ExAMEN OVER MET
YERTOOGH ...EXAME-N OVER HET
VERTOOGH ..
1 /J • f
Over detegenwoordige
ghe-legeatheydt van Brafil.
fnttoee®eelengl)eflelt:
Int eerfte werdt aenghewefen op wat maniere
men aidaer alles beter coopfal corinen
hebben, ende wat voordeelea aidaer
uyt flaen te verwachten.
fnt ttoecoe ned ofte p?oftjtelijtftet fe oat/ fulct
gtfttjicDe ooo? 0e Compagnte fclfe/ f n u
tjare ©ienaecs alleen / ofte ooo?
pavticultcre*
Mies met redenen bevfflicht, ende de teghenrvorpinghe die doer
tegenfouden connen voorden bygbebracbt, voldaen.
<$¥$>
t' A M S T E L R E D A M ,
Ghedmtktby InUnnhU^tt, wotnendtind? iJitmt-Ltiy-fitdifi
Voor Ian van Uiken, Boeck-verkooper
Confideratie over den
tegen-woordighe gheieghentheydt van
Brafil.
R ^ s i L i E N in fjem fclben een tooett cnoe
ongbcboutoHanbt 3gnte; fojibec mineealen baetban tot fteben geen fcftccljepe it; fonbet Coapmartfcfjappen ofte b?ucbten bie bet wit fpne nature ban Ijetn fdb.cn beeft; fonbet 'fjiitooontetji / begonteni* ecnigc nnecffte toilbc/ foo blijcbt bat albier niet en ban gftebnelt/tcrj 5p bet bace cetft geb?acljt enbc acngeqHCcdu.too:bc. en'; be alfoo bitniet ban gbefdjicben fonbet menfetjen ban 25nrgcdijcb le* ben/ foo i?S benndgcb bat be peitpulatie ban 23?afiliciibet ccnigbe tod* baren banbet felfbc \&/ enbe na abbenant bie toenccint/ bat oocb iiacr nbbenant ffaen aen tetonffen be boo?bedcn bie baee ban bonneiiber* bbopt too?bcn. "®ocb 0ct is toeberomme febet / bat een lanbt baefgfie* bup?tglje biccte enbe Ijongber iSI but berteertfrjnc ^ntooonbercn enbe , ban niet recbt gepeupleert too?ben.
*®e bup?te bie in 55?aftl o?binari0 iSibit i0 ertrecm/een beelc/btc bier boo2'een fdjelling too?t gebocbt/becft albaer. boo? befen boo: fejjs/ feben oftealtemet meet fCbellingen toerbocbt gbeteeeft/een b2oot ban4jtupb. albaer/ is niet grooter ban ban ecnen ftupber al0ier. $tep iS gbenocmt eengljemepn ambacbrfmanoptetffiectfbebbenbcniet nicer ban een feet blepn gericf tot frjne neeringtje/ be eft boo? befen baet bo?en betaelt macnbdgcbsS 80 gulben boo? bup?e / alle anber bingben 3ijn naer abbe* nantbiee gbetoeeft J bit en ban be Sanbboutoerijc nan 55?afii niet bet* b?agen/infanbetbept/alfoobie inbeSSabiaente dberjStoecl bcter boop alleg Hebben/ bier boo2 foo moeten be £>tngnoo?jS tf^lngcniog enbe la* bo?aboo2£ bec-armeni/enbe foo bietinne niet gberemibeert too?t / allcs* ten laetften in confufie beeloopen.
3&e roibbclen boo? toelcben bit aHegban gberemcbiecrttoo?ben' 51)11 ttoee/fBceerfie/ batbe^egrostinabonbantie enbc goeben boop in 55?nfil $n. Pier ban fullen mific&ten naer befen fp?eben/ op toat togfc bit bt^bt tot boo?teel toaribe Compagnje in betgemepn enbe ban 55?a* filien m Set paetteulieee ban gefcljiebco*
l^er anber mibbel / boo? toelcbe bat aliess meee ban tens foo goeten «oopfbnbe#tin?r32aftlal!Stegf)etitooo2bigbi^ , _ j
•"©atbeCamerentegaoibpntaetelaten aen alle be mgefetcne btftt/ •ftanten/met&cftepenenbe&cbippera 0ierttjaps*ftoo2enbe/ good*
fcgelalteaentealtergaRte fcoogteentenatte ^bseppffltepiaetfen
4
baer bie balleti a b?oicrurc naee 2S2afilien te late* © M * » ! « * & * % noembe/fo toerfinc bebalbcn^ be $ao?tfdjc lajleii/^i^oi^/Cernci^ big / tneden nan fcocgellc/ botcr/ fpecb/ Dleefcft ban 25?da«pn enbe gerlant / tftanfdje enbe $&?oubctoynen nan $anres enbe fSojteaur/ fpncnfcbe HJDgncn enbc olie ban be Cplaitben cube ^pangtett.
*€>eboo2teelen/bie(jicr uptbc Conrangnie fallen toecomcti/3nngcoo* tec ban bie in Ijet eetfle bonncn bebacgt toerben/enbe Oilmen get ecnen boo2 Ijet anber gbcrcecbcm/alfban boo? cenen ftupber foo bele bonncn boopen nljS nu boo? b?ie/alle0 fo gocben boop albaer mnbt (AS mm, anifterbaui; toaut om te begiuncn banbe 3}oo2tfcbe lalten/boo?geb2ecft bcr fclfbet boo2 befen/ cn*oc boo? gbeb2ccl> cube bicete ban $egco0/bie boo2 befen baer feet geootiggbetoeett / cube betodebe alle tocrcbin 5B2aftIien5gn gctooon te bden / foo ifiet mfonbcrbepbt bat bz ljupfen nl* baet foo crtrecm bicrc sgn getoeefr/ enbc foubc. gljeremcijjeert getoeefi 3gn/toacrt batmen tocgclaten Ijabbc boo? befen/bat onfe £>tbepen ban "32oo2tocgbcn a b2oicture op S&aftl mocbten gacn/ toant all bnnfoube* men "met grootc "tfbtnten fonbet fcljut / 8 a 9 ctcro1 be rcjte naer abbe*
nam naer .^oojtoegben gljcloopcn bebben / cube nan baer acbter om bupten b2ccfe ban be *©upnbercber07 bare iftcpfe bolb?cngen/enbe met ecu fout ©?adjt ban £a*-ube0 ofte fiocfjd toeberomme t'bupiS bomen/ op befe topfc ccn bet\ bit nu albaet boo? ttoee gulben betboc0t is g&e* toccfifoubc boo? 10 fUtptoer£ bonncn gcbtcgen too?ben.
Sllle anberc gbeberen bie upt gcdant/©2ancjbrgcb/ £>pangien enbe be €planben/ bertoaerrg fullc'n gacn/bebben oocb be fdf be boojbeclen enbe ngrb grooter/alg bp crempel/ ecu 4§>d)ip inbe €planben metllDij* ncn cjdaben is bp be paflagie/ enbe albng lo gaejt in 2S?afil a\S in#je* berlnmygocft albaer nncj gecnen mint te tondjtcn/ tube 0iec bicbtnael
?ii4maenbcn/beeftnicttcb2eefcn0etTboo2be lacagie/ bat 0ebben foube toannccr ober Ijet ©abelfont befe at ijiien gcfonben*toterben/bup* ten b?cefcbatibe ^upncbercberiGi/bact bet fag ttoee rcpfg in bet pafTee' reti eu&e rcpafTf crcri ban ten Caned/ban te toacbtcn gceft j p?ofrteett noclj baet en boben alle,be ©?adjten/ afleurniitteii / ^ntereften ban fijnc gocbercnin 2$?aftl betbotbt gebben eet bit bier gelabcn 3^n«
*©c boo?noembe boo?beelen Ijebben oocb te bertoncbten/ banbe fege* pen bomenbe bani&orfjeHe cube 23o?benur enbe ^antcjsi/banbebJelebc bit noclj pnrttculiedgcbmoei: gcobferbeerttoo?b'en /bat befe met cenen •©often toint be jrrnnfege iScbieren upt loopenbe / baet mebe biiinen 4 ofte y bagen op bt paflngie^tjn/ ban toact fp garni feberen €owS fon* bcr ccnige bcrginberinge boo2tfcttcn. |Baer bie gene toelcbe naet $e* berlant bomen/uptloopcnbc nietttnen (©often toinbt/moeten baer naee ecnen IDeftdijcbenbertoacgtcuom be Caned tepaffeeren / gicrnaee mocter. biebmad lange toaegten / bait ben toint baet naer upt ben 3up* ben / foo sgn gebtoongen be l^abensl ban Cngelant aen te boen;inbien upt ben ifioojbrn/foo bebben moepten om be Cancel te brggfjenenbe
feren/ iS Set ftil toeber loopen perncbel toanbe ©upnnerrberiS / foo get tto?mt banbe fanben / enbc get ontoeber. Witx bp foo norm noclj bat
bt\t fcepfe b02ter enbe be 5>djepen min toolcr gebDente / meeu bonnen
(f outoen/ be iceberg fallen boo2 gate £>cgepcn/enbe be fd)ippcr£ boo? gare faebetjS/bctoelebe oocb gemeenlgeb ecu part frrer in Ijebben/betct fo?gl)c bonnen ofte toillen b?agben/ rtl$l nu ban be <S. ©eeren 25etoint* ijebberg ban ggcfcgtcbcn / be toaten btet boonioemt fallen op gnrcn •rcegren trjt bonnen gljeb?ad)ttoetben / be 3©ijiien urn £>pangicn enbc
©?ancbrgcb op bat fdfbe giaer bat ft> getoaflcben *gh/enbe alfotoerfcb/ fuptocr enbe foct: ^odjtacr be 2&02bcaurfdjc albier atrttoeren/ 't fill 3tjh onteent Jtermlflfe/alf ban nioeten gcloft/ bcdaten / enbe tocbetom gbe* labcn to02bciu enbc footnbentoiiitct JEctfcn toint fjebte^ ftennmniet upt/fo upt ben <Dofien is Ijet 3©atet boo2 be ©a?ft gejeflootcn / cube ben toint be js toiMerj* upt ben (©often getoaept gebbente / fullen baet naer bicbmael lange tjjb aDctferlgcbe toinben Ijebben/ toacr boo? fal ggdwu* renbataltcmctg boo2auguftt in 25>afil niet fullen touicn/alfbantoau* ucct be 3F ranfege 3©gnen/ bat maer bogelen ban ccn giacr^gn/bcgin* nen afte gaen/be meelen fjcuinig too?temntet ben Itocabig enbc €cr* ncufbig/tagetebeleenSgeftdt. *
22>ef)alben be boo2noembe tooojteelen foo rcccftene nacb bojtelgcb te naetbolgenbe/ i. ben ganbeltoil nictgljebtoongeujijii/infonberbcnt ontet be 3*2ebctlnnbet0/ baeromme gelgcb ben fdfbe>iboo2 bz(t maer gequeelt Ijeefr/enbe nodj bagelgcbo" afgaet / alfoo fal Ijet tjiet naee get* toatten/ enbc fullen belc Cargafoencnbcttojaert^ gefonten toartien / op betodebe boo2 befe nopt gflebacbt is: cube alfoo 011$ firjollant jactlgcI10 toed meet bolcftg boo2teelt ban Ijaet bier bortnen genecren / fullen ben ^pangtaertfijnmeuto JBericoenbe^eru / niet goetocn te bengben/ maet fclug baet in bo2ten tpben bebben een nieu $*?ollant/cnbc fo bolcb* rijeb a\S bonncn toenfcben.iBp buncbt tdi fte aafe'toee enbe melen boe* ten met Ijate $onten enbe mdeb fcgupten batt na toe teptoen.
iCen ttoecten / be JSebcrjef ban onfe £>djepen gier te lanbe tneenen bat fp bote faben tod befdjiritcu/ toanneer bat fn maet toooj bare fege* pen een gocbe b?adjt conncnbefp2cecbcn/cnbc of tod fcfgooii op bt goe* teren gaenbe naet 25?afil tocgensSbe bjacgrenbact op gljeftelt/niet of* te toepnigb oberfebiet/ en ggefebict niet 0111 bat be tojacljrcn blepn ;ijn/ maet but bat Ijet gbemepne goet toerloojen gaet / niet bde min ban bt opgeficlbc to?adjtcii fulle patticuliete bun tod genoegen en bebanebni. <Cen berben/ <©en1£eefto»ljt boas get tooaihoemte mibbel ban octet boop 3t)nbe/altetljanbe ifiaticnfulleu albaer na toebomen/^tptfdjen/ •©cenen/ Ipoepen/aBalen/^cbotten/ Cngbelfcge/ ^canfebe/betodebe albaet bomenbe/deb fal Time ginbentien mebe b2enggen ; clcb fal bMt toat foecben/inbien baet eenige l&inetnlen 3tjn te binbe/ fullen gebon* ben too2b.cn/f0baet ecnigc tojuditen bonne getoonnen toojben/ bctode* be tot Ijeten baeeniet 3tjn geften/ljet fal gefegieben / Ijet britpt baer ten
6
gnbigotoan ggemaec&ttoojbtgroept baet in Bet toilbe / foo mebe*bcn <®cmber, befe in gccultitoeerqe aecbc obetgeb?acbt enbe naee beboajen toaergjcnomcn 3gnbe7 fullen naer alle nppeteiine baer foo goec balien
ais ttQtnS t\bzt$.
rCcn4* enbe ganomen top engabben gterboo2 artbees" geenboojbcel
sAS be plantingge banben (Cobacb/ foo mepae bat bit allcene be Corn*
pagnie foube renbecrcn fobftlalgbe £>upcbet JSegarie: g n befe roocft too2tgetebent bat l e d g e r meet gelt too?t gljefpcnbeett/ban in alle be fpecerijeivbie upt (©oft-Sitoien bomemljoc tod ben (Cobncb bit upt $» C02ijloffelcnbe be Cplanbenbaeifomtrcnttoalt benflec0tften M/morl*
tans boo2 ben |fiQ02caen baerinauguftrenbe September obet ttoee
gaten getoeeft/foo jga baet betgaen onttent be 39 £cgepen/ todeben ggeblin ?5?1ifilbuptenoo?log0e tocpmgbteffengfal bonnen gbeficn too?ben. "*©e (tl^abz neroo?(aecbt inbe b?ucgten btS lanbtg(bat vS boo?* nnmentlgcb ben cEobacb) too?tgee1tiineertboben be 40 tonnen gotttci, *®efe neetintjlje bie nu is in Ijanbcn toanbe 5f ranfege enbe <r£nggelfdje/ foube licbtdijcb boo? bit mibbel / tot be J'jeberlantetg bonnen oberge* b?adjt toerben / om befe teben: <£etftdgcb/ ombatbeniCobacbtonn 52>?aftlien toed betcr iScAS bietrtoan&t. Cb2ijtaffei. (Cen ttoeeben/ om t»atte^ngbefctenein<55?afiltengeen fc0atennac0te intoaficn tianben
^panginerben te bertoadjten Ijebben/gdrjcb in £>t.Cg?ifrqffd gefchiet
iS* iCen berben/ in 4 platen tiptS bebben 3 $oo?canen in ^>t. Cg?iftof*
fel gljcbabt boo? todeben bat alltS betbo?toen is I bit ontoebet is °s>w fiItennietonbetto02pen/ mbe be planter^ befeg Cobacbg inbebooi* jioembe plaetfeh albaet gefegt too?be" obet be.20000 fleet te 3gn/bp befe
occafte in ?5?aftlien aengljelocbt'too?benbe/,ttiatte Confuinpttcn /toat
een ^nbomen/toat een berfeberfjept tooo? be^taet ber Compagnie en
foube bit niet toefen <g|nf erefteu • rCen bgfben/ Wt tetbate toaren albuiS betet boop 3i)nbe/ foo fal oocn
tic Confumptie gtooteftoefen/ bie bun nu met Caflabtbcgelpen/ fullen alf ban goet b2aot eten/enbe bie nu ben 3©gn ofte niet gljelnupcben ofte feet fpncrfaem/ fullen bie ban niet goeben te jjBenafgeeren/ alfoo bien/ gelgcb oocb 25?anbetogncn/&paenfc0e tognen foo goeben boop fnllen gebben ais gi« tot amfterbanu fo bat genome baet toiett al een toep* nigb gdo?tcnb?aept 0et fal gem felbcn rtjtenmael obet betalem
<£en fejten/ &00 gtoote meniggte ban b?pe pctfoonen otoetbomenbe/ te Compagnie fal boo2lja|tfeIbeteftaen / tegbentfalle b?eefebanbe $o?tugefcn ban binnen/eube gintoaften ban eenigge topanben ban bup* ten/ niet een ecniglj £>olbaet en fal in bo?te ^aren nootf galben in ?&?** •filbannooben3gru
. Men fetoenben/<©e groote t'adjterbetenbie te Compagnie inSSfeafil uptfiaenbegceft/fullen all ban feer gaeftingemaenten ontfangentoee* aen/flettodebe anberfint£ boo?armDete ofte fcgaerffjepfr ofte nter/ofre free traeggtgeft fal gefegietery toant biz niet geeft en ban niet Qttien*
7
(Cen acgtften/ fch boitoefeggen batalle be £upcbet-plantingge bit tcgentooo?btgb onbet eenigg toolcb iSfoitt boo? fal nettoallcn in ganben ban be Compagnie *®e ^pangiaetbcn bie eenigbe gingeniog bebben in 310efH3lnbien fullen baet raoetenuptfdjepben/ foo boo? ben goeben Coop betfelfbetnlg bebuette bet $egrog cube bus eetlangbe fal J£if* panienfelbeftjine fnpeb^ren ban onS bomen»ljalcr.^o2tugaelfcIber fal bier boo? aen bet leget gljetaben/ te Heeftocgten fullen fo goeben boop gebbenalJ5*Tpj be $egto0 betetboop/be$o?tug|fen 3tjn gbetoent bele te totnnen/be Sfdlanbetg 3tjn met een tamelgcbe toinftete bernocgen/ mbe bat get boomaemfte i&get ^upcbet-riCt ban $garnambueo enbe baet omtrent ffienbeett toed obetblocbigget/ a\S bat banbe SSabia ofe te &io be <©enero,- bie banbe <©oft en fullen op toetbe naet bare iwacg* ten baet bp niet bonncn toinben.
i&en negentfen / Cnbc alfoo op bt(t togre cAUS feet goeben boop lal
toefen? enbe bolgljen.g bten be gaenbe ccttoaren toel een toennigb tela* jtingljc bonncn b?aggen/ foo foube boo? be b?arfjten/ aenbctoelcbe niet meet gebonben fullen 31)11/ op be gaenbe febepen bonnen fldlen eenigg lafi-gelfralg ban 3.4 ofte 6 gulben pet laft / min ofte meet/ bit fal toep* niglj befajaren/ enbc tode beloopcn/bupten to2eefe ban !"iuptbctge/aIfoo< geele £>cgeptn fonbet Cljetdjet ofte (Collenaet tod bonben gbebonben toerben: foube gier tegeng bonnen nfggcbaen ofte bctminbeit too?beit eenige anbetLbdnflingen/toant tot nieutoe bdaltingcn foube niet bon* nen raben/ arjoo te goebeeen ban nu aen foo bele belaft 3gn a\S bjagen bonnen.
aibu0gcfiengebbenbctetoo0?beelenbie onguptget boo2gbeftdbe ontftacn futteii/rcfteertbattop anttooojben op eenige ftoatiggeben/bie giet Itrgtelnr b fullen boo2gljctoo2pen too?ben.
*<©e ecrfte/ ba: Ijier bob? be |5egotie upt ben Itante fal gbebiuertecrt*, Tegen-too?ben.^ier op fo anttooo?te / bat aengaeubc be manifaetaren niet be* ftclling he. ljoo?betocgelatentetoo?beii/uptanberebatoenfia/al^bc^eberlantfcbe
naer Sfoafil te toetfenben/toautbie todc giet te lante gemaecbt too?be/ enbe todc pctfoonen gnec bn leben/enbe bie gene bie ban bupten bomen bonnen tefe onboften tod bjagen enbe ban nodj beret boop ban onjS in-25?itfilien gl)eb?acgt toerbeu •/ aljS ban be $o?tugccfen/oocb toetfiac bit niet banbe bomenbegocberen/bctodcbeaHeinbcfelanten moetcnar* ribetcn: maet toat gaet bit be $eo2t cbe lafien/^pacnfc0c enbe 5Fran*. febe tognen acuf t toelcb gem to?ncfecn ban bt(t Hanben en sgn/alle be fchabe bie biet boo?fal gdeben tooften/ iff bat fp attjiet niet fullen bet* bobemt toojten; ban get ectte fegip in get anter; bat een UBobelaer of* te 5?actcur gier altemdf gunnc Conrtagienofre p20bifle fullen milTen*
(Centtoeeben/ ^>aerbien gier boo? allerlep $egotte enbe peupelatie in *5&?afti fal aentoJaflen/ nitt alleen toifn &upcber/ macr oocb €obacb/ (©engbct/gn^ab/Cattoen etc. 't toelcb alttmael toanbaerinbde^a* ben moet aentomen/ente bp getoolge in placrfe ban nu eenftgten *s>cge*
s
pen in rjct toaet-toatet fullen Ijebben/ fo en ban gier boo? gccn bitoedty 'maet tod grooten acn-toa£ban negotie outfiaen. *?ctberbe / tegljc*
toooibigljlgcb too?bt pegljetgcb ecne toe-gljdatcn allcdcp toaren bait 3$od?ben cube ©often/ naet ©?ancbrgcb cube £>pangiett te b?engllcn/ cnte toebctomme nan befe quatticren te euggbe / toaerommefalona 't ggene een pcaclgcb toe-gelntcri toett / niet oocb bz Compagnie b?p* ftaen : ljetgemeeiifp2eecbtooo?bt bie get altoiltjtbben /bctlfefthttal geeft oocb giet 39,iplactfe/ toillcnbe alle?$ gebben obet btft Hanben/ boo2 be bierre foo ban befe Compagnie nhnmermcer tot lupftet bonten/ baer--cn»tcgbeti3S tsc-latcnbe bat allcg batt goetetrboop 3P/be cetui,v ten baerttjoucturen met epgenfebepen gaenbe/ boo? tocptiigg batinif* fea/fullen tljien mad meet in 23?C5ilifcQe tetonten outfangen. 11. Te- j^et ttoecbeljict boo? fullen be conbopentnbt gemecne mibbelenbca genwer- Stanbtg betminbett toerben / anttooo?bt / fo Innatebefe ftoarigfteribt pinghe. uict gbemobcett too?br ban be J&cben ban J&ollanbt bien bet toebonit/ foo en boetoeu antetc guntiaetracte niet te becommeeen. 3]n alien ge* ballcenbebetacmt bit be ^etoinMjebbetg niet. 2. ©cjfdjatebet <ffionoopcn io fo blccn bat niet fal bonnen op toegen/op toclxbe naer. be fciiabe bie bt(t goebcren allccne Igbcn ban be "©upncbrcbecje' ttoee* mad be Cancel pajTetenbe/baer toolgeng be tocg Ijiet tooo?en aengetoe* fen/5P ban befe ftoaetiebeben Crcmpt^gn. 3. <£nbe naerbienljiee boo? aen te toafTdjcn fiaen be £c0ip-baerben / enbealbedcp negotien •tot onsf fullen obet gcb?odjt too?bcn / toaer bp bele bupfetben nan S«*
gefctenen ficlj fullen geneeren/ is* Ijet ban tgbt te letten op ben 51nteceH bee Conboncn / betoelcbe boo2 eenen onberen tocgb aen get ©aberlaitf gonbettfout fullen ggetecbmpcnfeettto02ben. 4. IBacttenquaetfien genomen /bat aen get ©abedant bet Conbopen ofie toegenjS be Corn* ^pagnte / ofte toegetu* be ganbclncr^ bctgoct toecben/ foo i3 alle (bxatf rigfjepbt Ijicnuirte tocglj-gljcuomcn / goe tod it'll tocttroutoe bit be Compagnie nietm\& boo? gljcljouben fal toerben.
II h Te- $etbctbe l liter boftfal gettecgtbanbeCompagniegroorefcljabe genwer- Ipbcn / eivbcfaHuefen ecu open beurc tot alle ftaube enbe flupcberije/ pingtie, an[to302r / bz fcaube cube fiupcberije fullen gier ttoa2 betuunbett too?*
ben/matit boe gcaoter p2ofgt men boen bah met be fcaube/ goe meetibe menigen baet toe ggencgen 3gn /niemanbt toil een bieftoefen om een blcpnc fabe. SBaaneet nu pegdneb Ijcene baert met 3gn epgen &cbip/ foacnbeeftbcCoiupagn«naetbeb?acgt.niet tefien / enbc baet ooet gljeen frauben te to?ee{cn/tool^ensi bten be tecljte bdft ban alle boo?be# Len/ bat befluppet£ boo? gate fluppetgen bonnen gapen/too?bt bice af-gefneben/ enbe obetfulct min baet tooo2 te to?eefen 4 ban nu. 2. iccgcn* toao?bigb gaen foo bele frauben om bat tooo? meet nietftan gge jjeefl too?ben / be Ijuet-fcgepen aengatnbe fpmaccben p?ofefl"ie om be Corn* pagnteuptte ftcgcfien/nictbe epgenegaet gstriettoeejtetec/eii naet* bten be pjacgt be Compagnie toebomt / foo gebeutt get bat £cgippet/
9
jb&mml ttoopman/ tot be minfte 25ootfgefcHe toe / mblupg/foo beer
flupcben alfle bonncn/pegbelgcb ccne (lecptfouecl gocrg baer in alg Ijn ban / men baett aen be Ikljepen of enbe aen / bz toaegtets tooiben of gIjeco2riiiipcetrofte latcngunaltoillen£ bcb2iegrjen / be ltcf)t£r>f en&e fcgum-Iietenben flaglj toetenbe paflengietap/bc&oop lieben ofte fu-percatgoa fnn be mceftebtenen / enbe bit alles boo2begrootcljopc ban p?ofgt/om bat nu boo2 Ijare fwpperge bcobe be recogmtien enbe be to?atgtontgaen/ baet fp anbetfmtjes maet "get ecne boo? gaerefraube bonnen gljenieten. 3. jjteeene eenc toao?fiaglj te bonnen boeu bp nyelc he men m befen bcele niet meet beb2ogen fullen toerben banmdifdtoe toil/ode labmglje bonnen eenbetlep 3gn/cnbc een &djip met ecu Stoop* manfdjap allecnc gljelaben too2bcn / aliei met noo?tfdjc laften iCerueuf toi«S/meclen/fEanfcbc/^>pacnfcbetognen / ecu crbaren$djipe'-rim< merman of Sanbt-mctcr fal op een toat naer toeten tc feggen hoc bele baet in ban/ foo foute ban O2bonneten bat be £>djepen met bz\'t labinge nllcene enbe bol gelabcn too2ben / enbe goer alfoo boeu beralen / toan* necrmen toil men ban bit b'oen/ljoetocl icb get niet en rate, 4. Cute to?erft men ban nod) tooo? frauben /ofte bat onbet beCctncuf biS noo?t* fege laflcitanbete fcoopmanfegappen fouben berbo2gen 5gu / foo gaefl be £»cgcpcn op be Cufte bomen / flelb baet toarijretjei op enbc b?cnggt be goebetenin bt pacb-bupfe ban te<tompagnie/bmi bit anctet nocg niet gouben / enbe toil men be iSccognitten fdbenict tocrpadjtcn/ 't toelcb ieb teft foube bouben ] footoetpacgt be conftfeatie/ bie bergun* nenbe boo? eibilen pi$s aen te pacbtcr^ met goebeffiecognitte obet garetotgilantie/allesitc toinben totlafttoan be teltnquanten/ befe pact)* tetjS otoer gaere hlacgten bo?t enbt goettecgt boenbe allcg fal betct
§
adiaIsstegentooo?big[j. ©cfcfluucberpenbattnenalleent gljcb2cefl jojben obet te gaenbe goebercn; toan't begoebcten Ijcrtoncrt^l bo* menbe / bcgoo?ben gelgcb tegentooo2biclj in be pacb-gupfen bet Com* pngnie geb2aegt te toerben ftnbt alfoo be JHecognitien obet be gaenbeg
oeberenmijnen^toeteng maeronttcntbe 2^0000 gulb, btS 3Mt$ ebben uptrgeb?acgt/ enbe altemeto1 tod min/foo blgcbt bat ^tt Ijiet opniet moet gefoebt too?ben/ enbe toil men baet ban p?efnmcrenV batmen befen ganbel albus* openfette/enbe berpacbte gier tc ianbe be Kecogni* ticn ban be gaenbe goebeten/tcb bo?be t><%* berfeecberen/bat bie mcee fullen upt-b?engen ban boo? befen.
5©ahneetmen albas* fal toe-latett bat med / fpecb / boter/ etc, unt \ y ©lancbrtjcb enbe "Hcdanbt naer 9&2aftlien fullen betfonbeti toerben/ fa
fal get gbene biet ban op onfen acbet tonft 0110 aenbe ganb blpben/ en* Tegben-be fal toepnigg gier ban upt Tegben-befe Jnnten ggefonTegben-ben \aaptn / enTegben-be tool* werpio Ofteni* bien <al pebcuren bat alle bit teter boop 3gnte te IjupsMieten aen gaere geerfcljappen Ijacre biete paegten niet bonnen op-b jenggen/ enbe alfoo tot naeebeel ban be ggemepne gingbefetenc fttecben/gjet op awtooajtem 1. oocbtegljeittooo?Dicjfi foo toojbt toepnigfj JJfoUanrfcgc
55 tooted
-•Bb
borer / fpce*b etc. ban giet bettaaett** gfjtronten / get bomt mtefl tow bapten/ be <3jnlanbfcge goebewn tiallcn guntc bicre met get jrtmifcjft. fpeeb / fatt0 nlecfcg cube botet bonncn fp Imnb let tod begelpen i fot bat met bit te toerbiebenfp be Compagnie tod ftbabe bonnen baeni maergunfclben ggeen tooo?bcd. 2. tebiette bcr eettoncren gier t$ Uanbe is nclc te groot/ mehmoet niet orbepben / om bie te tiermetrtfl ren maer tod te toctmtnteten / r6 bie meerber too?b top too?ben alle m
fe manifacturen qugt / ban men bie tietrrtit bcrcn top fullwter tode bit ©2ancbrgcb / <J5ngelanb /©laenbeten/ etc. nu bebben/naee onjl trees ften. 3. tenljoogfenp?g$bcrpac(jten enbe lariben too?bten meerbe* ten beele beroo?faecbttooo?bc mettidjre bettgefte fngefetene /elrfttoil 3tjn gelt beficbe/ deb tjceft geernc eenige bafie gtonben -, bit fal gefc$ie> ben be ncgotie tod gaenbe/be Stoop - lieben aigict fullen baet uprneil too?betv tnbt bit gtecne bie in IJSiafu' fnllen bet ggctoo?ben 3gn / fimcn gaetefojtumt gemaecbt gebbenbe tocbetom ftomen/ nlbus* ong Wabw lanbttoolcbrgcbeSwgcfctene spate/ begroutenenbcXantenfullen meet enbe meet op flaen.
v . *©elefceftoactiggepbt biemnbicr boo?bomt/fal utiffdjicntoan on* Teghen- fen toaoggten / b'pcercnt&etoitit-bebbettf gbemotoeert tocrten/ \nzp werpinge.^nbe bat bier 0002 fal^ctuinbctttoajben: 1. bun betoint enbe bimtitl 2. 0un pjdfgt /toant fullen.fp fegt$en / toanrieet oegcigcb cenc terre* toaettj* ml toarenmct^gnepgen a>rt)cpcn/top fullen c\\s ban ontflagen toefentoan nllebitecricu/ fojgc /cquipagic/ 't tocftb sgnbe inctn opful< len top ban onfe pjotoifte bonncn tombm. Inttooorbt/ be 23dnim-beb; BctjS jijn om tet "Compagnie p?ofgt gbeojbonuectt / maet niet be Con* pagnte tot toooibed ban te SSetoitit-gctobct.a / enbe acngaenbe 't aw ne fpntelj fit'ldi te tocrridjtcn enbe toaet tc nemen bebben/ is grooter ban te fHjouberen ban fbmmigge toan Ijnn bonnen b?agen/ grant fpte-Ffonten boo? gun te bitertie en Ijet googe CSoubctucment toan gantfl
"fSiafil/ cnteteggegtelt C u p toan ajttca/ tp Ijebben tooo2-gaciM*r)p te foecben alle mibbekit boor todebe lymm comroeften bonncn ggtpc# plcert tooiten / bde enbe nieutoe to?«djtcn tetoddtcbartotgcbni niet 3tjn ggetoonnen/ moeten boo? gnmtembufrrit upt-ejrjjetoonbenttwu ten / fngetoten tebctftnggengatc gatnifoenentoaii nootfaccfttlncfe^ ben / entefjfettnnetneegetoigtlctrt^giib? naer tegoojen / foo grefi&it be Compagnie gbebofi bet uoajlebenjatt inter ban ten miltoen I ttite bet gantfege 1£anbt is baer bob? foatocratmt / bat get nod): tcgentefliri bigb baet nan te fmetrc bjaeggt f enbe ban teufmen nodi toiagenlaf1
batmen te boen fhl gebteri f in alien cifteaaHe tSterer bar fy febirftdSi ban te Compagnie fitPnerert / todefte rot$eten boo?-ftet rjuaet bdrJS toan ftmmige is gddjiet/nc -Sctepen nan be fclcyne &feten in MM
gebben toercbt flgetioegg / mfaitetftrpbttoatmcer IPtoat toon gate patwulicre ^ffatfen toaee te ncrocnftefften 7 cnte be»e bdafl 3»iit*l
met be tegteringf^ ban#rtgrabt tetftenr&rtoe toerelt/ 3ifri ubcfj^ commett
I I
earnttierttoanlebigft tc moetengaen/ enen tens ggeigcboftot beteqtui* pertn / nan eeniafie £cgepe it fiti y « Iss^S&l enbe laben/ ban fommige foebeten foo toeeitoefloggnan noobe toaete /een to?p man/macebelaee/ l&ctoo?/ eguipagiC'-mceftet bonnen bat baen/toaer-en-uobcn tt fc&ten Han be 5Upbt/fO gelUCbtglijCft onlangb*** bOO| d'Heer Hendrick Brouwer, faltg: ontbeebt/fullcn tfjtb02tingrjc genocgb bonnen getoen/ aen bie gee* ,ne bit giet op fullen belietoente letten / umte mpn£ oo?bedo' ban fule* fat impo?tantie bat alle get ggene be Compagnte boo? befen geeft gfte* conqueflcctt/biet bp niet en is tt toergelncben/tmjng bebuncbens" enbe toat aengaet bnne tractementen /bieicbbctftae bat geetljjcb moetcn -ajn/bodj top befe conjuncturen bts tijtjS een tocpniglj geeeguleett naee l e t toetmoggen bet Compagnie.
HSgnjei bebuncbeng bet foube een rctelgc en betamdiebe fabe toe fen/ inbien te C^eeren55etointgebtet$*ftc0Iietentoetgcnoegen/meteen geetlijcbe ftaenbe gagie/foubengietmete be blame ontgaen / bactmebe nu niet fonbet teben bef toaeit toerben / bat befen ganbel alfoo b?gben tooo? beCompagnie/om goet epgene p?obiftcn goet te maben/toelcbe fu* fpieien to02ben betftetcbt/niet alleen om bat men befe p?obificn feet on* f>e&oo?lgcb Ijeeft gegtoffeett/ maer oocb am bat ctoen bie felfbe tamtzst
enbe inbe earner^ enen bie felfbe petfoonen/bie altoo.ei bebben gbeb?on*
g
ben om ben gantel tooo? be Compagnie te gouben/oocb bie geene sgn/ etodebe tot geene ftaenbe gagie en bonnen geb?acgttoo?ben.Het tweede deel vande
Con-fideratie over de tegenwoordige
ghele-ghentheydt van Brafil.
H
tft gene't toelcb tot noefttoe gbefecgt iS mepne foo blaerlijeftm te 5tjn /bat ggcenc retefrjeb Creature bit can toetecfp?eecben/ baerommefoocntoertoacbte niet mbttS ban bat etgrjeiuSpe* manbtbittnbentoinbt fteetbe/ieggbcnbc/ bat befen gantel op fulcbeu togTe eAS tooojen toecftaelt / bet)oaibe te toetblgtocn aen be Compagnie/ om onbec fulcb pjetett/alfoo btt oiibienfticb ijs/befc faccben inbirccte te* aen te gaen/enbe alfoo be Compagnie enbe tmS ©aterlanbt te onfetten te trtiTdgcbc tooojteden bie Diet upt te toertoaegten ftaen, Om befeit
te toolbocn cube alle uptblucnten te benemen/ foo mllen in bet toolgenbe obcrtocgen oft get bienfliger cube too?bclgcber is noo? be Compagnie/ bat ben boo?noemben ganbel alleene blijtoe aen be Compagtite/ofte bat bicn aen particuliere too?bc toegbefiaen; <£cr bat come tot onberfoec't toan btfe iBatctie foo flcHe bit alS lonbamemcel / bat toamiect bit rjrje* fdjiet alleene boo? be bicnaeten bcr Compagnie enbc tooo? te |elf|je/ met crdufie nan anbere torue itoop- lieben / foo igbittoeberetn te, bctballenopbctoubebirpupttoanbcnbanbelapen te ftellen /ofte te (lituten / toelcb? queflieudo? befen be Co;npagiuegeb2adjt0eeft/ op beti ttPttctftcn Cant nangactc ettpne Ijet gbene bier tetrtjensi tot ecru* fcggcb2acgtto02bt / is ten Ijoogljflcn impertinent / ggelgcbaljei r, 3©D en toillen ben IjaRtel niet fiupteit / fullen alle ganbdnero laten Kte noticien / a\S boo?befen. aileenlgcben befen Ijanbel bie niruui itf/ fallen bcljonben todo2 ae Compagnie. (Ccn rtoccben/ <©it cngaet maeraenfouimtg'.je Com'u nptien alle anbere Coopmanfcgappen/ foo Catifump;icn/30atcn/,tBaHtfacttn'cli /futtenuaet ouber gbetoooure
bv particuliere bonncn toetbaittelt/cnbc uptbet ©abedanbtnaet 9£?a*
ftl Pctfontento02ben. ©ie'r op foo anttodo?bc: Cevfrebjcb/ toanneet bc*04b2efli / betoelcbe a bioictute fullen gbeb?acgttoo?bcu bp nae tc\\# foo goeben boop fullen bonnen ggcggenentooiDen / enbe bit alleene be Compagnie fal uermagben tc boen. £>oa ggctoc tc bctendteit of bet niet baer mebc gftefpot is te $atticnliett ^ficgatiantcn toe te laten/ bie obet befe Itaubcn te tnoggen nact 25?afil uertoocrcn* <Ccn ttoee* ten/ ifJaet bicn be Confumpticn / betoelcbe a bioicturennet 55?aftl fullen gfieb?acljt tooJbcn / niet mm ban be bclft banbe gaenbe Carga* foencn 3ijn; foo is buptcn alle ttogffd of befe liiegotic faftooo? be groat* fie tfdft gbeflotcntoefcn/ cube gljelgcfo b'ecne J"J?gorle bcix anberen trecbt / foo is niet te ttonffden oftegrootpy belft ben $arrif ulij ontrocben 5ggte /|}eTt£fterentejal te Cooipagitie ban fclfs hi ftyiL
toallcn; $artirultere ctbcenlnfl gebtenbe /' ftcg tract? mebe te genere ^miuersi gbdiidi alle te aflDcretbt moet tebennen/ befe $egotie falten meerenbcclegeflaotjen ^gn/enbe otoetfulct befto'nedegeben enbe rete* ncn/betoelcbe boo? teftnrnnggcalligccrrgljctorrfl toan pattpen obet
S
etffupten ofte apen-ftellen toan ben gaubel / biefullcn nocg reggenJ J0O2bicbbaerebradjt bebouten/ tooo? foo bed alS btfe ^cgotte fal ggcflprcii toerten. ^ i t cAS. nootfaecbdrjd* tot apeuhtgge befer fact*eboo?gbefreIt3gn6e /foo come mitotgettoerfdjil/ toclcbeitf /ofg# tooo?toclncber fal toefen tooo! be €bmdagme 7 toat ^ bat boen boo? gaereepggcue^ienacr** bob? baet fcmeir alleene / ofte bat fp bal toelare aen anbere partfcnlicee #iegetiantett beweffcmeLgaer. *%t ecr* fie iaojt noclj trgbcntoobgbieb ggcb2rben "MJCHJ cfc oocb boo? befen ban
tenige fSetointtebbcrjS r bet auter is bnfe fnflencur 7 tot bcter tocr* flam toefesi fal eerft tooolftdlen enbe eramiuecren be tetenen bienente tot to062ted toan bie gencbie bit toillen bdjouten boo? be Compagnti/ tube bate naer bet contract** i, fyt%
*3
i . % t <©ettop geeft bit gcgetoen aen te Compagnie toaerom ban EerfteRe-tetooo?beeIen bie be Compagrtte toe comen bp0er<©cttop/ aen anbere <*en van ggcgeben. amto: JDanneer bet Citron ig ggegeben foo engabbebe Paitye. Compagnie niet eenen tooet ban Ijet ggene fp nu bcfttten / (oo bat gtt
<©ctropbc Compagnie nllcene geeft get tecbt gljegetoen tot befen ban* bcl/bocb in befmir.gljc enbe ggcb?upcb bag bten niet ggefidt / <£nbe nactbieube Compagnie niet geeft connen bosien tot bet gbebjnpch toan befen ganbel / tooo? bat fp ben ^ngefetenen ban 9&?afil met folem* nelen <&tbz geeft toegbeftaenbentupen ganbd/gljdgcb gier naet b?ee* bet fal ggetoocgt toerben/ foo is bier bp get <©ctrop toooi foo tocele glje* tersgecttenbe ggdimitcert / enbc is be Compagnie booj baer aecoon bat fclbiglje to?ptoillicb nfggegacn. i&en ttocebeu: =t?et<©ctrop en ber-foietbit oocb nict/toannect get met confent cube boosted toanbe Com* pagnie ggefdjict/gbeli)eb bat fdtoiglje bogdgcbrtoo?btgep?aetifeert/ toanneet toeele ^articulieren toa>bt toegljdaten om^out/ $oubt Cabacb/ etc. be limiten toanbe Compagnie tc tetoaten. <Cen berben: aile <©ctrercntoo2bengbeggetoentot boo?beel cube geene tot fc0abe/ baetommc toanneet bict too?bt gljetojaccgt toat in befe faccbemoet gljebaentoo?bcn/men moct niet ften toat met te letter ijan get£>c* ttop acco?beett / macr toat ben bienfl unnbe Compagnie berepfrljt/ bacromme behenne geerne bat toolggena gerOctrop aire be p?dftj>en be Compagnietoe comen: bat iiS bunicn ttoijfTcl / maetbet bifferent
\0 op toat top be Compagnie tot bit tooojted bcfl fal comen / bit moet
upt get toolgenbe blijcbcn.
^et Crempel toanbe Oofl-^lnbifclje Compagnie comtbptoelenin Twcede eonftbetatie / enbe mewticn naet bien be felfbe ten banbel aen baer Reden. felbeii beljonbenbe bus toclbaert/ toaecom en io bet felfbe niet tc bet*
hoopcti toanbe 3©eft. antto: ""jflcbgebbe bicbmacl boo2en befen reten urgeten / maet Ijebbe altoos* toci'toonbect gbetoecft bat beben toan <©o?teelbitbcben/ bcficteHen^tefe/ i. ^ n (©oft-gnbirn en bceft mengbeenepcupiatietc benojteten om albaet te HanbHboutoerpe toaet tenemen / gctmanbt geeft fgitc engenc gntooontetjs / biete tomcbteii bts %anbts beuefineten/ be S#te / gjnbigo / &alpeter/ cnte tide "®2ogucObic toan China; thbt be Cnfte toan Per erbomen / too** tenalleent boo2 (jet uolcb bts %anbts gdetoannen/ bebbenonfc # a t i t enbe ©awo* niet toan boen/footoan ggdt)cUen be Canecl $ooten/ p * fldeu/©epet/bte toan Zeyl m, Ban la, Moioqu. &c. bt antere ggetoeftcn comen/to02bcn albaet ggetoonncn fonteronfe^ibtrftrte / baetomm <©oft-«lnbten met teer toan nooben ^ op pcimlaticn telctten / tooet in be fSctftergcpbt cube bet tod-baercn torn'•Biafi! bcflact. a. aile fiet crtne bat tfpt€*oft-g.ibienljcrtoacttjji tob?t gbeb?acbt / t e e n baet SgetoW eet'petnanbt upt Europa baet i£$Kcotmn ^ J 3 0 « « n / niaet *252afil hi (jem feltocn is maer een tooefl Xante / gebbetobe nocg ^egottennoci) ftitooontertfban eenige naecnteU9enfcben/cnbe en
?4
banbaetommetoart baerp^^tu^cgttooiten / fcanljttgttnttctfi toojben Cftriilcnen albaet getoomien toojbt/betoelcbe baetommtboflj
alle mibbeleh baet naet toe moeren ggelocbttoetben/ 't todcbe niet can ^{jefcbiebenban boo2 Ijoopc toan p20ftjt/ enbe befe can nietgtoot-rtjn/
baer men ben l$aubclact*$ cube Haiibt-boutoerjS gaten to?pbom be* neemt / enbe bie ftelt ontee ben btoaucb enbe tooocljbpc ban een Corn* pagnie. <Cen terben: £00 en can oocb be Compagnie toan <©oft-3tt bien niet tefdjulbidjt toetben toan Monopokn, l*pan en ontfangjl be 3©et toan ono* niet/maet ftelt onjS tefeltoe / enbe miflcfiien ofte ben ftepfet toan China toeet battet ^ollanbet^ inbe jBerdbt sgn / bt Cufle ban Perfien geeft binncn enbe feuptenlanbtfcfte begone / inei alle te toetelbt gemepn/ ben fpeper ran gcbtegentoo?ben toan bit gens bie toil/ enbc niet en geeft be Compagnie tooo? naer nllcene a\S l&ooten en 5faclie toallentein bie <$plante ban Sanda, baet fp alleys bat tot beri <g.ibetinge bee b2ncbtcn beo lantg toan nooben is/ boo? be 3ngebo?eni
is boenbe jmaet bit ban toan 35?af"ilien niet gefecgt too?bcn. Cen toicrbfc
IDoetoel be JJegatic bie in Compagnie gefegiet / bed coflelgcber is a\S Die ban $articuliere/foo tan nocbtan$ bie toanbe <©oft bat bjagben/te reben is I u om bat bie ©aren ten mccflcnbcelctocdcofldijcbet3gu/ 2. Cngdfcge 5rtanfcbe etc. bietettoaetts" baten moeten oocb in Contl pagnie bat been/ 3. femmiggc goebcten a\S $oatcn/ f oclie/enbc $a* gdenljceftbc Compagnie ten meeftenbde in bate banbt / betoelcbe fp baetommc can op p?h£ fetten / maet bit en geeft ggeen ggemeenfegap metbe^upebeten/ bie apt ?5?afil comen /bie foo gtooteoneoflenniet ronnen toetb2agen / betoelcbe toanbe fDojtugefen/ toatenbe oncoflelijca enbe met ongemonteetbe &cgcpen otoetgeb2adjt toaiten/ enbe baet en botoen fgn inbe banbt toan pegljelncfc eene bie ben anberen be |Ba«M ftellen / get is ten boocbflen bienfticg enbe noobicb/ bat be $egotie op <©ofl-9nbienin Compagnie gefci)iebe/om rctoen/foo anted* toare men
foube in <©ofl-gjnbfen be goeberen tegenjS ben nnberen op jagen/ enbe algier baer mebe dabben/maet bit en ean niet gefegicben met bea©efr; gouben top onfeftipcbet op p2ijo/"po?tugacl fal on£ bie toefenben/ gbe* lijcb oocbbagebicbr geftgiet.
3©anneerten ftotticulferentao?ttaeggelaten albUjStetoaten/foo Oerde moet afltS confufeltj|cb toegaen / a\s nn faa iffer alleg geb?ecb gtelticft Rcdcn, ertfangbie*ggefegtetis /baer naer foo bomt ailejei inotoertolaet/ foooal
geene #ac&gupfen te btggen $n,- be goetercn toertetben: maet 'mutt batte.Compagnie befe ftegohe btbm I fp foaben tocrfo?ggen/'t ggeene noobicb is /enbc alfoo foube allej* met o?ter toegaen/ antto; <£en tooo?* namcntlgcbe tebert toaerommebat biebmadtooo? tefen te ©artieu* here ontfien getoten /baer meet goeberen te b?engben ban tcfjen# ftan> nentocrtierttoecten/ijibe €rceffttoe pacb-bup^ gupje/toaert barmen rqjggeUabbc geb?aggen bat bie teter boop toate rjgetoeeft /baer font* fcicbmad meet boojtaet ggetoeed -jgn/ tot ban ten gtooten teele Qtbe*
tert too?ben / toanneet bat noo?tfcge faftzn bote a b?oicture gbeb?acgt toerben/ 't toelcb naerbien te Compagnie tot gtten niet geeft belieft/ toe te laten / foo en ban ft) anbere niet tc lafle leggben/ 't geene baer fp feltoe oo?faecbe toan is", I^etttoeete: gettoerloop 'ttoelcbonlanga" en* temeermalentooo2 befen is ggebomen/ inS&aftl bao2gfieb?ecbban ©ito?eiei en is* nopt bp ggebomen/boo? faute banbe ©atttenliete bit niet Cjrgcnoeggenfbuten gcb?arijt Bebben/tot tebteftoan ben Itanbe/maet filtooja* boo? toan tetoop? toan be bameren/ betoelcbe gaere jSolbatifcge j niet nctftenbe / foo fgri be flaten ban 5E>?aftl ggtbtoottgen ggetoeeft be i Jfteaganj\nen bet particuliere ten bdjocoe toan ben bienfl bcr Compag* nie te bcroetoen/ mte todebe inbien al emetjei m fulcben ggetegentgept foo toele niet is ggetoonben a\S ban noobc tooo / foo moet giet ban be fcbult gcgctoen tooiben aen be, Cameten/ enbe niet ben ©atticulieren/ iSScgottanten/ om teben / bat Ijet toetflen toanbe iBagafrjnen bet Com= paguie/be Compagie bat altooo nenbaet fclben gedt bcljouben/toact' om be ©articuliete geenen ftaet gebten connen maben om bie te bet; fien / alfoo fulcbe tooo?-toallen bupten getooorrte enbe tcgai£toettoacb> tinggc3ftn / cube goe fullen ©atticulicre connen fojgeroagennoojte
lt#aganjnenber Compagnie / betoelcbe tooo? gun te5cgelte?5?ietoen $gn/ niet toctenbe of baet tocpnicb of bed in i$f enbc of be Compagnie bie fal toerfo?gcn of niet ^et berbe: i*?aetbicn te Compagnie onlaugljjS enbe meetmael tooo2 befen felfa pare «©ienaren enbe &olbaten niet en toctfo?egt/ 't todebe fp gebouten is enbe acngenomenfteeft / boe fouben fp ban tetflantfctje3tanbttocrro?gen / bat bat feltoigc nodj;in toefen is7 moet ben "pwmeulieten baud* getocten too?ten. ll**ettoierte;3BanneJer aen $tttncuncte ben ganbel too?bt toegbdatcn/ be Coynpagnie too?bt tettrnietnptggeflooten/ fptoctenaltoog toat in bare UlagafgncniiS/ fp toeten toatgoeteren ban ©artiruliew afgfjefonten 3&1 tefroccaftc connenfp tooer nemen/ om nig ban tt fuppleten 't geiic baet aen out* bieccfttT'ente met eenengaetnoojbede baet mete tebaen/ enbe fal al* busetalle gebzeeb ente eanfufie getoccrt too?bciu"^et bgfte:bc Comer b a n ^ t a n t e i r f nu eenige jareu toetfoegtemten (Cerrenettfa'Stg a taoieture naet S&aftl te menggeti / 1 toelcb naetbien toan gun i& gbe-ercufcert/tootreben*omnu ootoeeteanbere€ettoatentetoilentooo? te Compagnie allcenc bebouten/ otoet ttoee j'aren geeft men eerftaen ©artiealiere toeggejlaen ben $etreneuf0 ©j£ a bioictute naet 55?afa te b?enggen /maet mgtenomen $ n t e met be opinie/ cute bie baet upt oarftaet jatonfte nanaraote p»f&e«/ bit te $cgotiantcn baer aen be* ten / men geeft bat met toillen confenteten op beboo?Ujebe tecognitie/ maertotf tooo?bebdfrtoanbeinanit*/ cnbeombat teCamerenaiet boo2 be Ileus* fouben c i | e ^ ? t toojben/ente meng-ai gcen 55ioneben-toeurfe re^heningf Ibttoe ttocn/menbecftiuete boa? reecbeningetoonte
Comer nan getlonbr een^cftipmet bitoCetrenenfg ©itfgbefanben/ en naeealbitgftetoeety ente al bttte&ig&foo # t e aitbomfte tefrse*
i5
toeefl: met Ijact enggen $cgip gcbten fo be faeebe alfoo toeten aen te icggenbat bet ontecnt met Ijctbctbe ban fpne labtnge in mifil\S m* attineett/ mbz toauben $attieulicten i£ niet cenen penmtien gljep?ofi< tcctt/ enbe aloud 3g;i befe tooo?bcclen boo? quaet bclepbt toanbe Camec toanEedanbt toetgautoelooft\ € e n fdten/ ^etjijiibe li?ifto?ieabati ^thiopicn ecu gamfege Hantfcbap te toillentooo?ftcn; Coopmaiiioi toij> fc bp 5ro?metoan Compagnie Concepten betamente ben iBonicften/ eft biergfjelgche onnune menfdjen / bie aits' be $r»iflo?ientoaii amabiei be< <J55aule znbz bierggelgcbc Ijebben uaergljclaten/ be toctclt en toa?bt bp geene Jpgantafien geregeett/ top Ijebben Ijiet in $r»ollant niet meet ba\\
allts gbeb2ecb/ Ijout/ £>out/ Coo?n/ 3Bi)ti/<©Ipe/$ c/goe aetbiglj foube
bettoegaen/ toactt batmen boo? ccne Compagnie enbc mctljaet cpgcn &djepengier nan moflen uerftcn toetben / get Ijonbcttfle bed toanbe ^Segotie enbe be ^ntooonbetes bie nu fouben niet bebben/ cube niepat* mentitffcgen btft ttoee ggeeii gelijcbeniffe tc 5ijrt;meii ftet allccne 't ge* ne ficb toeb?aegljtin^*^rj2jflon'cl tnbt onbete Catibifdje dSpIanben/
batt ontterit obet 12 a 1 ? 3|aren niet ceil Cfniflcn menrcftc toasf; cube
nu too?ten bie geeftimeett op 40 a ?o buufcht / enbc to3?ben ban allejS. todbetfien/fonbetbametd/fonbet'"JSetointgcbbetg/ allcenlgcbon bat ecu pcggclijcb met cpgljcn ^djepen ab20ictutc bettoactt macg ba* ten / bit Crcmpel bcfjoo2te on** toijd te maccben. %\ SSiaftlien bon* ncn fonbet Compatattc gtdatct bingljen toet0aapt toetbeti / 3'ibigo/ Cattoen V Member / etc. ten iftocbncb bie baet gbctaamicn too?bt / iS
biitatoietmad mcettocett / banbe Cb2iftoffelfe/IjctSanbttoanneet
get onbet ben Hontncb toan &pnugien til gbetocefl in 3i)nen mecficit flcut / en beeft noclj bet tbienbe part niet gebout ggetoeeft/ onS lanbt goe toolcbtgcb bat oocb i&iS toed te blcpne om bat te peupeleten/baet* emmemen albaet nlrctljante tncembe 3Mien/*®uprfen/(ffingelfett/ &cgotten/3©alcn te0oo2benen te loeben/enbe bie falmen alle ben mont openbouben boo2 be Compagnie. *Cben ttnS gelijebmen ben ?5oorJ* ggefellengetranbtfoenupttedt / pljantafien ban Bruyieamviiieenbe 3#iien Boyfon Romanifki. 7. <r£ntoiImetibanbobteltoctfebetttoefenJ tooo?alle eonfufieenbe ggebiecb/be Compaqnie en gocftallecnemaet fo?glje te b?agen / bat gacr Ulagasgn toan jfEden tod toerfien 5p / Ijtetnj mebe ban alle bedoop tooo?-bomen toccben/ enbe of ban Bp internal ee* ntgb gljcb?edttooo?-toalt toan SSotet / 3©gn / tti» bat ban men mifTen tooo? eenen tijbt/ enbe't ggene men Ijiet toan boo? niet gebben/gecft g V fpaett / fal baa naet / Ditto in obettoloet bomenbe / te libetaelbct glic*
b?upcbt toerben. i .< Vierde , p e ©atticultcte toaten baer maet alleene om piofrjt / bit cefTctente
Rede n, fo fullen fp op-ljauten / enbc alfoo 55?afil ontoetfien blntoen / toetoerorn' me tfjet batbaet p?ofgren bp btft $egotic te boen # n 7 toaeromme bie met itetoet ggegouben aen be Compagnie ban aen pattieuliert bit obet te laten*nodj meettoamieer particuliere baet toaten fo moeten fp \ain>
17
net!/ attbetgful'en rp tlyms blpbcn / be Compagnie ban ggclgchen bie
maetbset bpgoet ojbmatte tomfte toanrecognitienljebten /Jente alfaa moeten baet ttoee bp toinnen / en bp-getoolgc alle bingljen bierber 5ijii/ ban toanneet be toinfte alfeen quanic in be ganbt ban be Compagnie/ enbenaerbientotbe peuplatien ben goctenboop bcr Igf-tocljtcn ban nobcn is I foo fal ben opencngantel ailed biztbtt maecben / ban toan*
«
eet bie boo?teCampagnic gefcgiebe enbe boctomme bepeuplatie ber<Jnbeten, anttooo?bt/be tooo?-gefldbc tcbenen 3ijn mecfltoan ecu na* titer / enbe fullen baetomme te ggelgcbe ban ond beauttooon toojocn. Ilfeteetfte: getidfoo/niemanbtfalnegciriercn/ omfcljabc tcbocn /on* ber-en-tuflcgen bait get altemetdtocl anbetd unt / maet bit ban be Compagnie oac gebeuten/ betoelcbe baer min tegend ban banbe $ar* ticulietc/ ccn Stoopman/ &cgippct enbe $)vvS man sgnbacrinnc mal* banbetcn gcujcb/ fp gopen nltood/ toinfte goebe tepfc/ enbe b2ueljtbarc jaeten / onbertuflcgen falmcn altemetd b?ie jaeten Ijopcn / cc'tmen bat eend fal gljenieten / foo bat befe teben: iBatriculietc batcn baet maet om p?ofgt aid bat op-ljoubt fullenfpfgupd blptoen / op ggelgcbe togfc id teggend ben 0anbd bet Compagnie d\S bet patticultcre / alfoo bie min ban be particuliete tegbendfcljate ban. ®et ttoccbe: Ijet is maet Smaginatie is tt feggben / bat toanneet particuliere baet negottercn baet ttoee moeten pjofgt boen / maet toanneet be Compagnie bat a\S ban alle be atoance alleene in eenc Ijanbt bait. Inbieri be Compagnie ecnen $2ateud toatc bie ftdj in alletlep gbebaentenbonbe ttanff02mee* ten / ban giet ailed boopen 't toelcb nobiglj id / tetflom baet nac (jaete grtljepen cquipcten enbc ban aid ^djippetd met befeltie«nEceua* rcn / in S&afil bomenbe/toetecom in #egotinntcn bcrnnbereiv om bo* te goeberente toctboopen cnbenntete baer 0002 tc boopen/ fo foube bit ecntgen febgrt Ijebben: jBaerbie nu be goebctcn bzt Compagnie boo* pen enbc betbaopen/ bat^gnte<J£.l^cetcn ^etoinnjebbctd/bact ban niet is tc p?cfumctcn batfp ofte bequamer/ ofte beret fojgge b?agbcnbe
mn boo2 be Compagnic/ban $attitulieren boo? Ijact epgen felfd bacrc
•facttKctibiefp bapten 0 lontd gcb?ifocbe7 fallen niet beret baet bcooir boen / aid bie hen particuliere emirate! 3gn / boctc epgbene J»cbepcn moeten fp boen eguiperen boo2 anbere / ijcur jfkfjcpcn bonnen fp niet tetcr boop bebben ban anbere / ban $arnralicre tooo2 boct fcltocn / in 22fcafil bonente/motrc toebctom bare biertacrdgdBupcben/ om bnere goebetente fteiieficteteu/rtocn gbeigcU aid anbete particuliere/ fo ban nacrbten be Compagnie boete'foec'aen moet tocrtidjten b0oianbere=/ bie alle bnet bn^ moeten toinnen enbc Ietom/foo enbeeft fp in befen bcele ggeen booiteet boo? $atticiiliere: .jtegotranten. lletbetbr: tfet id im* peunnemrefegggtn/ .toanneet ©atticulicre baergcenpjofnbbonnen boen / foo fullen fp baet uptiffcfjeptenV cube aidban be ifirgoriclioaite Compagnie laten toanneet fp met ten too nteegbign / toant $a*ticn* i ttere mllcnoaetbouiien blptotn baratv / toanneet be Compagnie baer
1 *
npt fal moeten ftDepben. Bet blgdtt upt ten tooo?lcben tgt/.in ten toclw ben oft fdjoon in ijet genicmi meet fdjabe ban boo?becl id ggebaen / op ben HJegotianten / nocljtnrid &cljepen enbe Catgefoenen genocglj 5gti unt-getoaten; .^oetgcuomenljctgefcljicbcnalo/*@artiruliecefenep* tenter unr / aid ban foo ral ben Ijantel ban felfd toertoallen / in Ijanben
ban be compagnie cube fullen aid ban / be:c Compagnie Ijantelacrd ban felfd brpgen get 8&ene fp begcereu. <€nbi en id mebe niet te b?cc* fen /bat be f. arriruliere te room tocgb bebbenbe / be tappenbemdc&' tooo? be Compagnie <nllen laten/ om bat toanneer te Compagnie befen battel aen baer toil Ijoubru; fp ban bacr.op foo bele toiunen aid fp felfd toil / toant be marIjt in be Ijanbt gebtenbe / tube alle goebercnin een/
Daubt itjnbc/ oo ban fp bie foo Ijooglje flcllen aid Ip toil / enbe toebcrom beft met iwucbrcn ban ben Haute bcraclt tocrbenbe / bit too leeggc
ni-bo3pcnaldgdct buncbt / bit aloo giutolfcrnbilid cnbeniemanbtop fnlchcn conbiriebacr foube toillen gaeiv ofie blpoen. &00 halt uictan* betd fiin ban be ruincre bet Compagnic/gdijc mete toanneer beCont* pagnie baet meet foube bp toillen abaneeren / ban fp alrcbe bp Ijacre to?ar bten enbe rccognitieti beet; anberd lalmcnbe gocberenmccr beta* ften ban fp b?agcn bommt/gclijth in get nncr-bolgeute toan ond fill be* tocfen tooibcn. 4* USacr tot dtocrblocbt toanneet bat be Compagnie fcljobc fcoc t / aid ban fullen Jpnrrirulicrc norlj goebe toinfte boen / enbe blpbcn $egoticren boor be Compagnie acbter upt fal gaen / bit fal tiu toon ond betocfen too2ben. <Ccn cerflen: get id bennclgrb bat te Com; pagnie moet ,$egoticren met penningen a bepofitio/bcn •"Jnrereft moet ectft obcrtoonnen ;gn/ eer atoance ban gereecbent toerben. f€en ttoee* ben: £ p moet Ijarc Cargafoencn boen afTeureren eft anberd f)et p?ijt
l\tl loopen / 'ttoelcbc cbenbedid. Cenbcrben: <©c Compagnie moet
^rbepen gucren ofte cquipcrcn/teiftc'Dcrjs baer ban lullen bat mebe om gecn febabe boen/ iffet nu bat men particuliere mner bergunt bt(t b?p obontagien/ namcntlijcb be toacbttoau bate epgen ^eljepen gocDt te inaccben / ben gmcreft ban bare pmningljcn / enbc be nffeurantie toan bare gocbereti/ toner ban baf fp be p?emien aenljacr fclben conni/ rnbe ten mceftenbere fullen bebben/ icU goute batter particuliere gfje; noecg ullen gbebonben to02ben/toie om beft toinfle/bcfe S&egotie fulled toner nemen infouterljepr be 'aecben ber Compagnie een» baft geflelt write: matt inbicn pemanbtmcent bat om bat p2ofnten niemanbt ffjnc goeberen ober %Ztt fal fenben. I&d contraric blijcbt upt ttoee / be tooo?nartr.ftc ifjcgorien/tote in jtetertam bebbcry be erne meefl bier tot •Hmflerbam / enbe te anbere h ^edartbr/iebmepne be begotten op 4">often tnbt 5So2beaur toaer ban alien teujtegotianten new t\M\ id/ bat fetoenjareu gier toanbe animeen boo2 tenanterenggereecbew/ enbe afgbctroehen be Sitcreffen / ©>arbten / enbe 9*fTcu~a.!t!crv boo? ten Coopman 'hi toepnicg otoerfeb'eren. «jffet bar tat tec &m tien/ ban todebe get benndijeb id / bat toepuicg meet toojte gbenban,
feed infonteebept op bie ban fSoiteaur /baerommc niet ggdatdt toe?* ben/toaeromme fal ban befe aegtet blgtoeiv geuomen/gcen meet abau* ce baer op toate.
"®uS berte gljeften 0ebbcnte bat *©atticuliete cenetamdijebe toin<
fie conncn boen / fonbet bat 0ier toan be Compagnie cenen pe^niucb mifl / Too moeten nu ua>tet camen/enbe ficnte aooiitagie biz be §j>at* ticuliete bobenbe Compagnie fullen Ijebben* (ftenecrftcn: ^gctbat '©atttculiete batgoebc lieben 3gn / Ijarcn to2lcnbcn penningenban boen gebben/fp fullen te felfbe enbe gheretet ctibe betct coopfnggijcti ban te Compagnie, iCcnttoeeben: S&e&cbepen bie be Compagnie fal equipeten / cafrcit ongbclgcb meet aid bie ban Iparticulicte / al bat bie meet rojtcn bat id fdj.-be / nod) baet en boben moet tooo? fcljabe gerc* bent too?ben ben incoop ofte tonerbpc ban te felfbe ^cljepcn / toant fp toetgaen cube toeronbeii/ fonbet be Compagnie booJbecl toe te biengcti. (Cen betben: €nbe fo geeft fp Ijet gclucb bichtoild / toanneer fp bup?-<§>cljepcn / ofte oocb 0aet epgene gl)eb?upcbt/bat bie ban anbere boo? cengoetgljeteelte gbcbulr / enbc ban nictbeljoo?Ujcbgbdabentoo2* ben / be JkbipperjB tod todenbe bat mctftoacr gljdaben £>cljepcn bet moepcltjcbfl id boo2bc£eete paffeeten / batbcleenbebiergeigcbea* bupfen baer onber loopen blijcbt / om bat be b?acljtcn toan be ^cljcpcn ofte tocpnicb ofrc niet oberfegiety niet om bat be to2adjten baet opgbe* flelt te blepn 3tjn/ particuliere fouben bat geerne bed beter coop oohi/ maeronibc boo?noetube abupfen. (Cenbicrben: *®c ertoarenttjepbt ban toeclc jaren Ijctft ond gbelecrt (men moet nip Ijiet ten befteti gbu-ben bat icb be toacrljcpbt fpjeeebe) bat gbcmecrielgcb be goebcren bie te Compagnie gier tclnnteboopt / ongljelteb Ijooger comen/ ban bie toan ©atnculiete gbebocljt toerben/ toant bet fal een initaecbel 5gn/iu* bienfp n ct ofte inercbclgcb Ijooget toan p?gd / ofte fledjtet toan toaleut getooriben too?ben:be fieben id/ bet gtemepne goebtgaet toCtloo?en/nie* manbt toil fnncn b?ieubt in bet ©articuliete bifobligeten/ din bicn bet gette upt l)ct Igfte bingem |Ben toect bet uoclj te 25abti5eten / om bat menopfgne25urgerpe foo naeuniet fien moet/ incnbooptbanfgn 55ucrman / nan fgri Compere/ toanfguCoufijn/Oom/ ^toagber/ 55:ocber/i'eubc tod alt erne td iS ben booper enbe toetcoopet ten fdfben. <U5cn S&etoinujebtet fal altemetd obet be iflcgotif/ <j£qtfipagie/ etc. gc* fidt too2ben/ bit baer ban toetflant geeft/gelgcb ecu cfel toanbe|*^ufn> be/ men gbcb?npcbt een IBaeehclaet / enbe baet op goet men aen; in* bien ©atticuliete alfoo beben /men foube tetflont feggen bie ^latent* fact ggelooft bie too?te IBaecbelaen ^efebingen fgri bebent aen bie gene todebe bie toeten toillen / enbe toat aengactbegoetetenbiebe Compagnie boo? anbete bupten lanbe foube boen coopen om ban baer •ab?ofctutenaet ^ofiiien tefenben / top moeten ntet boopen bat be
•©ienaetd betet fullen 5ijn ban be JBceftetd / befe 5Facteutd fUllenap* patentclijcb Ijet Cuangelio tod ggelefen Ijebben / 't toelcb ond leett
bat l)ct enbc ggciuachclgcfccc enbc boo?bdiger id reecbeninge te boen aen be ftentmeeftetd ban aen be pnncipale: ?• <r£pntelinglje comen
befe goebcren in ffiiafil / men moet bie lofTcn / enbc inbe $acbgupfc*
bicngen/ bercoopeu/enbe ifTet batf$otticuliertfoo toeelc blagben/ otoer bie rtcne/todche be linie Ijebben nepalTccttAbrt fal met be goebcren bet Compagnie nodi ffedjtcr uot-toalfcu / bejructeurd fullen met bc$crf ningben fpeden/ ofte anberfmtd be*©cbitcurd op contributie boubcrf betoelcbe ontet en tufYeben ban goct quacr fullentoG2bcn. *©cgroon* adjtcrbeben bie be Compagnie Uccftuptftaente / entenorbtaudniel ingbemacnt- toajben/ council and Icctcii toat nu gijefebiet enbe toat tot baet ban in bet toccoucnbcfrc toertoacljtcn bebben tbc iScbcnenbie nif fullen oocb aid ban 3ijn / be goebcten in SBjafil tot contantcn gl)eb?arf)f 3gnbe/fp moeten tocterom aeugcledjt/ enbe ^upebcten baer boo? gbeP cocbt tooibcn/eii fulch een foube al tc grootcn gciootoe Ijebbcn/bie foube raepnen bat be "©ienaten bet Compagnie in @?afil/neter/getroutoe*/ enbe neetfiigct fullen 3^11/ban bare l^eeren enbe |^eeflerdbc^5etoinfc bebtetdalljtenbebgfbotocn-ftaeiite Soften t'nmcn geb2acgt 3gnbe/ men fal beuinbenbat bie niet min ban 40 a fo petcento fullen inptbjcn* gen / gum baet maet ban fed aenbe^atticulicre ^anbelactd/ncffcinjl be boo?nocmbe auanccn/toan to2adjten/3!ntetcffen/:enteafTcutantirn bie fp genieten neffend be iSegotianten / op Ctoflcn cube ©?ancbrgcli/ gljp fult baet l^cgatianten btijggeit tljicnmacl meet ban ban boene getit/ente ban fal ailed nocb ten miuften 30 a 40 pet cento in^afrtbe* tet coop 5911/ald toanneet boo? be Compagnie befen bnntel foubegfo* fdjieben / boeebMjiet noclj:bp bat befc ^egotic moet ggefebieben booi 5Factoo2en(gelgcbicbin befc gelege'tuljcptbe<£:i^ectcn SSetoimgib*
btts niet anbetd can etbenncn) bie aen niemant contabd sijn tribal
biet altood moet geconfibiccert toerten/tete jtegoticalbud aengdepiy moet-op toegenbie ban be 1?H32tugefen enbc.anbate/tetodd*e ^upc&fi* ten connen tecngcn/betoelcbe nacrbien fp.allerte temttasie tooo?beden bebben/toie en fiet niet bat bit biwte alle goope.id^ctoeet tocitonttfege' bet boo2uaemte.g|*etaepen too?t/bit fnnalleen abupfen/men maet/ men fal/rtien can bie teteren / bit en raecUtgdt totfcntjerfaerbe niet/ maet allienjtenbnpfcii/betoelcbegbelgcbfputgebraBWiMaja/ nlfoomoeten bie nu getoem tooiben / enbe ecu pegeigcb macarbt=fieg fitxtfo om 95ud enbe ^aloe-tot tefe toontete b?engcn/ Sfinttot bouncer icb be Com* pagnieifanbelaetdalbudboo?e roepen'./ ientetoedctelootoen toan re*
bied/mp buncbtfpftjn ten binbercngdgsb/tetodebe aid men bie getf* felen;toil/roepen/icb en faitmgn Ijetoi niet meet twiV'tbreft nu obet be
ttomticlj iarengliebnett/ente:!^flaei\r»fb!bDc langrt^oe ergcr/tecft te !iecittc.tooci?tefen nietconaenggefttttfert toaton/mtetrjKsconjmite idvtoepmcb goope/ nacj$wn-h nningetoo«-teltid/.efi tJtcgene jtetodcto ^iggepiifTirtbantefcfaedic fal oo?tedcn / r a n ltditdrjeb toe-rftaenbefe ^bppfcn.f«Jbanidjvte:tocftn/ bntfp gcnoedjfacm uifeparateljjin.toante
21
Itogotie bie albnd in Compagnie gefdjiet/ bat foo langc ald-bc 3©erelt ggeftaen geeft / enbe ftaen fal/befcfaccben alfco gljcgaen bebben/ enbe nocggaen fullen. ^etgeefttoan allr tgben be toaerljepbtggetoeeft bat Ijet gcmcpne goet toedoo?en gact / bat get particuliere toojt toaer ggr*
f
iomen boo? bet gemepne/bat be € : 5©etointtjebterd menfcgen 3gn/foo ngijdootoeicb oocb niet bat be gjnfluentien ban ten i ^ o n b t ban y&afti ontrentbe 45gemocberentoanbe Slatooonbcten albaet bcrau* •fercnfttllen/omtoar-be Compagnie befe $egatie aeidjoer felbeiiid be*••utente. ^nbt ;ban nocb bo?ber/bat giet bangljecn tcb2e£ can bcr* poopttoerten/ blgcbtupttefeteten/ombatgljcenacnftchigchc*©ie* maet ten bienfle toanbe Compagnie acnagenomcn tob:bt / t3Pinoefc ftanben /'t 3p in 3**>?afil / ofteeltetd/ ofte bp geeft eeriid) 25ctoimbcb* tertot fijncn "©?icnbt / bie Ijemaenbe Compagnie bcbent maccbt/ enbetecommanbcert / boo>toicnd tegulpgp inbienfte gl)cbomen3gn* be/ foo fal oocb licgtdgcb boo2tjcm ggemaintineett .toojben / jge-nomen baet al toat gapett: bocb-om te oo?bee]en urt bet gljepaffeet* be nan bet toecomente/get id buptcn ttogffci/enbc be <©piniaterftc ban alle be Compaghjed Ijanbelaetd moet bebcnnen bat be (£quipagien bie boo? be Compagnie gbefcbicbcn/beel f tooerber ballen/ban.biebOo? patticulicte;eute;bet ggenc toanbe .CguHJogtentoofte gaet/toelcbe oocb ecu fpecic toan $cgotie is/ ban met geene toaetfdjgnelgcbljept nan al* ie antete gljdoocljent toetben / bonnen•partieulietc.bare Cquipagien p?ofgtelgd*etboen/ faabopnenfp mebe gate begotten/baer bangeen retentoanoutetfdjcptgljegetoentoOJten. z* <fee$egotietoan <f5ui ucn bir.nen #atticulictc foo gtootc aoancen geeft gbecteben / ban ond .metetoaettoan obcrrupgben / alfoo befclfbcceniglje Haten ijcrtoacrtd gtoote fcljabCibeeft gbegbcben. €m fd«t betoijd bat be |5cgotic ban particulieretocelpjofaatelteriiSbanbicbante Compagnie. 3. WiU
menbictitoan c«ndP2eutocnemeii/bat;eenige CamettoaCt toe gift Ijeb*
;tettte/ gnntele.nebcnd te particuliere 7tetrbarentbept fal ond.gaeft Jecret^getanbcdebept enbe Inaerljcpt tefcr fabe / bit id be tcdjtc p?eu*
toe: toant etntoan ttoeen /ofbe Compagnie ban foo boo?teeligft nego* tietcualdpadtculicte/ofntctiHanfpbatniet.boen/ toieen mbetnict tebenncn / bat get ^otelpcbet id enteterober een bomenbe met iallegacbe madmen baniSegredngbe/ aenpetticulictete bctgun* W ftucbenteitc / bie fpjjooibart Slnpuflr ie^nbe ncerftigtepbtpctbie* nen/ banger fdfte te toetfoffen boo2 nacdatigbept / ienbcaltcmetd gto* toe^fauten toanfommige bet Compagnie "©tenaren./ enbe alfoo te gge* boogcnbat^ittnn'e9en|tapeeiibc^cbipotoetbpo?tgljeraecbt. .gfifet nubatnemanfaill'tetoeeren / fcatte Coingaguic .foo goc,ten,Hoop ban negotettenaldiPa^icn^re /•cnte.boben.bare :©?acfifcn / nccagnittcn/
ffl ntete$e»/ p2emien/eribe anbcrponboftfin^otlj.toat.mercbclgcr-bera* tieren/ fp ban bat onbetbinten / men fal botatn eenige Camer op .goer pretend niet tospgeren. ^a.eromjne fetMpl#z i&^at alle be boo?*
20
toentfeid ban rcteed mctabupfl/nietanbetdbait pbcleuptblttdjti 31)8/ toolcben fonbet tegljen/blocmenbic nopt to2Udjtenfullen b?aggen/ oiu tertufjclicnmenfoolt get bane tot ftcroend tor/ ftenbe eenenfeecbcren enbe gcbaciiteniuegg'men toil bie niet iugaen. &at bicn get ban toup* ten ttoijffel id/bat particuliere garc toinninge bobbel obet bonnen bin* ten upt bet gene'ttoclch boo? een gemepnc Compagnie tocrfloft too?r* So en Is hier het di puyt niet, of de protyteo die op deleit handcl konnen ge« daen worden,moeten vallen inde Bea-le vande Compagme, ofte van parti-' culierejtnaer of het niet reddjeker endeChcifteljcker is, dat hrec gene door de Compagnie wort:vergau\*^taoft,endc door naer nierkan waergenomen wotden, enjeoockakemetsdoor indire&e middeIcnisftreckenderocpar« ticuliere Avai ce van weyr i^he, toattoatfcltoige bcrgunt toerbe aengae* be enbe cetlijcbei^egotiahtcn/betoelcbe boo2bare ncetftigljcben cnbt ginbufttie bat toerbiencn/enbe iffct banbatbe p2ofgten fo groot 3ija/gc* hjcb fommigc boo? onbenniffe ban fneeben / tocpenbe bat be Compaq nie|5egotienbPbclafthigbe bie vjctftoarcube naet Ijact goet binben/
S
oetodicb ooibcde/ gbejjci; bier na fal blijeben bit onuobigg / cube be :ompagnie toed meet fcbabdijcU ban tooo?betbjcb te fullen 31)11. (Cot fjicr ca toe gcficn Ijcbtenbe (joe frioool bat 5gn alle be tebenen bicnero be tot betoijd bat be i^cgatie moet blp&en aen be Compagnie/ foo fullen be conttane.EerfteRe- ^ e eetfte reben id ggenomen toan get accoo?t/ met fdlemndcn <Sebe den dat tetoeftigr/tuffdjen'be Co npagnie/megend Ijare ?^oog:|il9og.ter cenre/ de Nego,- enbc be $o?tugefcge $arie tet anbete sgben / mebeb2engl)enbe bat bt, tie moet boo2noembe*3!jjntie ban ond fol too?ben gemnintineett/tn alle gate p?i* open toiiegien cube immunitcptcn/ bie fp gcbabt Ijeeft onbet ben Coning nan faen, ^ifpngnien/mutat s mutandistoanteHgiecnbeinpetioiitept/be #02tuge« fen bebbenbaer op folemneltebet geftoojen/onfe tioo2naemfle ®ftitit»
ten toegend bate *#ogb: 'jl*Jag.bic Ijebben blootd baoft baet bp geflaen/
ten 3fJame <&obS bebben fp baet obet aenggetoepen lb? tcegtetljnnbf baet na tot onbetpanbt toan onfe ttotttoe id bun toegljend befen $taef baer op gcgetoen/tcb too?be fdjacmtaet toanneet icb ggeterfebe aen bt ailcgatien bie fommigc 0iet legend inb2engen / batmen gun geen ttou* toe ftbulbtg id te 0auben/om bat fommige nan gun ttoutodood 5tjn gejj too?bcn. I£et id benuehjc bat bet gene Ijiet inne gefebiet id/inronbetbepl! id bpgebomen boo? 0ctop0itfcn toanbe $apen«nbe iBonicben. «©cfe; Dcbbebaeromme bare flraffe geb2age70unnegoeberen gecemf fqueett/ 3tjn lint ben lanbe gebanncn/anbete bie mebe giet aen fcgutbig *itjn te* bonbe/5gn niet to?p gegaen/ eft fommige toan bun mctter boot geftcaft/ en naer bien befen <©pflant ber fflo?tugefen nopt genetoel id getoeefl/ eft altood noclj nele 35a gebonbebie 0un gettoittoe aen befen ffaetfjelMi ben getoocbt/ toot tcben banter gegetoen too?bcn bat be fltaffe toettec uptgefltecbttoo?be ban be fame begaen id«
i|et en id nu oocb gcenen ti)t om fe goen onterfoecben oft be ,$aben boen*
2r
boenmaeHn^aftlmadjtljabbenom fulrt*e accoo?ten met tenfn* tooonbcten aen te gaen/Tp toaten baet toegend be Compagnie ggefon* ben/ Ijebben't gljeue fp gcbaen bebben/ gtbacn op ben name bex Com* pagnie/ <prep?e cntcerben albaer beg>ractber Compagnie, betoelcbe naer bien p gun bit bertroutot beeft/ foo moet fp bat ftant bonten/beb* ben fpljare Commiffie te buptcn gcgaen/ bt Compagnie ccboitbt gate Sictietegendtefdbe. ^ctgljeteurttoelaltemtfd bat cenen agent be > Commiffie toan fpnen $?inre tebupten gaet/ maet alf ban too?t bie gc*
ftrafr aubercn tot ecu erempd/ gier nan id niet gefcljiet/f gupdbomen* benen becft bie bebaucbt/tjore gagic betaelt/gccue mocpten baer obet aeiigcbaen. $)et $c coo2t en id oocb nopftocr #02tugefen opgcfcdjt ge-, toecftv nopt baer tcgljerid toegend be Compnghie tfepfttefteert/ te fau* "te fo baer ecuigc id/id tinmen fmgffel begocn ftp bc*®icnarcntrer Com*
pagnie 'er te be'e crcufercnbc toilmcn be ftraftc b?cngcn otocr be $02tu* gefctv enbe bat naer bat men foo tocle gfa^en ecuigljfmd be e $atie bet b-?penljanbcl geeft toegljcfta&t.
3$acrgenonienbcretoerenrieted("£cbd enbonbe ond niet Ijouben Twcede binnenbe palentoonondbebop2.£>oo enbego'o2rgeen betftanbig men* Reden. fege te pogen naet eenige fabc toaet ban be etuatentgept geleetrjjecft/
bati*ponmogbelrjcbeuid.< Ifavt *&>og: IBog. boo? Circumtoentichcnte' guabe <g|nfo2matien ban foiwnige/ bie Ijebben tot 3 a 4 rcp[cn toe glje; confitmeevt gate tefohiticn ban get toerblptoen bet $egotie tooo? be Compagnie/enbe nocbtand terct gfietnfa'nieertjgtite / faoljebberi fp goet genouben bie tc tocrantetru. Wat appatentie toan nu t ggene foo tocle «§aren id gbebebatteett/ <bo-lange in ggcb2iwcb isfgDetoceft/baet nod) be felfbe rebenen frjn tnbe petfooiien./ bie niet gdcte tebencn be* toJeeten 't gbene tooo? btftn ban giro id ggebaen / baet be noa2iiaeaiftc Camereiitegend3ijn/otte9ntoar:bercn ban 25>afil tooo? fcltoicbcn/ nereet 3tjnbe met alle getodtcnte reben fid) baer tcgend tc ftdlen/ nu jeggbe ich bit toeberam te flupteii tooo2te Conipagnic. <©it id aixbttS
niet ban met tooo?bacbr be Campagnie in |d)nte re b?engcn/niet toillen* be bie laten genieton ben tooo?fpoer bie fa anbetd-foute/om bat men met ftnbooft niet boo? baa foobaniggc pafficn 3rjn intollerabel in ecu 95c* iwntbebber enbe tuineud tooa?be Comparrnic.
1. <©e terbe reben to02tgllCitomen aart be peuplotie/bctoelcbe nimmet* DerdeRe* igeetMannadcnineeiilaubrbaerggeentegooi'rjtbemptepbtid / 0et den.
teneKlttupf/enbe ten tent* 25oom en bail niet toaften outer ten b?up ban ben aubeten. ©? cm"tenc ©2Pbept id foo aiigenacm old getletoen feltoe / toat iffet bx. be "t lanten roo nolcbrgcb enbc foo tool neetinglje
toaecbt/ anberd ais b- liberies am ftd) te ggeneeren / om bot ifbpacu* flteu fnnc g itoooutemi Mceft reegbdaten te baten met cpgljen &tnt> pen / enbe all<-d n Snbicti g x a:v Coop bref• / &00fKeft get (boetocl
miu toan ;nv-oon?i:rcn uwtf ;?b.-r ecnigl) !an^ in Cmiftenrgch) in
iifoSueu/geele tocrdten b&nuen beiwlcneii/ente meer £>paeugiaer* ten
24
ben in gnbien toooitfdtcn ban 0et in &pnngien fdtoe becft. SDp eii goe* tocnfouetcc niet tc gaen/ftct alleenc t gljcne inbe Caribtfclje ©platf*
ben id gefdjict boo2 abonbantie nan ©ito?ed enbc epgen toaettnpglj/ foo
batftcn bcfelfbe ban Colometd; maetbtoingljt bie om bate goebcten toiefpontfangenenbeaffenben met be &djepen toanbe Compagnie te
tocrbocten/toeroojfaccbtmcbe onberbunecne biettc gljdgcb o?binntid in 35;afil id/ get oolcb bat in i y %\et baet is ggebomen/ fal in min ban,
f.toctetam uetbtogncn. <3tb en ban nip niet genoeg ncrtoonbetcn bat bit erempd banbe Cacibifclje €ulanbcn ond niet ban toijd maeeften ban bote Colonicn/en Ijceftniru duet i? ^atcn niet getoefenbe goebc-ren bie ban baet bomen/3tin toepnigb tijt u 302 befen ban gtootet tocez* bijc getoccft aid bie nan %iafi\!cn bat fonbet Utamct/ fonbet 25etoint* gebbetd/alle tefe lieben tjun felden albaet tet netet gefet bebbenbe/ge* Igcb eenen fvuerm 55 'en in gettoilbe:top bacrentege* met nl ond teffag toan ftamerc en toat baer aen tepenbeert/mct be licbe te bnebclen ban bud te toaten en anbetd niet/ feggnen ond fcltoen cii ond ©abedant te mifgunne befeifiegotie bienu is in ganben oanoJJngelfcge en jpt-anfcljc/ en ond foube toecomenfo" top maet toilbe'toie iffet bie niet en tocet bat baet btoancb id/bat baer gecn 3tetinge toefen can/bae r gecn f r i n g e id/geefi toel-toaren/bc<r£rempde ban befen flaet enbe be regeringe* bed grootcn (Curcbr connen ond bat leeten/geen ^oubetainc ©?ince inbe bebenbe toerelt/ban ben fltutebfen/gcen gtooter&laben ban fg'ne (©n* betbanen / alle be grouben comen ben ^oubcroirt allccne toe/ bp geeft bie aen toien bp toil/bet id nileenicb aen toepnige familien in Conftan*' tinopolen tocrgitnt tc mogen feggen bat fp in Ijaet epgljen ljupfen tooo** nen/be raueblen goebeten/bebbenalleene bate befonbete aEpgeuactd/ enbe niet tcgen-ftaenbe bit ailed iS te bettoonbeten/ goe blc'pn be <""$n* comftcii3gntoanbiengtoatcn $?ince/ ggefteltincompnratie ban bie toijt-fhecbenbe Hanben/bie bn befit / foo bot IJP toepnid) fotite te out* fien 3tjn/ ten toare om te.abfolute macbt bie bp beeft obe*t be licgnraen» banftjnc £>laben/ljeel anberd gaet get in befen ftaet toe/bacromme bt Slntooonberen oocb fbo4*ede / onbe te ©?obintienfoa macbtidj bat tow be toertoonberinge bed toerdrd $ftiu 3©p bocben fjier toe nocg rebeneri noclj erempelen re gcb2tipcbcn/ten rbep allcene obet eenige jarcn / en* be get b?epgcu toon bet ftuptcn ted bonbeld geeft be ^upfeu op~%tt ^ cirtboennf ftacn tod toanbe belft/ deb bitf toeplrnbe toe ^tedonbe-rd/' te ©ostugefen ten (jooebften gemifcontenteert/tot tnittihatie ggeb?adjt gtrect om te tocrcrecben toaer fp conben.
Vierde «© e Monopolien toetben in bid gbefidte tegcringe nice toegelatcn/ r eden. enbe bebettocn alle Comvnercicn / te toillm ercttferen bat bit gceu
Mo-nopolie \si can toan rcc'.rKmteo^jefecl)ttoo?ben/al^Ote'oa«t3fgnaranf ban toil 3rjn7 Mono-roiie i-s /? toanneet get ffewt intemacbtbaiTectteiT !ie« gcneg^ljeeftte bcr coopen /• ofte Ijetgcne ftp toil coopen/ ftrobierr totrcoopcu/oftefoogoeteu coop in te coopertaW'ljembatgoebtbiuidny'l
fulcb eene maniere toan^egoticrcnidfirgbicgtegendljctgltcmecnE retgt allcr toolcbcn / toanneer baa be Compagnie ber feluer boo2 bate ©ienaerd foube tooetcn a b20tcture $oo?btfcge laflen / ^paehfege/ jfeanfcljc 55?ontetoijnen/ <©lpen/&p<rcb/©Iepd/ 55otcr/unt #etlarei/ #2etangien/£pangien/©Miicbi-gcb/cttte te €planten/cnbe ©atticu* licrebatlouben maetenbom otoet bcfc©20toincien/batidfoo toede aid inter baet ljun toat-toetbiebe/en toolgdid bicn alle.befc Coopmanfdjap= ipen$nte be meeftc Ijelft / fouben upt cene bant moeten gbebodjt toct; ben/ enbc befe goeberen tot gelbe ggcmactbt 5tjnte / be ^ntooonberen fo«bentoebetom genootfaetbt 5rjnbate to?udjten aen be aSienarcn ber Compagnie ft bercoopen/'t toelcb aid ban eenbobbele Mor.opoiiefon*
be3gn / enbe Diet en bait gbeen ercufe batmenbe goebcren fnl bctcoa; Benbpbenftoebaen ben meefl bicbenbe / get comt etoentoel upt cenc jjanbt/ enbe is etoentoel of ggp bit bp ben flocb berboopt/ of bat ggp bie op p?rjd ftelt /- ofte upt be ganbt nercoopt / gljp en cont metnieinanbt b2pelgcben conttactetcn / biengenen baet ggp mete conttnctecct id utoen H&eeftet/ enbe fldt u ben iilatcbt naet gdebt buncben/ 't todebe inte/toil alle toctflanbigen tod laten oo?beclen/of een to2P-g!jeboo2cn Jjebcrlanbet immetmeet fal tefoltoeren fijn ©aberlanbt te tiedatdi/ om in gjnbien cep £>latoe tc 5tjn * toat menfege fal tefoltoeten om naet *35?afil te gaen/ batt gp-niet meet fal tonnen piofpeteten aid be bifcte* tie to ante <£:J|eeten l'i5ttomtgebbetdgem faitoetgunnen / baet men
gemfgii toinfle fal toerebenen aid ben loon aen een baCb-gelbcr /baet rneu ban fal ferten ben pnjd ban tie* gene Ijp toanboene geeft/enbe bem toeberomme afflroopen fptie goeberen boo? bet gene men gem gunt/fo* jbattige eoncepten toalle alleen in ongetempetbe Ijer (fenen/enbe id al te tottcntiiacfram baer mebe be Hinie enbe ben (©ceaen te pafTeeren*
t %tidoocbconfiteratel/batnaecbienbe Compagnie in 55?aftlid _v!, f J e
repiefenterenbe toe £ontoetapnitept bat in fulcben gelegentbept#artge Reden. ofte Negotiant met toe todebe be ^utoooiiberen toan 55?afil fullen boo*
penofte toetboopen / met eencn bunnen £>auberapn cube itticljtct ;rjn fallen. 0n toie entoieet nietljoe toele btabelend bat niet boo?gaend tuf* ftfiente $egatianten ontflaen / in alle befe fa! pattge utoen ifticgret taoercnsgn/ toie en ban oocb niet ueto?oeten/bat be bienaten bet Cam* pagnie gebbenbe ben ruggbe toan gate ©?incipalc enbe negotierenbe toegftend gumte iBcefletd / biet op infolcntfullen too2ben/ gaet fdtoen prmn/patfftetoeronc|eigcftett, aile befe ^nfutienenbe crco?ftcn fou-ben te ^igefetenen moeten Igtenenteopftoelggen/ niemant raoctficg laten tooo?jtaen/ bat g e t t e r antertfgaenfoube/bie maet toeet bat bet Jmenf>ben3tj^/mocttebennenbotfnmenfebelijdie betoeginggen fou*
?*otnontettoo?pen 3gn.*Stelt nu alle befe foctiggeten bp ben anbeten/be
Stsefefenenfbutettmoeten boopen enbetietbaopett aenbiegbenebie burt ben p>nd fouben ftellen naet goet toinben/in alle toao?toallenbe bta* Wen partnc foate wtotn reciter 3i)n / enbe ban noclj ontettoo?pen be
