Περιοδικ
Αρχαί
1. ΕΠΟ 2. ΛΥΡ 3. ΧΡΟ 4. ΧΑΡ 5. ΒΙΒΛ ΕπιμέλεΠΕΡΙΕ
1. ΕΠΟ ΟΜΗ Ε Η κό RAM, Μάα Ελληνικ
ΟΣ ΡΙΚΗ ΠΟΙΗ ΟΝΟΛΟΓΙΟ ΡΤΕΣ ΛΙΟΓΡΑΦΙ εια ύλης: ΜαΕΧΟΜΕΝ
ΟΣ ΗΡΟΣ ΕΙΣΑΓΩΓΗ Προομηρ Ο ποιητή Η επιστημ Τα γλωσσ Το ύφος, Το ομηρικ Η ΙΛΙΑ∆Α 1. Ραψωδί 2. Ραψωδί 3. Ραψωδί 4. Ραψωδί 5. Ραψωδί 6. Ραψωδί 7. Ραψωδί άιος 2005κή Γραμμ
ΗΣΗ Ο ΙΑ αρία ΑλεξίουΝΑ
ρική ποίηση ής Όμηρος κα μονική θεώρ σικά φαινόμε η τεχνική κα κό ζήτημα ία Α - Λοιμός. ία Β - Όνειρος ία Γ - Όρκοι. ία ∆ - Ορκίων ία Ε - ∆ιομήδο ία Ζ - Έκτορο ία Η - Έκτοροματεία 1
υ, Άννα Βλαχ αι ο κόσμος τω ηση της γλώσ ενα στα ομηρι αι το μέτρο τω . Μήνις ς ∆ιάπειρα. Βο Τειχοσκοπία. Α ν σύγχυσις. Αγα ους αριστεία ς και Ανδρομά ος και Αίαντος χοδήμου, Βα ων επών σσας των επώ ικά έπη ων ομηρικών οιωτία ή Κατά Αλεξάνδρου κ αμέμνονος επ άχης ομιλία ς μονομαχία. Ν αγγέλης ∆ρακ ών επών άλογος νεών και Μενελάου ιπώλησις Νεκρών αναίρε κόπουλος, Μ μονομαχία εσις Μάγδα Τικοππούλου[ R A M ] Α Ρ Χ Α Ι Α Ε Λ Λ Η Ν Ι Κ Η Γ Ρ Α Μ Μ Α Τ Ε Ι Α 1 Ε Π Ο Σ - Λ Υ Ρ Ι Κ Η Π Ο Ι Η Σ Η 2 8. Ραψωδία Θ - Κόλος μάχη 9. Ραψωδία Ι - Πρεσβεία προς Αχιλλέα. Λιταί 10. Ραψωδία Κ - ∆ολώνεια 11. Ραψωδία Λ - Αγαμέμνονος Αριστεία 12. Ραψωδία Μ - Τειχομαχία 13. Ραψωδία Ν - Μάχη επί ταις ναυσίν 14. Ραψωδία Ξ - ∆ιός Απάτη 15. Ραψωδία Ο - Παλίωξις παρά των νεών 16. Ραψωδία Π - Πατρόκλεια 17. Ραψωδία Ρ - Μενελάου αριστεία 18. Ραψωδία Σ - Οπλοποιία 19. Ραψωδία Τ - Μήνιδος απόρρησις 20. Ραψωδία Υ - Θεομαχία 21. Ραψωδία Φ - Μάχη παραποτάμιος 22. Ραψωδία Χ - Έκτορος αναίρεσις 23. Ραψωδία Ψ - Άθλα επί Πατρόκλω 24. Ραψωδία Ω - Έκτορος λύτρα Η Ο∆ΥΣΣΕΙΑ 1. Ραψωδία α - Θεών αγορά. Αθηνάς παραίνεσις προς Τηλέμαχον. Μνηστήρων ευωχία 2. Ραψωδία β - Ιθακησίων εκκλησία και Τηλεμάχου αποδημία 3. Ραψωδία γ - Τα εν Πύλω 4. Ραψωδία δ - Τα εν Λακεδαίμονι 5. Ραψωδία ε - Οδυσσέως σχεδία 6. Ραψωδία ζ - Οδυσσέως άφιξις εις Φαίακας 7. Ραψωδία η - Οδυσσέως είσοδος προς Αλκίνουν 8. Ραψωδία θ - Οδυσσέως σύστασις προς Φαίακας 9. Ραψωδία ι - Αλκίνου απόλογοι. Κυκλώπεια 10. Ραψωδία κ - Τα περί Αιόλου και Λαιστρυγόνων και Κίρκης 11. Ραψωδία λ - Νέκυια 12. Ραψωδία μ - Σειρήνες, Σκύλλα, Χάρυβδις, Βόες Ηλίου 13. Ραψωδία ν - Οδυσσέως απόπλους παρά Φαιάκων και άφιξις εις Ιθάκην 14. Ραψωδία ξ - Οδυσσέως προς Εύμαιον ομιλία 15. Ραψωδία ο - Τηλεμάχου προς Εύμαιον άφιξις 16. Ραψωδία π - Τηλεμάχου αναγνωρισμός Οδυσσέως 17. Ραψωδία ρ - Τηλεμάχου επάνοδος εις Ιθάκην 18. Ραψωδία σ - Οδυσσέως και Ίρου πυγμή 19. Ραψωδία τ - Οδυσσέως και Πηνελόπης ομιλία. Τα νίπτρα 20. Ραψωδία υ - Τα προ της μνηστηροφονίας 21. Ραψωδία φ - Τόξου θέσις 22. Ραψωδία χ - Μνηστηροφονία 23. Ραψωδία ψ - Οδυσσέως υπό Πηνελόπης αναγνωρισμός 24. Ραψωδία ω - Σπονδαί ΑΠΟΦΘΕΓΜΑΤΑ ΑΠΟ ΤΟ ΕΡΓΟ ΤΟΥ ΟΜΗΡΟΥ ΠΑΡΟΙΜΙΩ∆ΕΙΣ ΦΡΑΣΕΙΣ ΑΠΟ ΤΑ ΕΡΓΑ ΤΟΥ ΟΜΗΡΟΥ ΟΜΗΡΙΚΟΙ ΥΜΝΟΙ ΒΑΤΡΑΧΟΜΥΟΜΑΧΙΑ ΜΑΡΓΙΤΗΣ ΕΠΙΚΟΣ ΚΥΚΛΟΣ. ΗΣΙΟ∆ΟΣ ΘΕΟΓΟΝΙΑ ∆ιάρθρωση του ποιήματος 1. Προοίμιο 2. Κοσμογονία και Θεογονία 3. Τιτανομαχία 4. Συνέχεια της Θεογονίας 5. Ηρωογονία ΕΡΓΑ ΚΑΙ ΗΜΕΡΑΙ ∆ιάρθρωση του ποιήματος 1. Προοίμιο
[ R A M ] Α Ρ Χ Α Ι Α Ε Λ Λ Η Ν Ι Κ Η Γ Ρ Α Μ Μ Α Τ Ε Ι Α 1 Ε Π Ο Σ - Λ Υ Ρ Ι Κ Η Π Ο Ι Η Σ Η 3 2. Γενικό μέρος 3. Πρακτικό μέρος 4. Επίλογος 2. ΛΥΡΙΚΗ ΠΟΙΗΣΗ ΛΥΡΙΚΗ ΠΟΙΗΣΗ - ΕΙΣΑΓΩΓΗ Ελεγεία και Ίαμβος Η Αφύπνιση του «Εγώ» Αρχαία Ελληνική Μετρική Μονωδία και Χορικό Άσμα ΠΟΙΗΤΕΣ Αρχίλοχος Θέογνις Ιππώναξ Καλλίνος Μίμνερμος Σημωνίδης ο Αμοργινός Σόλων Τυρταίος Αλκαίος Αλκμάν Ανακρέων Αρίων Βακχυλίδης Ίβυκος Κόριννα Πίνδαρος Σαπφώ (Ψάπφα ή Ψαπφώ) Σιμωνίδης ο Κείος Στησίχορος Τέρπανδρος 3. ΧΡΟΝΟΛΟΓΙΟ Οι Σκοτεινοί Χρόνοι Αρχαϊκή Περίοδος 800-700 π.Χ. 690-600 π.Χ. 594-500 π.Χ. 4. ΧΑΡΤΕΣ ΕΚΣΤΡΑΤΕΙΑ ΚΑΤΑ ΤΗΣ ΤΡΟΙΑΣ ΤΟ ΤΑΞΙ∆Ι ΤΟΥ Ο∆ΥΣΣΕΑ ΓΕΝΕΘΛΙΟΙ ΤΟΠΟΙ ΤΩΝ ΛΥΡΙΚΩΝ 5. ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ [Επιμέλεια: Absens]
[ R A M ] Α
ΕΠΟ
ΟΜΗ
ΕΙΣΑΓ
Προομη Για εμάς τα ομηρ αντιληφθ διακρίνο αδύνατο ανήκουν δυστυχώ Από προϋπήρ μουσική προηγήθ παραγωγ σημειών ότι υπήρ Για τ την ποίη Στα οργάνου (Ιλιάδα Ι Υπά λαών, όπ Κεντ οποίος δ προσήλω κλειστό Η πο μυθικούς Χρόνους άσματα Με τ έχει τα μέσα της από το α την εξέλ ραβδί. Ο ποιητ Ο αρχαι Οδύσσει αμφισβη ένα πλού τον Ησί Ρ Χ Α Ι Α Ε Λ Λ ΗΟΣ
ΗΡΟΣ
ΓΩΓΗ
ηρική ποίηση ς αλλά και γ ικά έπη, δηλ θεί ο ειδικό ονται για την ον να αποτελ ν στο προχω ώς είναι τα πα τα ίδια τα έ ρξε. Στην Ιλ , τραγουδισ θηκαν απλού γή έχει χαθε νει: «Για του ρξαν πολλοί» την ανάπτυξη ηση του ίδιου έπη γίνεται υ, οι ομηρικο Ι 186)–, ενώ ρχει αναλογ πως, π.χ., οι Σ τρικό πρόσω διακρίνεται ωσή της στη κύκλο ευγεν οίηση της συ ς «κύκλους» ς» (12ος-8ος αυτά τα τραγ τα ομηρικά γνωρίσματα ς προφορική αυτοσχέδιο ά λιξη τη θέση τής Όμηρος ιότερος από α, αλλά κα ητήθηκε, αν κ ύσιο βιογραφ οδο). Αυτές Ν Ι Κ Η Γ Ρ Α Μ Μ η για τους αρχα λαδή την Ιλιά ς ερευνητής ν ποιότητα κα λούν την πρ ωρημένο στά αλαιότερα πο έπη αντλούμ λιάδα αλλά στές, τραγο ύστερες ποι εί οριστικά. ς πριν από τ ». η των επικώ υ, καθώς και σαφής αναφ οί ήρωες –π.χ πολλές φορέ ία με τις μο Σλάβοι. ωπο των ηρω για το θάρρ λεπτομέρεια νών, αλλά στ υγκεκριμένης » που διαμορ ς αιώνας π. γουδούν στις έπη πραγμα της γραπτή ς σύνθεσης. άσμα στο κεί του αοιδού και ο κόσμο τους μεγάλ αι τα έργα και οι παραδ φικό υλικό π οι πηγές, μ Μ Α Τ Ε Ι Α 1 αίους Έλλην άδα και την ς, αλλά και αι την ποιητι ρώιμη ποιητι διο μιας δια ου σώθηκαν. με πληροφορ και στην Ο ύδια κ.λπ., ιητικές μορφ Ο Αριστοτ ον Όμηρο πο ν ασμάτων π από τη μετα φορά σε ηρω χ., τη φόρμιγ ές μνημονεύο ορφές και τις ωικών ασμάτ ρος και τη α και στις μεγ τη συνέχεια γ ς περιόδου α ρφώθηκαν στ Χ.). Είναι π ς πόλεις και σ τοποιείται η ής λογοτεχνι ∆εν γνωρίζο ίμενο σταθερ παίρνει ο ρα ος των επών λους Έλληνε Βατραχομυο δόσεις που αφ αραδίδουν ο μολονότι χρο 4 νες η ελληνικ Οδύσσεια. Ω ο απλός ανα ική τους αξία ική δημιουρ αρκώς εξελισ . ρίες για την Οδύσσεια γίν στοιχεία π φές. Όλη α τέλης στο έρ οιητές δεν υπ πριν από τον αγενέστερη π ωικά άσματα γγι ο γε Αχιλλ ονται στην Ο ς εκδηλώσεις ων είναι πάν δύναμή του γαλοπρεπείς γίνεται κτήμα αντλεί τα θέ τους υπομυκ προφορική, στα χωριά πε μετάβαση σ ικής δημιουρ ουμε αν ο Όμ ρής μορφής, αψωδός, ο οπ ν ες ποιητές, ομαχία, Μαρ φορούν στον οι επτά αρχαί ονολογούντα κή λογοτεχνί Ωστόσο, όπω αγνώστης, τα α, και ως εκ ργία ενός λα σσόμενης πο ποιητική πα νεται λόγος που καταδε αυτή η σπου ργο του Περ πάρχει κάτι ν Όμηρο χρήσ παράδοση. Συ α που ψάλλο λεύς θυμόν έτ Οδύσσεια οι α ς της ζώσας ντα ένας ήρω υ. Η ποίηση ς περιγραφές α του συνόλο ματά της απ κηναϊκούς κα με όλα τα εριπλανώμεν σε ένα ιδιαίτ ργίας αλλά μηρος είναι ο αλλά το βέβ ποίος απαγγέ στον οποίο ργίτης και Ο ν ίδιο ανάγον ίοι Βίοι και ο αι στους ρωμ Ε Π Ο ία αρχίζει με ως μπορεί να α έργα αυτά τούτου είναι αού. Σίγουρα οίησης, αλλά αραγωγή που για χορούς εικνύουν ότ υδαία λαϊκή ρί Ποιητικής συγκεκριμέν σιμες πληρο υγκεκριμένα ουν, συνήθως τερπεν, άειδε αοιδοί Φήμιο ς λαϊκής ηρω ωας μιας παλ η αυτή χαρα . Απευθύνετ ου. πό τη Μυκην αι στους λεγό χαρακτηρισ νοι αοιδοί, όπ τερα εκτενές συγχρόνως ο εισηγητής βαιο είναι ότ έλλει τους στ αποδίδοντα Ομηρικοί Ύμ νται μέχρι το ο Αγών (ανάμ μαϊκούς χρόν Ο Σ - Λ Υ Ρ Ι Κ Η ε α ά ι α ά υ , ι ή ς νο, είναι βέβ φορίες αντλο α: ς συνοδεία μ ε δ’ άρα κλέα ος και ∆ημόδ ωικής ποίηση λιάς καλής ε ακτηρίζεται αι στην αρχή ναϊκή Εποχή όμενους «Σκ τικά του είδ πως ο ∆ημόδ ς ποιητικό εί διατηρεί εκφ αυτής της με τι συγχρόνως τίχους κρατώ αι τα έπη Ιλ μνοι. Η ύπα ον 7ο αιώνα π μεσα στον Ό νους, στηρίζ Π Ο Ι Η Σ Η αιο όμως ούμε από μουσικού α ανδρών δοκος. ης άλλων εποχής, ο από την ή σε έναν και τους κοτεινούς δους. Τα δοκος. ίδος, που φραστικά ετάβασης ς με αυτή ώντας ένα λιάδα και αρξή του π.Χ., ενώ Όμηρο και ζονται σε[ R A M ] Α παλαιότε πιθανοί πληροφο Μελισηγ τον διεκ τόπος το παρουσι τριγύριζ Ησίοδος στην Ιλι που κάν σιγουριά ανάμεσα στην Ιλιά Όσο Μυκηνώ πολιτική ολόκληρ αδερφός ποιητής χαρακτη πειθώ π παρουσι μπορεί γ οξυδέρκ ευφυΐα πολεμιστ του Οϊλέ Η πλ περιγραφ γιο του εαυτό το ευγενείς Αλέξανδ φιλοτιμί Ο πι οποίος ή ήρωας γ του ισχύ Αχιλλέα Ρ Χ Α Ι Α Ε Λ Λ Η ερο υλικό. Π ποιητές– το ορίες είναι α γένης, από το δικούν –πάν ου θανάτου τ ιάζονται ως ε από τόπο σ ς) χάρισαν στ άδα και στη ουν ό,τι θέλ ά να πούμε π α στα δύο αυ άδα, περισσό ι έλαβαν μέ ών Αγαμέμν ής και πολεμι ρο το κείμεν ς του, ο Μεν περιγράφει ηριστικούς εί που τον διέκ ιάζεται και ο για την επιτυ ειά του για τ και το διπλ τής, όπως ο έως από τη Λ λοκή και η φή και την ε Πριάμου Έκ ου στο καθή Τρώες, όπω δρος, ο οπο α. ιο σημαντικό ήρθε από τη ια την ανδρε ύ ως ποιμήν κυριαρχεί ε Ν Ι Κ Η Γ Ρ Α Μ Μ Πάντως, με β οποθετούνται ασαφείς και α ο όνομα του νω από δέκα– του θεωρείτα γενέθλιες κ σε τόπο. τους Έλληνε ν Οδύσσεια. ουν, ενώ στο πού οφείλετ υτά ποιήματ ότερο «αστικ ρος στην Τρ ονα, ο οπο ικής αρετής. νο της Ιλιάδ νέλαος. Στα διάφορους ίναι ο γηραιό κριναν έδινε βασιλιάς τη υχή έκβαση τ το κοινό καλ λωματικό τ βασιλιάς της Λοκρίδα. διαδοχή των ξύμνηση των κτορα. Ο Έ ήκον και στο ως ο Σαρπηδ ίος ήταν η ός όμως ήρω Φθία με το φ εία και την π λαών, ο Αχι ξάλλου σε ο Μ Α Τ Ε Ι Α 1 βάση τη σύγ ι στο δεύτερ αμφισβητήσι ποταμού Μέ – η Χίος και αι η Ίος. Το καταδεικνύει Σή των επ Τα με δική με την πολύ Πρόκε αντίθε ζωής. Η έργο τ αντιλή άποψη ες τους θεούς Στο πρώτο ο δεύτερο δρ ται αυτή η μ τα ως προς τ κή» στην Οδύ ρωική Εκστρ οίος ονομάζε Το μεγαλείο δας. Συναρχ δέκα χρόνια τύπους και ός βασιλιάς ε πάντα την ης Κρήτης Ιδ του αγώνα. Ο λό. Όσο για ρόπο που χ ς Σαλαμίνας ν διαφόρων ν αντιπάλων κτορας ενσα ο αίσθημα τη δώνας, ο Αι αφορμή του ωας ολόκλη φίλο του Πά πολεμική του ιλλέας λατρε λόκληρη την 5 γχρονη έρευ ρο μισό του ιμες. Μάλισ έλητα στην π ι η Σμύρνη ε γεγονός ότι ι ενδεχομένω ήμερα οι ερε πών και κατ’ α ομηρικά έπ ή του εσωτε ν αριστοκρατ ψηλότερα ειται για μι τα από τους παρουσία τ του Ησιόδου ήψεις γι’ αυ η του Ηρόδο ς τους. Εντο έργο οι κάτ ρουν με βάσ μετάβαση, αλ τη μορφή τη ύσσεια. ρατεία αναγν εται βασιλεύ ο και η δύνα χηγός και σχ α του πολέμο ι εξαίρει τη της Πύλου, ν καλύτερη ομενέας, ο ο Ο τολμηρός κ το ∆ιομήδη, χειρίζεται τι ς Αίαντας ο Τ επεισοδίων . Οι Τρώες α αρκώνει τον ης τιμής. Στο ινείας, ο Πο υ κακού, δε ρου του έπο άτροκλο. Ο Α υ τέχνη. Ενώ εύεται ως εί ν Ιλιάδα. να τα ομηρι υ 8ου αιώνα τα, αναφέρε περιοχή της Σ είναι οι πιο π τόσο πολλές ως ότι ο Ό ευνητές απο επέκταση τη πη ζωντανεύο ερική διάρθρ τία. Πάνω απ όμως– βρί ια άλλη μο ς ανθρώπους των θεών στ υ έχει ως απο τούς. Παράλ οτου ότι οι ύτοις, οι θεο οικοι του Ολ ση ηθικά κριτ λλά και η δ ης κοινωνίας νώριζαν ως ύτατος πάντω αμη του βασι χεδόν ισότιμ ου διακρίθηκ ην αρετή το ο Νέστορας και φρονιμ οποίος παίρν και πολυμήχ , το βασιλιά ις καταστάσ Τελαμώνιος εμπλουτίζο αμύνονται γι ιδανικό τύπ ο πεδίο της λυδάμαντας είχνει σε κά ους της Ιλιάδ Αχιλλέας τιμ ώ ο Αγαμέμν δωλο αγέρω Ε Π Ο ικά έπη –άρα α π.Χ. Για τ ται ως πραγ Σμύρνης. Απ πιθανοί τόπο ς πόλεις ήδη μηρος ήταν οδέχονται τη ην ύπαρξη εν ουν έναν κόσ ρωση, που συ πό τον κόσμο ίσκεται ο ορφή αριστ ς, έχει το πρ τα ομηρικά οτέλεσμα να λληλα, βάσε δύο αυτοί π οί δεν ενεργο λύμπου ενερ τήρια. Ωστό διαφοροποίησ που απεικο ανώτατο αρ ων και εξυ λιά των Μυκ μος με τον καν και άλλ υ καθενός. ς, ο οποίος μ μότερη λύση ει μέρος στις ανος Οδυσσ του Άργους σεις και αν και ο συνών ονται συχνά ια το πάτριο πο του ήρωα μάχης παρου και άλλοι. άποιες περιπ δας είναι ο μάται από όλ νονας ηγεμον ωχου ηρωισμ Ο Σ - Λ Υ Ρ Ι Κ Η α και ο πιθα το βίο του π γματικό του ό πό όλες τις πό οι καταγωγής η από την αρ ένας ραψω η θεμελιώδη νός ποιητή. σμο μεγάλο, υνδέεται μάλ ο της αριστοκ κόσμος τω τοκρατίας, η ρονόμιο της έπη, καθώς α διαμορφωθ ει αυτής εξη ποιητές (Όμ ούν με τον ίδ ργούν ως φεο σο, δεν μπο ση που παρα ονίζεται – «ιπ χηγό το βασ υμνείται ως κηνών κυρια Αγαμέμνονα λοι ηγεμόνες Ένας από με την πείρα η. Σε μεγάλ ς μάχες και κ σέας χρησιμο ς, διακρίνετα ναδεικνύεται νυμός του, ο στη διήγηση έδαφος με α α και υποτά υσιάζονται κ Ακόμη και πτώσεις ηρω ημίθεος Αχι λους τους Αχ νεύει με την μού. Το πρόσ Π Ο Ι Η Σ Η ανός ή οι ποιητή οι όνομα το όλεις που ς του. Ως ρχαιότητα ωδός που ενότητα κλειστό, λιστα και κρατίας – ων θεών. η οποία, εύκολης και στο θούν νέες ηγείται η ηρος και διο τρόπο ουδάρχες ρούμε με ατηρείται πποτική» σιλιά των πρότυπο αρχούν σε α ήταν ο ς. Έτσι, ο τους πιο α και την λη ηλικία κάνει ό,τι οποιεί την αι για την άριστος ο Αίαντας η με την αρχηγό το άσσει τον και άλλοι ο Πάρις-ωισμό και ιλλέας, ο χαιούς ως πολιτική σωπο του
[ R A M ] Α Η επιστ Σμύρνη. Λίγο τύποι τη Οι έ K.Meiste ποτέ, αλ λόγους, Οι M αρκαδοκ αιολικής Οδύσσει μέχρι σή γλώσσας διαλέκτω επιστημώ Σήμε δύο μεγ αρκαδοκ Το β εμφανίζε πραγματ Τα γλωσ Ρ Χ Α Ι Α Ε Λ Λ Η ημονική θεώ Σε αυτή την ο αργότερα ο ς ιωνικής δια έρευνες στρ er, τις οποίε λλά είναι μια οι ποικίλες γ Meillet, Parr κυπριακών σ ς διαλέκτου α. Από την ήμερα σχετικ ς με την α ων έγινε πιο ών που υποσ ερα οι περισ γάλες γλωσσ κυπριακή, κα βέβαιο είναι εται σε αυτά τική αφετηρί σσικά φαινό Ν Ι Κ Η Γ Ρ Α Μ Μ ώρηση της γ ν περίπτωση οι K.Sittl κα αλέκτου. ράφηκαν σε ες στήριξε κ α γλώσσα κ γλωσσικές «α ry και Nilss στοιχείων στα μια αρχαιότ αποκρυπτογ κά με τη γλώ ρκαδοκυπρια πολύπλοκη, στήριζαν ότι σσότεροι ερε σικές ομάδες αι μια βορειο ότι η γλώσ ά. Πρόκειται α. όμενα στα ομ Τα ιω χαρα αιολι μυκη ερευν γενικ έπους στην αργό ύπαρ [του καταγ φυσικ Μ Α Τ Ε Ι Α 1 γλώσσας τω Η γλώσ χαρακτ διαλέκτ νεότερα ελεύθερ των ομη λέξεις κ Ο A διάλεκτ ιωνική τύπους, T.W.Al λογοτεχ το αιολικό υ αι D.B.Monr διαφορετική και ο K.Witt καθαρά τεχνη αυθαιρεσίες» son, στην π α έπη, κατέλ τερη γλωσσι γράφηση της ώσσα των μυ ακή διάλεκτ γεγονός που τα ομηρικά έ ευνητές ισχυ ς: μια νοτιο οελληνική, πο σσα των ομη για μια τεχν μηρικά έπη ωνικά στοιχ ακτήρα και ικά στοιχεία ηναϊκά είναι νητές αποτέ κότερα αποδε ς αλλά παρε Αθήνα, τον τερα για λόγ ρξης τόσων α 4ου αιώνα π γραφή του κ κό, οι καταγ 6 ων επών σσα της Ιλιάδ ηρίζεται α των, τη συν α, συνηρημ ρη χρήση το ηρικών επών και τύπους α A.Fick πίστ το και στη σ αφήνοντας , ενώ παλαι llen, υποστή χνική, αλλά υπόστρωμα κ ro ισχυρίστη ή κατεύθυνσ te. Σύμφωνα ητή, στην οπ ». προσπάθειά ηξαν στο συ ική περίοδος ς Γραμμικής υκηναϊκών π το, κυρίως σ υ είχε ως απο έπη είχαν γρ ρίζονται ότι οελληνική, η ου αντιπροσω ηρικών ποιη νητή λογοτεχ χεία της γλώ επηρεάζουν είναι κυρίω σχεδόν απο έλεσαν οι ατ εκτή η άποψ εμβλήθηκαν ν 6ο αιώνα γους που αφ αττικισμών, π.Χ.] ότι την κειμένου της ραφείς προχ δας, της Οδύ από την α νύπαρξη αρχ μένων τύπω ου δίγαμμα ν θεωρούντα πό την αιολι τευε ότι τα συνέχεια Ίων για μετρικ ιότεροι ερευ ήριξαν ότι μια γλώσσ καλύφθηκε α ηκαν ότι οι α ση μετά τη α με αυτόν η ποία δικαιολ τους να ερ υμπέρασμα ό ς η οποία απ Β΄ το 1952 πινακίδων πρ στο λεξιλόγ οτέλεσμα την αφτεί σε συγ ι στη διάρκε η οποία αντι ωπευόταν απ μάτων δεν μ χνική γλώσσα ώσσας των ε ν τη γραμμα ως φωνητικά, οκλειστικά ττικοί τύποι ψη ότι δεν α είτε κατά τη α π.Χ., είτε, φορούσαν στ δεχόμαστε ω ν εποχή του ς Ιλιάδας κα ώρησαν σε α Ε Π Ο ύσσειας και τ ανάμειξη σ χαίων γλωσ ων με ασυ (F). Στην αρ αν αρχαία ιων ική διάλεκτο έπη συντέθ νες ραψωδοί κούς λόγους υνητές, όπως η ομηρική α που μιλιό από την ιωνικ αιολικοί τύπ η διατύπωση η ομηρική γλ λογούνται, γ μηνεύσουν τι προϋπήρξ πεικονίζεται 2 και τις μελ ροέκυψε μια γιο. Έτσι, η ν αμφισβήτη γκεκριμένες ια της 2ης χ ιπροσωπευότ πό τη θεσσαλ μιλήθηκε πο α, της οποίας επών έχουν ατική της ε , ενώ τα αρκ λεξιλογικά. του έπους, ανήκουν στα ην πρώτη κα και αυτό ε την ορθογρα ως ακριβή τη Πεισίστρατο αι της Οδύσσ αρκετές περιπ Ο Σ - Λ Υ Ρ Ι Κ Η των Ομηρικώ στοιχείων δ σσικών στοιχ υναίρετους ρχαιότητα η νική, με πάρ . θηκαν στην τα μετέγραψ ς πολλούς α ς οι Wilamo γλώσσα δ όταν στη Χί κή διάλεκτο. ποι είναι αρχ η των απόψ λώσσα δεν για μετρικού την ύπαρξη ξε της ιωνική στην Ιλιάδα λέτες που έχ συγγένεια α η σχέση μετ ση των απόψ διαλέκτους. χιλιετηρίδας ταν κυρίως λική διάλεκτ οτέ με τη μο ς δεν γνωρίζ μορφολογικό επικής γλώσ καδοκυπριακ Πρόβλημα σήμερα όμ δομικά στο αταγραφή τω είναι το πιθ αφία. (∆εδομ ην παλιά πλη ου έγινε στη σειας και, όπ πτώσεις σε γ Π Ο Ι Η Σ Η ών Ύμνων διαφόρων χείων με και την η γλώσσα ρα πολλές αιολική ψαν στην αιολικούς owitz και δεν ήταν ίο και τη χαιότεροι ψεων του μιλήθηκε ύς κυρίως πολλών ής και της α και την χουν γίνει αυτής της ταξύ των ψεων των υπήρχαν από την ο. ορφή που ζουμε την ό κυρίως σσας, τα κά και τα για τους μως είναι ιχεία του ων έργων θανότερο, μένης της ηροφορία ην Αθήνα πως ήταν γλωσσική
[ R A M ] Α εξομάλυ χειρόγρα που προέ Πάντ υπάρχου Ένα είναι η θ ιστορικώ περίπου Ο φθ ιωνικό κ Άγγλος B έρευνα α κυρίως γ ανεξάρτη Αιολ κ.λπ. • Ε π • Ε κ • Ε • Π κ • Α ν • Σ Α • Σ • Σ Το ύφος αναφέρε χαρακτη σχήματα αντίθετη πιο ακρα τον πιο ά Ρ Χ Α Ι Α Ε Λ Λ Η υνση του κει αφη παράδοσ έρχονται από τως, η εκφρα υν στα έπη. από τα πιο θέση του δίγ ών χρόνων – τη φωνητική θόγγος αυτό και στο αττικ Bentley υπο αποδείχθηκε για λόγους π ητα από την λικοί τύποι τω Εμφανίζοντα παράλληλοι Εμφανίζεται και νηύς αντ Εμφανίζεται Πατρωνυμικ και Πηλεΐδης Αρκετά αρσε νεφεληγερέτα Στη γενική τ Ατρεΐδαο, ικέ Στη γενική τ Στη δοτική τ ς, η τεχνική εται η διήγησ ηρισμούς ή α ειρωνείας κ η σημασία πρ αία εφαρμογ άνανδρο και Ν Ι Κ Η Γ Ρ Α Μ Μ ιμένου. Επει ση, πρέπει ν ό την έκδοση αστική δύνα δύσκολα κα γαμμα (F). Ε –κυρίως σε α ή αξία του αγ ς όμως δεν υ κό αλφάβητο στήριξε ότι ε ότι σε 3.3 προσωδίας, ε παρουσία το ων προσωπικ αι αιολικοί ιωνικοί (π.χ. ι το η αντί το τί ναύς. ι το υ αντί το κά με κατάλη ς. ενικά της α΄ α αντί νεφελη του ενικού τ έτεω αντί Ατρ του ενικού τη του πληθυντι και το μέτρ ση και διότι δ περιγραφές. και ευφημισμ ρος την πραγ γή του παραπ φαύλο από ό Μ Α Τ Ε Ι Α 1 ιδή μάλιστα α δεχτούμε η των Αθηνώ μη της ομηρ αι πιο χαρακτ ίναι γνωστό αιολικές και γγλικού W (γ υπήρχε στην δεν χρησίμε στην εποχή 54 χωρία η ενώ σε 617 ά ου. κών αντωνυμ τύποι του ., είναι). ου α, όπως, π ου ι, όπως στη ηξη -ίων, -ίο κλίσης έχου ηγερέτης κ.λπ τα αρσενικά τρεΐδου, ικέτο ης β΄ κλίσης ικού της γ΄ κ ρο των ομηρ διευκολύνου Με τη βοή μού. Αυτό το γματική φύση πάνω κανόν όλους τους μ 7 ως προς του ότι όλα τα σ ών.) ρικής γλώσσ τηριστικά πρ ότι στα αρχ ι δωρικές επ για παράδειγ ν Ιωνική-Αττ ευσε στην κα του Ομήρου αποκατάστα άλλες περιπτ μιών συνυπά απαρεμφάτο π.χ., αγορή α η λέξη άγυρι ος συνυπάρχ υν στην ονομ π. της α΄ κλίσ ου. έχουν κατάλ κλίσης έχουν ικών επών Τα εκφρασ ιδιαίτερα παρουσιάζε επίθετο. Η φορές την Μερικά απ Ιλιάδα και γλαυκώπις πόδας ωκύ μετρική το χρήσιμη επ ακροατή να εικόνα των ν τον ποιητή ήθεια των ε ο πέτυχε χρη η των προσώ να είναι η απ μνηστήρες. υς αττικισμο σωζόμενα χε ας οφείλεται ροβλήματα τ χαιότερα του πιγραφές– δι γμα, Fέργον, τική τον 8ο α αταγραφή τω υ το δίγαμμα αση του δίγ τώσεις η ποσ άρχουν με ιω ου σε -μενα αντί αγορά, κ ις αντί αγορά χουν με τύπο μαστική του ε σης έχουν κα ληξη -οιο αντ κατάληξη -ε στικά μέσα ανεπτυγμένα ει ο τρόπος χρήση του παρουσία τ πό τα τυπικ ι την Οδύσ Αθηνά, πολ ύς Αχιλλεύς ους λειτουργ πινόηση από α σχηματίσε ν προσώπων ή να κάνει συ επιθέτων ο ησιμοποιώντ ώπων ή των π πόδοση του Ε Π Ο ούς συμφωνε ειρόγραφα αν ι στις χιλιάδ της γλώσσας υλάχιστον γλ ασώζεται ο όπως το γερ αιώνα π.Χ. κ ων επών. Ωστ ήταν εύχρη γαμμα ήταν σότητα των σ ωνικούς, π.χ., αι και -μεν κλισίη αντί κ ά. ους σε -ίδης ενικού κατάλ ατάληξη -αο τί -ου , π.χ., φ εσσι, π.χ., Μυ που αξιοπο α και δουλ με τον οποίο είναι σχεδό του επιβάλλ ά επίθετα π σσεια είναι ύμητις Οδυσ κ.λπ. Εκτό γικότητα, τα άποψη ύφου ει στο νου ν ή των γε υνοπτικούς α Όμηρος δη ας με μοναδ πραγμάτων π επιθέτου γεν Ο Σ - Λ Υ Ρ Ι Κ Η εί σχεδόν απ νάγονται σε ες παρομοιώ ς των ομηρικ λωσσικά μνη φθόγγος F, ρμανικό Wer και ως άγνω τόσο, το 18ο στο. Τελικά, απολύτως α συλλαβών ρυ άμμες-ημείς (π.χ., έμμε κλισία, νηός α ς, π.χ., Πηλεΐ ληξη -α αντί ή -έω αντί φόβοιο αντί υρμιδόνεσσι. οιεί ο ποιητ λεμένα. Εν ο χρησιμοπο όν τυπική κα λουν μετρικο που συναντά ροδοδάκτυλ σσεύς, δίος Α ός από την α επίθετα ε υς, γιατί βοη του πιο καθ εγονότων στ αλλά και περι μιούργησε θ δικό τρόπο επ που προσδιορ νναίος στον Π Ο Ι Η Σ Η πόλυτα η πρότυπα ώσεις που κών επών ημεία των που έχει k κ.λπ.). ωστος στο ο αιώνα ο , από την αναγκαία, υθμίζεται ς, τύνη-σύ εναι) και αντί ναός ΐων αλλά -ης, π.χ., -ου, π.χ., φόβου. τής είναι διαφέρον οιείται το αι πολλές οί λόγοι. άμε στην ος Ηώς, Αχιλλεύς, τεχνική-είναι μια ηθούν τον θαρά την τα οποία ιεκτικούς θαυμάσια πίθετα με ρίζουν. Η Αντίνοο,
[ R A M ] Α Το σ σύγκριση ακροατή ενώ ξεπ ακολουθ της καθ κατανοη εμπλούτ Άλλα α. Η παρουσί β. Η ανακοπή γ. Η Τέλο ακόμη κ δυσκολίε βοηθούσ Το μ υυ/-υυ/-υ δύο βρα δημιουργ τω δ’ επισημα έπος, η χαρακτη πιθανόν δακτυλικ Το ομηρ Πεισίστρ από το σ Β. Η Ιλιάδας G.Herrm διατύπω ήταν το Γ. Η ένα συμπ Ρ Χ Α Ι Α Ε Λ Λ Η σχήμα λόγου η ενός προσ ήριο. Μια τυπ προβάλλει π θίας της (Οδ ημερινής ζω ητό στο ακρο ισε το κείμεν α στοιχεία τη επιλογή ενό ίαση του συν Η μέλληση, ή της τελικής κίνηση την ο ος, στα ομηρ και διαλόγων ες της σύνθ σε την αναζω μέτρο του έπ υυ/-υυ/-υυ/-υ αχείες. Σε πο γείται ένας σ εν/Μεσσή/ν ίνονται με π ρωικός στίχ ηρισμό του σ προελληνική κό εξάμετρο ρικό ζήτημα ρατου. Όπως σύνολο. Η θεωρία της και ένας α mann, τα αρχ σε την άποψ ίδιο πρόσωπ Η θεωρία των πιλητή της Ο Ν Ι Κ Η Γ Ρ Α Μ Μ υ που απαντ σώπου, πράγ πική παρομο πίσω από έν δύσσεια ζ 130 ωής, ο Όμη οατήριο και νο με μερικά ης επικής τεχ ός μόνο επεισ νόλου. δηλαδή η δ ς έκβασης μι οποία προσδ ρικά ποιήμα ν. Η επανάλη θεσης και έ ωογόνηση τη πους είναι ο υ, ο καθένας ολλές όμως σπονδείος, π νηι ξυμ/βλή πιο έντονα γ χος, ηρωικό στίχου το χρ ή προέλευση ελευθερία κ α ς υποστήριξε ς «εξελίξεως αρχικός πυρή χικά έπη επεκ ψη ότι ο ποιη πο. ν συμπιλητώ Οδύσσειας (A Μ Α Τ Ε Ι Α 1 τάται συχνότ ματος ή ακό οίωση είναι ε να θάμνο γι 0-136). Κάν ρος κατόρθ συγχρόνως ά λυρικά κομ χνικής είναι τ σοδίου από μ δραματική έ ας σημαντικ δίδει στη συν τα ιδιαίτερα ηψη αυτή, τ έκανε ευκολ ς μνήμης τω δακτυλικός ς από τους ο περιπτώσει π.χ., αύτις έπ ήτην/αλλή/λο ράμματα. Στ όν μέτρον κ ησιμοποίησε η. Τέλος, η δ κίνησης και έ ε ο Κ.Lachm ς», βάσει τη ήνας με το κτάθηκαν με ητής που συν ών, σύμφωνα A.Kirchhoff). 8 τερα στα ομ όμη και γεγο εκείνη στην ια να απευθ οντας αυτές ωσε το περ δημιούργησε μμάτια απαρά τα εξής: μια ολόκληρη ένταση που ής πράξης. νήθη επική α α εντυπωσιακ τυπικό φαινό λότερη την ν ακροατών εξάμετρος σ οποίους διαμ ς οι δύο βρ πειτα πέδον δ οιιν (Οδύσσ την αρχαιότη και ηρώον ε για πρώτη δυνατότητα δ έτσι αποφευγ Οι εμ την αμφισ είναι 18ο α (F.A. πολλώ σπου ομηρ οι εξή Α σύμφ περίπ παραγ mann, η ανά ης οποίας υπ θέμα της ε κάποιες μετ νέθεσε τα αρχ α με την οπο . μηρικά έργα ονότος με κά οποία ο πειν θυνθεί στη τις συγκρίσ ριεχόμενο τω ε θαυμάσια άμιλλης ομορ η σειρά γεγο προκαλούν φήγηση ο διά κή είναι η ε όμενο της πρ απομνημόνε κατά τη διάρ στίχος, που μορφώνεται α ραχείες αντικ δε κυλίνδετο σεια φ 15) ητα ο στίχος μέτρον. Το φορά ο Ηρό δημιουργίας γόταν η μονο μφανείς διαφ Οδύσσεια α σβήτηση τη έργα του ίδι αιώνα άρχισ Wolf) ότι ών ποιητώ δαιότερες θε ικό ζήτημα έ ής: Α. Η θεωρία φωνα με την που μεμον γωγής που άλυση μπορε πήρξε ένας α Οδύσσειας ( ταγενέστερες χικά ποιήμα οία μικρά αυ Ε Π Ο είναι η παρ άτι άλλο περ νασμένος Οδ Ναυσικά κα σεις με αντικ ων ποιημάτω σχήματα αντ ρφιάς. ονότων, με σ η συνεχής άλογος. επανάληψη ε ροφορικής π ευση των πο ρκεια των απ αποτελείται από μία μακ καθίστανται λάας αναιδή ), όπου οι ς ήταν γνωσ ο επίθετο « όδοτος. Το μ πολλών συν οτονία.] φορές ανάμε από την αρχ ν άποψη ότ ιου ποιητή ( σε να προβά η Ιλιάδα ών (λαϊκή εωρίες που δ έπειτα από ε α των «μεμο ν οποία στη ωμένα άσ συνενώθηκ εί να αποσπά αρχικός πυρή (Τηλεμάχεια; ς παρεμβολέ τα της Ιλιάδα υτοτελή έπη Ο Σ - Λ Υ Ρ Ι Κ Η ρομοίωση, δ ρισσότερο οι υσσέας περι αι στις κοπ κείμενα και ε ων του να ε τίθεσης. Παρ σκοπό την εν επιβράδυνσ επιθέτων, φρ οίησης, περι οιημάτων. Ε παγγελιών. από έξι δακ κρά συλλαβή από μία μα ής (Οδύσσεια ι μακρές σ στός με τις ο «εξάμετρος» μέτρο του έπ νδυασμών έδ εσα στην Ιλ χαιότητα έθ τι τα δύο π ομηρικό ζήτ άλλεται ο ισ είναι δημι δημιουργ διατυπώθηκα εκείνη του W ονωμένων ασ ην αρχή υπή σματα της καν την επ άσει τα άσμα ήνας με το ;). Σύμφωνα ές. Ο P.Von ας και της Ο συγχωνεύτη Π Ο Ι Η Σ Η δηλαδή η ικείο στο ιγράφεται πέλες της εμπειρίες είναι πιο ράλληλα, τονότερη ση και η ράσεων ή ιόριζε τις Επιπλέον, κτύλους -ή και από ακρά και α λ 598), συλλαβές ονομασίες » για το πους έχει δωσε στο λιάδα και θεσαν σε ποιήματα τημα). Το χυρισμός ιούργημα ία). Οι αν για το Wolf είναι σμάτων», ήρχαν 16 λαϊκής ποχή του ατα αυτά θέμα της α με τον de Muhll Οδύσσειας ηκαν από
[ R A M ] Α ∆. Η ελέγχει κ και του υ
Η ΙΛΙΑ
51 μέρες Ο ήρ του έχει Θέτιδα, γιος της του φίλο συμφιλίω ορμά στη τιμήν το πτώμα το Παρά συμπυκν του Αχιλ Η Ιλ επικεντρ ιδιαίτερη παραδοσ περισσότ στίχους) σημερινή ποιητής Ένα Ιλιάδα ε γεγονότα είναι η Τρωικού Ρ Χ Α Ι Α Ε Λ Λ Η Η θεωρία τω και δημιουργ υλικού των εΑ∆Α
ς– καθορίζετ ρωας προσβά ι δοθεί ως γ αποσπά από . Ένα προσω ου Πάτροκλο ωση με τον Α η μάχη και σ ου Πάτροκλο ου Έκτορα γ ά το πλήθο νώσει με εντ λλέα. λιάδα ξεχώρ ρώνεται σε μ η μαεστρία σιακό υλικό τεροι ερευνη ) και στη συ ή του μορφή εργαζόταν μ άλλο στοιχε είναι απλώς α που στο έπ αναζήτηση τ ύ Πολέμου. Ν Ι Κ Η Γ Ρ Α Μ Μ ων ενωτικών, γεί το έπος σ επών ενισχύθ ται από τη μή άλλεται από γέρας. Αποχω ό το ∆ία την ωπικό κίνητρ ου από τον Αγαμέμνονα σκοτώνει τον ου και με τη για να ταφεί. ος των επει υπωσιακό τρ ρισε από τ μεγάλα θέματ του στη σ ό, ιδιαίτερα ητές πιστεύο υνέχεια ανα ή πρέπει να ε με ενσυνείδητ είο που απασ ς μια μυθοπ πος πήραν μ της ομηρική Μ Α Τ Ε Ι Α 1 , βάσει της σε μία ενότητ θηκαν οι από ήνιν του Αχιλ την ενέργει ωρεί μαζί μ ν υπόσχεση ό ρο θα τον επ Έκτορα –γι α. Με νέο οπ ν Έκτορα σε συνάντηση ισοδίων και ρόπο την πλο τα υπόλοιπα τα και σε σπ σύνθεση, αν στις περιγρ ουν ότι η Ιλ πτύχθηκε με είναι σύνθεσ το συνολικό σχόλησε και πλασία ή, α μια αλλιώτικη ής Τροίας κα 9 οποίας η Ιλ τα (Nietsch, R όψεις των ενω Αποτελεί χωρίζετα εμφανίζε ότι είναι είναι η έτους το μέρες, α Ωστόσο, πρόληψη καταφέρν Τρωικού λλέως. α του Αγαμέ ε τους Μυρ ότι οι Αχαιο παναφέρει αρ ιο του βασιλ πλισμό, τον ο μονομαχία. του Αχιλλέα ι των επιμέ οκή, υποτάσ α έπη, γιατί ουδαίες φυσ ν και το έρ ραφές των λιάδα στην ε πολλαπλές ση επιμέρους σχεδιασμό κ ι απασχολεί αντίθετα, σε η μορφή. Φυ αι κατ’ επέκ λιάδα αποτελ Rohde, Dreru ωτικών (W.S ίται από αι σε 24 ραψ εται για πρώτ το έπος του εξιστόρηση υ Τρωικού από τις οπο με τις ανα η όσων πρό νει να μας Πολέμου. Τ έμνονα να το μιδόνες από ί θα ηττώντα ργότερα στη λιά της Τροί οποίο κατασ Το έπος τελε α με τον Πρ έρους γεγον σσοντας τα πά ί, σε αντίθ σιογνωμίες. Ο ργο περιέχε μαχών και αρχή είχε μ ς επεκτάσεις ς ασμάτων (ί και καλλιτεχν ακόμη τους αυτή περιγ υσικά αυτό π κταση η επιβ Ε Π Ο λεί ενιαίο έρ up). Από τις Schadewaldt 16.000 περ ψωδίες (Α-Ω) τη φορά στο υ Ιλίου (=τη των γεγονό Πολέμου. Η οίες οι δύο δρομές, τις όκειται να σ δώσει μια σ Το τμήμα αυ ου αρπάξει τ ό τη μάχη, ε αι μέχρι να η μάχη: ο φό ίας Πριάμου σκευάζει ο Ή ειώνει με επι ρίαμο, στον ο νότων, ο πο άντα στο βα εση με εκε Ο ποιητής τη ι μεγάλης σε άλλες μέτρια έκτασ ς, ενώ άλλο ίσως 16). Πα νική βούλησ ερευνητές ε γράφονται π που απασχολ βεβαίωση τη Ο Σ - Λ Υ Ρ Ι Κ Η ργο ενός πο αναλύσεις τ και K.Reinh ρίπου στίχ ). Ο τίτλος, ον Ηρόδοτο, ης Τροίας). Θ ότων του τε Η δράση καλ είναι μέρε διευρύνσεις συμβούν, ο συνολική εικ υτό του πολ τη Βρισηίδα ενώ η μητέρ λάβει ικανοπ όνος του αγα – που τον ο Ήφαιστος, ο Α ιτάφιους αγώ οποίο παραδ οιητής κατά ασικό θέμα το είνα, το εν ης διακρίνετα έκτασης συ τυπικές σκ ση (μερικές ι ότι το ποί αρ’ όλα αυτά ση. είναι το κατά πραγματικά λεί τους επισ ης ιστορικότ Π Ο Ι Η Σ Η ιητή που της δομής hardt). ους και ο οποίος δηλώνει Θέμα της ελευταίου λύπτει 51 ς μάχης. ς και την ποιητής κόνα του λέμου –οι , η οποία ρα του, η ποίηση ο απημένου οδηγεί σε Αχιλλέας ώνες προς δίδεται το άφερε να ου θυμού διαφέρον αι για την υμβατικό-ηνές. Οι χιλιάδες ίημα στη ά όμως ο ά πόσο η ιστορικά στήμονες τητας του[ R A M ] Α Ρ Χ Α Ι Α Ε Λ Λ Η Ν Ι Κ Η Γ Ρ Α Μ Μ Α Τ Ε Ι Α 1 Ε Π Ο Σ - Λ Υ Ρ Ι Κ Η Π Ο Ι Η Σ Η 10 1. Ραψωδία Α - Λοιμός. Μήνις ΑΡΧΑΙΟ ΚΕΙΜΕΝΟ ΜΕΤΑΦΡΑΣΗ Μήνιν άειδε, θεά, Πηληιάδω Αχιλλήος ουλομένην, η μυρί’ Αχαιοίς άλγε’ έθηκε, πολλάς δ’ ιφθίμους ψυχάς Άιδι προΐαψεν ηρώων, αυτούς δε ελώρια τεύχε κύνεσσιν οιωνοίσί τε πάσι, ∆ιός δ’ ετελείετο βουλή, 5 εξ ου δη τα πρώτα διαστήτην ερίσαντε Ατρεΐδης τε άναξ ανδρών και δίος Αχιλλεύς. Τίς τ’ αρ σφώε θεών έριδι ξυνέηκε μάχεσθαι; Λητούς και ∆ιός υιός. Ο γαρ βασιλήι χολωθείς νούσον ανά στρατόν ώρσε κακήν, ολέκοντο δε λαοί, 10 ούνεκα τον Χρύσην ητίμασεν αρητήρα Ατρεΐδης. Ο γαρ ήλθε θοάς επί νήας Αχαιών λυσόμενός τε θύγατρα φέρων τ’ απερείσι’ άποινα, στέμματ’ έχων εν χερσίν εκηβόλου Απόλλωνος χρυσέωι ανά σκήπτρωι, και λίσσετο πάντας Αχαιούς, 15 Ατρεΐδα δε μάλιστα δύω, κοσμήτορε λαών. «Ατρεΐδαι τε και άλλοι εϋκνήμιδες Αχαιοί, υμίν μεν θεοί δοίεν Ολύμπια δώματ’ έχοντες εκπέρσαι Πριάμοιο πόλιν, εϋ δ’ οίκαδε ικέσθαι. Παίδα δ’ εμοί λύσαιτε φίλην, τα δ’ άποινα δέχεσθαι, 20 Αζόμενοι ∆ιός υιόν εκηβόλον Απόλλωνα». Ένθ’ άλλοι μεν πάντες επευφήμησαν Αχαιοί αιδείσθαι θ’ ιερήα και αγλαά δέχθαι άποινα. Αλλ’ ουκ Ατρεΐδηι Αγαμέμνονι ήνδανε θυμώι, αλλά κακώς αφίει, κρατερόν δ’ επί μύθον έτελλεν. 25 «μη σε, γέρον, κοίλησιν εγώ παρά νηυσί κιχείω ή νυ τοι ου χραίσμηι σκήπρον και στέμμα θεοίο. Την δ’ εγώ ου λύσω...». Η και κυανέησιν επ’ οφρύσι νεύσε Κρονίων. 528 Αμβρόσιαι δ’ άρα χαίται επερρώσαντο άνακτος κρατός απ’ αθανάτοιο, μέγαν δ’ ελέλιξεν Όλυμπον. 530 Τη μάνητα, θεά, τραγούδα μας του ξακουστού Αχιλλέα, ανάθεμά τη, πίκρες που ’δωκε στους Αχαιούς περίσσιες και πλήθος αντρειωμένες έστειλε ψυχές στον Άδη κάτω παλικαριών, στους σκύλους ρίχνοντας να φάνε τα κορμιά τους και στα όρνια ολούθε –έτσι το θέλησε να γίνει τότε ο ∆ίας– 5 απ’ τη στιγμή που πρωτοπιάστηκαν και χώρισαν οι δυο τους, του Ατρέα ο γιος ο στρατοκράτορας κι ο μέγας Αχιλλέας. Ποιος τάχα απ’ τους θεούς τους έσπρωξε να μπούνε σε τέτοια αμάχη; Του ∆ία και της Λητώς τους έσπρωξεν ο γιος που με το ρήγα χολιάζοντας κακιά εξεσήκωσαν αρρώστια και πέθαιναν στρατός πολύς 10 γιατί δε σεβάστηκεν ο γιος του Ατρέα το Χρύση, του θεού το λειτουργό. Στα αργίτικα γοργά καράβια είχε έρθει με λύτρα αρίφνητα, την κόρη του να ξαγοράσει πίσω, του μακροσαγιτάρη Απόλλωνα κρατώντας στεφάνια, πα στο χρυσό ραβδί, και πρόσπεφτε μπροστά στους Αργίτες όλους, 15 ξεχωριστά στους πολέμαρχους γιε του Ατρέα γυρνώντας: «Του Ατρέα βλαστάρια και αποδέλοιποι καλοαντρειωμένοι Αργίτες, σε σας οι θεοί που ζουν στον Όλυμπο να δώσουν να πατήστε του Πρίαμου το καστρί, και με το καλό να γυρίσετε στην πατρίδα. Λυτρώστε όμως την κόρη μου, την ξαγορά δεχτείτε 20 κι ευλαβηθείτε τον Απόλλωνα το μακροσαγιτάρη». Οι Αργίτες οι άλλοι ευτύς με μια φωνή να σεβαστούν εκράξαν το λειτουργό, και τα περίλαμπρα ν’ αποδεχτούνε δώρα. Όμως του Ατρείδη του Αγαμέμνονα δεν άρεσε η βουλή τους μόνο τον κακόδιωχνε και του ’ριχνε βαριά κουβέντα ακόμα: 25 «Το νου σου, εγώ μη σ’ έβρω, γέροντα στα βαθουλά καράβια για τώρα εδώ να κοντοστέκεσαι για να διαγέρνεις πάλε μη ουδέ ραβδί κι ουδέ και στέφανα του Φοίβου σε γλιτώσουν, δε λευτερώνω εγώ την κόρη σου...». (Μετάφραση Ν.Καζαντζάκη-I.Θ.Κακριδή) Ο Χρύσης αποχωρεί από το στρατόπεδο των Αχαιών πολύ στεναχωρημένος. Στη συνέχεια ζητά από το θεό Απόλλωνα να συνεχίσει να στέλνει θανατικό στους Αχαιούς. Ο Αχιλλέας παίρνει την πρωτοβουλία να συγκαλέσει συνέλευση του στρατού για να βρεθεί λύση. Ο μάντης Κάλχας αποκαλύπτει ότι το θανατικό θα σταματήσει μόνο εάν ο Αγαμέμνονας επιστρέψει στον πατέρα της τη Χρυσηίδα. Ο Αγαμέμνονας ζητάει ανταλλάγματα για να επιστρέψει την κόρη και απαιτεί να του δοθεί το «γέρας» του Αχιλλέα, η Βρησηίδα.[...] Η στάση του βασιλιά των Μυκηνών εξοργίζει τον Αχιλλέα, ο οποίος αποσύρεται απειλώντας ότι δεν πρόκειται στο εξής να λάβει μέρος σε μάχη, ούτε ο ίδιος ούτε οι Μυρμιδόνες του. Ο Αγαμέμνονας για να εξιλεώσει τον Απόλλωνα στέλνει στον ιερέα Χρύση την κόρη του, εκτελώντας όμως την απειλή του στέλνει κήρυκες να πάρουν από τον Αχιλλέα τη Βρησηίδα. Ο Αχιλλέας πικραμένος κατεβαίνει στο γιαλό και καλεί τη Νηρηίδα μητέρα του Θέτιδα, της διηγείται όλη την ιστορία, ζητώντας της να μεσιτεύσει υπέρ του στο ∆ία. Η Νηρηίδα ανεβαίνει στον Όλυμπο και αποσπά υπόσχεση του πατέρα των θεών και των ανθρώπων ότι θα βοηθήσει το γιο της. Είπε, και με τα φρύδια του έγνεψε τα μαύρα ο γιος του Κρόνου. 528 Και οι θείες με ορμή αναταράχτηκαν οι τρίχες στο κεφάλι το αθάνατο, και ριζοτράνταξε τον Όλυμπο το μέγα. 530
[ R A M ] Α Ρ Χ Α Ι Α Ε Λ Λ Η Ν Ι Κ Η Γ Ρ Α Μ Μ Α Τ Ε Ι Α 1 Ε Π Ο Σ - Λ Υ Ρ Ι Κ Η Π Ο Ι Η Σ Η 11 2. Ραψωδία Β - Όνειρος ∆ιάπειρα. Βοιωτία ή Κατάλογος νεών ΑΡΧΑΙΟ ΚΕΙΜΕΝΟ ΜΕΤΑΦΡΑΣΗ Αρχούς αυ νηών ερέω νήας τε προπάσας. Βοιωτών μεν Πηνέλεως και Λήϊτος ήρχον Αρκεσίλαός τε Προθοήνωρ τε Κλονίος τε, 495 οι θ’ Υρίην ενέμοντο και Αυλίδα πετρήεσσαν Σχοίνόν τε Σκώλόν τε πολύκνημόν τ’ Ετεωνόν, Θέσπειαν Γραίαν τε και ευρύχορον Μυκαλησσόν, οι τ’ αμφ’ Άρμ’ ενέμοντο και Ειλέσιον και Ερυθράς, οι τ’ Ελεών’ είχον ηδ’ Ύλην και Πετεώνα, 500 Ωκαλέην Μεδεώνά τ’ εϋκτίμενον πτολίεθρον, Κώπας Εύτρησίν τε πολυτρήρωνά τε Θίσβην, οι τε Κορώνειαν και ποιήενθ’ Αλίαρτον, οι τε Πλάταιαν έχον ηδ’ οι Γλισάντ’ ενέμοντο, οι θ’ Υποθήβας είχον εϋκτίμενον πτολίεθρον, 505 Ογχηστόν θ’ ιερόν, Ποσιδήιον αγλαόν άλσος, οι τε πολυστάφυλον Άρνην έχον, οι τε Μίδειαν Νίσάν τε ζαθέην Ανθηδόνα τ’ εσχατόωσαν, των μεν πεντήκοντα νέες κίον, εν δε εκάστηι κούροι Βοιωτών εκατόν και είκοσι βαίνον. 510 Οι δ’ Ασπληδόνα ναίον ιδ’ Ορχομενόν Μινύειον, των ήρχ’ Ασκάλαφος και Ιάλμενος υίες Άρηος ους τέκεν Αστυόχη δόμωι Άκτορος Αζεΐδαο, παρθένος αιδοίη υπερώιον εισαναβάσα Άρηι κρατερώι, ο δε οι παρελέξατο λάθρηι, τοις δε τριήκοντα γλαφυραί νέες εστιχόωντο. 516 ……… Οι δ’ άρ’ Αθήνας είχον, εϋκτίμενον πτολίεθρον δήμον Ερεχθήος μεγαλήτορος, ον ποτ’ Αθήνη θρέψε ∆ιός θυγάτηρ, τέκε δε ζείδωρος άρουρα, κάδ δ’ εν Αθήνης είσεν εώ εν πίονι νηωί. Ένθα δε μιν ταύροισι και αρνειοίς ιλάονται 550 κούροι Αθηναίων περιτελλομένων ενιαυτών. Των αύθ’ ηγεμόνευ’ υιός Πετεώο Μενεσθεύς. ……… Αίας δ’ εκ Σαλαμίνος άγεν δυοκαίδεκα νήας, 557 στήσε δ’ άγων ίν’ Αθηναίων ίσταντο φάλαγγες. ……… Οι δε Μυκήνας είχον, εϋκτίμενον πτολίεθρον αφνειόν τε Κόρινθον εϋκτιμένας τε Κλεωνάς, 570 Την επόμενη νύχτα ο ∆ίας στέλνει απατηλό όνειρο στον Αγαμέμνονα και τον πείθει ότι, αν συνάψει μάχη με τους Τρώες, θα καταλάβει την Τροία. Ο αρχηγός των Αχαιών συγκαλεί τότε συμβούλιο των αρχηγών και συνέλευση του στρατού, γιατί αρκετοί θέλουν να εγκαταλείψουν την πολιορκία και να επιστρέψουν στην πατρίδα τους. Η επέμβαση όμως του Οδυσσέα και του Νέστορα συγκρατεί τους χαλκοχίτωνες Αχαιούς και τους εμπνέει νέα ορμή για μάχη. Στη συνέχεια αρχίζουν οι προετοιμασίες για τη μάχη, στις οποίες διακρίνεται, όμοιος με τον τερπικέραυνον ∆ία, ο Αγαμέμνονας. Με την ευκαιρία αυτής της γενικής εξόρμησης απαριθμούνται τα πλοία (Κατάλογος Νεών) και ονομάζονται οι ηγεμόνες των Αχαιών κατά πόλεις, καθώς επίσης οι λαοί και οι ηγεμόνες σύμμαχοι των Τρώων. Και πόσα ήταν τα καράβια, από την αρχή ως το τέλος. Οι Βοιωτοί είχαν αρχηγούς τον Πηνέλεο και το Λήιτο, τον Αρκεσίλαο, τον Προθοήνορα και τον Κλονίο· αυτοί που 495 κατοικούσαν στην Υρία και στην πετρώδη Αυλίδα και στο Σχοίνο και στο Σκώλο και στον Ετεωνό με τα πολλά φαράγγια, στη Θέσπεια και στη Γραία και στην ευρύχωρη Μυκαλησσό, και αυτοί που κατοικούσαν γύρω στο Άρμα και στο Ειλέσιο και στις Ερυθρές, και αυτοί που είχαν τον Ελεώνα και την Ύλη και την Πετεώνα, 500 και την Ωκαλέη και τη Μεδεώνα, την καλοχτισμένην πολιτεία, τις Κώπες και την Εύτρηση και τη Θίσβη με τα πολλά περιστέρια και εκείνοι που είχαν την Κορώνεια και το χλοερό Αλίαρτο, και αυτοί που είχαν την Πλάταια και εκείνοι που κατοικούσαν στο Γλισάντα, και αυτοί που είχαν τις Υποθήβες, 505 την καλοχτισμένη πολιτεία, και τον ιερό Ογχηστό, το ωραίο άλσος του Ποσειδώνα, και αυτοί που είχαν την Άρνη την πολυστάφυλη και τη Μίδεια και την πανίερη Νίσα και την Ανθηδόνα, που είναι τελευταία προς τη θάλασσα. ∆ικά τους ήρθαν πενήντα καράβια και σε καθένα μέσα ήταν 510 εκατόν είκοσι νέοι Βοιωτοί. Εκείνοι πάλι που κατοικούσαν την Αστιληδόνα και τον Μινύειο Ορχομενό είχαν αρχηγό τον Ασκάλαφο και τον Ιάλμενο, τους γιους του Άρη· αυτούς τους γέννησε στο δυνατό τον Άρη στο παλάτι του Άκτορα, του γιου του Αζέα, η Αστυόχη· η ντροπαλή παρθένα είχε ανεβή στο ανώι, κι εκείνος πήγε κρυφά και πλάγιασε κοντά της. 516 ……… Αυτούς τους ακολουθούσαν τριάντα βαθιά καράβια. Εκείνοι πάλι που είχαν την Αθήνα, την καλοχτισμένη πολιτεία, το δήμο του γενναίου Ερεχθέα, που γεννημένο από την εύφορη γη τον είχε αναθρέψει η Αθηνά, η κόρη του ∆ία, και τον εγκατέστησε να καθίση στην Αθήνα, στον πλούσιο ναό της. Εκεί οι νέοι των Αθηναίων θυσιάζοντάς 550 του κάθε χρόνο ταύρους και αρνιά γυρεύουν να τον εξευμενίσουν. Αυτοί είχαν αρχηγό το Μενεσθέα, το γιο του Πετεού. ……… Ο Αίας από τη Σαλαμίνα οδηγούσε δώδεκα καράβια 557 που τα έφερε και τα έβαλε να σταθούν εκεί που στέκονται οι φάλαγγες των Αθηναίων. ……… Εκείνοι που είχαν τις Μυκήνες, την καλοχτισμένη πολιτεία, και την πλούσια Κόρινθο και τις καλοχτισμένες Κλεωνές, 570
