Διάβρωση χαλκού σε γραμμές μεταφοράς ηλεκτρικής ενέργειας

(1)

ΤΜΗΜΑ ΗΛΕΚΤΡΟΛΟΓΩΝ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ Τ.Ε.

ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ & ΘΡΑΚΗΣ

«Διάβρωση χαλκού σε γραμμές μεταφοράς ηλεκτρικής ενέργειας»

"Corrosion of Cu in energy transmission lines"

Φοιτητής: Ανδριώτης Ιωάννης Αριθμός Μητρώου: 13505

Ετηβλέπων Καθηγητής: Κόγιας Παναγιώτης

Καβάλα, Ιούνιος 2014

(2)

ΤΜΗΜΑ ΗΛΕΚΤΡΟΛΟΓΩΝ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ Τ.Ε.

ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ & ΘΡΑΚΗΣ

«Διάβρωση χαλκού σε γραμμές μεταφοράς ηλεκτρικής ενέργειας»

"Corrosion of Cu in energy transmission lines"

Φοιτητής: Ανδριώτης Ιωάννης Αριθμός Μητρώου 3505

Επιβλέπων Καθηγητής: Κόγιας Παναγιώτης

Καβάλα, Ιούνιος 2014

(3)

Κατάλογος Πινάκων... 5

Πρόλογος... 6

ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΠΡΩΤΟ: ΟΡΙΣΜΟΣ ΚΑΛΩΔΙΩΝ... 9

1.1. ΕΙΣΑΓΩΓΗ... 9

1.2. ΑΓΩΓΟΙ... 9

1.3. ΜΟΝΩΣΗ... 11

1.4. ΠΛΕΞΗ... 11

15. ΘΩΡΑΚΙΣΗ...12

1.5.1. Θωράκιση έναντι εσωτερικών τταρεμβολών...13

1.5.2. Θωράκιση έναντι εξωτερικών παρεμβολών...14

1.6. ΜΑΝΔΥΑΣ ΚΑΙ ΟΠΛΙΣΜΟΣ...14

1.6.1. Πλαστικοί Εσωτερικοί Μανδύες...14

1.6.2. Μολύβδινοι Μανδύες... 15

1.6.3. Οπλισμοί... 15

1.6.4. Εξωτερικός Μανδύας... 15

1.6.4.1. Εξωτερικός μανδύας από πολυβινυλοχρωρίδιο (PVC)...16

1.6.4.2. Εξωτερικός μανδύας από πολυαιθυλένιο (ΡΕ)... 16

1.6.4.3. Εξωτερικός μανδύας από πολυουρεθάνη (PU R )... 17

1.7. ΑΚΤΙΝΑ ΚΑΜΨΗΣ... 17

1.8. ΠΑΡΑΜΕΤΡΟΙ ΜΕΤΑΔΟΣΗΣ...18

1.8.1. Χαρακτηριστική Αντίσταση... 18

1.8.2. Εξασθένηση...19

1.8.3. Παρεμβολές...19

1.8.4. Ηλεκτρικά χαρακτηριστικά καλωδίων... 19

18.4.1. Ωμική αντίσταση αγωγών...19

18.4.2. Αμοιβαία χωρητικότητα... 19

18.4.3. Αυτεπαγωγή...19

18.4.4. Διαρροή...20

(4)

ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΔΕΥΤΕΡΟ: ΑΓΩΓΟΙ ΚΑΙ ΚΑΛΩΔΙΑ...21

2.1. Αγωγοί...21

2.2. Χρωματισμοί μονωμένων αγωγών...23

2.3. Επιτρεπόμενες εντάσεις αγωγών... 25

2.4. Καλώδια Εσωτερικών Εγκαταστάσεων...28

2.4.1. Συνήθεις Τύποι Καλωδίων...28

2.5. Σωλήνες - κανάλια ΕΗΕ...34

2.5.1. Κλειστά πλαστικά κανάλια... 34

2.5.2. Σχάρες και διάτρητα κανάλια... 34

2.5.3. Σωλήνες, κιβώτια διακλαδώσεων... 34

ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΤΡΙΤΟ: ΈΛΕΓΧΟΣ & ΔΟΚΙΜΕΣ ΣΕ ΜΙΑ ΕΗΕ (σύμφωνα με το πρότυπο EAOTHD 384)...37

3.1. Γενικά...37

3.2. Διαδικασία πραγματοποίησης ελέγχων... 38

3.3. Συχνότητα ελέγχων - κυρώσεις... 39

ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΤΕΤΑΡΤΟ: ΔΙΑΒΡΩΣΗ ΧΑΛΚΟΥ...42

4.1. Γενικά...42

4.2. Κατηγοριοποίηση διάβρωσης... 43

4.3. Διάβρωση και περιβάλλον... 46

4.4. Κινητική...47

4.5. Θερμοδυναμική... 47

4.6. Πάτινα...48

4.6.1. Εισαγωγή... 48

4.6.2. Μορφολογία φυσικής πάτινας στο μπρούτζο... 48

4.6.3. Τύπος I - Ομαλές επιφάνειες...50

4.6.4. Τύπος II - Τροχιές επιφάνειες... 52

4.7. Προϊόντα διάβρωσης και διάβρωσή χαλκού...54

4.7.1. Κυπρίτης...54

4.7.11. Αφαίρεση της πατίνας του κυπρίτη...55

(5)

4.7.3. ΣπερτινΙτης... 56

4.7.4. Χλωριούχα και αλκαλικά χλωριούχα... 56

4 7.5. Ναντοκίτης... 57

4.7.6. Παρατακαμίτης και κλινοατακαμίτης... 58

4 7.7. ΒοταλλακΙτης... 59

4.8. Η «ασθένεια» του χαλκού...59

4.9. Σχηματισμός πάτινας... 59

4.10. Επίδραση ιόντων χλωρίου... 61

Συμπεράσματα... 67

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ... 69 ΠΗΓΕΣ ΣΤΟ ΔΙΑΔΙΚΤΥΟ... Σφάλμα! Δεν έχει οριστεί σελιδοδείκτης.

(6)

Κατάλογος Πινάκων

Πίνακας 2.1.1 - ΑΝΤΙΣΤΟΙΧΙΑ ΝΕΩΝ ΤΥΠΩΝ ΚΑΛΩΔΙΩΝ ΜΕ ΠΑΛΑΙΟΥΣ....22 Πίνακας 2.1.2 - ΓΥΜΝΟΙ ΑΓΩΓΟΙ ΧΑΛΚΟΥ... 22 Πίνακας 2.2.1 - ΧΡΩΜΑΤΙΣΜΟΙ ΜΟΝΩΜΕΝΩΝ ΑΓΩΓΩΝ... 24 Πίνακας 2.3.1 - Επιτρεπόμενη ένταση συνεχούς ροής για χάλκινους αγωγούς με μόνωση... 25 Πίνακας 2.3.2 - Ελάχιστες επιτρεπόμενες διατομές χάλκινων αγωγών σε Ε.Η.Ε... 27 Πίνακας 2.4.1.1 - ΜΟΝΟΠΟΛΙΚΑ ΚΑΛΩΔΙΑ ΜΕ ΜΟΝΩΣΗ PVC ΧΩΡΙΣ ΜΑΝΔΥΑ ΓΙΑ ΕΣΩΤΕΡΙΚΗ ΚΑΛΩΔΙΩΣΗ... 28 Πίνακας 2.5.3.1 - ΣΩΛΗΝΕΣ ΗΛΕΚΤΡΙΚΩΝ ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΕΩΝ...35 Πίνακας 2.5.3.2 - ΣΩΛΗΝΕΣ ΗΛΕΚΤΡΙΚΩΝ ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΕΩΝ...36 Πίνακας 4.7.1 - Χαρακτηριστικά κυριότερων οξειδίων και υδροξειδίων του χαλκού... 54 Πίνακας 4.7.4.1 - Χαρακτηριστικά κυριότερων χλωριδίων του χαλκού... 57

Σελίδα 5 από 69

(7)

Ευχαριστίες

Θα ήθελα καταρχήν να ευχαριστήσω όλους όσους συνέβαλαν με οποιονδήποτε τρόπο στην επιτυχή εκπόνηση αυτής της πτυχιακής εργασίας. Θα πρέπει να ευχαριστήσω θερμά τον καθηγητή κ. Κόγια Παναγιώτη για την επίβλεψη αυτής της πτυχιακής εργασίας, ο οποίος ήταν πάντα διαθέσιμος να μου προσφέρει τις γνώσεις και την εμπειρία και για την εμπιστοσύνη που μου έδειξε, και την υπομονή που έκανε κατά τη διάρκεια υλοποίησης της πτυχιακής εργασίας. Όπως επίσης και για την πολύτιμη βοήθεια και καθοδήγηση του, για την επίλυση διάφορων θεμάτων.

Σε αυτό το σημείο θέλω να αναφέρω ανθρώπους, εκτός του στενού ακαδημαϊκού περιβάλλοντος, που υπήρξαν σημαντικοί πόλοι στη ζωή μου, προσδίδοντας την απαιτούμενη ισορροπία. Θέλω αρχικά να ευχαριστήσω τη σχολική μου παρέα, που ήταν, και ελπίζω να είναι δίπλα μου και στο μέλλον, παρά τη μεγάλη απόσταση που μας χωρίζει. Έπειτα, θα ήθελα να ευχαριστήσω τους φίλους και τις φίλες των φοιτητικών μου χρόνων, που έκαναν τα χρόνια αυτά μία πραγματικά αξέχαστη εμπειρία. Βέβαια, το μεγαλύτερο ευχαριστώ το οφείλω στους γονείς μου, των οποίων η πίστη στις δυνατότητες μου αποτέλεσε αρωγός σε όλους τους στόχους και τα όνειρά μου, και οι οποίοι στήριξαν τις σπουδές μου με διάφορους τρόπους, φροντίζοντας για την καλύτερη δυνατή μόρφωση μου.

(8)

Πρόλογος

Γενικά όλα τα υλικά (material, Werkstoff) ασχέτως χημικής σύστασης υφίστανται φθορά με την πάροδο του χρόνου με αποτέλεσμα την υποβάθμιση των ιδιοτήτων τους (deterioration, degradation, Degradierung).

Οι ιδιότητες των υλικών εξαρτώνται από τη δομή και τη μέθοδο κατεργασίας τους. Η εξωτερική παράμετρος που εισέρχεται είναι η επίδραση του περιβάλλοντος στο οποίο εκτίθεται το υλικό με αποτέλεσμα τη φθορά του.

Συνεπώς η αντοχή ενός υλικού στη φθορά εξαρτάται από τη δομή (μικροδομή, ατέλειες) και τη μέθοδο κατεργασίας του.

Εμείς εδώ στην εργασία μας πραγματοποιούμε μία προσέγγιση των προβλημάτων διάβρωσης που παρατηρούνται στους αγωγούς χαλκού και ειδικά σε μία εσωτερική ηλεκτρική εγκατάσταση.

(9)

Abstract

In general all materials (material, Werkstoff) regardless chemically subject to wear with the passage of time resulting in the degradation of their properties (deterioration, degradation, Degradierung).

The properties of materials depend on the structure and the method of treating them . The external parameter entering is the influence of the environment in which the material is exposed as a result of wear.

Thus the resistance of a material to decay depends on the structure (microstructure defects) and the method of treatment.

We here in our work actualize an approximation of corrosion problems that observed in copper conductors and especially in an internal electrical installation.

(10)

ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΠΡΩΤΟ: ΟΡΙΣΜΟΣ ΚΑΛΩΔΙΩΝ 1.1. ΕΙΣΑΓΩΓΗ

Η επιλογή του κατάλληλου τύπου καλωδίου είναι πάντα μία κρίσιμη απόφαση στις εφαρμογές, είτε της προηγμένης είτε της συμβατικής τεχνολογίας. Ειδικότερα όταν υπάρχουν απαιτήσεις ή ανάγκες υψηλής ακρίβειας και αξιοπιστίας.

Απόσταση, διερχόμενο σήμα, μηχανικές καταπονήσεις, ηλεκτρομαγνητικές επιρροές, ηλεκτρικά φορτία, χημικά προϊόντα, περιβαλλοντικές συνθήκες, χρόνοι λειτουργίας, είναι μερικά από τα στοιχεία που λαμβάνονται υπόψη στον προσδιορισμό των αναγκαίων ή /και επιτρεπτών χαρακτηριστικών ενός τύπου καλωδίου.

Έτσι τα ηλεκτρικά χαρακτηριστικά και οι φυσικές ιδιότητες των διαφόρων καλωδίων διαμορφώνουν τους πίνακες κριτηρίων για μία σωστή επιλογή.

1.2. ΑΓΩΓΟΙ

Οι αγωγοί διακρίνονται γενικά σε δύο κατηγορίες:

- Συμπαγείς (μονόκλωνοι) αγωγοί - Πολύκλωνοι αγωγοί (συνήθως 7 κλώνων)

Μονόκλωνοι ανωνοί

Τρόποι τερματισμού και σύνδεσης:

- Γυμνή ενσυρμάτωση - Κόλληση

- Αγγύρωση (με την προσθήκη ακροδέκτη) - Βίδωμα (σε ακροσειρές)

Ικανότητα κάμψης:

- Μεγάλη γωνία κάμψης - Μικρή αντοχή σε παραμορφώσεις

(11)

Εφαρμογές:

- Κατάλληλοι για μόνιμη εγκατάσταση - Ακατάλληλοι για κινούμενες καλωδιώσεις

Πολύκλωνοι ανωνοί

Τρόποι τερματισμού και σύνδεσης:

- Κόλληση

- Αγγύρωση (με την προσθήκη ακροδέκτη) - Βίδωμα (σε ακροσειρές)

Ικανότητα κάμψης:

- Μικρή γωνία κάμψης - Μεγάλη αντοχή σε παραμορφώσεις

Εφαρμογές:

- Κατάλληλοι για μόνιμη εγκατάσταση - Κατάλληλοι για κινούμενες καλωδιώσεις

Ανωνοί σηυάτων uετDήσεωc και ελέγχου

Ο ακόλουθος πίνακας παρουσιάζει συνοπτικά τα χαρακτηριστικά δύο βασικών κατηγοριών υλικών που χρησιμοποιούνται στην κατασκευή αγωγών μεταφοράς σημάτων μετρήσεως και ελέγχου.

Ανωνοί αvτισταθuίσεωc

Ένα θερμοηλεκτρικό σύστημα μέτρησης θερμοκρασίας αποτελείται από το αισθητήριο μέτρησης (ένα θερμοζεύγος) που χρησιμοποιεί τη ζεύξη μέτρησης και από τον αποδέκτη (στην απλούστερη περίπτωση ένα γαλβανόμετρο) που χρησιμοποιεί τη ζεύξη αναφοράς.

(12)

Η διασύνδεση γίνεται με αγωγούς αντισταθμίσεως ή προέκτασης θερμοστοιχείων.

Αγωγοί -προέκτασης:

Το υλικό κατασκευής των αγωγών είναι ακριβώς ίδιο με το υλικό κατασκευής των θερμοζευγών.

Αγωγοί αντισταθμίσεως:

Χρησιμοποιούνται λιγότερα ακριβά υλικά από εκείνα που χρησιμοποιούνται στα θερμοζεύγη, έχουν όμως τις ίδιες ηλεκτρικές ιδιότητες.

1.3. ΜΟΝΩΣΗ

Τα ακόλουθα χαρακτηριστικά λαμβάνονται υπόψη στην επιλογή του υλικού μόνωσης των αγωγών:

- Διηλεκτρική Σταθερά (ετ) - Μηχανική σταθερότητα - Βαθμός Ανάφλεξης - Αντίσταση Μόνωσης - Θερμική συμπεριφορά - Αντίσταση σε διαβρωτικά διαλύματα - Αντίσταση Ακτινοβολίας

Τα συνηθέστερα υλικά μόνωσης είναι PVC, ΡΕ και XLPE, που συσχετίζονται από τον παραπάνω πίνακα.

1.4. ΠΛΕΞΗ

Οι αγωγοί ενός καλωδίου είτε διατάσσονται σαν απλοί αγωγοί είτε πλέκονται σε ζεύγη, τριάδες και τετράδες. Αυτές οι πλέξεις διευθετούνται σε ομόκεντρες κυκλικές στρώσεις που σχηματίζουν τον πυρήνα του καλωδίου.

- Απλός: Μονωμένος αγωγός

(13)

- Ζεύγος: Δύο μονωμένοι αγωγοί συνεστραμμένοι μαζί για να σχηματίσουν ένα κύκλωμα

- Τριάδα: Τρεις μονωμένοι αγωγοί συνεστραμμένοι μαζί, οι αγωγοί a και b σχηματίζουν κύκλωμα και ο c είναι η γραμμή σηματοδοσίας - Τετράδα: Τέσσερεις μονωμένοι αγωγοί συνεστραμμένοι μαζί Α. Οι διαμετρικά απέναντι αγωγοί a-b αποτελούν κύκλωμα και οι ο, d είναι για σκοπούς σηματοδοσίας

Β. Οι διαμετρικά απέναντι αγωγοί a-b και c-d αποτελούν δύο ανεξάρτητα κυκλώματα

Τα ακόλουθα σημεία λαμβάνονται υπόψη στο πλέξιμο των καλωδίων:

- Για να είναι αμελητέες οι ηλεκτρικές παρεμβολές των καλωδιακών πλέξεων (ζεύγη, τριάδες, τετράδες), το μήκος συστροφής (length of twist) για την κάθε πλέξη πρέπει να διαφέρει. Αυτή η ανάγκη οδηγεί σε πολύπλοκες τεχνικές παραγωγής και μπορεί να αγνοηθεί μόνο στην περίπτωση που χρησιμοποιούνται ζεύγη, τριάδες και τετράδες με ανεξάρτητη θωράκιση.

- Το μικρό μήκος συστροφής ελαχιστοποιεί τις εξωτερικές παρεμβολές, καθιστώντας ικανή την μετάδοση δεδομένων με μεγαλύτερες ταχύτητες.

- Όταν ένα καλώδιο διαθέτει πάνω από επτά καλωδιακές πλέξεις, τότε αυτές πρέπει να διευθετηθούν σε στρώσεις. Η αντεστραμμένη διάταξη αυτών των στρώσεων μειώνει τις μεταξύ τους ηλεκτρικές παρεμβολές.

1.5. ΘΩΡΑΚΙΣΗ

Για να υπάρξει προστασία έναντι ηλεκτρομαγνητικών παρεμβολών, τα καλώδια που χρησιμοποιούνται για την μετάδοση πληροφοριών πρέπει να είναι θωρακισμένα. Ο τύπος θωράκισης επιλέγεται σύμφωνα με τις παρεμβολές που προβλέπονται κατά την λειτουργία.

(14)

Όλοι ανεξαρτήτως οι τύποι θωράκισης πρέπει να προσγειώνονται με τον σωστό τρόπο, γιατί στην αντίθετη περίπτωση δημιουργούνται παρασιτικές ηλεκτρικές τάσεις. Με τον όρο παρεμβολές εννοούμε:

Εσωτερικές παρεμβολές που αναπτύσσονται από το ίδιο το καλώδιο.

- Εσωτερικές παρεμβολές που οφείλονται σε συγκεκριμένα συνδεδεμένα κυκλώματα (π.χ. cross-talk)

- Εξωτερικές παρεμβολές από πηγές ισχύος, υψηλών συχνοτήτων κ.λ.π.

1.5.1. Θωράκιση έναντι εσωτερικών τταρεμβολών Στην περίπτωση αυτή κύριο αίτιο είναι η επαγωγική ανισορροπία μεταξύ των καλωδιακών πλέξεων.

Τρόπος αντιμετώπισης:

- Με διαφορετικά μήκη συστροφής - Με χωριστή θωράκιση ανά καλωδιακή πλέξη

Περιγραφή:

- Καλωδιακές πλέξεις

- Ταινία θωράκισης ανά πλέξη και αγωγός γείωσης - Αγωγός επικοινωνίας

- Ταινία συνολικής θωράκισης και αγωγός γείωσης - Εξωτερικός μανδύας καλωδίου

Για θωράκιση συνήθως χρησιμοποιείται πολυεστερική ταινία που φέρει στην μία όψη της επίστρωση φύλου αλουμινίου. Η πλευρά του αλουμινίου έρχεται σε άμεση επαφή με ένα χάλκινο σύρμα γείωσης. Σαν μονωτικό μεταξύ των ταινιών θωράκισης χρησιμοποιούνται μία ή περισσότερες πολυεστερικές ταινίες.

Στα εύκαμπτα καλώδια η θωράκιση πρέπει να γίνεται από πλέγμα χαλκού.

Σε ειδικές περιπτώσεις απαιτείται θωράκιση κατασκευασμένη από

(15)

ομόκεντρες κυκλικές στρώσεις χαλκοσυρμάτων. Αυτοί όμως οι τύποι θωράκισης είναι πολύ πιο ακριβοί από την πολυεστερική ταινία με επίστρωση αλουμινίου.

1.5.2. Θωράκιση έναντι εξωτερικών τταρεμβολών Για να αποφευχθούν εξωτερικές παρεμβολές, εκτός από την χρήση καλωδίων με μικρά μήκη συστροφής, απαραίτητο είναι να χρησιμοποιείται και ολική θωράκιση που να καλύπτει εξολοκλήρου τον πυρήνα του καλωδίου.

Το εναλλασσόμενο ρεύμα (από καλώδια ισχύος, γεννήτριες, κινητήρες, μετασχηματιστές, ηλεκτρονόμους κ.λ.π.) δημιουργεί παρεμβολές χαμηλής συχνότητας και αντιμετωπίζεται από θωρακίσεις με χαμηλή αντίσταση συνεχούς (DC resistance) ή /και με σιδηρομαγνητικά υλικά.

1.6. ΜΑΝΔΥΑΣ ΚΑΙ ΟΠΛΙΣΜΟΣ

Ο Μανδύας του καλωδίου (πλαστικός ή μολύβδινος) και ο οπλισμός του, θα πρέπει να είναι σωστά εναρμονισμένοι ώστε να προστατεύουν τον πυρήνα από:

- μηχανικές καταπονήσεις - υγρασία

- χημική διάβρωση - οξείδωση

- ηλεκτρομαγνητικές παρεμβολές 1.6.1. Πλαστικοί Εσωτερικοί Μανδύες Επενεργούν βοηθητικά:

- γεμίζοντας τα διάκενα του καλωδιακού πυρήνα - παρέχοντας πρόσθετη προστασία έναντι της υγρασίας - υποβαστάζοντας τον πιθανό οπλισμό

- υποβαστάζοντας τον πιθανό μολύβδινο μανδύα

- μειώνοντας την χωρητικότητα μεταξύ εξωτερικής στιβάδας του καλωδιακού πυρήνα και ολικής θωράκισης

(16)

1.6.2. Μολύβδινοι Μανδύες

Οι μολύβδινοι μανδύες είναι οι πιο οικονομικές λύσεις για προστασία από υγρασία και διαβρωτικά διαλύματα.

Ένας μολύβδινος μανδύας μπορεί ακόμα να λειτουργήσει και σαν ηλεκτρομαγνητικός θώρακας. Ο συντελεστής rc είναι μεταξύ 0.8 και 0.9.

Ωστόσο, η χρήση μία τέτοιας προστασίας έχει μερικά μειονεκτήματα:

- ευαισθησία σε δονήσεις (ενδοκρυσταλλική διάβρωση του μολύβδου)

- αύξηση του βάρους (άρα του κόστους μεταφοράς και εγκατάστασης)

- μεγάλη ακτίνα κάμψης 1.6.3. Οπλισμοί

Τα καλώδια που προβλέπεται ότι θα υποστούν μηχανικές καταπονήσεις, πρέπει να είναι εφοδιασμένα με κάποιο οπλισμό. Η επιλογή του κατάλληλου οπλισμού κρίνεται με βάση τα ακόλουθα:

- Εγκάρσια μηχανική καταπόνηση - Τάση εφελκυσμού

- Προστασία από ζωύφια και τερμίτες - Κινήσεις καλωδίου κατά την λειτουργία

- Σκοπιμότητα όπως η ύπαρξη αγωγού εξίσωσης συνέχειας, γραμμής ή γείωσης

- Χρήση τυποποιημένων στυπιοθλίπτων 1.6.4. Εξωτερικός Μανδύας

Η επιλογή του είδους του εξωτερικού μανδύα, προσδιορίζεται κυρίως από τις ακόλουθες ιδιότητες:

- Αντίσταση στη φθορά λόγω τριβών - Ευκαμψία

- Θερμική συμπεριφορά - Χημική συμπεριφορά

(17)

- Βαθμός ανάφλεξης

- Αντίσταση στην υπεριώδη και ηλεκτρομαγνητική ακτινοβολία 1.6.4.1. Εξωτερικός μανδύας από πολυβινυλοχρωρίδιο

(PVC)

Το PVC είναι ευπροσάρμοστο σε ειδικές περιβαλλοντολογικές συνθήκες και επομένως το πιο διαδεδομένο σε χρήση υλικό.

Δεν παρατηρούνται αλλοιώσεις. Ωστόσο, όταν πρόκειται να βρίσκεται σε επαφή με τροφές και πόσιμο νερό, ακολουθούνται ειδικά προβλεπόμενες προδιαγραφές.

Θερμοκρασίες:

- Κατά το άπλωμα των καλωδίων: -5° C έως και +50° C - Πριν και μετά το άπλωμα των καλωδίων: -30° C έως και

+85°C Σε εξαιρετικές συνθήκες θερμοκρασίας υπάρχουν ειδικοί τύποι PVC.

- Βαθμός ανάφλεξης: Το PVC είναι δύσφλεκτο (αυτό - σβυνόμενο), δηλ. δεν συνεχίζει να φλέγεται όταν η αιτία της ανάφλεξης εξαλειφτεί.

- Αντοχή σε λάδια και διαλυτικά: Τα περισσότερα προϊόντα PVC είναι ανθεκτικά σε διαλυτικά και λάδια. Με κάποια πρόσθετη επεξεργασία μπορεί να ικανοποιήσει ειδικές προδιαγραφές όπως οι ASTM D 4F-66T.

1.6.4.2. Εξωτερικός μανδύας από πολυαιθυλένιο (ΡΕ) - Φυσιολογία: Δεν παρουσιάζει μεταβολές

- Βαθμός ανάφλεξης: Το ΡΕ είναι εύφλεκτο. Συνεχίζει να φλέγεται έστω και εάν η αιτία της ανάφλεξης εξαλειφθεί.

- Χρωματισμός: Το χρωματισμένο ΡΕ είναι ευπαθές στην υπεριώδη ακτινοβολία. Ωστόσο, με την προσθήκη άνθρακα μπορεί να γίνει ανθεκτικό στις υπεριώδεις. Για το λόγο αυτό οι μανδύες ΡΕ είναι συνήθως μαύρου χρώματος. Οπότε απαιτείται χρωματικός κώδικας, τότε προστίθεται εξωτερική επένδυση με PVC.

(18)

- Αντοχή σε λάδια και διαλυτικά: Το ΡΕ τταρουσιάζει εξαιρετική αντοχή στους αρωματικούς υδρογονάνθρακες.

1.6.4.3. Εξωτερικός μανδύας αττό πολυουρεθάνη (PUR) Εξαιτίας των καλών χημικών και εξαιρετικών φυσικών χαρακτηριστικών της η PUR είναι η πλέον κατάλληλη σαν υλικό μανδύα. Ωστόσο, το υψηλό κόστος του προϊόντος περιορίζει τη χρήση της σε ειδικές εφαρμογές.

Πρόσθετα χαρακτηριστικά: Πολύ καλές μηχανικές ιδιότητες. Η χρωματισμένη PUR έχει μεγάλη αντοχή στις Υπεριώδεις ακτίνες.

Εμφανίζει επίσης εξαιρετική αντίσταση στην ανάπτυξη μυκήτων ή στις μικροβιολογικές προσβολές. Οι μανδύες πολυουρεθάνης κρίνονται κατάλληλοι για υποβρύχιες και υποθαλάσσιες εγκαταστάσεις.

1.7. ΑΚΤΙΝΑ ΚΑΜΨΗΣ

Για να προσδιοριστεί η επιτρεπτή γωνία κάμψης του καλωδίου, χρησιμοποιούνται δύο έννοιες:

- Καμπτική ικανότητα = εξωτερική διάμετρος κουλούρας του καλωδίου

- Ακτίνα κάμψης = ακτίνα καμπύλης του καλωδίου (R) Οι σημαντικότεροι παράγοντες από τους οποίους εξαρτάται η μικρότερη επιτρεπτή ακτίνα κάμψης, είναι:

- Η εξωτερική διάμετρος του καλωδίου (d) - Το είδος (τρόπος κατασκευής) του καλωδίου

Οι κουλούρες στα στροφεία και οι καμπύλες στις σχάρες και στους διαδρόμους των καλωδίων, δεν πρέπει να παρουσιάζουν γωνίες με μικρότερη ακτίνα κάμψης από την επιτρεπτή.

Γωνία με μικρότερη ακτίνα κάμψης προκαλεί μόνιμη παραμόρφωση στο καλώδιο.

Όταν το καλώδιο αποκτά την τελική του θέση, μετά το άπλωμα του, τότε η ακτίνα κάμψης του μπορεί να μικρύνει στο μισό του ελαχίστου ορίου της, αλλά μόνο για μία φορά.

(19)

ΜΕΤΑΔΟΣΗ ΣΗΜΑΤΟΣ

Για την τπο αξιόπιστη και οικονομική μετάδοση ηλεκτρικών σημάτων τα καλώδια πρέπει να ικανοποιούν τις ακόλουθες ανάγκες;

- Μετάδοση χωρίς απώλειες - Μετάδοση σε μεγάλη απόσταση

- Υψηλό βαθμό απόδοσης στην μεταφορά δεδομένων - Καλή και μακρόχρονη λειτουργία

Αυτό σημαίνει;

- να είναι όσο δυνατό μικρότερη η παραμόρφωση και η εξασθένηση του σήματος που μεταδίδεται, ώστε στο τέλος της διαδρομής να υπάρχει ικανοποιητικός λόγος σήματος προς θόρυβο

- να διατηρούνται τα αρχικά ηλεκτρικά χαρακτηριστικά του καλωδίου, έστω και μετά από σοβαρές μηχανικές, ηλεκτρικές και χημικές καταπονήσεις, ακόμα και εάν έχει περάσει σημαντικός χρόνος γήρανσης των αγωγών.

1.8. ΠΑΡΑΜΕΤΡΟΙ ΜΕΤΑΔΟΣΗΣ

Η ποιότητα μετάδοσης ενός καλωδίου εξαρτάται από δύο βασικές παραμέτρους, τη σύνθετη ή φαινόμενη αντίσταση Ζ και την εξασθένηση α.

Οι τιμές αυτών των παραμέτρων εξαρτώνται από τα ακόλουθα ηλεκτρικά χαρακτηριστικά;

• Ωμική αντίσταση αγωγού - R

• Αμοιβαία χωρητικότητα - C

• Αυτεπαγωγή - L

• Διηλεκτρική διαρροή G 1.8.1.Χαρακτηριστική Αντίσταση

Θα πρέπει να παραμένει σταθερή κατά μήκος ολόκληρου του καλωδίου.

Είναι ο λόγος της διερχόμενης τάσης προς το διερχόμενο ρεύμα σε κάθε σημείο ενός προσαρμοσμένου καλωδίου.

(20)

1.8.2. Εξασθένηση

Είναι η μείωση του πλάτους ενός σήματος κατά μήκος του καλωδίου. Η εξασθένηση πρέπει να είναι όσο δυνατό μικρότερη για την καλύτερη μετάδοση του σήματος.

1.8.3. Παρεμβολές

Οι παρεμβολές είναι γενικά παρασιτικές ενοχλήσεις που προέρχονται από πηγές ξένων σημάτων. Οι παρεμβολές διακρίνονται σε:

- Παρεμβολές εξωτερικών πηγών: Οι τρόποι αντιμετώπισης τους ανάγονται στη σωστή θωράκιση των αγωγών.

- Παρεμβολές εσωτερικών πηγών

1.8.4. Ηλεκτρικά χαρακτηριστικά καλωδίων

Αυτά είναι η ωμική αντίσταση του αγωγού R, η αυτεπαγωγή L, η αμοιβαία χωρητικότητα C και η διαρροή του διηλεκτρικού G.

1.8.4.1. Ωμική αντίσταση αγωγών

Η μικρότερη ωμική αντίσταση των αγωγών, προκαλεί την μεγαλύτερη εξασθένηση. Εξαρτάται άμεσα από την θερμοκρασία των αγωγών ενός καλωδίου και αναγράφεται συνήθως από τους κατασκευαστές για τη τιμή των 20°C.

1.8.4.2. Αμοιβαία χωρητικότητα

Η χαμηλή αμοιβαία χωρητικότητα που αναπτύσσεται μεταξύ των αγωγών προκαλεί μόνο μικρές παραμορφώσεις του σήματος. Έτσι είναι δυνατή η μετάδοση παλμικών σημάτων με βραχύ χρόνο ανόδου, για τη μεταβίβαση στοιχείων σε μεγάλες ταχύτητες (bit / sec=baud).

1.8.4.3. Αυτεπαγωγή

προκαλείται από εσωτερικούς και εξωτερικούς Η αυτεπαγωγή

παράγοντες.

(21)

Η εσωτερική αυτεπαγωγή εξαρτάται από το μαγνητικό πεδίο στο εσωτερικό του αγωγού. Στα μαγνητικό υλικά, π.χ. χαλκός, μπορεί πρακτικά να θεωρείται αμελητέα.

Η εξωτερική αυτεπαγωγή εξαρτάται από το μαγνητικό πεδίο γύρω από τον αγωγό και είναι συνάρτηση της απόστασης και της διαμέτρου των αγωγών.

Η αυτεπαγωγή αυξάνει:

- με το πάχος της μόνωσης - με τη μείωση της διατομής των αγωγών 1.8.4.4. Διαρροή

Η διαρροή G είναι το ηλεκτρικό μέγεθος που προσδιορίζει τις διηλεκτρικές απώλειες τις υπολογιζόμενες από το τύπο:

G = 2ττί * C * ίαηδ f = συχνότητα C = αμοιβαία χωρητικότητα tan0 = συντελεστής απώλειας 1.8.4.5. Ονομαστικές τάσεις καλωδίων

Είναι οι μέγιστες ενδεικνυόμενες τιμές συνεχούς φορτίσεως των καλωδίων, προκειμένου να μη προκληθούν φαινόμενα ηλεκτρικής διαρροής ή διαπερατότητας ή θερμοπλαστικής παραμόρφωσης.

- Uo : Τάση μεταξύ ενεργού αγωγού και ουδέτερου ή γης - υ : Τάση μεταξύ ενεργών αγωγών (φάσεων) καλωδίου

(22)

ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΔΕΥΤΕΡΟ: ΑΓΩΓΟΙ ΚΑΙ ΚΑΛΩΔΙΑ 2.1. Αγωγοί

Αγωγοί ονομάζονται αγώγιμα σύρματα που διοχετεύουν ηλεκτρικό ρεύμα.

Διακρίνονται σε γυμνούς ή μονωμένους όταν έχουν μονωτικό περίβλημα.

Ανάλογα με τον αριθμό των κλώνων ή συρμάτων οι αγωγοί διακρίνονται σε μονόκλωνους (λιγότερο εύκαμπτοι και με διατομή μέχρι 16 πΐΓπ2) και πολύκλωνους.

Κατασκευάζονται από χαλκό ή αλουμίνιο και κράματά τους.

Οι αγωγοί χαρακτηρίζονται από τη διατομή του πυρήνα τους που υπολογίζεται ως εξής:

- Μονόκλωνος αγωγός: S = π*ά^ / 4 = 0,785*d^

Όπου

d: διάμετρος πυρήνα του αγωγού σε πιιπ S: διατομή σε τηιπ^

- Πολύκλωνος αγωγός: S = η* π*ά^ / 4 = 0,785*d^ * η Όπου

d: διάμετρος κλώνου σε mm η: αριθμός κλώνων η=1+6=7 (μια στρώση) S: διατομή σε mm^

Καλώδιο εννοούμε το σύνολο δύο ή περισσοτέρων μονωμένων αγωγών που βρίσκονται μέσα στο ίδιο μονωτικό περίβλημα.

(23)

Πίνακας 2.1.1- ΑΝΤΙΣΤΟΙΧΙΑ ΝΕΩΝ ΤΥΠΩΝ ΚΑΛΩΔΙΩΝ ΜΕ ΠΑΛΑΙΟΥΣ

Νέος τύπος Παλαιός τύπος

H07V-K NYAF

H07V-U NYA(re)

H07V-R NYA(rm)

A 05 W -U NYM(re)

A 05 W -R NYM(rm)

H 05 W -F NYMHY

H 03 W -F NYLHY(rd)

H03VH-H NYFAZ

H05RR-F NMH

H07RN-F NSHou

J1W -U NYY(re)

JIW -R NYY(rm)

J1W -S NYY(sm)

A05W H3-U NYIFY

Πίνακας 2.1.2 - ΓΥΜΝΟΙ ΑΓΩΓΟΙ ΧΑΛΚΟΥ Λ ^ ^ Κ ί Ω / Κ ι τ Ι

1,0* 18,1

1,5* 12,1

2,5* 7,4

4 * 4,61

6 * 3,08

10** 1,83

16** 1,15

25 ** 0,727

35 ** 0,524

50 ** 0,38

70 ** 0,2687

95 ** 0,193

120 ** 0,153

150 ** 0,124

185 ** 0,0991

240 ** 0,0754

300 ** 0,0601

* Μονόκλωνος αγωγός ** Πολύκλωνος αγωγός

(24)

Η αντίσταση R αγωγού με μήκος I και διατομή S είνα ι:

R = ρ . I/S

όπου ρ η ειδική αγωγιμότητα και Ο χαλκός έχει ειδική αγωγιμότητα ρ = 0,017241 Ω mm^/m στους 20° C.

2.2. Χρωματισμοί μονωμένων αγωγών.

Για τη διευκόλυνση των συνδέσεων κατά την εγκατάσταση των αγωγών και των καλωδίων, αλλά και κατά τις επεμβάσεις που ενδεχομένως θα χρειασθεί να γίνουν μεταγενέστερα, οι μονώσεις των αγωγών έχουν συγκεκριμένα χρώματα που διευκολύνουν την αναγνώριση των αγωγών.

Οι κανόνες που ισχύουν είναι οι ακόλουθοι:

- Ο αγωγός προστασίας έχει μόνωση με λωρίδες πράσινες και κίτρινες κατά τη διεύθυνση του αγωγού. Δεν επιτρέπεται να χρησιμοποιηθεί αγωγός άλλου χρώματος ως αγωγός προστασίας και ο αγωγός με χρώμα πράσινο - κίτρινο δεν επιτρέπεται να χρησιμοποιηθεί για κανέναν άλλο σκοπό.

- Επίσης δεν επιτρέπεται να χρησιμοποιηθεί για άλλο σκοπό ούτε μονόχρωμος αγωγός που να έχει ένα από τα δύο αυτά χρώματα, ούτε δίχρωμος αγωγός που να περιέχει ένα από τα δύο αυτά χρώματα.

- Ο ουδέτερος αγωγός έχει μόνωση με χρώμα μπλε ανοιχτό. Ομως είναι επιτρεπτό να χρησιμοποιηθεί ως αγωγός φάσης ένας αγωγός που έχει χρώμα μπλέ ανοιχτό, αν στο κύκλωμα δεν υπάρχει ουδέτερος.

- Οι αγωγοί φάσεων πρέπει να είναι μονόχρωμοι με οποιοδήποτε χρώμα, εκτός από το κίτρινο και το πράσινο. Με βάση τους κανόνες αυτούς, οι μονώσεις των πόλων των καλωδίων της Ε.Η.Ε. έχουν τα χρώματα του παρακάτω πίνακα.

(25)

Πίνακας 2.2.1 - ΧΡΩΜΑΤΙΣΜΟΙ ΜΟΝΩΜΕΝΩΝ ΑΓΩΓΩΝ

(26)

2.3. Επιτρεπόμενες εντάσεις αγωγών.

Η μεγίστη εττιτρεπόμενη ένταση εξαρτάται αττό τρεις παράγοντες:

- Από τη διατομή του αγωγού - Από το είδος της μόνωσής του

- Από τις συνθήκες τοποθέτησης και λειτουργίας του.

Αν ξεπεράσουμε τη μέγιστη επιτρεπόμενη τιμή έντασης του παρακάτω πίνακα τότε ο αγωγός υπερθερμαίνεται (λόγω της αναπτυσσόμενης θερμότητας Joule Q = 0,24* R* I2*t σε cal) και φθείρεται πρόωρα.

Αν η υπερθέρμανση είναι πιο ισχυρή τότε υπάρχει σοβαρός κίνδυνος πυρκαγιάς.

Πίνακας 2.3.1 - Επιτρεπόμενη ένταση συνεχούς ροής για χάλκινους αγωγούς με μόνωση Διατομή αγωγού

(ηιπιή

Μέγιστη επιτρεπόμενη Μ Μ Ι σ ε Η

1'' Η Η Β 2 ' Π ^ ϋ

0,75 15 16

1 12 18 20

1,5 16 22 25

2,5 21 31 34

4 27 41 45

6 35 54 57

10 48 70 78

16 65 96 104

25 88 128 137

35 110 153 168

50 140 178 210

70 175 220 260

95 210 265 310

120 250 310 365

150 355 415

185 405 475

240 480 560

300 555 645

400 770

500 880

(27)

1'’: Τρεις το πολύ ενεργοί αγωγοί μέσα στον ίδιο σωλήνα ή στο ίδιο καλώδιο, σε ορατή ή χωνευτή εγκατάσταση.

2'’: Μονωμένοι αγωγοί που είναι τοποθετημένοι σε ορατή εγκατάσταση χωρίς σωλήνες, με απόσταση μεταξύ τους ίση ή μεγαλύτερη από τη διάμετρό τους, θ'*: Εύκαμπτα καλώδια τροφοδότησης κινητών ή φορητών συσκευών κατανάλωσης.

Για θερμοκρασίες περιβάλλοντος μεγαλύτερες των 30oC πρέπει οι τιμές του παραπάνω πίνακα να πολλαπλασιαστούν αντίστοιχα με τους παρακάτω συντελεστές.

Θερμοκρασία περιβάλλοντος 35°C 40°C 45°C 50°C 55°C

Συντελεστής 91% 82% 71% 58% 41%

Αν οι ενεργοί αγωγοί που βρίσκονται στο ίδιο περίβλημα είναι περισσότεροι από τρεις παίρνουμε μέρος των τιμών του πίνακα επιτρεπομένων εντάσεων.

Για 4 - 6 αγωγούς 80%

7 - 9 αγωγούς 70%

(28)

Πίνακας 2.3.2 - Ελάχιστες εττιτρεττόμενες διατομές χάλκινων αγωγών σε Ε.Η.Ε.

Χρήση του αγωγού Ελάχιστη επιτρεπόμενη διατομή αγωγού (mm^) Γραμμές μόνιμης εγκατάστασης φωτισμού 1,5

Γραμμές ρευματοδότησης κινητήρων

(εγκατ. κίνησης) 2,5

Παροχές καταναλωτών Χ.Τ. (ΔΕΗ) 6 (συνήθως 10)

Σύνδεση φωτιστικών σημείων 0,75

Εύκαμπτα καλώδια σύνδεσης συσκευών μέσω ρευματοληπτών για:

Κ 2 ,5 Α 0,5

2,5< 1 <10 A 0,75

1>10Α 1,0

Αιωρούμενες γραμμές μήκους:

<20m 4

20-40 m 6

Αγωγοί προστασίας

Γείωση μετρητή 16

Ενταφιασμένοι ή απρόσιτοι αγωγοί γείωσης

προστασίας 25

Ανεξάρτητοι μονωμένοι αγωγοί γείωσης 2,5 Ανεξάρτητοι γυμνοί αγωγοί γείωσης 6

(29)

2.4. Καλώδια Εσωτερικών Εγκαταστάσεων

Τα καλώδια εσωτερικών εγκαταστάσεων κατασκευάζονται με χάλκινους αγωγούς δύσκαμπτους (μονόκλωνους ή πολύκλωνους) όταν προορίζονται για μόνιμη εγκατάσταση ή εύκαμπτους (λεπτοπολύκλωνους) όταν προορίζονται για εγκαταστάσεις όπου απαιτείται κινητικότητα των καλωδίων.

Σαν μονωτικό υλικό χρησιμοποιείται κυρίως PVC ή ελαστικό και σαν προστατευτικός μανδύας αντίστοιχα PVC ή ελαστικό.

Καλώδια που τοποθετούνται σε σταθερές καλωδιώσεις μέσα σε σωλήνες μπορούν να έχουν μόνωση χωρίς προστατευτικό μανδύα.

Επιλέξτε παρακάτω για μία συνοπτική καταγραφή σημαντικών στοιχείων που αφορούν τη σωστή κατασκευή των Εσωτερικών Ηλεκτρικών Εγκαταστάσεων:

2.4.1.Συνήθεις Τύποι Καλωδίων

Στις Ε.Η.Ε. χρησιμοποιούνται συνηθέστερα οι τύποι καλωδίων που αναγράφοντα στον πίνακα που ακολουθεί, όπου σημειώνονται μερικές οδηγίες σχετικά με τη χρήση τους. Πρέπει να σημειωθεί ότι υπάρχει μεγάλο πλήθος τύπων καλωδίων, για τους οποίους περισσότερες πληροφορίες παρέχουν οι κατάλογοι των βιομηχανιών παραγωγής τους.

Πίνακας 2.4.

ΤΥΠΟΣ: H05V-U (ΜΟΝΟΚΛΩΝΟΣ ΑΓΩΓΟΣ)

ΟΝΟΜΑΣΤΙΚΗ ΤΑΣΗ. 300/500 V

ΤΥΠΟΣ: H07V-U (ΜΟΝΟΚΛΩΝΟΣ ΑΓΩΓΟΣ)

H07V-R (ΠΟΛΥΚΛΩΝΟΣ ΑΓΩΓΟΣ)

ΠΡΟΔΙΑΓΡΑΦΕΣ: ΕΛΟΤ 563.3, VDE 0281, BS 6004, CENELEC HD 21.3

ΧΡΗΣΕΙΣ:

Τύπος H05V-U κατάλληλος για σταθερές προστατευμένες εγκαταστάσεις μέσα σε συσκευές και μέσα ή πάνω σε βάσεις φωτιστικών. Τύπος H07V-U με μονόκλωνο και H07V-R με πολύκλωνο αγωγό, κατάλληλοι για τοποθέτηση

σε σωλήνες πάνω ή μέσα σε τοίχο, σε πίνακες ή άλλους κλειστούς χώρους.

(30)

ΤΥΠΟΣ: H07V-K

ΟΝΟΜΑΣΤΙΚΗ ΤΑΣΗ: 450/750 V

ΠΡΟΔΙΑΓΡΑΦΕΣ: ΕΛΟΤ 563.3, VDE 0281, BS 6004, CENELEC HD 21.3

ΧΡΗΣΕΙΣ: Κατάλληλα για τοττοθέτηση σε σωλήνες πάνω ή μέσα σε

τοίχο, σε πίνακες ή άλλους κλειστούς χώρους.

H07V-K

ΤΥΠΟΣ: H05V-K

ΠΡΟΔΙΑΓΡΑΦΕΣ: ΕΛΟΤ 563.3, VDE 0281, CENELEC HD 21.3 ΧΡΗΣΕΙΣ:

Κατάλληλα για σταθερές προστατευμένες εγκαταστάσεις μέσα σε συσκευές και μέσα ή πάνω σε βάσεις

φωτιστικών.

ϊ ϊ ϊ β Ρ Γ ί ί Ε Ί Ϋ Ϊ δ Ν Ω Σ Η Ι ^ ^ , . . ΕΣΩΤΕΡΙΚΗ ΚΑΛΩΔΙΩΣΗ

ΤΥΠΟΣ: H05V-K

ΠΡΟΔΙΑΓΡΑΦΕΣ: ΕΛΟΤ 563.3, VDE 0281, CENELEC HD 21.3 ΧΡΗΣΕΙΣ:

Κατάλληλα για σταθερές προστατευμένες εγκαταστάσεις, μέσα σε συσκευές και μέσα ή πάνω σε βάσεις

φωτιστικών.

ΚΑΛΩΔΙΑ ΜΕ ΜΟΝΩΣΗ ΚΑΙ ΜΑΝΔΥΑ ΑΠΟ PVC ΓΙΑ ΣΤΑΘΕΡΗ ΚΑΛΩΔΙΩΣΗ

(31)

ΤΥΠΟΣ: A05W-U (ΜΟΝΟΚΛΩΝΟΣ ΑΓΩΓΟΣ) A05W-R (ΠΟΛΥΚΛΩΝΟΣ ΑΓΩΓΟΣ)

ΠΡΟΔΙΑΓΡΑΦΕΣ: ΕΛΟΤ 563.4

ΧΡΗΣΕΙΣ: Ελαφρύ καλώδιο με δύσκαμπτο αγωγό για τοποθέτηση σε σταθερές εγκαταστάσεις σε ίποούς ή υνοούο γώοουο.

A05W-R

ΕΥΚΑΜΠΤΑ ΚΑΛΩΔΙΑ ΜΕ ΜΟΝΩΣΗ ΚΑΙ ΜΑΝΔΥΑ ΑΠΟ ΚΟΙΝΟ ΑΝΘΕΚΤΙΚΟ ΕΛΑΣΤΙΚΟ

ΤΥΠΟΣ: H05RR-F

ΠΡΟΔΙΑΓΡΑΦΕΣ: ΕΛΟΤ 623.4, VDE 0282, CENELEC HD 22.4, BS 6007 &

BS 6500 ΧΡΗΣΕΙΣ:

Εύκαμπτο καλώδιο για γενική χρήση σε κατοικίες, μαγειρεία και γραφεία και για τη τροφοδότηση συσκευών

στις οποίες τα καλώδια υποβάλλονται σε μικρές μηχανικές καταπονήσεις.

ΕΥΚΑΜΠΤΑ ΚΑΛΩΔΙΑ ΜΕ ΜΟΝΩΣΗ ΚΑΙ ΜΑΝΔΥΑ ΑΠΟ PVC

ΤΥΠΟΣ: H05W -F

ΠΡΟΔΙΑΓΡΑΦΕΣ: ΕΛΟΤ 563.5, BS 6500, VDE 0281,402, CENELEC HD 21.5

ΧΡΗΣΕΙΣ:

Εύκαμπτο καλώδιο για γενική χρήση σε κατοικίες, μαγειρεία (κουζίνες) και γραφεία και για τη τροφοδότηση

συσκευών ακόμα και σε υγρές περιστάσεις και μέτριες μηχανικές καταπονήσεις.

H05W -F

ΕΥΚΑΜΠΤΑ ΚΑΛΩΔΙΑ ΜΕ ΜΟΝΩΣΗ ΚΑΙ ΜΑΝΔΥΑ ΑΠΟ PVC

ΤΥΠΟΣ: H03W -F

ΠΡΟΔΙΑΓΡΑΦΕΣ: ΕΛΟΤ 563.5, BS 6500, VDE 0281.401, CENELEC HD

(32)

I 21.5

ΕΥΚΑΜΠΤΑ ΚΑΛΩΔΙΑ ΜΕ ΜΟΝΩΣΗ ΑΠΟ PVC (ΠΕΠΛΑΤΥΣΜΕΝΑ ΚΑΛΩΔΙΑ)

ΤΥΠΟΣ: H03VH-H

ΠΡΟΔΙΑΓΡΑΦΕΣ: ΕΛΟΤ 563.5, BS 6500, VDE 0281.302, CENELEC HD 21.5

ΧΡΗΣΕΙΣ:

Πολύ εύκαμπτο καλώδιο για πολύ ελαφριές χρήσεις σε κατοικίες και γραφεία. Ακατάλληλο για τροφοδότηση

συσκευών με υψηλές θερμοκρασίες.

H03VH-H

ΧΡΗΣΕΙΣ:

Εύκαμτπο καλώδιο για γενική χρήση σε κατοικίες, μαγειρεία (κουζίνες) και γραφεία. Για τροφοδότηση ελαφρών φορητών συσκευών όπου χρειάζεται ευκαμψία

για ελαφρές μηχανικές καταπονήσεις. Ακατάλληλο για τροφοδότηση συσκευών με υψηλές θερμοκρασίες.

H03W -F

(33)

ί ΙΣΧΥΟΣ IW U N Q Z H ΚΑΙ ΜΑΝΔΥΑ,

ΤΥΠΟΣ: J1W -R (ΠΟΛΥΚΛΩΝΟΣ ΑΓΩΓΟΣ)

J1W -U (ΜΟΝΟΚΛΩΝΟΣ ΑΓΩΓΟΣ) JIW -S (ΠΟΛΥΚΛΩΝΟΣ ΑΓΩΓΟΣ)

ΠΡΟΔΙΑΓΡΑΦΕΣ: ΕΛΟΤ 843

ΚΑΛΩΔΙΑ ΜΕ m Μ Α Ν Δ ΤΛ^ « « ? 1 » Ι!ϋ Ρ ? ΙΙ ΚΑΛΩΔΙΩΣΗ ΜηΜίΙΎΣΜΕΝΑIM M iL ...

ΤΥΠΟΣ: NYIFY

A05W H3-U

ΠΡΟΔΙΑΓΡΑΦΕΣ: VDE 0250.201

ΧΡΗΣΕΙΣ:

Ελαφρύ καλώδιο με δύσκαμπτο αγωγό κατάλληλο για τοποθέτηση σε σταθερές εγκαταστάσεις όπου η μορφή

του διευκολύνει.

' ' ^

NYIFY-J

ΧΡΗΣΕΙΣ:

Τα καλώδια ισχύος χρησιμοποιούνται κυρίως σε βιομηχανικές εγκαταστάσεις, σταθμούς διανομής ή παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας, σε εσωτερικούς χώρους, ύπαιθρο και εφ' όσον δεν υπόκεινται σε

μηχανικές καταπονήσεις.

ΕΥΚΑΜΠΤΑ ΚΑΛΩΔΙΑ ΣΗΜΑΝΣΕΩΝ ΜΕ ΜΟΝΩΣΗ ΚΑΙ ΜΑΝΔΥΑ ΑΠΟ PVC

ΤΥΠΟΣ: NYSLYO

ΠΡΟΔΙΑΓΡΑΦΕΣ: VDE 0250.405

ΧΡΗΣΕΙΣ:

Εύκαμτπα καλώδια κατάλληλα για τοποθέτηση σε σταθερές ή κινητές εγκαταστάσεις χωρίς μηχανικές φορτίσεις, σε ξηρούς ή υγρούς χώρους. Δεν συνιστώνται

για τοποθέτηση σε εξωτερικούς χώρους.

(34)

ΤΗΛΕΦΩΝΙΚΑ ΚΑΛΩΔΙΑ ΜΕ ΜΟΝΩΣΗ ΚΑΙ ΜΑΝΔΥΑ ΑΠΟ PVC

ΤΥΠΟΣ: JYYe

ΟΝΟΜΑΣΤΙΚΗ ΤΑΣΗ: 200 V

ΧΡΗΣΕΙΣ: Σύνδεση τηλεφωνικών συσκευών σε καλωδιώσεις εσωτερικών χώρων.

ΤΗΛΕΦΩΝΙΚΑ ΚΑΛΩΔΙΑ ΜΕ ΜΟΝΩΣΗ ΚΑΙ ΜΑΝΔΥΑ ΑΠΟ ΠΟΛΥΑΙΘΥΛΕΝΙΟ (ΡΕ)

ΤΥΠΟΣ: A02YS(L)2Y

ΠΡΟΔΙΑΓΡΑΦΕΣ: ΟΤΕ 012.6/Γ/4-92

ΧΡΗΣΕΙΣ: Τηλεφωνκά δίκτυα εξωτερικών χώρων (υπέργεια - υπόγεια).

ΚΑΛΩΔΙΑ DR. VERS

ΤΥΠΟΣ: ΤΥΠΟΥ Ύ" DR. VERS

ΠΡΟΔΙΑΓΡΑΦΕΣ: VDE815

ΧΡΗΣΕΙΣ: Σύρματα συνδέσεων γενικής χρήσης (τηλεφωνικών και ηλεκτρονικών συσκευών).

ΚΑΛΩΔΙΑ Ύ" ΚΩΔΩΝΩΝ

ΤΥΠΟΣ: Ύ" ΚΩΔΩΝΩΝ

ΠΡΟΔΙΑΓΡΑΦΕΣ: VDE815

ΧΡΗΣΕΙΣ: Σύρματα συνδέσεων γενικής χρήσης

(τηλεφωνικών και ηλεκτρονικών συσκευών).

ΚΑΛΩΔΙΑ ΥΠΟΛΟΓΙΣΤΩΝ

ΤΥΠΟΣ: υΤΡ CATEGORY 5 (J-2YY)

FTP CATEGORY 5 (J-2Y(St)Y) STP CATEGORY 5 (J-2Y(St)Y)

ΠΡΟΔΙΑΓΡΑΦΕΣ: ISO / lEC 11801, EIA / TIA 568 A, (TSB 36)

(35)

I Καλώδια για τηλεφωνικό δίκτυα και δίκτυα υπολογιστών.

2.5. Σωλήνες - κανάλια ΕΗΕ

Για λόγους προστασίας οι αγωγοί και τα καλώδια των ΕΗΕ τοποθετούνται μέσα σε σωλήνες οι οποίοι διακρίνονται στα παρακάτω είδη:

- Χωνευτοί Ορατοί - Μεταλλικοί (χαλυβδοσωλήνες) - Πλαστικοί βαρέως ή ελαφρού τύπου.

- Άκαμπτοι Καμπτόμενοι Εύκαμτποι

Οι σωλήνες Bergmann έχουν εσωτερική μόνωση από χαρτί εμποτισμένο με μονωτική ουσία και είναι οπλισμένοι με επιμολυβδομένο σιδηροελασματινο μανδύα.

Για την ένωση των σωλήνων, την αλλαγή κατεύθυνσης ή τη διακλάδωση χρησιμοποιούνται επιπλέον εξαρτήματα όπως σύνδεσμοι, κουτιά κ.α.

Σε πολλές περιπτώσεις για την ηλεκτρική εγκατάσταση δεν χρησιμοποιούνται οι τοίχοι αλλά τα δάπεδα ή και οι οροφές με τη χρήση καναλιών ή καλωδιοδρόμων σε διάφορους τύπους:

2.5.1. Κλειστά ττλαστικά κανάλια

Κανάλια εγκατάστασης τα οποία ενσωματώνουν το διακοπτικό υλικό Πλαστικά ανοικτά κανάλια Κλειστά επιδαπέδια κανάλια από σκληρό PVC.

2.5.2. Σχάρες και διάτρητα κανάλια.

2.5.3. Σωλήνες, κιβώτια διακλαδώσεων

Μετά τον υπολογισμό της διατομής των αγωγών, προσδιορίζεται το πλήθος των αγωγών της γραμμής, με βάση τον αριθμό των αγωγών που απαιτούνται για τη σύνδεση των συσκευών καταναλώσεως, λήψεων ρεύματος, διακοπτών (τοίχου, πινάκων, κινητήρων).

(36)

Στη συνέχεια, επιλέγεται η διάμετρος των σωλήνων με βάση τον παρακάτω πίνακα (ή τις αντίστοιχες οδηγίες του ΕΛΟΤ HD 384).

Όταν πρόκειται να εγκατασταθούν εντός σωλήνων αγωγοί μεγαλύτερης διατομής από εκείνες του πίνακα ή περισσότεροι αγωγοί από εκείνους που καθορίζονται στον πίνακα, οι σωλήνες πρέπει να παρουσιάζουν επαρκή εσωτερική διάμετρο κατά τρόπο ώστε η έλξη των αγωγών εντός των σωλήνων να μπορεί να γίνει ευχερώς και χωρίς να φθαρεί η μόνωση των αγωγών.

Στη συνέχεια, ανάλογα με τη διάμετρο των σωλήνων και το πλήθος των απαιτούμενων διακλαδώσεων επιλέγονται τα απαιτούμενα κουτιά διακλαδώσεων, εντός των οποίων γίνονται οι συνδέσεις των διακλαδιζομένων αγωγών.

Δεν επιτρέπεται καμία σύνδεση αγωγών μέσα στους σωλήνες.

Τα πώματα των κουτιών διακλαδώσεων πρέπει να εμποδίζουν την είσοδο σκόνης.

Οι ακροδέκτες μέσα στα κουτιά πρέπει να εξασφαλίζουν καλή επαφή που δεν αλλοιώνεται με την πάροδο του χρόνου.

Πίνακας 2.5.3.1 - ΣΩΛΗΝΕΣ ΗΛΕΚΤΡΙΚΩΝ ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΕΩΝ ΔΙΑ ΤΟΜΗ

ΑΓΩΓΩΝ

ΕΣΩΤΕΡΙΚΗ ΔΙΑΜΕΤΡΟΣ ΣΩΛΗΝΩΝ ΜΜ

ΟΡΑΤΟΙ ΣΩΛΗΝΕΣ ΧΩΝΕΥΤΟΙ ΣΩΛΗΝΕΣ

1X1 9 11

1X1,5 9 11

1X2,5 9 11

1X4 11 11

1X6 11 11

1X10 11 11

1X16 13,5 13,5

2X1 9 11

2X1,5 ~ 11

2X2,5 13,5 .1 6

(37)

2X4 2X6

3X1 3X1,5

11 13,5 3X2,5

3X4

Πίνακας 2.S.3.2 - ΣΠΛΗΝΕΣ ΗΛΕΚΤΡΙΚΟΝ ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΕΩΝ

ΔΙΑΤΟΜΗ ΑΓΩΓΩΝ 3 X 6 3 Χ 10 3 X 1 6 4 X 1 4 Χ 1,5

ΕΣΩΤΕΡΙΚΗ ΣΩΛΗΝΕΣ

ΔΙΑΜΕΤΡΟΣ ΗΛΕΚΤΡΙΚΩΝ ΣΩΛΗΝΩΝ (mm)^ ΕΓΚΑΤΑΣΤ^ΕΩΝ

16 ^ 23

23 29 13.5 13.5

23 29 13,5

16

(38)

ΕΗΕ (σύμφωνα με το πρότυττο ΕΛΟΤ HD 384) 3.1. Γενικά

Σύμφωνα με την ισχύουσα νομοθεσία και το πρότυπο ΕΛΟΤ HD 384 κάθε ηλεκτρική εγκατάσταση πρέπει να ελέγχεται μετά την αποπεράτωσή της και πριν να τεθεί σε λειτουργία από το χρήστη αλλά και αργότερα μετά την θέση της σε λειτουργία, ώστε να εξακριβωθεί, στο μέτρο του δυνατού, ότι έχουν τηρηθεί οι απαιτήσεις του προτύπου ΕΛΟΤ HD 384,

Σε περίπτωση που η εγκατάσταση έχει κατασκευασθεί πριν από την θέση σε ισχύ του ανωτέρω προτύπου, ελέγχεται για να εξασφαλισθεί ότι αυτή παρέχει επαρκή ασφάλεια.

Αναλυτικότερα οι έλεγχοι που πραγματοποιούνται είναι τριών ειδών ως ακολούθως:

Αρχικός έλεγχος: Διενεργείται μετά την αποπεράτωση της κατασκευής κάθε ηλεκτρικής εγκατάστασης και προτού τεθεί σε λειτουργία από τον χρήστη, για να διαπιστωθεί αν έχουν τηρηθεί οι απαιτήσεις του ανωτέρω προτύπου.

Έλεγχος μετά από επεκτάσεις η τροποποιήσεις: Ο έλεγχος πραγματοποιείται μετά την αποπεράτωση των εργασιών και προτού τεθεί σε λειτουργία η επέκταση η το τμήμα που τροποποιήθηκε για να διαπιστωθεί:

α) ότι η ηλεκτρική εγκατάσταση της επέκτασης η του τμήματος που τροποποιήθηκε έχει κατασκευαστεί σύμφωνα με το ίδιο πρότυπο β) η αρχική εγκατάσταση δεν έχει υποστεί εξαιτίας των εργασιών επέκτασης η τροποποίησης καμία μείωση του επιπέδου ασφάλειας.Για το τμήμα δε που περιλαμβάνεται στην αρχική εγκατάσταση είναι ενδεδειγμένο να γίνεται επανέλεγχος όπως στην συνέχεια περιγράφεται Επανέλεγχος: Ο επανέλεγχος πραγματοποιείται είτε σε τακτά χρονικά διαστήματα, ανάλογα με την χρήση του χώρου (κατοικία, επαγγελματικός