Σμήμα Λογιζηικής
ΠΣΤΥΙΑΚΗ ΕΡΓΑΙΑ
ηεο Διέλεο Σζειεκπή
Θέμα: ΑΦΑΛΕΙΑ ΣΟ INTERNET
ΚΑΘΖΓΖΣΖ: ΚΑΕΑΝΗΓΖ ΗΩΑΝΝΖ
ΚΑΒΑΛΑ 2007
ΠΡΟΛΟΓΟ
Σν internet απνηειεί έλα απφ ηα κεγαιχηεξα ηερλνινγηθά επηηεχγκαηα ηνπ αηψλα. Οη δπλαηφηεηεο θαη νη ππεξεζίεο πνπ πξνζθέξεη ζηνλ ρξεζηή είλαη ηεξάζηηεο, θαζεκεξηλά εθαηνκκχξηα ρξήζηεο απφ φιν ηνλ θφζκν ην ρξεζηκνπνηνχλ απφ ην ζπλνκηιήζνπλ κε άιια άηνκα κέρξη θαη λα κεηαθέξνπλ ηα ρξήκαηα ηνπο. πνηε ζεκαληηθφ είλαη φια φζα πξαγκαηνπνηνχληαη κέζσ ηνπ Γηαδηθηχνπ λα είλαη αζθαιείο.
Ζ πηπρηαθή εξγαζία ρσξίδεηαη ζε 6 θεθάιαηα:
ην 1 θεθάιαην γίλεηαη αλαθνξά γηα ηηο ηξαπεδηθέο ζπλαιιαγέο κέζσ ηνπ Γηαδηθηχνπ, γλσζηφ θαη σο e-banking. Πεξηγξάθνληαη νη ππεξεζίεο πνπ πξνζθέξεη ζηνπο ρξήζηεο, ηνπο πην γλσζηνχο ηξφπνπο αζθάιεηαο πνπ ρξεζηκνπνηνχλ νη ηξάπεδεο θαζψο θαη ηα κέηξα αζθάιεηαο πνπ είλαη απαξαίηεην λα ιακβάλνπλ νη ρξήζηεο e-banking.
ην 2 θεθάιαην αλαθέξνληαη νη ειεθηξνληθέο αγνξέο (e-shopping), πεξηγξάθνληαη ηα πιενλεθηήκαηα θαη ηα κεηνλεθηήκαηα, παξνπζηάδνληαη νη δεκνθηιέζηεξνη ηξφπνη πιεξσκήο θαη αλαιχνληαη σο πξνο ηελ αζθάιεηα πνπ παξέρνπλ θαζψο θαη ηα κέηξα πξνζηαζίαο πνπ ιακβάλεη ν θαηαλαισηήο πξηλ, θαηά ηελ δηάξθεηα, θαη κεηά ηελ ειεθηξνληθή αγνξά.
ην 3 θεθάιαην εμεηάδεηαη κηα απφ ηηο πην δεκνθηιείο ππεξεζίεο ηνπ internet, ην ειεθηξνληθφ ηαρπδξνκείν. Πεξηγξάθνληαη νη πην γλσζηνί θίλδπλνη ηνπ e-mail, ελψ γίλεηαη ηδηαίηεξε αλαθνξά ζηα spam θαη ζηνπο ηξφπνπο πξνζηαζίαο.
ην 4 θεθάιαην αλαθέξνληαη ηα είδε ησλ ειεθηξνληθψλ ηψλ πνπ ππάξρνπλ θαη πσο κεηαδίδνληαη. Γίλεηαη πεξηγξαθή ησλ πξνγξακκάησλ πνπ ππάξρνπλ
θαηά ησλ ηψλ σο πξνο ηελ ιεηηνπξγία, ηελ ρξεζηκφηεηα θαη ηελ δηαδηθαζία ηνπο.
ην 5 θεθάιαην εμεηάδεηαη ε αζθάιεηα ηεο θξππηνγξάθεζεο, πεξηγξάθνληαη ηα νθέιε θαη νη αδπλακίεο ηεο. Δπίζεο αλαιχνληαη νη κέζνδνη ηελ θξππηνγξάθεζεο θαη ζπγθξίλνληαη.
ην 6 θεθάιαην πξαγκαηνπνηήζεθε έξεπλα κε ηελ ρξήζε εξσηεκαηνινγίνπ, γηα ηελ αζθάιεηα πνπ παξέρεη ην Γηαδίθηπν θαη γηα κέηξα πξνζηαζίαο. Απφ ηελ έξεπλα πξνέθπςαλ ρξήζηκα ζπκπεξάζκαηα.
I. ΠΗΝΑΚΑ ΠΔΡΗΔΥΟΜΔΝΩΝ
ζελίδα
ΔΗΑΓΧΓΖ………...9
1. ΣΡΑΠΔΕΗΘΔ ΤΛΑΙΙΑΓΔ (E-BANKING)……….10
1.1 ΣΡΑΠΔΕΗΘΔ ΤΛΑΙΙΑΓΔ (E- BANKING)………..10
1.2 ΟΗ ΤΠΖΡΔΗΔ ΣΟΤ E-BANKING……….11
1.3 Ζ ΓΗΔΗΓΤΖ……….12
1.4 Ζ ΑΦΑΙΔΗΑ ΣΧΛ ΤΛΑΙΙΑΓΧΛ………13
1.4.1 Θξππηνγξάθεζε...14
1.4.2 Πξνζσπηθνί αξηζκνί πξφζβαζεο………..14
1.4.3 Απηφκαηε απνζχλδεζε……….15
1.4.4 Security Tokens………15
1.4.5 Πηζηνπνηεηηθφ απζεληηθφηεηαο……….16
1.5 Ζ ΑΦΑΙΔΗΑ ΣΧΛ ΥΡΖΣΧΛ……….17
1.6 Δ-BANKING KAI ΓΗΑΓΗΘΣΤΑΘΟ ΔΓΘΙΖΚΑ……….18
2. Δ-SHOPPING……….21
2.1 ΔΗΑΓΧΓΖ……….21
2.2 ΟΗ ΚΟΡΦΔ ΣΟΤ ΖΙΔΘΣΡΟΛΗΘΟΤ ΔΚΠΟΡΗΟΤ ………..21
2.3 ΣΑ ΠΙΔΟΛΔΘΣΖΚΑΣΑ ΣΟΤ E-SHOPPING………..22
2.4 ΚΔΗΟΛΔΘΣΖΚΑΣΑ ΣΟΤ E-SHOPPING………..23
2.5 ΟΗ ΣΡΟΠΟΗ ΤΛΑΙΙΑΓΖ ΘΑΗ Ζ ΑΦΑΙΔΗΑ ΣΟΤ………24
2.5.1 Αληηθαηαβνιή……….24
2.5.2 Πηζησηηθή θάξηα………..25
2.5.3 Pay Pal………..26
2.5.3.1 Κε ρξήζε tokens……….27
2.5.4 Θάξηεο πξνπιεξσκέλεο αμίαο………28
2.6 ΖΙΔΘΣΡΟΛΗΘΖ ΑΓΟΡΑ ΘΑΗ ΑΦΑΙΔΗΑ ………..29
3. E-MAIL KAI SPAM………..32
3.1 ΖΙΔΘΣΡΟΛΗΘΟ ΣΑΥΤΓΡΟΚΔΗΟ………32
3.1.1 Οη θίλδπλνη ηνπ e-mail………32
A) ΗΟΗ………32
B) HOAXES……….33
Γ) PHISING……….34
Δ) SPAM ………34
3.1.2 Θαλφλεο πξνζηαζία………...35
3.2 SPAM...35
3.2.1 Οη επηπηψζεηο ηνπ spamming………36
3.2.2 Ζ λνκνζεζία………..36
3.2.3 Mέηξα απφ ηελ πιεπξά ηνπ ρξήζηε……….37
3.3 ΦΗΙΣΡΑ ANTISPAM………37
3.4 ΚΔΘΟΓΟΗ ΦΗΙΣΡΑΡΗΚΑΣΟ……….39
A) ΔΡΓΑΙΔΗΑ ΓΗΑ ΣΟΤ ΣΔΙΗΘΟΤ ΥΡΖΣΔ………39
B) ΔΡΓΑΙΔΗΑ ΓΗΑ ΓΗΑΘΟΚΗΣΔ ΖΙΔΘΣΡΟΛΗΘΟΤ ΣΑΥΤΓΡΟΚΔΗΟΤ….41 4. ΖΙΔΘΣΡΟΛΗΘΟΗ ΗΟΗ……….43
4.1 ΗΟΗ ………43
4.2 ΔΗΓΖ ΗΧΛ………43
1) ΘΟΤΙΖΘΗΑ (WORMS) ………44
2) ΓΟΤΡΔΗΟ ΗΠΠΟ (TROJAN HORSE)………..44
3) ΠΟΙΤΚΟΡΦΗΘΟΗ……….45
4) STEALTH (ΑΟΡΑΣΟΗ) VIRUSES………..45
5) MACRO VIRUSES………46
4.3 ΣΡΟΠΟΗ ΚΔΣΑΓΟΖ ΣΧΛ ΗΧΛ………..46
4.4 ΠΑΡΟΤΗΑ ΗΧΛ ………47
4.5 ΣΡΟΠΟΗ ΠΡΟΣΑΗΑ ……….47
4.6 ANTI-VIRUS ……….48
4.7 FIREWALLS ………..50
4.8 SPYWARE………53
4.8.1 Δλδείμεηο χπαξμεο spyware……….53
4.8.2 Σξφπνη πξνζηαζίαο………..54
4.9 ΠΡΟΓΡΑΚΚΑΣΑ ANTI-SPYWARE………..54
4.10 COOKIES……….56
5. ΘΡΤΠΣΟΓΡΑΦΖΖ………..57
5.1 Ζ ΘΡΤΠΣΟΓΡΑΦΖΖ……….57
5.1.1 Σα νθέιε θαη νη αδπλακίεο ηεο θξππηνγξάθεζεο…………..58
5.1.2 Αζθάιεηα θαη θξππηνγξάθεζε………..59
5.2 ΚΔΘΟΓΟΗ ΘΡΤΠΣΟΓΡΑΦΖΖ………60
Α) ΤΚΚΔΣΡΗΘΖ ΘΡΤΠΣΟΓΡΑΦΖΖ………...60
Β) ΑΤΚΚΔΣΡΖ ΘΡΤΠΣΟΓΡΑΦΖΖ………..61
5.3 ΦΖΦΗΑΘΔ ΤΠΟΓΡΑΦΔ……….63
5.3.1 Ζ ζπλάξηεζε θαηαθεξκαηηζκνχ………63
5.3.2 Ζ δηαδηθαζία ηεο ςεθηαθήο ππνγξαθήο………..64
5.4 Ζ ΤΠΟΓΟΚΖ ΣΟΤ ΓΖΚΟΗΟΤ ΘΙΔΗΓΗΟΤ……….65
5.5 PRETTY GOOD PRIVACY (PGP)……….66
5.6 X.509………68
5.7 ΟΗ ΔΦΑΡΚΟΓΔ ΣΖ ΘΡΤΠΣΟΓΡΑΦΖΖ………69
6. ΔΡΔΤΛΑ ΘΑΗ ΑΛΑΙΤΖ ΣΧΛ ΑΠΟΣΔΙΔΚΑΣΧΛ………70
6.1 ΓΔΛΗΘΑ ΣΟΗΥΔΗΑ ΣΟΤ ΔΡΧΣΖΚΑΣΟΙΟΓΗΟΤ………70
6.2 ΣΑ ΑΠΟΣΔΙΔΚΑΣΑ ΣΖ ΔΡΔΤΛΑ……….………72
6.3 ΣΑ ΤΚΠΔΡΑΚΑΣΑ ΣΖ ΔΡΔΤΛΑ…………..……….82
ΤΚΠΔΡΑΚΑ……… 85
ΒΗΒΙΗΟΓΡΑΦΗΑ………. 86
ΠΑΡΑΡΣΖΚΑ……….. 90
II. ΚΑΣΑΛΟΓΟ ΔΗΚΟΝΩΝ ΚΑΗ ΓΗΑΓΡΑΜΜΑΣΩΝ
Δικόνες. ζελίδα
Δηθφλα 1. Σππηθή δηαδηθαζία ειεθηξνληθήο ζπλαιιαγήο κε ηξάπεδα………13
Δηθφλα 2. Δηζαγσγή ζηνηρείσλ ζην Pay Pal………..27
Δηθφλα 3. Αζθαιήο ηζηνζειίδα……….30
Δηθφλα 4. ήκα VeriSign………..30
Δηθφλα 5. Ζ δηαδηθαζία θηιηξαξίζκαηνο θαηά ηελ απνζηνιή e-mail………38
Δηθφλα 6. Firewall………52
Δηθφλα 7. Έλα ηππηθφ ζχζηεκα θξππηνγξάθεζεο – απνθξππηνγξάθεζεο….58 Δηθφλα 8. πκκεηξηθή θξππηνγξάθεζε – απνθξππηνγξάθεζε………..61
Δηθφλα 9. Αζχκκεηξε θξππηνγξάθεζε – απνθξππηνγξάθεζε………..63
Δηθφλα 10. Γηαδηθαζία ςεθηαθήο ππνγξαθήο δεδνκέλσλ θαη ειέγρνπ εγθπξφηεηαο………..64
Δηθφλα 11. Έλδεημε έγθπξεο ςεθηαθήο ππνγξαθήο………..65
Γιαγράμμαηα . Γηάγξακκα 1.: Ζ ειηθία ησλ εξσηεζέλησλ………72
Γηάγξακκα 2:Σν θχιν ησλ εξσηεζέλησλ………..73
Γηάγξακκα 3:Σν κνξθσηηθφ επίπεδν ησλ εξσηεζέλησλ………...73
Γηάγξακκα 4: ε πνην απφ ηα παξαθάησ κέξε ρξεζηκνπνηείηε Ζ/Τ;…………...74
Γηάγξακκα 5: Πφζν ζπρλά ρξεζηκνπνηείηε ην Γηαδίθηπν;………..74
Γηάγξακκα 6: Γλσξίδεηαη πνηα κέηξα αζθάιεηαο ιακβάλνπλ νη ηξάπεδεο γηα ηηο ειεθηξνληθέο ζπλαιιαγέο;………..75
Γηάγξακκα 7:Υξεζηκνπνηείηαη ην Γηαδίθηπν γηα ηηο ζπλαιιαγέο ζαο; ………….75
Γηάγξακκα 8: Πνπ νθείιεηαη;………76
Γηάγξακκα 9: Πξαγκαηνπνηείηαη ειεθηξνληθέο αγνξέο;………..76
Γηάγξακκα 10: Πνηνλ ηξφπν ζεσξείηαη αζθαιή;………77 Γηάγξακκα 11: Έρεηε ππάξμεη ζχκα θινπήο ησλ αξηζκψλ ηεο πηζησηηθήο;….77
Γηάγξακκα 12: Πνζά spam ιακβάλεηαη θαζεκεξηλά;………78
Γηάγξακκα 13: Πσο δηαρεηξίδεζηε ηα spam e-mails;……….78
Γηάγξακκα 14: Ση κέηξα ιακβάλεηε γηα ηελ απνθπγή ησλ spam;……….79
Γηάγξακκα 15: Τπήξμαηε πνηέ ζχκα ειεθηξνληθνχ ηνχ;……….79
Γηάγξακκα 16: Πξνζηαηεχεηαη ηνλ Ζ/Τ ζαο κε anti-virus;………80
Γηάγξακκα 17:Πφζν ζπρλά ελεκεξψλεηε ην anti-virus ζαο γηα ηνπο λένπο ηνχο πνπ θπθινθνξνχλ;……….80 Γηάγξακκα 18: Γλσξίδεηαη ηη είλαη ηα spyware θαη ηη πξνθαινχλ ζηνλ Ζ/Τ;…81
ΔΗΑΓΩΓΖ
ηελ δηάξθεηα ησλ ρξφλσλ έρνπλ γίλεη ρηιηάδεο ζπδεηήζεηο θαη έρνπλ γξαθηεί εθαηνληάδεο άξζξα θαη βηβιία γηα ην αλ νη ππεξεζίεο πνπ πξνζθέξεη ην internet είλαη αζθαιέο ή φρη θαη ζε πνην βαζκφ. Οη απφςεηο πνπ έρνπλ εθθξαζηεί είλαη δηαθνξεηηθέο, απφ αθξαίεο κέρξη πην ζπκβαηηθέο
Σν αληηθείκελν ηεο πηπρηαθήο εξγαζίαο είλαη ε αζθάιεηα ηνπ internet, ην νπνίν αλαιχεηαη ζε πέληε δηαθνξεηηθά κέξε. Ζ ζπγθεθξηκέλε επηινγή ηνπ αληηθεηκέλνπ έγηλε ιφγσ ηνπ φηη ε αζθάιεηα απνηειεί ην ζεκαληηθφηεξν θνκκάηη ηνπ ηληεξλεη πνπ δελ αθνξά πιένλ κφλν ηνπο αλζξψπνπο πνπ αζρνινχληαη κε απηφ αιιά είλαη ππφζεζε φισλ.
Ο ζθνπφο ηεο εξγαζίαο είλαη λα πεξηγξάςεη ηνπο θίλδπλνπο πνπ απνξξένπλ απφ ηελ ρξήζε ηνπ internet, λα αλαθεξζνχλ θαη λα αλαιπζνχλ ηα κέηξα αζθάιεηαο πνπ ιακβάλνληαη θαζψο θαη λα πξνηείλεη θαλφλεο πξνζηαζίαο γηα ηνπο ρξήζηεο.
Ζ εξγαζία μεθηλάεη κε έλα απφ ηα ζνβαξφηεξα δεηήκαηα ησλ ρξεζηψλ πνπ είλαη ε δηαθίλεζε ρξεκάησλ θαη επαίζζεησλ πξνζσπηθψλ δεδνκέλα κέζσ ησλ ειεθηξνληθψλ ηξαπεδψλ θαη αγνξψλ. ηελ ζπλέρεηα αλαθέξεηαη ε επηθνηλσλία ησλ αλζξψπσλ κέζσ ηνπ ειεθηξνληθνχ ηαρπδξνκείνπ θαη νη θίλδπλνη πνπ ειινρεχνπλ. Θαηφπηλ εμεηάδνληαη νη ειεθηξνληθνί ηνί, νη νπνίνη απνηεινχλ έλαλ απφ ηνπο κεγαιχηεξνπο θίλδπλνπο ηνπ Γηαδηθηχνπ κε θαηαζηξνθηθά πνιιέο θνξέο απνηειέζκαηα. Σέινο, πεξηγξάθεηαη ε θξππηνγξάθεζε, έλα ρξήζηκν εξγαιείν γηα ηνλ πφιεκν ηεο αζθάιεηαο ησλ ππνινγηζηψλ.
Γηα ηελ δεκηνπξγία ηεο εξγαζίαο ρξεζηκνπνηήζεθε έλαο κεγάινο αξηζκφο πεγψλ. Οη πεξηζζφηεξεο απφ απηέο πξνέξρνληαη απφ ην Γηαδίθηπν ελψ κεξηθέο απφ ηνλ εκεξήζην θαη πεξηνδηθφ ηχπν. Δπίζεο έγηλε κηα ελδεηθηηθή ζηαηηζηηθή κειέηε, κε ηελ ρξήζε εξσηεκαηνιφγηνπ.
ΘΔΦΑΙΑΗΟ 1: ΣΡΑΠΔΕΗΘΔ ΤΛΑΙΙΑΓΔ (E-BANKING) 1.1 ΣΡΑΠΔΕΗΘΔ ΤΛΑΙΙΑΓΔ (E-BANKING)
Οη ηξαπεδηθέο ζπλαιιαγέο πνπ πξαγκαηνπνηνχληαη κέζσ ηνπ Γηαδηθηχνπ ην γλσζηφ e-banking ππφζρεηαη ηελ επαλάζηαζε ζηηο παξαδνζηαθέο ηξαπεδηθέο ζπλαιιαγέο. Ζ ίδηα ε ηξάπεδα «κεηαθέξεηαη» ζηελ νζφλε ηνπ ππνινγηζηή κέζσ ηνπ Γηαδηθηχνπ, παξέρνληαο ζηνπο πειάηεο ηεο ηελ δπλαηφηεηα λα δηεθπεξαηψλνπλ ηηο ζπλαιιαγέο ηνπο, λα έρνπλ άκεζε πξφζβαζε ζηνπο ηξαπεδηθνχο ινγαξηαζκνχο, λα εμνθινχλ ινγαξηαζκνχο θαη πηζησηηθέο θάξηεο θαζψο θαη πιήζνο άιισλ ππεξεζηψλ.
Οη πειάηεο (ηδηψηεο θαη επηρεηξήζεηο) σθεινχληαη ζεκαληηθά απφ ηε ρξήζε ησλ ππεξεζηψλ e-banking θαζψο ηνπο εμαζθαιίδεηαη:[1]
Ζ δηεθπεξαίσζε ησλ ζπλαιιαγψλ ηνπο εχθνια, γξήγνξα θαη κε αζθάιεηα 24 ψξεο ην 24σξν, 365 κέξεο ην ρξφλν.
Ζ ελεκέξσζε γηα θάζε πξντφλ ή ππεξεζία αλέμνδα ρσξίο ρξφλνπο αλακνλήο.
πρλά γίλεηαη εθαξκνγή επλντθφηεξσλ φξσλ ή πξνζθνξψλ ζηελ παξνρή πξντφλησλ κέζσ Internet, απηφ απφ κφλν ηνπ είλαη ηθαλφ λα πξνζειθχζεη κηα κεγάιε κεξίδα θαηαλαισηψλ.
Σν κεγαιχηεξν πιενλέθηεκα είλαη φηη πεξηνξίδεηαη ην θφζηνο ιεηηνπξγίαο ηνπο φζνλ αθνξά ζε ιεηηνπξγηθά έμνδα, πξνκήζεηεο θαη θηλδχλνπο απψιεηαο ρξήκαηνο.
Δπηπιένλ γηα ηηο επηρεηξήζεηο ηζρχεη:[2]
Ζ δπλαηφηεηα πνιιαπιψλ ρξεζηψλ.
Ζ απνθπγή κεηαθνξάο ησλ κεηξεηψλ.
Ζ χπαξμε πνιιαπιψλ επηπέδσλ πξφζβαζεο, θαζψο θαη ρξεκαηηθψλ νξίσλ.
Γηα θάζε ζπλαιιαγή ρξεηάδεηαη «δηπιή ππνγξαθή».
1.2 ΟΗ ΤΠΖΡΔΗΔ ΣΟΤ E-BANKING
Οη βαζηθφηεξεο ππεξεζίεο πνπ παξέρνπλ κέζσ Internet νη ειιεληθέο ηξάπεδεο είλαη νη εμήο:[3]
Πιεξνθνξίεο ππνινίπσλ γηα ηνπο ηεξνχκελνπο ινγαξηαζκνχο.
Κεηαθνξέο πνζψλ κεηαμχ ησλ ηεξνχκελσλ ινγαξηαζκψλ ηνπ ηδίνπ λνκίζκαηνο.
Πιεξνθνξίεο ζρεηηθά κε ηηο πξφζθαηεο θηλήζεηο ησλ ηεξνχκελσλ ινγαξηαζκψλ.
Γπλαηφηεηα έθδνζεο θαη απνζηνιήο παιαηφηεξσλ θηλήζεσλ ησλ ηεξνχκελσλ ινγαξηαζκψλ.
Παξαγγειία κπινθ επηηαγψλ.
Γπλαηφηεηα ππνβνιήο αίηεζεο γηα αλάθιεζε επηηαγψλ ή νιφθιεξνπ ηνπ κπινθ επηηαγψλ.
Δληνιέο αγνξαπσιεζίαο κεηνρψλ.
Δλεκέξσζε γηα ηελ θίλεζε ησλ πξνζσπηθψλ ακνηβαίσλ θεθαιαίσλ.
Γπλαηφηεηα ππνβνιήο αηηήζεσλ εκβαζκάησλ.
Αιιαγή ηνπ απνξξήηνπ θσδηθνχ PIN.
Πξνζσπηθά κελχκαηα.
Οη ηξάπεδεο πνπ πξνζθέξνπλ ππεξεζίεο e-banking ζηελ Διιάδα είλαη:[3]
Δζληθή
Δγλαηία
Πεηξαηψο
City bank
Alpha bank
Euro bank
Nova bank
Σξάπεδα Θχπξνπ
Δκπνξηθή
Ιατθή
Aspis bank
1.3 Ζ ΓΗΔΗΓΤΖ
Ζ εμάπισζε ηνπ e-banking νθείιεηαη ζηελ εδξαίσζε ησλ παγθφζκηα απνδεθηψλ πξφηππσλ αζθάιεηαο, πνπ έρεη πξαγκαηνπνηεζεί ηα ηειεπηαία ρξφληα. Απηφ έρεη ζαλ απνηέιεζκα, ε ηξάπεδα θαη ν πειάηεο λα κελ αλεζπρνχλ γηα δηαξξνή επαίζζεησλ πξνζσπηθψλ ζηνηρείσλ φπσο ν αξηζκφο ηεο πηζησηηθήο θάξηαο.
χκθσλα κε ηα απνηειέζκαηα ηεο Δζληθήο Έξεπλαο γηα ηηο Λέεο Σερλνινγίεο θαη ηελ Θνηλσλία ηεο Πιεξνθνξίαο δείρλνπλ φηη ην 2001 πεξίπνπ 150.000 πειάηεο (1%-1,5% ηνπ πιεζπζκνχ) πξαγκαηνπνίεζαλ ηξαπεδηθέο ζπλαιιαγέο ειεθηξνληθά. Σν 2002 ν αξηζκφο απηφο μεπέξαζε ηνπο 250.000 (2,5% ηνπ ζπλνιηθνχ πιεζπζκνχ). Σν 2003 νη εγρξήκαηεο ζπλαιιαγέο απμήζεθαλ κε ξπζκφ ηεο ηάμεσο ηνπ 150% έλαληη ηνπ 2002[4]. Δλψ ζήκεξα ππεξβαίλνπλ ηνπο 500.000,ερνληαο ζεκεηψζεη ζεακαηηθή αχμεζε ζε ζρέζε κε ην 2001.[5]
Κε ηα ζηνηρεία ηεο έξεπλαο πξνθχπηεη φηη φιν θαη πεξηζζφηεξνη πειάηεο πξνηηκνχλ λα θάλνπλ ηηο ζπλαιιαγέο ηνπο ρσξίο ηε «θπζηθή» ηνπο παξνπζία ζην θαηάζηεκα ηεο ηξάπεδαο θαηά ηηο εξγάζηκεο ψξεο.
Δλψ ζχκθσλα κε ηηο εθηηκήζεηο ηξαπεδψλ, ην 2001 ν ηδίξνο απφ on line ηξαπεδηθέο ζπλαιιαγέο έθηαζε ηα 2 δηο επξψ. Σν 2002, ην πνζφ απηφ απμήζεθε ζηα 10 δηο θαη ην 2003 είρε ππεξβεί ηα 12 δηο[4] ήκεξα ην πνζφ απηφ μεπεξλά ηα 20 δηο.[5]
ηελ Δπξψπε ε εμάπισζε ηνπ e-banking είλαη ξαγδαία. ηε Γεξκαλία ην 42%
ηνπ πιεζπζκνχ ρξεζηκνπνηεί ηηο ππεξεζίεο e-banking, ζηε νπεδία ην 28%, ζηε Βξεηαλία ην 7%.[6] ηελ Διιάδα, παξά ηε ρακειή δηείζδπζε ηνπ web- banking ζε ζρέζε κε ηηο ππφινηπεο επξσπατθέο ρψξεο, ν αξηζκφο ησλ ρξεζηψλ ησλ on line ηξαπεδηθψλ ππεξεζηψλ αλέξρνληαη ζήκεξα ζην 13% ηνπ ζπλφινπ ησλ ρξεζηψλ ηνπ internet ζηε ρψξα, ελψ έλα πνζνζηφ ηηο ηάμεσο ηνπ 7% ρξεζηκνπνηεί ην Γηαδίθηπν θαη γηα ρξεκαηηζηεξηαθέο ζπλαιιαγέο.[5]
1.4 Ζ ΑΦΑΙΔΗΑ ΣΧΛ ΤΛΑΙΙΑΓΧΛ
Οη ηξάπεδεο έρνπλ θάλεη κεγάιεο επελδχζεηο γηα ηελ πινπνίεζε ζηξαηεγηθψλ γηα ηελ ηαπηνπνίεζε ηνπ πειάηε θαη ηεο ζπλαιιαγήο ηνπ, γηα ηελ ρξήζε ηεο ππεξεζίαο ηνπ e-banking. Απηή ηελ πξνζπάζεηα νη ηξάπεδεο ηελ θάλνπλ ζε έλα αζαθέο θαη αλχπαξθην ζεζκηθφ θαη λνκνζεηηθφ πιαίζην, παξά ηηο νδεγίεο ησλ θεληξηθψλ ηξαπεδψλ θαη ηεο Δπξσπατθήο Έλσζεο.
Θάζε ηξάπεδα ρξεζηκνπνηεί ηελ δηθή ηεο ζηξαηεγηθή γηα λα δηαθπιάμεη ηελ αζθάιεηα ζηηο ειεθηξνληθέο ζπλαιιαγέο. Οη επηθξαηέζηεξεο ζηξαηεγηθέο πνπ ηζρχνπλ ζήκεξα πεξηγξάθνληαη παξαθάησ θαη παξνπζηάδνληαη γξαθηθά ζηελ εηθφλα 1.
Δηθφλα 1. Σππηθή δηαδηθαζία ειεθηξνληθήο ζπλαιιαγήο κε ηξάπεδα Πεγή:http://www.go-online.gr/training/e-banking/index03.htm
1.4.1 Θξππηνγξάθεζε
Οη ηξάπεδεο δηαζθαιίδνπλ ην απφξξεην ησλ ζπλαιιαγψλ κέζσ ηνπ πξσηνθφιινπ SET (Secure Electronic Transaction), πνπ ππνζηεξίδνπλ ε Master Card θαη ε Visa ή κε ην πξσηφθνιιν SSL (Secure Sockets Layer), πνπ ππνζηεξίδεηαη απφ ηηο εηαηξείεο IBM θαη Netscape. Σα πξσηφθνιια SET θαη SSL βαζίδνληαη ζηελ θξππηνγξάθεζε.[7] [8] Ζ δηαδηθαζία θαη ε ιεηηνπξγία ηεο θξππηνγξάθεζεο πεξηγξάθνληαη ζην θεθαιαίν 5.
1.4.2 Πξνζσπηθνί αξηζκνί πξόζβαζεο
Πξαγκαηνπνηείηαη ηαπηνπνίεζε ηνπ πειάηε θαηά ηελ είζνδν ηνπ ζε κηα ειεθηξνληθή ππεξεζία κε ηελ ρξήζε ελφο θσδηθνχ ρξήζηε (username) θαη ελφο πξνζσπηθνχ θσδηθνχ εηζφδνπ (password). Οη θσδηθνί πξφζβαζεο δίλνληαη απφ ηελ ηξάπεδα θαη είλαη κνλαδηθνί γηα θάζε ρξήζηε. Κε ηελ ρξήζε ηνπ username θαη ηνπ password γίλεηαη ε αλαγλψξηζε ηνπ πειάηε θαη ηνπ επηηξέπεηαη ε είζνδνο ζηηο ππεξεζίεο ηνπ e-banking.[9]
Γηα λα δηαζθαιηζηνχλ νη πξνζσπηθνί θσδηθνί πξφζβαζεο πξέπεη λα έρνπλ ηα εμήο ραξαθηεξηζηηθά :[2]
Οη θσδηθνί λα είλαη απζηεξά πξνζσπηθνί θαη απφξξεηνη, θαη λα κελ έρνπλ γλψζε ηξίηα πξφζσπα.
Τπάξρεη ε δπλαηφηεηα ζηνλ πειάηε γηα αιιαγή ησλ θσδηθψλ φπνηε ζειήζεη.
Οη θσδηθνί πξφζβαζεο, κεηά απφ έλα θαζνξηζκέλν αξηζκφ (ζπλήζσο 3 θνξέο) ιαλζαζκέλσλ πξνζπαζεηψλ κπινθάξνληαη θαη δελ επηηξέπεηαη ε πξφζβαζε ζην ζχζηεκα.
1.4.3 Απηόκαηε απνζύλδεζε
Κηα επηπιένλ δηθιείδα αζθάιεηαο είλαη αλ γηα έλα πξνθαζνξηζκέλν ρξνληθφ δηάζηεκα δελ ππάξμεη θάπνηα δξαζηεξηφηεηα (ζπλαιιαγή ή ελέξγεηα), γίλεηαη απηφκαηε απνζχλδεζε απφ ην ζχζηεκα. Απηφο ν ηξφπνο πξνζηαηεχεη ηνλ πειάηε απφ θάπνηα παξάλνκε ειεθηξνληθή ζπλαιιαγή απφ ηξίην πξφζσπν, ζε πεξίπησζε πνπ απνκαθξπλζεί απφ ην ππνινγηζηή ηνπ γηα θάπνην ρξνληθφ δηάζηεκα. [10]
1.4.4 Security Tokens
Σα security tokens είλαη ειεθηξνληθέο ζπζθεπέο, είλαη κηθξά, θνξεηά (ζε κέγεζνο κπξειφθ) θαη έρνπλ δηάξθεηα δσήο απφ 5 έσο 7 ρξφληα. Οη ζπζθεπέο tokenο έρνπλ ηελ δπλαηφηεηα, κε ηζρπξνχο αιγφξηζκνπο θξππηνγξάθεζεο λα παξάγνπλ : 1) θσδηθνχο πξφζβαζεο κηαο ρξήζεο (one time passwords) θαη 2) ςεθηαθέο ππνγξαθέο (e-signature) νηθνλνκηθψλ ζπλαιιαγψλ κηαο ρξήζεο.
ηελ πξψηε πεξίπησζε, ν ρξήζηεο θαηά ηελ είζνδν ηνπ ζην e-banking εηζάγεη ην username θαη ην password ηνπ αιιά θαη ην password κηαο ρξήζεο (ΟΣP) πνπ παξάγεη ε ζπζθεπή token, παηψληαο έλα κηθξφ θνπκπί. Κε απηφ ηνλ ηξφπν θαλέλαο επηηήδεηνο δελ έρεη πξφζβαζε ζηνπο ινγαξηαζκνχο αθφκα θαη έρεη ην username θαη ην password ηνπ πειάηε αθνχ ρξεηάδεηαη θαη ηελ ζπζθεπή token.ηελ δεχηεξε πεξίπησζε ν ρξεζηήο εηζάγεη έλα επηπιένλ πεδίν κε ηελ ςεθηαθή ππνγξαθή πνπ παξάγεη ε ζπζθεπή token, πνπ θαη πάιη είλαη κηαο ρξήζεο.
Απφ ηελ κεξηά ηεο ε ηξάπεδα έρεη ηελ δπλαηφηεηα απφ ην OTP/Φεθηαθή ππνγξαθή λα επαιεζεχζεη ηνπο θσδηθνχο πνπ έρνπλ παξαρζεί απφ ην ζπγθεθξηκέλν tνθen πνπ έρεη ζηελ θαηνρή ηνπ ν ρξήζηεο θαη γηα ηελ ζπγθεθξηκέλε ρξνληθή ζηηγκή, νπφηε λα επηηξέςεη ηελ είζνδν ζηνλ ρξήζηε θαη ζηελ εθηέιεζε ηεο ζπλαιιαγήο ηνπ. Κε απηφλ ηνλ ηξφπν γίλεηαη θαη κηα
«θπζηθή» ηαπηνπνίεζε ηνπ πειάηε σο πξνο ηελ ηξάπεδα.
Σα security tokens έρνπλ πηνζεηεζεί απφ κεξηθέο ειιεληθέο ηξάπεδεο ε θάζε κηα ρξεζηκνπνηψληαο ηελ δηθή ηεο πινπνίεζε θαη ζηξαηεγηθή. Έλα πξφβιεκα πνπ ζα παξαηεξεζεί άκεζα είλαη φηη νη πειάηεο πνπ ζπλεξγάδνληαη κε πνιιέο ηξάπεδεο ζα πξέπεη λα έρνπλ ζηελ θαηνρή ηνπο έλα security token γηα θάζε ηξάπεδα, πξάγκα πνπ ζα θέξεη πξαθηηθέο δπζθνιίεο. [11] [5]
1.4.5 Πηζηνπνηεηηθό απζεληηθόηεηαο
Κηα ηξάπεδα ή θάπνηνο νξγαληζκφο γεληθφηεξα πνπ δξαζηεξηνπνηείηαη ζην ρψξν ηνπ δηαδηθηχνπ, κπνξεί λα εμεηάζεη ηελ αμηνπηζηία ησλ πειαηψλ ηνπ αιιά θαη λα αλαβαζκίζεη ηελ αζθάιεηα ηνπ δηθηπαθνχ ηνπ ηφπνπ ρξεζηκνπνηψληαο ηηο ππεξεζίεο κηαο εηαηξίαο παξνρήο ςεθηαθψλ πηζηνπνηεηηθψλ.
Κε ηνλ φξν Γεκφζηα Αξρή Πηζηνπνίεζεο ελλννχκε έλαλ αλεμάξηεην νξγαληζκφ, ν νπνίνο πξνζθέξεη ππεξεζίεο αζθάιεηαο θαη εκπηζηνζχλεο ζην ρψξν ηνπ δηαδηθηχνπ. Κηα ηέηνηα εηαηξία θαη ίζσο ε γλσζηφηεξε είλαη ε Verisign. [7]
Ζ εηαηξεία VeriSign είλαη απφ ηηο πην γλσζηέο Αξρέο Πηζηνπνίεζεο (CA, Certification Authority) πνπ δξαζηεξηνπνηείηαη ζην Γηαδίθηπν, φπνπ αλαιακβάλεη ηελ παξνρή ςεθηαθψλ ηαπηνηήησλ ή ςεθηαθψλ ππνγξαθψλ (digital signatures) ζε εηαηξείεο, νξγαληζκνχο θαη απινχο ρξήζηεο. Ζ εηαηξεία ζεσξείηαη έκπηζηε θαη κεηά απφ ζρεηηθή αίηεζε εθδίδεη ηα ιεγφκελα πηζηνπνηεηηθά (certificates). Ζ Αξρή Πηζηνπνίεζεο θάλεη έξεπλα γηα λα δηαπίζησζε ηελ αμηνπηζηία ηνπ πειάηε ηεο θαη έρεη δηθαίσκα λα εθδψζεη ή φρη αθφκα θαη λα αθπξψζεη έλα ςεθηαθφ πηζηνπνηεηηθφ. Έλα ηέηνην πηζηνπνηεηηθφ εμαζθαιίδεη φηη ν θάηνρφο ηνπ πξάγκαηη είλαη απηφο πνπ ηζρπξίδεηαη φηη είλαη θαη πξηλ απφ ηελ έθδνζε ηνπ πηζηνπνηεηηθνχ.
Δθηφο απφ ηα πηζηνπνηεηηθά πνπ παξέρνληαη ζηνπο κεκνλσκέλνπο ρξήζηεο, παξέρνληαη πηζηνπνηεηηθά ζε νιφθιεξνπο δηθηπαθνχο ηφπνπο. Απηφ ζεσξείηαη
ηδηαίηεξα ζεκαληηθφ γηαηί φηαλ πξαγκαηνπνηεζεί κηα ζπλαιιαγή είηε ζε ηξάπεδα είηε ζε έλα ειεθηξνληθφ θαηάζηεκα, εμαζθαιίδεηαη φηη πξάγκαηη είλαη απηφ πνπ θαίλεηαη θαη δελ πξφθεηηαη γηα απάηε. ζνη δηθηπαθνί ηφπνη θέξνπλ πηζηνπνηεηηθφ ζα έρνπλ ην ζήκα ή ηελ εηθφλα ηεο αληίζηνηρεο αξρήο πηζηνπνίεζεο ζε εκθαλέο ζεκείν ζηελ ηζηνζειίδα ηνπο.
Γηα λα απνθηήζεη έλαο ρξήζηεο έλα ςεθηαθφ πηζηνπνηεηηθφ απφ ηελ εηαηξεία Verisign ζα πξέπεη λα αθνινπζήζεη ηα εμήο βήκαηα. Αθνχ ζπλδεζεί κε ηελ δηεχζπλζε http://www.verisign.com, ζα θάλεη ηελ εγγξαθή ηνπ. Γηα λα ελεξγνπνίεζε ηελ ςεθηαθή ηαπηφηεηα ζην πξφγξακκα ειεθηξνληθήο αιιεινγξαθίαο Outlook Express, πεγαίλεη ζην κελνχ εξγαιεία επηιέγεη Ινγαξηαζκνί απφ εθεί επηιέγεη ηνλ ινγαξηαζκφ αιιεινγξαθίαο πνπ ζέιεη θαη κεηά Ηδηφηεηεο. ηελ ζπλέρεηα πάεη ζηελ θαξηέια Αζθάιεηα θαη επηιέγεη Υξήζε ςεθηαθήο ηαπηφηεηαο θαηά ηελ απνζηνιή αζθαιψλ κελπκάησλ. Απφ ην πιήθηξν Φεθηαθή ηαπηφηεηα επηιέγεη ηελ ςεθηαθή ηαπηφηεηα πνπ κφιηο εγθαηέζηεζε. Κεηά απφ απηήλ ηελ δηαδηθαζία ν ρξήζηεο ζα κπνξεί λα ιακβάλεη θξππηνγξαθεκέλα θαη ππνγεγξακκέλα κελχκαηα θάζε θνξά πνπ ρξεζηκνπνηεί ην Outlook Express γηα ηελ απνζηνιή θαη ιήςε ειεθηξνληθψλ κελπκάησλ. [12]
1.5 Ζ ΑΦΑΙΔΗΑ ΣΧΛ ΥΡΖΣΧΛ
Πέξα απφ ηα κέηξα αζθάιεηαο πνπ παίξλνπλ νη ηξάπεδεο, είλαη απαξαίηεην θαη ν θάζε ρξήζηεο μερσξηζηά λα παίξλεη ηα δηθά ηνπ κέηξα αζθάιεηαο ηα νπνία είλαη:[10] [13]
1. Οη θσδηθνί πξφζβαζεο (username θαη password) είλαη απζηεξά πξνζσπηθνί θαη απφξξεηνη, θαη απαγνξεχεηαη λα έρνπλ γλψζε άιια άηνκα πέξαλ ηνπ ίδηνπ ηνπ ρξήζηε.
2. Απνηειεί πξνζσπηθή επζχλε ηνπ ρξήζηε λα θπιάεη ηνπο θσδηθνχο ηνπ.
Κηα ιχζε είλαη λα απνκλεκνλεχζεη ηνπο θσδηθνχο θαη λα θαηαζηξέςεη ηα ζρεηηθά έγγξαθα, ψζηε λα κελ ππάξρνπλ ζε γξαπηή κνξθή.
3. ε πεξίπησζε πνπ δηαξξεχζνπλ ζε κε επηζπκεηά πξφζσπα ή ραζνχλ ζα πξέπεη ν ρξήζηεο λα επηθνηλσλήζεη άκεζα κε ηελ ηξάπεδα.
4. Δίλαη πξνηηκφηεξν λα απνθεχγνληαη νη ππνινγηζηέο θνηλήο ρξήζεο πνπ έρνπλ πξφζβαζε άγλσζηα άηνκα.
5. Δίλαη ρξήζηκν ζηνλ πξνζσπηθφ ππνινγηζηή ηνπ ρξήζηε ε εγθαηάζηαζε πξνγξάκκαηνο θαηά ησλ ηψλ (Antivirus) θαη θαηά ησλ παξάλνκσλ πξνγξακκάησλ (Anti-Spyware).
6. Απαηηείηαη κεγάιε πξνζνρή ζε άηνκα πνπ ηζρπξίδνληαη φηη είλαη εμνπζηνδνηεκέλνη ππάιιεινη ηεο ηξάπεδαο θαη δεηνχλ ηνπο θσδηθνχο είηε κέζσ ειεθηξνληθνχ ηαρπδξνκείνπ είηε ηειεθσληθά. Οη ρξήζηεο δελ πξέπεη λα απαληάλε αθνχ θακία ηξάπεδα δελ ρξεζηκνπνηεί ηέηνηεο κεζφδνπο.
1.6 Δ-BANKING KAI ΓΗΑΓΗΘΣΤΑΘΟ ΔΓΘΙΖΚΑ
Παξά ηηο εμειηγκέλεο κεζφδνπο αζθάιεηαο πνπ ρξεζηκνπνηνχλ νη ειεθηξνληθέο ηξάπεδεο γηα λα δηαζθαιίζνπλ ηηο ζπλαιιαγέο ηνπο, έρεη παξαηεξεζεί αχμεζε ζηηο ειεθηξνληθέο επηζέζεηο ηα ηειεπηαία ρξφληα. Απηή ε αχμεζε έρεη πξνθαιέζεη κεγάιν πξφβιεκα ζηνπο εηδηθνχο, θαζψο ηα πνζά πνπ δηαθπβεχνληαη είλαη ηεξάζηηα, εηδηθά αλ ηα ζχκαηα ηεο απάηεο είλαη εηαηξείεο.
Οη επίδνμνη εηζβνιείο έρνπλ πνιινχο ηξφπνπο γηα λα επηηχρνπλ ηνπο ζθνπνχο ηνπο. Οη κεγαιχηεξνη θίλδπλνη πξνέξρνληαη απφ ηνλ αλζξψπηλν παξάγνληα, παξά απφ ηηο αηέιεηεο θαη ηηο αδπλακίεο ησλ ζπζηεκάησλ αζθαιείαο θαη θξππηνγξάθεζεο. [14]
Έξεπλεο εηδηθψλ ζε ζέκαηα αζθάιεηαο απνδεηθλχνπλ φηη oη πεξηζζφηεξεο παξαβηάζεηο γίλνληαη απφ ην εζσηεξηθφ ελφο νξγαληζκνχ. Οη ππεχζπλνη αζθαιείαο επηδηψθνπλ λα γλσξίδνπλ θάζε ζηηγκή πνηνο εξγαδφκελνο έρεη
πξφζβαζε ζε πνην ζχζηεκα θαη ην πφηε έθαλε ρξήζε ησλ δηθαησκάησλ πξφζβαζεο. Έλα ζεκαληηθφ πξφβιεκα πνπ πξνθχπηεη είλαη κε ηνπο εξγαδφκελνπο πνπ απνρσξνχλ απφ κηα ηξάπεδα. Γελ είλαη ζπάλην θαηλφκελν έλαο απνρσξήζαο ππάιιεινο λα ζπλερίδεη λα έρεη δηθαηψκαηα πξφζβαζεο γηα αξθεηέο εκέξεο ή αθφκε θαη εβδνκάδεο απφ ηφηε πνπ απνρψξεζε. Γηα απηφ είλαη απαξαίηεηε ε ζπλερήο επηθνηλσλία ηνπ ηκήκαηνο ηνπ πξνζσπηθνχ κε ηνπο ππεχζπλνπο αζθαιείαο ηεο ηξάπεδαο.[5]
Αιιά θαη ρσξίο ηελ βνήζεηα εθ ησλ έζσ, νη εηζβνιείο κπνξνχλ λα εθκεηαιιεπηνχλ ηελ πξφζβαζε πνπ έρνπλ νη ηδηψηεο πειάηεο, νη πεξηζζφηεξνη απφ ηνπο νπνίνπο δελ ρξεζηκνπνηνχλ ινγηζκηθφ γηα αζθάιεηα. Οη άλζξσπνη απηνί απνηεινχλ ηνπο πην ζπρλνχο ζηφρνπο, κηα θαη δελ ιακβάλνπλ ηα απαξαίηεηα πξνιεπηηθά κέηξα. Οη απινί ρξήζηεο ινηπφλ, γίλνληαη εχθνια ζχκαηα πξνγξακκάησλ πνπ ζηελ πξαγκαηηθφηεηα αλνίγνπλ "ηξχπεο"
αζθάιεηαο ζην ζχζηεκα επηηξέπνληαο ζε επηηήδεηνπο λα έρνπλ πξφζβαζε ζε απηφ.[15]
Κηα άιιε κέζνδνο είλαη νη επηρεηξήζεηο–πειάηεο, πνπ παξφιν πνπ ρξεζηκνπνηνχλ εηδηθά ζπζηήκαηα αζθάιεηαο θαη είλαη ηδηαίηεξα πξνζερηηθέο ζε ζρέζε κε ηνπ απινχο ρξεζηέο, δελ είλαη πάληνηε αζθαιείο. Τπάξρνπλ θάπνηεο πεξηπηψζεηο φπνπ νη εηαηξίεο ζπλεξγάδνληαη κε ηξάπεδεο πξνθεηκέλνπ λα δηαρεηξηζηνχλ ηηο πιεξσκέο ησλ ινγαξηαζκψλ θαη ηηο ζπλαιιαγέο κε εηαηξηθνχο πειάηεο. Οη εηαηξίεο δηαρεηξίδνληαη νιφθιεξν ην ηξαπεδηθφ δίθηπν, κε ηελ άδεηα ηεο ηξάπεδαο. ηελ ζπγθεθξηκέλε πεξίπησζε, νη επίδνμνη εηζβνιείο κειεηνχλ ηνλ ηξφπν κε ηνλ νπνίν νη επηρεηξήζεηο επεμεξγάδνληαη ηηο πιεξσκέο θαη κεηαθέξνπλ ηα ρξήκαηα. Κφιηο βξεζεί κηα αδπλακία ζην ζχζηεκα, θάλνπλ ηελ θίλεζε ηνπο κεηαθέξνληαο ηνπο εηαηξηθνχο ινγαξηαζκνχο ζηηο πξνζσπηθέο ηνπο ζπξίδεο. Πάλησο ε ζπγθεθξηκέλε πξαθηηθή, ε δηαρείξηζε δειαδή ηξαπεδηθνχ δηθηχνπ απφ εηαηξηθφ πειάηε, δελ ζπλεζίδεηαη ζηελ Διιάδα. [14]
Έλαο άιινο ηξφπνο πνπ εθκεηαιιεχνληαη νη επίδνμνη εηζβνιείο είλαη νη
«ηξχπεο» πνπ αθήλνπλ ζηα ζπζηήκαηα ηνπο νη κηθξέο, ηνπηθέο ηξάπεδεο, ιφγσ ην φηη εηζήιζαλ ζην e-banking αξθεηά γξήγνξα πξνθείκελνπ λα αληαγσληζηνχλ ηηο κεγάιεο ηξάπεδεο.[15]
KEΦΑΙΑΗΟ 2: Δ-SHOPPING 2.1 ΔΗΑΓΧΓΖ
Κε ηνλ φξν e-shopping ελλννχκε θάζε είδνο εκπνξηθήο ζπλαιιαγήο κεηαμχ θπζηθψλ θαη κε πξνζψπσλ πνπ πξαγκαηνπνηείηαη κε ειεθηξνληθά κέζα. Ζ δηάζεζε, αγνξαπσιεζία πξντφλησλ θαη ε δηεθπεξαίσζε εκπνξηθψλ ιεηηνπξγηψλ θαη ζπλαιιαγψλ γίλεηαη ειεθηξνληθά, ρσξίο ηελ ρξήζε ραξηηνχ.
Πξφθεηηαη γηα έλα είδνο αγνξαπσιεζίαο αγαζψλ, πιεξνθνξηψλ θαη ππεξεζηψλ κέζσ δηθηχσλ ειεθηξνληθψλ ππνινγηζηψλ. [16]
Πνιινί δηαθσλνχλ κε ηηο ειεθηξνληθέο αγνξέο ,γηα ηνλ ιφγν φηη ράλεηαη ε ηεξνηειεζηία πνπ ζπλνδεχεη κηα αγνξά. Αληίζεηα, θάπνηνη ελζνπζηάδνληαη κε απηέο ηηο αγνξέο γηαηί απνθηνχλ έλα αγαζφ ρσξίο ηαιαηπσξία ζε ειάρηζην ρξφλν, θαη πνιιέο θνξέο θζελφηεξν.
Απφ ηελ κεξηά ηνπο νη επηρεηξήζεηο, πξνζπαζνχλ λα ελζσκαησζνχλ ζηνπο λένπο «θαλφλεο»ηεο αγνξάο, δεκηνπξγψληαο on-line θαηαζηήκαηα ηα νπνία απμάλνληαη κε ξαγδαίνπο ξπζκνχο . Ο ζεκαληηθφηεξνο ιφγνο πνπ κεηαθέξνπλ ηα πξντφληα ηνπο ζην internet, είλαη φηη ηνπο δίλεηαη ε δπλαηφηεηα λα εκπνξεχνληαη παγθνζκίσο, φιν ην εηθνζηηεηξάσξν, κε ρακειφ θφζηνο ιεηηνπξγίαο.
2.2 ΟΗ ΚΟΡΦΔ ΣΟΤ ΖΙΔΘΣΡΟΛΗΘΟΤ ΔΚΠΟΡΗΟΤ
Σν ειεθηξνληθφ εκπφξην παίξλεη ηηο εμήο κνξθέο:[16]
Δζσηεξηθό εκπόξην: Ο ζηφρνο ηνπ εζσηεξηθνχ εκπνξίνπ είλαη πην απνηειεζκαηηθή ιεηηνπξγία ησλ δξαζηεξηνηήησλ κηαο επηρείξεζεο , κε ζθνπφ λα πξνζθέξεη ζηνπο πειάηεο ηεο θαιχηεξα πξντφληα θαη
ππεξεζίεο. Οη εθαξκνγέο ηεο εληάζζνληαη ζηελ ιεηηνπξγία ελφο ηνπηθνχ δηθηχνπ θαη κπνξνχλ λα είλαη ε επηθνηλσλία κεηαμχ νκάδσλ
εξγαζίαο, ειεθηξνληθή δεκνζίεπζε θηι.
πλαιιαγέο κεηαμύ επηρεηξήζεσλ (Business-to-Business - B2B): Σν ειεθηξνληθφ εκπφξην δίλεη ηελ δπλαηφηεηα ζηηο επηρεηξήζεηο λα βειηηψζνπλ ηελ ζπλεξγαζία ηνπο , κε ζθνπφ λα απινπνηήζνπλ ηηο δηαδηθαζίεο θαη ην θφζηνο πξνκεζεηψλ , ψζηε λα θαηαθέξνπλ ηελ γξήγνξε απνζηνιή ησλ πξνκεζεηψλ θαη έλαλ πην απνηειεζκαηηθφ έιεγρν ζηα απνζέκαηα. Δπίζεο ,ε αξρεηνζέηεζε ησλ εγγξάθσλ γίλεηαη επθνιφηεξε θαη ε εμππεξέηεζε ησλ πειαηψλ πην πνηνηηθή. Ζ πξαγκαηνπνίεζε ησλ ειεθηξνληθψλ πιεξσκψλ ηνπο δίλεη ηελ δπλαηφηεηα λα πεξηνξίδνπλ ην αλζξψπηλν ζθάικα , λα απμάλνπλ ηελ ηαρχηεηα θαη λα κεηψλνπλ ην θφζηνο ζπλαιιαγψλ. Ζ ειεθηξνληθή ζχλδεζε κε ηνπο πξνκεζεπηέο θαη ηνπο δηαλνκείο ηνπο βνεζάεη λα έρνπλ απμεκέλε πιεξνθφξεζε γηα ηα πξνζθεξφκελα πξντφληα είηε απφ ηνπο πξνκεζεπηέο είηε απφ ελδηάκεζνπο νξγαληζκνχο.
Hιεθηξνληθό εκπόξην κεηαμύ επηρείξεζεο θαη θαηαλαισηώλ (Business-to-Consumer - B2C): Δίλαη ε πην δεκνθηιήο κνξθή ηνπ ειεθηξνληθνχ εκπνξίνπ . Ο θαηαλαισηήο έρεη πξφζβαζε ζε εηαηξίεο ηεο ρψξαο ηνπ θαζψο θαη ηνπ εμσηεξηθνχ. Έρεη ηελ δπλαηφηεηα λα επηιέμεη απφ κηα κεγάιε πνηθηιία πξντφλησλ λα ζπγθξίλεη ηηο ηηκέο θαη ζην ηέινο λα αγνξάζεη. ια απηά ηα θάλεη απφ ηνλ ειεθηξνληθφ ππνινγηζηή ζην ζπίηη ηνπ, θεξδίδνληαο ρξφλν θαη θφπν.
2.3 ΣΑ ΠΙΔΟΛΔΘΣΖΚΑΣΑ ΣΟΤ E-SHOPPING
Θαζεηί θαηλνχξην έρεη ηα ζεηηθά ηνπ θαη ηα αξλεηηθά ηνπ, ην ίδην ζπκβαίλεη θαη κε ην e-shopping. Κεξηθά πιενλεθηήκαηα είλαη:[17]
1. Γίλεη ηελ δπλαηφηεηα ζε αλζξψπνπο πνπ δνπλ ζηελ επαξρία , λα θάλνπλ ηηο αγνξέο ηνπο απφ ηα πνιπθαηαζηήκαηα πνπ ππάξρνπλ ζηηο κεγαινππφιεηο.
2. Κπνξνχλ λα πξαγκαηνπνηεζνχλ αγνξέο πέξα απφ ηα ζχλνξα ηεο ρψξαο.
3. Κέζα απφ ηελ πιεζψξα ησλ e-shops, νη ρξεζηέο κπνξνχλ εχθνια λα βξνπλ απηφ πνπ ηνπο ελδηαθέξεη ζε αληαγσληζηηθέο ηηκέο.
4. ηα on line θαηαζηήκαηα επηηξέπεηαη ε ηαρχηαηε ελεκέξσζε ησλ αγνξαζηψλ γηα ηα λέα πξντφληα, θαζψο επίζεο ε απνζηνιή e-mails γηα πξνζθνξέο θαη λέα είδε.
5. Σν θπθινθνξηαθφ πξφβιεκα ησλ κεγαινππφιεσλ δελ δεκηνπξγεί ηηο θαηάιιειεο πξνυπνζέζεηο γηα ςψληα . Οη αγνξέο απφ απφζηαζε εθκεδελίδνπλ ην ρξφλν θαη ην θφζηνο κεηαθνξάο.
6. Αγνξά ηνπ πξντφληνο ρσξίο ζπαηάιε πνιχηηκνπ ρξφλνπ.
7. Ιεηηνπξγεί σο κηα επηπιένλ ππεξεζία ,ρσξίο λα επεξεάδεη ηνλ ηξφπν ιεηηνπξγίαο ησλ καγαδηψλ.
2.4 ΚΔΗΟΛΔΘΣΖΚΑΣΑ ΣΟΤ E-SHOPPING
Σα κεηνλεθηήκαηα ηνπ e-shopping είλαη:[17][18]
1. Σν θπξηφηεξν κεηνλέθηεκα, είλαη νη ηξφπνη ζπλαιιαγήο . Σν νπνίν απνηειεί εκπφδην γηα ηελ δηεχξπλζε ηνπ ζεζκνχ. Αξθεηνί είλαη απηνί πνπ δηζηάδνπλ λα δψζνπλ ηα ζηνηρεία ησλ πηζησηηθψλ θαξηψλ ηνπο ζην internet.
2. Γελ ππάξρεη άκεζε επαθή κε ην πξντφλ.
3. Ο ρξφλνο παξάδνζεο ηνπ πξντφληνο, πνπ πνιιέο θνξέο είλαη κεγαιχηεξνο απφ ηνλ αλαθεξφκελν.
4. Οη θαηαγγειίεο πνπ ππάξρνπλ γηα ειαηησκαηηθά ή ιάζνο πξντφληα.
5. Έλα άιιν ζηνηρείν πνπ απνζαξξχλεη ηνπο θαηαλαισηέο, είλαη φηη ππνρξεψλνληαη λα εγγξάθνληαη ζην ζπγθεθξηκέλν δηθηπαθφ ηφπν πξνθεηκέλνπ λα θάλνπλ νπνηαδήπνηε αγνξά.
2.5 ΟΗ ΣΡΟΠΟΗ ΤΛΑΙΙΑΓΖ ΘΑΗ Ζ ΑΦΑΙΔΗΑ ΣΟΤ
Τπάξρνπλ αξθεηνί ηξφπνη ζπλαιιαγήο πνπ έρνπλ δεκηνπξγεζεί άιινη πην πεηπρεκέλνη θαη άιινη ιηγφηεξν. Σν θάζε ειεθηξνληθφ θαηάζηεκα ππνζηεξίδεη έλαλ ή θαη πεξηζζφηεξνπο ηξφπνπο. Παξαθάησ αλαθέξνληαη νη δεκνθηιέζηεξνη ηξφπνη, εμεηάδεηαη ν ηξφπνο ιεηηνπξγίαο ηνπο, ηα αξλεηηθά θαη ηα ζεηηθά ηνπο ζηνηρεία, θαζψο θαη ην πνζνζηφ αζθάιεηαο πνπ πιεξνχλ ηφζν γηα ηνλ πξνκεζεπηή φζν θαη γηα ηνλ θαηαλαισηή.
2.5.1 Αληηθαηαβνιή
Ζ αληηθαηαβνιή είλαη ν πην παξαδνζηαθφο ηξφπνο πιεξσκήο. Γελ απνηειεί κηα θαηλνηνκία, αθνχ ρξεζηκνπνηνχληαλ ήδε γηα ηηο παξαδνζηαθέο αγνξέο θαη ρξεζηκνπνηήζεθε θαη γηα ηηο ειεθηξνληθέο.
Ζ ρξήζε ηεο είλαη εχθνιε, ν θαηαλαισηήο ζπκπιεξψλεη ηελ θφξκα παξαγγειηάο κε ηα πξνζσπηθά ηνπ ζηνηρεία (νλνκαηεπψλπκν, δηεχζπλζε, ηειέθσλν). Απφ ηελ κεξηά ηνπ, ην ειεθηξνληθφ θαηάζηεκα ρξεζηκνπνηεί ηα πξνζσπηθά ζηνηρεία ηνπ θαηαλαισηή γηα λα επηβεβαίσζε ηελ παξαγγειία.
Αθνχ νινθιεξσζεί απηή ε δηαδηθαζία, ν θαηαλαισηήο πιεξψλεη ην αλάινγν πνζφ (αληηθαηαβνιή) ηελ ζηηγκή ηεο παξαιαβήο ηνπ πξντφληνο.
Σν ζεκαληηθφηεξν πιενλέθηεκα ηεο αληηθαηαβνιήο είλαη ην αίζζεκα αζθάιεηαο πνπ πξνζθέξεη θαη ζηα δπν ζπκβαιιφκελα κέξε. Γελ ππάξρεη θφβνο απφ ηελ πιεπξά ηνπ θαηαλαισηή γηα θινπή ησλ θσδίθσλ ηνπ, νχηε γηα ρξεψζεηο πξντφλησλ πνπ πνηέ δελ πξαγκαηνπνίεζε.
Σν ζεκαληηθφηεξν πξφβιεκα πνπ πξνθχπηεη είλαη φηη δελ παξέρεηαη απηή ε δπλαηφηεηα ζε φια ηα ειεθηξνληθά θαηαζηήκαηα. Δπηπιένλ, εθαξκφδεηαη
κφλν γηα αγνξέο ζην εζσηεξηθφ ηεο ρψξαο. Πξνθχπηνπλ αξθεηέο δπζθνιίεο ε πξνζπάζεηα αγνξάο πξντφλησλ κε απηφλ ηνλ ηξφπν, απφ ρψξεο ηνπ εμσηεξηθνχ.[19]
2.5.2 Πηζησηηθή θάξηα
Ο δεκνθηιέζηεξνο ηξφπνο ζπλαιιαγψλ παγθνζκίσο είλαη ε ρξήζε πηζησηηθψλ θαξηψλ. Ζ εχθνιε ρξήζε ηνπο θαη ε ρξεζηκνπνίεζε ηνπο γηα αγνξέο ζε φιν ηνλ θφζκν, ηελ θαζηζηά σο ην πην δηαδεδνκέλν ηξφπν πιεξσκήο. Χζηφζν, φπσο έρεη αλαθεξζεί έλαο απφ ηνπο θπξηφηεξνπο ιφγνπο πνπ ν ζεζκφο ηνπ e- shopping δελ έρεη δηεπξπλζεί, νη ρξεζηέο είλαη επηθπιαθηηθνί λα δψζνπλ ηα ζηνηρεία ησλ πηζησηηθψλ θαξηψλ ηνπο ζην internet.
Παξά ηηο ακθηζβεηήζεηο πνπ ππάξρνπλ γηα ηελ αζθάιεηα έρεη ηελ πξσηνθαζεδξία ζηηο ειεθηξνληθέο ζπλαιιαγέο. ρεδφλ φια ηα ειεθηξνληθά θαηαζηήκαηα παγθνζκίσο ηελ δέρνληαη σο κέζν πιεξσκήο θαη θάλνπλ απνδεθηέο φιεο ηηο θάξηεο φπσο Visa, MasterCard, American Express.[20]
Ζ δηαδηθαζία πνπ πξέπεη λα αθνινπζήζεη ν θαηαλαισηήο είλαη θαηά ηελ δηάξθεηα εηζαγσγήο ζηελ θφξκα ησλ ζηνηρείσλ ηεο πηζησηηθήο θάξηαο λα έρνπλ ζπλδεζεί κε secure server ζην internet. Oζα ειεθηξνληθά θαηαζηήκαηα δελ παξέρνπλ secure server, είλαη πξνηηκφηεξν λα κελ πξαγκαηνπνηνχληαη αγνξέο. Γηα κεγαιχηεξε αζθάιεηα, νξηζκέλα e-shops γηα λα νξηζηηθνπνηήζνπλ ηελ παξαγγειία, εθηφο απφ ηελ ζπκπιήξσζε ηεο θφξκαο κε φια ηα ζηνηρεία, δεηνχλ απφ ηνπο ρξήζηεο λα ζηέιλνπλ θσηνηππία ηεο πηζησηηθήο θάξηαο θαη ηεο ηαπηφηεηαο ηνπο κέζσ fax. Δλψ παξάιιεια ζηέιλνληαη θαη επηβεβαησηηθά e-mails. Γηα κεγαιχηεξε επθνιία ηνπ πειάηε κπνξεί λα ηνπ δεηεζεί ε απνζηνιή ηνπ fax κφλν ηελ πξψηε θνξά θαη φρη θάζε θνξά πνπ εηζάγεη κηα παξαγγειία. Απηφο ν ηξφπνο θαζηζηά ηελ θινπή ησλ ζηνηρείσλ θαη ηελ εηζαγσγή παξαγγειίαο απφ επηηήδεηνπο ζρεδφλ αδχλαηε.[17]
κσο ζε πεξίπησζε, πνπ θάπνηνο θαηαθέξεη λα θιέςεη ηα ζηνηρεία ηεο πηζησηηθήο θάξηαο θαη πξαγκαηνπνηήζεη αγνξέο ππάξρεη ιχζε λα κελ επηβαξπλζεί ν θάηνρνο ηεο. Ο θάηνρνο έρεη ην δηθαίσκα κφιηο δεη ηελ ρξέσζε
ζην ινγαξηαζκφ ηνπ λα αξλεζεί λα ηελ πιεξψζεη, έηζη ε ηξάπεδα δελ ζα θαηαβάιεη ην ζπγθεθξηκέλν πφζν θαη ζα ρξεψζεη ην ειεθηξνληθφ θαηάζηεκα κε ηα έμνδα αθχξσζεο ηεο ζπλαιιαγήο.
Σν ειεθηξνληθφ θαηάζηεκα έρεη ην δηθαίσκα λα θηλεζεί δηθαζηηθά θαηά ηνπ παξαιήπηε ησλ πξντφλησλ, πνπ έγηλαλ παξαγγειία κε θιεκκέλα ζηνηρεία.
κσο, απηή ε δηαδηθαζία είλαη αζχκθνξε νηθνλνκηθά θαη αξθεηά ρξνλνβφξα.
Γηα απηφ ηα e-shops ιακβάλνπλ ηα δηθά ηνπο κέηξα πξνζηαζίαο.
Έλα κέηξν είλαη ν έιεγρνο ηεο αμηνπηζηίαο ησλ πηζησηηθψλ θαξηψλ. Αξθεηά e- shops ζπλεξγάδνληαη κε ππεξεζίεο εηδηθψλ εηαηξηψλ πνπ ειέγρνπλ αλ κηα θάξηα είλαη έγθπξε ή αλ ηα ζηνηρεία ηεο έρνπλ θιαπεί ζην παξειζφλ θαη έρνπλ ρξεζηκνπνηεζεί γηα αγνξέο ηηο νπνίεο δελ έρεη αλαγλσξίζεη ν θάηνρφο ηεο θαη ελεκεξψλνπλ ην θαηάζηεκα.
Έλα άιιν κέηξν πξνζηαζίαο είλαη ν έιεγρνο ησλ παξαγγειηψλ γηα λα αλαθαιχςνπλ «χπνπηεο» θαη παξάινγεο παξαγγειίεο φπσο λα γίλνπλ πνιιέο παξαγγειίεο απφ ηελ ίδηα θάξηα θαη λα παξαδνζνχλ ζε δηαθνξεηηθέο δηεχζπλζεο ή θαη ην αληίζεην παξαγγειία κε δηαθνξεηηθέο θάξηεο λα παξαδνζνχλ ζηελ ίδηα δηεχζπλζε.[21]
2.5.3 Pay Pal
Ζ ηξίηε γλσζηφηεξε ππεξεζία πιεξσκήο ζην Γηαδίθηπν είλαη ην Pay Pal.To Pay Pal είλαη κηα on line ππεξεζία κεηαθνξάο ρξεκάησλ. Υξεζηκνπνηείηαη επξέσο γηα αζθαιείο ζπλαιιαγέο κέζσ internet.
Θάζε ρξήζηεο κπνξεί λα αλνίμεη ινγαξηαζκφ ζην Pay Pal εληειψο δσξεάλ.
Θαηά ηελ δηάξθεηα ηνπ αλνίγκαηνο δίλνληαη φια ηα ζηνηρεία ηνπ ρξήζηε θαη ηα ζηνηρεία ηεο πηζησηηθήο θάξηαο ηνπ (εηθφλα 1). Ο ρξήζηεο κεηαθέξεη έλα νξηζκέλν πνζφ απφ ηελ πηζησηηθή θάξηα ζην ινγαξηαζκφ πνπ δεκηνχξγεζε.
Θαη φηαλ βξεη έλα ειεθηξνληθφ θαηάζηεκα πνπ ππνζηεξίδεη ηηο πιεξσκέο κέζσ Pay-Pal, φπνπ ζα ππάξρεη ζρεηηθή έλδεημε, πξαγκαηνπνηεί ηηο αγνξέο ηνπ.
Κεηά απφ ηελ παξαγγειηά, ε ππεξεζία αλαιακβάλεη ηελ απνζηνιή ρξεκάησλ γλσζηνπνηψληαο ζηνλ παξαιήπηε κφλν ην φλνκα θαη ηελ δηεχζπλζε ηνπ ρξήζηε, ρσξίο λα γίλνληαη γλσζηά ηα ζηνηρεία ηεο πηζησηηθήο θάξηαο.
ηελ ζεκεξηλή επνρή απφ πιεπξάο αζθάιεηαο είλαη φηη θαιχηεξν ππάξρεη επεηδή: α) ηα ζηνηρεία ηεο θάξηαο είλαη γλσζηά κφλν ζηελ ππεξεζία , ρσξίο λα γίλνληαη γλσζηά ζε θάζε e-shop πνπ πξαγκαηνπνηνχληαη αγνξέο β) εθαξκφδεη πνιιά πξνγξάκκαηα, δηθιείδεο αζθάιεηαο θαη πηζηνπνίεζεο ζπζηεκάησλ αζθάιεηαο γ) φιεο νη ζειίδεο ηνπ είλαη θξππηνγξαθεκέλεο . [22]
[23]
Δηθφλα 2. Δηζαγσγή ζηνηρείσλ ζην Pay Pal Πεγή: www.paypal.com
2.5.3.1 Κε ρξήζε tokens
Ζ νηθνλνκηθή ππεξεζία ζπλαιιαγψλ Pay Pal γηα λα αχμεζε ην πνζνζηφ ηεο αζθάιεηαο ηεο ζα δνθηκάζεη ηελ ρξήζε tokens απφ ηνπο πειάηεο ηεο. Οη
ζπζθεπέο tokenο παξάγνπλ θσδηθνχο κηαο ρξήζεο, νη νπνίνη είλαη δηαθνξεηηθνί θάζε ηξηάληα δεπηεξφιεπηα θαη βάζε ελφο ζχλζεηνπ αιγφξηζκνπ, γηα λα πηζηνπνηνχλ ηελ ηαπηφηεηα ηνπ ρξεζηή.
Κε απηήλ ηελ δηαδηθαζία αθφκα θαη αλ έλαο επηηήδεηνο θαηαθέξεη λα θιέςεη ηα ζηνηρεία πξφζβαζεο ηνπ ρξήζηε, ην φλνκα θαη ηνλ θσδηθφ ηνπ, ρσξίο ηελ ζπζθεπή tokens δελ ζα κπνξεί λα εηζέιζεη ζηελ ππεξεζία.
Γηα δνθηκαζηηθή ρξήζε ε ππεξεζία Pay Pal ζρεδηάδεη λα πξνκεζεχζεη ηηο ζπζθεπέο ζηνπο πειάηεο ηεο ζηηο ΖΠΑ, Γεξκαλία θαη Απζηξαιία.[24]
2.5.4 Θάξηεο πξνπιεξσκέλεο αμίαο
Έλαο θαηλνχξηνο ηξφπνο ζπλαιιαγήο είλαη νη πξνπιεξσκέλεο πηζησηηθέο θάξηεο, πνπ έρεη σο ζθνπφ λα ελζαξξχλνπλ ηηο ειεθηξνληθέο αγνξέο. Ζ δηαδηθαζία απφθηεζεο ηεο είλαη ηφζν απιή φζν ε απφθηεζε κηαο απιήο ηειεθάξηαο, ηελ πξνκεζεχνπλ νη ηξάπεδεο αθνχ ν ρξήζηεο πξνθαηαβάιιεη ν ηελ άμηα ηεο ρσξίο λα ρξεηάδεηαη λα είλαη πειάηεο ζηελ ζπγθεθξηκέλε ηξάπεδα.
Σηο πξψηεο πξνπιεξσκέλεο θάξηεο πνπ δηαηέζεθαλ ζηελ Διιάδα ήηαλ απφ ηελ Δγλαηία Σξάπεδα (egnatiaPrepay) θαη απφ ηελ ηξάπεδα Αηηηθήο (Attica Gift Card) θαη ε αμία ηνπο γηα ηελ egnatiaPrepay είλαη δεδνκέλε (100 επξψ) ελψ γηα ηελ Attica Gift Card ην πνζφ θπκαίλεηαη απφ 50 έσο 3,000 επξψ.[25]
Σν κεγαιχηεξν πιενλέθηεκα πνπ πξνζθέξνπλ είλαη φηη ν θαηαλαισηήο απνιακβάλεη ηα ζεηηθά ηεο πηζησηηθήο θάξηαο,πξαγκαηνπνηεί ηελ ζπλαιιαγή θαη δελ ππάξρεη αλαζθάιεηα αλ ηα ζηνηρεία ηνπ δηέξξεπζαλ ζε επηηήδεηνπο.
Αθφκα θαη αλ ραζεί ε θάξηα ή θιαπνχλ ηα ζηνηρεία ν θαηαλαισηήο ζα ράζεη κφλν ην πνζφ ηεο θάξηαο.
Σν κνλαδηθφ κεηνλέθηεκα πνπ θαίλεηαη λα έρεη ε ρξήζε ηεο πξνπιεξσκέλεο θάξηαο είλαη ν πεξηνξηζκέλνο αξηζκφο εγρσξίσλ ειεθηξνληθψλ θαηαζηεκάησλ, πεξίπνπ 20 πνπ δέρνληαη ηελ ζπγθεθξηκέλε θάξηα.[26]
2.6 ΖΙΔΘΣΡΟΛΗΘΖ ΑΓΟΡΑ ΘΑΗ ΑΦΑΙΔΗΑ
Ο θαηαλαισηήο πξνθεηκέλνπ λα πξαγκαηνπνηήζεη κηα αζθαιή ειεθηξνληθή αγνξά ελφο πξντφληνο ζα πξέπεη λα είλαη ηδηαίηεξα πξνζερηηθφο ζηα παξαθάησ ζεκεία:
1. Πξηλ ηελ αγνξά:[27]
Λα γίλεηαη επηινγή κηαο γλσζηήο θαη ζνβαξήο εηαηξείαο. Ζ νπνία λα έρεη αλαγλσξηζκέλν θχξνο, αμηνπηζηία, ιεηηνπξγία θαη ζπλέπεηα π.ρ e-shop.gr.
Λα βεβαηψλεηαη γηα ηελ αθξηβή ηηκή ηνπ πξντφληνο θαη πνην λφκηζκα ζα ρξεζηκνπνηεζεί.
Απαηηείηαη κεγάιε πξνζνρή ζηηο επηπιένλ ρξεψζεηο, φπσο θφξνη, δαζκνί, έμνδα απνζηνιήο.
Ο ηξφπνο απνζηνιήο ηεο παξαγγειίαο λα γίλεηαη απφ αλαγλσξηζκέλε εηαηξεία ή απφ ηα ΔΙΣΑ.
Λα δηαβάζεη ηνπο ηξφπνπο ζπλαιιαγήο πνπ ππνζηεξίδεη ην ζπγθεθξηκέλν e-shop θαη ηελ αζθάιεηα πνπ ηνπ παξέρεη.
Πιήξεο θαηαλφεζε ησλ φξσλ θαη ησλ θαλνληζκψλ φπσο ηη ηζρχεη γηα ηελ πνιηηηθή ησλ επηζηξνθψλ, γηα ηνλ ρξφλν παξάδνζεο.
2. Θαηά ηελ δηάξθεηα ηεο ζπλαιιαγήο:[27] [28]
Ο θαηαλαισηήο ζα πξέπεη λα εθηππψζεη ηελ ζπλαιιαγή πνπ πξαγκαηνπνίεζε θαη νπνηνλδήπνηε έγγξαθν πνπ λα επηβεβαηψλεη ηηο πξάμεηο απηέο.
Σα πξνζσπηθά ζηνηρεία πξέπεη λα δίλνληαη κφλν ζε εηαηξείεο πνπ ρξεζηκνπνηνχλ κεραληζκνχο αζθαιείαο νη νπνίνη ζηέιλνπλ θσδηθνπνηεκέλα θαη κε αζθάιεηα ηα ζηνηρεία. Απηφ γίλεηαη αληηιεπηφ φηαλ:
Α) Έρεη ελεξγνπνηεζεί ην ινπθεηάθη ζην θάησ κέξνο δεμηά. Σν ινπθεηάθη πξέπεη λα είλαη θιεηζηφ, εάλ είλαη αλνηθηφ ή δελ ππάξρεη πξέπεη λα απνθεπρζεί ε ζπλαιιαγή.
Β) ηελ γξακκή δηεχζπλζεο λα έρεη κπξνζηά ηνλ νξηζκφ https θαη φρη απιψο http. Ζ δηάθνξα πνπ ππάξρεη ζηo “s” ζπκβνιίδεη ηελ αζθάιεηα ηεο ηζηνζειίδαο. (εηθφλα 3)
Δηθφλα 3
Λα έρεη ζε εκθαλέο ζεκείν θάπνην ζήκα (εηθφλα 4) πνπ λα δειψλεη φηη νη ζπλαιιαγέο εθηεινχληαη ζε αζθαιέο πεξηβάιινλ Λα ηεξεί ηηο δηεζλείο πξνδηαγξαθέο πηζηνπνίεζεο φπσο ηεο VeriSign πνπ παξνπζηάζακε ζην πξνεγνχκελν θεθαιαίν. Κε απηφλ ηνλ ηξφπν είλαη αζθαιέο ε θαηαρψξεζε ησλ ζηνηρείσλ ηνπ ρξεζηή.
Δηθφλα 4
Πεγή: http://shopping.pathfinder.gr/security.html
Λα έρεη ηελ δπλαηφηεηα ν θαηαλαισηήο μαλαπάξεη πίζσ ηα πξνζσπηθά ηνπ δεδνκέλα.
3. Κεηά ηελ αγνξά:[27]
Ο θαηαλαισηήο ζα πξέπεη λα έρεη γλψζε ησλ δηθαησκάησλ ηνπ. Δίλαη αθξηβψο ηα ίδηα πνπ ηζρχνπλ θαη ζηηο παξαδνζηαθέο αγνξέο. ε πεξίπησζε πνπ ην πξντφλ πνπ παξέιαβε είλαη ειαηησκαηηθφ ή δηαθνξεηηθφ απφ απηφ πνπ παξήγγεηιε, πξέπεη λα επηθνηλσλήζεη κε ηνπο ππεχζπλνπο ηνπ θαηαζηήκαηνο.
Λα θξαηάεη επίζεο έλα αληίγξαθν ησλ φξσλ θαη πξνυπνζέζεσλ.
Γηα ηελ πξνζηαζία ηεο πηζησηηθήο ηνπ θάξηαο λα δεηάεη άκεζε ελεκέξσζε απφ ηελ ηξάπεδα γηα ηηο ηειεπηαίεο θηλήζεηο ηνπ ινγαξηαζκνχ ηνπ.
ΘΔΦΑΙΑΗΟ 3: E-MAIL KAI SPAM 3.1 ΖΙΔΘΣΡΟΛΗΘΟ ΣΑΥΤΓΡΟΚΔΗΟ
Έλα απφ ηα θπξηφηεξα ραξαθηεξηζηηθά ηνπ Γηαδηθηχνπ είλαη ην ειεθηξνληθφ ηαρπδξνκείν. Σν ειεθηξνληθφ ηαρπδξνκείν είλαη κηα απφ ηηο πην δεκνθηιείο ππεξεζίεο, ε νπνία πξνζθέξεη ηαρχηαηε, νηθνλνκηθή θαη αμηφπηζηε επηθνηλσλία κε εθαηνκκχξηα αλζξψπνπο απφ φιν ηνλ θφζκν.
Ζ ππεξεζία επηηξέπεη ζε θάζε ρξήζηε λα ζηέιλεη θαη λα ιακβάλεη ειεθηξνληθά κελχκαηα κέζσ κηαο δηεχζπλζεο πνπ έρεη ηε κνξθή: username@domain.gr Δπίζεο δίλεηαη ε δπλαηφηεηα ζηνπο ρξήζηεο λα επηζπλάπηνπλ αξρεία θάζε ηχπνπ. Σα κελχκαηα απηά μεθηλνχλ απφ ηνλ ππνινγηζηή ηνπ απνζηνιέα θαη κέζσ ησλ δαηδαισδψλ δηαδξφκσλ ηνπ δηαδηθηχνπ, θηάλνπλ ζηνλ παξαιήπηε ζε δηάζηεκα ιίγσλ ιεπηψλ. [29]
πσο ζε θάζε ππεξεζία πνπ πξνζθέξεη ην δηαδίθηπν, ν ρξήζηεο ζα πξέπεη λα ιακβάλεη φια ηα απαξαίηεηα κέηξα θαη λα είλαη ηδηαίηεξα πξνζερηηθφο .
Σν ειεθηξνληθφ ηαρπδξνκείν είλαη επξέσο δηαδεδνκέλν θαη ε ρξήζε ηνπ ην θαζηζηά κηα απφ ηηο πην επάισηεο ππεξεζίεο ηνπ δηαδηθηπνπ. Κεξηθνχο απφ ηνπο θηλδχλνπο πνπ αληηκεησπίδεη ν ρξεζηήο πεξηγξάθνληαη παξαθάησ.
3.1.1 Οη θίλδπλνη ηνπ e-mail
Oη ζεκαληηθφηεξνη θίλδπλνη πνπ εκθαλίδνληαη ζηα e-mail είλαη:
A) ΗΟΗ
Ο πην ζπλεζηζκέλνο ηξφπνο δηάδνζεο ησλ ηψλ είλαη κέζσ ηνπ ειεθηξνληθνχ ηαρπδξνκείνπ. Οη ηνί ζπλήζσο επηθνιιψληαη ζηα ζπλεκκέλα αξρεία ησλ κελπκάησλ θαη κφιηο ν ρξήζηεο αλνίμεη ην ζπλεκκέλν αξρείν, κνιχλνπλ ηνλ ππνινγηζηή ηνπ κε θαηαζηξνθηθέο πνιιέο θφξεο ζπλέπεηεο.[30]
