Ανακύκλωση πολυμερών

ΣΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΕΚΠΑΙΔΕΤΣΙΚΟ ΙΔΡΤΜΑ ΑΝΑΣΟΛΙΚΗ΢ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ΢ ΚΑΙ ΘΡΑΚΗ΢

΢ΧΟΛΗ ΣΕΧΝΟΛΟΓΙΚΩΝ ΕΦΑΡΜΟΓΩΝ

ΣΜΗΜΑ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΣΕΧΝΟΛΟΓΙΑ΢ ΠΕΣΡΕΛΑΙΟΤ ΚΑΙ ΦΤ΢ΙΚΟΤ ΑΕΡΙΟΤ ΚΑΙ ΜΗΧΑΝΟΛΟΓΩΝ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ

ΠΣΤΧΙΑΚΗ ΕΡΓΑ΢ΙΑ

ΑΝΑΚΤΚΛΩ΢Η ΠΟΛΤΜΕΡΩΝ

ΦΟΙΣΗΣΗ΢

ΚΩΝ΢ΣΑΝΣΙΝΟ΢ ΛΙΑΡΑ΢

ΕΠΙΒΛΕΠΩΝ: ΚΑΘ. ΑΧΙΛΛΕΑ΢ ΧΡΙ΢ΣΟΦΟΡΙΔΗ΢

ΕΓΚΡΙΝΕΣΑΙ

Ο ΕΠΙΒΛΕΠΩΝ

ΑΧΙΛΛΕΑ΢ ΧΡΙ΢TΟΦΟΡΙΔΗ΢

Κενή σελίδα

ΣΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΕΚΠΑΙΔΕΤΣΙΚΟ ΙΔΡΤΜΑ ΑΝΑΣΟΛΙΚΗ΢ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ΢ ΚΑΙ ΘΡΑΚΗ΢

΢ΧΟΛΗ ΣΕΧΝΟΛΟΓΙΚΩΝ ΕΦΑΡΜΟΓΩΝ

ΣΜΗΜΑ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΣΕΧΝΟΛΟΓΙΑ΢ ΠΕΣΡΕΛΑΙΟΤ ΚΑΙ ΦΤ΢ΙΚΟΤ ΑΕΡΙΟΤ ΚΑΙ ΜΗΧΑΝΟΛΟΓΩΝ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ

ΠΣΤΧΙΑΚΗ ΕΡΓΑ΢ΙΑ

ΑΝΑΚΤΚΛΩ΢Η ΠΟΛΤΜΕΡΩΝ

ΦΟΙΣΗΣΗ΢

ΚΩΝ΢ΣΑΝΣΙΝΟ΢ ΛΙΑΡΑ΢

ΕΠΙΒΛΕΠΩΝ: ΚΑΘ. ΑΧΙΛΛΕΑ΢ ΧΡΙ΢ΣΟΦΟΡΙΔΗ΢

΢ΧΟΛΗ ΣΕΧΝΟΛΟΓΙΚΩΝ ΕΦΑΡΜΟΓΩΝ

ΣΜΗΜΑ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΣΕΧΝΟΛΟΓΙΑ΢ ΠΕΣΡΕΛΑΙΟΤ ΚΑΙ ΦΤ΢ΙΚΟΤ ΑΕΡΙΟΤ ΚΑΙ ΜΗΧΑΝΟΛΟΓΩΝ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ

© 2015

Η παροφςα Πτυχιακι Εργαςία και τα ςυμπεράςματά τθσ ςε οποιαδιποτε μορφι αποτελοφν ςυνιδιοκτθςία του Σμιματοσ Μθχανικϊν Σεχνολογίασ Πετρελαίου και Φυςικοφ Αερίου και Μθχανολόγων Μθχανικϊν του ΣΕΙ Καβάλασ και του φοιτθτι.

Οι προαναφερόμενοι διατθροφν το δικαίωμα ανεξάρτθτθσ χριςθσ και αναπαραγωγισ (τμθματικά ι ςυνολικά) για διδακτικοφσ και ερευνθτικοφσ ςκοποφσ. ΢ε κάκε περίπτωςθ πρζπει να αναφζρεται ο τίτλοσ, ο ςυγγραφζασ, ο επιβλζπων και το εν λόγω τμιμα του ΣΕΙ Καβάλασ.

Η ζγκριςθ τθσ παροφςασ Πτυχιακισ Εργαςίασ από το Σμιμα Μθχανικϊν Σεχνολογίασ Πετρελαίου και Φυςικοφ Αερίου και Μθχανολόγων Μθχανικϊν δεν υποδθλϊνει απαραιτιτωσ και αποδοχι των απόψεων του ςυγγραφζα εκ μζρουσ του Σμιματοσ.

---

Ο υποφαινόμενοσ δθλϊνω υπεφκυνα ότι θ παροφςα Πτυχιακι Εργαςία είναι εξ’ ολοκλιρου δικό μου ζργο και ςυγγράφθκε ειδικά για τισ απαιτιςεισ του προγράμματοσ ςπουδϊν του Σμιματοσ Μθχανικϊν Σεχνολογίασ Πετρελαίου και Φυςικοφ Αερίου και Μθχανολόγων Μθχανικϊν. Δθλϊνω υπεφκυνα ότι κατά τθ ςυγγραφι ακολοφκθςα τθν πρζπουςα ακαδθμαϊκι δεοντολογία αποφυγισ λογοκλοπισ. Ζχω επίςθσ αποφφγει οποιαδιποτε ενζργεια που ςυνιςτά παράπτωμα λογοκλοπισ.

Γνωρίηω ότι θ λογοκλοπι μπορεί να επιςφρει ποινι ανάκλθςθσ του πτυχίου μου.

Τπογραφι

Κωνςταντίνοσ Λιάρασ

ΠΔΡΙΛΗΨΗ

Σα πνιπκεξή είλαη έλα ζεκαληηθφ κέξνο ησλ ρεκηθψλ πξντφλησλ. Σνλ ηειεπηαίν αηψλα ρξεζηκνπνηνχληαη ζε θάζε ηνκέα ηεο θαηαζθεπήο πιηθψλ. Έρνπλ κνλαδηθέο ηδηφηεηεο (π.ρ. θαιέο κνλσηηθέο ηδηφηεηεο, είλαη πην ειαθξηά απφ αληίζηνηρα άιια πιηθά), ραξε ζηηο νπνίεο κπνξνχλ λα ρξεζηκνπνηεζνχλ ζε πνιινχο ηνκείο. Απηή ε εξγαζία έρεη ζθνπφ ηελ κειέηε θαη επεμήγεζε ηεο αλαθχθισζεο ησλ πνιπκεξψλ. ΢πγθεθξηκέλα αλαιχεηαη ε αλαθχθισζε ησλ πεξηζζνηέξσλ θαη πην βαζηθψλ ηχπσλ πνιπκεξψλ. Χο εηζαγσγή αλαθέξεηαη ε πνξεία ησλ πνιπκεξψλ, νη κέζνδνη θαηαζθεπήο ηνπο, νη ηδηφηεηεο ηνπο, νη ηχπνη ηνπο θ.η.ι. Γίλεηαη επίζεο αλαθνξά ζηνπο ιφγνπο γηα ηνπο νπνίνπο πξέπεη λα αλαθπθιψλνληαη ηα πνιπκεξή.

ΘΔΜΑΣΙΚΗ ΠΔΡΙΟΧΗ: Αλαθχθισζε Πνιπκεξψλ

ΛΔΞΔΙ΢ ΚΛΔΙΓΙΑ: πνιπκεξηζκφο, πδξφιπζε, πδξνγφλσζε, ππξφιπζε, (ρεκηθή) αλαθχθισζε

Plastics are an important part of chemical products. The last century are used in every mode of material construction. It has unique properties (e.g. good insulating properties, it is more lighter from other respectively materials) due to it can used used in many sectors, This work has aim to study and explanation of polymers recycling. Among others it’s analyzed the recycling of more and basic types of polymers. As introduction it’s referred the course of polymers, the way of it construction, it properties, it types e.t.c. It’s referred also the reason for which we must recycle plastics.

SUBJECT AREA: Polymers Recycling

KEYWORDS: Polymerisation, hydrolysis, hydrogenation, cracking, (chemical) recycling

Μέξνο Α’

Δηζαγσγή ζηα πνιπκεξή

1. Δηζαγσγή ζηα πνιπκεξή. 21

1.1. Πνξεία ησλ πνιπκεξψλ ζην παξειζφλ 21

1.2. Πψο γίλεηαη ην πνιπκεξέο 21

1.3. Σχπνη ησλ πνιπκεξψλ 21

1.3.1. Θεξκνπιαζηηθά 22

1.3.2. Διαζηνκεξή 23

1.3.3. Θεξκνζθιεξπλφκελα 25

1.4. ΢πκπνιπκεξή 27

1.5. ΢πκβνιηζκφο αλαθπθιψκελσλ πνιπκεξψλ 30

1.6. Γηαηί πξέπεη λα αλαθπθιψλνπκε ηα πνιπκεξή 33

1.7. Σν πξφβιεκα κε ηελ αλαθχθισζε ησλ πνιπκεξψλ 34

1.7.1. Σν πξφβιεκα κε ην PVC 35

1.8. Κνληηλή ππέξπζξε θαζκαηνζθνπία 43

1.9. Πσο αλαθπθιψλεηαη ην πνιπκεξέο 47

1.10. Δλαιιαθηηθέο κέζνδνη αλαθχθισζεο 48

1.10.1. Αλάθηεζε ελέξγεηαο 49

1.10.2. Μεραληθή αλαθχθισζε 50

1.10.3. Αλαθχθισζε πξψησλ πιψλ 52

1.10.3.1. Τδξνγφλσζε 53

1.10.3.2. Αεξηνπνίεζε 54

1.10.3.3. Υεκηθφο απνιπκεξηζκφο 56

1.10.3.4. Θεξκηθή θαηεξγαζία 57

1.10.3.5. Καηαιπηηθή ππξφιπζε θαη αλαζρεκαηηζκφο 58

1.11. ΢πκπεξάζκαηα 59

Μέξνο Β’ Υεκηθή αλαθχθισζε γηα θάπνηα πνιπκεξή 2. Αλαθχθισζε PE 60

2.1. Δηζαγσγή 60

2.2. Σερλνινγίεο ζεξκφιπζεο 61

2.2.1. Ππξφιπζε 61

2.2.2. Αεξηνπνίεζε 62

2.2.3. Τδξνγφλσζε (πδξνππξφιπζε) 62

2.2.4. Αιιά ρεκηθά ζρήκαηα αλαθχθισζεο. 62

2.5.2. Αληηδξαζηήξαο batch (batch reactor) 65

2.5.3. Αληηδξαζηήξαο ζηαζεξήο θιίλεο 67

3. Αλαθχθισζε PP 69

3.1. Δηζαγσγή 69

3.2. Ππξφιπζε 70

3.3. ΢χλ-ππξφιπζε 71

3.4. Καηαιπηηθή ππξφιπζε 74

4. Αλαθχθισζε PS 81

4.1. Δηζαγσγή 81

4.2. Γεθηνί ηχπνη πνιπζηπξελίνπ γηα αλαθχθισζε 81

4.3. Μέζνδνη αλαθχθισζεο γηα πξντφληα ηνπ πνιπζηπξελίνπ 82

4.3.1. Αλαθχθισζε ρξεζηκνπνηψληαο ηελ ηερληθή δηάιπζεο 82

4.3.2. Υεκηθή αλαθχθισζε ηνπ PS 82

4.3.3. Μεραληζκφο ππξφιπζεο ηνπ πνιπζηπξελίνπ 84

4.3.4. Θεξκνρεκηθή αλαθχθισζε ηνπ PS 86

5. Αλαθχθισζε PVC 92

5.1. Πεξίιεςε 92

5.2. Δηζαγσγή 92

5.3. Πεηξακαηηθά 93

5.3.1. Τιηθά 93

5.3.2. Θεξκνζηάζκηζε 94

5.4. Γηεξγαζία ησλ δεηγκάησλ ησλ κεηγκάησλ ζε ζηαζεξή ζεξκνθξαζία θαη αλάιπζε 94

5.5. Απνηειέζκαηα θαη αλάιπζε 95

6. Αλαθχθισζε PET 102

6.1. Υεκηθή αλαθχθισζε PET 102

6.2. Αλαιπηηθή δηαδηθαζία αλαθχθισζεο θηαιψλ PET 102

6.3. Πεξηβαιινληηθή ζεκαζία – Μηα κέζνδνο θηιηθή πξνο ην πεξηβάιινλ 103

6.4. Απαξαίηεηεο πιεξνθνξίεο θαη ελδείμεηο πξνζνκνίσζεο 106

7. Αλαθχθισζε PC 121

7.1. Δηζαγσγή 121

7.2. Σερληθέο αλαθχθισζεο 122

7.2.1. Mεζαλφιπζε ζε παξνπζία ηνληηθψλ πγξψλ 122

7.2.2. Μεζαλφιπζε αιθαιηθνχ θαηαιχηε 123

7.2.3. Τδξφιπζε κε πςειήο ζεξκνθξαζίαο αηκφ 124

7.2.4. Τδξφιπζε ζε άιινπο δηαιχηεο πιελ λεξνχ 125

7.2.5. Με θαηαιπηηθή γιπθφιπζε ηνπ PC ζε αηζπιελνγιπθφιε 126

7.3. Ππξφιπζε απφ πνιπκεξή βαζηδφκελα ζε PC 127

7.4. Πξνβιήκαηα ηεο αλαθχθισζεο ηνπ PC 127

8.1. Βαζηθέο κέζνδνη θαη ιφγνη αλαθχθισζεο ησλ ειαζηηθψλ 129

8.2. Γηαρσξηζκφο άρξεζησλ πεξηερνκέλσλ ειαζηηθνχ κέζσ ζεξκνρεκηθήο απνζχλζεζεο (ππξφιπζε) 131

8.3. Κάςηκν άρξεζησλ ειαζηηθψλ γηα παξαγσγή ελέξγεηαο 133

8.4. Υξεζηκνπνίεζε ησλ άρξεζησλ ειαζηηθψλ σο νιφθιεξα ε κεηά απφ κεραληθή επεμεξγαζία 134

8.5. Δληζρπκέλεο δνκέο ρξεζηκνπνηψληαο άρξεζηα ειαζηηθά, εθαξκνγέο νηθνδνκηθψλ κεραληθψλ 135

8.6. ΢πκπεξάζκαηα 135

9. Αλαθχθισζε PUR (Θεξκνζθιεξπλφκελα) 137

9.1. Σξφπνη αλαθχθισζεο ησλ πνιπνπξεζάλσλ, Θεξκηθέο κέζνδνη 137

9.2. Τδξφιπζε ησλ πνιπνπξεζάλσλ 137

9.3. Αιθνφιπζε ησλ πνιπνπξεζάλσλ 138

9.4. Γιπθφιπζε ησλ πνιπνπξεζάλσλ 139

9.5. Ομπδφιπζε ησλ πνιπνπξεζάλσλ 140

9.6. Αιθαιηθή δηάζπαζε ησλ πνιπνπξεζάλσλ 141

9.7. Ακηλφιπζε ησλ πνιπνπξεζάλσλ 142

9.8. ΢πλδπαζκφο ησλ αληηδξάζεσλ 143

9.8.1. Πιεπξηθέο αληηδξάζεηο θαηά ηελ δηάξθεηα ηεο δηαιπηφιπζεο 143

9.8.2. ΢ρεκαηηζκφο αξσκαηηθψλ ακίλσλ θαη ε ζεξαπεία ηνπο 143

9.8.3. Αιθνφιπζε κε θπθινθνξία απφ γιπθφιεο 144

9.8.4. Αιθνφιπζε ρξεζηκνπνηψληαο πνιπαηζέξεο ε πνιπεζηέξεο 144

9.9. ΢πκπεξάζκαηα 146

΢πκπεξάζκαηα Δξγαζίαο 147

ΚΑΣΑΛΟΓΟ΢ ΔΙΚΟΝΩΝ Κεθάλαιο 1

Δηθφλα 1.1: ΢πζηάδεο ηνληηθψλ νκάδσλ 30

Δηθφλα 1.2: ΢σιήλεο PVC 38

Δηθφλα 1.3: Απνξξίκκαηα PVC 39

Δηθφλα 1.4: Απνξξίκκαηα PVC 41

Δηθφλα 1.5: Φαζκαηφκεηξν AOTF-NIR 44

Δηθφλα 1.6: ΢χζηεκα θαζκαηφκεηξνπ κε θεθαιέο αλίρλεπζεο 45

Δηθφλα 1.7: Σαπηνπνίεζε πνιπκεξψλ κέζσ ηνπ κήθνπο θχκαηνο ηνπο ζην θάζκα 46

Δηθφλα 1.8: Βαζηθέο αληηδξάζεηο θαηά ηε δηάξθεηα ηεο αεξηνπνίεζεο ελφο αλζξαθψδνπο πιηθνχ 55

Δηθφλα 1.9: Απνπνιπκεξηζκφο ηνπ ΡΔΣ ζε κνλνκεξή κε δηαθνξεηηθέο κεζφδνπο δηαιπηφιπζεο. 56

Κεθάλαιο 2

Δηθφλα 2.1: ΢ρεκαηηθή αλαπαξάζηαζε ηεο κνλάδαο ζπλερνχο ππξφιπζεο 65

Δηθφλα 2.2: ΢ρεκαηηθφ δηάγξακκα ζπζηήκαηνο batch ππξφιπζεο 66

Δηθφλα 2.3: ΢ρήκα πεηξακαηηθνχ ζπζηήκαηνο αληίδξαζεο ππξφιπζεο 66

Δηθφλα 2.4: ΢ηαζεξή θιίλε ζπζηήκαηνο αληηδξαζηήξα 68

Κεθάλαιο 3

Δηθφλα 3.1: ΢ρεκαηηθφ δηάγξακκα θαηαιπηηθνχ ζπζηήκαηνο πγξνπνηεκέλεο θιίλεο αληηδξαζηήξα 75

Κεθάλαιο 4

Δηθφλα 4.1: Μεραληζκφο PS ππξφιπζεο 85

Δηθφλα 4.2: Αξσκαηηθέο ελψζεηο νη νπνίεο πξνζδηνξίδνληαη ζην πγξφ θιάζκα ηεο ζεξκηθήο θαη θαηαιπηηθήο ππξφιπζεο κνληέινπ πνιπζηπξελίνπ θαη εκπνξηθψλ πξντφλησλ βαζηζκέλσλ ζην πνιπζηπξέλην (wt -% ζην πγξφ πνπ παξάγεηαη) 89

Κεθάλαιο 7

Δηθφλα 7.1: Γνκηθή κνλάδα πνιπθαξβνληθνχ 121

Δηθφλα 7.2: Μεζαλφιπζε ηνπ PC 123

Δηθφλα 7.3: Μεραληζκφο κεζαλφιπζεο γηα PC κε ηελ παξνπζία ηνληηθνχ πγξνχ [Bmim][Ac] 124

Δηθφλα 7.4: Μεράλεκα πδξφιπζεο κε αηκφ πςειήο ζεξκνθξαζίαο 125

Δηθφλα 7.5: Σξφπνο αληίδξαζεο γιπθφιπζεο 126

Κεθάλαιο 8

Δηθφλα 8.1: Καηλνηφκεο ρξήζεηο άρξεζησλ ειαζηηθψλ 130

Δηθφλα 8.2: Παξάδεηγκα ζπζηήκαηνο αλαθχθισζεο άρξεζησλ ειαζηηθψλ. 131

Κεθάλαιο 9

Δηθφλα 9.1: Τδξφιπζε πνιπνπζεξάλεο 138

Δηθφλα 9.2: Παξαγσγή γιπθηδπιαηζέξσλ 140

Δηθφλα 9.3: Απνζχλζεζε νκάδσλ νπξεζάλεο 140

Δηθφλα 9.4: Μεηαξνπή νπξεζαληθήο νκάδαο ζε ακίδε 141

Δηθφλα 9.5: Πξνζβνιή νπξεζαληθήο νκάδαο απφ αιθαιηθφ κεηαιιηθφ 142

Κεθάλαιο 1

Πίλαθαο 1.1: Γείγκαηα πνιπκεξψλ απνβιήησλ 47

Πίλαθαο 1.2: Θεξκνρσξεηηθφηεηα πνιπκεξψλ θαη θάπνησλ άιισλ πιηθψλ 50

Κεθάλαιο 2

Πίλαθαο 2.1: Πεηξακαηηθέο ζπλζήθεο θαη απφδνζε πξντφληνο απφ ηε ζεξκηθή θαη θαηαιπηηθή ππξφιπζε ηνπ LDPE, HDPE θαη PP 67

Κεθάλαιο 3

Πίλαθαο 3.1: Απφδνζε ππξνιπηηθνχ πεηξειαίνπ πνπ βξίζθεηαη ζην πγξφ ζεκείν βξαζκνχ θαηά ηελ PP ζπλ-ππξφιπζε Βξαδηιηάληθνπ αθαηέξγαζηνπ πεηξειαίνπ 72

Πίλαθαο 3.2: Απφδνζε ππξνιπηηθψλ πξντφλησλ ζε κείγκαηα απφ PP κε Βξαδηιηάληθν αθαηέξγαζην πεηξέιαην 72

Πίλαθαο 3.3: 1- Καηαλνκή νιεθίλσλ ζε ζπλ-ππξφιπζε ιηγλίηε κε PP 73

Πίλαθαο 3.4: Degradation πξντφλησλ PP αλάινγα κε ηνλ ηχπν θαηαιχηε 76

Πίλαθαο 3.5: Πξντφληα απφ PP ππξφιπζε κε θαηαιχηε FCC 77

Πίλαθαο 3.6: Δπίδξαζε ησλ ξπζκψλ ξεπζηνπνίεζεο Ν2 ζηελ απφδνζε πξντφληνο κε PP ππξφιπζε 77

Πίλαθαο 3.7: Δπίδξαζε ηνπ ηχπνπ θαηαιχηε ζηελ απφδνζε ηνπ πξντφληνο πνπ πξαγκαηνπνηήζεθε απφ PP ππξφιπζε ζηνπο 380 ^oC γηα κία ψξα θαη PP: θαηαιχηεο= 5:1 78

Πίλαθαο 3.8: Δπίδξαζε ηνπ ηχπνπ θαηαιχηε ζηε θαηαλνκή πξντφληνο ηνπ θιάζκαηνο αεξίνπ θαηά ηελ PP ππξφιπζε ζηνπο 380 ^νC γηα κία ψξα θαη PP:θαηαιχηεο= 5:1 78

Πίλαθαο 3.9 Δπίδξαζε ηνπ ηχπνπ θαηαιχηε ζηελ θαηαλνκή πξντφληνο θαηά ηελ δηάξθεηα PP ππξφιπζεο ζηνπο 380 ^oC 79

Πίλαθαο 3.10: Καηαιπηηθέο δξαζηεξηφηεηεο δηαθνξεηηθψλ ηχπσλ θαηαιχηε ζηελ PP ππξφιπζε γηα 30 ιεπηά ζε θαηαιχηε/ PP = 0.01 80

Πίλαθαο 3.11: Ππξφιπζε PP ζηηο ηδαληθέο ζπλζήθεο 80

Κεθάλαιο 5

Πίλαθαο 5.1: ΢χζηαζε κεηγκάησλ 94 Πίλαθαο 5.2: Πεξηιακβάλεη επίζεο ηηο ππνινγηζκέλεο ηηκέο ησλ ζεξκηθψλ αληηδξάζεσλ, δείρλνληαο φηη ην θάζε ζηάδην θαη ε επεμεξγαζία γεληθφηεξα είλαη εμψζεξκα πάλσ ζην δηάζηεκα ησλ κειεηεκέλσλ

δηάξθεηα ηεο ζέξκαλζεο ηνπ κείγκαηνο Ca(NO3)2–Ca(OH)2–PVC θαη ηε ζέξκαλζε ησλ αληηδξάζεσλ (6), (9), (10), θαη (13) 99

Κεθάλαιο 6

Πίλαθαο 6.1: Πίλαθαο ξεχκαηνο degradation PET κε KOH 111

ΚΑΣΑΛΟΓΟ΢ ΓΙΑΓΡΑΜΜΑΣΩΝ Κεθάλαιο 1

Γηάγξακκα 1.1: Πνζνζηφ απφ ηελ θαηαλάισζε πνιπκεξψλ απνξξηκκάησλ ζηελ Δ.Δ.

ζχκθσλα κε ηελ ιεηηνπξγία ην 2008. Απφ ην «Απφ ηα πιαζηηθά ζην πεξηβάιινλ» 35 Γηάγξακκα 1.2: Παγθφζκηα παξαγσγή PVC 42

Κεθάλαιο 6

Γηάγξακκα 6.1: Μπιφθ δηάγξακκα ξνήο γηα ηελ αλαθχθισζε ηνπ πνιπαηζπινηεξεθζαιηθνχ κέζσ πδξφιπζεο κε θαπζηηθφ αζβέζηε 117 Γηάγξακκα 6.2: Γηάγξακκα ξνήο δηαδηθαζίαο ηεο κνλάδαο 100 γηα παξαγσγή TPA θαη

αηζπιελνγιπθφιεο απφ PET θαη KOH 118 Γηάγξακκα 6.3: Γηάγξακκα ξνήο δηαδηθαζίαο ηεο κνλάδαο 200 γηα παξαγσγή TPA θαη

αηζπιελνγιπθφιεο απφ PET θαη KOH 119 Γηάγξακκα 6.4:Γηάγξακκα ξνήο δηαδηθαζίαο ηεο κνλάδαο 300 γηα παξαγσγή TPA θαη αηζπιελνγιπθφιεο απφ PET θαη KOH 120

ΚΑΣΑΛΟΓΟ΢ ΢ΧΗΜΑΣΩΝ Κεθάλαιο 1

΢ρήκα 1.1: Πξαθηηθέο ηερληθέο γηα δηαρείξηζε απνξξηκκάησλ 49

΢ρήκα 1.2: ΢ηάδηα ζηελ κεραληθή αλαθχθισζε ησλ πνιπκεξψλ 51

΢ρήκα 1.3: Δλαιιαθηηθέο γηα ηελ αλαθχθισζε πξψησλ πιψλ απφ πνιπκεξή θαη απνξξίκκαηα θανπηζνχθ 52

Κεθάλαιο 5

΢ρήκα 5.1: TG θαη DTA θακπχιεο γηα PVC – [Ca(NO3)2 + NaNO3] (eut.) Μείγκα 95

΢ρήκα 5.2: ΢πζρεηηζκφο κεηαμχ ηεο ζρεηηθήο πνζφηεηαο PVC ρισξίνπ πνπ έρεη κεηαηξαπεί ζε δηαιπηά ρισξίδηα (αCl) θαη ην πεξηερφκελν ρισξηδίνπ ζην ζηεξεφ ππφιεηκκα 97

΢ρήκα 5.3: TG θαη DTA θακπχιεο γηα ην κείγκα PVC – Ca(NO3)2-Ca(OH)2 98

΢ρήκα 5.4: Αληίδξαζε ηνπ ζπζηήκαηνο Ca(NO3)2-Ca(OH)2 – PVC 101

______________________________________________________________________________

1. Δηζαγσγή ζηα πνιπκεξή

1.1 Πνξεία ησλ πνιπκεξψλ ζην παξειζφλ

Η αλζξσπφηεηα έρεη δνπιέςεη ζθιεξά εδψ θαη πνιιά ρξφληα γηα λα αλαπηχμεη πιηθά ηα νπνία ζα κπνξνχζαλ λα πξνζθέξνπλ νθέιε πνπ δελ ππάξρνπλ ζηα θπζηθά πξντφληα. Η αλάπηπμε ησλ πνιπκεξψλ πιηθψλ μεθίλεζε κε ηε ρξήζε θπζηθψλ πιηθψλ κε πιαζηηθέο ηδηφηεηεο (π.ρ. καζηίρα, shellac) θαη έπεηηα εμειίρζεθε κε ηελ αλάπηπμε ησλ ρεκηθά ηξνπνπνηεκέλσλ θπζηθψλ πιηθψλ (π.ρ.

θανπηζνχθ (Rubber), ηελ ληηξνθπηηαξίλε, ην θνιιαγφλν, o γαιαιίηεο) θαη ηειηθά ηελ κεγάιε πνηθηιία ησλ θαζ’ νινθιήξνπ ζπλζεηηθψλ πιηθψλ πνπ ζα αλαγλσξίδνληαλ σο κνληέξλα πιαζηηθά, άξρηζε λα αλαπηχζζεηαη ζρεδφλ 100 ρξφληα πξηλ. Ίζσο ην πξνεγνχκελν παξάδεηγκα εθεπξέζεθε απφ ηνλ Alexander Parkes ην 1855. ΢ήκεξα ην γλσξίδνπκε σο θπηηαξίλε, ηειηθά ην νλφκαζε Παξθεδίλε (Parkesine). Σν πνιπβηλπινρισξίδην (PVC) πνιπκεξίζηεθε γηα πξψηε θνξά κεηαμχ ην 1838-1872 θαη κηα επαλαζηαηηθή θαηλνηνκία έγηλε ην 1907 φηαλ ν Leo Baekeland δεκηνχξγεζε ηνλ Βαθειίηε, ην πξψην πξαγκαηηθφ ζπλζεηηθφ πνιπκεξέο καδηθήο παξαγσγήο.

1.2 Πψο γίλεηαη ην πνιπκεξέο

Σα πνιπκεξή πξνέξρνληαη απφ νξγαληθά πξντφληα. Σα πιηθά πνπ ρξεζηκνπνηνχληαη ζηελ παξαγσγή ησλ πνιπκεξψλ είλαη θπζηθά πξντφληα φπσο ε θπηηαξίλε, ν άλζξαθαο, ην θπζηθφ αέξην, άιαηα θαη θπζηθά, ην αξγφ πεηξέιαην. Σν αξγφ πεηξέιαην είλαη ζχλζεην κείγκα απφ ρηιηάδεο ζπζηαηηθά. Γηα λα γίλεη ρξήζηκν πξέπεη λα θαηεξγαζηεί.

Η παξαγσγή ησλ πνιπκεξψλ μεθηλά κε κηα δηαδηθαζία δηχιηζεο ζε έλα δηπιηζηήξην. Έλα απφ απηά ηα θιάζκαηα ε λάθζα είλαη ην θχξην ζηνηρείν γηα ηελ παξαγσγή ησλ πνιπκεξψλ.

Οη δχν θχξηεο κέζνδνη πνπ ρξεζηκνπνηνχληαη ζηελ παξαγσγή πνιπκεξνχο είλαη ν πνιπκεξηζκφο θαη ε πνιπζπκπχθλσζε, θαη νη δχν απαηηνχλ εηδηθνχο θαηαιχηεο. ΢ε έλα αληηδξαζηήξα πνιπκεξηζκνχ, ηα κνλνκεξή φπσο ην αηζπιέλην θαη ην πξνππιέλην ελψλνληαη γηα λα ζρεκαηίζνπλ καθξηέο αιπζίδεο πνιπκεξψλ.

1.3 Σχπνη ησλ πνιπκεξψλ

Τπάξρνπλ πνιινί δηαθνξεηηθνί ηχπνη πνιπκεξψλ θαη κπνξνχλ λα ρσξηζηνχλ ζε 3 θχξηνπο ηχπνπο πνιπκεξψλ:

 Σα ζεξκνπιαζηηθά (ηα νπνία καιαθψλνπλ κε ηελ ζεξκφηεηα θαη έπεηηα ζθιεξαίλνπλ μαλά κε ςχμε)

 Σα ειαζηνκεξή (ηα νπνία κπνξνχλ λα ηελησζνχλ θαη λα επηζηξέςνπλ ζηνλ πξνεγνχκελν ηνπο κέγεζνο πνιιέο θνξέο ρσξίο παξακφξθσζε)

 Σα ζεξκνζθιεξπλφκελα (ηα νπνία πφηε δελ καιαθψλνπλ φηαλ ζρεκαηηζηνχλ)

1.3.1 Θεξκνπιαζηηθά

Σν Θεξκνπιαζηηθφ είλαη έλαο ηχπνο πνιπκεξνχο ην νπνίν κεηαηξέπεηαη ζε κηα νκνγελή κάδα φηαλ ζεξκαίλεηαη θαη ζθιεξαίλεη φηαλ ςχρεηαη. ΋ηαλ παγψλεη σζηφζν ην ζεξκνπιαζηηθφ παινπνηείηαη θαη είλαη εχθνιν λα ζπάζεη. Απηά ηα ραξαθηεξηζηηθά, ηα νπνία δαλείδνπλ ην φλνκα ηνπο ζην πιηθφ είλαη αλαζηξέςηκα. Τπάξρνπλ πνιιά είδε ζεξκνπιαζηηθψλ σο πξνο ηελ ρεκηθή ηνπο δνκή κε θάζε είδνο λα πνηθίιεη ζηελ θξπζηαιιηθή δνκή θαη ζηελ ππθλφηεηα.

Πεπιζζόηεπερ πληποθοπίερ για ηα θεπμοπλαζηικά



Ποπεία ζηο παπελθόν

Η δειαηίλε ε νπνία ζεσξείηαη ην πξψην ζεξκνπιαζηηθφ, έθαλε ηελ εκθάληζή ηεο ζηα κέζα ηνπ 1800 θαη πξσηαγσλίζηεζε ζηε βηνκεραλία γηα 100 ρξφληα πεξίπνπ. Καηά ηελ δηάξθεηα ηεο αθκήο ηεο, ρξεζηκνπνηήζεθε ζαλ ππνθαηάζηαην ηνπ ειεθαληφδνληνπ – θηιληηζη. ΢ήκεξα ρξεζηκνπνηείηαη γηα ηελ θαηαζθεπή πελψλ θηζάξαο. Απφ εθείλε ηελ πεξίνδν έθαλαλ ηελ είζνδν ηνπο ζηελ αγνξά δηάθνξνη ηχπνη ζεξκνπιαζηηθψλ (βιέπε ηχπνη ησλ πνιπκεξψλ).

Παπαδείγμαηα Θεπμοπλαζηικών Πνιπαηζπιέλην- PE

Πνιπαηζπινηεξεθζαιηθφ - PET Πνιπβηλπινρισξίδην - PVC Πνιππξνππιέλην- PP Πνιπζηπξέλην- PS

Παπαδείγμαηα Δλαζηομεπών Πνιπηζνπξέλην (IR)

Πνιπβνπηαδηέλην (PBR) Πνιπηζνβνπηπιέλην (PIΒ)

΢πκπνιπκεξέο ζηπξέληνπ-βνπηαδηέληνπ-ζηπξέληνπ (SBS) Παπαδείγμαηα Θεπμοζκληπςνόμενων

Δπνμείδην (EP)

Ρεηίλε Φαηλφιεο-Φνξκαιδεΰδεο (PF) Πνιπνπξεζάλε (PUR)

______________________________________________________________________________

Ιδιόηηηερ

Σα ζεξκνπιαζηηθά νξίδνληαη σο ηα πνιπκεξή ηα νπνία κπνξνχλ λα κεηαθεξζνχλ ζηελ πιαζηηθή θαηάζηαζε θαη λα επαλαρξεζηκνπνηνχληαη απεξηφξηζηα. Σα ζεξκνπιαζηηθά έρνπλ ηελ πην απιή κνξηαθή δνκή κε ρεκηθά αλεμάξηεηα καθξνκφξηα.

 Με ηελ ζεξκφηεηα καιαθψλνπλ, κεηαθέξνληαη ζηελ πιαζηηθή θαηάζηαζε έπεηηα ζρεκαηίδνληαη, δηακνξθψλνληαη, ζπγθνιινχληαη θαη ζηεξενπνηνχληαη φηαλ ςχρνληαη.

 Οη πνιιαπινί θχθινη ζέξκαλζεο θαη ςχμεο κπνξνχλ λα επαλαιακβάλνληαη ρσξίο ηδηαίηεξε επίπησζε, επηηξέπνληαο ηελ επαλεπεμεξγαζία θαη ηελ αλαθχθισζε.

Δπεξεπγαζία

Σν πην βαζηθφ ζπζηαηηθφ πνπ ρξεζηκνπνηείηαη γηα ηελ παξαγσγή ησλ ζεξκνπιαζηηθψλ είλαη ηα δνκηθά ζηνηρεία ηνπ κνλνκεξνχο.

Δθαπμογέρ

Σα ζεξκνπιαζηηθά ππάξρνπλ εδψ θαη πνιχ θαηξφ θαη είλαη έλα ζεκαληηθφ ζπζηαηηθφ ηεο θαζεκεξηλήο δσήο.

Σν πολςαιθςλένιο είλαη πηζαλφλ ην πην ζπλεζηζκέλν ζεξκνπιαζηηθφ θαη ρξεζηκνπνηείηαη γηα

 ΢πζθεπαζίεο ζακπνπάλ

 Πιαζηηθέο ηζάληεο γηα ςψληα

 Αθφκε θαη γηα αιεμίζθαηξα γηιέθα.

Σν πολςκαπβονικό ρξεζηκνπνηείηαη γηα

 ΢πζθεπαζίεο θαγεηψλ

 Φαθνχο γπαιηψλ κεηαμχ άιισλ

 CDs

Σν ζπκπνιπκεξέο ακπςλονιηπιλίος βοςηαδιενίος ζηςπενίος (ABS) είλαη έλαο ηχπνο ζεξκνπιαζηηθνχ πνπ ρξεζηκνπνηείηαη ζηελ θαηαζθεπή:

 Παηρλίδηα (π.ρ. ηνπβιάθηα LEGO)

 Αζιεηηθνχ εμνπιηζκνχ

 Γηάθνξα κέξε ηνπ απηνθηλήηνπ

Ανακύκλωζη

Σα ζεξκνπιαζηηθά κπνξνχλ λα αλαθπθισζνχλ θαζψο κπνξνχκε λα ηα κεηαθέξνπκε ζηελ πιαζηηθή θαηάζηαζε θαη λα ηα επαλαζρεκαηίδνπκε. Δπίζεο κπνξνχκε λα αλαθηήζνπκε ελέξγεηα απφ ηα ρξεζηκνπνηεκέλα ζεξκνπιαζηηθά.

1.3.2 Διαζηνκεξή

Σα ελαζηομεπή είλαη κηα θαηεγνξία εχπιαζησλ πνιπκεξψλ πιηθψλ ηα νπνία είλαη θαινί κνλσηέο, είλαη αλζεθηηθά, παξακνξθψλνληαη θαη επαλαζρεκαηίδνληαη. Χο ηδηαίηεξν είδνο πνιπκεξνχο, ηα ειαζηνκεξή πεξηιακβάλνπλ θπζηθφ θαη ηερληθφ θανπηζνχθ (Rubber). Σα ειαζηνκεξή κπνξνχκε λα ηα ρξεζηκνπνηήζνπκε ζε πνηθηιία εθαξκνγψλ, απφ ηηο ξφδεο ελφο παηηληνχ θαη ηηο ζφιεο παπνπηζηψλ ηέληο, κέρξη σο κνλσηηθφ πιηθφ πνπ θαιχπηεη θαιψδηα ερείσλ θαη ηειεθσληθέο γξακκέο.

Πεπιζζόηεπερ πληποθοπίερ για ηα ελαζηομεπή



Ποπεία ζηο παπελθόν

Σν πξψην θνηλφ ειαζηνκεξέο ήηαλ θπζηθφ θανπηζνχθ. Απνηειείηαη απφ ζηεξεά αησξνχκελα ζε έλα γαιαθηψδεο πγξφ, ην κείγκα απηφ νλνκάδεηαη latex, ην νπνίν θπθινθνξεί ζηα εζσηεξηθά ηκήκαηα ηεο δελδξφθινπδαο πνιιψλ ηξνπηθψλ θαη ππνηξνπηθψλ δέληξσλ θαη ζάκλσλ. ΢ήκεξα ην θπζηθφ θανπηζνχθ απνηειεί ζρεδφλ κφλν ην ¼ ηνπ θανπηζνχθ ηεο αγνξάο’ ην ππφινηπν είλαη ζπλζεηηθφ θανπηζνχθ πνπ παξάγεηαη κε ρεκηθέο δηαδηθαζίεο νη νπνίεο ήηαλ ελ κέξεη γλσζηέο ησλ 19^ν αηψλα, αιιά δελ εθαξκφζηεθαλ ζην εκπφξην κέρξη ην δεχηεξν κηζφ ηνπ 20^νπ αηψλα, κεηά ηνλ 2^ν παγθφζκην πφιεκν. Καη ην θπζηθφ θαη ην ζπλζεηηθφ θανπηζνχθ παξάγνληαη ζαλ latex ε ζαλ έλα ηξαρχ, μεξφ πιηθφ ην νπνίν είλαη ζπζθεπαζκέλν ζε κπάιεο γηα απνζηνιή ζηνπο θαηαζθεπαζηέο. Γηα λα κεηαηξαπνχλ ζε ρξήζηκα πξντφληα, απηά ηα αθαηέξγαζηα πνιπκεξή πξέπεη λα ηξνπνπνηεζνχλ ζε κεγάιν βαζκφ απφ δηάθνξα πξφζζεηα.

Ιδιόηηηερ

Απηά ηα κνλαδηθά πνιπκεξή πξνζθέξνπλ πνιιέο κνλαδηθέο ηδηφηεηεο:

 Δίλαη εχθνιν λα ζκηιεπηνχλ φηαλ είλαη αθφκα ζηελ καιαθή ξεηηλψδε θαηάζηαζε ηνπο

 ΋κσο απφ ηελ ζηηγκή πνπ ζα ζθιεξχλνπλ, δελ επηδέρνληαη αιιαγέο ζηηο πεξηζζφηεξεο αιιαγέο ζεξκνθξαζίαο θαζψο επίζεο θαη ζην ηέλησκα φπσο δηαζηνιή ζπκπίεζε

Δπηπξφζζεηα:

 Έρνπλ θαιέο ρεκηθέο ηδηφηεηεο

 Δίλαη ζθιεξά αλ γξαηζνπληζηνχλ

 Δίλαη αλζεθηηθά ζηελ δηάβξσζε απφ άιια ρεκηθά

 Δίλαη αλζεθηηθά ζηελ πγξαζία ή ζηε βχζηζε ζην λεξφ

Καζψο δελ είλαη θαινί αγσγνί ηνπ ξεχκαηνο, είλαη πνιχ θαινί κνλσηέο γηα ειεθηξνληθά είδε.

Αλάκεζα ζε δηάθνξα είδε θαισδίσλ παξέρνπλ πξνζηαζία. Άιιε θαιή ηδηφηεηα είλαη φηη κπνξνχλ λα ελσζνχλ ε λα ζπλδπαζηνχλ κε άιια πιηθά γηα λα εληζρχζνπλ νξηζκέλα ραξαθηεξηζηηθά. Άιια είδε πνιπκεξψλ ίζσο λα ηα θαηαζηήζνπλ ιηγφηεξν δπλαηφλ λα καιαθψζνπλ ζε πςειέο ζεξκνθξαζίεο ε λα ζπάζνπλ γχξν απφ φδνλ. Σα ειαζηνκεξή κπνξνχλ εχθνια λα ηνπνζεηεζνχλ δίπια ζε δηάθνξα άιια πιηθά φπσο ην κέηαιιν, ην ζθιεξφ πνιπκεξέο ε δηάθνξα είδε θανπηζνχθ, κε άξηζηε πξνζθφιιεζε.

______________________________________________________________________________

Δθαπμογέρ

Σα ειαζηνκεξή είλαη ρξήζηκεο θαη πνηθηιφκνξθεο νπζίεο πνπ δηακνξθψλνπλ εχθνια δηάθνξα ειαζηηθά ζρήκαηα. Πνιιέο βηνκεραλίεο βαζίδνληαη ζε κέξε πνπ θηηάρλνληαη απφ ειαζηνκεξή ηδηαίηεξα:

 Αζιεηηθέο

 Ηιεθηξνληθψλ

 Απηνθηλεηνβηνκεραλίεο

 Γξακκέο ζπλαξκνιφγεζεο εξγνζηαζίσλ

Δπεξεπγαζία

Η θαηαζθεπή ησλ ειαζηνκεξψλ θαη ησλ πξντφλησλ ειαζηνκεξψλ απνηειείηε γεληθά απφ ηα αθφινπζα ζηάδηα:

1. Πξνεηνηκαζία κηαο θφξκνπιαο θαη επηινγή ησλ πξψησλ εηδψλ 2. ΢χλζεζε

3. Γηακφξθσζε θαη βνπιθαληζκφο. Η δηακφξθσζε κπνξεί λα πάξεη ηελ κνξθή ηεο πίεζεο, ρχηεπζεο κε έγρπζε, θπιίλδξσζεο ε εμψζεζεο ζηε ζεξκνθξαζία βνπιθαληζκνχ, ε νπνία θπκαίλεηαη θαηά πξνζέγγηζε ζηνπο 150-200 ^oC.

Ανακύκλωζη

Σν πξφβιεκα φζνλ αθνξά ζηελ αλαθχθισζε είλαη φηη ηα ειαζηνκεξή σο ρεκηθά δηθηπσκέλα πνιπκεξή (chemically crosslinked polymers) δελ είλαη εχηεθηα θαη δελ επηηξέπνπλ ηνλ επαλαζρεκαηηζκφ. Καηά απηφλ ηνλ ηξφπν, δηαθνξνπνηνχληαη ζε κεγάιν βαζκφ απφ ηα ζεξκνπιαζηηθά. Η ηξέρνπζα θαηάζηαζε ηεο ηερληθήο είλαη ε αλάκεημε ηεκαρηζκέλσλ απνξξηκκάησλ θανπηζνχθ ζε λέεο κήηξεο θανπηζνχθ, ελψ νκνινγνπκέλσο νη θπζηθέο ηδηφηεηεο ηξνπνπνηνχληαη. Απηφ εμεγεί ηηο πξνζπάζεηεο θαη ηηο εμειίμεηο ζηελ θαηεχζπλζε ηεο δηαδηθαζίαο απνβνπιθαληζκνχ.

1.3.3 Θεξκνζθιεξπλφκελα

Σα ζεξκνζθιεξπλφκελα ε αιιηψο ζεξκνζθιεξνχκελα πνιπκεξή είλαη ζπλζεηηθά πιηθά ηα νπνία πθίζηαληαη κηα ρεκηθή αιιαγή φηαλ επεμεξγάδνληαη, δεκηνπξγψληαο έλα ηξηζδηάζηαην δίθηπν.

Αθνχ ζεξκαλζνχλ θαη ζρεκαηηζηνχλ απηά ηα κφξηα δελ κπνξνχλ λα επαλεπεμεξγαζηνχλ θαη λα επαλαζρεκαηηζηνχλ.

Πεπιζζόηεπερ πληποθοπίερ ζηα θεπμοζκληπςνόμενα

 Ποπεία ζηο παπελθόν

Σν πξψην ζεξκνζθιεξπλφκελν πνιπκεξέο ηνπ εκπνξίνπ αλαπηχρζεθε απφ ηνλ Dr. Leo Baekeland ην 1909. Ήηαλ έλα θαηλνιηθφ πιηθφ κε ην εκπνξηθφ φλνκα Βαθειίηεο (Bakelite).

Απηφ ην ζεξκνζθιεξπλφκελν πιηθφ πξφζθεξε έλα λέν πιενλέθηεκα κε ην λα παξακέλεη

ζηαζεξφ – λα κελ αιιάδεη ην ζρήκα ηνπ αθφκα θαη θάησ απφ ζέξκαλζε θαη πίεζε. Ο Βαθειίηεο ρξεζηκνπνηήζεθε εθηελψο ζαλ κνλσηηθφ πιηθφ ζηα ρεξνχιηα καγεηξηθψλ ζθεπψλ θαη ζηα ειεθηξηθά ζίδεξα, θαη αξγφηεξα βξήθε άιιεο εθαξκνγέο ζε αθνπζηηθά ηειεθψλσλ, ειεθηξηθά πεξηβιήκαηα θαη ζπλεθηηθά ηεκάρηα (connecting blocks). Ήηαλ επίζεο έλα ζεκαληηθφ ζπζηαηηθφ ζε πνιιά φπια πνπ ρξεζηκνπνηήζεθαλ ζηνλ Β’ Παγθφζκην πφιεκν. Απφ εθείλε ηελ επνρή, δηαθνξεηηθνί ηχπνη ζεξκνπιαζηηθψλ έθαλαλ ηελ εκθάληζή ηνπο.

Ιδιόηηηερ

Σα ζεξκνζθιεξπλφκελα πνιπκεξή δηαηεξνχλ ηελ δχλακε θαη ην ζρήκα ηνπο αθφκε θαη φηαλ ζεξκαίλνληαη. Απηφ θάλεη ηα ζεξκνζθιεξπλφκελα πνιπκεξή θαηάιιεια γηα ηελ παξαγσγή κφληκσλ ζπζηαηηθψλ θαη κεγάισλ ζηαζεξψλ ε ζηέξεσλ ζρεκάησλ. Δπηπξφζζεηα απηά ηα ζπζηαηηθά έρνπλ εμαηξεηηθά ηζρπξέο ηδηφηεηεο θαη δελ ζα εμαζζελίζνπλ φηαλ ζα απμεζεί ή ζεξκνθξαζία. Κάζε ηχπνο ζεξκνζθιεξπλφκελνπ πνιπκεξνχο έρεη έλα κνλαδηθφ ζχλνιν ηδηνηήησλ. Σα επνμεηδηθά γηα παξάδεηγκα επηδεηθλχνπλ ειαζηηθφηεηα θαη εμαηξεηηθή ρεκηθή αληίζηαζε, θαη είλαη ζρεηηθά εχθνιν λα επαλέιζνπλ. Οη θαηλφιεο (Phenolics), ελψ είλαη αξθεηά απιφ λα ζρεκαηηζηνχλ, είλαη εχζξαπζηεο, έρνπλ θαιέο ρεκηθέο ηδηφηεηεο θαη είλαη ζθιεξέο.

Υάξε ζηελ επξεία θιίκαθα ραξαθηεξηζηηθψλ, ηα ζεξκνζθιεξπλφκελα πνιπκεξή βξίζθνπλ ρξήζε ζε κία πνιχ κεγάιε πνηθηιία εθαξκνγψλ απφ ειεθηξηθνχο κνλσηέο κέρξη ζθειεηνχο απηνθηλήησλ.

Δπεξεπγαζία

Σα ζεξκνζθιεξπλφκελα πξντφληα παξάγνληαη ζπλήζσο ζεξκαίλνληαο πγξφ ε ζθφλε κέζα ζε έλα θαινχπη, επηηξέπνληαο ην πιηθφ λα επαλέιζεη ζηελ ζθιεξή ηνπ κνξθή. Απηά ηα πξντφληα κπνξνχλ λα αθαηξεζνχλ απφ ην θαινχπη αθφκα θαη ρσξίο λα ηνπ επηηξέςνπλ λα ςπρζεί. Η αληίδξαζε πνπ ρξεζηκνπνηείηαη γηα ηελ παξαγσγή ζεξκνζθιεξπλφκελσλ πνιπκεξψλ πξντφλησλ δελ είλαη πάληα απνηέιεζκα ζέξκαλζεο, θαη κεξηθέο θνξέο γίλεηαη κε ρεκηθέο αιιειεπηδξάζεηο κεηαμχ ησλ εμεηδηθεπκέλσλ πιηθψλ. ΢πλεζηζκέλνη ηχπνη ζεξκνζθιεξπλφκελσλ πνιπκεξψλ είλαη ηα επνμεηδηθά, νη πνιπεζηέξεο, νη ζηιηθφλεο, θαη νη θαηλφιεο. Σν βνπιθαληζκέλν θανπηζνχθ είλαη επίζεο έλα άξηζην παξάδεηγκα ζεξκνζθιεξπλφκελνπ πνιπκεξνχο.

Δθαπμογέρ

Σα ζεξκνζθιεξπλφκελα έρνπλ βξεη εθαξκνγή ζε κηα επξεία πνηθηιία πεδίσλ ζπκπεξηιακβαλνκέλσλ:

 Οπηηθνί θαθνί

 ΢θξαγίζκαηα δνληηψλ

 ΢χλζεηα εληζρπκέλα κε ίλεο

 Πνιπκεξηθά επηρξίζκαηα

 Ηιεθηξνληθά Chip

Ανακύκλωζη

Σα ζεξκνζθιεξπλφκελα είλαη αλαθηήζηκα. Η αλάθηεζε ελέξγεηαο, ε αλαθχθισζε πξψησλ πιψλ, ε θνληνξηνπνίεζε θαη ε επαλαρξεζηκνπνίεζε είλαη φια πηζαλέο επηινγέο.

______________________________________________________________________________

΢κληπά πολςμεπή και μαλακά πολςμεπή

- Φπζηθά φινη έρνπκε δεη πνιπκεξή πνπ είλαη ζθιεξά θαη πνπ είλαη καιαθά. Σν πνιπκεξέο ζηα πιήθηξα ηνπ πιεθηξνινγίνπ είλαη ζθιεξφ, ελψ ην πνιπκεξέο απφ ηα θαιψδηα ηνπ ίδηνπ ππνινγηζηή είλαη καιαθφ. Απηφ ζπκβαίλεη επεηδή φια ηα πνιπκεξή έρνπλ κηα ζπγθεθξηκέλε ζεξκνθξαζία πάλσ απφ ηελ νπνία είλαη καιαθά θαη εχπιαζηα, θαη θάησ απφ απηήλ είλαη ζθιεξά θαη εχζξαπζηα. Απηφ νλνκάδεηαη ζεξκνθξαζία παιψδνπο κεηάπησζεο ε Tg. Η Tg είλαη δηαθνξεηηθή γηα ην θάζε πνιπκεξέο. ΢ε ζεξκνθξαζία δσκαηίνπ κεξηθά πνιπκεξή βξίζθνληαη θάησ απφ ηελ Tg ηνπο, θαη έηζη είλαη ζθιεξά. Άιια πνιπκεξή βξίζθνληαη πάλσ απφ ηελ ζεξκνθξαζία Tg ηνπο ζε ζεξκνθξαζία δσκαηίνπ θαη απηά ηα πνιπκεξή είλαη καιαθά.

- Μεξηθέο θνξέο βάδνπκε πξφζζεηα ζε έλα πνιπκεξέο γηα λα γίλεη πην καιαθφ θαη πην εχπιαζην. Απηά ηα πξφζζεηα νλνκάδνληαη πιαζηηθνπνηεηέο.

1.4 ΢πκπνιπκεξή

Ονομαηολογία για ηα ζςμπολςμεπή ΔΙ΢ΑΓΧΓΗ

ΒΑ΢ΙΚΗ ΙΓΔΑ

ΣΑΞΙΝΟΜΗ΢Η ΚΑΙ ΟΡΙ΢ΜΟΙ ΓΙΑ ΣΑ ΢ΤΜΠΟΛΤΜΔΡΗ

1. ΢πκπνιπκεξή κε απξνζδηφξηζηε δηεπζέηεζε απφ κνλάδεο κνλνκεξψλ 2. ΢ηαηηζηηθά ζπκπνιπκεξή, ηπραία ζπκπνιπκεξή

3. Δλαιιαζζφκελα πνιπκεξή

4. Άιινη ηχπνη απφ πεξηνδηθά ζπκπνιπκεξή 5. Μπινθ ζπκπνιπκεξή

6. Graft Πνιπκεξή

7. Πνιπκεξή πνπ έγηλαλ κε πνιπζπκπχθλσζε ε ζπλαθνχο πνιπκεξηζκνχ

8. Πξνζδηνξηζκφο κε ζρέζε ζε θιάζκαηα κάδαο, κνξηαθά θιάζκαηα, κνξηαθέο κάδεο, θαη βαζκνχο πνιπκεξηζκνχ

Διζαγωγή

Σα ζπκπνιπκεξή έρνπλ απνθηήζεη κεγάιε ζεκαζία θαη ζηελ επηζηεκνληθή έξεπλα θαη ζηηο βηνκεραληθέο εθαξκνγέο. Έλα ζηαζεξφ θαη ζαθψο πξνζδηνξηζκέλν ζχζηεκα γηα ηελ νλνκαζία απηψλ ησλ πνιπκεξψλ ζα κπνξνχζε, επνκέλσο λα είλαη κηα ζπνπδαία σθέιεηα. Οη πξνηεηλφκελεο νλνκαζίεο πνπ παξνπζηάδνληαη εδψ πξννξίδνληαη λα εμππεξεηήζνπλ απηέο ηηο πξνηάζεηο κε ην λα ζέζνπλ εκπξφο έλα ζχζηεκα νξηζκνχ ζεηξάο ξπζκίζεσλ απηψλ ησλ ηχπσλ κνλνκεξηθψλ κνλάδσλ ζηα ζπκπνιπκεξή κφξηα.

Καη’ αξρήλ, έλα πεξηιεπηηθφ ζχζηεκα ηεο νλνκαζίαο ησλ ζπκπνιπκεξψλ πνπ βαζίδεηαη ζηε δνκή ζα ήηαλ επηζπκεηφ. Χζηφζν, έλα ηέηνην ζχζηεκα πξνυπνζέηεη κηα γλψζε ηεο δνκηθήο αλαγλψξηζεο απφ φιεο ηηο ηδηνζπζηαηηθέο (constitutional) κνλάδεο θαζψο θαη ησλ δηαδνρηθψλ ξπζκίζεσλ ηνπο εληφο ησλ κνξίσλ ησλ πνιπκεξψλ: Απηή ε πιεξνθνξία είλαη ζπαλίσο δηαζέζηκε γηα ηα ζπλζεηηθά πνιπκεξή πνπ ζπλαληνχληαη ζηελ πξάμε. Γη’ απηφλ ηνλ ιφγν, νη πξνηάζεηο πνπ παξνπζηάδνληαη ζε απηήλ ηελ έξεπλα ελζσκαηψλνπλ έλα θαη’ νπζίαλ ζχζηεκα νλνκαηνινγίαο βαζηδφκελν ζηελ πεγή (source based).

Η εθαξκνγή απηνχ ηνπ ζπζηήκαηνο δελ ζα έπξεπε λα απνζαξξχλεη ηελ ρξήζε κηαο νλνκαζίαο βαζηδφκελε ζηελ δνκή νπνηεδήπνηε ε δνκή ηνπ ζπκπνιπκεξνχο είλαη πιήξσο γλσζηή θαη είλαη

ππαγφκελε ζηελ ζεξαπεία κε ηνπο θαλφλεο γηα ηα απινχο ζθέινπο πνιπκεξή. Αθφκε, κία πξνζπάζεηα έγηλε γηα λα δηαηεξεζεί ε ζπλνρή φζν ην δπλαηφλ πεξηζζφηεξν, κε ηελ ζπληνκνγξαθία ηεο νλνκαζίαο ησλ ζπλζεηηθψλ πνιππεπηηδίσλ ε νπνία δεκνζηεχηεθε απφ ηελ IUPAC-IUB Δπηηξνπή ζηελ Βηνρεκηθή νλνκαζία. Πξνβιέπεηαη φηη ζην παξφλ ζχζηεκα νλνκαζίαο αληηθαζηζηνχληαη νη πξνεγνχκελεο ζπζηάζεηο.

Βαζικό ζσέδιο

Σν ζχζηεκα νλνκαζίαο πνπ παξνπζηάδεηαη εδψ είλαη ζρεδηαζκέλν γηα ηα ζπκπνιπκεξή.

Γηάθνξεο θαηεγνξίεο ησλ ζπκπνιπκεξψλ ζπδεηνχληαη, νη νπνίεο είλαη βαζηζκέλεο ζηηο ραξαθηεξηζηηθέο ζπλερείο ξπζκίζεηο (arrangements) απφ ηηο κνλνκεξηθέο κνλάδεο κέζα ζηα ζπκπνιπκεξή κφξηα. Γεληθά, ηα νλφκαηα ησλ κνλνκεξψλ ρξεζηκνπνηνχληαη γηα λα πξνζδηνξίζνπλ κνλνκεξηθέο κνλάδεο: Σν δεχηεξν (latter) κπνξεί λα νλνκαζηεί ρξεζηκνπνηψληαο ηελ trivial, ήκη-ζπζηεκαηηθή, ε ηελ ζπζηεκαηηθή κνξθή. Οη θαηεγνξίεο ησλ ζπκπνιπκεξψλ είλαη νη αθφινπζεο:

Απποζδιόπιζηο

΢ηαηιζηικό Σςσαίο

Δναλλαζζόμενο Πεπιοδικό Μλοκ Graft

΢ηηο πεξηπηψζεηο φπνπ ηα κφξηα ησλ ζπκπνιπκεξψλ κπνξνχλ λα πεξηγξαθνχλ κφλν κε έλα είδνο απφ κία ηδηνζπζηαηηθή (constitutional) κνλάδα ζε κία απιή ζεηξηαθή δηάηαμε, ηα ζπκπνιπκεξή είλαη θαλνληθά πνιπκεξή, θαη κπνξνχλ επνκέλσο, λα νλνκαηίδνληαη ζε κηα βάζε δνκήο.

Σα πνιπκεξή πνπ έρνπλ κνλάδεο κνλνκεξνχο πνπ δηαθέξνπλ ζηα ηδηνζπζηαηηθά (constitutional) ε ζηα δηακνξθσηηθά ραξαθηεξηζηηθά αιιά πξνέξρνληαη απφ έλα απιφ κνλνκεξέο, δελ ζεσξνχληαη σο ζπκπνιπκεξή, ζχκθσλα κε ηνπο βαζηθνχο νξηζκνχο.

Παξαδείγκαηα απφ ηέηνηα πνιπκεξή, ηα νπνία δελ είλαη ζπκπνιπκεξή, είλαη:

(α) πολυβουταδιζνιο με μεικτζσ αλλθλουχίεσ (sequences) όπωσ μονάδεσ 1,2 και 1,4

(β) πνιχ (κεζπινμηξάλην), επίζεο γλσζηφ σο πνιχ (νμείδην πξνππιελίνπ), πνπ ιακβάλεηαη κέζσ πνιπκεξηζκνχ απφ έλα κείγκα απφ 2 ελαληηνκεξή, R θαη S, θαη πεξηέρνληαο θαη ηηο R θαη ηηο S κνλάδεο.

Σν ζχζηεκα νλνκαηνινγίαο πνπ παξνπζηάδεηαη εδψ, σζηφζν, επίζεο εθαξκφδεηαη ζε ηέηνηα ςεχδν- ζπκπνιπκεξή. Σα πνιπκεξή ηα νπνία έρνπλ κνλάδεο κνλνκεξνχο πνπ δηαθέξνπλ ζηα ηδηνζπζηαηηθά ραξαθηεξηζηηθά, άιια πξνέξρνληαη απφ έλα νκνπνιπκεξέο κε ρεκηθή επεμεξγαζία, κπνξνχλ λα νλνκαζηνχλ κε απηφλ ηνλ ηξφπν.

(γ) κεξηθψο πδξνιπζκέλα πνιχ (νμηθφ βηλχιην) πεξηέρνληαο θαη κνλάδεο εζηέξα θαη αιθνφιεο.

Καηάηαξη και οπιζμόρ ηων ζςμπολςμεπών

______________________________________________________________________________

Μηα ζπζηεκαηηθή νλνκαηνινγία βαζηζκέλε ζηελ πεγή γηα ηα ζπκπνιπκεξή πξεπεί λα πξνζδηνξίδεη ηα ζπζηαηηθά ησλ κνλνκεξψλ θαη λα παξέρεη κηα πεξηγξαθή απφ ηελ δηακφξθσζε ηεο αθνινπζίαο απφ δηάθνξνπο ηχπνο κνλάδσλ πνπ ππάξρνπλ. ΢χκθσλα κε ηηο ησξηλέο πξνηάζεηο απηά ηα αληηθείκελα επηηπγράλνληαη κε ην λα αλαθέξνληαη ηα νλφκαηα ησλ ζπζηαηηθψλ ησλ κνλνκεξψλ κεηά απφ ην πξφζεκα «πφιπ-», θαη κε ην λα ηνπνζεηνχληαη αλάκεζα ζηα νλφκαηα απφ ην θάζε δεχγνο ησλ κνλνκεξψλ έλα ζπλδεηηθφ κε πιάγηνπο ραξαθηήξεο γηα λα δειψζεη ηνλ ηχπν ηεο δηεπζέηεζεο κε απηνχο ηνπο 2 ηχπνπο απφ κνλάδεο κνλνκεξνχο πνπ είλαη ζπλαθή κε ηελ δνκή. Δπηά ηχπνη δηακφξθσζεο ηεο αθνινπζίαο παξέρνληαη παξαθάησ, καδί κε ηνπο αληίζηνηρνπο ζπλδέζκνπο θαη παξαδείγκαηα, φπνπ A, B, θαη C ζπκβνιίδνπλ ηα νλφκαηα ησλ κνλνκεξψλ. [Η παξαπνκπή ησλ A, B, θαη C δελ πξννξίδεηαη γηα λα αληηθαηνπηξίδεη κία ζεηξά πξνηεξαηφηεηαο, εθηφο αλ κηα ηέηνηα πξνηεξαηφηεηα θαζνξίδεηαη απφ ηνπο θαλνληζκνχο.

Χο απνηέιεζκα, είλαη ζπρλά πηζαλφλ λα ρξεζηκνπνηείηαη παξαπάλσ απφ έλα φλνκα.]

Σχπνο ΢πλδεηηθφ Παξάδεηγκα απξνζδηφξηζην —co— poly(A—co—B) ζηαηηζηηθφ —stat— poly(A—stat—B) ηπραίν —ran— poly(A—ran—B) ελαιιαζζφκελν —alt— poly(A—alt—B)

πεξηνδηθφ —per— poly(A—per—B—per—C) κπιφθ —block— polyA—block—polyB graft —graft— polyA—graft—polyB

΋ηαλ ε ρεκηθή θχζε ηνπ ηέινπο ησλ ζπκπιεγκάησλ πξφθεηηαη λα πξνζδηνξηζηεί, ην φλνκα ηνπ ζπκπνιπκεξνχο (φπσο πεξηγξάθεηαη παξαπάλσ) είλαη πξνεγνχκελν απφ ηα ζπζηεκαηηθά νλφκαηα απφ ηηο ηεξκαηηθέο κνλάδεο. Σν πξφζεκα α ή σ παξαπέκπεη ζε ηεξκαηηθή κνλάδα απφ ηα αξηζηεξά ε απφ ηα δεμηά αληίζηνηρα, απφ ηελ δνκή, φπσο γξάθεηαη.

Παξάδεηγκα:

α—Υ—σ—Y—πφιπ (A—co—B)

Ιονομεπή

Σα ηνλνκεξή είλαη έλα είδνο ζπκπνιπκεξψλ. Δίλαη ζπκπνιπκεξή ηα νπνία έλα κηθξφ ηκήκα ησλ επαλαιακβαλφκελσλ κνλάδσλ έρνπλ ηνληηθέο νκάδεο πνπ πξνζθνιιψληαη ζε απηά. Καλνληθά ε θχξηα αιπζίδα (ξαρνθνθαιηά) ελφο πνιπκεξνχο ζα είλαη κε πνιηθή. ΋ινη ζπκφκαζηε ηνλ θαλφλα like dissolves like «Σα φκνηα δηαιχνληαη ζε φκνηα». Ιζρχεη θαη εδψ απηφο ν θαλφλαο. Οη κε πνιηθέο θχξηεο αιπζίδεο ησλ πνιπκεξψλ ζα ζρεκαηίζνπλ νκάδεο θαη νη πνιηθέο ηνληηθέο πιεπξηθέο νκάδεο ζα ζπζηαζνχλ καδί. Έηζη φπσο ε ζπζηάδα ησλ ηνληηθψλ νκάδσλ είλαη snob, ζα ήζειαλ λα δηαρσξηζηνχλ εληειψο απφ ηηο κε πνιηθέο αιπζίδεο, σζηφζν δελ κπνξνχλ.

Θπκεζείηε είλαη απιά πξνζθνιιεκέλεο ζηηο θχξηεο αιπζίδεο, άξα απηφ πνπ ζπκβαίλεη ζην ηέινο είλαη φηη απηέο νη ζπζηάδεο ηνληηθψλ νκάδσλ εμππεξεηνχλ ζην δέζηκν ηεο θχξηαο αιπζίδαο, φπσο αθξηβψο ζα έθαλε έλα θαλνληθφ δηαζηαπξνχκελν.

Δηθφλα 1.1. ΢πζηάδεο ηνληηθψλ νκάδσλ Πεγή: http://www.pslc.ws/macrog/tpe.htm

Δθηφο απφ κηα κηθξή δηαθνξά. Αλ πξνζπαζήζνπκε, έηζη γηα πιάθα, λα ζεξκάλνπκε απηά ηα ηνληνκεξή, θάηη θαιφ θαη κάιινλ ρξήζηκν ζπκβαίλεη. Οη ηνληηθέο ζπζηάδεο ζα ζπάζνπλ. ΋ηαλ ηα κφξηα δεζηαζνχλ ε ζεξκαλζνχλ πεξηζηξέθνληαη πεξηζζφηεξν. Γηα λα είκαζηε ζίγνπξνη, απηή ε θίλεζε ησλ κνξίσλ είλαη ε ίδηα ε ζέξκαλζε. Απηή ε θίλεζε ζε πςειέο ζεξκνθξαζίεο ην θαζηζηά δχζθνιν γηα ηηο ηνληηθέο νκάδεο λα κείλνπλ κέζα ζηηο κηθξέο ζηνπο ζπζηάδεο. Έηζη δηαζπψληαη. Σψξα ην ηνληνκεξέο έρεη ράζεη ηηο δηαζηαπξψζεηο ηνπ θαη κπνξεί λα επεμεξγαζηεί θαη λα αλαθπθισζεί ζαλ έλα ζπλεζηζκέλν πνιπκεξέο. Αλ ςπρζεί θαη πάιη ε ηνληηθέο νκάδεο επαλαζρεκαηίδνληαη θαη ζπκπεξηθέξεηαη μαλά ζαλ έλα δηθηπσκέλν πνιπκεξέο.

1.5 ΢πκβνιηζκφο Αλαθπθιψκελσλ Πνιπκεξψλ

Σαςηοποίηζη πολςμεπούρ, κωδικοί ανακύκλωζηρ

΋ηαλ δνπιεχνπκε κε πνιπκεξή ππάξρεη ζπλήζσο ε αλάγθε λα ηαπηνπνηήζεη ν ζπγθεθξηκέλνο ηχπνο πνιπκεξνχο πνπ έρεη ρξεζηκνπνηεζεί γηα ην θάζε πξντφλ. Οη πεξηζζφηεξνη θαηαλαισηέο αλαγλσξίδνπλ ηνπο ηχπνπο ησλ πνιπκεξψλ απφ ην αξηζκεηηθφ ζχζηεκα θσδηθψλ πνπ δεκηνχξγεζε ν ζχλδεζκνο βηνκεραληθνχ πιαζηηθνχ ζηα ηέιε ηνπ 1980. Τπάξρνπλ 6 δηαθνξεηηθνί ηχπνη πνιπκεξψλ πνπ ρξεζηκνπνηνχληαη θαηά θφξνλ ζηηο ζπζθεπαζίεο πνιπκεξψλ πξντφλησλ. Η ιίζηα αλαγλψξηζεο θσδηθψλ πνπ παξαζέηεηαη παξαθάησ βξίζθεηαη ζπλήζσο ζην θάησ κέξνο ησλ πεξηζζφηεξσλ πνιπκεξψλ ζπζθεπαζηψλ.

______________________________________________________________________________



PETE Πνιπαηζπινηεξεθζαιηθφ (PET)- Μπνπθάιηα ζφδαο θαη λεξνχ, θάπνηεο αδηάβξνρεο ζπζθεπαζίεο. Η αλαθχθισζε PET είλαη παξφκνηα κε ηελ αλαθχθισζε (PE). Οη θηάιεο κπνξνχλ λα μερσξηζηνχλ αλά ρξψκα, ζξπκκαηίδνληαη θαη πιέλνληαη. Αληίζεηα κε ην πνιπαηζπιέλην ην PET βπζίδεηαη ζην λεξφ πιχζεο ελψ ηα πνιπκεξή θαπάθηα θαη νη εηηθέηεο επηπιένπλ. Οη θαζαξέο ληθάδεο μεξαίλνληαη θαη ζπρλά πνιηνπνηνχληαη. Σν αλαθπθισκέλν PET έρεη πνιιέο ρξήζεηο θαη έρεη εδξαησζεί ζηελ αγνξά γη’ απηή ηελ ρξήζηκε ξεηίλε. Καηά θχξην ιφγν ε βαζηθή ρξήζε ηνπ είλαη ηα πθάζκαηα. Οη εηαηξείεο ραιηψλ κπνξνχλ ζπρλά λα ρξεζηκνπνηνχλ 100% αλαθπθισκέλε ξεηίλε γηα λα θαηαζθεπάζνπλ ραιηά πνιπεζηέξα κε κηα πνηθηιία ρξσκάησλ θαη πθήο. Σν PET πεξηζηξέθεηαη φπσο ην καιιί ηεο γξηάο γηα λα γίλεη γέκηζκα γηα καμηιάξηα απφ ίλεο, παπιψκαηα θαη δαθέηεο. Σν PET κπνξεί επίζεο λα ηπιηρηεί γηα ζεληφληα ε θνξδέια γηα VCR θαη θαζέηεο ήρνπ. Δπηπξφζζεηα κηα ζεκαληηθή πνζφηεηα επηζηξέθεη ηελ αγνξά κπνπθαιηψλ.



HDPE Τςειήο-Ππθλφηεηαο Πνιπαηζπιέλην – Μπνπθάιηα απφ γάια, απνξξππαληηθά θαη ιάδη, παηρλίδηα θαη πιαζηηθέο ηζάληεο. Σν HDPE νλνκάδεηαη θπζηθφ αθνχ είλαη ην θπζηθφ ηνπ ρξψκα θαη είλαη ην πην πνιχηηκν επεηδή κπνξεί λα πάξεη νπνηνδήπνηε ρξψκα φηαλ αλαθπθιψλεηαη. Άιια πξντφληα ζπρλά ζπζθεπάδνληαη ζε κπνπθάιηα κε θσηεηλφ ρξψκα ηα νπνία αλακηγλχνληαη ζε εξγνζηάζηα αλαθχθισζεο ζε πνιχρξσκα δεκάηηα. Σα πεξηζζφηεξα απφ απηά ηα πιηθά αξγφηεξα ρξσκαηίδνληαη θαη κεηά πθίζηαληαη επεμεξγαζία. Η αλαθχθισζε ηνπ HDPE είλαη κηα αξθεηή απιή δηαδηθαζία. Σα δεκάηηα ζπάλε θαη δηαρσξίδνληαη ζε κηθξέο ληθάδεο. Απηέο νη ληθάδεο έπεηηα πιέλνληαη θαη επηπιένπλ γηα λα αθαηξεζνχλ νη ξχπνη. Απηέο νη θαζαξηζκέλεο ληθάδεο έπεηηα απνμεξαίλνληαη ζε ξεχκα δεζηνχ αέξα θαη ζθεπάδνληαη ζε θνπηηά θαη κέλνπλ ζηέξεα ζε απηή ηελ κνξθή. Σα πην εμειηγκέλα εξγνζηάζηα ζπλήζσο επαλαζεξκαίλνπλ απηέο ηηο ληθάδεο, πξνζζέηνπλ ρξσζηηθέο νπζίεο γηα λα αιιάμνπλ ην ρξψκα θαη πεξλνχλ ην πιηθφ απφ πειεηνκεραλή (pelletizer). Απηφο ν εμνπιηζκφο ζρεκαηίδεη κηθξά ζθαηξίδηα πνιπκεξνχο πνπ κπνξνχλ έπεηηα λα ρξεζηκνπνηεζνχλ μαλά ζε κεραλήκαηα ρχηεπζεο θαη έθρπζεο γηα ηελ δεκηνπξγία λέσλ πξντφλησλ. Μεξηθέο ρξήζεηο ηνπ αλαθπθισκέλνπ HDPE είλαη γηα ζσιήλεο απφ πνιπκεξή, μπιεία, γιάζηξεο, θάδνη ζθνππηδηψλ ε ζρεκαηίδνληαη πάιη ζε κπνπθάιηα πνπ δελ πξννξίδνληαη γηα ηξφθηκα.



Υισξηνχρν βίλπιν/πνιπβηλπιν ρισξίδην (PVC) – Πεξηηχιηγκα θαγεηψλ, κπνπθάιηα γηα έιαηα, ζπζθεπαζίεο blister.



LDPE ρακειήο-ππθλφηεηα πνιπαηζπιέλην – Πνιιέο πιαζηηθέο ηζάληεο, δειαηίλεο πεξηηπιίγκαηνο, βαιίηζεο. Δίλαη ρεκηθά παξφκνην κε ην HDPE αιιά είλαη ιηγφηεξν ππθλφ θαη πην επέιηθην. Οη πεξηζζφηεξεο ηαηλίεο πνιπαηζπιελίνπ θηηάρλνληαη απφ LDPE ην νπνίν ζπρλά ην βιέπνπκε ζε πιαζηηθέο ζαθνχιεο θαη ζάθνπο γηα ςψληα. Απηφ ην πιηθφ κπνξεί λα θαζαξηζηεί ε λα βαθεί, ε γίλεηαη δηαινγή κε ην ρέξη θαη ζπζθεπάδεηαη ζε δεκάηηα ζε εξγνζηάζηα αλαθχθισζεο. Η αλαθχθισζε ηνπ LPDE είλαη ζρεδφλ παξφκνηα κε ηνπ HDPE εθηφο απφ ηηο εηδηθέο κεραλέο αιέζκαηνο πνπ ρξεζηκνπνηνχληαη γηα ηηο ιεπηέο ηαηλίεο. Οη ηαηλίεο ζπρλά πιέλνληαη θαη πεξλνχλ απφ πειεηνκεραλή ή ρξεζηκνπνηνχληαη απεπζείαο γηα ηελ δεκηνπξγία λέσλ πξντφλησλ. Μεξηθέο ηειηθέο ρξήζεηο ηνπ αλαθπθισκέλνπ LDPE είλαη νη πιαζηηθέο ζαθνχιεο απνξξηκκάησλ, νη ηζάληεο γηα ςψληα, νη πιαζηηθέο ζσιελψζεηο θαισδίσλ, ε γεσξγηθή ηαηλία (agricultural film) θαη πιαζηηθή ηαηλία.



PP Πνιππξνππιέλην – Φπγεία εκπνξεπκαηνθηβσηίσλ, θάπνηεο ηζάληεο, ηα πεξηζζφηεξα θαπάθηα κπνπθαιηψλ, κεξηθά ραιηά, κεξηθά πεξηηπιίγκαηα θαγεηψλ.



PS Πνιπζηπξέλην – ΢θεχε κηαο ρξήζεσο, ζπζθεπαζία θξέαηνο, πξνζηαηεπηηθά ζπζθεπαζίαο.



Άιια

΢πλήζσο είλαη ζε ζηξψζεηο απφ πνιπκεξή ε αλακεκεηγκέλν πνιπκεξέο. Γελ ππάξρεη δπλαηφηεηα αλαθχθισζεο. Πξέπεη λα ηαθεί ζε ρσκαηεξή.

Απηά ηα ζχκβνια δεκηνπξγήζεθαλ γηα ηελ ηαπηνπνίεζε ηνπ θάζε ηχπνπ πνιπκεξνχο, φρη γηα ηελ ηθαλφηεηα αλαθχθισζεο ηνπο. Οη ηχπνη 1 θαη 2 ζπλήζσο αλαθπθιψλνληαη.

Ο ηχπνο 4 αλαθπθιψλεηαη ζε ιηγφηεξν βαζκφ. Οη άιινη ηχπνη γεληθφηεξα δελ