÌÈÔ˘ÚÁÈ΋, ‰ËÏ·‰‹ Û˘Ó›ÛÙ·Ù·È ÛÙË Ï‹„Ë Ì¤ÙÚˆÓ Ù¤ÙÔȈÓ, Ô˘ Ó· Û˘Ì‚¿ÏÔ˘Ó ÛÙËÓ ÂÚ·È-Ù¤Úˆ ‚ÂÏÙ›ˆÛË Ù˘ ·Ú·ÁˆÁÈÎfiÙËÙ·˜. ∞˜ ÛËÌÂȈı› fiÙÈ Ë ÈηÓÔÔÈËÙÈ΋ ÏÂÈÙÔ˘ÚÁ›· ÙÔ˘ ÂϤÁ¯Ô˘ ÚÔ¸Ôı¤ÙÂÈ ·ÎÚÈ‚‹ ÚÔÁÚ·ÌÌ·ÙÈ-ÛÌfi, ÛˆÛÙ‹ ÔÚÁ¿ÓˆÛË Î·È ¿ÚÈÛÙË ‰È‡ı˘ÓÛË ÙÔ˘ ·ÓıÚÒÈÓÔ˘ ‰˘Ó·ÌÈÎÔ‡. ∫¿ı ·fiÎÏÈÛË Ú¤-ÂÈ Ó· Ô‰ËÁ› ÛÙË ÌÂϤÙË Ù˘ ·ÔÙÂÏÂÛÌ·ÙÈÎfiÙËÙ·˜ ÙˆÓ ¿ÏÏˆÓ ÏÂÈÙÔ˘ÚÁÈÒÓ Î·È ÛÙË Ï‹„Ë Ì¤-ÙÚˆÓ ÚÔÛ·ÚÌÔÁ‹˜ Ù˘ ÔÚÁ·ÓˆÛȷ΋˜ ‰Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ·˜ ÚÔ˜ Ù· Ó¤· ‰Â‰Ô̤ӷ. °È· ÙÔ ÏfiÁÔ ·˘-Ùfi ı· ÌÔÚÔ‡Û ӷ ˘ÔÛÙËÚȯı› fiÙÈ Ë ·ÔÙÂÏÂÛÌ·ÙÈÎfiÙËÙ· ÙÔ˘ ÂϤÁ¯Ô˘ Ù˘ ‰ÈÔÈÎËÙÈ΋˜ ÚÔ-Û¿ıÂÈ·˜ ÂÎÊÚ¿˙ÂÈ ÙËÓ ÔÈÔÙÈ΋ ÛÙ¿ıÌË Ù˘ ‰ÈÔ›ÎËÛ˘ ÙÔ˘ ÔÚÁ·ÓÈÛÌÔ‡. ªÂ ÂÏ¿¯ÈÛÙ˜ ÂÍ·ÈÚ¤ÛÂȘ (.¯. Ô ¤ÏÂÁ¯Ô˜ ÚÔÛ¤Ï¢Û˘ Î·È ·Ô¯ÒÚËÛ˘ ÙÔ˘ ‰È‰·ÎÙÈÎÔ‡ ÚÔÛˆ-ÈÎÔ‡ Î.¿.) Ô ÚfiÏÔ˜ Ù˘ ÏÂÈÙÔ˘ÚÁ›·˜ ÙÔ˘ ÂϤÁ¯Ô˘ ÛÙÔ ¯ÒÚÔ ÙˆÓ Û¯ÔÏÈÎÒÓ ÌÔÓ¿‰ˆÓ ‰Â Ê·›ÓÂÙ·È ÚÔ˜ ÙÔ ·ÚfiÓ Ó· ¤¯ÂÈ Ù‡¯ÂÈ Ù˘ ·Ó¿ÏÔÁ˘ ·Ô‰Ô¯‹˜. ∫È ·˘Ùfi, ÁÈ·Ù› ÛÙËÓ Ú¿ÍË ÔÈ ‰È¢ı˘ÓÙ¤˜ ÙˆÓ Û¯ÔÏÈÎÒÓ ÌÔÓ¿‰ˆÓ ÛÙÂÚÔ‡ÓÙ·È Ù˘ ‰˘Ó·ÙfiÙËÙ·˜ ·ÍÈÔÏfiÁËÛ˘ ÙÔ˘ ¤ÚÁÔ˘ ÙˆÓ ˘ÊÈÛÙ·Ì¤ÓˆÓ ÙÔ˘˜.

1.1.2. ∆È Â›Ó·È «Û¯ÔÏÈ΋ ÌÔÓ¿‰·»

™ÙË ¯ÒÚ· Ì·˜ Ë ÂÎ·›‰Â˘ÛË ·ÔÙÂÏ› ‚·ÛÈ΋ ·ÔÛÙÔÏ‹ ÙÔ˘ ÎÚ¿ÙÔ˘˜ (¿ÚıÚÔ 16 ÙÔ˘ ÈÛ¯‡ÔÓÙÔ˜ ™˘ÓÙ¿ÁÌ·ÙÔ˜) Î·È ·Ú¤¯ÂÙ·È Ì¤Û· ·fi ÔÚÁ·ÓˆÙÈÎÔ‡˜ Û¯ËÌ·ÙÈÛÌÔ‡˜ ÛÙÔ˘˜ ÔÔ›Ô˘˜ ÂÓÙ¿ÛÛÔ-ÓÙ·È ‰È¿ÊÔÚÔÈ Û˘ÓÙÂÏÂÛÙ¤˜, fiˆ˜ ÔÈ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎÔ› ÏÂÈÙÔ˘ÚÁÔ›, Ù· ̤۷ ‰È‰·Ûηϛ·˜, Ù· ·Ó·-Ï˘ÙÈο ÚÔÁÚ¿ÌÌ·Ù· Î.¿.. ∞˘Ùfi ÛËÌ·›ÓÂÈ fiÙÈ ÙÔ ÎÚ¿ÙÔ˜ Ú¤ÂÈ Ó· ÚÔ‚·›ÓÂÈ Û ηٿÏÏËϘ ÂÓ¤ÚÁÂȘ, ÒÛÙ ٷ Û¯ÔÏ›· ˆ˜ ·ÔÎÏÂÈÛÙÈÎÔ› ÊÔÚ›˜ ÙÔ˘, Ó· ÏÂÈÙÔ˘ÚÁ‹ÛÔ˘Ó ·ÔÙÂÏÂÛÌ·ÙÈο. ∞ÏÏ¿ ÙÈ Â›Ó·È «Û¯ÔÏ›Ի;

15

√ ƒfiÏÔ˜ ÙÔ˘ ¢È¢ı˘ÓÙ‹ Ù˘ ™¯ÔÏÈ΋˜ ªÔÓ¿‰·˜ ¶ÚÒÙ· ·’ fiÏ·, Ú¤ÂÈ Ó· ·Ó·Ê¤ÚÔ˘Ì fiÙÈ ‰ÂÓ ˘¿Ú¯ÂÈ Û˘Ìʈӛ· ÂÈÛÙËÌfiÓˆÓ ÁÈ· ÙË ‰È·Ù‡-ˆÛË ÙÔ˘ ÔÚÈÛÌÔ‡, Ô˘ Ó· ηχÙÂÈ ÂÓÓÔÈÔÏÔÁÈο ÂÍ ÔÏÔÎÏ‹ÚÔ˘ ÙÔÓ fiÚÔ «Û¯ÔÏ›Ի, Î·È ÁÈ· ÙËÓ Î·ıȤڈۋ ÙÔ˘ ÛÙË Û¯ÂÙÈ΋ ‚È‚ÏÈÔÁÚ·Ê›· Ì ÎÔÈÓ‹ ·Ô‰Ô¯‹ ÙÔ˘ (∫ˆÓÛÙ·ÓÙ›ÓÔ˘, 1998). Ÿˆ˜ Î·È Û ÔÏϤ˜ ¿ÏϘ ÂÚÈÙÒÛÂȘ ÂÓÓÔÈÔÏÔÁÈ΋˜ ÚÔÛ¤ÁÁÈÛ˘, ¤ÙÛÈ Î·È Â‰Ò Ë ‰˘ÛÎÔÏ›· ·ÔÛ·Ê‹ÓÈÛ˘ ‚Ú›ÛÎÂÙ·È ÛÙÔ ÁÂÁÔÓfi˜ fiÙÈ Ì›· Û¯ÔÏÈ΋ ÔÚÁ¿ÓˆÛË ·ÔÙÂÏ› ÛÙËÓ Ú·ÁÌ·ÙÈÎfi-ÙËÙ· ¤Ó· ÔχÏÔÎÔ ‰˘Ó·ÌÈÎfi ηٷÛ··ÛÌ·, ÙÔ ÔÔ›Ô Â›Ó·È ·‰‡Ó·ÙÔ Ó· ÂÚÈÁÚ·Ê› Î·È Ó· ÔÚÈÛÙ› Û fiÏË ÙÔ˘ ÙËÓ ¤ÎÙ·ÛË. ¶Èı·ÓfiÓ Ë ‰˘ÛÎÔÏ›· ·˘Ù‹ Ó· ˘‹ÚÍÂ Ë ‚·ÛÈ΋ ·ÈÙ›· ÂÁηٿÏÂÈ-„˘ Ù˘ ÚÔÛ¿ıÂÈ·˜ ÙˆÓ ÂÈÛÙËÌfiÓˆÓ ÁÈ· ÙÔÓ Î·ıÔÚÈÛÌfi Ù˘ «Ù·˘ÙfiÙËÙ·˜» ÙÔ˘ Û¯ÔÏ›Ԣ Ì ÌÈ· fiÛÔ ÙÔ ‰˘Ó·ÙfiÓ Â˘Ú‡ÙÂÚË ıˆڛ· (Schwenk et al, 1992). ™‹ÌÂÚ· ˘¿Ú¯Ô˘Ó Û˘ÁÁÚ·Ê›˜ Ô˘ ıˆÚÔ‡Ó ÙÔ «Û¯ÔÏ›Ի ÎÔÈÓˆÓÈÎfi Û‡ÛÙËÌ·, ÙÔ ÔÔ›Ô ·›ÚÓÂÈ ·fi ÙÔ ÂÚÈ‚¿ÏÏÔÓ fiÚÔ˘˜ (fiˆ˜ ‰È‰·ÎÙÈÎfi ÚÔÛˆÈÎfi, Ì·ıËÙ¤˜ Î.¿.) Î·È Ì¤Ûˆ Ù˘ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈ-΋˜ ‰È·‰Èηۛ·˜ (ÌÂÙ·Û¯ËÌ·ÙÈÛÌÔ‡) ·Ú¿ÁÂÈ ÂÁÁÚ¿ÌÌ·ÙÔ˘˜ Î·È ÌÔÚʈ̤ÓÔ˘˜ Ì·ıËÙ¤˜ Î·È ·Ô-ÊÔ›ÙÔ˘˜ (Hoy and Miskel, 1996).

À¿Ú¯Ô˘Ó ·ÎfiÌË Î·È ÂΛÓÔÈ Ô˘ Ì ÙÔ Ú›ÛÌ· Ù˘ ÓÔÌÈ΋˜ ÛΤ„˘ ÔÚ›˙Ô˘Ó ÙÔ Û¯ÔÏÂ›Ô ˆ˜ «ÔÚ-Á·ÓˆÌ¤ÓË Î·È ‰È·Ú΋ ˘ËÚÂÛ›· ÛÙËÓ ÔÔ›·, ·ÓÂÍ·Úًو˜ Ù˘ ·ÏÏ·Á‹˜ ‰È‰·ÛÎfiÓÙˆÓ Î·È ‰È‰·-ÛÎÔ̤ӈÓ, ÂȉÈÒÎÔÓÙ·È Û˘ÁÎÂÎÚÈ̤ÓÔÈ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎÔ› ÛÙfi¯ÔÈ Ì ÙË Û˘ÛÙËÌ·ÙÈ΋ ‰È‰·Ûηϛ· ÈηÓÔ‡ ·ÚÈıÌÔ‡ ÁÓˆÛÙÈÎÒÓ ·ÓÙÈÎÂÈ̤ӈӻ (™ÎÔ˘Ú‹˜, 1995, ÛÂÏ. 62). ø˜ ÔÚÁ·ÓˆÌ¤ÓË ˘ËÚÂ-Û›· Î·È Ì¿ÏÈÛÙ· ‰ËÌfiÛÈ·(™ËÏȈÙfiÔ˘ÏÔ˜, 2000) ÙÔ Û¯ÔÏÂ›Ô ÛÙԯ‡ÂÈ ÛÙËÓ ·ÚÔ¯‹ ·Á·ıÒÓ Î·È ˘ËÚÂÛÈÒÓ ÛÙËÓ ÎÔÈÓˆÓ›· Î·È ÁÂÓÈο ÛÙËÓ Â›Ù¢ÍË ÙˆÓ ÛÎÔÒÓ ÙÔ˘, ·ÛÎÒÓÙ·˜ ‰ËÌfiÛÈ· ÂÍÔ˘Û›· (™ÎÔ˘Ú‹˜, 1995, ¶Ô˘Ï‹˜, 2007). µ¤‚·È·, ÔÈ ·Ú·¿Óˆ ıˆڋÛÂȘ ÂÎÊÚ¿˙Ô˘Ó Î¿ÙÈ ÙÔ Ô˘ÛÈ҉˜ ÁÈ· ÙÔ Û¯ÔÏ›Ô, ·ÏÏ¿ ‰ÂÓ Î·ıÔ-Ú›˙Ô˘Ó ÛÊ·ÈÚÈο ÙËÓ Ô˘Û›· ÙÔ˘ ·ÓÙÈÎÂÈ̤ÓÔ˘ ·˘ÙÔ‡. ∞fi ÙËÓ ¿ÏÏË ÏÂ˘Ú¿, Ù· Ô˘ÛÈÒ‰Ë ÛÙÔȯ›· οıÂ Û˘ÁÎÂÎÚÈ̤Ó˘ ÂÈÛÙËÌÔÓÈ΋˜ ·Ó¿Ï˘Û˘ ·ÓÙÈÚÔÛˆÂ‡Ô˘Ó ÌÔÓfiÏ¢ڷ fi„ÂȘ ÌÈ·˜ Ô-χÌÔÚÊ˘ Ú·ÁÌ·ÙÈÎfiÙËÙ·˜. ∆Ô Ê·ÈÓfiÌÂÓÔ Ù˘ ÔÔ-χÌÔÚÊ˘ ıÂÒÚËÛ˘ ÌÔÚ› Ó· ·Ô‰Ôı› ÛÙÔ ÁÂÁÔÓfi˜ fiÙÈ ÔÈ ‰È¿ÊÔÚ˜ ÂÈÛً̘ (.¯. æ˘¯ÔÏÔÁ›·, √ÈÎÔÓÔÌ›·, ¡ÔÌÈ΋, √ÚÁ·ÓˆÙÈ΋ Î.¿.) Ó·È ÌÂÓ ¤¯Ô˘Ó ˆ˜ ·ÓÙÈΛÌÂÓÔ ¤Ú¢ӷ˜ ·˘Ùfi ηı·˘Ùfi ÙÔ Û¯ÔÏ›Ô, fï˜ οı ÂÈÛÙËÌÔÓÈÎfi˜ ÎÏ¿‰Ô˜ ·Û¯ÔÏÂ›Ù·È Ì ÔÚÈṲ̂ÓË Î·ÙËÁÔÚ›· ÚÔ‚ÏËÌ¿ÙˆÓ. ¢ËÏ·‰‹, «‚ϤÂÈ» ÙÔ Û¯ÔÏÂ›Ô ·fi ÌÈ· ÔÚÈ-Ṳ̂ÓË ÔÙÈ΋ ηÈ, Û˘ÓÂÒ˜, ‰›ÓÂÈ ‰È·ÊÔÚÂÙÈÎfi ÂÓÓÔÈÔÏÔÁÈÎfi ÂÚȯfiÌÂÓÔ ÛÙÔÓ ÚÔ·Ó·ÊÂÚfiÌÂ-ÓÔ fiÚÔ. °È· ·Ú¿‰ÂÈÁÌ·, ·fi ÙËÓ ¿Ô„Ë Ù˘ ÚÔ·Ó·ÊÂÚfiÌÂ-ÓÔÌÈ΋˜ ÂÈÛÙ‹Ì˘ ÙÔ Û¯ÔÏÂ›Ô Û˘ÓÈÛÙ¿ ‰ËÌfiÛÈ· ˘ËÚÂÛ›·, ÂÂȉ‹ fiˆ˜ ˘ÔÛÙËÚ›˙ÂÙ·È (™ÎÔ˘Ú‹˜, 1995, ÛÂÏ. 63) «¤¯ÂÈ ˆ˜ ·ÓÙÈΛÌÂÓÔ ÙËÓ ·-ÚÔ¯‹ ·Á·ıÒÓ Î·È ˘ËÚÂÛÈÒÓ ÁÈ· ÙËÓ ÈηÓÔÔ›ËÛË ‚·ÛÈÎÒÓ ·Ó·ÁÎÒÓ ÙÔ˘ ÎÔÈÓˆÓÈÎÔ‡ Û˘ÓfiÏÔ˘…» Î·È ˆ˜ ÎÚ·ÙÈÎfi˜ ÔÚÁ·ÓÈÛÌfi˜ ÂȉÈÒÎÂÈ ÙËÓ Ú·ÁÌ·ÙÔÔ›ËÛË ÙˆÓ ÛÎÔÒÓ ÙÔ˘, «·ÛÎÒÓÙ·˜ ‰ËÌfi-ÛÈ· ÂÍÔ˘Û›· Î·È ÂÊ·ÚÌfi˙ÔÓÙ·˜ ÙȘ ÌÂıfi‰Ô˘˜ Î·È ÙÔ˘˜ ηÓfiÓ˜ ÙÔ˘ ‰ÈÔÈÎËÙÈÎÔ‡ ‰Èη›Ô˘». ∞fi ÙËÓ ¿Ô„Ë Ù˘ ÔÈÎÔÓÔÌÈ΋˜ ÂÈÛÙ‹Ì˘, ÙÔ «Û¯ÔÏ›Ի ÌÂÏÂÙ¿Ù·È ˆ˜ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎfi˜ ÔÚÁ·ÓÈÛÌfi˜ Ì ÂÈÎÂÓÙڈ̤ÓÔ ÙÔ ÂӉȷʤÚÔÓ ÙˆÓ ÂÈÛÙËÌfiÓˆÓ ÛÙË Û¯¤ÛË ÎfiÛÙÔ˘˜/·ÔÙÂϤÛÌ·ÙÔ˜ (ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎÔ‡ ÚÔ˚fiÓÙÔ˜) Î·È ÛÙË Û˘Ì‚ÔÏ‹ Ù˘ ÂÎ·›‰Â˘Û˘ ÛÙËÓ ÔÈÎÔÓÔÌÈ΋ ·Ó¿Ù˘ÍË Ù˘ ¯ÒÚ·˜ (™·˝ÙË, 2000). ∞fi ÙËÓ ÏÂ˘Ú¿ Ù˘ ·È‰·ÁˆÁÈ΋˜ ÂÈÛÙ‹Ì˘ ÙÔ Û¯ÔÏÂ›Ô ÂÎÏ·Ì‚¿ÓÂÙ·È ˆ˜ «¤Ó·˜ ·È‰·ÁˆÁÈ-Îfi˜ ÔÚÁ·ÓÈÛÌfi˜, Ë ˘fiÛÙ·ÛË ÙÔ˘ ÔÔ›Ô˘ ‰È·ÊÔÚÔÔÈÂ›Ù·È ·fi ÙÔ˘˜ ¿ÏÏÔ˘˜ ÔÚÁ·ÓÈÛÌÔ‡˜ ˆ˜ ÚÔ˜ ÙË ÏÂÈÙÔ˘ÚÁ›· Î·È ÂȉÈο ÙÔÓ ·È‰·ÁˆÁÈÎfi ÙÔ˘ ¯·Ú·ÎÙ‹Ú·…» (∫ˆÓÛÙ·ÓÙ›ÓÔ˘, 1994: 24). ªÂ ÙËÓ ·ÓÙ›ÏË„Ë ·˘Ù‹ ÙÔ Û¯ÔÏÂ›Ô ÔÊ›ÏÂÈ Ó· Ú·ÁÌ·ÙÔÔÈ› ÙÔ˘˜ ÛÎÔÔ‡˜ ÙÔ˘ ÛÙÔ Ï·›ÛÈÔ ÙÔ˘ ·È‰·ÁˆÁÈÎÔ‡ ÙÔ˘ ¯·Ú·ÎÙ‹Ú· Î·È fi¯È ÛÙÔ Ï·›ÛÈÔ ÌÈ·˜ Ù˘È΋˜ ÔÚÁ¿ÓˆÛ˘. °È·Ù›, fiˆ˜ ˘Ô-ÛÙËÚ›˙ÂÙ·È (∫ˆÓÛÙ·ÓÙ›ÓÔ˘, 1994, ÛÂÏ. 26), Û’ ¤Ó· ·È‰·ÁˆÁÈÎfi ÔÚÁ·ÓÈÛÌfi Ë ‰È·‰Èηۛ· Ù˘ ·ÁˆÁ‹˜ «‰Â Û¯ÂÙ›˙ÂÙ·È ÌfiÓÔ Ì ÙËÓ Îˆ‰ÈÎÔÔÈË̤ÓË ‰È‰·ÎÙ¤· ‡ÏË ·ÏÏ¿ Ì fiÏ· Ù· ‰Ëψ̤ӷ

16

Î·È ¿‰ËÏ· ÛÙÔȯ›· Ô˘ ‰È·ÌÔÚÊÒÓÔ˘Ó ÙËÓ Î·ıËÌÂÚÈÓ‹ Û¯ÔÏÈ΋ Ú·ÁÌ·ÙÈÎfiÙËÙ· Î·È Ù· ÔÔ›· ÙÂÏÈο Û˘Ì‚¿ÏÏÔ˘Ó ÛÙËÓ ÎÔÈÓˆÓÈ΋ Ì¿ıËÛË» . ™‡Ìʈӷ Ì ٷ ·Ú·¿Óˆ, ÌÔÚ› Ó· ÂÈˆı› fiÙÈ Ë ÂÈÏÔÁ‹ ÙˆÓ ÚÔ‚ÏËÌ·ÙÈÛÌÒÓ Ô˘ ÚfiÎÂÈ-Ù·È Ó· ÌÂÏÂÙËıÔ‡Ó Î·ıÒ˜ Î·È Ë Ì¤ıÔ‰Ô˜ ¤Ú¢ӷ˜ ÛÙËÚ›˙ÔÓÚfiÎÂÈ-Ù·È ÛÙËÓ ·ÔÎÏÂÈÛÙÈ΋ ÂÎÙ›ÌËÛË ÙÔ˘ ÂÚ¢ÓËÙ‹. §ÔÁÈÎfi ›ӷÈ, ÂÔ̤ӈ˜, ‰È·ÊÔÚÂÙÈÎÔ› ÂÚ¢ÓËÙ¤˜ Ó· «‚ϤÔ˘Ó» ÙÔ ›‰ÈÔ ·ÓÙÈΛÌÂÓÔ ¤Ú¢ӷ˜ Ì ‰È·ÊÔÚÂÙÈÎfi Ú›ÛÌ· Î·È Ó· ÙÔ Î·ıÔÚ›˙Ô˘Ó Ì ‰È·ÊÔÚÂÙÈÎÔ‡˜ ÔÚÈÛÌÔ‡˜. ÕÏψÛÙÂ, ÙfiÛÔ ÙÔ Û¯ÔÏÂ›Ô ·˘Ùfi ηı·˘Ùfi fiÛÔ Î·È Î¿ı ‰Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ· ÛÙÔ ÂÛˆÙÂÚÈÎfi ÙÔ˘ ÂÚÈ‚¿ÏÏÔÓ ÂÎÊÚ¿˙Ô˘Ó Ê·ÈÓfiÌÂÓ· Ì ÔÏ˘‰È¿Ûٷ٘ fi„ÂȘ, fiˆ˜ Ë ·È‰·ÁˆÁÈ΋, Ë ÎÔÈÓˆÓÈ΋, Ë ÓÔÌÈ΋ Î.¿., ÒÛÙ ӷ ηı›ÛÙ·Ù·È ·‰‡Ó·ÙË Ë Ï‹Ú˘ ÂÓÓÔÈÔÏÔÁÈ΋ Î¿Ï˘„Ë ÙÔ˘ ·ÓÙÈÎÂÈ̤ÓÔ˘ ·˘ÙÔ‡, ‰Ë-Ï·‰‹ ÙÔ˘ Û¯ÔÏ›Ԣ, ̤ۈ ÂÓfi˜ ÔÚÈÛÌÔ‡. ™ÙÔ ·ÚfiÓ Ù‡¯Ô˜ ÙÔ Û¯ÔÏÂ›Ô ÓÔÂ›Ù·È ˆ˜ ÎÔÈÓˆÓÈ΋ ÔÚÁ¿ÓˆÛË (‹ ÔÚÁ·ÓÈÛÌfi˜ ‹ Û‡ÛÙËÌ·) Ô˘ ¯·Ú·ÎÙËÚ›˙ÂÙ·È ·fi Ì›· ·ÏÏËÏÂÍ¿ÚÙËÛË ÙˆÓ ÛÙÔȯ›ˆÓ Ù˘, (fiˆ˜ ·Í›Â˜, ÎÔÈÓˆÓÈÎÔ› ÚfiÏÔÈ, Û‡-ÛÙËÌ· ‰ÈÔ›ÎËÛ˘ Î.¿.), Ù· ÔÔ›· Î·È ˘ËÚÂÙÔ‡Ó ÙȘ ÂȉÈΤ˜ ÏÂÈÙÔ˘ÚÁ›Â˜ (.¯. ȉÂÔÏÔÁÈΤ˜, ÔÈÎÔ-ÓÔÌÈΤ˜ Î.¿.) Ô˘ ·Ó·Ï·Ì‚¿ÓÂÈ Ó· ÂÈÙÂϤÛÂÈ ÙÔ Û¯ÔÏ›Ô. ªÂ ÙËÓ ¤ÓÓÔÈ· ·˘Ù‹ ·Ú¤¯ÂÙ·È Ë ‰˘-Ó·ÙfiÙËÙ· ÁÈ· ηχÙÂÚË Î·Ù·ÓfiËÛË Ù˘ ÔÚÁ·ÓˆÙÈ΋˜ ‰ÔÌ‹˜ ÙÔ˘ Û¯ÔÏ›Ԣ Î·È ÙˆÓ Û˘ÓıËÎÒÓ, ÛÙÔ Ï·›ÛÈÔ ÙˆÓ ÔÔ›ˆÓ ‰È·ÌÔÚÊÒÓÂÙ·È Ë ÂÎ·È‰Â˘ÙÈ΋ ‰È·‰Èηۛ·. ∂Í¿ÏÏÔ˘, ¤Ó· ·fi Ù· ÛË-Ì·ÓÙÈο ¯·Ú·ÎÙËÚÈÛÙÈο Ù˘ ‰ÔÌ‹˜ ÙÔ˘ Û¯ÔÏÈÎÔ‡ ÔÚÁ·ÓÈÛÌÔ‡ Â›Ó·È ÙÔ Û‡ÛÙËÌ· ‰ÈÔ›ÎËÛ‹˜ ÙÔ˘, ÁÈ· ÙÔ ÔÔ›Ô ÂӉȷÊÂÚfiÌ·ÛÙ ÚˆÙ›ÛÙˆ˜ ÛÙo ·ÚfiÓ Ù‡¯Ô˜.

1.1.3. ∆È ÛËÌ·›ÓÂÈ «Û¯ÔÏÈ΋ ‰È‡ı˘ÓÛË»

¢È‡ı˘ÓÛË Â›Ó·È Ë ÏÂÈÙÔ˘ÚÁ›· Ô˘ ·ÊÔÚ¿ ÙË ‰È·ÚÔÛˆÈ΋ ‰È¿ÛÙ·ÛË Ù˘ ‰ÈÔ›ÎËÛ˘ Î·È ··ÈÙ› Û˘ÁÎÂÎÚÈ̤Ó˜ ÈηÓfiÙËÙ˜ ·fi ·˘ÙÔ‡˜ Ô˘ ÙËÓ ·ÛÎÔ‡Ó, fiˆ˜ Â·ÁÁÂÏÌ·ÙÈ΋ ηٿÚÙÈÛË, ·ÓÙ›-ÏË„Ë, ÈηÓfiÙËÙ· ·Ú·Î›ÓËÛ˘ ·ÏÏ¿ Î·È Û˘ÁÎÂÎÚÈ̤ÓË ÔÈfiÙËÙ· ¯·Ú·ÎÙ‹Ú· Ì ‚·ÛÈο ÛÙÔȯ›· ÙË ‰˘Ó·ÌÈÎfiÙËÙ·, ÙËÓ ·ÔÊ·ÛÈÛÙÈÎfiÙËÙ· Î·È ÙÔÓ ‰˘Ó·ÌÈÛÌfi.(∆‡·˜ & ∫·ÙÛ·Úfi˜, 2003 ÛÂÏ. 79) Ÿˆ˜ οıÂ Ù˘È΋ ÔÚÁ¿ÓˆÛË, ¤ÙÛÈ Î·È ÙÔ Û¯ÔÏ›Ô, ÚÔÎÂÈ̤ÓÔ˘ Ó· ·ÓÙ·ÔÎÚÈı› ÛÙËÓ ·ÔÛÙÔ-Ï‹ ÙÔ˘ Î·È Ó· ÂÙ‡¯ÂÈ ÙÔ˘˜ ÛÙfi¯Ô˘˜ ÙÔ˘, Ú¤ÂÈ Ó· ·Ó·Ù‡ÍÂÈ ‰Ú¿ÛË ÌÂ Û˘ÁÎÂÎÚÈ̤Ó˜ ÏÂÈÙÔ˘Ú-Á›Â˜. ™ÙÔ ·ÚfiÓ Ù‡¯Ô˜ Ô fiÚÔ˜ «ÏÂÈÙÔ˘ÚÁ›·» ÂÎÏ·Ì‚¿ÓÂÙ·È ˆ˜ ¤Ó· Û‡ÓÔÏÔ Û˘Ó·ÊÒÓ Î·È Û˘Û¯Â-ÙÈ˙ÔÌ¤ÓˆÓ ÌÂٷ͇ ÙˆÓ ÂÓÂÚÁÂÈÒÓ Ô˘ ·Ó·Ï·Ì‚¿ÓÔÓÙ·È ·fi ÚfiÛˆ· Ì ÂȉÈΤ˜ ÁÓÒÛÂȘ Î·È ‰Â-ÍÈfiÙËÙ˜ Î·È Ô˘ ·ÔÛÎÔÔ‡Ó ÛÙËÓ ÂÎÏ‹ÚˆÛË ÁÂÓÈÎÒÓ ‹ ÂȉÈÎÒÓ ÛÙfi¯ˆÓ Ù˘ ÔÚÁ¿ÓˆÛ˘. ™Â ÌÈ· Û¯ÔÏÈ΋ ÌÔÓ¿‰· ÔÈ ÈÔ ÛËÌ·ÓÙÈΤ˜ Â›Ó·È Ë ÌÔÚʈÙÈ΋ ÏÂÈÙÔ˘ÚÁ›·, Ô˘ Û˘Ì‚¿ÏÏÂÈ ÛÙË ÌÂÙ¿‰ÔÛË ÁÓÒÛÂˆÓ Î·È ·Ó¿Ù˘ÍË ‰ÂÍÈÔÙ‹ÙˆÓ ÙˆÓ Ì·ıËÙÒÓ Î·È Ë ·È‰·ÁˆÁÈ΋ ÏÂÈÙÔ˘ÚÁ›·, Ô˘ Û˘ÓÙÂÏ› ÛÙË ‰È·ÌfiÚʈÛË ·ÍÈÒÓ, ÛÙ¿ÛÂˆÓ Î·È Û˘ÌÂÚÈÊÔÚ¿˜ ·˘ÙÒÓ, ‰ËÏ·‰‹ ÙˆÓ Ì·ıËÙÒÓ. ∂ÎÙfi˜ fï˜ ·fi ÙȘ ·Ú·¿Óˆ Â›Ó·È Î·È Ë ‰ÈÔÈÎËÙÈ΋ ÏÂÈÙÔ˘ÚÁ›· Ë ÔÔ›· ÚÔÁÚ·ÌÌ·Ù›˙ÂÈ, ÔÚ-Á·ÓÒÓÂÈ, Û˘ÓÙÔÓ›˙ÂÈ Î·È ÂϤÁ¯ÂÈ ÙÔ˘˜ Û˘ÓÙÂÏÂÛÙ¤˜ Ù˘ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈ΋˜ ‰È·‰Èηۛ·˜. ™ÙÔÓ ÂÎ·È-‰Â˘ÙÈÎfi ¯ÒÚÔ Ë ‰ÈÔÈÎËÙÈ΋ ÏÂÈÙÔ˘ÚÁ›· ·Ú¤¯ÂÙ·È Ì¤Ûˆ Ù˘ Û¯ÔÏÈ΋˜ ‰È‡ı˘ÓÛ˘. √ fiÚÔ˜ «Û¯ÔÏÈ΋ ‰È‡ı˘ÓÛË» ÚÔÛ‰ÈÔÚ›˙ÂÈ ÌÈ· ‰È·ÎÂÎÚÈ̤ÓË ÂÚÈÔ¯‹ (‹ ÏÂÈÙÔ˘ÚÁ›·) ÌÈ·˜ Û¯Ô-ÏÈ΋˜ ÌÔÓ¿‰·˜ ¿Óˆ ÛÙËÓ ÔÔ›· ¤¯ÂÈ ÂÍÔ˘Û›· ¤Ó· ‰È¢ı˘ÓÙÈÎfi Û٤ϯԘ ÁÈ· ÙËÓ ÂÎÙ¤ÏÂÛË Î·-ıÔÚÈÛÌ¤ÓˆÓ ‰Ú·ÛÙËÚÈÔًوÓ. ∏ Û¯ÔÏÈ΋ ‰È‡ı˘ÓÛË Â›Ó·È Ë ÚÒÙË ‚·ıÌ›‰· ‰ÈÔ›ÎËÛ˘ ÙÔ˘ ÂÎ-·È‰Â˘ÙÈÎÔ‡ Ì·˜ Û˘ÛÙ‹Ì·ÙÔ˜ Î·È ·ÔÚÚ¤ÂÈ ·fi ÙÔ ÁÂÁÔÓfi˜ fiÙÈ ÙÔ Û¯ÔÏÂ›Ô ·ÔÙÂÏ› ÔÚÁ·ÓˆÙÈ-Îfi Û¯ËÌ·ÙÈÛÌfi ÙÔ˘ ÎÚ¿ÙÔ˘˜ Ô˘ ÂȉÈÒÎÂÈ Ó· ÂÙ‡¯ÂÈ ÙÔ˘˜ ÛÙfi¯Ô˘˜ ÙÔ˘ (ÌÔÚʈÙÈÎÔ‡˜ Î·È ÂÎ-·È‰Â˘ÙÈÎÔ‡˜) ·ÛÎÒÓÙ·˜ ‰ËÌfiÛÈ· ÂÍÔ˘Û›·. ¶ÈÔ ·Ó·Ï˘ÙÈο Ë ÏÂÈÙÔ˘ÚÁÈ΋ Ú·ÁÌ·ÙÈÎfiÙËÙ·

ο-17

√ ƒfiÏÔ˜ ÙÔ˘ ¢È¢ı˘ÓÙ‹ Ù˘ ™¯ÔÏÈ΋˜ ªÔÓ¿‰·˜ ı ۯÔÏ›Ԣ ÂÈ‚¿ÏÏÂÈ ÙËÓ ·Ó¿ÁÎË ‡·Ú͢ ‰È‡ı˘ÓÛ˘ ·ÊÔ‡ Ë Ú·ÁÌ·ÙÔÔ›ËÛË ÙˆÓ ÛÙfi¯ˆÓ ÙÔ˘ Û¯ÔÏ›Ԣ, ··ÈÙ›, ÂÎÙfi˜ ÙˆÓ ¿ÏψÓ, Î·È ÈηӋ ËÁÂÛ›· Ô˘ Ó· Û˘ÓÙÔÓ›˙ÂÈ fiÏÔ˘˜ ÙÔ˘˜ ·Ú¿-ÁÔÓÙ˜ Ô˘ Û˘ÌÌÂÙ¤¯Ô˘Ó ÛÙËÓ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈ΋ ‰È·‰Èηۛ· Î·È Ó· ÚÔÛ·ı› ·‰È¿ÎÔ· ÁÈ· ÙË ‰È·-ÌfiÚʈÛË Î·È ‰È·Ù‹ÚËÛË Â˘ÓÔ˚ÎÔ‡ ÂÚÁ·ÛÈ·ÎÔ‡ ÂÚÈ‚¿ÏÏÔÓÙÔ˜.

1.2. ¢È·‚¿ıÌÈÛË ÙˆÓ ‰ÈÔÈÎËÙÈÎÒÓ ÛÙÂϯÒÓ Ù˘ ÂÎ·›‰Â˘Û˘

™ÙËÓ Í¤ÓË Î·È ÂÏÏËÓÈ΋ ‚È‚ÏÈÔÁÚ·Ê›· (ÂÓ‰ÂÈÎÙÈο ·Ó·Ê¤ÚÔ˘Ì ÙÔ˘˜ Ewing, 1964, Koontz & O’Donnell, 1980, ∫·ÓÂÏÏfiÔ˘ÏÔ˜, 1995, Dubrin, 1998, ∑·‚Ï·Ófi˜, 1998) ·ÏÏ¿ Î·È ÛÙËÓ Ú¿-ÍË Ù· ‰ÈÔÈÎËÙÈο ÛÙÂϤ¯Ë ÂÓfi˜ ÔÚÁ·ÓÈÛÌÔ‡ ‰È·ÎÚ›ÓÔÓÙ·È Î·Ù¿ ηÓfiÓ· Û ÙÚ›· Â›‰·: ÙÔ ·ÓÒ-ÙÂÚÔ,ÙÔ ÌÂÛ·›Ô Î·È ÙÔ Î·ÙÒÙÂÚÔ (‚Ϥ ۯ‹Ì· 1.1). ∏ ˘Ú·Ì›‰· Û ·˘Ùfi ÙÔ Û¯‹Ì· ‰Â›¯ÓÂÈ fiÙÈ Û οı ˘„ËÏfiÙÂÚÔÂ›Â‰Ô Ù˘ ÈÂÚ·Ú¯›·˜ ÌÈ·˜ ÔÚÁ¿-ÓˆÛ˘ ˘¿Ú¯Ô˘Ó fiÏÔ Î·È ÏÈÁfiÙÂÚ· ¿ÙÔÌ· Ô˘ ·ÛÎÔ‡Ó ÙË ‰ÈÔÈÎËÙÈ΋ ÂÍÔ˘Û›· Ù˘ ÔÚÁ¿ÔÚÁ¿-ÓˆÛ˘ Ù˘. ¶·Ú¿ÏÏËÏ·, Ë ˘Ú·ÌȉÔÂȉ‹˜ ·˘Ù‹ ‰ÔÌ‹ Ô˘ ˘·ÎÔ‡ÂÈ ÛÙÔ ÁÚ·ÊÂÈÔÎÚ·ÙÈÎfi ÌÔÓÙ¤ÏÔ (¶·˘ÏfiÔ˘-ÏÔ˜, 1983) ‰ËÏÒÓÂÈ fiÙÈ ÛÙËÓ ÎÔÚ˘Ê‹ ‚Ú›ÛÎÔÓÙ·È Ù· ·ÓÒٷٷ ‰ÈÔÈÎËÙÈο ÛÙÂϤ¯Ë Ì ÙË ÌÔÚÊ‹ ›-ÙÂ Û˘ÏÏÔÁÈ΋˜ ››-Ù ·ÙÔÌÈ΋˜ ‰ÈÔ›ÎËÛ˘, Ù· ÔÔ›· ·Ô›-ÙÂÏÔ‡Ó ÙËÓ ·ÓÒÙ·ÙË ‰ÈÔÈÎËÙÈ΋ ËÁÂÛ›·, ı¤-ÙÔ˘Ó ÙÔ˘˜ ÁÂÓÈÎÔ‡˜ ÛÙfi¯Ô˘˜, ·Ú¯¤˜ Î·È ÔÏÈÙÈΤ˜ ÙÔ˘ ÔÚÁ·ÓÈÛÌÔ‡, ‰ËÌÈÔ˘ÚÁÔ‡Ó ÙÔ ÛÙÚ·ÙËÁÈÎfi Û¯Â-‰È·ÛÌfi ÙÔ˘ ÔÚÁ·ÓÈÛÌÔ‡, ¤¯Ô˘Ó Ï‹ÚË ÂÍÔ˘Û›· Î·È Â˘ı‡ÓË Î·Ù¿ ÙË Ï‹„Ë ÙˆÓ ·ÔÊ¿ÛÂˆÓ Î·È ÙËÓ ¤Î‰ÔÛË ‰È·Ù·ÁÒÓ Î·È ‰È¢ı‡ÓÔ˘Ó, ·Ú·ÎÈÓÔ‡Ó Î·È ÂϤÁ¯Ô˘Ó ÙÔ˘˜ ¿ÌÂÛ· ˘ÊÈÛٷ̤ÓÔ˘˜ Ù˘. ™ÙÔ Ì¤ÛÔ Ù˘ ‰ÈÔÈÎËÙÈ΋˜ ‰ÔÌ‹˜‚Ú›ÛÎÔÓÙ·È Ù· ‰ÈÔÈÎËÙÈο ÛÙÂϤ¯Ë, Ù· ÔÔ›· Â›Ó·È ˘‡ı˘Ó· ÁÈ· ÙËÓ ÂÊ·ÚÌÔÁ‹ ÙˆÓ ÏÂÈÙÔ˘ÚÁÈÎÒÓ ÚÔÁÚ·ÌÌ¿ÙˆÓ, Ì ÛÎÔfi ÙËÓ Â›Ù¢ÍË ÙˆÓ ÁÂÓÈÎÒÓ ÛÙfi-¯ˆÓ ÙÔ˘ ÔÚÁ·ÓÈÛÌÔ‡ Ô˘ ı¤ÙÂÈ Ë ·ÓÒÙ·ÙË ‰ÈÔÈÎËÙÈ΋ ËÁÂÛ›·. ∞ÎfiÌË, Ù· ›‰È· ‰È¢ı‡ÓÔ˘Ó,

Û˘-18

™ ™¯¯‹‹ÌÌ·· 11..11:: ∏ ‰È·‚¿ıÌÈÛË ÙˆÓ ‰ÈÔÈÎËÙÈÎÒÓ ÛÙÂϯÒÓ.

ÓÙÔÓ›˙Ô˘Ó Î·È ÂϤÁ¯Ô˘Ó ÙȘ ‰Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ˜ ηÙÒÙÂÚˆÓ ‰ÈÔÈÎËÙÈÎÒÓ ÛÙÂϯÒÓ Î·È ‰ÈÔ¯ÂÙÂ‡Ô˘Ó ÙȘ ÏËÚÔÊÔڛ˜ ÛÙ· ˘„ËÏfiÙÂÚ· Î·È ¯·ÌËÏfiÙÂÚ· Â›‰·. ™ÙÔ Î·ÙÒÙÂÚÔ ÈÂÚ·Ú¯ÈÎfi Â›‰ԂڛÛÎÔÓÙ·È Ù· ‰ÈÔÈÎËÙÈο ÛÙÂϤ¯Ë, Ù· ÔÔ›· ηٿ ηÓfiÓ· ·Ó·-ʤÚÔÓÙ·È ÛÙ· ÛÙÂϤ¯Ë ÙÔ˘ ÌÂÛ·›Ô˘ ÂÈ¤‰Ô˘ Î·È Â˘ı‡ÓÔÓÙ·È ÁÈ· ÙËÓ Ú·ÁÌ·ÙÔÔ›ËÛË ·fi ÙÔ˘˜ ÂÚÁ·˙fiÌÂÓÔ˘˜ ÙˆÓ ÚÔÁÚ·ÌÌ¿ÙˆÓ Ô˘ ηٷÚÙ›˙ÔÓÙ·È ·fi ÛÙÂϤ¯Ë ˘„ËÏfiÙÂÚˆÓ ÈÂÚ·Ú¯ÈÎÒÓ ÂÈ¤‰ˆÓ. ∂ÈÚfiÛıÂÙ·, ‰È¢ı‡ÓÔ˘Ó Î·È ÂϤÁ¯Ô˘Ó ÙËÓ ÂÚÁ·Û›· ÙˆÓ ÌË ‰ÈÔÈÎËÙÈÎÒÓ ÛÙÂϯÒÓ Ù˘ ÔÚÁ¿ÓˆÛ˘, ‰ËÏ·‰‹ ÙˆÓ ÂÚÁ·˙Ô̤ӈÓ, Î·È Û ÔÏϤ˜ ÂÚÈÙÒÛÂȘ ηÏÔ‡ÓÙ·È Ó· ÈÛÔÚÚÔ-‹ÛÔ˘Ó ÙȘ ·ÓÙÈı¤ÛÂȘ Î·È ÙȘ ȤÛÂȘ Ô˘ ‰¤¯ÔÓÙ·È ÙfiÛÔ ·fi ÙÔ˘˜ ÚÔ˚Ûٷ̤ÓÔ˘˜ ÙÔ˘˜ fiÛÔ Î·È ·fi ÙÔ˘˜ ˘ÊÈÛٷ̤ÓÔ˘˜-Û˘ÓÂÚÁ¿Ù˜ ÙÔ˘˜. ªÂٷʤÚÔÓÙ·˜ ÙȘ ·Ú·¿Óˆ ÛΤ„ÂȘ ÛÙË ÛÊ·›Ú· Ù˘ ÚˆÙÔ‚¿ıÌÈ·˜ Î·È ‰Â˘ÙÂÚÔ‚¿ıÌÈ·˜ ÂÎ-·›‰Â˘Û˘ Î·È ¤¯ÔÓÙ·˜ ηٿ ÓÔ˘ ÙËÓ ÈÛ¯‡Ô˘Û· ÓÔÌÔıÂÛ›· (Ó. 2817/ 2000, º∂∫ 78, Ù. ∞ã Î·È Ó. 2986/ 2002, º∂∫ 24, Ù. ∞ã) ÌÔÚԇ̠ӷ ·Ó·Ê¤ÚÔ˘Ì fiÙÈ Ë ‰ÈÔÈÎËÙÈ΋ ‰ÔÌ‹ ÙˆÓ ‰˘Ô ÚÒÙˆÓ ‚·ıÌ›‰ˆÓ ÂÎ·›‰Â˘Û˘ ¤¯ÂÈ ÙÔ Û¯‹Ì· Ù˘ ˘Ú·Ì›‰·˜, (‚Ϥ ۯ‹Ì· 1.2) Ë ÔÔ›· ‰È·ÚıÚÒÓÂ-Ù·È Û ٤ÛÛÂÚ· ‚·ÛÈο Â›‰·: ÙÔ ÂıÓÈÎfi, ÙÔ ÂÚÈÊÂÚÂÈ·Îfi,ÙÔ ÓÔ̷گȷÎfi Î·È ÙÔ Û¯ÔÏÈÎfi. ™ÙÔ ·ÓÒÙÂÚÔ (‹ ÂıÓÈÎfi) Â›‰Ԣ¿ÁÔÓÙ·È Ù· ÛÙÂϤ¯Ë Ù˘ ÔÏÈÙÈ΋˜ Î·È ˘·ÏÏËÏÈ΋˜ ËÁÂÛ›·˜ ÙÔ˘ À¶.∂.¶.£. (ÀÔ˘ÚÁfi˜, ÀÊ˘Ô˘ÚÁfi˜, °ÂÓÈÎÔ› °Ú·ÌÌ·Ù›˜, ∂ȉÈÎÔ› °Ú·ÌÌ·Ù›˜, °ÂÓÈÎÔ› ¢È¢-ı˘ÓÙ¤˜ Î.¿.), Ù· ÔÔ›· Â›Ó·È ˘‡ı˘Ó· ÁÈ· ÙË ¯¿Ú·ÍË Ù˘ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈ΋˜ ÔÏÈÙÈ΋˜ Î·È ÁÈ· ÙË Û˘ÓÔÏÈ΋ ·ÔÙÂÏÂÛÌ·ÙÈÎfiÙËÙ· Ù˘ ÂÎ·›‰Â˘Û˘. ™ÙÔ ÂÚÈÊÂÚÂÈ·Îfi Â›‰Ԣ¿ÁÔÓÙ·È ÔÈ ¶ÂÚÈÊÂÚÂÈ·ÎÔ› ¢È¢ı˘ÓÙ¤˜ ∂Î·›‰Â˘Û˘ (¶.¢.∂.), ÔÈ ÔÔ›ÔÈ Â›Ó·È ÌÂÙ·ÎÏËÙÔ› ‰ËÌfiÛÈÔÈ ˘¿ÏÏËÏÔÈ1_{Î·È ‚ÔËıÔ‡Ó ¿ÌÂÛ· ‹ ¤ÌÌÂÛ· ÙËÓ ÎÂÓÙÚÈ΋}

‰ÈÔ›-19

™ ™¯¯‹‹ÌÌ·· 11..22:: ∂›‰· ‰ÈÔ›ÎËÛ˘ Ù˘ Û¯ÔÏÈ΋˜ ÂÎ·›‰Â˘Û˘

√ ƒfiÏÔ˜ ÙÔ˘ ¢È¢ı˘ÓÙ‹ Ù˘ ™¯ÔÏÈ΋˜ ªÔÓ¿‰·˜ ÎËÛË ÛÙËÓ ·ÔÛÙÔÏ‹ Ù˘, Ì ‚¿ÛË ÙËÓ ÂÍÔ˘Û›· Ô˘ Ù˘ ·Ó·Ù›ıÂÙ·È. ™ÙÔ ÓÔ̷گȷÎfi Â›‰ԂڛÛÎÔÓÙ·È ÔÈ ‰È¢ı˘ÓÙ¤˜ ∂Î·›‰Â˘Û˘ Î·È ÔÈ ÚÔ˚ÛÙ¿ÌÂÓÔÈ °Ú·Ê›-ˆÓ Ù˘ ÚˆÙÔ‚¿ıÌÈ·˜ Î·È ‰Â˘ÙÂÚÔ‚¿ıÌÈ·˜ ÂÎ·›‰Â˘Û˘, ÔÈ ÔÔ›ÔÈ ‚ÔËıÔ‡Ó ¿ÌÂÛ· Î·È ¤ÌÌÂ-Û· ÙËÓ ÂÚÈÊÂÚÂȷ΋ ‰ÈÔ›ÎËÛË ÛÙËÓ ·ÔÛÙÔÏ‹ Ù˘, Ì ‚¿ÛË ÙËÓ ÂÍÔ˘Û›· Ô˘ Ù˘ ·Ó·Ù›ıÂÙ·È. ∂›Û˘, ·ÛÎÔ‡Ó ‰ÈÔ›ÎËÛË Î·È ÂÔÙ›· Ù˘ ÏÂÈÙÔ˘ÚÁ›·˜ ÙˆÓ Û¯ÔÏÈÎÒÓ ÌÔÓ¿‰ˆÓ Ù˘ ÂÚÈʤÚÂÈ-¿˜ Ù˘ Î·È ·Ú¿ÏÏËÏ· Â›Ó·È ‰ÈÔÈÎËÙÈÎÔ› Î·È ÂÈı·Ú¯ÈÎÔ› ÚÔ˚ÛÙ¿ÌÂÓÔÈ ÙˆÓ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎÒÓ. ™ÙÔ Î·ÙÒÙÂÚÔ (‹ Û¯ÔÏÈÎfi) Â›‰Ԣ¿ÁÔÓÙ·È ÔÈ ‰È¢ı˘ÓÙ¤˜ Î·È ÔÈ ˘ԉȢı˘ÓÙ¤˜ Û¯ÔÏÈÎÒÓ ÌÔ-Ó¿‰ˆÓ, ÔÈ ÔÔ›ÔÈ ¤¯Ô˘Ó ÙËÓ Â˘ı‡ÓË ÁÈ· ÙÔ ¤ÚÁÔ ÙˆÓ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎÒÓ – Û˘Ó·‰¤ÏÊˆÓ ÙÔ˘˜. ø˜ ‰È-ÔÈÎËÙÈÎfi Û٤ϯԘ, Ô ‰È¢ı˘ÓÙ‹˜ Û¯ÔÏ›Ԣ ¤¯ÂÈ Â˘Ú‡ÙÂÚË ÂÍÔ˘Û›·-¢ı‡ÓË ·fi ÂΛÓË ÙˆÓ ·ÏÒÓ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎÒÓ, ÂÔ̤ӈ˜ Î·È ÙÔ ‰Èη›ˆÌ· Ó· ηıÔ‰ËÁ› Î·È Ó· ·Ú·ÎÈÓ› ÙÔ˘˜ ˘ÊÈÛٷ̤ÓÔ˘˜ ÙÔ˘ Î·È Ó· Ï·Ì‚¿ÓÂÈ ·˘Ùfi‚Ô˘ÏË ·fiÊ·ÛË Î·È ‰Ú·ÛÙËÚÈÔÔ›ËÛË. §fiÁˆ Ù˘ ı¤Û˘ ÙÔ˘ ÛÙËÓ ÂÎ-·È‰Â˘ÙÈ΋ ÈÂÚ·Ú¯›· ¤¯ÂÈ ÙË ‰˘Ó·ÙfiÙËÙ· Ó· ‚ÂÏÙÈÒÛÂÈ ÙË ÏÂÈÙÔ˘ÚÁ›· ÙÔ˘ Û¯ÔÏ›Ԣ ÙÔ˘ ‹ Ó· ÙËÓ ·Ô‰ÈÔÚÁ·ÓÒÛÂÈ, ÂÂȉ‹ Â›Ó·È ÙÔ ¿ÙÔÌÔ ÂΛÓÔ Ô˘ ·ÔÙÂÏ› ÙÔÓ ÎÚ›ÛÈÌÔ Û˘Ó‰ÂÙÈÎfi ÎÚ›ÎÔ ·Ó¿-ÌÂÛ· ÛÙ· ˘„ËÏfiÙÂÚ· ÎÏÈÌ¿ÎÈ· Ù˘ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈ΋˜ ‰ÈÔ›ÎËÛ˘ Î·È ÙÔ˘˜ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎÔ‡˜, ÔÈ ÔÔ›-ÔÈ Â›Ó·È ‚·ÛÈÎÔ› Û˘ÓÙÂÏÂÛÙ¤˜ Ù˘ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈ΋˜ ‰È·‰Èηۛ·˜. ™ÙËÓ Ú¿ÍË Ô ‰È¢ı˘ÓÙ‹˜ Ȥ˙ÂÙ·È ·fi ‰‡Ô ·ÓÙ›ıÂÙ˜ ÎÔÈÓˆÓÈΤ˜ ‰˘Ó¿ÌÂȘ: Ù· ÌÂÛ·›·Î·È ·ÓÒÙÂÚ· ÛÙÂϤ¯ËÙ˘ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈ΋˜ ‰È-Ô›ÎËÛ˘ Î·È ·fi ÙÔ˘˜ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎÔ‡˜.√ ‰È¢ı˘ÓÙ‹˜ ÛÙËÓ ÚÔÎÂÈ̤ÓË ÂÚ›ÙˆÛË ‰›ÓÂÈ ¤ÌÊ·ÛË ÛÙËÓ ÂÎÏ‹ÚˆÛË ÙˆÓ ÛÎÔÒÓ ÙÔ˘ Û¯ÔÏ›Ԣ Î·È ÁÈ’ ·˘Ùfi ¯ÚËÛÈÌÔÔÈÔ‡ÓÙ·È ‰È¿ÊÔÚÔÈ Ì˯·ÓÈÛÌÔ› ÂϤÁ¯Ô˘, ÔÈ ÔÔ›ÔÈ ¤¯Ô˘Ó ˆ˜ ÛÙfi¯Ô ÙËÓ Â‡Ú˘ıÌË Î·È ·ÔÙÂÏÂÛÌ·ÙÈ΋ ÏÂÈÙÔ˘ÚÁ›· ÙÔ˘ Û¯ÔÏ›Ԣ. ∆·˘Ùfi¯ÚÔÓ·, ÔÈ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎÔ› ÂȉÈÒÎÔ˘Ó Ó· ÂÚÁ¿˙ÔÓÙ·È Û’ ¤Ó· ¿ÓÂÙÔ Î·È ÊÈÏÈÎfi ÂÚÈ‚¿ÏÏÔÓ ¯ˆÚ›˜ ¤ÓÙ·ÛË Î·È ¿Á¯Ô˜. √ ‰È¢ı˘ÓÙ‹˜ Ô˘ ‚Ú›ÛÎÂÙ·È ÛÙÔ Ì¤ÛÔÓ Ȥ˙ÂÙ·È ·fi ÙȘ ‰‡Ô ·˘Ù¤˜ Ù¿-ÛÂȘ Î·È ÚÔÛ·ı› Ó· Û˘Ì‚È‚¿ÛÂÈ ·ÓÙ›ıÂÙ˜ ηٷÛٿٿ-ÛÂȘ, ·ÊÔ‡ ÔÈ ÚÔÛ‰Ô˘ ÙˆÓ ‰‡Ô ·˘ÙÒÓ ÎÔÈÓˆÓÈÎÒÓ ÔÌ¿‰ˆÓ Â›Ó·È Û˘Ó‹ıˆ˜ ‰È·ÊÔÚÂÙÈΤ˜. ∞fi ÙËÓ ·Ú·¿Óˆ Û˘ÓÔÙÈ΋ ·ÚÔ˘Û›·ÛË Ù˘ ÈÂÚ·Ú¯È΋˜ ˘Ú·Ì›‰·˜ Ù˘ Û¯ÔÏÈ΋˜ ÂÎ·›‰Â˘-Û˘ ı· ÌÔÚÔ‡Û οÔÈÔ˜ Ó· ˘ÔÛÙËÚ›ÍÂÈ fiÙÈ: ·) ™ÙÔ Û‡ÛÙËÌ· ‰ÈÔ›ÎËÛ˘ ÙˆÓ ‰‡Ô ÚÒÙˆÓ ‚·ıÌ›‰ˆÓ ÂÎ·›‰Â˘Û˘, Ë Î·Ù·ÓÔÌ‹ Ù˘ ÂÍÔ˘Û›·˜ Î·È Â˘ı‡Ó˘ ·ÎÔÏÔ˘ı› ÙËÓ ˘Ú·ÌȉÈ΋ ‹ ÁÚ·ÊÂÈÔÎÚ·ÙÈ΋ ÔÚÁ¿ÓˆÛË. ∏ ÌÔÚÊ‹ ·˘Ù‹ Ù˘ ‰È¿ÚıÚˆÛ˘ ÛÙËÚ›˙ÂÙ·È ÛÙȘ ÁÓˆÛÙ¤˜ ·Ú¯¤˜ ÙÔ˘ Fayol: ·) Ù˘ «ÈÂÚ·Ú¯È΋˜ Îϛ̷η˜», fiÔ˘ Ë ÂÍÔ˘Û›· ËÁ¿˙ÂÈ ·fi ÙÔÓ ÂÈÎÂÊ·Ï‹˜ ÙÔ˘ ÔÚÁ·ÓÈÛÌÔ‡ ‰ËÏ·‰‹ ÙÔÓ ÀÔ˘ÚÁfi ∂ıÓÈ΋˜ ¶·È-‰Â›·˜ Î·È Î·Ù·Ï‹ÁÂÈ ÛÙËÓ Î·ÙÒÙÂÚË ‚·ıÌ›‰· ËÁÂÛ›·˜, ‰ËÏ·‰‹ ÛÙÔ ‰È¢ı˘ÓÙ‹ Û¯ÔÏÈ΋˜ ÌÔ-Ó¿‰·˜ Î·È ‚) Ù˘ «ÂÓfiÙËÙ·˜ Ù˘ ‰ÈÔ›ÎËÛ˘», fiÔ˘ οı ÂÚÁ·˙fiÌÂÓÔ˜ ·›ÚÓÂÈ ÂÓÙÔϤ˜ ·fi ¤Ó·Ó ÚÔ˚ÛÙ¿ÌÂÓÔ. ™ÙËÓ Ú¿ÍË, ·˘Ùfi ÛËÌ·›ÓÂÈ fiÙÈ Ô ‚·ıÌfi˜ Ù˘ ‰ÈÔÈÎËÙÈ΋˜ ·ÔΤÓÙÚˆÛ˘ ÛÙËÓ ÂÎ·›‰Â˘ÛË ÂÍ·ÚÙ¿Ù·È ·fi ÙË ‚Ô‡ÏËÛË ÙÔ˘ ÈÂÚ·Ú¯Èο ˘ÂÚΛÌÂÓÔ˘ ÚÔÛÒÔ˘, Ô˘ ÂÎÊÚ¿˙ÂÈ ÙËÓ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈ΋ ÔÏÈÙÈ΋. ∆Ô Úfi‚ÏËÌ·, ÂÔ̤ӈ˜, Ù˘ ·ÔΤÓÙÚˆÛ˘ Â›Ó·È Ô˘-ÛÈ·ÛÙÈο ÔÏÈÙÈÎfi Î·È ·Ó¿ÁÂÙ·È ÛÙË ‰ËÌÔÎÚ·ÙÈ΋ ÔÚÁ¿ÓˆÛË Î·È Û˘ÌÌÂÙÔ¯‹ ÙÔ˘ ÎÔÈÓˆÓÈÎÔ‡ Û˘ÓfiÏÔ˘ ÛÙ· ÂÎ·È‰Â˘ÙÈο ÚÔ‚Ï‹Ì·Ù· Ù˘ ¯ÒÚ·˜. ∏ ˘Ú·ÌȉÈ΋ ÔÚÁ¿ÓˆÛË (ÏfiÁˆ ÙÔ˘ Û˘ÁÎÂÓÙÚˆÙÈÛÌÔ‡ Ù˘ ÂÍÔ˘Û›·˜ ÛÙËÓ ÎÂÓÙÚÈ΋ ‰ÈÔ›ÎËÛË)

20

1 1 ªÂ ‰Â‰Ô̤ÓÔ fiÙÈ Ì ÙËÓ ·ÏÏ·Á‹ ÙÔ˘ ÚÔÛÒÔ˘ ÙÔ˘ ˘Ô˘ÚÁÔ‡ ·È‰Â›·˜ Â¤Ú¯ÂÙ·È ·ÏÏ·Á‹ Î·È ÛÙÔ˘˜ ÌÂÙ·ÎÏËÙÔ‡˜ ˘·ÏÏ‹ÏÔ˘˜ ÌÔÚԇ̠ӷ ·ÓÙÈÏËÊıԇ̠ÙȘ Û˘Ó¤ÂȘ ÙÔ˘ «Ú¿‚Â-͋ψÓ» Ù˘ ‰ÈÔ›ÎËÛ˘ ÛÙË Û˘ÓÔ¯‹ Ù˘ ÂÎ·È‰Â˘-ÙÈ΋˜ ÎÔÈÓfiÙËÙ·˜. §ÂÙÔ̤ÚÂȘ ÁÈ· ÙË ‰ÈÔÈÎËÙÈ΋ ÔÚÁ¿ÓˆÛË ÙÔ˘ Û¯ÔÏÈÎÔ‡ Ì·˜ Û˘ÛÙ‹Ì·ÙÔ˜ Î·È ÎÚÈÙÈ΋ ·Ó¿Ï˘ÛË ÁÈ· ÙË ı¤ÛÈÛË Ù˘ ¶ÂÚÈÊÂÚÂȷ΋˜ ¢È‡ı˘ÓÛ˘ ∂Î·›‰Â˘Û˘ ‚Ï. ™·˝Ù˘ ÃÚ. «√ÚÁ·ÓˆÙÈÎfi˜ ™¯Â‰È·ÛÌfi˜ ÙÔ˘ ™¯ÔÏÈÎÔ‡ Ì·˜ ™˘ÛÙ‹Ì·ÙÔ˜: ªÂ ¶ÔÏÏ¿ ‹ §›Á· ∂›‰· ¢ÈÔ›ÎËÛ˘», ÛÙË ™‡Á¯ÚÔÓË ∂Î·›‰Â˘ÛË, ª¿ÈÔ˜-πÔ‡ÓÈÔ˜ 2002, Ù‡¯Ô˜ 124, ÛÛ. 27-36 Î·È ™·˝ÙË ∞. «√ ıÂÛÌfi˜ ÙÔ˘ ÂÚÈÊÂÚÂÈ·ÎÔ‡ ‰È¢ı˘ÓÙ‹ ÂÎ·›‰Â˘Û˘ Î·È Ë ‰ÈÔÈÎËÙÈ΋ ·ÔΤÓÙÚˆÛË ÛÙËÓ ÂÎ·›-‰Â˘ÛË: £ÂÛÌÔ› Û ÎÚ›ÛË», ÛÙË ™‡Á¯ÚÔÓË ∂Î·›‰Â˘ÛË, Ù‡¯Ë 132-133, 2003, ÛÛ. 75-84.