Η επίδραση της γεωργίας στην λεκάνη απορροής του Αργολικού Πεδίου

(1)

ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΙΓΑΙΟΥ ΤΜΗΜΑ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ

Η επίδραση της Γεωργίας στην Λεκάνη Απορροής του Αργολικού

Πεδίου.

(2)

General Assembly

United Nations Millennium Declaration

We resolve therefore to create an environment – at the national and global levels alike – which is conducive to development and to the elimination of poverty.

REPORT OF THE UNITED NATIONS CONFERENCE ON ENVIRONMENT AND DEVELOPMENT

(Rio de Janeiro, 3-14 June 1992)

Principle 1

Human beings are at the centre of concerns for sustainable development.

They are entitled to a healthy and productive life in harmony with nature.

Principle 4

In order to achieve sustainable development, environmental protection shall constitute an integral part of the development process and cannot be considered in isolation from it.

Distr.: General 18 September 2000

(3)

Περιεχόμενα

Κατάλογος Γραφημάτων ___________________________________________________ 7 Κατάλογος Σχημάτων _____________________________________________________ 8 Κατάλογος Χαρτών _______________________________________________________ 9

1. Εισαγωγή ____________________________________________________________ 10 2. Μεθοδολογία _________________________________________________________ 13 3. Φυσικοί Παράγοντες ___________________________________________________ 18 3.1 Οριοθέτηση Λεκάνης Απορροής ________________________________________________ 18 3.2 Κλίμα _____________________________________________________________________ 19 3.1.1 Δείκτης: Μέση Βροχόπτωση ___________________________________________________ 23 3.1.2 Δείκτης: Μέση Εξάτμιση ______________________________________________________ 25 3.1.3 Δείκτης: Μέση Θερμοκρασία Αέρα _____________________________________________ 27 3.3 Γεωμορφολογία _____________________________________________________________ 29 3.3.1 Υδρογεωλογία _______________________________________________________________ 30 3.3.2 Υδροφόροι σχηματισμοί _______________________________________________________ 31 3.3.4 Υδροφόρα συστήματα _________________________________________________________ 34 3.3.5 Επιφανειακό υδατικό ισοζύγιο __________________________________________________ 36 3.3.6 Συνολικό Επιφανειακό Υδατικό Ισοζύγιο _________________________________________ 40 3.3.7 Υπόγειος υδροφόρος ορίζοντας _________________________________________________ 43 Πηγαία Ύδατα ___________________________________________________________________ 43 3.3.8 Υπολογισμός Συνολικού Υδατικού Ισοζυγίου _____________________________________ 48

4. Ανθρωπογενείς Παράγοντες _____________________________________________ 51 4.1 Ύδρευση ___________________________________________________________________ 51 4.2 Άρδευση ___________________________________________________________________ 51 4.3 Ανάγκες των Καλλιεργειών Σε Νερό _____________________________________________ 53 4.4 Λίπανση - Φυτοπροστασία ____________________________________________________ 56 4.5 Η Γεωργία της Ελλάδος ______________________________________________________ 59 Η εξέλιξη της γεωργίας στην Αργολίδα _______________________________________________ 60 4.5.1 Έκταση_____________________________________________________________________ 60 4.5.2 Παραγωγή __________________________________________________________________ 72 4.5.3 Απόδοση ____________________________________________________________________ 75 4.5.4 Εκμηχάνιση _________________________________________________________________ 76 4.6 Κοινωνικοί Δείκτες __________________________________________________________ 77 4.6.1 Αριθμός αγροτεμαχίων ________________________________________________________ 77 4.6.3 Δείκτης: Πολυαπασχόληση ____________________________________________________ 79

(4)

Κατάλογος Πινάκων

Πίνακας 3.1: Χαρακτηριστικά Μετεωρολογικών και Κλιματολογικών σταθμών στην Ευρύτερη περιοχή του Αργολικού Πεδίου (Γιαννουλόπουλος 2000) ________________ 22

Πίνακας 3.2: Μέσες μηνιαίες τιμές βροχόπτωσης, θερμοκρασίας αέρα και εξάτμισης περιόδου 1964 - 1995 _____________________________________________________ 22

Πίνακας 3.3: Μέσες μηνιαίες τιμές βροχόπτωσης, θερμοκρασίας αέρα και εξάτμισης περιόδου 1964 - 1995 _____________________________________________________ 23 Πίνακας 3.4: Ατμοσφαιρικά κατακρημνίσματα Ρ ______________________________ 38 Πίνακας 3.5: Πραγματική εξατμισοδιαπνοή ΑΕ _______________________________ 39 Πίνακας 3.6: Επιφανειακή απορροή RO _____________________________________ 40

Πίνακας 3.7: Συνολικό επιφανειακό υδατικό ισοζύγιο των υδρολογικών λεκανών του Αργολικού πεδίου ________________________________________________________ 42

Πίνακας 4.1: Μηνιαία εξατμισοδιαπνοή της καλλιέργειας αναφοράς ETo Του Αργολικού Πεδίου _________________________________________________________________ 54

Πίνακας 4.2: Φυτικός Συντελεστής Κc βάση της μεθόδου των Blaney Criddle (FAO) (Υποθέτοντας ότι έχω μεσαία Υγρασία Και Ταχύτητα Άνεμου.) ___________________ 55 Πίνακας 4.3: Υπολογισμός του Φυτικού Συντελεστή Κc του Σιταριού κάθε μέρα ανά μηνά και της εξατμισοδιαπνοή ΕΤ της καλλιέργειας του Σιταριού κάθε μέρα ανά μηνά. ___ 55

Πίνακας 4.4: Μεταβολή επί % σε Έκταση και Παραγωγή στην Ελλάδα για την περίοδο 1965-2000 (Ε.Σ.Υ.Ε.) _____________________________________________________ 59 Πίνακας 4.5 Μεταβολή Εκτάσεων Καλλιεργειών Αργολίδας σε Βασικές Κατηγορίες 1965 – 2000 (ΕΣΥΕ). __________________________________________________________ 61 Πίνακας 4.6: Μεταβολή Σιτηρών δια καρπό Καλλιεργειών Αργολίδος 1965 – 2000 ___ 63 Πίνακας 4.7: Μεταβολή Βρωσίμων Οσπρίων Καλλιεργειών Αργολίδος 1965 – 2000 _ 63 Πίνακας 4.8: Μεταβολή Βιομηχανικών Φυτών Καλλιεργειών Αργολίδος 1965 – 2000 _ 64 Πίνακας 4.10: Μεταβολή Κτηνοτροφίας Αργολίδος 1965 – 2000 __________________ 65 Πίνακας 4.11: Μεταβολή Καλλιεργειών Πεπονοειδών - Γεώμηλων Αργολίδος 1965 – 2000 _______________________________________________________________________ 66

(5)

Πίνακας 4.12: Έκταση Καλλιεργειών Λαχανικών που Αυξηθήκαν 1965 - 2000 ______ 67 Πίνακας 4.13: Έκταση Καλλιεργειών Λαχανικών που Μειωθήκαν 1965 – 2000 ______ 67 Πίνακας 4.14: Μεταβολή Αμπέλων – Σταφιδαμπέλων 1965 – 2000 ________________ 69 στην Αργολίδα __________________________________________________________ 69 Πίνακας 4.15: Μεταβολή Δενδρώδων καλλιεργειών 1965 – 2000 _________________ 71 Πίνακας 4.16: Μεταβολή παραγωγής 1965-2000 στον Νομό Αργολίδας ____________ 72 Πίνακας 4.17: Μεταβολή Απόδοσης 1965-2000 _______________________________ 76 Πίνακας 4.18: Μεταβολή Γεωργικών Μηχανημάτων 1965-2000 __________________ 77 Πίνακας 4.19: Διαρθρωτικός Πίνακας Γεωργικών Γαιών _______________________ 77 Πίνακας 4.20: Μέση Έκταση ανά Εκμετάλλευση-Αγροτεμάχιο ___________________ 78

Πίνακας 4.21: Σχέση Εκμεταλλεύσεων-Εκτάσεων με Τάξεις Ηλικιών Κατόχων Γεωργικών Εκμεταλλεύσεων _______________________________________________ 79 Πίνακας 4.22: Απασχολούμενοι Στην Γεωργία 2000 Νομός Αργολίδας _____________ 80 Πίνακας π1. Πραγματικός Πληθυσμός Νομού Αργολίδας Βάση Απογραφής 2001 ΕΣΥΕ _____________________________________________________________________________ 96 Πίνακας π2. Ημερησία ποσοστά του ετησίου αριθμού ωρών ημέρας ανά μήνα (ρ) για βόρεια πλάτη από 32 μέχρι 42 (FAO). ___________________________________________ 96 Πίνακας π3. Φυτικοί Συντελεστές, Kc, κατά Μηνά, Δενδρωδών καλλιεργειών και αμπελώνων, προσαρμοσμένων στις κλιματικές συνθήκες της Ελλάδας, για χρήση με την μέθοδο Blaney Criddle Κατά FAO (Παπαζαφειρίου 1999) ________________________ 97 Πίνακας π4. Μέση Μηνιαία Θερμοκρασία ( C⁰ ) _________________________________ 97 Πινάκας π5. Συνολική Περίοδος Ανάπτυξης και στάδια ανάπτυξης ετήσιων

καλλιεργειών (Παπαζαφειρίου 1999) ___________________________________________ 98 Πινάκας π6. Βλαστική περίοδος καλλιεργειών ανά Μέρες κάθε Μηνά (Παπαζαφειρίου 1999) ________________________________________________________________________ 99 Πινάκας π7. Ανάγκες Των Σιτηρών σε Νερό ανά Μήνα σε m³ ____________________ 100 Πίνακας π8. Ανάγκες Των Βρώσιμων Όσπριων, Βιομηχανικών Φυτών και

Πεπονοειδών γεώμηλων σε Νερό ανά Μηνά σε m³ ______________________________ 100

(6)

Πίνακας π13: Τύποι Λιπασμάτων που χρησιμοποιούνται ανά Καλλιέργεια Και Ποσοστό της % Αζώτου Ν, Φώσφορου Ρ και Καλίου Κ ανά Λίπασμα. ____________________ 105 Πίνακας π14: Ποσότητα Αζώτου Ν, Φώσφορου Ρ και Καλίου Κ σε kgr που

χρησιμοποιούνται ανά Καλλιέργεια. ___________________________________________ 105 Πίνακας π15: Ποσότητα Αζώτου Ν, Φώσφορου Ρ και Καλίου Κ σε kgr/στρέμμα που χρησιμοποιούνται ανά Καλλιέργεια. ___________________________________________ 105 Πίνακας π16: Φυτοφάρμακα ανά καλλιέργεια ανά περιόδους ψεκασμού (Μαντζαβράκος 2000) _______________________________________________________________________ 106 Πίνακας π17: Φυτοφάρμακα ανά καλλιέργεια __________________________________ 106 Πινάκας π18 Στοιχεία Έκτασης – Παραγωγής 1965 - 2000. Γεωργικής Στατιστικής ΕΣΥΕ για τον Νομό Αργολίδας. _______________________________________________ 108

(7)

Κατάλογος Γραφημάτων

Γράφημα 3.1 Μεταβολή Μέσης Μηνιαίας βροχόπτωσης _________________________ 24 Γράφημα 3.2 Μεταβολή Μέσης Ετησίας Βροχόπτωσης 1966 - 2000_______________ 24

Γράφημα 3.3: Σύγκριση Μεταβολής Μέσης Ετησίας Βροχόπτωσης Ετών 1965 – 1980 και 1985 - 2000 _____________________________________________________________ 25 Γράφημα 3.4 Μεταβολή Μέσης Μηνιαίας Εξάτμισης __________________________ 26

Γράφημα 3.5: Μεταβολή Μέσης Ετήσιας Εξάτμισης στην Αργολίδα για την περίοδο 1965 - 1997 _________________________________________________________________ 26 Γράφημα 3.6: Μεταβολή Μέσης Μηνιαίας Θερμοκρασίας ______________________ 27

Γράφημα 3.7: Σύγκριση Μεταβολής Μέσης Μηνιαίας Θερμοκρασίας Ετών 1965 – 1980 και 1985 - 2000 __________________________________________________________ 38

Γράφημα 3.8: Σχηματική απεικόνιση των συνιστωσών του επιφανειακού υδατικού ισοζυγίου του Αργολικού πεδίου (Μέσες ετήσιες τιμές). _________________________ 41 Γράφημα 4.1 Διακύμανση της συγκέντρωσης των Αμμωνίας, στο εσωτερικό διαμέρισμα του Αργολικού κόλπου κατά την διάρκεια ενός ετησίου κύκλου (Μαντζαβράκος 2000) 57 Γράφημα 4.2 Διακύμανση της συγκέντρωσης της Φωσφορικών, στο εσωτερικό διαμέρισμα του Αργολικού κόλπου κατά την διάρκεια ενός ετησίου κύκλου (Μαντζαβράκος 2000) ____________________________________________________ 58 Γράφημα 4.3 Διακύμανση της συγκέντρωσης των Νιτρικών, στο εσωτερικό διαμέρισμα του Αργολικού κόλπου κατά την διάρκεια ενός ετήσιου κύκλου (Μαντζαβράκος 2000) 58

Γράφημα 4.4: Η μεταβολή της έκτασης ανά ομάδα καλλιεργειών από το 1965 έως το 2000 _______________________________________________________________________ 60 Γράφημα 4.5: Η μεταβολή των Συνολικών, Αροτραίων και δενδρώδων Εκτάσεων Αργολίδος από το 1965 έως το 2000 _________________________________________ 61 Γράφημα 4.6: Η μεταβολή Λαχανικών –Κηπευτικών Και Αμπέλων – Σταφιδαμπέλων Εκτάσεων Αργολίδος1965 – 2000 ___________________________________________ 61

(8)

Γράφημα 4.10: Καλλιέργειες Λαχανικών Αυξηθήκαν που 1965 - 2000 _____________ 68

Γράφημα 4.11: Μεταβολή Αμπέλων – Σταφιδαμπέλων 1965 – 2000 στην Αργολίδα. __ 70 Γράφημα 4.12: Μεταβολή των 4 μεγαλύτερων Δενδρώδων καλλιεργειών 1965–2000 71

Γράφημα 4.13: Μεταβολή της Παραγωγής – Έκτασης των Αροτραίων καλλιεργειών 1965 – 2000 _________________________________________________________________ 73 Γράφημα 4.14: Μεταβολή της Παραγωγής των Αροτραίων καλλιεργειών 1965 – 2000 73

Γράφημα 4.15: Μεταβολή της Παραγωγής των καλλιεργειών των Λαχανικών 1965 – 2000 _______________________________________________________________________ 74 Γράφημα 4.16: Μεταβολή της Παραγωγής των καλλιεργειών των Αμπέλων Σταφιδαμπέλων 1965 – 2000 _______________________________________________ 74 Γράφημα 4.17: Μεταβολή της Παραγωγής των Δενδρώδων καλλιεργειών 1965 – 2000 75

Γραφημα π1 Μεταβολή ετήσιας Βροχόπτωσης στην Περιοχή της Αργολίδας 1965 - 1980 ___ 107

Γραφημα π2 Μεταβολή ετήσιας Βροχόπτωσης στην Περιοχή της Αργολίδας 1981 – 1998 111

Κατάλογος Σχημάτων

Σχήμα 1 : Οι Παράγοντες που χρησιμοποιήθηκαν για τον προσδιορισμό της σχέσης της Γεωργίας με την λεκάνη απορροής. _________________________________________ 14 Σχήμα 3.1: Εισροες - Εκροες Συνολικού Υδατικού Ισοζύγιο _____________________ 48

(9)

Κατάλογος Χαρτών

Χάρτης 3.1: Υδροκρίτης της Αργολικής Λεκάνης Απορροής _____________________ 20 Χάρτης 3.2: Λεκάνη απορροής και υπολεκάνες Αργολικού Πεδίου ________________ 21

Χάρτης 3.3: Κατανομή των γεωτεκτονικών ενοτήτων στην ευρύτερη περιοχή (Σύνθεση από τους υφιστάμενους Γεωλογικούς Χάρτες, έκδοση ΙΓΜΕ, κλ. 1: 50.000) (Γιαννουλόπουλος 2000) __________________________________________________ 30 Χάρτης 3.5: Θέσεις ερευνητικών γεωτρήσεων, υδρογεωτρήσεων κλπ. που χρησιμοποιήθηκαν στη λιθοστρωματική έρευνα των Τεταρτογενών ιζημάτων του Αργολικού πεδίου (Γιαννουλόπουλος 2000) ___________________________________ 34 Χάρτης 3.6 Πηγή: Γιαννουλόπουλος 2000 ____________________________________ 35 Χάρτης 3.7 Πηγή: Γιαννουλόπουλος 2000 ____________________________________ 35

Χάρτης 3.8: Υδρογραφικό δίκτυο. Σύμφωνα με την ταξινόμηση (Γιαννουλόπουλος 2000) _______________________________________________________________________ 38 Χάρτης 3.9: Γεωλογικό Σκαρίφημα Πηγής Λέρνης και Κρόης. (Γιαννουλόπουλος 2000)44 Χάρτης 3.10: Γεωλογικό Σκαρίφημα Πηγής Κεφαλαρίου. (Γιαννουλόπουλος 2000) ___ 44

Χάρτης 3.11: Γεωλογικό Σκαρίφημα Πηγής Κιβερίου. (Γιαννουλόπουλος 2000) _____ 45

Κίνηση Υπογείων Υδάτων _________________________________________________________ 46

Χάρτης 3.12: Σχέσεις τροφοδοσίας των πηγών του Αργολικού Πεδίου από τις καταβόθρες και τις πόλγες των Αρκαδικών οροπεδίων και της ορεινής Κορινθίας (Gospodaric and Leibundgut 1986) ________________________________________________________ 47

(10)

1. Εισαγωγή

Το νερό ως φυσικός πόρος, αποτελεί στη γη προϋπόθεση ζωής και είναι απαραίτητο για την ανάπτυξη και τον πολιτισμό, είναι ισως ο πιο σπουδαιος στρατηγικος πορος, ένα οικονομικο ορυκτο ή μεταλλευμα όπως το πετρελαιο και ο χρυσος. Τα ¾ της επιφανείας της γης καλύπτονται με νερό, με συνολική ποσότητα 1,4*10¹⁸m³(Φυτιανός 1996). Από αυτό μόλις το 2,7% κατανέμεται στις ηπείρους, οπού το μεγαλύτερο μέρος βρίσκεται στους παγετώνες των οροσειρών ανά τον πλανήτη και στην Ανταρκτική. Η ποσότητα νερού στην ατμόσφαιρα ισούται με 0,013*10¹⁸m³(Φυτιανός 1996) και η επίδραση του στις κλιματικές συνθήκες των διαφορών περιοχών είναι αποφασιστικής σημασίας,

Η διαχείριση λεκάνης απορροής με βάση την οδηγία 2000/60ΕΕ για την «θέσπιση πλαισίου κοινοτικής δράσης στον τομέα της πολιτικής των υδάτων» είναι το πρώτο ουσιαστικό βήμα, ίσως παγκόσμια, για την διαχείριση των υδατικών πόρων, και κατ' επέκταση λεκανών απορροής. Αυτή η οδηγία αποτελεί ουσιαστικά από μονή της μια μεθοδολογική προσέγγιση στην διαχείριση λεκανών απορροής. Το παράρτημα 2 της συγκεκριμένης οδηγίας αποτελεί ένα είδος οδηγού για την μελέτη και διαχείριση λεκανών. Ο Νόμος 3199 του 2003 περί «Προστασία και διαχείριση των υδάτων» για την Εναρμόνιση με την Οδηγία 2000/60 της ΕΚ αποτελεί το σημαντικότερο βήμα για την διαχείριση τους.

Έχουν γίνει αξιόλογες προσπάθειες νωρίτερα, για την διαχείριση λεκανών απορροής στην Ελλάδα.

Μια από τις μεγαλύτερες και παλιότερες προσπάθειες διαχείρισης λεκάνης απορροής είναι του αυτή του ποταμού Μισισιπή, ενός από τους μεγαλύτερους ποταμούς του κόσμου, από το U.S. Geological Survey. Παρόμοιες μελέτες γίνονται στο Αμαζόνιο, το Δούναβη, το Γάγγη και άλλους μεγάλους Ποταμούς. Η ανάγκη για διαχείριση της λεκάνης του Μισισιπή προέκυψε από το έντονο φαινόμενο νιτρορύπανσης που ανιχνεύτηκε σε οστρακοειδή στο κόλπο του Μεξικού. Η μελέτη της λεκάνης ξεκίνησε το 1980 με την συμμετοχή 31 Πολιτειών και 77 Φυλών. Η λεκάνη απορροής χωρίστηκε σε 9 μεγάλες υπολεκάνες και 133 μικρές υπολεκάνες για να μελετηθεί αναλυτικότερα. Ιδρύθηκε η επιτροπή MR/GM

(Mississippi River/ Golf Mexico) Watershed Nutrients Task Force με στόχο την

αποκατάσταση της ποιότητας ζωής και των υδατικών πόρων της λεκάνης και του Κόλπου (USGS 2002).

Οι επιμέρους μελέτες των υπολεκανών της λεκάνης απορροής αποτελούν επίσης παραδείγματα διαχείρισης λεκανών απορροής. Ο Μισισιπής καλύπτει περίπου το 40% των Ηπειρωτικών Ηνωμένων Πολιτειών, το μεγαλύτερο ποσοστό της λεκάνης (συνολικής

(11)

έκτασης 7.8 εκατομμύρια km³) του καλλιεργείται, και ένας από τους βασικότερους παράγοντες νιτρορύπανσης είναι η λίπανση του εδάφους. Κάθε χρόνο ο ποταμός απελευθερώνει στο κόλπο περίπου 580 km³ νερού, περιέχοντα 1.5 εκατομμύριο τόνους αζώτου (Brouwer και Van Der Straaten 2002). Όπως διαπιστώνεται από τους Brouwer και Van Der Straaten (2002) το πιο εξέχων ηπειρωτικής κλίμακας πρόβλημα είναι η αποκαλούμενη «Νεκρή Ζώνη» στο Κόλπο του Μεξικό. Αυτή η ζώνη περιλαμβάνει περίπου 18000 km², και ονομάζετε έτσι επειδή την Άνοιξη και το καλοκαίρι η συγκέντρωση του οξυγόνου είναι πολύ χαμηλή για να υποστηρίξει το υδατικό οικοσύστημα, που διαφορετικά ευδοκιμεί σε αυτά τα νερά. Έχει διαπιστωθεί ότι βασική αίτια του Φαινόμενου αυτού είναι η εισροή περίσσειας αζώτου (σχετικά με την μικρότερου μεγέθους ποσότητα φωσφόρου) στο κόλπο από τον ποταμό Μισισιπή ( Rabalais et al., 1996, 1991). Σε πολλές υπολεκάνες του ποταμού υπάρχουν προγράμματα διαχείρισης « Γεωργικών Λεκανών Απορροής» (EPA).

Το ενδιαφέρον για την διαχείριση των υδάτων και των λεκανών απορροής που παρατηρείται παγκόσμια σε συνδυασμό με την περιορισμένη διαθεσιμότητα του φυσικού πόρου και η έντονη χρήση του στην γεωργία αλλά και τα προβλήματα από την εφαρμογή των αγροχημικών στο αργολικό πεδίο αποτελούν κίνητρο για την παρούσα έρευνα. Η ανάγκη κατανόησης της γεωμορφολογίας της υπό εξέταση λεκάνης είναι ζωτικής σημασίας.

Το ανάγλυφο της περιοχής είναι σημαντικός παράγοντας τόσο της λεκάνης απορροής, όσο και του επιφανειακού Υδατικού ισοζυγίου. Το υπόγειο νερό βρίσκεται στα διάκενα που υπάρχουν μεταξύ των στερεών τμημάτων των γεωλογικών σχηματισμών (Γαγάνης 2004). Ο καθορισμός των υδροφόρων στρωμάτων έχει άμεση σχέση με τους γεωλογικούς σχηματισμούς της περιοχής. Η ελεύθερη επιφάνεια του νερού σε ελεύθερο υδροφορέα, δηλαδή το άνω όριο του υδροφορέα ονομάζεται Υδροφόρος Ορίζοντας (Γαγάνης 2004).

Μέσω της γεωμορφολογίας μπορούμε να κατανοήσουμε και να υπολογίσουμε παραμέτρους όπως η κίνηση του ύδατος πάνω και μέσα στο έδαφος καθώς και παράγοντες που επηρεάζουν υπάρχοντα ή αναμενόμενα προβλήματα στο συνολικό σύστημα, τις πιέσεις που ασκούνται σε αυτό και από που αυτοί προέρχονται.

Η χωρική και χρονική κατανομή της ζήτησης στις διάφορες χρήσεις των υδατικών πόρων χαρακτηρίζεται από μεγάλη ανομοιομορφία. Χρονικά οι βροχοπτώσεις παρατηρούνται

(12)

νερού συγκεντρώνεται στις μεγάλες πεδινές εκτάσεις, ενώ παρατηρείται σημαντική διασπορά στο υπόλοιπο της χωράς (Υπ. Γεωργίας 2000).

Ο κύριος χρηστής νερού στην Ελλάδα είναι η Γεωργία με ποσοστό περίπου 85% (Υπ.

Γεωργίας 2000).Η σήμερα αρδευόμενες εκτάσεις υπολογίζονται περίπου σε 12.5 εκατομμύρια στρέμματα από τα οποία τα 6 περίπου εκατομμύρια αρδεύονται από επιφανειακά νερά και τα 6,5 εκατομμύρια από υπόγεια. Σύμφωνα με τα πρακτικά του συνεδρίου «Γεωργία και Περιβάλλον» του Υπ. Γεωργίας το 2000, «κατά μέσο όρο, κάθε στρέμμα δέχεται άρδευση 400 κυβικά μέτρα νερού το χρόνο, μια πρώτη εκτίμηση δείχνει ότι συνολικά η αρδευόμενη γεωργία εκταμιεύει κατ’ έτος από τους υδατικούς πόρους της χώρας 5 δισεκατομμύρια κυβικά μέτρα νερού, από τα οποία τα 2,6 δισεκατομμύρια προέρχονται από επιφανειακούς πόρους και τα 2,6 δισεκατομμύρια από υπόγειους».

Ιδιαίτερη μνεία γίνεται στο συνέδριο «Γεωργία και περιβάλλον» του Υπ. Γεωργίας (2000) για τους τοπικούς υδροφορείς της νησιωτικής χώρας και των ανατολικών παράλιων της ηπειρωτικής Ελλάδας. Στο ίδιο συνέδριο αναφέρεται ότι «δεν είναι υπερβολή να θεωρηθεί ότι το σύνολο των υδροφορέων των περιοχών αυτών βρίσκονται σε κίνδυνο γιατί, πέρα από τον υποβιβασμό της στάθμης τους, η ποιότητα του νερού τους υποβαθμίζεται δραματικά από την εισβολή της θάλασσας. Είναι γνωστό δε ότι από την στιγμή που ένας υδροφορέας υποστεί την εισβολή της θάλασσας πρέπει να θεωρείται οριστικά χαμένος, γιατί η διαδικασία επαναφοράς του στην προηγούμενη κατάσταση είναι μακροχρόνια και μπορεί να ξεπεράσει και τον ένα αιώνα. Χαρακτηριστική περίπτωση καταστροφής μεγάλου παράλιου υδροφορέα είναι αυτή στο Αργολικό πεδίο οπού, λόγω της μακρόχρονης και εντατικής υπεράντλησης για άρδευση της περιοχής, είχαμε μεγάλο υποβιβασμό της υπόγειας στάθμης και εισβολή της θάλασσας με παράλληλη εμφάνιση παθογενών συμπτωμάτων στο έδαφος».

(13)

2. Μεθοδολογία

Αντικείμενο της πτυχιακής εργασίας είναι η μελέτη των επιπτώσεων της Γεωργίας με την λεκάνη απορροής της Αργολίδας. Για την επίτευξη αυτού του στόχου χρησιμοποιήθηκαν δείκτες (Σχήμα 2) συνδυάζουν περιβαλλοντικά δεδομένα της υπό εξέτασης περιοχής.

Η βασικότερη πηγή δεδομένων ήταν η Εθνική Στατιστική Υπηρεσία Ελλάδας (ΕΣΥΕ).

Επίσης συλλέχτηκαν στοιχειά από την Υπηρεσία Εγγείων Βελτιώσεων (ΥΕΒ), Υπηρεσία Αγροτικής Ανάπτυξης του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων κα την Νομαρχιακή Υπηρεσία Εγγείων Βελτιώσεων του Νομού Αργολίδας. Αυτά τα δεδομένα συσχετίσθηκαν με προγενέστερες έρευνες και εργασίες στην περιοχή.

Ο Νομός Αργολίδας έχει συνολική έκταση 2,214 τ. Χλμ και μόνιμο πληθυσμό 102.392 (Παράρτημα Πινάκας 1). Με πρωτεύουσα Νομού το Ναύπλιο έχει 16.116 κατοίκους, μεγαλύτερο Δήμο τοn Αργούς με 29.505, ενώ τρίτος μεγαλύτερος δήμος είναι του Κρανιδίου με 10.102 κατοίκους. Το 54,4% του πληθυσμού ζει στους 3 μεγάλους Δήμους. Η γεωργική γη ανέρχεται σε 718.181 στρέμματα (33,3% της συνολικής επιφάνειάς της), οι βοσκότοποι σε 1.224.570 στρέμματα (55,4%), τα δάση καλύπτουν 197.000 στρέμματα (9,1%) και τα

νερά 20.000 στρέμματα (0,1%).

Η αργολική πεδιάδα είναι η μεγαλύτερη πεδιάδα που βρίσκεται στο νότιο τμήμα της Ελλάδας, με κλιματικές συνθήκες κατάλληλες για την παραγωγή πλήθους γεωργικών προϊόντων. Εντούτοις, λόγω της ξηρασίας που την χαρακτήριζε, η γεωργική ανάπτυξή της άρχισε γύρω στο 1910, χάρις στην εκμετάλλευση του υδροφόρου ορίζοντα κατ’ αρχήν της περιοχής κοντά στη θάλασσα. Η επιτυχία της χρησιμοποίησης των υδατικών πόρων των πηγαδιών στην καλλιεργητική πρακτική ήταν τόσο μεγάλη, ώστε επεκτάθηκε θεαματικά.

Έτσι, άλλαξε όχι μόνο ο καλλιεργητικός χαρακτήρας όλης της περιοχής, αλλά αυτό αποτέλεσε και αφορμή για την ανάπτυξη του κλάδου των γεωργικών βιομηχανιών. Το πρώτο εργοστάσιο μεταποίησης λαχανικών και φρούτων της Ελλάδας άνοιξε γύρω στα 1915, στην περιοχή του Ναυπλίου.

(14)

Σχήμα 1 : Οι Παράγοντες που χρησιμοποιήθηκαν για τον προσδιορισμό της σχέσης της Γεωργίας με την λεκάνη απορροής.

Η αξιοποίηση των περιβαλλοντικών δεικτών, αλλά και των κοινωνικοοικονομικών, έγινε με την χρήση διεθνώς αναγνωρισμένων υπό – δεικτών, που είναι:

Περιβαλλοντικοί Δείκτες

9 Δείκτης : Μέση Εξάτμιση Μονάδα Μέτρησης : mm

Παρατηρήσεις – Παραδοχές: Η μέση εξάτμιση υπολογίστηκε από τις μέσες μηνιαίες τιμές τις για την περίοδο 1964 – 1995 στους μετεωρολογικούς σταθμούς Αγ. Τριάδας, Αχλαδοκαμπού και Ασίνης. Αρχικά πήραμε την μέση τιμή των μέσων μηνιαίων τιμών των τριών σταθμών και πήραμε την μεταβολή της μέσης μηνιαίας εξάτμισης της

(15)

Αργολίδας. Από το σύνολο των μέσων μηνιαίων πήραμε την Μέση Ετήσια Εξάτμιση.

Πηγή: Γιαννουλόπουλος 2000

9 Δείκτης : Μέση Βροχόπτωση Μονάδα Μέτρησης : mm

Παρατηρήσεις – Παραδοχές: Η μέση Βροχόπτωση υπολογίστηκε με τον ίδιο τρόπο όπως και η Μέση εξάτμιση, απλά χρησιμοποιήθηκαν στοιχειά από τους 18 μετεωρολογικούς Σταθμούς της Περιοχής.

Πηγή: ΥΕΒ ΥΑΑ

9 Δείκτης : Μέση Θερμοκρασία Αέρα Μονάδα Μέτρησης : ⁰C

Παρατηρήσεις – Παραδοχές: Η μέση θερμοκρασία αέρα υπολογίστηκε με τον ίδιο τρόπο όπως και η Μέση εξάτμιση. Σε αυτή την περίπτωση συνδυάστηκαν τα στοιχειά των 5 σταθμών Αγ. Τριάδας, Αχλαδοκαμπού, Μερκούρι, Ναύπλιο και Σκαφιδάκι.

Πηγή: ΥΕΒ ΥΑΑ

9 Δείκτης : Υδραυλικής αγωγιμότητας Μονάδα Μέτρησης : cm/h

Παρατηρήσεις – Παραδοχές: Η υδραυλική αγωγιμότητα έχει υπολογιστεί από προγενέστερη έρευνα (Γιασόγλου κ.α. 1983).

9 Δείκτης : Επιφανειακή Απορροή Μονάδα Μέτρησης : mm και m³

Παρατηρήσεις – Παραδοχές: Η επιφανειακή απορροή έχει υπολογιστεί από προγενέστερη έρευνα (Γιαννουλόπουλος 2000).

9 Δείκτης : Πραγματική Εξατμισοδιαπνόη Μονάδα Μέτρησης : mm και m³

Παρατηρήσεις – Παραδοχές: Η πραγματική εξατμισοδιαπνόη έχει υπολογιστεί από προγενέστερη έρευνα (Γιαννουλόπουλος 2000).

(16)

9 Δείκτης : Συνολικό Υδατικό Ισοζύγιο Μονάδα Μέτρησης: m³

Παρατηρήσεις – Παραδοχές: Για τον υπολογισμό του συνολικού υδατικού ισοζυγίου ο Γιαννουλόπουλος υπολόγισε το Επιφανειακό και Υπόγειο υδατικό δυναμικό και δημιούργησε μια σχέση με Εισροες και Εκροες για το σύνολο τους.

Πηγή: Γιαννουλόπουλος 2000 Οικονομικοί Δείκτες

9 Δείκτης: Ύδρευση Μονάδα Μέτρησης: m³/ετος

Παρατηρήσεις – Παραδοχές: Με στοιχειά από τις δυο Δημοσιές επιχειρήσεις του Νομού Αργολίδας υπολογίστηκε το σύνολο του νερού που καταναλώθηκε για το έτος 2000 και το συγκρίναμε με το μέγεθος των πηγών που χρησιμοποιούνται για ύδρευση για να δούμε το βάρος του συγκεκριμένου παράγοντα στο σύστημα.

Πηγή: ΔΕΥΑΑΡ - ΔΕΥΑΝ

9 Δείκτης: Ανάγκες των Καλλιεργειών Σε Νερό Μονάδα Μέτρησης : mm/day

Παρατηρήσεις – Παραδοχές : Για τον υπολογισμό του Νερού Που χρειάζονται οι Καλλιέργειες χρησιμοποιήθηκε η μέθοδος Blaney Criddle του FAO. Η μέθοδος των Blaney Criddle δίνει τη μηνιαία εξατμισοδιαπνοή σε mm νερού από τον τύπο: ETcrop = Kc * ETo.

Πηγή: ΕΣΥΕ

9 Δείκτης: Αρδευθείσες Εκτάσεις Μονάδα Μέτρησης : Χιλιάδες Στρέμματα

Παρατηρήσεις – Παραδοχές: Χρησιμοποιηθήκαν στοιχειά της ΕΣΥΕ

Πηγή: http://www.statistics.gr/gr_tables/S401_SPR_10_TB_2Y_03_27_Y.pdf

9 Δείκτης: Έκταση

Μονάδα Μέτρησης: Σε Χιλιάδες Στρέμματα

Παρατηρήσεις – Παραδοχές: Χρησιμοποιηθήκαν στοιχειά της ΕΣΥΕ Πηγή ΕΣΥΕ

9 Δείκτης: Παράγωγη Μονάδα Μέτρησης: Σε τόνους

Παρατηρήσεις – Παραδοχές: Χρησιμοποιηθήκαν στοιχειά της ΕΣΥΕ Πηγή: ΕΣΥΕ

(17)

9 Δείκτης: Απόδοση

Μονάδα Μέτρησης: Σε τόνους/στρέμματα

Παρατηρήσεις – Παραδοχές: Επίσης χρησιμοποιηθήκαν στοιχειά της ΕΣΥΕ. Η απόδοση είναι η παραγωγή ανά στρέμμα καλλιεργούμενης έκτασης.

Πηγή: ΕΣΥΕ

9 Δείκτης: Εκμηχάνιση

Μονάδα Μέτρησης: κάθε γεωργικό Μηχάνημα

Διαρθρωτικοί Δείκτες ανά Εκμετάλλευση

9 Δείκτης: Αριθμός αγροτεμαχίων Μονάδα Μέτρησης: Αριθμός

9 Δείκτης: Μέση Έκταση αγροτεμαχίου Μονάδα Μέτρησης: Σε στρέμματα

9 Δείκτης: Μέση Έκταση αγροτεμάχιου ανά Εκμετάλλευση Μονάδα Μέτρησης: Σε στρέμματα

Κοινωνικοί Δείκτες

9 Δείκτης: Ηλικία αρχηγού εκμετάλλευσης Μονάδα Μέτρησης: Έτη

Παρατηρήσεις – Παραδοχές: Χρησιμοποιηθήκαν στοιχειά της ΕΣΥΕ

Πηγή: http://www.statistics.gr/gr_tables/S401_SPR_10_TB_2Y_03_48_Y.pdf

(18)

3. Φυσικοί Παράγοντες

3.1 Οριοθέτηση Λεκάνης Απορροής

Ο Νομός 3199/03 ορίζει τα:

«Υπολεκάνη»: είναι η εδαφική έκταση από την οποία συγκεντρώνεται το σύνολο της απορροής μέσω σειράς ρευμάτων, ποταμών και, πιθανώς, λιμνών σε συγκεκριμένο σημείο υδάτινου ρεύματος (συνήθως λίμνης ή συμβολής ποταμών).

«Περιοχή λεκάνης απορροής ποταμού»: αντιστοιχεί στη θαλάσσια και χερσαία έκταση, που αποτελείται από μια ή περισσότερες γειτονικές λεκάνες απορροής ποταμού μαζί με τα συναφή υπόγεια και παράκτια ύδατα και αποτελεί τη βασική μονάδα με βάση την οποία γίνεται η διαχείριση και η προστασία των λεκανών απορροής ποταμού όπως ορίζεται στο άρθρο 5.

«Λεκάνη απορροής ποταμού»: είναι η εδαφική έκταση από την οποία συγκεντρώνεται το σύνολο της απορροής, μέσω διαδοχικών ρευμάτων, ποταμών και, πιθανώς, λιμνών και παροχετεύεται στη θάλασσα με ενιαίο στόμιο ποταμού, εκβολές ή δέλτα.

Λεκάνη απορροής είναι ένα τμήμα της επιφάνειας του εδάφους που έχει αυτόνομο υδρολογικό ισοζύγιο (Γαγάνης 2004). Η οριοθέτηση μιας λεκάνης απορροής γίνεται συνήθως συμβατικά από τον υδροκρίτη της εκάστοτε περιοχής. Η γραμμή που χωρίζει μια λεκάνη απορροής από άλλες υδρολογικές λεκάνες ονομάζεται Υδροκρίτης (Γαγάνης 2004).

Αξίζει να αναφερθεί ότι αυτή η οριοθέτηση έχει να κάνει μόνο με το επιφανειακό νερό, η οριοθέτηση του υπόγειου υδροφόρου σε μια λεκάνη απορροής συνήθως είναι αδύνατη λόγω της σύνδεσης του με επιφανειακά ύδατα χιλιόμετρα μακριά από τη λεκάνη (ισχύει και στην περίπτωση αυτή βλέπε Χάρτης 3.5 ). Η λεκάνη απορροής της Αργολίδας ανήκει κατά το Υπ.

Γεωργίας στο 3^ο υδατικό διαμέρισμα της χώρας, καταλαμβάνει Συνολική Έκταση 930 km² περίπου (Γιαννουλόπουλος 2000), και οριοθετείτε από τα όρη Κτενιάς, Αρτεμίσιο, Κυλλήνη ή Ζήρια Δυτικά, τα βουνά της περιοχής των Δερβενακίων Βόρεια, το όρος Αραχναίο Ανατολικά, και τον Αργολικό κόλπο Νότια (Χάρτης 3.2). Η κύρια υδρολογική λεκάνη της περιοχής μπορεί να χωριστεί σε επί μέρους λεκάνες, στις οποίες αποστραγγίζονται ένα σύνολο χειμάρρων. Οι βασικότερες υδρολογικές λεκάνες είναι αυτές των χειμάρρων του Κιρίμη, του Ξεριά, του Ινάχου, των Φυκτίων, του Δερβενακίωτη, της Κλεισούρας, του

(19)

Μπέρμπακα, του Αμοργιανού, και του Ραμαντάνη. Αυτές εκτείνονται γύρω από την Αργολική πεδιάδα, η οποία οριοθετείτε συμβατικά από την ισοϋψή καμπύλη των 100m (Γιαννουλόπουλος 2000).

3.2 Κλίμα

Από κλιματικής άποψης, η Ελλάδα βρίσκεται σε μια περιοχή της εύκρατης ζώνης, που σε αυτήν εμφανίζονται κυκλικά έντονες ξηροθερμικές περίοδοι. Αυτές οι περίοδοι, όταν παρατηρούνται, γίνονται αισθητές από τις δυσχέρειες που προκαλούνται στις ανθρώπινες δραστηριότητες.

Στο οργανισμό FAO της UNESCO (1977) συμφωνά με τον επίσημο ορισμό της Ερημοποίησης απαντώνται δυο κλιματικές ζώνες στην Ελλάδα: η ημίξηρη και η ξηρή ύφυγρη. Αυτές οι ζώνες προσδιορίζονται από το λόγο: Ρ/ΕΤΡ οπού Ρ τα ετησία κατακρημνίσματα και ΕΤΡ η δυνητική εξατμισοδιαπνοή.

Ημίξηρη Ζώνη 0,20<Ρ/ΕΤΡ<0,50 Ύφυγρη Ζώνη 0,50<Ρ/ΕΤΡ<0,65

Συμφωνά με το Υπ. Γεωργίας την Γεν. Δ/νση Εγγ/κων Έργων (2002) οι βροχοπτώσεις στην Ελλάδα κατανέμονται χωρικά με ανομοιογενή τρόπο και παρουσιάζουν χαρακτηριστική αύξηση από τα Νοτιά προς τα Βόρεια, και από τα Ανατολικά προς τα Δυτικά. Επίσης σοβαρή ανομοιογένεια παρατηρείτε και στη χρονική κατανομή των βροχοπτώσεων.

Η αύξηση προς τα βόρεια εξηγείται από την προσέγγιση προς ψυχρότερες και υγρότερες κλιματικές συνθήκες λόγω γεωγραφικού πλάτους, ενώ η αύξηση από τα ανατολικά προς τα δυτικά είναι σχετική περισσότερο με την γεωμορφολογία της χώρας, τον διαχωρισμό της δηλαδή σε δυο διακριτές «μετεωρολογικές μονάδες», με άξονα την οροσειρά της Πίνδου και την ορεινή επέκταση της στην Πελοπόννησο και την Κρήτη (Ελληνική Επιτροπή για την Καταπολέμηση της Ερημοποίησης 2000).

Ο Μαριόπουλος (1936), αναφέρει χαρακτηριστικά για το κλίμα της Αργολίδας: «Η Αργολίδα βρίσκεται στην ανατολική Πελοπόννησο, ανατολικά της οροσειράς των

(20)

επικρατεί στα ανατολικά Παράλια της Πελοποννήσου (Γιαννουλόπουλος 2000). Βασικά χαρακτηριστικά του κλίματος αυτού είναι το ξηρό και Θέρμο καλοκαίρι και ήπιο χειμώνα.

Στα παράλια τα χαρακτηριστικά αυτά είναι εντονότερα με μεγαλύτερη ξηροθερμική περίοδο, ενώ η θαλάσσια αύρα επηρεάζει τις ακραίες θερμοκρασίες, το καλοκαίρι οι μέγιστες είναι χαμηλότερες και το χειμώνα οι ελάχιστες υψηλότερες (Μαντζαβράκος 2000). Πηγαίνοντας προς την ενδοχώρα, λόγω του ανάγλυφου της περιοχής (Χάρτης 3.1), παρατηρείτε βαθμιαία διαφοροποίηση: περιορίζεται η ξηρή θερμική περίοδος και παράλληλα αυξάνεται το ετήσιο ύψος βροχής. Ο χειμώνας γίνεται ψυχρότερος, με χιονιά που μπορεί να διατηρούνται 1-2 μήνες στους ορεινούς όγκους. Η παρουσία αυτή των χιονιών και η επικράτηση το χειμώνα των βόρειων ανεμών παρασύρει προς το Αργολικό πεδίο ψυχρές μάζες αέρα που εγκλωβίζονται εκεί και σε συνδυασμό της θερμότητας του εδάφους (κυρίως τις αίθριες νύκτες προκαλούν παγετούς).

Χάρτης 3.1: Υδροκρίτης της Αργολικής Λεκάνης Απορροής

Κατά το σύστημα Koppen (Καρράς 1973), η περιοχή ανήκει στον κλιματικό τύπο Csa δηλαδή, «χερσαίο μεσογειακό ξηρού και Θέρμου θέρους». Στην ταξινόμηση αυτή, τα δυο πρώτα σύμβολα (Cs) χαρακτηρίζουν το κλίμα ως εύκρατο με ξηρό καλοκαίρι, ενώ το τρίτο σύμβολο (a) δηλώνει ότι η μέση θερμοκρασία του αέρα το θερμότερο μήνα είναι μεγαλύτερη από 22⁰ C.

(21)

Κατά Thornthwait (Καρράς 1973), το κλίμα της περιοχής ανήκει στα ξηρά κλίματα DdB3΄b4΄. Ο συμβολισμός αυτός, δηλώνει ότι το κλίμα είναι ημίξηρο με δείκτη υγρασίας - 40<Im<-20, με μικρό πλεόνασμα ύδατος κατά το χειμώνα, με δείκτη υγρότητας Ih<16.7, και ανήκει στο μεσόθερμο B3΄ τύπο θερμικού κλίματος. Υφίστανται επίσης την επίδραση της θάλασσας στη διαμόρφωση του θερμικού του χαρακτήρα.

Στις ευρύτερες υδρολογικές λεκάνες του Αργολικού Πεδίου εγκαταστάθηκαν στο παρελθόν 18 βροχομετρικοί και κλιματολογικοί σταθμοί. Οι σταθμοί αυτοί δεν ήταν όλοι πλήρως εξοπλισμένοι ενώ οι περισσότεροι διέθεταν μόνο βροχόμετρο. Στον Πίνακα 3.1 παρατίθεται ο εξοπλισμός τους καθώς και η περίοδος λειτουργίας τους, ενώ στο Σχήμα φαίνεται η θέση τους στις υδρολογικές υπολεκάνες.

Χάρτης 3.2: Λεκάνη απορροής και υπολεκάνες Αργολικού Πεδίου

(22)

Πίνακας 3.1: Χαρακτηριστικά Μετεωρολογικών και Κλιματολογικών σταθμών στην Ευρύτερη περιοχή του Αργολικού Πεδίου (Γιαννουλόπουλος 2000)

Σταθμός Γεωγ.

Μήκος Γεωγ.

Πλάτος Υψομ Βρόχο-

μετρο Βρόχο-

γραφος Εξατμι-

σίμετρο Θερμ.

Αέρα Περίοδος λειτουργίας

Αγ. Τριάδας 37⁰ 90΄ 22⁰48΄ 28 + + + + 2/63-8/85

Αχλαδόκαμπος 37⁰32΄ 22⁰34΄ 520 + + + + 12/63-σήμερα

Αμυγδαλίτσα 37⁰41΄ 22⁰50΄ 210 + 12/63- σήμερα

Αραχναίο 37⁰41΄ 22⁰58΄ 620 + 12/63- σήμερα

Αργός 37⁰38΄ 22⁰44΄ 20 + + 9/49- σήμερα

Ασίνη 37⁰33΄ 22⁰52΄ 7 + + + 3/61- σήμερα

Φύχτι 37⁰43΄ 22⁰44΄ 92 + + 1/61-10/86

Κάρυα 37⁰39΄ 22⁰33΄ 625/553 + 1/63- σήμερα

Κεφαλόβρυσο 37⁰42΄ 22⁰48΄ 965 + 9/62- σήμερα

Κιβέρι 37⁰31΄ 22⁰43΄ 10 + 12/63- σήμερα

Λυγουριό 37⁰37΄ 22⁰02΄ 380 + 9/62- σήμερα

Μερκούρι 37⁰36΄ 22⁰34΄ 395/340 + + 12/63 - 8/86

Ναύπλιο 37⁰34΄ 22⁰48΄ 2 + + 1/61 – σήμερα

Ν. Ροεινό 37⁰37΄ 22⁰52΄ 120 + 12/63- σήμερα

Προσύμνη 37⁰43΄ 22⁰50΄ 240 + 9/62- σήμερα

Πυργέλα 37⁰38΄ 22⁰47΄ 20 + + + 1/81- σήμερα

Σκαφιδάκι 37⁰34΄ 22⁰41΄ 80 + + 12/63- σήμερα

Στερνά 37⁰43’ 22⁰36΄ 140 + 1/63- σήμερα

Οι περισσότεροι από αυτούς τοποθετήθηκαν σε αντιπροσωπευτικές θέσεις της ευρύτερης περιοχής στο πλαίσιο ενός αρχικού σχεδιασμού για τη μελέτη των υδρολογικών χαρακτηριστικών της περιοχής (Στασινόπουλος και Πουλοβασίλης, 1965). Από τον πίνακα φαίνεται ότι οι σταθμοί με μεγαλύτερη περίοδο λειτουργίας είναι αυτοί του Ναυπλίου, του Αργούς, του Κεφαλόβρυσου, του Λυγουριού, του Μερκουρίου και της Προσύμνης ενώ οι υπόλοιποι είναι σχετικά νεότεροι και άρχισαν να λειτουργούν από το 1963-64 και μετά. Στον Πίνακα 3.2 αναγράφονται οι μέσες μηνιαίες τιμές θερμοκρασίας (α), εξάτμισης (β) και βροχόπτωσης (γ), για την περίοδο 1964 – 1995.

Πίνακας 3.2: Μέσες μηνιαίες τιμές βροχόπτωσης, θερμοκρασίας αέρα και εξάτμισης περιόδου 1964 - 1995

Α) Μέση Θερμοκρασία Αέρα ⁰C

Σταθμός Ι Φ Μ Α Μ Ι Ι Α Σ Ο Ν Δ ^Σύνολο

Αγ. Τριάδας 9,7 10,3 12,2 15,6 20,5 24,6 26,7 26,4 23,7 18,9 14,6 11,1 Αχλαδόκαμπος 6,8 7,7 9,6 13,1 18,5 22,8 24,7 24,6 21,8 16,6 12,4 8,7 Μερκούρι 7,6 7,9 10,1 13,6 17,9 22,5 24,5 24,5 21,5 16,7 12,3 9,1 Ναύπλιο 9,8 10 11,2 14,9 19,6 23,9 26,4 26,2 23,2 18,9 14,6 11,5 Σκαφιδάκι 9,7 10,3 12,5 15,8 20,3 24 26,1 25,6 23,4 18,5 14,6 10,8

Β) Μέση Εξάτμιση (Εξατμισόμετρο) (mm)

Αγ. Τριάδας 39,9 46,4 69,9 90,5 136,7 174,3 202,6 178,6 130,3 85,4 55,4 41,8 1251,9 Αχλαδόκαμπος 33 39,8 66,9 94,2 152,7 204,9 235,4 220,2 154 91,7 49,2 38,1 1380,1 Ασίνη 38,6 44,1 72,6 107 165 210 251,5 238 170 97,3 50 39,2 1483,7

Γ) Μέση Βροχόπτωση (mm)