NUTRICIÓN N ANIMAL: DIXESTIÓN

NUTRICI

NUTRICI

Ó

Ó

N ANIMAL:

N ANIMAL:

DIXESTI

DIXESTI

Ó

Ó

N

N

Carmen Cid Manzano

Os animais teñen

nutrici

nutrici

ó

ó

n

n

heter

heter

ó

ó

trofa

trofa

mediante a cal utilizan os compostos

orgánicos sinxelos que forman parte do

alimento, para:

- Obter enerxía deles mediante reaccións

catabólicas que logo empregarán nas funcións

vitais.

- Obter materias primas para a síntese de

ESTRATEXIAS PARA OBTER ALIMENTO

Endoparásitos. Por ex: as tenias ou os

nematodos

Animais Parasitos

Ectoparasitos. Por ex: mosquitos,

sambexugas, carrachas

Animais de vida libre

Filtradores. Ex: esponxas, bivalvos,

alguns crustáceos, peixes e baleas

Animais

Micrófagos _{Detritívoros. Ex: miñocas,}

holoturias e poliquetos.

Animais que se alimentan de líquidos.

Ex: volvoretas que succionan o nectar o os pulgóns que absorben o zume das plantas

Animais macrófagos:

herbívoros, carnívoros, omnivoros

Productos desecho nitrogenados

O₂ Alimento

TIPOS DE DIXESTI

TIPOS DE DIXESTI

Ó

Ó

N

N

‰

Dixestión intracelular

‰

Dixestión mixta

Dixesti

Dixesti

ó

ó

n

n

intracelular

intracelular

Consiste en dixerir os

alimentos dentro da célula,

utilizando as encimas dixestivas

dos lisosomas. Este é o único

sistema do que dispoñen animais

pouco evolucionados. É o caso do

No filum poríferos a auga co alimento entra polos poros inhalantes á cavidade atrial O alimento é inxerido

directamente polas células que tapizan o interior do animal

(coanocitos) mediante fagocitose Os coanocitos ceden unha parte do alimento ós amebocitos onde remata a dixestións. A dixestión polo tanto non se produce nun aparato dixestivo, xa que non existe, senón no interior das células (dixestión intracelular).

AMEBOCITOS

Esquema da organizaci

Esquema da organizacióón n dunhadunha EsponxaEsponxa COANOCITO

A dixesti

A dixesti

ó

_ó

n mixta

_{n mixta}

A dixestión mixta. Comeza na

cavidade gastrovascular, segregando

encimas. Posteriormente, as

substancias nutritivas son atrapadas

polas células que revisten a

cavidade, mediante endocitose. As

macromoléculas fagocitadas sofren

a dixestión intracelular. As

partículas non dixeridas se expulsan

ó través da boca, único orificio

existente.

A dixestión mixta

Nas medusas, pólipos e anémonas (Filum Cnidarios). Estes animais teñen forma de saco, no oco que se denomina

cavidade gastrovascular onde

se dixire parcialmente o alimento que se introduce grazas ós tentáculos cheos de células urticantes que paralizan ás presas.

Na cavidade gastrovascular comenza a dixestión pero remata no interior das células, polo tanto a digestión é mixta, parte é extracelular na cavidade e parte intracelular nas células.

Cnidoblasto

Organización dun pólipo

Cavidad gastrovascular

Pólipo

Dixesti

Dixesti

ó

ó

n

n

extracelular

extracelular

É realizada por todos os vertebrados e por algúns

invertebrados. Prodúcese no exterior das células,

dentro do tubo dixestivo. Este proceso supón a

transformación do alimento en moléculas asimilables

polo organismo; transformación que se consigue

mediante unha dixestión mecánica e unha dixestión

encimática ou química.

O aparato dixestivo pode presentar múltiples variantes

morfolóxicas; pero o proceso dixestivo é o mesmo en

todos os animais:

transformar os glícidos, lípidos e

proteinas en unidades maís sinxelas, por medio de

Dixestión mecánica: tritúrase o alimento,

fragmentándoo para que poda ser atacado máis

facilmente por encimas dixestivas. Algúns animais

posen pinzas que utilizan no exterior do tubo dixestivo,

outros teñen pico ou dentes. Algúns presentan un

estómago musculoso, triturador, que comprime o

alimento, machucándoo con estructuras endurecidas ou,

mesmo, con pedras que tragou con antelación.

Dixestión encimática: o alimento previamente

machucado sofre o ataque de encimas específicas,

producindo moléculas máis pequenas, facilmente

asimilables.

En

An

An

é

é

lidos atopamos

lidos atopamos

un tubo

dixestivo con dúas aberturas. No que

se distinguen :

•a

boca

•a

farinxe

musculosa

•o

buche

para almacenar o alimento

•a

moella

, con pequenos graos de

area para a trituración e

•o

intestino

que recorre o corpo e

remata no

ano

.

PHILUM ANELIDOS

PHILUM ANELIDOS

O aparato dixestivo en

Moluscos

Moluscos

, excepto en Bivalvos

(ameixas, ostras...), componse de:

•

boca

, provista dun órgano en forma de lima, a rádula

para roer o alimento

•

esófago

•

estómago

•

intestino

que remata no ano

Posen unha glándula chamada hepatopáncreas que colabora

no proceso dixestivo.

Os Bivalvos son filtradores. Algúns teñen a superficie

externa das branquias cubertas de cilios, que axitan e

facilitan que a auga, cargada de partículas alimenticias pase

a la cavidad paleal.

PHILUM MOLUSCOS. CLASE GASTER

PHILUM MOLUSCOS. CLASE GASTERÓÓPODOSPODOS

PHILUM MOLUSCOS. PHILUM MOLUSCOS. CLASE CEFAL

CLASE CEFALÓÓPODOSPODOS

A sepia presenta na boca unhas mandíbulas corneas que reciben o nome de “bico de papagaio” e tentáculos con ventosas para suxeitar as presas.

Os

Artr

Artr

ó

ó

podos

podos

constitúen un grupo moi diversificado,

adaptado a moitos ambientes e formas distintas de adquirir

alimentos.

Posen distintas estruturas para a captura e inxestión de

ditos alimentos. En xeral, presentan:

•

cavidade bucal

rodeada de apéndices para a captura e

inxestión de alimento.

•a continuación a

farinxe

,

•o

esófago

, con buche e molleja

•o

intestino medio

que segrega as encimas dixestivas e

•o

intestino posterior

co ano.

O tubo dixestivo va acompañado de diversas glándulas que

segregan, en cada tipo de artrópodos, as encimas dixestivas

necesarias.

PHILUM ARTR

PHILUM ARTR

Ó

Ó

PODOS. CLASE INSECTOS

PODOS. CLASE INSECTOS

O aparato dixestivo presenta un aparato bucal especializado para cada tipo de alimento presentando ademais glándulas salivares que verten á boca como adaptación ao medio terrestre. Despois existe un esófago, un

buche

moella

trituradora, intestino medio onde se absorben gran parte dos nutrientes e un intestino posterior que desemboca no ano.

APARATO DIXESTIVO

APARATO DIXESTIVO

Boche zona de almacenamento Moella: estómago triturador

A: tipo masticador,

B: tipo

cortador-chupador,

C: en espiritrompa,

D: tipo

picador-suctor.

lr (vermello): labro, é un repregamento que recobre toas as pezas; md

Aparato bucal dos insectos

(verde): mandíbulas , pezas duras e cortantes; mx (amarelo): maxilas,

PHILUM ARTR

PHILUM ARTR

PHILUM ARTRÓÓPODOS. CLASE CRUSTACEOSPODOS. CLASE CRUSTACEOS

Os crustáceos superiores teñen dous pares de antenas que perciben o tacto e o gusto e unha mandíbula mastigadora. Posuen un estómago triturador e un hepatopáncreas que segrega encimas dixestivos e realiza funcións de absorción

PHILUM ARTR

PHILUM ARTRÓÓPODOS. CLASE ARACNIDOSPODOS. CLASE ARACNIDOS

Carecen de mandíbulas e realizan dixestión externa. Suxeitan as súas pezas e verten sobre elas zumes dixestivas e logo absorben o alimento semidixerido.

Erizo de mar

Aparato dixestivo Philum Equinodermos

Estrela de mar

Teñen na boca 5 pezas ou mandíbulas, que forman a

lanterna de Aristóteles

utilizada para raspar os alimentos

Rodean co corpo aos moluscos, separan as súas valvas e introducen entre elas o estómago, que sacan o exterior

Dixestión en

Mamíferos

A dixestión en

Mamíferos realízase

en tres zonas

diferenciadas do tubo

dixestivo, na

boca

,

no

estómago

e no

intestino

.

Boca

alimento transfórmase no birlo alimenticio, mediante a

masticación e a saliva. A masticación é unha dixestión mecánica na que o alimento

redúcese a fragmentos pequenos por acción dos dentes. A saliva é unha secreción das glándulas

salivales. Contén encimas

dixestivas (amilasa) que actúan sobre os glícidos. O alimento é mesturado coa saliva mediante os movementos da lingua.

A deglución consiste en levar o birlo alimenticio cara ao

Desde a boca o alimento pasa ao esófago a través da farinxe. A farinxe é un tramo común das vías respiratoria e dixestiva, é dicir, é unha vía de paso tanto do aire como do alimento. Para evitar que o alimento vaia ás vías respiratorias hai unha especie de tapadeira chamada epiglote.

No esófago ocorre unha acción mecánica. Mediante os

movementos peristálticos, que son contraccións e

dilatacións dos músculos da parede do esófago, que

amasan, mesturan e fan avanzar o birlo alimenticio

cara ao estómago.

•Estómago

clorhídrico e pepsinóxeno. A mucina protexe a parede gástrica. O ácido clorhídrico evita o desenvolvemento de bacterias e actúa sobre o

pepsinógeno transformándoo en

pepsina, que é unha encima selectiva para as proteínas que son

transformadas en péptidos máis pequenos. As demais moléculas orgánicas non son atacadas por

•Intestino: no

duodeno do intestino

prodúcese a dixestión

total dos alimentos e

o quimo é

transformado en

quilo

, mediante os

zumes intestinais

,

zumes pancreáticos

e a bilis.

.

A bilis emulsiona as graxas converténdoas en pequenas gotiñas, facilitando así a acción das lipasas do zume pancreático. Este zume contén, ademais de lipasas, amilasas e proteasas

.

Nas paredes do intestino

delgado hai outras glándulas

que fabrican o zume

intestinal.

A acción conxunta de todas

as encimas producidas neste

tramo completa a dixestión

química de todos os

alimentos.

Os movementos peristálticos

séguense producindo ao

longo de todo o intestino

delgado.

DIGESTIÓN EXTRACELULAR

BOCA BOCA Saliva Saliva Amilasa Almid Almidóónn Prote

Proteíínasnas

Graxas

Graxas

Auga

Auga Sales Sales minerais

minerais

EST

ESTÓÓMAGOMAGO

Zume

Zumeggáástricostrico

Pepsinóxeno (inactivo) ClH Pepsina Proteínas INTESTINO PRODUCTOS INTESTINO PRODUCTOS DELGADO

DELGADO FINAISFINAIS

Bilis

Bilis ZumeZumepancrepancreáático tico ZumeZumeintestinalintestinal

Amilasa Disacarasa

Almidón Disacáridos MonosacMonosacááridosridos

Tripsinóxeno (inactivo)

Tripsina Peptidasas

Polipétidos Peptidos sinxelos AminoAminoáácidoscidos

Lipasa LIpasa

Graxas pancreátca intestinal

Emulsión Lípidos ÁÁcidos cidos graxosgraxos

graxas Glicerina Glicerina Agua e sales Agua e sales

Absorción

Nesta fase, as moléculas dixeridas atravesan a

parede do intestino delgado e incorpóranse ao

sangue ou á linfa. Para favorecer a maior absorción

posible os animais posúen distintos tipos de

estruturas que aumentan a superficie do intestino.

Os vertebrados teñen un sistema máis

complexo, utilizando vías de distribución distintas

para os diferentes tipos de nutrientes. As

adaptacións máis características son:

•Aumento da lonxitude do intestino

: os animais

herbívoros posen un intestino moito máis longo que

o intestino de carnívoros, debido a que a

alimentación dos herbívoros é enerxeticamente

máis pobre. Por iso, necesita absorber a maior

cantidade de alimento inxerido posible.

•Ciegos intestinais: son tubos que xorden do tubo principal e que non teñen orificio de saída. Neles prodúcese unha lenta absorción dos nutrientes.

•Existencia de vellosidades e microvellosidades: as vellosidades son repregues da parede do intestino. As microvellosidades son repregues da membrana plasmática das células epiteliais do intestino. Ambas estruturas aumentan a superficie de absorción.

•Válvula espiral: os elasmobranquios (quenllas) son carnívoros que ten un intestino moi curto. Para aproveitar ó máximo a capacidade enerxética do seu alimento, principalmente proteico, deben retardar o paso do alimento ó través do intestino. Dispón dunha estrutura no interior do intestino, en forma de escada de caracol, que obriga ó quimo a reducir a súa velocidade de circulación, permitindo ó animal unha mellor dixestión e absorción.

Absorción en vertebrados

Nos vertebrados, a maior parte dos compoñentes absorbidos pasa ó sangue, por un circuíto que conecta o intestino co fígado. O circuíto sanguíneo chámase sistema porta-hepático. Sen embargo, os lípidos viaxan polo sistema linfático para evitar obstruccións dos vasos sanguíneos.

As moléculas orgánicas son absorbidas no tramo inicial do intestino. O auga, as sales minerais e vitaminas producidas pola flora intestinal son absorbidas nos tramos posteriores do intestino, principalmente no intestino groso. Neste tramo intestinal, o contido semilíquido que circula polo tubo dixestivo transfórmase nas feces fecais, reducindo notablemente a cantidade de auga.

AS SUBSTANCIAS NON DIXERIDAS PASAN Ó INTESTINO GROSO, ONDE OCORREN COUSAS IMPORTANTES.

-Absorción de auga. Toda a dixestión realizouse en disolución, co alimento e as encimas en agua. Agora, no intestino groso, case toda o auga vai ser recuperada polo organismo.

- As bacterias da chamada flora intestinal fermentan os alimentos non dixeridos e forman as feces fecais. Ademais nos proporcionan vitaminas como a vitaminas K e B₁₂.

Exestión

Consiste na expulsión das substancias que o

organismo non absorbeu. Esta expulsión prodúcese

por:•Defecación: expulsión de feces compactas que se

eliminan o través do ano e que conteñen pouca

cantidade de auga. Un exemplo son os excrementos

de mamíferos.

•Dexección: expulsión de feces líquidas,

producidas no intestino groso, o través da

cloaca

. Un exemplo son as dexeccións das

aves.

•Regurxitación: as aves rapaces é frecuente que

traguen as presas enteiras, con pelos, osos, uñas.

Son estruturas que non poden dixerir, e polo tanto,

tampouco absorber. Estas estructuras poden

producir escoriacións no tubo dixestivo, xa que son

duras e xeralmente presentan zonas agudas ou

cortantes. As rapaces, habitualmente as nocturnas,

expulsan estas estructuras inservibles o través da

súa boca expulsando egagrópilas.

: http://obesidadinfantil.consumer.es/web/es/6-10/index.php

Muy interesante

http://www.pulevasalud.com/ps/subcategoria.jsp?ID_CATEGORIA=188&RUTA= 1-4-188&ABRIR_SECCION=4&ALEATORIO=KVPMGSDRFFAEDRGSFFPM

Departamento Bioloxía e Xeoloxía

I.E.S. Otero Pedrayo. Ourense.